Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Công thương khu vực Đống Đa

vèn tÝn dông, t¨ng thªm lîi nhuËn cña Ng©n hµng ®ång nghÜa víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña tÝn dông. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p vµ ph­¬ng thøc hîp lý ®Ó huy ®éng nguån vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña m×nh nh­ më réng c¸c quü tiÕt kiÖm, phßng giao dÞch trªn ®Þa bµn cña m×nh còng nh­ trªn ®Þa bµn Thñ ®« ®Ó cã thÓ huy ®éng ®­îc vèn, ®ång thêi ®æi míi t¸c phong lµm viÖc, thai ®é phôc vô cña c¸c c¸n bé thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸ch hµng cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh nÒn kinh tÕ míi. C¸c sè liÖu sau ®©y sÏ cho ta thÊy ®­îc t×nh h×nh huy ®éng vèn cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a qua c¸c n¨m nh­ sau: BiÓu 2; T×nh h×nh ho¹t ®éng vèn t¹i Ng©n hµng §¬n vÞ : Tû ®ång H×nh thøc huy ®éng N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Tæng huy ®éng 1. TiÒn göi tiÕt kiÖm - Kh«ng kú h¹n. - Cã kú h¹n 2. TiÒn göi cña tæ chøc kinh tÕ 3. Kú phiÕu 1.375 970 20 950 350 55 100% 70,5% 1,5% 69,1% 25,5% 4,0% 1.425 1.180 14 1.100 245 4,5 100% 8,28% 0,9% 77,2% 17,2% 0,3% 1.850 1.200 20 1.180 650 9 100% 64,9% 1,1% 63,8% 25,1% 0,5% Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh - Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a n¨m 1999, 2000 vµ 2001 TÝnh ®Õn 31/12/2000 tæng vèn huy ®éng ®¹t 1.425 tû ®ång t¨ng so víi n¨m 1999 sè tuyÖt ®èi lµ50 tû (t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 3,6%). §Õn cuèi n¨m 2001 tæng huy ®éng vèn t¨ng lªn ®Õn 1.850 tû ®ång t¨ng so víi n¨m 2000 sè tuyÖt ®èi lµ 425 tû (t­¬ng ®­¬ng víi tû lÖ t¨ng 29,8%). Trong ®ã, nguån vèn huy ®éng ®­îc lín nhÊt lµ tiÒn göi tiÕt kiÖm n¨m 2000 ®¹t 1.180 tû ®ång t¨ng 210 tû so víi n¨m 1999,®¹t tû träng 82,8% tæng nguån vèn huy ®éng (n¨m1999 lµ 70,5%). N¨m 2001 ®¹t 1.200 tû ®ång t¨ng 20 tû so víi n¨m 200.Tuy nhiªn tæng tiÒn göi tiÕt kiÖm cã gi¶m so víi tæng nguån huy ®éng. TiÒn göi tiÕt kiÖm huy ®éng chñ yÕu lµ lo¹i cã kú h¹n t¨ng dÇn qua c¸c n¨m: N¨m 1999 huy ®éng ®­îc 950 tû, chiÕm tû träng 69,1% N¨m 2000 huy ®éng ®­îc 1.100 tû, chiÕm tû träng 77,2% N¨m 2001 huy ®éng ®­îc 1.180 tû, chiÕm tû träng 63,8% Nguån vèn huy ®éng tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ còng lµ träng t©m huy ®éng vèn cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a,v× c¸c doanh nghiÖp göi tiÒn vµo Ng©n hµng chñ yÕu phôc vô cho nhu cÇu thanh to¸n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ng©n hµng cã thÓ kh«ng tr¶ l·i hoÆc tr¶ l·i rÊt thÊp cho kho¶n tiÒn göi nµy. ý thøc ®­îc ®iÒu nµy nªn Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a hµng n¨m cè g¾ng t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó thu hót nguån tiÒn göi cña doanh nghiÖp nh­ ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt, l·i suÊt ­u ®·i vµ kÕt qu¶ lµ nguån tiÒn göi nµy cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ngµy mét t¨ng, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, cô thÓ lÇ : N¨m 1999 ®¹t350 tû chiÕm 25,5% trong tæng nguån huy ®éng. N¨m 2000 cã gi¶m xuèng 145 tû nh­ng vÉn chiÕm tû träng ®¸ng kÓ 17,2%. N¨m 2001 t¨ng m¹nh lªn ®Õn 650 tû, chiÕm 35,1%. §©y lµ nguån vèn Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a cÇn ph¶i nçlùc h¬n n÷a ®Ó cã thÓ thu hót c¸c tæ chøc kinh tÕ,viÖc ®ã sÏ lµm gi¶m chi phÝ ®Çu vµo ®èi víi Ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Ng©n hµng trong ®Çu ra. - Nguån vèn huy ®éng tõ kú phiÕu: Nguån vèn nµy ®­îc ®¸p øng chñ yÕu khi cÇn cã sè l­îng vèn lín trong tr­êng hîp cÇn thiÕt ph¶i huy ®éng ®­îc trong thêi gian ng¾n. Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam sÏ giao chØ tiªu xuèng c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i c¬ së ®Ó ¸p dông c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn nhanh nhÊt. Kú phiÕu ®­îc c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi chung vµ Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a nãi riªng chän lµm h×nh thøc huy ®éng sè l­îng vèn lín trong thêi gian ng¾n. N¨m 1999 huy ®éng ®­îc 55 tû, chiÕm tû träng 42% N¨m 2000 huy ®éng ®­îc 4,5 tû, chiÕm tû träng 0,3% N¨m 2001 huy ®éng ®­îc 9 tû, chiÕm tû träng 0,5%. Nh×n chung c«ng t¸c huy ®éng vèn cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a tõng b­íc t¨ng tr­ëng n¨m sau cao h¬n n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, nguån vèn Ng©n hµng quyÕt ®Þnh ®Õn quy m« quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng hau thu hÑp tÝn dông, nguån vèn cµng dåi dµo th× t¹o ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n tõ ®ã t¹o uy tÝn cho Ng©n hµng trªn thÞ tr­êng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng c¹nh tranh, nguån vèn dåi dµo t¹o ®iÒu kiÖn thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tõ ®ã ®¶m b¶o sö æn ®Þnh cña tiÒn tÖ, gi÷ v÷ng gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn. 2. Thùc tr¹ng sö dông vèn tÝn dông: Khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Nguyªn nh©n c¬ b¶n chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp quèc doanh trong ®Þa bµn quËn - lùc l­îng kh¸ch hµng chñ yÕu cña chi nh¸nh gÆp nhiÒu lóng tóng. Do t×nh tµi chÝnh cña nhiÒu doanh nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng tÝn dông cña Ng©n hµng.Sau khi thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 388/CP cña ChÝnh phñ vÒ s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ®· vµ ®ang cã nhiÒu biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh­: §æi míi c«ng nghÖ, m¸y mãc vµ trang thiÕt bÞ.V× vËy muèn ®Çu t­ (bao gåm c¶ vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh) t¨ng lªn rÊt lín cÇn ph¶i vay vèn tõ Ng©n hµng ®Æc biÖt lµ vèn tÝn dông. §Ó ®¸p øng yªu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng, Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ®· ¸p dông hµng lo¹t c¸c h×nh thøc tÝn dông ®a d¹ng vµ phong phó phï hîp víi nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng nh­: Cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n, ®ång tµi trî cho vay hîp vèn ®èi víi nh÷ng døan cã quy m« lín vµ thêi gian hoµn vèn dµi. B¶o l·nh mua hµng tr¶ chËm, b¶o l·nh tham gia ®Êu thÇu, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång,vay vèn víi b¶o l·nh cña bªn thø ba.C¸c ch­¬ng tr×nh vay vèn ­u ®·i nh­: HiÖp ®Þnh vay vèn tõ Ng©n hµng t¸i thiÕt §øc (KFW), HiÖp ®Þnh vay vèn tõ C«ng ty hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn Céng Hoµ Liªn Bang §øc (DEG), cho vay b»ng nguån vèn quü ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võ vµ nhá (SMEDF). Nh»m khai th¸c triÖt ®Ó nhu cÇu vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng, mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Sö dông vèn lµ mét nghiÖp vô rÊt quan träng ®èi víi Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a th­êng xuyªn b¸m s¸t môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph­¬ng, Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a lu«n lu«n n¨ng ®éng, ®æi míi tËp trung vèn ®Çu t­ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ träng ®iÓm lµm ¨n cã l·i, phôc vô môc tiªu chuyÓn dÞch kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Kh«ng chØ chñ tr­¬ng ®Çu t­ cho thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a còng quan t©m ®Çu t­ cho ®¬n vÞ kinh tÕ ngoµi quèc doanh, tuy viÖc ®Çu t­ cho thµnh phÇn nµy cã tû lÖ rñi ro cao, ngoµi ra Ng©n hµng cã thùc hiÖn cho vay c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu, b¶o l·nh.Chóng ta cã thÓ xem xÐt kh¸i qu¸t kÕt qu¶ nghiÖp vô tÝn dông ë Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a sau: BiÓu 3: T×nh h×nh cho vay vèn t¹i Ng©n hµng §¬n vÞ : Tû ®ång ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 S« tiÒn Tû träng S« tiÒn Tû träng S« tiÒn Tû träng I/ Cho vay 1. Quèc doanh 2. Ngoµi quèc doan II/ Thu nî 1. Quèc doanh 2. Ngoµi quèc doan III/ D­ nî 1. Quèc doanh 2. Ngoµi quèc doanh 1.8 5 0 1.400 450 1.565 1.055 510 810 660 150 100% 75,5% 24,3% 100% 67,4% 32,6% 100% 81,5% 18,5% 1.120 1010 110 1.230 1010 130 700 575 130 100% 90,2% 9,8% 100% 89,4% 10,5% 100% 82,1% 18,5% 1.410 1250 160 1.060 1.020 140 950 800 150 100% 88,6% 11,3% 100% 96,2% 13,2% 100% 84,2% 15,8% (Nguån : B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh - Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a). Trong chiÕn l­îc kinh doanh cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a cã xu h­íng ®Çu t­ chó träng trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh.V× thÊy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña nã cao h¬n thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh ®ang cßn trong t×nh tr¹ng “L·i gi¶,lç thËt”.Nh­ng sau mét vµi n¨m më cöa c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng canh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, vÒ phÝa Ng©n hµng th× viÖc h o¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Do vËy trong 3 n¨m trë l¹i ®©y Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a chuyÓn sang ph¸t triÓn ®Çu t­ cho khèi doanh nghiÖp quèc doanh th«ng qua diÔn biÕn t×nh h×nh cho vay vµ d­ nî cña Ng©n hµng nãi trªn chóng ta thÊy: N¨m 1999 tæng d­ nî ®¹t 810 tû ®ång, trong ®o d­ nî trong thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh lµ 660 tû ®ång chiÕm 81,5% tæng d­ nî, trong khi ®ã d­ nî ngoµi quèc doanh lµ150 tû ®ång chiÕm 15,8% tæng d­ nî. N¨m 2000 tæng d­ nî ®¹t 700 tû ®ång ®ã d­ nî trong thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ 575 tû ®ång chiÕm 82,1% tæng d­ nî, trong khi ®ã d­ nî ngoµi quèc doanh lµ 150 tû ®ång chiÕm 18,5% tæng d­ nî. N¨m 2001 d­ nî ®èi v¬i thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh t¨ng m¹nh lªn ®Õn 800 tû ®ång, chiÕm tû träng 84,2 tæng d­ nî trong khi ®ã d­ nî ngoµi quèc doanh lµ 150 tû ®ång chiÕm 15,8% tæng d­ nî. Qua ph©n tÝch ë trªn ta thÊy Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ®· thùc hiÖn ®­îc chñ tr­¬ng vµ môc tiªu ®Ò ra lµ tËp trung h¬n n÷a vµo ®Çu t­ víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, t¨ng gi¶m qua c¸c n¨m , nh­ sè liÖu trªn cho thÊy n¨m 2000 d­ nî gi¶m h¬n n¨m 1999 lµ 85 tû ®ång. N¨m 2001 t¨n h¬n n¨m 2000 lµ 22,5 tû ®ång vµ nÕu so víi n¨m 1999 th× sè d­ nî t¨ng lªn 140 tû ®ång. ViÖc cho vay ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh tuy ®a d¹ng vµ phong phó nh­ng còng ®Çy tÝnh phøc t¹p, cho vay ®èi víi nh÷ng thµnh phÇn nµy ®ßi hái ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp lµm ®¶m b¶o tiÒn vay, nh­ng c¸c giÊy tê ph¸p lý cu¶ tµi s¶n thÕ chÊp l¹i kh«ng ®Çy ®ñ hoÆc khi cho vay mµ doanh nghiÖp gÆp sù cè th× viÖc chuyÓn ho¸ tµi s¶n gÆp nhiÒu khã kh¨n do c¸c thñ tôc ph¸p lý. Më réng ®Çu t­ cho vay phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt, song mét yªu cÇu ®Æt ra cÇn quan t©m ®óng møc ®ã lµ chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ tÝn dông.ChÊt l­îng, hiÖu qu¶ ®Çu t­ cho vay cña Ng©n hµng ph¶i thùc sù phôc vôc cho nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi, gi¶i quyÕt ®­îc c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng §¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ vay vèn Ng©n hµng lµm ¨n cã l·i,®ñ ®¶m b¶o trang tr¶i chi phÝ,tiÒn l­¬ng Tr¶ ®­îc nî Ng©n hµng c¶ gèc vµ l·i ®óng h¹n vµ lµm ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm nghÜa vô ®èi víi ®Êt n­íc. Tuy ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng theo chñ tr­¬ng ®Ò ra trong c«ng t¸c huy ®éng vèn vµ sö dông vèn, nh­ng ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng tÝn dông cña Ng©n hµng th× chóng ta ph¶i xem xÐt b»ng tû träng nî qu¸ h¹n thÊp hay cao, thÓ hiÖn viÖc cho vay vµ thu håi nî vÒ cã phï hîp víi thêi h¹n quy ®Þnh hay kh«ng. Nãi c¸ch kh¸c lµ ph¶i ®¶m b¶o an toµn vèn trong ho¹t ®éng ®Çu t­ cho v¹y, quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån tµi vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. 3. §¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a: ChÊt l­îng thÓ hiÖn chñ yÕu qua c¸c n¨m sau: Tû lÖ tæng d­ nî so víi tæng nguån vèn huy ®éng, tû lÖ qu¸ h¹n trªn tæng d­ nî. BiÓu4: KÕt qu¶ sö dông vèn t¹i Ng©n hµng §¬n vÞ: tû ®ång N¨m Tæng nguån vèn huy ®éng Tæng d­ nî Tû träng d­ nî 1999 1.375 810 58,9 2000 1.429 700 48,9 2001 1.859 950 51,1 (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a) Ph©n tÝch tõ ®©y ta thÊy tû lÖ nµy cao ph¶n ¸nh ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn. BiÓu 5: t×nh h×nh nî qu¸ h¹n N¨m Tæng d­ nî D­ nî qu¸ h¹n Tû träng d­ nî 1999 2000 2001 810 700 950 12 20 16 1,5 2,9 1,7 (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a). Tõ biÓu sè liÖu trªn ta thÊy d­ nî qu¸ h¹n n¨m 1999 l¹i thÊp h¬n so víi n¨m 2000. Song nÕu xÐt trªn tæng d­ nî th× tû lÖ nµy cao h¬n rÊt nhiÒu. §iÒu ®ã chøng tá r»ng trong hai n¨m 1999 vµ 2000 tèc ®é gi¶m nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng cßn chËm. Sang ®Õn n¨m 2001 d­ nî qu¸ h¹n trong kho¶ng 16 tû ®ång nh­ng xÐt trªn tû lÖ tæng d­ nî th× con sè nµy vÉn ë kho¶ng thÊp 1,7 % d­íi møc cho phÐp (d­íi 5%). BiÓu 6: BiÓu diÔn d­ nî qu¸ h¹n c¸c n¨m. §¬n vÞ: tû ®ång ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 N¨nm 2001 Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng I. Tæng d­ nî 810 100% 700 100% 950 100% II. D­ nî qu¸ h¹n 12 1,48% 20 2,86% 16 1,68% 1. Quèc doanh 2,5 0,31% 6 0,86% 4 0,42% 2. Ngoµi quèc doanh 9,5 1,17% 14 2% 12 1,26% (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp - Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a) Th«ng qua biÓu diÔn biÕn t×nh h×nh nî qu¸ h¹n ta thÊy: - N¨m 1999 d­ nî qu¸ h¹n 12 tû ®ång, chiÕm tû träng 1,48 % tæng d­ nî. N¨m 2000 d­ nî qu¸ h¹n t¨ng lªn 20 tû ®ång, chiÕm tû träng 2,86% tæng d­ nî. N¨m 2001 d­ nî qu¸ h¹n t¨ng lªn 20 tû ®ång so víi n¨m 2000 chiÕm tû träng 1,68% tæng d­ nî. Trong d­ nî qu¸ h¹n th× d­ nî ®èi víi ngo¹i quèc doanh chiÕm tû träng lín, c«ng quèc doanh chiÕm tû träng nhá, ®iÒu nµy chøng tá ®Çu t­ tÝn dông Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a vµi n¨m trë l¹i ®©y cho thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh lµ ®óng ®¾n. Víi tû lÖ nî qu¸ h¹n t­¬ng ®èi thÊp cña Ng©n hµng Cong th­¬ng khu vùc §èng §a ta cã thÓ thÊy r»ng chÊt l­îng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng lµ cã kh¶ quan, viÖc ®Çu t­ cho vay vÒ c¬ b¶n lµ ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é, thÓ lÖ. Tuy nhiªn nî qu¸ h¹n vÉn cßn tån t¹i vµ cÇn ph¶i tiÕp tôc b»ng mäi biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt, gi¶m thiÓu nî qu¸ h¹n nhÊt lµ nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n khã ®ßi trong tæng sè d­ nî qu¸ h¹n. Nî qu¸ h¹n kh«ng thÓ tr¸nh khái ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ trong kinh doanh tÝn dông, song khi cã nî qu¸ h¹n x¶y ra th× dï lín hay nhá mçi møc ®é cã tÝnh chÊt kh¸c nhau t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh, ®Õn thu nhËp vµ lîi nhuËn cña Ng©n hµng. V× vËy ta ph¶i t×m nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ®Ó t×m ra c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh,®Õn thu nhËp vµ lîi nhuËn cña Ng©n hµng. V× vËy ta ph¶i t×m nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc ®èng ®a ®Ó t×m ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. BiÓu7: Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n theo nguyªn nh©n: §¬n vÞ: tû ®ång Nguyªn nh©n nî qu¸ h¹n N¨m 1999 N¨m 2000 N¨nm 2001 Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Tæng d­ nî qu¸ h¹n 12,0 100% 20,0 100% 16,0 100% - Kinh doanh 9,7 80,8% 15,9 79,56% 11,4 71,3% C¬ chÕ 1,3 10,8% 2,1 10,5% 1,6 10,0% - Nguyªn nh©n kh¸c 1,0 8,4% 2,0 10,0% 3,0 18,7% (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp – Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a) Th«ng qua biÓu ®å trªn ta thÊy r»ng nguyªn nh©n g©y t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a lµ do ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. N¨m 1999 Nî qu¸ h¹n do kinh doanh lµ 9,7 tû ®ång chiÕm 80,8% d­ nî qu¸ h¹n. N¨m 200 nî qu¸ h¹n do kinh doanh lµ 15,9 tû ®ång chiÕm 79,5% d­ nî qu¸ h¹n. N¨m 2001 nî qu¸ h¹n do kinh doanh lµ 11,4 tû ®ång chiÕm 71,3% d­ nî qu¸ h¹n. Ph©n tÝch nguyªn nh©n nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a qua c¸c n¨m ®­îc thÓ hiÖn do nh÷ng nguyªn nh©n sau: + C¬ chÕ qua c¸c n¨m cã xu h­íng gi¶m thÊp h¬n vÒ kinh doanh v×: Do chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc kh«ng ®­îc ®ång bé cho nªn c¸c doanh nghiÖp dù tr÷ hµng rÊt lín sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng tr¶ ®­îc Ng©n hµng. Trªn thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu s¶n phÈm mÉu m· phong phó, nhµ kinh doanh ph¶i biÕt nh¹y bÐn trong thÕ c¹nh tranh c¸c mÆt hµng vµ ph¶i kÞp thêi n¾m b¾t cã chÕ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc ngay. NÕu kh«ng doanh nghiÖp kh«ng xuÊt khÈu ®­îc hµng ho¸ bÞ ø ®äng vµ kh«ng thu håi ®­îc vèn. Cho nªn doanh nghiÖp vay vèn Ng©n hµng mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî th× ®ã còng lµ mét nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n cho Ng©n hµng. Vèn cña Ng©n hµng lµ ®ång tiÒn “ quÇy vßng” nhanh ®Ó ®¸p øng cho thÞ tr­êng mét khèi l­îng tiÒn lín. NÕu l­îng tiÒn mµ ng©n hµng bá ra kh«ng thu håi ®­îc vèn th× Ng©n hµng gÆp nhiÒu rñi ro khi cho vay. VÝ dô: doanh nghiÖp s¶n xuÊt mÆt hµng xuÊt khÈu gç P¬mu khi doanh nghiÖp ký kÕt hîp ®ång b»ng gç hay nguyªn vËt liÖu b»ng gç thÞ vµo thêi ®iÓm ®ã Nhµ n­íc ra chÝnh s¸ch cÊm xuÊt khÈu mÆt hµng nµy, do vËy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng doanh nghiÖp rÊt lao ®ao trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Kh«ng ph¶i chØ doanh nghiÖp mÊt vèn mµ c¶ Ng©n hµng còng mÊt vèn do c¬ chÕ chÝnh s¸ch g©y ra. + Nguyªn nh©n thø hai lµ do kinh doanh lµm ¨n thua lç, kh«ng tr¶ nî, cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc kinh doanh thu lç. C¸c doanh nghiÖp khi kinh doanh ®Òu cã thÓ gÆp c¸c rñi ro do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan, kh¸ch quan ®em l¹i, nh­ng khi gÆp c¸c rñi ro do Êy doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cã Ng©n hµng th× sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng kh«ng tr¶ ®­îc nî Ng©n hµng ®óng h¹n. + Nguyªn nh©n thø ba lµ do: Hµng ngo¹i nhËp vµo nhiÒu b»ng c¸c con ®­êng trong ®ã c¶ hµng nhËp khÈu tr¸i phÐp, khiÕn hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp tiªu thu chËm hoÆc kh«ng tiªu thô ®­îc do ph¶i c¹nh tranh v× thÕ mµ kh«ng cã doanh thu tr¶ nî cho Ng©n hµng. 3.1. Nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. 3.1.1. Tån t¹i Khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn, cã sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau ®· dÉn ®Õn kh«ng Ýt nh÷ng doanh nghiÖp ®· béc lé nh÷ng yÕu kÐm vµ lóng tóng trong ho¹t ®éng kinh doanh, cã nh÷ng doanh nghiÖp bÞ gi¶i thÓ ph¸ s¶n ®· sinh ra t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n ®èi víi Ng©n hµng. §iÒu nµy g©y nªn rñi ro trong kinh doanh tÝn dông ®è víi Ng©n hµng. Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a víi sè l­îng kh¸c hµng ®«ng ®¶o thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau còng kh«ng t¸ch khái rñi ro vÒ tÝn dông. Trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cã nh÷ng sù viÖc xÈy ra trong ng©n hµng mµ ng©n hµng kh«ng thÓ l­êng tr­íc ®­îc vµ ngoµi mong muèn cña ng©n hµng ®· lµm thiÖt h¹i vµ lµm gi¶m thÊp kÕt qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng. Nî qu¸ h¹n n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông lµ vÊn ®Ò quan t©m sè mét cña ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ. Cã thÓ nî qu¸ h¹n lµ tån t¹i cã b¶n nhÊt, nÕu kh«ng nhanh chãng kh¾c phôc sÏ ®e däa trùc tiÕp ®Õn sù lµnh m¹nh vµ an toµn cña hÖ thèng ng©n hµng còng nh­ t×nh h×nh g©y ra nh­ kh«ng tr¶ nî vµ l·i vay ng©n hµng l¹m ph¸t sinh qu¸ h¹n, khã ®ßi, nî cã kh¶ n¨ng kh«ng thu håi ®­îc lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Ngoµi ra cßn cã nguyªn nh©n tõ phÝa Ng©n hµng nh­ trong qu¸ tr×nh cho vay ch­a kiÓm tra, gi¸m s¸t kü l­ìng t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vay hoÆc ch­a tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c quy ®Þnh vÒ thÕ chÊp, b¶o l·nh vèn vay dÉn ®Õn bÞ doanh nghiÖp lîi dông cho chÝnh s¸ch l·i suÊt cho vay cao. ViÖc ph¸t sinh nî qu¸ h¹n, vÒ b¶n chÊt lµ ®Õn h¹n tr¶ nî nh­ng kh¸ch hµng ch­a tr¶ hoÆc kh«ng tr¶ ®­îc nî. Sau ®©y chóng ta xem xÐt t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a trong vßng 3 n¨m trë l¹i ®©y: 3.1.2. H¹n chÕ: Trªn ®Þa bµn quËn §èng §a tËp trung nhiÒu Ng©n hµng hoÆc c¸c chi nh¸nh hµng kh¸c cïng ho¹t ®éng. Do yÕu tè c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó tån t¹i, sù c¹nh tranh diÔn ra gay g¾t, cô thÓ viÖc c¹nh tranh kh¸ch hµng, c¹nh tranh b»ng l·i xuÊt huy ®éng vµ gi¶m l·i suÊt cho vay ®Ó thu hót nhiÒu kh¸ch hµng. HiÖn nay Ng©n hµng Nhµ n­íc ®ang cã xu h­íng gi¶m l·i suÊt tiÒn ngäai tÖ t¹o nguån vèn cho vay. Trªn ®Þa bµn quËn §èng §a kh¸ch hµng cña chi nh¸nh chñ yÕu lµ c¸c ®¬n vÞ cã nhu cÇu nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi thµnh phÈm chñ yÕu tiªu thô trong n­íc. Do vËy thu hót kh¸ch hµng më tµi kho¶n tiÒn göi ngo¹i tÖ giao dÞch víi chi nh¸nh cßn nhiÒu h¹n chÕ. 3.2. Nguyªn nh©n vÒ tån t¹i vµ h¹n chÕ: Nguyªn nh©n ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng tÝn dông bao gåm nguyªn nh©n chñ quan vµ nguyªn nh©n kh¸ch quan: 3.2.1. Nguyªn nh©n chñ quan. Nguyªn nh©n ®­îc coi lµ quan träng nhÊt lµ sù bÊt cÊp vÒ tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng. HÇu hÕt c¸n bé hiÖn nay ®Òu ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch c¬ b¶n. Tr­íc ®©y víi néi dung ®µo t¹o phï hîp víi nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung hµnh chÝnh bao cÊp, lµm viªc theo kinh nghiÖm. Ch­a ®­îc tiÕp xóc víi ho¹t ®éng ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn khi chuyÓn ho¹t ®éng ng©n hµng theo c¬ chÕ cò th× gÆp nhiÒu khã kh¨n lóng tóng, khuyÕt ®iÓm trong chØ ®¹o ®iÒu hµnh vµ xö lý nghiÖp vô. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi viÖc ph¸t triÓn nhanh chãng cña c«ng nghÖ ng©n hµng vµ c«ng nghÖ th«ng tin ®ßi hái ngµy cµng cao cña ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. V× vËy muèn ®­a ®éi ngò c¸n bé Ng©n hµng v­¬n lªn, ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái cña. C«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng th× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i ®µo t¹o l¹i mét sè Ýt c¸n bé tÝn dông ch­a thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn míi. Trong ho¹t ®éng Ng©n hµng cô thÓ vÒ c«ng t¸c tÝn dông gÆp khã kh¨n lµ do c¸n bé Ng©n hµng ch­a thùc hiÖn tèt ®­îc c«ng viÖc cña m×nh vµ ch­a ®­a ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi chÝnh x¸c. Muèn x¸c ®Þnh ®­îc mét doanh nghiÖp kinh doanh hiÖu qu¶ hay kh«ng th× c¸n bé tÝn dông ph¶i cã mét vèn kiÕn thøc hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc chuyªn m«n mµ kh¸ch hµng cña m×nh ®ang s¶n xuÊt kinh doanh. Mét c¸n bé tÝn dông dï giái ®Õn ®©y còng kh«ng thÓ cã hiÓu biÕt s©u s¾c mäi lÜnh vùc kinh doanh cña nÒn kinh tÕ. Sù gia t¨ng c¸c kho¶n nî khã ®ßi lµ mét bµi häc s©y s¾c cho sù hiÓu biÕt kÐm cña c¸n bé tÝn dông ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng. C«ng t¸c th«ng tin phßng ngõa rñi ro tÝn dông ch­a ®Çy ®ñ, cung cÊp th«ng tin thiÕu chÝnh x¸c dÉn ®Õn rñi ro kh«ng ngõa tr­íc ®­îc. Bé m¸y thanh tra kiÓm so¸t viÖc hiÖu qu¶ ch­a cao, ch­a kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt trong quy tr×nh nghiÖp vô vµ trong c«ng t¸c ®Çu t­ ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi dÉn ®Õn thÊt tho¸t vèn. 3.2.2. Nguyªn nh©n kh¸ch quan. Mét lµ: Do m«i tr­êng kinh tÕ vn ch­a lµnh m¹nh, trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã mÆt tÝch cùc ®¹t ®­îc nh­ t¨ng tr­ëng kinh tÕ t­¬ng ®èi æn ®Þnh, ng¨n chÆn l¹m ph¸t. Tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i nh÷ng mÆt yÕu kÐm nh­ hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ cßn thÊp, sù ph©n phèi gi÷a c¸c ngµnh c¸c cÊp ch­a ®ång bé. DÉn ®Õn nÒn kinh tÕ mÊt c©n ®èi cung cÇu, lµm ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ xuÊt nhËp khÈu ch­a chÆt chÏ cßn ®Ó hµng nhËp lËu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c mÆt hµng trong n­íc s¶n xuÊt ra chËm l­u th«ng. Hµng trong n­íc kh«ng c¹nh tranh ®­îc lµ v× hµng nhËp lËu qu¸ rÎ, mÉu m· phong phó phï hîp víi nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng mµ hµng ho¸ ViÖt nam s¶n xuÊt gi¸ thµnh cao do m¸y mãc vµ c«ng nghÖ cò nªn viÖc c¹nh tranh khã kh¨n, kh«ng tiªu thô ®­îc hµng ho¸ dÉn ®Õn ø ®äng vµ kh«ng tr¶ ®­îc vèn vµ l·i cho ng©n hµng. Hai lµ: Tr×nh ®é tæ chøc ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kÕ to¸n tÝn dông víi ng©n hµng cßn nhiÒu yÕu kÐm, hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp. NÕu thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc lµ doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç vèn tù cã kh«ng ®¶m b¶o th× kh«ng ®Çu t­, nh­ thÕ sÏ ®Èy doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç mµ ng©n hµng vÉn cho vay, nÕu thÊy doanh nghiÖp Êy vÉn cã kh¶ n¨ng ®øng v÷ng ®­îc trong thÞ tr­êng th× ng©n hµng cho vay lµ ®óng ®¾n. Nh­ng ng­îc l¹i ng©n hµng vÉn cho vay mµ doanh nghiÖp lµm ¨n cµng thua lç th× Ng©n hµng sÏ gÆp khã kh¨n h¬n trong viÖc thu håi vèn, nî qu¸ h¹n sÏ cao. Ba lµ: HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn Ng©n hµng hiÖn nay tuy ®· ®­îc c¶i tiÓn nhiÒu nh­ng vÉn ch­a thùc sù hîp lý vµ thiÕu ®ång bé, ch­a ®Çy ®ñ cßn nhiÒu v­íng m¾c g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng cña Ng©n hµng vµo cho nÒn kinh tÕ, cô thÓ lµ: VÒ giÊy tê ph¸p lý cña tµi s¶n thÕ chÊp: hiÖn nay bÊt ®éng s¶n ®­îc ®­a ra lµm tµi s¶n thÕ chÊp vÉn ch­a ®¸p øng ®ï ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ giÊy tê chøng nhËn quyÒn së h÷u vµ còng kh«ng biÕt ®­îc mçi lo¹i cã mÊy b¶n gèc ®Ó ®­a v µo thÕ chÊp. ViÖc nµy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mét kh¸ch hµng cã thÓ mang giÊy tê ®i vay t¹i nhiÒu Ng©n hµng víi mét tµi s¶n thÕ chÊp. ViÖc ®¨ng ký thÕ chÊp cÇm cè: Ch­a cã quy ®Þnh râ rµng vÒ ph¹m vi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý tr×nh tù thñ tôc ®¨ng ký thÕ chÊp nh­ thÕ nµo. Ngoµi ra, chÊt l­îng tÝn dông cßn bÞ ¶nh h­ëng bíi c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­: Thiªn tai, lò lôt, ho¶ hoan thay ®ái c¬ chÕ chÝnh s¸ch tÖ n¹n x· héi Ch­¬ng III. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng tÝn dông t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc ®èng ®a I.®Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh lµ mét quy luËt tÊt yÕu kh¸ch quan, c¹nh tranh lµ ®ä søc, nãi mét c¸ch kh¸c, c¹nh tranh lµ viÖc gi÷ v÷ng thÞ phÇn cña m×nh, më réng thÞ phÇn cña m×nh sang thÞ tr­êng tiÒm n¨ng vµ x©m lÉn thÞ tr­êng cña ®èi thñ c¹nh tranh. Tõ ®ã ®Ó t¹o m«i tr­êng c¬ së gióp c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®æi míi c«ng nghÖ ph¸t huy n¨ng lùc c¹nh tranh theo ®Þnh h­íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ph­¬ng h­íng mµ ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc ®èng ®a lµ nguån vèn huy ®éng ®Õn QuÝ I n¨m 2003 ®¹t 1. 950 tû ®ång. Tæng d­ nî ®¹t 1.200 tû ®ång. Trong ®ã khèi quèc doanh ®¹t 82%. D­ nî trung dµi h¹n ®¹t tû träng 45% tû lÖ nî qu¸ h¹n ®¹t kh«ng qu¸ 3.5% t¨ng tû träng thu dÞch vô phÝ 1.5% so víi n¨m 2002 lîi nhuËn h¹ch to¸n ®¹t 22 tû ®ång. Nh­ vËy ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô tiÒn tÖ cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng ®a nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ ®Æc biÖt lµ n¨m 2001-2002 lu«n ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng lu«n b¸m s¸t tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn ®Ó ®Èy m¹nh huy ®éng vèn vµ ®Çu t­ tÝn dông, nªn ®· gãp phÇn thiÕt kÕ thùc vµo viÖc vµo më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn ®Ó ®Èy m¹nh huy ®éng vèn vµ ®Çu t­ tÝn dông, gãp phÇn thiÕt thùc phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña thñ ®«. B­íc vµo n¨m 2003, Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng ®a vÉn tiÕp tôc t×m c¸c gi¶i ph¸p ®æi míi c¸c ho¹t ®éng nhËn tiÒn b»ng VN§ vµ ngo¹i tÖ t¹i trô së chÝnh 187 T©y s¬n, hai phßng giao dÞch t¹i C¸t Linh vµ Kim Liªn cïng 14 quü tiÕt kiÖm ®Æt t¹i c¸c ph­êng vµ ®­êng phè ®«ng d©n c­ trong quËn §èng ®a. Dù kiÕn ®­a nguån vèn huy ®éng t¨ng lªn 1950 tû ®ång, tæng d­ nî cho vay t¨ng 10% so víi n¨m 2002. Thùc hiÖn ph­¬ng h­íng kinh doanh trªn, tõ l·nh ®¹o ®Õn c¸n bé c«ng nh©n viªn ph¶i hîp t¸c mét lßng, ®oµn kÕt nhÊt trÝ, më réng cho vay ®èi víi mäi thµnh phÇn trªn ®¹i bµn, ®Çu t­ vèn tÝn dông víi ng­êi tiªu dïng vÒ chÊt l­îng. §Ó më thÞ tr­êng ®Çu t­ vèn tÝn dông ng¾n h¹n, ng©n hµng n©ng cao tû träng ®Çu t­ chiÒu s©u t¨ng h¬n n¨m 2002 trong tæng d­ nî cho vay nh»m môc ®Ých ®Ó b¹n hµng cña ng©n hµng më réng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Ng©n hµng cßn më réng dÞch vô cho vay ®ång tµi trî cho vay ®Õn c¸c dù ¸n cã quy m« lín. Ng©n hµng còng cã ph¶i c¶i tiÕn tr¶ tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn c¸c doanh nghiÖp ®¨ng ký víi ng©n hµng chuyÓn vµo tµi kho¶n c¸ nh©n, më thªm dÞch vô thu tiÒn t¹i c¸c ®¬n vÞ cho c¸c C«ng ty cã nguån thu tiÒn mÆt lín miÔn phÝ, dÞch vô tr¶ tiÒn tù ®éng qua m¸y ATM ®Æt t¹i n¬i thuËn tiÖn phôc vô kh¸ch hµng nhanh chãng. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng tÝn dông t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc ®èng ®a 1. Thùc hiÖn nghiªm c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro, h¹n chÕ nî qu¸ h¹n. C«ng viÖc ®Çu tiªn ®Ó thùc hiÖn ng¨n ngõa rñi ro lµ Ng©n hµng ph¶i cñng cè m¹ng l­íi thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin kh¸ch hµng ®Ó n©ng cao ®­îc chÊt l­îng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n. Ng©n hµng cÇn liªn hÖ th­êng xuyªn víi kh¸ch còng nh­ c¸c c¬ quan qu¶n lÝ kh¸ch hµng (c¸c Bé, c¸c Tæng c«ng ty..) ®Ó cã ®­îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ thùc tr¹ng kinh doanh hiÖn t¹i cña kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai cña hä lÊy ®ã lµ mét c¬ së quan träng nhÊt ®Ó ra quyÕt ®Þnh cÊp tÝn dông. Trong thÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i chó träng ®Õn n¨ng lùc ph¸p lÝ cña ng­êi vay vµ ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n, kÕ ho¹ch tr¶ nî trªn c¬ së g¾n nh÷ng yÕu tè vÒ chi phÝ thu nhËp cña dù ¸n víi c¸c yÕu tè t­¬ng ®­¬ng trªn thÞ tr­êng vµ xu h­íng biÕn ®éng cña chóng trong t­¬ng lai. Ngoµi ra, víi nh÷ng kh¸ch hµng míi còng cÇn cã sù ®¶m b¶o cña c¬ quan chñ qu¶n( Tæng c«ng ty, Bé...) hay sö dông tµi s¶n cÇm cè. Tuy nhiªn, kh«ng qu¸ coi träng vµo tµi s¶n thÕ chÊp. TiÕp ®Õn Ng©n hµng ph¶i tiÕn hµnh ph©n ®Þnh c¸n bé tÝn dông theo dâi t×nh h×nh sö dông vèn trong suèt dù ¸n chø kh«ng chØ chó träng ë riªng giai ®o¹n ®Çu vµ cuèi nh­ hiÖn nay. VÒ qu¶n lÝ thu nî vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n: Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ph¶i x¸c ®Þnh lÞch tr¶ nî phï hîp víi lÞch thu ®­îc lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng cña kh¸ch, tr¸nh g©y c¨ng th¼ng vÒ vèn cho doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã cÇn qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ viÖc yªu cÇu doanh nghiÖp më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng ®Ó thuËn lîi thu nî. Ng©n hµng cÇn ph¸t hiÖn sím c¸c kho¶n cho vay cã dÊu hiÖu bÞ ®e do¹ th«ng qua c¸c dÊu hiÖu nh­: Doanh nghiÖp chËm chÔ trong viÖc nép b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh; cã dÊu hiÖu trèn tr¸nh sù kiÓm tra cña Ng©n hµng; sè d­ tiÒn mÆt gi¶m; gia t¨ng bÊt th­êng vÒ hµng tån kho hoÆc c¸c kho¶n nî th­¬ng m¹i, hoµn tr¶ nî vµ l·i chËm... ®Ó chñ ®éng t×m biÖn ph¸p xö lÝ chø kh«ng nªn tr«ng chê vµo doanh nghiÖp. Cô thÓ : - C¸n bé Ng©n hµng cã thÓ cho lêi khuyªn hoÆc cè vÊn cho kh¸ch hµng trong tiªu thô s¶n phÈm, thu nî kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp. - T¨ng thªm vèn cho doanh nghiÖp th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­: më réng cho vay tÝn chÊp. Hay lµ, Ng©n hµng cã thÓ cho vay thªm hîp ®ång tÝn dông víi kh¸c trªn c¬ së cã ng­êi ®øng ra b¶o l·nh. - §Ò nghÞ doanh nghiÖp huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­ cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. - §èi víi c¸c kho¶n cho vay mµ sau khi ph¸t hiÖn vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hç trî vÉn kh«ng cã t¸c dông dÉn ®Õn nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi khi ®ã Ng©n hµng cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p vÒ khai th¸c vµ thanh lÝ. + BiÖn ph¸p khai th¸c: Ng©n hµng cã thÓ gia h¹n hîp ®ång tÝn dông, gi¶m qui m« hoµn tr¶ tr­íc m¾t hoÆc cã thÓ d·n nî cho c¸c doanh nghiÖp. C¸c h×nh thøc nµy chØ nªn ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã thu nhËp cã kh¶ n¨ng tr¶ nî; cã ý thøc tr¶ nî, trong qu¸ tr×nh vay ®· tr¶ ®­îc mét phÇn nî gèc vµ l·i; doanh nghiÖp ph¶i cã tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp dÔ ph¸t m¹i. + BiÖn ph¸p thanh lÝ tµi s¶n thÕ chÊp: Khi mµ mäi sù cøu v·n t×nh thÕ trë nªn kh«ng cßn hiÖu qu¶ th× Ng©n hµng cÇn ph¶i sö dông biÖn ph¸p thanh lÝ nî. Ng©n hµng cã thÓ ¸p dông h×nh thøc g¸n nî hay khëi kiÖn tuú theo quan hÖ víi kh¸ch, ý thøc mong muèn tr¶ nî vµ nguyªn nh©n kh«ng tr¶ ®­îc nî cña kh¸ch. - G¸n nî: Ng©n hµng sÏ ¸p dông h×nh thøc g¸n nî víi c¸c kh¸ch hnµg kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ hä uû quyÒn cho Ng©n hµng toµn quyÒn quyÕt ®Þnh ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp. Ng©n hµng cã thÓ sö dông tµi s¶n ®Ó cho thuª, lµm trô së hay b¸n l¹i cho ng­êi kh¸c. - Khëi kiÖn: Víi nh÷ng kh¸ch hµng cã hµnh vi trèn tr¸nh, lõa ®¶o th× Ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh khëi kiÖn ra ph¸p luËt. NÕu c¸c tµi s¶n thÕ chÊp cã ®ñ hå s¬ hîp ph¸p, sau khi cã quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n th× Ng©n hµng nªn chuyÓn qua trung t©m ®Êu gi¸ hoÆc thu håi sö dông nh­ víi h×nh thøc g¸n nî. Cßn nÕu c¸c tµi s¶n cã ®ñ hå s¬ ph¸p lÝ nh­ng l¹i cã thÕ chÊp ë Ng©n hµng kh¸c th× tiÕn hµnh ph¸t m¹i vµ ph©n chia theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n. §èi víi nh÷ng kho¶n vay kh«ng cã thÕ chÊp, b¶o ®¶m th× kh¶ n¨ng g¸nh chÞu rñi ro cña Ng©n hµng lµ khã tr¸nh khái. 2.T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra - kiÓm so¸t CÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra viÖc sö dông vèn vay cñakh¸ch hµng, nÕu viÖc kiÓm tra ®­îc s¸t sao sÏ gióp cho ng­êi vay sö dông nguån vèn ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶ cao h¬n. NÕu thiÕu kiÓm tra ®«n ®èc th× khi ph¸t hiÖn ®· qu¸ muén, KÕt qu¶ lµm nÈy sinh nh÷ng kho¶n nî khã ®ßi. ë Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc ®a mÆc dï tû lÖ nî qu¶ h¹n t­¬ng ®èi thÊp nh­ng kh«ng v× thÕ mµ sao nh·ng c«ng viÖc nµy. T¨ng c­êng kiÓm tra kiÓm so¸t tr­íc trong vµ sau khi cho vay lµ yªu cÇu hÕt søc quan träng nh»m môc ®Ých bµo vÖ tèt c¬ chÕ tÝn dông ng¨n ngõa c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tr¸i ph¸p luËt, lîi dông, lõa ®¶o... kiÓm tra, kiÓm so¸t cßn chØ ra nh÷ng ph¹m vi ®¸ng quan t©m trong ho¹t ®éng qu¶n lý. KiÓm tra tr­íc khi cho vay: lµ giai ®o¹n tõ khi kh¸ch hµng xin vay ®Õn khi Ng©n hµng ký xong hîp ®ång tÝn dông. C¸c bé tÝn dông kiÓm tr¶ c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång tÝn dông cã ®­îc thùc hiÖn ®óng hay kh«ng, t×nh h×nh chÊp hµnh nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tÝn dông ng©n hµng nh­: sö dông vèn cã sai môc ®Ých hay kh«ng? Vèn vay cã gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸ ®¶m b¶o hay kh«ng? Ng©n hµng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh vÒ kh¸ch hµng nh­: Ng©n hµng tiÕn hµnh kiÓm tra hå s¬ cho vay vèn cã hîp lÖ kh«ng kiÓm tra chÝnh x¸c nh÷ng sè liÖu trong hå s¬, t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng­êi vay vèn: vèn tù cã, kh¶ n¨ng thanh to¸n vèn, møc sinh lêi cña dù ¸n, kiÓm tra kh¸ch hµng cã ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh xem cã tÝnh kh¶ thi hay kh«ng. KiÓm tra sau khi cho vay: ng©n hµng kiÓm tra kh¶ n¨ng ph¸t huy hiÖu qu¶ sö dông vèn th«ng qua t×nh h×nh tµi chÝnh, tiªu thô s¶n phÈm, ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. §ång thêi kiÓm tra nî Ng©n hµng. KiÓm tra sau khi cho vay lµ trong suèt viÖc tra cña ng©n hµng khi ng©n hµng ph¸t tiÒn vay ®Õn khi thu hÕt nî. Ng©n hµng kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh kÕ ho¹ch tr¶ nî cña kh¸ch hµng. NÕu kh¸ch hµng tr¶ nî chËm cho ng©n hµng th× ng©n hµng xem xÐt kh¸ch hµng v× lý do g× mµ ch­a tr¶ nî hay ng©n hµng xem kh¸ch hµng cã thÓ tr¶ nî ®­îc n÷a hay kh«ng. NÕu nh­ kh¸ch hµng s¶n xuÊt kinh doanh vÉn b×nh th­êng th× cã nghÜa lµ kh¸ch hµng ®ã ch©y Ø tr¶ nî th× ng©n hµng xö lý. NÕu nguyªn nh©n t¸c ®éng ®Õn kh¸ch hµng lµ do kh¸ch quan hay tai n¹n, mÊt kh¶ n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh dÉn ®Õn kh«ng tr¶ nî ®­îc th× ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh ph©n tÝch nguyªn nh©n xö lý theo quy ®Þnh. Theo ®Þnh kú th× ng©n hµng ph¶i ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Hay t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp theo c¬ së ®ã sù ph©n lo¹i doanh nghiÖp. Ta xÐt doanh nghiÖp lo¹i tèt, trung b×nh, lo¹i yÕu. Tõ ®ã ng©n hµng sÏ ¸p dông theo thÓ lÖ cho vay, cã thÓ cho vay theo h¹n møc hoÆc cho vay theo tõng lÇn tuú tõng ®é tÝn nhiÖm cña doanh nghiÖp. ViÖc kiÓm tra kiÓm so¸t ®­îc t¨ng c­êng ch¾c ch¾n sÏ ph¸t triÓn vµ xö lý kÞp thêi nh÷ng vi ph¹m trong hîp ®ång tÝn dông, thùc hiÖn tèt quy chÕ tÝn dông võa n©ng cao tr¸ch nhiÖm sö dông vèn vay cña Ng©n hµng vµ gióp doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ 3. ChiÕn l­îc con ng­êi, ph¸t huy hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc §éi ngò c¸n bé ng©n hµng vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®¶m b¶o an toµn trong kinh doanh lµ hai nhiÖm vô quan träng, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau.VÒ chÊt l­îng tÝn dông, ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng hiÖn nay ®ang ®øng tr­íc thùc tr¹ng nî qu¸ cao, nguy c¬ mÊt vèn lín cã thÓ ®­a ®Õn mÊt an toµn c¶ hÖ thèng vµ lµ lÜnh vùc chøa ®ùng rñi ro co h¬n nhiÒu ngµnh kinh doanh kh¸c th× yÕu tè con ng­êi cã thÓ coi lµ nguyªn nh©n cña mäi nguyªn nh©n. YÕu tè chiÕn l­îc con ng­êi lµ quan träng v× con ng­êi lµ søc m¹nh kinh doanh cña mäi ng©n hµng, còng nh­ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c hä còng ®em l¹i nhiÒu thµnh c«ng trong c«ng viÖc vµ cña ®Êt n­íc. ChÝnh hä ®· lµm nªn ®­îc nhiÒu ®iÒu kú diÖu vµ lµm ®Êt n­íc thay ®æi tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ã lµ mét b­íc nhÈy vät rÊt lín cña con ng­êi. V× thÕ trong ho¹t ®éng Ng©n hµng nãi chung vµ c«ng t¸c tÝn dông nãi riªng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy hiÖu qu¶ cña nguån nh©n lùc. TuyÓn nh©n viªn míi cho ng©n hµng: trong ng©n hµng hiÖn nay c¸c ng©n hµng th­êng tuyÓn nh©n vªn míi vµo lµm viÖc v× sù tån taÞ vµ ph¸t triÓn ®­îc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ng©n hµng ph¶i cã mét ®éi ngò nh©n viªn thùc sù cã n¨ng lùc chuyªn m«n nghiÖp vô, tÝnh c¸ch cÇn thiÕt phï hîp víi c«ng viÖc, ý thøc tæ chøc, t¸c phong lµm viÖc phong c¸ch øng xö, kh¶ n¨ng b»ng cÊp, bªn c¹nh ®ã còng ®­a ra møc l­¬ng thÝch hîp vµ th«ng b¸o tr­íc khi tuyÓn dông, cã thÓ ng©n hµng cã c¬ héi chän ®­îc nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc thùc sù. ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu tuyÓn dông míi cÇn ®­îc xuÊt ph¸t trªn c¬ së ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ng©n hµng. §µo t¹o vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng s½n cã. §èi víi ng©n hµng th× viÖc ®µo t¹o l¹i c¸n bé kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã nhu cÇu. V× vËy nÕu nh­ ng©n hµng muèn cö c¸n bé ®i häc ®Ó n©ng cao nghiÖp vô mét ®iÒu c©n nh¾c tíi lµ sù ph¸t triÓn c¸n bé lµ ®iÒu mµ Ban l·nh ®¹o chi nh¸nh ®Æc biÖt quan t©m. Ban l·nh ®¹o lu«n t×m c¸ch gióp ®ì c¸c nh©n viªn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô b»ng c¸ch cö ®i ®µo t¹o t¹o t¹i nhiÒu líp tËp huÊn nghiªp vô nh­ tÝn dông, kho quü. T¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ tµi chÝnh cho c¸n bé ®i häc b»ng ®¹i häc cao häc. Trong c¸c kho¸ häc nhiÒu c¸n bé cña chi nh¸nh ®¹t kÕt qu¶ lo¹i giái vµ xuÊt s¾c. Do ®ã c¸n bé Ng©n hµng gi÷ vÞ trÝ quan träng ®èi víi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ ®µo t¹o t¹i chç hoÆc cö ®i ®µo t¹o t¹i c¸c c¬ së hoÆc phèi hîp c¶ hai. Mét ph­¬ng thøc nµo ®ã ®­îc thùc hiÖn lµ do yªu cÇu vµ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®èi víi mét sè c«ng viÖc ®ßi hái nhiÒu kü n¨ng vµ mang tÝnh t¸c nghiÖp th× cÇn t¨ng c­êng ®µo t¹o t¹i chç cßn ®èi víi c«ng viÖc qu¶n lý vÒ c¸c c«ng viÖc cã ¶nh h­áng lín ®Õn ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ kinh doanh chung th× cÇn cã ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o dµi h¹n bëi c¸c c¬ së ®µo t¹o cã chuyªn m«n. Trong ®iÒu kiÖn c¸c ng©n hµng lu«n ph¶i c¹nh tranh víi nhau ®ßi hái kh¶ n¨ng ph¶ øng th× linh ho¹t lu«n yªu cÇu Ng©n hµng ph¶i cã ch­¬ng tr×nh thay ®æi c¸c môc tiªu ph­¬ng h­íng, kÕ ho¹ch linh ho¹t t­¬ng øng, ng©n hµng còng cã yªu cÇu nhiÒu h¬n vÒ c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé cã kü n¨ng vÒ tµi chÝnh, ng©n hµng kinh tÕ. ViÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o lu«n ®ßi hái nguån tµi chÝnh nhÊt ®Þnh vµ c¬ së vËt chÊt nhÊt ®Þnh. V× vËy khi thiÕt lËp ch­¬ng tr×nh lu«n ph¶i tÝnh tíi kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. Nãi tíi ®µo t¹o cÇn chó ý kh«ng chØ cö ng­êi ®i häc mµ mét vÊn ®Ò quan träng l» viÖc theo dâi, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp . ChÝnh kh©u nay sÏ gióp cho ng©n hµng®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ cña chi phÝ ®µo t¹o ®· bá ra cã c¬ së h¬n ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc cña c¸n bé. Bªn c¹nh ®ã viÖc bè trÝ sö dông nguån nh©n lùc chiÕm vÞ trÝ v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Mét khi sö dông ®óng ®¾n, hîp lý, mçi c¸n bé sÏ ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §èi víi bé tÝn dông: Ngoµi yªu cÇu vÒ chuyªn m«n cÇn cã thªm c¸c tiªu chuÈn. N¾m v÷ng mäi chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, chÕ ®é tÝn dông nãi riªng. Cã kiÕn thøc khoa häc t©m lý, biÕt sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn tin häc, ngo¹i ng÷ th«ng dông. Ngoµi ra ng©n hµng cßn cã chÝnh s¸ch kû luËt, khen th­ëng nghiªm minh, kÞp thêi ®Ó khuyÕn khÝch c¸n bé, c«ng nh©n viªn kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng c«ng viÖc. 4. C¸c gi¶i ph¸p hç trî §Ó thùc hiÖn môc tiªu, h¹n chÕ tèi ta rñi ro trong kinh doanh tÝn dông ®Ó cho ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng ®­îc an toµn vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Ngoµi ra nh÷ng biÖn ph¸p võa nªu trªn mµ bÊt cø mét ng©n hµng cao còng, ®· vµ sÏ ph¶i lµm th× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng rÊt cÈn thËn ®­îc sù hç trî c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cã liªn quan. 4.1. VÒ phÝa nhµ n­íc. Nh­ng chóng ta ®· biÕt, tÝnh chÊt vèn tÝn dông ng©n hµng lµ nguån vèn bæ sung, tham gia trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Theo quy chÕ cña ng©n hµng quy ®Þnh: cho vay mét kh¸ch hµng kh«ng v­ît qu¸ vèn tù cã cña kh¸ch hµng. Nh­ng ®ã lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i hiÖn nay, vèn tù cã cña doanh nghiÖp chiÕm tû träng rÊt nhá bÐ so víi nhu cÇu vèn s¶n xuÊt kinh doanh, nÕu chØ c¨n cø vµo vèn tù cã cña doanh nghiÖp th× vèn tÝn dông ng©n hµng cho vay theo møc ®é vèn tù cã sÏ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. NÕu cho vay v­ît sè vèn tù cã sÏ sai quy chÕ vµ møc ®é rñi ro vèn ®Çu t­ sÏ cao h¬n v× kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. ë c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vèn tù cã th­êng do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp khi thµnh lËp doanh nghiÖp vµ cÊp víi sè l­îng rÊt Ýt. Vay ng©n hµng chÝnh lµ biÖn ph¸p t×nh thÕ gióp doanh nghiÖp v­ît qua khã kh¨n tr­íc m¾t. Trong ho¹t ®éng kinh doanh, rñi ro lµ ®iÒu kh«ng thÓ l­êng tr­íc ®­îc, ng©n hµng v× muèn b¶o vÖ ®ång vèn cña m×nh ngµy cµng ®­a ra ®iÒu kiÖn kh¾t khe h¬n cho vay, së dÜ cã t×nh tr¹ng nh­ vËy lµ do gÇn ®©y ngoµi viÖc cã sù biÕn ®éng bÊt th­êng cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ g©y khã kh¨n trong kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu vµ cho ng©n hµng, cßn cã sù ®æ vì cña mét lo¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc lín nh­: Tamexco, DÖt nam ®Þnh.. c¸c doanh nghiÖp nµy sôp ®æ lµ do sù yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc qu¶n lý tr×nh ®é chuyªn m«n vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc xuèng cÊp nghiªm träng cña c¸n bé l·nh ®¹o doanh nghiÖp sù bu«ng láng qu¶n lý cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh cã liªn quan trong ®ã cã c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lín. §Ó ®¶m b¶o an toµn cho vèn ®Çu t­, ng¨n chÆn nh÷ng rñi ro, c¸c ng©n hµng mong r»ng chÝnh phñ nªn chÊp nhËn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc trÝch lËp quü bï rñi ro tr­íc khi nép thuÕ ®Ó bï ®¾p c¸c tæn thÊt trong kinh doanh hoÆc cho phÐp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc ®¸nh gi¸ l¹i chÊt l­îng tÝn dông, cã nghÜa lµ sù bï ®¾p l·i lç trong kinh doanh trong kinh doanh tr­íc khi khi nép c¸c kho¶n thuÕ cho ng©n s¸ch, ®Ó ®­îc thùc sù cã vai trß tù chñ tµi chÝnh. 4.2. VÒ phÝa ng©n hµng: L·i suÊt cã vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng ng©n hµng, mét c«ng cô quan träng trong hÖ thèng chÝnh s¸ch l·i suÊt sÏ lµ ®ßn bÈy cña Nhµ n­íc. Sö dông ®óng chÝnh s¸ch l·i suÊt sÏ lµ ®ßn bÈy thóc ®Èy s¶n xuÊt l­u th«ng hµng ho¸, ph¸t triÓn, ng­îc l¹i kh«ng sö dông ®óng chÝnh s¸ch l·i suÊt sÏ k×m h·m thËm chÝ g©y rèi lo¹n, khñng ho¶ng, ®æ bÓ vµ tæn thÊt. L·i suÊt tÝn dông lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p ®èi víi ng©n hµng Nhµ n­íc l·i suÊt võa lµ c«ng cô võa lµ chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m«, ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th× nã lµ mét c«ng cô hiÖu nghiÖm ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých kinh doanh. VÊn ®Ò thiÕu th«ng tin trong kinh doanh tÝn dông lµ rÊt nguy hiÓm. HiÖn nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i sö dông th«ng tin chñ yÕu do phßng th«ng tin phßng ngõa rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng Nhµ n­íc cung cÊp. Tuy nhiªn, viÖc cung cÊp th«ng tin cña phßng nµy rÊt h¹n chÕ. Do ®ã trong t­¬nglai, CIC ph¶i tËp trung cho viÖc n©ng cao chÊt l­îng nh­ b« sung quy chÕ chÊn chÝnh l¹i ho¹t ®éng tõ kh©u cËp nhÊt sè liÖu ®Ó cung cÊp th«ng tin, quy ®Þnh c¸c chÕ tµi xö lý c¸c tr­êng hîp cung cÊp th«ng tin chËm trÔ vµ sai lÖch dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông. Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i yªu cÇu tÊt c¶ ng©n hµng cho kh¸ch hµng kh¸c ®Þa bµn vay th× b¾t buéc ph¶i sö dông th«ng tin CIC cung cÊp. Cã nh­ vËy CIC míi trë thµnh chç dùa thùc sù cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ngoµi ra, ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam ®Ó ra ph­¬ng h­íng yªu cÇu tÊt c¶ c¸c chi nh¸nh ng©n hµng còng nh­ chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng ®a ph¶i th­êng xuyªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng võa vay vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a nh­ng ®ång thêi l¹ vay vèn t¹i mét hay nhiÒu ng©n hµng kh¸c. T¨ng c­êng kiÓm tra, kiÓm so¸t ®èi víi ®¬n vÞ nµy. CÇn h¹n chÕ cho vay c¸c doanh nghiÖp cã trô së ngoµi ®Þa bµn ho¹t ®éng cña chi nh¸nh cho vay ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®­a vèn kinh doanh ®i n¬i kh¸c, tho¸t lý sù kiÓm so¸t, qu¶n lý cña ng©n hµng. Râ rµng víi chñ tr­¬ng nh­ vËy, ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng ®a sÏ ph¶i thËn träng khi quyÕt ®Þnh cã ®Çu t­ hay kh«ng? V× vËy sÏ gióp cho ng©n hµng h¹n chÕ bít ®­îc rñi ro. Theo quy ®Þnh cña ng©n hµng Nhµ n­íc th× mét doanh nghiÖp cã thÓ vay vèn ë nhiÒu ng©n hµng kh¸c nh­ng nÕu cã dù ¸n kinh doanh tèt mµ ng©n hµng c¶m thÊy cã thÓ cho vay ®­îc th× vÉn cho vay. Nh­ vËy, võa t¨ng ®­îc lîi nhuËn cho ng©n hµng võa gióp cho doanh nghiÖp gi¶i quyÕt ®­îc khã kh¨n, chØ cÇn ®Èy m¹nh vai trß cña ng­êi bé tÝn dông lµ cã thÓ h¹n chÕ bít ®­îc rñi ro chø kh«ng cÇn ph¶i cho vay theo kiÓu co côm ®ã lµ chñ tr­¬ng cña ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam. III. Mét sè kiÕn nghÞ: 1. §èi víi ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam: Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam cÇn t¹o mét sù tù chñ h¬n n÷a cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, cã thÓ bá bít mét sè chØ tiªu kÕ ho¹ch hoÆc më réng ph¹m vi quyÕt ®Þnh cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. ChØ tiªu kÕ ho¹ch hoÆc më réng ph¹m vi quyÕt ®Þnh cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. ChØ tiªu vèn ®iÒu hoµ nép nªn ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam mÆc dï cã mÆt rÊt tèt gióp ng©n hµng c«ng th­¬ng san sÎ hç trî vèn cho c¸c ng©n hµng kh¸c nh­ng còng chÝnh nã l¹i lµm triÖt tiªu ®éng lùc kinh doanh. Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a mÆc dï kh«ng cho vay ®­îc nhiªu nh­ng vÉn cã l·i v× mét l­îng vèn lín ®iÒu chuyÓn nªn Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam vÉn ®­îc h­ëng l·i. Nh­ vËy râ rµng lµ c¸c ng©n hµng kh«ng cÇn thiÕt ph¶i t×m kiÕm c¸c kh¸ch hµng ®Ó cho vay vµ còng kh«ng lo bÞ thua bç v× vèn thõa cø ®em lép cÊp trªn chØ tiªu vèn ®iÒu hoµ trë thµnh sù bao cÊp cña c«ng th­¬ng ViÖt Nam cho c¸c ng©n hµng chi nh¸nh vµ tÊt nhiªn ®¸ lµ bao cÊp chØ th­êng kÐm hiÖu qu¶. ThiÕt nghÜ r»ng chØ tiªu nµy vÉn nªn ®­îc duy tr× ë møc ®é nµo ®ã nh­ng còng dÇn dÇn gi¶m bít ®i vµ kh«ng ph¶i cø v­ît chØ tiªu lµ ®­îc khuyÕn khÝch. Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam cã mét C«ng ty mua b¸n vµ khai th¸c tµi s¶n ho¹t ®éng t¹i phÝa B¾c ®Ó gi¶i quyÕt tµi s¼n b¾t nî cho c¸c chi nh¸nh nhanh chãng. Gi¶i quyÕt ®­îc nî tõ nh÷ng vô cho vay cã vÊn ®Ò nh»m kh¬i th«ng b¶o vÖ nguån vèn. 2. §èi víi ng©n hµng Nhµ n­íc: Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i hiÖn nay vÒ chÊt l­îng tÝn dông lµ ch­a cã mét m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ, chÆt chÏ ®¶m b¶o cho an toµn cña ®éng tÝn dông. Do ®ã Nhµ n­íc cÇn t¹o lËp vµ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng tÝn dông ®­îc an toµn vµ cã chÊt l­îng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ. §Ó gãp phÇn kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy cÇn ph¶i bæ xung vµ söa ®æi mét sè ®iÓm sau: - Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn t¹o lËp chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tÝch cùc n¨ng ®éng cã hiÖu qu¶ lu«n h­íng ®Õn më réng mäi nguån vèn ®Ó ®Çu t­ cho ®Êt n­íc, kiÓm so¸t ®­îc mäi nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc. Thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt dïng l·i suÊt lµm ®ßn bÈy thóc ®Èy t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng th­¬ng m¹i huy ®éng vèn cho ®Çu t­. - §Ó viÖc huy ®éng vèn ®¹t hiÖu qu¶ cao cÇn lo¹i bá sù c¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh vÒ l·i suÊt. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thèng nhÊt víi bé tµi chÝnh ®Ó tiÕn tíi thùc hiÖn lµm ®¹i lý ®Êu thÇu toµn bé c¸c lo¹i tr¸i phiÕu dµi h¹n cho kho b¹c Nhµ n­íc. §iÒu nµy sÏ tr¸nh ®­îc sù trªnh lÖch l·i suÊt kho b¹c vµ l·i suÊt ng©n hµng th­¬ng m¹i - §iÓu chØnh kÞp thêi kh«ng ®ång bé trong v¨n b¶n ph¸p quy: sè l­îng c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh c¸c mÆt nghiÖp vô trong ho¹t ®éng ng©n hµng rÊt nhiÒu tõ c¸c nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ tíi c¸c quyÕt ®Þnh cña ng©n hµng Nhµ n­íc, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh c¸c v¨n b¶n ®èi ®Õn th«ng t­ Liªn Bé. Sè l­îng v¨n b¶n th× nhiÒu nh­ng cã nhiÒu vÊn ®Ò ch­a ®­îc hiÓu mét c¸ch t­êng tËt thÊp nhÊt, c¸c ngµnh triÓn khai kh«ng ®ång bé thËm chÝ dÉm ch©n lªn nhau trong qóa tr×nh thùc hiÖn c¸c chØ thÞ cña ChÝnh Phñ. VÝ dô viÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh võa ph¶i ®¨ng ký t¹i së ®Þa chÝnh võa ph¶i qua vßng chøng thùc ë Phßng C«ng chøng. Theo quy chÕ thÕ chÊp, cÇm cè vµ b¶o l·nh vay vèn Ng©n hµng, bªn thÕ chÊp ph¶i giao chÝnh vÒ quyÒn sö dông ®Êt cho tæ chøc tÝn dông lµ c¬ quan nhËn thÕ chÊp n¾m gi÷. - §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ph¸p lý kh«ng cÇn thiÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho tµi s¶n ®­îc mua b¸n, chuyÓn nh­îng dÔ dµng nhanh chãng. Tãm l¹i: trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, trªn c¬ së c¸c quan ®iÓm ®Þnh h­íng vÒ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, víi nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc vµ x¸c ®Þnh cã c¬ së vµ phï hîp víi thùc tiÔn ho¹t ®éng ng©n hµng. Víi nç lùc cña b¶n th©n vµ sù trî gióp cña ng©n hµng Nhµ n­íc cïng c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã liªn quan, hy väng, gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ sÏ gióp c¸c ng©n hµng Th­¬ng m¹i ngµy cµng mét n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông vµ tÝn dông sÏ trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc cña Nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong nghÞ quyÕt VIII trung ­¬ng ®¶ng ®· ®Ò ra. KÕt luËn Ho¹t ®éng tÝn dông lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña Ng©n hµng. Muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, Ng©n hµng cÇn ph¶i ®¶m b¶o cña m×nh c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l­îng “ gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông” kh«ng chØ lµ mong muèn cña riªng Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a mµ cßn lµ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung vµ còng lµ mong mái cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta hiÖn nay. Víi suy nghÜ ®ã t«i còng ®· chän ®Ò tµi” Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a” ®Ó phÇn nµo ®¸p øng mong muèn nµy. Trªn c¬ së vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu, chuyªn ®Ò ®· thùc hiÖn ®­îc nh÷ng nhiÖm vô sau: 1. HÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. Kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng c«ng t¸c tÝn dông t¹i ng©n hµng Th­¬ng m¹i trong viÖc ®­îc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ phôc vô C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 2. Ph©n tÝch thùc tr¹ng, ho¹t ®éng tÝn dông t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a, tõ ®ã rót ra nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i ®· h¹n chÕ ho¹t ®éng tÝn dông nµy t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a. 3. §­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a, bao gåm: - Gi¶i ph¸p ®èi víi ng©n hµng - Gi¶i ph¸p hç trî - Gi¶i ph¸p ®èi víi kh¸ch hµng - KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. §©y lµ mét ®Ò tµi cã nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p nªn nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt trong chuyªn ®Ò nµy chØ lµ mét ®ãng gãp nhá trong tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn c«ng t¸c tÝndông t¹i Ng©n hµng C«ng th­¬ng khu vùc §èng §a nãi riªng vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi chung. Tuy nhiªn v× ®©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p khã kh¨nvµ b¶n th©n t«i lµ mét sinh viªn víi chØ dõng laÞ nghiªn cøu vÒ lý luËn vµ chñ yÕu vÒ thùc tiÔn cßn cã h¹n chÕ. V× vËy b¶n kho¸ luËn ch­a thÓ ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ nh÷ng mong muèn cña c¬ quan thùc tiÔn hay cña ng­êi viÕt cho nªn t«i rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña c¬ quan thùc tiÔn vµ c¸c ThÇy c« quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. Mét lÇn n÷a t«i xin göi lêi c¶m ¬n víi PGS.TS.NguyÔn ThÞ Mïi, c¸c ThÇy c« gi¸o kh¸c vµ toµn thÓ c¸c b¹n ®· tËn t×nh gióp t«i hoµn thµnh bµi kho¸ luËn nµy. Tr­êng ®aÞ häc Tµi chÝnh kÕ to¸n Hµ Néi ====== Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc ------o0o------ B¶n nhËn xÐt kho¸ luËn tèt nghiÖp (Cña c¬ quan thùc tËp) §Ò tµi: Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ngkhu vùc §èng §a Ng­êi h­íng dÉn: Sinh viªn thùc hiÖn : §inh Xu©n NghÜa Líp : Ng©n hµng K 28A N¬i thùc tËp : Ng©n hµng c«ng th­¬ng khu vùc §èng §a ý kiÕn nhËn xÐt cña c¬ quan thùc tËp Hµ Néi ngµy…. th¸ng .. n¨m 2002