Giải pháp thu hút và sử dụng ODA cho phát triển kinh tế – Xã hội của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung
LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) là một khoản vay đặc biệt. Nó khác khoản vay khác bởi “tính chất mềm” của nó về lãi suất, thời gian cho vay, thời gian ân hạn. Với mục tiêu trợ giúp các nước đang phát triển có thể có điều kiện thuận lợi hơn để phát triển kinh tế, ODA mang tính ưu đãi cao hơn bất kỳ một hình thức tài trợ nào khác. Nguồn vốn ODA được đánh giá là góp phần quan trọng thúc đẩy đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế nước ta thời gian qua. Chính vì vậy, để thúc đẩy kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển hơn nữa thì chúng ta cần quan tâm đến tất cả các nguồn vốn đặc biệt là nguồn vốn ODA. Cần phải có những chính sách, chiến lược, giải pháp thu hút và sử dụng ODA một cách hiệu quả, nâng cao hiệu quả sử dụng ODA và bảo đảm khả năng trả nợ là yêu cầu quan trọng trong chính sách thu hút và sử dụng nguồn vốn này của Chính phủ Việt Nam. Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung là một trong những vùng khó khăn ở nước ta cần được Nhà nước quan tâm để thúc đẩy phát triển, đưa vùng phát triển kinh tế lên ngang tầm với các vùng khác trong cả nước. Thời gian qua, Vùng cũng đã có những thành tựu đáng kể về kinh tế – xã hội, đó là nhờ sự đóng góp không nhỏ của nguồn vốn ODA. Nhìn nhận trong thời gian qua thì các hoạt động nâng cao hiệu quả viện trợ đang giúp Vùng BTB&DHMT cải thiện việc thu hút và sử dụng ODA, làm cho nguồn lực này phát huy tác dụng mạnh mẽ đối với sự nghiệp phát triển của Vùng cũng như hỗ trợ vượt qua những thách thức đặt ra trong giai đoạn phát triển mới. Bên cạnh những tác động tích cực đó thì cũng đang còn những hạn chế trong việc thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA cần phải được khắc phục nhanh chóng để có thể phát huy tối đa được ưu điểm của nguồn vốn này. Xuất phát từ lý do trên mà em chọn đề tài: “Giải pháp thu hút và sử dụng ODA cho phát triển kinh tế – xã hội của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung”. 2. Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu nội dung cơ bản của thu hút và sử dụng ODA ở vùng BTB&DHMT. - Phân tích, đánh giá thực trạng thu hút và sử dụng ODA ở BTB&DHMT trong thời gian qua. - Đưa ra định hướng và giải pháp để thu hút và sử dụng ODA ở Vùng đến năm 2015 và định hướng chung sau năm 2015. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Là vấn đề lý luận và thực tiễn về thu hút và sử dụng ODA ở Vùng BTB&DHMT đến năm 2015. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Tập trung nghiên cứu thực trạng và giải pháp thu hút và sử dụng ODA ở vùng BTB&DHMT đến năm 2015. - Về thời gian: Đề tài chủ yếu nghiên cứu thực trạng thu hút và sử dụng ODA ở Vùng từ năm 1993 – 2008. 4.Phương pháp nghiên cứu Phương pháp chủ đạo xuyên suốt được sử dụng trong đề tài là phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê Nin. Ngoài ra em còn vận dụng nhiều phương pháp khác nhau phục vụ cho việc nghiên cứu như: Phương pháp thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp, phương pháp khảo sát thực tế, hệ thống bảng biểu. 5. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, chuyên đề được trình bày với kết cấu gồm 3 chương: Chương 1:Tổng quan về ODA. Chương 2: Tình hình thu hút và sử dụng ODA của vùng Bắc trung bộ và Duyên hải miền trung đến năm 2015. Chương 3: Giải pháp thu hút và sử dụng ODA của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung đến năm 2015. Chương 1: Tổng quan về ODA và vấn đề thu hút, sử dụng ODA ở Việt Nam 1.1 Tổng quan về ODA. 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của ODA 1.1.1.1. Khái niệm ODA Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA – viết tắt của cụm từ Official Development Assistance) là một hình thức đầu tư nước ngoài. Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) còn được gọi là Viện trợ phát triển và theo định nghĩa của Ngân hàng thế giới (WB) thì ODA “là khoản tài trợ hoặc giải ngân vốn vay ưu đãi (sau khi đã trừ đi phần trả nợ) được cung cấp bởi các cơ quan chính thức của các nước thuộc Uỷ ban phát triển OECD, một số quốc gia và tổ chức đa phương khác như Ngân hàng Thế giới vì mục đích phát triển. Viện trợ quân sự không được tính vào khái niệm này.” Gọi là hỗ trợ vì các khoản đầu tư này thường là các khoản cho vay không lãi suất hoặc lãi suất thấp, thời gian vay dài và có thời gian ân hạn. Gọi là phát triển vì mục tiêu danh nghĩa của các khoản đầu tư này là phát triển kinh tế và nâng cao phúc lợi xã hội ở nước được đầu tư. Gọi là chính thức để phân biệt với các khoản tài trợ của các tổ chức tư nhân như các công ty, doanh nghiệp hoặc các tổ chức phi Chính phủ (NGO) nước ngoài. Trong khái niệm nói trên, ODA bao gồm các khoản viện trợ không hoàn lại, khoản vốn vay ưu đãi đã giải ngân trừ đi khoản nợ đã thanh toán (còn gọi là vốn ODA thuần) do cơ quan chính thức của Chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế cung cấp phục vụ cho công cuộc phát triển kinh tế, xã hội của nước tiếp nhận viện trợ. Viện trợ quân sự không hỗ trợ phát triển kinh tế, xã hội, vì vậy khoản viện trợ này không được tính vào ODA. ODA có mục đích hỗ trợ phát triển, do đó các khoản viện trợ nhân đạo trong trường hợp dùng để đối phó với các thảm hoạ thiên nhiên, thảm hoạ nhân đạo . cũng không được coi là ODA. Lịch sử ODA được bắt nguồn từ nước Mỹ từ sau đại chiến thế giới lần thứ II (1945), các nước Châu Âu, Châu Á đều bị chiến tranh tàn phá, kinh tế bị sa sút nghiêm trọng. Riêng nước Mỹ ít bị thiệt hại, thậm chí còn phất lên nhờ chiến tranh. GNP năm 1945 của Mỹ là 213,5 tỉ USD, bằng khoảng 48% tổng GNP của thế giới; tăng gần 2 lần so với 125,8 tỉ USD vào năm 1942. Để giúp đỡ các đồng minh Tây Âu khôi phục kinh tế, phát huy ảnh hưởng chính trị, đồng thời ngăn chặn ảnh hưởng của Liên Xô và các nước Xã hội chủ nghĩa (XHCN), Mỹ đã triển khai “kế hoạch Marsahall” thông qua Ngân hàng thế giới, chủ yếu là IBRD. Thông qua kế hoạch này, Mỹ đã thực hiện tài trợ vốn ồ ạt, được ví như là “trận mưa dollar” khổng lồ cho Tây Âu với tên gọi là khoản “Hỗ trợ phát triển chính thức - ODA”.Sau này, vào thập niên 60 của thế kỷ 20, tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển (OECD) đã hợp thức hoá ODA thành khoản tài trợ ưu đãi cho các nước đang phát triển và chậm phát triển. Hiện nay, ODA được coi là “nguồn tài trợ ưu đãi của một hay một số quốc gia hoặc tổ chức tài chính quốc tế cung cấp cho một Chính phủ nào đó nhằm hỗ trợ và thúc đẩy việc khôi phục và phát triển kinh tế xã hội”. Đây là một hình thức tài trợ quốc tế chủ yếu và chính thức cho Chính phủ các nước đang và chậm phát triển. 1.1.1.2. Đặc điểm của ODA - ODA mang tính ưu đãi: Đây là đặc trưng quan trọng giúp ODA phân biệt rõ nét với nguồn vốn khác. Hiện tại Việt Nam đang hưởng các khoản vay ODA ưu đãi của các nhà tài trợ. ODA ưu đãi chỉ dành cho những nước (chủ yếu những nước đang phát triển có thu nhập thấp, bình quân đầu người dưới 850 USD/người/năm). Tính ưu đãi được thể hiện ở một số điểm cơ bản sau: · Ưu đãi về lãi suất : ODA có lãi suất thấp hơn nhiều so với các khoản tín dụng thương mại khác, thông thường chỉ khoảng từ 0-3%/năm. · Ưu đãi về thời gian vay và thời gian ân hạn: ODA có thời gian cho vay dài (thường từ 30-40 năm), thời gian ân hạn cao (thường từ 5-10 năm). Ngoài ra, trong cơ cấu của ODA thường có một phần viện trợ không hoàn lại, đây là một ưu đãi có ý nghĩa hết sức to lớn, giúp bên đi vay giảm nhẹ được gánh nặng nợ sau này. - ODA mang tính ràng buộc: Có thể khẳng định rằng, tuy là nguồn hỗ trợ có tính ưu đãi nhưng ODA không phải là cho không. ODA là khoản cung cấp có vay có trả, gắn với những ràng buộc của nước, tổ chức cung cấp viện trợ. Mỗi nước cung cấp ODA đều có chính sách riêng của mình và những quy định ràng buộc khác nhau đối với nước nhận, nhiều khi những ràng buộc này rất chặt chẽ như ràng buộc về việc mua hàng hoá, vật tư, thiết bị của nước tài trợ với mức giá cao hơn rất nhiều so với giá cả hàng hoá đó trên thị trường. Hầu hết các nước phát triển sử dụng ODA như một công cụ chính trị, xác định vị trí ảnh hưởng của mình tại các nước và các khu vực tiếp nhận ODA. Như Mỹ dùng công cụ ODA để thực hiện ý đồ gây “ảnh hưởng chính trị trong thời gian ngắn”; Một mặt dùng viện trợ kinh tế để bày tỏ sự thân thiện, tiến đến gần gũi, thân thiết về chính trị; Mặt khác, tiếp cận với các quan chức cấp cao của các nước
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Giải pháp thu hút và sử dụng ODA cho phát triển kinh tế – Xã hội của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, t¨ng trëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ®Çu t vµo c¸c ngµnh giao th«ng, ®iÖn cÊp tho¸t níc, ph¸t triÓn n«ng th«n, l©m nghiÖp... cho mét sè dù ¸n lín.
Tõ n¨m 1993 ®Õn 2008, cã 74 dù ¸n sö dông nguån ODA triÓn khai trªn ®Þa bµn tØnh víi tæng vèn dù ¸n 3.016,27 tû ®ång, trong ®ã vèn níc ngoµi lµ 2544,35 tû ®ång (chiÕm 84,35% tæng vèn). Vèn vay chiÕm kho¶ng 70,8% vèn níc ngoµi. §Õn hÕt n¨m 2008, cã 57 dù ¸n ®· hoµn thµnh, ®a vµo sö dông víi tæng sè vèn lµ 1.113,67 tû ®ång, xÊp xØ 40% tæng vèn ®Çu t.
Nh÷ng vïng khã kh¨n cña tØnh nh ®Çm, ph¸, ven biÓn b¾t ®Çu thu hót sù quan t©m tõ c¸c nhµ tµi trî nh ADB, WB, NhËt, Hµ Lan. Giai ®o¹n I cña dù ¸n VNICZM (Hµ Lan) tuy vèn tµi trî Ýt (15.900 USD), ®· ®îc ®¸nh gi¸ cao do tiÕn hµnh c«ng t¸c qu¶n lý tæng hîp d¶i ven bê, gi¶i quyÕt mèi liªn hÖ gi÷a n«ng l©m ng nghiÖp, du lÞch sinh th¸i, b¶o tån thiªn nhiªn, ®Æc biÖt lµ vïng Tam Giang - CÇu Hai, vïng h¹ lu s«ng ¤ L©u.
(7) §µ N½ng:
Trong giai ®o¹n 1993 - 2008, c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ®· vµ ®ang triÓn khai t¹i thµnh phè ®¹t kÕt qu¶ tèt c¶ vÒ mÆt kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi nh vÊn ®Ò b¶o vÖ c¶nh quan m«i trêng, cung cÊp níc s¹ch, xö lý r¸c th¶i vµ níc th¶i, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n... gãp phÇn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Bªn c¹nh ®ã, n¨ng lùc qu¶n lý ®èi víi nh÷ng dù ¸n lín cña c¸c c¸n bé ®îc n©ng cao nh c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, c«ng t¸c ®Êu thÇu...
Trong giai ®o¹n nµy nguån vèn ODA chñ yÕu dµnh cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, y tÕ, m«i trêng nh: Dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng u tiªn t¹i thµnh phè §µ N½ng sö dông nguån vèn vay cña WB, Dù ¸n §Çu t trang thiÕt bÞ d¹y nghÒ (T©y Ban Nha), Dù ¸n Xö lý chÊt th¶i y tÕ (T©y Ban Nha), Dù ¸n Søc kháe chu kú VI, Ch¬ng tr×nh Ph¸t triÓn doanh nghiÖp n÷ trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm, Dù ¸n trang thiÕt bÞ y tÕ cña bÖnh viÖn §µ N½ng...
(8) Qu¶ng Ng·i:
Thêi kú 1993 - 2008, C¸c dù ¸n ODA triÓn khai trªn ®Þa bµn tØnh hÇu hÕt ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng (CSHT) nh ®êng giao th«ng, ®êng ®iÖn, trêng häc, c¬ së y tÕ, thñy lîi, cung cÊp níc s¹ch...ngoµi ra cã mét dù ¸n sö dông v«n vay ®Ó më réng c«ng suÊt nhµ m¸y ®êng. Nh÷ng dù ¸n nµy ®· gãp phÇn x©y dùng CSHT kinh tÕ x· héi, xãa ®ãi gi¶m nghÌo. C¸c dù ¸n sö dông vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i thêng cã chuyªn gia níc ngoµi trùc tiÕp tham gia qu¶n lý dù ¸n. §èi víi nh÷ng dù ¸n nµy, vÒ phÝa tØnh còng ®· häc tËp kinh nghiÖm qu¶ lý, kinh nghiÖm triÓn khai c¸c dù ¸n ph¸t triÓn céng ®ång vµ mét sè kü n¨ng qu¶n lý hiÖn ®¹i nhng kh«ng nhiÒu.
HiÖn nay, cã mét sè dù ¸n sö dông vèn ODA theo híng ®a môc tiªu, võa cho vay tÝn dông, t¹o c¬ héi t¨ng thu nhËp, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo, võa ®Çu t CSHT, võa ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc. Mét sè dù ¸n ®· vµ ®ang triÓn khai trªn ®Þa bµn tØnh nh: X©y dùng Trung t©m Y tÕ S¬n TÞnh (0,5 triÖu USD, vèn viÖn trî cña Hµn Quèc), §Çu t n©ng cÊp ®êng B×nh Kh¬ng - B×nh An - giai ®o¹n I (0,4 triÖu USD, vèn viÖn trî cña ChÝnh phñ Canada), dù ¸n n©ng cÊp ®êng Phíc Léc - Chî §×nh (h¬n 100 ngµn USD, vèn NhËt B¶n), Dù ¸n gi¶m nhÑ thiªn tai (¤xtr©ylia), dù ¸n trång rõng (JBIC), Dù ¸n trang thiÕt bÞ ®a khoa tØnh Qu¶ng Ng·i (vèn vay T©y Ban Nha), Dù ¸n c¶i thiÖn m«i trêng ®« thÞ (ADB), Dù ¸n cung cÊp trang thiÕt bÞ cho bÖnh viÖn Dung QuÊt (PhÇn Lan), Dù ¸n cung cÊp thiÕt bÞ cho trêng d¹y nghÒ Dung QuÊt (§an M¹ch), Dù ¸n gi¶m nhÑ thiªn tai (WB).
(9) Qu¶ng Nam:
Trong c¸c n¨m qua, ODA lµ nguån vèn quan träng trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cña tØnh, nguån vèn ODA chiÕm kho¶ng 10% vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn tØnh. C¸c dù ¸n ®îc thùc hiÖn ®· gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng cêng n¨ng lùc mét sè ngµnh nh: n«ng nghiÖp, giao th«ng, m«i trêng, gi¸o dôc, y tÕ, thñy lîi võa vµ nhá...C¸c dù ¸n ®· vµ ®ang thùc hiÖn ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu bøc thiÕt vµ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn kinh tÕ - x· héi cña tØnh nh: Dù ¸n c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n dùa vµo céng ®ång (WB), dù ¸n x©y dùng trêng häc vïng b·o Na Uy - giai ®o¹n II, Dù ¸n Ph¸t triÓn tØnh Qu¶ng Nam (OPEC), Dù ¸n ph¸t triÓn ngµnh l©m nghiÖp tØnh Qu¶ng Nam (WB3), Dù ¸n HÖ thèng cÊp níc §iÖn Nam - §iÖn Ngäc (§an M¹ch), Dù ¸n tho¸t níc vµ vÖ sinh m«i trêng huyÖn Nói Thµnh (Italia), Dù ¸n c¶i thiÖn sinh kÕ bÒn v÷ng miÒn Trung (ADB), Dù ¸n gi¶m nhÑ thiªn tai, mét sè dù ¸n vÒ y tÕ, gi¸o dôc...
(10) B×nh §Þnh:
B×nh §Þnh lµ tØnh miÒn Trung cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, nguån thu ng©n s¸ch hµng n¨m thÊp, cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Do ®ã tØnh rÊt coi träng viÖc tranh thñ c¸c nguån vèn kh¸c, nhÊt lµ nguån ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ nguån viÖn trî chÝnh thøc cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tª vµ ChÝnh phñ c¸c níc.
Tõ n¨m 1993 ®Õn 2008, tØnh ®· thu hót ®îc 26 dù ¸n ODA, víi tæng sè vèn ®Çu t cam kÕt lµ 43,5 triÖu USD (xÊp xØ 739 tû ®ång), trong ®ã vèn vay 33,01 triÖu USD, vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i 10,49 triÖu USD. Tæng sè vèn thùc hiÖn 33,9 triÖu USD. HiÖn cã 19 dù ¸n ®· kÕt thóc, 7 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng.
C¸c dù ¸n tËp trung vµo lÜnh vùc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n: 7 dù ¸n (10,68 triÖu USD), ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng: 3 dù ¸n (19,36 triÖu USD), gi¸o dôc: 3 dù ¸n (10 triÖu USD), y tÕ: 5 dù ¸n (4,06 triÖu USD).
Tõ n¨m 2004 - 2008 tØnh cã kÕ ho¹ch thùc hiÖn mét sè dù ¸n lín thuéc lÜnh vùc h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi nh: Tho¸t níc vµ vÖ sinh thµnh phè Quy Nh¬n, tæng vèn ®Çu t kho¶ng 50 triÖu USD, nguån tµi trî cña WB; Dù ¸n cÊp níc 9 thÞ trÊn cña tØnh tµi trî cña WB; Dù ¸n t¨ng cêng chÊt lîng vµ sö dông c¸c dÞch vô søc kháe bµ mÑ trÎ em cña ChÝnh phñ Newzealand; Dù ¸n trang thiÕt bÞ y tÕ cho c¸c bÖnh viÖn cña ChÝnh phñ Hµ Lan...
C¸c dù ¸n viÖn trî ODA ®· gãp phÇn ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi t¹i ®Þa ph¬ng, gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ nguån vèn, cã t¸c dông hç trî tÝch cùc trong viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, n©ng cao d©n trÝ, b¶o vÖ ch¨m sãc søc kháe ngêi d©n, nghiªn cøu vµ øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, më réng ®èi tîng ®îc hëng thµnh qu¶ dù ¸n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh©n d©n vïng n«ng th«n, vïng s©u vïng xa cña tØnh.
Mét sè dù ¸n quy m« lín, thùc hiÖn ®ång bé cã tÝnh chÊt l©u dµi, ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nh: Dù ¸n C¶i t¹o líi ®iÖn Quy Nh¬n, thÞ trÊn An Nh¬n cña ChÝnh phñ Thôy §iÓn, dù ¸n cÊp níc vµ vÖ sinh thµnh phè Quy Nh¬n cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB), dù ¸n x©y dùng trêng tiÓu häc vïng b·o lôt cña ChÝnh phñ NhËt B¶n, dù ¸n cung cÊp thiÕt bÞ cho trêng C«ng nh©n kü thuËt Quy Nh¬n cña ChÝnh phñ Hµn Quèc, trång rõng PAM, dù ¸n h¹ tÇng n«ng th«n cña ADB, dù ¸n h¹ tÇng n«ng th«n dùa vµo céng ®ång cña WB...
(11) Kh¸nh Hßa:
Trong c¸c n¨m qua, ODA lµ nguån vèn quan träng trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cña tØnh, nguån vèn ODA chiÕm kho¶ng 10% vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn tØnh. C¸c dù ¸n ®îc thùc hiÖn ®· gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng cêng n¨ng lùc mét sè ngµnh nh: n«ng nghiÖp, giao th«ng, m«i trêng, gi¸o dôc, y tÕ... C¸c dù ¸n ®· vµ ®ang thùc hiÖn trªn ®Þa bµn tØnh: Dù ¸n h¹ tÇng c¬ së n«ng th«n dùa vµo céng ®ång, Dù ¸n VIE/01/P17 “N©ng cao chÊt lîng vµ sö dông dÞch vô ch¨m sãc søc kháe sinh s¶n t¹i tØnh Kh¸nh Hßa”, Dù ¸n cÊp níc vµ vÖ sinh m«i trêng thµnh phè Nha Trang víi tæng vèn ®Çu t 120 triÖu USD do WB tµi trî, Dù ¸n ®a d¹ng hãa n«ng nghiÖp t¹i Kh¸nh Hßa, - Dù ¸n giao th«ng n«ng th«n giai ®o¹n I vµ giai ®o¹n II (WB), Dù ¸n ®êng xuèng c¶ng Nha Trang vµ dù ¸n ®êng tØnh lé 9 (vèn OECF)....
C¸c dù ¸n ODA ®· gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc khoa häc, c«ng nghÖ, kü thuËt, kü n¨ng, kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c ®¬n vÞ trong tØnh.
(12) Ninh ThuËn:
N¨m 2008 c¸c dù ¸n ODA ®îc triÓn khai thùc hiÖn víi tæng vèn ®Çu t 61 triÖu USD, trong ®ã vèn vay kho¶ng 48 triÖu USD. Nh×n chung c¸c dù ¸n ®Òu ®îc triÓn khai thùc hiÖn theo ®óng tiÕn ®é, khèi lîng hoµn thµnh vµ gi¶i ng©n ®¹t kh¸, víi tæng vèn ODA gi¶i ng©n trong n¨m 2008 lµ 47,8 triÖu USD, ®¹t 78,36% kÕ ho¹ch. Trong ®ã mét sè cã khèi lîng thùc hiÖn vµ gi¸ trÞ gi¶i ng©n kh¸ nh dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n ®a môc tiªu, dù ¸n ngµnh h¹ tÇng c¬ së n«ng th«n, dù ¸n tiªu lò Ninh Phíc.
(13) Phó Yªn:
Tõ n¨m 1993 ®Õn 2008, tØnh ®· triÓn khai thùc hiÖn 34 ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA trªn toµn tØnh bao gåm c¶ c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA do Bé, ngµnh Trung ¬ng qu¶n lý víi tæng vèn ký kÕt lµ 66,229 triÖu USD, trong ®ã vèn vay ODA lµ 54,539 triÖu USD vµ vèn ODA kh«ng hoµn l¹i lµ 11,69 triÖu USD
C¸c dù ¸n thùc hiÖn t¹i tØnh tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc u tiªn sö dông vèn ODA cña ChÝnh phñ nh x©y dùng trêng häc, bÖnh viÖn, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, trång rõng vµ b¶o vÖ m«i trêng, ph¸t triÓn c¸c vïng n«ng th«n xa x«i gãp phÇn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn.
(14) B×nh ThuËn:
HiÖn nay, c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n chñ yÕu tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc: N«ng nghiÖp chiÕm 53,7%; Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (20%); Gi¸o dôc (10,2%); Y tÕ (4,5%); Ph¸t triÓn céng ®ång vµ trî gióp trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n (11,6%). Nguån vèn ODA chñ yÕu ®îc tiÕp nhËn tõ c¸c tæ chøc: WB, AFD, IDA, UNICEF, ADB, CDC, Quü toµn cÇu phßng chèng sèt rÐt, Bé Ph¸t triÓn Quèc tÕ Anh vµ C¬ quan Ph¸t triÓn Na Uy. C¸c dù ¸n ®· vµ ®ang thùc hiÖn t¹i ®Þa bµn trang giai ®o¹n nµy: Dù ¸n H¹ tÇng c¬ së n«ng th«n dùa vµo céng ®ång (IDA), Dù ¸n §a d¹ng hãa n«ng nghiÖp (IDA vµ AFD), Ch¬ng tr×nh níc s¹ch n«ng th«n (UNICEF), Dù ¸n Gi¸o dôc tiÓu häc cho trÎ em cã hoµn c¶nh khã kh¨n (IDA vµ Quü tÝn th¸c ®a biªn), Dù ¸n phßng vµ ch¨m sãc HIV/AIDS (CDC), Dù ¸n phßng chèng sèt rÐt tØnh B×nh ThuËn (Quü toµn cÇu), Dù ¸n më réng m¹ng §µi ph¸t sãng chuyÓn tiÕp ch¬ng tr×nh truyÒn h×nh quèc gia giai ®o¹n I, II & III (T©y Ban Nha-tµi trî phÇn thiÕt bÞ)......
Tuy vËy, ho¹t ®éng viÖn trî cßn thô ®éng, phô thuéc vµo sù ®iÒu phèi tõ Trung ¬ng lµ chÝnh, cha cã ®iÒu kiÖn trùc tiÕp t×m ®èi t¸c tµi trî níc ngoµi.
(Danh môc c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ký kÕt giai ®o¹n 1993 - 2008 thùc hiÖn t¹i Vïng BTB&DHMT ®Ýnh kÌm ë phÇn phô lôc1)
2.3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thu hót vµ sö dông ODA cña vïng BTB&DHMT thêi gian qua
2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc:
Thø nhÊt, cïng víi nguån vèn do ng©n s¸ch Trung ¬ng trî cÊp hµng n¨m, vèn huy ®éng cña ®Þa ph¬ng, vèn cña c¸c dù ¸n ODA trªn ®Þa bµn lµ nguån ®Çu t ®¸ng kÓ gãp phÇn tÝch cùc vµo ch¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n ®Æc biÖt ®èi víi nh©n d©n vïng s©u vïng xa, d©n téc thiÓu sè vµ ngêi nghÌo. Nh×n chung nguån vèn ODA ®Çu t trong vïng ®îc ®Çu t cã hiÖu qu¶, nhÊt lµ c¸c dù ¸n ®Çu t t¹i c¸c vïng n«ng th«n miÒn nói vµ ®Çu t trong lÜnh vùc h¹ tÇng c«ng céng. C¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ®· gãp phÇn thiÕt thùc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi t¹i ®Þa ph¬ng, mang l¹i lîi Ých céng ®ång d©n c c¸c vïng khã kh¨n, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, n©ng cao d©n trÝ, ®¸p øng c¸c môc tiªu ®· cam kÕt víi nhµ tµi trî vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao ®iÒu kiÖn sèng d©n c vïng hëng lîi dù ¸n.
- Thø hai, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng n©ng cao n¨ng lùc céng ®ång vµ c¸c ho¹t ®éng chuyÓn giao kü thuËt trong khu«n khæ c¸c dù ¸n ODA ®· gióp cho nh©n d©n n©ng cao nhËn thøc vÒ sö dông ®ång vèn cã hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ g©y dùng ®îc lßng tin cña d©n ®èi víi c¸c dù ¸n. Ngêi d©n ®· tham gia lËp dù ¸n th«ng qua h×nh thøc cïng bµn b¹c ®a ra ý kiÕn vµ tham gia qu¶n lý (lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n, b¶n VDP/CDP). N¨ng lùc cña c¸n bé qu¶n lý dù ¸n còng ®îc n©ng cao ®¸ng kÓ.
- Thø ba, tuy sè lîng c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA thùc hiÖn t¹i mét sè tØnh trong vïng nµy cßn Ýt, quy m« ®Çu t kh«ng lín song hiÖu qu¶ ®Çu t cao, mang l¹i lîi Ých l©u dµi vµ ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph¬ng nãi chung vµ gi¶i quyÕt tõng bíc viÖc ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cho nh©n d©n vïng s©u vïng xa vµ c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n nãi riªng. Nh÷ng c«ng tr×nh tiªu biÓu ®îc ®¸nh gi¸ cao, ®îc thùc hiÖn trong khu«n khæ c¸c dù ¸n nh Dù ¸n h¹ tÇng c¬ së n«ng th«n dùa vµo céng ®ång, Dù ¸n hç trî y tÕ quèc gia (WB), Dù ¸n cÊp níc vµ vÖ sinh cho c¸c thÞ x·, thÞ trÊn (ADB) vµ nh÷ng dù ¸n tÝn dông chuyªn ngµnh cña JBIC (NhËt B¶n)…
§¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ tÝch cùc nh trªn lµ do c¸c yÕu tè sau:
- Do c¸c dù ¸n ®îc triÓn khai t¹i c¸c tØnh chñ yÕu lµ qua c¸c Bé ngµnh Trung ¬ng vµ theo HiÖp ®Þnh ký kÕt gi÷a ChÝnh phñ vµ nhµ tµi trî. C¸c dù ¸n ®Òu thµnh lËp Ban qu¶n lý dù ¸n cÊp tØnh nªn viÖc phèi hîp thu thËp th«ng tin vµ cËp nhËt th«ng tin cña c¸c dù ¸n kh¸ thuËn lîi.
- Do c¸c c«ng tr×nh ®Çu t, x©y dùng cña c¸c dù ¸n trong Vïng ®îc x¸c ®Þnh lùa chän ®Çu t ë nh÷ng vïng ®êi sèng cña nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n nªn ®îc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ ®ång bµo c¸c d©n téc trong vïng hëng lîi nhiÖt t×nh tham gia, gi¸m s¸t trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
- Do mét sè dù ¸n trong Vïng ®· ®îc thùc hiÖn theo m« h×nh ph©n cÊp, chuyÓn c¸c ho¹t ®éng dù ¸n vÒ tØnh qu¶n lý ®iÒu hµnh trùc tiÕp, do vËy ®· n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña ®Þa ph¬ng trong viÖc thùc thi dù ¸n, t¹o tÝnh chñ ®éng tÝch cùc cho ®Þa ph¬ng thùc hiÖn dù ¸n.
C¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ c¸c bªn liªn quan còng cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc vµo kÕt qu¶ trªn. Cô thÓ nh sau:
a. §èi víi Trung ¬ng
- ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, ngµnh ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh vµ híng dÉn viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn ODA, t¹o khung khæ ph¸p lý thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA lµm c¨n cø ®Ó ®Þa ph¬ng thùc hiÖn (NghÞ ®Þnh 17/2001/N§-CP ngµy 4 th¸ng 5 n¨m 2001 cña ChÝnh phñ, Th«ng t sè 06/2001/TT-BKH cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Th«ng t liªn tÞch sè 02/2003/TTLT/BKH-BTC cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ Bé Tµi ChÝnh, Th«ng t sè 04/2007/TT-BKH cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t,…).
- ChÝnh phñ ®· b¾t ®Çu hµi hßa thñ tôc c¸c qui tr×nh vµ thñ tôc ODA víi c¸c nhµ tµi trî nh»m gi¶m chi phÝ trung gian, gi¸n tiÕp vµ n©ng cao hiÖu qu¶ dù ¸n. Tuy nhiªn, møc gi¶i ng©n ODA gi÷a c¸c nhµ tµi trî vµ gi÷a c¸c lo¹i dù ¸n cã sù kh¸c nhau. C¸c dù ¸n hç trî kü thuËt thêng cã møc gi¶i ng©n cao (chñ yÕu vÉn lµ tr¶ l¬ng cho chuyªn gia, mua s¾m thiÕt bÞ, m¸y mãc vµ ®µo t¹o).
b. §èi víi §Þa ph¬ng
- C¸c ®Þa ph¬ng tÝch cùc vµ chñ ®éng vËn ®éng ODA, lµm viÖc víi c¸c c¬ quan Bé, Ngµnh Trung ¬ng, c¸c c¬ quan, tæ chøc níc ngoµi, nªu nhu cÇu ®Çu t cña ®Þa ph¬ng vµ cã th mêi c¸c tæ chøc níc ngoµi lªn th¨m t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ cña tØnh nh»m tranh thñ vËn ®éng tµi trî.
- C¸c ®Þa ph¬ng ®· cö ra c¬ quan ®Çu mèi trong c«ng t¸c vËn ®éng, xóc tiÕn thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA trªn ®Þa bµn tØnh ®ã lµ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ c¸c ban qu¶n lý dù ¸n cña c¸c së, ban ngµnh, huyÖn trùc tiÕp triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n. Khi cã dù ¸n, Uû ban nh©n d©n (UBND) tØnh thµnh lËp c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n, cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh chøc n¨ng trong tØnh ®Ó triÓn khai thùc hiÖn, cã chÕ ®é b¸o c¸o theo thêi gian quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- C¸c ®Þa ph¬ng ®· kÞp thêi cô thÓ hãa c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA cña Trung ¬ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n.
- C«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng víi ngêi hëng lîi ®îc quan t©m vµ thùc hiÖn c¬ chÕ huy ®éng nh©n d©n ®ãng gãp cã sù hëng øng, tham gia cña ngêi hëng lîi tõ c¸c dù ¸n th«ng qua ph¬ng thøc thùc hiÖn dù ¸n cã sù tham gia cña ngêi d©n (®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n thñy lîi nhá ë khu vùc miÒn nói).
c. §èi víi c¸c nhµ tµi trî
- C¸c nhµ tµi trî thêng xuyªn tæ chøc c¸c chuyÕn lµm viÖc ®¸nh gi¸, gi¸m s¸t dù ¸n nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng víng m¾c cña dù ¸n ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp nh»m thóc ®Èy tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
- C¸c nhµ tµi trî chó träng vµo c¸c ho¹t ®éng t¨ng cêng n¨ng lùc, chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c c¸n bé thùc hiÖn dù ¸n.
2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ, víng m¾c vµ nguyªn nh©n
ViÖc thu hót và ®iÒu phèi nguån vèn ODA cho Vïng trong thêi gian qua cßn mét sè h¹n chÕ. Mét sè ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA trong Vïng cßn triÓn khai chËm, qu¶n lý cha hiÖu qu¶ vµ cha cã ®îc nh÷ng t¸c ®éng nh mong muèn, cô thÓ nh sau:
a. VÒ phÝa Trung ¬ng
- Cha cã mét ®Þnh híng tæng thÓ vµ tÇm dµi h¹n theo Vïng, l·nh thæ vÒ thu hót vµ sö dông ODA ®Ó lµm c¨n cø cô thÓ ho¸ c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc trong viÖc huy ®éng nguån lùc nµy nh»m hç trî thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo cña Vïng vµ cña tõng ®Þa ph¬ng. YÕu kÐm nµy ®ång thêi lµ nguyªn nh©n h¹n chÕ ViÖt Nam ph¸t huy vai trß lµm chñ vµ tÝnh chñ ®éng trong viÖc ®Þnh híng thu hót vµ sö dông ODA còng nh ®iÒu phèi ODA theo c¸c Vïng, l·nh thæ trong toµn quèc.
- HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan tíi qu¶n lý vµ sö dông ODA cha hoµn chØnh, thiÕu ®ång bé, cha râ rµng vµ cã nhiÒu kh¸c biÖt so víi c¸c quy ®Þnh cña bªn tµi trî, ®ång thêi viÖc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cha nghiªm. Trong giai ®o¹n 2001 - 2005, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh míi vÒ qu¶n lý vµ sö dông ODA. Tuy NghÞ ®Þnh nµy cã nhiÒu ®iÓm tiÕn bé h¬n c¸c NghÞ ®Þnh cïng lo¹i ®· ®îc ban hµnh tríc ®ã, song ODA l¹i chÞu sù chi phèi cña nhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c (Qu¶n lý ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh; §Êu thÇu; §Òn bï, di d©n, gi¶i phãng mÆt b»ng...) cã nh÷ng néi dung kh«ng nhÊt qu¸n víi NghÞ ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ sö dông ODA. H¬n thÕ n÷a ODA cßn cã nh÷ng ®Æc thï vÒ mÆt ph¸p lý mµ níc tiÕp nhËn ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ tµi trî vµ c¸c tËp qu¸n, th«ng lÖ quèc tÕ.
- C¬ cÊu tæ chøc ®Çu mèi vÒ qu¶n lý, ®iÒu phèi vµ sö dông ODA ë c¸c cÊp cha ®îc x©y dùng thèng nhÊt c¶ ë Trung ¬ng, ®Þa ph¬ng vµ c¬ së. Tæ chøc ®Çu mèi vÒ ODA ë mét sè Bé cßn ph©n t¸n, chång chÐo, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c ®iÒu phèi, qu¶n lý còng nh phèi hîp víi nhµ tµi trî. HiÖn cha cã m« h×nh chuÈn vÒ c¸c Ban qu¶n lý ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA víi chøc n¨ng, nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ, l¬ng vµ phô cÊp chËm ®îc c¶i thiÖn hiÖn ®ang c¶n trë viÖc thu hót nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc lµm viÖc cho c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA, trong ®ã cã nhiÒu dù ¸n vèn vay hµng tr¨m triÖu USD.
- C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ ODA cÊp trung ¬ng cha x©y dùng ®îc bé chØ tiªu ®Ó lùa chän, huy ®éng vèn ODA trong ®ã nhÊn m¹nh c¸c yÕu tè u tiªn, nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña tõng vïng vµ c¸c tØnh trong vïng.
- C«ng t¸c theo dâi vµ ®¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA cha ®îc quan t©m ®óng møc. ChÕ ®é b¸o c¸o, thanh quyÕt to¸n tµi chÝnh cha ®îc thùc hiÖn nghiªm tóc vµ thiÕu c¸c chÕ tµi cÇn thiÕt.
- Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ ®Çu t ph¶i qua nhiÒu kh©u, nhiÒu nÊc bíc mÊt nhiÒu thêi gian, thñ tôc rÊt phøc t¹p kÐo dµi thêi gian thùc hiÖn dù ¸n.
- Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, x¸c nhËn ®Ò nghÞ thanh to¸n cña mét sè c¬ quan h÷u quan cßn chËm, nªn c¸c nhµ thÇu, nhµ ®Çu t gÆp khã kh¨n trong viÖc ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh. §èi víi mét sè dù ¸n, Ban Qu¶n lý dù ¸n (QLDA) Trung ¬ng (TW) yªu cÇu phª duyÖt thiÕt kÕ kü thuËt tõng tiÓu dù ¸n thµnh phÇn, còng nh x¸c nhËn khèi lîng hoµn thµnh ®Ó thanh to¸n vèn ODA còng g©y ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é gi¶i ng©n.
- Mét sè dù ¸n thuéc Bé, ngµnh Trung ¬ng qu¶n lý, hoÆc ph¹m vi thùc hiÖn ë nhiÒu tØnh kh¸c nhau cßn nhiÒu thñ tôc triÓn khai cha phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph¬ng.
- SuÊt ®Çu t theo quy ®Þnh cña Trung ¬ng cho c¸c c«ng tr×nh miÒn nói hiÖn nay cßn thÊp, cha phï hîp víi ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn, thi c«ng khã kh¨n vµ nhu cÇu b¶o dìng c«ng tr×nh trong ®iÒu kiÖn ®Þa lý cña c¸c tØnh cña vïng, ¶nh hëng tíi tiÕn ®é vµ chÊt lîng c«ng tr×nh.
- C¬ chÕ tµi chÝnh trong níc cho c¸c dù ¸n ODA t¹i c¸c vïng nghÌo nh BTB&DHMT cha thùc sù phï hîp. Theo quy ®Þnh, c¸c dù ¸n thuéc mét sè lÜnh vùc nh cÊp níc, ®iÖn, chñ dù ¸n ph¶i vay l¹i vµ hoµn tr¶ theo kú h¹n. Tuy nhiªn, vïng BTB&DHMT lµ vïng nghÌo, kinh phÝ thu ®îc tõ vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh trªn kh«ng ®¸ng kÓ, kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn lµ khã.
b. VÒ phÝa ®Þa ph¬ng
Do n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh c¬ chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh cña c¸c ®Þa ph¬ng cßn cha ®ång ®Òu, trong néi bé Vïng võa cã thµnh phè lín trùc thuéc Trung ¬ng, võa cã nh÷ng tØnh nghÌo do vËy, ë mét møc ®é nµo ®ã, mét sè tØnh vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA:
- N¨ng lùc con ngêi tham gia qu¶n lý Nhµ níc vÒ ODA ë mét sè ®Þa ph¬ng cßn yÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, kü n¨ng qu¶n lý, tiÕng Anh vµ kinh nghiÖm hîp t¸c quèc tÕ...
- §· cã mét sè tØnh tÝch cùc triÓn khai c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t, viÖn trî vµ cã Ên phÈm giíi thiÖu tiÒm n¨ng cña tØnh, tuy nhiªn c¸c ®Þa ph¬ng thêng cßn h¹n chÕ trong viÖc tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi th¶o ngoµi tØnh, vµ Ýt cã c¬ héi tiÕp cËn c¸c nhµ tµi trî. ViÖc vËn ®éng nguån vèn ODA chñ yÕu th«ng qua c¸c Bé, ngµnh, cha tæ chøc ®îc c¸c Héi NghÞ kªu gäi ODA ë c¸c ®Þa ph¬ng.
- Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®Ó vËn ®éng tµi trî cßn h¹n chÕ do thiÕu th«ng tin vÒ c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ODA. MÆt kh¸c, c¸c tØnh cha chñ ®éng t×m hiÓu vÒ quy tr×nh, thñ tôc vËn ®éng ODA nªn møc ODA thu hót vµo c¸c tØnh nµy cßn h¹n chÕ.
- VÒ c¬ chÕ phèi hîp cña c¸c ®¬n vÞ trong tØnh trong viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA cha chÆt chÏ. Do phÇn lín c¸c dù ¸n ®Òu lµ nh÷ng hîp phÇn cña c¸c dù ¸n Trung ¬ng nªn viÖc tæng hîp, b¸o c¸o ®Òu theo chñ qu¶n dù ¸n, tØnh chØ n¾m phÇn thùc hiÖn trªn ®Þa bµn, cã lóc chÕ ®é kiÓm tra, b¸o c¸o c¸c dù ¸n ODA trong néi bé tØnh cha chÆt chÏ. Mét vÊn ®Ò tån t¹i lín, kÐo dµi trong viÖc qu¶n lý ODA t¹i mét sè ®Þa ph¬ng (Qu¶ng Ng·i...) lµ c«ng t¸c theo dâi, ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n kh«ng thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú, do vËy nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn còng kh«ng ®îc ph¶n ¸nh vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi; mét sè ®¬n vÞ cha thùc sù quan t©m ®Õn viÖc ®Ò xuÊt, x¸c lËp danh môc còng nh dù ¸n tiÒn kh¶ thi ®Ó kªu gäi xóc tiÕn ®Çu t.
- C¸ch tiÕp cËn, tr×nh tù thñ tôc cña mét sè dù ¸n t¬ng ®èi phøc t¹p vµ tèn nhiÒu thêi gian trong khi c¸n bé chñ chèt phÇn lín lµm kiªm nhiÖm nªn cha dµnh thêi gian hîp lý ®Ó lµm viÖc cho dù ¸n.
- §èi víi mét sè Ch¬ng tr×nh, dù ¸n mµ c¸c dù ¸n thµnh phÇn ®îc giao cÊp cho cÊp x· lµm chñ ®Çu t, do ®éi ngò c¸n bé cÊp x· cßn nhiÒu h¹n chÕ nhiÒu mÆt, nªn lµm chËm tiÕn ®é chung cña ch¬ng tr×nh, dù ¸n.
- C¸c c«ng tr×nh cña c¸c dù ¸n, ch¬ng tr×nh ODA sau khi kÕt thóc thêng cha ®îc ®Þa ph¬ng bè trÝ vèn vµ cã kÕ ho¹ch duy tu, b¶o dìng ®Çy ®ñ lµm ¶nh hëng tíi tÝnh bÒn v÷ng cña ch¬ng tr×nh, dù ¸n.
c. VÒ phÝa c¸c nhµ tµi trî
- C¸c thñ tôc liªn quan ®Õn viÖc triÓn khai c«ng t¸c thÈm ®Þnh, phª duyÖt bæ sung dù ¸n cßn bÊt cËp. C¸c dù ¸n triÓn khai míi ë giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t, c¸c b¸o c¸o kh¶ thi ph¶i tr¶i quan nhiÒu kh©u phª duyÖt thÈm ®Þnh vµ mÊt nhiÒu thêi gian chê c¸c nhµ tµi trî phª duyÖt .
- ViÖc thùc hiÖn vµ qu¶n lý vèn ODA ngoµi viÖc ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña quy chÕ qu¶n lý ®Çu t x©y dùng, quy chÕ ®Êu thÇu hiÖn hµnh cña Nhµ níc cßn ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña bªn tµi trî vèn theo hiÖp ®Þnh hoÆc theo tho¶ thuËn ®· ký kÕt. Trong mét sè trêng hîp, viÖc lËp kÕ ho¹ch gi¶i ng©n cha ®óng theo quy ®Þnh cña ®èi t¸c níc ngoµi nªn ph¶i lµm l¹i dÉn ®Õn viÖc gi¶i ng©n chËm, kh«ng ®¹t ®îc tiÕn ®é ®Ò ra.
- Trong qu¸ tr×nh cung cÊp vèn ODA, còng cã nh÷ng nhµ tµi trî v× nh÷ng lý do kh¸c nhau cha t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam ph¸t huy vai trß lµm chñ, cã nh÷ng biÓu hiÖn ¸p ®Æt néi dung, ph¬ng thøc qu¶n lý vµ ®iÒu kiÖn tµi trî.
- Quy tr×nh vµ thñ tôc ODA cña mét sè nhµ tµi trî kh¸ phøc t¹p, nhiÒu khi thiÕu râ rµng. Cung c¸ch qu¶n lý thiÕu linh ho¹t, cha ph©n cÊp m¹nh cho c¬ quan qu¶n lý viÖn trî cña m×nh t¹i níc tiÕp nhËn, do vËy g©y khã kh¨n vµ chËm trÔ cho viÖc thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA. H¬n n÷a, c¸c ®Þa ph¬ng ph¶i tu©n thñ c¶ quy tr×nh thñ tôc trong níc, ®iÒu nµy lµ th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c ®Þa ph¬ng trong bèi c¶nh n¨ng lùc con ngêi cßn nhiÒu h¹n chÕ. H¬n n÷a, ®èi víi néi bé phÝa ViÖt Nam, viÖc híng dÉn triÓn khai thùc hiÖn LuËt X©y dùng vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan cßn nhiÒu bÊt cÊp, cha ®ång bé, râ rµng nªn viÖc chuÈn bÞ thñ tôc c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ODA trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n cßn nhiÒu bÊt cËp.
- Mét sè dù ¸n cã hîp phÇn do phÝa níc ngoµi thùc hiÖn thiÕu sù phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan ViÖt Nam g©y khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn tiÕn ®é dù ¸n.
d. VÒ vÊn ®Ò kh¶ n¨ng cung cÊp vèn ®èi øng
- Vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA cña c¸c tØnh trong vïng cßn thiÕu. Theo ph©n cÊp cña LuËt Ng©n s¸ch, phÇn vèn ®èi øng do c¸c ®Þa ph¬ng qu¶n lý ®îc c©n ®èi tõ ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng vèn ®· rÊt eo hÑp. Do ®ã, nhiÒu n¬i nhiÒu lóc nguån vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA cha ®îc ®Çy ®ñ g©y ¶nh hëng chung ®Õn tiÕn ®é dù ¸n.
- Mét sè dù ¸n cña c¸c Bé, ngµnh thùc hiÖn trªn ®Þa bµn còng yªu cÇu sù ®ãng gãp vèn ®èi øng cña c¸c ®Þa ph¬ng nªn còng g©y thªm søc Ðp ®èi víi c¸c ®Þa ph¬ng trong viÖc c©n ®èi ®ñ vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA nãi chung v× nguån vèn ng©n s¸ch ph©n bæ hµng n¨m kh«ng cã kho¶n môc bè trÝ vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA nµy. Ngoµi ra, viÖc c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n (QLDA) Trung ¬ng thêng giao kÕ ho¹ch vèn hµng n¨m cho c¸c Ban QLDA ®Þa ph¬ng chËm so víi ph©n bæ kÕ ho¹ch cña ®Þa ph¬ng còng ¶nh hëng lín ®Õn ph©n bæ vèn cho c¸c dù ¸n.
- Mét sè dù ¸n bè trÝ chËm so víi kÕ ho¹ch, ngoµi ra khi cã vèn triÓn khai thêng r¬i vµo mïa ma lµm ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh. Mét sè dù ¸n cã nhu cÇu vèn ®èi øng thùc tÕ cao h¬n c©n ®èi kÕ ho¹ch hoÆc tÝnh to¸n vèn ®èi øng kh«ng kü nªn kh«ng ®¶m b¶o ®îc c©n ®èi vµ bè trÝ kÞp thêi nguån vèn nµy cho dù ¸n.
- Do thiÕu vèn ®èi øng cña ®Þa ph¬ng nªn mét sè dù ¸n ®· kh«ng thÓ gi¶i ng©n ®îc. NhiÒu dù ¸n cã tû lÖ vèn ®èi øng lín (chiÕm trªn 20%), c¸ biÖt cã dù ¸n vèn ®èi øng chiÕm 40-50% nªn kh«ng ®îc c©n ®èi ®ñ vµ ®óng thêi h¹n so víi kÕ ho¹ch n¨m g©y nî ®äng thanh to¸n vµ khã kh¨n trong viÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng.
- Mét sè dù ¸n cã thêi gian tõ khi x©y dùng dù ¸n ®Õn khi phª duyÖt, ký kÕt hiÖp ®Þnh kÐo dµi nªn khi ®îc thùc hiÖn, nguån vèn ODA kh«ng ®ñ v× gi¸ ®Çu vµo trªn thÞ trêng ®· t¨ng. Trong trêng hîp ®ã, c¸c dù ¸n ph¶i ®iÒu chØnh, bæ sung vèn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i lµm cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n kÐo dµi h¬n dù kiÕn. §ång thêi, trong mét sè trêng hîp, viÖc c©n ®èi l¹i vèn ph¶i ®îc bï ®¾p b»ng vèn ®èi øng, t¹o thªm g¸nh nÆng cho kh¶ n¨ng cung cÊp vèn ®èi øng cho dù ¸n.
- VÒ ®ãng gãp cña ngêi d©n ®èi víi c¸c c«ng tr×nh: Trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n ODA t¹i c¸c tØnh, ngoµi kho¶n ®ãng gãp cña ChÝnh phñ, theo yªu cÇu cña c¸c nhµ tµi trî, ngêi thô hëng dù ¸n còng ph¶i ®ãng gãp mét phÇn (10% nh trong dù ¸n Ngµnh c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n do ADB vµ AFD ®ång tµi trî). Trªn thùc tÕ, c¸c kho¶n ®ãng gãp nµy lµ rÊt khã kh¨n ®èi víi ngêi n«ng d©n. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®· ph¶i t¹m øng cho c¸c kho¶n ®ãng gãp nµy ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é cña dù ¸n lµm cho ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng ®· khã l¹i cµng khã h¬n.
e. Mét sè h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n kh¸c
- ChËm trÔ trong c«ng t¸c ®Êu thÇu, do thñ tôc cña Nhµ tµi trî vµ trong níc qui ®Þnh kh¸c nhau, cÇn ph¶i hµi hßa. Thñ tôc tµi chÝnh ®èi víi c¸c dù ¸n ODA cßn cã nhiÒu bÊt cËp, næi bËt ë hai ®iÓm sau:
+ C¬ chÕ tµi chÝnh trong níc ®èi víi c¸c dù ¸n ODA trong cïng mét lÜnh vùc cßn cã sù kh¸c nhau (Dù ¸n vay vµ dù ¸n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i...).
+ ChÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n ODA gi÷a c¸c nhµ tµi trî kh«ng gièng nhau.
- NhËp thiÕt bÞ: C¸c dù ¸n ODA, ®Æc biÖt lµ dù ¸n vay vèn cña c¸c nhµ tµi trî song ph¬ng ph¶i nhËp thiÕt bÞ cña chÝnh níc tµi trî nªn phô thuéc c¶ vèn ®Çu t lÉn thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh. Gi¸ c¶ c¸c thiÕt bÞ kh¸ cao nhng ®«i khi kh«ng phï hîp víi nhu cÇu cña ®Þa ph¬ng.
- C«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng: T¹i c¸c dù ¸n ®Çu t x©y dùng, giao th«ng thêng kÐo dµi do chÝnh s¸ch ®Òn bï cña c¸c dù ¸n cha phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ.
- §iÒu kiÖn khÝ hËu ë mét sè tØnh BTB&DHMT kh«ng thuËn lîi cho viÖc thi c«ng c«ng tr×nh, nhÊt lµ t¹i c¸c huyÖn miÒn nói.
- ThiÕu c¸c c«ng ty t vÊn cã n¨ng lùc, chÊt lîng ë cÊp tØnh, dÉn ®Õn c«ng t¸c t vÊn kh¶o s¸t, thiÕt kÕ kÜ thuËt, dù to¸n cßn chËm, chÊt lîng thÊp, ph¶i chØnh söa nhiÒu lÇn, lµm chËm tiÕn ®é thi c«ng.
- Huy ®éng vèn d©n ®ãng gãp cho dù ¸n cßn gÆp khã kh¨n, do ®êi sèng nh©n d©n cßn khã kh¨n. Tû lÖ tham gia gãp vèn b»ng c«ng lao ®éng ®èi víi mét sè dù ¸n cha phï hîp víi ®êi sèng cña ngêi lao ®éng, trong khi ®ã mét sè nhµ thÇu l¹i øng tríc chi phÝ nµy ®Ó thùc hiÖn dù ¸n nh»m ®¶m b¶o tiÕn ®é dÉn ®Õn viÖc hoµn tÊt thñ tôc thanh quyÕt to¸n c«ng tr×nh chËm. ViÖc huy ®éng vèn d©n ®ãng gãp cho dù ¸n cßn nhiÒu khã kh¨n do phÇn lín c¸c tØnh lµ tØnh nghÌo.
- Mét sè dù ¸n cha ban hµnh c¸c khung vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, tµi chÝnh vµ híng dÉn chi tiÕt lµm ¶nh hëng tíi tiÕn ®é dù ¸n.
- C¬ chÕ tµi chÝnh trong níc cho c¸c dù ¸n ODA t¹i c¸c vïng nghÌo nh BTB&DHMT cha thùc sù phï hîp. Theo quy ®Þnh c¬ chÕ tµi chÝnh trong níc, c¸c dù ¸n thuéc mét sè lÜnh vùc cã kh¶ n¨ng thu håi vèn ®Çu t nh c¸c dù ¸n thuéc ngµnh ®iÖn, cÊp níc ®« thÞ..., th× Chñ ®Çu t ph¶i vay l¹i vµ hoµn tr¶ theo kú h¹n. Tuy nhiªn, vïng BTB&DHMT lµ vïng nghÌo, kinh phÝ thu ®îc tõ vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh trªn khã cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn vay.
- Mét sè dù ¸n kh«ng cã phÇn hç trî kü thuËt thêng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong thùc hiÖn vµ bÞ kÐo dµi tiÕn ®é.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p thu hót vµ sö dông ODA cho phát triển kinh tế- xã hội cña vïng B¾c Trung Bé vµ Duyªn h¶i miÒn Trung
3.1. §Þnh híng huy ®éng vµ sö dông nguån vèn ODA cho Vïng BTB&DHMT thêi gian tíi.
3.1.1. §Þnh híng ®Õn n¨m 2015
3.1.1.1. §Þnh híng chung
Môc tiªu tæng qu¸t cña ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng BTB&DHMT lµ ph¸t huy lîi thÕ vµ tÝnh c¹nh tranh riªng cña tõng tØnh trong mèi liªn kÕt chung, t¹o ra søc m¹nh lan táa ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña c¶ vïng, t¹o nªn thÕ m¹nh cña vïng theo c¬ cÊu kinh tÕ më, g¾n víi më réng thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
TËp trung ph¸t triÓn c¸c trung t©m kinh tÕ lín, träng ®iÓm; n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c khu kinh tÕ, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®· cã, ®ång thêi ph¸t triÓn thªm mét sè khu kinh tÕ, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt vµ c¸c côm c«ng nghiÖp, t¹o ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña tÊt c¶ c¸c vïng kinh tÕ. T¨ng cêng sù liªn kÕt gi÷a c¸c vïng vµ trong néi bé tõng vïng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng chia c¾t theo ®Þa giíi hµnh chÝnh.
Më réng hîp t¸c víi c¸c níc trong khu vùc ®Ó qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn theo c¸c lu vùc s«ng. NhiÖm vô tæng qu¸t ph¸t triÓn vïng ®Õn n¨m 2015 nh sau:
- Vïng BTB&DHMT cïng víi vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung cã nhu cÇu ph¸t triÓn nhanh ®Ó sím kh¾c phôc t×nh tr¹ng tôt hËu so víi c¸c vïng kh¸c trong c¶ níc, ®ång thêi khai th¸c lîi thÕ so s¸nh trong hîp t¸c quèc tÕ vµ hîp t¸c tiÓu vïng Mªk«ng më réng (GMS).
- TËp trung c¸c nguån lùc, khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng, lîi thÕ cña tõng ®Þa ph¬ng vµ c¶ vïng, ®a kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh h¬n so víi b×nh qu©n c¶ níc, nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng. Khai th¸c cã hiÖu qu¶ toµn diÖn, tæng hîp c¸c vïng: ven biÓn, ®ång b»ng, trung du vµ miÒn nói phÝa T©y trong thÕ liªn kÕt vµ hîp t¸c ph¸t triÓn víi T©y Nguyªn, víi c¸c vïng kinh tÕ ®éng lùc cña c¶ níc, chñ ®éng héi nhËp, ®Èy m¹nh më réng giao lu kinh tÕ víi c¸c níc tiÓu vïng s«ng Mª K«ng, c¸c níc trong khu vùc vµ quèc tÕ; t¹o chuyÓn biÕn c¨n b¶n trong thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. TiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi m¹nh mÏ, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhµ níc, c¸c n«ng, l©m trêng; hç trî vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ h¬n kinh tÕ tËp thÓ; ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ t nh©n; n©ng cao søc c¹nh tranh cña mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp.
- Ph¸t triÓn kinh tÕ g¾n víi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, v¨n hãa vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, ®Æc biÖt ®èi víi vïng kh¸ng chiÕn cò, ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ë c¸c huyÖn phÝa T©y vµ vïng thêng xuyªn bÞ thiªn tai, vïng b·i ngang, ®Çm ph¸. T¹o bíc chuyÓn biÕn c¬ b¶n, toµn diÖn vÒ chÊt lîng nguån nh©n lùc vµ tr×nh ®é d©n trÝ cña d©n c trong vïng.
- Ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi g¾n víi gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ trËt tù an toµn x· héi, b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i.
3.1.1.2. §Þnh híng theo ngµnh, lÜnh vùc:
§Ó hç trî vïng nµy ®¹t GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi 670 - 780 USD vµo n¨m 2015, gi¶m tû lÖ hé nghÌo khu vùc B¾c Trung Bé tõ 35,9% n¨m 2005 xuèng 20,9%, khu vùc Duyªn h¶i miÒn Trung tõ 24,1% n¨m 2005 xuèng cßn 11-12% vµo n¨m 2015 (theo ChuÈn nghÌo míi), cÇn ®Þnh híng ODA vµo c¸c lÜnh vùc sau:
- Hç trî trång rõng, khoanh nu«i, b¶o vÖ rõng phßng hé, rõng ®Çu nguån ®Ó gi¶m lò, gi÷ níc b¶o ®¶m an toµn cho c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn trong vïng. Trång rõng ven biÓn ®Ó ch¾n c¸t, ng¨n mÆn; n©ng ®é che phñ cña rõng lªn 44 - 45%.
- X©y dùng c¸c hÖ thèng thuû lîi, hå chøa níc b¶o ®¶m æn ®Þnh nguån níc cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ níc sinh ho¹t cho nh©n d©n trong vïng thêng bÞ h¹n h¸n, còng nh gi¶m nhÑ hËu qu¶ thiªn tai lò lôt.
- Ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n, nhÊt lµ c¸c tuyÕn ®êng tiÕp cËn ®Õn c¸c trung t©m x·, huyÖn, c¸c ®« thÞ ®Ó gióp ngêi nghÌo tiÕp cËn thÞ trêng tiªu thô n«ng, thuû s¶n vµ thô hëng c¸c dÞch vô c«ng.
- Ph¸t triÓn n«ng th«n tæng hîp nhÊt lµ nh÷ng ®Þa bµn nghÌo cña ng d©n ven biÓn vµ vïng ®ång bµo d©n téc ®Ó t¨ng thªm thu nhËp, gãp phÇn xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo.
- Ph¸t triÓn ®ång bé kÕt cÊu h¹ tÇng: X©y dùng c¶ng trung chuyÓn quèc tÕ V¨n Phong (Kh¸nh Hßa), c¶ng Tiªn Sa giai ®o¹n 2 lµm c¶ng cöa ngâ, phôc vô ph¸t triÓn vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung; n©ng cÊp c¸c c¶ng, s©n bay trong Vïng phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. §Çu t c¸c tuyÕn ®êng ®¶m b¶o giao th«ng th«ng suèt trong mïa ma lò, gi÷a phÝa §«ng vµ phÝa T©y, c¸c ®êng nèi liÒn c¸c c¶ng biÓn, s©n bay, ®« thÞ ven biÓn víi c¸c huyÖn phÝa t©y cña vïng, víi T©y Nguyªn vµ víi c¸c níc b¹n Lµo, Campuchia vµ vïng §«ng B¾c Th¸i Lan.
- Ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c trêng ®µo t¹o nghÒ, nhÊt lµ t¹i c¸c tØnh thuéc khu kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung ®Ó gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d do ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp bÞ thu hÑp trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ vµ ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp, khu kinh tÕ më.
- T¨ng cêng trang thiÕt bÞ y tÕ cho c¸c bÖnh viÖn tØnh vµ trung t©m y tÕ vïng ë Vinh vµ Nha Trang.
- Hç trî t¨ng cêng n¨ng lùc cho c¸c c¬ quan vµ tæ chøc qu¶n lý Nhµ níc cÊp tØnh, thµnh phè vµ c¬ së.
3.1.1.3. §Þnh híng theo nhµ tµi trî:
Vïng BTB&DHMT lµ khu vùc ®· ®îc ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ mét sè nhµ tµi trî lín nh WB, ADB x¸c ®Þnh lµ khu vùc ®Þa lý u tiªn trong chiÕn lîc viÖn trî trung h¹n míi. §©y lµ mét trong nh÷ng vïng cã thÓ nãi lµ tû lÖ nghÌo ®ãi vÉn cßn kh¸ cao vµ lµ vïng thêng xuyªn chÞu nhiÒu thiÖt h¹i do thiªn tai lò lôt g©y ra.
Trong 10 n¨m qua, nguån vèn ODA ®· hç trî rÊt hiÖu qu¶ cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong vïng. Trong giai ®o¹n tíi, ADB sÏ tËp trung cho môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë khu vùc n«ng th«n th«ng qua c¸c dù ¸n ë mét nhãm c¸c tØnh gi¸p nhau, cã hoµn c¶nh khã kh¨n vµ thuËn lîi t¬ng tù nhau ë khu vùc nµy. C«ng t¸c qu¶n lý tµi nguyªn ven biÓn vµ c¸c ho¹t ®éng t¹o kÕ sinh nhai sÏ lµ trung t©m cña c¸c ho¹t ®éng trong c¸c khu vùc ven biÓn miÒn Trung. WB sÏ tiÕp tôc ®Çu t nhiÒu nh»m c¶i thiÖn kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng vµ c¸c dÞch vô x· héi, tËp trung cho 3 vïng, trong ®ã cã vïng Duyªn h¶i miÒn Trung.
Ngoµi ra, mét sè nhµ tµi trî kh¸c nh PhÇn Lan, Thuþ §iÓn, UNICEF, IFAD,... còng coi Duyªn h¶i miÒn Trung lµ khu vùc u tiªn tµi trî, tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc nh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n bao gåm c¶ thuû lîi vµ trång rõng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, cÊp tho¸t níc vµ h¹ tÇng ®« thÞ, giao th«ng vËn t¶i, du lÞch vµ c¸c dÞch vô x· héi, gi¸o dôc - ®µo t¹o còng nh y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ.
3.1.2. §Þnh híng sau n¨m 2015
Tõ kinh nghiÖm quèc tÕ, cã thÓ dù b¸o r»ng nguån ODA cña ViÖt Nam trong thêi kú sau 2015 sÏ vÉn ®îc duy tr×, thËm chÝ cã kh¶ n¨ng khèi lîng nguån vèn nµy cßn cã thÓ t¨ng lªn. Tuy nhiªn, vÒ c¬ cÊu vèn ch¾c sÏ thay ®æi theo chiÒu híng ODA viÖn trî kh«ng hoµn l¹i sÏ gi¶m dÇn, ODA vèn vay sÏ t¨ng lªn víi nh÷ng ®iÒu kiÖn tµi chÝnh thay ®æi theo híng gi¶m dÇn tÝnh u ®·i (l·i suÊt cho vay cã thÓ cao h¬n, thêi gian ©n h¹n vµ thêi gian tr¶ nî sÏ ng¾n h¬n) so víi c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh u ®·i cña ODA mµ ViÖt Nam ®îc hëng trong nh÷ng n¨m tríc ®©y.
Do tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña ODA sÏ cã nh÷ng thay ®æi nh dù b¸o ë trªn, nªn ®Þnh híng sö dông nguån vèn nµy còng cÇn cã nh÷ng thay ®æi phï hîp. Trong thêi kú sau n¨m 2015 t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi cña ViÖt Nam nãi chung vµ Vïng BTB&DHMT nãi riªng ch¾c sÏ ®¹t ®îc nh÷ng tiÕn bé quan träng, ng©n s¸ch cña Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng sÏ ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. Do c¸c kho¶n vay ®Òu ph¶i ®îc b¶o l·nh cña Nhµ níc, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i sö dông ODA vèn vay kÐm u ®·i víi quy m« lín ®Ó ®Çu t tõ ng©n s¸ch cho c¸c dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµn vèn cao. Sau 2010, do ®Þnh híng sö dông c¸c nguån vèn ODA kÐm u ®·i h¬n cho c¸c lÜnh vùc cã kh¶ n¨ng hoµn vèn cao nh n¨ng lîng, c«ng nghiÖp,… vèn ODA u ®·i sÏ ®îc tËp trung chñ yÕu cho lÜnh vùc xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ c¸c khu vùc khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ vïng BTB&DHMT.
- VÒ N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thñy s¶n, thñy lîi, kÕt hîp víi ph¸t triÓn n«ng th«n vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo: Nguån ODA sÏ hç trî ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ c¸c huyÖn miÒn nói, c¸c x· n»m ven biÓn b·i ngang:
(i) G¾n víi ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo;
(ii) Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n nh ®iÖn, ®êng, trêng häc, y tÕ, cÊp níc sinh ho¹t, tho¸t níc vµ vÖ sinh m«i trêng; trång rõng vµ b¶o vÖ rõng;
(iii) Hç trî c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ, t¨ng cêng n¨ng lùc, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm;
(iv) Më réng ph¹m vi c¸c dÞch vô tµi chÝnh n«ng th«n nh»m t¹o nguån vèn cho ngêi n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thªm thu nhËp
- VÒ Y tÕ - X· héi: C¶i t¹o, n©ng cÊp vµ t¨ng cêng trang thiÕt bÞ y tÕ cho c¸c Trung t©m y tÕ tuyÕn huyÖn, x·, phêng, n©ng cÊp bÖnh viÖn ®a khoa tØnh... hç trî c¶i c¸ch chÝnh s¸ch cña ngµnh y tÕ.
- VÒ Gi¸o dôc - §µo t¹o: Nguån ODA sÏ ®Çu t x©y dùng míi, n©ng cÊp, kiªn cè hãa, cao tÇng hãa hÖ thèng c¸c trêng häc trªn ®Þa bµn toµn vïng, hç trî c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho hÖ thèng ®µo t¹o ë c¸c cÊp, hç trî m¹ng líi c¸c trêng ®µo t¹o nghÒ, t¨ng cêng n¨ng lùc qu¶n lý ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é gi¸o viªn vµ cung cÊp häc bæng cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ nghiªn cøu.
- VÒ cÊp, tho¸t níc ®« thÞ vµ b¶o vÖ m«i trêng: TËp trung hç trî ®Ó n©ng cÊp hÖ thèng cÊp, tho¸t níc; u tiªn n©ng cÊp hÖ thèng cÊp níc s¹ch t¹i c¸c huyÖn, x· vµ vïng n«ng th«n. Quan t©m tíi hÖ thèng tho¸t níc, vÖ sinh m«i trêng, xö lý r¸c th¶i.
- VÒ N¨ng lîng: TiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c nguån ®iÖn, hÖ thèng ®êng d©y t¶i ®iÖn vµ c¸c tr¹m biÕn thÕ, quan t©m tíi më réng ®iÖn líi vÒ khu vùc n«ng th«n, c¸c vïng khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ngêi. Chó träng ph¸t triÓn c¸c tr¹m thñy ®iÖn quy m« nhá.
- VÒ Giao th«ng vËn t¶i: TËp trung x©y dùng mét sè c«ng tr×nh träng ®iÓm nh s©n bay, bÕn c¶ng, ®êng giao th«ng quan träng. TiÕp tôc ®i ®«i víi viÖc n©ng cÊp vµ duy tu b¶o dìng hÖ thèng ®êng tØnh lé, kh«i phôc n©ng cÊp c¸c tuyÕn huyÖn lé. Dµnh nguån ODA thÝch ®¸ng ph¸t triÓn c¸c ®êng nh¸nh, ®êng x¬ng c¸ nèi víi c¸c ®êng quèc lé, b¶o ®¶m giao th«ng th«ng suèt nhÊt lµ mïa ma lò ®Õn c¸c vïng d©n c, c¸c huyÖn miÒn nói, miÒn biÓn, c¸c vïng nguyªn liÖu...
- VÒ C«ng nghiÖp: Cã thÓ sö dông ODA ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.
- VÒ Th¬ng m¹i – dÞch vô – du lÞch: TËp trung nguån vèn ODA ®Çu t c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n däc theo tuyÕn hµnh lang Kinh tÕ §«ng T©y vµ trôc ®êng Hå ChÝ Minh nh»m khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng, lîi thÕ cña ®Þa ph¬ng, më ra c¸c c¬ héi hîp t¸c ®Çu t víi Lµo, Th¸i Lan vµ c¸c níc trong khu vùc.
(Danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi ODA sau 2015 kÌm theo ë phÇn phô lôc2)
3.2 C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng cêng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA cho ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña vïng BTB&DHMT trong thêi gian tíi
3.2.1. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn c«ng t¸c vËn ®éng vµ chuÈn bÞ
VËn ®éng vµ chuÈn bÞ thùc hiÖn dù ¸n lµ mét kh©u rÊt quan träng ®¸nh dÊu bíc ngoÆt dù ¸n cã vèn ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®îc hay kh«ng.
- Mét lµ,, x¸c ®Þnh râ møc ®é u tiªn ®Çu t sö dông nguån vèn ODA. §Ó c«ng t¸c vËn ®éng c¸c dù ¸n ODA ®¸p øng tèt nhu cÇu tríc m¾t vµ l©u dµi cña c¸c ®Þa ph¬ng trong vïng BTB&DHMT, khi x©y dùng danh môc c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n u tiªn vËn ®éng nguån vèn ODA, c¸c ®Þa ph¬ng cÇn x¸c ®Þnh râ møc ®é u tiªn ®Çu t sö dông nguån vèn nµy. CÇn n©ng cao nhËn thøc vÒ b¶n chÊt cña ODA, ph¸t huy tinh thÇn lµm chñ, tÝnh n¨ng ®éng trong vËn ®éng, thu hót vµ tËp trung thèng nhÊt qu¶n lý ®Ó phôc vô c¸c môc tiªu ph¸t triÓn. Bëi cã nhËn thøc ODA kh«ng ph¶i lµ nguån vèn “cho kh«ng” th× míi cã biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp vµ sö dông hiÖu qu¶, gi¶m tèi ®a nh÷ng chi phÝ kh«ng hîp lý. V× vËy, dùa trªn danh môc u tiªn vËn ®éng nguån vèn ODA mµ vïng BTB&DHMT cã chÝnh s¸ch, ph¬ng thøc vËn ®éng cô thÓ ®Ó thu hót vèn ODA.
- Hai là, t¨ng cêng th«ng tin tin truyÒn ra níc ngoµi vÒ ODA, ®¨ng t¶i danh môc dù ¸n kªu gäi tµi trî, ho¹t ®éng xóc tiÕn ë níc ngoµi lªn trang web cña c¸c tØnh ®Ó thu hót nguån lùc nµy. Mçi tØnh ®Òu cã thÓ ®Ò xuÊt nhËn th¼ng dù ¸n ODA tõ c¸c nhµ tµi trî mµ kh«ng ph¶i ®îc ph©n bæ tõ trªn xuèng, v× vËy ®Ó thu hót ODA vÒ tØnh cÇn ph¶i ®¨ng t¶i c¸c dù ¸n kªu gäi nhµ tµi trî. C¸c dù ¸n nµy ph¶i phï hîp víi lÜnh vùc u tiªn cña nhµ tµi trî vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn cña vïng, cña tØnh, ngµnh vµ ®Þa ph¬ng.
- Ba là, c¸c c¬ quan chñ qu¶n, c¸c ®Þa ph¬ng ®· ®îc ®ång ý tµi trî ODA sÏ ph¶i thµnh lËp c¸c ban chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh, dù ¸n. Kh©u chuÈn bÞ ph¶i ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc, giÊy tê, v¨n kiÖn liªn quan nh: C¬ chÕ tµi chÝnh trong níc ®èi víi sö dông ODA; vèn chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh, dù ¸n; kÕ ho¹ch chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh, dù ¸n; b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi ch¬ng tr×nh, dù ¸n…
- Bèn lµ, c¸c ®Þa ph¬ng trong vïng BTB&DHMT n»m trong danh môc triÓn khai c¸c dù ¸n ODA do Bé, ngµnh Trung ¬ng qu¶n lý cÇn ®îc ®Æc biÖt u tiªn nh»m kh¾c phôc sù non yÕu trong ®Ò xuÊt, x©y dùng dù ¸n ODA cña c¸c tØnh. Chó ý ®Æc biÖt ®Õn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®ang thùc hiÖn thuéc c¸c Bé Giao th«ng vËn t¶i víi c¸c dù ¸n Giao th«ng n«ng th«n, N©ng cÊp tØnh lé...; Bé X©y dùng víi c¸c dù ¸n n©ng cÊp vµ ph¸t triÓn ®« thÞ; Bé Y tÕ víi c¸c dù ¸n Y tÕ n«ng th«n… vµ c¸c dù ¸n chuÈn bÞ ®îc thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt kh¸c.
- N¨m lµ,cã chÕ ®é khen thëng cho nh÷ng c¸ nh©n tËp thÓ ë trong níc vµ quèc tÕ ®ãng gãp hiÖu qu¶ trong viÖc vËn ®éng, thu hót vµ sö dông ODA. Bëi kinh tÕ chÝnh lµ ®éng lùc lín nhÊt ®Ó con ngêi lµm viÖc. §©y lµ mét ®ßn bÈy tµi chÝnh quan träng, nªn chó ý sö dông nã mét c¸ch thÝch hîp vµ h÷u Ých nhÊt.
3.2.2. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn c¬ chÕ phèi hîp.
- Mét lµ, c¸c ®Þa ph¬ng chñ ®éng vµ tÝch cùc phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t trong qu¸ tr×nh x©y dùng danh môc c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n u tiªn sö dông nguån vèn ODA, lµm c¬ së vËn ®éng tµi trî. CÇn cã sù liªn hÖ thêng xuyªn víi c¸c Bé, Ngµnh TW vµ nhµ tµi trî nh»m còng cè sù tin tëng lÉn nhau. Mét khi mét tØnh ®· x©y dùng ®îc ch¬ng tr×nh, dù ¸n rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng cho sù ph¸t triÓn cña tØnh vµ môc ®Ých lµ kªu gäi vèn ODA ®Ó thùc hiÖn nã nhng tØnh l¹i kh«ng cã sù liªn hÖ víi c¸c Bé, Ngµnh TW vµ nhµ tµi trî th× ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®ã chØ cßn c¸ch lµ thùc hiÖn b»ng nguån vèn kh¸c mµ th«i.
- Hai là, c¸c ®Þa ph¬ng cÇn x©y dùng c¬ chÕ phèi hîp víi nhau ®Ó cã thÓ thu hót nguån vèn ODA theo quy m« vïng hoÆc tiÓu vïng. §iÒu nµy còng sÏ t¹o thuËn lîi cho viÖc vËn ®éng nguån vèn ODA tõ c¸c nhµ tµi trî cã quy m« lín.
- Ba là, cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¬ quan chñ qu¶n vµ ®Þa ph¬ng. §èi víi c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA do Bé, ngµnh Trung ¬ng thùc hiÖn trªn ®Þa bµn, cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¬ quan chñ qu¶n vµ ®Þa ph¬ng nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é, gãp phÇn hç trî cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph¬ng.
- Bèn lµ, tiÕp tôc hµi hoµ quy tr×nh thñ tôc trong níc vµ c¸c nhµ tµi trî trong chuÈn bÞ, tæ chøc thùc hiÖn vµ theo dâi, ®¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA. C¸c bªn cïng hîp t¸c, phèi hîp chÆt chÏ víi nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt ®ång trong thñ tôc, gióp viÖc ký kÕt ®îc nhanh chãng thùc hiÖn, dù ¸n nhanh chãng ®îc hoµn thiÖn.
3.2.3. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn c¬ chÕ tµi chÝnh trong níc.
- Mét lµ, Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ó cã thÓ t¨ng nguån vèn ODA mét c¸ch phï hîp cho vùng BTB&DHMT. Vïng BTB&DHMT lµ vïng nghÌo, cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ nguån lùc trong ®Çu t, tÝch lòy néi vïng cßn thÊp, do ®ã, c¸c dù ¸n ODA ®îc thùc hiÖn trªn ®Þa bµn sÏ chñ yÕu theo c¬ chÕ cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch nhµ níc. V× vËy mµ Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ó cã thÓ t¨ng nguån vèn nµy mét c¸ch phï hîp gióp vïng cã thÓ thùc hiÖn ®îc c¸c dù ¸n ODA nhanh chãng, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vïng.
- Hai là, §èi víi nh÷ng dù ¸n thuéc nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc vÒ c¬ chÕ tù vay tù tr¶, chñ ®Çu t ®i vay l¹i ph¶i ®îc ®Þa ph¬ng trùc tiÕp qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o viÖc ®Çu t ®îc thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é, c¸c ®Þa ph¬ng kh«ng ph¶i chÞu mét g¸nh nÆng vÒ nî.
3.2.4. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn vèn ®èi øng.
- Mét lµ, cÇn nghiªn cøu chÝnh s¸ch hç trî toµn bé hoÆc phÇn lín vèn ®èi øng cho c¸c ®Þa ph¬ng theo híng c«ng b»ng, c«ng khai vµ minh b¹ch. C¸c ®Þa ph¬ng trong Vïng hÇu hÕt ®Òu lµ nh÷ng tØnh khã kh¨n, ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng eo hÑp, phÇn lín dùa vµo sù hç trî cña Ng©n s¸ch trung ¬ng. C¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA lµ sù hç trî quý gi¸ ®èi víi c¸c tØnh nghÌo song còng t¹o ¸p lùc vÒ vèn ®Çu t do ph¶i dµnh mét kho¶n ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng kh«ng nhá lµm vèn ®èi øng. Do vËy, trong thêi gian tíi, Trung ¬ng cÇn nghiªn cøu chÝnh s¸ch hç trî toµn bé hoÆc phÇn lín vèn ®èi øng cho c¸c ®Þa ph¬ng theo híng c«ng b»ng, c«ng khai vµ minh b¹ch;
- Hai là, c¸c dù ¸n ODA cña c¸c Bé, ngµnh thùc hiÖn trªn ®Þa bµn Vïng cÇn sö dông tèi ®a lao ®éng, nguyªn vËt liÖu ®Ó t¹o thªm viÖc lµm vµ thu nhËp cho nh©n d©n ®Þa ph¬ng. Sö dông nguyªn liÖu vµ lao ®éng trªn ®Þa bµn vïng sÏ gi¶m ®îc chi phÝ rÊt lín cho dù ¸n, tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n, t¨ng thu nhËp cho ngêi d©n, n©ng cao ®êi sèng nh©n, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.
3.3.5. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ thùc hiÖn dù ¸n ODA
- Mét lµ, n©ng cao n¨ng lùc x¸c ®Þnh, lùa chän, chuÈn bÞ dù ¸n ODA; x©y dùng vµ cñng cè ®éi ngò c¸n bé chuyªn nghiÖp qu¶n lý vµ thùc hiÖn dù ¸n ODA cho c¸c ®Þa ph¬ng. N¨ng lùc cña c¸n bé qu¶n lý ODA lµ v« cïng quan träng khi muèn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn nµy. Cã vèn mµ kh«ng cã c¸n bé qu¶n lý giái th× hiÖu qu¶ cña ch¬ng tr×nh, dù ¸n sÏ kh«ng ®îc cao, tiÕn ®é thi c«ng chËm h¬n, lµm t¨ng chi phÝ ®èi víi ch¬ng tr×nh, dù ¸n. Ban QLDA còng ph¶i ®îc tæ chøc theo híng chuyªn nghiÖp vµ bÒn v÷ng, chó träng chÊt lîng chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA.
- Hai là, ph¸t triÓn nguån nh©n lc t¹i chç ®Ó tiÕp qu¶n vµ vËn hµnh c¸c dù ¸n ODA sau khi hoµn thµnh. C¸c dù ¸n ODA sau khi hoµn thµnh th× ®îc vËn hµnh t¹o ra c¸c s¶n phÈm nh: c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn sÏ cung cÊp ®iÖn cho vïng vµ c¶ níc, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, c¸c c«ng tr×nh níc s¹ch,… cÇn cã nh÷ng ngêi qu¶n lý cã kinh nghiÖm, n¨ng lùc th× míi ph¸t huy hÕt c«ng suÊt cña c¸c dù ¸n ®ã, ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ - x· héi.
- Ba là, ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®¬n gi¶n c¸c thñ tôc, biÓu mÉu tiÕp nhËn, qu¶n lý thôc hiÖn dù ¸n. Gi¶m thiÓu c¸c thñ tôc hµnh chÝnh lo¹i bá c¸c tiªu chÝ thÈm ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt. Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, ph©n cÊp qu¶n lý hîp lý cho c¸c ®Þa ph¬ng trong qu¶n lý ODA. TËp trung lµm tèt c«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng cho c¸c dù ¸n, tríc hÕt lËp vµ duyÖt ph¬ng ¸n ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ph¶i ®îc lµm nhanh, gi¸ c¶ ®Òn bï ph¶i ®îc tÝnh to¸n phï hîp, tho¶ ®¸ng ®¶m b¶o lîi Ých cho ngêi d©n.
-Bèn lµ, t¨ng cêng ph¬ng tiÖn vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho c¬ quan ®Çu mèi thu hót vµ qu¶n lý dù ¸n ODA. C¬ quan ®Çu mèi lµ n¬i t¹o ®iÒu cho c¸c dù ¸n ODA vµo trong níc, lµ c¬ quan trung gian gi÷a nhµ tµi trî vµ ngêi nhËn tµi trî. V× vËy, ®Ó thu hót ®îc nhiÒu dù ¸n ODA vµ qu¶n lý tèt c¸c dù ¸n th× cÇn t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ c¸c ph¬ng tiÖn tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i cho c¸c c¬ quan ®Çu mèi.
KÕt luËn
Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) lµ mét kho¶n vay cña ChÝnh phñ, lµ mét bé phËn cña ®Çu t c«ng nªn ph¶i ®îc qu¶n lý chÆt chÏ vµ hiÖu qu¶, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Nguån vèn vay nµy cã nh÷ng u ®·i ®Æc biÖt vÒ l· suÊt vµ thêi gian vay còng nh thêi gian ©n h¹n nªn rÊt cã lîi cho c¸c níc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn. Nhng còng chÝnh lîi thÕ vÒ thêi gian ®ã còng cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ®Ó l¹i g¸nh nÆng nî cho quèc gia trong t¬ng lai nÕu nh ChÝnh phñ kh«ng sö dông hiÖu qu¶ vèn ODA ®ã.
Vïng B¾c Trung Bé vµ Duyªn h¶i miÒn Trung (BTB&DHMT) lµ mét trong nh÷ng vïng khã kh¨n cña níc ta. Tuy vïng cã nh÷ng lîi thÕ vÒ du lÞch biÓn, tµi nguyªn,… nhng ®êi sèng ngêi d©n vÉn ®ang cßn khã kh¨n.
§Ó ®a vïng BTB&DHMT ngµy cµng ph¸t triÓn KT – XH th× Nhµ níc vµ b¶n th©n Vïng BTB&DHMT còng ph¶I cã chÝnh s¸ch, chiÕn lîc l©u dµi ®Ó ®Èy m¹nh viÖc thu hót vµ sö dông ODA.
V× vËy, trong chuyªn ®Ò nµy em ®· tæng hîp vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thu hót vµ sö dông ODA cña Vïng BTB&DHMT trong 15 n¨m (1993-2008), ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc còng nh nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i vµ nguyªn nh©n. Trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶I ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ thu hót vµ sö dông ODA cña vïng BTB&DHMT trong thêi gian tíi.
MÆc dï ®· cè g¾ng hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy, song kiÕn thøc cña em cßn h¹n chÕ nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. Em mong ®îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c anh chÞ ë phßng Tæng hîp – Vô Kinh tÕ §èi ngo¹i – Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ ®Æc biÖt lµ c« gi¸o – Th¹c sÜ NguyÔn ThÞ H¬ng Trµ ®· rÊt nhiÖt t×nh gióp ®ì vµ chØ b¶o ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi cña m×nh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
NhËn xÐt cña gi¸o viªn híng dÉn
Hä vµ tªn gi¸o viªn híng dÉn: Th.s.NguyÔn ThÞ H¬ng Trµ
NhËn xÐt chuyªn ®Ò cuèi kho¸
Sinh viªn thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ Loan
Líp: K43/08.01
§Ò tµi: “Gi¶i ph¸p thu hót vµ sö dông ODA ë Vïng B¾c Trung Bé vµ Duyªn h¶i miÒn Trung ®Õn n¨m 2015”.
§iÓm:
B»ng sè:…………..
B»ng ch÷: …………
Ngêi nhËn xÐt
(Ký, ghi râ hä tªn)
Các file đính kèm theo tài liệu này:
noi dung chinh.doc- bai moi.doc
phu luc 1.xls- phu luc 2.xls
