Các doanh nghiệp xuất khẩu chè việt nam nên tận dụng các cơ hội mà
chính phủ tạo ra để đẩy mạnh sản lượng vào nga.Hiện nay số lượng doanh
nghiệp việt nam xuất khẩu sang nga mới chỉ vài chục doanh nghiệp và chủng
loại chè xuất sang nga là hai loại. Đối với các doanh nghiệp chưa xuất khẩu
sang nga nhưng có ý định xuất khẩu sang thị trường này thì cần thiết là
nghiên cứu kĩ lưỡng về thị trường nga trước khi tiến hành xuất khẩu chè sang
nga.
57 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 2620 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Giải pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu chè Việt Nam sang thị trường nga, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
p nghiêm trọng.
Năm 1999 và 2000 kinh tế đã khởi sắc, do lợi thế cạnh tranh từ đồng
Rúp mất giá và giá dầu tăng vọt. Cùng với những nỗ lực của chính phủ trong
việc đẩy mạnh tiến trình cải tổ cơ cấu, lòng tin của doanh nghiệp và người
tiêu dùng đã tăng. Tuy nhiên, vẫn còn đó những vấn đề vướng mắc như nước
Nga phụ thuộc chủ yếu vào việc xuất khảu hàng hoá, đặc biệt là dầu lửa, khí
gas, kim loại, gỗ chiếm tới 80% kim ngạch xuất khẩu, khiến cho nền kinh tế
càng dễ chịu tác động của thế giới.
Liên Bang Nga là nước có quy mô GDP vào loại trung bình khá của thế
giới. Tuy diện tích rộng, dân số đông và là nước có nền công nghiệp hoá trên
100 năm qua nhưng đến năm 2001 GDP của Liên Bang Nga mới chỉ đạt
309.951 tỷ USD (nhỏ hơn GDP Hàn Quốc: 422.167 tỷ USD). Tốc độ tăng
trưởng GDP hàng năm của Nga tuy cao hơn mức trung bình của thế giới trong
5 năm qua nhưng chưa ổn định (năm 1998 đạt 4,9%, năm 1999 đạt 5,4%,
năm 2000 đạt 9,0%, năm 2001 đạt 5%). Tuy nhiên, theo một số chuyên gia
kinh tế thì tỷ lệ tăng GDP thực tế của Nga thấp hơn mức thống kê chính thức
nêu trên. Mức GDP tính theo đầu người của Nga dựa trên sức mua hàng chỉ
đạt khoảng 1.700 USD/người (năm 2000).
Liên Bang Nga là nước có nền công nghiệp khá phát triển và dịch vụ
chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu GDP (năm 2001 dịch vụ chiếm 55,9%, công
nghiệp chiếm 37,3%, nông nghiệp chỉ chiếm 6,8%).
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 26
Về đặc điểm phát triển các ngành kinh tế của Liên Bang Nga; công
nghiệp của Nga chủ yếu phát triển các ngành sau: Lĩnh vực mạnh nhất là các
ngành khai khoáng và hầm mỏ sản xuất than đá, dầu, gas, hoá chất và kim
loại; tất cả các loại máy móc từ máy cán đến máy bay tầm xa và tàu vũ trụ;
đóng tàu; các thiết bị giao thông đường bộ và đường ray; các thiết bị giao
thông liên lạc; máy móc công nghiệp, máy cày và các thiết bị xây dựng; thiết
bị truyền phát điện, cụng cụ y tế và khoa học; hàng tiêu dùng, hàng dệt may,
thực phẩm, hàng thủ công. Tỷ lệ tăng trưởng sản xuất hàng công nghiệp năm
2000 đạt 8,8%.
Phát triển sản xuất nông sản chủ lực: nông nghiệp phát triển chậm, có
quy mô không lớn và chủ yếu là lúa mì, mía đường, hạt hướng dương, rau
quả, thịt bò, sữa.
Ngành ngoại thương của Liên Bang Nga tuy có lịch sử lâu đời nhưng
phát triển chưa mạnh, quy mô chưa lớn chưa tương xứng với tiềm năng.
Về tình hình kinh tế Nga 5 năm qua
Sau một thập kỷ bị suy thoái kinh tế, từ sau năm 1999, kinh tế Nga đã
phục hồi tăng trưởng khá nhanh. Nếu như năm 1998 do khủng hoảng tài chính
tiền tệ tốc độ tăng GDP của Nga là 4,9% thì sau năm 1999, GDP của Ng đã
tăng liên tục trong suốt 5 năm qua (1999 2003). Tốc độ tăng trưởng GDP
của Nga đã tăng ở mức cao: 6,4%, 9%, 5%, 4,7%, và 7,3% trong các năm
tương ứng: 1999, 2000, 2001, 2002, 2003. Đầu t phát triển của Nga cũng tăng
liên tục ở mức 11%, 11,9%, 4,9%, 3,7% và 7% trong 5 năm 1999 2003.
Năm 2004 kinh tế Nga tiếp tục phát triển với tốc độ tăng trưởng GDP
ước đạt 6,7% và triển vọng năm 2005 đạt mức 6,2%.
Bảng: Một số chỉ tiêu tổng hợp về kinh tế Liên Bang Nga trong 12 năm
qua (1992 2003)
Năm
Chỉ tiêu
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 27
Tổng DS 134 131 129 130 132 130 132 132 132 131 130
+ Nam
+ Nữ
62
72
59
72
58
71
58
72
60
72
59
71
61
71
60
72
60
72
59
72
58
72
Tăng trưởng GDP 14.5 8.7 12.7 4.2 3.6 1.4 5.3 6.4 10.0 5.1 4.7 7.3
Tăng trưởng SP 18.8 14.6 20.6 3,0 3.5 1.9 6.6 11.0 11.9 4.9 3.7 7.0
Tăng trưởng SP 9,0 4.0 12.0 8.0 5.1 0.1 12.3 2.4 3.0 11.0 20 1.5
Tốc độ tăng chỉ
tiêu dùng
2650 940 320 131 22 11 85 37 21 19 15 12
Tốc độ tăng thu
nhập của dân cư
41 14.0 8.0 13.0 5.0 2.5 13,9 15.1 9.0 8.5 8.8 14.5
Tỷ trọng thu ngân
sách trong GDP
(%)
16.6 14.5 14.1 13.7 12.5 12.7 11.1 13.5 16.0 17.6 19.3 19.4
Tỷ trọng chi ngân
sách trong GDP(%)
27.7 15.9 18.1 16.6 15.6 20.2 17.2 14.9 14.4 15.0 17.9 17.8
Các cân thu chi
ngân sách
11.1 1.4 4.0 2.9 3.1 7.5 6.1 1.4 1.6 2.6 1.4 1.6
(Nguồn: Thời báo kinh tế Nga)
Qua bảng số liệu tổng hợp về các chỉ số kinh tế cơ bản của Nga trong
hơn một thập kỷ qua cho thấy: Tốc độ tăng dân số tự nhiên của Nga gần bằng
0%; từ sau năm 1999 đến nay kinh tế Nga tăng trưởng khá cao ở cả khu vực
nông và công nghiệp, trong đó giá trị tổng sản phẩm công nghiệp tăng hơn giá
trị tổng sản phẩm nông nghiệp; Thu nhập của dân cư tăng trung bình khoảng
10%/năm trong 5 năm qua (1993 2000); Tỷ trọng thu và chi ngân sách
chiếm dưới 20% GDP và từ sau năm 1999 đã có thặng dư thu chi ngân sách.
Nga đã khắc phục được tình trạng thâm hụt thu chi ngân sách keo dài trong
suốt thập kỷ 90. Năm 2004 với thu ngân sách tăng thêm 2,743 tỷ Rup chiếm
17,9% GDP (tương đương 86 tỷ USD); chi ngân sách tăng thêm 2,659 tỷ Rup
chiếm 17,4% (tương đương 87,6 tỷ USD).
Về đầu tư nước ngoài tại Nga trong các năm 1997 2000, đã thu hút
được lượng vốn FDI 4,9 tỷ USD năm 199, năm 1998 là 2,8 tỷ USD, năm
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 28
1999 là 4,3 tỷ USD và năm 2000 là 4,4 tỷ USD; xu hướng suy giảm nhưng
không nhiều. Sau năm 2001 FDI của Nga có xu hướng hồi phục và lại tăng
dần, năm 2001 Nga thu thú đựơc FDI từ các nước công nghiệp phat triển đạt
3,98 tỷ USD, từ các nước đang phát triển 2,4 tỷ USD; năm 2002 thu hút được
2,4 tỷ USD; năm 2002 thu hút được 4 tỷ USD từ các nước phát triển và 2,6 tỷ
USD từ các nước đang phát triển,nâng tổng FDI năm 2001 lên 6,38 tỷ USD
và năm 2002 lên 6,6 tỷ USD. Năm 2004 ước tính FDI tại Nga sẽ tăng 1,5 tỷ
USD so với năm 2002 và năm 2005 2007, FDI tại Nga sẽ tiếp tục tăng đạt
mức 99,5 tỷ USD vào năm 2007.
Như vậy, tổng FDI của Nga trong giai đoạn 19911/2004 đã đạt 25,7 tỷ
USD (Trung Quốc riêng năm 2003 đã thu hút FDI được 57 tỷ USD).
Hạ tầng cơ sở thông tin liên lạc của và giao thông vận tải cho hoạt động
xuất nhập khẩu của Liên Bang Nga
Hạ tầng cơ sở thông tin liên lạc của Liên Bang Nga hiện đang ở mức
trung bình của thế giới. Đến năm 2000, cả nước có trên 32 triệu chiếc máy
điện thoại cố đinh, 2,5 triệu điện thoại di động, 61,6 triệu chiếc đài phát thanh,
7,306 triệu máy thu hình, có 35 nhà cung cấp dịch vụ Internet và tổng số
người sử dụng dịch vụ này là 9,2 triệu người.
Hạ tầng giao thông vận tải hàng hoá của Liên Bang Nga phát triển và
đồng bộ với hệ thống đường sắt dài 149.000 km, đường cao tốc là 952.000
km, đường sông dài 95.900 km (tổng đường sử dụng với mục đích thông
thương). Nga là nước đứng đầu thế giới về phát triển hệ thống đường ống, với
hệ thống đường ống dẫn dầu thô là 48.000 km; sản phẩm dầu khí là 15.000
km, khí gas tự nhiên là 140.000 km (số liệu năm 1998).
Cảng và hải cảng; Arkhangel'sk, Astrakhan, Kaliningrad, Kazan
Khabarovsk, Moscow, Murmansk, Nakhodka, Nevelsk, Novorossisk
Petropavlovsk, Kamchatskiy, Saint Petersburg, Rostov, Sochi, Tuapse,
Vladivostok, Volgograd, Vostochnyy, Vyborg.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 29
Đội tàu buôn: Tổng cộng có 878 tàu (1000 GTR hoặc hơn) tổng trọng
lượng là 4.314.485 GTR/5.344.958 DWT. Số lượng tàu theo loại là: chở xà
lan, chở hàng trọng tải lớn 20, chở hàng 543, chở dầu và hoá dầu 4, hàng hoá
kết hợp 21, kết hợp dầu và quặng 7, chở container 31, chở hàng đa phương
thức 1, chở khách 35 , kết hợp khách và hàng 3, chở dầu 164, chở hàng đông
lạnh 24, cuộn lên/ cuộn xuống 17, chở khách tuyến đướng ngắn 7.
Số lượng sân bay: Theo số liệu năm 2000, Liên Bang Nga có 2.743 sân
bay.
Nhận định chung về hiện trạng và triển vọng kinh tế Liên Bang
Nga
Đánh giá khái quát về kinh tế Liên Bang Nga: Hiện nay, nền kinh tế
Nga đang tăng trưởng nhanh, GDP tăng cao, dự trữ ngoại hối tăng và thặng
dư thương mại. Theo đánh giá gần đây, mức lạm phát vừa phải, tiền tệ ổn
định, cải cách thúê tiến triển tốt và bước đầu có kết quả lạc quan, khung luật
pháp đang được hoàn thiện. Những hậu quả của cuộc khung rhoảng năm 1998
đang mờ nhạt dần và kinh tế đang có dấu hiệu phục hồi nhanh ở nhiều khu
vực. Các thành tựu kinh tế làm nổi bật lên vị thế và khả năng của chính quyền
Tổng thống Putin và mở đường cho cuộc cải cách trong tương lai. Đến năm
2001, Nga đã có dấu hiệu tăng trưởng kinh tế trong năm thứ ba liên tiếp. GDP
năm 2000 ở mức khoảng 251 tỷ USD, theo ước tính chính thức, GDP năm
2001 tăng 3 đến 4% và được ổn định trong các năm 2002 đến 2004. Những
con số này lạc quan hơn nhiều so với tăng trưởng kinh tế của những năm
1990. Mặc dù giá dầu cao là nguyên nhân quan trọng, nhưng nền kinh tế phát
triển hơn là nhân tố chủ yếu quyết định tăng trưởng GDP. Sản lượng của công
nghiệp tăng mạnh là 9% năm 2000 so với 8.1% năm 1999. Tuy nhiên tăng
trưởng GDP trên đầu người hiện nay mới chỉ đạt ở mức 1.707 USD, thấp hơn
mức có thể đạt được của một với dân trí cao và tài nguyên phong phú như
Liên Bang Nga.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 30
Các nhà làm luật đặc biệt quan tâm đến những rủi ro của nền kinh tế,
đáng kể nhất là tình trạng lạm phát. Đến giữa năm 2001, lạm phát ở mức
23,7% hàng năm, cao hơn nhiều so với chỉ tiêu phấn đấu của nước này là 14%
và tiếp tục ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của đồng Rup. Sự phá giá kinh
khủng của đồng Rup vào năm 1998 đã nâng đỡ khả năng cạnh tranh cho các
nhà sản xuất Nga.
Ước tính tổng đầu tư nước ngoài ở Nga hiện nay khoảng 32 tỷ USD.
Mxy là nước đầu tư lớn nhất tại Nga, sau đó Đức, tuy nhiên đầu tư của Mỹ
chỉ khoảng 7 tỷ USD, tương đương với mức đầu tư tại Costa Rica. Nhưng vẫn
còn những dấu hiệu lạc quan sẽ gia tăng đầu tư. Nhiều công ty của Mỹ với
mục tiêu dài hạn tại Nga đang bắt đầu quay trở lại và có kế hoạch mở rộng
hoạt động. Vào nửa đầu năm 2001 những tập đoàn lớn của Mỹ như General
Motors và Ford đã đầu tư trực tiếp lớn vào Nga. Tỷ giá tín dụng của GoR tăng
lên vào tháng 7 năm 2001, lên đến mức khiêm tốn nhất của trước cuộc khủng
hoảng 1998. Standard and Poor đã đưa khoản nợ dài hạn của Nga "B" lên
thành "B", và nợ ngắn hạn từ "C" lên "B". S và P có những quyết định này
dựa trên sự gia tăng tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của Nga. Tuy nhiên, sự yếu kém
của hệ thống ngân hàng Nga trực tiếp ảnh hưởng mạnh đến sự tăng trưởng
thương mại, đặc biệt với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những người gửi
tiền tiềm năng vẫn luôn nghi ngờ ngân hàng, và rõ ràng thiếu cả sự quan tâm
lẫn hiểu biết những khoản cho vay nhỏ của các ngân hàng.
Sức mua hàng của người tiêu dùng càng gia tăng, sau khi thu nhập cá
nhân giảm 30% do hậu quả cuộc khủng hoảng năm 1998. Việc sử dụng
phương thức hàng đổi hàng đã từng chiếm khoảng 70 đến 80% tổng số giao
dịch của Nga, đã giảm mạnh do hệ thống tiền tệ có khả năng thanh khoản trở
lại.
Đánh giá về các lĩnh vực tăng trưởng chủ yếu: Công nghiệp dầu khí gas
được coi là ngành đi đầu cả về quy mô thị trường và tiềm năng tăng trưởng
không chỉ đơn giản bởi giá dầu tiếp tục cao mà còn vì các nguồn tài chính
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 31
mới, như các dự án đầu tư phương tây và các dự án về đường dẫn dầu tăng
lên. Viễn thông có doanh số lớn thứ hai về triển vọng đầu tư, Nga có nhu cầu
mạnh để hiện đại hoá cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc, và ngành này đang mở
thông qua tư hữu hoá, gia tăng cạnh tranh và thu hút đầu tư nước ngoài. Nhu
cầu của người tiêu dùng về máy tính và công nghệ có liên quan ngày càng
lớn. Tuy nhiên thu nhập dành cho người tiêu dùng ngày càng thấp, vì thế phần
cứng máy tính sẽ chỉ giới hạn ở những người tiêu dùng là doanh nghiệp. Nếu
thu nhập tiếp tục tăng, nhu cầu về các sản phẩm tiêu dùng có thể tăng mạnh,
mặc dù cạnh tranh của Châu Âu và các nguồn khác rất mạnh.
Có thể có sự gia tăng doanh số bán lớn trong những khu vực như thiết
bị hầm mỏ và xây dựng, thiết bị tự động, máy bay, thiết bị nông nghiệp và chế
biến thức ăn những nành này bị ảnh hưởng do khó khăn về tài chính từ các tổ
chức tín dụng xuất khẩu của Nga và trong một số trường hợp, cả những hàng
rào điều tiết của Chính phủ.
Thực hiện cải cách và tăng trưởng kinh tế hợp lý, Nga có khả năng trở
thành một thị trường cho thiết bị công nghiệp và các dịch vụ cơ khí của Mỹ vì
những mặt hàng này cần thiết để nâng cấp công nghiệp và nông nghiệp của
Nga. Trong thời gian các ngành như nhôm, thép, thiết bị giao thông, chế biến
thực phẩm và lâm sản có thể có dòng tiền hiệu quả và có triển vọng cho
thương mại và đầu tư, trong dài hạn, nhu cầu về sản phẩm dịch vụ của Mỹ
như thiết bị nông nghiệp và công nghệ chế biến thực phẩm, đặc biệt khi các
vấn đề ruộng đất đã được giải quyết. Về ngắn hạn, có nhu cầu về thực phẩm
bao gồm thịt gia cầm, thịt đông lạnh, và thịt đã qua chế biến, cá, cạc mặt hàng
hải sản, hoa quả tươi và thức ăn cho vật nuôi. Người ta hy vọng rằng với tiến
trình xây dựng chương trình hỗ trợ lương thực của Mỹ ở Nga, những mặt
hàng sau và nông sản sẽ có tiềm năng xuất khẩu tốt: lúa mỳ, bột mỳ, đậu
nành, đồ ăn và bánh đậu nành, các hạt thức ăn gia súc và hạt giống.
Đánh giá về thực trạng và triển vọng tài chính và ngân sách của Liên
Bang Nga: Nga đang thặng dư khoảng 280 tỷ Rup (9,6 tỷ USD) trong tổng
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 32
ngân sách năm 2000 là 1,93 tỷ Rup (40 tỷ USD). Các nhà sản xuất dầu mỏ
của Nga mang lại nguồn thuế lớn, và giá dầu thế giới cao cho phép các công
ty này có được lợi nhuận khổng lồ và thường trả thuế cao. Ước tính nguồn thu
ngân sách Nhà nước đạt mức 49,7 tỷ USD vào năm 2002, 54,86 tỷ USD vào
năm 2003 và khoảng 86 tỷ USD vào năm 2004.
Khoảng 14 tỷ USD tương đương 35% ngân sách năm 2001 được phân
bổ để trả khoảng 144 tỷ USD nợ nước ngoài, trong đó gồm cả 48 tỷ USD Nga
nợ Câu lạc Paris.
2.2.2. Các thủ tục và chấp nhận nhập khẩu chè tạI thị trường LB Nga
Về quản trị nhập khẩu chè:
LB Nga áp dụnh hệ thống pháp lý để quản lý nhập khẩu chè gồm
q+ Luật Liên bang (được thông qua tháng 1/1999 )
+ Luật về các biện pháp bảo vệ lợI ích của liên bang Nga trong hoạt
độnh ngoại thương (được Lưỡng viện thông qua 14/4/1998 ).
+ Luật về “Điều hành Nhà nước về hoạt động ngoại thương”
+ Luật Liên bang về ngân hàng và hoạt động của ngân hàng (được
thông qua năm 1996 ).
+ Luật thống nhất thuế quan mớI (có hiệu lực từ 1/1/2001 )
+ Luật sửa đổI về chứng nhận sản phẩm hàng hoá và dịch vụ của Nga (
có hiệu lực từ 31/7/1998 )
+ Luật HảI quan LB Nga
+ Luật bảo hộ quyền sở hữư trí tuệ ( có hiệu lực từ 1992 )
+ Luật thuế doanh nghiệp
Hệ thống pháp luật nêu trên của LB Nga đã tạo lập khung khổ pháp lý
cho các hoạt động giao dịch thương mại , thủ tục nhập khẩu , thanh toán , thuế
và các biện pháp phi thuế để quản lý hoạt động nhập khẩu hàng hoá nói chung
, mặt hàng chè nói riêng.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 33
Các cơ quan hành chính điều hành và quản lý nhập khẩu chè gồm : Bộ
phát triển Kinh tế và Thương mại Nga , Bộ Nông nghiệp , Tổng cục Hải quan
Nga, Uỷ ban tiêu chuẩn quốc gia Nga.
Hệ thống chấp nhận nhập khẩu :
LB Nga áp dụng hệ thống “ Giấy bảo đảm “ và “ Giấy chứng nhận tiêu
chuẩn “ do Uỷ ban tiêu chuẩn quốc gia Nga và Bộ Nông nghiệp Nga cấp để
làm thủ tục thông qua nhằm kiểm soát nhập khẩu chè vào thị trường Nga .
LB Nga cũng chấp thuận nhập khẩu chè theo khu vực gửi hàng , nhập
khẩu chè qua nước thứ ba và chấp thuận thanh toán liên quan đến các phương
thức thanh toán đặc biệt như : hàng đổi hàng , thanh toán ứng trước , thuê mua
(Leasing) ,ký phiếu.
* Các quy định của LB Nga về thủ tục nhập khẩu chè
quy định về nhãn mác bao bì : Các lô hàng chè vận chuyển tới
Nga phải được ghi nhãn mác bằng tiếng Nga, được đóng gói theo
khối lượng thể tích hoặc trọng lượng bằng bìa các tông và hộp gỗ
thưa , hoặc hàng rời chở container tuỳ theo hợp đồng ngoại thương
giữa nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu ( chè đóng bao trọng lượng 60
kg , chè đóng gói dướI 3 kg , chè phải đóng bằng màng mỏng trong
chân không hoặc bằng túi giấy nến vớI trọng lượng từ 50250 kg)
Bao bì bên ngoài phảI có mác của ngườI gửI hàng, mác của cảng
và cần được đánh số theo đúng phiếu đóng gói, tên hợp đồng
ngoạI thương cũng như phảI được ghi trên bao bì bên ngoài lô
hàng.
Bao bì sản phẩm chè (bao bì bên trong) phảI có nhãn sinh thái ,
xuất xứ chè, chủng loạI chè , dạng sản phẩm chè theo hệ thống
tiêu chuẩn qui định của Uỷ ban tiêu chuẩn quốc gia Nga
Qui định về trị giá và thanh toán: Nhà xuât khẩu chè cần ghi giá
bằng đồng usd vớI giá CIF một cảng lớn hoặc giá CIF moscow (
các cảng và hảI cảng lớn của nga có thể tham khảo trên các trang
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 34
webs).Tất cả các giao dịch thương mạI bằng ngoạI tệ mạnh tiến
hành vớI các công ty hoặc tổ chức của nga phảI được tiến hành
qua các ngân hàng thương mạI được phép của chính phủ.
Qui định về hoá đơn thương mạI : hoá đơn thương mạI phảI bao
gồm các nộI dung sau:1. nước xuất xứ;2 dạng sản phẩm đóng
gói; 3 mác và số lượng bao bì; 4 trọng lượng bao bì(tịnh ,bao bì,
tổng trọng lượng); 5 số lượng và mô tả hàng hoá ; 6 giá đơn vị và
tổng giá trị chuyến hàng; 7 giá bán cho ngườI mua; 8 địa diểm
xuất phát cuốI cùng của nước xuất khẩu ra ngoài và cảng của
nga; 9 vân đơn; 10 phiếu đóng gói; 11 phiếu hàng; 12 giấy chứng
nhận bảo hiểm.
Nhà xuất khẩu phảI cung cấp ít nhất bảy copy hoá đơn thương
mạI khi làm thủ tục hảI quan( tương ứng vớI số bản qui định
trong hợp đồng, qui định cũng cần phảI phù hợp); trong đó
vận đơn cần ít nhất ba bản copy. phiếu đóng gói cần sáu bản
copy .phiếu hàng : mỗI kiện, bao hang phảI có 4 bản copy.
Giấy chứng nhân tiêu chuẩn : bắt buộc các nhà xuất khẩu chè
khi đưa hàng vào thị trường nga phảI có giấy chứng nhận tiêu
chuẩn chất lượng và an toàn , vệ sinh thực phâm, đủ tiêu
chuẩn do Uỷ ban tiêu chuẩn quốc gia qui định.Trong đó, giấy
chứng nhận vệ sinh thực phẩm của chè do cơ quan có thẩm
quyền của nước xuất xứ cấp ,giấy chứng nhận chè an toàn
công nhận lô hàng chè đã tuân thủ những tiêu chuẩn an toàn
của nga co thể được cấp trước khi xuâts khẩu tạI công ty giám
định SGS hoặc khi hàng tớI nga qua uỷ ban tiêu chuẩn quốc
gia nga cấp.các giấy chứng nhận này bắt buộc phảI có khi làm
thủ thục thông quan chè xuất khẩu vào nga.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 35
2.2.3. Đặc điểm và tập quán tiêu dùng chè của LB Nga
Chè là một loạI đồ uống thông dụng nhất của ngườI nga
vớI khoảng 98 % dân số nga uống chè, trong vìa thập khỉ
qua, chè đang ngày càng khẳng định vị trí là loạI đồ uống
được ưa chuộng nhất ở nga vớI những tác dụng ưu việt
như chữa bệnh ,bồI bổ sức khoẻ….Chè là loạI đồ uống
duy nhất được chính phủ nga đưa và danh mục các mặt
hang tiêu dùng thiết yếu là mặt hàng chiến lược ngang vớI
muốI, dầu ăn và dự trữ quốc gia đề phòng chiến tranh,
thiên tai.
Nga là một trong 10 nước tiêu dùng chè nhiều nhất thế
giói và nga xếp vào vị trí thứ 3 về tiêu thụ chè lớn nhất thế
giới. Tiêu dùng chè bình quân đầu ngườI o nga đã tăng từ
0,56 kg/ngườI –1994 lên 1,01 kg/ ngườI –1997 và 1,1 kg/
person từ sau năm 2000 tớI nay.Tốc độ tăng trưởng nhu
cầu tiêu thụ chè của thịt rường nga bình quân 11,3 %/ năm
trong 10 năm qua; vớI nhịp độ tăng trưởng nhu cầu khá ổn
định, tổng lượng chè tiêu thụ của thị trường nga khoảng
150 ngàn tấn/ year, trị giá khoảng trên 250 triệu usd/ năm.
KhốI luợng chè tiêu thụ tạI nga các năm gần đây cụ thể
như sau:
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 36
140
145
150
155
160
165
170
97 98 99 2000 2001 2002
volume
Thị trường nga ưu chuộng và nhập khẩu chè chủ yếu từ ẤN ĐỘ,
SRILANCA, CHINA,VIET NAM, INDONESIA.Thị hiếu tiêu dùng chè của
ngườI nga rất đa dạng. Hiện nay trên thế giớI có khoảng 3000 loạI nhãn hiệu
chè khác nhau ( chè xanh và chè chế biến).Trong đó ngườI nga tiêu dùng trên
1000 loạI chè cá nhã hiệu khác nhau.Chè đen là loạI chè tiêu dùng phổ biến
nhất và truyền thống ở nga chiếm tớI 90 % tổng lượng chè tiêu dùng. Nhu cầu
tiêu thụ các loạI chè chất lượng cao và giá đắt đang tăng nhanh ở nga trong
những năm gần đây và chiếm khoảng 5% tổng lượng tiêu dùng (chè xanh
1%,chè khác 4%).Cơ cấu thị phần chè như sau:
chè đen
chè xanh
chè clc
chè khác
Thị trường nga đang có sự biến động mạnh về nhu cầu thị hiếu các loạI
nhãn mác chè vớI xu hướng chung là thị phần của nhóm chè chế biến có chất
lượng cao và đắt tiền như các loạI chè sạch , chè chữa bệnh…sẽ tăng nhanh,
thị phần của chè đen thông dụng sẽ giảm xuống tương ứng.Một số nhãn hiệu
ưu chuộng nhất của các công ty “priness nari”, princess gita”,” princess
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 37
kandy”, “ princess java”, vớI thị phần khoảng 30%.Thị trường nha đang rất ưa
chuộng các loạI chè đóng gói giá tuy cao nhưng có hương vị phù hợp và tiện
dung nên ngườI nga ưa dùng. Tiêu thụ chè gói ơ nga năm 992000 tăng 10
12%, năm 2002 tăng tớI 52% và chè gói trong những năm tớI sẽ chiếm tỉ
trọng lớn trong tổng lượng tiêu thụ chè ở nga.
2.2.4.Kế hoạch hoá và phân phốI sản phẩm chè tạI thị trường LB Nga
Về hệ thống phân phốI chè trong nước thông qua kênh phân phốI như
sau: (lưu ý lượng chè sản xuất chỉ đáp ứng 1% tổng nguồn cung)
Các nông trại nhà máy chế biến các công ty tm đầu mối
bán buôn cửa hàng ,siêu thị bán lẻ
Các đạI lí
Các ki ốt, cửa hàng bán buôn
và bán lẻ
2.2.5.Về hệ thống phân phốI chè nhập khẩu tạI nga:
1.phân phốI trực tiếp không qua nước thứ 3 vớI hình thức thông qua
các trung tâm thu mua và phân phốI qua các trung tâm bán lẻ, qua các chợ
giờI,các ki ốt. Phân phốI trực tiếp từ nhà xuất khẩu đến các nhà máy chế biến
chè của nga.Phân phốI từ nhà xuất khẩu qua các công ty nhập khẩu chè của
nga(ex: “qrimi trade”,”may tea”, “lisma”)
các kênh phân phốI chính:* nhà XK( nước xuất xứ) các nhà máy chế biến
các công ty nhập khẩu của nga
các trung tâm bán buôn các đạI lí
các siêu thị, ki ốt, cửa hàng
Nhà xuất khẩu các siêu thị
(nước xuất xứ) các công ty kinh doanh thực phẩm (buôn,lẻ)
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 38
tập đoàn international corporation unilever
* phân phốI gián tiếp qua nước thứ 3 thông qua các công ty nước ngoài rồI
đưa vào nga qua các chợ trờI và ki ốt.
2.2.6.Tiếp cận và khuyến mãi chè tạI nga
về thông tin thị trường có thể tìm hiểu qua các nguồn : hộI chợ, triển lãm,
thương vụ việt nam tạI nga, trung tâm nghiên cứu thị trường chè tạI nga,
hiệp hộI các nhà sản xuất
về đốI tác chọn lựa: các công ty nhập khẩu lớn của nga( qrimi trade,may
tea, lisma); các công ty sản xuất chế biến chè của nga;các công ty kinh
doanh tổng hợp có kinh doanh chè; các siêu thị, chợ giờI, các ki ốt ở nga
về tập quán kinh doanh: chủ yếu khốI lưọng chè kinh doanh là chè đen chế
biến sẵn, chè chế biến chất lượng cao và chè thuốc; chè xanh ít xuất hiện
về quảng cáo thông qua radio ,truyền hình,sách báo phim , áp phích,
internet….hoặc thông qua các hộI chợ, triển lãm thương mạI
2.2.7. Chiến lược và chính sách nhập khẩu
Chiến lược là nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng thiết yếu của
ngườI tiêu dùng trong nứoc, do nga chỉ sản xuất đủ đáp ứng 1% nhu cầu và
dự trữ quốc gia đề phòng chiến tranh và thiên tai; cung cấp nguyên liệu cho
các công ty nộI địa chế biến đóng gói chè đáp ứng nhu cầu đa dạng của ngườI
tiêu dùng trong nước.
Chính sách nhập khẩu chè là khuyến khích nhập khẩu, không áp dụng biện
pháp hạn chế toàn phần và từng phần ,hỗ trơ các nhà máy chế biến đóng gói
chè nộI địa để khuyến khích nhập chè rờI ,hạn chế nhập chè gói; đánh thuế
nhập khẩu chè cao buộc ngườI tiêu dùng nga phảI trả giá cao cho loạI đồ
uống thiết yếu.
2.2.8.Các yếu tố ảnh hưởng tớI biểu giá chè tạI nga
Có 5 yếu tố cơ bản tác động vào biểu giá chè của nga đó là:
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 39
Biến động giá chè trên thị trường thế giớI do tính thờI vụ và do hiện tượng
đầu cơ.
Sự tăng trưởng nhu cầu nhanh(1012%) và xu hướng tiêu dùng chè gói ,
chè chất lượng cao tăng nhanh là yếu tố hàng đầu tác động đến sư tăng giá
chè tạI nga, nhất la chè gói, chè chất lượng cao ; dẫn đến phân hoá nhu cầu
và sự biến thiên giá cả chè: tạI nga giá chè gói, chè chất lượng cao đắt gấp
2 lần chè rờI và chè bình dân.
Thuế nhập khẩu chè và thuế VAT đốI vớI chè nhập khẩu vào nga quá cao
cũng tác động đến biểu giá
Dự trữ quốc gia của nga về mặt hàng chè cũng tác động nhưng không lớn
lắm tớI giá chè tạI nga.
Hiện tượng đầu cơ tích trữ chè của các một số thành phần cũng gây nên sự
méo mó về cung cầu và giá cả chè.
2.2.9.Rào cản thương mạI tạI thị trường chè LB Nga
Rào cản về chính sách phân biệt đốI xử: phần lớn các nước xuất khẩu
chè vao thị trường nga đều thuộc nhóm các nước đang phát triển và kém phát
triển trong đó các nước này được hưởng thuế suất ưu đãi nhập khẩu chè vào
nga vớI mức thuế suất nhập khẩu bằng 50% thuế suất cơ sở trước thàn 4/1996
và bằng 75% mức thuế suất cơ sở sau thanh 4/1996 ,các nước này gồm có: ấn
độ, srilanca.indonesia, china, viet nam, một số nước kém phát triển như lào
cambodia, băngladet,…thì được miễn thuế nhập khẩu vào nga. ĐốI vớI các
nước thuộc nhóm có chế độ tốI huệ quốc vớI nga được hưởng thuế suất nhập
khẩu cơ sở. ĐốI vớI các nước không có chế độ tốI huệ quốc vớI nga phảI chịu
thuế nhập khẩu chè gấp hai lần thuế suất cơ sở
Rào cản thuế quan nhập khẩu vào nga: nga áp dụngcả thuế nhập khẩu phần
trăm và thuế phi phần trăm( tuyệt đốI) đốI vớI chè nhập khẩu.Tuy nhiên chính
phủ nga đang có những điều chỉnh mức thuế nhập khẩu theo hướng đơn giản
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 40
hoá cơ cấu thuế và giảm mức thuế tốI thiểu . ĐốI vớI việt nam, các sản phẩm
chè xuất xứ việt nam thì qui định như sau:
trước ngày 4/1996 thuế suất cơ sở đốI vớI chè đen, chè xanh( hàng rờI hay
đóng gói dướI 3 kg) là 20 %, mức thuế ưu đãi bằng 50 % mức cơ sở.Thuế
VAT là 18 %.
Giai đoạn 5/1996 đến 12/2000: thuế suất cơ sở chè đen, chè xanh là 20 %,
ưu đãi bằng 75 % mức cơ sở ,VAT 18%
Giai đoạn từ 1/1/2001 đến nay : thuế suất cơ sở là 10 % ưu đãi 75 % và
VAT 18 %.
2.2.10. Thực trạng cung - cầu và các xu hướng đối với mặt hàng chè
tại LB Nga
Thực trạng nhu cầu và cung ứng: Tổng nhu cầu tiêu dùng chè các loại
của LB Nga khoảng 14150 nghìn tấn/năm. Trong đó, sản xuất chè hàng năm
của Nga chỉ đáp ứng khoảng 1% nhu cầu nên khối lượng nhập khẩu khá lớn,
khoảng 130140 nghìn tấn/năm.
Tiêu thụ chè và nhập chè của LB Nga thời kỳ 19922004 như sau:
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 41
Bảng: Tiêu thụ và nhập khẩu chè của LB Nga thời kỳ 19932003
Tổng mức tiêu thụ (nghìn tấn) Khối lượng chè NK (nghìn tấn) Năm
Liên xô cũ (CLS) LB Nga Liên xô cũ (CLS) LB Nga
1993 1921 1441 192 144
1994 131 98,0 131 98,0
1995 161 121 161 121
1996 170 127,5 154 115,5
1997 197 147,7 197 147,7
1998 178 133,5 184 138
1999 160 120 188 141
2000 180 135 201 151
2001 200 150 217 163
2002 160 160
2003
ước
165 165
Ghi chú: (1): Theo thống kê của EIU tiêu thụ và nhập khẩu chè của LB
Nga chiếm khoản 75% của CLS (các nước thuộc Liên Xô cũ)
(2): Từ sau năm 1998, nhập khẩu chè của LB Nga lớn hơn tiêu thụ
trong năm để dự trữ.
Nguồn: EIU: World Commodity Profile food, feedstufy and beverage
1997, 1998, 2000, 2001.
FAO: Global Commodity Market 1999; Commodity Market Revew,
1999 2000.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 42
FAO: Commodities and Trade, 2003
Cơ cấu nhu cầu trong nội bộ chủng loại hàng chè tại Nga:
+Chè đen: 90%
+ Chè xanh: 10%
+ Chè chế biến chất lượng cao, chè thuốc: 5%
+ Các loại chè khác: 4% (như Lipton, Beseda…)
Tổng cộng: 100%
Xuất xứ, khối lượng (hoặc giá trị) chè nhập khẩu.
+ Ấn Độ, Srilanka, Inđônêxia, Trung Quốc chiếm 48% năm 1991 và
tăng lên khoảng 95% vào năm 1999, giảm xuống còn 90% vào năm 2001
2004.
+ Việt Nam chiếm 49,9% năm 1991, giảm xuống còn 2,1% vào năm
1999, tăng lên 7% vào năm 2001 và 8% vào năm 2003.
+ Các nước khác chiếm tỉ trọng còn lại tương ứng trong các năm.
Như vậy, trước năm 1991, Việt Nam là nước xuất khẩu chủ yếu chè
vào thị trường Liên Xô cũ, sau khi Liên Xô tan rã, Việt Nam mất vị trí là đối
tác số một xuất khẩu chè vào Nga, từ 1992 1997 khối lượng chè của Việt
Nam xuất khẩu sang Nga khoong đáng kể, từ sau năm 1999 Việt Nam đã từng
bước khôi phục được xuất khẩu chè sang LB Nga và từ sau năm 2001 là nước
đứng thứ ba (sau Ấn Độ và Srilanka) trong số các nước xuất khẩu chè hàng
đầu vào thị trường Nga.
Dư báo nhu cầu và xu hướng biến đổi cơ cấu nhu cầu trong nội bộ
chủng loại hàng chè ở Nga thời kỳ tới năm 2010: Tổng khối lượng tiêu thụ
khoảng 170 nghìn tấn/năm, trong đó:
+ Chè đen khoảng 144 146 nghìn tấn/năm (85%)
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 43
+ Chè xanh khoảng 1.500 1.700 tấn/năm (0,8 1%)
+ Chè chất lượng cao (chế biến sâu): 16 17 nghìn tấn/năm (10%)
+ Các loại chè khác: 4000 5000 tấn/năm (34%)
Đánh giá quan hệ tổng cung cầu trong nước.
+ Tổng cung: 1.500 2000 tấn/năm
+ Tổng cầu: 170 nghìn tấn/năm
+Cân đối tổng cung tổng cầu" 168 nghìn tấn/năm
+ Nhu cầu nhập khẩu bù đắp thiếu hụt: 99%
+ Nhập khẩu: 165 175 nghìn tấn/năm (Tuỳ theo yêu cầu của dự trữ
quốc gia mặt hàng chè hàng năm).
Khả năng thanh toán: Từng bước được cải thiện tích cực vì chè là mặt
hàng nhập khẩu có tính chiến lược của Nga.
2.3 ĐÁNH GIÁ ĐỐI VỚI SẢN PHẨM CHÈ VIỆT NAM XUẤT KHẨU
SANG THỊ TRƯỜNG NGA.
2.3.1 NHỮNG THUẬN LỢI.
Các doanh nghiệp việt nam khi thâm nhập vào thị trường nga có nhiêù thuận
lợI, do nga là nước nhập khẩu tớI 99% tổng lượng cầu trong nước và là một
trong ba nước nhập khẩu chè hàng đầu thế giớI vớI tốc độ tăng nhu cầu cao
1012 %. Cũng cần lưu ý thêm chè là mặt hàng tiêu dùng thiết yếu và rất phổ
biến vớI dân số đông gần 150 triệu ngườI, hàng năm nhập khẩu 160170 ngàn
tấn vì vậy thị trường nga là thị trường rất tiềm năng cho các doanh nghiệp
xuất khẩu chè của việt nam.Khi thâm nhập vào thị trường nga các doanh
nghiệp việt nam cũng cần quan tâm tớI thị hiếu của ngườI tiêu dùng nga.Thị
hiếu tiêu dùng khá tập trung vớI 90% chè đen tiêu thụ,yêu cầu của thị trường
nga không quá khắt khe về thêu chuẩn vệ sinh an toàn thưc phẩm và tiêu
chuẩn môi trường nên rất thuận lợI cho các nhà xuất khẩu việt nam vì nó phù
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 44
hợp vớI chủng loạI và năng lực sản xuất, chế biến , bảo quản chè của các
doanh nghiệp việt nam hiện nay.Mặc dù các doanh nghiệp sản xuất chế biến
chè xuất khẩu của việt nam chưa tạo được các thương hiệu và nhãn mác sản
phẩm chè nổI tiếng thế giớI nhưng chi phí sản xuất chè của việt nam tương
đốI thấp và chính phủ nga đang khuyến khích nhập khẩu chè đen hàng rờI và
hỗ trợ các doanh nghiệp nộI địa chế biến đóng gói chè nên các doanh nghiệp
việt nam có cơ hộI đẩy mnạh xuất khẩu chè vao thị truờng nga. Đó là những
thuận lợI cho các doanh nghiệp việt nam khi thâm nhập vào thị trường nga,
tuy nhiên bên cạnh những thuận lợI các doanh nghiệp xuất khẩu chè việt nam
cũng gặp những khó khăn nhất định.
2.3.2. NHỮNG KHÓ KHĂN
Những khó khăn đến từ khả năng thanh toán của các doanh nghiệp
nhập khẩu chè của nga.Khả năng thanh toán của các doanh nghiệp nhập khẩu
chè của nga còn nhiều hạn chế so vớI các nhà nhập khẩu chè của một số nước
mạnh như mĩ, anh, hay australia.. thì không bằng.
Một khó khăn nữa về phía thị trường và việc thành lập các kênh phân
phốI cho các doanh nghiệp xuất khẩu chè của việt nam và tình trạng bị ép giá,
cạnh tranh tạI thị trường nga.Thị trường chế biến ở nga bị chi phốI và khống
chế bởI 5 công ty lớn nên các doanh nghiệp việt nam khó tạo lập được hệ
thống phân phốI chè sâu rộng tạI nga mà buộc phảI xuất khẩu cho các công ty
lớn của nga nên dễ bị ép giá ( khi bị ép giá mạnh các doanh nghiệp việt nam
lạI phảI xuất sang nước thứ 3 gây thiệt hạI về lợI nhuận).
Một khó khăn nữa khi xuất khẩu chè vào nga đó là rào cản về thuế
quan, nga áp dụng mức thuế nhập khẩu ở mức cao 10% và thuế VAT là 18
%,cùng vớI chính sách bảo hộ như đã đề cập ở phần trứoc ,chính phủ nga bảo
hộ sản xuất chế biến đóng gói chè cho các doanh nghiệp nộI địa bằng việc thu
lệ phí hảI quan rất cao (800 Ecu/ton) đốI vớI chè gói (loạI chè đang có xu
hướng thịnh hành nhất ở nga).VớI mức thuế và phí cao như vậy doanh nghiệp
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 45
việt nam sẽ gặp nhiều khó khăn. Trong những khó khăn trên thì khó khăn
trong việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ chè tạI Nga và tạo lập kênh phân phốI
là những khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp xuất khẩu chè của việt nam
gặp phảI .Điều này là do những hạn chế về vốn cũng như năng lực của các
doanh nghiệp của việt nam. Tuy vậy những thờI cơ và thách thức thì vẫn đang
chờ đợI các doanh nghiệp việt nam ở phía trước.
2.3.3 .NHỮNG THỜI CƠ VÀ TRIỂN VỌNG
Xuất khẩu chè của nước ta sang LB Nga thờI kì tớI 2010 có những triển vọng
tươi sáng. Về bốI cảnh thị trường có thể thấy môi trường luật pháp, chính
sách của nga đang thay đổI điều chỉnh tích cực theo hướng tự do hoá thương
mạI và hộI nhập kinh tế quốc tế, ra nhập WTO kèm theo việc giảm thuế quan
và hài hoà các thủ tục hành chính do vậy môi trường kinh doanh ở nga chắc
chắn ngày càng minh bạch , thông thoáng và công bằng hơn.Trong những
năm tớI nhu cầu sử dụng chè của ngườI dân nga sẽ tăng nhanh và giai đoạn
20052010 sẽ là khoảng 170 ngàn tấn/năm để đáp ứng nhu cầu trong nước.Từ
năm 2001 tớI nay , thị phần chè xuất khẩu của việt nam tạI nga đã tăng đáng
kể cho thấy chè có xuất xứ việt nam đã dần khẳng định lạI vị trí trong thị
hiếu tiêu dùng chè của ngườI nga.Mặc dù chè việt nam không co lợI thế cạnh
tranh về các loạI chè chất lượng cao so vớI ẤN ĐỘ, SRILANCA, CHINA
nhưng lạI có sức cạnh tranh khá manh về giá cả mặt hàng chè đen xuất khẩu (
bằng 7580 % mức giá bình quân nga nhập khẩu) nên rất phù hợp vớI thị
trường chè bình dân của nga.VớI thờI cơ như vậy chúng ta co thế xuất khẩu ở
mức 1011 ngàn tấn/năm trong đó chè đóng gói sẽ tăng nhanh nhất.
2.3.4.NHỮNG THÁCH THỨC
Về cạnh tranh về thị trường chè tạI nga có thể thấy tên tuổI một số tập
đoàn lớn tham gia cạnh tranh như: international corporation unilever (các
nhãn hiệu nổI tiếng lipton, brook bond và beseda),các công ty lớn của nga
(qrimi trade, princess nuri,princess gita, princess kandy, princess java).Các
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 46
tập đoàn này có hệ thống phân phốI và mạng lướI kinh doanh chè mạnh và
rộng khắp tạI nga.
Về cạnh tranh xuất khẩu vào nga: chủ yếu là chè xanh , chè đen dướI
dạng hàng rờI, đóng bao bì dướI 3 kg và chè chế biến chất lượng cao đóng gói
bán lẻ gồm các nước : ấn độ, srilanca, china, indonesia, viet nam và laos,
cambodia,bangladesh; về chè chế biến sâu, đóng túi , chè hoà tan chủ yếu là
các nước châu âu như germany, swiss, denmark, france…
Mức độ cạnh tranh tạI thị trường nga là rất lớn vớI những đốI thủ cạnh
tranh như trên và đã và đang canh tranh buôn bán mặt hàng chè tạI Nga.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 47
CHƯƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU CHÈ SANG THỊ
TRƯỜNG NGA TỚI NĂM 2010
3.1.PHƯƠNG HƯỚNG XUẤT KHẨU CHÈ SANG LB NGA
Xuất khẩu chè việt nam từ năm nay đến năm 2010 sang thị trường nga
có một số định hướng sau mà không những nhà nước và các doanh nghiệp cần
quan tâm để thúc đẩy hơn nữa hoạt động xuất khẩu chè sang Nga.
Thứ nhất tiếp tục chú trọng khai thác thị trường chè đen LB Nga để mở
rộng xuất khẩu chè, chú trọng nhãn sinh thái và tuân thủ qui định chặt chẽ của
Ủy Ban Tiêu Chuẩn Quốc Gia Nga.
Thứ hai là tăng cường quan hệ đốI tác chiến lược ổn định lâu dài vớI
các nhà nhập khẩu lớn của Nga như: QRIMI TRADE, PRINCES NURI,
PRINCESS GITA, PRINCESS KANDY, PRINCESS JAVA… để liên kết mở
rộng mạng lướI phân phốI chè tạI thị trường Nga.
Thứ ba là mở rộng và đầu tư lắp đặt các dây chuyền công nghệ đóng gói
chè để tăng khốI lượng chè đóng gói xuất khẩu sang thị trường Nga để đón đầu
và khai thác hiệu quả xu hướng chuyển dịch nhu cầu sang tiêu dùng chè gói sẽ
chiếm khoảng 30 đến 35 % tổng lượng chè tiêu thụ ở nga trong thờI kì tới.
Thứ tư là tranh thủ tốI đa năng lực và vai trò kết nốI , giao dich của
ngườI việt nam đang buôn bán tạI các chợ trờI, ki ốt ở các đô thị lớn của nga
để thiết lập và mở rộng mạng lướI phân phối.
3.2.MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU CHÈ VIỆT NAM
SANG NGA.
3.2.1. GiảI pháp từ phía nhà nước
VớI phương hướng và mục tiêu mà ngành chè đã đặt ra trong việc thúc
đẩy xuất khẩu chè sang nga, thực hiện quyết định số 43/ttg của thủ tướng
chính phủ nhà nước cần có những giải pháp khuyến khích, tạo điều kiện để
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 48
sản phẩm chè việt nam có thể thâm nhập sâu vào nga.Từ phía nhà nước cần
có chính sách khuyến khích sản xuất trong nước để sản xuất trong nước phát
triển hơn nữa, tạo đủ nguồn cung cho xuất khẩu.Tiếp đó chính phủ cần đẩy
mạnh những hoạt động hợp tác kinh tế với chính phủ nga cụ thể là với ngành
chè của nga tạo điều kiện chomặt hang chè thâm nhập, mở rông . Để khuyến
khích sản xuất chè trong nước phát triển , việc đầu tiên là nwu ra một khung
chiến lược và hành lang pháp lí thông thoáng .Bên cạnh những chính sách
hiện có, chính phủ cần qui hoạch lại bảy vùng trồng chè trong nước. Qui
hoạch lại những vung chè này có tác dụng tốt trong việc quản lý các hoạt
động sản xuất cũng như thực hiện các chính sách mà chính phủ sẽ đề ra, các
vùng chè cũng hoạt động hiệu quả hơn và gắn bó trong sản xuất, giảm bớt
tình trạng manh mún trong trồng chè.Thứ hai , chính phủ chỉ đạo Bộ Thương
Mại tăng cường quản lý đối với hơn 175 cơ sở chế biến và sản xuất chè o
trong nước, tăng cường vai trò của hiệp hội chè việt nam vốn được coi như là
đầu mối liên kết các doanh nghiệp xuất khẩu chè.Làm được điều này hoạt
động thu mua , trồng , chế biến sẽ thông suốt hơn, đat hiệu quả cao hơn.Chính
phủ cũng cần tăng cường chỉ đạo thực hiện các qui định về vệ sinh an toàn
thực phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế HACCP, có như vậy sản phẩm chè sẽ có
chất lượng cao hơn, tính cạnh tranh cao hơn trên thị trường chè thế giới.Nhà
nước cũng cần có những chính sách tạo điều kiện cho người trồng chè trong
việc thuê đất, cấp đất , giảm phí thuê đất , trợ cấp .Khi có sự biến động mạnh
về giá trên thị trường chè thế giới hay thiên tai gây mất mùa nhà nước cần có
chính sách thu mua hay trợ cấp để người làm chè không chuyển sang canh tác
cây công nghiệp khác.Bên cạnh các chính sách để khuyến khích sản xuất
trong nước chính phủ cần tăng cường các hoạt động hợp tác kinh tế với chính
phủ nga thúc đẩy kí kết các hiệp định mua bán chè với các doanh nghiệp
nga.Các hoạt động kinh tế của chính phủ sẽ đem lại những hợp đồng lớn và trị
giá cho các doanh nghiệp xuất khẩu chè việt nam.Nhà nước tăng cường đàm
phán để mặt hàng chè cũng như các mặt hàng khác được hưởng chế độ ưu đãi
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 49
GSP của nga.Tăng cường hoạt động của các thương vụ tại thị trường nga ,
cung cấp các thông tin thiết yếu , chính xác và kịp thời về thị trường chè nga
cho các doanh nghiệp trong nước. Đẩy mạnh quảng bá thương hiệu chè việt
nam tại nga thông qua các FESTIVAL , và các hội chợ , triển lãm diễn ra tại
nga cũng như trong nước là rất cần thiết.Bên cạnh các giải pháp đẩy mạnh
xuất khẩu chè sang thị trường nga , các doanh nghiệp xuất khẩu chè cũng cần
có những nỗ lực và giải pháp riêng.
3.2.2.Các giải pháp từ phía doanh nghiệp
Các doanh nghiệp xuất khẩu chè việt nam nên tận dụng các cơ hội mà
chính phủ tạo ra để đẩy mạnh sản lượng vào nga.Hiện nay số lượng doanh
nghiệp việt nam xuất khẩu sang nga mới chỉ vài chục doanh nghiệp và chủng
loại chè xuất sang nga là hai loại. Đối với các doanh nghiệp chưa xuất khẩu
sang nga nhưng có ý định xuất khẩu sang thị trường này thì cần thiết là
nghiên cứu kĩ lưỡng về thị trường nga trước khi tiến hành xuất khẩu chè sang
nga.Các doanh nghiệp này cần nghiên cứu các qui định về nhập khẩu chè vào
nga và những tỉnh , thành phố tiềm năng; nghiên cứu hệ thống phân phối, đặc
điểm thị hiếu tiêu dùng chè của người dân nga như đã trình bày. Đối với các
doanh nghiệp đã và đang xuất khẩu chè sang nga càn nhận thức rõ về những
thời cơ , khó khăn, thuận lợi và thách thức gặp phải khi xuất khẩu sang nga để
có giải pháp thích hợp.Giải pháp thứ nhất là tăng cường tính liên kết giữa
doanh nghiệp xuất khẩu với người trồng chè và giữa các doanh nghiệp với
nhau.Tăng cường liên kết với người trồng chè để đảm bảo nguồn cung về chè
đủ và ổn định có thể đáp ứng được nhu cầu của các nhà nhập khẩu nga.Không
những thế cần đảm bảo chất lượng chè thu mua thông qua việc kí kết hợp
động với người trồng chè, tăng cường giám sát kĩ thuật trong quá trình canh
tác cũng như khuyến khích sử dụng các giống chè cho năng suất , chất lượng
cao, sử dụng các công nghệ tiên tiến ,hiện đại.Tăng cường quản lý từ khâu
trồng đến thu hái, chế biến, bảo quản để sản phẩm chè có được chất lượng
cao.Tăng cường liên kết với các doanh nghiệp khác đẻ học hỏi kinh nghiệm
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 50
trong quá trình xuất khẩu chè sang nga, những kinh nghiệm đã rút ra được về
tập quán kinh doanh , về khả năng thanh toán của các doanh nghiệp nhập
khẩu chè của nga; tăng cường sự hỗ trợ giữa các doanh nghiệp về sản phẩm
chè cung ứng tránh tình trạng các doanh nghiệp nga ép giá do cung chè vượt
quá “ cầu chè ảo”.Thực tế kinh doanh cho thấy rất nhiều doanh nghiệp việt
nam thi nhau hạ giá chè khi nhận được những mốI hàng từ phía Nga gây thiệt
hạI không nhỏ cho chính những doanh nghiệp này.Giải pháp thứ hai là tăng
cường các hoạt động xúc tiến thương mại, nâng cao hình ảnh chè của doanh
nghiệp mình tại thị trường nga. Các doanh nghiệp nên Tham dự các cưôc thi
festival chè tại nga, các cuộc triển lãm và hội chợ có sản phẩm chè;Thiết lập
các đại diện thương mại của mình tại nga nếu có thể và thiết lập mạng lưới
phân phối riêng.Tuy nhiên trong thực trạng hiện nay doanh nghiệp có thể
thông qua các chợ trời để bán sản phẩm hay hợp tác với những kênh phân
phối chính(đang chi phối thị trường chè tại nga) để tận dung và tiêu thụ sản
phẩm. Để làm được điều này một giải pháp nữa mà doanh nghiệp cần thực
hiện đó là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực am hiểu thị trường nga, giỏi
ngoại ngữ và giỏi tiếng nga, giỏi nghiệp vụ. Cử nhân viên sang nga học tập
hoặc tận dụng số sinh viên đang học tập tại nga cũng là một giải pháp.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 51
KẾT LUẬN
Thị trường nga là một thị trường truyền thống và đầy tiềm năng cho các
doanh nghiệp xuất khẩu chè nước ta hiện nay. Để xuất khẩu thành công và
đẩy mạnh xuất khẩu chè sang thị trường này cần các giải pháp đồng bộ từ
phía nhà nước cũng như bản thân các doanh nghiệp.
Hoạt động xuất khẩu chè việt nam sang thị trường nga có những thuận
lợi lớn vì đây là thị trường truyền thống của việt nam và là thị trường mà nội
tiêu chiếm đến 99 % lượng chè là lấy từ nhập khẩu.Nhu cầu chè tiêu dùng rất
lớn khoang 170 vạn tấn/ năm và mặt hàng chè được coi là mặt hàng thiết yếu
dự trữ cho chiến tranh.Trong tương lai gần đến 2010 những cơ hội và thách
thức mở ra cho các doanh nghiệp xuất khẩu chè việt nam đòi hỏi hoạt động
xuất khẩu chè vào thị trường nga cần phải được thúc đẩy hơn nữa.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các thầy cô trong khoa kinh
tế và kinh doanh quốc tế và các cô chú trong viện nghiên cứu thương mại đã
giúp em hoàn thành chuyên đề này !
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 52
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Kinh tế thương mại Đại học KTQD
2. www.Vitas.comvn
3. www. vietnamnet.com.vn
4. Tạp chí Người làm chè số 112 năm 2001, 2002, 2003, 2004, 2005
5. Quyết định số 43/1999QĐ/TTg
6. Sách "Cây chè sản xuất, chế biến, tiêu thụ" GS. Đỗ Ngọc Quý Chủ
đề Nông nghiệp và nông thôn Viện Nghiên cứu và phổ biến kiến thức bách
khoa.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 53
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT, GIẢI NGHĨA
HACCP TIÊU CHUẨN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM.
MODEL MÔ HÌNH.
SWOT MODEL MÔ HÌNH PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH , ĐIỂM YẾU,
THỜI CƠ VÀ THÁCH THỨC.
PEST MODEL MÔ HÌNH PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ KINH TẾ CHÍNH
TRỊ, XÃ HỘI VÀ CÔNG NGHỆ.
FIVE FORCES MODEL MÔ HÌNH NĂM SỨC MẠNH.
FESTIVAL LỄ HỘI.
VAT VALUE ADDED TAX THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG.
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 54
MỤC LỤC
Lời nói đầu..................................................................................................... 1
Lời cảm ơn..................................................................................................... 2
Chương 1: Một số vấn đề lí luận chung về xuất khẩu và xuất khẩu chè.......... 3
1.1. Khái niệm và phân loại xuất khẩu chè ..................................................... 3
1.1.1. Khái niệm về xuất khẩu và xuất khẩu chè............................................. 3
1.1.2. Phân loại hoạt động xuất khẩu và xuất khẩu chè................................... 4
1.2. Vai trò của hoạt động xuất khẩu và xuất khẩu chè đối với phát triển kinh
tế xã hội.......................................................................................................... 6
1.2.1. Vai trò của xuất khẩu đối với nền kinh tế quốc dân .............................. 6
1.2.2. Vai trò của xuất khẩu đối với các doanh nghiệp ngoại thương.............. 7
1.2.3. Vai trò của xuất khẩu đối với nền kinh tế Việt Nam ............................. 8
1.3. nghiên cứu thị trường chè…………………………….……………….. 9
1.3.1 swot model……………………………………………………………. 10
1.3.2 .pest model……………………………………………………………. 11
1.3.3. five forces model…………………………………………………….. 11
Chương 2: Thực trạng hoạt động xuất khẩu chè của Việt nam sang thị trường
Nga giai đoạn hiện nay................................................................................. 13
2.1. Tổng quan về sản xuất và xuất khẩu chè Việt Nam................................ 13
2.1.1. Hoạt động sản xuất chè của Việt nam................................................. 13
2.1.2. Tình hình xuất khẩu chè của Việt Nam giai đoạn hiện nay ................. 15
2.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới xuất khẩu chè Việt Nam ............................. 19
2.1.4. Thực trạng xuất khẩu chè Việt Nam giai đoạn 19912005 .................. 20
2.2. Thị trường Nga đối với chè Việt Nam ................................................... 22
2.2.1. Các thủ tục và chấp nhận nhập khẩu chè tại thị trường LB Nga.......... 22
2.2.2. Đặc điểm và tập quán tiêu dùng chè của LB Nga................................ 25
2.2.3.Kế hoạch hoá và phân phối sản phẩm chè tại thị trường Liên bang Nga27
2.2.4. Về hệ thóng phân phối chè nhập khẩu tại Nga .................................... 28
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 55
2.2.5. Tiếp cận và khuyến mãi chè tại Nga ................................................... 28
2.2.6. Chiến lược và chính sách nhập khẩu................................................... 29
2.2.7. Các yếu tố ảnh hưởng tới biểu giá chè tại Nga.................................... 29
2.2.8. Rào cản thưong mại tại thị trường chè LB Nga................................... 30
2.3.Đánh giá đối với sản phẩm chè Việt Nam xuất khâu sang thị trường Nga30
2.3.1. Những thuận lợi.................................................................................. 31
2.3.2. Những khó khăn ................................................................................. 32
2.3.3. Những thời cơ và triển vọng ............................................................... 32
2.3.4.Những thách thức………………………………………………… ...... 32
Chương 3: Một số giải pháp thúc đẩy xuất khẩu chè sang thị trường Nga tới
năm 2010 ..................................................................................................... 34
3.1. Phương hướng xuất khẩu chè sang thị trường nga đến 2010………… .. 34
3.2.1. Giải pháp từ phía Nhà nước................................................................ 34
3.2.2. Các giải pháp từ phía Doanh nghiệp ................................................... 36
Kết luận........................................................................................................ 38
Tài liệu tham khảo........................................................................................ 39
Từ viết tắt và giảI nghĩa……………………………………………………....40
Mục lục………………………………………………………………………41
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
SV: Vũ Đức Tuân Lớp Kinh tế Quốc tế 44 56
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ
--------------------
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH
ĐỀ TÀI:
GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CHÈ
VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG NGA
Giáo viên hướng dẫn : ThS. Trịnh Anh Đức
Sinh viên thực hiện : Vũ Đức Tuân
Lớp : Kinh tế Quốc tế 44
Hà Nội - 5/2006
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Đề tài GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CHÈ VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG NGA.pdf