Khai thác sử dụng hiệu quả động cơ ô tô Toyota 1TR - FE và Thiết kế mô hình hóa hệ thống đánh lửa trên xe Toyota

ECT / DTC. •Kieåm tra vaø ghi laïi DTC vaø döõ lieäu löu töùc thôøi. Xaùc nhaän laïi chi tieát cuûa caùc maõ DTC. BAÛNG MAÕ DTC DUØNG CHO MAÙY CHAÅN ÑOAÙN Soá maõ DTC Haïng muïc phaùt hieän Khu vöïc nghi ngôø MIL Boä nhôù P0010/39 Maïch boä chaáp haønh vò trí truïc cam "A" (Thaân maùy 1) - Hôû hay ngaén maïch van ñieàu khieån daàu- Van ñieàu khieån daàu- ECU Saùng leân Löu DTC. P0011/59 Vò trí truïc cam "A" - Thôøi ñieåm phoái khí quaù sôùm hay tính naêng cuûa heä thoáng (Thaân maùy 1) - Thôøi ñieåm phoái khí- Van ñieàu khieån daàu- Loïc van OCV- Cuïm baùnh raêng phoái khí truïc cam- ECU - Löu DTC. P0012/59 Vò trí truïc cam "A" - Thôøi ñieåm phoái khí quaù muoän (Thaân maùy 1) - Thôøi ñieåm phoái khí- Van ñieàu khieån daàu- Loïc van OCV- Cuïm baùnh raêng phoái khí truïc cam- ECU - Löu DTC. P0016/18 Töông quan vò trí truïc cam truïc khuyûu (Thaân maùy 1 Caûm bieán A) - Heä thoáng cô khí (xích cam bò nhaûy raêng hay xích bò giaõn)- ECU - Löu DTC. P0100/31 Hoûng Maïch Löu löôïng Khí naïp - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán löu löôïng khí naïp (MAF)- Caûm bieán MAF- ECU Saùng leân Löu DTC. P0102/31 Maïch Löu löôïng hay Khoái löôïng Khí naïp - Tín hieäu vaøo Thaáp - Hôû maïch trong maïch caûm bieán MAF- Ngaén maïch trong maïch noái maùt- Caûm bieán MAF- ECU Saùng leân Löu DTC. P0103/31 Maïch Löu löôïng hay Khoái löôïng Khí naïp - Tín hieäu vaøo Cao - Ngaén maïch trong maïch caûm bieán MAF (maïch + B)- Caûm bieán MAF- ECU Saùng leân Löu DTC. P0110/24 Maïch Caûm bieán Nhieät ñoä Khí naïp - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán nhieät ñoä khi naïp (IAT)- Caûm bieán IAT (naèm trong caûm bieán MAF)- ECU - Löu DTC. P0112/24 Maïch Caûm bieán Nhieät ñoä Khí naïp Tín hieäu vaøo Thaáp - Ngaén maïch trong maïch caûm bieán IAT- Caûm bieán IAT (naèm trong caûm bieán MAF)- ECU - Löu DTC. P0113/24 Maïch Caûm bieán Nhieät ñoä Khí naïp Tín hieäu vaøo Cao - Hôû maïch trong maïch caûm bieán IAT- Caûm bieán IAT (naèm trong caûm bieán MAF)- ECU - Löu DTC. P0115/22 Maïch Nhieät Ñoä Nöôùc Laøm Maùt Ñoäng Cô - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (ECT)- Caûm bieán ECT- ECU Saùng leân Löu DTC. P0117/22 Maïch Nhieät Ñoä Nöôùc Laøm Maùt Ñoäng Cô - Tín Hieäu Vaøo Thaáp - Ngaén maïch trong maïch caûm bieán ECT- Caûm bieán ECT- ECU Saùng leân Löu DTC. P0118/22 Maïch Nhieät Ñoä Nöôùc Laøm Maùt Ñoäng Cô - Tín Hieäu Vaøo Cao - Hôû maïch caûm bieán ECT- Caûm bieán ECT- ECU Saùng leân Löu DTC. P0120/41 Maïch Caûm Bieán Vò Trí böôùm ga/ Baøn Ñaïp Ga / Coâng Taéc "A" - Caûm bieán vò trí böôùm ga (TP) (laép trong coå hoïng gioù)- ECU Saùng leân Löu DTC. P0121/41 Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp Ga / Coâng Taéc A Tính Naêng / Phaïm Vi - Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù) Saùng leân Löu DTC. P0122/41 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "A" - Tín Hieäu Thaáp - Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù)- Ngaén maïch trong maïch VTA1- Hôû maïch VC- ECU Saùng leân Löu DTC. P0123/41 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "A" - Tín Hieäu Cao - Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù)- Hôû maïch VTA1- Hôû maïch E2- Ngaén maïch giöõa maïch VC vaø VTA1- ECU Saùng leân Löu DTC. P0130/21 Hoûng maïch caûm bieán oâxy (A/F) (Thaân maùy 1 Caûm bieán 1) - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán oâxy coù saáy (caûm bieán 1)- Caûm bieán oâxy coù boä saáy (Caûm bieán 1)- ECU Saùng leân Löu DTC. P0135/21 Hoûng maïch boä saáy caûm bieán oâxy (A/F) (Thaân maùy 1 Caûm bieán 1) - Hôû maïch saáy trong maïch caûm bieán oâxy coù saáy (caûm bieán 1)- Caûm bieán oâxy coù boä saáy (Caûm bieán 1)- Rô le MAIN- ECU Saùng leân Löu DTC. P0220/41 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "B" - Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù)- ECU Saùng leân Löu DTC. P0222/41 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "B" - Tín Hieäu Thaáp - Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù)- Ngaén maïch trong maïch VTA2- Hôû maïch VC- ECU Saùng leân Löu DTC. P0223/41 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "B" - Tín Hieäu Cao - Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù)- Hôû maïch VTA2- Hôû maïch E2- Ngaén maïch giöõa maïch VC vaø VTA2- ECU Saùng leân Löu DTC. P0327/52 Maïch Caûm bieán tieáng goõ 1 Ñaàu vaøo thaáp (Thaân maùy 1 hay caûm bieán ñôn) - Ngaén maïch trong maïch caûm bieán tieáng goõ- Caûm bieán tieáng goõ- ECU Saùng leân Löu DTC. P0328/52 Maïch Caûm bieán tieáng goõ 1 Ñaàu vaøo cao (Thaân maùy 1 hay caûm bieán ñôn) - Hôû trong maïch caûm bieán tieáng goõ- Caûm bieán tieáng goõ- ECU Saùng leân Löu DTC. P0335/13 Maïch caûm bieán vò trí truïc khuyûu "A" - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán vò trí truïc khuyûu (CKP)- Caûm bieán CKP- Ñóa tín hieäu caûm bieán CKP (truïc khuyûu)- ECU Saùng leân Löu DTC. P0339/13 Maïch caûm bieán vò trí truïc khuyûu "A" chaäp chôøn - Gioáng nhö DTC P0335/13 - Löu DTC. P0340/12 Hö hoûng maïch caûm bieán vò trí truïc cam - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán truïc cam- Caûm bieán vò trí truïc cam- Baùnh raêng phoái khí truïc cam- Nhaûy raêng xích cam- ECU Saùng leân Löu DTC. P0341/12 Tính naêng / Phaïm vi hoaït ñoäng cuûa maïch "A" caûm bieán vò trí truïc cam (Thaân maùy 1 hay Caûm bieán ñôn) - Gioáng nhö DTC P0340/12 Saùng leân Löu DTC. P0351/14 Maïch Sô caáp / Thöù caáp cuûa Cuoän ñaùnh löûa "A" - Heä thoáng ñaùnh löûa- Hôû hay ngaén maïch trong maïch IGF1 hay IGT (1ñeán 6) giöõa cuoän daây ñaùnh löûa vaø ECU- Caùc cuoän ñaùnh löûa No. 1 ñeán No. 6- ECU Saùng leân Löu DTC. P0352/15 Maïch Sô caáp / Thöù caáp cuûa Cuoän ñaùnh löûa "B" - Gioáng nhö DTC P0351/14 Saùng leân Löu DTC. P0353/14 Maïch Sô caáp / Thöù caáp cuûa Cuoän ñaùnh löûa "C" - Gioáng nhö DTC P0351/14 Saùng leân Löu DTC. P0354/15 Maïch Sô caáp / Thöù caáp cuûa Cuoän ñaùnh löûa "D" - Gioáng nhö DTC P0351/14 Saùng leân Löu DTC. P0500/42 Hoûng caûm bieán toác ñoä xe - Hôû hay ngaén maïch trong maïch caûm bieán toác ñoä xe- Caûm bieán toác ñoä xe- Ñoàng hoà taùp loâ- ECU- ECU ñieàu khieån tröôït Saùng leân Löu DTC. P0504/51 Töông quan coâng taéc phanh "A" / "B" - Ngaén maïch trong maïch tín hieäu coâng taéc ñeøn phanh- Caàu chì STOP- Coâng taéc ñeøn phanh- ECU - Löu DTC. P0604/89 Loãi boä nhôù Ram ñieàu khieån beân trong - ECU Saùng leân Löu DTC. P0606/89 ECU / boä vi xöû lyù PCM - ECU Saùng leân Löu DTC. P0607/89 Tính naêng moñun ñieàu khieån - ECU Saùng leân Löu DTC. P0657/89 Maïch ñieän aùp nguoàn boä chaáp haønh / Hôû - ECU Saùng leân Löu DTC. P2102/41 Maïch Moâtô Ñieàu Khieån Boä Chaáp Haønh Böôùm Ga - Tín Hieäu Thaáp - Hôû maïch trong maïch boä chaáp haønh böôùm ga- Boä chaáp haønh böôùm ga- ECU Saùng leân Löu DTC. P2103/41 Maïch Moâtô Ñieàu Khieån Boä Chaáp Haønh Böôùm Ga - Tín Hieäu Cao - Ngaén maïch trong maïch boä chaáp haønh böôùm ga- Boä chaáp haønh böôùm ga- Böôùm ga- Cuïm coå hoïng gioù- ECU Saùng leân Löu DTC. P2111/41 Heä Thoáng Ñieàu Khieån Boä Chaáp Haønh Böôùm Ga - Keït Môû - Boä chaáp haønh böôùm ga- Cuïm coå hoïng gioù- Böôùm ga Saùng leân Löu DTC. P2112/41 Heä Thoáng Ñieàu Khieån Boä Chaáp Haønh Böôùm Ga - Keït Ñoùng - Gioáng nhö DTC P2111/41 Saùng leân Löu DTC. P2118/89 Doøng Ñieän Moâtô Ñieàu Khieån Boä Chaáp Haønh Böôùm Ga - Tính Naêng / Phaïm Vi - Hôû maïch trong maïch nguoàn ETCS- Caàu chì ETCS- ECU Saùng leân Löu DTC. P2119/89 Coå Hoïng Gioù Ñieàu Khieån Boä Chaáp Haønh Böôùm Ga - Tính Naêng / Phaïm Vi - ETCS- ECU Saùng leân Löu DTC. P2120/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "D" - Caûm bieán vò trí baøn ñaïp ga (APP)- ECU Saùng leân Löu DTC. P2121/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "D" - Tính Naêng / Phaïm Vi Ño - Maïch caûm bieán APP- Caûm bieán APP- ECU Saùng leân Löu DTC. P2122/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "D" - Tín Hieäu Thaáp - Caûm bieán APP- Hôû maïch VCP1- Hôû hay ngaén maïch trong maïch VPA1- ECU Saùng leân Löu DTC. P2123/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "D" - TÍn Hieäu Cao - Caûm bieán APP- Hôû maïch EPA- ECU Saùng leân Löu DTC. P2125/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "E" - Caûm bieán APP- ECU Saùng leân Löu DTC. P2127/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "E" - Tín Hieäu Thaáp - Caûm bieán APP- Hôû maïch VCP2- Hôû hay ngaén maïch trong maïch VPA2- ECU Saùng leân Löu DTC. P2128/19 Maïch Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "E" - Tín Hieäu Cao - Caûm bieán APP- Hôû maïch EPA2- ECU Saùng leân Löu DTC. P2135/41 Moái Lieân Heä Ñieän AÙp cuûa Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc A / B - Ngaén maïch giöõa caùc maïch VTA1 vaø VTA2- Caûm bieán TP (laép trong coå hoïng gioù)- ECU Saùng leân Löu DTC. P2138/19 Söï Töông Quan Giöõa Ñieän AÙp cuûa Caûm Bieán Vò Trí Baøn Ñaïp / Böôùm ga / Coâng Taéc "D" / "E" - Ngaén maïch giöõa caùc maïch VPA vaø VPA2- Caûm bieán APP- ECU Saùng leân Löu DTC. XOAÙ MAÕ DTC VAØ DÖÕ LIEÄU LÖU TÖÙC THÔØI (duøng maùy chaån ñoaùn) Noái maùy chaån ñoaùn vôùi giaéc DLC3. Baät khoùa ñieän ñeán vò trí ON (khoâng khôûi ñoäng ñoäng cô) vaø baät maùy chaån ñoaùn ON. Vaøo phaàn sau: Powertrain / Engine and ECT / DTC / Clear. Xoùa caùc maõ DTC vaø döõ lieäu löu töùc thôøi baèng caùch nhaán YES treân maùy chaån ñoaùn. PHAÀN 2 THUYEÁT MINH MOÂ HÌNH HEÄ THOÁNG ÑAÙNH LÖÛA CHÖÔNG 1 CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN COÂNG DUÏNG PHAÂN LOAÏI YEÂU CAÀU CUÛA CAÙC HEÄ THOÁNG ÑAÙNH LÖÛA 1.1 Chöùc naêng vaø khaùi nieäm cô baûn Trong ñoäng cô xaêng hoøa khí sau khi ñöôïc ñöa vaøo trong xylanh vaø ñöôïc troän ñeàu nhôø xoaùy loác cuûa doøng khí, seõ ñöôïc Piston neùn laïi. ÔÛ moät thôøi ñieåm thích hôïp cuoái kì neùn, heä thoáng ñaùnh löûa seõ cung caáp moät tia löûa ñieän cao theá, ñoát chaùy hoøa khí vaø sinh coâng cho ñoäng cô. Nhö vaäy, Chöùc naêng cuûa heä thoáng ñaùnh löûa laø taïo ra tia löûa ñoát chaùy hoãn hôïp nhieân lieäu trong buoàng ñoát cuûa ñoäng cô. 1.2 Nhieäm vuï cuûa heä thoáng ñaùnh löûa Thöù nhaát, taïo ra doøng ñieän cao aùp ñuû lôùn (>20.000V) ñeå xuyeân qua khe hôû treân ñænh Bugi, do ñoù taïo ra tia löûa ñuû maïnh ñeå ñoát chaùy hoãn hôïp nhieän lieäu trong buoàng ñoát. Thöù hai, noù phaûi ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa sao cho ñuùng luùc vaø chuyeån ñeán ñuùng cylinder yeâu caàu. 1.3 Yeâu caàu cuûa heä thoáng ñaùnh löûa Ba yeáu toá quan troïng cuûa ñoäng cô xaêng laø: hoãn hôïp khoâng khí-nhieân lieäu toát, neùn eùp toát, vaø ñaùnh löûa toát. Heä thoáng ñaùnh löûa taïo ra moät tia löûa maïnh, vaøo thôøi ñieåm chính xaùc ñeå ñoát chaùy hoãn hôïp khoâng khí-nhieân lieäu. 1. Tia löûa maïnh: trong heä thoáng ñaùnh löûa, tia löûa ñöôïc phaùt ra giöõa caùc ñieän cöïc cuûa caùc Bugi ñeå ñoát chaùy hoãn hôïp khoâng khí-nhieân lieäu. Vì ngay caû khi bò neùn eùp vôùi aùp suaát cao, khoâng khí vaãn coù ñieän trôû, neân caàn phaûi taïo ra ñieän theá haøng chuïc ngaøn voân ñeå ñaûm baûo phaùt ra tia löûa maïnh, coù theå ñoát chaùy hoãn hôïp khoâng khí-nhieân lieäu. 2. Thôøi ñieåm ñaùnh löûa chính xaùc: heä thoáng ñaùnh löûa phaûi luoân luoân coù thôøi ñieåm ñaùnh löûa chính xaùc ñeå phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi toác ñoä vaø taûi troïng cuûa ñoäng cô. 3. Coù ñuû ñoä beàn: heä thoáng ñaùnh löûa phaûi coù ñuû ñoä tin caäy ñeå chòu ñöïng ñöôïc taùc ñoäng cuûa rung ñoäng vaø nhieät cuûa ñoäng cô. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng ñieän cao aùp do cuoän ñaùnh löûa taïo ra nhaèm phaùt ra tia löûa ñieän ñeå ñoát chaùy hoãn hôïp khoâng khí-nhieân lieäu ñaõ ñöôïc neùn eùp. Hoãn hôïp khoâng khí nhieân lieäu ñöôïc neùn eùp vaø ñoát chaùy trong cylinder. Söï boác chaùy naøy taïo ra ñoäng löïc cuûa ñoäng cô. Nhôø coù hieän töôïng töï caûm vaø caûm öùng töông hoã, cuoäân daây taïo ra ñieän aùp cao caàn thieát cho ñaùnh löûa. Cuoän sô caáp taïo ra ñieän theá haøng traêm voân coøn cuoän thöù caáp thì taïo ra ñieän theá haøng chuïc ngaøn voân. 1.4 Phaân loaïi caùc heä thoáng ñaùnh löûa Phaân loaïi theo phöông phaùp tích luõy naêng löôïng: Heä thoáng ñaùnh löûa ñieän caûm (TI – Transistor Ignition Systems). Heä thoáng ñaùnh löûa ñieän dung (CDI – Capacitor Discharged Ignition systems). Phaân loaïi theo phöông phaùp ñieàu khieån duøng caûm bieán: Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng vít löûa. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng caûm bieán ñieän töø. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng caûm bieán quang. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng caûm bieán Hall. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng caûm bieán trôû töø. Heä thoâng ñaùnh löûa söû duïng caûm bieán coäng höôûng Phaân loaïi theo caùch phaân boá ñieän cao aùp: Heä thoáng ñaùnh löûa coù boä chia ñieän (Delco). Heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp hay khoâng coù Delco. Phaân loaïi theo phöông phaùp ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm: Heä thoáng ñaùnh löûa vôùi cô caáu ñaùnh löûa sôùm kieåu cô khí. Heä thoáng ñaùnh löûa vôùi boä ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm baèng ñieän töû. Phaân loaïi theo phöông phaùp ngaét maïch sô caáp: Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng vít löûa. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng transistor. Heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng thyristor. Ngaøy nay, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kó thuaät, coâng ngheä saûn xuaát ñoäng cô noùi rieâng vaø saûn xuaát oâ toâ noùi chung ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu cao trong moïi lónh vöïc, töø coâng ngheä cheá taïo chi tieát cô khí ñeán söï ñoät phaù trong coâng ngheä cheá taïo vaät lieäu môùi. Vôùi söï trôï giuùp ñaéc löïc cuûa lónh vöïc coâng nghieäp ñieän töû vaø ñieän töï ñoäng, heä thoáng ñaùnh löûa ngaøy nay ñaõ trôû neân hoaøn haûo. Ñoäng cô ngaøy nay ñeàu ñöôïc trang bò heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp vôùi heä thoáng ñaùnh löûa sôùm ñieän töû ñöôïc ñieàu khieån hoaøn toaøn baèng maùy tính döïa vaøo caùc tín hieäu töø nhieàu caûm bieán khaùc nhau. Nhôø ñoù, coù theå xaùc ñònh chính xaùc tình traïng cuûa ñoäng cô vaø ñöa ra tín hieäu ñieàu khieån moät caùch chính xaùc nhaát. 1.5 Phaân loaïi caùc heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng do Toyota saûn xuaát 1.5.1. Kieåu ngaét tieáp ñieåm Kieåu heä thoáng ñaùnh löûa naøy coù caáu taïo cô baûn nhaát. Trong kieåu heä thoáng ñaùnh löûa naøy, doøng sô caáp vaø thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc ñieàu khieån baèng cô hoïc. Doøng sô caáp cuûa cuoän ñaùnh löûa ñöôïc ñieàu khieån cho chaïy ngaét quaõng qua tieáp ñieåm cuûa boä ngaét doøng. Boä ñieàu chænh ñaùnh löûa sôùm li taâm toác vaø chaân khoâng ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa. Boä chia ñieän seõ phaân phoái ñieän cao aùp töø cuoän thöù caáp ñeán caùc Bugi. Hình 5.1 - Sô ñoà heä thoáng ñaùnh löûa Toyota Cô khí Trong kieåu heä thoáng ñaùnh löûa naøy caùc tieáp ñieåm cuûa boä ngaét ñieän caàn ñöôïc ñieàu chænh thöôøng xuyeân hoaëc thay theá. Moät ñieän trôû ngoaøi ñöôïc söû duïng ñeå giaûm soá voøng daây cuûa cuoän sô caáp, caûi thieän taêng aùp cuûa cuoän sô caáp, vaø giaûm ñeán möùc thaáp nhaát söï giaûm aùp cuûa cuoän thöù caáp ôû toác ñoä cao. Giaûm soá voøng daây cuûa cuoän sô caáp laø giaûm ñieän trôû, taêng doøng sô caáp, vaø taêng söï phaùt nhieät. Vì theá, caàn coù moät ñieän trôû ngoaøi ñeå ngaên ngöøa söï taêng quaù maïnh doøng sô caáp. 1.5.2. Kieåu tranzito Trong kieåu heä thoáng ñaùnh löûa naøy tranzito ñieàu khieån doøng sô caáp, ñeå noù chaïy moät caùch giaùn ñoaïn theo ñuùng caùc tín hieäu ñieän ñöôïc phaùt ra töø boä phaùt tín hieäu. Thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm ñöôïc ñieàu khieån baèng phöông phaùp cô hoïc nhö trong kieåu heä thoáng ñaùnh löûa ngaét tieáp ñieåm. Hình 5.2 - Sô ñoà heä thoáng ñaùnh löûa Toyota kieåu Tranzitor 1.5.3. Kieåu tranzito coù ESA (Ñaùnh löûa Sôùm baèng ñieän töû) Trong kieåu heä thoáng ñaùnh löûa naøy khoâng söû duïng boä ñaùnh löûa sôùm chaân khoâng vaø li taâm. Thay vaøo ñoù, chöùc naêng ESA cuûa Boä ñieàu khieån ñieän töû (ECU) seõ ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa. Hình 5.3 - Heä thoáng ñaùnh löûa Kieåu tranzito coù ESA 1.5.4. Heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp (DIS) Thay vì söû duïng boä chia ñieän, heä thoáng naøy söû duïng cuoän ñaùnh löûa ña boäi ñeå cung caáp ñieän cao aùp tröïc tieáp cho Bugi. Thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc ñieàu khieån bôûi ESA cuûa ECU ñoäng cô. Trong caùc ñoäng cô gaàn ñaây, heä thoáng ñaùnh löûa naøy chieám öu theá. Hình 5.4 Heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp DIS. Kieåu 1 ñaùnh löûa töøng xylanh. Kieåu 2, ñaùnh löûa ñoàng thôøi trong hai xy-lanh. Moät tia löûa xuaát hieän trong kyø neùn vaø moät trong kyø xaû. CHÖÔNG 2 THIEÁT KEÁ MOÂ HÌNH HOÙA HEÄ THOÁNG ÑAÙNH LÖÛA 2.1 Muïc ñích – yù nghóa thöïc hieän moâ hình - Cuûng coá kieán thöùc. Ñieåm maáu choát trong quaù trình thöïc hieän moâ hình, ñoù laø laøm theá naøo taùch rôøi vaø mang moät heä thoáng ôû treân xe oâ toâ leân moät taám baûng vaø laøm cho noù coù theå hoaït ñoäng ñöôïc. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, tröôùc tieân nhöõng ngöôøi thöïc hieän phaûi tra cöùu, tìm hieåu trong saùch vôû caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa caùc heä thoáng ñaùnh löûa khaùc nhau, sau ñoù döïa treân khaû naêng, öùng duïng vaø tính phoå bieán cuûa noù ñeå quyeát ñònh seõ thöïc hieän nhöõng moâ hình hoùa naøo. Laøm ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta ñaõ coù theå naïp ñöôïc moät khoái löôïng lôùn nhöõng kieán thöùc lieân quan. - Tieáp caän thöïc teá. Nhöõng heä thoáng ñaùnh löûa trong thöïc teá thöôøng khaùc nhieàu so vôùi töôûng töôïng bau ñaàu cuûa ña soá sinh vieân. Vì vaäy, thöïc hieän moâ hình chuùng ta coù cô hoäi ñeå tieáp caän vaø laøm vieäc vôùi thöïc teá, laøm quen daàn vôùi nhöõng chi tieát trong heä thoáng maø sau naøy khi coâng taùc chuùng ta raát thöôøng gaëp laïi. - Tieáp tuïc hoaøn thieän vaø phaùt trieån. Coù theå noùi, sau khi thöïc hieän thaønh coâng 03 moâ hình ñaùnh löûa naøy, nhöõng ngöôøi thöïc hieän hoaøn toaøn tin töôûng raèng khaû naêng cuûa sinh vieân ngaønh cô khí oâ toâ Tröôøng Ñaïi Hoïc Giao Thoâng Vaän Taûi TP. Hoà Chí Minh khoâng chæ döøng laïi ôû ñoù. Chuùng ta hoaøn toaøn coù theå thöïc hieän ñöôïc nhöõng moâ hình cuûa heä thoáng ñaùnh löûa khaùc, hoaøn thieän hôn nhöõng moâ hình ñaõ thöïc hieän vaø phaùt trieån theâm caùc moâ hình heä thoáng khaùc treân xe oâ toâ nhö heä thoáng nhieân lieäu, heä thoáng kieåm soaùt khí xaû, heä thoáng laøm maùt… 2.2 Chuaån bò 2.2.1 Vaät lieäu chung Vaät lieäu Ñôn vò tính Soá löôïng Moâ taû Goã taám Taám 01 Duøng ñeå gaén vaø coá ñònh caùc chi tieát cuûa moâ hình. Laø loaïi goã baèng giaáy eùp. Ñoä cöùng, ñoä beàn töông ñoái. Khoâng chòu nöôùc. Vaùn eùp Taám 01 Vaùn eùp. Duøng ñeå gaén caùc coâng taéc ñieàu khieån caùc heä thoáng treân moâ hình. Theùp thanh L Thanh 05x3m Laø keát caáu chòu löïc chính cuûa moâ hình. Theùp thanh loaïi baûn Thanh 03x2m Söû duïng laøm caùc thanh giaèng ngang. Ngoaøi ra coøn ñöôïc khoan ren ñeå gaén caùc Bugi. Motor ñieän 220V Caùi 01 Motor ñieän 220V, soá voøng quy toái ña 2800 vp/ph. Motor coù nhieäm vuï phaùt ñoäng cho moâ hình. Xích (xích cam) Sôïi 10 Söû duïng boä xích trong truyeàn ñoäng Cam xe maùy, sau ñoù gia coâng laïi. Ñaûm bao ñoä beàn cao. Ñóa xích Caùi 09 Goàm coù 2 loaïi. Töông thích vôùi xích cam. Taïo thaønh boä truyeàn ñoäng xích. Accu Bình 01 Loaïi bình 12V. Laø nguoàn cung caáp cho caùc heä thoáng ñaùnh löûa. Boä chuyeån nguoàn 12V Boä 01 Chuyeån nguoàn 220V thaønh nguoàn 12V, söû duïng khi Accu heát ñieän hoaëc yeáu ñieän. Baùnh ñeø xích Caùi 04 Söû duïng ñeå caêng vaø ñôõ xích. Daây ñieän oâ toâ Meùt 05 Daãn ñieän vaø ñieàu khieån caùc moâ hình, caùc heä thoáng. Daây ñôn cöùng Meùt 04 Daây meàm ñoâi Meùt 10 Daây ñôn nhoû Meùt 20 Coâng taéc moâ hình Caùi 03 Baät taét caùc moâ hình Coâng taéc ñeøn Led Caùi 25 Baät taét thoâng tin hieån thò Relay 220V Caùi 01 Chæ khi coù nguoàn ñieän 220V qua Motor Relay môùi ñoùng ñeå caáp nguoàn cho Heä thoáng ñaùnh löûa. Relay 12V Caùi 01 Chæ khi môû khoùa Relay môùi ñoùng ñeå baät taét caùc moâ hình. Caàu chì 220V Caùi 01 Baûo veä cho maïch Motor Caàu chì 12V Caùi 01 Baûo veä cho maïch ñaùnh löûa Boä giaûm doøng 220V Caùi 02 Thay ñoåi Toác ñoä quay cuûa Motor treân moät daûi roäng. Ñeøn Led Caùi 60 Cho bieát tình traïng baät taét cuûa thieát bò vaø hieån thò thoâng tin Baùnh xe ray Caùi 06 Giuùp baûng ñieàu khieån chuyeån ñoäng ra vaøo deã daøng. Ray giöõ baùnh xe m 03 Giöõ cho baùnh xe nhoû chuyeån ñoäng. Mica Taám 02x0,5m2 Duøng ñeå daùn Decal hieån thò caùc thoâng tin lieân quan Buloâng ñai oác 8 ly, 6 ly, 5 ly, 4 ly, vít. Con 200 Coá ñònh caùc chi tieát vôùi nhau Decal m2 4m2 Caûi thieän tính myõ thuaät vaø hieån thò thoâng tin Baûn leà Caùi 08 Coá ñònh caùc chi tieát. Baùnh xe lôùn Caùi 04 Giuùp deã daøng di chuyeån moâ hình Neïp daây ñieän Meùt 04 Luoàn daây ñieän Giaéc noái Caùi 10 Noái, ngaét caùc ñaàu daây nhanh choùnh deã daøng. OÅ caém Caùi 01 Noái daøi daây ñieän Duïng cuï Trong quaù trình thöïc hieän moâ hình, caùc duïng cuï ñoà ngheà sau ñaõ ñöôïc söû duïng: Duïng cuï Soá hieäu/ñôn vò Soá löôïng Maùy khoan Caùi 01 Côø leâ 13 – 17 Caùi 05 Típ 13 Caùi 02 Moû leát Caùi 01 Kìm keïp Caùi 03 Kìm tuoát daây Caùi 01 Kìm caét Caùi 01 Tuoác nô vít Caùi 05 Maùy huùt buïi Caùi 01 Bình sôn maøu Bình 06 Suùng Silicon Caùi 01 Bình Silicon Bình 02 Caùc loaïi ñuïc, dao vaø keùo Caùi 05 Cöa Caùi 01 Luïc giaùc Caùi 5 ly 02 Keo daùn vaø baêng keo xoáp Loï/meùt 02 Caùc chi tieát chính cuûa moâ hình 1 Bobin taêng aùp. Delco. Daây cao aùp. Bugi. Caùc chi tieát chính cuûa moâ hình 2 Bobin taêng aùp. Delco tích hôïp caûm bieán töø . IC ñaùnh löûa. Daây cao aùp. Bugi. Caùc chi tieát chính cuûa moâ hình 3 Hoäp ECU 1S-EU thò tröôøng chaâu AÙ cuûa Toyota Cressida. Delco tích hôïp caûm bieán vaän toác truïc khuyûu, caûm bieán vò trí truïc cam, IC ñaùnh löûa vaø Bobin taêng aùp. Daây cao aùp. Bugi. 2.3 Quaù trình thöïc hieän 2.3.1. Boá trí vaø coá ñònh caùc cuïm chi tieát - Moâ hình goàm caùc phaàn chính nhö sau: Caùc chi tieát thuoäc heä thoáng coá ñònh, bao goàm khung vaø baûng. Baûng moâ hình ñöôïc ñaët treân moät giaù ñôõ coù keát caáu baèng theùp thanh ñònh hình kieåu L vaø thanh thaúng I. Keát caáu ñöôïc gia coá ñoä cöùng vöõng baèng caùch thanh giaèng. Caùc chi tieát ñöôïc khoan loã vaø laép gheùp vôùi nhau baèng caùc Buloâng, ñai oác vaø long ñeàn. Vò trí cuûa caùc boä phaän ñöôïc boá trí nhö hình 5.5 Hình 5.5 - Vò trí caùc chi tieát vaø cuïm chi tieát cuûa moâ hình Chuù thích: 1 – Bobin cuûa moâ hình 1; 2 – Daây cao aùp caùi; 3 – Delco cuûa moâ hình 1; 4 – Daây cao aùp; 5 – Giaù ñôõ Bugi; 6 – Bobin cuûa moâ hình 2; 7 – IC ñaùnh löûa moâ hình 2; 8 – Daây cao aùp caùi; 9 – Delco cuûa moâ hình 2; 10 – Daây cao aùp; 11 – Giaù ñôõ Bugi; 12 – ECU cuûa moâ hình 3; 13 – Delco cuûa moâ hình 3; 14 – Daây cao aùp; 15 – Giaù ñôõ Bugi ; 16 – Baûng goã; 17 – Khung teân; 18 – Ñöôøng daây ñieän chính; 19 – Motor ñieän 220V; 20 - Baûng baät taét thoâng tin hieån thò; 21 – Baûng ñieàu khieån. Hình 5.6 - Keát caáu vôùi caùc thanh L vaø thanh giaèng ñaûm baûo ñoä cöùng vöõng caàn thieát Caùc chi tieát thuoäc 03 heä thoáng ñaùnh löûa. Boá trí vaø coá ñònh caùc chi tieát thuoäc 03 heä thoáng ñaùnh löûa leân Baûng goã baèng caùc caùc Buloâng, ñai oác vaø long ñeàn. Giaù ñôõ Bugi ñöôïc laép gheùp töø caùc thanh theùp L vaø theùp baûn, ñöôïc khoan ren vaø coá ñònh vaøo baûng baèng caùc Buloâng, ñai oác. Rieâng hoäp ECU ñöôïc coá ñònh baèng phöông phaùp daùn keo. Caùc chi tieát thuoäc heä thoáng truyeàn ñoäng. Phaàn ñeá cuûa giaù ñôõ coù keát caáu ñeå ñaët Motor daãn ñoäng, Motor ñöôïc gaén coá ñònh leân moät taám goã baûn lôùn vaø ñöôïc naâng chieàu cao leân ñeå giaûm bôùt ñoä daøi cuûa boä truyeàn. Boä truyeàn ñöôïc söû duïng laø boä truyeàn xích, keát caáu cuï theå ñöôïc trình baøy ôû muïc 2.3.2. Hình 5.7 - Motor daãn ñoäng Caùc chi tieát thuoäc heä thoáng ñieàu khieån. Bao goàm baûng ñieàu khieån phía beân traùi moâ hình, caùc daây ñieän chính vaø phuï. Caùc daây ñieän chính ñöôïc boá trí phía tröôùc vaø phía beân traùi moâ hình. Daây ñieän phuï boá trí phía sau vaø phía beân tay phaûi cuûa moâ hình. Ñieän ñieàu khieån Motor vaø caáp nguoàn, noái maùt cho 03 heä thoáng ñaùnh löûa cuõng ñöôïc boá trí phía sau. Caùc chi tieát thuoäc heä thoáng hieån thò thoâng tin vaø myõ thuaät. Bao goàm Decal daùn teân moâ hình ñöôïc boá trí phía treân cuøng vaø caùc baûng teân chi tieát ñöôïc laøm coâng phu töø Decal, giaáy kieáng, meca, Silicol vaø ñeøn Led. Ngoaøi ra coøn coù teân cuûa caùc chi tieát thuoäc heä thoáng ñieàu khieån. 2.3.2. Thieát keá vaø gia coâng boä truyeàn ñoäng Choïn löïa boä truyeàn ñoäng. Lí do choïn boä truyeàn xích: nheï, truyeàn ñöôïc moâmen lôùn, đñaûm baûo soá voøng quay toái ña cuûa Motor (trong ñoäng cô xe gaén maùy, soá voøng quay toái ña coù theå leân ñeán 2600 – 3000 vp/ph). Duøng moät Motor moâ phoûng chuyeån ñoäng cuûa truïc khuyûu. Chuyeån ñoäng quay cuûa Motor ñöôïc truyeàn tröïc tieáp cho truïc cuûa boä Delco thöù nhaát baèng boä truyeàn xích. Choïn tæ soá truyeàn cuûa boä truyeàn laø 1:2. Töø chuyeån ñoäng cuûa truïc Delco thöù nhaát seõ truyeàn chuyeån ñoäng sang truïc Delco cuûa moâ hình thöù 2 vaø moâ hình thöù 3. Nhö vaäy, chæ caàn moät nguoàn ñoäng löïc, coù theå daãn ñoäng cho 3 moâ hình vôùi cuøng moät toác ñoä quay nhö nhau. Hình 5.8 - Boä truyeàn ñoäng xích Söû duïng ñóa xích cam ñöôïc trang bò treân xe gaén maùy, gia coâng sô boä baèng caùch khoan loã 20 mm treân moãi ñóa xích, sau ñoù coá ñònh hai ñóa xích treân moät truïc roãng ñöôïc gia coâng nhö hình minh hoïa baèng phöông phaùp haøn. Hình 5.10 - Kích thöôùc boä ñóa xích chuû ñoäng Hình 5.9 - Kích thöôùc boä ñóa xích bò ñoäng Ñoái vôùi boä ñóa xích chuû ñoäng, ñóa xích ñöôïc coá ñònh treân truïc trung gian baèng phöông phaùp laép chaët, söû duïng eâtoâ eùp. Ñònh vò boä ñóa xích treân truïc cuûa boä Delco baèøng hai vít luïc giaùc chìm 3 mm. Ñeå giaûm ñoä rung cuûa xích, treân moãi boä truyeàn coù laép ñaët moät boä caêng xích. 2.3.3. Noái daây ñieän - Sô ñoà ñöôøng daây ñieän Moâ hình 1 Hình 5.11 - Sô ñoà maïch ñieän moâ hình 1 Chuù thích: 1 – Accu; 2 – Caàu chì 12V; 3 – Relay 220V; 4 – Coâng taéc moâ hình 1; 5 – Relay 12V; 6 - Boâbine; 7 – Vít löûa; 8– Delco; 9 – Caùc bugi;10 – Ñeøn Led;11 – Nguoàn ñieän 220V; 12 – Caàu chì 220V; 13 – Coâng taéc relay chính; 14 – Boä ñieàu chænh doøng 220V; 15 – Motor ñieän. A – Coâng taéc doøng 220V; B – Coâng taéc doøng 12V Moâ hình 2 Hình 5.12 - Sô ñoà maïïch ñieän moâ hình 2 Chuù thích: 1 – Accu; 2 – Caàu chì 12V; 3 – Relay 220V; 4 – Coâng taéc moâ hình 1; 5 – Relay 12V; 6 - Boâbine; 7 - IC ñaùnh luûa;8 – Caûm bieán ñaùnh löûa;9 - Delco; 10 – Caùc bugi;11 – Ñeøn Led;12 – Nguoàn ñieän 220V; 13– Caàu chì 220V;14 – Coâng taéc relay chính; 15 – Boä ñieàu chænh doøng 220V; 16 – Motor ñieän. A – Coâng taéc doøng 220V; B – Coâng taéc doøng 12V. Moâ hình 3 Hình 5.13: Sô ñoà maïch ñieän cuûa moâ hình 3 Chuù thích:1 – Accu; 2 – Caàu chì 12V; 3 – Relay 220V; 4 – Coâng taéc moâ hình 1; 5 – Relay 12V; 6 - Boâbine; 7 - IC ñaùnh luûa;8 – Caûm bieán vò trí truïc cam;9 – Caûm bieán toác ñoä truïc khuyûu; 10 – ECU;11 - Delco; 12 – Caùc bugi;13 – Ñeøn Led;14 – Nguoàn ñieän 220V; 15– Caàu chì 220V;16 – Coâng taéc relay chính; 17 – Boä ñieàu chænh doøng 220V; 18 – Motor ñieän. A – Coâng taéc doøng 220V; B – Coâng taéc doøng 12V. 2.3.4. Laøm baûng ñieàu khieån vaø hieån thò thoâng tin Coù theå noùi, ñaây laø böôùc khaù quan troïng trong quaù trình thöïc hieän moâ hình. Chæ moät ñaàu daây noái khoâng ñuùng cuõng coù theå laøm hö hoûng caùc thieát bò khi vaän haønh, cuõng nhö caùc thieát bò hoaït ñoäng khoâng ñuùng nhö döï tính. Baûng ñieàu khieån ñöôïc boá trí phía beân traùi cuûa caùc moâ hình, bao goàm 1 heä thoáng caùc Caàu chì, Relay, Coâng taéc, ñeøn Led, ñieän trôû, bieán trôû… ñöôïc noái vôùi nhau vaø hoaït ñoäng töông thích. Sô ñoà noái daây vaø boá trí xin xem caùc hình 5.11, 5.12 vaø 5.13. Baûng ñieàu khieån baät taét hieån thò teân cuûa caùc chi tieát ñöôïc boá trí phía beân tay phaûi cuûa moâ hình. Baûng naøy bao goàm caùc coâng taéc, ñieän trôû, ñeøn Led… Heä thoáng ñeøn hieån thò naøy söû duïng nguoàn ñieän 1 chieàu töø Bình Accu hoaëc Boä chuyeån nguoàn. Hình 5.14 - Baûng ñieàu khieån baät taét hieån thò teân caùc chi tieát. 2.3.5. Hoaøn thieän vaø taêng tính thaåm myõ cho caùc chi tieát. Ñeå taêng ñoä thaåm myõ, baûng goã ñöôïc daùn moät lôùp Decal traéng vaø trang trí khung teân baèng Decal xanh. Caùc baûng teân cuûa caùc boä phaän ñöôïc caét baèng Mica, daùn leân baûng baèng Silicol, coù trang trí baèng caùc boùng ñeøn Led. Ngoaøi ra caùc chi tieát chính cuûa heä thoáng ñaùnh löûa cuõng ñöôïc sôn phuû moät lôùp sôn ñen vaø sôn boùng nhaèm naâng cao tính thaåm myõ. Caùc boä phaän khaùc nhö Motor, baûng ñieàu khieån, baûng thoâng tin… cuõng ñöôïc sôn maøu. Ñaëc bieät, ñeå cho moâ hình goïn nheï trong luùc di chuyeån, taát caû caùc chi tieát hoaøn toaøn coù theå thaùo rôøi vaø laép gheùp laïi deã daøng. Baûng ñieàu khieån ñöôïc thieát keá ray tröôït, coøn baûng thoâng tin thì gaén treân baûn leà. 2.4 Hoaït ñoäng cuûa caùc moâ hình 2.4.1 Nguyeân taéc chung Ñeå traùnh tình traïng noùng Bobin khi coù doøng sô caáp ñi qua cuoän daây cuûa Bobin maø moâ hình khoâng hoaït ñoäng, moâ hình ñöôïc ñieàu khieån bôûi moät Relay 220V, coù coâng duïng caáp doøng ñoàng thôøi cho motor vaø doøng ñieän vaøo caùc moâ hình. Doøng ñieän 12V sau khi ñi qua Relay 12V ñöôïc chia thaønh 3 doøng song song ñoäc laäp ñeán 3 moâ hình vaø ñöôïc ñieàu khieån baèng 3 coâng taéc ñieän ñoäc laäp. Nhö vaäy, moãi moâ hình seõ hoaït ñoäng hoaøn toaøn ñoäc laäp, khoâng phuï thuoäc nhau. 2.4.2 Hoaït ñoäng cuûa Moâ hình thöù nhaát – Moâ hình ñaùnh löûa tieáp ñieåm Cô khí, ñoùng ngaét baèng Vít löûa (xem hình 5.11) Khi coâng taéc môû, moät doøng ñieän +12V töø Accu (hoaëc boä nguoàn) seõ ñöôïc göûi tôùi cuoän sô caáp cuûa Bobin. Cöïc aâm cuûa cuoän daây ñöôïc noái vôùi tuï ñieän vaø maù vít tónh cuûa boä chia ñieän (vít löûa). Khi cam quay tôùi thôøi ñieåm ñaùnh löûa, seõ ngaét tieáp ñieåm laøm ngaét ñoät ngoät doøng ñieän trong cuoän sô caáp. Sinh ra 1 söùc ñieän ñoäng. Luùc naøy, cuoän thöù caáp seõ caûm ñöôïc söùc ñieän ñoäng sinh ra töø cuoän sô caáp, do cheânh leäch veà soá voøng daây, doøng ñieän ñöôïc kích leân treân 20.000V vaø chaïy tôùi moû queït cuûa boä chia ñieän. Moû queït luùc naøy seõ truyeàn doøng ñieän cao aùp qua daây phin (daây cao aùp) tôùi caùc Bugi theo ñuùng thöù töï ñaùnh löûa. Luùc tieáp ñieåm chôùm môû, treân cuoän daây sô caáp seõ sinh ra 1 suaát ñieän ñoäng töï caûm. Söùc ñieän ñoäng naøy ñöôïc naïp vaøo tuï C neân seõ daäp taét tia löûa treân vít. Khi vít ñaõ môû haún, tuï ñieän seõ xaû qua cuoän daây sô caáp cuûa Bobin. Doøng phoùng cuûa tuï ngöôïc chieàu vôùi doøng töï caûm khieán töø thoâng bò trieät tieâu ñoät ngoät. Nhö vaäy tuï C coøn ñoùng vai troø laøm gia taêng toác ñoä bieán thieân cuûa töø thoâng, töùc naâng cao hieäu ñieän theá treân cuoän sô caáp. Vieäc ñieàu khieån ñaùnh löûa sôùm trong moâ hình naøy phuï thuoäc vaøo boä ñieàu khieån ñaùnh löûa sôùm ly taâm vaø ñaùnh löûa sôùm chaân khoâng. Hình 5.15 - Boä ñaùnh löûa sôùm ly taâm vaø ñaùnh löûa sôùm chaân khoâng Chænh ly taâm: laø thay ñoåi tính chaát cuûa toác ñoä voøng quay ñoäng cô (RPM). Noù söû duïng moät caëp ñoái troïng ñöôïc noái vôùi truïc quay cuûa boä chia ñieän. Hai cuïc ñoái troïng gaén vaøo hai caïnh döôùi cuûa truïc vaø coù moät thanh noái tôùi phía treân cuûa truïc nôi ñaët cam chia ñieän. Ñoái troïng gaén vaøo thaân truïc nhö 2 chieác lo xo. Khi truïc quay nhanh, ñoái troïng seõ quay theo vaø taïo moät löïc ly taâm nhö moät lo xoø aùp löïc. Truïc caøng quay nhanh, ñoái troïng seõ vaêng ra nhieàu hôn. Khi ñoái troïng vaêng ra, noù seõ thay ñoåi goùc giöõa phaàn treân vaø döôùi cuûa truïc vaø taïo ra goùc ñeå ñieàu chænh. Chænh chaân khoâng hoaït ñoäng do söï thay ñoåi vò trí cuûa maù vít ñoái vôùi thaân boä chia ñieän. Chænh chaân khoâng söû duïng maøng chaén chaân khoâng ñöôïc noái baèng thanh lieân keát coù theå laøm chuyeån ñoäng chieác ñóa maø coù maù vít ôû treân. Baèng caùch göûi chaân khoâng ñeán maøng chaén chaân khoâng, thôøi ñieåm ñaùnh löûa seõ ñöôïc hieäu chænh. Caû heä thoáng ñieàu chænh Ly taâm vaø Chaân khoâng ñeàu hoaït ñoäng ñeå taïo ra hieäu quaû toái ña cho ñoäng cô. Neáu moät trong hai heä thoáng naøy hoaït ñoäng keùm hieäu quaû, vaän haønh cuûa ñoäng cô cuõng seõ keùm vaø chaéc chaén seõ tieâu toán nhieân lieäu hôn. 2.4.3 Hoaït ñoäng cuûa moâ hình thöù 2 – Söû duïng IC Tranzitor ñeå ñoùng ngaét thoâng qua caûm bieán töø (xem hình 5.12) Nguyeân lyù hoaït ñoäng töông töï moâ hình 1, chæ khaùc ôû choã moâ hình 2 naøy söûa duïng Tranzitor ñoùng ngaét thoâng qua hoaït ñoäng cuûa caûm bieán töø ñaët phía trong Delco. Caûm bieán töø goàm coù 4 raêng ñaët trong Delco, coù taùc duïng ngaét doøng sô caáp töông töï Vít löûa, ñieåm khaùc bieät laø caûm bieán töø hoaït ñoäng chính xaùc vaø hieäu quaû hôn, do tieáp khoâng bò maøi moøn neân thôøi gian söû duïng laâu hôn, coù ñoä beàn cao hôn vít löûa. Khi raêng cuûa caûm bieán töø quay gaàn ñeán cöïc töø cuûa loõi theùp, khe hôû seõ giaûm ñi vaø töø tröôøng seõ maïnh leân. Söï bieán thieân töø thoâng sinh ra moät söùc ñieän ñoäng E lôùn daàn. Khi raêng cuûa caûm bieán töø ôû vò trí ñoái dieän vôùi loõi theùp, ñoä bieán thieân töø tröôøng baèng “0” vaø söùc ñieän ñoäng tron cuoän caûm bieán nhanh choùng veà “0”. Söï thay ñoåi töø thoâng ñoät ngoät naøy sinh ra 1 doøng ñieän nhoû (khi ñoäng cô khôûi ñoäng chæ khoaûng 0,5 V) tuy nhieân cuõng ñuû ñeå kích hoaït cho Tranzitor baùn daãn hoaït ñoäng, Tranzitor seõ ngaét maïch sô caáp treân Bobin vaø töø ñoù taïo ra hieäu ñieän theá ñaùnh löûa treân cuoän thöù caáp. 2.4.4 Hoaït ñoäng cuûa moâ hình thöù 3 – söû duïng ECU ñieàn khieån ñaùnh löûa ((xem hình 5.13) Moâ hình naøy coù nguyeân lyù hoaït ñoäng hoaøn toaøn töông töï moâ hình thöù 2, chæ coù ñieàu vieäc ñieàu khieån ñaùnh löûa sôùm ñöôïc ñieàu khieån baèng ECU thoâng qua caùc tín hieäu caûm bieán. Trong ñoù coù 2 tín hieäu quan troïng laø tín hieäu voøng quay ñoäng cô N vaø tín hieäu vò trí truïc cam G. Taát caû caùc boä phaän nhö Bobin, Delco, IC, caùc caûm bieán toác ñoä NE vaø caûm bieán vò trí truïc cam G ñöôïc tích hôïp trong moät cuïm chi tieát goïi laø boä chia ñieän (Delco). Do ñoù trong heä thoâng khoâng coøn daây phin caùi. Ngoaøi ra hoaït ñoäng cuûa caùc chi tieát ñeàu khoâng coù gì thay ñoåi so vôùi caùc moâ hình 1 vaø 2. CHÖÔNG 3 NGHIEÂN CÖÙU CAÙC CHI TIEÁT CUÛA CAÙC HEÄ THOÁNG ÑAÙNH LÖÛA SÖÛ DUÏNG TRONG CAÙC MOÂ HÌNH 3.1 Bobine Laø loaïi bieán aùp cao theá ñaëc bieät nhaèm bieán nhöõng xung ñieän coù hieäu ñieän theá thaáp (12 – 24V) thaønh caùc xung ñieän ñieän coù hieäu ñieän theá cao (12.000 – 40.000 V) phuïc vuï cho vieäc ñaùnh löûa ôû bugi. Hình 5.16 - Nguyeân lí hoaït ñoäng cuûa bobine Hoaït ñoäng cuûa bobine ñöôïc moâ taû nhö hình 5.16: Nguyeân lí hoaït ñoäng cuûa bobine veà cô baûn bao goàm hai cuoän daây: cuoän sô caáp vaø thöù caáp, ñöôïc quaán chung treân moät loõi theùp töø. Döïa theo nguyeân lí caûm öùng ñieän töø, khi coù söï bieán thieân doøng ñieän ñi qua cuoän sô caáp seõ sinh ra moät söùc ñieän ñoäng töï caûm treân loõi theùp, cuoän thöù caáp seõ caûm öùng ñöôïc söï thay ñoåi söùc ñieän ñoäng naøy vaø sinh ra doøng ñieän môùi. Ñeå taïo ñöôïc doøng ñieän cao aùp treân cuoän thöù caáp, ngöôøi ta quaán hai cuoän daây coù soá voøng daây khaùc nhau (cuoän sô caáp khoûang 250 – 400 voøng, cuoän thöù caáp khoaûng 19.000 – 26.000 voøng). Ñoái vôùi caùc bobine kieåu cuõ ñeàu coù daàu bieán theá beân trong ñeå giaûi nhieät, nhöng hieän nay vôùi vieäc ñieàu khieån thôøi gian ngaäm ñieän baèng ñieän töû giuùp caùc bobine ít noùng. Ngoaøi ra, ñeå ñaûm baûo naêng löôïng ñaùnh löûa lôùn ôû toác ñoä cao, ngöôøi ta taêng cöôøng ñoä doøng ngaét vaø giaûm ñoä töï caûm cuûa cuoän daây sô caáp. Vì theá bobine ngaøy nay coù kích thöôùc raát nhoû vaø maïch töø kín, khoâng caàn daàu bieán theá ñeå taûn nhieät. 3.2 Boä chia ñieän Boä chia ñieän laø thieát bò quan troïng ñoái vôùi heä thoáng ñaùnh löûa, coù nhieäm vuï taïo neân nhöõng xung ñieän cuûa maïch sô caáp caûu heä thoáng ñaùnh löûa vaø phaân phoái ñieän cao theá ñeán caùc xylanh theo thöù töï noå cuûa ñoäng cô ñuùng thôøi ñieåm. Nhìn chung boä chia ñieän coù theå chia laøm ba boä phaän: boä phaän tao xung ñieän, boä phaän chia ñieän vaø cô caáu ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm. Moâ hình 1: Ñoái vôùi delco kieåu ñieàu khieån cô khí baèng vít löûa (moâ hình 1), boä phaän taïo xung ñieän laø coâng taéc tieáp ñieåm kieåu cô khí (vít löûa). Vít löûa ñöôïc gaén treân maâm tieáp ñieåm vaø ñöôïc daãn höôùng baèng caùc vaáu cam treân truïc cuûa boä chia ñieän. Thôøi ñieåm ñoùng ngaét tieáp ñieåm ñöôïc thieát keá truøng vôùi thôøi ñieåm piston ôû ñieåm cheát treân ôû cuoái thì neùn cuûa ñoäng cô. Khi phaàn cam quay, caùc vaáu cam seõ laàn löôït taùc ñoäng leân goái caùch ñieän cuûa caàn tieáp ñieåm, laøm cho tieáp ñieåm môû ra. Khi qua vaáu cam, tieáp ñieåp seõ ñoùng laïi döôùi taùc duïng cuûa loø xo laù. Cô caáu ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm keát hôïp hai cô caáu: cô caáu ñieàu chænh goùc ñaùnh löûa sôùm ly taâm vaø cô caáu ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm chaân khoâng. Moâ hình 2: Ñoái vôùi delco kieåu ñieàu khieån baùn daãn, nhieäm vuï ñoùng ngaét maïch sô caáp ñöôïc thöïc hieän bôûi IC ñaùnh löûa. Thôøi ñieåm ñaùnh löûa seõ ñöôïc xaùc ñònh bôûi caûm bieán ñaùnh löûa (caûm bieán töø ñoái vôùi caùc saûn phaåm cuûa Toyota), thoâng thöôøng laø caûm bieán thôøi ñieåm ñaùnh löûa (moâ hình 2) hay caûm bieán toác ñoä truïc khuyûu keát hôïp vôùi caûm bieán vò trí truïc cam (moâ hình 3). Tín hieäu töø caùc caûm bieán ñöôïc göûi veà IC (ECU) döôùi daïng ñieän aùp ñeå kích nguoàn cho tranzitor môû maïch ngaét ñoái vôùi doøng sô caáp. Vôùi phöông phaùp ñoùng ngaét baùn daãn naøy mang laïi nhöõng öu ñieåm vöôït troäi: taïo ñöôïc tia löûa maïnh ôû ñieän cöïc bugi, ñaùp öùng toát caùc cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô, tuoåi thoï cao… Vieäc ñieàu chænh goùc ñaùnh löûa sôùm ôû moâ hình 3 ñöôïc thöïc hieän theo chöông trình. Caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán ñöôïc göûi veà ECU, ECU seõ xöû lí thoâng tin, tín toaùn ñeå ñöa ra thôøi ñieåm ñaùnh löûa chính xaùc nhaát. Hình 5.17 - Boä chia ñieän, daây phin vaø Bugi treân moâ hình 3 3.3 IC ñaùnh löûa (moâ hình 2 vaø 3) IC ñaùnh löûa thöïc hieän moät caùch chính xaùc söï ngaét doøng sô caáp ñi vaøo cuoän ñaùnh löûa, phuø hôïp vôùi tín hieäu ñaùnh löûa (IGT) do ECU ñoäng cô phaùt ra. Tín hieäu thôøi ñieåm ñaùnh löûa (IGT) Tín hieäu thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc göûi töø caûm bieán ñaùnh löûa (moâ hình 2) hay töø ECU (moâ hình 3) ñeán IC ñaùnh löûa döôùi daïng ñieän aùp. Tín hieäu naøy seõ ñoùng ngaét tranzitor cuûa IC. Khi ñoù seõ thöïc hieän ngaét hay ñoùng doøng sô caáp cuûa heä thoáng ñaùnh löûa. Tín hieäu khaúng ñònh (IGF) ñöôïc phaùt ra khi doøng sô caáp ñaït ñeán moät trò soá ñaõ ñöôïc aán ñònh IF1. Khi doøng sô caáp vöôït quaù trò soá qui ñònh IF2 thì heä thoáng seõ xaùc ñònh raèng löôïng doøng caàn thieát ñaõ chaïy qua vaø cho phaùt tín hieäu IGF ñeå trôû veà ñieän theá ban ñaàu. (Daïng soùng cuûa tín hieäu IGF thay ñoåi theo töøng kieåu ñoäng cô). Neáu ECU khoâng nhaän ñöôïc tín hieäu IGF, noù seõ quyeát ñònh raèng ñaõ coù sai soùt trong heä thoáng ñaùnh löûa. Ñeå ngaên ngöøa söï quaù nhieät, ECU seõ cho ngöøng phun nhieân lieäu vaø löu giöõ söï sai soùt naøy trong chöùc naêng chaån ñoaùn. Tuy nhieân, ECU ñoäng cô khoâng theå phaùt hieän ra caùc sai soùt trong maïch thöù caáp vì noù chæ kieåm soaùt maïch sô caáp ñeå nhaän tín hieäu IGF. Trong moät soá kieåu ñoäng cô, tín hieäu IGF ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua ñieän theá sô caáp. 3.4 ECU (moâ hình 3) Ñieàu khieån ñaùnh löûa: hoäp ECU ñöôïc laép theâm maïch ñieàu khieån quaù trình ñaùnh löûa baèng ñieän töû (ESA) – Electronic Spark Advance. Nhôø coù maïch ESA naøy vieäc töï ñieàu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa ñöôïc thöïc hieän theo caùc tín hieäu töø caûm bieán ño voøng quay, vò trí truïc cam, ño aùp suaát tuyeät ñoái doøng khí naïp, nhieät ñoä nöôùc laøm maùt… nghóa laø vieäc ñaùnh löûa nhö theá naøo phuï thuoäc vaøo caùc cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô. Vieäc ñieàu khieån ñaùnh löûa sôùm hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo hoäp vi maïch ECU. Hình 5.18 - ECU treân moâ hình ñaùnh löûa soá 3 3.5 Daây cao aùp Daây cao aùp naøy seõ chuyeån taûi ñieän theá 20.000 – hôn 50.000V. Nhieäm vuï cuûa daây cao aùp laø nhaän ñieän cao aùp cho bugi vaø khoâng ñeå loït ra ngoaøi. Daây cao aùp phaûi chòu moät nhieät löôïng cao cuûa ñoäng cô ñang vaän haønh vaø söï thay ñoåi ñaùng keå cuûa thôøi tieát. Khi daây cao aùp hoûng, noù seõ khoâng chuyeàn taûi ñuû ñieän theá ñeán bugi vaø seõ saåy ra maát ñaùnh löûa. Ñoù laø trieäu chöùng “ñoäng cô boû maùy”, ñeå khaéc phuïc ta phaûi thay daây cao aùp bugi. Hình 5.19 - Delco, daây cao aùp vaø Bugi cuûa moâ hình 2 Daây cao aùp ñi töø naép boä chia ñieän ñeán töøng bugi theo thöù töï quy ñònh. Ngoaøi ra treân caùc heä thoáng ñaùnh löûa cuõ coøn coøn daây cao aùp caùi (daây phin caùi) noái töø Bobin ñeán Delco. Neáu daây cao aùp laép sai, ñoäng cô seõ vaãn nhaän ñöôïc ñieän cao aùp nhöng thöù töï ñaùnh löûa seõ sai, daãn ñeán ñoäng cô khoâng hoaït ñoäng ñöôïc. Quan troïng laø phaûi laép ñuùng daây cao aùp treân töøng cylinder. 3.6 Bugi Ñieän theá cao trong cuoän thöù caáp laøm phaùt sinh ra tia löûa giöõa ñieän cöïc trung taâm vaø ñieän cöïc noái ñaát cuûa Bugi ñeå ñoát chaùy hoãn hôïp khoâng khí-nhieân lieäu ñaõ ñöôïc neùn trong xy-lanh. Hình 5.20 - Bugi ñaùnh löûa CHÖÔNG 4 KIEÅM TRA CAÙC BOÄ PHAÄN CUÛA MOÂ HÌNH 4.1 Kieåm tra moâ hình 1 4.1.1 Bobine Thaùo daây cao aùp. Kieåm tra ñieän trôû cuoän sô caáp baèng caùch duøng ohm keá ño giöõa cöïc döông vaø cöïc aâm. Ñieän trôû tieâu chuaån: 1,2 – 1,7W. Kieåm tra ñieän trôû cuoän thöù caáp: duøng oâhm keá ño ñieän trôû giöõa cöïc döông vaø cöïc aâm cuûa cuoän thöù caáp, ñieän trôû cuoän thöù caáp: 10,7 – 14,5 kW. Hình 5.21 - Kieåm tra ñieän trôû cuoän sô caáp Hình 5.22 - Kieåm tra ñieän trôû cuoän thöù caáp 4.1.2 Kieåm tra boä chia ñieän Thaùo naép cuûa boä chia ñieän, kieåm tra tieáp ñieåm ñoùng ngaét bò chaùy, dính kim loaïi hay bò roã do hoà quang. Quay truïc delco ñeán khi vaáu cao su ñoái dieän vôùi phaàn phaúng cuûa cam. Giöõa vaáu cao su vaø phaàn phaúng cuûa cam phaûi coù khe hôû. Kieåm tra maù vít, duøng caên laù ño khe hôû giöõa cam vaø ñaàu cuïm maù vít. Khe hôû tieâu chuaån: 0,45 mm. Hình 5.23 - Kieåm tra khe hôû maù vít Neáu khe hôû khoâng ñuùng tieâu chuaån thì phaûi ñieàu chænh laïi khe hôû naøy baèng caùch nôùi loûng hai vít coá ñònh tieáp ñieåm treân ñóa ñôõ tieáp ñieåm. Ñöa thöôùc laù vaøo khe hôû giöõa vaáu cao su vaø cam. Duøng vít baåy phaàn cuoái cuûa tieáp ñieåm ñeå ñieàu chænh khe hôû tieáp ñieåm. Sieát vít laïi vaø kieåm tra laïi khe hôû tieâu chuaån. 4.2 Kieåm tra moâ hình 2 4.2.1 Kieåm tra bobine Cuõng töông töï caùch kieåm tra treân, kieåm tra ñieän trôû cuûa cuoän sô caáp vaø thöù caáp Ñieän trôû cuoän sô caáp: 1,2 – 1,7 W Hình 5.25 - Kieåm tra ñieän trôû cuoän thöù caáp Hình 5.24 - Kieåm tra ñieän trôû cuoän sô caáp Ñieän trôû cuoän thöù caáp: 10,2 – 13,8 kW 4.2.2 Kieåm tra boä chia ñieän Hình 5.27 - Kieåm tra ñieän trôû cuoän phaùt tín hieäu Hình 5.26 - Kieåm tra khe hôû Kieåm tra khe hôû giöõa rotor phaùt tín hieäu vaø cuoän phaùt tín hieäu. Khe hôû tieâu chuaån khoaûng 0,2 – 0,4 mm. Kieåm tra cuoän phaùt tín hieäu baêng ohm keá. Ñieän trôû cuoän phaùt tín hieäu: 140 – 180 W. 4.3 Kieåm tra moâ hình 3 Thaùo naép boä chia ñieän 4.3.1 Kieåm tra bobine Kieåm tra ñieän trôû cuoän sô caáp baèng ohm keá. Ñieän trôû cuoän sô caáp: 0,4 – 0,5W Hình 5.28- Kieåm tra ñieän trôû cuoän sô caáp Kieåm tra ñieän trôû cuoän thöù caáp baèng ohm keá, ño giöõa hai cöïc döông vaø cöïc cao aùp cuûa bobine. Ñieän trôû tieâu chuaån: 10 – 14 kW Hình 5.29 - Kieåm tra ñieän trôû cuoân thöù caáp 4.3.2 Kieåm tra cuoän daây phaùt tín hieäu Kieåm tra khe hôû giöõa rotor phaùt tín hieäu vaø cuoän daây baèng caên laù. Khe hôû tieâu chuaån: 0,2 – 0,4 mm. Kieåm tra ñieän trôû cuoän daây, ñieän trôû tieâu chuaån töø 280 – 360 W 4.3.3 Kieåm tra hoäp ECU Caáp ñieän accu 12V cho hoäp ECU taïi caùc chaân +B, +B1, BATT, STA. Noái maùt bình cho E01, E02, E1. Ño ñieän aùp caùc cöïc sau so vôùi nguoàn aâm: - Vc 4,5 – 5,5 V; THA 0,5 – 3,4 V; THW 0,2 – 1V. Hình 5.30 – Sô ñoà vò trí caùc chaân cuûa ECU 1S-EU Hình 5.31- Kieåm tra ñieän trôû daây cao aùp 4.4 Kieåm tra daây cao aùp Kieåm tra ñaàu caém cuûa daây cao aùp xem coù bò gaõy, xoaén, gæ khoâng. Duøng ohm keá ño ñieän trôû cuûa daây cao aùp maø khoâng thaùo daây cao aùp ra khoûi naép boä chia ñieän. Ñieän trôû toái ña: 25 kW moãi daây. Neáu ñieän trôû toái ña lôùn hôn thì kieåm tra caùc daàu caém. CHÖÔNG 5 KEÁT LUAÄN VEÀ MOÂ HÌNH ÑAÙNH LÖÛA Qua moät thôøi gian nghieân cöùu vaø tìm hieåu, chuùng em, Nguyeãn Thanh Haø vaø Ñaëng Leâ Phong ñaõ cuøng nhau thieát keá vaø thöïc hieän ñöôïc 03 moâ hình cô baûn cuûa heä thoáng ñaùnh löûa: Moâ hình ñaùnh löûa kieåu ngaét tieáp ñieåm. Moâ hình ñaùnh löûa kieåu Tranzito (duøng I.C ñoùng ngaét). Moâ hình ñaùnh löûa kieåu Tranzito ñöôïc ñieàu khieån ñaùnh löûa sôùm bôûi boä ESA tích hôïp trong ECU. Nhö vaäy, trong taát caû caùc heä thoáng ñaùnh löûa maø haõng Toyota ñaõ vaø ñang söû duïng, chæ coù moät heä thoáng maø chuùng em chöa thöïc hieän ñöôïc, ñoù laø heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp phi tieáp ñieåm DIS (ñaùnh löûa tröïc tieáp boâbin ñôn). Nhìn chung, cho ñeán thôøi ñieåm naøy, chuùng em tin raèng khaû naêng kieán thöùc veà chuyeân ngaønh cuûa sinh vieân Cô khí oâ toâ, Ñaïi hoïc Giao thoâng Vaän taûi TP.HCM laø raát coù theå ñeå thöïc hieän ñöôïc moâ hình cuoái cuøng naøy. Raát mong Ban Giaùm Hieäu nhaø tröôøng, Ban Chuû Nhieäm Khoa vaø caùc thaày coâ trong toå boä moân coù ñònh höôùng cuï theå, giuùp cho nhöõng sinh vieân khoùa döôùi coù theå phaùt trieån thaønh moät ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc, hay moät Luaän vaên toát nghieäp sau naøy. Höôùng phaùt trieån tieáp theo cuûa caùc moâ hình ñaùnh löûa noùi treân seõ laø laøm theá naøo ñeå coù theå thay ñoåi soá voøng quay (voøng tua maùy) treân moät daûi roäng hôn, chính xaùc hôn, boä truyeàn coù theå truyeàn ñoäng eâm dòu hôn, boå sung phaàn caøi Pan (loãi heä thoáng)… Chuùng ta hoaøn toaøn coù theå thöïc hieän baèng caùch theâm vaøo moâ hình ñaõ thöïc hieän caùc ñieän trôû, ñoàng hoà tua maùy, hoäp giaûm toác Motor, baûng gaøi Pan… Moâ hình naøy ñöôïc hoaøn thaønh vaø hoaït ñoäng toát coù moät phaàn raát lôùn töø söï höôùng daãn taän tình vaø saâu saùt cuûa Giaûng vieân höôùng daãn, Thaïc só Nguyeãn Thaønh Sa. Chuùng em xin göûi ñeán thaày lôøi caùm ôn saâu saéc nhaát. Ngoaøi ra, chuùng em coøn nhaän ñöôïc lôøi tö vaán töø GV Cao Ñaøo Nam, cuõng laø Giaùo vieân chuû nhieäm cuûa lôùp CO03. Thaønh phoá Hoà Chí Minh Nhöõng ngaøy ñaàu thaùng 3-2008 Nhöõng ngöôøi thöïc hieän Nguyeãn Thanh Haø Ñaëng Leâ Phong KEÁT LUAÄN Ñoäng cô luoân luoân laø phaàn quan troïng nhaát treân oâ toâ. Chaát löôïng cuûa ñoäng cô aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng vaø thôøi haïn söû duïng cuûa xe. Caùc nhaø saûn xuaát oâ toâ treân theá giôùi luoân ñoåi môùi vaø tìm caùch hoaøn thieän keát caáu ñoäng cô cuûa mình. Tuy nhieân laøm theá naøo ñeå khai thaùc vaø söû duïng chuùng moät caùch hieäu quaû nhaát thì laïi laø vaán ñeà cuûa chính chuùng ta, nhöõng con ngöôøi ñaõ, ñang vaø seõ nghieân cöùu veà oâ toâ Vieät Nam. Neàn coâng nghieäp oâ toâ cuûa chuùng ta sinh sau ñeû muoän, ñaây laø moät ngaønh coâng nghieäp maø chuùng ta khoù coù theå chæ nghieân cöùu treân lyù thuyeát, vaø cuõng raát khoù ñeå chuùng ta coù theå ñi taét ñoùn ñaàu. Chuùng ta chæ coù theå cuøng nhau nghieân cöùu, tìm hieåu vaø naém vöõng caùc coâng ngheä saûn xuaát cheá taïo cuûa caùc nöôùc coù ngaønh coâng nghieäp oâ toâ haøng ñaàu nhö Hoa Kyø, Ñöùc, Nhaät… töø ñoù tieáp tuïc khai thaùc coù hieäu quaû, vaø tìm caùch baét kòp hoï trong töông lai. Duø khoù nhöng khoâng haún laø khoâng theå. Khai thaùc chæ laø böôùc ñaàu trong quaù trình nghieân cöùu cheá taïo. Vaø neáu muoán nghieân cöùu cheá taïo thaønh coâng, chuùng ta phaûi bieát khai thaùc coù hieäu quaû vaø naém vöõng caùc coâng ngheä. Trong ñeà taøi naøy, coù nhöõng phaàn maø SVTH ñaõ vaø chöa laøm ñöôïc nhö sau: Ñaõ ñeà caäp ñeán: + Giôùi thieäu chi tieát caùc heä thoáng trong ñoäng cô Toyota 1TR-FE. + Ñöa ra ñöôïc nhöõng thoâng soá cô baûn veà ñoäng cô 1TR-FE. + Ñöa ra lòch baûo döôõng thoâng thöôøng, baûo döôõng caùc heä thoáng vaø nhöõng thao taùc baûo döôõng. + Chaån ñoaùn Pan ñoäng cô baèng 3 phöông phaùp (theo trieäu chöùng hö hoûng, töï chaån ñoaùn qua heä thoáng M-OBD vaø duøng maùy chaån ñoaùn). + Thieát keá vaø thöïc hieän thaønh coâng 3 moâ hình ñaùnh löûa treân xe Toyota. Nhöõng phaàn chöa laøm ñöôïc: + Caùc thao taùc chi tieát cho quy trình baûo döôõng töøng heä thoáng. + Chöa thöïc hieän ñöôïc moâ hình ñaùnh löûa tröïc tieáp DIS. Raát mong sinh vieân caùc khoùa sau seõ tieáp tuïc nghieân cöùu phaùt trieån ñeà taøi vaø coù theå söû duïng moät soá phaàn trong ñeà taøi vaøo öùng duïng thöïc teá. Traân troïng. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Toyota Innova Owner’s Manual – Toyota Motor Cooporation 2007. Toyora Service Training - TEAM 21 LIBRARY- Toyota Motor Cooporation. Caåm nang söûa chöõa Toyota Innova – Toyota Vieät Nam Trang bò ñieän & ñieän töû treân oâ toâ hieän ñaïi, Heä thoáng ñieän ñoäng cô – PGS-TS Ñoã Vaên Duõng Keát caáu tính toaùn ñoäng cô ñoát trong – GV Nguyeãn Taán Quoác ÑH Sö phaïm kyõ thuaät TP.HCM. Giaùo trình kyõ thuaät söûa chöõa oâ toâ – TS Hoaøng Ñình Long Giaùo trình trang bò ñieän oâ toâ – Nguyeãn Vaên Chaát Höôùng daãn khai thaùc söûa chöõa ñoäng cô Toyota 1RZ, 2RZ, 2RZ-E Tieán só Voõ Taán Ñoâng. Chaån ñoaùn vaø baûo döôõng kyõ thuaät oâ toâ – Ngoâ Haéc Huøng. Nguyeân lyù Ñoäng cô ñoát trong – GS TS Nguyeãn Taát Tieán.