Khảo sát giá trị của cộng hưởng từ trong đánh giá giai đoạn ung thư trực tràng trước phẫu thuật

KHẢO SÁT GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ TRONG ĐÁNH GIÁ GIAI ĐOẠN UNG THƯ TRỰC TRÀNG TRƯỚC PHẪU THUẬT NGUYỄN XUÂN THỨC, BÙI THỊ THANH TÂM, ĐỖ VÕ CÔNG NGUYÊN, TRẦN QUÝ TƯỜNG KHOA CĐHA- BV THỐNG NHẤT TPHCM hinhanhykhoa.com NỘI DUNG TRÌNH BÀY 1. Đặt vấn đề. 2. Mục tiêu nghiên cứu 3. Phƣơng pháp và đối tƣợng nghiên cứu 4. Kết quả và bàn luận 5. Kết luận và kiến nghị. ĐẶT VẤN ĐỀ  Phẫu thuật là phƣơng pháp điều trị triệt để nhất và mang tính quyết định đến tiên lƣợng sống của bệnh nhân.  Cần đánh giá chính xác giai đoạn ung thƣ trực tràng trƣớc mổ đóng vai trò rất quan trọng trong việc xác định chiến lƣợc và phƣơng pháp điều trị hinhanhykhoa.com ĐẶT VẤN ĐỀ  Có nhiều phƣơng tiện chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá giai đoạn trƣớc phẫu thuật: CT, MRI, PET/CT, EUS,  Chụp MRI là một trong những phƣơng tiện có nhiều ƣu thế để đánh giá giai đoạn T và N trong ung thƣ trực tràng.  Tuy nhiên, giá trị của MRI trong đánh giá giai đoạn di căn hạch vùng N ở các nghiên cứu trƣớc còn dao động với độ nhạy 50-80%. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1. Đánh giá giá trị của MRI trong chẩn đoán giai đoạn T và N của ung thư trực tràng trước phẫu thuật. 2. Đánh giá giá trị của các tiêu chuẩn về kích thước, tín hiệu và đường bờ trong đánh giá di căn hạch vùng trên MRI hinhanhykhoa.com ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU  Bệnh nhân điều trị tại BV Thống Nhất trong thời gian từ 01/2016- 05/2018:  Đƣợc chẩn đoán xác định bệnh ung thƣ trực tràng qua thăm khám, nội soi trực tràng và sinh thiết.  Đƣợc chỉ định chụp MRI vùng chậu trƣớc phẫu thuật và đƣợc điều trị phẫu thuật trong thời gian 1 tuần và đánh giá giai đoạn bằng giải phẫu bệnh sau phẫu thuật. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Nghiên cứu cắt ngang mô tả.  Chụp cộng hƣởng từ trực tràng bằng máy MRI Phillips Achieva 1.5T với cuộn thu tín hiệu ngoại vi.  So sánh đối chiếu kết quả MRI và kết quả giải phẫu bệnh sau mổ  đánh giá trị của MRI.  Phân tích thống kê bằng phần mềm SPSS 20.0 KỸ THUẬT  Khảo sát vùng tiểu khung, định vị mặt cắt theo trục trực tràng với chuỗi xung: T2W TSE, TR 4200-4700ms, TE 110ms, độ dày lát cắt 3-5mm, FOV 24-30cmx24-30cm, ma trận 512x256, khoảng cách giữa các lát cắt 1mm PHÂN TÍCH KẾT QUẢ  Đánh giá giai đoạn ung thƣ trực tràng theo tiêu chuẩn TNM-8 của hội ung thƣ học Hoa Kỳ (AJCC) T T1 U giới hạn ở lớp niêm mạc và dƣới niêm mạc. T2 U xâm lấn lớp cơ T3 Khối u xâm lấn đến lớp thanh mạch ra ngoài, thâm nhiễm mô mỡ xung quanh T4 Khối u xâm lấn các cơ quan lân cận N N0 Không thấy hạch N1 1-3 hạch nghi ngờ di căn N2 >4 hạch nghi ngờ di căn M M0 Không có di căn xa M1 Có di căn xa. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ  Đánh giá hình ảnh MRI theo tiêu chuẩn của hội nghị chẩn đoán hình ảnh châu Âu năm 2012. Trong đó, hạch nghi ngờ di căn khi có một trong các đặc điểm:  Đƣờng kính trục ngắn của hạch >9mm.  Tín hiệu không đồng nhất.  Bờ ngoài không đều. hinhanhykhoa.com PHÂN TÍCH KẾT QUẢ  Phân nhóm các đặc điểm hình ảnh đánh giá hạch nghi ngờ di căn trên MRI:  Kích thƣớc >9mm đơn thuần.  Kích thƣớc >9mm kèm 1/2 dấu hiệu.  Hình dạng tròn, tín hiệu không đồng nhất, kích thƣớc 5-9mm.  Bờ ngoài hạch không đều. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ Giai đoạn T3 Giai đoạn T4 Giai đoạn T2  abc PHÂN TÍCH KẾT QUẢ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU  Từ 01/2016 - 05/2018 có 108 bệnh nhân ung thƣ trực tràng tại bệnh viện Thống Nhất đƣợc chụp MRI vùng chậu để đánh giá giai đoạn trƣớc phẫu thuật.  Tuổi trung bình: 59.6 ± 11.3 (38-75) tuổi.  Tỉ lệ nam: nữ xấp xỉ 1:1. ĐÁNH GIÁ GIAI ĐOẠN XÂM LẤN Giai đoạn T Số ca % T1 0 0 T2 35 32,4 T3 61 56,5 T4 12 11,1 Tổng 108 100 GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN GIAI ĐOẠN T GPB MRI Tổng Khu trú T2 Xâm lấn (T3-4) Khu trú (T2) 24 0 24 Xâm lấn (T3-4) 11 73 84 Tổng 35 73 108 Chúng tôi Robinson P Russel N Wallengren Độ nhạy 100 87 90 100 Độ đặc hiệu 68.5 92 92 70 Độ chính xác 89.8 91 95 90 GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN HẠCH Chúng tôi Matsuka Mustafa G Romagnoli R Độ nhạy 100 50 71.5 82 Độ đặc hiệu 43.5 100 54.3 55 Độ chính xác 75.9 90 69 GPB MRI Tổng Có hạch Không hạch Có hạch di căn 62 0 62 Không hạch di căn 26 20 46 Tổng 88 20 108 GIÁ TRỊ CÁC TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ HẠCH MRI Giải phẫu bênh Tổng (+) (-) Kích thƣớc >9mm kèm 1/2 dấu hiệu 21 (87.5%) 3 (12.5%) 24 Kích thƣớc >9mm đơn thuần 32 (61.5%) 20 (38.5%) 52 Tròn, không đồng nhất, 5-9mm 2 (40%) 3 (60%) 5 Bờ không đều. 7 (100%) 0 (0%) 7 Tổng 62 (70.4%) 26 (29,6%) 88 KẾT LUẬN 1. Chụp MRI vùng chậu là phƣơng tiện chẩn đoán hình ảnh có độ nhạy cao trong đánh giá giai đoạn T và N của ung thƣ trực tràng trƣớc phẫu thuật. 2. Độ đặc hiệu trong chẩn đoán hạch vùng di căn còn chƣa cao. 3. Tiêu chuẩn kích thƣớc >9mm đơn thuần trong đánh giá hạch di căn không có độ chính xác cao, cần kết hợp thêm các đặc điểm hình ảnh khác. Bờ không đều là dấu hiệu chính xác nhất. hinhanhykhoa.com KIẾN NGHỊ  Cần quan tâm phát triển các chƣơng trình tầm soát bệnh ung thƣ trực tràng nhằm chẩn đoán bệnh ở giai đoạn sớm.  Cần tăng cƣờng chất lƣợng hình ảnh và đánh giá cẩn thận các trƣờng hợp ở giai đoạn T2-T3.  Cần kết hợp nhiều tiêu chuẩn hình ảnh, nhiều chuỗi xung trên MRI cũng nhƣ kết hợp cận lâm sàng khác để đánh giá hạch di căn. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN