Khóa luận Thủ tục hải quan ở cảng biển của Mỹ đối với thực phẩm nhập khẩu

- Rau qu¶ 2,56 3,21 2,18 1,97 5,94 4,55 (Sè liÖu tõ 1998-2002: Nguån: Tæng côc h¶i quan ViÖt Nam n¨m 2003 Sè liÖu 7 th¸ng ®Çu n¨m 2003: Nguån: US. Census Bureau 2003) Trong sè nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü ®øng ®Çu vÒ kim ng¹ch lµ thñy s¶n. XuÊt khÈu thñy s¶n ®¹t 673,75 triÖu USD, gÊp rÊt nhiÒu lÇn so víi nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm kh¸c víi møc t¨ng qua c¸c n¨m tõ 1998 ®Õn 2002 t­¬ng ®èi cao kho¶ng 40% ®Õn 60%. Mü hiÖn nay ®ang lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu thñy s¶n lín nhÊt cña ViÖt Nam v­ît qua c¶ thÞ tr­êng NhËt. Cã ®­îc kÕt qu¶ trªn lµ do hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam cã chÊt l­îng tèt, mïi vÞ th¬m ngon nªn ®­îc ng­êi tiªu dïng Mü ­a chuéng vµ b¸n ®­îc møc gi¸ cao h¬n so víi c¸c n­íc xuÊt khÈu kh¸c ®èi víi mét sè mÆt hµng nh­ t«m, c¸ basa, c¸ ngõ. N¨m 2003, mÆc dï c¸ basa ViÖt Nam bÞ coi lµ b¸n ph¸ gi¸ t¹i thÞ tr­êng Mü vµ ph¶i chÞu thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ song kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n vÉn ®¹t 446,3 triÖu USD, dù kiÕn sÏ cßn tiÕp tôc t¨ng trong c¸c th¸ng cßn l¹i. Cµ phª ®­îc coi lµ mÆt hµng thùc phÈm cã kim ng¹ch lín thø 2 trong sè c¸c mÆt hµng thùc phÈm xuÊt sang Hoa Kú. Tuy nhiªn kim ng¹ch nµy ®ang gi¶m: n¨m 1998 kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam sang Mü ®¹t 86,31 triÖu USD nh­ng ®Õn n¨m 2002 con sè nµy ch­a cßn mét nöa (chØ cã 39,51 triÖu USD), n¨m 2003 cµ phª ®ang cã dÊu hiÖu phôc håi víi kim ng¹ch 7 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 43,41 triÖu USD. Kim ng¹ch cµ phª gi¶m lµ do gi¸ cµ phª trªn thÞ tr­êng thÕ giíi biÕn ®éng m¹nh, ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn c¸c n­íc xuÊt khÈu cµ phª, h¬n n÷a vÊn ®Ò mÊt th­¬ng hiÖu cµ phª ViÖt Nam t¹i Mü nh­ tr­êng hîp cña cµ phª Trung Nguyªn còng lµ nh©n tè lµm cho cµ phª cña ViÖt Nam chiÕm thÞ phÇn nhá ®i trªn thÞ tr­êng nµy. H¹t ®iÒu, h¹t tiªu cã nh÷ng b­íc t¨ng tr­ëng ®ét ph¸. Kim ng¹ch xuÊt khÈu h¹t ®iÒu ViÖt Nam sang Mü qua c¸c n¨m ®Òu t¨ng vµ ®¹t 71,51 triÖu USD n¨m 2002, con sè nµy cña h¹t tiªu lµ 16,82 triÖu USD. H¹t ®iÒu vµ h¹t tiªu lµ hai mÆt hµng cã thÕ m¹nh cña ViÖt Nam, n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn lín, do ®ã cã kh¶ n¨ng trë thµnh mÆt hµng cã kim ng¹ch chiÕm tû träng cao h¬n n÷a trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc phÈm cña ViÖt Nam sang Mü. Ngoµi nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm nãi trªn, chÌ, quÕ, rau qu¶ mÆc dï cã tû träng rÊt nhá trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc phÈm sang Mü song còng ®ang cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng chó ý. §a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu lµ mét c¸ch gi¶m thiÓu rñi ro vµ n©ng cao th­¬ng hiÖu hµng ViÖt Nam ë thÞ tr­êng Mü. 3.1.2. Nh÷ng khã kh¨n cña ViÖt Nam khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng thùc phÈm sang Mü MÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam sang Mü t¨ng qua c¸c n¨m, c¸c mÆt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu còng ngµy cµng ®a d¹ng h¬n song hµng thùc phÈm ViÖt Nam vÉn ®ang vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n xuÊt ph¸t c¶ tõ hai phÝa ViÖt Nam vµ Mü. Tèc ®é ph¸t triÓn còng nh­ gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm sÏ cßn t¨ng cao h¬n n÷a nÕu nh÷ng khã kh¨n trªn ®­îc gi¶i quyÕt, kh¾c phôc. 3.1.2.1. Hµng thùc phÈm ViÖt Nam xuÊt sang Mü chñ yÕu lµ nh÷ng mÆt hµng s¬ chÕ, hµm l­îng chÕ biÕn ch­a cao, quy m« nhá bÐ, chñng lo¹i ch­a ®a d¹ng, kü thuËt b¶o qu¶n cßn h¹n chÕ H¹n chÕ vÒ kü thuËt s¶n xuÊt lµ vÊn ®Ò khã kh¨n chung cña c¶ nÒn kinh tÕ mµ kh«ng ph¶i lµ riªng cho ngµnh s¶n xuÊt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu. Do tr×nh ®o s¶n xuÊt ch­a cao nªn nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm cña ta chñ yÕu lµ ë d¹ng s¬ chÕ. VÝ dô nh­ mÆt hµng t«m xuÊt sang Mü cã tíi 80% d­íi d¹ng cÊp ®«ng ch­a qua chÕ biÕn, cµ phª Robusta xuÊt khÈu lµ cµ phª th« lo¹i II, cã tíi 5% h¹t ®en vµ h¹t bÓ, cµ phª ®· qua chÕ biÕn th× gÇn nh­ kh«ng cã. Quy m« s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm cña ViÖt Nam ch­a thÓ ®¹t tíi tÝnh kinh tÕ cña quy m«, l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt vµ kh«ng thÓ ®¸p øng nh÷ng ®¬n ®Æt hµng lín tõ phÝa Mü trong khi ®ã ®¬n ®Æt hµng lín lµ mét ®Æc tr­ng cña nh÷ng nhµ nhËp khÈu n­íc nµy. §iÒu nµy dÉn ®Õn hÖ qu¶ tÊt yÕu c¬ héi thÞ tr­êng bÞ bá lì mµ kim ng¹ch xuÊt khÈu còng kh«ng thÓ t¨ng cao ®­îc. MÆt hµng thùc phÈm lµ mÆt hµng ®ßi hái rÊt cao vÒ kü thuËt b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh chuyªn chë trong khi ®ã viÖc ®¸p øng nhu cÇu nµy cña ViÖt Nam cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. Hoa Kú cã vÞ trÝ ®Þa lý c¸ch xa ViÖt Nam, h¬n n÷a chuyªn chë b»ng ®­êng biÓn hµng thùc phÈm xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Hoa Kú l¹i ph¶i qua c¶ng trung chuyÓn ë Singapore, Hång K«ng nªn kü thuËt b¶o qu¶n ®Ó gi÷ ®é t­¬i sèng cho hµng thùc phÈm cµng quan träng h¬n bao giê hÕt. NhiÒu l« hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam xuÊt sang Mü kh«ng ®­îc h¶i quan chÊp nhËn v× qua kiÓm tra h¶i quan ph¸t hiÖn thÊy ®é l¹nh trong container ch­a ®ñ hoÆc bÞ nhiÔm bÈn trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, ®iÒu ®ã chøng tá kü thuËt b¶o qu¶n cña ta cßn nhiÒu h¹n chÕ dÉn ®Õn nh÷ng tõ chèi nhËp khÈu kh«ng ®¸ng cã. 3.1.2.2. C¹nh tranh quyÕt liÖt tõ phÝa nh÷ng nhµ xuÊt khÈu thùc phÈm sang Mü vµ ngµnh s¶n xuÊt thùc phÈm cña Mü HiÖn nay cã kho¶ng 205 000 c«ng ty thùc phÈm tõ c¸c n­íc trªn thÕ giíi xuÊt khÈu sang Mü. Thùc phÈm cña ViÖt Nam xuÊt sang Mü chÞu sù c¹nh tranh quyÕt liÖt tõ nh÷ng n­íc xuÊt khÈu thùc phÈm kh¸c kh«ng nh÷ng vÒ chÊt l­îng, gi¸ c¶ mµ cßn vÒ ph­¬ng thøc thanh to¸n. Cµ phª tõ nh÷ng n­íc b¹n hµng quen thuéc víi Mü nh­ Braxin, Mªhic«, Colombia…võa cã chÊt l­îng cao, gi¸ c¶ l¹i thÊp h¬n so víi cµ phª ViÖt Nam ®· lµm cho xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam sang Mü gÆp khã kh¨n, gi¶m sót c¶ vÒ sè l­îng vµ kim ng¹ch. Ph­¬ng thøc thanh to¸n ®èi víi mÆt hµng thñy s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam ®èi víi nh÷ng nhµ nhËp khÈu Mü lµ tr¶ tiÒn ngay trong khi ®ã ®èi thñ c¹nh tranh cña chóng ta lµ Th¸i Lan, Ên §é, £cua®o…s½n sµng chÊp nhËn thêi h¹n tr¶ tiÒn 30-60 ngµy kÓ tõ khi cÊp vËn ®¬n. Lµ b¹n hµng víi Mü l©u n¨m nªn nh÷ng n­íc xuÊt khÈu thùc phÈm vµo Mü nh­ Cana®a, Mªhic«, Th¸i Lan, Ên §é cã nhiÒu hiÓu biÕt vÒ thãi quen, thÞ hiÕu còng nh­ phong c¸ch tiªu thô thùc phÈm cña ng­êi d©n Mü, nh÷ng quy ®Þnh cña Mü ®èi víi hµng thùc phÈm nhËp khÈu h¬n thÕ n÷a l¹i ®­îc c¸c nhµ nhËp khÈu Mü céng t¸c trong viÖc cung cÊp thiÕt bÞ, m¸y mãc, kÜ thuËt s¶n xuÊt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu. Do ®ã nh÷ng n­íc nµy cµng cã ­u thÕ h¬n ta, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm tõ nh÷ng ®èi thñ nµy kh«ng hÒ nhá. Tuy vËy, ë thÞ tr­êng Mü, hµng thùc phÈm ViÖt Nam kh«ng chØ cã nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh lµ hµng thùc phÈm tõ nh÷ng n­íc xuÊt khÈu kh¸c vµo Mü mµ chÝnh hµng thùc phÈm ®­îc s¶n xuÊt t¹i Mü míi lµ nh÷ng trë ng¹i kh«ng dÔ g× v­ît qua. Vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü, víi kÕt qu¶ bÊt lîi cho phÝa ViÖt Nam, lµ mét th¸ch thøc ®Çu tiªn vÒ c¹nh tranh mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt thùc phÈm cña ViÖt Nam ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¸c nhµ s¶n xuÊt thùc phÈm cña Mü. Khi møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ 63,88% ¸p dông chung cho nh÷ng nhµ c«ng ty xuÊt khÈu c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü sÏ lµm cho kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy gi¶m ®i vµ ch¾c ch¾n thÞ phÇn c¸ tra, c¸ basa ViÖt Nam t¹i Mü sÏ bÞ thu hÑp l¹i. Chóng ta ®Òu biÕt Mü lµ mét trong nh÷ng n­íc ®Çu tiªn tham gia vµo HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch (GATT), sau nµy trë thµnh Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Vßng ®µm ph¸n Uruguay n¨m 1986 ®· ®­a ra nhiÒu hiÖp ®Þnh cã ý nghÜa s©u s¾c ®èi víi th­¬ng m¹i thÕ giíi trong ®ã liªn quan ®Õn thùc phÈm cã hiÖp ®Þnh vÒ viÖc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p vÖ sinh vµ vÖ sinh thùc vËt. HiÖp ®Þnh nµy ®· ®Ò ra nhiÒu lo¹i tiªu chuÈn hµng ho¸ vµ c¸c quy ®Þnh an toµn hoÆc y tÕ ®èi víi c¸c nguy c¬ tõ c¸c lo¹i s©u vµ bÖnh ë thùc vµ ®éng vËt, hoÆc c¸c chÊt phô gia, chÊt ®éc hoÆc c¸c c¬ thÓ sèng g©y bÖnh trong thùc phÈm, thøc uèng hay c¸c lo¹i thøc ¨n gia sóc. HiÖp ®Þnh nµy song hµnh víi hiÖp ®Þnh vÒ c¸c tiªu chuÈn c¨n b¶n - tøc hiÖp ®Þnh vÒ c¸c hµng rµo kü thuËt ®èi víi th­¬ng m¹i - lµ c¬ së quan träng ®Ó Mü b¶o hé c¸c mÆt hµng thùc phÈm do n­íc m×nh s¶n xuÊt. Ngoµi nh÷ng quy ®Þnh vÒ an toµn thùc phÈm cho d©n chóng, ®éng, thùc vËt ë Mü, nh÷ng tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i thÕ giíi còng ®­îc Mü ®­a ra ®Ó h¹n chÕ l­îng hµng thùc phÈm nhËp khÈu vÝ dô Th¸i Lan muèn Mü nhËp khÈu t«m th× ph¶i xuÊt tr×nh giÊy chøng nhËn sö dông c«ng nghÖ ®¸nh b¾t kh«ng g©y h¹i cho rïa biÓn, giÊy chøng nhËn vÒ quy tr×nh nu«i t«m kh«ng g©y t¸c h¹i cho m«i tr­êng sinh th¸i…Trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cã thÓ ph¶i xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ nµy. C¸c nhµ s¶n xuÊt thùc phÈm sÏ “thªm v©y thªm c¸nh” h¬n n÷a khi Mü dµnh mét kho¶n trî cÊp rÊt lín cho n«ng nghiÖp. §¹o luËt n«ng nghiÖp míi cña Mü (ban hµnh ngµy 13/5/2002) víi nhiÒu ®iÒu kho¶n trî cÊp m¹nh cho ngµnh n«ng nghiÖp Mü (dù kiÕn sÏ chi 181,5 tû USD trî cÊp n«ng nghiÖp trong vßng 10 n¨m, t¨ng kho¶ng 82,8 tû so víi tr­íc ®ã). §¹o luËt nµy cña Mü sÏ khiÕn cho n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng thùc phÈm Mü sÏ rÊt cao, lµm thiÖt h¹i cho c¸c n­íc nghÌo, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam. 3.1.2.3. Nh÷ng quy ®Þnh kh¾t khe cña Mü ®èi víi hµng thùc phÈm nhËp khÈu Thùc phÈm ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng nh¹y c¶m khã nhËp khÈu vµo Mü v× nã liªn quan ®Õn søc kháe cña ng­êi d©n, m«i tr­êng, ®éng thùc vËt ë Mü. §Ó ®­îc phÐp nhËp khÈu, hµng thùc phÈm ph¶i tu©n theo rÊt nhiÒu luËt lÖ, quy ®Þnh ®­a ra bëi c¶ chÝnh quyÒn liªn bang vµ chÝnh quyÒn c¸c tiÓu bang vµ chÞu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña nhiÒu c¬ quan nh­ h¶i quan, c¸c c¬ quan qu¶n lý an toµn thùc phÈm, c¸c c¬ quan th­¬ng m¹i…Ngoµi nh÷ng quy ®Þnh, luËt ®­îc ®Ò cËp ë ch­¬ng 1 nh»m cã ®­îc nguån cung cÊp thùc phÈm an toµn, lµnh m¹nh, gÇn ®©y tæng thèng Mü ®· ký th«ng qua §¹o luËt s½n sµng ®èi phã víi khñng bè sinh häc vµ an ninh y tÕ c«ng céng n¨m 2002 (gäi t¾t lµ §¹o luËt khñng bè sinh häc 2002) trong ®ã bao gåm nhiÒu ®iÒu luËt nh»m ®¶m b¶o sù an toµn cña Hoa Kú tr­íc khñng bè sinh häc vµ b¶o vÖ viÖc cung cÊp thùc phÈm cho toµn liªn bang chèng l¹i mèi ®e däa g©y truyÒn nhiÔm bÖnh. Côc qu¶n lý thùc phÈm vµ d­îc phÈm (FDA) chÞu tr¸ch nhiÖm thóc ®Èy vµ thùc thi c¸c biÖn ph¸p an toµn thùc phÈm bao gåm bèn ®iÒu luËt chÝnh vµ nhiÒu v¨n b¶n h­íng dÉn. Bèn ®iÒu luËt ®­îc kh¸i qu¸t nh­ sau: §¨ng ký c¸c c¬ së s¶n xuÊt thùc phÈm: TÊt c¶ c¸c c¬ së trong vµ ngoµi n­íc s¶n xuÊt, chÕ biÕn, ®ãng gãi hay chøa ®ùng thùc phÈm ®Ó tiªu thô t¹i n­íc Mü ®Òu ph¶i ®­îc ®¨ng ký víi FDA chËm nhÊt lµ ngµy 12/12/2003. ViÖc ®¨ng ký nµy sÏ bao gåm cung cÊp c¸c th«ng tin nh­ tªn h·ng, ®Þa chØ, mÆt hµng thùc phÈm v.v…C¸c trang tr¹i, nhµ hµng, c¸c c¬ së kinh doanh thùc phÈm b¸n lÎ, c¸c c¬ së phi lîi nhuËn cã nÊu hay phôc vô c¸c mÆt hµng thùc phÈm, c¸c tµu ®¸nh b¾t c¸ kh«ng cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh chÕ biÕn th× kh«ng ph¶i ¸p dông quy ®Þnh nµy. §ång thêi quy ®Þnh nµy còng kh«ng ¸p dông ®èi víi c¸c c¬ së n­íc ngoµi nÕu thùc phÈm tõ c¬ së nµy ph¶i ®­îc c¬ së kh¸c chÕ biÕn thªm hoÆc ®ãng gãi tr­íc khi nhËp khÈu vµo Mü, hoÆc ®èi víi c¸c c¬ së chØ hoµn thiÖn nèt mét phÇn viÖc nhá nh­ d¸n nh·n m¸c. FDA ph¶i ®­a ra c¸c quy ®Þnh cuèi cïng tr­íc ngµy 12/12/2003, nh­ng c¸c c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn thùc phÈm vÉn ph¶i ®¨ng ký tr­íc ngµy ®ã cho dï c¸c quy ®Þnh ®· ®­îc hoÆc ch­a th«ng qua lÇn cuèi cïng. ViÖc ®¨ng ký nµy lµ miÔn phÝ. ThiÕt lËp vµ duy tr× viÖc l­u tr÷: C¸c c«ng viÖc s¶n xuÊt, chÕ biÕn, ®ãng gãi, vËn chuyÓn, ph©n phèi, giao nhËn, tÝch tr÷ hay nhËp khÈu thùc phÈm sÏ ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× viÖc l­u tr÷ hå s¬ mµ FDA quyÕt ®Þnh lµ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ngay lËp tøc c¸c nguån cung cÊp thùc phÈm nhËn tõ ®©u vÒ vµ ai lµ ng­êi nhËn. §iÒu nµy cho phÐp FDA cã thÓ lÇn theo c¸c mèi ®e do¹ g©y nguy hiÓm ®Õn søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng cña con ng­êi hay gia sóc. Göi th«ng b¸o tr­íc vÒ c¸c chuyÕn hµng nhËp khÈu: trong hoÆc sau ngµy 12/12/2003 FDA ph¶i nhËn ®­îc th«ng b¸o tr­íc vÒ mçi chuyÕn hµng thùc phÈm nhËp vµo n­íc Mü. Th«ng b¸o nµy ph¶i bao gåm phÇn m« t¶ vÒ thùc phÈm, nhµ s¶n xuÊt vµ nhµ vËn chuyÓn, n­íc xuÊt xø, hµng ®­îc ®­a lªn tµu tõ n­íc nµo vµ dù kiÕn hµng ®­a vµo t¹i c¶ng nµo. FDA ph¶i ®­a ra c¸c quy ®Þnh cuèi cïng tr­íc ngµy 12/12/2003. NÕu quy ®Þnh cuèi cïng ch­a ®­îc ®­a ra vµo ngµy ®ã, th× §¹o luËt vÉn yªu cÇu c¸c nhµ nhËp khÈu ph¶i göi th«ng b¸o cho FDA chËm nhÊt lµ 8 giê vµ kh«ng qu¸ 5 ngµy tr­íc khi chuyÓn hµng lªn tµu. Xö ph¹t hµnh chÝnh: cho phÐp FDA ®­îc thu gi÷ mÆt hµng thùc phÈm nÕu FDA cã ®­îc c¸c b»ng chøng ®¸ng tin cËy hay th«ng tin vÒ viÖc thùc phÈm ®ã cã nguy c¬ g©y hËu qu¶ nghiªm träng ®Õn søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng con ng­êi vµ gia sóc. “Doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thùc phÈm chÕ biÕn lÉn hµng n«ng s¶n vµo thÞ tr­êng Mü kh«ng chØ cÇn chó träng n©ng cao chÊt l­îng, mµ cßn ph¶i nghiªn cøu thÊu ®¸o luËt lÖ cña n­íc nµy vÒ thùc phÈm, v× luËt lÖ cña Mü lu«n thay ®æi theo h­íng ngµy cµng kh¾t khe h¬n víi nhãm hµng n«ng s¶n, thùc phÈm.” ý kiÕn cña bµ Sharon White, Phã tæng l·nh sù Hoa Kú t¹i ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh thªm mét lÇn n÷a t×m ®­îc ®¬n ®Æt hµng thùc phÈm cña Mü ®· khã, ®Ó l« hµng thùc phÈm ®­îc phÐp vµo Mü cµng khã h¬n, ®ßi hái c¸c nhµ xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam ph¶i ®Çu t­ c«ng søc vµ tiÒn cña. 3.1.2.4. Sù phøc t¹p vµ g¾t gao cña thñ tôc h¶i quan Mü ®èi víi hµng thùc phÈm nhËp khÈu Hµng thùc phÈm xuÊt khÈu sang Mü sÏ ph¶i ®èi mÆt víi rµo c¶n ®Çu tiªn ®ã lµ h¶i quan Mü. Hµng sÏ ph¶i tr¶i qua c¸c b­íc kh¸c nhau nh­ khai b¸o, kiÓm tra, nép thuÕ, kiÓm tra sau th«ng quan…mµ mçi b­íc l¹i cã nh÷ng yªu cÇu, quy ®Þnh riªng cña nã. Hå s¬ khai b¸o kh«ng ®Çy ®ñ chøng tõ, cã sù m©u thuÉn trong néi dung mét chøng tõ hay gi÷a c¸c chøng tõ víi nhau còng cã thÓ lµm cho viÖc th«ng quan bÞ chËm l¹i. H¬n n÷a, h¶i quan Hoa Kú cã thÓ yªu cÇu xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ cÇn thiÕt kh¸c ngoµi bé chøng tõ khai b¸o ra. §iÒu nµy g©y nhiÒu phiÒn to¸i cho nhµ nhËp khÈu, ®«i khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. KiÓm tra hµng thùc phÈm th× kh«ng ph¶i chØ ®­îc tiÕn hµnh bëi h¶i quan mµ cßn liªn quan ®Õn mét sè c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm kh¸c cña Mü víi c¸c quy tr×nh, thñ tôc riªng ®ßi hái cÇn ph¶i tu©n thñ. Hµng thùc phÈm ViÖt Nam kü thuËt b¶o qu¶n cßn h¹n chÕ, vËn chuyÓn ®­îc tíi Mü ®· coi lµ mét thµnh c«ng nh­ng ®Ó qua ®­îc thêi gian lµm thñ tôc h¶i quan th× qu¶ lµ khã. NhiÒu l« hµng khi ®· gi¶i quyÕt xong víi h¶i quan vÒ thñ tôc giÊy tê th× ®· kh«ng cßn gi¸ trÞ th­¬ng m¹i. Theo «ng Walter Block, Chñ tÞch hiÖp héi doanh nghiÖp Mü (Amcham) trong mét cuéc gÆp gì víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Mü cho biÕt h¶i quan Mü cã mét danh s¸ch c¸c quèc gia mµ hµng ho¸ cÇn ph¶i ®­îc kiÓm tra chÆt chÏ thñ tôc xuÊt khÈu. HiÖn ViÖt Nam ®ang n»m trong danh s¸ch nµy. §iÒu nµy cµng lµm cho hµng thùc phÈm ViÖt Nam sang Mü gÆp khã kh¨n h¬n. 3.1.2.5. Sù thiÕu hiÓu biÕt cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam vÒ thÞ tr­êng, luËt lÖ cña Mü MÆc dï ë Mü mäi luËt lÖ, quy ®Þnh ®Òu ®­îc c«ng bè c«ng khai trªn c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng ®Æc biÖt lµ internet, song rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cßn m¬ hå, thiÕu hiÓu biÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸p luËt Hoa Kú. ThiÕu hiÓu biÕt vÒ luËt lÖ cña Mü lµ mét trong nh÷ng lý do mµ rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp lín ®Òu chän gi¶i ph¸p an toµn lµ…ngåi chê nhµ nhËp khÈu Hoa Kú sang ®Æt hµng vµ chØ b¸n hµng theo ®iÒu kiÖn FOB. §ã kh«ng ph¶i lµ c¸ch lµm ¨n hiÖu qu¶, mang l¹i lîi nhuËn cao, thËm chÝ c¬ héi cã ®­îc ®¬n ®Æt hµng, c¬ héi ®Ó x©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü sÏ bÞ mÊt ®i. Kh«ng thÓ tù m×nh th«ng hiÓu luËt Mü, còng kh«ng thÓ cã ®ñ chi phÝ thuª c«ng ty t­ vÊn luËt cña Mü, ®ã lµ mét vßng luÈn quÈn cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam kh«ng riªng g× nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm. Nghiªn cøu thÞ tr­êng Mü tõ ®ã t×m hiÓu nhu cÇu, t©m lý, thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng Mü còng ®ang lµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam nhá bÐ vÒ quy m« vµ vèn. NÕu tù m×nh bá ra chi phÝ nghiªn cøu thÞ tr­êng Mü th× v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. Do vËy, c¸c hiÖp héi cÇn ph¶i ®­îc thµnh lËp, hç trî cña chÝnh phñ còng cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn. Céng t¸c víi b¹n hµng Mü ®Ó cã nh÷ng th«ng tin vÒ yªu cÇu ®èi víi s¶n phÈm lµ viÖc cÇn thiÕt nªn lµm v× ®©y lµ c¸ch dÔ dµng ®Ó hiÓu nh÷ng quy ®Þnh, luËt lÖ vÒ thùc phÈm cña Mü mµ kh«ng cÇn nhiÒu chi phÝ bá ra. Khã kh¨n vÉn lu«n ®Æt ra c¶ vÒ mÆt chñ quan vµ kh¸ch quan. VÊn ®Ò ë chç ta kh«ng thÓ gi¶i quyÕt khã kh¨n theo kiÓu thô ®éng vÝ dô nh­ ngåi chê ®¬n ®Æt hµng cña nh÷ng doanh nghiÖp Mü, chØ b¸n FOB mµ kh«ng b¸n CIF v× sî rñi ro khi thuª tµu, sî r¾c rèi trong thñ tôc h¶i quan. Chñ ®éng nghiªn cøu, chñ ®éng thùc hiÖn ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n trong nhiÒu tr­êng hîp vÉn lµ gi¶i ph¸p tèi ­u h¬n c¶. §iÒu ®ã kh«ng chØ gióp cho nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam kh«ng nh÷ng thu vÒ ®­îc lîi nhuËn mµ cßn tÝch luü thªm nhiÒu kinh nghiÖm, v÷ng vµng h¬n trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. 3.2. Nh÷ng ®iÓm cÇn l­u ý c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ thñ tôc h¶i quan cña Mü ®èi víi nhËp khÈu hµng thùc phÈm Hoa Kú lµ mét thÞ tr­êng tiªu thô giµu cã nhÊt thÕ giíi. Søc hÊp dÉn cña thÞ tr­êng nµy ®· ®­îc chøng minh. Thùc tÕ theo kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña c¸c n­íc Ch©u ¸ cho thÊy c¸c nÒn kinh tÕ lín nh­ NhËt, Hµn Quèc, §µi Loan, ASEAN vµ Trung Quèc ®Òu rÊt coi träng thÞ tr­êng Mü vµ ®ã lµ n¬i xuÊt khÈu chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn. Nhu cÇu hµng ho¸ cña Mü rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng, tõ lo¹i mang tÝnh phæ th«ng ®Õn lo¹i cao cÊp. NÕu doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam cã mét mÆt hµng tèt, cã gi¸ c¹nh tranh th× h·y nªn xuÊt khÈu sang Hoa Kú. Hai kh¸i niÖm “b¸n tíi”(selling to) Hoa Kú vµ “b¸n ë” (selling in) Hoa Kú x¸c ®Þnh hai vÞ thÕ kh¸c nhau cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp chØ dõng ë møc ®é “b¸n tíi” Hoa Kú tøc lµ doanh nghiÖp míi ®øng ®»ng xa nh×n vµo thÞ tr­êng nµy hoÆc ®· “mon men” l¹i gÇn nh­ng ch­a d¸m vµo h¼n. B¸n hµng theo ®iÒu kiÖn FOB lóc nµy lµ thÝch hîp h¬n c¶ vµ kÕt qu¶ tÊt nhiªn an toµn nh­ng lîi nhuËn ch­a cao, th­¬ng hiÖu, h×nh ¶nh ch­a thùc sù râ nÐt. “B¸n ë” Hoa Kú còng ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp nhËn thªm nhiÒu tr¸ch nhiÖm, chi phÝ vµ rñi ro h¬n tuy nhiªn møc lîi nhuËn th× kh«ng bao giê nhá, tiÕp cËn thÞ tr­êng s©u h¬n, n¾m b¾t c¬ héi b¸n hµng nhanh h¬n nhiÒu so víi nh÷ng doanh nghiÖp “b¸n tíi” Hoa Kú. Muèn “b¸n ë” Hoa Kú, doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu kh©u c«ng viÖc nh­ cö ®¹i diÖn, thiÕt lËp hÖ thèng ph©n phèi quan hÖ víi ng­êi b¸n lÎ hay ng­êi tiªu dïng, triÓn khai vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiÕp thÞ, thuª ng­êi lµm vµ dÝnh lÝu ®Õn c¸c quy ®Þnh vµ luËt lÖ cña ChÝnh phñ Hoa Kú. HiÓu biÕt c¸c thñ tôc h¶i quan cña Mü ®èi víi hµng thùc phÈm nhËp khÈu ®· gi¶i quyÕt mét kh©u quan träng, cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Çu tiªn cho viÖc tiªu thô ®­îc l« hµng ®ã trªn thÞ tr­êng Mü nÕu doanh nghiÖp “b¸n ë” Hoa Kú. Vµ cho dï cã ch­a ®ñ søc “b¸n ë” Hoa Kú ®i ch¨ng n÷a, hiÓu biÕt thñ tôc h¶i quan Mü ®èi víi mÆt hµng thùc phÈm nhËp khÈu còng sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho hµng thùc phÈm ViÖt Nam bëi v× ng­êi nhËp khÈu nµo còng muèn ng­êi xuÊt khÈu céng t¸c tÝch cùc víi m×nh trong viÖc lµm thñ tôc nhËp khÈu cho hµng ho¸. Nh÷ng l­u ý sau ®©y sÏ chØ ra b»ng c¸ch nµo hµng sÏ ®­îc th«ng quan vµ th«ng quan mét c¸ch nhanh chãng. 3.2.1. ChuÈn bÞ l« hµng thùc phÈm 3.2.1.1. T×m hiÓu yªu cÇu cña c¸c c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm cã liªn quan ë Mü ®èi víi mÆt hµng thùc phÈm mµ doanh nghiÖp ®Þnh xuÊt khÈu §©y lµ b­íc ®Çu tiªn quan träng ®¶m b¶o thµnh c«ng cho c¸c b­íc tiÕp theo, do ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i hÕt søc l­u ý vµ cã sù chuÈn bÞ cho chu ®¸o. Ch¼ng h¹n nh­ ®èi víi mÆt hµng thñy s¶n, Côc qu¶n lý thùc phÈm vµ d­îc phÈm FDA quy ®Þnh c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong vµ ngoµi n­íc Mü ®Òu ph¶i ¸p dông hÖ thèng kiÓm so¸t chÊt l­îng s¶n phÈm dùa trªn nguyªn t¾c ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh c¸c nguy c¬ vµ ®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n (HACCP), c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i quan t©m x©y dùng hÖ thèng HACCP t¹i c¬ së cña m×nh, sau ®ã ph¶i ®¨ng ký kiÓm tra ®Ó ®­îc cÊp chøng nhËn cña Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng vµ an toµn vÖ sinh thuéc Bé Thñy s¶n, lµ c¬ quan cña nhµ n­íc ta ®­îc FDA ñy quyÒn kiÓm tra vµ chøng nhËn nÕu ®¹t yªu cÇu HACCP. §Ó x©y dùng ®­îc hÖ thèng HACCP theo yªu cÇu cña FDA, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m hiÓu quy ®Þnh chi tiÕt cña FDA vÒ HACCP ®­îc ®¨ng t¶i trªn c¸c Ên phÈm cña FDA hoÆc trªn trang web cña FDA, hay cö ng­êi tham gia c¸c líp tËp huÊn, ®µo t¹o vÒ x©y dùng quy tr×nh HACCP do Bé Thñy s¶n ViÖt Nam hoÆc c¸c tæ chøc quèc tÕ (FAO, UNDP) tæ chøc. Rau qu¶ nhËp khÈu vµo Mü còng ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh riªng ch¼ng h¹n cµ chua t­¬i, lª, tµu, chanh, cam, hµnh kh«, tái, d­a chuét, nho kh«, mËn kh«…ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nhËp khÈu cña Mü liªn quan ®Õn lo¹i h×nh, kÝch cì, ®é chÝn cña s¶n phÈm. NhËp khÈu gia sóc, gia cÇm ph¶i xin giÊy phÐp cña C¬ quan kiÓm dÞch vÒ ®éng vËt vµ thùc vËt (APHIS)… RÊt nhiÒu c¸c quy ®Þnh cÇn ph¶i ®­îc tu©n thñ ®óng, nÕu kh«ng cã sù t×m hiÓu mét c¸ch khoa häc th× doanh nghiÖp rÊt dÔ bÞ l¹c gi÷a mét rõng th«ng tin mµ kh«ng biÕt hoÆc bá sãt nh÷ng yªu cÇu cô thÓ ®èi víi mÆt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu cña m×nh. C¸ch tèt nhÊt ®Ó cã ®­îc c¸c th«ng tin nµy chÝnh lµ trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång, c¸c doanh nghiÖp cÇn yªu cÇu tõ phÝa b¹n hµng Mü cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ ph¸p luËt Mü cã liªn quan ®Õn mÆt hµng xuÊt khÈu, lµm thÕ nµo ®Ó hµng lµ hîp ph¸p, ®¸p øng ®ñ c¸c tiªu chuÈn nhËp khÈu vµo Mü, nh÷ng giÊy tê nµo cÇn thiÕt ph¶i xuÊt tr×nh cho c¸c c¬ quan qu¶n lý an toµn thùc phÈm…®Ó tõ ®ã chuÈn bÞ l« hµng cho phï hîp. Mét nguån cung cÊp th«ng tin quan träng n÷a ®ã chÝnh lµ c¬ quan qu¶n lý cña Mü ®èi víi mÆt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü. Doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ liªn l¹c qua ®iÖn tho¹i, email, th­ tõ…trùc tiÕp víi c¸c c¬ quan nµy ®Ó cã ®­îc nh÷ng h­íng dÉn cô thÓ. Trong mäi tr­êng hîp, internet vµ tiÕng Anh lµ hai c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt nÕu c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam cã ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n viªn cã kh¶ n¨ng sö dông thµnh th¹o hai c«ng cô trªn bëi v× hÇu hÕt nh÷ng quy ®Þnh, tiªu chuÈn nhËp khÈu hµng thùc phÈm cña Mü ®Òu ®­îc ®¨ng t¶i trªn internet vµ rÊt dÔ dµng t×m kiÕm. Tu©n thñ ®óng yªu cÇu cña c¸c c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm cã liªn quan ë Mü ®èi víi mÆt hµng thùc phÈm mµ doanh nghiÖp ®Þnh xuÊt khÈu còng chÝnh lµ mét ®iÒu kiÖn th«ng quan, h¬n n÷a rót ng¾n ®­îc thêi gian kiÓm tra cho l« hµng thùc phÈm t¹i c¶ng khÈu Mü, tõ ®ã ®Èy nhanh ®­îc tèc ®é th«ng quan cho hµng. 3.2.1.2. §ãng gãi hµng thùc phÈm ViÖc ®ãng gãi hµng thùc phÈm xuÊt sang Mü ®Ó ®¶m b¶o tÝnh t­¬i sèng, an toµn cho hµng ®Õn tËn n¬i giao hµng cuèi cïng vµ thuËn tiÖn cho viÖc vËn chuyÓn lµ mét yªu cÇu kü thuËt, cã tÝnh chÊt chuyªn m«n. Nh÷ng th«ng tin h­íng dÉn cho viÖc ®ãng gãi nµy cã thÓ t×m thÊy ë c¸c tµi liÖu cña c«ng ty tµu biÓn, ng­êi chuyªn chë, ®¹i lý giao nhËn…Môc nµy xin l­u ý c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ khÝa c¹nh h¶i quan trong ®ãng gãi hµng thùc phÈm, nghÜa lµ viÖc ®ãng gãi hµng thùc phÈm nªn theo c¸ch thøc mµ h¶i quan Mü cã thÓ kiÓm tra, c©n ®o vµ gi¶i phãng hµng nhanh, ®ång thêi ph¶i theo c¸ch mµ kh«ng cã møc thuÕ t¨ng thªm nµo n¶y sinh do viÖc ®ãng gãi hµng kh«ng ®óng c¸ch. §ãng gãi hµng thùc phÈm ®óng yªu cÇu vµ lËp ho¸ ®¬n lu«n lu«n ®i liÒn víi nhau. C¸c doanh nghiÖp sÏ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh th«ng quan b»ng c¸ch: - LËp ho¸ ®¬n cho l« hµng mét c¸ch cã hÖ thèng. - Cho biÕt chÝnh x¸c sè l­îng mçi mÆt hµng trong tõng hßm hay kiÖn… - Ghi ký hiÖu vµ sè hiÖu cho tõng kiÖn. - Ghi nh÷ng sè, ký m· hiÖu nµy trong ho¸ ®¬n t­¬ng øng víi nhãm hµng trong kiÖn cã nh÷ng ký m· hiÖu nµy. Khi c¸c kiÖn chØ chøa mét lo¹i hµng thùc phÈm, hoÆc khi nh÷ng hµng thùc phÈm nhËp khÈu trong c¸c kiÖn cã néi dung vµ gi¸ trÞ gièng nhau, th× viÖc kiÓm tra hµng thùc phÈm theo kiÖn ®­îc chØ ®Þnh vµ cho môc ®Ých thuÕ quan sÏ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu. §«i khi v× chñng lo¹i hµng thùc phÈm hoÆc v× c¸ch thøc ®ãng gãi kh«ng khoa häc, nh©n viªn h¶i quan sÏ ph¶i kiÓm tra c¶ chuyÕn hµng. C¸c doanh nghiÖp còng nªn biÕt r»ng h¶i quan Mü sÏ kiÓm tra hµng nhËp khÈu ®Ó t×m ma tóy giÊu trong hµng mµ ng­êi göi hµng hoÆc ng­êi nhËp khÈu kh«ng biÕt. ViÖc nµy g©y mÊt nhiÒu thêi gian vµ tiÒn b¹c cho c¶ ng­êi nhËp khÈu vµ c¬ quan h¶i quan. ViÖc kiÓm tra t×m ma tóy cã thÓ ®ßi hái ph¶i më hÕt container, hßm, kiÖn…®Ó kiÓm tra trùc tiÕp l« hµng. C«ng viÖc ®ßi hái nhiÒu lao ®éng nµy dï lµ do h¶i quan Mü, tæ chøc lao ®éng, hay c¸ nh©n lµm ®Òu ph¸t sinh chi phÝ, chËm trÔ vµ nh÷ng h­ h¹i ®èi víi hµng thùc phÈm. Ng­êi xuÊt khÈu cã thÓ kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy b»ng c¸ch lµm viÖc víi h¶i quan ®Ó x©y dùng nh÷ng tiªu chuÈn cho phÐp viÖc kiÓm tra cña c¬ quan h¶i quan cã hiÖu qu¶ nh­ dµnh mét kho¶ng trèng võa ®ñ ë trªn nãc container vµ mét lèi nhá ë gi÷a ®Ó sö dông cho viÖc kiÓm tra ma tóy cña h¶i quan vµ chã nghiÖp vô. Hµng thùc phÈm ®­îc dì ra khái tµu nh­ thÕ nµo còng ¶nh h­ëng tíi viÖc kiÓm tra cña h¶i quan. C¸ch h÷u hiÖu nhÊt lµ “palet ho¸” viÖc xÕp hµng - tøc xÕp hµng lªn c¸c gi¸, xe n©ng sÏ ®­îc sö dông vµ nh­ vËy sÏ tiÕt kiÖm thêi gian cho doanh nghiÖp. §ãng gãi kh«ng khoa häc vÝ dô nh­ ®ãng gãi chung nhiÒu lo¹i hµng cã thÓ sÏ lµm t¨ng møc thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép. Nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm ph¶i chÞu nhiÒu møc thuÕ kh¸c nhau nh­ng l¹i ®­îc ®ãng gãi chung hoÆc lÉn víi nhau, lµm cho nh©n viªn h¶i quan kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c sè l­îng hoÆc trÞ gi¸ mçi chñng lo¹i hµng, møc thuÕ ¸p dông cho toµn bé l« hµng ®ã sÏ lµ møc thuÕ cao nhÊt ¸p dông cho mét chñng lo¹i hµng nµo ®ã trong l« hµng ®ãng chung trõ khi ng­êi nhËn hµng hoÆc ®¹i diÖn cña hä t¸ch rêi c¸c lo¹i hµng ra víi sù gi¸m s¸t cña h¶i quan. Rñi ro vµ chi phÝ cña viÖc ph©n t¸ch c¸c lo¹i hµng thuéc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi nhËn hµng. ViÖc ph©n t¸ch ph¶i ®­îc tiÕn hµnh trong vßng 30 ngµy (trõ khi ®­îc phÐp l©u h¬n) kÓ tõ ngµy h¶i quan th«ng b¸o cho ng­êi nhËn hµng biÕt vÒ nhiÒu lo¹i hµng ®­îc ®ãng gãi chung. TiÒn thï lao vµ c¸c chi phÝ cho nh©n viªn h¶i quan gi¸m s¸t viÖc ph©n t¸ch l« hµng sÏ do ng­êi nhËn hµng thanh to¸n. RÊt nhiÒu thêi gian l·ng phÝ vµ chi phÝ sÏ ph¸t sinh nÕu viÖc ®ãng gãi hµng kh«ng khoa häc. 3.2.1.3. Ký m· hiÖu hµng thùc phÈm H¶i quan sÏ kiÓm tra rÊt g¾t gao viÖc ghi ký m· hiÖu cho hµng thùc phÈm nhËp khÈu nhÊt lµ viÖc ghi ký m· hiÖu n­íc xuÊt xø. Ghi ký m· hiÖu sai hay gian lËn th× hµng kh«ng nh÷ng kh«ng ®­îc th«ng quan mµ doanh nghiÖp cßn ph¶i nép ph¹t kh¸ nÆng. Do vËy, doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam ph¶i t×m hiÓu nh÷ng quy ®Þnh cña h¶i quan Mü vÒ ký m· hiÖu vµ c¸c luËt vÒ ký m· hiÖu hµng ho¸ cña Mü. LuËt cña Mü quy ®Þnh mçi mÆt hµng do n­íc ngoµi s¶n xuÊt ph¶i ®­îc ghi ký m· hiÖu ë nh÷ng vÞ trÝ dÔ thÊy, râ rµng, khã tÈy xo¸, vµ th­êng xuyªn theo néi dung cña hµng ho¸ cho phÐp cïng víi tªn tiÕng Anh cña n­íc xuÊt xø. Ký m· hiÖu bao gåm nh÷ng néi dung chÝnh sau: tªn s¶n phÈm; sè hiÖu c¬ së s¶n xuÊt, n­íc xuÊt xø ghi ngay d­íi tªn s¶n phÈm; tªn vµ ®Þa chØ ng­êi s¶n xuÊt hoÆc ng­êi ph©n phèi; träng l­îng tÞnh; thµnh phÇn; th«ng tin dinh d­ìng vµ h­íng dÉn xÕp dì (nÕu cÇn thiÕt). Ký m· hiÖu n­íc xuÊt xø lµ mét néi dung b¾t buéc cña ký m· hiÖu hµng thùc phÈm. Tuy nhiªn, ®èi víi mét sè hµng thùc phÈm nhÊt ®Þnh cã thÓ kh«ng b¾t buéc hoÆc ®­îc miÔn ghi ký hiÖu n­íc xuÊt xø. H¶i quan Mü cã danh s¸ch c¸c mÆt hµng cô thÓ kh«ng b¾t buéc ph¶i ghi ký hiÖu n­íc xuÊt xø, hµng thùc phÈm chØ chiÕm sè Ýt trong ®ã (vÝ dô chØ cã rau qu¶, h¹t, ®éng vËt sèng hoÆc ®· chÕt, c¸, chim ë trong tr¹ng th¸i tù nhiªn hoÆc kh«ng xö lý g× thªm). NÕu nh÷ng mÆt hµng nµy l¹i ®­îc ®ãng gãi l¹i ë Mü, th× nh÷ng bao b× míi ph¶i ®­îc ghi ký hiÖu tªn n­íc xuÊt xø. Kh«ng thùc hiÖn ®óng yªu cÇu nµy, doanh nghiÖp sÏ ph¶i chÞu mét møc ph¹t hoÆc møc thuÕ bæ sung cho hµng. Nh÷ng mÆt hµng sau ®­îc miÔn ghi ký m· hiÖu n­íc xuÊt xø: - Hµng ho¸ ®­îc nhËp khÈu ®Ó ng­êi nhËp khÈu dïng vµ kh«ng ®­îc b¸n l¹i. - Hµng ho¸ ®­îc ng­êi nhËp khÈu gia c«ng ë Mü. - Hµng ho¸ mµ ng­êi mua cuèi cïng ë Mü ®· biÕt xuÊt xø cña hµng ®ã mét c¸ch hiÓn nhiªn. - Hµng ho¸ kh«ng thÓ ghi ký m· hiÖu ®­îc. - Hµng ho¸ kh«ng thÓ ghi ký m· hiÖu tr­íc khi göi sang Mü v× sÏ g©y h­ h¹i. - C¸c chÊt liÖu th«. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam cÇn ph¶i l­u ý ®èi víi vÊn ®Ò ghi ký m· hiÖu cho hµng thùc phÈm cña m×nh. TÊt c¶ c¸c th«ng tin trªn bao b× ngoµi, còng nh­ trªn bao b× trùc tiÕp cña mÆt hµng ®Òu ph¶i ®¶m b¶o trung thùc, râ rµng, nhÊt lµ ký hiÖu n­íc xuÊt xø. Ghi ký m· hiÖu kh«ng trung thùc, gian lËn hoÆc kh«ng râ rµng, kh«ng tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña Mü sÏ ph¸t sinh thªm nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ nh­ chi phÝ ®ãng gãi l¹i, chi phÝ kiÓm tra, gi¸m s¸t cña h¶i quan, g©y h­ h¹i cho hµng nhÊt lµ ®èi víi hµng thùc phÈm. 3.2.1.4. ThiÕt lËp quy tr×nh an ninh tuyÖt ®èi ë c¬ së s¶n xuÊt vµ trong qu¸ tr×nh chuyªn chë Mét trong nhiÒu ph­¬ng thøc bu«n lËu ma tóy chñ yÕu vµo Mü lµ göi lÉn vµo hµng nhËp khÈu. Nh÷ng kÎ bu«n lËu ma tóy sÏ ®Æt ma tóy trong c¸c l« hµng hoÆc trong c¸c container chøa hµng ®­îc phÐp nhËp khÈu vµo Mü. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i thiÕt lËp ®­îc quy tr×nh an ninh tuyÖt ®èi ë c¬ së s¶n xuÊt vµ trong qu¸ tr×nh chuyªn chë. Ngay tõ kh©u ®ãng gãi hµng thùc phÈm, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o bao b× ®ãng gãi ch¾c ch¾n, nÕu bao b× cã bÞ më th× sÏ cã dÊu hiÖu nhËn biÕt. S¾p xÕp hµng còng ph¶i theo c¸ch hîp lý sao cho chã nghiÖp vô cña h¶i quan cã thÓ ph¸t hiÖn ra ma tóy giÊu trong kiÖn hµng. Mét kiÖn hµng bÞ ph¸t hiÖn cã chøa chÊt ma tóy sÏ khiÕn cho viÖc kiÓm tra toµn bé l« hµng sÏ chÆt chÏ h¬n vµ mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. C¸ch tèt nhÊt lµ phßng ngõa cßn h¬n kh¾c phôc, do vËy mµ ®èi víi vÊn ®Ò nµy, c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i dµnh sù quan t©m thÝch ®¸ng. 3.2.1.5. §¨ng ký nh·n hiÖu cho hµng thùc phÈm t¹i Mü §¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ cho hµng thùc phÈm t¹i Mü lµ mét trong nh÷ng c«ng viÖc ®Çu tiªn doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam nªn lµm tr­íc khi xuÊt khÈu sang Mü, ®Ó tr¸nh bÞ chiÕm ®o¹t nh·n hiÖu vµ kh«ng gÆp ph¶i bÊt k× trë ng¹i nµo trong viÖc kiÓm tra cña h¶i quan Mü nh»m b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. §· cã nhiÒu tr­êng hîp nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam bÞ doanh nghiÖp n­íc ngoµi chiÕm ®o¹t, ®¨ng ký tr­íc t¹i Mü nh­ cµ phª Trung Nguyªn, n­íc m¾m Phó Quèc… Theo luËt Mü, bÊt k× mÆt hµng thùc phÈm nµo qua kiÓm tra h¶i quan nÕu bÞ ph¸t hiÖn mang nh·n hiÖu gi¶ hoÆc sao chÐp, b¾t ch­íc mét nh·n hiÖu ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn cña mét c«ng ty Mü, hay nh·n hiÖu cña mét c«ng ty n­íc ngoµi ®· ®¨ng ký b¶n quyÒn t¹i Mü ®Òu cã thÓ bÞ h¶i quan b¾t gi÷ vµ tÞch thu. Muèn ®­îc th«ng quan vµ th«ng quan nhanh chãng, c¸c mÆt hµng thùc phÈm ViÖt Nam ph¶i ®­îc ®¨ng ký nh·n hiÖu t¹i Mü. Doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ víi V¨n phßng s¸ng chÕ vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ Mü (USPTO) b»ng giÊy tê hoÆc qua email, tuy nhiªn, ®Ó thµnh c«ng ngoµi viÖc göi th­ ®iÖn tö c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý chän mét ®¹i diÖn cña m×nh ë Mü ®Ó tiÕp tôc trao ®æi th«ng tin. Chi phÝ cho viÖc ®¨ng ký mét nhãm s¶n phÈm lµ 335 USD vµ thêi gian xÐt cÊp lµ 15-18 th¸ng. Doanh nghiÖp nép ®¬n ®¨ng ký ph¶i s½n sµng gi¶i ®¸p nh÷ng c©u hái cña USPTO, nÕu kh«ng cã tr¶ lêi, ®¬n ®¨ng ký sÏ bÞ ®×nh chØ. B¶n sao ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ sÏ ®­îc nép cho c¬ quan h¶i quan vµ ®­îc l­u gi÷ theo quy ®Þnh. Doanh nghiÖp ViÖt Nam hoµn toµn cã thÓ yªn t©m khi h¶i quan Mü tiÕn hµnh kiÓm tra hµng thùc phÈm ®Ó b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. 3.2.2. ChuÈn bÞ bé hå s¬ vÒ hµng thùc phÈm Bªn c¹nh hµng thùc phÈm th× bé hå s¬ vÒ hµng thùc phÈm lµ ®èi t­îng chñ yÕu chÞu sù kiÓm tra cña h¶i quan, h¬n thÕ n÷a, h¶i quan sÏ kiÓm tra trùc tiÕp bé hå s¬ tr­íc khi kiÓm tra hµng thùc phÈm. NhiÒu tr­êng hîp, hµng sÏ ®­îc th«ng quan ngay trªn c¬ së bé hå s¬ khai b¸o. Do vËy, bé hå s¬ ®Çy ®ñ chøng tõ, néi dung cña c¸c chøng tõ khai b¸o trung thùc, chÝnh x¸c vÒ hµng thùc phÈm, tu©n thñ theo ®óng quy ®Þnh cña h¶i quan Mü lµ mét nh©n tè quan träng chñ yÕu ®Ó hµng thùc phÈm ®­îc phÐp th«ng quan. Vµ cho dï tù m×nh lµm thñ tôc h¶i quan t¹i Mü cho hµng thùc phÈm hay ng­êi nhËp khÈu Mü sÏ tiÕn hµnh c«ng viÖc nµy, th× tr¸ch nhiÖm cung cÊp ®Çy ®ñ chøng tõ trong bé hå s¬ khai b¸o vµ chøng tõ liªn quan ®Õn bé hå s¬ khai b¸o, còng nh­ c¸c néi dung khai b¸o trªn chøng tõ, ph¶i ®­îc doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam quan t©m vµ chuÈn bÞ chu ®¸o. 3.2.2.1. Bé hå s¬ ph¶i ®Çy ®ñ chøng tõ Ng­êi lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng nhËp khÈu ph¶i nép cho c¬ quan h¶i quan Mü hai bé hå s¬ ®ã lµ bé hå s¬ khai b¸o hµng nhËp khÈu vµ bé hå s¬ tãm t¾t. Bé hå s¬ khai b¸o hµng nhËp khÈu ph¶i ®­îc xuÊt tr×nh trong vßng 15 ngµy kÓ tõ ngµy hµng ®Õn c¶ng n¬i lµm thñ tôc nhËp khÈu vµ bao gåm nh÷ng chøng tõ sau: Tê khai h¶i quan hµng nhËp khÈu theo mÉu h¶i quan 7533 hoÆc ®¬n xin cho giao hµng ngay theo mÉu h¶i quan 3461 trong tr­êng hîp hµng cÇn ®­îc giao ngay. B»ng chøng chøng minh quyÒn nhËp khÈu. Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i hoÆc ho¸ ®¬n s¬ bé khi ch­a thÓ lËp ®­îc ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i. PhiÕu ®ãng gãi hµng nÕu cÇn thiÕt. GiÊy b¶o ®¶m theo mÉu cña h¶i quan b¶o ®¶m cho viÖc nép thuÕ, phÝ vµ c¸c kho¶n ph¹t vi ph¹m (nÕu cã). Nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng th«ng quan cña hµng thùc phÈm. Bé hå s¬ tãm t¾t ph¶i ®­îc xuÊt tr×nh trong vßng 10 ngµy kÓ tõ lóc hµng thùc phÈm ®­îc th«ng quan. Bé hå s¬ tãm t¾t rÊt quan träng v× nã cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ph©n lo¹i hµng thùc phÈm, Ên ®Þnh thuÕ suÊt, vµ thu thËp d÷ liÖu thèng kª chÝnh x¸c. Bé hå s¬ tãm t¾t kh«ng hîp lÖ, hµng ®· th«ng quan còng cã kh¶ n¨ng bÞ c¬ quan h¶i quan triÖu håi vµ thu gi÷. Nh÷ng chøng tõ sau ®©y cã trong bé hå s¬ tãm t¾t: B¶n sao toµn bé chøng tõ nhËp khÈu ®· tr¶ l¹i cho ng­êi nhËp khÈu, ng­êi m«i giíi h¶i quan sau khi hµng ®­îc th«ng quan. Tê khai tãm t¾t hµng nhËp khÈu theo mÉu h¶i quan 7501. GiÊy chøng nhËn hoµn tr¶ bé hå s¬ khai b¸o hµng nhËp khÈu còng nh­ toµn bé l« hµng thùc phÈm nhËp khÈu cho ng­êi nhËp khÈu hoÆc ng­êi m«i giíi h¶i quan ®­îc ñy quyÒn. C¸c ho¸ ®¬n vµ chøng tõ kh¸c cÇn cho viÖc x¸c ®Þnh møc thuÕ, thèng kª hoÆc chøng nhËn r»ng mäi yªu cÇu vÒ nhËp khÈu ®· ®­îc ®¸p øng. GiÊy chøng nhËn nép thuÕ quan ­íc tÝnh. Ngoµi viÖc nép ®ñ nh÷ng chøng tõ nªu trªn, c¸c doanh nghiÖp còng nªn chuÈn bÞ tÊt c¶ nh÷ng chøng tõ cã liªn quan kh¸c ®Ó xuÊt tr×nh cho h¶i quan Mü (nÕu tù m×nh lµm thñ tôc h¶i quan) hay ®Ó cung cÊp cho ng­êi nhËp khÈu Mü (nÕu ng­êi nhËp khÈu Mü lµm thñ tôc h¶i quan) nh»m gi¶i tr×nh mét c¸ch râ rµng nhÊt l« hµng thùc phÈm tr­íc c¬ quan h¶i quan Mü. VÝ dô sau sÏ chøng minh ®iÒu nµy: h¶i quan Mü xem xÐt c¶ tÝnh hîp lý gi÷a sè l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu thÓ hiÖn trªn chøng tõ vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Trong tr­êng hîp chøng tõ cho thÊy ®Ó s¶n xuÊt ®­îc mét l­îng s¶n phÈm ph¶i cÇn ®Õn 10 m¸y chuyªn dông trong khi doanh nghiÖp chØ cã 5 m¸y (h¶i quan biÕt ®­îc ®iÒu nµy lµ do cã hå s¬ cña doanh nghiÖp l­u tr÷ t¹i c¬ së d÷ liÖu cña h¶i quan), nÕu doanh nghiÖp kh«ng chøng minh b»ng v¨n b¶n r»ng mét nöa s¶n l­îng ®­îc gia c«ng bªn ngoµi, hoÆc m­în thªm 5 m¸y cña doanh nghiÖp kh¸c ®Ó s¶n xuÊt, hoÆc s¶n l­îng ®ã cã ®­îc do nh÷ng lý do chÝnh ®ang kh¸c th× h¶i quan sÏ kh«ng cho phÐp l« hµng ®­îc lµm thñ tôc. Trong tr­êng hîp m­în m¸y, chøng tõ m­în m¸y ghi râ ngµy giê m­în, n¬i ®Æt m¸y vµ c¶ thêi gian tr¶ m¸y sÏ ph¶i xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan. VÝ dô trªn phÇn nµo cho thÊy yªu cÇu phøc t¹p cña h¶i quan vÒ bé chøng tõ. Nh÷ng chøng tõ nép thªm sÏ ph¶i ®­îc xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan Mü trong vßng 30 ngµy kÓ tõ khi cã th«ng b¸o yªu cÇu cña c¬ quan h¶i quan. Thêi gian nµy cã thÓ kÐo dµi mét c¸ch hîp lý nÕu ng­êi lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng ho¸ cã ®¬n xin phÐp. Nh÷ng chøng tõ ®­îc yªu cÇu nép thªm kh«ng ®­îc xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan trong thêi gian quy ®Þnh th× l« hµng sÏ kh«ng ®­îc phÐp th«ng quan. Tuy nhiªn, trong tr­êng hîp h·n h÷u nÕu chøng tõ ph¶i cã trong hå s¬ vµ chøng tõ nép thªm bÞ thÊt l¹c, viÖc tù t¹o ra chøng tõ ®Ó xuÊt tr×nh cho h¶i quan lµ mét viÖc kh«ng nªn lµm, nhiÒu khi cßn g©y r¾c rèi h¬n cho doanh nghiÖp. Nãi râ t×nh tr¹ng mÊt chøng tõ vµ gi¶i thÝch lý do mÊt vÉn lµ c¸ch tèt h¬n c¶. Trong mét sè tr­êng hîp, h¶i quan sÏ cho phÐp hµng ®­îc th«ng quan. ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ vµ l­u tr÷ tÊt c¶ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn l« hµng thùc phÈm xuÊt khÈu ®Ó xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan lµ mét c«ng viÖc cÇn sù quan t©m thÝch ®¸ng, cµng kh«ng thÓ bÞ coi nhÑ nÕu doanh nghiÖp muèn hµng cña m×nh ®Õn ®­îc tay ng­êi tiªu dïng Mü. 3.2.2.2. C¸ch lËp c¸c chøng tõ Nép ®Çy ®ñ chøng tõ th«i ch­a ®ñ, c¸ch lËp c¸c chøng tõ còng cÇn ph¶i ®­îc doanh nghiÖp thùc hiÖn nghiªm tóc. C¸ch lËp c¸c chøng tõ ®­îc hiÓu lµ c¸ch doanh nghiÖp khai b¸o th«ng tin vÒ mÆt hµng xuÊt khÈu cña m×nh trªn nh÷ng chøng tõ theo mÉu cña h¶i quan vµ trªn nh÷ng chøng tõ do chÝnh doanh nghiÖp lËp. Th«ng tin khai b¸o vÒ l« hµng ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c, trung thùc vµ toµn diÖn. Th«ng tin khai b¸o ch­a ®ñ hay cßn m©u thuÉn vµ viÖc kiÓm tra h¶i quan thùc tÕ ®èi víi hµng nhËp khÈu kh«ng ®­a ®Õn kÕt qu¶ nh­ trong khai b¸o kh«ng nh÷ng doanh nghiÖp bÞ ph¹t mµ cßn bÞ ghi tªn vµo sæ theo dâi cña h¶i quan (nÕu møc ph¹t trªn 100 USD trë lªn), trong vßng 10 n¨m liÒn sau ®ã doanh nghiÖp sÏ liªn tôc bÞ kiÓm tra tÊt c¶ c¸c l« hµng mµ doanh nghiÖp nhËp khÈu vµo Mü. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu mµ nhiÒu l« hµng cña doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ c¬ quan h¶i quan Mü gi÷ l¹i c¶ng v× doanh nghiÖp ch­a biÕt c¸ch ®iÒn vµo c¸c tê khai, khai ch­a ®óng c¸c néi dung quy ®Þnh bëi h¶i quan nhÊt lµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng nhËp khÈu. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i l­u ý c¸ch lËp mét sè chøng tõ sau ®©y: 1. Tê khai h¶i quan hµng nhËp khÈu theo mÉu h¶i quan 7533, tê khai tãm t¾t hµng nhËp khÈu theo mÉu h¶i quan 7501. MÉu c¸c tê khai h¶i quan trªn ®Òu ®­îc c¬ quan h¶i quan Mü c«ng bè vµ ®¨ng t¶i trªn trang web cña Tæng côc h¶i quan vµ b¶o vÖ biªn giíi (CBP) do vËy mµ rÊt dÔ dµng t×m kiÕm. Nh÷ng néi dung cã trong c¸c tê khai nµy ®· ®­îc tr×nh bµy ë môc 2.1.5.1 cña luËn v¨n. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ t×m hiÓu tr­íc nh÷ng néi dung ®ã ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh khai b¸o ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c cho mÆt hµng thùc phÈm xuÊt khÈu cña m×nh t¹i c¸c c¬ quan h¶i quan c¶ng khÈu cña Mü. Ph©n lo¹i hµng ho¸, x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ tõ ®ã tÝnh ®­îc møc thuÕ nhËp khÈu cho hµng thùc phÈm lµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lµm thñ tôc khai b¸o h¶i quan. §Ó th«ng tin khai b¸o vÒ ph©n lo¹i hµng, trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng lµ chÝnh x¸c, ®­îc h¶i quan chÊp nhËn nhiÒu khi kh«ng ph¶i lµ viÖc dÔ dµng. NÕu kh«ng thÓ x¸c ®Þnh m· sè mÆt hµng thùc phÈm, møc thuÕ suÊt ¸p dông trong BiÓu thuÕ nhËp khÈu cña Mü, doanh nghiÖp cã thÓ göi ®¬n yªu cÇu vÒ ph©n ®Þnh h¹ng môc thuÕ ¸p dông cho hµng ho¸ ®Õn c¬ quan h¶i quan c¶ng khÈu n¬i hµng sÏ ®­îc lµm thñ tôc h¶i quan. Néi dung ®¬n gåm cã: M« t¶ hµng thùc phÈm ®Çy ®ñ. Göi mÉu, nÕu cã thÓ hoÆc h×nh vÏ, tµi liÖu minh häa kh¸c cã Ých trong viÖc bæ sung cho m« t¶ b»ng ch÷. Gi¸ chi tiÕt cña nguyªn vËt liÖu vµ sè l­îng t­¬ng øng theo % nÕu cã thÓ. M« t¶ c«ng dông chÝnh cña hµng, theo cÊp h¹ng hoÆc lo¹i h¹ng, ë Mü. Th«ng tin vÒ øng dông, nÕu cã, vÒ th­¬ng m¹i, khoa häc hoÆc th«ng th­êng. Th«ng tin kh¸c cã thÓ liªn quan hoÆc ®­îc yªu cÇu cho môc ®Ých ph©n ®Þnh h¹ng môc thuÕ cho hµng. §Ó tr¸nh c¸c chËm trÔ, yªu cÇu cña doanh nghiÖp cµng hoµn chØnh vµ ®Çy ®ñ th× cµng tèt. Doanh nghiÖp sÏ sím nhËn ®­îc th­ tr¶ lêi gióp ®ì cña h¶i quan Mü. §èi víi viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng thùc phÈm nhËp khÈu vµo Mü, doanh nghiÖp còng cã thÓ tham kh¶o ý kiÕn cña c¬ quan h¶i quan Mü b»ng viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó nh©n viªn h¶i quan xem xÐt vµ cã c©u tr¶ lêi sím nhÊt. C¸c doanh nghiÖp còng nªn nhí r»ng kh«ng thÓ û l¹i vµo viÖc hái ý kiÕn h¶i quan mµ tr­íc khi tham kh¶o ý kiÕn cña h¶i quan Mü, doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng nç lùc, cÇn mÉn hîp lý ®Ó ph©n lo¹i vµ x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cho hµng. Nh©n viªn h¶i quan sÏ ®¸nh gi¸ cao sù céng t¸c cña doanh nghiÖp. 2. Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i lµ c¬ së quan träng ®Ó h¶i quan tÝnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cho hµng nhËp khÈu. Do ®ã, mäi th«ng tin ghi trªn ho¸ ®¬n ph¶i trung thùc, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh cña h¶i quan Mü. Néi dung mét ho¸ ®¬n hîp lÖ ®· ®­îc tr×nh bµy chi tiÕt ë ch­¬ng 2 môc 2.1.5.1 cña luËn v¨n nµy. Ngoµi ra, nh÷ng lçi sau ®©y doanh nghiÖp nªn tr¸nh khi lËp ho¸ ®¬n: - Doanh nghiÖp cho r»ng tiÒn hoa hång, phÝ b¶n quyÒn s¶n xuÊt, hoÆc c¸c phÝ kh¸c ®èi víi hµng thùc phÈm lµ “kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ” vµ bá kh«ng ghi trong ho¸ ®¬n. - Doanh nghiÖp mua hµng vµ b¸n ng­êi nhËp khÈu Mü víi gi¸ giao nh­ng trong ho¸ ®¬n l¹i ghi chi phÝ doanh nghiÖp bá ra ®Ó mua hµng thay v× viÖc ph¶i ghi gi¸ b¸n cho ng­êi nhËp khÈu Mü.’ - Doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng thùc phÈm víi mét phÇn nguyªn liÖu do ng­êi nhËp khÈu Mü cung cÊp nh­ng lËp ho¸ ®¬n chØ ghi chi phÝ thùc tÕ mµ hä bá ra mµ kh«ng tÝnh thªm trÞ gi¸ cña nh÷ng nguyªn liÖu do ng­êi nhËp khÈu cung cÊp. - Doanh nghiÖp göi hµng thay thÕ cho kh¸ch hµng ë Mü vµ lËp ho¸ ®¬n víi gi¸ thùc mµ kh«ng cho biÕt gi¸ ®Çy ®ñ cã khÊu trõ trÞ gi¸ hµng háng ®­îc göi tr­íc ®ã vµ bÞ tr¶ l¹i. - Doanh nghiÖp b¸n theo gi¸ cã chiÕt khÊu nh­ng l¹i lËp ho¸ ®¬n theo gi¸ thùc kh«ng cho biÕt sè tiÒn chiÕt khÊu. - Ho¸ ®¬n kh«ng râ rµng, chØ ghi thø tù tõng phÇn nhá, m« t¶ mét c¸ch c¾t xÐn hoÆc m· ho¸, hoÆc gép trong ho¸ ®¬n nhiÒu chuyÕn hµng. Tãm l¹i, bÊt k× th«ng tin nµo trong chøng tõ nhËp khÈu xuÊt tr×nh cho h¶i quan mµ kh«ng chÝnh x¸c, hoÆc dèi tr¸, hoÆc giÊu giÕm cã thÓ sÏ g©y ra sù chËm trÔ trong viÖc gi¶i phãng hµng, viÖc giam gi÷ hµng vµ kiÖn ng­êi lµm thñ tôc h¶i quan. Vµ cho dï viÖc th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c hoÆc bá bít th«ng tin lµ kh«ng cè ý, nh­ng ng­êi lµm thñ tôc h¶i quan vÉn ph¶i chøng tá r»ng hä ®· cã sù cÇn mÉn hîp lý vµ kh«ng bÊt cÈn ®Ó tr¸nh ®­îc nh÷ng chÕ tµi ph¹t, sù chËm trÔ trong viÖc cã ®­îc quyÒn së h÷u ®èi víi hµng nhËp khÈu. 3.2.3. Chó ý vÒ viÖc thuª tµu chë hµng thùc phÈm Tµu chë hµng thùc phÈm còng lµ mét nguyªn nh©n lµm cho hµng th«ng quan nhanh h¬n. Thuª tµu chë hµng nh­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o hµng ®­îc th«ng quan nhanh h¬n lµ mét c«ng viÖc cÇn ®­îc quan t©m, nÕu ng­êi xuÊt khÈu ViÖt Nam chÞu tr¸ch nhiÖm thuª tµu chuyªn chë cho hµng thùc phÈm xuÊt sang Mü. ViÖc thuª nh÷ng h·ng chuyªn chë cã tham gia vµo HÖ thèng kª khai hµng tù ®éng (Automated Manifest System (AMS)) sÏ gióp cho hµng nhËp khÈu cËp c¶ng Hoa Kú nhanh h¬n, do viÖc khai b¸o tr­íc mçi chuyÕn hµng vµo c¶ng khÈu Hoa Kú sÏ ®­îc thùc hiÖn qua hÖ thèng ®iÖn tö, truyÒn tin nhanh chãng cho c¬ quan h¶i quan. H¬n n÷a, theo ch­¬ng tr×nh “quan hÖ ®èi t¸c h¶i quan – th­¬ng m¹i chèng khñng bè” (C-TPAT), nh÷ng “nhµ nhËp khÈu cã ®é rñi ro thÊp” (low-risk importer) sÏ lµm thñ tôc h¶i quan nhanh h¬n cho hµng cña hä víi ®iÒu kiÖn h·ng vËn chuyÓn l« hµng ®ã ph¶i tham gia hÖ thèng kª khai hµng tù ®éng cña h¶i quan. Thuª c¸c h·ng tµu biÓn cña Mü còng lµ mét gi¶i ph¸p ®Èy nhanh tèc ®é th«ng quan cho hµng, trong nhiÒu tr­êng hîp, h·ng tµu biÓn Mü sÏ cËp c¶ng Mü nhanh h¬n, h­ëng gi¸ dÞch vô ë c¶ng Mü rÎ h¬n c¸c h·ng tµu n­íc ngoµi vµ h·ng nµy cã thÓ t­ vÊn cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam lµm thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn c¸c thñ tôc nhËp khÈu nhanh chãng, dÔ dµng. 3.2.4. Thuª m«i giíi h¶i quan Thuª m«i giíi h¶i quan lµ viÖc cÇn thiÕt nªn lµm nÕu nh­ doanh nghiÖp lÇn ®Çu tiªn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü vµ ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng thùc phÈm. M«i giíi h¶i quan t¹i Mü lµ c¸ nh©n hoÆc c«ng ty ®­îc c¬ quan h¶i quan Mü cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng sau khi ®· tr¶i qua nh÷ng kú kiÓm tra g¾t gao vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n. Do ®ã, nhµ m«i giíi h¶i quan sÏ n¾m rÊt râ quy tr×nh thñ tôc h¶i quan t¹i Mü ®èi víi l« hµng thùc phÈm cña doanh nghiÖp, cã thÓ gi¶i quyÕt nhanh chãng mäi v­íng m¾c vµ r¾c rèi x¶y ra, lµm cho hµng thùc phÈm ®­îc th«ng quan nhanh chãng. Doanh nghiÖp còng cã thÓ tËn dông ®­îc kho¶n ký quü cña ng­êi m«i giíi h¶i quan. Chi phÝ thuª dÞch vô m«i giíi h¶i quan t¹i Mü ®«i khi l¹i hiÖu qu¶ h¬n nhiÒu nÕu doanh nghiÖp tù m×nh lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng mµ ch­a n¾m râ nh÷ng quy ®Þnh h¶i quan cña Mü. Qua viÖc trao ®æi th«ng tin víi ng­êi m«i giíi h¶i quan trong qu¸ tr×nh lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng thùc phÈm, doanh nghiÖp sÏ n¾m b¾t ®­îc c¸c thñ tôc ph¶i lµm, c¸ch thøc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò r¾c rèi n¶y sinh…tõ ®ã mµ v÷ng vµng, tù tin h¬n trong viÖc tù m×nh lµm thñ tôc h¶i quan ë Mü cho nh÷ng l« hµng tiÕp theo. Ng­êi m«i giíi h¶i quan t¹i Mü cã tham gia HÖ thèng m«i giíi tù ®éng (ABI) còng lµm gi¶m thiÓu ®¸ng kÓ thêi gian, chøng tõ trong qu¸ tr×nh lµm thñ tôc nhËp khÈu cho hµng ho¸. KÕt luËn Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÞ tr­êng Mü ®· trë thµnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü ngµy cµng t¨ng trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña hµng thùc phÈm xuÊt khÈu. Tuy vËy, ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc phÈm cña ViÖt Nam sang Mü ®· vµ ®ang vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n cÇn ph¶i kh¾c phôc trong ®ã khã kh¨n lín nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a th«ng hiÓu ®­îc quy ®Þnh, luËt lÖ cña Mü ®èi víi viÖc nhËp khÈu thùc phÈm, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ®Þnh cña h¶i quan Mü vÒ thñ tôc nhËp khÈu cho hµng thùc phÈm. §Ó “nhanh ch©n” h¬n c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tõ c¸c n­íc xuÊt khÈu kh¸c, kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng Mü, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam, nç lùc tõ phÝa m×nh, lµm cho hµng ®­îc th«ng quan nhanh chãng qua c¬ quan h¶i quan c¶ng khÈu t¹i Mü. Tr­íc hÕt, doanh nghiÖp ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o cho l« hµng thùc phÈm xuÊt khÈu, ®¶m b¶o hµng ®· tu©n thñ ®óng nh÷ng quy ®Þnh vÒ an toµn thùc phÈm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm liªn quan cña Mü, ®óng quy ®Þnh cña h¶i quan vÒ ®ãng gãi, ký m· hiÖu… §èi víi bé chøng tõ xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan Mü, doanh nghiÖp cÇn ph¶i chuÈn bÞ vµ l­u tr÷ ®Çy ®ñ chøng tõ nhËp khÈu do h¶i quan yªu cÇu, néi dung mçi chøng tõ ph¶i ®­îc khai b¸o ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, trung thùc vµ víi sù cÇn mÉn, quan t©m thÝch ®¸ng tõ phÝa doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, vÊn ®Ò thuª tµu chuyªn chë hµng thùc phÈm sang Mü vµ thuª m«i giíi h¶i quan còng cÇn ph¶i ®­îc chó ý. Gi¶i ph¸p l©u dµi ®Ó kh¾c phôc sù thiÕu hiÓu biÕt c¸c quy ®Þnh, luËt lÖ cña Mü vÒ thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng thùc phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn lµ viÖc doanh nghiÖp ph¶i chó ý n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, tù m×nh th«ng hiÓu quy tr×nh lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng thùc phÈm t¹i c¶ng biÓn Mü bëi v× mäi quy ®Þnh, luËt lÖ vÒ vÊn ®Ò trªn ®· ®­îc c«ng bè c«ng khai, réng r·i trªn internet, h¬n n÷a c¸c c¬ quan cña Mü còng lu«n cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp. Cã nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ViÖt Nam míi t¹o dùng ®­îc chç ®øng vµ ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng Mü. Tµi liÖu tham kh¶o I. S¸ch tham kh¶o 1. Bé Th­¬ng M¹i/Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i ViÖt Nam, H­íng dÉn tiÕp cËn thÞ tr­êng Hoa Kú, NXB Thèng kª, Hµ Néi 2002. 2. Bïi KiÕn Thµnh, Nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý cã liªn quan ®Õn hîp ®ång th­¬ng m¹i vµ thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng Mü, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi 2002. 3. GS.TSKH. §µo TrÝ óc, B­íc ®Çu t×m hiÓu ph¸p luËt th­¬ng m¹i Mü, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi 2002. 4. LuËt gia §Þnh TÝch Linh, Doanh nghiÖp cÇn biÕt khi quan hÖ th­¬ng m¹i víi Hoa Kú, NXB Thèng kª, Hµ Néi n¨m 2002. 5. Lª ThÞ Hång Ngäc, HÖ thèng ®iÒu hoµ m« t¶ vµ m· ho¸ hµng ho¸ vµ viÖc vËn dông x©y dùng danh môc hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ danh môc biÓu thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ViÖt Nam, LuËn ¸n th¹c sÜ, Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, 1999. 6. Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam, XuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü (tµi liÖu dÞch), NXB C«ng ty in vµ V¨n ho¸ phÈm, Hµ Néi 2002. 7. Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam, BiÓu thuÕ nhËp khÈu cña Hoa Kú (tµi liÖu dÞch), NXB C«ng ty in vµ V¨n ho¸ phÈm, Hµ Néi 2003. 8. TrÇn Thanh Quang, Nh÷ng quy ®Þnh vÒ nhËp khÈu hµng vµo Hoa Kú, NXB Thèng kª 1999. 9. Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn Invest Consult/C«ng ty t­ vÊn ®Çu t­ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ, T×m hiÓu Hoa Kú cho môc ®Ých kinh doanh, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2002. II. C¸c bµi b¸o vµ b¶n tin tõ Internet 1. Thñ tôc h¶i quan Mü ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu, t¸c gi¶ Nh­ TiÕn, B¸o H¶i quan, sè 58 tõ ngµy 21®23/7/2003. 2. XuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü, nh÷ng ®iÓm míi quy ®Þnh vÒ an toµn thùc phÈm, t¸c gi¶ V¨n Qu©n, B¸o H¶i quan, sè 55 tõ ngµy 10®13/7/2003. 3. §¨ng ký th­¬ng hiÖu t¹i Mü, t¸c gi¶ Lan Nh­, B¸o H¶i quan, sè 62 tõ ngµy 4®6/8/2003. 4. Xu h­íng Èm thùc cña ng­êi Mü ®Õn 2020, t¸c gi¶ N.Q., T¹p chÝ Ngo¹i Th­¬ng, sè 4+5 tõ ngµy 1®20/2/2003. 5. Nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n mµ doanh nghiÖp cÇn biÕt ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü, t¸c gi¶ Nh­ Quang, Thêi b¸o §Çu t­ sè 7/2002. 6. XuÊt n«ng s¶n sang Mü, th¸ch thøc lín h¬n sau 12/12/2003, t¸c gi¶ H¶i Nam, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 160 ngµy 6/10/2003. 7. XuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam vµo Mü – Nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra vµ c¸c gi¶i ph¸p, t¸c gi¶ Hoµng ThÞ ChØnh, T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 67 th¸ng 1/2003. 8. Doanh nghiÖp cÇn khai b¸o chi tiÕt hµng ho¸ xuÊt vµo Mü, t¸c gi¶ Bïi §­¬ng, VN Express, ngµy 14/7/2003. 9. XuÊt khÈu vµo Mü: CÇn hiÓu quy ®Þnh H¶i quan, t¸c gi¶ Huúnh Ngäc L©m, Quèc tÕ ®iÖn tö, ngµy 4/7/2002. 10. §Ó hµng vµo Mü ®­îc th«ng quan, t¸c gi¶ N.T., VietNamNet, ngµy 22/6/2003. 11. Thùc phÈm ViÖt Nam vµo Mü bÞ tõ chèi gia t¨ng, t¸c gi¶ DiÖu Thuý, VietNamNet, ngµy 8/7/2003. 12. §¹o luËt míi cña Mü ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn xuÊt khÈu thùc phÈm, t¸c gi¶ N. L. §, SaigonNet, ngµy 2/7/2003. 13. Thñ tôc nhËp khÈu thùc phÈm vµo Mü, t¸c gi¶ K.D., TTVNOnline, ngµy 5/7/2003. 14. Hoa Kú nhËp khÈu 38 tû USD n«ng s¶n mçi n¨m: thÞ tr­êng hÊp dÉn, luËt lÖ khã l­êng, nguån tin Icard, Agroviet.gov.vn, ngµy 09/10/2003. 15. ThÞ tr­êng Mü – “s©n ch¬i” kh«ng dÔ th©m nhËp, t¸c gi¶ Lan Anh, VNExpress, ngµy 6/7/2003. 16. 300-400 doanh nghiÖp xuÊt khÈu thùc phÈm ph¶i ®¨ng ký víi FDA, t¸c gi¶ Hµ Yªn, VietNamNet, ngµy 27/2/2003. 17. N«ng l©m s¶n xuÊt khÈu vµo Mü ph¶i râ xuÊt xø, t¸c gi¶ B.T.V, vneconomy, ngµy 9/10/2003. … III. C¸c trang Web 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8. 9. 10. … Phô lôc Phô lôc 1: C¸c ký hiÖu trong biÓu thuÕ nhËp khÈu cña Hoa Kú A HÖ thèng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP) A* Mét sè n­íc ®­îc miÔn ¸p dông BiÓu thuÕ nhËp khÈu A+ ChØ ¸p dông GSP ®èi víi hµng nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt B LuËt bu«n b¸n s¶n phÈm « t« C HiÖp ®Þnh vÒ th­¬ng m¹i hµng kh«ng d©n dông CA Khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü ®èi víi Canada MX Khu vùc tù do th­¬ng m¹i B¾c Mü ®èi víi Mªhico E, E* LuËt t¸i thiÕt kinh tÕ lßng ch¶o Caribe D LuËt c¬ héi vµ ph¸t triÓn Ch©u phi IL Khu vùc th­¬ng m¹i tù do Hoa Kú - Ixraen J, J* LuËt ­u ®·i th­¬ng m¹i Andean JO LuËt thùc hiÖn khu vùc th­¬ng m¹i tù do Hoa Kú-Giooc-®an-ni K HiÖp ®Þnh vÒ bu«n b¸n d­îc phÈm L HiÖp ®Þnh bµn trßn Uruguay vÒ ho¸ chÊt trung gian cho thuèc nhuém R LuËt ®èi t¸c th­¬ng m¹i lßng ch¶o Hoa Kú - Caribe Phô lôc 2: Mét sè mÉu tê khai h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ nhËp vµo Mü