Kỹ thuật nuôi thương phẩm tôm sú

­îc c¸c tæ chøc chuyªn m«n ®¸nh gi¸ thÊp chØ 200 kg/ha. HiÖn nay nu«i t«m b¸n th©m canh ®¹t 1,5 -1,8 tÊn/ha. Cßn nu«i t«m c«ng nghiÖp nãi chung ®¹t 3,5 tÊn trë lªn c¸ biÖt cã n¬i ®¹t 8 - 9tÊn/ha. Trong bøc tranh toµn c¶nh nu«i trång thñy s¶n. Nu«i t«m thËt sù lµ mét m¶nh sèng ®éng nhÊt hiÖn nay xuÊt hiÖn nhiÒu m« h×nh nu«i ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ cßn gióp m«i tr­êng sinh th¸i æn ®Þnh nh­ : m« h×nh nu«i t«m sinh th¸i ë Cµ Mau, nu«i t«m kÕt hîp víi nu«i vÎm, m« h×nh nu«i t«m kÕt hîp víi rong biÓn… Tãm l¹i, nu«i trång thñy s¶n ë ViÖt Nam ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn trë thµnh nguån xuÊt khÈu lín cña n­íc ta do ®ã nã chiÕm mét vÞ trÝ lín trong nÒn kinh tÕ n­íc nhµ. DiÖn tÝch nu«i ®ang ®­îc më réng, s¶n l­îng nu«i ®¹t ®­îc kh«ng ngõng t¨ng lªn. 1.1.3 Thùc tr¹ng nu«i t«m só t¹i Qu¶ng B×nh.[ 2 ] Qu¶ng B×nh cã hÖ thèng s«ng ngßi kh¸ ph¸t triÓn, víi mËt ®é s«ng suèi 0,8- 1.1km/km2. Cã 5 hÖ thèng song chÝnh: s«ng dµi nhÊt lµ s«ng Gianh: 158 km, s«ng ng¾n nhÊt lµ s«ng Lý Hßa: 20km. c¸c s«ng cßn l¹i lµ s«ng Roßn: 30km, s«ng Dinh: 37km, s«ng KiÕn Giang: 96km. Trong ph¹m vi tõ 10- 15km tÝn tõ cöa s«ng, ®é mÆn dao ®äng tõ 8- 30‰ ®é pH tõ 6,5- 8. cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn nghÒ nu«i t«m xuÊt khÈu. ChÕ ®é thñy triÒu vïng ven biÓn cã biªn ®é dao ®éng 0,8 -1,2m lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc cÊp tho¸t n­íc còng nh­ viÖc cÊp tho¸t nuíc còng nh­ viÖc gièng trong tù nhiªn. mét sè vung vÞnh ven biÓn cã ®iÒu kiÖn nu«i t«m n­íc mÆn nh­: Vung Chïa , Hßn La, vïng biÓn §øc Tr¹ch, C­a Gianh- Bè Tr¹ch. Trong nh­ng n¨m gÇn ®©y nghÒ nu«i t«m só t¹i Qu¶ng B×nh ®· cã nh­ng b­íc tiÕn v­ît bËc bªn c¹nh ®ã còng gÆp nhiÒu thuËn lîi vµ kho kh¨n ®èi víi nghÒ nuoi t«m. ThuËn l¬i: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y toµn tØnh ®· thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 773/TTg cña Thñ T­íng chÝnh phñ vÒ viÖc ®éng viªn khai th¸c diÖn tÝch mÆt n­íc b·i båi ven bê. QuyÕt ®Þnh 224/1999/Q§- TTg vÒ ch­¬ng tr×nh xuÊt khÈu thñy s¶n tõ 2000- 2001. §ång thêi nhµ n­íc ban hµnh chÝnh s¸ch míi, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt gièng thñy s¶n, chÝnh s¸ch hç trî ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng…§©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Î huy ®éng tèt mäi nguån lùc ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n. NhiÒu tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi vÒ nu«i t«m trong n­íc vµ c¸c n­íc trong khu vùc ®­îc nh©n d©n tØnh øng dông. C¸c dÞch vô cung øng vÒ hãa chÊt, thuèc, phßng bÖnh, thøc ¨n…®­îc hoµn thiÖn. NhiÒu kinh nghiÖm s¶n xuÊt ®­îc tÝch lòy lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Ó ®­a nghÒ nu«i t«m ë Qu¶ng B×nh tõng b­íc ®i lªn. HÇu hÕt c¸c vïng nu«i t«m cña tØnh n»m gÇn cöa s«ng, ven biÓn nªn viÖc cÊp tho¸t n­íc rÊt thuËn lîi, l¹i ®­îc ph©n bè däc quèc lé 1A, gÇn trung t©m v¨n hãa cña tØnh, huyÖn nªn cã ®iÒu kiÖn tiÐp cËn th«ng tin vµ øng dông nhanh kû thuËt míi ®­a vµo s¶n xuÊt còng nh­ kh©u tiªu thô s¶n phÈm. Khã kh¨n: NghÒ nu«i t«m ë Qu¶ng B×nh cßn míi nªn hÇu hÕt bµ con khi tiÕp xóc víi nghÒ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng bì ngë, thiÕu kinh nghiÑm vÒ qu¶n lý còng nh­ kü thuËt. Nªn ch­a m¹nh d¹n ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn heo h­íng th©m canh s¶n xuÊt hµng hãa. ¥ vµo vÞ trÝ thuËn lîi cho nghÒ nu«i t«m , thêi gian nu«i ng¾n vµ bÞ chi phèi bëi c¸c yÕu tè : nhiÖt ®é vµ ®é mÆn, ®Çu vô th¸ng 2 ®Õn th¸ng 3 th­êng thÊp do bÞ ¶nh h­ëng cña giã mïa §«ng B¾c, th¸ng 6- 7 th­êng cao h¬n do ¶nh h­ëng cña giã T©y Nam kh« nãng cã lóc v­ît ra ngoµi ng­ìng thÝch hîp cña ®èi t­îng nu«i c«ng t¸c quy hoach c¸c vïng nu«i tËp trung, quy ho¹ch chi tiÕt cho c¸c vïng sinh th¸i ch­a ®­îc coi träng, thiÕu sù h­íng dÉn qu¶n lý sö dông mÆt n­íc thñy s¶n, « nhiÔm m«i tr­êng vµ dÞch bÖnh cßn x¶y ra. HÖ sè rñi ro cao lµm ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng, tÝnh bÒn v÷ng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. ®Çu t­ nu«i t«m th©m canh vµ b¸n th©m canh vµ th©m canh ®ßi hái ph¶i cã kinh nghiÖm, kü thuËt vµ ph¶i cã nhiÒu vèn mµ ng­ d©n th× cßn qu¸ nghÌo, tr×nh ®é qu¶n lý cßn thÊp ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×h s¶n xuÊt theo h­íng c«ng nghÖ kü thuËt míi.®éi ngò c¸n bé vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ nu«i trång thñy s¶n cßn thiÕu, bé phËn qu¶n lý nhµ n­íc vµ khuyÕn ng­ tõ tØnh ®Õn c¬ së cßn thiÕu vµ ch­a ®ång bé lµm h¹n chÕ rÊt lín cho qu¸ tr×nh øng dông, chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn. C«ng t¸c dÞch vô kü thuËt cho nu«i trång thñy s¶n ë Qu¶ng B×nh nãi chung vµ nu«i t«m nãi riªng cßn míi so víi nhiÒu tØnh kh¸c c¸c vËt t­ thiÕt bÞ, thøc ¨n, hãa chÊt thuèc phßng trÞ bÖnh cßn thiÕu, ®¸p øng ch­a kÞp thêi. C«ng t¸c hËu cÇn phôc vô cho nu«i trång cßn h¹n chÕ, thiÕu th«ng tin vÒ gi¸ c¶ thÞ tr­êng, t×nh tr¹ng t­ th­¬ng mua Ðp gi¸, Ðp cÊp ®ãi víi ng­êi s¶n xuÊt. 1.2. Vµi nÐt vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu: 1.2.1. HÖ thèng ph©n lo¹i: [ 4,8 ] Tªn khoa häc lµ: penaeus monodon Tªn th­êng gäi: T«m só Tªn tiÕng Anh lµ: Giant Tiger Pawn HÖ thèng ph©n lo¹i: Theo hÖ thèng ph©n lo¹i cña Holthuis, LB 1980 Nghµnh ch©n khíp: Arthropoda Líp gi¸p x¸c: Crustacea Bé m­êi ch©n: Decapoa Gièng t«m he: Penaeus Loµi t«m só: Penaeus monodon Fabricius, 1798 1.2.2 .§Æc ®iÓm sinh häc: 1.2.2.1. CÊu t¹o Nh×n tõ bÒ ngoµi t«m cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: - Chñy: D¹ng nh­ l­ìi liÒm cøng, cã r¨ng c­a. víi t«m só phÝa trªn cã 7-8 r¨ng vµ phÝa d­íi chñy cã 3 r¨ng. - 3 cÆp ch©n hµm: lÊy thøc ¨n vµ b¬i léi - 5 cÆp ch©n ngùc: lÊy thøc ¨n vµ bß - 5 cÆp ch©n bông: b¬i - Mòi vµ r©u: C¬ quan nhËn biÕt vµ th¨ng b»ng cho t«m. - §u«i: Co mét cÆp ch©n ®u«i ®Ó t«m cã thÓ nh¶y xa, ®iÒu chØnh b¬i lªn cao hay xuèng thÊp - Bé phËn sinh dôc ( n»m ë d­íi bông ) T«m só thuéc lo¹i dÞ h×nh ph¸i tÝnh, con c¸i cã kÝch th­íc lín h¬n con ®ùc khi t«m tr­ëng thµnh míi ph©n biÖt ®­îc ®ùc c¸i, th«ng qua c¬ quan sinh dôc phô bªn ngoµi. Con ®ùc: C¬ quan sinh dôc chÝnh cña con ®ùc n»m ë phÝa trong ®Çu ngùc, bªn ngoµi cã c¬ quan giao phèi phô n»m ë nh¸nh ngoµi ®«i ch©n ngùc thø 2 lç sinh dôc ®ùc më ra hèc h¸ng ®«i ch©n ngùc thø 5, tinh trïng thuéc d¹ng chøa trong tói. Con c¸i: buång trøng n»m däc theo l­ng phÝa trªn hai èng dÉn trøngmë ra ë kh¾p h¸ng ®«i ch©n ngùc th­ 3. bé phËn chøa tói tinh gåm 2 tÊm phßng lªn ë ®«i ch©n ngùc thø 4 vµ 5 d­íi bông t«m. 1.2.2.2. Ph©n bè Ph¹m vi ph©n bè cña t«m kh¸ réng, chñ yÕu ë c¸c vïng ven biÓn ch©u A Th¸i B×nh D­¬ng tõ phÝa nam NhËt B¶n xuèng phÝa b¾c ch©u Uc, tõ phÝa §«ng ch©u Phi sang Ind«nªsia. T«m bét ( PL ), t«m gièng (Juvenile ) vµ t«m gÇn tr­ëng thµnh cã tËp tÝnh sèng gÇn bê biÓn vµ rõng ngËp mÆnven bê. Khi t«m tr­ëng thµnh di chuyÓn xa bê vµ sèng vïng n­íc s©u h¬n. b·i ®Î lµ n¬i thñy vùc cã ®é s©u vµ nÒn ®¸y phï hîp víi ®Æc tÝnh sinh s¶n cña tõng loµi riªng biÖt, ®é s©u tõ 20 - 40m. 1.2.2.3.TËp tÝnh sèng. T«m só cã tËp tÝnh sèng ë ®¸y. c¸c tËp tÝnh sèng, b¾t måi chñ yÕu vµo ban ®ªm. chóng th­êng vïi m×nh trong c¸t hoÆc trong bïn ®aý. T«m nu«i trong ao th­êng ho¹t ®éng b¾t måi vµo s¸ng sím hoÆc chiÒu m¸t. [5] 1.2.2.4. §Æc ®iÓm dinh d­ìng. T«m só lµ loµi sinh vËt ho¹t ®éng vÒ ®ªm. chóng lµ loµi ¨n t¹p nh­ng thøc ¨n thÝch hîp nhÊt vÉn lµ loµi gi¸p x¸c, nhuyÔn thÓ, c¸c loµi c¸ nhá, ®éng vËt phï du vµ mïn b· h÷u c¬. tÝnh ¨n vµ lßai thøc ¨n ë t«m só cã sù kh¸c nhau tïy theo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña vßng. [1,5] 1.2.2.5. §Æc ®iÓm sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn. T«m só lµ loµi cã kÝch th­íc lín nhÊt trong hä t«m he. Lµ loµi cã tèc ®é sinh tr­ëng nhanh nhÊt trong c¸c loµi t«m nu«i. t«m sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn mang tÝnh chÊt giai ®o¹n vµ ®Æc tr­ng bëi sù gia t¨ng kÝch th­íc, khèi l­îng. T«m tr¶i qua nhiÒu lÇn lét x¸c, qu¸ tr×nh lét x¸c cña tom tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn dinh d­ìng, m«i tr­êng sèng vµ tïy theo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c¬ thÓ. [5,11] T«m còng nh­ c¸c loµi gi¸p x¸c kh¸c, sinh tr­ëng kh«ng liªn tôc vÒ kÝch th­íc nh­ng ph¸t trتn liªn tôc vÒ khèi l­îng. Giai ®o¹n ®Çu t¨ng nhanh vÒ kÝch th­íc, cµng vÒ sau cµng chËm l¹i vµ sau ®ã ®¹t kÝch th­íc tèi ®a cña loµi. [1,11] 1.2.2.6. ĐÆc ®iÓm sinh s¶n. Th«ng th­êng t«m só c¸i cã kÝch th­íc lín h¬n t«m ®ùc. T«m ®ùc cã c¬ quan sinh dôc bªn trong gåm mét ®«i tinh hoµn vµ èng dÉn tinh. C¬ quan sinh dôc bªn ngoµi lµ Petasma n»m g÷a ch©n b¬i vµ ®«i phô bé ®ùc, ®©y lµ ®Æc ®iÓm nhËn biÕt t«m ®ùc vµ t«m c¸i. T«m c¸i c¬ quan sinh dôc bªn trong lµ ®«i buång trøng vµ èng dÉn trøng, c¬ quan sinh dôc bªn ngµi lµ Thelycum n»m ë gèc ch©n bß sè 4 vµ 5. mïa vô sinh s¶n tïy thuéc ®iÒu kiÖn tõng vïng biÓn. T«m só P.monodon ë Philippin ®Î vµo th¸ng 2 ®Õn th¸ng 3 vµ tõ th¸ng 10 ®ªn th¸ng 11.[1,5] Ở ViÖt Nam, t«m só ®Î r¶i r¸c quanh n¨m, nh­ng ré nhÊt lµ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 4 vµ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 8…ngoµi tù nhiªn khi ®¹t ®Õn ®é tr­ëng thµnh t«m b¾t ®Çu di c­ ra biÓn ®Ó giao vÜ vµ khi thµnh thôc cã b·i ®Î thÝch hîp th× t«m ®Î trøng. T«m th­êng ®Î trøng vµo 22 giê ®ªm ®Õn 3 giê s¸ng. Sè trøng ®Î tïy thuéc vµo kÝch th­íc, khèi l­îng vµ chÊt l­îng t«m mÑ. [1,5,11] CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1.Thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ ®èi t­îng nghiªn cøu. 2.1.1. §Þa ®iÓm nghiªn cøu. X· B¾c Tr¹ch - HuyÖn Bè Tr¹ch -TØnh Qu¶ng B×nh. 2.1.2. Thêi gian nghiªn cøu Tõ ngµy 10/3/2009 ®Õn 30/6/2009. 2.1.3. §èi t­îng nghiªn cøu. T«m só ( Penaeus monodon Fabricius, 1789 ). 2.2. Phương pháp nghiên cứu: 2.2.1. Ph­¬ng ph¸p tiÕp thu sè liÖu. - Sè liÖu s¬ cÊp: ®iÒu tra trùc tiÕp b»ng c¸ch pháng vÊn tiÕp xóc víi c¸c c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n t¹i c¬ së thùc tËp. - Sè liÖu thø cÊp: ®­îc thu thËp tõ c¸c th«ng tin cña nghµnh thñy s¶n, tõ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, b¸o chÝ, internet… 2.2.2. Bè trÝ thÝ nghiÖm. Quy tr×nh nghiªn cøu ®­îc tiÕn hµnh trªn hai ao thÝ nghiÖm, cã ®iÒu kiÖn t­¬ng ®ång ( cã cïng thøc ¨n, cïng mËt ®é, cïng ®iÒu kiÖn ch¨m sãc vµ qu¶n lý ). Mçi ao cã diÖn tÝch 6.000m2. mËt ®é th¶ gièng 25 con/m2 2.2.3. C¸c chØ tiªu theo dâi. Theo dâi vµ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè m«i tr­êng: ®Þnh kú 2 lÇn / ngµy vµo lóc 6giê s¸ng vµ 14 giê chiÒu. §o ®é mÆn: B»ng khóc x¹ kÕ §o nhiÖt ®é : B»ng nhiÖt kÕ thñy ng©n §o pH: §o b»ng m¸y ®o pH. §o ®é trong: B»ng ®Üa Secchi. (cm). Møc n­íc ®o b»ng th­íc mÐt (cm). KÕt luËn vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn Thu ho¹ch vµ s¬ bé h¹ch to¸n kinh tÕ Kü thuËt ch¨m sãc vµ qu¶n lý DiÔn biÕn c¸c yÕu tè m«i tr­êng Kü thuËt tuyÓn chän gièng vµ th¶ gièng HÖ thèng c«ng tr×nh thiÕt bÞ nu«i t«m §iÒu kiÖn tù nhiªn x· héi khu vùc nu«i t«m B¾c Tr¹ch C¸c biÖn ph¸p kü thuËt nu«i t«m §iªu kiÖn tù nhiªn x· héi vµ hÖ thèng c«ng trinh T×m hiÓu kü thuËt nu«i t«m só ( P. monodon, Fabricus 1798) Th­¬ng phÈm t¹i B¾c Tr¹ch - Bè Tr¹ch - Qu¶ng B×nh Kü thuËt chuÈn bÞ ao nu«i t«m th­¬ng phÈm Hình 1: SƠ ĐỒ KHỐI NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.2.4.Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tèc ®é t¨ng tr­ëng. - §Þnh kú 7 ngµy thu mÉu mét lÇn ( thu sau hai tuÇn th¶ nu«i ) - Mçi lÇn thu mÉu b¾t ngÉu nhiªn mét ®Þa ®iÓm ë gi÷a ao vµ 4 ®iÓm ë 4 gãc ao. LÊy 30 c¸ thÓ ®Ó ®o chiÒu dµi vµ träng l­îng th©n. §o chiÒu dµi b»ng th­íc chÝnh x¸c ®Õn tõng mm. X¸c ®Þnh träng l­îng: khi cßn nhá tæng träng l­îng x¸c ®inh mét lÇn b»ng c©n tiÓu ly chÝnh x¸c 0,1g. t«m lín x¸c ®Þnh b»ng c©n ®é chÝnh x¸c 1g. 2.2.5.Ph­¬ng ph¸p xö lý sè liÖu a. TÝnh gi¸ trÞ trung b×nh. Gi¸ trÞ trung b×nh: =. Trong ®ã: : gi¸ trÞ trung b×nh n: tæng sè mÉu kiÓm tra Xi: Gi¸ trÞ mÉu thø i b. TÝnh tèc ®é t¨ng tr­ëng: - T¨ng tr­ëng tuyÖt ®èi: Theo träng l­îng: W = . Theo chiÒu dµi: L = . - T¨ng tr­ëng tuyÖt ®èi: Theo träng l­îng: W = . Theo chiÒu dµi: L = . Trong ®ã: L1: ChiÒu dµi t«m ë thêi ®iÓm t2. L2: ChiÒu dµi t«m ë thêi ®iÓm t1. TLS Sè l­îng t«m lóc thu. c. X¸c ®Þnh n¨ng suÊt:. N¨ng suÊt = S¶n l­îng DiÖn tÝch d. HÖ sè chuyÓn ®æi: FCR= Trong ®ã: G: Tæng khèi l­îng thøc ¨n tiªu thô (kg). W: Tæng khèi l­îng t«m thu ®­îc (kg). e. X¸c ®Þnh tû lÖ sèng: T = Trong ®ã: T :Tû lÖ sèng %. Si: Sè t«m lóc thu ho¹ch (con) S: Sè t«m th¶ ban ®Çu (con). CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 3.1. T×m hiÓu ®iÒu kiiÖn tù nhiªn vµ c«ng tr×nh ao nu«i. 3.1.1. T×m hiÓu ®iÒu kiÖn tù nhiªn. 3.1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý. Khu nu«i t«m ë B¾c Tr¹ch gÇn nguån n­íc biÓn, cã hÖ thèng giao th«ng rÊt thuËn tiÖn. §é mÆn ë khu vùc nµy th­êng xuyªn biÕn ®éng trong kho¶ng 10 -25‰, rÊt thuËn lîi cho viÖc nu«i trång thñy s¶n, ®Æc biÖt lµ t«m só. PhÝa B¾c gi¸p víi khu d©n c­. PhÝa T©y gi¸p víi quèc lé 1A ( c¸ch 3km) PhÝa §«ng gi¸p víi biÓn §«ng PhÝa Nam gi¸p víi thµnh phè §ång Híi. 3.1.1.2. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña ®Þ ph­¬ng a) §iÒu kiÖn v¨n hãa - x· héi. - D©n sè vµ lao ®éng: D©n sè x· B¾c Tr¹ch n¨m 2007 lµ: 9.278 ng­êi. PhÇn lín lµ ng­êi Kinh. X· cã nguån lao ®éng dåi dµo víi 3.100 ng­êi chiÕm 33,41% d©n sè. - Gi¸o dôc: Trong n¨m 2007 - 2008 ngµnh gi¸o dôc c¬ b¶n gi÷ v÷ng quy m« vÒ tr­êng líp vµ sè l­îng häc sinh, chÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy, tû lÖ häc sinh tèt nghiÖp THCS ®¹t 97%. VÒ gi¸o dôc h­íng nghiÖp d¹y nghÒ: Trong n¨m ®· më ®­îc 5 líp bæ tóc v¨n hãa THCS cho 170 häc viªn, më mét líp bæ tóc tiÓu häc tiÓu häc xãa mï ch÷ víi h¬n 15 häc viªn. - Y tÕ: C«ng t¸c ch¨m sãc søc kháe cho nh©n d©n tiÕp tôc ®­îc quan t©m t¹i trung t©m y tÕ x·, thùc hiÖn kh¸m ch÷a bÖnh cho mäi ng­êi, ®¹t 91% kÕ ho¹ch. C¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia nh­: Phßng chèng c¸c bÖnh x· héi, ch¨m sãc søc kháe bµ mÑ, trÎ em, ch­¬ng tr×nh tiªm chñng më réng tiÕp tôc më réng tiÕp tôc thùc hiÖn tèt, ho¹t ®éng y tÕ c¬ së tiÕp tôc ph¸t huy hiÖu qu¶. - V¨n hãa - th«ng tin: Ho¹t ®éng v¨n hãa th«ng tin thÓ dôc thÓ thao cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, phôc vô kÞp thêi c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ cña §¶ng bé, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph­¬ng, n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn vµ nhu cÇu h­ëng thô cña nh©n d©n trªn ®Þa bµn x·. b)VÒ thñy s¶n: §¸nh b¾t thñy s¶n lµ mét trong nh÷ng thÕ m¹nh quan träng nhÊt ®Ó t¹o ra vèn tÝch lòy cña x·. §¸nh b¾t lµ ph­¬ng h­íng còng cè nghÒ réng, ®Çu t­ ®Ó t¹o ra tµu thuyÒn cì võa c«ng suÊt trªn 50CV ®Ó ®¸nh b¾t xa bê vµ cì nhá. S¶n l­îng ®Õn n¨m 2007 ®¹t 6700 tÊn, n¨m 2007gi¸ trÞ s¶n l­îng 32 triÖu ®ång. NTTS tËn dông c¶ 3 lo¹i mÆt n­íc: mÆn, ngät: t«m só, c¸… 3.1.1.3. §Æc ®iÓm ®Þa h×nh. §Þa h×nh x· B¾c Tr¹ch cã chiÒu ngang hÑp, dèc tõ T©y sang §«ng. 3.1.1.4. KhÝ hËu thêi tiÕt vµ nhiÖt ®é. B¾c Tr¹ch n»m trong vïng khÝ hËu duyªn h¶i miÒn trung, chiô ¶nh h­ëng cña khÝ hËu chuyÓn tiÕp gi÷a 2 miÒn Nam - B¾c, cã thÓ chia lµm 2 mïa chÝnh lµ mïa nãng: tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 8, nhiÖt ®é b×nh qu©n trong ngµy lµ 25oC, nãng nhÊt lµ c¸c th¸ng 6 vµ 7, nhiÖt ®é trung b×nh lªn tíi 30oC, cã ngµy lªn tíi 36 - 370C. C¸c th¸ng 8, 9 vµ 10 m­a to g©y nªn b·o lò, mïa rÐt tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau, nhiÖt ®é b×nh qu©n 19 - 200C, cã nh÷ng ®ît rÐt kÐo dµi, nhiÖt ®é xuèng d­íi 80C. C¸c th¸ng nµy cã giã mïa ®«ng b¾c thæi m¹nh. L­îng m­a hµng n¨m rÊt lín, nh­ng ph©n bè kh«ng ®Òu vµo c¸c th¸ng trong n¨m. Th¸ng 8, 9 vµ 10 l­îng m­a chiÕm 60% vµ th­êng g©y lò lôt, hµng n¨m th­êng cã 3- 5 c¬n b·o trµn vµo. 3.1.1.5. ChÕ ®é thuû triÒu: Ở ®©y lµ chÕ ®é B¸n NhËt TriÒu. 3.1.1.6. Nguån n­íc biÓn: X· B¾c Tr¹ch cã nguån n­íc biÓn thuËn lîi cho nghÒ NTTS, diÖn tÝch mÆt n­íc sö dông cho NTTS rÊt lín. 3.1.1.7. Nguån n­íc ngät: Nguån n­íc ë ®©y ®­îc khoan tõ lßng ®Êt víi nguån n­íc ngÇm ®¶m b¶o nguån n­íc ngät trong s¹ch, gióp cho c¸c hé nu« t«m cã n­íc sinh ho¹t vµ cÊp n­íc cho ao khi cÇn thiÕt. 3.1.2.1. §iÒu kiÖn ao nu«i. Tæng diÖn tÝch khu nu«i t«m B¾c Tr¹ch lµ 1ha bao gåm 2 ao nu«i, diÖn tÝch ao nu«i 6.000m2. PhÇn cßn l¹i lµ hÖ thèng ®ª bao, ao chøa n­íc, kªnh dÉn n­íc. Ao nu«i t«m ®­îc thiÕt kÕ ®¶m b¶o quy tr×nh s¶n xuÊt nu«i th©m canh ë c¸c mËt ®é tõ 20 - 40 con/m2. §Êt x©y dùng ao n­«i ë ®©y lµ c¸t mÞn, nªn ph¶i phô b¹t vµ lãt b¹t xung quanh bê vµ ®¸y ao. HÖ thèng ®ª bao ®­îc x©y dùng víi kÝch th­íc: ChiÒu cao 2m, chiÒu réng phÝa trªn 1,5m, bÒ réng ®¸y ®ª lµ 3,5m. §ª bao cao h¬n møc n­íc thñy triÒu lµ 0,7m mùc n­íc cao nhÊt lµ 1,4m. HÖ thèng cÊp tho¸t n­íc: Gåm cã cèng cÊp, cèng tho¸t. Cèng cÊp ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ gi¸p víi kªnh dÉn cßn cèng tho¸t n­íc ®­îc ®Æt gi¸p víi m­¬ng tho¸t. KÝch th­íc cña cèng cÊp vµ cèng tho¸t lµ cao 1,5m, réng 0,5m. HÖ thèng qu¹t n­íc: Mçi ao bè trÝ 2 giµn qu¹t n­íc, mçi giµn 12 c¸nh ®Æt ë 2 ®Çu ao. H×nh d¹ng ao lµ h×nh chö nhËt vµ bo c¸c gãc ao ®Ó khi qu¹t n­íc dÔ t¹o thµnh dßng ch¹y gom chÊt th¶i vµo gi÷a ao, dÔ ®­a ra ngoµi lóc thay n­íc. 3.2.. Kü thuËt chuÈn bÞ ao nu«i t«m th­¬ng phÈm. 3.2.1. C¶i t¹o ao (ao cò). 3.2.1.1. C¶i t¹o ®¸y ao. Sau khi thu ho¹ch xong x¶ n­íc kh« hoµn toµn, dïng cµo ®Ó cµo s¹ch bïn ®¸y gom vÒ mét gãc vµ ®­a ra khái ao nu«i, v× ®©y lµ líp ®Êt ®¸y chøa nhiÒu chÊt th¶I vµ mÇm bÖnh cña vô nu«i tr­íc cßn l¹i. Röa nÒn ®¸y ao vµi lÇn theo thñy triÒu hay dïng hÖ thèng m¸y b¬m. Bãn v«i vµ ph¬i nÒn ®¸y cho kh«, thêi gian 5 - 10 ngµy tr­íc khi lÊy n­íc vµo ao nu«i. Trong c¸c ao hå nu«i, viÖc bãn v«i cho ao lµ cÇn thiÕt ®Ó trõ khö c¸c mÇm bÖnh ë ®¸y ao vµ lµm gia t¨ng sù ph©n hñy c¸c chÊt höu c¬. §Ó Ên ®Þnh sè l­îng v«i mét c¸ch chÝnh x¸c ta cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p cña Pillai vµ Boyd (1985). Tr­íc hÕt ta ®o ®é pH cña ®Êt bïn ®¸y ao b»ng c¸ch trén ®Êt ®¸y víi n­íc theo tû lÖ 1:1 råi dïng pH cña líp bïn (Slurry) nµy ®Ó tÝnh sè v«i cÇn thiÕt nh­ sau: B¶ng 1: pH ®Êt vµ liÒu l­îng v«i khi c¶i t¹o ao[5] pH ®Êt V«i bãn (kg/ha) 4,0- 4,5 1.500 4,6- 5,0 1.250 5,1- 5,5 1.000 5,6- 6,0 750 6,1- 6,5 600 6,6- 7,0 500 3.2.1.2. DiÖt t¹p. Khi lÊy n­íc vµo ao nu«i kh«ng nªn xö lý hãa chÊt ngay mµ ph¶i gi÷ ao nu«I 3- 4 ngµy cho trøng cña gi¸p x¸c hay c¸ t¹p cßn trong ao në hÕt thµnh Êu trïng ®Ó dÔ tiªu diÖt h¬n. 3.2.1.3. CÊp n­íc. Trong qu¸ tr×nh nu«ichØ thùc hiÖn chÕ ®é cÊp n­íc khi mùc n­íc thÊp vµ t¨ng lªn theo th¸ng tuæi, chØ cÊp n­íc vµo th¸ng thø 2 vµ t¨ng dÇn lªn ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho t«m cã ph¹m vi ho¹t ®éng réng h¬n vµ t¹o m«i tr­êng trong s¹ch cho t«m ph¸t triÓn nhanh. 3.2.1.4. Bãn ph©n g©y mµu n­íc. Bãn lo¹i ph©n hãa häc NPK theo tØ lÖ NP- K = 16 : 2 : 0 l­îng bãn 45- 50kg/ha. Bãn 4 - 5 ngµy liªn tôc T¶o sÏ ph¸t triÓn vµ th¶ gièng nu«i. Khi bãn ph©n hßa n­íc r¶i ®Òu kh¾p mÆt ao míi cã t¸c dông, kh«ng hßa tan mµ r¶i xuèng ao, ph©n ch×m xuèng ®¸y ao, chËm tan, kh«ng trén ®Òu trong n­íc, lµm cho T¶o ph¸t triÓn. Sau khi th¶ gièng cÇn duy tr× t¶o ph¸t triÓn cÇn bãn thªm ph©n hãa häc 2 ngµy 1 lÇn kho¶ng 3- 4kg/ha, do l­îng ph©n cña t«m th¶i ra vµ mét phÇn thøc ¨n tan röa trong n­íc ®ñ ®Ó duy tr× sù ph¸t triÓn cña t¶o. nh÷ng ao khã g©y mµu n­íc cÇn bãn thªm bét c¸ (b«t c¸ nÊu lªn ®Ó nguéi cho men vµo ñ sau 48 giê sau ®ã r¶i ®Òu xuèng ao). §iÒu kiÖn ao nu«i ë c¬ së tr­íc khi c¶i t¹o thÓ hiÖn nh­ sau: B¶ng 2: §iÒu kiÖn ao nu«i C1vµ C2 tr­íc khi c¶i t¹o. ChØ tiªu theo dâi Ao C1 C2 DiÖn tÝch(m2) 6.000 6.000 pH ®Êt 7,2 7,2 NÒn ®¸y C¸t C¸t NhiÖt ®é 280C 280C §é m¨n 25‰ 25‰ pH nø¬c 7,5 - 8,5 7,5 - 8,5 NhËn xÐt: §iÒu kiÖn ao nu«i ë ®©y phï hîp cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña t«m. Quy tr×nh c¶i t¶o ao ®ùc thÓ hiÖn ë s¬ ®å sau: CÊp thªm n­íc, g©y mµu n­íc (Bét c¸ + bét ®Ëu + bét c¸m + NPK + Urª) Th¶ gièng Dïng Saponin diÖt t¹p 15ppm Th¸o c¹n n­íc Bãn v«i Dolomit 10kg/100m2 (Zeolite 10kg/100m2) DiÖt khuÈn b»ng Wolomid 0,3ppm CÊp n­íc ®· xö lý (1m) Tèy trïng b»ng Chlorine (200 - 300ppm) 3 - 5 ngµy CÊp 50cm n­íc Bãn v«i Cao 100kg/100m2 VÐt líp bïn Tõ b¶ng 2 cho ta thÊy pH ®Êt cña 2 ao gièng nhau, ë vµo kho¶ng thÝch hîp nªn rÊt thuËn tiÖn cho viÖc g©y mµu n­íc. V× vËy viÖc lùa chän lo¹i v«i cho phï hîp, bãn v«i cÇn mét l­îng thÝch hîp ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Thùc tÕ ë tr¹i cho thÊy viÖc c¶i t¹o ao ®­îc tiÕn hµnh kü, lôa chän lo¹i v«i CaO v¬Ý liÒu l­îng 100kg/1000m2. §¸y ao ®­îc phèi kü, khö trïng b»ng Chlorine. N­íc cÊp vµo ao ®­îc xö lý tr­íc, bãn v«i ®Ó æn ®Þnh ®é pH. DiÖt c¸ t¹p b»ng Saponin tr­íc lóc th¶ t«m nu«i. 3.2.1.5. Quy tr×nh nu«i. 3.2.1.5.1.Thêi vô nu«i. Thêi vô th¶ gièng nu«i t«m: vô 1 b¾t ®Çu tõ gi÷a th¸ng 3 ®Õn hÕt th¸ng 7 d­¬ng lÞch. ®©y lµ thêi gian cã thêi tiÕt thuËn lîi cho qu¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn cña t«m gièng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm sinh häc trong tù nhiªn. 3.2.1.5.2. MËt ®é nu«i. Tïy thuéc vµo tr×nh ®é kü thuËt, kinh nghiÖm qu¶n lý ao nu«i vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¬ së vËt chÊt cña c¸c chñ hé ®Ó lùa chän h×nh thøc vµ mËt ®é nu«i cho phï hîp. T¹i c¬ së th¶ nu«i víi mËt ®é nu«i 25con/m2. 3.2.1.5.3. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ao nu«i. Nh÷ng ao nu«i ë ®©y thêi gian tr­íc lµ mét b·i c¸t t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng. Do Ýt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cña x· nªn nhu cÇu ph¸t triÓn c«ng nghÖ nu«i t«m trªn c¸t ph¸t triÓn. §Êt x©y dùng ao nu«i lµ c¸t mÞn, do vËy nªn ph¶i phô b¹t vµ lãt b¹t xung quanh bê vµ ®¸y ao. H×nh d¹ng ao lµ h×nh ch÷ nhËt, bo c¸c gãc ao l¹i ®Ó khi qu¹t n­íc t¹o thµnh dßng ch¶y gom chÊt th¶i vµo gi÷ ao, dÔ ®­a ra ngoµi khi thay n­íc. §é s©u cña ao lµ 0,8- 1,4m, viÖc cÊp n­íc ë tr¹i b»ng m¸y b¬m. ao nu«i ë ®©y cã 2 cèng (cèng cÊp vµ cèng tho¸t). B¶ng 3: §iÒu kiÖn tù nhiªn ao nu«i th©m canh t«m só §iÒu kiÖn Yªu cÇu kü thuËt 1. Nguån n­íc Vïng ven biÓn cã nguån n­íc mÆn, kh«ng bÞ nhiÔm bÈn do chÊt th¶i cña s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 2. §é mÆn (‰) 25 3.§é trong (cm) 0,4 - 0,5 4. §é kiÒm CaCO3 (mg/lÝt) >80 5.pH n­íc 7,5 - 8,5 6.H2S (mg/lÝt) <0,02 7.NH3 (mg/lÝt) <0,10 8.ChÊt ®¸y §Êt c¸t 9.pH ®Êt >5 10. Cao tr×nh ®¸y Cao triÒu 3.3. Kü thu©t chän gièng vµ th¶ gièng. 3.3.1. Chän gièng. ChÊt l­îng con gièng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè rÊt quan träng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ nu«i. khi con gièng cã chÊt l­îng tèt, vËn chuyÓn Ýt hao hôt, thÝch øng mau chèng khi ®­a ra m«i tr­êng ao nu«i cÇn quan t©m kü tõng chi tiÕt nh­: §é mÆn, nhiÖt ®é vËn chuyÓn, nhiÖt ®é trong bao vËn chuyÓn, pH… gi¶m tèi ®a c¸c yÕu tè g©y sãc cho t«m. Do ®ã ph¶i chän con gièng tèt, kháe m¶nh kh«ng mang mÇm bÖnh (chñ yÕu lµ bÖnh ®èm tr¾ng, ®Çu vµng, MBV) nu«i míi hiÖu qu¶, cã hai ®¸nh gi¸ löa chän t«m gièng. [3] * §¸nh gi¸ b¨ng c¶m quan vµ g©y sèc: KÝch th­íc: Cë gièng PL15, cã chiÒu dµi 11-13mm, kÝch th­íc ®ång ®Òu h×nh d¹ng c©n ®èi, kh«ng cong, r©u th¼ng kÐo dµi tËn ®u«i lµ chÊt l­îng tèt. Mµu s¾c: T«m kháe m¶nh cã mµu s¾c x¸m xanh s¸ng, x¸m n©u s¸ng sÎ cã sù ®Ò kh¸ng tèt khi ra m«i tr­êng nu«i. Ph¶n x¹: Nh×n vaß bÓ t«m ho¹t ®éng m¹nh, b¬i léi nhiÒu b¸m thµnh bÓ, khi ®­a vµo chËu 10 lÝt xoay trßn dßng n­íc t«m tña ra xung quanh vµ b¬i ng­îc dßng. G©y sèc ®ét ngét: sö dông x« dung tÝch 10 lÝt cho vµo 2 lÝt n­íc ®ang nu«i, cho kho¶ng 100 - 200PL15 vµo sau ®ã cho 3 lÝt n­íc ngät sau 2 giê kiÓm tra nÕu t«m chÕt <10% lµ tèt nhÊt. 3.3.1.1 .VËn chuyÓn t«m gièng: T«m gièng th¶ nu«i trong m« h×nh nu«i c«ng nghiÖp lµ PL15 tr­íc khi vËn chuyÓn tíi ao th¶ nu«i , 2- 3 ngµy ®o ®é mÆn ao nu«i ®Ó b¸o cho c¬ së s¶n xuÊt gièng biÕt, sù chªnh lÖch ®é mÆn kh«ng qu¸ 5‰. VËn chuyÓn t«m gièng ®ãng bao PE cã oxi, vËn chuyÓn b»ng xe b¶o «n, ®i xe trªn 6 giê. Trong bao vËn chuyÓn t«m tíi ao nu«i, mËt ®é t«m trong bao phô thuéc vµo thêi gian vËn chuyÓn, vËn chuyÓn thêi gian ng¾n mËt ®é cao, vµ ng­îc l¹i. B¶ng 4: VËn chuyÓn t«m gièng tíi ao nu«i Tªn t«m gièng Ngµy tuæi (PL) MËt ®é (con/lÝt) Thêi gian vËn chuyÓn(gi¬) Nhiªt ®é vËn chuyÓn(0C) T«m gièng 15 150000 6 22- 24 3.3.1.2. Th¶ gièng. 3.3.1.2.1. Nguån gèc gièng. Gièng ®­îc lùa chän ë §µ N½ng vµ test kiÓm ®Þnh ®¹t tiªu chuÈn nu«i vËn chuyÓn vÒ b»ng xe ®«ng l¹nh. 33.1.22. C¸c yÕu tè m«i tr­êng ao nu«i khi th¶ gièng. B¶ng 5: C¸c yÕu tè m«i tr­êng ao nu« t¹i c¬ së. C¸c chØ tiªu theo dâi Ao C1 aoC2 NhiÖt ®é kh«ng khÝ(oC) 30 30 NhiÖt ®é n­íc (oC) 26 26 §é mÆn (S‰) 25 26 pH 8,3 8,4 §é trong(cm) 45 50 Møc n­íc(cm) 80 80 Mµu n­íc Xanh xanh Xanh nh¹t §é kiÒm 95 100 3.31.24. ChÊt l­îng gièng lóc th¶. - T«m t­¬ng ®èi ®ång ®ªï ,2,3 - 4,2cm. - Vá cøng, m¸u s¾c ®Ñp - Ch©n vµ c¸c phÇn phô kh«ng cã vËt b¸m, cßn nguyªn vÑn - T«m kháe b¬i linh ho¹t. - §é no: cÊp ®é 3 3.3.1.25. MËt ®é vµ vÞ trÝ th¶ gièng. - Tæng sè t«m gièng th¶ lµ : 150.000 con - DiÖn tÝch ao nu«i lµ : 6000m2 - MËt ®é th¶: 25 con/m2 Khi th¶ chóng t«i vËn chuyÓn t«m gièng b»ng tói ni long trong ®ã chøa kho¶ng 3,5 lÝt n­íc vµ 5000 con gièng th¶ vµo buæi s¸ng sím 6- 7 giê, khi th¶ ng©m tói ni long cã chøa t«m gièng trong vßng 30 phót rßi sau ®ã më miÖng bao cho t«m tõ tõ ®i ra. T«m gièng ®­îc th¶ theo h­íng giã ®Ó t«m ph©n t¸n ®Òu kh¾p ao. 3.4 Kü thuËt qu¶n lý vµ ch¨m sãc t«m trong ao nu«i. 3.4.1. Thøc ¨n. Trong quy tr×nh c«ng nghÖ nu«i t«m só th­¬ng phÈm thøc ¨n ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng nhÊt. QuyÕt ®Þnh thµnh b¹i cña vô nu«i, cho ¨n lo¹i thøc ¨n phï hîp ®óng liÒu l­îng, t«m sÏ lín nhanh vµ kh«ng g©y « nhiÖm m«i tr­êng, h¹n chÕ l­îng ®éng vËt phï du ph¸t triÓn, kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng n­íc vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Trong qu¸ tr×nh nu«i c¬ së ®· sö dông thøc ¨n cña h¹ng CP cña c«ng ty CP Group Th¸i Lan vµ thøc ¨n con t«m vµng cña c«ng ty ®èng tµu §µ N½ng. §ång thêi bæ sung thªm mét sè lo¹i phô gia kh¸c nh­ : dÇu mùc, dÇu ®Ëu nµnh, mét sè Vitamin tæng hîp, zymentin, Cregacin… 3.4.1.1. Thµnh phÇn cña thøc ¨n tæng hîp CP. Group [4] Thøc ¨n CP d­îc chÕ biÕn tõ bét c¸, bét ®Çu t«m, bét mùc, bét ®Ëu nµnh, dÇu c¸ tuyÕt, Cholosterol, Phospholipid, c¸c lo¹i vitamin vµ kho¸ng chÊt kh¸c. * Tãm l¹i: TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña thøc ¨n trªn cã chøa ®Çy ®ñ l­îng ®¹m vµ chÊt bÐo…Phï hîp víi nhu cÇu dinh d­ìng cña t«m só. H¬n n÷a thøc ¨n cã nhiÒu kÝch cì phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña t«m. 3.4.1.2. TÝnh chÊt cña c¸c lo¹i thøc ¨n trªn. Lµ lo¹i thøc ¨n d¹ng viªn, ch×m tèt trong n­íc vµ tån t¹i ®­îc l©u. Do ®ã t«m dÔ sö dông thøc ¨n cã hiÖu qu¶, gióp ®¸y ao kh«ng bÞ d¬ bÈn, nguån n­íc kh«ng bÞ « nhiÔm. Theo tµi liÖu nghiªn cøu cho biÕt c¸c lo¹i thøc ¨n nµy cã sù tån t¹i trong n­íc l©u h¬n 2 giê, trong thêi gian nµy t«m ®· sö dông hÕt thøc ¨n, tr¸nh d­îc « nhiÖm m«i tr­êng ao nu«i. 3.4.2. Cho ¨n vµ qu¶n lý thøc ¨n. 3.4.21. Ph­¬ng ph¸p cho ¨n. §iÒu ®Çu tiªn, ng­êi nu«i t«m ph¶i ­íc l­îng t­¬ng ®èi chÝnh x¸c tû lÖ sèng, sè l­îng, sè l­îng trung b×nh cña t«m ®Ó tõ ®ã ­íc l­îng thøc ¨n cÇn cung cÊp hµng ngµy. Nªn sö dông sµng cho ¨n ®Ó kiÓm tra thøc ¨n, kÕt hîp kiÓm tra t«m. sè l­îng sµng tïy thuéc vµo diÖn tÝch ao. DiÖn tÝch ao (ha) Sè l­îng sµng 0,5 4 0,6 - 0,7 5 0,8 - 1,0 6 2 10 – 12 Sè l­îng thøc ¨n cho vµo c¸c sµng ph¶i theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh tïy theo cì t«m ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kh¶ n¨ng sö dông thøc ¨n cña t«m. l­îng ®iÒu chØnh dùa vµo sµng ¨n, c¸c yÕu tè m«i tr­êng ¶nh h­ëng ®Õn ao nu«i vµ sù lét x¸c cña t«m. sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh kiÓm tra sµng ¨n. NÕu trong sµng kh«ng cßn thøc ¨n th× lÇn sau t¨ng lªn 5%. NÕu tæng l­îng thøc ¨n d­ trong sµng cßn 30 - 50% th× gi¶m 30% l­îng thøc ¨n cho lÇn sau. NÕu tæng l­îng thøc ¨n trong sµng >50% th× gi¶m 50% l­îng thøc ¨n cho lÇn sau. NÕu sµng thøc ¨n cßn thøc ¨n vµ sµng cßn thøc ¨n b»ng nhau th× t«m ¨n võa ®ñ. KÕt qu¶ phèi trén m· sè thøc ¨n ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 6 B¶ng 6: Tû lÖ phèi trén thøc ¨n vµ thêi gian chuyÓn tiÕp m· sè Ngµy thø 1 2 3 4 5 6 Tû lÖ phèi trén 8: 2 6: 4 5: 5 5: 6 4: 6 2: 8 B¶ng 7: KhÈu phÇn thøc ¨n cña t«m dùa vµo khèi l­îng cña t«m Khèi l­îng cña t«m (g/con) KhÈu phÇn thøc ¨n (% khèi l­îng th©n) Tæng sè l­îng thøc ¨n cho vµo sµng (% tæng l­îng thøc ¨n cña mét lÇn cho ¨n) Thêi ®iÓm kiÓm tra sµng(sau giê cho ¨n) 2 5 10 15 20 25 30 35 6,0 - 6,5 5,5 4,5 3,8 3,5 3,2 2,8 2,5 2,0 2,4 2,8 3,0 3,3 3,6 4,0 4,2 3 2,5 2,5 2 2 1,5 1 1 Sè lÇn cho ¨n trong ngµy: Thêi gian ®Çu tiªn cho ¨n 4 lÇn trong ngµy. Chia theo thêi gian lµ: 7h, 11h, 16h, 22h. Chia lµm 2 b÷a chÝnh thêi gian : 7h vµ16h vµ 2 b÷a phô thêi gian :11h vµ 22h. L­îng thøc ¨n b÷a phô sÏ Ýt h¬n so víi b÷a chÝnh. Vµo cuèi thêi gian nu«i, l­îng thøc ¨n t¨ng lªn nhiÒu, nªn chia lµm 6 lÇn trong ngµy. ViÖc chia nhá khÈu phÇn ¨n nh­ vËy cã t¸c dông giÈm bít thÊt tho¸t, ph©n r· thøc ¨n, t«m sñ dông thøc ¨n triÖt ®Ó h¬n. Sù ph©n chia sè l­îng thøc ¨n giòa c¸c lÇn cho ¨n tïy theo ho¹t ®éng b¾t måi cña t«m trong ngµy. nªn r¶i thøc ¨n ë nhòng n¬i cã nÒn ®¸y s¹ch. Trong thêi gian t«m lét x¸c hoÆc cã xö lý hãa chÊt th× gi¶m l­îng thøc ¨n xuèng 1/2 . NÕu thÊy cßn thõa thøc ¨n th× gi¶m xuèng 1/3 l­îng thøc ¨n hoÆc ng­ng cho ¨n ®Ó gi¶m chi phÝ. Thêi gian nu«i ( tÝnh theo ngµy) Thøc ¨n Thøc ¨n trong ngµy(kg) Sè lÇn Thøc ¨n bæ sung Ao C2 Ao C1 Ngày đầu CB 1 A+Mutagel +Zymentin 10 CB+ CN 50 50 3 A+Mutagel +Zymentin 20 CP9001 60 60 4 A+Mutagel +Zymentin 30 CP01- 02 70 80 4 A+Mutagel +Zymentin 40 CP02- 03 90 110 4 A+Mutagel +Zymentin 50 CP02- 03 110 120 4 A+ Mutagel 60 CP02- 03 130 140 4 A+Mutagel +Zymentin +¶tichol 70 CP02- 03 150 160 4 A+Mutagel +Zymentin 80 CP02- 03 160 180 4 A+Mutagel +Zymentin 90 CP02- 03 200 230 4 A+Mutagel +Zymentin 100 CP02- 03 250 270 4 A+Mutagel +Zymentin + trøng gµ 110 CP02- 03 300 320 4 A+Mutagel +Zymentin 120 350 380 4 A Chó thÝch: A: DÇu ®Ëu nµ Chú thích: A: Dầu đậu nành + Leth + Vitamin tæng hîp + men vi sinh cã søc ®Ò kh¸ng víi m«i tr­êng Ýt bÞ bÖnh h¬n. NhËn xÐt: Qua b¶ng trªn ta thÊy r»ng viÖc bæ sung thªm thuèc bæ, vitamin, chÊt kho¸ng vµ kh¸ng sinh phï hîp víi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña t«m, nh»m gióp cho t«m cã kh¶ n¨ng b¾t måi vµ t¨ng tr­ëng tèt. 3.4.2.22. Qu¶n lý thøc ¨n. Qu¶n lý thøc ¨n cho ao nu«i t«m lµ m«t vÊn ®Ò mµ ®ßi hái ng­êi nu«i cÇn ph¶i cã kinh nghiÖm thùc tÕ vµ theo dâi ao nu«i thËt kü suèt vô nu«i. Tr­êng hîp cho t«m ¨n qu¸ thiÕu hay qu¸ thõa ®Òu ¶nh h­ëng kh«ng tèt cho sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña t«m. * NÕu cho ¨n qu¸ thiÕu thøc ¨n sÏ cã t¸c h¹i: + T«m chËm lín + HiÖn t­îng t«m ph©n ®µn ngµy cang râ rÖt. + T«m sÏ ¨n thÞt lÉn nhau nhiÒu h¬n dÉn ®Õn tû lÖ sèng thÊp. * NÕu cho t«m ¨n qu¸ d­ thøc ¨n sÏ g©y nªn: + Thøc ¨n d­ thõa lµm bËn ®¸y ao. + Lµm cho oxy tÇng ®¸y thÊp, ®Æc biÖt lµ vµo ban ®ªm. + T¶o ph¸t triÓn m¹nh, pH trong ngµy thay ®æi nhiÒu. ®Ó tr¸nh tr­êng hîp l­îng thøc ¨n cho ao nu«I qu¸ thiÕu hay qu¸ thõa, ng­êi nu«i cÇn theo dâi kü t×nh h×nh ¨n måi cña t«m h»ng ngµy th«ng qua viÖc kiÓm tra vã sau mçi b÷a ¨n, ®ång thêi ph¶i kiÓm tra chµi ®Þnh kú, vµ c©n t«m (7ngµy /lÇn) ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ sèng mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n. 3.4.2.3. Qu¶n lý c¸c yÕu tè m«i tr­êng trong ao nu«i. B¶ng 9: C¸c yÕu tè m«i tr­êng trong ao nu«i. Thêi gian yÕu tè MT Ao C1 Th¸ng 4 Th¸ng 5 Th¸ng 6 NhiÖt ®é S¸ng ChiÒu pH S¸ng ChiÒu DO2 S¸ng ChiÒu §é trong S¸ng ChiÒu Mµu n­íc S¸ng Xanh vµng Vµng xanh Xanh Xanh ChiÒu Xanh vµng Vµng Xanh Xanh Xanh Møc n­íc §é mÆn * C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý m«i tr­êng ao nu«i. T«m sinh tån trong n­íc cïng víi c¸c yÕu tè h÷u sinh vµ v« sinh kh¸c t¹o nªn mét hÖ sinh th¸i. Chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng phô thuéc lÉn nhau. Ngoµi c¸c vÊn ®Ò vÒ con gièng, thøc ¨n…th× viÖc ®iÒu khiÓn c¸c yÕu tè m«i tr­êng cho t«m sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn, lµ yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng vô nu«i. ThÓ hiÖn tr×nh ®é kü thuËt cña ng­êi qu¶n lý. Qu¶n lý m«i tr­êng thùc chÊt lµ ®iÒu chØnh c¸c yÕu tè m«I tr­êng dao ®éng trong giíi h¹n cho phÐp. Qu¸ tr×nh qu¶n lý cÇn quan s¸t ao nu«i, th­êng xuyªn ®o c¸c yÕu tè m«i tr­êng vµ ®iÒu khiÓn chóng b»ng c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp. 3.4.2.4..DiÔn biÕn nhiÖt ®é n­íc. NhiÖt ®é n­íc lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng, nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ®èi t­îng vµ m«i tr­êng trong ao nu«i. Do vËy ta ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý ao nu«i lu«n b¶o ®¹m ng­ìng nhiÖt ®é thÝch hîp lµ rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh nu«i t«m. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp theo dâi sè liÖu nh­ ë b¶ng 9 ta thÊy nhiÖt ®é b×nh qu©n gi÷a c¸c th¸ng dao ®éng rÊt lín, vµo buæi s¸ng dao ®éng tõ 22- 300C vµo buæi chiÒu tõ 26- 320C nh×n chung sù dao ®éng kh«ng lín l¾m nh­ng vÉn cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña t«m. 3.4.2.5. BiÕn ®éng pH. Theo b¶ng 9 ®é pH cña ao nu«i vµo buæi s¸ng dao ®éng trong kho¶ng 7,3 - 9,5 vµ buæi chiÒu 7,6 - 10. Nh×n chung ®é pH ë c¸c ao dao ®énh qu¸ lín cßn trong th¸ng ch­a v­ît qu¸ 0,5. Tuy nhiªn ®é pH cã ngµy lªn ®Õn 9,5 -10 v­ît qu¸ ng­ìng cho phÐp, trong ao nu«i pH n­íc thÝch hîp nhÊt lµ 7,5- 8,5. Do trong ao nguån n­íc ®· bÞ nhiÖm bÈn do mïn b· h÷u c¬ vµ liÒu l­îng v«i d­ thõa. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy chóng t«I ®· xö lý Fomol 5ppm vµ ®­êng c¸t 3,6ppm ®· thu ®­îc kÕt qu¶ kh¶ quan. 3.4.2.6. §é mÆn. §é mÆn ¶nh h­ëng trôc tiÕp ®Õn viÖc ®iÒu hßa ¸p suÊt thÈm thÊu cña thñy sinh vËt, c¸c thay ®æi ®é mÆn v­ît qu¸ giíi h¹n thÝch øng cña t«m ®Òu g©y ra c¸c ph¶n øng sèc cña c¬ thÓ lµm gi¶m søc ®Ò kh¸ng cña t«m. 3.4.2.7. §é kiÒm. §é kiÒm thÝch hîp cho t«m só ph¸t triÓn 90 - 130ppm. NÕu ®é kiÒm qu¸ thÊp (180ppm) th­êng x¶y ra ë c¸c vïng cã sö dông n­íc giÕng ngÇm cã ®é kiÒm cao (200 – 300ppm) lµm cho vá trë nªn nh¸m, t«m rÊt khã lét x¸c. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh theo dâi ë 2 ao ®é kiÒm t­¬ng ®èi æn ®Þnh, thÝch hîp cho t«m ph¸t triÓn tèt. 3.4.2.8..§é trong mµu n­íc. §é trong theo GS.TS NguyÔn Träng Nho ®é trong thÝch hîp nhÊt lµ kho¶ng 25- 60cm vµ theo Vò ThÕ Trô tõ 20- 40cm lµ thÝch hîp nhÊt.nh­ vÈy ë c¸c ao ®Òu kh«ng thÝch hîp. ®Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ng­êi nu«I bãn ph©n NPK + UREA + bét c¸…nh­ng nh×n chung ch­a kh¾c phôc ®ùoc. Mµu n­íc: Víi kÕt qu¶ thu ®­îc ë b¶ng 9 th× mµu n­íc xuÊt hiÖn ë 2 ao 1:2 Xanh Vµng, Vµng Xanh, Xanh Xanh. Qua theo dâi thÊy mµu n­íc thay ®æi chñ yÕu theo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thùc vËt phï du vµ sù thay ®æi cña thêi tiÕt. T«m só lµ loµi chÞu ®ùng ®é mÆn kh¸ réng tõ 2- 40‰ tuy nhiên kho¶ng ®é mÆn thÝch hîp nhÊt cho t«m lµ tõ 15- 20‰. Đé mÆn qu¸ thÊp t«m dÔ bÞ mÒm vá vµ kh¶ n¨ng ®Ò kh¸ng kÐm, ®é mÆn qu¸ cao t«m dÔ bi nhiÖm c¸c bÖnh do virut vµ chËm lín (khã lét x¸c ). Trong kho¶ng gií h¹n cho phÐp ®é mÆn cµng t¨ng th× tû lÖ sèng cµng cao, ®Õn 38‰ th× tû lÖ chÕt cña t«m t¨ng dÇn (Hotoh, 1981). 3.4.2.9 ChÕ ®é sôc khÝ (qu¹t n­íc). Môc ®Ých lµm t¨ng l­îng oxy hßa tan, tËp trung chÊt cÆn b· vµo gi÷a ao t¹o sù chuyÓn ®éng dßng n­íc vµ lµm bay h¬I c¸c khÝ ®éc NH3, H2S. B¶ng 10: ChÕ ®é sôc khÝ t¹i c¬ së. Ngµy nu«i Sè l­îng m¸y(c¸i/ao) Thêi ®iÓm ch¹y(h) Qu¹t n­íc Qu¹t n­íc 1-10 2 10-50 2 19-6; 8-10 50-90 2 19-6; 7-10.30 90-> thu ho¹ch 2 19-6; 7-11 ChÕ ®é sôc khÝ t¨ng thêi gian vËn hµnh theo thêi gian nu«i. do ao réng, cµng vÒ sau, thêi gian vËn hµnh cµng nhiÒu, qu¹t n­íc liªn tôc khi cã m­a to kÐo dµi. Khi cã xö lý hãa chÊt ho¨c trong tr­êng hîp t¶o tµn, t¨ng c­êng qu¹t n­íc vµ sôc khÝ (trõ lóc cho ¨n). tuy nhiªn trong tr­êng hîp xÊu nhÊt th× ph¶i sö dông. 3.4.2.9.1. Thªm n­íc, thay n­íc. Trong qu¸ tr×h nu«i, tr¹i chØ thay n­íc khi thËt sù cÇn thiÕt. Trong 2 th¸ng ®Çu kh«ng thay n­íc, chØ cÊp thªm khi bÞ rß rØ, tr¸nh thÊt tho¸t nguån thøc ¨n tù nhiªn trong nguån n­íc. Møc n­íc trong 2 th¸ng ®Çu lu«n ë møc 1,3 - 1,4m. tõ th¸ng thø 3 trë ®i l­îng ph©n vµ l­îng thøc ¨n thõa lµm bÈn ao. V× thÕ ph¶I thay 15- 20% l­îng n­íc trong ao. 3.4.9.2.2. KiÓm tra chÊt l­îng n­íc. Hµng ngµy theo dâi c¸c chØ tiªu oxy hßa tan, pH, nhiÖt ®é, ®é trong , mµu n­íc. NÕu chÊt l­îng n­íc kh«ng ®¹t yªu cÇu cã thÓ xö lý b»ng hãa chÊt. Môc ®Ých Hãa chÊt LiÒu l­îng T¨ng ®é kiÒm Bét vá nghªu, sß. bét ®¸ 100- 200kg/ha/lÇn. 50kg/ha/ngµy T¨ng pH V«i n­íc 50- 100kg/ha/lÇn Gi¶m pH(nÕu pH vµo buæi s¸ng>8,3) §­êng c¸t. Phooc mon 2- 5ppm. 30ppm Gi¶m biÕn ®éng pH V«i n­íc 60kg/ha DiÖt bít t¶o trong ao nu«i BKC 0,3ppm T¨ng c­êng qu¸ tr×nh ph©n gi¶i h÷u c¬ EDTA 145ppm §Þnh kú quan tr¾c c¸c chØ tiªu BOD, NH3-N, H2S ®Ó ®iÒu chØnh cho phï hîp yªu cÇu cña m«I tr­êng: oxy hßa tan >5mg/lÝt. §é mÆn 15 -20‰, pH 7,5- 8,5. NH3-N<0,1 ppm. H2S<0,02 ppm. 3.4.3 Xö lý n­íc th¶i. N­íc ao nu«i th¶i ra trong qu¸ tr×nh thay n­íc ph¶i ®­îc xö lý råi míi ®­îc th¶i ra m«i tr­êng ngoµi. Xö lý n­íc th¶i b»ng chlorin víi nång ®é 30ppm trong thêi gian 1ngµy. 3.4.3.1. Qu¶n lý ao nu«i. H»ng ngµy kiÓm tra bê ao, cèng, m­¬ng ®Ó ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi khi cã sù cè. Th­êng xuyªn vÖ sinh l­íi ch¾n r¸c, l­íi läc n­íc, sµng ¨n, vít c¸c r¸c bÈn, ®Þnh kú 5- 7ngµy/lÇn tiÕn hµnh vÖ sinh lµm s¹ch mïn b· h÷u c¬ l¾ng ®éng ë ®¸y ao. Th­êng xuyªn ®¶m b¶o hµm l­îng oxy hßa tan trong n­íc >5mg/lÝt theo yªu cÇu kü thuËt.mçi ao ph¶i cã mét m¸y nÐn thæi khÝ ®Ó t¨ng l­îng oxy hßa tan vµ ph©n bè ®Òu oxy trong n­íc, mçi ao ph¶i ®Æt Ýt nhÊt 2 giµn qu¹t ®Ó t¨ng l­îng oxy vµ t¹o dßng ch¹y thu gom chÊt th¶i. Thêi gian chÕ ®é ho¹t ®éng cña m¸y phô thuéc vµo l­îng oxy hßa tan trong n­íc vµ mËt ®é, kÝch cì cña t«m. nãi chung ho¹t ®éng tõ 14- 16giê/ngµy. 3.4.3.2. BiÖn ph¸p xö lý H2S vµ NH3. H2S : Trong n­íc H2S ®éc víi t«m vµ hµm l­îng H2S t¨ng khi pH, oxy hßa tan thÊp vµ nhiÖt ®é cao. Hµm l­îng H2S an toµn cho t«m só nu«i trong ao kh«ng qu¸ 0,03mg/lÝt. NH3 : Khi pH cao th× tÝnh ®éc cña NH3 ®èi víi t«m nu«I lín nhÊt. Hµm l­îng NH3cho phÐp trong ao nu«i kh«ng qu¸ 0,1mg/lit (nguyÔn Trong Nho 1994 )[8]. ChÝnh v× thÕ ë nh÷ng th¸ng cuèi cÇn t¨ng c­êng më m¸y qu¹t n­íc liªn tôc c¶ ngµy vµ ®ªm lµm cho nh÷ng khÝ ®éc nµy gi¶i tho¸t khái ®¸y ao ra ngoµi kh«ng khÝ. 3.4.3.3. Hµm l­îng oxy trong ao nu«i. Oxy lµ yÕu tè quan träng nhÊt cÇn ®Æc biÖt chó träng trong c«ng nghÖ nu«i t«m trong ao hå sù t­¬ng quan tæng hîp cña c¸c phiªu sinh vËt lµ yÕu tè chÝnh t¹o oxygen hßa tan trong n­íc v× hiÖn t­îng nµy chØ x¶y ra gi÷a ban ngµy d­íi ¸nh n¾ng mÆt trêi. NÕu thêi tiÕt u ¸m kÐo dµi th× sÏ cã hiÖn t­îng thiÕu oxy. §Ó gi¶I quyÕt vÊn ®Ò nµy ng­êi ta dïng m¸y sôc khÝ hoÆc thay n­íc míi ®Ó t¹o thªm oxygen. T×nh tr¹ng thiÕu oxygen trong ao còng x¶y ra khi thñy sinh vËt bÞ chÕt qu¸ nhiÒu do viÖc sö dông hãa chÊt. C¸c ng­ìng oxy hßa tan (ppm) cña t«m thÊp h¬n 0,3 t«m sÏ chÕt, kho¶ng 1 t«m bÞ ng¹t thë, kho¶ng 2 t«m kh«ng lín,kho¶ng 3 t«m chËm lín, kho¶ng 4 t«m sinh tr­ëng b×nh th­êng, kho¶ng 5- 7 t«m kháe m¹nh sinh tr­ëng tèt. C¸c triÖu chøng cña t«m khi ao hå thiÕu oxygen: t«m sÏ tËp trung gÇn mÆt n­íc, gÇn vÞ trÝ dÉn n­íc hoÆc däc c¸c bê ao. T«m sÏ gi¶m tèc ®é di chuyÓn nh­ng l¹i t¨ng tèc ®é h« hÊp, cã thÓ h«n mª vµ chÕt. Khi trong m«i tr­êng n­íc cã qu¸ nhiÒu chÊt b¶o hßa, thÆng d­ hßa tan t«m sÏ bÞ bÖnh hoÆc chÕt, khi c¸c chÊt khÝ hßa tan nµy th©m nhËp hÖ thèng tuÇn hoµn t¹o thµnh nh÷ng h¹t bong bãng cßn gäi lµ emoli lµm c¹n trë sù l­u th«ng m¸u g©y ra bÖnh “gasbubble”[9]. 3.4.3.4. ChÊt ®¸y. NÒn ®Êy ao lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña sinh vËt ®¸y, ®ång thêi lµ n¬i c­ tró, n¬i ¨n trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nhiÒu sinh vËt thñy sinh trong tÇn n­íc. NÒn ®¸y cßn ¶nh h­ëng lín ®Õn m«i tr­ßng ao nu«i nh­: pH, kh¶ n¨ng gi÷ nhiÖt cña ao[9] 3.4.4. Tèc ®é t¨ng tr­ëng cña t«m. ViÖc theo dâi tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ tû lÖ sèng cña t«m th­êng xuyªn lµ viÖc lµm v« cïng quan träng. Nã gióp qu¶n lý tèt thøc ¨n, qua ®ã gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, gi¶m « nhiÔm m«i tr­êng ao nu«i…Trong thùc tÕ ®Ó ­íc l­îng tû lÖ sèng th× chóng ta dïng ph­¬ng ph¸p diÖn tÝch chµi, biÖn ph¸p tÝnh ng­îc tõ l­îng thøc ¨n cho t«m. B¶ng 12: Tèc ®é t¨ng tr­ëng cña t«m só ë ao C1 vµ C2: Ngµy nu«i Ao C2 Ao C1 L(cm) ADG (con/ ngày) W(Gg) ADG (g/ ngµy) L(cm) ADG (con/ ngµy) W(Gg) ADG(g/ ngµy) 31 5,66±0,14 2,52±0,12 5,26±0,14 2,34±0,27 38 7,25±0,14 0,22 4,57±0,27 0,29 7,16±0,16 0,27 4,50±0,28 0,3 45 7,65±0,06 0,05 6,08±0,16 0,21 7,65±0,18 0,07 5,53±0,17 0,14 60 8,75±0,15 0,15 7,37±0,17 0,18 8,27±0,21 0,08 68±0,23 0,16 80 9,65±0,17 0,11 8,76±0,15 0,19 9,95±0,18 0,24 7,81±0,29 0,16 100 11,1±0,11 0,22 11,04±0,2 5 0,32 10,65±0,18 0,14 10,2±0,25 0,34 120 12,85±0,85 0,25 12,9±0,27 0,26 12,2±0,1 0,22 12,4±0,34 0,31 Chiều dài(cm) Tuần nuôi (Ngày) Tuần nuôi (Ngày) Hình 3: TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG VỀ CHIỀU DÀI CỦA TÔM TRONG HAI AO NUÔI C1 VÀ C2 Khối lượng (g) Tuần nuôi (Ngày) Hình 4: TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG VỀ KHỐI LƯỢNG CỦA TÔM TRONG HAI AO NUÔI C1 VÀ C2 3.4.4.1. KÕt qu¶ sinh tr­ëng vÒ chiÒu dµi ë 2 ao: Qua biÓu ®å trªn ta thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng theo chiÒu dµi cña t«m nu«i giai ®o¹n ®Çu kh¸ nhanh, ®iÒu nµy phï hîp víi ®Æc ®iÓm sinh häc cña t«m trong tù nhiªn. Ở giai ®o¹n ®Çu kÝch th­íc cña t«m nu«i ë 2 ao chªnh lÖch kh«ng ®¸ng kÓ. HÖ sè biÕn thiªn khèi l­îng ë 2 ao dao ®éng tõ 0,07- 0,22, chøng tá cã sù ®ång ®Òu vÒ khèi l­îng trong quÇn ®µn. So s¸nh gi÷a 2 ao nhËn thÊy : Tõ ngµy thø 31 ®Õn ngµy thø 80, t«m t¨ng tr­ëng chËm c¶ vÒ chiÒu dµi lÉn khèi l­îng. Giai ®o¹n tõ 80 ngµy trë ®i t«m t¨ng tr­ëng nhanh. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy lµ do bÞ ph©n tr¾ng, chÊt l­îng n­íc xÊu x·y ra ë 2 ao. §Õn cuèi vô nu«i kÝch th­íc vÒ chiÒu dµi cña t«m ®· cã sù chªnh lÖch tõ 0,6- 0,9cm. 3.4.4.2. Tèc ®é t¨ng tr­ëng vÒ khèi l­îng. Qua b¶ng ta thÊy khèi l­îng trung b×nh cña t«m nu«i t¨ng dÇn theo thêi gian. ë c¶ 2 ao khèi l­îng cã sù chªnh lÖch chót Ýt. Ở ao 2 khèi lín h¬n ao 1 lµ 0,5gr sau 120 ngµy nu«i. 34.4.3. KÕt qu¶ x¸c ®Þnh tû lÖ sèng cña t«m trong ao nu«i. ViÖc x¸c ®Þnh tû lÖ sèng cña t«m trong ao cã ý nghÜa rÊt quan träng nh»m x¸c ®Þnh ®­îc tû lÖ t«m trong ao, vµ x¸c ®Þnh ®­îc l­îng thøc ¨n hµng ngµy. B¶ng 13: KÕt qu¶ tû lÖ sèng ë c¸c ao. Ngµy nu«i 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 §¬n vÞ tÝnh % % % % % % % % % % Ao C2 90,3 90 90 88,2 87,2 87 86,5 85 84 83,4 Ao C1 90,7 90,5 90 87 85,8 83,5 83 82 81,8 81,2 Qua b¶ng trªn ta thÊy trong thêi gian ®Çu tû lÖ sèng cña t«m thÊp, do ¶nh h­ëng cña ®ît giã mïa ®«ng b¾c vµ kh«ng khÝ l¹nh. Tû lÖ hao hôt cña t«m nu«i cµng vÒ cuèi vô cµng gi¶m xuèng. 3.4.5 C«ng t¸c phßng trÞ bÖnh. DÞch bÖnh ®· g©y thiÖt h¹i lín cho nghÒ nu«i t«m. cho nªn vÊn ®Ò phßng bÖnh, kiÓm so¸t ®­îc bÖnh lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt. T«m bÞ bÖnh lµ kÕt qu¶ g©y ra bëi t¸c nh©n g©y bÖnh cho t«m vµ søc ®Ò kh¸ng cña t«m yÕu. Thùc tÕ cho thÊy t«m bÞ bÖnh ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña t«m vµ lµm gi¶m n¨ng suÊt cña vô nu«i. V× thÕ ng­êi nu«i ph¶i k×m h·m nh÷ng t¸c nh©n bÊt lîi vµ t¨ng c­êng søc ®Ò kh¸ng cho t«m. 3.4.5.1. Phßng bÖnh. 3.4.5.2 Khèng chÕ m«i tr­êng ao nu«i. T¹o m«i tr­êng tèt, æn ®Þnh cho t«m sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn. C«ng t¸c c¶i t¹o ao d­îc tiÕn hµnh kü, tr¸nh d­ thõa.[10] 3.4.5.3 T¨ng c­êng søc ®Ò kh¸ng cho t«m. ThuÇn d­ìng t«m tr­íc khi th¶, cho t«m ¨n ®ñ sè l­îng, chÊt l­îng tèt, bæ sung thªm vitamin, kho¸ng chÊt gióp t«m cã søc ®Ò kh¸ng cao.[2,4] 3.4.5.4. H¹n chÕ t¸c nh©n g©y bÖnh. Chän t«m gièng tèt, kháe m¹nh, kh«ng bÞ nhiÔm MBV, SEMBV. §Þnh kú diÖt khuÈn n­íc cho ao nu«i. §ång thêi dïng c¸c chÕ phÈm sinh häc ®Ó xö lý ®¸y ao.[6] B¶ng 14: Mét sè hãa chÊt, thuèc kh¸ng sinh vµ chÕ phÈm sinh häc trong phßng trÞ bÖnh. Lo¹i Tªn C«ng dông LiÒu l­îng dïng Hãa chÊt Eco- gard DiÖt khuÈn n­íc 0,1- 0,2ppm Stayphor DiÖt khuÈn, nhÇy nhít 0,2ppm Virkon DiÖt khuÈn 0,5ppm Formalan DiÖt khuÈn, trÞ bÖnh ®ãng rong 10- 15ppm formalin DiÖt khuÈn, trÞ bÖnh ®ãng rong 0,1ppm ChÕ phÈm sinh häc Zymetin T¨ng c­êng hÖ miÔn dÞch 5-10g/kg thøc ¨n BRF- 2 ®­êng ruét 0,025ppm Bacilius subtilis Xö lý ®¸y, lµm s¹ch m«I tr­êng 0,2- 0,3ppm Thuèc kh¸ng sinh Pismex- power TrÞ bÖnh ®­êng ruét ph©n tr¾ng 5- 8g/kg thøc ¨n Osamet Shimp TrÞ bÖnh ®­êng ruét ph©n tr¾ng 5- 8g/kg thøc ¨n Trong phßng bÖnh, chóng t«i kh«ng sö dông kh¸ng sinh, mµ chñ yÕu h¹n chÕ c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh b»ng c¸ch ®Þnh 7- 10 ngµy diÖt khuÈn n­íc bµng hãa chÊt. T¨ng c­êng søc ®Ò kh¸ng cho t«m b»ng c¸ch trén thøc ¨n nh­ can xi, chÕ phÈm sinh häc Byophyl gióp t«m kháe, vá cøng, tiªu hãa tèt. 3.4.5.5.Mét sè bÖnh th­êng gÆp trong ao nu«i c¬ së. DÊu hiÖu bÖnh lý Nguyªn nh©n bÖnh C¸ch xö lý HiÖu qu¶ trÞ bÖnh - Cã ph©n tr¾ng næi lªn mÆt n­íc ë gãc ao cuèi giã. - T«m gi¶m ¨n hoÆc møc ®é cho ¨n kh«ng t¨ng. - Ban ®Çu thøc ¨n kh«ng ®Çy ruét, t«m bÞ ãp, vá máng. Trong ruét cã nh÷ng ®èm mµu vµng, nhÊt lµ nh÷ng phÇn ruét cuèi. Th©n vµ phô bé bÈn, cã nh÷ng ®èm ®en ë vá. - BÖnh ph©n tr¾ng - Dïng men vi sinh ®­êng ruét(probiotic) trén víi thøc ¨n ®Ó lµm gi¶m t¸c nh©n g©y bÖnh(liÒu l­îng 10- 15gr/kg thøc ¨n t«m mçi ngµy) thay n­íc cµng nhiÒu cµng tèt - dïng superVS ( 3ngµy/lÇn) víi liÒu l­îng 3ppm Gi¶m 50% Ban ®ªm th­êng thÊy nh÷ng vÕt s¸ng ë d­íi ao. BÖnh ph¸t s¸ng Gi¶m 60% 3.3. §¸nh gi¸ hiÖu 3.5 Thu ho¹ch vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh tÕ vô nu«i: 3.5.1 Thu ho¹ch. Sau 4 th¸ng nu«i th× cã thÓ thu ho¹ch. Thêi gian thu ho¹ch phô thuéc vµo kÝch cì t«m vµ gi¸ c¶ thÞ tr­êng. C¸ch thu ho¹ch: Tr­íc khi thu ho¹ch ta th¸o c¹n bít n­íc trong ao vµ dïng l­íi sª cã tói ®Ó thu ho¹ch. Sau ®ã x¶ c¹n hÕt n­íc vµ dïng tay b¸t nh÷ng con cßn sãt l¹i . HiÖn nay ng­êi ta dïng l­íi ®iÖn ®Ó thu ho¹ch v× ®©y lµ c¸ch thu ho¹ch ®¶m b¶o chÊt l­îng t«m cao nhÊt vµ thêi gian t«m thu ho¹ch ng¾n nhÊt. Khi thu ho¹ch xong cÇn kiÓm tra n¨ng suÊt ®¹t yªu cÇu hay ch­a vµ ph­¬ng ph¸p n­«I nh­ vËy ®· ®óng kû thuËt ch­a, ®Ó tiÕn hµnh kh¾c phôc nh»m ®¹t hiªu qu¶ cao cho mïa vô sau. T«m sau khi thu ho¹ch vµ c©n xong ®­îc b¶o qu¶n l¹nh. 3.5.2. X¸c ®Þnh tØ lÖ sèng vµ n¨ng suÊt thu ho¹ch t«m B¶ng 15: KÕt qu¶ thu ho¹ch t«m Ao nu«i Khèi l­îng t«m(g) Tû lÖ sèng (%) Tæng s¶n l­îng(kg) Gi¸ t«m (®ßng/kg) N¨ng suÊt (tÊn/ha/vô) Tæng doanh thu Ao 2 12,9 83,4 1600 70.000 2,667 112.000 Ao 1 12,4 81,2 1500 65.000 2,500 97.500 B¶ng 16: H¹ch to¸n kinh tÕ ë c¸c ao TT C¸c kho¶n chi phÝ Ao 2 Ao 1 1 KhÊu hao tµi s¶n 6.000.000 6.000.000 12 Con gièng 2.800.000 2.800.000 3 Thøc ¨n 40.500.000 41.500.000 4 Ph©n bãn vµ hãa chÊt 6.000.000 6.000.000 5 Nhiªn liÖu 4.500.000 4.500.000 6 C¸c chi phÝ kh¸c 5.000.000 5.000.000 7 T­ vÊn kü thuËt 4.000.000 4.000.000 8 Tæng chi 68.800.000 69.800.000 9 Tæng thu 121.000.000 97.500.000 10 Lîi nhuËn 52.000.000 27.700.000 NhËn xÐt: Qua b¶ng 16 ta thÊy: Ở ao 2: Lîi nhËn thu ®­îc sau 120 ngµy nu«i víi diÖn tÝch 6000m2 lµ 52.000.000 ®ång. Ở ao 1: : Lîi nhËn thu ®­îc sau 120 ngµy nu«i víi diÖn tÝch 6000m2 lµ 27.700.000 ®ång. Bảng 17: Diễn biến độ mặn, nhiệt độ, độ sâu trong 2 ao nghiên cứu C1 và C2 Diễn biến Tuần nuôi Độ mặn(‰) Nhiệt độ(oC) Độ sâu(cm) AO C1 AO C2 AO C1 AO C2 AO C1 AO C2 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 19 20 21 23 22 24 25 26 28 29 27 29 30 19 21 20 22 21 23 24 25 27 28 28 29 30 22 23 25 30 27 29 28 30 31 30 30 31 32 21,5 22 27 29 28 28 29 30 30 31 31 30 32 100 110 120 130 120 110 120 110 130 120 140 140 150 100 120 110 120 110 100 110 120 120 110 120 130 140 Bảng 18: Các yếu tố môi trường ao nuôi: pH, độ kiềm ở 2ao C1 v à C2 Diễn biến Tuần nuôi pH Độ kiềm Ao C1 Ao C2 Sáng Chiều Sáng Chiều Sáng Chiều 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 8,1 8,2 8,1 8,0 7,7 7,8 7,5 8,0 8,1 8,3 8,2 8,1 8,3 8,6 8,5 8,4 8,5 8,2 8,3 8,0 8,4 8,3 8,5 8,4 8,2 8,5 8,2 8,1 7,6 7,6 7,8 8,0 7,6 7,8 8,0 8,1 8,3 8,2 8,4 8,0 8,4 8,0 8,0 8,2 8,3 8,0 8,1 8,3 8,4 8,4 8,0 8,5 90 110 120 130 120 110 140 130 120 100 110 120 130 100 120 110 140 130 120 110 110 130 110 120 130 140 Bảng 19: Diễn biến ôxi, độ trong ở 2 ao C1 và C2 Diễn biến Tuần nuôi Ôxi Độ trong Ao C1 Ao C2 Ao C1 Ao C2 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,9 5,0 5,1 5,3 5,5 5,8 6,0 6,3 4,2 4,25 4,45 4,5 4,8 4,9 5,1 5,2 5,4 5,6 5,9 6,1 6,3 40 37 35 36 34 33 31 32 30 31 30 29 30 45 37 34 35 36 34 32 33 31 30 28 27 29 CHƯƠNG IV: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT Ý KIẾN 4.1. KÕt luËn. Sau ®ît thùc tËp vÒ kü thuËt nu«i th­¬ng phÈm t«m só P.monodon Fabricius 1798 em ®· ®óc rót thªm nhiÒu kinh nghiÖm vÒ kü thuËt nu«i, mçi kh©u trong quÝa tr×nh nu«i ®Òu rÊt quan träng. Qua ®ã em cã mét sè kÕt luËn sau: - §iÒu kiÖn tù nhiªn ë ®Þ bµn nghiªn cøu: + §iÒu kiÖn ë ®©y rÊt thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n. Tr¹i ®­îc x©y dùng ë ®Þa bµn d©n c­ cã d©n trÝ cao nªn vÊn ®Ò an ninh trËt tù ®­îc ®¶m b¶o. + Nguån n­íc: Nguån n­íc mÆn: §­îc b¬m trùc tiÕp ë biÓn, kh«ng bÞ nhiÖm bÈn do chÊt th¶i cu¶ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Nguån n­íc ngät: §­îc khoan tõ lßng ®Êt víi nguån n­íc ngÇm trong s¹ch gióp cho c¸c hé nu«i t«m cã nguån n­íc sinh ho¹t vµ cÊp n­íc cho ao nu«i khi cÇn thiÕt. - Chän gièng vµ th¶ gièng: + T«m gièng lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn hiªô qu¶ t«m nu«i, nªn viÖc x¸c ®Þnh chÊt l­îng t«m bét lµ rÊt quan träng. C«ng t¸c nµy ë tr¹i chóng t«i ch­a ®­îc thùc hiÖn triÖt ®Ó, viÖc chän t«m míi chØ dùa vµo c¸c chØ tiªu c¶m quan vµ thö sèc b»ng foormon, kh«ng cã ®iÒu kiÖn dÓ kiÓm tra b»ng ph­¬ng ph¸p PCR nªn c«ng t¸c chän gièng t«m cßn nhiÒu h¹n chÕ. + Nguån gèc gièng: Gièng ®­îc lÊy tõ §µ N½ng. + Cì gièng P15 + MËt ®é th¶ gièng 25con/m2 + Thêi gian th¶ : 6h s¸ng - Lo¹i thøc ¨n: Sö dông thøc ¨n ®­îc coi lµ kh©u quan träng trong viÖc hµnh ao nu«i t«m thÞt. Ở tr¹i sö dông thøc ¨n CP cña c«ng ty CP. §©y lµ lo¹i thøc ¨n c«ng nghiªp cã chÊt l­îng cao. Ph­¬ng ph¸p cho ¨n cña tr¹i chóng t«i thÊy rÊt hîp lý, viÖc qu¶n lý thøc ¨n ®­îc thùc hiÖn rÊt ngiªm ngÆt cho nªn hÖ sè thøc ¨n rÊt thÊp, thøc ¨n Ýt bÞ hao hôt. HÖ sè tiªu tèn thøc ¨n FCR: Ao C2: FCR = 1,2 Ao C1 : FCR = 1,4 - Tèc ®é t¨ng tr­ëng: + ChiÒu dµi trung b×nh ë ao C2 sau 120 ngµy nu«i ®¹t : 12,58 - 0,4cm + ChiÒu dµi trung b×nh ë ao C1 sau 120 ngµy nu«i ®¹t : 12,2 - 0,5cm + khèi l­îng ao C2 sau 120 ngµy nu«I ®¹t : 12,9 – 0,45g + khèi l­îng ao C2 sau 120 ngµy nu«I ®¹t : 12,2 – 0,37g 4.2 .§Ò xuÊt ý kiÕn: Trong thêi gian thùc tËp t«i cã ®Ò xuÊt mét vµi ý kiÕn sau: _ nªn thiÕt kÕ thªm hÖ thèng xiphong ®¸y ®Ó ®¶m b¶o trong s¹ch cho m«i tr­êng ao nu«i vµo nh÷ng th¸ng cuèi. Më réng m« h×nh nu«I t«m só trªn c¸t nhiÒu h¬n. Trang bÞ thªm c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra yÕu tè m«i tr­êng vµ c¸c phßng xÐt nghiÖm - Bæ sung thªm nhiÒu c¸n bé kü thuËt giái nh»m phôc vô tèt cho c«ng t¸c phßng vµ trÞ bÖnh khi cÇn thiÕt. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Trần Minh Anh 1996 Đặc điểm sinh học và kỹ thuật nuôi tôm he NXB Tp.HCM,395 tr 2. Báo cáo tổng kết của Sở thuỷ sản Quảng Bình 2001-2005 3. CP Group 1997 Phương pháp chọn tôm giống (tài liệu khuyến ngư) 4. CP Group. Sổ tay sử dụng thức ăn nuôi tôm (tài liệu khuyến ngư) 5. Th.s: Lục Minh Diệp Giáo trình kỹ thuật nuôi hải sản 6. Đỗ Thị Hoà : Giáo trình: Bệnh học thuỷ sản 7. Nguyễn Văn Hảo Một số vấn đề kỹ thuật nuôi tôm sú công nghiệp NXB Nông nghiệp-Tp.HCM 2002 8. GS.TS Nguyễn Trọng Nho (1994) Tình hình nuôi tôm trên thế giới và ở Việt Nam Một số đặc tính sinh học của tôm sú 9. Nguyễn Anh Tuấn-Nguyễn Trung Thanh 1994 (dịch) Kỹ thuật nuôi tôm nước lợ 10. Nguyễn Đình Trung, 2002 Giáo trình: Quản lý môi trường ao nuôi thuỷ sản ĐHTS 11. Vũ Thế Trụ 1994 Cải tiến kỹ thuật nuôi tôm sú Việt Nam (NXB Nông Nghiệp Hà Nội 1994)