Về mặt lý thuyết, luận án đã xây dựng được mô hình nghiên cứu mới và kiểm
định mô hình này trong bối cảnh các trường đại học tại Hà Nội. Đồng thời, thông qua
quá trình nghiên cứu định tính sơ bộ dựa trên việc phỏng vấn các GV trong các trường
ĐH tại Hà Nội, tác giả đã điều chỉnh một số thang đo bằng cách loại bớt một số chỉ
báo (biến quan sát) không phù hợp với bối cảnh GV các trường ĐH tại Việt Nam.
Đồng thời, thông qua quá trình phỏng vấn sâu, tác giả đã được các GV tại các trường
ĐH gợi ý và bổ sung thêm được 3 chỉ báo quan trọng, có ý nghĩa liên quan đến các
biến độc lập và phụ thuộc trong mô hình nghiên cứu. Thứ nhất, đối với thang đo của
các biến độc lập về ĐĐCV của được xây dựng bởi Morgeson và Humphrey (2006), tác
giả đã bổ sung thêm được các chỉ báo PT4 “Công việc của giảng viên đòi hỏi quá trình
học tập và nghiên cứu trong một thời gian dài” đối với nhân tố “mức độ đa dạng của
công việc” (PT) và TT5 “Giảng viên nhận được các phản hồi từ xã hội (Ví dụ: Bạn bè,
người thân ) của nhân tố “thông tin phản hồi về KQLV” (TT). Thứ hai, bên cạnh các
biến độc lập, quá trình phỏng vấn chuyên gia cũng giúp tác giả bổ sung thêm được các
chỉ báo cho các biến phụ thuộc trong thang đo của Koopmans và cộng sự (2014). Tác
giả đã bổ sung thêm được một chỉ báo là: DG6 “Giảng viên luôn đảm bảo chất lượng
công việc một cách tốt nhất có thể khi thực hiện” đối với nhân tố “Kết quả thực hiện
công việc được giao” (DG). Việc bổ sung chỉ báo sẽ giúp các thang đo về ĐĐCV và
KQLV phù hợp hơn với bối cảnh nghiên cứu trong các trường ĐH tại Việt Nam cũng
như có độ tin cậy cao hơn.
Về mặt thực tiễn, kết quả ước lượng cho thấy tinh thần làm việc đóng vai trò
trung gian trong mối quan hệ giữa đặc điểm công việc và kết quả làm việc của giảng
viên các trường ĐH tại Hà Nội.
- Thứ nhất, kết quả ước lượng cho thấy (1) mức độ đa dạng của công việc ảnh
hưởng tích cực đến kết quả thực hiện công việc được giao và công việc phát sinh, (2)
tính rõ ràng và hoàn chỉnh của công việc ảnh hưởng tích cực đến kết quả thực hiện
công việc được giao và công việc phát sinh, (3) tầm quan trọng của công việc có ảnh
hưởng tích cực đến kết quả thực hiện công việc phát sinh, (4) quyền tự chủ trong công
việc có ảnh hưởng tích cực đến kết quả thực hiện công việc phát sinh, (5) thông tin
phản hồi về kết quả làm việc có tác động tích cực đến kết quả thực hiện công việc
được giao, công việc phát sinh và tác động ngược chiều đến hành vi cản trở công việc
của giảng viên.
- Thứ hai, kết quả nghiên cứu gợi ý những nhà hoạch định chính sách, những nhà
quản lý tại các trường đại học tập trung hơn vào việc thiết kế các đặc điểm của công việc và
nâng cao tinh thần làm việc của giảng viên. Kết quả nghiên cứu của luận án cũng là cơ sở
để các nhà quản lý đưa ra các chính sách và quyết định phù hợp nhằm nâng cao tinh thần
làm việc, phát huy năng lực và cải thiện kết quả làm việc của giảng viên.
258 trang |
Chia sẻ: Minh Bắc | Ngày: 16/01/2024 | Lượt xem: 428 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Ảnh hưởng của đặc điểm công việc tới kết quả làm việc của giảng viên các trường đại học tại Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
với cộng đồng, đồng thời công
việc này đã đem lại cho tôi nhiều niềm vui, và tôi cũng nghĩ rằng gia đình cũng thực
sự tự hào về những gì tôi đã cống hiến cho xã hội.
2. Thầy Phong, 42 tuổi (Đáp viên 2)
Theo tôi, mỗi một ngành nghề, mỗi một công việc lại có đặc trưng riêng, không
có một công việc nào được coi là đơn giản, mỗi công việc lại đòi hòi một kiến thức và
kỹ năng riêng. Tuy nhiên, đối với giảng viên thì công việc lại phức tạp hơn rất nhiều.
Để chuẩn bị một bài giảng công phu thì người giảng viên cần mất rất nhiều công sức
và thời gian. Nhưng ngoài việc giảng dạy thì giảng viên chúng tôi cần rất nhiều các
kiến thức và kỹ năng khác bởi vì chúng tôi phải thực hiện thêm rất nhiều các công việc
và nhiệm vụ phát sinh khác. Đứng trên góc độ của một người quản lý bộ môn, bản
thân tôi thấy rằng việc là rất quan trọng. Mỗi một cá nhân lại có những thế mạnh và sở
trường riêng. Chính vì vậy, khi phân công công việc cho các giảng viên trong bộ môn
tôi đều phải cân nhắc đến thế mạnh cũng như năng lực của từng người. Tôi phải và
các nhiệm vụ sao cho tất cả các giảng viên đều vui vẻ và có nhiều cơ hội để hoàn
thành công việc của mình. Đồng thời, công việc không được đơn điệu để các giảng
viên phải cảm thấy nhàm chán, mà thay vào đó họ sẽ luôn vui vẻ cũng như thực hiện
công việc một cách sáng tạo. Do vậy, tôi thường xuyên tiến hành luân chuyển trong
công việc, tức là phân công định kỳ mỗi người một nhiệm vụ khác nhau để tất cả các
thành viên trong bộ môn đều có thể thực hiện tốt nhiều công việc với các kỹ năng đa
dạng.
Còn đối với các ĐĐCV như bạn vừa nêu thì cá nhân tôi nhận thấy rằng mức độ
đa dạng của công việc là quan trọng nhất. Nhưng theo tôi chưa hẳn đã là “phức tạp”
mà theo tôi thấy “đa dạng” thì đúng hơn. Nếu công việc phức tạp quá sẽ khiến cho
chúng ta có cảm giác e ngại và không muốn thực hiện. Nhưng nếu công việc đơn điệu
thì nhiều khi chúng ta có thể cảm thấy chán nản và không hứng thú vì bản thân công
việc đó không có gì mới mẻ và lặp đi lặp lại nhiều lần. Giảng viên chúng tôi là đối
tượng khác với những lao động khác. Những lao động trong các doanh nghiệp sản xuất
thường chỉ cần một số kỹ năng là có thể hoàn thành tốt công việc. Nhưng đối với
người giảng viên, ngay cả việc giảng dạy thì trong một tiết học có thể xảy ra rất nhiều
tình huống mà chúng ta không thể lường trước được, và nếu chúng ta không có đủ kiến
thức và kỹ năng thì chắc chắn bạn và tôi không thể trở thành những giảng viên đứng
trên bục giảng. Công việc của giảng viên không chỉ đơn thuần là giảng dạy, bản thân
tôi cũng đang làm nghiên cứu khoa học, đồng thời cũng tham gia rất nhiều dự án cho
các doanh nghiệp, bộ ngành hay các địa phương. Ở mỗi một dự án, chúng tôi lại phải
gặp phải nhiều tình huống phát sinh, nhiều kiến thức và kỹ năng chưa từng được học
cũng như chưa từng có kinh nghiệm trong việc giải quyết những vấn đề như vậy. Do
đó, tôi thấy rằng đối với việc cho giảng viên thì điều quan trọng nhất là phải tạo cho
họ sự đa dạng và phức tạp trong công việc. Có như vậy thì người giảng viên mới có
thể phát huy khả năng sáng tạo của mình trong công việc.
3. Cô Trang, 45 tuổi (Đáp viên 3)
Theo cá nhân tôi thấy thì không chỉ với giảng viên mà bản thân các doanh
nghiệp hiện nay cũng đang rất quan tâm tới việc . Bởi vì sẽ giúp NLĐ đạt được năng
suất cao nhất, cũng như gia tăng ĐLLV và duy trì được lượng lao động ổn định cho
các doanh nghiệp. Đó là lý do mà hiện nay các doanh nghiệp thường kết hợp với giảng
viên các trường đại học lớn như chúng tôi tiến hành thiết kế các bảng mô tả công việc
(JD) hay các bảng tiêu chuẩn công việc (JS). Còn đối với người giảng viên, việc lại vô
cùng quan trọng. Khác với các doanh nghiệp, một phòng ban hay một xưởng sản xuất có
thể tập trung rất nhiều cá nhân có cùng kiến thức và kỹ năng. Nhưng Trong cùng một
khoa hay thậm chí nhỏ hơn là một bộ môn, có thể tập hợp được rất nhiều giảng viên có
chuyên môn, kiến thức và kỹ năng khác nhau. Do vậy, việc phù hợp đối với từng cá
nhân là rất quan trọng. Theo tôi thấy, giảng viên là tầng lớp trí thức cao nhất của xã hội
nên cần phải phù hợp với từng vị trí công tác đối với từng cá nhân để họ có thể phát huy
hết những kiến thức và kỹ năng của mình để phục vụ cho quá trình giảng dạy và
nghiên cứu.
Trong số các đặc điểm như bạn vừa trình bày thì theo tôi thấy yếu tố nào cũng
quan trọng đối với công việc của cá nhân tôi. Tất cả các yếu tố này đều giúp tạo ra một
công việc thú vị và hấp dẫn cho NLĐ nói chung và bản thân người giảng viên như tôi
nói riêng. Nhưng cá nhân tôi nhận thấy hai yếu tố quan trọng nhất trong công việc mà
hiện tại tôi đang đảm nhận là “mức độ đa dạng của công việc” và “thông tin phản hồi
về KQLV”. Như tôi đã trình bày thì công việc của người giảng viên không giống với
các doanh nghiệp đơn thuần. Người giảng viên ngoài việc giảng dạy thì như chúng tôi
còn tham gia làm tư vấn cho các doanh nghiệp. Mỗi một dự án chúng tôi tham gia tư
vấn lại cần một kỹ năng và kiến thức khác nhau và càng đi làm tư vấn thì chúng tôi lại
càng có thể tích lũy được thêm nhiều kinh nghiệm. Do đó, đối với một giảng viên thì
điều quan trọng nhất là phải sao cho người giảng viên có thể phát huy được các kiến
thức và kỹ năng đa dạng của họ mà các ngành nghề khác chưa chắc đã có được. Bởi vì
để có thể sở hữu những kiến thức và kỹ năng này thì bản thân giảng viên chúng tôi
phải trải qua rất nhiều thời gian học tập và công tác. Ngoài ra, theo tôi nhận thấy khi
được tham gia tư vấn cho các doanh nghiệp thì thông tin phản hồi từ kết quả công việc
hay những thông tin phản hồi ngay trong quá trình làm việc đã giúp chúng tôi rất nhiều
trong việc đổi mới phương pháp làm việc cũng như chủ động hơn trong việc nắm bắt
được tâm lý của NLĐ để có thể đưa ra những giải pháp tối ưu nhất cho doanh nghiệp.
4. Cô Tuyết, 45 tuổi (Đáp viên 4)
Theo tôi nhận thấy việc đối với giảng viên là cần thiết và quan trọng. Bởi vì
đối với một giảng viên trong các trường đại học dân lập như chúng tôi thì ngoài việc
giảng dạy, chúng tôi phải kiêm nhiệm thêm khá nhiều công việc. Công việc giảng dạy
chiếm phần lớn thời gian giảng dạy của chúng tôi, cụ thể đối với trường tôi, một năm
có 3 kỳ học, mỗi kỳ học kéo dài khoảng 3 tháng, có những tuần tôi phải giảng dạy từ
40 tới 42 tiết từ sáng thứ 2 tới chiều thứ 7, thậm chí có những ngày tôi phải giảng 11
tiết, từ 7 giờ sáng tới 19 giờ tối, đồng thời chúng tôi phải dạy bù vào chủ nhật nếu xin
nghỉ các buổi trong tuần. Ngoài ra, bản thân chúng tôi còn phải tham gia nghiên cứu
khoa học để đảm bảo số giờ nghiên cứu khoa học theo quy định của Nhà trường. Đồng
thời, để nâng cao trình độ thì chúng tôi còn phải tham gia các khóa đào tạo thạc sỹ hay
tiến sỹ tại các trường đại học lớn của Việt Nam. Bên cạnh đó, bản thân tôi trước đây
cũng tham gia công tác và phụ trách trung tâm kết nối Đại học – Doanh nghiệp của
trường nên thường xuyên phải đi gặp gỡ doanh nghiệp hay tổ chức những chương
trình workshop, talkshow cho các doanh nghiệp và sinh viên. Ngoài ra, trước đây tôi
cũng thường xuyên phải tham gia các khóa đào tạo về Khởi nghiệp theo các đề án
1665 của Bộ Giáo Dục – Đào tạo hay đề án 844 của Bộ Khoa học và Công nghệ. Một
số giảng viên chúng tôi còn phải tham gia thực hiện công tác kiểm định chiếm rất
nhiều thời gian. Do vậy, một công việc được thiết kế phù hợp với những nhiệm vụ
được quy định rõ ràng, chi tiết và một mức thu nhập phù hợp sẽ giúp người giảng viên
yên tâm công tác.
Đối với tôi, trong số các ĐĐCV mà chị vừa nêu thì tôi thấy đặc điểm nào của
công việc cũng đều rất quan trọng và cần thiết đối với công việc của giảng viên, kể cả
giảng viên trường công lập hay trường dân lập. Nhưng điều quan trọng nhất với tôi là
được đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ đa dạng và nhận được những thông tin phản hồi tích
cực từ công việc mà mình đang thực hiện. Bởi vì đối với một người giảng viên, nếu
chỉ đơn thuần đi giảng một vài môn học thì các môn học sẽ có tính chất lặp đi lặp lại
nhiều lần và không còn những điều mới mẻ và thú vị. Chính vì vậy, được thực hiện
nhiều công việc với các kỹ năng khác nhau sẽ giúp giảng viên có thêm nhiều trải
nghiệm, bớt đi sự nhàm chán, đồng thời cảm thấy thích thú với công việc mình đang
làm. Ngoài ra, tất cả mọi người đều mong muốn công sức mình bỏ ra được người khác
trân trọng và ghi nhận. Ví dụ, khi chúng tôi tham gia nghiên cứu khoa học và có công
bố quốc tế hay thậm chí là các tạp chí uy tín của Việt Nam (1 điểm) thì bản thân chúng
tôi cũng cảm thấy vô cùng tự hào về những gì mình đã cống hiến cho khoa học. Bên
cạnh đó, khi giảng dạy được sinh viên đánh giá cao hay khi tham gia tổ chức các
chương trình để kết nối cho sinh viên và doanh nghiệp nhận được những đánh giá tích
cực sẽ giúp tôi cảm thấy trân trọng công việc mình đang làm hơn. Bên cạnh đó, những
thông tin phản hồi từ việc thực hiện công việc sẽ giúp tôi có thêm động lực gắn bó với
công việc và với Nhà trường. Đồng thời khi nhận được các thông tin này từ kết quả
công việc từ xã hội như người thân hay bạn bè thì tôi sẽ cảm thấy mình đã góp phần
tạo ra giá trị cho cộng đồng.
5. Cô Yến, 35 tuổi (Đáp viên 5)
Đối với một giảng viên, việc rất quan trọng. Bởi vì giảng viên không chỉ có
duy nhất công việc giảng dạy, mà bản thân chúng tôi còn phải tham gia nghiên cứu và
thực hiện các công việc khác của trường. Đây đều là những việc phát sinh và đòi hòi
nhiều kỹ năng. Do vậy, công việc của giảng viên cần được thiết kế một cách rõ ràng,
đầy đủ, chi tiết. Đồng thời, công việc đó cũng cần bao hàm nhiều kiến thức và kỹ năng
đa dạng để người giảng viên có thể thể hiện được vai trò của mình. Ngoài ra, khi thực
hiện công việc, người giảng viên cũng cần có sự rõ ràng, rõ ràng từ trong chính các
nhiệm vụ, rõ ràng từ việc đánh giá kết quả. Có như vậy thì người giảng viên mới tích
cực và nhiệt tình tham gia công tác giảng dạy và nghiên cứu. Bởi vì so với nhiều
ngành nghề khác nhau hiện nay thì mức lương dành cho giáo dục đại học là tương đối
thấp. Vì thế một công việc thú vị sẽ giúp người giảng viên gắn bó lâu dài với trường
đại học.
Trong số 5 yếu tố ĐĐCV của chị nêu thì cá nhân tôi thấy yếu tố nào cũng cần
thiết. Nhưng đối với tôi yếu tố quan trọng nhất là “thông tin phản hồi từ KQLV”. Khi
tôi thực hiện bất cứ công việc nào thì điều quan trọng nhất là nhận được đánh giá một
cách công bằng, khách quan và chính xác. Dù công việc đó mình làm tốt hay chưa tốt
thì tôi cũng luôn mong muốn rằng tôi nhận được các phản hồi. Đầu tiên, trước khi
nhận bất cứ nhiệm vụ nào tôi đều hỏi rất kỹ công việc này cần những kiến thức và kỹ
năng gì, ngoài ra kết quả công việc hay nhiệm vụ này sẽ được đánh giá như thế nào?
Và liệu trong quá trình thực hiện thì tôi có thể tự đánh giá được công việc mình đang
làm hay không? Đối với giảng viên chúng tôi thì khi giảng dạy, sau mỗi kỳ học, chúng
tôi đều nhận được phiếu đánh giá môn học từ chính sinh viên các lớp tham gia giảng
dạy nên có thể biết được mức độ hài lòng của sinh viên đối với công việc của mình.
Ngoài ra, tại trường đại học của tôi, có rất nhiều con hay cháu của bạn bè, người thân
nên các con, các cháu hay bạn bè thân thiết thường hay nói cho tôi biết về mức độ hài
lòng khi tham gia môn học của tôi. Đó là điều mà tôi rất thích được lắng nghe. Vì khi
đó tôi có thể biết mình làm tốt hay chưa tốt, cũng như đưa ra những cải tiến phù hợp
để bài giảng trở nên sinh động và thú vị hơn.
II. Tinh thần làm việc
1. Cô Nhã, 47 tuổi (Đáp viên 1)
Theo như tôi thấy thì một người giảng viên có tinh thần làm việc trước hết ở
việc họ luôn tập trung với công việc và sẽ làm hết khả năng để hoàn thành công việc
một cách tốt nhất trong thời gian ngắn nhất. Bên cạnh đó, khi có thái độ tích cực trong
công việc, người giảng viên sẽ luôn chủ động với công việc mà họ đang làm. Dù đó là
công việc chính hay công việc phụ thì một khi yêu thích tôi cũng sẽ cố gắng làm nó
với kết quả cao nhất. Đặc biệt, có những việc rất nhỏ nhưng khi chúng ta hoàn thành
thì cũng khiến tâm trạng của chúng ta trở nên tốt hơn, và do đó sẽ giúp chúng ta tạo ra
một sự thoải mái nhất định để có được tinh thần hứng khởi giải quyết những công việc
lớn hơn một cách trôi chảy hơn. Ngoài ra, theo tôi thấy khi một cá nhân có tinh thần
làm việc tốt sẽ chủ động trong công việc bởi vì khi họ yêu thích một công việc nào đó
thì họ sẽ cố gắng tìm hiểu công việc đó để có thể đưa ra những phương pháp làm việc
tốt nhất, do vậy họ sẽ luôn có những phương pháp làm việc cụ thể. Bên cạnh đó, các
đồng nghiệp của tôi khi có tinh thần làm việc tốt thì thường xuyên giúp đỡ tôi trong
công việc. Và đó là điều tôi mong đợi ở trường đại học của mình. Vì nếu như nhà
trường có thể duy trì được các cơ chế cởi mở thì người giảng viên sẽ luôn có tinh thần
làm việc thoải mái để cho thể giúp đỡ lẫn nhau.
2. Thầy Phong, 42 tuổi (Đáp viên 2)
Cá nhân tôi nhận thấy một người giảng viên có tinh thần làm việc tốt sẽ luôn
tập trung với công việc họ đang làm. Bởi vì khi có tinh thần tốt họ sẽ không bị phân
tâm với những công việc khác mà có thể toàn tâm toàn ý thực hiện các công việc được
phân công mà không bị sao nhãng với những thứ bên ngoài cản trở tới công việc họ
đang làm. Đồng thời, tôi nhận thấy mình cũng thường xuyên có tinh thần làm việc rất
tốt nơi công sở, và khi tôi có được trạng thái tâm lý này thì tôi thường xuyên giúp đỡ
và hỗ trợ các đồng nghiệp khác trong công việc. Ngoài ra, đối với tất cả các công việc
được giao hay thậm chí là các công việc phát sinh, thậm chí là các công việc của cá
nhân khác không thực hiện được, tôi cũng thường xuyên giúp đỡ họ để họ có thể hoàn
thành được công việc. Chính vì vậy tôi nhận thấy một giảng viên có tinh thần làm việc
tốt sẽ không chỉ chủ động để làm tốt công việc của mình mà tôi còn chủ động để hỗ trợ
những đồng nghiệp khác thực hiện tốt công việc của họ. Bởi vì tôi thường xuyên góp ý
giúp các bạn giảng viên trẻ tuổi trau dồi thêm kinh nghiệm giảng dạy, kinh nghiệm
đứng lớp cũng như các kinh nghiệm về thiết kế bài giảng hay thậm chí là các kinh
nghiệm quản lý lớp học. Điều này sẽ khiến tôi được mọi người xung quanh quý mến
và sẵn sàng giúp đỡ lại cho tôi khi tôi có bất kỳ khó khăn nào trong cuộc sống và công
việc.
3. Cô Trang, 45 tuổi (Đáp viên 3)
Tinh thần làm việc là yếu tố rất quan trọng đối với người giảng viên. Bởi vì nếu
tinh thần làm việc tốt thì người giảng viên mới có thể truyền đạt các kiến thức một
cách thú vị và sinh động cho sinh viên, qua đó tạo ra giá trị cho cộng đồng. Còn nếu
người giảng viên không có được tinh thần làm việc tốt sẽ dẫn đến trình trạng làm việc
uể oải, mất tập trung và không thể hoàn thành công việc một cách tốt nhất. Vì vậy tôi
cũng luôn cố gắng gĩ được cho mình những tinh thần làm việc tốt nhất trong công việc.
Bởi vì nếu có tinh thần làm việc tốt thì tôi lẽ luôn tập trung vào những nhiệm vụ phải
làm, đồng thời tôi cũng sẽ luôn chủ động với công việc bằng cách học hỏi thêm những
tri thức hay kỹ năng mới để bổ sung cho công việc của mình. Thậm chí đối với những
công việc mới phát sinh mà tôi chưa có kinh nghiệm thì tôi sẵn sàng học hỏi những
đồng nghiệp đi trước hay tự học hỏi từ các nguồn trên Internet để có thể tạo ra một kết
quả công việc hiệu quả nhất. Ngoài ra, tinh thần làm việc sẽ giúp tôi luôn chủ động
trong công việc, do đó tôi sẽ luôn có phương hướng làm việc cụ thể, tức là tôi luôn
hình dung ra các bước mình phải làm cũng như kết quả công việc sẽ đạt được sau khi
thực hiện bất kỳ một công việc nào đó.
4. Cô Tuyết, 45 tuổi (Đáp viên 4)
Theo cá nhân tôi nhận thấy những người có tinh thần làm việc tốt sẽ luôn lạc
quan trong công việc dù công việc có khó khăn đến đâu, họ cũng sẽ luôn cố gắng để
hoàn thành một cách tốt nhất trong thời gian ngắn nhất. Những người có tinh thần làm
việc cao thường chủ động với công việc mình đang làm, họ sẽ luôn tập trung để hoàn
thành công việc một cách sớm nhất. Đồng thời tinh thần làm việc tốt sẽ giúp họ luôn
tích cực, ví dụ khi lên lớp giảng bài, họ sẽ luôn vui vẻ và sẵn sàng truyền đạt nhiều
kiến thức nhất cho sinh viên của mình. Còn trong nghiên cứu, nếu một người giảng
viên có tinh thần làm việc tốt sẽ giúp họ có thể tổng quan nghiên cứu tốt hơn, cũng
như xây dựng được các mô hình một cách rất sáng tạo. Ngoài ra, những người có tinh
thần làm việc tốt thường sẽ có phương hướng làm việc cụ thể, bởi vì tinh thần làm việc
tốt sẽ giúp họ thoải mái hoạch định từng quy trình làm việc một cách tỉ mỉ cũng như
giúp họ có thể thực hiện các quy trình này một cách chi tiết và chỉn chu. Đồng thời,
những người có tinh thần làm việc tốt là những người luôn yêu thích công việc mình
đang làm cũng như yêu thích môi trường làm việc. Do đó, họ sẽ luôn yêu quý các đồng
nghiệp trong cơ quan. Điều này thể hiện ở việc họ sẽ sẵn lòng giúp đỡ các đồng nghiệp
khi gặp khó khăn cũng như luôn đồng cảm và thấu hiểu được những khó khăn và vất
vả của các đồng nghiệp trong cuộc sống.
5. Cô Yến, 35 tuổi (Đáp viên 5)
Môi trường đại học tưởng như không có áp lực nhưng nhiều khi lại có rất nhiều
áp lực khiến cho tinh thần làm việc của giảng viên bị ảnh hưởng ít nhiều. Bất kỳ một
sự thay đổi nào trong cơ cấu tổ chức hay cơ cấu nhân sự cũng sẽ đều dẫn đến việc
người giảng viên bị ảnh hưởng tới tinh thần làm việc. Và điều quan trọng nhất đối với
một nhà lãnh đạo là luôn phải tạo ra một tinh thần làm việc tốt cho người giảng viên.
Bởi vì khi có tinh thần làm việc tốt thì người giảng viên sẽ thực hiện công việc tốt. Lý
do là vì họ yêu thích công việc và tập trung cao độ cho công việc. Ngoài ra, họ sẽ luôn
chủ động với công việc được giao mà không cần bất kỳ sự nhắc nhở hay thúc ép nào
từ phía người quản lý. Bởi vì khi có tinh thần làm việc tốt thì người giảng viên sẽ luôn
hướng tới những kết quả công việc tốt nhất cũng như truyền cảm hứng giúp đỡ các
đồng nghiệp khác. Do vậy, đối với người giảng viên thì môi trường làm việc cực kỳ
quan trọng vì sẽ giúp người giảng viên tạo được tinh thần thoải mái, không những giúp
họ làm việc tốt mà sẽ khiến họ thoải mái chia sẻ tri thức để sẵn lòng giúp đỡ các đồng
nghiệp khác gặp khó khăn khi giải quyết các nhiệm vụ.
III. Kết quả làm việc
1. Cô Nhã, 47 tuổi (Đáp viên 1)
Đối với một người giảng viên thì ngoài công việc chính là giảng dạy thì bản
thân tôi cũng phải kiêm nhiệm thêm rất nhiều công việc khác liên quan đến nghiên
cứu, thực hiện dự án hay đặc biệt là mới đây, chúng tôi phải tham gia các công tác
kiểm định của trường và của khoa. Thứ nhất, đối với các công việc được phân công
(công việc được giao), tôi thường xuyên phải lên kế hoạch hay nói chính xác là phải
hoạch định để thực hiện các công việc được khoa và bộ môn phân công đúng thời hạn,
đặc biệt là các công việc liên quan đến giảng dạy và nghiên cứu. Và đối với những
công việc có tính chất lặp đi lặp lại nhiều lần hay những công việc quen thuộc, tôi
thường xác định trước các kết quả công việc mà mình sẽ thực hiện. Đồng thời, đối với
các công việc được khoa và bộ môn phân công, tôi thường phân chia thành các công
việc chính và các công việc phụ, trong đó các công việc chính là các công việc liên
quan đến giảng dạy và nghiên cứu, các công việc phụ là các công việc kiểm định hay
cố vấn học tập cho sinh viên. Đối với các công việc được phân công thì tôi luôn cố
gắng hoàn thành trách nhiệm nhất, trong thời gian ngắn nhất và nỗ lực cao nhất.
Đối với các công việc phát sinh, tôi sẽ thường thực hiện khi đã hoàn thành các
công việc được giao. Những công việc phát sinh của tôi thường liên quan đến các dự
án bên ngoài hay dự án của khoa của trường. Những công việc này thường có tính chất
mới nên bản thân tôi phải học hỏi và nghiên cứu thêm rất nhiều. Chính vì vậy tôi
thường chủ động thực hiện các công việc mới này bằng cách học hỏi những anh chị
em đồng nghiệp đi trước đồng thời cũng tự nghiên cứu các kiến thức và kỹ năng mới.
Ngoài ra, bản thân tôi cũng luôn tìm ra những phương thức sáng tạo để có thể giải
quyết các công việc có tính thách thức.
Còn đối với các hành vi cản trở trong công việc, khi gặp những chuyện bất bình
hoặc không hài lòng, chúng tôi thường phàn nàn với cấp trên về quá trình thực hiện
công việc, thậm chí một số đồng nghiệp của tôi còn làm toáng lên (làm to chuyện) về
những vấn đề mà họ hay gặp phải. Đồng thời, khi phải thực hiện quá nhiều công việc,
đặc biệt là những công việc không phải nhiệm vụ của tôi thì tôi thường hay phàn nàn
với bạn bè đồng nghiệp, thậm chí với các các bạn bè thân thiết không công tác trong
môi trường giáo dục giống như tôi.
2. Thầy Phong, 42 tuổi (Đáp viên 2)
Như chị cũng biết, công việc của người giảng viên không chỉ đơn thuần là
giảng dạy. Bởi vì mức lương giảng dạy hiện tại là tương đối thấp nên bản thân giáo
viên chúng tôi trong các trường cũng phải thường xuyên tham gia các nhóm dự án ở
bên ngoài để kiếm thêm thu nhập. Đối với các công việc được giao, hay nói cách khác
là các công việc ở trường thì chúng tôi luôn cố gắng thực hiện và làm tròn trách nhiệm
một cách tốt nhất với nhà trường. Cụ thể, tôi thường lên kế hoạch chi tiết trong việc
giảng dạy trên lớp. Đồng thời, với những công việc khác của nhà trường, tôi cũng
thường phải lên các kế hoạch làm việc vì vậy tôi luôn hoàn thành công việc đúng thời
gian quy định. Bởi vì đây là các công việc thường xuyên diễn ra nên tôi có thể hoạch
định một cách tối ưu và có thời gian hoàn thành công việc một cách ngắn nhất.
Bên cạnh đó, đối với các công việc phát sinh, tôi chỉ thực hiện các công việc
phát sinh khi các công việc chính đã được hoàn thành. Đặc biệt, đối với những công
việc có tính lặp đi lặp lại nhiều lần, tôi thường thực hiện thật nhanh để có thể đảm
nhận thêm những công việc có tính mới mẻ và thách thức. Trong quá trình làm những
công việc phát sinh, tôi luôn cố gắng trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng mới để có thể
thực hiện công việc một cách tốt nhất cũng như sáng tạo nhất. Những công việc phát
sinh sẽ giúp tôi đỡ cảm thấy buồn tẻ cũng như chán nản khi những công việc khác đã
lặp đi lặp lại nhiều lần. Đồng thời, tôi cũng thường xuyên cập nhật các tri thức mới từ
các đồng nghiệp khi tham gia các cuộc họp có tính chuyên môn cao.
Thỉnh thoảng, trong công việc tôi cũng hay bị ức chế vì phải thực hiện quá
nhiều công việc cùng một lúc và nhiều việc trong số đó là những công việc “không
tên” và không phải nhiệm vụ của tôi. Những lúc như thế tôi không chỉ thường xuyên
phàn nàn về công việc với bạn bè, đồng nghiệp trong trường đại học của mình mà còn
phàn nàn với bạn bè và người thân ở ngoài.
3. Cô Trang, 45 tuổi (Đáp viên 3)
Là một giảng viên, tôi luôn cố gắng thực hiện công việc của mình một cách tốt
nhất. Và để thực hiện tốt công việc một cách tốt nhất thì không còn cách nào khác là
bạn phải lập được một kế hoạch chi tiết. Số lớp giảng dạy của tôi trong một kỳ không
nhiều, tối đa cũng chỉ 20 tiết một tuần, thường thì tôi sẽ dành ra khoảng 4 buổi để đi
giảng. Chính vì vậy, tôi luôn chủ động báo cáo lại lãnh đạo và tự sắp xếp lịch giảng
phù hợp nhất với công việc và cuộc sống để mọi công việc của tôi có thể được thực
hiện một cách tối ưu nhất. Ngoài ra, tôi luôn xác định rõ cho mình đâu là công việc
chính và đâu là công việc phụ. Bởi vì theo như nguyên lý Parteo thì 80% thời gian bạn
có, bạn phải dùng để giải quyết 20% số công việc quan trọng nhất bởi vì những công
việc quan trọng nhất sẽ giúp bạn đạt được 80% hiệu quả cũng như năng suất trong
công việc. Đồng thời, việc hoạch định tốt các kế hoạch công việc sẽ giúp tôi có thể
hoàn thành công việc sớm nhất trong thời gian ngắn nhất.
Tôi chỉ thực hiện các công việc phát sinh khi công việc cũ đã hoàn thành. Tôi
không muốn mình phải làm quá nhiều các công việc phát sinh. Chính vì vậy tôi thường
chọn những công việc có tính thách thức cao, bởi vì khi thực hiện những công việc này tôi
có thể học hỏi được thêm nhiều kiến thức và kỹ năng mới. Đồng thời, tôi có thể sự do
sáng tạo cách thức để giải quyết công việc. Và khi hoàn thành những công việc có tính
thách thức này tôi thường rất hài lòng và giúp tinh thần làm việc được nâng cao. Đặc biệt,
khi các công việc phát sinh được hoàn thành, tôi thường chia sẻ về những kết quả cũng
như tri thức mới cho các bạn đồng nghiệp trong các cuộc họp có tính chuyên môn cao.
Về các hành vi cản trở trong công việc, tôi thường chỉ phàn nàn với thái độ nhẹ
nhàng và thường ít khi làm to chuyện bởi vì đối với tôi giảng viên là một tấm gương
để sinh viên cũng như con cái nhìn vào. Chính vì vậy, khi làm bất cứ việc gì, tôi đều
cân nhắc một cách cẩn trọng. Đặc biệt trong công việc, tôi rất ít khi phàn nàn với đồng
nghiệp mà chỉ hay chia sẻ với những người quản lý và kiến nghị các cách giải quyết
công việc phù hợp hơn. Đồng thời, khi gặp những vấn đề ức chế trong công việc, tôi
thường chia sẻ với chồng để chồng tôi có thể cảm thông cũng như đưa ra cho tôi
những phương án tối ưu nhất.
4. Cô Tuyết, 45 tuổi (Đáp viên 4)
Đối với tôi cả công việc chính và công việc phát sinh đều quan trọng. Các công
việc hính hay các công việc được giao của giảng viên là các công việc giảng dạy đại
học, tại chức, cao học hay nghiên cứu sinh. Cá nhân tôi cũng thường xuyên giảng dạy
nhiều chương trình, thậm chí có cả các chương trình liên kết quốc tế. Do đó để làm tốt
nhất tất cả các công việc được giao thì tôi phải có khả năng lập kế hoạch cho các lớp
giảng dạy ở trường. Căn cứ vào từng kỳ, tôi sẽ lập các kế hoạch một cách cụ thể và chi
tiết về lịch giảng dạy, kế hoạch chấm bài giữa kỳ, kế hoạch chấm bài cuối kỳ để sao
cho tôi có đủ thời gian để thực hiện tốt nhất tất cả các công việc. Chính vì được lập kế
hoạch chi tiết và kỹ lưỡng, đồng thời, các công việc này cũng không quá phức tạp đối
với cá nhân tôi nên tôi thường hoàn thành các công việc theo phân công của nhà
trường một cách tốt nhất trong thời gian ngắn nhất.
Đối với các công việc phát sinh như dự án hay nghiên cứu của trường hay ở bên
ngoài, hay đặc biệt là gần đây chúng tôi hay phải tham gia các nhóm kiểm định, tôi
thường chỉ nhận tham gia khi các công việc chính đã được hoàn thành một cách tốt
nhất. Bởi vì các công việc phát sinh thường liên quan tới các kiến thức mới nên sẽ mất
nhiều thời gian hơn các công việc được giao nên tôi phải học nhiều những kiến thức và
kỹ năng mới, có thể là tự học nhưng cũng có thể là học hỏi qua các đồng nghiệp. Tuy
nhiên với công việc phát sinh hay với công việc được giao thì tôi cũng luôn cố gắng
tìm tòi những phương pháp đổi mới để có thể hoàn thành một cách tốt nhất.
Theo tôi thấy thì trong môi trường giáo dục, người giảng viên ít khi có những
hành động hay thái độ tiêu cực có thể cản trở người khác thực hiện công việc. Tuy
nhiên, môi trường làm việc dù ở bất cứ đâu cũng luôn tồn tại một số vấn đề của riêng
nó. Chẳng hạn như đối với giảng viên chúng tôi, khi bị giao những việc khiến mình
không thể thực hiện được hay những công việc mà mình ức chế thì tôi thường lên gặp
trực tiếp các cấp quản lý để trình bày, có thể là xin các sếp cho thêm thời gian hoặc
nhờ các sếp gợi ý cho cách thức để thực hiện công việc. Nhưng đôi khi tôi cũng phàn
nàn công việc mình đang làm với bạn bè đồng nghiệp ở trường cũng như những người
thân trong gia đình. Đồng thời, tôi cũng từng chứng kiến một vụ việc khi bị cấp trên
chèn ép quá nhiều trong công việc và người giảng viên đã cảm thấy mình bị đối xử bất
công và khi không giữ được bình tĩnh, anh ý đã làm ầm ĩ và khiến mọi chuyện trở nên
rắc rối.
5. Cô Yến, 35 tuổi (Đáp viên 5)
Đối với tôi, tôi luôn coi trọng các công việc được phân công từ phía nhà trường
và bộ môn.Vì vậy, tôi luôn làm tốt nhất các công việc này. Tôi luôn tập trung tối đa
cũng như dành nhiều thời gian để hoàn thành các công việc được phân công này.
Trước khi nhận một nhiệm vụ gì đấy tôi thường phải xác định xem thời gian cũng như
cách thức và các nguồn lực cần thiết để giải quyết. Đó có thể coi là sự hoạch định của
cá nhân đối với công việc. Và chính vì khi đã xác định được các cách thức giải quyết
công việc một cách tối ưu nhất nên tôi thường hoàn thành công việc việc tốt nhất trong
thời gian sớm hơn các đồng nghiệp khác. Đồng thời, đối với các công việc được giao
tôi cũng phải xác định được kết quả mình cần đạt được. Do đó, tôi luôn tập trung tối đa
tâm trí để có thể thực hiện một cách tốt nhất với hiệu quả cao nhất.
Đối với các công việc phát sinh, tôi thường nhận những công việc có tính thách
thức. Bởi vì những công việc này đem đến cho tôi những trải nghiệm thú vị bởi vì tôi
có thể phát huy được nhiều kiến thức cũng như như kỹ năng của mình trên đa dạng các
lĩnh vực. Nhưng để thực hiện được các nhiệm vụ phát sinh này tôi thường phải hoàn
thành một cách tốt nhất các nhiệm vụ cũ đã được phân công. Là một người giảng viên,
tôi hiểu rõ trách nhiệm của mình trong việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học, đồng
thời chỉ có thực hiện nghiên cứu khoa học thì mới giúp người giảng viên hiểu sâu các
lý thuyết, qua đó nâng cao được trình độ, qua đó giảng dạy hay hơn và chi tiết hơn cho
sinh viên. Do vậy, khi được tham gia các nhiệm vụ phát sinh ngoài giảng dạy như thực
hiện các đề tài nghiên cứu, thực hiện các dự án với các bộ ban ngành, địa phương, hay
tư vấn cho doanh nghiệp thì tôi đều nỗ lực hết sức bằng việc học hỏi thêm những kiến
thức và kỹ năng mới để giải quyết công việc một cách tốt nhất. Đồng thời, khi tham
gia các dự án này tôi cũng thường xuyên phải tham gia các cuộc họp chuyên môn, vì
vậy tôi có thể học hỏi được các kiến thức và kỹ năng mới từ chính các đồng nghiệp.
Tôi rất hiếm bộc lộ các hành vi cản trở trong công việc. Tuy nhiên, đồng nghiệp
xung quanh tôi thường phàn nàn về những vấn đề họ gặp phải ở trường. Một số người
thường phàn nàn về những vấn đề thậm chí là không quan trọng và cũng không liên
quan đến công việc của họ. Nhưng đồng thời một số khác khi gặp các vấn đề ức chế
trong công việc, hoặc có thể ức chế với đồng nghiệp trong cùng bộ môn nhưng có thể
ức chế nhiều nhất là với cấp quản lý trực tiếp.
PHỤ LỤC 6. KẾT QUẢ PHỎNG VẤN SÂU TRONG NGHIÊN CỨU ĐỊNH
TÍNH BỔ SUNG
PHỤ LỤC 6. KẾT QUẢ PHỎNG VẤN SÂU TRONG NGHIÊN CỨU ĐỊNH
TÍNH BỔ SUNG
Câu hỏi 1: Thầy/cô đánh giá như thế nào về kết quả nghiên cứu khi trong số các
đặc điểm của công việc thì tính tự chủ và tầm quan trọng của công việc không tác
động tới kết quả thực hiện công việc được giao và kết quả thực hiện công việc
phát sinh?
1. Cô Nhã, 47 tuổi (Đáp viên 1)
Theo bản thân tôi đánh giá thì đây cũng không phải là một kết quả bất ngờ.
Thực tình, bản thân tôi nhận thấy công việc của giáo viên là một dạng công việc mang
tính đặc thù, khác hẳn với các ngành nghề khác trong xã hội. Ví dụ như công việc của
tôi thì trong một giai đoạn nào đấy, tôi có thể tự chủ để xin phép Bộ môn và Khoa để
có thể sắp xếp được lịch giảng dạy và công tác để phù hợp với thời gian biểu của
mình. Tuy nhiên, không phải kỳ nào hay năm học nào tôi cũng có thể làm được điều
này. Bởi vì, việc sắp xếp lịch giảng cho giáo viên còn phụ thuộc vào số lớp học cũng
như số môn học trong kỳ. Do vậy, nhiều khi tôi không thể tự chủ động trong công
việc, dẫn đến phải xử lý nhiều công việc cùng lúc nên kết quả không cao, ảnh hưởng
tới các kết quả công việc được giao cũng như công việc phát sinh tại trường.
Bên cạnh đó, tôi cũng nhận thấy rằng mức lương hiện tại của giảng viên trong
các trường đại học là khá thấp so với mặt bằng chung của xã hội hiện nay. Do vậy,
mặc dù theo lý thuyết thì nghề nghiệp của giảng viên được xã hội đánh giá cao nhưng
lại có mức lương khá thấp nên đã không có nhiều tác động tới kết quả thực hiện công
việc được giao cũng như kết quả công việc phát sinh.
2. Thầy Phong, 42 tuổi (Đáp viên 2)
Cá nhân tôi nhận thấy đây là một kết quả bình thường và không làm tôi bất ngờ
hay ngạc nhiên. Bởi vì, theo như bảng hỏi đưa ra thì người giảng viên có thể tự thực
hiện công việc theo cách của mình cũng như tự sắp xếp hay lập kế hoạch cho công
việc. Nhưng cùng là giáo viên với nhau thì bạn có thể thấy rằng việc một giảng viên tự
thực hiện công việc theo cách của mình là khó khả thi. Bởi vì bạn vẫn phải thực hiện
các công việc theo đúng các quy định của Trường, Khoa hay Bộ môn. Ví dụ trong các
quy định về số giờ giảng dạy chuẩn theo quy định, cách thức giảng dạy, chấm thi hay
ra đề thi đều phải tuân theo đúng các quy định. Do vậy, mà kết quả nghiên cứu cho
thấy quyền tự chủ trong công việc không tác động tới kết quả công việc được giao và
kết quả công việc phát sinh là điều hoàn toàn bình thường.
Bên cạnh đó, theo tôi giáo viên là một nghề cao quý và gia đình tôi cũng như xã
hội đánh giá rất cao công việc của tôi đang làm. Nhưng khi gắn bó lâu với nghề thì
mới thấy mức lương và tổng thu nhập của giảng viên hiện nay khá thấp so với những
nỗ lực học tập cũng như thời gian phấn đấu. Do vậy, mức lương thấp là nguyên nhân
chủ yếu cho thấy người giáo viên không đánh giá cao về tầm quan trọng của nghề
nghiệp, dẫn đến việc tầm quan trọng của công việc không tác động tích cực tới kết quả
thực hiện công việc được giao và kết quả thực hiện công việc phát sinh.
3. Cô Trang, 45 tuổi (Đáp viên 3)
Đối với tôi, kết quả có chút bất ngờ. Nhưng nói chung với những ai đã gắn bó
lâu năm với công việc giảng viên đại học thì nếu suy xét một cách cẩn thận thì lại có
thể thấy rằng đây là một kết quả hoàn toàn hợp lý. Thứ nhất, về tính tự chủ trong công
việc, người giảng viên hoàn toàn không thể tự mình lập kế hoạch cũng như sắp xếp
công việc theo như kế hoạch của riêng họ 100% được. Đặc biệt, nhiều khi giảng viên
phải tuân theo lịch cố định do Nhà trường sắp xếp nên phải bỏ bớt các công việc cá
nhân. Chính vì thế mà có thể thấy rằng đôi khi quyền tự chủ công việc của giảng viên
có phần hạn chế nên đã ít nhiều không ảnh hưởng tới kết quả làm việc được giao cũng
như kết quả công việc phát sinh.
Ngoài ra, tầm quan trọng của giảng viên hiện nay theo tôi không được như 10
năm về trước. Gần đây, nhiều ngành nghề có mức thu nhập tốt hơn giảng viên, thậm
chí việc tuyển dụng giảng viên hay thậm chí là giữ lại một số sinh viên xuất sắc ở lại
trường làm giảng viên cũng đã khó khăn hơn trước đây khá nhiều. Đơn giản bởi vì
mức thu nhập của giảng viên hiện nay khá thấp nên mức độ quan trọng của nghề giảng
viên đã giảm đi khá nhiều. Thậm chí giảng viên hiện nay còn có mức thu nhập thấp
hơn rất nhiều so với giáo viên cấp 1, 2, 3. Bởi vì giảng viên thì không thể dạy thêm
như giáo viên các cấp. Chính vì thế mà hiện nay mức thu nhập của giảng viên thấp hơn
khá nhiều so với giáo viên các cấp.
4. Cô Tuyết, 45 tuổi (Đáp viên 4)
Kết quả này không có gì phải bất ngờ. Bởi vì đối tượng được lựa chọn để tham
gia trả lời bảng hỏi khảo sát là giảng viên. Và giảng viên thì nhiều khi không thể tự
chủ hoàn toàn trong công việc của mình. Đặc biệt, thu nhập của giảng viên là khá thấp,
đặc biệt là trong các trường công lập chưa có sự tự chủ về tài chính thì giảng viên phải
làm thêm rất nhiều công việc bên ngoài nên có lẽ vì vậy mà họ thường chỉ sử dụng
“cái danh” để làm thêm các công việc khác với mong muốn sẽ có được thu nhập tốt
hơn. Tuy nhiên, nhiều khi người giảng viên bị trùng hay vướng lịch công tác ở trường
nên họ phải hủy bỏ các công việc khác ở bên ngoài. Do vậy, kết quả nghiên cứu cho
thấy quyền tự chủ trong công việc và tầm quan trọng của công việc không tác động tới
kết quả thực hiện công việc được giao và kết quả thực hiện công việc phát sinh là điều
hoàn toàn hợp lý.
5. Cô Yến, 35 tuổi (Đáp viên 5)
Ban đầu tôi thấy hơi ngạc nhiên về kết quả phân tích mô hình. Nhưng kỳ thực,
với những giáo viên trẻ tuổi như chúng tôi thì đây là kết quả cũng khá hợp lý và dễ
giải thích. Bởi vì thế này, giảng viên như chúng tôi thường không có quyền tự quyết
định kế hoạch làm việc của mình. Chúng tôi thường chỉ có thể sắp xếp được một vài
lịch giảng theo sự phân công của Khoa hay Bộ môn. Còn lại chúng tôi phải tuân thủ
tuyệt đối theo sự sắp xếp của Khoa và Bộ môn. Chính vì vậy, mà đối với giảng viên,
mức tự chủ trong công việc không tác động tích cực tới kết quả thực hiện công việc
được giao và kết quả thực hiện công việc phát sinh.
Trong khi đó, tầm quan trọng của công việc cũng không tác động tới kết quả
thực hiện công việc được giao và kết quả thực hiện công việc phát sinh cũng có lý do
riêng của nó. Thứ nhất, công việc giảng viên vẫn là công việc đáng trân trọng và tự
hào, nhưng trong thời đại ngày nay nó không còn đủ hấp dẫn đối với thế hệ trẻ bởi vì
mức lương khá hạn chế cũng như con đường học tập quá dài và vất vả so với những
ngành nghề khác trong xã hội. Thứ hai, giảng viên ngoài việc giảng dạy 270 – 300 tiết
theo giờ chuẩn mỗi năm, tức là mỗi tuần chỉ giảng khoảng 5-6 tiết. Chính vì vậy với
mức thu nhập khá khiêm tốn thì người giảng viên còn phải làm thêm rất nhiều công
việc khác để trang trải cuộc sống, chủ yếu là các công việc liên quan tới các dự án ở
bên ngoài. Do đó, có thể thấy, để người giảng viên coi trọng công việc của mình hơn
thì nhất định các trường đại học phải tăng mức thu nhập cho người lao động, đặc biệt
là giảng viên thực hiện các công việc giảng dạy và nghiên cứu.
Câu hỏi 2: Thầy/cô đánh giá như thế nào khi kết quả cho thấy tính rõ ràng và
hoàn chỉnh của công việc không có tác động đến tinh thần làm việc của giảng
viên?
1. Cô Nhã, 47 tuổi (Đáp viên 1)
Như bên trường tôi, quy trình làm việc được quy định trong quy chế làm việc
của giảng viên, vì vậy việc rõ ràng hơn nữa hay không chúng tôi đều đã nắm được
như: mức giờ giảng chuẩn, mức giờ chuẩn nghiên cứu khoa học, các tiêu chuẩn
trong công việc, vì vậy không ảnh hưởng đến tâm lý cũng như tinh thần của
chúng tôi
2. Thầy Phong, 42 tuổi (Đáp viên 2)
Tinh thần làm việc của tôi không bị ảnh hưởng bởi tính rõ ràng và hoàn chỉnh
của công việc, vì người giảng viên chủ yếu với các nhiệm vụ chính là giảng dạy,
nghiên cứu khoa học, phục vụ cộng đồng, Các công việc này đã được mô tả trong
nhiệm vụ của giảng viên mà Bộ giáo dục đưa ra và trường chúng tôi đã cụ thể hóa
bằng quy chế làm việc của giảng viên, vì vậy cơ bản tính rõ ràng và hoàn chỉnh của
nhiệm vụ không ảnh hưởng tinh thần làm việc vì dường như người giảng viên nào
cũng biết được mình phải làm những công việc gì cụ thể ra sao, và kết quả cần như thế
nào?
3. Cô Trang, 45 tuổi (Đáp viên 3)
Theo tôi thì tính rõ ràng và hoàn chỉnh của công việc không có ảnh hưởng gì với
tinh thần làm việc của giảng viên làm một kết quả không khá bất ngờ. Vì người giảng
viên hiện nay việc giảng đủ giờ chuẩn, thực hiện đủ giờ nghiên cứu khoa học gần như
là đã đạt được mục tiêu của bản thân, sau đó họ lại dành thời gian cho những công việc
của cá nhân, nên họ không cảm thấy tinh thần làm việc bị ảnh hưởng.
4. Cô Tuyết, 45 tuổi (Đáp viên 4)
Tinh thần làm việc chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, song tính rõ ràng và hoàn
chỉnh của công việc dường như không có ảnh hưởng bởi nhiệm vụ của người giảng
viên khá là rõ ràng với công việc giảng dạy, nghiên cứu khoa học. Vì vậy, cơ bản
chúng tôi đều nắm được điều đó. Hàng năm, chúng tôi đều sẵn sàng tinh thần để thực
hiện các nhiệm vụ trên do đó không có gì là bất nghề hay làm suy giảm thinh thần làm
việc của chúng tôi.
5. Cô Yến, 35 tuổi (Đáp viên 5)
Nhiệm vụ của người giảng viên chủ yếu là giảng dạy và nghiên cứu khoa học,
nên chúng tôi luôn chủ động về mặt tinh thần để thực hiện nhiệm vụ đó và tôi không
quá bất ngờ về kết quả này
Câu hỏi 3: Thầy/cô đánh giá như thế nào khi kết quả cho thấy mức độ đa dạng
của công việc, Tính rõ ràng và hoàn chỉnh của công việc, Tầm quan trọng của công
việc, Quyền tự chủ trong công việc không có tác động ngược chiều đến hành vi cản
trở công việc của giảng viên?
1. Cô Nhã, 47 tuổi (Đáp viên 1)
Tôi đồng tình với kết quả trên, vì các giảng viên luôn luôn cố gắng thể hiện bản
thân, vì vậy có thể sẽ thử thách bản thân bằng việc thực hiện nhiều nhiệm vụ công việc
hay thực hiện sự đa dạng công việc. Tuy nhiên, mỗi người thì cũng chỉ có giới hạn của
bản thân, vì vậy nếu quá sức chịu đựng có thể sẽ dẫn đến sự mệt mỏi than phiền thậm
chí không dành trọn vẹn thời gian cho mỗi công việc
2. Thầy Phong, 42 tuổi (Đáp viên 2)
Với công việc càng đa dạng, người giảng viên phải tập trung cao độ, đồng thời tốn
nhiều thời gian, nên nếu như không có những quy định chặt chẽ, nhiều giảng viên có
hiện tượng vào muộn, hoặc kết thực giờ giảng sớm hơn quy định do mệt mỏi, thực
hiện nhiều nhiệm vụ.
3. Cô Trang, 45 tuổi (Đáp viên 3)
Công việc của giảng viên càng đa dạng, khiến họ có thể phải vận dụng rất nhiều
kỹ năng, song không phải giảng viên nào cũng có thể thực hiện một cách suôn sẻ và
chuyên nghiệp. Thực hiện quá nhiều nghiệp nhiệm vụ đa dạng, khiến người giảng viên
phải đầu tư khá nhiều thời gian, vì vậy có thể lại làm gia tăng các hành vi cản trở công
việc như tranh thủ trong tiết giảng đi làm những công việc khác.
4. Cô Tuyết, 45 tuổi (Đáp viên 4)
Đối với giảng viên, do những chuẩn mực của nghề giáo, có thể các hành vi gây cản
trở công việc không có nhiều, song công việc hoặc nhiệm vụ quá đã dạng khiến họ
căng thằng, thậm chí mất phương hướng, sẽ dẫn đến sự chán nản, từ đó xuất hiện các
hành vi không toàn tâm toàn ý với công việc, trút giận lên người học, hoặc không đảm
bảo thời gian cho các tiết giảng.
5. Cô Yến, 35 tuổi (Đáp viên 5)
Cá nhân tôi cũng thỉnh thoảng than phiên việc vấn đề mình phải làm nhiều việc đa
dạng. Tuy nhiên, chỉ dừng lại ở việc chia sẻ những bực dọc với người thân để cảm
thấy thoải mái hơn thôi. Vì vậy kết quả nghiên cứu tôi rất đồng ý.
PHỤ LỤC 7
BẢNG HỎI KHẢO SÁT
Kính chào Quý Thầy/cô!
Kính chào quý Thầy/Cô!
Tôi là NCS tại trường ĐH Kinh tế Quốc dân. Hiện nay, tôi đang thực hiện Luận án
tiến sĩ với chủ đề “Tác động của các đặc điểm công việc tới kết quả làm việc của
giảng viên các trường đại học tại Hà Nội”. Các câu hỏi liên quan trong bảng khảo sát
hoàn toàn là những câu hỏi trắc nghiệm và không đánh giá quan điểm cá nhân của
người trả lời. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là gợi mở quan trọng để thực hiện các
chủ trương và chính sách nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường Đại học của
Việt Nam. Chính vì vậy, tôi kính mong quý Thầy/Cô dành khoảng 10 phút để trả lời
bảng hỏi khảo sát dưới đây.
Bảng hỏi khảo sát bao gồm các câu hỏi trắc nghiệm và hoàn toàn không có câu hỏi
để đánh giá kiến thức cũng như quan điểm của người trả lời. Tất cả thông tin trong
phiếu khảo sát chỉ được sử dụng với mục đích khoa học và được bảo mật theo các Quy
định của pháp luật.
Nếu có câu hỏi nào, xin quý thầy/cô vui lòng liên hệ với:
ThS.Nguyễn Thị Cẩm Nhung, Mobile: 0942981999
Email: camnhung.ulsa@gmail.com
Xin trân trọng cảm ơn!
Phần 1: Thông tin chung
1 Vị trí công việc mà quý thầy/cô
đang đảm nhận
□ Trưởng/phó khoa
□ Trưởng/phó bộ môn
□ Giảng viên
2 Loại hình tổ chức của trường
□ Công lập
□ Ngoài công lập
□ Khác
3 Chức danh nghề nghiệp hiện tại
của quý thầy/cô?
□ Giảng viên cao cấp
□ Giảng viên chính
□ Giảng viên
4 Học hàm/ Học vị của quý thầy cô
□ Giáo sư
□ Phó giáo sư
□ Tiến sĩ
□ Thạc sĩ
5 Giới tính
□ Nam
□ Nữ
6 Tuổi của quý Thầy/cô?
□ Dưới 30 tuổi
□ Từ 30 – 40 tuổi
□ Từ 40-50 tuổi
□ Trên 50 tuổi
7 Số năm làm việc của quý thầy/cô
tại nhà trường?
□ Dưới 5 năm
□ Trên 5 đến 10 năm
□ Trên 10 đến 20 năm
□ Trên 20 năm
Phần 2: Thông tin về đặc điểm công việc, tinh thần làm việc và kết quả làm việc
của giảng viên
2.1. Đặc điểm công việc của thầy/cô tại trường thầy/cô đang công tác chính thức
Quý Thầy/cô vui lòng cho biết ý kiến của mình bằng cách tích dấu “√” vào 1
phương án hợp lý nhất cho các câu hỏi dưới đây theo các mức độ sau. (1) Rất không
đồng ý; (2) Không đồng ý; (3) Bình thường; (4) Đồng ý; (5) Rất đồng ý.
Mã
hóa Nội dung câu hỏi Mức độ
1 Mức độ đa dạng của công việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
PT1 Công việc của giảng viên gồm nhiều
nhiệm vụ đa dạng
PT2 Để hoàn thành công việc của mình,
giảng viên cần vận dụng nhiều kỹ
năng khác nhau
PT3 Công việc của giảng viên đòi hỏi các
kỹ năng ở trình độ cao mới có thể
thực hiện được
PT4 Công việc của giảng viên đòi hỏi quá
trình học tập và nghiên cứu trong
một thời gian dài
2 Tính rõ ràng và hoàn chỉnh của
các công việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
RR1
Quy trình làm việc của giảng viên
được quy định rõ ràng theo các văn
bản của Nhà nước và trường
RR2
Công việc của giảng viên được Nhà
trường tạo điều kiện thuận lợi
RR3
Khi được phân công công việc, giảng
viên có nhiều cơ hội để hoàn thành.
3 Tầm quan trọng của công việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
QT1 Kết quả công việc của giảng viên ảnh
hưởng đến quá trình học tập và xếp
loại của sinh viên.
QT2 Công việc của giảng viên quan trọng
đối với Nhà trường
QT3 Công việc của giảng viên có ý nghĩa
đối với xã hội
QT4 Công việc của giảng viên là niềm tự
hào của những người thân trong gia
đình
4 Quyền tự chủ trong công việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
TC1 Giảng viên được phép tự chủ trong
việc lập kế hoạch cho công việc
TC2 Giảng viên có cơ hội sử dụng kiến
thức của bản thân khi ra quyết định
TC3 Giảng viên có quyền tự chủ nhất
định khi đưa ra các quyết định trong
công việc
TC4 Giảng viên được thực hiện công việc
theo cách của mình
5 Thông tin phản hồi về kết quả làm
việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
TT1 Các công việc của giảng viên bao
gồm những thông tin rõ ràng để đánh
giá hiệu quả công việc
TT2 Công việc của giảng viên được quy
định rõ những phản hồi về kết quả
làm việc
TT3 Giảng viên tự đánh giá được kết quả
làm việc sau khi thực hiện công việc
TT4 Giảng viên nhận được các phản hồi
từ những thành viên trong Trường
(Ví dụ: Sinh viên, các giảng viên
khác, )
TT5
Giảng viên nhận được các phản hồi
từ xã hội (Ví dụ: Bạn bè, người
thân)
2.3. Đánh giá về tinh thần làm việc của thầy/cô
Quý Thầy/cô vui lòng cho biết ý kiến của mình bằng cách tích dấu “X” vào 1 phương
án hợp lý nhất cho các câu hỏi dưới đây theo các mức độ sau. (1) Rất không đồng ý;
(2) Không đồng ý; (3) Bình thường; (4) Đồng ý; (5) Rất đồng ý.
Mã
hóa Nội dung câu hỏi Mức độ
Tinh thần làm việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
TV1 Tôi luôn đồng cảm với đồng nghiệp
TV2 Tôi sẵn sàng giúp đồng nghiệp khi
họ gặp khó khăn
TV3 Tôi cảm nhận được các nhu cầu của
đồng nghiệp
TV4 Tôi luôn chủ động với công việc
(chủ động với các công việc giảng
dạy, nghiên cứu khoa học, các hoạt
động hỗ trợ cộng đồng, các hoạt
động hỗ trợ sinh viên, )
TV5 Tôi tập trung với công việc (không làm
việc riêng trong giờ giảng, trong quá
trình thực hiện các nhiệm vụ không
tranh thủ làm các việc khác, )
TV6 Tôi làm việc có phương hướng cụ
thể
3. Kết quả làm việc của thầy/cô tại trường đại học chính thức làm việc
Xin Quý Thầy/Cô cho biết đánh giá của mình về kết quả làm việc của thầy/cô tại
trường đại học mình công tác chính thức bằng cách tích dấu “X” vào những miêu tả
mà Quý Thầy/Cô cho rằng phù hợp nhất:
Mã
hóa Nội dung câu hỏi Mức độ
1 Kết quả thực hiện công việc được giao
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng
ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
DG1
Giảng viên có thể lập kế hoạch làm việc
nên thường luôn hoàn thành công việc
đúng thời hạn (chấm thi, báo cáo hoạt
động giảng dạy, nghiên cứu khoa học,
đúng tiến độ)
DG2 Giảng viên lập kế hoạch làm việc của
mình một cách tối ưu
DG3 Giảng viên luôn nghĩ đến kết quả mình
phải đạt được khi thực hiện công việc
DG4 Giảng viên có thể xác định được những
công việc chính/phụ trong nhiệm vụ của
mình
DG5 Giảng viên có thể thực hiện tốt công việc
của mình với công sức tối thiểu và đảm
bảo về thời gian
DG6
Giảng viên luôn đảm bảo chất lượng
công việc một cách tốt nhất có thể khi
thực hiện
2 Kết quả thực hiện công việc phát sinh
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng
ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
PS1 Giảng viên chủ động thực hiện các công
việc mới khi các công việc cũ đã hoàn
thành
PS2 Giảng viên sẵn sàng nhận công việc có
tính thách thức khi cần thiết
PS3 Giảng viên luôn cập nhật các kiến thức
mới trong quá trình làm việc
PS4 Giảng viên luôn cập nhật các kỹ năng
mới trong quá trình làm việc
PS5 Giảng viên luôn tìm các giải pháp sáng
tạo trong quá trình làm việc
PS6 Giảng viên đảm nhiệm thêm các trách
nhiệm trong công việc
PS7 Giảng viên luôn tìm kiếm những thử
thách mới trong công việc
PS8 Giảng viên tích cực tham gia các cuộc
họp chuyên môn về công việc
Hành vi cản trở công việc
Rất
không
đồng ý
(1)
Không
đồng ý
(2)
Bình
thường
(3)
Đồng
ý
(4)
Rất
đồng
ý
(5)
CT1 Giảng viên phàn nàn về những vấn đề
không quan trọng tại Trường
CT2 Giảng viên luôn làm to chuyện những
vấn đề gặp phải ở Trường
CT3 Giảng viên luôn chú ý đến những khía
cạnh tiêu cực thay vì những khía cạnh
tích cực tại Trường
CT4 Giảng viên trao đổi với những đồng
nghiệp về các khía cạnh tiêu cực trong
công việc
CT5 Giảng viên trao đổi với những người bên
ngoài Trường về các khía cạnh tiêu cực
trong công việc
Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Thầy/Cô!