Luận án Dạy học môn công nghệ phổ thông theo định hướng giáo dục Stem

hông đồng thuận. Cụ thể một câu hỏi xin ý kiến chuyên gia được cho là “Đồng ý” khi có giá trị tính toán TB hoặc Trung vị ≥ 3 và ĐLC là < 1. Câu hỏi được coi là “Không đồng ý” khi có giá trị tính toán TB hoặc Trung 137 vị ≤ 2 và ĐLC < 1. Trong trường hợp nếu câu hỏi có câu trả lời của các chuyên gia là “Không có ý kiến” có tỉ lệ cao thì có thể xem xét để xin ý kiến lại. 3.2.4. Đánh giá kết quả 3.2.4.1. Ý kiến chuyên gia về cơ sở lí luận của đề tài Kết quả xin ý kiến chuyên gia về cơ sở khoa học của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM được thể hiện ở Bảng 3.8, Bảng 3.9, Bảng 3.10. Bảng 3.8. Ý kiến chuyên gia về cơ sở khoa học của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM STT Cơ sở khoa học giáo dục STEM Số lượng (n) TB/ Trung vị ĐLC/ 25% - 75% % Đồng ý P 1 Tích hợp và dạy học tích hợp 15 3,53 0,52 100 0,050a 2 Dạy học định hướng năng lực 15 3,53 0,52 100 0,050a 3 Dạy học định hướng hành động 15 3,33 0,72 86,7 0,166 a 4 Nội hàm các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học trong chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam 12 3,17 0,72 83,3 0,399 a 5 Thiết kế kĩ thuật 13 3,00 3,00 - 4,00 83,6 0,041b a Biến theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng TB ± ĐLC. b Biến không theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng trung vị (25% - 75%). Từ Bảng 3.8 cho thấy, các chuyên gia được hỏi đều đồng ý rằng: các lí thuyết về tích hợp và dạy học tích hợp, về dạy học định hướng năng lực, dạy học định hướng hành động, nội hàm kiến thức các môn học thuộc lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học trong chương trình giáo dục phổ 138 thông ở Việt Nam và lí thuyết về thiết kế kĩ thuật là cơ sở khoa học của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM. Các chuyên gia nhấn mạnh tư tưởng của dạy học theo quan điểm STEM là dựa trên sự kết nối kiến thức các lĩnh vực chuyên môn khác nhau: Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học cũng như gắn với các tình huống thực tiễn. Muốn phát huy hiệu quả thì cần dạy học theo kiểu tích hợp. Vì thế muốn dạy học Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM thì phải tổ chức dạy học theo định hướng tích hợp. Mục tiêu của giáo dục STEM là phát triển năng lực. Năng lực muốn hình thành và phát triển cần phải có môi trường và các biện pháp để tạo ra và duy trì môi trường đó. Trong dạy học theo quan điểm STEM nội dung và PPDH không giới hạn trong dạy học lí thuyết mà có sự liên kết giữa lí thuyết và thực hành giữa tư duy và hành động. Bảng 3.9. Ý kiến chuyên gia về đặc điểm của giáo dục STEM ST T Đặc điểm giáo dục STEM Số lượng (n) TB/ Trung vị ĐLC/ 25% - 75% Đồng ý (%) P 6 Về bản chất là dạy học tích hợp nhưng đặc điểm cơ bản của giáo dục STEM là chỉ bàn đến tích hợp các nội dung thuộc các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. 15 3,47 0,52 100 0,050 a 7 Là hoạt động định hướng thực hành và định hướng sản phẩm 14 3,43 0,76 85,7 0,069 a 8 Định hướng hứng thú 13 3,00 3,00 - 4,00 92,3 0,026 b 139 9 Là hoạt động dạy học nhằm cho hoạt động trí óc và chân tay kết hợp với nhau một cách chặt chẽ, bên cạnh đó còn giúp giải phóng năng lượng, thần kinh, cơ bắp của người học 12 3,00 3,00 - 4,00 100 0,005 b 10 Là quan điểm dạy học tích cực hóa HS và tiếp cận toàn thể 14 3,00 3,00 - 4,00 92,3 0,028 b 11 Giáo dục STEM là nhấn mạnh việc học tập trong những điều kiện phức hợp nhưng vẫn đảm bảo việc nắm vững những kiến thức cơ bản, rèn luyện những kĩ năng cơ bản 12 3,00 3,00 - 4,00 100 0,031 b a Biến theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng TB ± ĐLC. b Biến không theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng trung vị (25% - 75%). Kết quả Bảng 3.9 trình bày ý kiến chuyên gia về đề xuất về những đặc điểm của giáo dục STEM với các câu hỏi xin ý kiến 6, 7, 8, 9, 10, 11. Theo phân tích ý kiến các chuyên gia cho từng câu hỏi đều nhận được các giá trị TB hoặc trung vị ≥ 3 và % các chuyên gia đồng ý từ 85,7% - 100%. Như vậy, đặc điểm của giáo dục STEM được trình bày trong nghiên cứu này là có ý nghĩa. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng trong dạy học theo quan điểm STEM người học thực hiện các nhiệm vụ phức hợp, trong quá trình đó có sự kết hợp giữa hoạt động trí học và hoạt động tay chân tư duy và hành động. Tuy nhiên, cần làm rõ nội dung biểu đạt “ bên cạnh đó còn giúp giải phóng năng lực, thần kinh, cơ bắp của người học”. Hơn nữa trong dạy học STEM, việc nhấn mạnh đơn phương dạy học tích hợp và các tình huống phức hợp có thể dẫn đến sự quan tâm không đầy đủ đến các kiến thức nền tảng, hệ thống. 140 Bảng 3.10. Ý kiến chuyên gia về tiêu chí xây dựng chủ đề giáo dục STEM STT Tiêu chí xây dựng chủ đề giáo dục STEM Số lượng (n) TB/ Trung vị ĐLC/ 25% - 75% Đồng ý (%) P 13 Chủ đề STEM nhằm giải quyết các vấn đề trong thế giới thực 15 3,00 3,00 - 4,00 100 0,004b 14 Chủ đề STEM phải hướng tới việc HS vận dụng các kiến thức trong lĩnh vực STEM để giải quyết. 14 3,50 0,52 100 0,091a 15 Chủ đề STEM định hướng thực hành 15 3,13 0,64 86,7 0,10a 16 Chủ đề STEM hướng tới làm việc nhóm giữa các HS 14 3,14 0,66 85,7 0,162a a Biến theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng TB ± ĐLC. b Biến không theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng trung vị (25% - 75%). Về các tiêu chí xây dựng chủ đề giáo dục STEM, các chuyên gia thể hiện sự đồng thuận cao với nội dung được trình bày trong đề tài. Vận dụng kến thức STEM để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong thế giới thực là mục tiêu quan trọng của giáo dục STEM nên khi xây dựng chủ đề đây là những tiêu chí rất quan trọng. Làm việc nhóm là hình thức làm việc phù hợp trong việc giải quyết các nhiệm vụ phức hợp gắn với thực tiễn, tuy nhiên một số chuyên gia cũng lưu ý, có những nội dung giáo dục STEM không nhất thiết phải dạy học theo nhóm. Kết quả ý kiến chuyên gia về nguyên tắc dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM được thể hiện ở bảng 3.11 141 Bảng 3.11. Ý kiến chuyên gia về nguyên tắc dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM STT Nguyên tắc dạy học Số lượng (N) TB/ Trung vị ĐLC/ 25% - 75% % Đồng ý P 17 Xây dựng nội dung phải huy động kiến thức tổng hợp của các môn học thuộc lĩnh vực STEM 14 3,29 0,61 92,8 0,108 a 18 Các chủ đề giáo dục STEM phải có ý nghĩa lí luận và thực tiễn và phù hợp với cuộc sống và trải nghiệm của HS 15 3,33 0,62 93,3 0,122 a 19 Các hoạt động giáo dục STEM phải đảm bảo tính vừa sức đối với người học 15 3,50 3,00 - 4,00 100 0,023 b 20 Đảm báo tính hệ thống, đồng bộ và trọn vẹn về nội dung dạy học 14 3,21 0,58 92,9 0,055 a a Biến theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng TB ± ĐLC. b Biến không theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng trung vị (25% - 75%). Theo các chuyên gia nguyên tắc dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM phải đảm bảo các nguyên tắc chung của lí luận dạy học và các nguyên tắc mang tính đặc thù. Thống kê trên cho thấy các chuyên gia đồng thuận cao với những chủ đề được hỏi liên quan đến các nguyên tắc dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM. 3.2.4.2. Ý kiến chuyên gia về tính khả thi của đề xuất Kết quả ý kiến chuyên gia về tính khả thi của đề xuất được thể hiện ở Bảng 3.12. Nội dung xin ý kiến chuyên gia về tính khả thi của đề xuất trong các chủ đề được hỏi 21, 22, 23, 25 các ý kiến chuyên gia đều đống ý hoặc rất đồng ý về tính khả thi của đề xuất. Ở chủ đề 24 “Dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM có thể thay thế hoàn toàn cách dạy thông thường” có 142 trung vị trong khoảng 25% - 75% là 2,00. Do vậy, có thể kết luận các chuyên gia không đồng ý với nhận xét trên bởi dạy học theo định hướng giáo dục STEM không phải là một lí thuyết toàn năng cho mọi mục tiêu, nội dung và đối tượng dạy học. Bảng 3.12. Ý kiến chuyên gia về tính khả thi của đề xuất STT Tính khả thi Số lượng (N) TB/ Trung vị ĐLC/ 25% - 75% % Đồng ý P 21 Việc dạy học môn Công nghệ phổ thông nhằm hình thành và phát triển các năng lực về ngôn ngữ, thiết kế, triển khai, lựa chọn, đánh giá, và sử dụng công nghệ cho HS là rất cần thiết. 15 3,50 3,00 - 4,00 100 0,023 b 22 Dạy học môn Công nghệ hiện nay theo chương trình hiện hành gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển các năng lực chung và năng lực đặc thù của môn Công nghệ. 13 3,46 0,52 100 0,080 a 23 Dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM sẽ góp phần hình thành và rèn luyện các phẩm chất, năng lực chung, đặc biệt là các phẩm chất liên quan tới trách nhiệm với cộng đồng và môi trường tự nhiên, ý thức tổ chức kỉ luật và tác phong lao động; và các năng lực chung như giải quyết vấn đề và sáng tạo, sử dụng CNTT và truyền thông 14 3,00 3,00 - 4,00 100 0,02 b 24 Dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM có thể thay thế hoàn toàn cách dạy thông thường. 15 2,00 2,00 - 2,25 26,7 0,006 b 25 Việc xây dựng các chủ để giáo dục STEM và vận dụng để dạy học một số nội dung trong môn Công nghệ là khả thi 15 3,50 3,00 - 4,00 100 0,023 b a Biến theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng TB ± ĐLC. b Biến không theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng trung vị (25% - 75%). 143 3.2.4.3. Ý kiến của chuyên gia về chủ đề đã xây dựng Bảng 3.13 trình bày kết quả ý kiến chuyên gia về chủ đề đã xây dựng. Bảng 3.13. Ý kiến chuyên gia về chủ đề đã xây dựng STT Ý kiến về chủ đề Số lượng (N) TB/ Trung vị ĐLC/ 25% - 75% % Đồng ý P 26 Mục tiêu của chủ đề phù hợp với nội dung môn học 14 3,14 0,66 85,7 0,162 a 27 Hình thức và nội dung của chủ đề phù hợp với cơ sở lí luận được xây dựng trong đề tài 13 3,00 0,82 84,6 0,059 a 28 Chủ đề rất có ý nghĩa trong việc khắc sâu kiến thức, hình thành năng lực và phẩm chất của HS 15 3,00 3,00 - 4,00 93,4 0,031 b 29 Chủ đề gây được hứng thú với người học 15 3,00 3,00 - 4,00 100 0,004 b 30 Chủ đề đã xây dựng có tính khả thi cao khi dạy học 14 3,07 0,62 85,7 0,092 a a Biến theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng TB ± ĐLC. b Biến không theo phân phối chuẩn biểu diễn dưới dạng trung vị (25% - 75%). Các chuyên gia đồng ý với nhận định rằng mục tiêu của chủ đề là phù hợp với nội dung môn học bởi các lí thuyết liên quan đến chế tạo ô tô (tự hành) là nội dung trong chương trình môn Công nghệ. Ô tô chạy điện là một xu hướng cải cách trong công nghệ chế tạo ô tô hiện nay. Nội dung chủ đề mang tính phức hợp huy động kiến thức của nhiều môn học thuộc STEM. Chủ đề yêu cầu người học tự lực thực hiện và đánh giá sản phẩm. Thông qua đó phát triển 144 năng lực vận dụng tổng hợp kiến thức nhiều lĩnh vực để giải quyết một nhiệm vụ phức hợp. Có sự cộng tác làm việc nhóm. Chủ đề gắn với thực tiễn, khuyến khích sự sáng tạo. Chủ đề phù hợp với nội dung môn học, có thể vận dụng kiến thức liên môn trong chương trình dạy học. Vật liệu đơn giản, dễ kiếm và không tốn kém nhiều kinh phí, một số chi tiết có thể sử dụng lại nhiều lần. Kết luận chương 3 Trong chương này, nghiên cứu đã tiến hành kiểm nghiệm và đánh giá đề tài thông qua phương pháp TNSP và xin ý kiến chuyên gia nhằm khẳng định tính đúng đắn của giả thuyết và tính khả thi của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM. TNSP được tiến hành phù hợp với mục tiêu và nội dung chủ đề đã xây dựng. Kết quả TNSP cho thấy chất lượng của HS sau tác động sư phạm được nâng lên. Kết quả nhóm TN cao hơn nhóm ĐC. HS thấy hứng thú và tích cực hơn trong học tập điều này khẳng định tính khả thi của đề tài. Kết quả xin ý kiến chuyên gia cho thấy các chuyên gia đồng ý với cơ sở lí luận mà đề tài đã xây dựng. Các đề xuất của đề tài có tính khả thi cao. Từ những kết quả trên đã giúp tác giả chỉnh sửa, bổ sung một số nội dung trong cơ sở lí luận, hoàn thiện thêm các đề xuất của đề tài. Tuy nhiên, để có thể khẳng định chắc chắn hơn thì cần tiếp tục TN với các đối tượng rộng rãi hơn nữa và có những điều chỉnh cần thiết. 145 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Luận án đã thực hiện đúng mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề ra, luận án đã giải quyết được những nhiệm vụ sau: 1.1. X ây dựng cơ sở lí luận và thực tiễn của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM cụ thể: Xác định cơ sở khoa học của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM; làm rõ khái niệm về giáo dục STEM trên cơ sở đó xác định bản chất của giáo dục STEM theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp, mối quan hệ giữa Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Khảo sát điều tra thực trạng dạy học môn Công nghệ dưới góc độ giáo dục STEM và nhận thức của GV về giáo dục STEM. 1.2. Đề xuất quy trình tổng quát cho giáo dục môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM, đưa ra mô hình phương pháp luận xác định chủ đề giáo dục STEM. Vận dụng quy trình và mô hình đó để xây dựng và sử dụng thử nghiệm chủ đề giáo dục STEM để dạy nội dung trong môn Công nghệ 8. 1.3. Tiến hành kiểm nghiệm và đánh giá kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy tính đúng đắn của giả thuyết khoa học. Trong tương lai đề tài sẽ được hoàn thiện theo hướng tiếp tục củng cố phần cơ sở lí luận. Xây dựng và mở rộng các chủ đề giáo dục STEM mang tính xuyên suốt giữa các lớp học bậc học. Phát triển các module phục vụ dạy học STEM chính khóa và ngoại khóa. 2. Khuyến nghị Để việc triển khai dạy học theo định hướng giáo dục STEM trong nhà trường phổ thông nói chung và trong dạy học môn Công nghệ nói riêng đạt hiệu quả cao cần có sự đầu tư và chỉ đạo mang tính đồng bộ, cụ thể là: 146 2.1. Tăng cường hơn nữa về truyền thông để nâng cao nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân đặc biệt là đội ngũ GV về STEM, một xu thế giáo dục mang tính tất yếu hiện nay trên thế giới. Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đổi mới giáo dục và tham gia sâu, rộng vào các tổ chức, hợp tác kinh tế với các nước trong khu vực và trên thế giới. 2.2. Phát triển quan hệ hợp tác giữa các nhà trường với các tổ chức liên quan đến STEM. 2.3. Đầu tư cơ sở vật chất xây dựng phòng học bộ môn theo định hướng STEM. 2.4. Bồi dưỡng nâng cao năng lực của đội ngũ GV về giáo dục STEM. Song song với đó là việc biên soạn các tài liệu hướng dẫn cụ thể tới từng GV. 2.5. Tiếp tục nghiên cứu và vận dụng quy trình dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM vào các lớp và bậc học khác trong môn Công nghệ phổ thông ở Việt Nam 2.6. Đưa nội dung về giáo dục STEM và dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM vào chương trình đạo tạo sinh viên ngành Sư phạm kĩ thuật. 147 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ 1. Lê Xuân Quang (2013), “Dạy học giải quyết vấn đề trực tuyến”, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, 58 (6A), tr. 119-124. 2. Lê Xuân Quang, Phan Thanh Toàn (2014), “Một số biện pháp triển khai nhân tố xã hội trong mô hình đào tạo truy vấn cộng đồng (COI- Community of inquiry)”, Tạp chí khoa học Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 59 (6BC), tr. 180-186. 3. Lê Xuân Quang (2015), “Giáo dục STEM - Một giải pháp trong xây dựng, phát triển chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015”, Tạp chí Giáo dục và Xã hội, 6/2015, tr. 37-39. 4. Le Xuan Quang, Le Huy Hoang, Vu Dinh Chuan , Nguyen Hoai Nam, Nguyen Thi Tu Anh, Vu Thi Hong Nhung (2015), “Integrated Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) education through active experience of designing technical toys in the Vietnam schools”, British Journal of Education, Society & Behavioural Science, 11(2). 5. Lê Xuân Quang (2015), “Vài nét về giáo dục STEM ở Mỹ”, Kỉ yếu hội thảo Quốc gia - Nâng cao năng lực đào tạo GV kĩ thuật tại các trường, khoa Sư phạm kĩ thuật đáp ứng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, tr. 150-154. 6. Lê Xuân Quang (2016), “Một số vấn đề trong dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM”, Tạp chí khoa học Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 61 (6B), tr. 211-218. 7. Lê Xuân Quang (2017), “Cơ sở khoa học của dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM”, Tạp chí khoa học dạy nghề, số 43-44/2017, tr 44-48. 148 TÀI LIỆU THAM KHẢO A. Tài liệu tiếng Việt [1]. Benrd Meier, Nguyễn Văn Cường (2014), Lí luận dạy học hiện đại - cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [2]. Nguyễn Văn Biên (2015), “Quy trình xây dựng chủ đề tích hợp về Khoa học tự nhiên”, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, 60 (2), tr. 61-66. [3]. Bộ giáo dục và đào tạo (2014), Tài liệu tập huấn Dạy học tích hợp ở trường THCS, THPT, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [4]. Bộ giáo dục và Đào tạo (2006), Chương trình giáo dục phổ thông. [5]. Bộ giáo dục và Đào tạo (2014), Đề án đổi mới chương trình và sách giáo khoa sau 2015 (Bản dự thảo). [6]. Bộ giáo dục và Đào tạo (2014), Sách giáo khoa Toán 8 - tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam. [7]. Bộ giáo dục và Đào tạo (2010), Đổi mới kiểm tra đánh giá môn Công nghệ THCS, Dự án phát triển giáo dục THCS. [8]. Phan Đức Chính (Tổng chủ biên), Tôn Thân (Chủ biên), Vũ Hữu Bình, Trần Đình Châu, Ngô Hữu Dũng, Phạm Gia Đức, Nguyễn Duy Thuận (2014), Sách giáo khoa Toán 8 - tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam. [9]. Phan Đức Chính (Tổng chủ biên), Tôn Thân (Chủ biên), Nguyễn Huy Đoan, Lê Văn Hồng, Trương Công Thành, Nguyễn Hữu Thảo (2014), Sách giáo khoa Toán 8 - tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam. [10.] Đỗ Mạnh Cường (2011), Năng lực thực hiện và dạy học tích hợp trong đào tạo nghề, Viện Nghiên cứu Phát triển Giáo dục Chuyên nghiệp. [11]. Dự án Việt Bỉ (2010), Nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. 149 [12]. Dự án Việt Bỉ (2010), Dạy và học tích cực - một số phương pháp và kĩ thuật dạy học, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [13]. Nguyễn Sỹ Đức (Chủ biên), Nguyễn Trọng Đức, Đỗ Ngọc Hồng, Ngô Văn Hưng, Nguyễn Văn Khải, Nguyễn Trọng Sửu (2009), Tài liệu giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiểu quả thông qua một số môn học và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT, Bộ Giáo dục và Đào tạo. [14]. Nguyễn Minh Đường (Tổng chủ biên), Đặng Văn Đào (Chủ biên), Trần Hữu Quế, Trần Mai Thu, Nguyễn Văn Vận (2014), Sách giáo khoa Công nghệ 8, NXB Giáo dục Việt Nam. [15]. E.H.Lim (2014), “Giáo dục ICT và giáo dục STEM qua kinh nghiệm của Malaysia”, Hội thảo giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông của một số nước và vận dụng và điều kiện của Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo. [16]. Bùi Hiền (2001), Từ điển giáo dục học, NXB Từ điển Bách khoa. [17]. Nguyễn Kim Hồng, Huỳnh Công Minh Hùng (2013), “Dạy học tích hợp trong trường phổ thông Autralia”, Tạp chí Khoa học ĐHSP TP HCM, (42), tr 7-17. [18]. Trần Bá Hoành (2007), Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách giáo khoa, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [19]. Trấn Bá Hoành (2003), Lí luận cơ bản vè dạy và học tích cực, Dự án Đào tạo GV Trung học cơ sở. [20]. Dương Giáng Thiên Hương (2009), Dạy học theo cách tiếp cận giải quyết vấn đề, Luận án tiến sĩ giáo dục học, trường Đại học Sư phạm, Hà Nội. [21]. Nguyễn Văn Khải (2008), Vận dụng TTSPTH vào dạy học Vật lí ở trường THPT để nâng cao chất lượng giáo dục HS, Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Bộ. 150 [22]. Nguyễn Văn Khôi (2016), Tập bài giảng Thiết kế và Công nghệ, Bài giảng cho sinh viên khoa Sư phạm Kĩ thuật, Trường Đại học Sư phạm, Hà Nội. [23]. Phan Thanh Long (Chủ biên), Trần Quang Cấn, Nguyễn Văn Diện (2013), Lí luận giáo dục, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [24]. Đỗ Quỳnh Mai (2015), Vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực theo quan điểm dạy học phân hóa phần hóa học phi kim ở trường Trung học phổ thông, Luận án tiến sĩ giáo dục học, ĐHSP Hà Nội. [25]. Mark Hardman, Alan West (2016), Phương pháp giáo dục theo định hướng STEM,Online:https://vn.live.solas.britishcouncil.digital/sites/default/files /stem_approach_adapted_for_leaders_fri.pdf The BSCS 5e Intructional model: Origins, Effectiveness, and application [26]. Mark Windale (2016), “Giáo dục STEM bồi dưỡng những nhà đổi mới, sáng tạo trong tương lai”, Hội thảo Vai trò của nhà nước và các tổ chức cá nhân có liên quan trong việc xây dựng chiến lược phát triển giáo dục STEM, Bộ Giáo dục và Đào tạo - Hội đồng Anh. [27]. Vũ Quang (Tổng chủ biên), Bùi Gia Thịnh (Chủ biên), Dương Tiến Khang, Vũ Trọng Rỹ, Trịnh Thị Hải Yến (2014), Sách giáo Vật lí 8, NXB Giáo dục Việt Nam. [28]. Dương Tiến Sỹ (2002), “Phương thức và nguyên tắc tích hợp các môn học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo”, Tạp chí giáo dục, (26). [29]. Tạp chí Thông tin và Dự báo Kinh tế - xã hội, Dự báo kinh tế thế giới đến 2020 và tác động tới triển vọng kinh tế Việt Nam, Số 20- 8/2007. [30]. Phạm Trung Thanh, Nguyễn Thị Lí (2008), Rèn luyện NVSP thường xuyên, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [31]. Chu Cẩm Thơ (2016), “Bài học từ thay đổi đào tạo/bồi dưỡng giáo viên từ ngày hội STEM và ngày toán học mở ở Việt Nam”, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, 61(10), tr. 195- 201. 151 [32]. Đỗ Ngọc Thống (2014), “Chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam nhìn từ giáo dục STEM”, Kỉ yếu hội thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo. [33]. Đỗ Hương Trà (Chủ biên), Nguyễn Văn Biên, Trần Khánh Ngọc, Trần Trung Ninh, Trần Thị Thanh Thủy, Nguyễn Công Khanh, Nguyễn Vũ Bích Hiền (2015), Dạy học tích hợp phát triển năng lực HS – Quyển 1 Khoa học tự nhiên, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [34]. Lê Đình Trung, Phan Thanh Hội (2016), Dạy học theo định hướng hình thành và phát triển năng lực người học ở trường phổ thông, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. [35]. Đỗ Văn Tuấn (2014), “Những điều cần biết về giáo dục STEM”, Tạp chí Tin học và Nhà trường, 182. [36]. Nguyễn Văn Tuấn (2010), Tài liệu tập huấn về phương pháp dạy học theo hương tích hợp, Trường Đại học Sư phạm Kĩ thuật thành phố Hồ Chí Minh. [37]. Từ điển tiếng Việt (1993), NXB Văn hoá, Hà Nội. [38]. UNESCO (1970), Hội nghị phối hợp trong chương trình của UNESCO, Pari. [39]. Vụ Giáo dục Trung học (2015), Một số vấn đề về dạy học tích hợp liên môn, Tài liệu tập huấn. [40]. Xavier Roegirs (1996), Khoa sư phạm tích hợp hay làm thế nào để phát triển các năng lực ở nhà trường, NXB Giáo dục Việt Nam. B. Tài liệu tiếng Anh [41]. Bhef (2006), "The American competitiveness initiative: Addressing the STEM teacher shortage and improving academic readiness", Berkley Heights Education Foundation, Retrieved from www.bhef.com/publications/documents/brief2_s06.pdf [42]. Boe J. A. (2010), Strategies for science, technology, engineering and math in technology education, North Dakota State University. 152 [43]. Brown J. (2012), "The current status of STEM education research", Journal of STEM Education: Innovations and Research, 13(5), pp. 7-11. [44]. Brown R., Brown J., Reardon K., and Merrill C. (2011), "Understanding STEM: Current Perceptions", Technology and Engineering Teacher, 70(6), pp. 5-9. [45]. Bybee R. W. (2009), "The BSCS 5E instructional model and 21st century skills", Colorado Springs, CO: BSCS. [46]. Bybee R. W., Taylor J. A., Gardner A., Van Scotter P., Powell J. C., Westbrook A., et al (2006), "The BSCS 5E instructional model: Origins and effectiveness", Colorado Springs, CO: BSCS, 5, pp. 88-98. [47]. Byhee B. (2010), "Advancing STEM Education: A2020Vision". [48]. Cantrell P. and Ewing‐Taylor J. (2009), "Exploring STEM career options through collaborative high school seminars", Journal of Engineering Education, 98(3), pp. 295-303. [49]. Capraro R. M., Capraro M. M., and Morgan J. R. (2013), STEM project- based learning: An integrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) approach, Springer Science & Business Media. [50]. Carson J. and (2007), "A Problem With Problem Solving : Teaching Thinking Without Teaching Knowledge", The Mathematics Educator, 17, pp. 7-14. [51]. Cavanagh S. (2008), "States heeding calls to strengthen STEM", Education Week, 27(30), pp. 10-16. [52]. Daugherty M. K. (2013), "The Prospect of an “A” in STEM Education", Journal of STEM Education: Innovations and Research, 14(2), pp. 10- 16. 153 [53]. Daugherty M. K. and Wicklein R. C. (1993), "Mathematics, science, and technology teachers' perceptions of technology education", Journal of Technology Education, 4(2), pp. 28-43. [54]. Difrancesca D., Lee C., and Mcintyre E. (2014), "Where Is the" E" in STEM for Young Children? Engineering Design Education in an Elementary Teacher Preparation Program", Issues in Teacher Education, 23(1), pp. 49-64. [55]. Education U. S. D. O. (2013), Students Fly High at Aviation High School. [56]. Fensham P. (2008), Science education policy-making, Paris: UNESCO. [57]. Foutz T., Navarro M., B Hill R., A Thompson S., Miller K., and Riddleberger D. (2011), "Using the discipline of agricultural engineering to integrate math and science", Journal of STEM Education, 12(1), pp. 24-32. [58]. Hestenes D. (2009), "Modeling instruction for STEM education reform", Tempe, AZ: Arizona State University. [59]. Hom E. J. (2014), "What is STEM Education", [60]. Honey M., Pearson G., and Schweingruber H. (2014), STEM Integration in K-12 Education:: Status, Prospects, and an Agenda for Research, National Academies Press. [61]. Kuenzi J. J. (2008), Science, technology, engineering, and mathematics (stem) education: Background, federal policy, and legislative action, Congressional Research Service. [62]. Lantz Jr H. B. (2009), Science, technology, engineering and mathematics (STEM) education. What form? What function, CurrTech Integrations, Baltimore. 154 [63]. Madden M. E., Baxter M., Beauchamp H., Bouchard K., Habermas D., Huff M., et al (2013), "Rethinking STEM Education: An Interdisciplinary STEAM Curriculum", Procedia Computer Science, 20, pp. 541-546. [64]. Marginson S., Tytler R., Freeman B., and Roberts K. (2013), "STEM: country comparisons: international comparisons of science, technology, engineering and mathematics (STEM) education. Final report". [65]. Merrill C. and Daugherty J. (2009), The Future of TE Masters Degrees: STEM, Paper presented at the meeting of the International Technology Education Association, Louisville, KY., Editor^Editors. [66]. Morrison J. and Bartlett B. (2009), "STEM as a curriculum: An experimental approach", Retrieved from aids.com/docs/stem/EdWeekArticleSTEM.pdf. [67]. Morrison.J (2006), "TIES STEM education monograph series, attributes of STEM education", Retrieved August, 19, p. 2013. [68]. Nationale M. D. L. É. (2012), "L’enseignement des Sciences de la Maternelle au Baccalauréat". [69]. Nationale M. D. L. É. (2012), "Mon Nouveau Lycée". [70]. Ord J. (2012), "John Dewey and Experiential Learning: Developing the theory of youth work", Youth & Policy, 108, pp. 55-72. [71]. Ostler E. (2012), "21st century STEM education: A tactical model for long-range success", International Journal of Applied, 2(1), pp. 28-33. [72]. Oztelli D., Corlu M., Corlu M., and Capraro R. (2014), "Introducing STEM education: Implications for educating our teachers in the age of innovation", Education and Science, 39(171), pp. 74-85. 155 [73]. Porter A. L., Roessner J. D., Oliver S., and Johnson D. (2006), "A systems model of innovation processes in university STEM education", Journal of Engineering Education, 95(1), pp. 13-24. [74]. Richards E. and Terkanian D. (2013), "Occupational employment projections to 2022", Monthly Lab. Rev., 136, pp. 1-43. [75]. Roberts A. (2012), "A justification for STEM education", Technology and Engineering Teacher, pp. 1-5. [76]. Rockland R., Bloom D. S., Carpinelli J., Burr-Alexander L., Hirsch L. S., and Kimmel H. (2010), "Advancing the “E” in K-12 STEM education", The Journal of Technology Studies, pp. 53-64. [77]. Sanders M. (2009), "STEM, STEM Education, STEMmania", Technology Teacher, 68(4), pp. 20-26. [78]. Sousa D. A. and Pilecki T. (2013), From STEM to STEAM: Using brain- compatible strategies to integrate the arts, Corwin Press. [79]. Thornburg D. D. (2008), "Why STEM Topics are Interrelated: The Importance of Interdisciplinary Studies in K-12 Education", Thornburg Center for Space Exploration. [80]. Toulmin C. N. and Groome M. (2007), Building a Science, Technology, Engineering, and Math Agenda, National Governors Association. [81]. Tsupros N., Kohler R., and Hallinen J. (2009), STEM education: A project to identify the missing components, Intermediate Unit 1: Center for STEM Education and Leonard Gelfand Center for Service Learning and Outreach, Carnegie Mellon University, Pennsylvania. [82]. U.S. Congress Joint Economic Committee (2012), STEM education: Preparing for the Jobs of the Future [83]. U.S. Department of Education (2007), Report of the Academic Competitiveness Council, Education Publications Center, Washington. 156 [84]. University of Arkansas (2013), "A collection of elementary STEM design challenges based children's literature", A Continual Work In Progress. [85]. Weber E., Fox S., Levings S. B., and Bouwma-Gearhart J. (2013), "Teachers’ conceptualizations of integrated STEM", Acad Exchange, 17(3), pp. 47-53. [86]. Yu Y.-C., Chang S.-H., and Yu L.-C. (2016), "An Academic Trend in STEM Education from Bibliometric and Co-Citation Method", International Journal of Information and Education Technology, 6(2), pp. 113-116. C. Trang web [87]. [88]. www.middleweb.com [89]. www.edweek.org [90]. [91]. [92]. ion.htm [93]. hSD-2012.pdf [94] . Solving-Approaches-in-STEM.pdf [95] . https://www.ice.gov/doclib/sevis/pdf/stem-list.pdf a PHỤ LỤC PHIẾU ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ PHỔ THÔNG DƯỚI GÓC ĐỘ GIÁO DỤC STEM Phụ lục 1. PHIẾU THAM KHẢO Ý KIẾN GIÁO VIÊN SỐ 1 ........................ i Phụ lục 2. PHIẾU THAM KHẢO Ý KIẾN GIÁO VIÊN SỐ 2 ....................... v Phụ lục 3. ĐỀ KIỂM TRA TRƯỚC THỰC NGHIỆM .................................. vii Phụ lục 4. ĐỀ KIỂM TRA SAU THỰC NGHIỆM ......................................... ix Phụ lục 5. PHIẾU HỎI HỌC SINH ................................................................. xi Phụ lục 6. PHIẾU XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA ........................................... xii Phụ lục 8. MỘT SỐ HÌNH ẢNH THỰC NGHIỆM .................................... xxiii Phụ lục 9. DANH SÁCH XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA ............................. xxiv i Phụ lục 1. PHIẾU THAM KHẢO Ý KIẾN GIÁO VIÊN SỐ 1 Kính gửi: Quý thầy/cô giáo Hiện nay chúng tôi đang nghiên cứu đề tài: “Dạy học môn Công nghệ phổ thông theo định hướng giáo dục STEM”. Mục đích của đề tài là xây dựng cơ sở lí luận, từ đó đề xuất nội dung/quy trình, biện pháp triển khai dạy học môn Công nghệ phổ thông theo định hướng giáo dục STEM. Phương pháp điều tra là một trong các phương pháp nghiên cứu sẽ được thực hiện để triển khai đề tài với mong muốn thu thập những dữ liệu quan trọng về thực trạng dạy học môn Công nghệ hiện nay tại các trường phổ thông dưới góc nhìn của giáo dục STEM. Vì vậy, nhóm tác giả rất mong nhận được sự giúp đỡ của Thầy/Cô. Những kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn của các thầy, cô thực sự sẽ giúp ích rất nhiều cho nghiên cứu này. Chúng tôi cam đoan bảo mật những ý kiến của Thầy/Cô, những thông tin này sẽ chỉ được sử dụng vào mục đích nghiên cứu. Để có được những thông tin phục vụ đề tài, chúng tôi rất mong nhận được ý kiến của Quý Thầy/Cô về một số vấn đề dưới đây bằng cách đánh dấu chéo (X) vào ô lựa chọn ý kiến. Rất mong nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của Quý Thầy/Cô giáo. Xin chân thành cảm ơn! – Quý Thầy/Cô đang công tác tại trường: Tỉnh: – Thâm niên giảng dạy: ii 1. Trong quá trình dạy học ngoài các mục tiêu về kiến thức, kĩ năng, thái độ, Thầy/Cô quan tâm đến các năng lực chung của HS thông qua các bài giảng của mình như thế nào? STT Năng lực chung Mức độ sử dụng Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Chưa bao giờ 1 Năng lực giải quyết vấn đề 2 Năng lực hợp tác 3 Năng lực tự học 4 Năng lực giao tiếp 5 Năng lực sáng tạo 6 Năng lực tính toán 7 Năng lực sử dụng CNTT và Truyền thông Các năng lực chung khác mà Thầy/Cô quan tâm: 2. Mức độ Thầy/Cô sử dụng từng phương pháp và kĩ thuật dạy học dưới đây như thế nào? STT Phương pháp/kĩ thuật dạy học Mức độ sử dụng Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Chưa sử dụng 1 Thuyết trình 2 Đàm thoại 3 PPDH thực hành 4 PPDH giải quyết vấn đề 5 PPDH dựa trên dự án 6 PPDH hợp tác theo nhóm 7 Kĩ thuật KWL (Hiểu, muốn, học) 8 Kĩ thuật sơ đồ tư duy 9 Kĩ thuật khăn trải bàn iii 3. Trong quá trình dạy học môn Công nghệ, Thầy/Cô có thường xuyên hướng dẫn HS vận dụng những kiến thức đã được học để giải quyết những tình huống thực tiễn? □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm khi □ Chưa bao giờ 4. Thầy/Cô có thường xuyên tổ chức cho HS hợp tác để làm ra các sản phẩm trong quá trình học môn Công nghệ? □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm khi □ Chưa bao giờ 5. Khi dạy học môn Công nghệ Thầy/Cô có chú ý đến việc định hướng hứng thú nhằm hình thành những xúc cảm tích cực của HS? □ Rất chú ý □ Chú ý □ Thỉnh thoảng mới chú ý □ Không chú ý 6. Thầy/Cô có thường xuyên kết nối những kiến thức từ các môn Toán học, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Tin học trong quá trình dạy học môn Công nghệ của mình? □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm khi □ Chưa bao giờ 7. Thầy/Cô cho biết những hiểu biết của mình về phương pháp dạy học dự án và mức độ sử dụng phương pháp này trong dạy học môn Công nghệ? □ Chưa biết về PP này □ Đã từng sử dụng □ Biết nhưng chưa sử dụng □ Thường xuyên sử dụng 7.1. Trong quá trình xây dựng các dự án học tập cho môn Công nghệ, Thầy/Cô thường gặp khó khăn gì và đã khắc phục những khó khăn đó như thế nào? 7.2. Khi xây dựng dự án học tập, Thầy/Cô có lựa chọn các chủ đề liên quan đến thực tiễn cuộc sống hay không? Vì sao? .. iv 8. Các loại hình phương tiện dạy học Thầy/Cô thường sử dụng? STT Các loại hình PTDH Mức độ sử dụng Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Chưa bao giờ 1 Tranh giáo khoa 2 Mô hình 3 Vật thật 4 Máy chiếu đa phương tiện 5 Máy vi tính 6 Bảng thông minh Các phương tiện dạy học khác mà Thầy/Cô thường sử dụng: .. 9. Tại trường của Thầy/Cô có phòng học bộ môn Công nghệ hay không? □ Có phòng học bộ môn Công nghệ □ Hoàn toàn không có □ Kết hợp với phòng học bộ môn khác 10. Thầy/Cô có thường xuyên hướng dẫn HS tham gia cuộc thi Nghiên cứu khoa học kĩ thuật do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hàng năm? □ Thường xuyên □ Chưa bao giờ Ý kiến khác:.................................................................................. Nếu Thầy/Cô muốn biết kết quả tổng thể của điều tra này xin để lại địa chỉ Email:. Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và đóng góp ý kiến của Quý Thầy/Cô giáo! v Phụ lục 2. PHIẾU THAM KHẢO Ý KIẾN GIÁO VIÊN SỐ 2 Kính gửi Quý Thầy/Cô giáo! Xin Quý Thầy/Cô vui lòng cho biết ý kiến của mình về một số vấn đề dưới đây bằng cách đánh dấu chéo (X) vào ô lựa chọn. Các thông tin mà thầy/cô cung cấp sẽ chỉ dùng cho mục đích nghiên cứu khoa học. Rất mong nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của Quý Thầy/Cô giáo. Xin chân thành cảm ơn! – Quý Thầy/Cô đang công tác tại trường:Tỉnh: – Thâm niên dạy học: 1. Thầy/Cô đã bao giờ đọc, xem, hay nghe nói về những vấn đề sau chưa? Có Chưa STEM □ □ Giáo dục STEM □ □ Ngày hội STEM □ □ Nghề nghiệp STEM □ □ Nhân lực STEM □ □ Cuộc thi Robotics □ □ 2. STEM có ý nghĩa như thế nào với Thầy/Cô? □ Không quan tâm □ Mới chỉ nghe nói đến □ Rất muốn tìm hiểu □ Đang tìm hiểu □ Đang nghiên cứu về STEM □ Đang dạy về STEM 3. Theo Thầy/Cô, giáo dục STEM là gì? vi 4. Theo Thầy/Cô, giáo dục STEM ở Việt Nam có quan trọng hay không? Tại sao? □ Có quan trọng □ Không quan trọng Thầy/Cô vui lòng cho biết lí do: .. 5. Giáo dục STEM ở là cần thiết đối với tất cả HS? Thầy/Cô vui lòng cho biết lí do vì sao? 6. Theo Thầy/Cô, khái niệm về Giáo dục STEM rộng hơn so với Khoa học (S), Công nghệ (T), Kĩ thuật (E), Toán học (M)? Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không ý kiến Thầy/Cô vui lòng cho biết lí do: Xin chân thành cảm ơn sự cộng tác và góp ý kiến của Quý Thầy/Cô giáo! vii Phụ lục 3. ĐỀ KIỂM TRA TRƯỚC THỰC NGHIỆM Trường: HS:. Lớp:. Môn: Công nghệ Thời gian: 15 phút Điểm 1. DỤNG CỤ CƠ KHÍ Hãy nối các dụng cụ với các nhóm dụng cụ cơ khí tương ứng: DỤNG CỤ ĐO VÀ KIỂM TRA DỤNG CỤ THÁO LẮP VÀ KẸP CHẶT DỤNG CỤ GIA CÔNG viii 2. GHÉP NỐI CHI TIẾT Lá thép mỏng Động cơ Tấm gỗ ép Bu lông, đai ốc - Em hãy trình bày ý tưởng (quy trình các bước) để cố định động cơ trên tấm gỗ từ những dụng cụ, vật liệu đã cho một cách hợp lí. Em đã sử dụng loại mối ghép nào (nêu chi tiết)? DỤNG CỤ CẦN THIẾT VẬT LIỆU VÀ CÁC THÀNH PHẦN GHÉP NỐI CHI TIẾT ix Phụ lục 4. ĐỀ KIỂM TRA SAU THỰC NGHIỆM Trường:. HS:.. Lớp:.. Môn: Công nghệ Thời gian: 15 phút Điểm Lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai bóng đèn Dụng cụ cần thiết Dụng cụ - Thiết bị Số lượng Yêu cầu kĩ thuật Cầu chì 01 220V - 5A Công tắc ba cực 01 220V - 6A Bóng đèn 02 220V - 100w Đui bóng đèn 02 Băng dính cách điện 01 cuộn Cách điện tốt Bảng gỗ 01 20 x 15 x 1,5 cm Dây điện 5m Lõi nhiều sợi x Sơ đồ nguyên lí 1. Vẽ sơ đồ lắp đặt 2. Sử dụng các dụng cụ và thiết bị cần thiết như đã cho ở trên, em hãy trình bày các bước lắp đặt mạch điện sử dụng công tắc 3 cực điều khiển hai bóng đèn. ........................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ........................................................................................................................... xi Phụ lục 5. PHIẾU HỎI HỌC SINH Họ và tên:. Lớp: . Trường: Rất đồng ý (4) Đồng ý (3) Không đồng ý (2) Rất không đồng ý (1) 1. Em hiểu bài và biết vận dụng kiến thức vào trong thực tiễn 2. Các nhiệm vụ học tập là vừa sức với em 3 Em được thực hành nhiều hơn so với các tiết học thông thường. 4. Em được trao đổi, giao tiếp và hợp tác với bạn bè tốt hơn 5. Bài học giúp em phát triển khả năng phát hiện và giải quyết vấn đề 6. Bài học giúp em phát triển tư duy sáng tạo 7. Em cảm thấy yêu thích môn Công nghệ hơn 8. Em muốn tiếp tục được học môn Công nghệ xii Phụ lục 6. PHIẾU XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA A. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 1.Tích hợp và dạy học tích hợp Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 2. Dạy học định hướng năng lực Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 3. Dạy học định hướng hành động Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 4. Nội hàm các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học trong chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 5. Thiết kế kĩ thuật Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: xiii ĐẶC ĐIỂM CỦA GIÁO DỤC STEM: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 6. Về bản chất là dạy học tích hợp nhưng đặc điểm cơ bản của giáo dục STEM là chỉ bàn đến tích hợp các nội dung thuộc các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 7. Là hoạt động định hướng thực hành và định hướng sản phẩm Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 8. Định hướng hứng thú Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 9. Là hoạt động dạy học nhằm cho hoạt động trí óc và chân tay kết hợp với nhau một cách chặt chẽ, bên cạnh đó còn giúp giải phóng năng lượng, thần kinh, cơ bắp của người học Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: xiv Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 10. Là quan điểm dạy học tích cực hóa HS và tiếp cận toàn thể Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 11. Giáo dục STEM là nhấn mạnh việc học tập trong những điều kiện phức hợp nhưng vẫn đảm bảo việc nắm vững những kiến thức cơ bản, rèn luyện những kĩ năng cơ bản Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: 12.Quy trình giáo dục STEM có các bước sau: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Xác định chủ đề Xây dựng nội dung học tập Thiết kế nhiệm vụ Tổ chức thực hiện Đánh giá xv CÁC TIÊU CHÍ XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ GIÁO DỤC STEM: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 13. Chủ đề STEM nhằm giải quyết các vấn đề trong thế giới thực Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 14. Chủ đề STEM phải hướng tới việc HS vận dụng các kiến thức trong lĩnh vực STEM để giải quyết. Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 15. Chủ đề STEM định hướng thực hành Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 16. Chủ đề STEM hướng tới làm việc nhóm giữa các HS Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: NGUYÊN TẮC DẠY MÔN CÔNG NGHỆ THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 17. Xây dựng nội dung phải huy động kiến thức tổng hợp của các môn học thuộc lĩnh vực STEM. Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: xvi Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 18. Các chủ đề giáo dục STEM phải có ý nghĩa lí luận và thực tiễn và phù hợp với cuộc sống và trải nghiệm của HS Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 19. Các hoạt động giáo dục STEM phải đảm bảo tính vừa sức đối với người học Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 20. Đảm báo tính hệ thống, đồng bộ và trọn vẹn về nội dung dạy học Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: B. TÍNH KHẢ THI CỦA ĐỀ XUẤT Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 21. Việc dạy học môn Công nghệ phổ thông nhằm hình thành và phát triển các năng lực về ngôn ngữ, thiết kế, triển khai, lựa chọn, đánh giá, và sử dụng công nghệ cho HS là rất cần thiết. Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: xvii Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 22. Dạy học môn Công nghệ hiện nay theo chương trình hiện hành gặp nhiều khó khăn trong việc phát triên các năng lực chung và năng lực đặc thù của môn Công nghệ Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 23. Dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM sẽ góp phần hình thành và rèn luyện các phẩm chất, năng lực chung, đặc biệt là các phẩm chất liên quan tới trách nhiệm với cộng đồng và môi trường tự nhiên, ý thức tổ chức kỉ luật và tác phong lao động; và các năng lực chung như giải quyết vấn đề và sáng tạo, sử dụng CNTT và truyền thông Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 24. Dạy học môn Công nghệ theo định hướng giáo dục STEM có thể thay thế hoàn toàn cách dạy thông thường Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 25. Việc xây dựng các chủ để giáo dục STEM và vận dụng để dạy học một số nội dung trong môn Công nghệ là khả thi Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: xviii C. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THÔNG QUA CHỦ ĐỀ STEM ĐÃ XÂY DỰNG Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 26. Mục tiêu của chủ đề phù hợp với nội dung môn học Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 27. Hình thức và nội dung của chủ đề phù hợp với cơ sở lí luận được xây dựng trong đề tài Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 28. Chủ đề rất có ý nghĩa trong việc khắc sâu kiến thức, hình thành năng lực và phẩm chất của HS Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 29. Chủ đề gây được hứng thú với người học Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: Rất đồng ý Đồng ý Không đồng ý Rất không đồng ý Không có ý kiến 30. Chủ đề đã xây dựng có tính khả thi cao khi dạy học. Chuyên gia vui lòng cho biết lí do: XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN xix PHỤ LỤC 7. PHIẾU HỌC TẬP - THỰC HÀNH SƠ ĐỒ ĐIỆN 1. SƠ ĐỒ ĐIỆN LÀ GÌ Vẽ sơ đồ nối dây để hoàn thiện mạch sao động cơ hoạt động, vẽ mũi tên để chỉ chiều đi của dòng điện Nhưng khi ta vẽ mạng điện cho một phòng ở, hoặc một ngôi nhà thì sao? Thật phức tạp? Vì vậy, để dễ dàng thể hiện, người ta phải dùng đến các kí hiệu khi vẽ sơ đồ điện. 2. MỘT SỐ KÝ HIỆU QUY ƯỚC TRONG SƠ ĐỒ ĐIỆN Để giúp cho việc thông tin và nhận thức được dễ dàng hơn, người ta đã sử dụng kí hiệu để biểu thị nguồn điện, dây dẫn điện, thiết bị và đồ dùng điện trong các sơ đồ điện. Định nghĩa: Sơ đồ điện là hình biểu diễn quy ước một mạch điện hoặc hệ thống điện. THỰC HÀNH SƠ ĐỒ ĐIỆN xx Hãy nối những ký hiệu với các thành phần thực tế: xxi 3. PHÂN LOẠI SƠ ĐỒ ĐIỆN Em hãy phân tích và chỉ ra đâu là sơ đồ nguyên lí? Sơ đồ lắp ráp Hình 1 Hình 2 ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................ xxii 4. VẼ SƠ ĐỒ NGUYÊN LÍ Vẽ cách nối dây để tạo thành mạch điện sao cho khi bật công tắc động cơ sẽ quay và vẽ sơ đồ nguyên lí Sơ đồ nguyên lí Trường: Lớp: Nhóm: Các thành viên trong nhóm: xxiii Phụ lục 8. MỘT SỐ HÌNH ẢNH THỰC NGHIỆM xxiv Phụ lục 9. DANH SÁCH XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA STT Họ và tên Đơn vị công tác 1 PGS.TS Nguyễn Tân Ân Khoa Tin Học - HV QLGD 2 TS. Đỗ Danh Bích Khoa Vật lí - ĐHSP Hà Nội 3 PGS.TS Nguyễn Văn Biên Khoa Vật lí - ĐHSP Hà Nội 4 TS. Nguyễn Văn Cường ĐH Potsdam 5 PGS.TS Nguyễn Văn Hiền Khoa Sinh học - ĐHSP Hà Nội 6 TS. Ngô Văn Hoan Trường ĐHSP Hà Nội 7 TS. Lê Thanh Huy Khoa Vật lí - ĐHSP Đà Nẵng 8 PGS.TS Nguyễn Trọng Khanh Khoa SPKT - ĐHSP Hà Nội 9 TS. Nguyễn Thế Lâm Khoa Vật lí - ĐHSP Hà Nội 2 10 TS. Đỗ Quỳnh Mai Khoa Hoá học - ĐHSP Hà Nội 11 TS. Nguyễn Hoài Nam Khoa SPKT - ĐHSP Hà Nội 12 TS. Trần Khánh Ngọc Khoa Sinh học - ĐHSP Hà Nội 13 PGS.TS Đặng Văn Nghĩa Khoa SPKT - ĐHSP Hà Nội 14 PGS.TS Trần Trung Ninh Khoa Hoá học - ĐHSP Hà Nội 15 TS. Nguyễn Cẩm Thanh Khoa SPKT - ĐHSP Hà Nội 16 TS. Chu Cẩm Thơ Khoa Toán Tin - ĐHSP Hà Nội