Mức độ tự chủ của các trường còn rất thấp mặc dù ñã ñược trao quyền tự
chủ về tài chính (Tự chủ chi nhưng chưa tự chủ thu). Trong tự chủ chi cũng mới chỉ
tự chủ với các mức ñộ khác nhau trong chi TX, chi ñầu tư còn rất nhiều hạn chế
hoặc là phần lớn các trường chưa tự chủ ñược. ðiều này ñã ñược ñiều chỉnh lại theo
tinh thần ñổi mới của Nghị ñịnh 16 của Chính phủ ban hành ngày 14/02/2015, có
hiệu lực thi hành từ ngày 06/4/2015 thay thế cho Nghị ñịnh 43. Chỉ có các trường
ñại học khối Kinh tế, Luật có khả năng tự bảo ñảm trên 50% mức chi từ các nguồn
thu sự nghiệp ngoài NSNN, số trường ñại học khác chỉ bảo ñảm dưới 50% mức chi.
Các trường khối Y dược, Thể thao và Văn hóa nghệ thuật gặp nhiều khó khăn do
ñặc thù hoạt ñộng của các trường này cần nhiều kinh phí cho thực hành và thực tập.
175 trang |
Chia sẻ: tueminh09 | Ngày: 28/01/2022 | Lượt xem: 451 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Điều chỉnh cơ cấu tài chính đầu tư cho giáo dục đại học công lập ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tài chính (ngu n tài chính ñ u t ư t khu v c
công, ngu n h c phí, ngu n tài chính khác). ð u t ư ngu n l c tài chính là ch tiêu
mang tính ch t t ng quát, bi u hi n c a các ch tiêu này trong quá trình th c hi n
các ho t ñ ng ñào t o, NCKH c a các c ơ s GD ðHCL c th nh ư sau:
o T l v s l ư ng gi ng viên là ti n s ĩ, PGS, GS so v i t ng s gi ng
viên; s sinh viên trên m t gi ng viên; s sinh viên trên m t giáo s ư; s
GS, PGS/1 v n dân.
o S l ư ng gi ng viên ñư c ñào t o dài h n, ng n h n;
o T l gi ng viên ñư c ñào t o trong n ư c và n ư c ngoài;
o T l gi ng viên theo trình ñ ngo i ng ;
o T l thu nh p t ăng thêm c a ñ i ng ũ cán b , gi ng viên;
o Di n tích ñ t (m 2) t i thi u/sinh viên, di n tích xây d ng bình quân t i
thi u/sinh viên; di n tích ph c v h c t p t i thi u/sinh viên.
Tiêu chí ñ u ra trong ho t ñ ng ñào t o và nghiên c u khoa h c c a các c ơ s
GD ðHCL có th bao g m các ch tiêu:
o S l ư ng ch ươ ng trình ñào t o ñư c ki m ñ nh ñ c l p và ñư c B
GD& ðT công nh n ñ t chu n qu c gia theo ñ nh k ỳ 3 n ăm ho c 5 n ăm;
o S l ư ng và t l sinh viên t t nghi p;
o T l sinh viên t t nghi p theo phân lo i (xu t s c, gi i, khá, trung bình);
o T l sinh viên t t nghi p có vi c làm n ñ nh, thành ñ t trong t ng s
sinh viên c a khóa h c t ươ ng ng;
o T l sinh viên, c u sinh viên và c ơ quan s d ng lao ñ ng ñư c h i hài
lòng v ch ươ ng trình ñào t o và ch t l ư ng sinh viên t t nghi p v i m u
l y ý ki n phù h p, không có r i ro do ch n m u.
o T l sinh viên có công trình nghiên c u khoa h c ñ t gi i so v i t ng s
sinh viên;
o S l ư ng sinh viên ñ t gi i t i các k ỳ thi Olympic qu c gia các môn h c;
145
o S l ư ng các phát minh, sáng ch , sáng ki n c a cán b , gi ng viên ñư c
công nh n b i c ơ quan nhà n ư c có th m quy n và các t ch c qu c t ;
o S l ư ng các gi i th ư ng khoa h c qu c t mà các nhà khoa h c c a các
cơ s GD ðHCL nh n ñư c trong m t quãng th i gian nh t ñ nh;
o S l ư ng các n ph m khoa h c ñư c công b ;
o S l ư ng công trình nghiên c u khoa h c ñư c ñă ng trên các t p chí
chuyên ngành qu c t ;
o S l ư t các nhà khoa h c ñư c m i tham d các cu c h i th o khoa h c
qu c t ho c m i gi ng d y t i các tr ư ng ñ i h c trên th gi i;...
Thêm vào ñó, các c ơ s GD ðHCL c n ph i công b công khai m c tiêu và
cam k t vi c ñ m b o ch t l ư ng, luôn có s ki m tra, giám sát, ñánh giá v ch t
lư ng giáo d c ñào t o th c t , ñ m b o ngu n l c ñào t o c a c ơ s v ñ i ng ũ
giáo viên, c ơ s v t ch t, ch ươ ng trình ñào t o, nghiên c u khoa h c... Chi tiêu tài
chính trong nhà tr ư ng ph i ñư c công khai th ư ng xuyên, th c hi n nghiêm ch nh
các ch ñ , quy ñ nh c a Nhà n ư c v k toán, tài chính, ki m toán... ñ m b o vi c
chi tiêu hi u qu các ngu n tài chính ñ u t ư.
Nh ư v y, h th ng các tiêu chí ñ ñánh giá hi u qu phân b , s d ng các
ngu n tài chính ñ u t ư cho GD ðHCL và ñánh giá ñư c ch t l ư ng cung c p d ch
v ñào t o, NCKH c a các c ơ s GD ðHCL th hi n vi c ñ m b o qu n lý và s
d ng các ngu n l c tài chính hi u qu và n ăng su t h ơn, ñ u t ư phù h p và khuy n
khích ho t ñ ng gi ng d y, nghiên c u khoa h c, ưu tiên ñ u t ư cho các lĩnh v c
khoa h c k thu t, c ũng nh ư các ñ i t ư ng chính sách xã h i, các vùng, mi n, ch t
lư ng, mô hình t ch c, ho t ñ ng ñ c thù...
Tám là, t ăng c ư ng trách nhi m c a các c ơ s GD ðHCL trong qu n lý tài
chính nh m t ăng c ư ng hi u qu chi ngân sách cho giáo d c ñào t o. Ngu n tài
chính ñ u t ư cho giáo d c ñào t o luôn ñư c ưu tiên hàng ñ u, ñ c bi t là ngu n tài
chính t NSNN, do v y c n ph i ñ m b o ch t l ư ng giáo d c và ñào t o, NCKH
tươ ng x ng v i ngu n tài chính ñ u t ư nên trách nhi m c a chính các c ơ s GD ðH
trong qu n lý tài chính là r t quan tr ng. T ñó m i ñ m b o vi c ñ u t ư có hi u
qu , nâng cao dân trí, b i d ư ng nhân tài, phát tri n ngu n nhân l c.
146
ð ng th i hi u qu s d ng s ñư c t ăng c ư ng trên c ơ s khuy n khích
quy n t ch và trách nhi m h ơn c a các c ơ s GD ðHCL, c ũng nh ư khuy n khích
vai trò t quy t l n h ơn trong các v n ñ nh ư tuy n sinh, tuy n d ng, ch ươ ng trình
gi ng d y h c t p, h p tác qu c t , biên ch và tài chính, cung c p cho sinh viên
nh ng ch ươ ng trình ñào t o tiên ti n, nh ng thông tin ñ y ñ ñ h ch n tr ư ng và
chuyên ngành ñào t o phù h p v i nhu c u, b i c nh xã h i và kh n ăng c a b n
thân.
ð c i thi n bình ñ ng thu nh p và phát tri n xã h i b n v ng, c n thi t k h
th ng giáo d c ñ m i ng ư i có th ti p c n ñư c d dàng và phù h p v i kh n ăng
c a mình, vì giáo d c ñào t o có tác ñ ng m nh m ñ n t ăng tr ư ng kinh t , thúc
ñ y sáng t o và nâng cao thu nh p c a ng ư i lao ñ ng. Do v y c n phát huy vai trò
c a giáo d c ñào t o, ñ c bi t là GD ðH ñ có th ñáp ng vi c nâng cao ch t l ư ng
c a l c l ư ng lao ñ ng, nâng cao k n ăng qu n lý, tính linh ho t c a lao ñ ng, thúc
ñ y chuy n t i thông tin m i nhanh h ơn, xóa b ñư c các rào c n xã h i và th ch .
Do hi u ng c a giáo d c, ñ c bi t là GD ðH ñ i v i GDP gi a các vùng
mi n không có s ñ ng nh t, nên c n có nh ng ưu tiên trong ñ u t ư cho l ĩnh v c
này. Do ñó, ñ t ăng c ư ng trình ñ giáo d c c a l c l ư ng lao ñ ng c n ph i m
r ng và nâng cao ch t l ư ng GD ðH c p h th ng, chú tr ng nhi u h ơn ñ n vi c
phát tri n h th ng giáo d c phù h p v i ñ c ñi m nhu c u lao ñ ng c a ñ a ph ươ ng
và c a vùng, các t nh không nên quá chú tr ng trong vi c v n ñ ng m thêm các cơ
s GD ðH m i, nghiên c u s m áp d ng h th ng lao ñ ng và ti n l ươ ng ưu ñãi ñ
thu hút các nhân tài ñ n v i các c ơ s GD ðH.
Chín là, nhi u qu c gia trên th gi i, các tr ư ng ñ i h c ñã r t chú tr ng t i
vi c nâng cao ch t l ư ng và uy tín trong ñào t o, nghiên c u khoa h c, s d ng h p
lý, có hi u qu các ngu n tài tr ñ tái ñ u t ư cho ho t ñ ng d ch v ñào t o b ng
vi c g n k t ch t ch giáo d c ñào t o v i khoa h c công ngh và s n xu t. T l i
th s n có c a mình v c ơ s v t ch t, ñ i ng ũ gi ng viên và các nghiên c u sinh
sau ñ i h c, các tr ư ng ñã m r ng th c hi n các ho t ñ ng d ch v , liên k t ñào
t o, NCKH, ph i h p v i s n xu t t o thêm ngu n thu ñ ñ u t ư tr l i cho ho t
ñ ng ñào t o, NCKH và chuy n giao công ngh . Nhi u công ty l n Nh t B n ñã
tích c c tìm ki m và ñ u t ư cho vi c nâng cao ch t l ư ng ngu n nhân l c thông qua
147
vi c liên k t v i các tr ư ng ñ i h c ñ ñào t o nâng cao ch t l ư ng c a ñ i ng ũ lao
ñ ng, và các tr ư ng ñ i h c l i có th t ăng thêm thu nh p ñ u t ư cho ho t ñ ng
cung c p d ch v theo nhu c u.
Các tr ư ng có hình th c thu hút s ñ u t ư, ñóng góp c a nh ng ng ư i ñã
theo h c mà ñ t ñư c thành công trong xã h i. m t s qu c gia, các tr ư ng ñã
thành l p và duy trì ho t ñ ng th ư ng xuyên c a ban liên l c c u sinh viên, có hình
th c vinh danh ñ i v i nh ng ñóng góp c a c u sinh viên và các nhà tài tr , ñ ng
th i, tuyên truy n sâu, r ng ñ n c ng ñ ng ñ ñ ng viên s ñóng góp ñ u t ư cho
công tác ñào t o ngu n nhân l c cho xã h i. Nh ng tr ư ng ñ i h c danh ti ng M
hàng n ăm có th huy ñ ng nhi u t ñô la M t nh ng c u sinh viên thành ñ t t t
nghi p nh ư ð i h c Harvard và ð i h c Stanford.
Nghiên c u áp d ng mô hình c ph n hóa m t s c ơ s ñào t o công l p có
kh n ăng t b o ñ m toàn b chi phí ho t ñ ng th ư ng xuyên và chi ñ u t ư. Chuy n
sang ho t ñ ng theo mô hình doanh nghi p ñ i v i các c ơ s GD ðHCL ñang tr
thành xu h ư ng khá ph bi n nhi u qu c gia phát tri n trên th gi i. V n ñ quan
tr ng là c ơ ch qu n lý thu h c phí ph i ñư c th c hi n theo c ơ ch qu n lý giá d ch
v , giá d ch v ph i tính ñ chi phí ñào t o ñ ng th i ph i ki m soát ñư c ch t
lư ng giáo d c ñào t o và ngu n tài chính ñ u t ư t NSNN c ũng nh ư là ngu n tài
chính huy ñ ng t s ñóng góp c a ng ư i h c.
ð ng th i, ti n t i vi c nghiên c u, áp d ng c ơ ch thu phí t ng ư i s d ng
s n ph m c a ñào t o ñ t o thêm ngu n l c ñ u t ư cho ho t ñ ng ñào t o c a các
cơ s GD ðHCL. T ñó có th ñáp ng ñư c nhu c u th tr ư ng, ñ ng th i t ư v n
cho các tr ư ng trong vi c ñào t o ngành ngh phù h p v i yêu c u th c t . Th c
hi n vi c thu phí ng ư i s d ng s n ph m c a ñào t o chính là th hi n m i quan h
l i ích gi a nhà tr ư ng và các ñơ n v , doanh nghi p. Có th th c hi n thông qua các
hình th c khác nhau nh ư h tr , ñ t hàng ñào t o các v trí c n thi t trong doanh
nghi p.
Xây d ng ph ươ ng th c và tiêu chí phân b NSNN cho các c ơ s GD ðHCL
t ng b ư c nên d a trên ch ươ ng trình, d án, k ho ch c a Nhà n ư c và các ñ nh
m c kinh t k thu t, tiêu chu n, ñi u ki n ñ m b o nâng cao ch t l ư ng và hi u
qu ñào t o do Nhà n ư c quy ñ nh nh ư ñ i v i các ngành, chuyên ngành ít kh
148
năng xã h i hóa; ngành, chuyên ngành khó tuy n nh ưng c n ti p t c duy trì ñ ñ m
b o m c tiêu phát tri n dài h n; ngành và chuyên ngành ñào t o theo nhu c u s
d ng c a Nhà n ư c th c hi n d ư i hình th c ñ t hàng thông qua ñ u th u ho c
tuy n ch n c ơ s GD ðH th c hi n không phân bi t là c ơ s GD ðHCL hay c ơ s
GD ðH t ư th c.
Các c ơ s GD ðHCL có ch ươ ng trình ñào t o ch t l ư ng cao, ñáp ng ñư c
các tiêu chu n qu c t , s ñư c ch ñ ng xây d ng m c h c phí ñ có th bù ñ p
chi phí ñào t o, t ñó khuy n khích các c ơ s ñào t o không ng ng c ng c và nâng
cao trình ñ ch t lư ng ñ i ng ũ gi ng viên, ñi u ki n ñ m b o v c ơ s v t ch t,
ch t l ư ng t ch c và qu n tr ho t ñ ng ñào t o ñ i h c c a mình. Theo ñó, các
tr ư ng s ph i có nghiên c u, ñánh giá và t ng h p v nhu c u h c t p và m c ñ
ñáp ng ñ xây d ng ch ươ ng trình ñào t o phù h p cho t ng ñ i t ư ng và m c h c
phí h p lý ñ có th thu hút s tham gia ngày càng ñông ñ o c a ng ư i dân ñ i v i
ñào t o ch t l ư ng cao.
ð i v i các ñơ n v s nghi p công l p trong l ĩnh v c giáo d c ñào t o có kh
năng xã h i hóa cao nh ư các tr ư ng ñ i h c, c ơ ch tài chính c n quy t li t th c
hi n theo h ư ng giao quy n t ch , t ch u trách nhi m trong cung c p d ch v g n
v i nhu c u c a xã h i, ñư c quy t ñ nh thu giá d ch v trên c ơ s khung giá tính ñ
các chi phí c n thi t theo quy ñ nh; ñư c t ch trong các ho t ñ ng liên quan ñ n
tài chính và chuyên môn c a ñơ n v nh ưng ph i ñ m b o ch t l ư ng ho t ñ ng và
g n v i nhi m v ñư c giao theo quy ñ nh. (Ngh ñ nh 16/2015/N ð-CP v a ñư c
Chính ph ban hành ngày 14/02/2015, có hi u l c thi hành t ngày 06/4/2015 s là
cơ h i l n cho vi c tri n khai th c hi n các gi i pháp ñ xu t có liên quan).
Ti n t i th c hi n ñ i m i ph ươ ng th c ñ u t ư c a Nhà n ư c trong cung c p
d ch v ñào t o trên c ơ s th c hi n hình th c ñ t hàng thông qua ñ u th u, tuy n
ch n, giao nhi m v th c hi n cung c p d ch v d a trên ch t l ư ng d ch v ñư c
cung c p mà không có s phân bi t gi a c ơ s ñào t o công l p và ngoài công l p.
Bên c nh vi c m nh d n s d ng hi u qu ngu n l c tài chính t các ngu n v n
ODA, FDI ñ ñ u t ư cho các ñ i h c qu c gia, ñ i h c vùng, ñ i h c có ñ ng c p
qu c t nh ư ñ i h c qu c t Vi t-Anh, Vi t-Pháp, Vi t-M , Vi t-Úc, Vi t-Hàn,
Vi t-Nh t, Vi t Nam-Singapore, Vi t Nam-Malaysia, các khu ñô th ñ i h c
149
qu c t v i ñi m nh n chi n l ư c gi a ñ i h c và c ng ñ ng là t o ra s thu hút ñ i
v i c ư dân sinh s ng, h c t p, làm vi c, mua s m, vui ch ơi t i khu ñô th , v ch t
lư ng ñ ng c p c a ngành h c, nhân viên, h c sinh, sinh viên và gia ñình, ñ c bi t
v i riêng c ơ s ph c v giáo d c trong các khu ñô th ñ i h c qu c t bao g m t
m u giáo ñ n ñ i h c và sau ñ i h c, c n áp d ng r ng rãi mô hình h p tác công-tư
(PPP) trong l ĩnh v c giáo d c ñào t o. ðây là mô hình h p tác h t s c c n thi t
nh m thu hút ngu n l c tài chính, kinh nghi m qu n tr tr ư ng ñ i h c và công
ngh t t ư nhân trên c ơ s c a s ph i h p ch t ch gi a Chính ph v i các t p
ñoàn xuyên qu c gia, c ng ñ ng các doanh nghi p và t ư nhân.
ð có th t ăng c ư ng thêm ngu n thu b sung cho ho t ñ ng c a các c ơ s
GD ðHCL c n ñ y m nh nghiên c u khoa h c, ph i h p ch t ch v i các vi n
nghiên c u và doanh nghi p ñ có các công trình nghiên c u có tính ng d ng cao,
th c hi n các h p ñ ng chuy n giao công ngh , m r ng s h p tác v i doanh
nghi p v ho t ñ ng R&D, cung c p các d ch v ch t l ư ng theo nhu c u xã h i. T
cu c kh ng ho ng tài chính và suy thoái kinh t toàn c u k t n ăm 2008 v a qua
cho th y các qu c gia c n phát tri n m t cách b n v ng d a vào ngu n n i l c c a
mình, d a vào l c l ư ng lao ñ ng có trình ñ chuyên môn cao, có k n ăng cho t ăng
tr ư ng ñ có th h n ch ñư c nh ng tác ñ ng t th gi i bên ngoài. Mô hình t ăng
tr ư ng kinh t hi n ñ i ñ u kh ng ñ nh r ng các qu c gia ñang phát tri n có th ñ t
ñư c t ăng tr ư ng kinh t m t cách lâu dài và t t nh t thông qua vi c gi m kho ng
cách công ngh v i các qu c gia phát tri n. Trong ñó, giáo d c ñào t o là m t ñi u
ki n c n thi t ñ các qu c gia này có th “b t k p” v công ngh , m t m t t ăng
cư ng ngu n l c tài chính ñ u t ư cho GD ðH, nh ưng m t m t ph i chú tr ng t i
vi c ñ m b o ch t l ư ng ho t ñ ng ñào t o ñ có th t o ra ñ i ng ũ lao ñ ng có
trình ñ , k n ăng, có kh n ăng nghiên c u, làm vi c ñ c l p, sáng t o.
Mư i là, ho t ñ ng thanh tra, ki m tra, ki m toán, ki m soát, giám sát c a
các c ơ quan qu n lý nhà n ư c, các c ơ quan ch c n ăng và xã h i ñ i v i các c ơ s
GD ðHCL trong vi c ñ m b o th c hi n ñúng các ch ñ chính sách, ki m soát
ch t l ư ng ho t ñ ng ñào t o c a các ñơ n v này ph i ñư c t ăng c ư ng h ơn n a.
ð t ñó ñ m b o tính công khai, minh b ch, s d ng ñúng m c ñích, ñúng ñ i
tư ng theo ñúng cam k t và theo quy ñ nh pháp lu t. Các ñ i t ư ng có liên quan
150
ñ n vi c s d ng kinh phí Nhà n ư c ñ u t ư cho giáo d c ñào t o có quy n và
trách nhi m trong vi c giám sát s d ng ngu n l c này ñó là ph huynh h c
sinh, giáo viên, cán b
Tăng c ư ng công tác thanh tra, ki m tra và quy t ñ nh x lý các vi ph m c a
m t s cơ s GD ðHCL v ch tiêu tuy n sinh, ñi u ki n c ơ s v t ch t, v ñ i ng ũ
gi ng viên (trình ñ c a ñ i ng ũ gi ng viên)...nh m ñ i m i qu n lý, nâng cao ch t
lư ng ñào t o, ñư a h th ng GD ðHCL vào n n p. Các tr ư ng ñư c giao quy n t
ch trong xác ñ nh ch tiêu tuy n sinh tuy nhiên, c n ph i d a vào các tiêu chí quy
ñ nh ñ xác ñ nh ch tiêu và các tr ư ng ph i ch u trách nhi m v ñ chính xác c a
d li u, ñ ng th i B GD&ðT có vai trò qu n lý nhà n ư c ñ ki m tra, giám sát
vi c th c hi n các quy ñ nh v th c hi n ch tiêu tuy n sinh c a các cơ s
GD ðHCL theo tiêu chu n qu c gia ñã ñư c xác ñ nh và ñư c công nh n.
Thanh tra, ki m tra, ki m soát, giám sát có tác d ng ñ m b o ñ các ñơ n v
th c hi n ñúng pháp lu t và các quy ñ nh c a Nhà n ư c nói chung và pháp lu t và
quy ñ nh v qu n lý tài chính nói riêng; ñ m b o phát hi n, x lý và ng ăn ch n k p
th i nh ng l ch l c, sai sót trong qu n lý tài chính các ñơ n v s d ng NSNN;
c nh báo và ng ăn ng a các hành vi tham nh ũng, lãng phí tài s n Nhà n ư c. ð công
tác thanh tra, ki m tra, giám sát ñ t k t qu t t, góp ph n ch n ch nh và c ng c
ho t ñ ng c a các c ơ s GD ðHCL c n ph i th c hi n các bi n pháp c th là: Ph i
h p t t gi a các ñơ n v t ch c, ñoàn th , cá nhân có ch c n ăng và quy n h n ti n
hành thanh tra, ki m tra, ki m toán, giám sát ho t ñ ng tài chính ñ i v i các cơ s
GD ðHCL ñ có th bao quát h t m i ho t ñ ng c a các ñơ n v này, ñ ng th i, có
cơ ch ràng bu c trách nhi m v k t qu c a các ñơ n v thanh tra, ki m tra, ki m
toán và ho t ñ ng thanh tra, ki m tra ph i ñư c ti n hành m t cách ñ nh k ỳ, nh ưng
cũng không trùng chéo làm c n tr ho t ñ ng c a các ñơ n v ñư c ki m tra, thanh
tra.
3.3. K CH B N B TRÍ C Ơ C U TÀI CHÍNH ð U T Ư CHO GIÁO D C ð I
H C CÔNG L P VI T NAM
Xu t phát t nh ng phân tích tác ñ ng tích c c hay nh ng l i ích t GD ðH
cũng nh ư các c ơ ch , chính sách v mô c a Nhà n ư c ñ i v i quá trình phát tri n
151
KT-XH trong t ng th i k ỳ cho th y k ch b n b trí c ơ c u tài chính ñ u t ư cho
GD ðHCL có s thay ñ i cho phù h p trong giai ño n t i.
T nhi u th p k tr ư c khi lý thuy t v ngu n v n con ng ư i ra ñ i, ñ u t ư
cho giáo d c là nhân t tác ñ ng tr c ti p góp ph n c i thi n ch t l ư ng ngu n v n
con ng ư i - y u t c u thành cho s t ăng tr ư ng kinh t xã h i c a b t k ỳ qu c gia
nào, ñã ñư c ki m ch ng nhi u qu c gia thông qua n l c thi t l p các mô hình
cho phát tri n giáo d c ñào t o, ñ c bi t là giáo d c b c cao.
Nhi u nghiên c u ñã ch ng minh s hi u qu mà giáo d c mang l i trong
phát tri n công ngh , mà phát tri n công ngh chính là y u t góp ph n làm thay ñ i
nh ng h th ng s n xu t, thay ñ i xã h i, t ñó d n ñ n nh ng thay ñ i v yêu c u
trình ñ ñ i v i lao ñ ng.
Bên c nh ñó là m i quan h nhân qu gi a h c t p và thu nh p càng kh ng
ñ nh vai trò tác ñ ng c a GD ðH không ch ph m vi qu c gia mà còn tác ñ ng
ñ n t ng cá nhân. ð ng th i ñã có nh ng phân tích so sánh v l i nhu n ñ u t ư vào
GD ðH v i ñ u t ư vào các l ĩnh v c khác.
K ch b n b trí c ơ c u tài chính ñ u t ư cho GD ðHCL vì th có th hình dung
nh ư sau:
K ch b n th nh t: Ngu n tài chính ñ u t ư t khu v c công hay khu v c
chính ph cho phát tri n GD ðHCL là ngu n l c ch ñ o trong giai ño n t i. K ch
b n này xu t phát t mô hình c ñi n khi phân tích nh ng tác ñ ng tích c c c a
GD ðH ñ i v i phát tri n KT-XH. Chính ph s chú tr ng ñ u t ư cho GD ðH ngày
càng nhi u h ơn. m t khía c nh khác, các sinh viên t t nghi p ñ i h c, ñ c bi t là
các tr ư ng ñ i h c kh i công l p, th ư ng có xu h ư ng mu n ñư c làm vi c khu
v c nhà n ư c s khích l Nhà n ư c ñ u t ư cho GD ðH nhi u h ơn.
Vi c chuy n ñ i sang n n kinh t th tr ư ng m ra kh n ăng ña d ng hoá
nh ng nhà cung c p các d ch v này, ñư a khu v c t ư nhân tham gia và t ăng c ư ng
kh n ăng l a ch n cho ng ư i dân. Song Chính ph v n gi trách nhi m cung c p
d ch v GD ðH, ki m ñ nh ch t l ư ng d ch v , ñi u ti t các d ch v và ñ nh giá
trong m t s tr ư ng h p. Trách nhi m cung c p d ch v c ũng bao g m vi c b o
ñ m cho ng ư i nghèo ti p c n ñư c v i d ch v GD ðH v i ch t l ư ng và chi phí
h p lý c ũng nh ư ñ m b o cung c p d ch v GD ðH theo k ho ch, ch ươ ng trình
152
m c tiêu qu c gia, theo các ngành và cho các vùng, mi n, mô hình t ch c, ho t
ñ ng ñ c thù c ũng nh ư m c ñ t ch tài chính c a các c ơ s GD ðHCL ñ thu h p
kho ng cách thu nh p gi a các vùng, mi n hay s chênh l ch, m t cân ñ i v c ơ c u
ngành và trình ñ ñào t o v ñi u ki n phát tri n KT-XH.
Nh ư v y, Chính ph v a là ng ư i s n xu t hàng hóa và d ch v v giáo d c
ñào t o nói riêng và các d ch v xã h i ch y u, cung c p các hàng hóa d ch v
công c ng, ñ ng th i c ũng v a là ng ư i có vai trò qu n lý nhà n ư c ñ i v i các nhà
s n xu t t ư nhân s n xu t các hàng hóa, d ch v công c ng là giáo d c ñào t o. Nhà
nư c có trách nhi m b o ñ m các d ch v này cho xã h i b ng hình th c ñ t hàng
thông qua ñ u th u, tuy n ch n ñơ n v th c hi n, chia s l i ích, r i ro và trách
nhi m v i khu v c t ư nhân, huy ñ ng thu hút và s d ng hi u qu các ngu n tài
chính trong n ư c và n ư c ngoài, ñ c bi t là ngu n v n ODA, FDI; áp d ng r ng rãi
mô hình h p tác Công-Tư trong l ĩnh v c giáo d c ñào t o; ngay c khi các d ch v
này ñư c chuy n giao cho khu v c t ư nhân cung c p thì Nhà n ư c v n có vai trò
ñi u ti t ñ c bi t, b o ñ m s công b ng, bình ñ ng v i chính sách phân b và h
tr t NSNN phù h p theo ngành, theo ch t l ư ng ñào t o, vùng, mi n ñ t c ơ s
ñào t o, theo mô hình t ch c, ho t ñ ng ñ c thù, m c ñ t ch và quy mô ñào t o
c a các c ơ s GD ðHCL trong phân ph i các d ch v này t i ng ư i dân c ũng nh ư là
cách ñ thúc ñ y t ăng tr ư ng kinh t và phát tri n xã h i b n v ng c a ñ t n ư c.
K ch b n th hai: Xu t phát t c ơ s c a vi c l i nhu n mà khu v c t ư
nhân ñ t ñư c cao h ơn so v i thu nh p xã h i khi khu v c t ư nhân ñ u t ư cho
GD ðH ngày càng gia t ăng, khu v c t ư nhân s g m c s ñ u t ư c a các cá nhân
hay còn g i là tr c p c a công chúng m t cách tr c ti p, góp v n ho c thông qua
mua công trái, góp qu khuy n h c, m c tr c p ( ñ u t ư) t ăng lên cùng v i
trình ñ GD ðH t ăng lên phù h p v i quá trình phát tri n KT-XH trong t ng giai
ño n c a ñ t n ư c. Bên c nh ñó, còn có y u t tác ñ ng tích c c t i k ch b n này
ñó là t l h c sinh quay tr l i ti p t c h c t p gia t ăng, m c dù t l này có s
khác bi t gi a các qu c gia do nh ng ñi u ki n v trình ñ phát tri n khác nhau,
nh ưng ñi u này cho th y ñ u t ư cho giáo d c s có s gia t ăng t khu v c t ư nhân.
153
Giáo d c có tác ñ ng ñ n thu nh p, r t khó ñ ñ nh l ư ng chính xác, tuy
nhiên, nhi u nghiên c u ñã ch ng minh có s liên h gi a 2 y u t này. L i ích c a
giáo d c theo l ĩnh v c ñư c nghiên c u, ñi n hình trong l ĩnh v c nông nghi p, m t
năm gia t ăng trong giáo d c ti u h c c a ng ư i nông dân có liên quan v i s gia
tăng 4,3 ph n tr ăm s n l ư ng, so v i hi u ng 2,8 ph n tr ăm c a giáo d c ti u h c
c a nông dân Uganda (Appleton và Balihuta n ăm 1996, báo cáo Appleton
2000). Vi t Nam, trong m t công trình nghiên c u c a Nguy n H u D ũng và
Nguy n Ng c Thuy t, công b trong n ăm 2015, v su t sinh l i t ñ u t ư cho giáo
d c t i Vi t Nam, ñă ng trên t p chí Phát tri n kinh t s 26(5), t trang 60-75, k t
qu nghiên c u ñã ñi ñ n k t lu n l i su t giáo d c Cao ñ ng - ð i h c trung bình
cho c n ư c là 12,1%, trong ñó khu v c nông thôn và thành th có su t sinh l i
tươ ng ñươ ng nhau, và c m t n ăm gia t ăng trong giáo d c Cao ñ ng - ð i h c, s
làm cho thu nh p c a ng ư i lao ñ ng khu v c thành th t ăng thêm 11,4% và
nông thôn là 11,8%. Nh ư v y, khu v c t ư nhân s có xu h ư ng t ăng c ư ng tham gia
vào ho t ñ ng GD ðH, có th th y ñư c c ơ c u tài chính ñ u t ư cho GD ðH s có xu
hư ng thay ñ i v i ngu n tài chính t ư nhân ñư c huy ñ ng và s d ng nhi u h ơn.
T nh ng gi ñ nh k ch b n v c ơ c u tài chính ñ u t ư cho GD ðHCL nói
riêng và GD ðH nói chung, th c ch t v n ñ chính là liên quan ñ n nh ng c i cách
chính sách v ĩ mô c a khu v c nhà n ư c ñ i v i phát tri n GD ðH. Ngày càng
nhi u chính ph , các t ch c, c ơ quan ñã h tr cho nh ng nghiên c u v tác ñ ng
hay l i ích c a GD ðH ñ có các ñi u ch nh chính sách v ĩ mô v t ch c và tài
chính trong c i cách GD ðH. Ví d nh ư ch ươ ng trình xây d ng tr ư ng h c
Indonesia (Duflo 2001), d án b ng ñen c a n ð (Chin, 2001) và ch ươ ng trình
ñ u t ư ngành chính c a Ethiopia (Ngân hàng Th gi i 1998). Vi t Nam, trong
b i c nh hi n nay c ũng nh ư trong nhi u n ăm t i, bên c nh vi c ñi u ch nh, s
d ng hi u qu ngu n tài chính trong n ư c, ngu n tài chính t các d án ODA,
FDI, s ph i h p ch t ch gi a Chính ph v i các t p ñoàn xuyên qu c gia, c ng
ñ ng doanh nghi p và các nhà ñ u t ư t ư nhân thì mô hình h p tác Công-Tư (PPP)
s có n n t ng và h t s c c n thi t không ch trong l ĩnh v c ñ u t ư k t c u h t ng
kinh t mà còn c trong l ĩnh v c ñ u t ư cho giáo d c ñào t o ñ i h c.
154
ð i m i chính sách công vì th c n ph i chú tr ng ñ n ch s v c i thi n
năng su t lao ñ ng t giáo d c và ñ ng c ơ khuy n khích các cá nhân ñ u t ư vào
ngu n nhân l c c a mình trong vi c thi t k các chính sách và bi n pháp nh m
khuy n khích c hai m t: Xúc ti n ñ u t ư và ñ m b o r ng các gia ñình có thu nh p
th p c ũng tham gia vào quá trình ñ u t ư này. ð u t ư cho giáo d c ph m vi nào ñó
cũng t ươ ng t nh ư ñ u t ư vào v n v t ch t. các n ư c công nghi p tiên ti n, ngu n
nhân l c và v t ch t có xu h ư ng ñư c ñánh ñ ng v i t su t l i nhu n.
t m vi mô, tác ñ ng c a GD ðH có th ñ nh l ư ng, ño l ư ng ñư c, trong
khi t m v ĩ mô ch có th kh ng ñ nh ñư c l i ích xã h i c a vi c h c t p, do v y
h c t p là c n thi t, nên c n ñ y m nh h ơn vi c ñ i m i c ơ c u tài chính ñ u t ư, phù
h p v i quá trình ñ i m i c ăn b n, toàn di n trong GD ðH nói chung và GD ðHCL
nói riêng.
Ngu n tài chính công c a GD ðH ñang có xu h ư ng thoái lui trong khi
ngu n ñ u t ư t ư nhân có xu h ư ng gia t ăng, tuy nhiên, ñ u t ư vào giáo d c ti p t c
là m t c ơ h i ñ u t ư r t h p d n trong th gi i hi n nay - c t khu v c t ư nhân và
khu v c công, do nh ng l i ích to l n c a GD ðH mang l i.
Psachropoulos, Patrinos, 1994 ñã nghiên c u mô hình phân tích v l i
nhu n ñ u t ư vào giáo d c trên c ơ s các dòng l i ích s t ươ ng ng v i các dòng
chi phí trong m t th i ñi m nh t ñ nh, trong ñó, dòng l i ích hàng n ăm s ño l i
th thu nh p c a nh ng ng ư i t t nghi p ñ i h c so v i thu nh p c a ng ư i ch
t t nghi p các c p h c th p h ơn và dòng chi phí s là các chi phí h c t p và các
thu nh p b b qua (các chi phí c ơ h i) khi ch tham gia vào h c t p mà m t ñi
các c ơ h i vi c làm. Khi ñó, t su t l i nhu n cá nhân ñư c s d ng ñ gi i thích
hành vi c a con ng ư i trong vi c theo ñu i giáo d c thu c các c p h c, t su t
l i nhu n xã h i ñ ph n nh các bi n pháp phân ph i s d ng ngu n tài chính
công, hay vi c thi t l p ưu tiên ñ u t ư cho giáo d c trong t ươ ng lai. ð ng th i,
nh ng ưu tiên trong GD ðH ñư c xác ñ nh là t p trung cho các ch ươ ng trình
gi ng d y trung h c là ngu n ñ u t ư t t h ơn so v i gi ng d y k thu t/d y ngh ,
và l i nhu n giáo d c tuân theo quy lu t gi ng nh ư ñ u t ư v n thông th ư ng, t c
là gi m ñ u t ư m r ng. Hay liên quan ñ n v n ñ xem xét tính h p lí, nh ng
nghiên c u m i ñây ñã m t l n n a nh n m nh v trí c a sinh viên t t nghi p các
155
tr ư ng ñ i h c trong vi c duy trì l i th riêng c a h b ng các tr c p công c ng
c p h c này.
Chính sách c a Chính ph có th thúc ñ y tiêu chu n s ng thông qua cung
c p d ch v giáo d c có ch t l ư ng và ñ khuy n khích ng ư i dân ph i t n d ng
nh ng l i ích t giáo d c (WB, 2008). Các chính ph nên t p trung vào cung c p
cho lĩ nh v c giáo d c mà ñó khu v c t ư nhân không th ho c d a trên c ơ s v
hi u qu và s bình ñ ng trong h ư ng th d ch v giáo d c cho m i ng ư i. ð c bi t
nh ng n ư c kém phát tri n, n ơi ngu n v n con ng ư i còn r t khan hi m, kho ng
cách thu nh p gi a ng ư i lao ñ ng ñư c ñào t o và ng ư i lao ñ ng không ñư c ñào
t o còn r t l n.
3.4. ðI U KI N TH C HI N GI I PHÁP
Chính ph t o ñi u ki n thúc ñ y phát tri n GD ðH thông qua hoàn thi n, ñ i
m i các c ơ ch , chính sách trong qu n lý nhà n ư c phát tri n GD ðH, các chính
sách ñ u t ư tài chính và h p tác qu c t ñ phát tri n GD ðH, ñ c i thi n và nâng
cao ch t l ư ng ngu n nhân l c ñ m b o yêu c u cho phát tri n KT-XH trong ñi u
ki n h i nh p kinh t qu c t .
Trên c ơ s quy ho ch phát tri n nhân l c ñ n n ăm 2020, Chính ph t o ñi u
ki n cung c p thông tin d báo ñ y ñ v nhu c u ñào t o c a xã h i thông qua m t
cơ quan ch trì xây d ng k ho ch phát tri n ngu n nhân l c theo các ngành ngh
và trình ñ trong t ng 5 n ăm, c ũng nh ư c n có nh ng t ch c môi gi i có kh n ăng
ñ m b o v i ñ thuy t ph c cao v lòng tin cho c bên cung, bên c u và t o ra ñư c
m t ñòn b y th t s ñ g n k t ch t ch gi a hai b ph n ñào t o và tuy n d ng, t
ñó th c hi n ñào t o theo nhu c u c a doanh nghi p và xã h i.
Chính ph s m ch ñ o tri n khai th c hi n nhóm các gi i pháp v qu n lý
ñã xác ñ nh nh ư: Th c hi n phân t ng ñ nh h ư ng phát tri n và x p h ng các tr ư ng
ñ i h c, cao ñ ng; tri n khai ñ i trà công tác ñánh giá và ki m ñ nh ch t l ư ng
GD ðH.
Chính ph s m ban hành Ngh ñ nh quy ñ nh c ơ ch t ch c a ñơ n v s
nghi p công trong t ng l ĩnh v c ñ tri n khai th c hi n Ngh ñ nh s 16/2015/N ð-
CP c a Chính ph .
156
Các b , ngành, UBND c p t nh, thành ph tr c thu c trung ươ ng c n ph i
h p ch t ch , c ươ ng quy t trong tri n khai th c hi n Quy t ñ nh s 37/2013/Q ð-
TTg ngày 26/6/2013 c a Th t ư ng Chính ph v vi c ñi u ch nh quy ho ch
m ng l ư i các tr ư ng ñ i h c, cao ñ ng giai ño n 2006-2020. ð ng th i t ch c
t t ch ươ ng trình h ư ng nghi p cho HSSV, giúp HSSV có nh n th c, ñ nh h ư ng
ñúng v lao ñ ng, ngh nghi p, vi c làm, th tr ư ng lao ñ ng, c ơ h i tìm ki m
vi c làm, nâng cao thu nh p. Th c hi n phân lu ng cho h c sinh sau khi t t
nghi p THCS và THPT.
Các b , ngành c n xây d ng chu n n ăng l c t ng ch c danh lao ñ ng c ũng
nh ư s a ñ i, b sung, ñi u ch nh cho phù h p v i th c t quy ch tuy n d ng và s
d ng nhân l c ch y u d a vào n ăng l c, b ng c p ch là ñi u ki n c n. ð ng th i
c n ph i thay ñ i ñ nh m c kinh phí ñào t o cho phù h p v i ngành ngh , ch t
lư ng, mô hình t ch c và ho t ñ ng ñ c thù c a các c ơ s GD ðHCL.
B GD& ðT s m ban hành quy ñ nh v cơ s GD ðH ñ t chu n qu c gia
theo quy ñ nh c a Lu t Giáo d c ñ i h c.
Ph i có s thay ñ i trong ph ươ ng th c phân b và giao d toán c a c ơ quan
qu n lý c p trên cho các c ơ s GD ðHCL phù h p v i quá trình giao quy n t ch ,
nh t là t ch v tài chính v i các m c ñ t ch khác nhau gi a các tr ư ng trong
m ng l ư i GD ðHCL. Các c ơ s GD ðHCL có ph ươ ng án t ch ñư c c ơ quan
qu n lý c p trên phê duy t phù h p v i l trình, k ho ch, ñi u ki n c th , th c t
c a ñơ n v .
Ng ư i dân nh n th c ñúng ñ n v vai trò và l i ích GD ðH mang l i ñ
không ng ng n l c ph n ñ u trong h c t p, chú tr ng ñ u t ư cho GD ðH nh m
mang l i nh ng k t qu k ỳ v ng.
Các c ơ s GD ðHCL không ng ng ñ i m i trong công tác qu n lý ho t
ñ ng, nâng cao ch t l ư ng, t ăng c ư ng tính c nh tranh và th ươ ng hi u phát tri n
c a mình; th c hi n ña ngành hóa, ña l ĩnh v c hóa ñ i v i các tr ư ng ñơ n ngành
nh m nâng cao v th không ch trong n ư c mà còn có kh n ăng c nh tranh v i các
cơ s GD ðH các qu c gia trên th gi i. Vì v y c n có t ư duy m i v t ch và t m
nhìn dài h n trong t ăng c ư ng ñ u t ư phát tri n ñ i ng ũ, ñ i m i ch ươ ng trình,
ph ươ ng pháp gi ng d y, nâng c p hi n ñ i hóa c ơ s v t ch t, m r ng quan h h p
157
tác v i doanh nghi p, v i các ñ i tác n ư c ngoài ñ h c t p các kinh nghi m ti n
ti n, hi n ñ i nh m nâng cao ch t l ư ng GD& ðT, chú tr ng b i d ư ng n ăng l c
làm vi c ñ c l p, sáng t o; b i d ư ng k n ăng th c hành, ki n th c th c t , các k
năng m m c n thi t và kh n ăng l p thân, l p nghi p cho sinh viên.
Ti u k t ch ươ ng 3
Trong ñi u ki n phát tri n kinh t th tr ư ng, h i nh p qu c t di n ra ngày
càng sâu r ng trên các l ĩnh v c kinh t xã h i, ñòi h i các qu c gia, các ngành, các
t ch c, các cá nhân không ng ng v ươ n lên ñ hoà nh p và b t k p v i yêu c u phát
tri n. ð c bi t quá trình toàn c u hoá và phân công lao ñ ng qu c t ñang di n ra
m nh m , nhi u l ĩnh v c, nhi u khu v c trên th gi i, yêu c u phát tri n khoa h c
công ngh , giáo d c ñào t o s không lo i tr b t c m t qu c gia hay m t cá nhân
nào. Phát tri n n n kinh t s d a nhi u vào tri th c mà nh t là tri th c m i, tri th c
có giá tr làm thay ñ i cu c s ng, thay ñ i xã h i, càng kh ng ñ nh vai trò to l n c a
giáo d c ñào t o, ñ c bi t là GD ðH ñ ng hành cùng khoa h c và công ngh . Yêu
c u ñ t ra ñ i v i n ư c ta là ph i có s thay ñ i, ti n hóa tích c c trong c ơ c u tài
chính ñ u t ư cho GD ðHCL, v a ph i có các chính sách, ph ươ ng th c ñ m b o cho
vi c t o l p, phân b và s d ng hi u qu các ngu n l c tài chính ñ u t ư t khu v c
nhà n ư c nh ưng ñ ng th i ph i ñ m b o khuy n khích, thu hút và s d ng có hi u
qu ngu n tài chính t các thành ph n kinh t , các t ch c cá nhân trong và ngoài
nư c tham gia ñ u t ư tích c c vào các ho t ñ ng giáo d c ñào t o. Bên c nh ñó, ñ
ñ m b o ch t l ư ng GD ðH c n p h i có ph ươ ng th c và h th ng tiêu chí phân b ,
h tr NSNN m t cách phù h p v i ngành ñào t o, ch t l ư ng ñào t o, vùng, mi n,
khu v c ñ t c ơ s ñào t o, mô hình t ch c, ho t ñ ng ñ c thù c a c ơ s ñào t o,
cũng nh ư phân t ng ñ nh h ư ng phát tri n và m c ñ t ch c a các c ơ s ñào t o.
Hư ng t i vi c c p kinh phí cho cá c c ơ s GD ðHCL theo ph ươ ng th c qu n lý
ngân sá ch theo k t qu ñ u ra, ñ ng th i g n v i s rà ng bu c ch t ch trá ch nhi m
c a cá c cơ s GD ðH công l p trong vi c s d ng có hi u qu ngu n kinh phí ñư c
c p. ð i v i ngu n tài chính ñ u t ư t ư nhân c n ñư c khuy n khích thu hút m nh
m h ơn n a thông qua nhi u hình th c khác nhau nh ư: phát tri n mô hình h p tác
158
Công - Tư, th c hi n các chí nh sá ch mi n gi m v thu , tí n d ng, ñ t ñai, c i cá ch
th t c hà nh chí nh v thà nh l p, ñ u t ư cho cá c tr ư ng ñ i h c t ư th c theo h ư ng
ñ m b o ch t l ư ng và hi u qu . Hình thành c ơ c u tài chính ñ u t ư cho giáo d c
ñào t o nói chung và GD ðHCL nói riêng t c khu v c nhà n ư c và khu v c t ư
nhân m t cách h p lý, t i ưu, phù h p và hi u qu nh t ñ h n ch nh ng r i ro,
ñ ng th i làm t ăng tính linh ho t và s thu n chi u trong quá trình ñi u hành chính
sách s góp ph n thúc ñ y phát tri n GDðH nói chung, các c s GD ðHCL nói
riêng ñ m b o ñáp ng nhu c u, nâng cao ch t l ư ng ngu n nhân l c, ph c v tích
c c cho vi c th c hi n thành công các m c tiêu phát tri n KT-XH c a ñ t n ư c
trong b i c nh h i nh p và toàn c u hoá.
159
K T LU N
Giáo d c nói chung và GD ðH nói riêng là cách th c t o ra nh ng tri th c
m i, hay là nh ng s n ph m khoa h c, s n xu t và chuy n giao công ngh - là
nh ng y u t quy t ñ nh cho s phát tri n KT-XH c a m i qu c gia. Trong xu th
h i nh p qu c t ngày càng sâu và r ng thì giáo d c s không th tránh kh i xu th
này ñ c bi t là GD ðH. M i tr ư ng ñ i h c ñ u mu n xây d ng cho mình m t hình
nh hay th ươ ng hi u t t v tri th c ñ có th ñ ng v ng và hòa nh p ñư c v i môi
tr ư ng c nh tranh kh c li t trong n ư c và r ng h ơn là c nh tranh v i n n giáo d c
trên th gi i. M t tr ư ng ñ i h c ch có th ho t ñ ng m nh m và ñ ng v ng trong
th i ñ i m i khi nó ñư c ñ u t ư ñúng m c t các ngu n tài chính theo m t c ơ c u
ñư c ñi u ch nh phù h p, ñ ng th i v i vi c b trí, s d ng các ngu n tài chính m t
cách hi u qu ñ ñ t ñư c yêu c u v ñ i ng ũ gi ng viên, cán b qu n lý có trình ñ
cao và tâm huy t v i ngh , ph ươ ng pháp ñào t o t t, c ơ s v t ch t ñ y ñ , chu n
hóa và hi n ñ i, ng ư i h c có kh n ăng và có ñư c cơ h i l a ch n ch ươ ng trình
ñào t o ñúng ñ n và phù h p ñ i v i l ĩnh v c ñư c ñào t o khi ñó tr ư ng s ñào
t o ñư c ngu n nhân l c ñáp ng ñúng yêu c u c a các ñơ n v , doanh nghi p s
d ng s n ph m ñào t o, ph c v tích c c cho vi c th c hi n thành công các m c
tiêu c a chi n l ư c phát tri n KT-XH trong t ng giai ño n c a ñ t n ư c, ñ c bi t là
giai ño n phát tri n và h i nh p qu c t sâu r ng. Th t v y, ph n l n các cơ s
GD ðHCL c a Vi t Nam hi n nay ñ u mong mu n có ñ ngu n l c tài chính v i
m t c ơ c u thích h p c trong quá trình t o l p, phân b và s d ng, phù h p v i c ơ
ch ho t ñ ng, phù h p v i c ơ ch t ch tài chính v i các m c ñ linh ho t, sát
th c t , thích ng v i ñi u ki n, hoàn c nh, th i ñi m c th , ñ có th t n d ng
ñư c t i ña tác ñ ng tích c c, cùng chi u c a c ơ c u tài chính ñ u t ư vào quá trình
t ñ i m i, t xây d ng th ươ ng hi u nhà tr ư ng. Nên vi c th c hi n ñi u ch nh m t
cách h p lý, t i ưu, phù h p v i các chính sách kinh t , xã h i và quá trình phát
tri n KT-XH c a ñ t n ư c trong t ng giai ño n ñ t o l p, phân b và s d ng t t
các ngu n tài chính ñ u t ư cho GD ðHCL nói riêng và GD ðH nói chung trên c ơ s
tăng c ư ng h ơn n a ngu n l c tài chính t xã h i là c n thi t trong ñi u ki n hi n
nay và trong nh ng n ăm s p t i. T ñó góp ph n thúc ñ y s phát tri n GD ðHCL
ph c v tích c c cho s nghi p CNH-HðH và h i nh p qu c t c a ñ t n ư c.
160
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH C A TÁC GI ðà CÔNG B
LIÊN QUAN ð N LU N ÁN
1. Bùi Ph Anh (2011), "Thúc ñ y t ăng tr ư ng kinh t và ki m soát l m phát
Vi t Nam trong ñi u ki n hi n nay", T p chí Nghiên c u tài chính k toán,
s 5.
2. Bùi Ph Anh (2012), "C ơ ch tài chính cho các tr ư ng cao ñ ng, ñ i h c
công l p. M t s ñ xu t, ki n ngh ", T p chí Tài chính, s 11.
3. Bùi Ph Anh (2013), "C ơ c u ngu n tài chính ñ u t ư cho giáo d c ñ i h c
m t s qu c gia trên th gi i - Bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam", T p chí
Khoa h c Tài chính - K toán, s 11.
4. Bùi Ph Anh (2013), "C ơ c u ngu n tài chính ñ u t ư cho giáo d c ñ i h c
Vi t Nam", T p chí Tài chính và ñ u t ư, s 12.
5. Bùi Ph Anh (2014), " ði u ch nh c ơ c u ngu n tài chính ñ u t ư cho các c ơ
s cao ñ ng ñ i h c công l p Vi t Nam giai ño n 2014-2020", T p chí
Nghiên c u tài chính k toán, s 3.
6. Bùi Ph Anh (2014), "Vai trò c a giáo d c ñ i h c ñ i v i quá trình phát
tri n kinh t - xã h i ", T p chí Khoa h c Tài chính - K toán, s 6.
161
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
Tài li u trong n ư c
1. Báo Ng ư i Lao ñ ng (2007), ðang d ng hóa ngu n l c cho giáo d c, 6
nhóm ñ xu t thi t th c.
2. B Giáo d c và ðào t o (2009), ð án ñ i m i c ơ ch tài chính giáo d c
2009- 2014 .
3. B K ho ch và ð u t ư (2011), Báo cáo ñi u tra lao ñ ng và vi c làm 6
tháng ñ u n ăm 2011 .
4. B Tài chính (2010), ð án ð i m i c ơ ch ho t ñ ng c a các ñơ n v s nghi p
công l p, ñ y m nh xã h i hóa m t s lo i hình d ch v s nghi p công .
5. B Tài chính (2011), K y u h i th o ð i m i c ơ ch tài chính ñ i v i c ơ s
giáo d c ñ i h c công l p, D án H tr phân tích chính sách tài chính.
6. Chính ph (2006), Ngh ñ nh s 43/2006/N ð-CP ngày 25/4/2006 c a Chính
ph Quy ñ nh quy n t ch , t ch u trách nhi m v th c hi n nhi m v , t
ch c b máy, biên ch và tài chính ñ i v i ñơ n v s nghi p công l p.
7. Chính ph (2013), Ngh ñ nh s 74/2013/N ð-CP ngày 15/07/2013 c a Chính
ph v vi c s a ñ i, b sung m t s ñi u c a Ngh ñ nh s 49/2010/N ð-CP
ngày 14/05/2010 c a Chính ph quy ñ nh v vi c mi n, gi m h c phí, h tr
chi phí h c t p và c ơ ch thu, s d ng h c phí ñ i v i c ơ s giáo d c thu c
h th ng giáo d c qu c dân t n ăm h c 2010-2011 ñ n n ăm h c 2014-2015 .
8. Chính ph (2013), Ngh ñ nh s 141/2013/N ð-CP ngày 24/10/2013 c a
Chính ph Quy ñ nh chi ti t và h ư ng d n thi hành m t s ñi u c a Lu t
giáo d c ñ i h c.
9. Chính ph (2015), Ngh ñ nh s 15/2015/N ð-CP ngày 14/02/2015 c a Chính
ph v ñ u t ư theo hình th c ñ i tác công - t ư (PPP).
10. Chính ph (2015), Ngh ñ nh s 16/2015/N ð-CP ngày 14/02/2015 c a Chính
ph v Quy ñ nh c ơ ch t ch c a ñơ n v s nghi p công l p.
11. GS.TS. Mai Ng c C ư ng và Ths. Tr n Th Thanh Nga (2011), Thu chi tài
chính c a các tr ư ng ñ i h c tr ng ñi m qu c gia Vi t Nam: Th c tr ng và
v n ñ .
162
12. Nguy n H u D ũng và Nguy n Ng c Thuy t (2015), Su t sinh l i t ñ u t ư
cho giáo d c t i Vi t Nam , ð i h c kinh t TP H Chí Minh và ð i h c
Công nghi p th c ph m, T p chí Phát tri n kinh t s 26(5), 60-75.
13. ð ng c ng s n Vi t Nam (2011), Ngh quy t ð i h i ð ng toàn qu c l n
th XI .
14. ð ng c ng s n Vi t Nam (2011) Chi n l ư c phát tri n kinh t xã h i 2011-
2020 - V ăn ki n ð i h i ð i bi u toàn qu c l n th XI. NXB Chính tr qu c
gia - S Th t - Hà N i, 2011.
15. ð ng c ng s n Vi t Nam (2014) Ngh quy t 29 - HN TW8 khóa XI 2014 v
ñ i m i c ăn b n, toàn di n giáo d c và ñào t o, ñáp ng yêu c u công
nghi p hóa, hi n ñ i hóa trong ñi u ki n kinh t th tr ư ng ñ nh h ư ng xã
h i ch ngh ĩa và h i nh p qu c t .
16. ðH Qu c gia TP HCM (2011), Tri n v ng và thách th c c a GD ðH Hoa
Kỳ và Vi t Nam .
17. PGS.TS Tr n Th ð t (2011), Giáo d c và t ăng tr ư ng kinh t ðông Á và
Vi t Nam .
18. TS. Nguy n Tr ư ng Giang (2011), ðánh giá tình hình th c hi n Lu t NSNN
giai ño n 2004-2010 trong l ĩnh v c giáo d c - ñào t o: ð xu t, ki n ngh
s a ñ i, B Tài chính.
19. Vũ Tr ư ng Giang (2011), Tài chính cho GD ðH m t s n ư c trên th gi i
và khuy n ngh ñ i v i Vi t Nam , ðH qu c gia Hà N i.
20. TS. Lê V ăn H o (2008), Nh ng xu th chung c a GD ðH và các mô hình
phát tri n tài chính ñ i h c, (www.ier.edu.vn ).
21. H i ñ ng ch c danh giáo s ư Nhà n ư c (2015), Báo cáo k t qu xét công
nh n ñ t tiêu chu n ch c danh Giáo s ư, Phó giáo s ư n ăm 2014. Do GS
TSKH Tr n V ăn Nhung, T ng th ư ký H ðCDGSNN, trình bày t i bu i L
Văn Mi u-Qu c T Giám, Hà N i, ngày 04/02/2015.
22. PGS. TS Lê Qu c H i (2012), Chính sách giáo d c và ñào t o Vi t Nam:
Th c tr ng và khuy n ngh , ðH KTQD, T p chí Kinh t và Phát tri n s
181/2012.
163
23. TS. Ph m Th Thanh H ng, TS Nguy n Danh Nguyên (2012), Th c tr ng t
ch t i các tr ư ng ñ i h c công l p Vi t Nam trong nh ng n ăm g n ñây:
M t nghiên c u th c ch ng , TC kinh t và phát tri n, s 189, 2012.
24. Ngân hàng Th gi i (2005), Vi t Nam qu n lý chi tiêu công ñ t ăng tr ư ng
và gi m nghèo 2004 , t p 2: Các v n ñ chuyên ngành.
25. Qu c h i n ư c C ng hòa xã h i ch ngh ĩa Vi t Nam (2009), Ngh quy t
35/2009/NQ-QH12 ngày 19/6/2009 v ch tr ươ ng, ñ nh h ư ng ñ i m i m t
s c ơ ch tài chính trong GD& ðT t n ăm h c 2010-2011 ñ n n ăm h c 2014-
2015.
26. Qu c h i n ư c C ng hòa xã h i ch ngh ĩa Vi t Nam (2012), Lu t GD ðH
s 08/2012/QH13 c a Qu c H i.
27. T p chí tài chính online (2011), ð i m i c ơ ch tài chính ñ i v i các c ơ s
GD ðH công l p: K ỳ v ng b ư c ti n m i, 28/12/2011.
28. Th t ư ng Chính ph (2011), Chi n l ư c phát tri n nhân l c Vi t Nam th i
kỳ 2011-2020 theo Quy t ñ nh 579/Q ð-TTg ngày 19/4/2011 c a Th t ư ng
Chính ph .
29. Th t ư ng Chính ph (2011), Quy ho ch phát tri n nhân l c c a Vi t Nam
giai ño n 2011-2020 theo Quy t ñ nh s 1216/Q ð-TTg ngày 22/7/2011 c a
Th t ư ng Chính ph .
30. Th t ư ng Chính ph (2012), Chi n l ư c phát tri n giáo d c 2011-2020 theo
quy t ñ nh s 711/Q ð-TTg c a Th t ư ng Chính ph ngày 13/6/2012.
31. Th t ư ng Chính ph (2010), Quy t ñ nh s 71/2010-Qð-TTg ngày
15/01/2010 v vi c áp d ng thí ñi m hình th c ñ u t ư theo mô hình công -
tư (PPP).
32. Th t ư ng Chính ph (2013), Quy t ñ nh s 37/2013/Qð-TTg ngày
26/6/2013 v vi c ñi u ch nh quy ho ch m ng l ư i các tr ư ng ñ i h c, cao
ñ ng giai ño n 2006-2020.
33. T ng c c Th ng kê (2010), Niên giám th ng kê 2010 .
34. T ng c c Th ng kê (2011), Niên giám th ng kê 2011.
35. T ng c c Th ng kê (2013), Niên giám th ng kê 2013.
36. T ng c c Th ng kê (2014), Niên giám th ng kê 2014.
164
37. T ng c c Th ng kê (2011), Giáo d c Vi t Nam: Phân tích các ch s ch
y u. T ng ñi u tra dân s và nhà Vi t Nam 2009 .
38. TS Lê Xuân Tr ư ng (2012) Hoàn thi n c ơ ch qu n lý tài chính ñ i v i các
ñơ n v s nghi p GD ðH và cao ñ ng công l p, ð tài nghiên c u khoa h c
c p B 2011, Vi n CL&CSTC, BTC.
39. GS.Nguy n V ăn Tu n (2008), Tiêu chu n ch t l ư ng GD ðH, T p chí Tia
Sáng.
40. UNDP Vi t Nam và Vi n KHXHVN (2012), Báo cáo qu c gia v phát tri n
con ng ư i n ăm 2011: D ch v xã h i ph c v phát tri n con ng ư i.
41. UNDP (2011), Báo cáo phát tri n con ng ư i 2009, 2010, 2011 .
42. Vi n Nghiên c u giáo d c (2008), Tài chính cho GD ðH, xu h ư ng và v n
ñ , ðH S ư ph m TP H Chí Minh.
Tài li u n ư c ngoài
43. Bashir, Sajitha, (2007), Trends in International Trade in Higher Education:
Implication and Option for Developing Countries .
44. Burnett, Nicholas (2010), Innovative Financing for Education . Working
paper series, Education Support Program, Open Society Institute.
45. Cobbe, Jim. (2007), Education, Education Financing, and the Economy in
Vietnam .
46. Saxton, Jim. (2000), Investment in Education: Private and Public Returns.
Joint Economic Committee, US Congresss.
47. Jim Saxton (2002), Investment in education: Private and public returns.
Joint Economic Committee, US Congress.
48. Johnstone, D. Bruce (2006) Financing Higher Education: Cost-Sharing in
International Perspective .
49. OECD, UNESCO Institute for Statistics (UIS), and World Education
Indicators Programme (2002), Financing Education - Investment and
Returns . Analysis of the World Education Indicators 2002 edt.
50. Oosterbeek và Patrinos (2008), “ Financing Lifelong Learning. WP4569,
Human Development Network, Education Team, The World Bank (WB).
165
51. Philip A.Trostel (2008), High Returns: Public Investment in Higher
Education .
52. Patrinos with Paul Glewwe (1999), The Role of Private sector in Education
in Vietnam: Evidence from the Vietnam Living Standards Survey. World
Development.
53. Psachropoulos. George (1994), Returns to Investment in Higher Education:
A Global Update. The WB, Washington, DC.
54. Psachropoulos. George và Harry, Anthony (2002), Returns to Investment in
Education: A Further Update. WP 2881, WB, 2002.
55. Psachropoulos. George (2009), Returns to Investment in Higher Education,
A European Survey .
56. Saavedra, Jorge (2002), Education Financing in Developing Country: Level
and Sources of Fund. World Bank Institute.
57. Unesco Institute for Statistics (2002), Financing Education - Investment
and Returns .
58. Unesco (2010), Global Education Digest 2011. Unesco Institute For
Statistics, (UIS).
59. Unesco (2010), Global Education Digest 2010 , Unesco Institute For
Statistics, (UIS).
60. World Bank (2008), The Economic Return to Investment in Education ,
Chapter 2 in The Road not Traveled: Education Reform in the Middle East
and North Africa.
61. WB (2009), The Role and Impact of Public - Private - Partnerships in
Education (with Barreva - Osorio and J.Guanqueta. Washington, DC.
62. Wang, Yidan (2012), Education in Changing World: Flexibility, Skills, and
Employablility , The World Bank.
63. World Bank (2012), Putting Higher Education to Work: Skill and Research
for Growth in East Asia .
64. Yescombe (2007) Public-private-partnership: Principles of policy and
Finance .
166
Tài li u trên Website
65. www.dantri.com.vn, Ưu ñãi thu cho doanh nghi p ñ u t ư vào giáo d c, 2007.
66. www.ier.edu.vn
67. www.laodong.com.vn/vieclam-viec-lam/
68. www.smei-vn.org/vi/news-events
69. www.tienphong.vn, Huy ñ ng v n ñ u t ư phát tri n GD ðH
70. www.uis.unesco.org
71.
72.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_an_dieu_chinh_co_cau_tai_chinh_dau_tu_cho_giao_duc_dai.pdf