Dựa vào định hướng chiến lược mà luận án đã xây dựng, các trường
ĐH&CĐNCL có thể xây dựng chiến lược phát triển nói chung và chiến lược
phát triển nguồn nhân lực nói riêng theo 2 kịch bản như sau: Một là lồng ghép
chiến lược phát triển nguồn nhân lực vào trong chiến lược phát triển chung của
nhà trường, hoặc; hai là có thể xây dựng CLPTNNL riêng như một chiến lược
độc lập đây là phương thức lựa chọn của luận án. Việc lựa chọn kịch bản xây
dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực cụ thể, phụ thuộc vào điều kiện, đặc
điểm của mỗi trường.
27 trang |
Chia sẻ: toanphat99 | Lượt xem: 2089 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Nghiên cứu xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực của các trường đại học – cao đẳng ngoài công lập giai đoạn 2015 – 2025, áp dụng cho trường cao đẳng Hoan Châu – Nghệ An, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
là việc tổ chức các hệ thống,
các đơn vị, cá nhân và phối hợp hoạt động của những bên, những bộ
11
phận trong hệ thống tổ chức có liên quan với nhau, thông qua những cơ
chế, thể chế và cách thức tiến hành cụ thể nhằm tiến đến mục tiêu một
cách có hiệu quả nhất.
Theo dõi, kiểm tra, giám sát là việc thu thập có hệ thống các dữ
liệu về những chỉ số nhất định để cung cấp thông tin cho những nhà quản
lý và các bên có liên quan của một chính sách, chương trình hay kế hoạch
về tiến độ thực hiện các mục tiêu đề ra và tiến độ sử dụng vốn đã được
phân bổ.
Đánh giá là việc nhận định một cách có hệ thống về một kế hoạch
chiến lược đang được thực hiện hoặc đã thực hiện xong. Đánh giá nhằm
xem xét tính thích hợp của các mục tiêu đề ra, hiệu quả hoạt động, tính hữu
hiệu, tác động và tính bền vững. Đánh giá cũng nhằm thẩm định việc hoàn
thành mục tiêu. Đánh giá nhằm cung cấp thông tin quan trọng để làm cơ sở
rút kinh nghiệm cho xây dựng kế hoạch giai đoạn tiếp sau, thúc đẩy việc
thực hiện mục tiêu một cách có hiệu quả cao nhất.
Về hình thức cấu trúc, nhìn chung các bản chiến lược tương đối giống
nhau. Trong thực tế, một bản chiến lược phát triển nói chung hay một bản
chiến lược phát triển nguồn nhân lực (độc lập) trong các nhà trường thường có
hình thức cấu trúc (hay bao gồm các phần chủ yếu) như sau:
Phần mở đầu (hay giới thiệu)
Phần thứ nhất: Phân tích môi trường chiến lược (hay phân tích các yếu
tố tác động đến chiến lược)
Phần thứ 2. Quan điểm (hay sứ mạng, tầm nhìn, giá trị cốt lõi) và mục
tiêu của chiến lược phát triển
Phần thứ 3. Các giải pháp chiến lược
Phần thứ 4. Chương trình hành động của chiến lược (kế hoạch
hành động)
Phần thứ 5. Phương thức tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá chiến lược
Phần thứ 6. Kết luận và khuyến nghị
Tuy nhiên, đối với các trường khác nhau, cấu trúc của một bản chiến
lược có thể được xây dựng khác nhau. Về tên gọi các các phần một bản chiến
lược cũng có thể khác, tùy theo từng trường hoặc từng ban soạn thảo chiến
lược. Về thứ tự của các phần trong cấu trúc của một bản chiến lược cũng có thể
thay đổi.
2.2.5. Một số mô hình và công cụ phân tích đánh giá lựa chọn chiến lược
phát triển đội ngũ giảng viên các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập
Việc xây dựng một bản chiến lược thường được bắt đầu bằng việc phân
tích đánh giá môi trường chiến lược.Với mục tiêu làm rõ tiềm năng và thực
trạng phát triển, từ đó nhận định những thời cơ, thách thức, thế mạnh và điểm
yếu của nhà trường trong quá trình phát triển. Phân tích đạnh giá môi trường là
căn cứ hay cơ sở cho những đề xuất về mục tiêu, giải pháp, chương trình hành
động phát triển nhà trường trong tương lai. Vì vậy, để việc phân tích, đánh giá
đem lại hiệu quả cao, cần sử dụng nhiều phương pháp khác nhau. Trong thực tế
một số công cụ phân tích thường được sử dụng như: Phương pháp phân tích
SWOT; Phương pháp phân tích PEST; Phương pháp thống kê, mô tả; Phân
tích, đánh giá theo cách so sánh chuỗi
12
2.3. Kinh nghiệm quốc tế và bài học rút ra cho việc xây dựng chiến
lƣợc phát triển nguồn nhân lực tại các trƣờng đại học và cao đẳng ngoài
công lập nƣớc ta
Qua nghiên cứu kinh nghiệm của các nước như : Anh quốc, Hoa
Kỳ, Nhật Bản và Trung Quốc về những nội dung liên quan đến phát triển
giáo dục đại học và cao đẳng ngoài công lập, phát triển nguồn nhân lực
nói chung và đội ngũ giảng viên nói riêng, luận án rút ra một số bài học
về xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực trong các t rường đại
học và cao đẳng ngoài công lập như sau :
Một là: Để nâng cao chất lượng của đội ngũ giảng viên cần phải hình
thành các tổ chức hợp lý, tạo ra diễn đàn để giảng viên phát biểu ý kiến phát
triển chung của nhà trường, đồng thời phản ánh các nguyện vọng của mình
nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Hai là: Phải nâng cao năng lực quản lý trong nhà trường, chú trọng việc
đánh giá chất lượng giảng dạy và đề cao trách nhiệm của giảng viên.
Ba là: Phải có biện pháp thích hợp nhằm đề cao vai trò trách nhiệm của
giảng viên, hình thành các tiêu chí cụ thể để giảng viên thực hiện, đồng thời
làm cơ sở cho việc kiểm tra đánh giá giảng viên.
Bốn là: Nới rộng phạm vi tự trị cho các trường đại học, cho phép hiệu
trưởng có quyền quyết định trong việc lựa chọn giảng viên, đồng thời tăng kinh
phí nghiên cứu khoa học để đội ngũ giảng viên nâng cao năng lực nghiên cứu
khoa học, gắn nghiên cứu khoa học với công tác giảng dạy.
Năm là: Đa dạng hóa các nguồn kinh phí, thu hút các giảng viên giỏi
trong và ngoài nước thông qua chế độ đãi ngộ và môi trường làm việc. Chú
trọng công tác đào tạo giảng viên tại chỗ nhất là các giảng viên trẻ.
Kết luận chƣơng 2
Phát triển đội ngũ giảng viên là quá trình qui hoạch, xây dựng, bồi
dưỡng đội ngũ giảng viên trong nhà trường làm cho đội ngũ này tăng tiến cả số
lượng lẫn chất lượng và có cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển
của nhà trường. Để phát triển đội ngũ giảng viên các nhà trường phải xây dựng
chiến lược phát triển nguồn nhân lực.
Chiến lược phát triển NNL là một bộ phận của Chiến lược phát
triển chung trong các trường ĐH&CĐ NCL.Tuỳ theo mỗi loại nhà
trường cụ thể mà bản chiến lược phát triển khác nhau, tuy nhiên về nội
dung một bản chiến lược thường là: Phân tích đánh giá môi trường
chiến lược; Quan điểm, sứ mạng, tầm nhìn, giá trị cốt lõi và mục tiêu
phát triển; Xác định các giải pháp chiến lược; Chương trình hành động;
Phương thức tổ chức thực hiện, giám sát đánh giá chiến lược; Kết luận
và khuyến nghị. Để xây dựng chiến lược các trường phải lựa c họn cho
mình một mô hình phát triển phù hợp.
13
Chƣơng 3
CĂN CỨ VÀ ĐỊNH HƢỚNG XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG
NGOÀI CÔNG LẬP Ở VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2015 – 2025
3.1. Căn cứ xây dựng chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực trong
các trƣờng đại học, cao đẳng ngoài công lập nƣớc ta
3.1.1. Các yếu tố quốc tế
Bối cảnh quốc tế là một trong các yếu tố khách quan tác động đến sự
phát triển của các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập nói chung và đội
ngũ giảng viên nói riêng. Tác động của các yếu tố quốc tế đối với chiến lược
phát triển đội ngũ giảng viên được biểu hiện bởi các xu hướng sau đây.
- Xu thế ngày càng gia tăng của toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc
tế. Xu thế này được biểu hiện thông qua sự hình thành và phát triển ngày càng
tăng của các tổ chức và định chế quốc tế. Điều đó tạo điều kiện cho việc thâm
nhập lẫn nhau giữa các quốc gia về lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Cùng với sự
thâm nhập lẫn nhau là sự cạnh tranh ngày gay gắt giữa các quốc gia, các cơ sở
đào tạo trong việc thu hút đội ngũ giảng viên.
Xu thế phát triển KH&CN với nhịp độ ngày càng nhanh. Nhờ những
thành tựu to lớn của KH&CN, xã hội loài người đang trong quá trình chuyển từ
nền văn minh công nghiệp sang thời đại thông tin, từ nền kinh tế dựa vào các
nguồn lực tự nhiên sang nền kinh tế dựa vào tri thức, mở ra cơ hội mới cho các
nước đang phát triển có thể rút ngắn quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Lợi thế về nguồn tài nguyên thiên nhiên, giá lao động rẻ ngày càng trở nên ít
quan trọng hơn.
3.1.2. Yếu tố trong nước
Cũng như chiến lược phát triển thuộc các lĩnh vực khác, chiến lược phát
triển nguồn nhân lực trong các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập, bị
tác động rất lớn của bối cảnh trong nước, trong đó bao gồm : (1) các yếu tố vĩ
mô và (2) các yếu tố thuộc về môi trường ngành.
3.1.3. Nhóm các yếu tố thuộc về các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập
Việc hình thành và phát triển các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập
trong thời gian qua đã góp phần nâng cao năng lực giáo dục đại học, đáp ứng
tốt hơn nhu cầu học tập của xã hội và và đóng vai trò ngày càng quan trọng
trong giáo dục đại học ở Việt Nam. Các trường đã huy động được nguồn lực to
lớn của xã hội để hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa giáo dục của Đảng và
Nhà nước. Sự phân bố các cơ sở giáo dục đại học đã dần rộng khắp góp phần
quan trọng trong việc đào tạo NNL tại chỗ có chất lượng nhằm đáp ứng yêu
cầu của sự nghiệp CNH, HĐH của từng địa phương và cả nước. Ngoài ra, sự
ra đời của các trường ngoài công lập cũng đã có tác động mạnh mẽ đến hệ
thống các trường công lập trong việc nâng cao chất lượng đào tạo.
3.1.4. Thực trạng đội ngũ giảng viên trong các trường đại học, cao đẳng
ngoài công lập
Về số lượng, v ới sự tăng nhanh về số lượng của các trường ĐH&CĐ
NCL, số lượng giảng viên của khối này không ngừng tăng lên. Tuy nhiên, tốc
độ tăng trưởng không ổn định, có sự biến đổi đột ngột ở một số năm. Mức độ
14
tăng trưởng về số lượng giảng viên giữa khối công lập và ngoài công lập có
sự khác nhau, đồng thời mức tăng này cũng có sự khác biệt tương đối lớn
giữa bậc đại học và bậc cao đẳng. Tốc độ tăng trưởng của số lượng giảng
viên thấp hơn tốc độ tăng trưởng của số lượng sinh viên, đồng thời tốc độ
tăng trưởng của số lượng sinh viên tương đối ổn định trong khi tốc độ tăng
trưởng của giảng viên lại rất thất thường- đó chính là nguyên nhân dẫn đến tỷ
lệ SV/GV ở nước ta cao hơn so với nhiều nước và tình trạng này chậm được
cải thiện. Hơn nữa, sự biến động thất thường của số lượng giảng viên tại một
số năm làm cho tỷ lệ SV/GV ở một số năm quá cao. Đây vừa là đặc điểm nổi
bật nhất, đồng thời cũng là điểm yếu đối với đổi ngũ giảng viên đại học và
cao đẳng của nước ta thời gian qua.
Về cơ cấu, tại nhiều cơ sở đào tạo NCL, nhất là các cơ sở mới được thành lập,
số lượng giảng viên thỉnh giảng cao hơn nhiều lần so với đội ngũ cán bộ cơ hữu làm
ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng đào tạo. Một số trường có số lượng giảng viên
thỉnh giảng gấp 2 lần số giảng viên cơ hữu. Không ít trường hợp danh sách GV thỉnh
giảng của một số trường trùng nhau, tập trung vào một số Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến
sĩ. Việc sử dụng quá đông giảng viên thỉnh giảng một mặt làm cho cơ sở đào tạo khó
chủ động thực hiện kế hoạch đề ra và chất lượng đào tạo không cao do GV thỉnh
giảng ít có điều kiện tham gia sinh hoạt chuyên môn tại cơ sở thỉnh giảng và không
có thời gian tập trung nghiên cứu, nâng cao chất lượng giảng dạy.
Về chất lượng, Một nét khá nổi bật của giảng viên khối ngoài công lập
là tỷ trọng số giảng viên có trình độ trên đại học thấp và biến động rất thất
thường, không biểu hiện rõ xu thế. Hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo
viên trong các trường đại học, cao đẳng đã có những đóng góp đáng kể vào
thành tích chung của ngành giáo dục và nền khoa học nước nhà. Song, với sự
phát triển nhanh chóng của đất nước như hiện nay thì đội ngũ cán bộ khoa học
nói chung, lực lượng giảng viên tại các trường đại học, cao đẳng NCL nói riêng
chưa đáp ứng được yêu cầu cả về số lượng và chất lượng. Trên thực tế, ở nước
ta hiện nay đang thể hiện sự bất cập giữa nghiên cứu và giảng dạy trong đội
ngũ giảng viên: tại hầu hết các trường đại học, dường như đặt nặng hơn đối với
việc giảng dạy và coi nhẹ hoạt động nghiên cứu.
3.2. Đánh giá và dự báo nhu cầu về đội ngũ giảng viên của các
trƣờng đại học và cao đẳng ngoài công lập nƣớc ta trong thời gian tới
3.2.1. Đánh giá chung về các yếu tố tác động đến chiến lược phát
triển của đội ngũ giảng viên của các trường đại học và cao đẳng ngoài công
lập nước ta trong thời gian tới
Trên cơ sở phân tích và đánh giá môi trường bên ngoài và thực trạng
phát triển của các trường ĐH&CĐ NCL thời gian qua, luận án đã chỉ ra các
thời cơ và thách thức cũng đối với việc xây dựng chiến lược CLPTNNL tại
ĐH&CĐ NCL trong thời gian tới. Đặc biệt luận án đã chỉ ra những nguyên
nhân của hạn chế, yếu kém cả về phía khách quan lẫn chủ quan như sau:
(1).Về phía khách quan
Công tác quản lý nhà nước về giáo dục còn nhiều bất cập. Cơ chế quản
lý giáo dục chưa theo kịp sự đổi mới của giáo dục hiện đại. Cơ chế, chính sách
ban hành chậm và không sát với thực tiễn. Thiếu những quyết sách đồng bộ,
hợp lý ở tầm vĩ mô để thúc đẩy phát triển giáo dục. Một số chính sách còn chủ
15
quan, duy ý chí, xa thực tế, thiếu sự đồng thuận của xã hội. Còn có sự chồng
chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan
chủ quản. Công tác kế hoạch và tài chính giáo dục còn yếu. Một số chính sách
quy định chính sách đối với các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập còn
mập mờ, thậm chí bất hợp lý. Các chính sách quy định chưa thể hiện một cách
rõ ràng vai trò của nhà nước và thị trường đối với lĩnh vực dịch vụ giáo dục.
(2).Về phía chủ quan
Mâu thuẫn nội bộ một số trường kéo dài làm cho uy tín của trường bị
giảm sút. Thậm chí Bộ giáo dục và Đào tạo buộc phải dừng tuyển sinh để giải
quyết nội bộ. Nhiều trường không thực hiện đúng các quy định về tuyển sinh
và đào tạo như: tuyển sinh vượt chỉ tiêu, sai đối tượng; tuyển sinh và thực hiện
đào tạo liên thông, liên kết sai quy định... Một số trường chưa tiến hành xây
dựng trường tại địa điểm đã đăng ký, nguồn vốn đầu tư xây dựng và mua sắm
thiết bị hạn chế nên dạy học cầm chừng, không thực hiện theo đúng lộ trình
xây dựng đã xác định trong Đề án thành lập trường.
Chưa có chiến lược phát triển lâu dài các cơ sở đào tạo, còn coi trọng
các lợi ích ngắn hạn. Không ít trường chỉ hợp đồng với giảng viên theo giờ,
đồng thời thuê địa điểm cho từng lớp học... Việc xác định quy mô và cơ cấu
đào tạo chưa căn cứ vào nhu cầu thực tế của phát triển kinh tế, xã hội ở từng
giai đoạn, của từng ngành, địa phương cũng như năng lực của đội ngũ giảng
viên và cơ sở vật chất kỹ thuật của trường...
Chưa có chiến lược phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là chiến lược
phát triển đội ngũ giảng viên. Chính sách phát triển nguồn nhân lực mới chỉ
dừng lại ở những tư tưởng, định hướng mang tính chiến lược. Các định hướng
này chưa có các chỉ tiêu định lượng cụ thể một cách dài hạn.
Phương pháp xây dựng chiến lược chủ yếu theo kiểu “tự định”, thiếu
khách quan, thiếu sự phân tích, phản biện mang tính khoa học cũng như sự
đóng góp mang tính hệ thống để chiến lược được hoàn thiện hơn.
Sự thiếu vắng chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên là nguyên nhân
dẫn đến hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ cũng như chất lượng và kết quả giảng
dạy hạn chế. Trách nhiệm công tác, lề lối làm việc của đội ngũ GV chậm đổi mới
sự sa sút về đạo đức nghề nghiệp, tinh thần trách nhiệm kém. Việc bố trí, sử dụng
giảng viên bị động, tình trạng hụt hẫng giữa các thế hệ GV diễn ra kéo dài.
3.2.2. Dự báo nhu cầu nguồn nhân lực giảng viên trong các trường
đại học và cao đẳng ngoài công lập giai đoạn 2015 - 2025
Căn cứ vào việc phân tích đánh giá bối cảnh quốc tế và trong nước; thực trạng
phát triển nói chung và đội ngũ giảng viên nói riêng của các trường đại học cao đẳng
ngoài công lập nước ta; một số chỉ tiêu dự báo và các quy định pháp lý liên quan đến
đội ngũ giảng viên ngoài công lập nước ta luận án đã dự báo về nhu cầu đội ngũ
giảng viên trong các trường đại học cao đẳng ngoài công lập giai đoạn 2015-2025
trên tất cả các khía cạnh số lượng chất lượng và cơ cấu.
Việc dự báo sự phát triển của đội ngũ giảng viên của các trường đại học và
cao đẳng ngoài công lập có ý nghĩa quan trọng đối với việc xây dựng chiến lược của
mỗi một trường. Căn cứ vào các chỉ số chung như tốc độ tăng trưởng đội ngũ giảng,
các yêu cầu về chất lượng, cơ cấu và thực trạng đội ngũ giảng viên hiện có, các
trường có thể xây dựng mục tiêu chiến lược phát triển cho thời gian tới.
16
3.3. Định hƣớng chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực giảng viên
trong các trƣờng đại học và cao đẳng ngoài công lập giai đoạn 2015 - 2025
3.3.1. Quan điểm, mục tiêu của chiến lược phát triển nguồn nhân lực
của các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập
Quan điểm
Phát triển đội ngũ giảng viên là vấn đề trung tâm nhằm thực hiện hài hòa
các mục tiêu đại chúng hóa và nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường
ĐH&CĐ NCL. Nhà trường phải chú trọng phát triển ĐNGV dồi dào về số lượng,
hợp lý về cơ cấu và không ngừng nâng cao về chất lượng. Kết hợp công tác giảng
dạy với nghiên cứu khoa học, cập nhật kiến thức mới đáp ứng nhu cầu của người
học và yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển đất nước. Hợp tác
quốc tế về giáo dục phải tạo cơ sở đáp ứng nhu cầu giáo dục đại chúng đồng thời
nâng cao chất lượng thông qua việc đổi mới chương trình, nội dung giảng dạy và
không ngừng nâng cao năng lực của đội ngũ giảng viên.
Mục tiêu
- Mục tiêu tổng quát : Phát triển đội ngũ giảng viên đảm bảo về số
lượng, hợp lý về cơ cấu và chất lượng chất không ngừng được nâng cao. Tạo ra
môi trường thuận lợi để thu hút những giảng viên giàu kinh nghiệm đã nghỉ
hưu, Việt kiều và những chuyên gia giỏi từ nước ngoài tham gia vào sự nghiệp
giáo dục của đất nước. Nhằm nâng nền giáo dục đại học của nước ta xứng tầm
với khu vực và thế giới.
- Mục tiêu cụ thể : Phấn đấu đến năm 2020 các trường đại học và cao
đẳng ngoài công lập đạt quy mô đào tạo từ 20-25% số lượng sinh viên hàng
năm của cả nước và đến năm 2025 đạt 30-40% số lượng sinh viên đại học và
cao đẳng trong cả nước.
Phấn đấu giảm tỷ lệ giữa số lượng sinh viên trên một giảng viên từ mức
28,5 SV/1GV hiện nay xuống mức 24,0 SV/1GV vào năm 2015, tỷ lệ 22,0
SV/1GV vào năm 2020 và chỉ còn 20,0 SV/1GV vào năm 2025. Đẩy mạnh
công tác tuyển chọn, duy trì tốc độ tăng trưởng số lượng hàng năm và bình
quân trong toàn giai đoạn 2015 - 2025 là 17%/năm.
Chú trọng việc nâng cao chất lượng của giảng viên, phấn đấu 100%
giảng viên có phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có phong cách
giảng dạy tiên tiến. Phấn đấu đưa tỷ lệ giảng viên có trình độ trên đại học là
56,9% hiện nay lên 70% vào năm 2015, lên 90% vào năm 2020 và 100% vào
năm 2025. Từ năm 2015 trở đi 100% giảng viên trong các trường đại học và
cao đẳng đều có trình độ từ đại học trở lên. Phấn đấu đến năm 2025 đạt tỷ lệ
100% giảng viên đại học và cao đẳng sử dụng thành thạo máy vi tính và thông
thạo 1 ngoại ngữ.
Tăng dần tỷ lệ của giảng viên cơ hữu từ mức 40,1% giảng viên cơ hữu
hiện nay lên 45% vào năm 2015; 60% vào năm 2020 và 70% vào năm 2025.
Luôn duy trì đội ngũ giảng viên có cơ cấu về độ tuổi và giới tính hợp lý, chủ
động đối phó với những tình hướng biến động có thể xảy ra.
3.3.2. Giải pháp chiến lược phát triển nguồn nhân lực các trường đại
học và cao đẳng ngoài công lập
3.3.2.1. Các giải pháp nhằm phát triển số lượng đội ngũ giảng viên
Tiến hành lập quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên. Để có
một kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên sát đúng,việc lập kế hoạch phải tuân thủ
17
quy trình với các nguyên tắc cụ thể. Trên cơ sở kế hoạch được duyệt, các khoa, bộ
môn kết hợp với các bộ phận chức năng lên phương án tuyển dụng để đảm bảo số
lượng, chất lượng. Kế hoạch cũng cần tính đến các phương án dự phòng. Tăng
cường mối liên hệ hợp tác giữa các trường về trao đổi giảng viên, để có thể điều động
giảng viên giữa các trường nhằm đảm bảo đủ số lượng giảng viên đứng lớp.
Hoàn thiện cơ chế, tạo môi trường thuận lợi nhằm duy trì đội ngũ
giảng viên hiện có. Trên cơ sở giảng viên hiện có cần bố trí công việc một cách
hợp lý, phải dựa trên năng lực thực sự của mỗi cá nhân, tôn trọng sở trường và
kĩ năng mềm của mỗi giảng viên. Xây dựng và thực hiên quy chế chi tiêu nội
bộ hàng năm. Đa dạng hóa hệ thống phúc lợi, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu
khoa học để giảng viên tham gia, một mặt nhằm nâng cao trình độ, mặt khác
góp phần tăng thêm thu nhập cho giảng viên.
Đổi mới công tác tuyển dụng nhằm thu hút giảng viên. Thống nhất lại các
quy định về tuyển dụng. Thông báo rộng rãi, công khai thông tin về tuyển dụng. Chi
tiết hóa thông tin tuyển dụng gửi đến các cơ sở đào tạo có nguồn cung về giảng viên,
công bố trên websie của trường và trên các phương tiện thông tin khác.
3.3.2.2. Các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
Chú trọng công tác đào tạo và bồi dưỡng. Áp dụng các biện pháp nâng
cao chất lượng ĐNGV của trường (đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
và nâng cao trình độ). Chú trọng bồi dưỡng và đào tạo nâng cao năng lực, trình
độ và kỹ năng cho ĐNGV.
Đẩy mạnh sự hợp tác với bên ngoài. Tiếp tục duy trì, phát triển các mối
quan hệ hợp tác đã có; mở rộng hợp tác với các trường, các tổ chức trong và
ngoài nước; đa dạng hóa loại hình và đa phương hóa đối tác.Tăng cường ký kết
và triển khai thực hiện các văn bản hợp tác với các trường đại học, các tổ chức
quốc tế, nâng cao chất lượng HTQT ở tất cả các khâu, các mặt nhằm tranh thủ
sự hỗ trợ tối đa của các tổ chức, cơ quan nước ngoài để phát triển sự nghiệp
đào tạo và NCKH của trường.
Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá nhằm nâng cao chất lượng
chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ giảng viên. Mục tiêu của việc kiểm tra đánh
giá năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của ĐNGV là làm cho mỗi giảng
viên thấy được điểm mạnh, điểm yếu, trên cơ sở đó có kế hoạch tự bồi dưỡng
nâng cao năng lực.
3.3.2.3. Các giải pháp nhằm đảm bảo cơ cấu của đội ngũ giảng viên
Chủ động phát triển đội ngũ giảng viên hợp lý về cơ cấu đáp ứng yêu
cầu quy định và mục tiêu phát triển của nhà trường. Trong quy hoạch, kế
hoạch phát triển đội ngũ giảng viên của các trường cần phải đảm bảo sự cân
đối, hợp lý về cơ cấu giữa các khoa, các môn học, các chuyên ngành đào tạo.
Phải cân đối số lượng giảng viên của từng ngành với qui mô sinh viên của
ngành đó. Phải có đủ số lượng giảng viên để qui hoạch đào tạo, phải tính đến
những phương án bổ sung và rủi ro. Có chính sách phù hợp, khuyến khích
giảng viên tham gia quá trình đào tạo của đơn vị. Tuyển chọn phải đảm bảo
đúng cơ cấu, khách quan, công bằng và khoa học đùng các vị trí việc làm cần
tuyển người; đa dạng hóa chế độ tuyển dụng GV theo hướng mở trên cơ sở hợp
đồng làm việc.
18
Sử dụng đội ngũ giảng viên hợp lý, khoa học, đảm bảo đúng chuyên
môn, nghiệp vụ. Phân công giảng dạy cho giảng viên ở các khoa, bộ môn cần
chọn những người đủ chuẩn về trình độ và năng lực chuyên môn theo quy định.
Phân công giảng viên tham gia công tác chỉ đạo thực tập, hướng dẫn thực hành,
thí nghiệm là những giảng viên có năng lực trong giảng dạy các môn học
chuyên ngành. Trong công tác quản lý, bố trí, sử dụng nguồn nhân lực trong
nhà trường cũng cần quan tâm đến đặc điểm tâm lý và điều kiên cụ thể của
từng đối tượng để có sự phân công phù hợp.
3.3.2.4. Các giải pháp khác
Đảm bảo về mặt tài chính cho phát triển đội ngũ giảng viên, huy động mọi
nguồn lực nhằm tạo nguồn tài chính dồi dào, đủ để đảm bảo chủ động thực hiện
các chiến lược phát triển nhà trường. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học và
phát triển công nghệ. Phát triển mối quan hệ giữa trường với các tổ chức kinh tế -
xã hội cũng như các trường đại học khác trong và ngoài nước thông qua hoạt động
hợp tác nghiên cứu. Hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp, nhằm chuyển giao các
kết quả NCKH cho các tổ chức, doanh nghiệp. Gắn kết công tác nghiên cứu khoa
học với quan hệ quốc tế với bên ngoài, xây dựng quan hệ đối tác chiến lược trong
hoạt động khoa học và công nghệ với các tổ chức kinh tế - xã hội trong nước nhằm
tư vấn, chuyển giao kết quả NCKH.
3.3.3. Các chương trình hành động của chiến lược phát triển nguồn
nhân lực trong các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập.
Chương trình phát triển nhằm bảo đảm số lượng và cơ cấu số lượng đội
ngũ giảng viên. Xây dựng chỉ số về tỷ lệ giữa sinh viên và cán bộ giảng dạy,
đảm bảo tỷ lệ SV quy chuẩn trên một GV theo quy định chung, đảm bảo hiệu
suất của quá trình đào tạo và các yêu cầu nâng cao chất lượng (2016-2020).
Chương trình nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên. Lập kế hoạch đào tạo
bồi dưỡng chi tiết đội ngũ giảng viên cho từng năm. Tăng nguồn kinh phí đào tạo
hàng năm cho đội ngũ cán bộ giảng dạy. Đến năm 2020, 60% giảng viên có trình độ
Thạc sĩ, 20% đạt trình độ tiến sĩ, 50% giảng viên có khả năng ngoại ngữ để làm chủ
học thuật và làm việc trực tiếp với các tổ chức quốc tế. Đến năm 2025, 70% giảng
viên có trình độ Thạc sĩ, 30% đạt trình độ tiến sĩ, 70% giảng viên có khả năng ngoại
ngữ để làm chủ học thuật và làm việc trực tiếp với các tổ chức quốc tế.
Chương trình phát triển nghiên cứu khoa học - công nghệ. Đào tạo về
phương pháp NCKH, yêu cầu mọi giảng viên phải qua lớp đào tạo về phương pháp
NCKH để công nhận chức danh giảng viên.Tăng cường tỷ lệ kinh phí cho hoạt
động NCKH. Tăng tính tích cực chủ động cho các khoa, có thể hình thành ngân
sách cấp khoa chi cho hoạt động NCKH được phân bổ từ ngân sách cấp trường.
Chương trình phát triển hợp tác quốc tế. Tích cực rà soát, triển khai các
văn bản thỏa thuận đã ký kết, tiếp tục tìm kiếm các đối tác quốc tế khác.Tích
cực tìm kiếm các nguồn lực HTQT qua các đề tài, chương trình HTQT được tài
trợ từ các nguồn như UNDP, World Bank, EU Khuyến khích các trung tâm,
viện, các khoa chủ động đăng ký tham gia các chương trình được tài trợ.
3.3.4. Tổ chức thực hiện, đánh giá kết quả thực hiện chiến lược phát
triển nguồn nhân lực trong các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập
Tổ chức bộ máy và phân công thực hiện cho các cá nhân, bộ phận, đơn
vị chức năng (trách nhiệm, quyền hạn, nguồn lực.. ).Xây dựng và phê duyệt lộ
19
trình cụ thể thực hiện kế hoạch chiến lược chung của toàn trường và của từng
đơn vị theo từng giai đoạn.
Trong từng giai đoạn, Trường cụ thể hoá kế hoạch chiến lược bằng kế
hoạch 5 năm, hàng năm, xây dựng lộ trình cụ thể thực hiện chiến lược.Hằng
năm tiến hành đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch hành động chiến lược để
xác định sự tiến bộ, phù hợp với kế hoạch chiến lược. Có cơ sở để điều chỉnh,
bổ sung các chỉ tiêu chiến lược phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường.
3.3.5. Kết luận và kiến nghị
Trên đây là định hướng chiến lược phát triển nguồn nhân lực trong các
trường đại học và cao đẳng ngoài công lập nước ta đoạn 2015-2025. Bản định
hướng chiến lược này được xây dựng xuất phát từ những yêu cầu thực tiễn
nhằm đáp ứng vai trò quan trọng của các trường đại học và cao đẳng ngoài
công lập trong việc đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao cho cả nước. Căn cứ
vào bản định hướng chiến lược này các trường có thể xây dựng chiến lược phát
triển chung cho mình hoặc có thể xây dựng chiến lược phát triển các bộ phận,
đặc biệt là về phát triển đội ngũ giảng viên.
Để biến các mục tiêu của định hướng chiến lược thành hiện thực cần
phải có sự quan tâm và hỗ trợ của các cấp chính quyền như: Chính phủ, Bộ
Giáo dục và Đào tạo và các chính quyền địa phương.
Kết luận chƣơng 3
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn về xây dựng chiến lược phát triển nguồn
nhân lực tại chương 2, chương 3 đã đề xuất những định hướng quan trọng
nhằm xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực trong các trường
ĐH&CĐ NCL. Để thực hiện mục tiêu đó, chương này đã đề cập đến toàn bộ
các nội dung liên quan trực tiếp phục vụ cho công tác xây dựng chiến lược.
Căn cứ vào việc phân tích đánh giá bối cảnh quốc tế và trong nước; thực trạng
phát triển đội ngũ giảng viên; đồng thời căn cứ vào các chính sách chiến lược
và các quy định pháp lý liên quan, chương này cũng đã tiến hành dự báo nhu
cầu đội ngũ giảng viên trong các trường đại học cao đẳng ngoài công lập giai
đoạn 2015 - 2025.
Dựa vào việc phân tích đánh giá và dự báo, chương này đã đề xuất
những định hướng cơ bản cho việc xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân
lực trong các trường đại học và cao đẳng nước ta giai đoạn 2015-2025.
Đây chính những định hướng quan trọng giúp cho các trường đại học và
cao đẳng ngoài công lập tiến hành xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân
lực của mình trong thời gian tới.
Chƣơng 4
XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦA
TRƢỜNG CAO ĐẲNG HOAN CHÂU - NGHỆ AN GIAI ĐOẠN 2015 – 2025
4.1. Những yếu tố đặc thù ảnh hƣởng đến việc xây dựng chiến lƣợc
phát triển nguồn nhân lực của Trƣờng Cao đẳng Hoan Châu
4.1.1. Quá trình hình thành Trường Cao đẳng Hoan Châu
Trường Cao đẳng Hoan Châu là trường ngoài công lập, được thành lập
vào năm 2009, theo quyết định số 3545/QĐ - BGDĐT ngày 19 tháng 5 năm
2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Do mới thành lập nên ĐNGVcủa
20
nhà trường cũng mới được hình thành. Tuy bước đầu ĐNGV đã đáp ứng được
công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học của nhà trường, song nhìn chung
đội ngũ giảng viên vẫn còn hạn chế về số lượng, cơ cấu và chất lượng. Vì vậy,
để thực hiện sứ mệnh, mục tiêu phát triển trong thời gian tới, nhà trường luôn
quan tâm phát triển đội ngũ giảng viên và coi đó là khâu đột phá trong chiến
lược phát triển chung của toàn trường. Việc xây dựng chiến lược phát triển đội
ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Hoan Châu là một trong những hành động
thiết thực nhằm thực hiên mục tiêu phát triển của Ban giám hiệu nhà trường.
4.1.2. Đặc điểm của địa phương ảnh hưởng đến xây dựng chiến lược
phát triển nguồn nhân lực của Trường Cao đẳng Hoan Châu
Trường Cao đẳng Hoan Châu nằm trên địa bàn của tỉnh Nghệ An, đây là
một địa phương nằm ở vị trí trung tâm vùng Bắc Trung Bộ. Trong những năm
qua, vấn đề phát triển đào tạo nghề được lãnh đạo tỉnh Nghệ An đặc biệt quan
tâm và đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, số lượng lao động đã qua
đào tạo vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của tỉnh. Dự báo từ năm 2015 đến năm
2020, mỗi năm Nghệ An cần đào tạo thêm khoảng 50,000 lao động có tay nghề
và giai đoạn 2021-2025, mỗi năm Nghệ An cần đào tạo thêm khoảng 55,000
lao động có tay nghề.
Ngoài địa bàn Tỉnh Nghệ An, trường còn góp phần đào tạo cho
dân cư các tỉnh lân cận là Hà Tĩnh và Thanh Hóa, đây là một địa bàn có
nguồn nhân lực khá dồi dào nhưng trong thời gian qua do những yếu tố
khách quan và chủ quan nên tỷ lệ nguồn nhân lực qua đào tạo thấp so với tỷ
lệ chung của cả nước.
4.1.3. Thực trạng phát triển của Trường Cao đẳng Hoan Châu
Về đào tạo, ngay từ khi vừa được thành lập, công tác đào tạo đã được
Lãnh đạo Trường quan tâm. Đến nay, đối với trình độ cao đẳng, trường đã có
CTĐT của 4 ngành được Bộ GD&ĐT chấp thuận cho tuyển sinh đào tạo. Hiện
nay, Trường đang đào tạo bậc trung cấp và bậc cao đẳng hệ chính quy. Với bậc
cao đẳng Trường đang thực hiện 4 CTĐT chuyên ngành, thời gian đào tạo 3
năm. Với bậc TCCN trường đã xây dựng và đang thực hiện 4 CTĐT, thời gian
đào tạo 2 năm. Hàng năm trường thu hút được khoảng trên 1000 sinh viên
thuộc các hệ cao đẳng (chính quy và nghề) và trung cấp chuyên nghiệp.
Về nghiên cứu khoa học, Trường đã tạo điều kiện cho cán bộ, giảng
viên, nhân viên và người học tham gia nghiên cứu khoa học và phát huy sáng
kiến, luôn động viên CBGV viết bài đăng các tạp chí chuyên ngành và Bản tin
nội bộ.
Cơ cấu tổ chức của Trường được hình thành trên cơ sở Quyết định của
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thành lập Trường và được cụ thể
hóa trong Quy chế về tổ chức và hoạt động của Trường. Để tổ chức và điều
hành hoạt động của Trường một cách hiệu quả, Hội đồng quản trị đã ra quyết
định thành lập Hội đồng trường theo điều lệ của Trường cao đẳng, ra thông báo
cụ thể về phân công phụ trách, điều hành của Hiệu trưởng và các Phó Hiệu
trưởng và các quyết định về việc thành lập các bộ phận trực thuộc, bổ nhiệm
các chức danh quản lý phòng, khoa, bộ môn, trung tâm thuộc Trường.
- Về cơ sở vật chất,Trường luôn đảm bảo điều kiện cơ bản về thư viện,
trang thiết bị và các cơ sở vật chất khác để đảm bảo công tác giảng dạy, học
21
tập. Mức đầu tư luôn được quan tâm nâng cao theo từng năm. Đảm bảo cơ bản
các điều kiện như tài liệu, giáo trình cho thư viện; có đủ trang thiết bị phục vụ
cho giảng dạy, thực hành và nghiên cứu khoa học.
4.2. Thực trạng đội ngũ giảng viên của Trường Cao đẳng Hoan Châu
4.2.1. Về số lượng. Kể từ khi mới thành lập đội ngũ giảng viên của
trường có số lượng là 135 người. Đến tháng 12/2013, tổng số cán bộ giảng viên
là 160 người, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 5,8%, tỷ lệ này cao
hơn mức bình quân chung của khối ngoài công lập trong cả nước. Tỷ lệ học
sinh sinh viên /giảng viên năm 2009 là: 29,6 và đến tháng 12/2013 là 27,7.
Nhìn chung tỷ lệ này gần tương đương với tỷ lệ chung so với khối ngoài công
lập, tuy nhiên chưa đáp ứng được quy định của Bộ GD&ĐT đã đề ra. Hàng
năm, Trường có kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên nhằm tăng
cường và đảm bảo về số lượng, chất lượng.
4.2.2. Về cơ cấu. Tỷ lệ giảng viên cơ hữu năm 2013 là 49,5%, tăng
14,0% so với năm 2010 và cao hơn so với mức bình quân chung của các trường
ngoài công lập. Tỷ lệ này có xu hướng tăng đều qua hàng năm, nhờ nhà trường
luôn quan tâm đến việc năng cao số lượng của giảng viên cơ hữu. Tuy nhiên, tỷ
lệ này còn thấp hơn so với mức quy định, do vậy việc nâng cao tỷ lệ của giảng
viên cơ hữu là một trong những mục tiêu của chiến lược phát triển đội ngũ
giảng viên của trường Hoan Châu trong thời gian tới.
4.2.3. Về chất lượng. Số giảng viên có trình độ trên đại học năm 2009
là 128, chiếm tỷ lệ 94,5% và tỷ lệ này đã nâng lên 98,6%. Nhìn chung tỷ lệ này
tăng một cách khá ổn định. Trong tỷ lệ này, số giảng viên có trình độ đại học
và thạc sỹ còn khá lớn, còn tỷ lệ giảng viên có trình độ trên thạc sỹ như tiến sĩ,
phó giáo sư và giáo sư còn thấp, năm 2010 tỷ lệ này là 9,4% và năm 2013 là
12,7%, thấp hơn so với mức quy định của Bộ GD&ĐT đã đề ra. Tính đến ngày
12/2013, đội ngũ kỹ thuật viên, nhân viên (KTV, NV) của Trường có 24 người,
trong đó có 20 người (83%) tốt nghiệp đại học và 4 người chưa tốt nghiệp đại
học; 18 người đã được đào tạo về tin học (có chứng chỉ), chiếm 75% và 19
người có chứng chỉ Tiếng Anh (79%). Số lượng KTV, NV hiện nay cơ bản đủ
đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên, năng lực chuyên môn của một số người còn có
mặt còn hạn chế; chưa được bồi dưỡng thích đáng để phục vụ có hiệu quả cho
việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học.
4.3. Dự báo nhu cầu nguồn nhân lực của Trƣờng Cao đẳng Hoan Châu
trong thời gian tới
Căn cứ vào số lượng sinh viên qua các năm và quy định của Bộ
GD&ĐT về tỷ lệ giữa sinh viên trên giảng viên thì: Đến năm 2015 số sinh viên
là khoảng 6000 người, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên là 23.0 SV/1GV như vậy
nhu cầu của số lượng giảng viên cần phải đáp ứng là 261 người tức là tăng gần
100 người so với năm 2014. Tương tự, đến năm 2020 số lượng giảng viên cần
thiết là 500 người và đến năm 2025 là 750 người.
Để đảm bảo tỷ lệ giảng viên cơ hữu đạt 55,5% vào năm 2015, năm 2020
là 65% và năm 2025 là 70%, thì số lượng giảng viên cơ hữu cần thiết là 145
người vào năm 2015, 325 người vào năm 2020 và 525 người vào năm 2025.
Để đạt tỷ lệ số lượng giảng viên có trình độ trên đại học vào năm 2015 là 58%,
năm 2020 là 65% và năm 2025 là 70% theo quy định thì số lương giáo trên đại
22
học cần phải có tương ứng qua các năm là: 151; 325 và 525.Tương tự số giảng
viên có trình độ tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư là: 47 người vào năm 2015; 125
người vào năm 2020 và 225 người vào năm 2025.
4.4. Chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực Trƣờng Cao đẳng Hoan
Châu - Nghệ An giai đoạn 2015-2025
4.4.1. Sứ mệnh, tầm nhìn và mục tiêu phát triển
Sứ mệnh: Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; thực hiện nghiên cứu
khoa học, chuyển giao công nghệ, cung ứng dịch vụ về lĩnh vực giáo dục cao
đẳng và trung cấp chuyên nghiệp cho con em các tỉnh Bắc Trung bộ. Cung cấp
nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực CNTT, Kế toán, Tài chính,
Du lịch cho các doanh nghiệp trên địa bàn và cả nước.
Tầm nhìn: Phát triển Trường Cao đẳng Hoan Châu thành một cơ sở đào
tạo có chất lượng cao, gắn đào tạo lý thuyết với thực tiễn. Trở thành một cơ sở đào
tạo đáng tin cậy, có sức thu hút đối với các học sinh trong tỉnh Nghệ An và các tỉnh
lân cận. Đồng thời đến năm 2025, Trường Cao đẳng Hoan Châu sẽ trở thành một
cơ sở nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ có chất lượng và uy tín.
Giá trị cốt lõi: Tạo môi trường thuận lợi để mọi người phát huy sáng
tạo, phát triển tài năng. Mang lại cho người học môi trường học tập, nghiên
cứu tiên tiến để nâng cao kiến thức, phát triển kỹ năng, sáng kiến lập nghiệp,
cạnh tranh được về việc làm và cơ hội học tập trong môi trường quốc tế. Coi
trọng chất lượng, hiệu quả, phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu xã hội.
Mục tiêu chiến lược
- Mục tiêu chung: Đến năm 2025, xây dựng Trường Cao đẳng Hoan
Châu trở thành cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cho các
ngành, chuyên ngành thuộc lĩnh vực kinh tế, kế toán, tài chính, hải quan ở trình
độ cao đẳng và trung cấp; thực hiện nghiên cứu khoa học và ứng dụng trong
các lĩnh vực kinh tế và quản lý; cung cấp những sản phẩm có chất lượng đáp
ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước nói chung và khu vực phía
Nam nói riêng.
- Các mục tiêu cụ thể
Nâng cấp lên đại học vào năm 2015 và xây dựng thành trường đại học
đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chuyên sâu về ngành thuế, hải quan; một trung
tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đạt tiêu chuẩn quốc gia.
Giai đoạn 2016 - 2020: Đến năm 2020: có 70 % giảng viên đạt trình độ
sau đại học, trong đó có 45% thạc sĩ, 25% tiến sĩ; có ít nhất 02 phó giáo sư;
20% giảng viên có khả năng giảng dạy bằng tiếng nước ngoài.
Giai đoạn 2021 - 2025: có 75% giảng viên đạt trình độ sau đại học,
trong đó có 50% thạc sĩ, 30% tiến sĩ; có ít nhất 10 phó giáo sư; 30% giảng viên
có khả năng giảng dạy bằng tiếng nước ngoài; xây dựng tổ chức bộ máy của
Trường bao gồm: các khoa; các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp vừa độc lập,
vừa có tính liên kết chặt chẽ trong Trường.
4.4.2. Các giải pháp chiến lược phát triển nguồn nhân lực của
Trường Cao đẳng Hoan Châu
4.4.2.1. Nhóm các giải pháp nhằm phát triển số lượng đội ngũ giảng viên
Đổi mới công tác tuyển dụng, thu hút, trọng dụng và sử dụng nhân tài.
Hoàn thiện Quy chế tuyển dụng theo hướng tăng cường sự chủ động của
23
trường, thu hút các ứng viên có chất lượng, có đạo đức, phẩm chất và tố chất
của giảng viên, cán bộ quản lý giỏi. Thực hiện công tác quy hoạch đội ngũ cán
bộ quản lý, giảng viên giai đoạn 2015 - 2020, bảo đảm cả về số lượng, chất
lượng, đạt trình độ chuẩn, trẻ hóa, có tính kế thừa bền vững; ưu tiên tuyển dụng
bổ sung, đào tạo kịp thời đội ngũ giảng viên có trình độ cao ở trong nước, ở
nước ngoài và kết hợp đào tạo trong nước với ngoài nước, gắn liền với việc
tuyển chọn, bố trí, đánh giá giảng viên theo quy định.
Có chính sách đãi ngộ hợp lý và không ngừng tạo điều kiện để cán bộ
giảng viên học tập nâng cao năng lực. Nghiên cứu xây dựng và áp dụng thí
điểm cơ chế trả lương và thu nhập tăng thêm cho một số đơn vị đặc thù theo
hướng gắn với hiệu quả công việc của đơn vị để khuyến khích các cán bộ quản
lý và giảng viên giỏi.
Xây dựng kế hoạch sử dụng đội ngũ giảng viên hợp lý, việc sử dụng
hợp lý có tác dụng không chỉ duy trì được số lượng giảng viên mà còn góp
nhần phát triển năng lực của mỗi giảng viên.Trên cơ sở thực trạng đội ngũ cán
bộ và yêu cầu nhiệm vụ của nhà trường trong từng giai đoạn của lộ trình phát
triển để cụ thể hóa công tác cán bộ thông qua kế hoạch tuyển dụng, sử dụng
theo đúng tiêu chuẩn chức danh.
4.4.2.2. Nhóm các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
Đổi mới chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Thực hiện tập
trung một đầu mối quản lý về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, giảng viên của
Trường. Thành lập Ban chỉ đạo về công tác phát triển nguồn nhân lực của Trường.
Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp trình độ cao.
Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học. Hoàn thiện Quy chế quản lý khoa học -
công nghệ. Tổ chức tập huấn công tác nghiên cứu khoa học cho đội ngũ giảng
viên.Tăng cường quan hệ với các tổ chức và cá nhân bên ngoài để thực hiện các
hợp đồng nghiên cứu. Các khoa tiến hành xây dựng kế hoạch nghiên cứu khoa học.
Quy định hoạt động nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ bắt buộc của giảng viên. Đổi
mới, hoàn thiện cơ chế quản lý khoa học - công nghệ nhằm nâng cao chất lượng
các chương trình, dự án, đề tài nghiên cứu khoa học và gắn liền với thực tiễn.
4.4.2.3. Nhóm các giải pháp nhằm bảo đảm cơ cấu của đội ngũ
giảng viên
Đổi mới cơ chế, chính sách mời giảng, kiêm giảng và thỉnh giảng, thực hiện
rà soát, đánh giá về tình hình kiêm giảng, thỉnh giảng và chuẩn hóa các quy định về
kiêm giảng, thỉnh giảng trong trường. Xây dựng các chính sách khuyến khích, ưu tiên
mời giảng các cán bộ, giảng viên có trình độ cao của trường. Xây dựng và tổ chức
thực hiện Đề án bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nghiên cứu đầu ngành của Trường. Tổ
chức định kỳ các hoạt động sinh hoạt khoa học cho cán bộ, giảng viên trẻ. Đổi mới
chính sách tài chính cho phát triển nguồn nhân lực. Trường ưu tiên đầu tư ngân sách
cho phát triển nguồn nhân lực. Mạnh dạn chuyển đổi sang vị trí công tác khác đối với
cán bộ quản lý, giảng viên không đáp ứng nhiệm vụ.
Đối với giảng viên cơ hữu, trên cơ sở các mục tiêu chiến lược đã được xây
dựng cần lập kế hoạch phát triển ĐNGV cơ hữu. Trong đó đề ra các mục tiêu phát
triển về số lượng, chất lượng, cơ cấu Dựa và các tiêu chuẩn theo quy định chung,
hình thành tiêu chuẩn giảng viên cơ hữu của nhà trường. Hoạch định số lượng
GVCH, GVTG; Hoạch định liên kết mạng lưới GV ở các nhà trường.
24
Đối với giảng viên thỉnh giảng, cần cải tiến và hoàn thiện công tác thu
hút và sử dụng hiệu quả. Tổ chức mạng lưới liên kết ĐNGV thỉnh giảng thông
qua hội giảng viên thỉnh giảng. Hoạch định các nội dung liên kết ĐNGV thỉnh
giảng và tổ chức thực hiện nội dung các hoạch định này.
Thường xuyên theo dõi kiểm tra đánh giá cán bộ giảng viên.Tổ chức
kiểm tra, đánh giá hoạt động sư phạm của giảng viên; chú trọng đổi mới
phương pháp dạy - học và kiểm tra, đánh giá.Đánh giá, xác định nhu cầu sử
dụng đội ngũ giảng viên để bổ sung và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp
vụ cho đội ngũ giảng viên; xây dựng, hoàn thiện các quy chế, chính sách về
tuyển dụng, đãi ngộ, bồi dưỡng nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu thực hiện
chức năng, nhiệm vụ. Rà soát và đánh giá đúng thực trạng đội ngũ cán bộ
giảng dạy của từng Khoa, bộ môn và ngành đào tạo về tình hình tư tưởng, đạo
đức, phẩm chất, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phương pháp giảng dạy, kỹ
năng và kết quả truyền thụ kiến thức cho sinh viên, học viên.
4.4.3. Các chương trình hành động nhằm thực hiện chiến lược phát
triển nguồn nhân lực của Trường Cao đẳng Hoan Châu
4.4.3.1. Thực hiện các chương trình phát triển nhà trường bao gồm: (1).
Chương trình nâng cấp Trường Cao đẳng Hoan Châu thành trường Đại học.
Xây dựng “Đề án nâng cấp Trường Cao đẳng Hoan Châu thành Trường Đại
học Hoan Châu”; (2). Chương trình phát triển công tác nghiên cứu khoa
học;(3). Chương trình phát triển hợp tác quốc tế; (4). Chương trình đầu tư, phát
triển cơ sở vật chất và nâng cấp trang thiết bị. Năm 2015 khởi công dự án Nâng
cấp, xây dựng mới nhà học, ký túc xá và khu giáo dục thể chất (Giai đoạn 2)
nhằm duy trì và đáp ứng quá trình phát triển qui mô đào tạo.
4.4.3.2. Chương trình chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên
- Giai đoạn 2014 - 2015: Xây dựng và thực hiện các đề án đào tạo, bồi
dưỡng và tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ; đề án quy hoạch, điều chuyển,
luân chuyển cán bộ lãnh đạo các đơn vị; đề án tuyển dụng và bổ sung mới cán
bộ của Trường giai đoạn 2015 - 2020 và định hướng 2025.
- Giai đoạn 2016 - 2020: Xây dựng kế hoạch và phương pháp đánh giá
một cách khoa học đối với hoạt động của cán bộ quản lý giáo dục, giảng dạy
của giảng viên; chú trọng triển khai tốt việc cải cách hành chính trong quản lý
và phục vụ; xây dựng hệ thống chỉ số đánh giá chất lượng của đội ngũ cán
thông qua khối lượng giờ giảng đảm nhận, các công trình nghiên cứu khoa học,
sáng kiến cải tiến lề lối làm việc, biên soạn các tài liệu, giáo trình; quỹ thời
gian dành cho học tập, nghiên cứu khoa học, tự đào tạo, đảm bảo khoa học,
chính xác.
- Giai đoạn 2021 - 2025: Xây dựng đề án thành lập các khoa, các doanh
nghiệp, đơn vị sự nghiệp thuộc Trường theo hướng vừa độc lập, vừa liên kết,
đảm bảo tính thống nhất trong toàn Trường.
4.4.4. Tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chiến lược
Sau khi được phê duyệt, Chiến lược phát triển Trường Cao đẳng
Hoan Châu giai đoạn 2015 - 2025 được phổ biến sâu rộng đến toàn bộ cán
bộ của nhà trường. Thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Chiến lược trên cơ sở
điều chỉnh cơ cấu, chức năng nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo xây dựng Kế
hoạch Chiến lược để tổ chức và chịu trách nhiệm chính trong việc triển
25
khai thực hiện Chiến lược. Kế hoạch hàng năm và các kế hoạch khác của
nhà trường sẽ được định hướng theo kế hoạch chiến lược; ngược lại kế
hoạch chiến lược sẽ được tích hợp để thực hiện trong kế hoạch hàng năm
và các kế hoạch khác của nhà trường.
4.4.5. Kết luận và kiến nghị
Để thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra, chiến lược đã đề xuất
một số kiến nghị với các đối tượng khác nhau như: Đối với Chính phủ; Đối
với Bộ GD&ĐT; Đối với UBND tỉnh Nghệ An.
Kết luận chƣơng 4
Trên cơ sở phân tích đánh giá làm rõ thời cơ và thách thức, mặt mạnh,
mặt yếu đối với đội ngũ giảng viên của nhà trường, luận án đã xây dựng các
nội dung của chiến lược như: sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi, giải pháp,
chương trình hành động của chiến lược. Các giải pháp chiến lược đã tập trung
vào các khía cạnh chủ yếu của phát triển đội ngũ giảng viên là phát triển về số
lượng chất lượng và cơ cấu. Dựa vào mục tiêu cũng như các giải pháp chiến
lược, lận án đã đề xuất một số chương trình hành động nhằm thực hiện các mục
tiêu chiến lược của Trường Cao đẳng Hoan Châu giai đoạn 2015-2025.
Cũng như các bản chiến lược khác về hình thức, kết cấu của chiến lược
được hình thành theo cấu trúc nội dung của một bản chiến lược chung bắt đầu
bằng việc phân tích môi trường chiến lược và kết thúc là các kiến nghị. Trong
chiến lược này, để biến các mục tiêu chiến lược thành hiện thực, chiến lược
cũng đã đề xuất một số kiến nghị đối với các đối tượng khác nhau như; Chính
phủ Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh Nghệ An cùng với các phòng, ban trong trường
cũng như đội ngũ giảng viên bao gồm giảng viên cơ hữu và thỉnh giảng.
KẾT LUẬN
1. Các trường đại học và cao đẳng ngoài công lập là một dạng doanh
nghiệp đặc thù. Phát triển đội ngũ giảng viên trong các trường đại học và cao
đẳng ngoài công lập là quá trình hành động làm cho đội ngũ này đảm bảo về số
lượng, hợp lý về cơ cấu và chuẩn về chất lượng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ
phát triển của nhà trường.
2. Để phát triển ĐNGV các trường phải xây dựng chiến lược phát triển
độc lập cho đội ngũ này. Đây là hệ thống các quan điểm, mục tiêu, giải pháp
chính sách nhằm sử dụng một cách tốt nhất các nguồn lực, lợi thế, cơ hội và
các mối quan hệ của nhà trường để phát triển nhằm đạt được các mục tiêu đặt
ra trong một thời gian tương đối dài.
3. Tuy là có thể coi là một bộ phận của chiến lược phát triển chung,
nhưng chiến lược phát triển nguồn nhân lực trong các trường cũng có thể được
xây dựng như một chiến lược độc lập. Chiến lược phát triển nguồn nhân lực, sẽ
giúp cho các trường chủ động đối phó với các tình huống bất lợi có thể xảy ra
trong một môi trường phát triển cạnh tranh với những tác động bất thường.
4. Tuỳ theo tình hình cụ thể của các giai đoạn phát triển cũng như thực
trạng phát triển của nhà trường, các nội dung cụ thể của chiến lược phát triển
nguồn nhân lực có thể khác nhau. Tuy nhiên, hình thức cấu trúc thông thường
của một bản chiến lược thường là: Phân tích môi trường bên trong và bên
26
ngoài; lựa chọn quan điểm, sứ mạng, tầm nhìn, giá trị cốt lõi và mục tiêu phát
triển; đề xuất các giải pháp và chương trình hành động; xây dựng phương thức
tổ chức thực hiện, giám sát đánh giá chiến lược
5. Luận án đã tiến hành xây dựng định hướng chiến lược phát triển nguồn
nhân lực chung trong các trường ĐH&CĐ NCL nước ta giai đoạn 2015-2025. Căn
cứ vào kết quả phân tình đánh giá, luận án đã đề xuất định hướng quan điểm, mục
tiêu, giải pháp, chương trình hành động, phương thức tổ chức thực hiện
6. Dựa vào định hướng chiến lược mà luận án đã xây dựng, các trường
ĐH&CĐNCL có thể xây dựng chiến lược phát triển nói chung và chiến lược
phát triển nguồn nhân lực nói riêng theo 2 kịch bản như sau: Một là lồng ghép
chiến lược phát triển nguồn nhân lực vào trong chiến lược phát triển chung của
nhà trường, hoặc; hai là có thể xây dựng CLPTNNL riêng như một chiến lược
độc lập đây là phương thức lựa chọn của luận án. Việc lựa chọn kịch bản xây
dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực cụ thể, phụ thuộc vào điều kiện, đặc
điểm của mỗi trường.
7. Luận án đã cũng đã áp dụng cấu trúc và phương pháp xây dựng chiến
lược chung vào trường hợp cụ thể của Trường Cao đẳng Hoan Châu, kịch bản
cho chiến lược này là xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên, với
nội dung chủ yếu là phát triển về số lượng chất lượng và cơ cấu.
8. Mặc dù luận án đã cung cấp khá chi tiết về cấu trúc nội dung cũng
như phương pháp xây dựng một bản chiến lược phát triển nói chung và
CLPTNNL nói riêng. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra cần nghiên cứu tiếp theo là làm
thế nào để các trường ĐH&CĐNCL nước ta coi trọng hơn, quan tâm hơn đến
việc xây dựng chiến lược. Về thực chất, đây là vấn đề cần phải đổi mới tư duy
phát triển, chuyển hướng tư duy phát triển theo kiểu ngắn hạn đối phó, sang tư
duy phát triển mang tính dài hạn.
27
Danh mục các bài báo và công trình khoa học đã công bố
của tác giả:
1. Hoàng Xuân Lâm (2012), “Phát triển đội ngũ giảng viên
đại học và cao đẳng ngoài công lập”, Tạp chí Kinh tế và
Dự báo, 516(4), tr. 27-30.
2. Hoàng Xuân Lâm (2014),”Về chất lượng đào tại tại các
trường đại học ngoài công lập”, Tạp chí Kinh tế và Dự
báo, 08(4), tr. 42-43.
3. Hoàng Xuân Lâm (2014), “Phát triển đội ngũ giảng viên
các trường đại học ngoài công lập ở Việt Nam hiện nay”,
Tạp chí Quản lý kinh tế, 60(5), tr. 66-70.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- tom_tat_luan_an_ncs_hoang_xuan_lam_tieng_viet_6095.pdf