Luận văn Điều tra tình hình dịch bệnh và khảo sát đáp ứng miễn dịch của cá rô phi đỏ đối với Streptococcus sp

i loâ, goà m loâ th í n gh ieäm v aø lo â ñoái chöùng . Moãi lo â coù b a nghieäm t höùc (NT), NT I b oá trí 25 caù/b eå, NT II 50 caù/be å, NT III 1 00 caù/beå . Tro ïng löôïng t rung bình cuûa caù ôû caùc be å 25 C (Contro ll), 5 0C, 1 00 C, 25 E (Ex pe rime nt), 50 E, 100 E laàn löôït laø 26 ,8 g, 42 ,8g , 3 0,3 g, 35 ,9g , 3 0,1 g vaø 36 ,8g. Caù th í n gh ieäm ñöôïc nuoâ i trong beå xi maêng , cho aên vöø a p haû i b aèng thöùc aê n v ieân . Beå ñö ôïc suïc k hí l ieân tu ïc. Gaây k ích th ích mie ãn d òch b aèn g caù ch tieâm FKC vaøo xo ang b uïng caù vôùi noàn g ñoä 1 mg vi kh uaån/1 ml nöôù c mu oái s in h lyù. Löô ïng tie âm 0 ,2 ml /caù tre ân 50g v aø 0 ,1 ml /caù d öô ùi 50g. S au 14 ng aøy , tie án h aøn h g aây nh ieãm v i khuaå n so áng baèng caù ch: tie âm hu ye àn d òch v i khuaån vaøo xoang bu ïng caù v ôùi no àng ñoä 1,5*105 CFU/ml. Lö ôïng t ieâm: 0 ,2 ml/caù treân 5 0g vaø 0 ,1 ml/caù dö ôùi 50g . Loâ ñoá i chöùn g ti eâm nöôùc muo ái sin h l yù. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 40 - Th í ngh ieäm ñ öôïc theo doõ i t ron g 14 n gaøy, mo ãi ngaø y k ie åm t ra x em caù coù cheát h ay haá p ho ái khoân g. Neáu co ù th ì tie án h aøn h giaûi phaåu caá y phaâ n l aäp ñe å xaùc ñòn h nguyeâ n n haân. Sau th ôøi gian thí ngh ie äm, taát caû caù ñöôï c giaûi p haåu ñ eå phaân laäp v i khuaå n gaây b eän h g ioán g nhö phaâ n laäp maã u caù beänh th u ngo aøi töï nhieân . Hìn h 3 .6 Beå b oá trí th í nghieäm 3 .3.2.5 Th í ng hieäm khaûo saùt ñaùp öùn g mieãn dòch caù Tieá n h aønh t ieâm FKC v aøo xo ang buïn g caù khoû e coù troïng löôïng trung bì nh 80 – 9 0 g /con vôù i noàng ñoä 1 mg vi kh uaån /1 ml nöôùc muo ái sin h lyù, lö ôïng t ieâm 0, 2 ml/caù theå. Th í ng hie äm ñ öô ïc ch ia laøm 2 ng hie äm thöùc (NT). NT I (NT mieãn dòch moät l aàn ) t ieâm moät laàn vaø o n gaøy thöù n haá t, NT II (NT mie ãn d òch n haé c l aïi) tie âm hai laàn v aøo ng aøy thöù n haá t vaø thöù 15. Mo ãi NT bo á trí 50 co n. Caù t hí ngh ieäm ñ öô ïc n uo âi tro ng be å xi maê ng , cho aê n t höùc aên vieân vöø a p haûi. Be å ñöôïc suï c khí lieân tu ïc. Th eo d oõi laáy maùu t hu huyeá t th an h vaø cho ph aûn öùng ng ön g keát nh an h treân p hieán k ính vô ùi FKC (1mg /ml ) vaøo caùc ng aøy thö ù 7, 10, 15 , 20 , 2 5, 3 0, 35, 40 ño ái vô ùi NT I; vaø th öù 20, 25 , 30, 35, 40 ñoá i v ôùi NT II. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 41 - S au 30 ngaø y k ieåm tra huyeá t th anh, soá caù coøn laïi cuûa thí nghieäm treân t ieáp tuïc b oá trí th í nghieäm g aây nh ieãm vôùi vi k hu aån Streptococcus sp .. Th í ng hie äm ñ öô ïc chia laøm 2 loâ, loâ I go àm h ai n gh ieäm thöùc (NT I: mie ãn dò ch mo ät laàn vaø NT II: mie ãn d òch n haé c laïi) vô ùi noàng ñoä vi k hu aån gaâ y nh ieãm laø 1 ,58 *1 04 CFU/ml vaø löôïng t ieâm 0,2 ml/caù th eå, l oâ II ch æ moät NT mieãn dòch n haé c l aïi v ôùi noàn g ñoä vi k hu aån gaâ y nhieãm laø 1 ,58 *1 06 CF U/ml vaø löôïng tieâm 0,2 ml/caù theå. M oãi NT b oá t rí 15 con . Caù thí ngh ieäm ñ öô ïc nuoâ i tro ng beå xi maê ng , cho aên thöùc aê n v ieân v öøa ph aûi. Beå ñö ôïc suïc kh í l ieân tuïc. Th í ng hieäm ñöôïc the o doõi tro ng 14 ng aøy , moãi ngaøy ki eåm tra x em caù coù che át h ay haáp hoái k ho âng . Neáu coù th ì tieán h aønh g iaûi phaåu caá y phaâ n l aäp ñe å xaù c ñ ònh nguyeân n haân. S au thôøi gian th í ng hieäm, taát caû caù ñöôï c giaûi ph aåu ñe å ph aân l aäp vi k hu aån g aây b eän h g ioán g nhö phaâ n laäp maã u caù beänh th u ngo aøi töï nhieân . 3.3.3 Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu S oá lieäu ñöôï c xö û lyù baèng p haàn meàm MS Ex ce l 200 3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 42 - IV. KEÁT QUAÛ THAÛO LUAÄN 4.1 Keát Quaû Ñieàu Tra Tình Hình Nuoâi vaø Dòch Beänh treân Caù Roâ Phi Ñoû 4.1.1 Sô löôïc thoâng tin caùc hoä ñieàu tra 4 .1.1.1 Tu oåi cu ûa caùc ngö hoä Baû ng 4.1 Ñoä tuoåi cuû a caùc chu û ho ä So á hoä T yû le ä (% ) Tuo åi Nu oâi beø Nu oâi ao Nu oâi be ø Nu oâi ao Döô ùi 35 tuoå i 8 6 40 30 Töø 35 ñe án 4 4 tuo åi 6 3 30 15 Töø 45 trôû leân 6 11 30 55 Toång 20 20 100 100 Ñoä tuoåi trung bình 3 7,1 4 4,1 Ñoä t uoåi cu ûa n gö ôøi d aân th am gia vaø o h oaï t ñ oäng nuoâ i troàng th uûy saû n phaûn aù nh p haàn n aøo kh aû n aên g tieáp nhaä n nhöõ ng tieán boä khoa h oïc ky õ thu aät v aø kin h ngh ieäm ñö ôïc ñ uùc ke át tö ø thöïc tieãn. 40% 30% 30% 15% 30% 55% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% D öôù i 35 t uoå i Töø 35 - 44 t uoå i Töø 45t t r ôû l eâ n N uoâ i beø N uoâ i ao Ñoà thò 4.1 Tæ leä ñoä tuo åi cuûa caùc chuû hoä Qua kh aûo saùt th öïc te á, ch uùng to âi nh aän thaáy vôùi ñoä tuoåi döô ùi 35 tuo åi laø nhö õng n gö ôøi n uo âi coù söùc khoûe toát, deã daøng tie áp n haän nhö õng tie án b oä khoa hoïc kyõ thu aät thì ô û h ình thöùc nu oâi b eø chi eám öu theá hô n so vôùi hình thö ùc nuo âi ao (40% so vôùi 3 0% ). Coøn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 43 - v ôùi ñ oä tuoåi t reân 45 tuo åi thì hìn h th öùc nuoâ i ao ch ieám ñeán 5 5% so v ôùi 3 0% ôû n uo âi be ø. Be ân caïn h ño ù, ñoä tuo åi trung b ình cu ûa n hö õng n gö ôøi nuo âi ôû hai hì nh nuoâ i cu õng co ù sö ï che ânh l eäch, 37,1 tuo åi ôû hình thöùc nuoâ i be ø vaø 4 4,1 tuo åi ôû hì nh thöùc nuoâ i ao. Nhìn chu ng , ñoä tu oåi cuûa n gö ôøi d aân tham gia vaø o hoaï t ñ oän g nuoâ i troàn g t hu ûy saûn maø ch uùng to âi ñ ieàu tra ñöôï c cuõng phaà n n aøo ph aûn aùn h ñö ôïc tín h ñ aëc th uø cuûa h ai hình th öùc nuoâ i. ÔÛ n uo âi be ø, caà n p haû i coù trình ñoä ch aêm soù c, qu aûn lyù cao hô n h ình thöùc n uo âi ao do p hu ï th uoäc raát nhi eàu vaøo nguoàn nöôù c v aø n uo âi v ôùi maä t ñ oä cao . Ch o n eân nhöõng ngöô øi treû tuo åi coù söù c khoûe, de ã tie áp nhaä n nhöõng tieán b oä ky õ thu aät mô ùi raá t th ích hôïp ch o hình t hö ùc nuoâ i b eø. 4 .1.1.2 Trìn h ñ oä h oïc vaán Lao ñoän g l aø nhaâ n toá coù aû nh hö ôûn g raát lôùn ñeán hoaït ño äng saûn xuaá t. T uy nh ieân , moãi n göôøi l aïi coù t rình ñoä tö duy , k haû naê ng nhaän bie át kh aùc nh au aûnh höôû ng ñe án v ieäc v aän duïng caùc tieán boä kyõ thu aät va øo s aûn xuaát. Do ñoù, t rình ñoä h oïc vaán cuûa ch uû h oä coù vai tro ø qu an tro ïng taï o neân keát q uaû - h ieäu qu aû cu ûa quaù trìn h saû n xu aát. Baû ng 4.2 Trình ñoä hoïc vaán cuûa caùc chuû h oä So á hoä T yû le ä (% ) Trìn h ñ oä Nu oâi be ø Nu oâi ao Nu oâi beø Nu oâi ao Caáp 1 5 11 25 55 Caáp 2 5 9 25 45 Caáp 3 7 0 35 0 Treân caáp 3 3 0 15 0 Toång 20 20 100 100 25% 55% 25% 45% 35% 0% 15% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Ca á p 1 Ca á p 2 Ca á p 3 Tr eâ n caá p 3 N uoâ i beø N uoâ i ao Ñoà thò 4.2 Tæ leä t rình ño ä hoï c vaá n cu ûa caù c ch uû hoä Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 44 - Qua soá lieäu ñi eàu tra, ôû h ình thöùc nu oâi beø so á h oä coù trình ño ä caá p 3 chieám öu the á (3 5% ). Tron g ñoù coù 15% soá ho ä ñaï t trìn h ñoä tre ân caáp 3, 25% soá h oä h oïc he át caá p 1 vaø 2 5% soá hoä h oïc he át caáp 2. Vôùi trình ñoä ho ïc v aán nhö vaäy th ì caùc chu û ho ä ôû ñ òa baøn ñ ieàu tra coù k haû naêng tie áp thu nhöõ ng kie án th öùc k ho a hoïc toát , qu aûn ly ù ch aêm soù c b eø nuoâi ñaï t n aêng suaá t. Trong khi ñoù, ôû hì nh t höùc nuoâ i ao co ù ñeán 55% soá hoä chæ hoïc he át caá p 1 , 4 5% soá hoä h oïc h eát caá p 2 v aø khoâ ng coù hoä n uo âi n aøo co ù trìn h ñoä caá p 3 v aø t reân caá p 3. Vôùi trình ñ oä h oïc v aán thaáp n hö vaä y se õ gaëp n hie àu k ho ù kh aên trong v ieäc x oaù boû nhöõng qu an ñ ieåm laï c haä u, tieáp th u nhöõ ng ki eán thö ùc môùi. S o saùnh t rình ño ä hoïc v aán cuûa caù c ch uû hoä ô û hai h ình thö ùc nuoâ i, chuùn g to âi nh aän th aáy trình ñ oä ôû caù c h oä nuoâ i be ø cao hô n n hie àu so vôùi trình ño ä ôû caùc hoä nuoâ i ao . Ñieàu n aøy cu õng phuø h ôïp vôùi ye âu caàu kyõ thuaät ôû hai hình thöùc n uo âi, d o d eã b ò aûnh höôû ng bô ûi th ôøi t ieát, ch aát löô ïng nöôù c, d òch be änh ,… neân caùc ho ä nuoâ i beø caà n p haû i coù trình ñoä ch aêm soù c, quaûn lyù, ch o aên , phoøng vaø xöû lyù dòch beänh khaéc k he hôn hình t höùc n uo âi ao. 4 .1.1.3 Thaâm nieân k inh nghieäm Kin h ngh ieäm laø mo ät tro ng nh öõng y eáu toá quyeá t ñòn h ñ eán söï th aønh b aïi cuûa hoaï t ñ oän g s aûn x uaá t noùi chung vaø nu oâi troàn g th uûy s aûn no ùi rie âng . Do phu ï th uo äc v aøo muøa vu ï, th ôøi t ieát, kh í haäu, nuo àn nöôù c, thöùc aên,… neân moät ngö daâ n coù kin h n gh ieäm nu oâi caù se õ tích luõy ñöôï c n höõn g öu khuyeá t ñ ieåm qua caù c vu ï nuoâ i. Töø ñoù hoï môùi naé m b aét, hie åu roõ v aø coù nhöõ ng bieän phaù p x öû lyù k òp thôøi ch o p hu ø hô ïp v ôùi caùc y eáu toá l ieân qu an ñe án v ieäc n uo âi. Baû ng 4.3 Th aâm n ieân kinh ng hie äm nuoâ i caù ôû caù c ho ä daân So á hoä T yû le ä (% ) Kinh nghie äm Nu oâi be ø Nu oâi ao Nu oâi be ø Nu oâi ao Döô ùi 1 naê m 1 0 5 0 Töø 1 ñ eán dö ôùi 2 n aêm 11 1 55 5 Töø 2 ñ eán dö ôùi 3 n aêm 4 1 20 5 Töø 3 n aêm trô û leân 4 18 20 90 Toång 20 20 100 100 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 45 - 5 % 0% 5 5% 5 % 2 0% 5% 2 0% 9 0% 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 1 00 % Dö ôù i 1 n aê m Tö ø 1 ñ eá n d öô ùi 2 naê m Tö ø 2 ñ eá n d öô ùi 3 naê m Tö ø 3 naê m t rô û le ân Nuo âi be ø Nuo âi ao Ñoà thò 4.3 Tæ leä t haâ m nieân k inh nghi eäm nu oâi caù ô û caùc ho ä daân Kin h ngh ieäm n uo âi caù ôû caùc ho ä d aân cu ûa hìn h thöù c n uo âi ao laø raát laâ u ñ ôøi. Coù ñeán 9 0% hoä n uo âi coù th aâm nie ân k inh nghie äm treân 3 naê m. Coù nhöõ ng hoä gaé n boù vôùi n gheà n uo âi troàn g thuûy saûn ñaõ treân 10 naêm (p hu ï luïc 5). Coø n ôû hình thöùc nuoâi beø, do ñaây laø moâ h ình nuoâ i môùi p haù t trie ån maáy naê m g aàn ñaây ô û khu vö ïc T haønh phoá Hoà Chí M inh n eân t haâ m n ieân kin h n ghi eäm kh oâng baèng ôû h ình thö ùc nuoâ i ao . Soá hoä n uo âi ñö ôïc mo ät ñ eán döôù i 2 n aêm ch ie ám ö u th eá (11 hoä ch ieám 55%), ngo aøi ra soá hoä nu oâi ñöôï c 2 ñeán d öô ùi 3 n aêm chie ám 20 % v aø treân 3 n aêm chie ám 2 0% . Tu y n hie ân, do thö ôøng x uy eân ñö ôïc môøi tham döï caù c lôùp taäp huaá n, caù c buoå i hoäi thaûo ch uyeân ñeà neân caùc chu û beø n uo âi ph aàn n aøo coù ñöô ïc nhö õng kieán thöùc caà n thieát trong v ieäc n uoâi caù b eø. 4 .1.1.4 Tìn h h ình tham döï ca ùc lôùp taäp huaán khuyeán ngö Th oân g q ua co âng taùc khuyeá n n gö , ng öô øi n uoâi thu ûy saû n coù t heå naém b aét k òp thôøi n hö õng thoâng t in k ho a hoïc kyõ thuaät môùi, t hoâng tin veà th ò tröôøng ,… Nhôø ñoù, kh i no âng d aân naé m v öõng k yõ thuaät nuoâ i, caù ch thö ùc ch aêm soùc, qu aûn ly ù… thì ch aéc chaén n aêng suaá t th u ñ öô ïc seõ cao hôn. Do ñoù khoâng the å ph uû nhaän vai troø cu ûa coâng taùc khuyeá n n oâng k hu ye án ngö tron g quaù trình p haù t trie ån n eàn no âng nghie äp n öô ùc t a n oùi chung, n gh eà n uo âi tro àng th uûy s aûn no ùi rie âng . Baû ng 4.4 Tì nh hình tham döï caù c lôùp taäp huaá n kh uy eán ngö So á hoä T yû le ä (% ) Dieãn giaûi Nu oâi beø Nu oâi ao Nu oâi be ø Nu oâi ao Kho âng tham dö ï 4 4 20 20 Coù t ham döï 16 16 80 80 Toång 20 20 100 100 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 46 - 20% 80% 20% 80% 0% 20% 40% 60% 80% N uoâ i beø N uoâ i a o K hoâ ng t ha m döï C où t ham döï Ñoà thò 4.4 Tìn h hình tham döï caù c lôùp taäp huaá n khu ye án ngö ôû caùc ho ä nuoâi Qua baû ng 4 .4 , chuùn g toâi n haän th aáy tæ l eä tham g ia taäp h uaán kh uy eán noân g - k hu ye án ng ö (KN – KN) ôû caùc hoä nuoâ i beø vaø ao laø nhö nh au vaø ch ieám tæ leä raát cao (8 0% ). Ñieàu naøy chöùn g toû maïng löôùi KN - KN raát ñ öô ïc ch ính q uyeàn ñòa phöông qu an taâm. Tu y nhie ân coù tham gia taä p huaán laø moät vieä c coøn vieäc ngöôø i daân coù tieáp thu vaø aùp d uïn g caùc kie án thöùc tö ø buoå i taäp h uaán h ay kh oâng coøn l aø moät v aán ñeà caà n ñ öô ïc ñeà caäp ñ eán . Qua thoâng tin ve à kieán thö ùc nuoâ i troàng thuûy saû n ô û caùc ho ä nu oâi maø chuùn g t oâi ñ ieàu tra ñö ôïc, chuùng toâi nhaän thaáy ñ oái v ôùi caùc h oä n uo âi ao do yeâu caàu kyõ thuaät kh oâng caàn cao n eân vôù i th aâm nieân kinh nghie äm coù s aün coäng v ôùi nhöõ ng kieán thö ùc môùi ñô n giaûn, cuï th eå cuûa moâ h ình nuoâ i ao ho ï co ù th eå aùp duïn g to át vaøo ho aït ñ oän g nuoâ i caù cuûa mình . Coøn caùc h oä nuoâ i beø, tuy trìn h ñ oä h oïc v aán cao, tuo åi ñô øi th aáp nh ön g d o q uan n ieäm baûo thu û, k ho âng tin töôûng vaø o n hö õng ñie àu caùn boä KN – KN n oùi, hoï laøm th eo kinh n gh ieäm thöïc te á ho aëc hoïc ho ûi töø caùc be ø xung qu an h laø chuû y eáu. Do ñ où, ñie àu caàn th ieát laø caùn boä KN – KN p haû i coù ñuû trình ñ oä v aø k inh n ghi eäm ñe å ño äng v ieân , hoå trô ï, höôùng daã n taän tình veà k yõ thuaät n uoâi , phoøn g t rò be änh ,… qua ño ù caùc hoä nuoâ i tin t öô ûng aùp du ïng nh aèm mang laïi h ieäu qu aû cao. 4.1.2 Moät soá yeáu toá veà kyõ thuaät nuoâi 4 .1.2.1 Côõ caù gioáng Baû ng 4.5 Cô õ caù g ioán g thaû nu oâi Nuoâi beø Nuoâi ao Cô õ caù th aû (g/con ) S oá h oä (h oä) Tæ l eä (% ) Cô õ caù th aû (g/con ) So á hoä (ho ä) Tæ leä (% ) Tö ø 1 0 – 20 g Tö ø 2 0 – 40 g Tre ân 40 g 5 6 9 25 30 45 Döô ùi 2 g Tö ø 2 – 3g Tre ân 3g 0 14 6 0 7 0 3 0 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 47 - Qua b aûng 4 .5 chuùn g toâi n haän thaá y, ôû h ình th öùc n uo âi ao côõ caù gio áng raá t nh oû, taäp tru ng töø 2 – 3 g /con ch ieám ñeán 70% (14 hoä). T rong khi ñ où ôû hì nh thöùc nuo âi beø, cô õ caù g ioán g th aû nuoâ i laø lôùn hôn, taäp trung treân 40 g/ co n chie ám 4 5% . Ñie àu naø y l aø p hu ø hôïp v ôùi h ai hìn h thöùc nuoâ i. T heo yù kieán töø caùc ch uû hoä nuoâ i ao, d o caù nu oâi ao th öô øng ch aäm lô ùn h ôn caù nuoâ i be ø n eân ho ï thöôøn g n uo âi th aønh caù lôõ (tro ïng lö ôïng khoaûng 4 0 – 50 g /co n) roài cu ng caá p ch o caù c beø nuoâ i. 4 .1.2.2 Ma ät ñ oä thaû va ø ca ùch tha û gi oáng M aät ñ oä th aû coù aûnh höôûng raát l ôùn ñeán söùc kh oûe caù thaû nuoâ i. Moãi hoä tuøy ñ ieàu k ieän kinh te á vaø trìn h ñoä hieåu bieát maø th aû nuoâ i vô ùi maä t ñoä khaùc n hau. Qu a q uaù trình ñ ieàu tra chuùn g toâi tho áng ke â ñöôïc maät ño ä th aû caù ôû caùc hoä nu oâi nhö s au : Baû ng 4.6 M aät ñ oä thaû caù ô û caùc hoä n uo âi Nuoâi beø Nuo âi ao M aät ñ oä (con/m3) S oá h oä Tæ l eä (% ) M aät ñ oä (con/m2) So á hoä Tæ leä (% ) Tö ø 6 0 – döôù i 100 Tö ø 1 00 –150 Tre ân 150 4 9 7 20 45 35 Tö ø 4 – 8 Tö ø 8 – 12 Tre ân 12 16 2 2 80 10 10 Qua b aûng 4 .6 chu ùng toâi nh aän thaá y, do tính ñaë c thu ø cuûa h ai hình thöùc n uo âi maø maät ñoä thaû nuoâ i ôû hai moâ h ình laø raát khaù c n hau. ÔÛ hình th öùc nu oâi beø, soá h oä th aû n uo âi v ôùi maät ñoä töø 10 0 – 150 con /m3 ch ieám ö u th eá vôùi 9 hoä (4 5% ), coøn ôû hìn h th öùc n uo âi ao th ì soá hoä thaû nuoâi vô ùi maät ñoä töø 4 – 8 con /m2 chie ám öu theá vôùi 16 hoä (80% ). Nhö v aäy , ñ a soá caùc hoä n uo âi ôû caû hai hìn h thöùc ñ eàu nuoâ i vôùi maät ñoä vöøa phaûi, phuø h ôïp vô ùi moâ h ình nuoâ i. Tuy nh ieân , ôû hình t höùc n uo âi be ø vaã n co ù 7 hoä nuoâ i vô ùi maät ñoä cao, treân 150 con /m3 ch ieám tæ leä 35%. Vôùi maät ñoä n uo âi nhö vaäy , caùc hoä naøy thöôøng gaë p kho ù kh aên tro ng vaán ñeà qu aûn ly ù thöùc aên , söùc k ho eû caù vaø v aán ñe à dò ch be änh deã x aûy ra hôn. Co øn ô û hì nh thöùc nuoâ i ao, co ù hai t röôøng hô ïp n uo âi vô ùi maät ñoä kh aù cao, ñeán 20 – 25 co n/m2 (phuï luïc 6) chie ám tæ le ä 10%. Ng uy eân nhaâ n t haû nu oâi v ôùi maät ño ä kh aù cao ñ öô ïc caùc chuû ho ä giaûi th ích laø do muïc ñ ích nuoâi ñe å cung caáp cho caùc beø, khoân g n uo âi th öông ph aåm. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 48 - Hìn h 4 .1 Laøn g beø Quaän 9 – Tp. HCM Hìn h 4 .2 Ao nuo âi caù roâ p hi ñoû ke át hôïp ch aên nu oâi ga ø taïi P. Lon g Thaïnh My õ Q.9 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 49 - 4 .1.2.3 Th öùc aên va ø caùch cho aên Baû ng 4.7 Lo aïi thö ùc aên söû d uïn g cho n uo âi caù So á hoä Tyû leä (% ) Thö ùc aên Nuoâi beø Nu oâi ao Nu oâi b eø Nuo âi ao Coân g ngh ieäp 1 8 2 90 10 Töï cheá b ieán 1 1 5 5 Coân g ngh ieäp + Töï cheá b ieán 1 1 5 5 Coân g ngh ieäp + Chaê n nuo âi - 4 - 20 Töï cheá b ieán + Chaê n nuoâ i - 2 - 10 Keát hôïp chaên n uo âi - 10 - 50 Toång 2 0 20 100 1 00 Qua soá lieäu ñie àu tra ñöôï c, chu ùng toâi nh aän thaáy th öùc aên coân g nghie äp (caùm v ieân ) ñöôï c ña soá caùc hoä nuoâ i beø sö û duïn g (1 8 hoä chie ám tæ leä 9 0% ), chæ coù moät hoä sö û d uïn g thö ùc aê n tö ï cheá bie án (chie ám tæ le ä 5%) vaø mo ät ho ä k eát hôïp g iöõa thö ùc aên coâng n gh ieäp vaø thöùc aên töï cheá b ieán (ch ieám tæ leä 5%). Ñie àu n aøy ñö ôïc caùc chuû hoä giaûi th ích v ì thöùc aên co âng nghieäp coù chaát löôïng d inh dö ôõng cao, tie än lôïi, deã sö û duïng , man g laïi to ác ñoä taêng tröôûng cao. Ñie àu n aøy raát thích hôïp cho mo â hình nuoâ i th aâm can h ôû be ø tuy chi ph í th öùc aên coù h ôi cao. Coøn ve à caùch thöùc ch o aê n thì haàu h eát caù c ch uû hoä ñeàu cho aên th eo hö ôùng d aãn cuûa nh aø saû n xuaá t k eát hôïp v ôùi tình hìn h sö ùc khoûe caù vaø theo con nö ôùc. Th öôøng thì ho ï cho caù aên khi nöôù c lôùn , nöôù c chaûy, vì l uùc naøy co n nöôù c seõ cung caáp ñu û o xy cho caù h oaït ño äng ; k ho âng cho aên kh i n öô ùc ñ öùng, nöôù c ke ùm. Ñoái vôùi hình thöùc nuoâ i ao th ì ña soá caùc h oä n uo âi ñe àu nuoâ i caù keát hôïp vôùi ch aên n uo âi gia suùc, g ia caàm vôùi so á löô ïng 10 ho ä (chieám tæ leä 5 0% ). Boá n h oä söû d uïng k eát hôïp th öùc aên coâng ngh ieäp vô ùi chaên nuoâ i, chieám tæ le ä 20 %. Coø n l aïi, thö ùc aên co âng ng hie äp: 2 h oä (1 0% ), ke át h ôïp töï ch eá b ieán vôùi chaên n uo âi: 2 ho ä (10%), töï che á b ieán : 1 hoä (5%), keát h ôïp thö ùc aê n coâng ngh ieäp vô ùi thö ùc aê n tö ï cheá b ieán : 1 hoä (5 %). Nh ìn chung ôû ñ òa b aøn ñ ieàu tra, haàu heát caùc hoä nuoâ i caù k eát h ôïp chaên n uo âi coù tru ye àn t hoáng töø l aâu ñôøi. Hoï bieát taän duïng nguoàn p rote in boû ñi cuûa chaên nuo âi ñeå nuo âi caù phaà n naøo g iaûm chi ph í thöùc aên maø co øn t aêng thu nhaäp töø ch aên nu oâi. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 50 - 4.1.3 Beänh vaø nhöõng loaïi thuoác ñöôïc duøng trong phoøng trò 4 .1.3.1 Bieåu hieän b eänh Dòch b eän h treân caù ro â phi x aûy ra n hie àu v aøo thaù ng 3 - 4 v aø th aùn g 9 - 11 . Caùc b ieåu hi eän be änh ñö ôïc th eå h ieän qua baûng 4 .8. Baû ng 4.8 B ie åu hieä n beä nh cu ûa caù ôû caù be ø vaø ao n uo âi Nu oâi be ø Nu oâi ao Bieåu h ieän beänh Taàn so á(ho ä) Tæ leä(% ) Bie åu h ieän b eänh Taàn soá(hoä) Tæ l eä(%) Noå maét Baàm man g Tröô ùng bu ïng Xuaát hu ye át v aây Tuo ät nhôù t Ghe û lôõ Ñoû mieän g --- --- 17 19 9 4 3 2 2 - - 8 5 9 5 4 5 2 0 1 5 1 0 1 0 - - --- Baàm mang Trö ôùng buï ng --- --- Ghe û lô õ --- Ruïn g vaåy Kho âng be änh - 1 3 - - 6 - 2 11 - 5 1 5 - - 3 0 - 1 0 5 5 Qua b aûng 4 .8 ch uùng toâi nhaä n t haáy tình hình d òch b eän h ôû hì nh thöùc nu oâi b eø k haù p hö ùc taïp. T æ leä cuõn g n hö taàn soá maéc be änh raát cao nh ö noå maét: 17 h oä (chie ám 8 5% ), b aàm mang : 19 ho ä (ch ieám 9 5%), tröôùng bu ïng: 9 ho ä (ch ie ám 4 5% ). Qua keát quaû ph aân laäp chu ùng to âi nh aän t haáy haàu he át ñaâ y laø n hö õng b ieåu hie än be änh do lieân caàu khu aån Streptococcus sp. gaây ra. Ngo aøi ra ô û hìn h thöùc nuoâ i be ø co øn coù n hö õng bie åu h ieän beänh n hö xu aát huy eát, g he û lôõ, tuo ät nhôù t, ñ oû mie äng nh öng ch ieám tæ leä khaù ít töø 10 – 20% . Ngö ôïc laïi ôû hình thöùc nuoâ i ao , tæ leä cuõng nhö taàn soá maéc beänh töôn g ñoái th aáp tö ø 5 – 30% , cuï th eå n hö gheû lôõ: 6 hoä (chieám 3 0% ), tröôùng bu ïng : 3 h oä (chie ám 15% ), ru ïng v aåy : 2 h oä (chie ám 10% ), baà m mang : 1 ho ä (ch ie ám 5%). So á hoä kh oâng thaáy b ieåu h ieän beänh chie ám 55% (1 1 hoä ). Nhì n chu ng , ô û nu oâi beø do p haû i nuoâ i thaâm canh vô ùi maät ñoä raát cao (coù h oä n uo âi v ôùi maät ñoä 250 co n/m3) n eân be änh dieã n ra nhanh vaø nh ie àu h ôn nu oâi ao . Ñieàu n aøy caø ng ñ uô ïc t he å hie än roõ ô û ño à th ò 4 .6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 51 - 8 5 % 9 5 % 4 5 % 2 0 % 1 5 % 1 0 % 1 0 % 0 % 0 % 0 % 5 % 1 5 % 0 % 0 % 3 0 % 0 % 1 0 % 5 5 % 0 % 2 0 % 4 0 % 6 0 % 8 0 % 1 0 0 % No å m aé t Baà m mang Trö ô ù n g b u ï n g Xuaá t h u y e á t v aâ y , ñ u o â i Tu o ä t n h ô ù t G h e û lôõ Ño û mie ä n g Ru ï n g v aå y Kh o â n g b e ä n h A o Beø Ñoà thò 4.5 Tæ leä b ie åu h ieän beä nh cuûa caù n uo âi 4 .1.3.2 Nhöõng loa ïi thuoác ñöôïc duøng trong ph oøng vaø trò beänh Baû ng 4.9 Th uo ác du øng tron g ñie àu trò beänh caù ô û caùc hoä n uo âi Nuo âi b eø Nuo âi ao Te ân thu oác Taàn so á Tæ leä (% ) T eân thu oác Taàn soá Tæ leä(% ) En roflo xacine Kane oquine En ro-Co listin Cip rotri m-Plus Hadacl ean De rmatis fo r fish Osame t Fish Rifato 7 4 8 1 1 1 1 1 3 5% 2 0% 4 0% 5 % 5 % 5 % 5 % 5 % Kh oân g duø ng thuo ác 20 1 00 % Qua soá l ieäu ñieàu tra ñöôï c chu ùng toâi nhaä n thaáy, d o b eänh d ieãn ra k haù nh ieàu vaø chi ph í ñaàu tö cu ûa moâ hình khaù cao ne ân nhöõ ng chu û ho ä nuoâ i be ø haà u h eát ñe àu coù söû d uïng th uoác ñeå ñie àu trò beänh caù n uo âi cuûa mì nh. Loaï i thuo ác maø caùc chu û ho ä söû d uïng chieám ña soá l aø En ro-Co listin vôùi 8 h oä (chieám tæ le ä 40%), keá ñeán laø Enro flox acin e 7 ho ä (ch ieám 3 5% ), Kan eoqu ine 4 hoä (ch ieám 20%). Ngo aøi ra, coøn coù n hö õng loaïi thuoác coù taùc duïng d ieät kí sinh truøng n hö Had acle an , Dermatis for fish, Os ame t Fish ,… cuõng ñöôï c caùc chuû h oä sö û du ïng . Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 52 - Co øn caùc h oä nuoâi ao do be änh ít x aûy ra vaø ch i ph í ñ aàu tö t öô ng ño ái thaáp neân ho ï k ho âng sö û du ïng kh aùn g sin h ñ eå trò b eänh cho caù nuoâi maø ña soá h oï chæ xöû lyù nö ôùc baè ng v oâi, thu oác tím v aø malach ite green. Baû ng 4.10 Thu oác duø ng tro ng phoøn g be änh caù ôû caùc hoä nuoâ i Nuo âi b eø Nuo âi ao Te ân thu oác Taàn so á Tæ leä (% ) T eân thu oác Taàn soá Tæ leä(% ) Gro w Fish Nu tri fish Bio anti-sh ock Trisu lfa-F Aq uazy me Glu can en ro Bio zyme Vitam in C En ro-Co listin En roflo xacine 4 4 8 1 2 1 3 1 6 2 1 2 0% 2 0% 4 0% 5 % 1 0% 5 % 1 5% 8 0% 1 0% 5 % Vitam in C Kh aùn g s inh 2 0 10% 0% Do n uo âi vô ùi maät ñ oä cao vaø be änh deã l aây l an töø b eø n aøy sang be ø kh aùc ne ân caùc chu û hoä nuoâ i beø haà u heát ñeàu chuù yù ñeán vie äc p ho øng be änh ch o caù nu oâi. Vitamin C ñöôï c ñ a so á caù c ch uû hoä söû duïng ch ieám tæ l eä 8 0% (16 ho ä), ke á ñeán laø Bio an ti-sho ck du øng ñe å g iaûm stress cho caù gio áng mô ùi baé t veà chie ám 4 0% (8 h oä). Ngoaøi ra, mo ät soá saûn ph aåm d inh döôõn g, men tieâu h oaù cuõng ñö ôïc caùc ch uû beø sö û duïng ñeå p ho øng beänh ch o caù nhö Grow F ish: 4 ho ä (ch ieám 20%), Nu tri fish : 4 h oä (chie ám 20% ), Bio zy me : 3 hoä (ch ieám 1 5% ), Aqu azyme: 2 ho ä (chieám 10% ), Glucan enro (5%) . Beân caïnh ñoù cuõng coù mo ät soá hoä söû du ïng kh aùn g sin h ñ eå pho øng be änh cho caù n hö Enro -Coli st in (10% ), En roflo xaci ne (5% ). Co øn ô û hìn h t hö ùc n uo âi ao, k ho âng co ù ho ä naøo söû duïng khaùng sinh ñeå ph oøng b eänh cho caù, ch æ coù 2 hoä söû duïng Vitamin C chieám tæ leä 10% . 4.2 Keát Quaû Thu Maãu vaø Phaân Laäp Vi Khuaån 4.2.1 Bieåu hieän beänh tích Ch uùng toâi tieán haø nh thu nhöõng caù coù bi eåu h ieän be änh nh ö trö ôùng bu ïng , nh aõn caàu ñu ïc vaø loài , baà m man g, ñoû mieän g, th aân lôõ lo eùt, caù b oû aên, bôi lô ø ñôø. Giaûi ph aåu x oang buïng caù thaáy coù dòch vaøng, laùch , g an , maät sö ng to . Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 53 - Hìn h 4 .3 Bieåu hi eän maé t loài ô û caù ro â phi ñ oû 4.2.2 Keát quaû phaân laäp vi khuaån M aãu beän h ph aåm ñöôï c phaâ n laäp vaø nuoâ i caáy t reân moâi trö ôøn g NA (Nu trien t Agar). UÛ ôû nh ieät ñoä ph oøng th í ng hie äm 24 giôø, chuùn g toâi xaù c ñ ònh ñöôï c ñ a soá caùc k hu aån laïc moïc treân ñ óa thaïch NA ñe àu coù hìn h t roøn, rìa ñeàu , b oùng, loài thaáp, maø u traéng ñ uïc, ñöô øng kín h töø 0 ,5 – 0 ,7 mm. Hìn h 4 .4 Khuaån laïc v i k hu aån mo ïc treân moâi tröôøng NA sau 24 giôø ô û nh ieät ño ä ph oøng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 54 - S au kh i x em xe ùt h ình daïng , choï n moät va øi k hu aån laï c treân ñóa NA laøm tieâu baûng x em hình thaùi vi k hu aån . Quan saù t dö ôùi k ính hieån v i g hi nhaä n ñ öô ïc v i khuaå n coù h ình caàu xeáp thaønh chu oãi d aøi , moä t í t naè m rieân g leû hoaëc thaønh töøng caëp. 4.3 Keát Quaû Thí Nghieäm Khaûo Saùt AÛnh Höôûng cuûa Maät Ñoä Nuoâi leân Ñaùp ÖÙng Mieãn Dòch vaø Tæ Leä Caûm Nhieãm Ngöôïc ôû Caù S au kh i ph aân laäp ñöôïc Streptococcus sp. töø caù roâ phi ñoû trong ñôït th u maãu taïi caùc b eø nuo âi ngaø y 20 /04 /05 , chuùng to âi tieán haø nh tie âm vi kh uaån baá t ho aït baèng fo rmalin e (g oïi laø v acci ne FKC) vaøo xoang bu ïng caù n haè m g aây kí ch thí ch mi eãn dòch ôû caù. Sau ñoù g aây nh ieãm caù baèng vi kh uaån ñ aõ p haân l aäp vô ùi no àng ño ä n hö nh au ôû caùc loâ laø 1 ,5* 10 5 CFU/ml. Thí n gh ieäm ñöôï c the o doõ i tron g 1 4 ng aøy, ke át q uaû ñö ôïc trình baø y qua b aûng 4 .11. Baû ng 4.11 Keát quaû th eo doõi soá caù cheá t h aøng n gaøy Loâ ñ oái chöùn g (C) L oâ th í n gh ieäm (E) Dieãn giaûi 2 5C 50C 1 00 C 25 E 50 E 1 00 E Troïng l öô ïng TB (g /co n) 26,8 42 ,8 30 ,3 3 5,9 30 ,1 36 ,8 So á caù che át Ngaøy th öù 1 0 0 0 0 0 0 Ngaøy th öù 2 1 1 0 0 1 2 Ngaøy th öù 3 1 0 2 0 0 5 Ngaøy th öù 4 0 0 3 1 1 2 Ngaøy th öù 5 1 0 1 0 0 0 Ngaøy th öù 6 0 0 0 0 0 0 Ngaøy th öù 7 0 0 0 1 0 0 Ngaøy th öù 8 0 0 1 1 1 0 Ngaøy th öù 9 0 0 1 0 0 0 Ngaøy th öù 10 0 0 0 0 0 0 Ngaøy th öù 11 0 0 0 0 0 0 Ngaøy th öù 12 0 0 2 0 0 0 Ngaøy th öù 13 0 0 0 0 0 0 Ngaøy th öù 14 0 0 0 0 0 0 Toång 3 1 10 2 3 9 Tyû leä (% ) 1 2 2 10 8 6 9 S au 1 4 ngaø y ke å töø n gaøy g aây nhie ãm, so á caù co øn laïi cuûa t hí nghieäm ñö ôïc giaûi p haåu ñ eå phaâ n laäp vi kh uaån gaây beän h. Ke át quaû ñöôï c trình baøy ôû baû ng 4 .12 . Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 55 - Baû ng 4.12 Keát quaû p haân laäp sau kh i gaâ y nh ieãm vôùi v i k hu aån Streptococcus sp. Loâ Maät ñoä n uoâi (con /beå) Soá caù nh ie ãm (con ) S oá caù nh ieãm caû loâ (co n) T æ le ä caù nhie ãm caû loâ (% ) ÑC 2 5C 5 0C 100C 25 50 1 00 0 0 1 2 3 1 22 1 2 2 2 2 TN 2 5E 5 0E 100E 25 50 1 00 0 0 5 2 3 14 8 6 1 4 Qua h ai baûng ke át quaû treân chuùng toâi nh aän th aáy : Tro ïng löô ïng trung b ình cuûa caù trong caùc beå ô û caû 2 loâ k ho âng ch eânh leäch nh au n hieàu neân aûnh hö ôûng cuûa tro ïng löôïng leân ñ aùp ö ùng mi eãn dòch cuûa caù laø raát ít. Ty û leä caù haáp hoái ôû t aát caû caùc lo â thí ng hieäm ñeàu kh oân g coù söï cheânh leäch lôùn , d ao ño äng töø 2% - 12%. Ñieàu n aøy chöùng t oû chuûng vi k hu aån Streptococcus sp. söû du ïng g aây beän h cho caù coù ñoäc löïc thaáp. Co ù theå ngu ye ân n haân chính laø do chuûn g vi khu aån ñ öô ïc b aûo quaû n tro ng th ôøi gian k haù d aøi. Ñoái vô ùi caù nuo âi ô û caùc lo â coù maät ñoä thaáp (25 vaø 5 0 con /be å) coù v aø khoâng coù t ieâm F KC, tyû le ä caù nh ieãm Streptococcus sp. khoâ ng kh aùc nh au . Nhö vaäy k haû naê ng baû o ho ä mieãn dò ch cu ûa caù ôû caùc loâ naø y k ho âng ñö ôïc the å hi eän roõ. Ty û leä caù caû m nh ieãm ôû caùc lo â n uo âi maä t ñ oä cao (1 00 con/beå) g iöõa caù coù tieâm v aø k ho âng tieâm FKC coù söï kh aùc b ieät roõ re ät (14% so vô ùi 22%). Coù th eå do caù ôû loâ tieâm F KC co ù kh aû n aên g choáng chòu stress do maät ño ä cao toát hôn so vôùi caù ôû l oâ k ho âng tie âm F KC. Ñoái vôùi caù c loâ caù kh oâng tie âm F KC, tyû leä caù n hi eãm Streptococcus sp . ô û loâ 1 00 con /be å cao hôn nhi eàu so v ôùi loâ 25 v aø 50 con/b eå. Ñie àu naøy chö ùng toû söùc ñe à kh aùn g cuûa caù keùm hôn kh i nuoâ i ô û maä t ñoä cao. Qua k haûo saùt ôû th í n gh ieäm naø y ch uùng to âi nhaän th aáy coù th eå ñ aùp öùng mieãn d òch cuûa caù co øn n ho û chöa coù bieåu h ieän roõ raøn g. 4.4 Keát Quaû Thí Nghieäm Khaûo Saùt Ñaùp ÖÙng Mieãn Dòch Caù Tro ng thí nghieäm naø y chu ùng toâi söû d uïng caù thí ngh ieäm coù t roïng lö ôïng lôùn h ôn so vôùi caù ô û th í nghie äm tröôùc. Chuùng toâi tie án h aønh tie âm FKC v aøo xo an g buïn g caù nh aèm k ieåm tra tro ng maù u caù coù kh aùn g theå k haùng Streptococcus sp. h ay khoâ ng, thôøi g ian n uo âi coù aûnh hö ôûng ñ eán sö ï h ình thaønh kh aùng theå khoân g. Thí ng hieäm ñöôï c t heo do õi tro ng 40 n gaøy k eå töø n gaøy t ieâm. Keá t qu aû thí nghieäm ñöôï c trình b aøy qua baûng 4.13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 56 - Baû ng 4.13 Keát qu aû thö û ph aûn öùn g ngöng keát nh anh t reân phieán kín h h uy eát t hanh caù vaø F KC ôû noàn g ñoä 1 mg/ml Keát quaû th öû p haûn öùng ngöng ke át Loâ thí nghie äm Tro ïng löô ïng trun g bì nh (g/con ) So á laàn p ha l oaõ ng h uy eát t hanh Ng aøy th öù 0 Ngaøy th öù 7 Ng aøy th öù 10 Ngaøy thö ù 15 Ng aøy th öù 20 Ng aøy th öù 25 Ngaøy th öù 30 Ng aøy thö ù 35 Ngaøy t höù 40 Kích th ích 1 laàn 85 .8 0 2 4 8 16 - - - - - + + + + + + + + + + + + + + - + + + - - + + - - - + - - - - - - - - - - - - - - Kích th ích nh aéc laïi 88 .9 0 2 4 8 16 - - - - - khoâ ng thö û ph aûn ö ùng k hoâng th öû p haûn öùng khoâ ng thö û ph aûn ö ùng + + + + + + + + + + + + + + - + + + + - + + + - - Qua b aûn g k eát q uaû , chu ùng ta thaáy raè ng ô û loâ k ích th ích mieãn d òch moät l aàn thì caù cho ñaù p ö ùng mie ãn d òch khaù nh an h. Töø ng aøy thö ù 7 ñ aõ ch o phaûn öùn g ngöng keát maï nh (n höng tröôùc ñoù thì aâm tính hoaø n t oaøn) keùo daø i ñe án ngaø y thöù 1 0 , v ôùi so á laàn p ha loaõng h uy eát th anh ñeán 16 laàn. Töø n gaøy th öù 15 t rôû ñ i thì ph aûn öùn g n gö ng keát dö ôn g t ính vô ùi soá laàn ph a loaõng hu ye át th an h g iaûm d aàn . Ñe án n gaøy thöù 35 thì thaáy phaûn öùng n gö ng ke át aâ m tính . ÔÛ loâ k ích th ích mieãn dòch n haé c l aïi, ñ eán ng aøy thö ù 20 chuùn g toâi mô ùi th öû ph aûn ö ùng ngöng keát, keát qu aû döông tính maïnh v aø nhanh keùo daø i ñe án ngaø y t höù 25 cuõng vôùi soá l aàn pha lo aõn g huyeá t th an h ñeán 16 l aàn . Töø n gaø y thöù 3 0 trô û ñi thì p haûn öùng ngöng k eát döông tính vôùi soá l aàn ph a l oaõng hu ye át th an h giaû m d aàn . Ch uùng to âi nhaän th aáy , n eáu k ích th ích mi eãn d òch moät laàn, huyeá t th anh cuûa caù cho ph aûn öùng n gö ng ke át döông tính gi aûm nh anh h ôn so vôùi huyeá t thanh caù ôû tron g lo â ñ öô ïc k ích t hích mie ãn dòch nhaé c laïi. Be ân caïn h ñ où, chuùng toâi cu õng k ie åm tra caù kh oûe döôù i ao cuûa traïi thö ïc ngh ieäm Kho a Thu ûy saûn ñe å tie án h aønh laáy maù u th u h uy eát t hanh thö û ph aûn öùn g ngöng keát töông tö ï nh ö ño ái vô ùi caù ñaõ tie âm FKC. Keát qu aû ph aûn öùng ngöng keát aâ m tính , chöùn g minh ñ öô ïc raè ng tro ng maùu caù ñöôï c t ieâm FKC t hì co ù saûn s inh ra kh aùng t heå. S au 30 ng aøy the o doõi laáy maùu thu huyeá t th an h vaø ch o phaû n öùng ngöng keát vô ùi v i kh uaån phaâ n l aäp ñöôï c ñe å kieåm tra k haù ng huye át th an h, so á caù coøn laïi cu ûa th í n gh ieäm Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 57 - ñ öô ïc g aây nh ieãm Streptococcus sp . ôû caù c noàn g ñoä khaù c nh au . Theo do õi trong 14 ng aøy , k eát quaû ñ öô ïc t rình baø y qu a b aûng 4.14. Baû ng 4.1 4 Keát qu aû gaây k ích th ích mieãn dòch ôû caùc n oàng ñoä g aây nh ieãm Streptococcus sp. kh aùc n hau No àng ño ä vi k hu aån (CFU/mL) Lieàu t ieâm (mL ) No àng ño ä FKC (mg /ml nö ôùc muoái sinh lyù ) S oá laàn tie âm v accine Soá caù th í nghie äm (con /beå) Soá caù cheát (co n) Tæ l eä ch eát (% ) 1, 58 *1 06 0,2 1 2 laàn (1&15 ) 15 0 0 0,2 1 1 laàn (ngaøy 1) 15 0 0 1. 58 *1 04 0,2 1 2 laàn (1&15 ) 15 0 0 Cu oái ñôï t thí nghieäm, taát caû soá caù cuû a thí nghieäm ñöô ïc gi aûi pha åu ñe å ph aân laäp v i k hu aån gaây beän h. Keát quaû ñ öô ïc t rình baøy ôû b aûng 4.1 5. Baû ng 4.15 Keát quaû p haân laäp sau kh i gaâ y nh ieãm vôùi v i k hu aån Streptococcus sp. Noàng ño ä vi kh uaån (CFU/ml) S oá laàn tie âm v accine FKC S oá caù giaûi p haåu (con) Soá caù bò nh ieãm (co n) Tæ leä caù bò n hieãm (%) 1,58*10 6 2 laàn (1 &15) 1 5 0 0 1 laàn (ng aøy 1 ) 1 5 0 0 1,58*10 4 2 laàn (1 &15) 1 5 0 0 Keát qu aû ôû h ai baû ng treân chuùng toâi nh aän th aáy caù coù t roïng lö ôïng t run g b ình töø 80 – 9 0 g /con ñuô ïc tieâm FKC co ù ñaù p ö ùng mieãn dòch toát v ôùi v i khuaå n maëc du ø caù ñöôï c tie âm vôùi noàn g ñoä vi khu aån kh aù cao (1,5 8x 10 6CFU/ml). Ñieàu naøy chöùng to û FKC coù k haû naê ng baû o veä caù kh oûi be änh ôû caû hai lo â kích thí ch mi eãn dòch mo ät laàn cuõng nhö k ích th ích nhaé c laïi. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 58 - V. KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ 5.1 Keát Luaän Qua qu aù trình ñ ieàu tra v aø n gh ieân cö ùu chuùng toâi ruùt ra ñöôïc moät soá k eát lu aän sau: Veà k eát qua û ñi eàu tra: Th aâm n ieân kinh ng hieäm cu ûa caù c hoä nuoâ i beø laø raát t haá p so vôùi caùc hoä nuo âi ao. M aät ñ oä caù th aû n uo âi ô û caù c be ø coøn töô ng ñ oái cao. Be änh cu ûa caù roâ phi ño û ch æ x aûy ra t reân caù nuoâ i beø vaø taäp tru ng nh ieàu v aøo thaùng 3 -5 v aø thaùng 9-11. Streptococcus sp. laø taùc nh aân ch ính gaây b eänh treân caù roâ ph i ño û nuoâ i beø t ro ng ñ ôït d òch beän h thaùng 3-4 . Caù c lo aïi k haùng sinh ñöôï c söû duïng chu û yeáu ñe å trò beänh do Streptococcus sp . g aây ra nhö En ro -Colist in, Enroflox acine, Ka ne oqu ine. Veà k eát qua û ng hieân cöùu thí nghieäm: ÔÛ caù coù troïng löôïng t rung bì nh töø 25 – 4 5 g/ con k hi ñöôï c tieâm FKC thì ñ aùp ö ùng mi eãn dòch ye áu, khoâng ñuû ñeå b aûo veä cô theå caù kho ûi caûm n hie ãm. Caù co ù troïn g lö ôïng trung b ình 80 – 90 g/con kh i ñöôï c tie âm FKC th ì cho ñ aùp ö ùng mi eãn dòch cao. 5.2 Ñeà Nghò M aät ñ oä caù thaû nuoâ i ô û caù c hoä nuo âi beø caàn ñöôï c kh oán g che á tro ng khoaûng 1 00 - 1 50 con/ m3, nh aát l aø v aøo caùc th aùn g ch uy eån mu øa naé ng-mö a (3 ,4, 5) v aø cu oái heø (9,1 0). Tru ng taâm k hu yeán noâng caàn toå chö ùc caù c lôùp taäp hu aán veà caùch p ho øng trò b eänh v aø taïo ñieàu k ieän thu aän lôïi ñeå ng öô øi daân coù th eå tham g ia t rao ñ oåi v aø h oïc hoûi k inh n gh ieäm laãn n hau. Caù c th í n ghi eäm taïo ñaùp ö ùng mieãn d òch cho caù caà n ñöô ïc th öïc hi eän vôùi so á laàn laëp laïi lôùn hôn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 59 - Tieá p t uïc kh aûo saùt caùc yeáu toá aû nh hö ôûng k haù c ñoái vô ùi kh aû n aêng ñ aùp öùn g mieãn d òch cuûa caù nhaè m tìm ra phöô ng ph aùp vaccin e tieâm coù hie äu q uaû . Th öû nghieäm vaccine cho caù b aèn g caùc phöôn g p haùp kh aùc nh au nh aèm tìm ra p hö ôn g phaù p v accine h ieäu qu aû. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 60 - TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Taøi lieäu tieáng Vieät Baù o caù o Hie än traïng n uo âi troàn g thu yû saûn v en ñ oâ Th aønh phoá Hoà Chí Minh , 2002. Khoa Th uûy s aûn trö ôøng Ñaïi ho ïc Noâng Laâm Tp. Hoà Ch í Minh. Baù o caù o Ke át qu aû giaùm saù t k hu vöïc nu oâi caù beø treân so âng Taéc - Qu aän 9 Tp. Hoà Ch í M inh , 2004 . S ôû t aøi n gu ye ân v aø moâi tröôøn g T p. Ho à Chí Minh, Ch i cu ïc baûo veä moâi tröô øng . NGUYEÃN THÒ NG OÏC BÍCH, 2 005. Khaûo saùt moät soá ñaëc ñieåm gaây beänh cuûa caùc vi khuaån phaân laäp töø caù roâ phi (Oreochromis sp.) n uo âi beø. Luaän v aên toát n gh ieäp Kho a Thu ûy s aûn t röô øng Ñaïi hoï c Noâng Laâm Tp . Ho à Ch í Min h. NGUYEÃN T RI CÔ, 20 04 . Ñieàu tra tình hình nuoâi, dòch beänh treân caù roâ phi nuoâi beø ôû Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long vaø caùch phoøng trò. Luaä n vaê n toát n gh ieäp Kho a T huûy saû n tröôøn g Ñaï i Hoïc No âng Laâm Tp . Hoà Chí Minh. TRAÀN TROÏNG CHÔN, 2000. Beänh caù-toâm. Baøi g iaûng toùm taét Kho a Thuûy saûn tröôøng Ñaïi ho ïc Noâng Laâm Tp. Hoà Ch í Minh. NGUYEÃN THÒ DI EÄU, 20 05 . Nghieân cöùu söû duïng chaát trích daïng cao alcol caây sôn cuùc hai hoa (Wedelia biflora) ñieàu trò beänh do vi khuaån Streptococcus sp. treân caù roâ phi. Lu aän vaê n toát ngh ieäp Kho a T hu ûy saûn trö ôøng Ñaïi ho ïc Noâng Laâm Tp . Hoà Chí M inh . VOÕ THÒ T HANH GIANG, NG UYEÃN VOÕ THÒ HOAØ NG MINH, L ÖÔ NG THÒ SA O THÖÔ NG, 20 05. Khaûo saùt moät soá moâ hình nuoâi thuyû saûn nöôùc ngoït taïi moät soá quaän huyeän ven ñoâ thaønh phoá Hoà Chí Minh. Luaän v aên toát nghieäp Kho a Th uûy saû n tröôøn g Ñaï i hoïc Noâng Laâm Tp . Hoà Ch í M inh . LEÂ VAÊN HUØNG, 2 002. Giaùo trình mieãn dòch hoïc thuù y. Nhaø xu aát b aûn Noân g Ngh ieäp Th aøn h phoá Hoà Chí M inh . P HAÏ M THÒ KIEÀU OANH, 20 05. Khaûo saùt hieän traïng ngheà nuoâi caù beø phöôøng Taân Mai-Tp.Bieân Hoaø, tænh Ñoàng Nai. Luaän v aên toát ngh ieäp Kho a T hu ûy saûn tröôøng Ñaïi ho ïc Noâng Laâm Tp. Hoà Ch í Minh. NGUYEÃN N HÖ PHO, 20 04 . Thuoác duøng trong thuûy saûn. Baøi g iaûng Kh oa Thu ûy saûn trö ôøn g Ñaï i hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Ch í M inh . Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 61 - TRAÀN AÙI QUOÁC , 1996. S aûn xuaá t gio áng caù ro â ph i t oaø n ñö ïc. Lu aän vaê n to át ngh ieäp Kho a Thu ûy s aûn t röô øng Ñaïi hoï c Noâng Laâm Tp . Ho à Chí Min h. TRAÀN THÒ M INH TAÂM , 20 04 . Nghieân cöùu beänh nguy hieåm thöôøng gaëp treân caù roâ phi (Oreochromis spp) nuoâi thaâm canh. Vieän ngh ieân cöùu Nuoâi troàng thu ûy saû n II. BUØI QUANG TEÀ, 19 98. Giaùo trình Beänh cuûa ñoäng vaät thuûy saûn. Nhaø xuaá t b aûn Noâng Ngh ie äp Haø Noäi. NGUYEÃN HÖÕU THÒNH, 200 4. Moät soá thoâng tin veà lieân caàu khuaån Streptococcus iniae gaây beänh treân caù nuoâi. Bo ä moân quaûn lyù sö ùc khoeû ñoäng vaä t thuyû saûn, kh oa Th uyû Saûn t röô øng Ñaïi Ho ïc No âng Laâm thaø nh phoá Ho à Chí Minh. VOÕ VAÊN T UAÁ N, 2005. Hieän traïng vaø tình hình beänh vi khuaån treân caù roâ phi ñoû nuoâi loàng beø taïi tænh Ñoàng Nai. Lu aän vaê n toát nghieäp Kh oa Thu ûy saû n t röô øng Ñaï i h oïc Noâng Laâm Tp . Hoà Chí Minh . NGUYE ÃN VAÊN TÖ, 20 04 . Taøi lieäu kyõ thuaät saûn xuaát gioáng caù roâ phi toaøn ñöïc. Trö ôøn g Ñaï i hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Ch í M inh . TRAÀN VAÊN VYÕ, 19 99 . 35 caâu hoûi ñaùp veà nuoâi caù roâ phi. Nh aø xuaá t baûn Noâng Ngh ieäp Haø Noäi. h ttp: //www. fisten et.gov .v n h ttp: //www. so nongnghie p.hoch imin hcity .gov.vn h ttp: //www. ctu .e du. vn /co llege s/ aquacu lture /aqu afishd at a/in dex. htm Taøi lieäu tieáng Anh American, Inc. “T ilapi a dise ases 10 1”. S ep tembe r 10t h, 2 00 3. URL: http ://www. ame ricultu re. co m/d ese ase. htm KLESIUS, P. H., S HOEMAKE R, C. A. AND EVAN, J. J. , 20 00 . Efficacy of single and combined Streptococcus iniae isolate vaccine administered by intraperitoneal and intramuscular routes in tilapia (Oreochromis niloticus). Aqu acu lture , 188 : 237-246 . KLESIUS, P. H. , SHOEMAKER, C. A. AND EVAN, J. J., 1 999. Efficacy of a killed Streptococcus inniae vaccine in tilapia (Oreochromis niloticus). Bul letin o f the Eu ropean Association o f Fish Patho log ists, 1 9: 39 – 4 1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 62 - M ARTIN A. M., 1994. Fisheries Processing Biotechnological applications. Chapman & Hal l, 1 7: 432 – 462. P OP MA T. an d M. MASSER, 19 99 . Tilapia, life history and biology. URL: h ttp: // www. aqu an ic. org /publicat/usd a_ rac/srac/2 83fs.pdf. S TOLEN, J. S., FLECHER, T . C., ANDER SON, D. P., ROBERSON, B. S ., M UISWIN KE L, W. B. v an , 1990. Techniques in Fish Immunology. S OS P ubl icatio ns, 9 : 8 1 – 8 6. TAN, Z. AND ENRI GHT, W. , 20 04 . Bacterial diseases in farmed fish in Asia. As ian Aqu acu lture Magazine , Novembe r/Decemb er 200 3: 18 - 19 . WEINS TEI N M. R, MARGARE T LITT , M. D., KERTESZ D. A., WYPE R, P ., ROSE, R. N. D., COULT ER, M., MACGEER, A., FACKLAM, R., OSTACH. C., WILLAY, B. M ., BORCZYK, A. AND LOW, D. E. 1 997. Ivasive infections due to a fish pathogen, Streptococcus iniae. The Ne w En gland Jou mal o f Me di cine. 337: 589-59 4. h ttp: //www. elsev ie r.nl/locat e/aqu a_on line h ttp: //www. so i.wid e.ad. jp/class/2 00 30 03 2/slides/0 5/3 .h tml h ttp: //www. sp aq uacultu re.co m Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 63 - PHUÏ LUÏC Phuï luïc 1: Bieåu maãu ñieàu tra I. T hoân g tin ch un g veà no âng ho ä 1 . T eân ch uû h oä: .. .... ..... .... ..... ..... .... .... ..... ..... .Tuo åi: ........ .... .. Giôùi tính : . .... ..... .... ..... .... . Ñòa chæ : ........ .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... . 2 . T rình ño ä vaên hoù a a. M uø chö õ b . Caáp 1 c. Caá p 2 d . Caáp 3 e . Treân caá p 3 3 . Ng heà nghie äp ch ính a. T huûy saûn b . Noâng nghie äp c. Kh aùc 4 . T haâm n ieân k inh ng hieäm: .... ..... .... ..... . (naêm). 5 . Ñaõ tö øng tham gia lôù p t aäp hu aán khuy eán noâng veà chuye ân ñeà thuûy saû n? a. Co ù b . Kho âng 6 . Ho ïc hoûi kinh nghieäm töø ñ aâu ? a. Caù n boä khuyeán noâng . b . Baùo, ñaøi , tiv i. c. Ho äi n oân g d aân . d . Khaùc. 7 . Vu øng nöôù c n uo âi ôû ñaây ñ aõ töøn g b ò o â nh ieãm? a. Co ù b . Kho âng 8 . Ne áu coù , ng uo àn g aây o â nh ieãm do: a. Nö ôùc th aûi sinh ho aït. d . Be ø nu oâi khaù c. b . Nöôùc th aûi co âng ng hie äp. e . Khaùc. c. Nö ôùc th aûi no âng ng hie äp. 9 . Kh i nguoà n nö ôùc bò oâ n hieãm, anh (ch ò) k haé c phuï c nhö the á naøo? ..... .... ..... .... ..... .... . ......................... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... . 1 0. S oá löôïng beø nuoâi hieä n coù : .. ..... .... ..... .... (b eø). 1 1. T heå tích moãi be ø: .... .... ..... .... ... (m3). a. Daøi: . .... ... (m) b . Ro äng: . ..... ...(m) c. Cao : .... .... (m) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 64 - II. Caù c vaá n ñeà lieân q uan ñ eán vieäc nu oâi 1 2. An h (ch ò) coù xöû l yù beø t rö ôùc k hi thaû nuoâ i kh oâng? a. Co ù b . Kho âng Ne áu coù , xi n cho b ieát: Loaïi hoù a chaát Lieà u löô ïng & caù ch xöû lyù Thô øi g ian xöû ly ù 1 3. Hìn h thö ùc nuo âi: a. Ñô n (M aät ñoä thaû : ........ ..... .... ..... .... ..... .) b . Gheùp Ne áu nuo âi gheùp , x in cho bieá t:  Ñoái töô ïng gheùp vôù i caù roâ phi :........ ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..  Tæ leä ghe ùp: . .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..  M aät ñ oä thaû nuoâi: . .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .. 1 4. An h (ch ò) coù xöû l yù caù gio áng tröô ùc kh i th aû nuo âi? a. Co ù b . Kho âng Ne áu coù , xi n cho b ieát: Loaïi hoù a chaá t Lieàu löôïng & caùch xö û lyù Th ôøi gian xöû lyù 1 5. Caù ch th aû gio áng :  Th aû lieàn xu oán g beø sau kh i v aän ch uy eån caù ñeán ?  Ch o b ao caù xuoá ng beø k ho aûng 1 0 – 20 phuù t roài môùi th aû?  Khaùc: .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... . 1 6. T höùc aên vaø caù ch cho aê n:  Anh (chò) söû d uïng th öùc aê n v ie ân h ay thöùc aên che á bi eán? . .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... .  Neáu laø thöù c aên v ieân th ì anh (ch ò) choïn thö ùc aên cuûa co âng ty naø o? .... ..... .... ..... .... .  Anh (chò) co ù cho aên keát hôïp g iöõa 2 loaïi thöùc aên vi eân & cheá b ieán kh oâng? Tæ le ä k eát hôïp g iöõa thöùc aên v ieân /ch eá bieán l aø b ao n hie âu?.... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... .  Neáu laø thöù c aên che á bieán thì phoá i troän nh ö the á naøo? . ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... .  Ngaøy cho aên bao n hieâu laàn ? . .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... .  Ch o aê n khi naø o? . .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... .  Lö ôïn g ch o aê n ra s ao? .. .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... .... ..... ..... .... ..... .... .  Caê n cöù vaøo ñ aâu ñ eå ñ ònh ra löô ïng thöù c aên cho p huø hô ïp? .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... .  Giaù caû th öùc aê n nhö th eá n aøo ? . .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... . 1 7. T hôøi g ian 1 vuï nu oâi: .. ..... .... ..... ..... .... ... (thaùng ). Tö ø th aùn g .... ..... .... ..... ..... .... . Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 65 - Cô õ caù t hu ho aïch: ................. .... ..... .... (co n/k g). Naêng suaát th u hoaï ch: ..... .... ..... ..... .... . (k g/beø). Giaù b aùn : .. ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... ..(ñ oàng /k g). III. Vaán ñeà dòch be änh 1 8. An h (ch ò) coù s öû duï ng hoùa ch aát ñeå phoøn g beä nh ñ ònh k ì cho caù k ho âng ? a. Co ù b . Kho âng Ne áu coù , xi n cho b ieát: Giai ño aïn tuoåi L oaï i thuoác Lie àu löô ïng & caù ch duøn g 2 9. Ñie àu kieän moâ i tröôøng nöôù c lu ùc xaû y ra d òch beä nh? .. .... ..... .... ..... ..... .... .... ..... ..... .... . ......................... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... . 2 0. Nh öõn g beä nh thöô øng x aûy ra treân caù roâ ph i nuo âi taïi v uøng n aøy ? ................. .... ..... .... . ......................... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... . 2 1. Be änh ch æ x aûy ra tre ân caù ro â ph i hay treân taát caû caù c loaøi caù k haù c ñ öô ïc nuoâ i gheù p t rong beø ? . ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... . 2 2. Be änh ......................... ..... .... ..... .... ..... .... : A. Trieäu chö ùng : ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... . B. Tìn h traïng che át: 1 . Raû i raùc 2 . Haøng loaï t 3 . Kho âng cheá t C. Tæ leä che át: .... ..... ... % D. Muøa x aûy ra dòch beä nh: 1 . Muøa n aén g 2 . Muøa mö a E . Th aùng x aûy ra be änh :.... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... . F . Tu oåi maé c be änh: 1 . Döô ùi 1 th aùng tu oåi 3 . Töø 3 – 4 thaùng tu oåi 2 . Töø 1 – 2 thaùng tu oåi 4 . Töø 5 thaù ng tu oåi t rôû leân 2 3. An h (ch ò) coù xöû l yù hoù a chaát hay kh aùn g s inh k hi be änh xaû y ra khoâ ng ? a. Co ù b . Kho âng Ne áu coù , xi n cho b ieát: Loaïi beän h Ho ùa ch aát / kh aùng sinh Lieà u löô ïng & caùch duø ng Keát qu aû Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. - 66 - 2 4. An h (chò ) bie át ñ öôïc caùc th oâng t in v eà beän h, thu oác (h oùa ch aát, kh aùn g s in h) v aø caù ch d uøn g t öø ñ aâu ?. .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... .... ..... ..... .... ..... .... ..... .... . 2 5. Kh i beø anh (chò) nhi eãm beänh , caùc b eø x un g quanh coù nhi eãm be änh khoâng? a. Co ù b . Kho âng Ne áu coù , xi n cho b ieát thô øi gi an (caùch nhau bao n hie âu ngaø y)? .... ..... .... ..... .... ..... .... . Bi eåu hie än b eänh: a. Gio áng nh au b . Khaùc nh au Neáu khaù c, xin cho bi eát t heâm: Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only.