- Phân tích những đổi mới bước đầu trong kinh doanh xăng dầu ở nước Cộng
hoà Dân chủ nhân dân Lào và những thành quả mà công cuộc đổi mới đó đã mang
lại; phân tích thị trường xăng dầu Lào, phân tích thực trạng kinh doanh và thực
trạng quản lý ở Công ty xăng dầu Lào, tìm ra những thành công, bài học kinh
nghiệm cũng như yếu kém và nguyên nhân của Công ty hiện nay.
- Đề xuất phương hướng đổi mới quản lý ở Công ty xăng dầu Lào trên các
mặt: thống nhất nhận thức quan điểm hiệu quả trong kinh doanh xăng dầu, phát
triển và hoàn thiện cơ chế kinh doanh phải gắn bó chặt chẽ với chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước, hiện đại hoá quản lý công ty, mở rộng quan hệ hợp tác
quốc tế.
93 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 2813 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Đổi mới quản lý ở Công ty Xăng dầu Lào, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ty Xăng dầu Lào còn thiếu một chiến lược phát triển lâu dài và bài
bản, thể hiện ở tình trạng đầu tư chưa đồng bộ, chưa thống nhất giữa các địa bàn và
chi nhánh, tính hiệu quả của các khoản đầu tư chưa cao.
Yếu kém này một phần do hoạt động kinh doanh xăng dầu ở nước CHDCND
Lào phát triển thiếu quy hoạch, nếu có quy hoạch cũng không sát với thực tiến, phát
triển không đồng bộ, có lúc, có nơi còn có sự mất cân đối nghiêm trọng.
- Việc duy trì và mở rộng thị phần chưa được quan tâm đúng mức trong công
ty. Mặc dù với sự xâm nhập thị trường của 15 doanh nghiệp khác thì thị phần của
Công ty giảm là điều không tránh khỏi, nhưng để xu hướng đó keo dài cho đến những
năm gần đây, khi thị trường đã ổn định là điều mà Công ty không mong muốn. Có thấy
xu hướng giảm thị phần của Công ty qua bảng 2.7.
Bảng 2.7 : Chiều hướng giảm thị phần của CTXD Lào
giai đoạn 2001-2005 [32, tr.42]
Chỉ tiêu Đơn vị 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Kế hoạch triệu lít 152 159,24 175,69 185,10 156,44 165,64
Thực hiện % 92,4 104,06 99,01 91,65 103,95
Doanh số triệu lít 140,5 166,59 173,95 169,64 162,64
Tỷ lệ chênh lệch % 2,8 18,5 4,43 (2,15) (4,42)
Chiếm thị
trường
% 46 48 47 43 41
Sơ đồ 2.2: Tỷ lệ chiếm thị trường của CTXD Lào
-10
0
10
20
30
40
50
60
2001 2002 2003 2004 2005
Tû lÖ më réng
ChiÕm thÞ tr- êng
Tình trạng thị phần có chiều hướng giảm xuống hay số lượng bán giảm đã
báo hiệu cho Công ty xăng dầu Lào tình thế nguy hiểm. Nếu Công ty không chủ
động tìm cách lấy lại thị trường tương xứng thì vai trò chủ đạo dẫn đầu kinh doanh
xăng dầu của Công ty có thể bị đe doạ. Nếu thả lỏng việc chiếm thị trường, để thị
phần giảm xuống nữa sẽ dẫn đến ảnh hưởng xấu đến việc chuyển đổi Công ty xăng
dầu Lào trở thành công ty quốc gia.
- Công tác quản lý nhân sự chưa hoàn thiện, thể hiện ở những vấn đề còn nổi
cộm về số lao động tuổi cao khá lớn, số cán bộ sai phạm vẫn còn và chưa được sử
lý nghiêm minh, công tác đào tạo và quy hoạc chưa đem lại hiệu quả thiết thực,
công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ còn hình thức làm cho năng suất lao động của
Công ty chưa có sức cạnh tranh.
- Bộ máy quản lý và cơ cấu tổ chức kinh doanh của Công ty ít nhiều vẫn còn
cồng kềnh, thông tin truyền đạt chưa nhanh, Công ty mẹ duy trì quản lý tập trung
quá cao làm cho một số chi nhánh ỷ lại, không nỗ lực khai thác tiềm năng của chính
họ. Những yếu kém này làm cho chi phí quản lý của Công ty vẫn cao, mặc dù công
ty đã cố gắng cải thiện trong những năm gần đây. Nếu cứ để tình trạng như vậy thì
sức cạnh tranh của Công ty có nguy cơ giảm thấp.
- Cung cách hoạt động và quản lý của Công ty vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi
cách làm bao cấp, nhất là trong lĩnh vực điều hành giá, đầu tư và trả lương cho
người lao động. Sở dĩ Công ty chưa muốn rời bỏ chế độ bao cấp vì Nhà nước chưa
phân biệt rạch ròi trách nhiệm thực thi nhiệm vụ chính trị và trách nhiệm kinh
doanh của Công ty. Nhiều cán bộ chủ chốt của Công ty trưởng thành từ cơ chế cũ
cũng ngại thay đổi.
2.3.2.2. Nguyên nhân yếu kém ở Công ty xăng dầu Lào
Vì Công ty Xăng dầu Lào là doanh nghiệp nhà nước nên nguyên nhân yếu
kém của Công ty xuất phát từ cả Nhà nước và Công ty.
* Nguyên nhân từ phía Nhà nước:
Nhà nước Lào đã thiếu sự chuẩn bị chu đáo cho phát triển thị trường xăng
dầu Lào theo hướng cạnh tranh. Hạn chế độc quyền là một chủ trương đúng đắn của
Đảng và Nhà nước Lào. Song do tính chất đặc thù của lĩnh vực kinh doanh xăng
dầu, việc "bung ra" trong thực tế phải có kế hoạch, chỉ đạo và tổ chức chặt chẽ. Vấn
đề này những năm qua chưa được quan tâm và chú ý đúng mức nên đã để xảy ra
những hiện tượng lộn xộn sau đây:
- Hiện nay, trong thực tế, ở thị trường xăng dầu Lào có 16 công ty được cấp
quota nhập xăng dầu vào kinh doanh trong nước. Vì có quá nhiều chủ thể hoạt động
nên việc phân chia chức năng nhiệm vụ, địa bàn, nguyên tắc hoạt động không thống
nhất. Một số doanh gnhiệp thậm chí không có đến kho bể để dự trữ xăng dầu, xe xi
téc nhập vào rồi đi chào bán. Thị trường xăng dầu Lào đang ở trong tình trạng
"mạnh ai nấy làm".
- Thiếu bình đẳng trong cạnh tranh: Thiếu sự đầu tư đồng bộ, các công ty,
đơn vị ngoài Công ty xăng dầu Lào chỉ tiến hành hoạt động kinh doanh ở những
thành phố lớn như thủ đô Viêng Chăn, tỉnh Khăm Muộn, tỉnh Xa Văn Na Kệt, tỉnh
Chăm Pha Sắc, đây là những tỉnh thuộc phía Nam Lào, đường đi thuận lợi, không
phải vừa qua sông, qua đèo, núi cao như miền Bắc Lào. Còn những nơi kinh doanh
khó khăn, hiểm nghèo, vùng sâu, vùng xa, thì phó thác cho Công ty xăng dầu Lào
đảm nhiệm. Vì vậy trên thực tế những công ty kinh doanh đó đã cạnh tranh không
lành mạnh, thậm chí còn lũng đoạn thị trường xăng dầu ở Lào vào những lúc Công
ty Lào gặp khó khăn.
- Nhiều công ty không có đủ cơ sở vật chất, cán bộ kỹ thuật và trang thiết bị
chuyên dùng vẫn đứng ra kinh doanh xăng dầu, dẫn đến tình trạng không bảo đảm
an toàn, gây ô nhiễm môi trường...
Tình trạng đầu tư xây dựng phân tán trước quy hoạch dẫn đến có những địa
bàn nhiều quá, có những địa bàn khác lại thiếu. Chưa có sự điều hoà, phối hợp nhu
cầu nhập theo từng chủng loại xăng dầu, nên thực tế có lúc có nơi có sự mất cân đối
lớn về từng mặt hàng nhất định. Các công ty khác ngoài Công ty xăng dầu thường
kinh doanh theo kiểu "đánh quả" từng phi vụ một. Mặt hàng nào đang "khan" thì họ
ngừng không bán để tăng giá.
Phương thức kinh doanh như trên đã làm cho động thái của thị trường diễn ra
rất thất thường, không ổn định, thường xảy ra nơi thừa, nơi thiếu. Rõ ràng những
yếu kém nêu trên thể hiện sự thiếu chỉ đạo, thiếu quy hoạch phát triển đồng bộ của
ngành kinh doanh xăng dầu ở Lào những năm qua.
Ngoài ra, quản lý Nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu còn lỏng
lẻo, nhiều sơ hở, trật tự kỷ cương trong kinh doanh chưa được đảm bảo. Sự phát
triển trước quy hoạch trong hoạt động kinh doanh xăng dầu cũng xuất phát từ
nguyên nhân quản lý nhà nước. Bởi lẽ việc điều hoà phối hợp kiểm tra và kiểm định
chất lượng xăng dầu, những vấn đề này thuộc chức năng của Nhà nước.
Nhà nước chưa thể chế hoá về nguyên tắc, tiêu chuẩn các đại lý kinh doanh
xăng dầu. Với một ngành kinh doanh quan trọng như xăng dầu, không phải lúc nào,
ở đâu bất kỳ tổ chức, cá nhân nào cũng có thể đứng ra làm đại lý kinh doanh.
Những yêu cầu và quy định cần thiết để được làm đại lý chưa được quy định cụ thể,
tình trạng trốn thuế, lậu thế còn nhiều. Việc điều tiết giá cả xăng dầu ở tầm vĩ mô
của Nhà nước chưa năng động, chưa hợp lý, giá cả thực tế trên thị trường xăng dầu
chưa được khống chế và kiểm soát chặt chẽ còn để xảy ra tình trạng bất ổn định về
giá cả cùng một mặt hàng trên cùng một địa bàn ở cùng một thời điểm.
* Nguyên nhân từ phía Công ty Xăng dầu Lào:
Mặc dù được đánh giá là đơn vị khá năng động và thành công trong công
cuộc đổi mới, chuyển sang kinh doanh theo nguyên tắc thị trường, nhưng Công ty
Xăng dầu lao không tránh khỏi các bất cập sau:
- Công ty chưa chuẩn bị đầy đủ về tri thức, kỹ năng và điều kiện để cán bộ và
người lao động chủ động đối phó với kinh tế thị trường và cạnh tranh. Nhiều cán bộ
của Công ty còn tiếc nuối cơ chế bao cấp.
- Bộ máy và cơ cấu tổ chức của Công ty chưa được quan tâm cải cách thích
đáng nên không theo kịp yêu cầu của kinh tế thị trường. Nhiều quy chế quản lý nội
bộ đã lạc hậu, kìm hãm tính tích cực của người lao động chưa kịp thời được bổ
xung, chỉnh sửa.
- Công ty chưa tách bạch bộ phận phục vụ công ích và phần kinh doanh để
có cơ chế khuyến khích hợp lý.
- Công ty mới quan tâm nhiều đến đầu tư theo chiều rộng, chưa chú ý đúng
mức đến đầu tư theo chiều sâu.
Ngoài ra, các nguyên nhân khách quan như sự biến động phức tạp của thị
trường xăng dầu thế giới, tình trạng buôn lậu xăng dầu qua biên giới và những yêu
cầu chính trị quá nặng nề đặt trên vai Công ty xăng dầu cũng làm cho Công ty ít có
thời gian đầu tư cho các nhiệm vụ trọng tâm của mình.
Chương 3
Định hướng và giải pháp đổi mới quản lý
ở Công ty xăng dầu Lào
3.1. Định hướng đổi mới quản lý ở Công ty xăng dầu Lào trong những
năm tới
3.1.1. Chiến lược phát triển Công ty xăng dầu Lào phải phù hợp với chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội của Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào giai đoạn
2006-2010
Để tiếp tục đường lối đổi mới mà Đảng và Chính phủ CHDCND Lào đã đề
ra, cũng như để triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII ngày
22/03/2006 của Đảng, Công ty xăng dầu Lào phải xác định mục tiêu, đối tượng và
kế hoạch phù hợp với chiến lược của đất nước giai đoạn 2006-2010. Để tiếp tục đổi
mới, Công ty xăng dầu Lào cần hiện đại hoá và phấn đấu trở thành Công ty xăng
dầu quốc gia có khả năng đảm đương vai trò, nhiệm vụ chủ chốt, trở thành công ty
dẫn đầu đất nước.
Công ty cần nghiêm túc đánh giá kết quả hoạt động 5 năm 2001-2005 để lập
kế hoạch lấy lại thị trường năm 2006 và xây dựng kế hoạch năm 5 năm sắp tới làm
cơ sở cho việc lập phương án phát triển phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế
của cả nước, cụ thể là:
- Cần đánh giá công tác tổ chức thực hiện kế hoạch những năm qua theo nội
dung quy tụ vốn và nguồn nhân lực để triển khai kinh doanh xăng dầu cạnh tranh ở
trong nước và quốc tế, trong đó đặt mức phấn đấu cho những năm sau là giữ thị phần ít
nhất là 50%, bằng mức đạt được trong năm 2002.
- Công ty phải nghiên cứu phát triển kinh doanh đa dạng các ngành liên quan
đến kinh doanh xăng dầu như sử dụng sản phẩm phụ để mở rộng cơ cấu kinh doanh
phụ (việc sản xuất rượu Êtannon từ củ sắn...); xây dựng ngân hàng liên doanh để hỗ
trợ tài chính cho Công ty xăng dầu Lào và giúp cho việc củng cố kinh doanh. Để
xây dựng ngân hàng này Công ty xăng dầu Lào cần học kinh nghiệm của Tổng
Công ty xăng dầu PETROLIMEX Việt Nam. Ngoài ra, nếu có điều kiện Công ty
nên xây dựng công ty chuyên làm nhiệm vụ kinh doanh xuất, nhập khẩu để mở rộng
công ăn việc làm, cũng như đẩy mạnh sản xuất.
- Công ty phải nhận rõ ý tưởng và chủ trương của cấp trên, thấy được tình
hình đổi mới vừa là cơ hội vừa là thách thức của Công ty, nhận thức rõ vai trò to lớn
của Công ty đối với việc thực hiện đường lối chính sách của Đảng, kiên trì thực hiện
chiến lược xây dựng Công ty xăng dầu Lào có đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ mà nhà
nước CHDCND Lào giao phó.
- Chiến lược đổi mới Công ty xăng dầu Lào theo hướng hiện đại hoá từng bước,
vừa là vấn đề cấp bách của bản thân công ty, vừa là thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng
Nhân dân cách mạng Lào lần thứ VIII.
Công ty xăng dầu Lào phải thực hiện đường lối của Đảng, phát triển để trở
thành Công ty xăng dầu quốc gia, đào tạo cán bộ kỹ thuật, công nghệ thành thạo và
giỏi, mở rộng Công ty xăng dầu đi theo kiểu khép kín quy trình từ vận tải, xuất,
nhập khẩu đến bán lẻ, củng cố khâu dịch vụ, mở rộng thị trường, tăng thêm vốn lưu
động, nâng cao năng lực cạnh tranh với các công ty xăng dầu khác trong nước.
Để làm cho Công ty xăng dầu Lào có khả năng phát triển vững chắc dưới sự
lãnh đạo của Đảng, dưới sự quản lý của cấp trên, phải nghiên cứu và nắm chắc tình
hình trong nước, ngoài nước và của bản thân Công ty xăng dầu để đối phó hiệu quả.
Công ty vừa thực hiện kế hoạch cạnh tranh với công ty khác, vừa củng cố mình theo kế
hoạch đã đề ra trong từng thời kỳ, cụ thể là:
+ Coi công việc kinh doanh cũng như việc phát triển thị trường, tài chính, tín
dụng là nhiệm vụ trọng tâm của Công ty trong điều kiện cạnh tranh ngày càng gay
gắt.
+ Phải củng cố, nâng cao chất lượng để giúp cho việc cạnh tranh kinh doanh và
phục vụ nhiệm vụ chính trị, phát triển cơ sở kỹ thuật, tổ chức, nhân sự, bảo hiểm xã hội
một cách đồng bộ.
+ Khâu quyết định việc thực hiện chiến lược là nhân sự phải có trình độ năng
lực, có đạo đức cách mạng mới có khả năng đoàn kết với anh em bè bạn để thực
hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả cao. Vì thế, cơ cấu tổ chức của Công ty phải vững chắc và
có cán bộ đủ tiêu chuẩn, đủ sức đảm đương công việc trước mắt cũng như lâu dài của
bản thân Công ty, cũng như nhiệm vụ Nhà nước giao phó, phù hợp với tính chất cạnh
tranh có tính toàn cầu của thị trường xăng dầu.
3.1.2. Quản lý ở Công ty xăng dầu Lào phải phù hợp với xu hướng biến
đổi thị trường xăng dầu thế giới
Hiện nay tình hình thế giới có sự thay đổi nhanh chóng, có sự hoà nhập, kinh
tế - chính trị, quân sự giữa các nước khác, thành lập các khối liên kết từ kinh tế
đến chính trị và quân sự như khối NATO, khối các nước EEC, khối ASEAN,
khối APEC, khu vực thương mại tự do Bắc Mỹ, Tổ chức thương mại thế giới ...
Vì vậy, thế giới vừa có sự cạnh tranh và vừa có sự hợp tác giữa các nước phát
triển và các nước chưa phát triển và giữa các nước đang phát triển với nhau. Sự
hợp tác với các nước phát triển cho phép Lào có ưu đãi về thương mại, đầu tư và
kinh nghiệm phát triển… Lào cần tranh thủ sự giúp đỡ của các nước đã có kinh
tế vững mạnh hơn đang có nhu cầu mở rộng thương mại, đầu tư và mở rộng thị
trường như Mỹ, EU, Trung Quốc,…Sự hợp tác và cạnh tranh đó sẽ dẫn Lào đến
sự phát triển về kinh tế - xã hội, giúp Lào giải quyết được sự nghèo đói, đồng
thời cũng dẫn đến vấn đề mâu thuẫn, tạo ra sự cạnh tranh gay gắt, thậm chí diễn
ra các cuộc chiến tranh cục bộ đè bẹp kinh tế và chính trị của các nước không
nhất trí với chính sách của nước lớn.
Trong khi tình hình thế giới còn chưa ổn định, còn có sự chênh lệch về sức
mạnh quân sự, nước có quyền lớn nhất sử dụng việc hợp tác kinh tế để truyền bá
chính trị... buộc các nước đi theo đường lối chính trị, sử dụng quyền con người và
vấn đề độc lập tự do về kinh tế để gây sức ép, vừa sử dụng việc trợ giúp, vừa ràng
buộc kinh tế để giữ thế chủ động của họ, nhất là trong lĩnh vực an ninh năng lượng,
bởi vì xăng dầu đã trở thành nguồn năng lượng quan trọng nhất đối với phát triển
kinh tế trong thời đại mới hiện nay.
ở nước CHDCND Lào mấy năm gần đây cũng đã cho thấy sự tác động của
xu hướng toàn cầu hoá trên thị trường xăng dầu. Sự tham gia của các công ty có vốn
nước ngoài đã làm cho nền kinh tế sôi động hẳn lên, nhờ đó đã khuyến khích phát
triển đến 16 công ty tham gia kinh doanh xăng dầu, thúc đẩy sản xuất và giao lưu
hàng hóa, làm cho các tiềm năng của Lào trỗi dậy. Tuy nhiên, toàn cầu hoá cũng
chứa đựng những yếu tố tiêu cực của nó, mà muốn tồn tại và kinh doanh có hiệu
quả, Công ty xăng dầu Lào phải tìm tòi, nghiên cứu vận dụng cơ chế hoạt động của
nó một cách khoa học nhằm vận dụng vào quá trình quản lý ngành xăng dầu nói
chung và ở trong đơn vị, từng lĩnh vực kinh doanh nói riêng để sử dụng thời cơ do
toàn cầu hoá mang đến, cũng như tìm cách khắc phục những hạn chế, những mặt
tiêu cực của nó.
Đồng thời, Nhà nước Lào cần phải tăng cường các hoạt động về quản lý, bảo
đảm cho môi trường thị trường lành mạnh, vận động đúng hướng, đem lại hiệu quả
kinh tế - xã hội cao cho Công ty kinh doanh trong lĩnh vực xăng dầu, nhất là cho
Công ty Xăng dầu Lào. Nếu Nhà nước không làm được như vậy thì các công ty
kinh doanh xăng dầu của Lào có nguy cơ mất khả năng cạnh tranh trên chính thị
trường Lào. Bởi vì, ngay trong thời đại toàn cầu hoá, không có Chính phủ nào từ bỏ
vai trò điều tiết thị trường và trên thực tế cũng không có thị trường tự do tuyệt đối.
Sự khác nhau căn bản giữa nhà nước xã hội chủ nghĩa và nhà nước tư bản chủ nghĩa
trong việc sử dụng cơ chế thị trường là mục đích sử dụng cơ chế thị trường và bản
chất của nhà nước cho phép tạo nên sự khác biệt đó.
Vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở thời đại toàn cầu hoá
biểu hiện ở sự tác động của nhà nước đối với các hoạt động kinh tế, đối với thị
trường để phát huy những mặt tích cực, hạn chế những mặt tiêu cực, khắc phục
những khuyết tật của cơ chế thị trường tự do. Các biện pháp quản lý chủ yếu của
nhà nước đối với cơ chế thị trường là sử dụng các công cụ quản lý có hiệu lực như:
luật pháp, luật kinh tế, kế hoạch vĩ mô, giá cả, tiền tệ, tài chính, ngân hàng, chính
sách thuế, quota nhập khẩu. Đồng thời nhà nước cần thực hiện chính sách, chú ý
củng cố và phát triển kinh tế quốc doanh ở những ngành kinh tế then chốt, hỗ trợ
doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi thành các công ty hiện đại.
Xăng dầu là một mặt hàng chiến lược trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã
hội ở nước CHDCND Lào. Trong điều kiện chuyển sang kinh tế thị trường có quy
mô toàn cầu, xăng dầu cũng là một đối tượng kinh doanh thuộc ngành kinh tế then
chốt. Hoạt động kinh doanh xăng dầu của Công ty Xăng dầu Lào, một mặt phải theo
cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, mặt khác, phải tôn trọng và bảo đảm
tính chất đặc thù so với các loại hàng hóa khác để kinh doanh xăng dầu, đảm nhận
được các trọng trách nhà nước giao, phấn đấu không chỉ hoạt động có hiệu quả, mà
còn phải hoạt động phù hợp với vai trò của doanh nghiệp nhà nước kinh doanh loại
vật tư thiết yếu của sản xuất và đời sống, giữ vị trí trung tâm, chiến lược trong sự
phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.
3.1.3. Chú trọng đúng mức đến hiệu quả kinh doanh xăng dầu trong mối
quan hệ với các nhiệm vụ xã hội do nhà nước giao phó
Trong cơ chế cũ, việc hoàn thành chỉ tiêu phân phối theo kế hoạch nhà nước
là một tiêu chuẩn tối cao để đánh giá kết quả hoạt động của ngành xăng dầu.
Chuyển sang cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, hiệu quả của hoạt động
kinh doanh được nhìn nhận và đánh giá có khác trước. Trong thực tế, việc nhìn
nhận và đánh giá vai trò này của Công ty xăng dầu Lào còn nhiều ý kiến khác nhau:
Loại ý kiến thứ nhất: chuyển sang cơ chế thị trường, về thực chất, là chuyển
từ tư duy hiện vật sang tư duy giá trị, do vậy mọi thước đo phải dựa trên cơ sở giá
trị, kinh doanh xăng dầu có hiệu quả hay không phải được thể hiện trên những chỉ
tiêu giá trị như: tổng doanh thu, nộp ngân sách, lợi nhuận... Thực chất đây là quan
điểm kinh doanh đơn thuần, coi lợi nhuận là mục tiêu duy nhất. Theo quan điểm
này, hiệu quả kinh doanh chỉ được xem xét thuần túy trên phương diện sự gia tăng
của các chỉ tiêu giá trị, những ảnh hưởng kinh tế - xã hội khác của kinh doanh xăng
dầu không được xem xét đúng mức.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng xăng dầu là một loại vật tư hàng hóa đặc biệt
quan trọng đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, lượng xăng dầu sử dụng
ngày một tăng là dấu hiệu chứng tỏ sự ổn định và phát triển của đất nước. Vì vậy,
không thể chỉ căn cứ vào chỉ tiêu giá trị để đánh giá hiệu quả kinh doanh của Công
ty xăng dầu Lào, bởi lẽ sự biến động giá cả xăng dầu của thị trường thế giới, những
tác động chủ quan của nhà nước (mức thuế, các loại thuế và cơ chế đánh giá) sẽ trực
tiếp làm cho các chỉ tiêu giá trị tăng lên, trong khi đó chỉ tiêu hiện vật giữ nguyên
hoặc giảm xuống. Điều đó dẫn đến chỉ tiêu giá trị trong kinh doanh xăng dầu tăng
lên cả về tương đối và tuyệt đối còn mức bảo đảm thực tế cho các nhu cầu xã hội lại
giảm về tương đối, thậm chí cả tuyệt đối. Do đó không thể dùng chỉ tiêu giá trị làm
thước đo hiệu quả hoạt động kinh doanh mà phải căn cứ vào sự gia tăng của chỉ tiêu
hiện vật. Loại ý kiến này không thấy được sự gia tăng hiện vật khi không đồng thời
với tăng hiệu quả hoặc tăng trình độ phát triển kinh tế.
Loại ý thứ ba: cả chỉ tiêu giá trị và chỉ tiêu hiện vật đều là cần thiết và quan
trọng khi đánh giá hiệu quả kinh doanh của Công ty xăng dầu Lào. Nhưng, những
chỉ tiêu này không nên xem xét thuần túy, khép kín và khác biệt trong bản thân hoạt
động kinh doanh xăng dầu, mà nên xem xét đánh giá trong quan hệ với tổng thể
phát triển kinh tế - xã hội.
Ba loại ý kiến trên đều có những khía cạnh đúng của nó, song không phải là
những quan điểm đánh giá hiệu quả kinh doanh xăng dầu của Công ty một cách
toàn diện. Theo chúng tôi, khi đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty
xăng dầu Lào cần phải xem xét cụ thể trên các phương diện sau:
- Xem xét khả năng, trình độ và mức độ bảo đảm thoả mãn nhu cầu ngày
càng tăng của xã hội về xăng dầu.
- Xem xét tác động của mặt hàng xăng dầu đối với quá trình mở rộng tái sản
xuất xã hội và tiêu dùng xã hội.
- Xem xét khả năng bảo đảm an toàn xã hội và môi trường sinh thái (phòng
chống cháy nổ, mức độ ô nhiễm môi trường...).
- Khả năng đóng góp vào việc tăng cường kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và
văn minh trong hoạt động thương mại.
- Hiệu quả kinh tế cụ thể của bản thân hoạt động kinh doanh xăng dầu như:
mức tăng doanh số, tăng doanh thu (chênh lệch giữa doanh số bán và doanh số
mua), các khoản nộp ngân sách, lợi nhuận...
Như vậy, hiệu quả của hoạt động kinh doanh xăng dầu phải được xem xét
toàn diện cả về chỉ tiêu giá trị và chỉ tiêu hiện vật, cả trên phạm vi xã hội cũng như
của đơn vị kinh doanh cụ thể. Điều này đòi hỏi phải có quan điểm lợi ích đúng đắn
trong kinh doanh, lợi ích của hoạt động kinh doanh xăng dầu phải gắn bó chặt chẽ
với lợi ích chung của toàn xã hội, không thể biệt lập tách rời lợi ích xã hội. Nếu chỉ
quan tâm đến lợi ích riêng của ngành mà làm phương hại đến lợi ích xã hội thì
không thể nói là Công ty kinh doanh có hiệu quả. Những nhận thức và hành động
sai lầm trong hoạt động kinh doanh xăng dầu không chỉ ảnh hưởng đến bản thân
Công ty xăng dầu mà còn tác hại đến toàn bộ xã hội. Vì vậy, phải có quan điểm toàn
diện khi đánh giá hiệu quả của Công ty xăng dầu Lào.
3.1.4. Hiện đại hoá công tác quản lý ở Công ty xăng dầu Lào
Đằng sau việc chuyển đổi Công ty xăng dầu Lào trở thành hiện đại là vấn đề
hiện đại hoá công tác quản lý. Đây phải được coi là một phương hướng hành động
có tính chiến lược của Công ty xăng dầu và yêu cầu đối với cơ quan cấp trên của
Công ty. Muốn làm được như vậy, cần giao quyền chủ động trong quản lý và cung
ứng xăng dầu hơn nữa cho Công ty, đồng thời giao nhiệm vụ rõ ràng cho Công ty
trong việc đảm bảo hoạt động hiệu quả đi đôi với phục vụ nhiệm vụ chính trị của
Nhà nước, góp phần thực hiện sự nghiệp bảo vệ, xây dựng đất nước tiến bộ, đảm
bảo cung cấp đủ xăng dầu để nuôi dưỡng nền kinh tế việc phát triển. CHDCND Lào
là nước nhập khẩu xăng dầu hoàn toàn, vì vậy càng cần sử dụng xăng dầu có hiệu
quả cao, coi đây là nhiệm vụ thử thách ban giám đốc Công ty trong thời kỳ mới.
Nếu công ty xăng dầu không thể làm nhiệm vụ có hiệu quả, thì Nhà nước không có
tổ chức của mình để thực thi điều chỉnh cung ứng xăng dầu theo đường lối phát
triển kinh tế - xã hội của CHDCND Lào là đưa đất nước thoát khỏi đói nghèo, tiến
tới công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Quá trình hiện đại hoá quản trị doanh nghiệp ở Công ty xăng dầu Lào cần
thực hiện theo từng bước:
- Trước hết, "hiện đại hoá quản trị doanh nghiệp" có nghĩa rằng Công ty
xăng dầu Lào phải có năng lực tự củng cố và phát triển, có khả năng sử dụng trang
thiết bị hiện đại như máy vi tính, mạng công nghệ trong khâu kiểm tra, đánh giá,
vận dụng các phương thức hiện đại nâng cao trình độ năng lực của nhân sự, có
phương pháp điều hành công việc quy củ, chuyên nghiệp và có năng lực đầy đủ
trong việc cạnh tranh kinh doanh xăng dầu trong tư thế vừa kinh doanh vừa làm
nhiệm vụ chính trị do Đảng giao phó.
- Thứ hai, "hiện đại hoá" không phải chỉ ở phương diện đầu tư phương tiện hiện
đại hoá, mà cơ bản là ở cách thức suy nghĩ và phương thức hành động.
Trong thời gian tới, Công ty xăng dầu Lào có những điều kiện thuận lợi cho
việc hiện đại hoá quản trị doanh nghiệp, đó là:
+ Quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế và lý luận quản lý đã cho phép
Công ty xăng dầu Lào nhận thức được vai trò của mình trong sự nghiệp xây dựng
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Lào, đã giúp Công ty xăng
dầu Lào hiểu được tình hình chuyển đổi, nhất là tình hình xăng dầu trên thế giới,
tình hình cung ứng và nguồn xăng dầu hiện có và sẽ có trên thế giới.
+ Vấn đề xăng dầu đã trở thành vấn đề lớn ở thế giới và khu vực đòi hỏi các
nước có sự hợp tác kinh doanh với nhau, nhờ đó các nước như CHDCND Lào,
không có mỏ dầu, không có bến cảng, có điều kiện hợp tác nhập xăng dầu từ các
nước anh em bè bạn theo cơ chế ưu đãi và ổn định hơn.
+Đảng và Chính phủ CHDCND Lào có đường lối đúng đắn trong việc củng
cố thúc đẩy Công ty xăng dầu Lào trở thành công ty mũi nhọn, dẫn đầu trong
ngành để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở trong nước.
+ Hơn 30 năm vừa qua Công ty xăng dầu Lào đã có kinh nghiệm về nhiều
mặt, nhất là về nghiệp vụ kinh doanh, phát triển marketing, kỹ thuật, vận tải, đặt
hàng, quản lý kinh doanh, củng cố đào tạo nhân sự nghiệp vụ...Đây là tiền đề hết
sức cần thiết để Công ty tiếp tục bước sang giai đoạn hiện đại hoá quản trị kinh
doanh.
+Công ty xăng dầu Lào đã có cơ sở vật chất kỹ thuật vững chắc, có kho, cửa
hàng bán lẻ, đội xe xitec vận tải có đủ khả năng phục vụ kinh doanh xăng dầu trên
toàn đất nước.
+Dưới sự lãnh đạo của đảng bộ cấp trên và đảng bộ cơ sở, Công ty xăng dầu
đã tích luỹ được kimh mghiệm trong việc tổ chức thực hiện kế hoạch, xây dung
chiến lược.
Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, việc hiện đại hoá quản trị Công ty cũng gặp
không ít khó khăn và thử thách, cụ thể là:
+Giá cả xăng dầu leo thang trên thị trường thế giới và nguồn xăng dầu ngày
càng giảm xuống nên cung cầu xăng dầu có nguy cơ mất cân đối. Theo dự đoán của
các chuyên gia, khoảng 2-3 thập kỷ nữa dầu sẽ trở nên cạn kiệt. Dự báo này cho
thấy các nước nhập khẩu xăng dầu như nước Lào sẽ gặp nhiều khó khăn.
+ Việc tìm kiếm thêm nguồn nhập khẩu xăng dầu cũng khá hạn chế. Hiện
nay, nguồn nhập xăng dầu ở Lào chỉ từ hai nguồn: nhập khẩu từ nước Cộng hoà
XHCN Việt Nam (Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam) và Thái Lan. Khi hai nước
này gặp khó khăn, Lào cũng chịu ảnh hưởng rất lớn.
+ Chính sách tự do hoá kinh doanh xăng dầu đã làm cho các công ty kinh
doanh xăng dầu ở Lào mọc lên rất nhanh, trong khi đó thị trường Lào khá hạn hẹp
(400 triệu lít/năm), dẫn đến tình trạng cạnh tranh không đáng có, không tuân thủ
pháp luật, chính sách của nhà nước, mạnh ai nấy chạy, có những công ty không có
kho, không có cửa hàng nhưng vẫn kinh doanh xăng dầu… Tình trạng đó làm cho
Công ty xăng dầu Lào, với tư cách công ty nhà nước, vừa phải tuân thủ nghiêm
pháp luật, vừa thực thi chính sách xã hội nên lâm vào tình thế kém sức cạnh tranh.
+ Hiện nay Nhà nước quy định chức năng, nhiệm vụ cho Công ty xăng dầu
Lào chưa sát với thực tế, nhất là nhiệm vụ chính trị, vì nhiệm vụ này công ty kinh
doanh lỗ trong 3-4 năm liền mà Nhà nước không bù lỗ. Vì Nhà nước không có
chính sách bù lỗ nên công ty xăng dầu phải vay ngân hàng theo lãi suất kinh doanh.
Chính vì thế nên thị phần của Công ty đã giảm từ 48% xuống đến 43% trong năm
2005.
Trước mắt, việc củng cố sức cạnh tranh của Công ty xăng dầu Lào còn
hạn chế vì Công ty thiếu vốn, vay ngân hàng cũng gặp nhiều khó khăn. Còn lãi
mà công ty đạt được trong những năm qua đã bị Nhà nước chuyển sang cho các
hoạt động khác, phần nhỏ để lại Công ty không đủ cho việc mở rộng kinh doanh.
+Việc phát triển thị trường của Công ty còn khó khăn hơn nữa do Công ty
gánh trách nhiệm quá cao, chưa giải quyết được vấn đề công nợ, còn nhiều khoản
nợ các đơn vị khác không trả.
+ Lĩnh vực vận tải cũng gặp khó khăn do xe tải cũ kém hiệu quả phải đầu tư
sửa chữa lớn.
+Việc đào tạo củng cố nhân sự còn chưa phát triển, còn mang tính chất chậm
chạp giải quyết vấn đề từ từ, thiếu sự trợ giúp nên công việc chưa được mở rộng
lắm.
+ Cơ cấu tổ chức tương đối lớn so với khối lượng công việc và so với công
ty cạnh tranh khác dẫn đến hiệu quả đổi mới quản trị Công ty xăng dầu Lào càng
gặp khó khăn.
3.1.5. Coi trọng chiếm lĩnh thị trường và tăng sức cạnh tranh của Công ty
xăng dầu Lào phù hợp với xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế của Cộng hoà Dân
chủ nhân dân Lào
Từ phương thức kinh doanh độc quyền chuyển sang cho phép nhiều chủ thể
khác nhau cùng tham gia kinh doanh xăng dầu là một chủ trương đúng đắn phù hợp
với đòi hỏi của cơ chế thị trường. Song, do tính chất đặc thù và yêu cầu riêng của
lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, các chủ thể kinh doanh không thể hoạt động theo
kiểu tuỳ tiện gặp gì làm nấy, khi có lợi nhuận thì đầu tư kinh doanh và ngược lại lúc
giá xăng dầu leo thang liên tục thì ngừng bán, ngừng kinh doanh.
Việc xác lập một cơ cấu hợp lý về các chủ thể kinh doanh xăng dầu trong cả
nước để thực hiện nguyên tắc cạnh tranh trong kinh doanh và tuân thủ sự quản lý
của Nhà nước CHDCND Lào là rất cần thiết.
Để hình thành được một cơ chế bảo đảm và kinh doanh xăng dầu, một mặt
phải bảo đảm thoả mãn nhu cầu tiêu dùng xăng dầu của xã hội, tránh được sự khủng
hoảng về xăng dầu gây hậu quả xấu cho nền kinh tế quốc dân, mặt khác, cần kinh
doanh theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Các chủ thể kinh doanh
cạnh tranh với nhau, kích thích kinh doanh phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế và
lợi nhuận cao để tồn tại và phát triển công ty của mình, nhưng phải cạnh tranh lành
mạnh, trên cơ sở tuân thủ pháp luật.
Đối với Công ty xăng dầu Lào, cần thực thi các phương hướng nâng cao sức
cạnh tranh sau:
+ Cần sử dụng triệt để, có hiệu quả vốn và cơ sở vật chất kỹ thuật của Nhà
nước đã đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, hạn chế tối đa việc đầu tư phân
tán, không đồng bộ, gây lãng phí cho Nhà nước.
+ Nâng cao tính trách nhiệm về chất lượng hàng hoá, tránh việc đưa hàng
giả, hàng kém phẩm chất vào kinh doanh gây thiệt hại cho xã hội.
+ Bảo đảm tính cân đối về cơ cấu mặt hàng, tránh tình trạng chỉ tập trung
nhập và kinh doanh một hoặc một số mặt hàng có lợi nhuận cao, các mặt hàng khác
không có ai đảm nhận, gây khó khăn cho người tiêu dùng.
+ Tạo dựng cạnh tranh lành mạnh trong kinh doanh, hạn chế kiểu kinh doanh
chỉ chạy theo những mặt hàng có lợi nhuận cao, hoặc bán chạy, bán đổ tháo làm
lũng đoạn giá... Công ty cần khuyến khích việc đổi mới và cải tiến phương thức
kinh doanh để kinh doanh văn minh trên thương trường, làm gương cho doanh
nghiệp khác.
+ Khắc phục tình trạng dễ, thuận lợi có lãi thì làm còn những vùng sâu, vùng
xa khó khăn, thua lỗ thì bỏ. Khuyến khích và tạo điều kiện đưa xăng dầu đến phục
vụ vùng sâu, vùng xa, vùng hẻo lánh trên mọi miền của đất nước.
+ Việc xác lập lại hệ thống kinh doanh xăng dầu toàn quốc phải đáp ứng
được yêu cầu cơ bản sau:
Tạo ra được một hệ thống kinh doanh năng động có khả năng thích ứng
với cơ chế thị trường nhưng vẫn bảo đảm được sự chỉ đạo, quản lý tập trung
thống nhất của Nhà nước về nguồn nhập, phân phối nguồn, chất lượng hàng
hoá, phương thức kinh doanh, ổn định giá cả...
Từng bước đa dạng hoá các chủ thể tham gia kinh doanh theo cơ chế
nhiều thành phần có sự tham gia của các doanh nghiệp cả trong nước và
nước ngoài, trong đó có một công ty xăng dầu quốc gia đủ mạnh để trực
tiếp giữ vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước.
Hình thành đường vận chuyển xăng dầu hợp lý, tập trung và thông suốt
trong cả nước để kinh doanh, sử dụng hợp lý cơ sở vật chất kho nhập, kho
chứa xe xitéc...
Để thực hiện những yêu cầu trên, Nhà nước phải rà soát lại những công ty
kinh doanh xăng dầu, công ty nào không bảo đảm được tiêu chuẩn cơ sở vật chất,
kỹ thuật, điều kiện để tiến hành kinh doanh xăng dầu nêu trên, nên kiên quyết
không cho phép kinh doanh.
Đối với những đơn vị có đủ điều kiện và tiêu chuẩn để tham gia kinh doanh
xăng dầu cũng cần tiến hành xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, trên cơ sở đó tiến
hành đăng ký hoạt động kinh doanh xăng dầu trong toàn quốc để định hình được
thành phần và các lực lượng cơ bản tham gia kinh doanh một cách rõ ràng.
Để có một thị trường kinh doanh xăng dầu thống nhất, ổn định, cạnh tranh
lành mạnh, góp phần tích cực cho lợi ích kinh tế của đất nước, cần thiết lập cơ chế
thị trường có sự quản lý của Nhà nước, cơ cấu hợp lý về các chủ thể kinh doanh
xăng dầu.
Cả về phương diện lý luận cũng như thực tiễn hiện nay đã cho thấy muốn có
một nền kinh tế lành mạnh thì Nhà nước phải tăng cường quản lý và đồng thời trong
tay Nhà nước cũng phải có những doanh nghiệp mạnh đủ sức chủ đạo, đủ sức điều
tiết và chi phối mọi tình huống bất ổn. ở nước Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào nên
xây dựng Công ty xăng dầu Lào thành công ty chủ đạo, dẫn đầu cả nước.
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới quản lý ở Công ty xăng dầu
Lào
3.2.1. Nhóm giải pháp về tổ chức, sắp xếp lại cơ cấu tổ chức của Công ty
xăng dầu Lào
Tổ chức lao động đóng vai trò trung tâm trong việc nâng cao hiệu quả hoạt
động của Công ty xăng dầu Lào, giúp công ty tồn tại và phát triển. Có thể nói,
người lao động là linh hồn của công ty. Chính họ làm cho cỗ máy và toàn bộ công
ty hoạt động đúng hướng. Tầm quan trọng của con người quyết định tầm quan trọng
của tổ chức lao động trong Công ty xăng dầu Lào. Để lực lượng lao động đóng góp lớn
cho Công ty, cần áp dụng những giải pháp sau đây:
- Sắp xếp lại hệ thống cơ cấu tổ chức của Công ty. Phải áp dụng những thay
đổi sao cho bộ máy quản lý giảm cồng kềnh, xoá bỏ chồng chéo, giảm các đầu mối,
nhưng phải đảm bảo nguyên tắc: kịp thời, nhanh chóng và chính xác, đáp ứng được yêu
cầu cạnh tranh trong kinh tế thị trường. Nói đúng hơn, bộ máy quản lý phải gọn nhẹ,
làm việc phải có năng suất - chất lượng - hiệu quả.
- Thường xuyên rà soát lại lao động để bố trí lao động hợp lý như bố trí số
lượng lao động, chất lượng lao động (bố trí đúng ngành, đúng nghề, trình độ chuyên
môn, giới tính, độ tuổi).
- Đẩy mạnh áp dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất kinh doanh nhằm
mục đích giảm chi phí sức lao động và an toàn trong sản xuất, mang lại hiệu quả
kinh tế cao.
- Chăm lo công tác giáo dục đào tạo cho người lao động, nhằm hướng cho
người lao động thường xuyên nắm được kiến thức mới và tiếp thu được công nghệ
tiên tiến của thời đại, áp dụng tiến bộ kỹ thuật của công nghệ thông tin vào công tác
tổ chức lao động...
- Đổi mới các chính sách tuyển dụng lao động khoa học kỹ thuật cho phù
hợp với yêu cầu của công ty và môi trường.
- Thực hiện chính sách đòn bẩy kinh tế thông qua chế độ tiền lương, tiền
thưởng của công ty.
- Tạo thêm việc làm cho người lao động, mở rộng thêm một số loại hình kinh
doanh khác để phụ thêm cho sản xuất kinh doanh chính. Tạo điều kiện cho người
lao động phát triển toàn diện.
3.2.2. Nhóm giải pháp tăng hiệu quả quản lý tài chính của Công ty xăng
dầu Lào
Hiệu quả quản lý tài chính kinh doanh xăng dầu do các nhân tố tác động: thị
trường xăng dầu quốc tế, quan hệ ngoại trường, chính sách của Đảng và Nhà nước,
tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, mô hình tổ chức và phương thức
kinh doanh, đặc biệt là đường vận chuyển xăng dầu là nhân tố cần phải hết sức coi
trọng.
Những đổi mới bước đầu trong kinh doanh xăng dầu ở nước Cộng hoà Dân
chủ nhân dân Lào nói chung, Công ty xăng dầu Lào nói riêng đã mang lại những
thành quả nhất định, thị trường xăng dầu sôi động lên, đáp ứng được nhu cầu xăng
dầu ngày càng tăng, phương thức kinh doanh mới có hiệu quả đang xuất hiện, nhất
là quản lý tài chính hiệu quả. Công ty xăng dầu phải tăng cường huy động vốn bằng
nhiều hình thức như vay ngân hàng, vay kho bạc và vay nước ngoài theo nhiều
phương thức như vay trả chậm, vay dài hạn từ 1 năm trở lên...
Đổi mới cơ cấu chi và nâng cao hiệu quả chi, đồng thời cần tiếp tục đào tạo,
và đào tạo lại đội ngũ cán bộ công chức, nhân viên nghiệp vụ tài chính phù hợp với
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước CHDCND Lào nói
chung, ở Công ty xăng dầu Lào nói riêng.
3.2.3. Nhóm giải pháp tăng cường tính chủ động của Công ty xăng dầu
trên thị trường xăng dầu Lào
Công ty Xăng dầu lào phải kinh doanh theo giá xăng dầu do nhà nước khống
chế. Trong khi đó nền kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn những biến động khó lường về
kinh tế, tài chính, tiền tệ, giá dầu vẫn tiếp tục đà tăng ở mức cao, giá kim loại tăng
lên 10-15%. Nền kinh tế Lào tiếp tục phát triển đòi hỏi nhu cầu tiêu dùng nguyên
vật liệu, nhất là xăng dầu nhiều hơn, trong khi giá xăng dầu lại tăng cao như vậy, sẽ
gây áp lực lớn đối với doanh nghiệp nhà nước kinh doanh xăng dầu.
Để hoà giải những vấn đề trên, Công ty xăng dầu Lào phải tăng cường tính
chủ động trên các mặt sau:
- Để có vốn lưu động trong kinh doanh xăng dầu, công ty nên đẩy mạnh vay
nợ từ ngân hàng, từ kho bạc Nhà nước và từ nước ngoài. Cần dồn vốn để mua xăng
dầu dự trữ. Cân đối tốt giữa công nợ trả ngắn hạn và công nợ trả dài hạn để mua
máy móc, thiết bị sửa chữa và xây dựng cơ sở kỹ thuật, cải tạo cơ sở vật chất cũ
theo hướng hiện đại hoá nhưng tiết kiệm.
- Củng cố kho nhập, kho dự trữ, phòng cháy chữa nổ, dụng cụ cân đo, đong
đếm hiện đại hoá.
- Tăng cường chủ động quản lý tài chính, quản lý công nợ, công trả và vật tư
cố định, quản lý việc mua bán sản phẩm, bảo đảm chất lượng, số lượng. Quản lý
kho nhập, kho dự trữ theo hướng vừa an toàn, vừa giảm sự hao hụt, chống cháy nổ.
Quản lý mặt hàng sắp xếp cho hợp với yêu cầu...
3.2.4. Đào tạo, nâng cao trình độ nguồn nhân lực và đổi mới chính sách
tiền lương ở Công ty xăng dầu Lào
Để hiện đại hoá công ty, để phát huy nội lực, Công ty phải lấy việc phát huy
nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản để phát triển. Để làm được điều đó, Công ty
xăng dầu Lào cần chú trọng các giải pháp sau:
- Tăng cường đào tạo bồi dưỡng cán bộ chủ chốt, xây dựng đội ngũ cán bộ
để đủ sức quản lý Công ty xăng dầu trong tình hình mới. Chú trọng yêu cầu đào tạo
phải kết hợp thật tốt lý luận và thực tiễn. Phải thực hiện cơ chế mới về đào tạo cán
bộ cho từng cương vị, từng chức danh, từng loại cán bộ sao cho có thể sử dụng hiệu
quả.
- Công ty cần có kế hoạch hàng năm về đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý. Kết
hợp đào tạo ở trong nước và nước ngoài, đào tạo tập trung với đào tạo tại chức, đào
tạo bổ sung theo hình thức ngắn hạn, thiếu kiến thức về lĩnh vực gì thì bồi dưỡng về lĩnh
vực ấy với đào tạo chính quy, bài bản, coi trọng bồi dưỡng tư cách nhận thức cho cán bộ,
quan tâm đào tạo cán bộ chuyên môn, cán bộ quản lý để thay thế sau này. Có thể hoạch
định chiến lược đào tạo theo hướng:
Đào tạo cán bộ nguồn năng lượng thay thế 1 người/năm
Đào tạo cán bộ khai khoáng sản dầu mỏ 1 người/năm
Đào tạo cán bộ nghiên cứu thí nghiệm xăng dầu 1 người/năm
Đào tạo cán bộ quản lý kinh doanh 2 người/năm
Đào tạo cán bộ quản lý nhân sự 2 người/năm
Đào tạo nghiệp vụ theo yêu cầu của công ty ở cấp đại học, trên đại
học: 3 người/năm.
Quyết định cho cán bộ đi học tiếng Anh cấp Intermadiate 6 người và
cấp Uper intermediate 4 người/năm.
Kết hợp định hướng đào tạo, sử dụng và quản lý có hiệu quả nguồn nhân lực
với phát triển kinh doanh, tạo công ăn việc làm, xây dựng chính sách tiền lương hợp
lý. Việc đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo phải nhanh chóng, quyết liệt hơn
nhằm không chỉ gắn với phát triển kinh doanh xăng dầu mà còn gắn với phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước và yêu cầu kinh doanh toàn cầu. Chính sách tiền lương
đúng sẽ có tác động tích cực đến các nội dung của phát triển nguồn nhân lực như:
thay đổi chất lượng nguồn nhân lực, tiền lương là cơ sở thực hiện nguyên tắc lợi ích
- động lực quan trọng nhất kích thích tính tích cực lao động, làm cho người lao
động năng động, có đạo đức, có khát vọng sáng tạo... Có thể khuyến nghị đổi mới
chính sách tiền lương ở công ty xăng dầu trên các mặt:
Thứ nhất, chính sách tiền lương của Công ty phải đặt trong mối quan hệ giữa
Nhà nước và doanh nghiệp. Cơ chế tiền lương của Công ty xăng dầu Lào cần thực
hiện những mục tiêu cơ bản sau:
- Cố gắng tạo việc làm đầy đủ cho cán bộ công nhân viên.
- Tạo dựng động lực kích thích của tiền lương bằng cách gắn tiền lương với
kết quả sản xuất, dịch vụ.
- Duy trì mức lương tối thiểu để bảo đảm cuộc sống như là biện pháp của hệ
thống an sinh xã hội (quỹ lương thấp nhất bằng quỹ lương chế độ nhà nước quy
định).
- Nhà nước quyết định thông số tiền lương thông qua cơ chế quản lý đơn giá
tiền lương theo lợi nhuận, nộp ngân sách và năng suất lao động của công ty.
- Thực hiện bảo hiểm xã hội thống nhất trong khu vực kinh doanh cả nước.
Thứ hai, tiền lương trong mối quan hệ giữa công ty với người lao động: Tiền
lương tối thiểu để bảo đảm cuộc sống đó là thông số để tính quỹ tiền lương trong
chi phí và bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Còn tiền lương bình quân mà Nhà nước
đã cho phép công ty được toàn quyền quyết định việc phân phối thì phân phối theo
mức tiền công trên thị trường lao động. Hiện nay Công ty có mức tiền lương bình
quân khá cao, nhưng việc phân phối còn nhiều bất cập: tâm lý phổ biến của ban
quản lý Công ty ngại thay đổi, không muốn tạo thành cách biệt lớn trong phân phối
tiền lương giữa những người có cùng thâm niên làm việc, cùng bằng cấp đào tạo
nhưng có chất lượng lao động khác nhau. Cơ chế phân phối hiện tại đã không
khuyến khích cho lao động giỏi. Để khắc phục nhược điểm này có thể thực hiện giải
pháp sau:
+ Với vai trò chủ sở hữu, Nhà nước cần phải quản lý được giá thành hoặc phí
lưu thông (có thể khoán lợi nhuận và thuế thu nhập) để loại trừ thu nhập bất hợp lý
ngoài luồng, làm cho tiền lương là thu nhập chính của người lao động, khuyến
khích người lao động gắn bó với doanh nghiệp. Nhà nước thực hiện chức năng quản
lý thông qua việc thanh tra, kiểm tra, quy định mức lương tối thiểu, hướng dẫn
phương pháp xây dựng hệ thống tiền lương. Định mức lao động, đơn giá tiền lương
gắn với năng suất, chất lượng và hiệu quả của công ty, bảo đảm 3 lợi ích. Bỏ cơ chế
"xét duyệt thẩm định" đơn giá tiền lương để kích thích tính cạnh tranh của công ty.
+ Thay chế độ bổ nhiệm bằng thuê giám đốc điều hành công ty với cơ chế trả
công hoặc ăn chia xứng đáng để thu hút những người điều hành doanh nghiệp giỏi.
Việc thay đổi này sẽ nâng cao trách nhiệm của giám đốc, tạo động lực mới với cách
làm mới trong Công ty. Đồng thời, quy định trách nhiệm của giám đốc cùng với
công đoàn Công ty phải xây dựng và đăng ký thoả ước tập thể, nội quy lao động,
trong đó có việc xây dựng hệ thống tiền lương, định mức lao động, quy chế phân
phối tiền lương của công ty, trong quy chế phân phối, khuyến khích công ty trả
lương xứng đáng để giữ và thu hút lao động giỏi. Đồng thời, để góp phần vào phát
triển nguồn nhân lực của Công ty, nhà nước cần có chính sách khuyến khích công ty
trả lương cao đối với lao động chất lượng cao.
3.3. Một số kiến nghị với cơ quan quản lý nhà nước tạo điều kiện cho Công
ty xăng dầu Lào đổi mới quản lý thành công
3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào
- Đề nghị sử dụng khoản lợi nhuận Công ty nộp cho Nhà nước để đầu tư trở
lại Công ty nhằm củng cố cơ sở vật chất kỹ thuật cần thiết cho kinh doanh của Công
ty, nhất là các lĩnh vực sau:
+ Củng cố lại hệ thống kho nhập - kho dự trữ đầu nguồn (ven biển Việt
Nam) và kho hạ nguồn.
+ Xây dựng cửa hàng xăng bán lẻ ở các tỉnh để chủ động cung ứng khi công
ty khác ngừng cung ứng.
+ Tăng cường đào tạo cán bộ công nhân viên nghiệp vụ...
- Đề nghị xin vay vốn với lãi suất thấp ở trong nước và nước ngoài.
3.3.2. Kiến nghị với Bộ Thương mại
- Bộ cần theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường trong và ngoài nước để chủ
động thực hiện các biện pháp bình ổn giá theo quy định của pháp lệnh giá khi giá
thị trường có những biến động bất thường.
- Đề nghị tổ chức lại hệ thống các công ty kinh doanh xăng dầu ở CHDCND
Lào hiện nay, công ty nào không đủ điều kiện kinh doanh như: không đầu tư xây
dựng cơ sở vật chất kho nhập, kho dự trữ; không có nhân viên nghiệp vụ; không có
hệ thống chống cháy, chữa nổ... thì kiên quyết không cho phép kinh doanh. Kiểm
tra chặt chẽ những chủ thể kinh doanh theo kiểu gặp gì làm nấy để đảm bảo môi
trường cạnh tranh lành mạnh.
- Đề nghị ra quyết định tổ chức Hội đồng quản trị Công ty Xăng dầu Lào theo đúng
luật Kinh doanh.
- Đề nghị cho cấp trên bổ nhiệm thêm phó giám đốc với số lượng đầy đủ với
trách nhiệm và nhiệm vụ được quy định rõ ràng.
kết luận
Kinh doanh xăng dầu là một lĩnh vực đặc biệt. Các công ty kinh doanh xăng
dầu không chỉ có mục tiêu là tìm kiếm lợi nhuận mà còn có vai trò thúc đẩy các
ngành kinh tế khác phát triển hiệu quả, cải thiện và nâng cao chất lượng sống của
nhân dân. Ngoài ra, kinh doanh xăng dầu còn liên quan đến các mục tiêu xã hội,
nhất là giúp đỡ vùng nghèo, nhóm dân cư khó khăn, liên quan đến an ninh năng
lượng quốc gia và quốc tế. Chính vì thế, các công ty kinh doanh xăng dầu, ngoài tác
động của cơ chế thị trường, còn chịu ảnh hưởng sâu sắc của các chính sách quốc
gia, của mục tiêu mà nhà nước theo đuổi. ở các nước lựa chọn xu hướng xã hội chủ
nghĩa như Lào và Việt Nam thì công ty kinh doanh xăng dầu hàng đầu thường là
doanh nghiệp nhà nước.
Qua nghiên cứu cơ sở lý thuyết và thực trạng kinh doanh xăng dầu ở Công
ty xăng dầu Lào, luận văn đã đạt được các kết quả chủ yếu sau đây:
- Luận chứng về sự cần thiết của xăng dầu đối với sản xuất và đời sống xã
hội, xăng dầu là một yếu tố quan trọng tham gia vào giá thành các sản phẩm hàng
hoá, dịch vụ.
- Phân tích luận điểm: xăng dầu có những đặc tính kinh tế - kỹ thuật riêng,
nước Lào phải nhập khẩu toàn bộ xăng dầu nên việc tiêu dùng xăng dầu và tổ chức
kinh doanh xăng dầu có những đặc điểm riêng. Kinh doanh xăng dầu là kinh doanh
thương mại có quy mô lớn, yêu cầu có nghiệp vụ kinh doanh riêng, cơ sở vật chất
kỹ thuật mang tính chuyên dùng. Kinh doanh xăng dầu phải gắn với việc bảo đảm
nguồn vật tư quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, phải bảo đảm an toàn về
cháy, nổ, bảo vệ môi trường sinh thái...
- Hiệu quả kinh doanh xăng dầu do các nhiều nhân tố tác động như thị
trường xăng dầu quốc tế, quan hệ ngoại thương, chính sách của Đảng và Nhà nước,
tình hình phát triển chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước, mô hình tổ chức và
phương thức kinh doanh, đặc biệt "đường vận động xăng dầu" là nhân tố cần phải
kết sức coi trọng.
- Phân tích những đổi mới bước đầu trong kinh doanh xăng dầu ở nước Cộng
hoà Dân chủ nhân dân Lào và những thành quả mà công cuộc đổi mới đó đã mang
lại; phân tích thị trường xăng dầu Lào, phân tích thực trạng kinh doanh và thực
trạng quản lý ở Công ty xăng dầu Lào, tìm ra những thành công, bài học kinh
nghiệm cũng như yếu kém và nguyên nhân của Công ty hiện nay.
- Đề xuất phương hướng đổi mới quản lý ở Công ty xăng dầu Lào trên các
mặt: thống nhất nhận thức quan điểm hiệu quả trong kinh doanh xăng dầu, phát
triển và hoàn thiện cơ chế kinh doanh phải gắn bó chặt chẽ với chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước, hiện đại hoá quản lý công ty, mở rộng quan hệ hợp tác
quốc tế.
- Đưa ra bốn nhóm giải pháp về đổi mới quản lý ở Công ty xăng dầu Lào
trong các lĩnh vực đổi mới cơ cấu tổ chức, đổi mới quản lý tài chính, đổi mới phân
cấp và dào tạo nhân lực.
Đổi mới quản lý ở một doanh nghiệp nhà nước kinh doanh trong lĩnh vực
xăng dầu đầy nhạy cảm là vấn đề to lớn và phức tạp. Với thời gian hạn hẹp, mặc dù
học viên đã hết sức cố gắng, giáo viên hướng dẫn tận tình, nhưng do ngôn ngữ còn
chưa thông thạo nên luận văn chắc không khỏi còn khiếm khuyết. Tác giả luận văn
sẽ rât vui mừng khi nhận được sự quan tâm góp ý của các thày cô giáo và các
chuyên gia.
Danh mục tài liệu tham khảo
A. Phần tiếng Việt
1. Báo cáo tổng kết công tác năm 2004 phương hướng, nhiệm vụ năm 2005
của Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam.
2. Chiến lược phát triển của Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam từ 2010-2020.
3. Luật doanh nghiệp nhà nước Việt Nam, luật Tổng Công ty xăng dầu Việt
Nam.
4. "Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn
hiện nay"(2005), Tạp chí Nghiên cứu kinh tế, (8).
5. Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX về tiếp tục sắp xếp, đổi mới phát triển và
nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước.
6. Phạm Đức Thắng (2004), Thúc đẩy hoạt động tái xuất khẩu ở Tổng Công ty
xăng dầu Việt Nam, Luận án khoa học kinh tế, Trường Đại học Kinh
tế quốc dân, Khoa Thương mại.
7. Nguyễn Cao Vãng (1995), Kinh doanh xăng dầu theo cơ thị trường ở nước
ta hiện nay, Luận án Phó tiến sĩ khoa học Kinh tế quản lý và kế hoạch
hóa kinh tế quốc dân, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
B. Phần tiếng Lào
8. Báo cáo tổng hợp quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2010 và
tầm nhìn chiến lược đến năm 2020 của CHDCND Lào (2000), Nxb ủy
ban kế hoạch nhà nước.
9. Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương tại Đại hội VII Đảng
NDCM Lào do đồng chí Khăm Tày Si Phăn Đon Chủ tịch BCHTW
Đảng NDCM Lào trình bày tháng 3 năm 2001.
10. Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách
mạng Lào tại Đại hội lần thứ IV của Đảng.
11. Bộ Thương mại (2001), Báo cáo phát triển kinh tế thương mại CHDCND
Lào 10 năm (1990-2000).
12. Bộ Thương mại (2001), Chiến lược kinh tế thương mại CHDCND Lào
(2010-2020).
13. BP Statistical Review of worgy - phát hành tháng 6/2004.
14. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của CHDCND Lào đến năm 2020, ủy
ban kế hoạch đầu tư nhà nước.
15. Chiến lược phát triển kinh doanh xăng dầu Công ty xăng dầu từ 2005-2020.
16. Đảng Nhân dân cách mạng Lào (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ IV, Nxb Sự thật, Hà Nội.
17. Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 1998-1999 thông qua tại Hội nghị lần
thứ 3 của Quốc hội (khóa IV) ngày 28/9 - 10/10/1998.
18. Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 1997-1998 thông qua tại Hội nghị lần
thứ hai của Quốc hội (khóa III) ngày 28/9 - 30/10/1997.
19. Luật doanh nghiệp nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
20. Phô thi Lát Phôm Phô Thi (2005), Tổ chức và quản lý doanh nghiệp nhà
nước trong nền kinh tế thị trường ở Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào,
Luận án tiến sĩ Kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
21. Công ty xăng dầu Lào ngày 31/12/2005
22. Thong Lun Xỉ xu Lít (2004), Báo cáo về việc phát triển kinh tế - xã hội trong
năm 2003-2004 tại Hội nghị lần thứ 6 Quốc hội (khóa V).
23. Petrolimex, Báo cáo tổng kết công tác năm 2004, Phương hướng, nhiệm vụ
2005.
24. Thông báo định mức số 2992 Công ty xăng dầu Lào năm 1999.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- LUẬN VĂN-Đổi mới quản lý ở Công ty Xăng dầu Lào 2.pdf