Luận văn Giá trị đạo đức truyền thống với việc xây dựng lối Sống mới cho sinh viên Việt nam hiện nay

hiện tượng bao che khuyết điểm cho nhau, bao che những hành vi thiếu đúng đắn, những hành vi không văn hoá của nhau... Lịch sử phát triển của xã hội loài người cho thấy, những giá trị đạo đức truyền thống, nếu không được củng cố, bổ sung trong sự đổi mới, không được phát triển và nâng lên ở một tầm cao mới để đáp ứng những đòi hỏi của lịch sử, sẽ gây cản trở, tạo nên sự xung đột giữa sức nặng, uy lực của truyền thống với yêu cầu đổi mới của xã hội hiện tại; giữa khuôn thức, mẫu mực mà quá khứ trao lại với khả năng sáng tạo, thích nghi, hướng tới tương lai. Trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường, sự tác động của toàn cầu hoá đã làm nảy sinh nguy cơ tự đánh mất mình, tự huỷ hoại nền tảng bên trong của sự phát triển bền vững và lâu dài, đó là đạo đức truyền thống dân tộc. Do đó, việc định hướng để sinh viên tiếp thu được cái hay, cái đẹp, cái trong sáng, lành mạnh của nền đạo đức cũng như lối sống mới của các dân tộc khác trên thế giới cũng như việc giúp họ biết cảnh giác loại trừ và chống lại cái dở, cái xấu, cái bất lương trong giai đoạn hiện nay là điều cần thiết. Để có thể đạt được mục tiêu vừa kế thừa vừa đổi mới trong đạo đức, lối sống thì sinh viên Việt Nam ngày nay cần chú ý một số vấn đề sau: Thứ nhất, nâng cao trình độ mọi mặt cho sinh viên, đặc biệt là trình độ học vấn, giúp họ hiểu và nắm vững các giá trị đạo đức truyền thống dân tộc, từ đó hình thành niềm tin khoa học và lòng tự hào về lịch sử hào hùng của dân tộc, tự tin bước vào hội nhập mà không bị “hoà tan” trước văn hoá và đạo đức của các nước khác. Thứ hai, nâng cao tinh thần cảnh giác trước mọi âm mưu “diễn biến hoà bình” trong lĩnh vực đời sống tinh thần của sinh viên. Vì thanh niên, sinh viên là đối tượng “ưu tiên” của chiến lược này. Thứ ba, trong điều kiện toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, định hướng các giá trị, trong đó có giá trị đạo đức cho sinh viên giữ một vai trò hết sức quan trọng. Điều này giúp cho sinh viên kế thừa, phát huy và đổi mới những giá trị đạo đức của dân tộc trong hoàn cảnh lịch sử mới, đồng thời biết tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hoá nhân loại để làm giàu thêm các giá trị đạo đức của dân tộc mình. Như vậy, trong giai đoạn mới, để có thể tồn tại và phát triển, tất yếu chúng ta phải thống nhất giữa kế thừa và đổi mới trong quá trình phát huy các giá trị đạo đức dân tộc trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên. Trong xây dựng lối sống cho sinh viên, chúng ta, một mặt phải kế thừa được các giá trị truyền thống dân tộc; mặt khác, lại phải tiếp thu được cái hiện đại, nhân văn, phản ánh được sức sống, bản lĩnh, cốt cách của con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Đây cũng đồng thời là phương hướng để nâng cao hiệu quả của việc phát huy các giá trị đạo đức trong đời sống của sinh viên Việt Nam. * Gắn xây dựng lối sống mới với xây dựng nền văn hóa mới và con người mới Việt Nam Tại Đại hội VIII, Đảng ta khẳng định: Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Mọi hoạt động văn hoá, văn nghệ phải nhằm xây dựng và phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người Việt Nam về tư tưởng, đạo đức, lối sống, xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh cho sự phát triển của xã hội [16, tr.110-111]. Nền văn hóa tiên tiến, theo quan điểm của Đảng ta, đó là yêu nước và tiến bộ. Nội dung cốt lõi của nó là lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, tất cả vì mục tiêu con người, vì hạnh phúc, tự do và sự phát triển toàn diện con người. Nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là nền văn hoá được kết hợp hài hoà giữa cái truyền thống với cái hiện đại, dân tộc và quốc tế, cá nhân và cộng đồng. Những giá trị truyền thống chỉ có ý nghĩa tích cực khi nó tạo cơ sở cho việc xây dựng và phát triển các giá trị mới, giá trị hiện đại. Trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá, nền văn hoá tiên tiến chứa đựng tính chất hiện đaị, không dung nạp yếu tố lỗi thời, lạc hậu. Cũng cần phải chú ý rằng, tính hiện đại trong văn hoá không đồng nghĩa với cái mới một cách hoàn toàn. Bởi lẽ, không phải cái mới nào cũng lành mạnh, cũng tiến bộ. Việc đón nhận cái mới, cái lạ từ bên ngoài một cách xô bồ, mù quáng không chỉ làm suy thoái lối sống và đạo đức xã hội mà còn gây rối loạn trật tự an toàn xã hội. Do vậy, xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, một mặt phải tiếp tục truyền thống, mặt khác, phải chấp nhận vượt cái truyền thống. Cùng với mục tiêu xây dựng nền văn hoá mới, Đảng ta trong thời gian qua cũng đã dành nhiều sự quan tâm và đầu tư cho các mục tiêu về con người. Mà mục tiêu cao nhất là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Theo Đảng ta, đó là thế hệ những con người vừa “hồng”, vừa “chuyên”, những con người phát triển một cách toàn diện về đức, trí, thể và mĩ. Cho nên, xây dựng lối sống mới cũng để tiến tới xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Có thể nói giữa văn hoá với việc hình thành lối sống con người có tính biện chứng, tác động, quy định lẫn nhau. Văn hoá làm nên nhân cách, lối sống con người. Cho nên, với nhu cầu tiếp thu và đổi mới các giá trị truyền thống, trong đó có văn hoá thì cần thiết phải gắn việc xây dựng nền văn hoá tiến tiến đậm đà bản sắc dân tộc và xây dựng con người mới với xây dựng lối sống mới. Như vậy, gắn việc xây dựng lối sống mới với việc xây dựng nền văn hoá mới, con người mới là định hướng cơ bản để tìm ra những giải pháp phù hợp nhằm phát huy giá trị đạo đức, giá trị văn hoá trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay. 2.2.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả tác động của các giá trị đạo đức truyền thống tới việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay * Xây dựng môi trường kinh tế xã hội, môi trường văn hoá lành mạnh tạo điều kiện phát huy giá trị đạo đức truyền thống trong quá trình xây dựng lối sống mới cho sinh viên. Thực tiễn cho thấy, để phát huy các giá trị đạo đức truyền thống vào quá trình xây dựng lối sống mới cho sinh viên chúng ta cần xây dựng một môi trường kinh tế- xã hội trong sạch, lành mạnh, tạo điều kiện cho việc hình thành các giá trị mới trong lối sống của sinh viên. Môi trường sống, điều kiện kinh tế – xã hội có ảnh hưởng rất lớn tới nhận thức, tình cảm, thái độ sống, sự hình thành nhân cách, lối sống của con người. C.Mác và Ph.Ăngghen từng khẳng định: “Con người tạo ra hoàn cảnh đến mức nào thì hoàn cảnh cũng tạo ra con người đến mức ấy” (Hệ tư tưởng Đức). Bàn về môi trường kinh tế- xã hội là chúng ta nói tới các yếu tố kinh tế và yếu tố xã hội có quan hệ mật thiết với nhau bao quanh con người, ảnh hưởng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp tới sự tồn tại và phát triển của con người. Môi trường kinh tế- xã hội được coi là trong sạch, lành mạnh khi ở đó, sự tăng trưởng và phát triển của kinh tế tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển về mọi mặt của đời sống xã hội và ngược lại, chính sự phát triển các mặt đời sống xã hội sẽ tạo động lực và định hướng cho sự phát triển và tăng trưởng kinh tế. Sự phát triển của lịch sử xã hội đã chứng tỏ rằng, khi chúng ta tạo dựng được một môi trường kinh tế, xã hội lành mạnh, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho mục tiêu phát huy các giá trị đạo đức truyền thống vào xây dựng lối sống cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay. Đây chính là chất xúc tác giúp sinh viên vươn lên làm chủ bản thân, khẳng định năng lực, nhân cách sau khi ra trường. Cùng với môi trường kinh tế – xã hội, cần phải tạo dựng một môi trường văn hoá trong các trường cao đẳng, đại học trong sáng, phát triển mạnh mẽ các phong trào thanh niên, sinh viên thi đua học tập, nghiên cứu khoa học, phát triển tài năng....Đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng xã hội chủ nghĩa, lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, bản lĩnh chính trị, nếp sống văn hoá, nhân văn, nhân ái....tạo môi trường thuận lợi để cá nhân phát triển nhân cách, hình thành lối sống mới. Từ những phân tích trên đây, chúng ta thấy đội ngũ thầy cô giáo ở các trường cao đẳng, đại học không chỉ là người góp phần làm giàu vốn tri thức, hiểu biết cho các thế hệ sinh viên bằng hoạt động dạy học và nghiên cứu khoa học, mà điều quan trọng trọng hơn là thông qua các bài giảng của mình giáo viên đã hình thành ở sinh viên những hoài bão, ước mơ, lý tưởng, tình cảm đạo đức, hun đúc trong họ lòng tự hào dân tộc, bản sắc văn hoá dân tộc, ý chí vươn lên trong học tập và cuộc sống. Chúng ta có thể thấy rõ rằng, việc tạo môi trường kinh tế- xã hội lành mạnh, trong sạch sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên. Ngược lại, nếu môi trường ấy không tốt sẽ gây cản trở, thậm chí còn gây ra sự lệch chuẩn đạo đức, làm lu mờ các giá trị đạo đức của dân tộc, xa rời lối sống nhân văn, nhân ái giữa con người với con người. Muốn có môi trường kinh tế – xã hội lành mạnh, trong sáng trong nhà trường, thiết nghĩ, trước hết chúng ta phải ngăn chặn và đẩy lùi tiêu cực trong giáo dục như gian lận trong thi cử, mua bán bằng cấp, chạy điểm.....Đây là những yếu tố tác động trực tiếp tới tinh thần phấn đấu, niềm tin trong sinh viên, vào sự công bằng, bình đẳng trong học đường. Môi trường học tập, sinh hoạt của sinh viên càng lành mạnh bao nhiêu thì môi trường nhăn văn của nhà trường càng được thể hiện rõ bấy nhiêu. Hiện nay, có rất nhiều tệ nạn xã hội đang xâm nhập học đường như cờ bạc, trộm cắp, ma tuý, mại dâm. Điều này đặt ra nhu cầu phải dành nhiều sự quan tâm hơn cho môi trường giáo dục đại học cao đẳng, đại học nói riêng và giáo dục quốc dân nói chung. Đây là nhiệm vụ hết sức phức tạp, khó khăn, đòi hỏi phải có sự kết hợp của nhiều tổ chức như gia đình, nhà trường, khu dân cư mà sinh viên tạm trú, cả tổ chức Đoàn thanh niên, Hội sinh viên nhà trường....Có như vậy mới tạo sức mạnh tổng thể của toàn xã hội, tác động tích cực tới quá trình hình thành lối sống mới cho sinh viên. Như vậy, vấn đề xây dựng lối sống mới cho sinh viên chỉ có thể đạt kết quả khi chúng ta quán triệt quan điểm đồng bộ trong quá trình tạo ra môi trường kinh tế- xã hội, môi trường văn hoá lành mạnh- làm được điều này sẽ có ý nghĩa rất lớn tới mục tiêu hình thành lối sống mới trong sinh viên. Tuy nhiên, để có một lối sống trong sáng, nhân ái, mẫu mực, đòi hỏi mỗi sinh viên phải cố gắng tự phấn đấu, tự rèn luyện để đáp ứng được yêu cầu của nền giáo dục hiện đại cũng như nhu cầu nguồn nhân lực của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. * Đổi mới nội dung và hình thức giáo dục giá trị đạo đức truyền thống góp phần xây dựng lối sống mới cho sinh viên. Trong bối cảnh hiện nay, để đạt được mục tiêu mà giáo dục đạo đức đề ra cũng như phát huy được các giá trị đạo đức truyền thống vào quá trình xây dựng lối sống cho sinh viên thì một trong những giải pháp mang tính chiến lược là tiến hành đổi mới nội dung và hình thức giáo dục đạo đức cho sinh viên ở các trường cao đẳng, đại học. Chúng ta có thể xem hình thức và nội dung giáo dục là những yếu tố có ý nghĩa quyết định hiệu quả và chất lượng của quá trình giáo dục đạo đức cho sinh viên. Về nội dung, đạo đức là một trong những hình thái ý thức xã hội, thực hiện chức năng phản ánh tồn tại xã hội về lĩnh vực đạo đức. Bản chất của đạo đức là phản ánh mối quan hệ giữa con người với con người về lợi ích trên bình diện thiện - ác để nhận xét và điều chỉnh hành vi của con người cho phù hợp với tiến bộ của lịch sử. Do vậy, việc đổi mới nội dung giáo dục đạo đức là một tất yếu khách quan, cần thiết và mang tính chiến lược. Sinh viên các trường cao đẳng, đại học được lĩnh hội các giá trị đạo đức truyền thống qua nhiều kênh khác nhau, trong đó, cơ bản là qua các bài giảng về đạo đức học, các bài giảng của các môn khoa học xã hội và nhân văn, các môn khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin. Cùng với các buổi lên lớp, thì các hoạt động đoàn và hội sinh viên cũng là điều kiện để sinh viên có thể gợi nhớ và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống làm hành trang trong cuộc sống của mình. Do vậy, các bài giảng có nội dung liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến đạo đức và định hướng các giá trị đạo đức cho sinh viên cần phải được bổ sung, đổi mới không ngừng. Cùng với đó, tổ chức Đoàn và Hội cũng phải đổi mới không ngừng nội dung giáo dục của mình, cần phải tập trung vào những vấn đề như giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục đạo đức, lối sống, truyền thống, pháp luật. Trong đó, tổ chức Đoàn ở các trường học cũng cần chú trọng việc giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chủ trương đường lối của Đảng...Từ đó, xác định cụ thể những đức tính, những phẩm chất cần thiết của sinh viên trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Về phương pháp, hình thức : đạo đức có nội dung khác với các khoa học khác ở chỗ nó là các chuẩn mực giá trị, là cái được các chủ thể lựa chọn, đánh giá như là việc làm có ý nghĩa tích cực, được lương tâm đồng tình và dư luận biểu dương. Báo cáo Hội nghị lần thứ mười, Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX có nhận định: Cụ thể hoá các chuẩn mực đạo đức, lối sống cho từng đối tượng cụ thể......Việc xây dựng các chuẩn mực đạo đức, lối sống cụ thể cho các đối tượng là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng trong thời kỳ mới, bởi vì, các giai cấp, tầng lớp, giới và nhóm xã hội có vị trí xã hội khác nhau, các chuẩn mực và thang bậc giá trị có sự thể hiện khác nhau. Sinh viên là đối tượng đặc biệt, với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và tính chất môi trường sinh hoạt, học tập cho nên việc đa dạng hoá các hình thức giáo dục cho phù hợp là điều cần thiết, tránh tình trạng giáo dục tuyên truyền một chiều theo kiểu lý luận suông, nội dung sáo rỗng, xa rời thực tế. Cần gắn nội dung các giá trị đạo đức vào các phong trào, các hoạt động cụ thể của sinh viên, như: phong trào tình nguyện, phong trào đền ơn đáp nghĩa, phong trào lá lành đùm lá rách, phong trào hiến máu nhân đạo,....Cùng với các phong trào, có thể đan xen các hình thức tuyên truyền, tổ chức các cuộc thi về nguồn...Với những hình thức phong phú như vậy, tin rằng sẽ lôi cuốn được sinh viên tham gia một cách tích cực, chủ động góp phần phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc hình thành lối sống mới cho sinh viên. Nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay có rất nhiều song cần chú ý một số vấn đề sau: Thứ nhất, đưa môn đạo đức học thành môn học bắt buộc và cơ bản trong tất cả các trường cao đẳng, đại học. Thực tế hiện nay cho thấy, môn Đạo đức học chỉ được giảng dạy ở một số ít trường, chủ yếu là các trường sư phạm hoặc các trường thuộc khối xã hội mà không đưa vào các trường thuộc khối kinh tế, kỹ thuật. Dẫn tới sinh viên ở các trường này cho rằng chỉ cần trang bị kiến thức chuyên môn là đủ, hoặc khi giảng dạy môn đạo đức ở các trường này chỉ cho đó là môn phụ, mà không nhìn thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của nó. Do đó, thiết nghĩ vấn đề đặt ra hiện nay là phải đưa môn Đạo đức học vào chương trình học bắt buộc của sinh viên, để “Đạo đức học phải là một ngành khoa học xã hội và những người có trách nhiệm phải đi sâu nghiên cứu chuyên cần hơn nữa, phải trở thành một môn khoa học không thể thiếu được trong các trường đại học và phổ thông” [26, tr.27]. Cần khẳng định rằng, tri thức đạo đức là một trong những thành tố quan trọng nhất của ý thức đạo đức và nó được hình thành, phát triển trong quá trình hoạt động của con người, nó được thiết lập trực tiếp và cụ thể nhất qua con đường truyền đạt, giảng dạy. Tri thức đạo đức còn là cơ sở tình cảm, niềm tin, thái độ sống của mỗi cá nhân- từ đó hình thành nhân cách, lối sống của mỗi người. Để đạt được chất lượng tốt trong việc truyền thụ tri thức đạo đức, không những chỉ đưa môn đạo đức học vào giảng dạy trong các trường cao đẳng, đại học mà còn đổi mới cả nội dung và chương trình của môn học này cho phù hợp với thực tiễn biến động hiện nay của đất nước. Tài liệu giảng dạy môn Đạo đức học trong các trường hiện nay được các nhà khoa học biên soạn nhiều và có ý nghĩa thiết thực đối với việc giáo dục, bồi dưỡng kiến thức lý luận về đạo đức song vẫn còn những bất cập. Đó là, lượng thông tin chưa nhiều, chưa bổ sung kịp thời với những biến động của cuộc sống, nhiều khái niệm vẫn chưa rõ ràng, tính hiện đại chưa cao...Bên cạnh đó, phương pháp giáo dục môn Đạo đức còn nặng về thuyết trình, chưa có sự kết hợp với các phương pháp mang tính hiện đại. Bởi vậy, trong giảng dạy đạo đức cần loại bỏ dần những hình thức tuyên truyền một chiều, nội dung chung chung, trừu tượng, cần phải có sự linh hoạt, mềm dẻo, tránh giáo điều. Cần chú ý kết hợp phương pháp giáo dục truyền thống như: nêu gương người tốt, việc tốt, thiết lập các thói quen ứng xử... Với các phương pháp giáo dục hiện đại, như: tổ chức các hoạt động xã hội, tích luỹ kinh nghiệm ứng xử qua việc tạo ra các tình huống đạo đức để rèn luyện kỹ năng nhận thức và thực hành đạo đức, hình thành ý thức đạo đức cá nhân thông qua diễn giảng, đàm thoại tranh luận, kích thích hoạt động và khả năng tự điều chỉnh đạo đức của cá nhân qua các cuộc thi tìm hiểu truyền thống tốt đẹp của dân tộc... Dù học tập trung ở các thành phố, thị xã, của các tỉnh nhưng hầu hết sinh viên lại đến từ nhiều vùng quê với nhiều phong tục tập quán, truyền thống khác nhau, sinh viên cũng khác nhau về điều kiện kinh tế, văn hoá, giáo dục của gia đình, họ cũng có sự khác nhau bởi đặc trưng của mỗi trường, mỗi ngành học nên cần phải có những nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục đạo đức khác nhau. Thiết nghĩ, để tạo nên sự hứng thú và lôi cuốn sinh viên tham gia vào các hoạt động giáo dục đạo đức cần phải kết hợp đạo đức với hoạt động thực tiễn, trong giáo dục đạo đức cần gắn lý luận với thực tiễn đạo đức, nội dung phải mang hơi thở của cuộc sống hiện đại. Chỉ có qua thực tiễn đạo đức mới bộc lộ một cách sâu sắc các giá trị đạo đức. Thứ hai, lồng ghép các nội dung đạo đức trong mọi hoạt động của nhà trường, từ các hoạt động văn hoá, văn nghệ, các hoạt động giải trí đến các cuộc thi, các phong trào hoạt động của sinh viên. Đặc điểm lớn của sinh viên là lứa tuổi có xu hướng chọn cho mình một mô hình nhân cách, một mẫu người lý tưởng để noi theo. Do vậy, nếu chúng ta giáo dục đạo đức thông qua những tấm gương sáng sẽ để lại những ấn tượng mạnh trong họ, dễ lôi cuốn sinh viên tự rèn luyện theo những hành vi, lối sống có đạo đức từ những tấm gương tốt, hoặc thông qua các phong trào sinh viên tình nguyện, các hoạt động từ thiện để sinh viên hoà mình vào cuộc sống đời thường, chứng kiến và thấu hiểu những mất mát, khó khăn, thiếu thốn, vất vả của những người cần được hỗ trợ về nhiều mặt từ những tấm lòng, sự sẻ chia của cộng đồng xã hội. Tin chắc rằng, bằng những nhận thức, tình cảm và lương tâm, mỗi sinh viên sẽ tự thiết lập những giá trị đạo đức sâu sắc trong họ, góp phần định hình một lối sống đẹp từ những tác động của các giá trị đạo đức ấy. Tại các trường đại học, cao đẳng sinh viên không chỉ thực hiện đơn thuần các nhiệm vụ học tập, họ còn tham gia các hoạt động tập thể như văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, các hoạt động xã hội, các phong trào giành riêng cho sinh viên. Hầu hết sinh viên các trường đều có nhu cầu tham gia các phong trào này. Do vậy, việc lồng ghép nội dung đạo đức trong các phong trào bề nổi của sinh viên sẽ không chỉ giúp họ hiểu hơn về truyền thống đạo đức của dân tộc mình mà còn giúp sinh viên phát huy các giá trị đạo đức truyền thống ấy trong quá trình hính thành và phát triển nhân cách, lối sống mới của mình. Cần chú ý rằng, việc lồng ghép nội dung đạo đức vào các phong trào của sinh viên cần phải phù hợp, tránh lồng ghép một cách cứng nhắc. Do đó phải chú ý tới tính chất của mỗi phong trào cũng như thời gian tổ chức các phong trào đó. * Gắn giáo dục ý thức pháp luật với việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Để xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, cần phải có sự tác động tích cực từ nhiều phía. Đạo đức, như đã phân tích ở trên là cơ sở, tiền đề, là điểm xuất phát để trên đó các tiêu chuẩn của lối sống mới được định hình rõ hơn, nhưng sức mạnh của đạo đức chỉ dừng lại ở lương tâm, tự ý thức của mỗi cá nhân, trong khi đó, lối sống mà chúng ta hướng tới có lúc, có nới phải đấu tranh với các mặt trái, tức là cần tới sức mạnh của sự cưỡng chế. Do vậy, để có thể xây dựng thành công lối sống mới cho sinh viên, cần phải đi đôi với giáo dục ý thức pháp luật cho họ, điều đó cũng có nghĩa là cần gắn việc nâng cao ý thức pháp luật với xây dựng lối sống mới trong sinh viên. Cũng giống đạo đức, pháp luật là một phương thức điều chỉnh hành vi con người. Nếu đạo đức được hình thành ngay trong những giai đoạn đầu tiên của loài người, thì pháp luật chỉ được ra đời khi xã hội đã phát triển đến giai đoạn xuất hiện giai cấp, nhà nước. Sự điều chỉnh của pháp luật được thông qua các chuẩn mực, các quy phạm pháp luật được nhà nước ban hành và bảo đảm bằng sức mạnh cưỡng chế nhằm xác định những giới hạn mà hành vi con người phải theo và mức độ trừng phạt những vi phạm khi con người mắc phải. Bandzeladze từng nhận xét: “Xưa nay, pháp luật bao giờ cũng là một biện pháp để khẳng định một chuẩn mức đạo đức và biến nó thành thói quen. Chuẩn mực càng khó bao nhiêu thì vai trò của pháp luật càng lớn bấy nhiêu. Vì vậy, không thể buông lỏng pháp luật nếu việc này chưa được chuẩn bị bằng sự tiến bộ của đạo đức xã hội” [2, tr.51]. Thật vậy, ý thức pháp luật là sản phẩm của quá trình phát triển xã hội, nó gắn với việc hình thành và phát triển văn hoá của mỗi quốc gia. Bản thân nó không chỉ là công cụ răn đe, năn ngừa phạm tội mà còn có tác động đến việc xây dựng lối sống và nhân cách đạo đức cho mỗi người, đặc biệt là sinh viên. Cho nên, các hành vi vi phạm đạo đức có thể chưa dẫn đến vi phạm pháp luật, nhưng các hành vi vi phạm pháp luật thì đều có nguồn gốc vi phạm các giá trị đạo đức. Khi pháp luật nơi lỏng thì hiện tượng vi phạm pháp luật diễn ra với tốc độ nhanh chóng. Hay đúng hơn, lúc đó các hiện tượng phản đạo đức sẽ xuất hiện. Bởi pháp luật là một trong những phương thức củng cố các giá trị đạo đức. Vì vậy, để phát huy được các giá trị đạo đức truyền thống vào quá trình xây dựng lối sống cho sinh viên cần thiết phải chú ý tới giáo dục ý thức luật pháp. Và để làm được điều đó, trước hết cần phải hoàn thiện hệ thống pháp luật, từng bước hiện thực hoá hệ thống pháp luật trong đời sống của nhân dân, trong đó có tầng lớp sinh viên. Về bản chất, giáo dục pháp luật là một hoạt động có tính định hướng tổ chức, có chủ định của chủ thể giáo dục nhằm tác động đến đối tượng để hình thành trong họ những tri thức pháp luật, tình cảm, hành vi phù hợp với đòi hỏi của pháp luật hiện hành. Đồng thời giáo dục pháp luật tạo ra khả năng thiết lập những nguyên tắc sống, thái độ ứng xử của mỗi người trong các tình huống phong phú, phức tạp của cuộc sống. Để hình thành, duy trì và nâng cao ý thức pháp luật cho sinh viên, chúng ta không chỉ trông chờ vào sự tác động của xã hội, các tổ chức bên ngoài. Mà ngay trong các trường cao đẳng, đại học cũng cần có sự chủ động trong việc thực hiện các hoạt động nhằm giáo dục ý thức luật pháp cho sinh viên trường mình. Tuỳ vào điều kiện và đặc điểm của mỗi trường mà phương thức giáo dục pháp luật có thể khác nhau, chẳng hạn: tổ chức các lớp học chính trị, phổ biến pháp luật định kỳ, hưởng ứng tham gia hoặc tổ chức các cuộc thi tìm hiểu hệ thống các ngành luật, tổ chức cho sinh viên tham gia tuyên truyền hệ thống pháp luật cho các đối tượng khác, phối hợp với các cơ quan chức năng để triển khai các điều luật mới......Tất cả các hoạt động này có thể tác động một cách trực tiếp hoặc gián tiếp vào ý thức của sinh viên với mối quan hệ với cộng đồng xã hội. Từ đó, hướng sinh viên học tập, rèn luyện theo những chuẩn mực mà luật đề ra, tránh được các hành vi tiêu cực, đồng thời giúp sinh viên ý thức được trách nhiệm của họ trước những người khác, biết sống và đem lại hạnh phúc cho những người xung quanh., sống vì người khác. Đây là điều kiện thuận lợi để chúng ta tiến hành xây dựng lối sống đẹp trong sinh viên. * Nâng cao vai trò của gia đình, nhà trường và các tổ chức xã hội trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên C.Mác đã từng khẳng định: trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hoà các quan hệ xã hội. Điều đó chứng tỏ, sự phát triển về nhân cách, lối sống của mỗi con người luôn chịu sự chi phối trực tiếp của môi trường sống, môi trường xã hội, trong đó có gia đình, nhà trường, các tổ chức chính trị xã hội và cộng đồng xã hội xung quanh. Tại Hội nghị Trung ương năm, khoá VIII, Đảng ta đã đánh giá: nhìn chung “gia đình và các tập thể, cộng đồng xã hội chưa phát huy vai trò quan trọng trong giáo dục, chưa phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ, nhất là về chính trị đạo đức, đấu tranh ngăn chặn các tệ nạn xã hội và văn hoá phẩm đồi truỵ” [18, tr.19]. Do đó, hơn lúc nào hết, sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội để hình thành lối sống mới cho sinh viên, để phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống cho sinh viên là một nhu cầu cấp thiết. Khác với học sinh, học viên ở các cấp học khác, đa số sinh viên là những người phải sống xa nhà, không có sự quản lý, giáo dục một cách trực tiếp của gia đình. Theo số liệu thống kê của Tỉnh đoàn Nghệ An, hiện nay ký túc xá ở các trường cao đẳng, đại học ở Nghệ An chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu của sinh viên, số còn lại sinh viên phải tự thuê mướn nhà hoặc ở nhờ nhà người thân để ở trong điều kiện kinh tế còn khó khăn, môi trường kinh tế xã hội còn nhiều phức tạp. Nhiều sinh viên vừa đi học lại vừa đi làm để kiếm thêm tiền sinh sống, trang trải học hành, họ làm đủ mọi nghề, thậm chí có những “nghề” bị pháp luật nghiêm cấm. Trong khi đó, một bộ phận sinh viên có điều kiện kinh tế lại muốn đua đòi, muốn được thể nghiệm mình trước cuộc sống nhiều khi đến mạo hiểm. Điều này thực sự là một trở ngại lớn trong công tác quản lý sinh viên cũng trong công tác xây dựng nhân cách, lối sống mới cho họ. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và các tổ chức xã hội trong xây dựng lối sống cho sinh viên, trước mắt cần giải quyết một số vấn đề sau: Thứ nhất, giữa gia đình, nhà trường và xã hội phải có sự thống nhất về quan điểm, chủ trương và mục đích trong xây dựng lối sống cho sinh viên. Một mặt, gia đình và xã hội phải có những hiểu biết nhất định về các yêu cầu của nhà trường trong mục tiêu xây dựng lối sống mới, tạo điều kiện để con em mình tham gia chủ động, tích cực các phong trào, hoạt động mà nhà trường đề ra.. Mặt khác nhà trường, mà cụ thể là Ban giám hiệu, phòng quản lý học sinh, sinh viên, tổ chức Đoàn trường, tổ chức Hội sinh viên....cần dành nhiều sự quan tâm và thực hiện các giải pháp (như đã nêu ở các giải pháp khác) một cách đồng bộ, có sự liên kết, phối hợp chặt chẽ nhau. Có như vậy thì việc xây lối sống cho sinh viên mới nhiều thuận lợi, quá trình phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên mới có những chuyển biến tích cực. Thứ hai, kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục đạo đức, giáo dục ý thức pháp luật cho sinh viên, từ đó hình thành thái độ sống phù hợp, lối sống nhân văn. Đây là vấn đề có ý nghĩa then chốt. Thực tiễn công tác giáo dục- đào tạo những năm qua cho phép chúng ta khẳng định rằng ở đâu và lúc nào Đảng uỷ, Ban giám hiệu các trường quan tâm đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, đến quyền lợi chính đáng của sinh viên, thường xuyên phối hợp với các chính quyền địa phương trong công tác quản lý, giáo dục sinh viên, thì ở đó, lúc đó, sinh viên ít vi phạm kỷ luật, định hướng chính trị được giữ vững, phong trào học tập, nghiên cứu khoa học được đảy mạnh, mọi hoạt động sẽ đi vào nề nếp ổn định, tạo điều kiện cho sự phát triển của nhà trường. Mọi sự hạ thấp hay buông lỏng vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Ban giám hiệu và các tổ chức đoàn thể khác như Đoàn thanh niên, Hội sinh viên nhà trường sẽ dẫn đến nguy cơ chệch hướng trong giáo dục, xa rời mục tiêu giáo dục đã đề ra. Ngoài sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội, ngay bản thân các phòng, khoa, bộ môn, tổ chức Liên chi đoàn, Liên chi hội, các chi bộ sinh viên, các cán bộ giảng dạy cũng cần có sự kết hợp chặt chẽ trong công tác giáo dục đạo đức, định hướng chính trị, lối sống cho sinh viên. Trên thực tế, sự kết hợp này đã có ở một vài trường nhưng chưa đưa lại hiệu quả, tư tưởng phó thác cho các đơn vị chức năng như: khoa Mác – Lênin, phòng công tác chính trị học sinh, sinh viên...Do vậy, việc làm cho các tổ chức trong trường, các cán bộ giảng viên ý thức được trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên là vô cùng cần thiết. Tóm lại, kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường với các tổ chức xã hội trong phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng lối sống cho sinh viên là một giải pháp hết sức căn bản, nó còn là một nguyên tắc cơ bản của xây dựng lối sống xã hội chủ nghĩa. * Nâng cao ý thức tự rèn luyện, tự giáo dục ý thức đạo đức và lối sống trong sinh viên Con người với tư cách là chủ thể của quá trình nhận thức, quá trình cải tạo thế giới, là chủ thể của mọi quan hệ xã hội. Thông qua các hoạt động giáo dục (trong đó có tự giáo dục), con người có khả năng tự biến đổi nhân cách, lối sống của mình một cách có ý thức. Sinh viên là lớp người được giáo dục bởi gia đình, nhà trường và xã hội- cùng với quá trình được giáo dục này thì họ cũng đồng thời phải tự hoàn thiện nhân cách, lối sống, tri thức, kinh nghiệm sao cho phù hợp với yêu cầu của cuộc sống. Để đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự phát triển xã hội, của thị trường sức lao động, đòi hỏi mỗi sinh viên phải phát huy cao độ tính tự giác, chủ động, sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học, trong việc giữ gìn truyền thống. Việc xây dựng lối sống mới cũng như phát huy các giá trị đạo đức truyền thống để xây dựng lối sống mới trong sinh viên không chỉ đơn thuần chỉ tiếp thu các giá trị đạo đức, những chuẩn mực đaọ đức đã có, mà đòi hỏi phải có quá trình rèn luyện, phấn đấu của bản thân mỗi sinh viên, phải có quá trình tự giáo dục, tự đúc kết từ thực tiễn cuộc sống của từng cá nhân con người tạo thành. Sinh viên với những đặc thù về tâm sinh lý lứa tuổi, với một trình độ nhận thức và năng lực tư duy nhất định, quá trình giáo dục và tự giáo dục sẽ giúp cho sinh viên không chỉ nắm vững được những kiến thức cơ bản, mà còn nắm vững được các tri thức đạo đức, lối sống nhân cách đã được trang bị, cùng với giao tiếp xã hội, sinh viên có khả năng chuyển những kiến thức xã hội đã được học thành niềm tin cá nhân, thành tình cảm đạo đức được hình thành ngay trong hành vi ứng xử hàng ngày của sinh viên. Những phẩm chất đạo đức một khi được hình thành, được củng cố sẽ trở thành nét tính cách ổn định, bền vững, thể hiện sự trưởng thành của con người xã hội, là nền tảng phát triển và góp phần trực tiếp hình thành lối sống tích cực ở sinh viên. Có thể nói, nếu không có quá trình tự giác, tự rèn luyện đạo đức của bản thân sinh viên, thì mọi nỗ lực tác động từ bên ngoài dù tốt đến đâu cũng trở nên vô ích. Do vậy, sự hoàn thiện của cá nhân đóng vai trò quyết định trực tiếp. Lối sống là nội dung cơ bản thể hiện văn hoá của con người, là mặt giá trị của con người, nó hướng con người vươn tới những giá trị đích thực của cuộc sống. Lối sống của mỗi con người không phải tự nhiên mà có- đó là kết quả của quá trình phấn đấu, rèn luyện vô cùng khó khăn, gian khổ. Người có lối sống tích cực phải là người được giáo dục, qua giáo dục và tự giáo dục. Trong đó, quá trình tự giáo dục là một quá trình tự thân vận động, đòi hỏi sinh viên phải có nghị lực, ý chí và quyết tâm cao để chiến thắng bản thân mình. Nếu không tự giác rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nhân cách, lối sống thì sinh viên rất dễ bị gục ngã trước những cám dỗ của đồng tiền, của nhu cầu, ham muốn vật chất. Thông qua hoạt động và giao lưu, con người ý thức hơn về giá trị của lối sống trong quan hệ với cá nhân khác và với cộng đồng xã hội. Để nâng cao hiệu quả của việc tự rèn luyện đạo đức, lối sống của sinh viên, cần có sự quan tâm, đầu tư tích cực về cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà trường, tạo ra những điều kiện thuận lợi giúp cho sinh viên có khả năng học tập, nghiên cứu và tham gia các hoạt động bổ ích khác như hiện đại hoá hệ thống thư viện, tăng các đầu sách, báo và các tài liệu tham khảo, xây dựng các sân chơi thể thao cho sinh viên. Bên cạnh đó, nhà trường cũng cần tăng cường hơn nữa công tác tự quản của các tổ chức sinh viên, như: Đội an ninh xung kích, Đội tự quản, Đội thanh tra trong sinh viên....Mặt khác, nhà trường cũng cần có các hình thức khen thưởng và biểu dương những tấm gương sinh viên có quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện tốt, lấy đó làm nhân tố điển hình định hướng cho các sinh viên khác phấn đấu theo. Những yếu tố được trình bày trên không chỉ là môi trường mà còn là chất xúc tác kích thích sinh viên tự giác rèn luyện trong học tập, nghiên cứu khoa học cũng như trong cuộc sống, từng bước hình thành lối sống mới trong họ. Kết Luận Việc phát huy các giá trị đạo đức truyền thống dân tộc để xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay là một tất yếu khách quan. Thái độ phủ định vai trò của các giá trị đạo đức truyền thống hoặc đặt vị trí của nó không đúng chỗ trong quá trình xây dựng lối sống mới đều là sai lầm, kìm hãm tính hiệu quả trong xây dựng lối sống. Từ đại hội VI (1986), Đảng ta đã chủ trương đổi mới không phải là một quá trình cắt đứt lịch sử mà là một sự phủ định biện chứng để tạo nên bước phát triển về chất và tạo ra cơ sở kinh tế cho việc xây dựng lối sống mới phù hợp với yêu cầu phát triển của thời đại. Vấn đề xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam trong bối cảnh đất nước mở cửa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá luôn thu hút sự quan tâm không chỉ của các nhà quản lý giáo dục, các trường cao đẳng, đại học mà còn của toàn xã hội. Bên cạnh những thời cơ, thuận lợi vấn đề xây dựng lối sống cho sinh viên hiện nay cũng đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức, tình trạng suy thoái về lối sống vẫn tiếp tục gia tăng mà chưa có giải pháp hữu hiện để ngăn chặn, tiêu cực và tệ nạn xã hội trong sinh viên ngày càng nghiêm trọng, các giá trị đạo đức truyền thống nơi này hay nơi khác vẫn bị xem nhẹ, coi thường. Những hiện tượng này thể hiện sự “xuống cấp” của lối sống, sự xa rời các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Trước tình hình đó, việc phát huy các giá trị đạo đức của dân tộc để xây dựng lối sống mới cho sinh viên không chỉ là nhu cầu khách quan của việc phát huy nhân tố con người ở sinh viên mà còn là nhu cầu nội tại của các quốc gia, dân tộc. Quá trình phát huy các giá trị đạo đức truyền thống để xây dựng lối sống của sinh viên Việt Nam hiện nay phải được xuất phát từ mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung của việc xây dựng lối sống cho con người Việt Nam nói chung mà Đảng ta đã xác định và lựa chọn. Các giá trị đạo đức truyền thống mà chúng ta phải tiếp tục phát huy chính là chủ nghĩa yêu nước, truyền thống đoàn kết, tình yêu thương, cởi mở, khoan dung, cần cù, hiếu học, lạc quan... Đây chính là điểm tựa để chúng ta hình thành lối sống mới – vừa có những giá trị truyền thống vừa có những giá trị hiện đại. Lối sống là một trong những phẩm chất tiêu biểu làm nên nhân cách con người. Vì vậy, việc xây dựng con người mới nói chung và việc xây dựng các thế hệ sinh viên mới nói riêng nhằm đáp ứng các yêu cầu đòi hỏi của công cuộc xây dựng đất nước hiện nay phải gắn liền với việc xây dựng nhân cách, lối sống của họ. Có thể khẳng định lối sống của sinh viên được hình thành và phát triển chịu tác động bởi các yếu tố vật chất và yếu tố tinh thần của xã hội và cũng bị quy định bởi chính đặc điểm nội tại của bản thân mỗi sinh viên. Đó là các đặc điểm về tâm sinh lý lứa tuổi, đặc điểm của hệ thống các nhu cầu, lợi ích... Trong thời gian tới, khi môi trường sống của sinh viên có nhiều biến đổi, có cả những thuận lợi nhưng cũng tiềm ẩn những khó khăn, thử thách thì việc tiếp tục phát huy các giá trị đạo đức truyền thống để xây dựng lối sống mới cho sinh viên càng trở nên cấp thiết, đòi hỏi chúng ta phải tìm cách phát huy các mặt thuận lợi, kiên quyết khắc phục những khó khăn. Để hình thành lối sống tốt đẹp ở sinh viên đồng thời một lần nữa khẳng định vai trò của giá trị đạo đức truyền thống dân tộc trong giai đoạn mới. Danh mục tài liệu tham khảo 1. Lê Thị Tuyết Ba (1999), "Vấn đề bảo vệ các giá trị đạo đức truyền thống trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam", Tạp chí Triết học, (1). 2. Bandzelaze (1985), Đạo đức học, tập 1, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 3. Ban Chấp hành Hội sinh viên Việt Nam (2009), Báo cáo tổng kết tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội sinh viên Việt Nam lần thứ VIII, Hà Nội. 4. Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương (2004), Tài liệu nghiên cứu văn kiện Hội nghị lần thứ mười Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội. 5. Doãn Thị Chín (2004), Vấn đề giáo dục đạo đức truyền thống cho sinh viên Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ Triết học, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 6. Nguyễn Trọng Chuẩn (1998), “Vấn đề khai thác các giá trị truyền thống vì mục tiêu phát triển”, Tạp chí Triết học, (2). 7. Nguyễn Trọng Chuẩn – Nguyễn Văn Phúc (2003), “Mấy vấn đề đạo đức trong điều kiện kinh tế thị trường”, Tạp chí triết học, (1). 8. Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Văn Huyên (2002), Giá trị truyền thống trước những thách thức của toàn cầu hoá, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 9. Chủ nghĩa xã hội và nhân cách (1993), (sách dịch), Nxb Sách giáo khoa Mác – Lênin, Hà Nội. 10. Nguyễn Viết Chức (chủ biên) (2001), Xây dựng tư tưởng đạo đức, lối sống và đời sống văn hoá ở thủ đô Hà Nội trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Viện Văn hoá và Nxb Văn hoá thông tin, Hà Nội. 11. Con người – những ý kiến mới về một đề tài cũ (1987), Sách dịch, Nxb Sự thật, Hà Nội. 12. Đoàn Minh Duệ (chủ biên) (2004), Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống cho thanh thiếu niên tỉnh Nghệ An, Nxb Nghệ An. 13. Vũ Đảm (2003), “Từ tư tưởng Hồ Chí Minh xác định lý tưởng của thanh niên hiện nay”, Tạp chí Thanh niên, (13). 14. Đảng Cộng sản Việt Nam (1982), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ năm, Tập 1, Nxb Sự thật, Hà Nội. 15. Đảng Cộng sản Việt Nam (1994), Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khoá VII, Hà Nội. 16. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 17. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ hai, Ban chấp hành Trung ương khoá VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 18. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ năm, Ban chấp hành Trung ương khoá VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 19. Đảng Cộng sản Việt Nam ( ), Nghị quyết Trung ương năm khoá VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 20. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 21. Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Báo cáo Hội nghị lần thứ mười, Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 22. Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Nghị quyết của Bộ chính trị về một số định hướng lớn trong công tác tư tưởng hiện nay, Nxb CTQG, HN 23. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 24. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Văn kiện Đảng toàn tập, tập 53, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 25. Phạm Ngọc Định (1999), “Giáo dục đạo đức rèn luyện nếp sống văn hoá cho sinh viên”, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, (11). 26. Phạm Văn Đồng (1998), Chủ tịch Hồ Chí Minh - tinh hoa dân tộc, trí tuệ thời đại, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 27. Giá trị thẩm mỹ và xây dựng con người mới Việt Nam (1982), Nxb Sự thật, Hà Nội. 28. Trần Văn Giàu (1980), Giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 29. Trần Văn Giàu (1983), Dòng chủ lưu của văn hóa Việt Nam: tư tưởng yêu nước, Nxb TP Hồ Chí Minh. 30. Phạm Mạnh Hà (2002), “Những nguyên nhân chủ quan chủ yếu của tình trạng suy thoái đạo đức ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Triết học, (3). 31. Nguyễn Thị Thanh Hà (2007), Giáo dục đạo đức truyền thống với việc xây dựng nhân cách mới của sinh viên Việt Nam hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 32. Lê Như Hoa (2003), Bản sắc dân tộc trong lối sống hiện đại, Nxb Văn hoá Thông tin, Hà Nội. 33. Lê Như Hoa (1998), Bản lĩnh văn hoá Việt Nam – một hướng tiếp cận, Nxb Văn hoá Thông tin, Hà Nội. 34. Đỗ Huy (2001), Xây dựng môi trường văn hoá ở nước ta hiện nay nhìn từ góc độ giá trị học, Viện Văn hóa và Nxb Văn hoá Thông tin, Hà Nội. 35. Đỗ Huy (2002), “Cơ chế chuẩn mực đạo đức xã hội và những hành vi đạo đức cá nhân”, Tạp chí Triết học, (2). 36. Bùi Quang Huy (2004), “Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cho thanh niên”, Tạp chí Thanh niên, (11). 37. Nguyễn Văn Huyên (1998), Giá trị truyền thống – nhân lõi và sức sống của sự phát triển đất nước, dân tộc, Báo cáo tại Hội thảo truyền thống, giá trị về sự phát triển, Hà Nội. 38. Nguyễn Văn Huyên (2003), “Lối sống người Việt Nam dưới tác động của toàn cầu hoá”, Tạp chí Triết học, (12). 39. Nguyễn Thị Thanh Huyền (2007), “Toàn cầu hoá và nguy cơ suy thoái đạo đức, lối sống con người Việt Nam hiện nay”, Tạp chí triết học, (2). 40. Vũ Khiêu (1975), Lao động, nguồn lao động của mọi giá trị, Nxb Thanh niên, Hà Nội. 41. Vũ Khiêu (1996), Bàn về văn hoá Việt Nam, Tập 3, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội. 42. Vũ Khiêu (chủ biên) (2000), Văn hóa Việt Nam, xã hội và con người, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 43. Vũ Khiêu (2003), “Sự suy thoái đạo đức và những giải pháp của chúng ta”, Tạp chí Tâm lý học, (9). 44. Nguyễn Thế Kiệt (1996), “Quan hệ giữa đạo đức và kinh tế trong việc định hướng các giá trị đạo đức hiện nay”, Tạp chí triết học, (6). 45. Nguyễn Thế Kiệt (1996), “Công cuộc đổi mới và định hướng giá trị đạo đức cho sinh viên hiện nay”, Tạp chí khoa học và giáo dục an ninh, (6). 46. Nguyễn Thế Kiệt (chủ biên) (2001), ảnh hưởng của đạo đức phong kiến trong cán bộ quản lý ở Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 47. La Quốc Kiệt (2003), Tu dưỡng đạo đức tư tưởng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 48. Thanh Lê (chủ biên) (2001), "Lối sống xã hội chủ nghĩa và xu thế toàn cầu hoá", Tạp chí Triết học, (12). 49. Thanh Lê (2004), Giáo dục lối sống nếp sống mới, Nxb Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. 50. Phan Huy Lê, Vũ Minh Giang (1996), Các giá trị truyền thống và con người Việt Nam hiện nay, Tập 1, Chương trình khoa học và công nghệ cấp nhà nước, Đề tài KX.07 -02, Hà Nội. 51. V.I.Lênin (1978), Toàn tập, tập 4, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 52. V.I.Lênin (1978), Toàn tập, tập 31, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 53. V.I.Lênin (1977), Toàn tập, tập 36, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva 54. V.I.Lênin (1977), Toàn tập, tập 37, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva 55. V.I.Lênin (1977), Toàn tập, tập 41, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 56. Phan Ngọc Liên (2006), Giáo dục và thi cử Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội. 57. Mai Xuân Lợi (2001), “Giá trị đạo đức và biểu hiện của nó trong đời sống xã hội”, Tạp chí triết học, (3). 58. Nguyễn Ngọc Long (chủ biên) (2001), Giáo trình đạo đức học, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 59. Trường Lưu (1999), Văn hoá - một số vấn đề lý luận, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 60. C.Mác, Ph. Ăngghen ( ), Tuyển tập, tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 61. C.Mác, Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 62. C.Mác, Ph.Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 63. C.Mác, Ph.Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 13, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 64. C.Mác, Ph.Ăngghen (1994), Toàn tập, tập 16, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 65. C.Mác, Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 20, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 66. Hồ Chí Minh (1945), Thư gửi học sinh cả nước. 67. Hồ Chí Minh, Tuyển tập, tập 1, Nxb Sự thật, Hà Nội. 68. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 69. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 70. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 71. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 72. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 73. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 74. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 75. Đỗ Mười (1996), Lý tưởng của thanh niên trong thời kỳ mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội. 76. Nguyễn Chí Mỳ, Nguyễn Thế Kiệt (1998), “Sự biến đổi thang giá trị đạo đức trong xã hội ta hiện nay và việc nâng cao phẩm chất của cán bội”, Tạp chí Cộng sản, (15). 77. Phạm Đình Nghiệp (2002), Giáo dục lý tưởng cho thanh niên hiện nay, Nxb Thanh niên, Hà Nội. 78. Trần Sỹ Phán (1999), Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, Luận án tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 79. Trần Sỹ Phán (2007), Bàn về lối sống thực dụng và lối sống xã hội chủ nghĩa, Hội thảo quốc tế: "Những vấn đề triết học phương Tây thế kỷ XX", Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội. 80. Lê Du Phong, Nguyễn Văn ánh, Hoàng Văn Hoa (2002), ảnh hưởng của đô thị hóa đến nông thôn ngoại thành Hà Nội - Thực trạng và giải pháp, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 81. Nguyễn Văn Phúc (2007), “Về tính quy luật của sự hình thành hệ giá trị và chuẩn mực đạo đức mới”, Tạp chí Triết học, (3). 82. Trần Đình Sử (1996), “Truyền thống dân tộc và tính hiện đại của truyền thống”, Tạp chí Cộng sản, (15). 83. Tạ Ngọc Tấn (1998), Tác động của báo chí đối với việc xây dựng lối sống tích cực của thanh niên, sinh viên hiện nay, Đề tài cấp bộ, Phân viện Báo chí và tuyên truyền. 84. Võ Văn Thắng (2004), "Về khái niệm lối sống", Tạp chí Lý luận chính trị, (12), tr.85-86. 85. Võ Văn Thắng (2005), Kế thừa và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống dân tộc trong việc xây dựng lối sống ở Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sỹ triết học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 86. Võ Văn Thắng (2006), “Nhân ái – một giá trị truyền thống cần kế thừa và phát huy trong việc xây dựng lối sống ở Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Triết học, (7). 87. Lưu Thu Thuỷ (2000), Thực trạng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên qua kết quả khảo cứu tư liệu, Kỷ yếu Hội thảo quốc gia về “Thực trạng và giải pháp giáo đức, tư tưởng chính trị, lối sống cho học sinh, sinh viên Việt Nam”. 88. Đặng Hữu Toàn ( 2001), Hướng các giá trị đạo đức truyền thống theo hệ giá trị chân – thiện – mỹ trong bối cảnh toàn cầu hóa, phát triển kinh tế thị trường, Báo cáo tại Hội thảo quốc tế “Giá trị truyền thống trong bối cảnh toàn cầu hoá”, Hà Nội. 89. Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam (2009), Tổng quan tình hình sinh viên, công tác hội và phong trào sinh viên Việt Nam nhiệm kỳ (2004 – 2009). 90. Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam (2009), Báo cáo của Ban chấp hành Trung ương Hội sinh viên Việt Nam khoá VII tại Đại hội đại biểu toàn quốc Hội sinh viên Việt Nam lần thứ VIII. 91. Thái Duy Tuyên (1995), “Sự biến đổi giá trị của thanh niên Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường”, Tạp chí Triết học, (5). 92. Nguyễn Quang Uẩn, Nguyễn Thạc, Mạc Văn Trang (1995), Giá trị - định hướng giá trị nhân cách và giáo dục giá trị, Hà Nội. 93. Mạc Văn Tranh (chủ biên) (1995), Đặc điểm lối sống sinh viên hiện nay và những phương hướng biện pháp giáo dục lối sống cho sinh viên, Đề tài nghiên cứu khoa học, Bộ Giáo dục Đào tạo. 94. Vấn đề con người trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá (1996) Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 95. Về giá trị truyền thống (1993), Nxb Thông tin lý luận, Hà Nội. 96. Viện Mác – Lênin, Viện chủ nghĩa xã hội khoa học (1993), Về giá trị văn hoá tinh thần Việt Nam, Tập 1,2, Nxb Thông tin lý luận, Hà Nội. 97. Huỳnh Khái Vinh (1999), “Xây dựng đạo đức, lối sống và chuẩn giá trị xã hội để phát triển toàn diện con người”, Tạp chí thông tin lý luận, (3). 98. Huỳnh Khái Vinh – Nguyễn Thanh Tuấn (1997), Bàn về khoan dung trong văn hoá, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 99. Huỳnh Khái Vinh (2001), Một số vấn đề về lối sống, đạo đức, chuẩn giá trị xã hội, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 100. Visnhiôp xki (1982), Lối sống xã hội chủ nghĩa, Nxb Sự thật, Hà Nội. 101. Mục lục 102. Trang Mở đầu 1 Chương 1: Giá trị đạo đức truyền thống và sự ảnh hưởng của nó tới việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay 8 1.1. Giá trị đạo đức truyền thống 8 1.2. ảnh của giá trị đạo đức truyền thống tới việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay 21 Chương 2: Giá trị đạo đức truyền thống với việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên ở Nghệ An hiện nay- Thực trạng và giải pháp 44 2.1. ảnh hưởng của giá trị đạo đức truyền thống với việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Nghệ An hiện nay 44 2.2. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm phát huy giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay 70 Kết luận 89 Danh mục tài liệu tham khảo 91 Phụ lục 99