MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 3
1.1. TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA NHTM 3
1.1.1. Khái niệm và các loại hình Ngân hàng thương mại 3
1.1.2. Các chức năng của Ngân hàng thương mại 4
1.2. NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NHTM 6
1.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển của thẻ thanh toán 6
1.2.2. Khái niệm và đặc điểm của thẻ thanh toán 8
1.2.3. Phân loại thẻ 10
1.2.3.1. Theo công nghệ sản xuất 10
1.2.3.2. Theo chủ thể phát hành 11
1.2.3.3. Theo tính chất thanh toán 11
1.2.3.4. Theo tiêu thức lãnh thổ 12
1.2.3.5. Theo đối tượng sử dụng 13
1.2.3.6. Theo mục đích sử dụng 13
1.2.4. Các chủ thể tham gia vào nghiệp vụ thanh toán thẻ 14
1.2.4.1. Tổ chức thẻ quốc tế 14
1.2.4.2. Ngân hàng phát hành 14
1.2.4.3. Hiệp hội các NH phát hành và thanh toán thẻ 14
1.2.4.4. Chủ thẻ 14
1.2.4.5. Ngân hàng thanh toán 15
1.2.4.6. Đơn vị chấp nhận thẻ 15
1.2.5. Những lợi ích của việc sử dụng dịch vụ thẻ thanh toán 15
1.2.5.1. Đối với nền kinh tế xã hội 15
1.2.5.2. Đối với người sử dụng thẻ 16
1.2.5.3. Đối với đơn vị chấp nhận thẻ 18
1.2.5.4. Đối với ngân hàng 19
1.2.6. Nghiệp vụ thanh toán thẻ của NHTM hiện nay 20
1.2.6.1. Nghiệp vụ phát hành 20
1.2.6.2. Nghiệp vụ thanh toán 22
1.3. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 23
1.3.1. Nhân tố chủ quan 23
1.3.2. Nhân tố khách quan 24
1.4. NHỮNG RỦI RO TRONG NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ 24
1.4.1. Rủi ro với ngân hàng phát hành 24
1.4.2. Rủi ro với ngân hàng thanh toán 25
1.4.3. Rủi ro với đơn vị chấp nhận thẻ 25
1.4.4. Rủi ro với chủ thẻ 26
CHƯƠNG 2: NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 27
2.1. TỔNG QUAN VỀ NHNTVN 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển NHNTVN 27
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của NHNTVN 28
2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của NHNTVN 30
2.1.3.1. Tình hình chung 30
2.1.3.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam trong những năm gần đây 31
2.2. NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ TẠI NHNTVN 35
2.2.1. Thủ tục phát hành thẻ 35
2.2.2. Quy trình sử dụng và thanh toán thẻ 38
2.2.3. Thực trạng hoạt động thanh toán thẻ tại NHNTVN 40
2.2.3.1. Hoạt động thanh toán thẻ tín dụng quốc tế 40
2.2.3.2. Mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ 44
2.2.3.3. Hoạt động của hệ thống giao dịch tự động ATM 45
2.3. ĐÁNH GIÁ TỔNG QUÁT VỀ NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ TẠI NHNTVN 48
2.3.1. Những thành tựu đạt được 48
2.3.1.1. Về sản phẩm dịch vụ 48
2.3.1.2. Về công nghệ ngân hàng 51
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 52
2.3.2.1. Hạn chế 52
2.3.2.2. Nguyên nhân 53
CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 57
3.1. PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH 57
3.1.1. Nhu cầu thị trường 57
3.1.2. Đối tượng khách hàng tiềm năng 57
3.1.3. Phân tích ngân hàng 58
3.1.4. Phân tích tình hình cạnh tranh 59
3.2. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 60
3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ THANH TOÁN THẺ TẠI NHNTVN 62
3.3.1. Giải pháp về hoạt động Marketing ngân hàng 62
3.3.2. Mở rộng mạng lưới 63
3.3.3. Hoàn thiện công tác bảo mật và hạn chế rủi ro 64
3.3.4. Cải tiến công nghệ và kỹ thuật 65
3.3.5. Đẩy mạnh công tác tiếp thị và có CS khách hàng phù hợp 67
3.3.6. Nâng cao chất lượng và trình độ của cán bộ ngân hàng 68
3.4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 69
3.4.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước 69
3.4.1.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý quy định về nghiệp vụ thẻ 69
3.4.1.2. Thành lập trung tâm thanh toán bù trừ cho các giao dịch thẻ 71
3.4.1.3. Quảng bá phổ cập kiến thức về thẻ và sử dụng thẻ 72
3.4.2. Đối với các Bộ, ngành có liên quan 73
3.4.3. Đối với Nhà nước 73
3.4.3.1. Tạo môi trường pháp lý thuận lợi 73
3.4.3.2. Nâng cao ý thức pháp luật của người dân 74
3.4.3.3. Đầu tư công nghệ và thi hành các chính sách thuế ưu đãi 74
KẾT LUẬN 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO 76
DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT 77
MỤC LỤC 78
LỜI NÓI ĐẦU
Quá trình hội nhập khu vực và thế giới, đặc biệt là khi hiệp định thương mại Việt Mỹ có hiệu lực mang lại nhiều cơ hội phát triển cũng như nhiều thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và các ngân hàng thương mại nói chung. Các ngân hàng thương mại hiểu rằng chỉ có đa dạng hoá dịch vụ ngân hàng, cung cấp những sản phẩm chất lượng và tiện ích thì mới có thể đứng vững trong cạnh tranh, từ đó nâng cao hiệu quả khách hàng của mình. Sự đa dạng tạo yếu tố khách quan thúc đẩy các ngân hàng thương mại đầu tư trang thiết bị, ứng dụng công nghệ mới trong thanh toán thay thế phương pháp thanh toán cổ điển mà trong đó thanh toán thẻ đã đáp ứng yêu cầu phát triển đó.
Dịch vụ thẻ ngày càng trở nên phổ biến và được ưu chuộng trên toàn cầu. Nó là minh chứng cho sự kết hợp thành công giữa ngành công nghệ thông tin và điện tử viễn thông trong hoạt động ngân hàng. Thẻ ngân hàng là một loại hình dịch vụ mới dựa trên kỹ thuật hiện đại được ứng dụng và phổ biến trên thế giới từ khoảng 20 năm trở lại đây, phục vụ chủ yếu cho lĩnh vực tiêu dùng của dân cư. Các dịch vụ về thẻ là hết sức đa dạng: thẻ có thể dùng để thanh toán khi mua hàng hoá dịch vụ, rút tiền mặt, gửi tiền, vay tiền, chuyển khoản, kiểm tra số dư tài khoản, thanh toán hoá đơn, bảo hiểm
Tuy thẻ ngân hàng được sử dụng trên toàn cầu và rất phổ biến ở các nước phát triển cũng như đang phát triển, nhưng thị trường Việt Nam chỉ biết đến thẻ vào đầu những năm 90 khi Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) - ngân hàng đầu tiên ở Việt Nam tiến hành đưa các dịch vụ thẻ vào trong hoạt động kinh doanh của mình. Và trong suốt thời gian đó đến nay, Vietcombank vẫn còn nhiều vấn đề bất cập hạn chế hiệu quả của loại hình dịch vụ này. Hơn nữa, sự phát triển của dịch vụ này tại Vietcombank chưa xứng với tiềm năng hiện có của Vietcombank nói riêng và của Việt Nam nói chung. Điều đó đòi hỏi phải có những giải pháp cụ thể để hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán thẻ tại ngân hàng. Xuất phát từ thực tế đó, em đã chọn đề tài nghiên cứu là "Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam ”. Đề tài tiến hành đánh giá thực trạng và đưa ra một số giải pháp để hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank .
Đề tài được kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề chung về nghiệp vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Nghiệp vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam.
Chương 3: Hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam.
Để hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp này, em xin chân thành cảm ơn GS.TS. Nguyễn Hữu Tài cùng các anh chị cán bộ phòng Thanh toán và Quản lý thẻ Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam đã tận tình quan tâm, chỉ bảo và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
81 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2753 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
m¹i ®iÖn tö ®¹t chuÈn mùc quèc tÕ cao ®Çu tiªn ®îc khai tr¬ng.
2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n.
2.3.2.1. H¹n chÕ.
Ho¹t ®éng Marketing giíi thiÖu s¶n phÈm cßn cha tèt: Thùc tÕ, NHNTVN còng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ ph©n tÝch thÞ trêng nhng míi chØ ë tõng ®Ò ¸n riªng rÏ chø cha ®¹t tÇm tæng thÓ, chiÕn lîc chung trong toµn hÖ thèng. ViÖc ph©n ®o¹n thÞ trêng, chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ më réng thÞ phÇn ®èi víi tõng ph©n ®o¹n cha ®îc ho¹ch ®Þnh cô thÓ. (NguyÔn Tó Anh – trëng phßng Qu¶n lý thÎ héi së chÝnh NHNT VN).
HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cha t¬ng xøng, m¹ng líi ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ cßn h¹n chÕ: NHNTVN hiÖn nay cã h¬n 6.000 ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ, c¸c ®¬n vÞ nµy chñ yÕu ph©n bè ë c¸c thµnh phè lín, c¸c ®iÓm du lÞch cã nhiÒu kh¸ch quèc tÕ. Trong khi ®ã, ViÖt Nam cã kho¶ng trªn 20 triÖu d©n sèng ë khu vùc thµnh thÞ nªn sè lîng ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ ph©n bè nh vËy lµ qu¸ Ýt vµ kh«ng ®ång ®Òu.
Sè tiÒn ký quü vµ møc phÝ giao dÞch cßn cao: §èi víi thÎ tÝn dông mµ ng©n hµng ph¸t hµnh, h¹n møc tÝn dông thÊp nhÊt lµ 10 triÖu VN§ vµ cao nhÊt lµ 250 triÖu VN§ (thÎ Amex). Bªn c¹nh ®ã, muèn sö dông thÎ kh¸ch hµng ph¶i ký quü 125% so víi h¹n møc tÝn dông vµ ph¶i nép phÝ thêng niªn, phÝ vît h¹n møc, phÝ chËm thanh to¸n, phÝ rót tiÒn mÆt, phÝ thay ®æi h¹n møc tÝn dông, phÝ tra so¸t, phÝ cÊp l¹i thÎ...
Rñi ro trong thanh to¸n thÎ cßn rÊt cao: Th«ng thêng, rñi ro x¶y ra do hËu qu¶ cña viÖc sö dông thÎ gian lËn, thÎ gi¶ m¹o. Trong khi ®ã, kinh nghiÖm qu¶n lý vµ kiÓm so¸t cßn nhiÒu h¹n chÕ do c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ cha ®¹t tíi møc tinh x¶o, dÔ bÞ lé th«ng tin b¶o mËt ®· ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. §· cã nhiÒu dÊu hiÖu cho thÊy ViÖt Nam ®ang ®îc c¸c tæ chøc téi ph¹m thÎ trong khu vùc nh¾m tíi nh mét thÞ trêng ®iÓm ®Õn, n¬i thÎ gi¶ ®îc lµm tõ c¸c kh¸c ®îc täi ph¹m ®a vµo sö dông t¹i c¸c §VCNT. H¬n n÷a, ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ cßn phô thuéc nhiÒu vµo trung t©m tin häc, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ vËn hµnh hÖ thèng cßn cã lóc trôc trÆc g©y trë ng¹i cho kh¸ch hµng, s¶n phÈm dÞch vô thÎ cha phong phó, vai trß trung t©m thÎ cha ph¸t huy ®Çy ®ñ... (Theo bµ NguyÔn Thu Hµ - Phã Tæng G§ NHNT VN).
ViÖc kÕt nèi hÖ thèng m¸y ATM cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n: mçi ng©n hµng hiÖn ®ang øng dông mét kiÓu c«ng nghÖ riªng víi nh÷ng tr×nh ®é rÊt kh¸c biÖt nhau. Nhng ®iÒu quan träng lµ c¸c ng©n hµng cha cã tiÕng nãi chung trong hÖ thèng nh÷ng ®¬n vÞ ph¸t hµnh vµ më réng dÞch vô thÎ, nhÊt lµ cha thµnh mét hÖ thèng chuyÓn m¹ch dïng chung.
§Çu t nguån lùc cha phï hîp víi tèc ®é t¨ng trëng cña s¶n phÈm dÞch vô: dÉn ®Õn viÖc kh«ng ®¸p øng tèt ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, lµm cho c«ng t¸c phôc vô kh¸ch hµng kh«ng ®îc tèt.
C«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch vËt t trang thiÕt bÞ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu dÞch vô cho toµn hÖ thèng cßn kÐm: dÉn ®Õn viÖc ®Çu t trang thiÕt bÞ kh«ng ®ång ®Òu, chç thiÕu, chç thõa, g©y ra sù l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt.
2.3.2.2. Nguyªn nh©n.
Nh÷ng h¹n chÕ ®ang cßn tån t¹i trong nghiÖp vô thanh to¸n thÎ cña Vietcombank lµ do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau.
NhËn thøc cña CSCNT cßn h¹n chÕ, dÞch vô m¸y rót tiÒn tù ®éng cha tiÖn lîi: dÞch vô thÎ kh«ng thÎ hoµn thiÖn nÕu thiÕu sù tham gia cña c¸c CSCNT v× hä lµ n¬i t¹o nªn tiÖn Ých cña dÞch vô thÎ. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò më réng c¸c CSCNT nµy cßn gÆp khã kh¨n do hä kh«ng nhËn thøc hÕt ®îc r»ng viÖc chÊp nhËn thanh to¸n thÎ lµ ®Ó thu hót kh¸ch hµng, t¨ng nguån thu qua b¸n hµng... Thùc tÕ, c¸c CSCNT l¹i chØ biÕt r»ng hä ph¶i chÞu møc chiÕt khÊu 3% trªn doanh sè thanh to¸n theo ho¸ ®¬n thÎ mµ ng©n hµng quy ®Þnh. Theo c¸ch ¸p gi¸ nµy, víi mçi ®ång b¸n hµng ho¸,dÞch vô cho kh¸ch hµng sö dông thÎ, CSCNT sÏ bÞ chiÕt khÊu 3%, v« h×nh chung ®· lµm gi¶m mÊt 3% lîi nhuËn trªn doanh sè. C¸c ®¬n vÞ lu«n khuyÕn khÝch kh¸ch hµng tr¶ tiÒn mÆt h¬n lµ dïng thÎ. Mét khi viÖc dïng thÎ ®· trë thµnh ®¹i chóng vµ cã nhiÒu ngêi tiªu dïng sö dông thÎ th× viÖc ®¬n vÞ ph¶i chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ lµ ®¬ng nhiªn.Th«ng thêng, ®èi víi dÞch vô ATM, c¸c m¸y ATM cÇn ®îc ®Æt t¹i c¸c trung t©m th¬ng m¹i hoÆc c¸c ®Þa ®iØem gÇn ®êng ®i l¹i ho¹t ®éng 24/24 ®Ó tiÖn lîi cho ngêi d©n rót tiÒn. Tuy nhiªn, ®èi víi ViÖt Nam, do ý thøc ngêi d©n cha cao vµ phaph¸t sinh luËt cha nghiªm nªn ®é an toµn cña m¸y ATM ®Æt t¹i c¸c ®iÓm c«ng céng lµ rÊt thÊp. Thêng c¸c m¸y nµy ®îc ®Æt vµo chÝnh ng©n hµng hoÆc trong kh¸ch s¹n, siªu thÞ.... Do ®ã, mét sè m¸y ATM kh«ng phôc vô ®îc 24/24 mµ chØ phôc vô theo giê lµm viÖc nhÊt ®Þnh.
Thu nhËp b×nh qu©n thÊp vµ thãi quen dïng tiÒn mÆt cña ngêi d©n: Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y c¶n trë sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng thÎ ph¶i nãi ®Õn thãi quen dïng tiÒn mÆt ®· bÐn rÔ qu¸ l©u trong t duy tiªu dïng cña ngêi d©n. Ngêi ViÖt Nam gÇn nh vÉn coi tiÒn mÆt lµ ph¬ng tiÖn kh«ng thÓ thay thÕ trong thanh to¸n tiªu dïng vµ c¶m nhËn ®îc viÖc thuËn tiÖn, yªn t©m khi thanh to¸n vµ nhËn thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Bªn c¹nh ®ã, møc thu nhËp h¸ng n¨m b×nh qu©n ®Çu ngêi cña ngêi ViÖt Nam cßn thÊp so víi c¸c níc trong khu vùc còng lµ mét trë ng¹i cho viÖc ph¸t triÓn sö dông thÎ, b×nh qu©n kho¶ng 500.000 - 700.000 VN§/ ngêi.
Vèn ®Çu t c«ng nghÖ qu¸ cao: Trong c¸c nghiÖp vô ng©n hµng hiÖn nay, thÎ ng©n hµng ®îc coi lµ dÉn ®Çu vÒ c«ng nghÖ øng dông. Tõ c«ng ®o¹n s¶n xuÊt thÎ ®Õn c¸c t¸c nghiÖp thanh to¸n ®Òu ®ßi hái c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. §Çu t hÖ thèng m¸y mãc kiÓm tra thÎ nh POS, ATM... còng gÇn nh mét d¹ng ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng.
C«ng t¸c marketing tiÕp thÞ s¶n phÈm cßn nhiÒu h¹n chÕ: cha tÝch cùc vµ chñ ®éng trong viÖc ®a s¶n phÈm tíi tay ngêi tiªu dïng. C«ng t¸c qu¶ng c¸o, qu¶ng b¸ s¶n phÈm cha ®îc lµm m¹nh mÏ, v× vËy nhiÒu kh¸ch hµng cha biÕt vÒ s¶n phÈm thÎ vµ còng cha cã c¸i nh×n ®óng vÒ chóng. Ngoµi ra, ng©n hµng còng cha cã chÝnh s¸ch tiÕp thÞ vµ ph¸t triÓn thÞ trêng h÷u hiÖu.
M«i trêng ph¸p lý cha hoµn thiÖn: HiÖn nay vÉn cha cã ®îc hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ cho viÖc thanh to¸n vµ ph¸t hµnh thÎ quèc tÕ. NghÞ ®Þnh 91/CP vÒ tæ chøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ban hµnh ngµy 25/11/1993 ®· kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ, bëi c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua email, qua internet kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña nã. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã, Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ®· ban hµnh quy chÕ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng sè 371/1/1999/Q§/NHNN1 ngµy 19/1/1999. Tuy nhiªn, quy chÕ nµy còng cã nh÷ng bÊt cËp v× míi chØ ®Ò cËp vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt trong thanh to¸n thÎ, chØ mang tÝnh c¬ b¶n, cha ®îc cô thÓ ho¸ b»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy. Bªn c¹nh ®ã, vÒ gãc ®é qu¶n lý cßn nhiÒu khe hë cÇn ®îc kh¾c phôc. VÝ dô nh hiÖn naykhi ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ lµ chÊp nhËn viÖc chuyÓn ®æi tù do gi÷a VN§ vµ USD kh«ng cÇn xin phÐp, nhÊt lµ khi sö dông ë níc ngoµi. §iÒu nµy cã ¶nh hëng lín tíi viÖc kiÓm so¸t vµ khèng chÕ lîng ngo¹i tÖ mang ra níc ngoµi. MÆc dï vÉn cßn nh÷ng khe hë nh vËy trong kh©u thanh to¸n, nhng ®èi víi kh©u ph¸t hµnh th× vÊn ®Ò qu¶n lý ngo¹i hèi cßn qu¸ chÆt vµ thiÕu tÝnh linh ho¹t.
Kh¶ n¨ng ®¶m b¶o an toµn giao dÞch cha cao: trong kinh doanh thÎ ngoµi c¸c yÕu tè rñi ro nh mäi nghiÖp vô kh¸c cßn bÞ c¸c nhãm téi ph¹m lu«n r×nh rËp ®Ó cã thÓ khai th¸c vµ g©y tæn thÊt cho ng©n hµng, sè lîng thÎ gi¶ ®a vµo ViÖt Nam sö dông ®ang gia t¨ng vµ ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ cña dÞch vô thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng nãi chung vµ NHNTVN nãi riªng.
HÖ thèng thanh to¸n liªn ng©n hµng cha ®ång bé vµ thiÕu sù thèng nhÊt: dÞch vô thÎ lµ lo¹i h×nh ph¸t triÓn dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i, trong khi ®ã ë NHNTVN nãi riªng vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam nãi chung lµ cha ®¹t ®Õn tr×nh ®é chuÈn cña thÕ giíi, cßn thiÕu sù ®ång bé vµ thèng nhÊt trong cïng hÖ thèng.
Do vËy, NHNTVN cÇn ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ nµy ®Ó ®a ra c¸c chiÕn lîc vµ gi¶i ph¸p ®óng ®¾n khi muèn thùc hiÖn tèt h¬n n÷a nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i ng©n hµng m×nh.
Ch¬ng 3: thiÖn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam.
3.1. Ph©n tÝch thÞ trêng c¹nh tranh.
3.1.1. Nhu cÇu thÞ trêng.
Víi nÒn kinh tÕ ®· ®¹t nhiÒu thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ, trong n¨m 2004 vµ ®Çu n¨m 2005 tèc ®é t¨ng trëng GDP ®¹t 7,5%, thu nhËp cña ngêi d©n ®· ®îc n©ng cao. Trong sè gÇn 83 triÖu d©n ViÖt nam cã kho¶ng 65% n»m trong ®é tuæi lao ®éng, tØ lÖ ngêi biÕt ch÷ kho¶ng 94,14% thuéc lo¹i cao trong khu vùc. D©n sè trÎ, tr×nh ®é häc vÊn cao sÏ lµ mét c¬ së hÕt søc thuËn lîi ®Ó khai th¸c thÞ trêng, ph¸t triÓn dÞch vô thÎ ViÖt Nam. Theo thèng kª, 10% d©n sè cã thu nhËp cao nhÊt ViÖt Nam chiÕm 35% thu nhËp vµ tiªu dïng. H¬n 8 triÖu ngêi cã thu nhËp cao thËt sù lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng mÇu mì cho c¸c ng©n hµng kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i ViÖt Nam. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc – c«ng nghÖ ®· gióp cho thÎ thanh to¸n trë thµnh c«ng cô thanh to¸n phæ biÕn vµ chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n trong c¸c c«ng cô thanh to¸n t¹i hÇu hÕt c¸c níc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. Ngêi d©n ngµy cµng cã nhu cÇu sö dông thÎ ®Ó cã thÓ tiÕt kiÖm thêi gian thanh to¸n, ®¶m b¶o an toµn, hiÖu qu¶ vµ tiÖn lîi trong sö dông.
3.1.2. §èi tîng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng.
DÞch vô thÎ cña ng©n hµng ngo¹i th¬ng ®îc më réng cho mäi ®èi tîng kh¸ch hµng trong níc vµ quèc tÕ cã nhu cÇu sö dông. Tuy nhiªn, ®èi víi thÎ tÝn dông quèc tÕ, do chi phÝ ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ lín, c¸c dÞch vô vµ tiÖn Ých nhiÒu h¬n nªn thêng tËp trung vµo c¸c ®èi tîng lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ l·nh ®¹o nh gi¸m ®èc, tæng gi¸m ®èc...vµ nh÷ng ngêi cã thu nhËp cao vµ thêng cã nhu cÇu ®i c«ng t¸c níc ngoµi. Ngoµi ra, thÎ tÝn dông quèc tÕ cßn giµnh phôc vô cho nh÷ng häc sinh ®i du häc níc ngoµi. Cßn ®èi víi thÎ Connect 24, do phÝ ph¸t hµnh vµ sö dông kh«ng qu¸ lín nªn thu hót ®«ng ®¶o ngêi d©n, nh÷ng thanh niªn, nh÷ng c«ng chøc nhµ níc thêng xuyªn cã nhu cÇu mua s¾m. Ngoµi ra, nã cßn ®em l¹i tiÖn Ých cho c¸c doanh nghiÖp víi viÖc tr¶ l¬ng qua tµi kho¶n vµ rót tiÒn, chuyÓn tiÒn. Nã ®· tiÕt kiÖm ®îc rÊt nhiÒu thêi gian vµ nh©n lùc cho doanh nghiÖp. V× vËy, thÞ trêng thÎ hiÖn nay ®ang ë giai ®o¹n rÇm ré, nhiÒu ngêi d©n ®ang cã nhu cÇu sö dông, c¸c nhµ ng©n hµng cÇn n¾m b¾t ®îc c¸c ®èi tîng kh¸ch hµng phï hîp vµ cã kh¶ n¨ng ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p thu hót cã hiÖu qu¶.
3.1.3. Ph©n tÝch ng©n hµng.
Nh÷ng c¬ héi
T¸c ®éng quèc tÕ: víi chÝnh s¸ch toµn cÇu cña c¸c Tæ chøc tÝn dông quèc tÕ, víi u thÕ ®øng ®Çu thÞ trêng thÎ ViÖt Nam, NHNT VN lµ ng©n hµng th¬ng m¹i duy nhÊt trªn thÞ trêng ViÖt Nam ®îc tÊt c¶ c¸c Tæ chøc tÝn dông quèc tÕ chó ý vµ muèn ®Çu t ph¸t triÓn th¬ng hiÖu cña m×nh.
M«i trêng kinh tÕ x· héi trong níc: nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¨ng trëng æn ®Þnh, ®êi sèng cña nh©n d©n tõng bíc n©ng cao, ngµnh du lÞch t¨ng trëng cao, c¸c dÞch vô h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ bu chÝnh viÔn th«ng còng ®îc ®Çu t ph¸t triÓn m¹nh. Sù ph¶n håi tÝch cùc tõ phÝa b¶n th©n c¸c kh¸ch hµng vµ sù quan t©m cña c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng còng gióp ng©n hµng qu¶ng b¸ ®îc s¶n phÈm.
Néi lùc cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam: ng©n hµng gi÷ vÞ thÕ ®øng ®Çu thÞ trêng thÎ ViÖt Nam víi thÞ phÇn lín nhÊt. Ng©n hµng cã hÖ thèng c«ng nghÖ víi kh¶ n¨ng cung øng, hç trî qu¶n lý vµ ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i dÞch vô, cã ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn dÞch vô thÎ nh mét dÞch vô mòi nhän ®Ó tÊn c«ng vµo thÞ trêng ng©n hµng b¸n lÎ. Ngoµi ra, ng©n hµng còng chó träng ®Çu t nguån nh©n lùc cho dÞch vô thÎ c¶ vÒ lîng vµ chÊt.
Nh÷ng th¸ch thøc
T¸c ®éng quèc tÕ: nh÷ng biÕn ®éng khã lêng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ¶nh hëng s©u s¾c lªn thÞ trêng tµi chÝnh toµn cÇu, nh÷ng bÊt æn kinh tÕ chÝnh trÞ toµn cÇu vµ ¶nh hëng c¶ tíi dÞch vô cña ng©n hµng. HiÖn nay cã nhiÒu ng©n hµng còng tham gia dÞch vô nµy nªn thêng x¶y ra nh÷ng xung ®ét vÒ s¶n phÈm vµ c¹nh tranh kh¸ch hµng.
M«i trêng kinh tÕ x· héi: tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ hiÖn nay ®ang ch÷ng l¹i, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña dÞch vô ng©n hµng ViÖt Nam cßn kÐm ph¸t triÓn so víi khu vùc vµ thÕ giíi c¶ vÒ chÊt, vÒ sè lîng dÞch vô vµ c¸c tiÖn Ých cung cÊp còng ¶nh hëng gi¸n tiÕp lªn dÞch vô thÎ cña ng©n hµng.
Néi bé NHNT VN: m« h×nh tæ chøc dÞch vô thÎ hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. Nguån nh©n lùc cho dÞch vô thÎ tuy ®· ®îc ®Çu t nhng vÉn kh«ng ®¸p øng kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ dÞch vô thÎ. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ngoµi ra, ®Þnh híng ®Çu t vµ lùa chän c«ng nghÖ thÝch hîp míi chØ mang tÝnh chiÕn lîc cho 5 ®Õn 10 n¨m sau.
3.1.4. Ph©n tÝch t×nh h×nh c¹nh tranh.
VÒ lÜnh vùc ph¸t hµnh thÎ tÝn dông: T¹i ViÖt Nam hiÖn nay cã 4 ng©n hµng chÝnh thøc ®îc phÐp ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ lµ NHNTVN víi 39% thÞ phÇn, NHTMCP ¸ Ch©u 59% thÞ phÇn, NHTMCP Eximbank vµ UOB chiÕm 2%. Tuy Ýt h¬n NHTMCP ¸ Ch©u nhng ho¹t ®éng ph¸t hµnh cña NHNTVN an toµn h¬n vµ lµ ng©n hµng duy nhÊt ph¸t hµnh c¶ ba th¬ng hiÖu thÎ quèc tÕ hµng ®Çu thÕ giíi: American Express, Visa vµ Mastercard.
VÒ ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ quèc tÕ: HiÖn nay cã tæng céng h¬n 10 ng©n hµng tham gia thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ nªn c¹nh tranh diÔn ra t¬ng ®èi gay g¾t. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng chiÕm 50% thÞ phÇn, ng©n hµng ACB chiÕm 20% , ng©n hµng UOB vµ ANZ mçi ng©n hµng chiÕm xÊp xØ 15%, cßn l¹i lµ c¸c ng©n hµng kh¸c.
VÒ hÖ thèng giao dÞch tù ®éng ATM vµ thÎ ghi nî: Tríc n¨m 2000, thÞ trêng ViÖt Nam chØ cã ANZ vµ HSBC cã ATM. §Õn n¨m 2001, c¸c ng©n hµng quèc doanh b¾t ®Çu tham gia. §Õn nay, BIDV, ICB, VCB, Sacombank, ANZ, HSBC, Agri-Bank ®Òu ®· ®Æt m¸y ATM vµ ph¸t hµnh thÎ ghi nî ra thÞ trêng víi tæng sè kho¶ng 760.000 thÎ.
3.2. §Þnh híng ph¸t triÓn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam.
Sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ cña NHNTVN ®ang gÆp nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi cã tÝnh kh¸ch quan v× chÞu ¶nh hëng cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam kÓ tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi, më cöa héi nhËp ®· thu ®îc nhiÒu thµnh c«ng, tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam kh¸ cao (®øng hµng ®Çu thÕ giíi, trung b×nh GDP t¨ng 7% - 8%/n¨m). Thu nhËp cña ngêi d©n ngµy cµng cao, nhu cÇu sö dông thÎ thanh to¸n trong x· héi ngµy cµng réng r·i. Xu thÕ héi nhËp t¹o ®iÒu kiÖn vµ còng ®ång thêi vµ còng ®ång thêi ®Æt ra yªu cÇu ®èi víi viÖc thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam. VÒ kü thuËt c«ng nghÖ, ViÖt Nam lµ níc ®i sau nªn cã ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp thu ngay c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi ®Ó ph¸t triÓn thÎ thanh to¸n. Trong ®ã, NHNTVN lµ ng©n hµng ®i ®Çu trong lÜnh vùc nµy.
Tuy vËy, NHNTVN còng x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh thÎ cña m×nh, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005, thÎ ph¶i trë thµnh mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n quen thuéc trong mét bé phËn d©n c ë c¸c thµnh phè vµ c¸c khu c«ng nghiÖp lín, trë thµnh ph¬ng tiÖn thanh to¸n chñ yÕu cña th¬ng m¹i ®iÖn tö, th¬ng m¹i qua m¹ng Internet.
HiÖn nay, nghiÖp vô thanh to¸n thÎ ®ang mang l¹i nh÷ng kho¶n thu lín cho ng©n hµng. V× vËy, ®Ó duy tr× vµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a ®µ t¨ng trëng, toµn hÖ thèng thÎ NHNTVN cÇn cã nh÷ng ®Þnh híng cô thÓ.
§øng tríc nh÷ng nhu cÇu t¨ng cao vÒ thanh to¸n thÎ, NHNT VN ®· ®Ò ra chiÕn lîc më réng viÖc ph¸t hµnh thÎ, ph¸t triÓn m¹ng líi c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ ®Ó ®¸p øng tèt h¬n n÷a nhu cÇu cña kh¸ch hµng, t¨ng doanh sè thanh to¸n thÎ, t¨ng doanh sè sö dông thÎ. Kh«ng chØ më réng vÒ mÆt ph¹m vi mµ ng©n hµng cßn më réng c¶ vÒ c¸c lÜnh vùc kinh doanh. Tríc ®©y, ng©n hµng thêng chó träng vµo c¸c ®iÓm kinh doanh lín nh nhµ hµng, kh¸ch s¹n... nhng nay ®· më réng ra c¶ nh÷ng siªu thÞ, c¸c cöa hµng tæng hîp, c¸c tr¹m b¸n x¨ng... Nh vËy, ng©n hµng ®· kh«ng cßn chØ tËp trung vµo nh÷ng n¬i cã nhiÒu ngêi níc ngoµi mµ ®· më réng tíi c¸c ®¬n vÞ phôc vô chñ thÎ trong níc.
Khi sè lîng thÎ ph¸t hµnh ngµy cµng t¨ng vµ nhu cÇu sö dông thÎ ngµy cµng nhiÒu th× viÖc triÓn khai ®Ò ¸n ATM, ®a hÖ thèng ATM vµo cuéc sèng lµ rÊt quan träng. Ng©n hµng ®· ®Þnh híng më réng hÖ thèng kh«ng chØ ë c¸c thµnh phè lín mµ cßn triÓn khai t¹i c¸c tØnh, c¸c khu ®«ng d©n c... Ngoµi ra, c¸c m¸y ATM cÇn ph¶i ®îc ®¶m b¶o an toµn vµ cung cÊp nhiÒu dÞch h¬n n÷a tíi kh¸ch hµng. Trong n¨m 2005, ng©n hµng ®ang phÊn ®Êu t¨ng sè m¸y ATM lªn kho¶ng 600 chiÕc, gÊp ®«i sè hiÖn cã.
Do nhu cÇu cña kh¸ch hµng ngµy cµng cao nªn ng©n hµng tháa thuËn víi c¸c ®èi t¸c, liªn kÕt víi c¸c ng©n hµng ®Ó ph¸t triÓn thÎ liªn kÕt. Ngoµi ra, ng©n hµng cßn nghiªn cøu triÓn khai lo¹i h×nh thÎ th«ng minh (Smart Card) kh«ng nh÷ng t¨ng thªm sù ®a d¹ng cho s¶n phÈm thÎ cña ng©n hµng mµ cßn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam tham gia héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ.
Ng©n hµng ®· ®Ò ra môc tiªu chiÕm lÜnh thÞ trêng thÎ ViÖt Nam c¶ vÒ thÎ tÝn dông quèc tÕ vµ thÎ ghi nî ATM. V× vËy, môc tiªu chiÕn lîc ®Õn n¨m 2005 cña ng©n hµng lµ:
Sè lîng thÎ tÝn dông quèc tÕ ®¹t: 35.000
Sè lîng thÎ liªn kÕt ®¹t: 200.000
Sè ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ ®¹t: 30.000
Doanh sè thanh to¸n thÎ ®¹t: 200 triÖu USD/n¨m
Doanh sè sö dông thÎ ®¹t: 600 tû VN§/n¨m
Sè m¸y ATM ®¹t: h¬n 400
Trong t¬ng lai, ng©n hµng cßn cã kÕ ho¹ch thµnh lËp trung t©m thÎ ho¹t ®éng ®éc lËp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i hiÖn nay cña nghiÖp vô thÎ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña dÞch vô thÎ.
3.3. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam.
3.3.1. Gi¶i ph¸p vÒ ho¹t ®éng Marketing Ng©n hµng.
§iÒu chØnh møc ký quü: HiÖn nay, viÖc sö dông tµi kho¶n c¸ nh©n cha ph¸t triÓn, nªn ph¸t hµnh thÎ cßn ph¶i ký quü, thÕ chÊp tµi s¶n trong mét sè trêng hîp ®· lµm ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn viÖc ph¸t hµnh thÎ. Víi møc ký quü 125% nªn ch¨ng cÇn ®îc ®iÒu chØnh cho phï hîp v× thùc tÕ víi nh÷ng thÎ ph¸t hµnh cã ký quü th× chñ thÎ còng chØ ®îc sö dông trong h¹n møc ký quü mµ th«i.
§iÒu chØnh møc phÝ vµ l·i: Víi phÇn ®«ng ngêi ViÖt Nam hiÖn nay, thÎ ng©n hµng cßn ®ang lµ s¶n phÈm l¹ lÉm, hä cha hiÓu vµ cha khai th¸c hÕt c¸c tiÖn Ých vèn cã cña thÎ. Trong ®iÒu kiÖn nh vËy, viÖc quyÕt ®Þnh mét møc phÝ vµ l·i cao nh hiÖn nay lµ kh«ng hîp lý ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ. MÆc dï møc phÝ, l·i nµy hoµn toµn t¬ng xøng víi tiÖn Ých mµ thÎ mang l¹i nhng kh¸ch hµng vÉn cha hiÓu hÕt nªn viÖc ph¸t triÓn dÞch vô thÎ lµ hÕt søc khã kh¨n. T¹m thêi, ®Ó kiÕn t¹o mét thÞ trêng më réng h¬n n÷a, NHNTVN cã thÓ xem xÐt gi¶m bít møc phÝ, l·i ¸p dông ®Ó t¨ng tÝnh hÊp dÉn ®èi víi kh¸ch hµng. Khi qu¸ tr×nh kinh doanh ®· ®i vµo thÕ æn ®Þnh th× ng©n hµng cã thÓ xem xÐt viÖc t¨ng møc phÝ vµ l·i sau. Tuy nhiªn ®èi víi thÎ tÝn dông quèc tÕ, ng©n hµng chØ cã thÓ ®iÒu chØnh l·i vay tÝn dông chø kh«ng thÓ ®iÒu chØnh phÝ.
KÐo dµi thêi h¹n hiÖu lùc cña thÎ tÝn dông: HiÖn t¹i do yªu cÇu qu¶n lý viÖc sö dông thÎ nªn thÎ tÝn dông chØ cã hiÖu lùc trong vßng 1 n¨m, kh¸ch hµng muèn sö dông tiÕp th× ph¶i xin gia h¹n thÎ vµ ng©n hµng sÏ in thÎ míi cho kh¸ch hµng. Nh vËy ng©n hµng sÏ mÊt thªm chi phÝ in thÎ míi vµ göi thÎ, ngoµi ra cßn g©y phiÒn hµ cho kh¸ch hµng khi ph¶i ®æi thÎ liªn tôc ( nhÊt lµ khi kh¸ch hµng ®ang ë níc ngoµi mµ thÎ bÞ hÕt hiÖu lùc). H¬n n÷a, thùc tÕ cho thÊy cha cã trêng hîp nµo chñ thÎ ®· th«ng b¸o huû thÎ tríc thêi h¹n hiÖu lùc mµ vÉn cßn sö dông ®îc tiÕp ®Ó dÉn ®Õn g©y rñi ro cho ng©n hµng, v× khi huû thÎ ng©n hµng sÏ gi÷ thÎ l¹i ngay.
Cung cÊp dÞch vô ng©n hµng liªn hoµn: Th«ng thêng, mét kh¸ch hµng sÏ lùa chän cho m×nh mét ng©n hµng ®Ó giao dÞch, v× nh vËy sÏ tiÖn lîi cho kh¸ch hµng trong viÖc qu¶n lý t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh còng nh thuËn tiÖn khi sö dông c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c. Víi mét hÖ thèng dÞch vô ng©n hµng liªn hoµn khÐp kÝn sÏ ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng khi sö dông dÞch vô ATM cã thÓ ®ång thêi sö dông tµi kho¶n ph¸t hµnh ATM ®Ó thùc hiÖn giao dÞch ®Çu t tù ®éng trªn sè d tµi kho¶n; hoÆc dïng thÎ ATM ®Ó ký quü ph¸t hµnh b¶o l·nh; dïng thÎ ATM rót vèn vay; mua b¸n ngo¹i tÖ; chuyÓn tiÒn ®i níc ngoµi.....
Do ®ã, NHNTVN cÇn cã sù phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn nghiÖp vô cã liªn quan ®Ó cã thÓ ®a ra mét lo¹t dÞch vô ng©n hµng liªn hoµn tiÖn lîi nhÊt ®ñ søc hÊp dÉn kh¸ch hµng vµ t¹o thÕ m¹nh trong c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng kh¸c.
3.3.2. Më réng m¹ng líi.
M¹ng líi c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ lµ mét chñ thÓ kh«ng thÓ thiÕu trong quy tr×nh thanh to¸n thÎ, lµ n¬i tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng vµ lµ n¬i b¾t ®Çu cña nghiÖp vô thanh to¸n thÎ. Do ®ã, khi cµng cã nhiÒu c¬ së chÊp nhËn thÎ t¹i nhiÒu n¬i vµ thuéc nhiÒu lo¹i h×nh kinh doanh kh¸c nhau th× sù tiÖn Ých cña viÖc sö dông thÎ cµng t¨ng. V× vËy, NHNTVN muèn c¹nh tranh ®îc víi c¸c ng©n hµng kh¸c vÒ lo¹i h×nh dÞch vô nµy th× ph¶i:
Trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, nªn trang bÞ m¸y POS thay v× dïng m¸y chµ ho¸ ®¬n, võa ®Ó an toµn cho CSCNT võa t¹o ®îc sù yªn t©m cho kh¸ch hµng.
CÇn cã quy chÕ trÝch thëng hay ch¬ng tr×nh khuyÕn m·i nh»m khuyÕn khÝch c¸c CSCNT ®¹t doanh sè lín. §Æc biÖt lµ m¹ng thanh to¸n ph¶i lu«n æn ®Þnh, cung cÊp cho kh¸ch hµng mét ®îc thanh to¸n tèt nhÊt.
Gi¶i quyÕt cho c¸c CSCNT míi ®îc më tµi kho¶n mµ kh«ng cÇn nép tiÒn ®¶m b¶o sè d tèi thiÓu cña tµi kho¶n. Trêng hîp CSCNT nµo cÇn rót hÕt tiÒn còng nªn chÊp nhËn cho hä rót hÕt sè d.
Thµnh lËp bé phËn ch¨m sãc kh¸ch hµng cã nhiÖm vô ph¸t ®Çy ®ñ b¶n tin c¶nh gi¸c, trùc tiÕp thu ho¸ ®¬n t¹i c¸c CSCNT, thêng xuyªn kiÓm tra b¶o dìng m¸y mãc.
Thêng xuyªn tæ chøc tËp huÊn nghiÖp vô thÎ cho c¸c CSCNT ®Ó gióp hä gi¶i ®¸p nh÷ng víng m¾c trong thanh to¸n.
Më réng c¸c CSCNT sang c¸c ngµnh kh¸c kh«ng chØ trong lÜnh vùc kinh doanh nhµ hµng kh¸ch s¹n truyÒn thèng nh hiÖn nay, x©y dùng mét m¹ng líi CSCNT vÖ tinh phôc vô nhu cÇu sö dông thÎ nh: bu ®iÖn, tr¹m ban x¨ng dÇu, ®ång s¾t, h·ng b¶o hiÓm, cöa hµng thêi trang, ®å gia dông, h·ng taxi.....
X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chiÕn dÞch qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ mét c¸ch tæng thÓ, cã kÕ ho¹ch vµ thêng xuyªn h¬n.
Cã sù phèi hîp ®ång bé c¸c bé phËn nghiÖp vô t¹o hËu thuÉn cho viÖc më réng c¸c CSCNT, ch¼ng h¹n nh mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh vay vèn lµ ®¬n vÞ ®ã ph¶i lµ ®¹i lý thanh to¸n thÎ cho ng©n hµng.
Thêng xuyªn th¨m CSCNT vµ tæ chøc th¨m dß ý kiÕn kh¸ch hµng.
CÇn ph¶i lµm cho c¸c CSCNT nhËn thøc ®îc r»ng chÊp nhËn thanh to¸n thÎ lµ ®Ó t¨ng nguån thu qua b¸n hµng, tõ ®ã cÇn tr¸nh ph©n biÖt ®èi xö víi kh¸ch hµng, tr¸nh lîi dông thu thªm phÝ thanh to¸n hoÆc Ðp kh¸ch hµng thanh to¸n b»n ngo¹i tÖ ®Ó hëng chªnh lÖch gi¸.
3.3.3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c b¶o mËt vµ h¹n chÕ rñi ro.
Hoµn thiÖn c«ng t¸c b¶o mËt
Mét trong nh÷ng c«ng t¸c gióp t¨ng uy tÝn cho ng©n hµng vµ t¨ng ®é tin cËy cho kh¸ch hµng vÒ thÎ thanh to¸n lµ viÖc ®¶m b¶o an toµn vµ b¶o mËt th«ng tin. §Ó ®¶m b¶o an toµn cho kh¸ch hµng khi sö dông thÎ, NHNTVN cÇn ph¶i phèi hîp víi c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ c¸c c«ng ty cung cÊp phÇn mÒm ®Ó x©y dùng nh÷ng ch¬ng tr×nh qu¶n lý vµ b¶o mËt th«ng tin cho kh¸ch hµng khi tham gia vµo dÞch vô thÎ. §Æc biÖt, ng©n hµng cÇn gi÷ bÝ mËt mét sè khãa b¶o mËt, quan träng nhÊt lµ khãa PIN cña kh¸ch hµng.
H¹n chÕ rñi ro
Trong kinh doanh thÎ, ngoµi c¸c yÕu tè rñi ro nh mäi nghiÖp vô kh¸c cßn bÞ c¸c nhãm téi ph¹m lu«n r×nh rËp ®Ó cã thÓ khai th¸c vµ g©y tæn thÊt cho c¸c ng©n hµng th«ng qua viÖc sö dông thÎ gi¶, thÎ bÞ ¨n c¾p th«ng tin,... GÇn ®©y nhÊt, bän téi ph¹m ®· sö dông BIN cña mét sè ng©n hµng níc ngoµi ®Ó lµm thÎ gi¶ vµ ®em vµo sö dông, thanh to¸n t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ ë ViÖt Nam. V× vËy, ng©n hµng cÇn ph¶i:
Tríc tiªn lµ phæ biÕn réng r·i c¸c quy ®Þnh vÒ sö dông, thanh to¸n thÎ cho c¸c chñ thÎ, tËp huÊn vµ cËp nhËt thêng xuyªn kiÕn thøc nghiÖp vô, c¸c quy ®Þnh cña tõng Tæ chøc thÎ quèc tÕ cho ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ vµ c¸c c¸n bé nghiÖp vô liªn quan ®Ó thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh.
TËp trung phèi hîp víi c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ c¬ quan an ninh quèc tÕ ®Ó phßng vµ chèng bän téi ph¹m trong lÜnh vùc thÎ.
H¹n chÕ rñi ro trong viÖc ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ: c¸n bé ph¸t hµnh ph¶i kiÓm tra, x¸c minh c¸c th«ng tin ph¸t hµnh thÎ vµ c¸c th«ng tin cña kh¸ch hµng mét c¸ch kü lìng b»ng nhiÒu h×nh thøc.
Mua b¶o hiÓm cho nghiÖp vô thÎ hoÆc trÝch lËp dù phßng rñi ro ®Ó bï ®¾p cho c¸c rñi ro ph¸t sinh tõ nghiÖp vô ph¸t hµnh thÎ.
T×m hiÓu kü ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ tríc khi tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång thanh to¸n thÎ, ®Æc biÖt lµ vÒ t c¸ch, ho¹t ®éng kinh doanh vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ.
H¹n chÕ rñi ro néi bé: thêng xuyªn kiÓm tra hÖ thèng m¸y tÝnh cña m×nh, ®¶m b¶o tÝnh ho¹t ®éng liªn tôc vµ æn ®Þnh; t¨ng cêng kiÓm so¸t c¸c bíc thùc hiÖn nghiÖp vô cña c¸n bé; h¹n chÕ tèi ®a t×nh tr¹ng trôc trÆc kü thuËt trong hÖ thèng vµ ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi khi cã sù cè x¶y ra.
3.3.4. C¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ kü thuËt.
¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn: §©y chÝnh lµ mét tiÒn ®Ò hÕt søc quan träng ®Ó ng©n hµng tiÕp tôc triÓn khai mét lo¹t c¸c øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh ng©n hµng ®iÖn tö, më réng hÖ thèng rót tiÒn tù ®éng ATM, t¨ng cêng hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý (MIS), øng dông c¸c chuÈn mùc hÖ kÕ to¸n quèc tÕ. Trong ®ã, ng©n hµng ®iÖn tö cÇn ®îc øng dông trong viÖc cung cÊp dÞch vô thÎv× nã rÊt tiÖn Ých cho kh¸ch hµng, cã thÓ ngåi t¹i nhµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô hoÆc tr¶ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh thêng xuyªn.... qua m¹ng. §Æc biÖt, khi c¸c biÖn ph¸p hç trî b¸n ph¸t triÓn th× ®©y lµ ph¬ng thøc thanh to¸n tiÖn lîi cho c¶ chñ thÎ vµ c¬ së chÊp nhËn thÎ. Tuy nhiªn, ®Ó t¹o lßng tin cho kh¸ch hµng khi sö dông ph¬ng thøc thanh to¸n qua m¹ng trùc tuyÕn nµy, ng©n hµng cÇn cã gi¶i ph¸p kü thuËt b¶o m¹tt an toµn nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c chñ thÎ tham gia thanh to¸n thÎ qua m¹ng.
Trang thiÕt bÞ ®ång bé: Víi nhËn thøc c«ng nghÖ lµ nÒn t¶ng quan träng ®Ó më réng m¹ng líi ho¹t ®éng, ph¸t triÓn s¶n phÈm míi vµ ®a c¸c s¶n phÈm ng©n hµng hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi ¸p dông vµo ho¹t ®éng ng©n hµng, nªn tiÖn Ých cña thÎ ng©n hµng sÏ ®îc t¹o ra vµ g¾n liÒn víi c¸c thµnh tùu c«ng nghÖ th«ng tin. Tuy nhiªn, c«ng nghÖ th«ng tin l¹i ph¸t triÓn rÊt nhanh, nhiÒu kü thuËt ®îc coi lµ tiªn tiÕn c¸ch ®©y vµi n¨m nhng nay ®· trë thµnh lçi thêi. C«ng nghÖ øng dông trong lÜnh vùc thÎ ng©n hµng còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ ®ã. Tríc ®©y, c«ng nghÖ thÎ tõ lµ gi¶i ph¸p kü thuËt chÝnh sö dông trong thÎ. Nhng ®Õn nay, víi c«ng nghÖ vi m¹ch ®iÖn tö, thÎ th«ng minh (Smart Card) ra ®êi cã u viÖt trong chèng gi¶ m¹o ®· g©y ®îc lßng tin trong giíi kinh doanh thÎ. Víi mçi kü thuËt chÕ t¹o thÎ (tõ tÝnh hay vi m¹ch ®iÖn tö) ®Òu cã mét hÖ thèng thiÕt bÞ ®Çu cuèi phôc vô cho qu¸ tr×nh lu hµnh (m¸y kiÓm tra, m¸y ATM, m¸y POS....). NhiÒu ng©n hµng níc ngoµi tríc ®©y ®· bá ra nh÷ng kho¶n ®Çu t khæng lå ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng ®Çu cuèi sö dông thÎ tõ, giê ®©y khi thÎ th«ng minh thay thÕ, sù thay ®æi kÐo theo mét chi phÝ qu¸ ®¾t. §©y lµ mét bµi häc lín cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung vµ Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam nãi riªng. VËy víi lîi thÕ cña ngêi ®i sau cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu nh÷ng c«ng nghÖ míi nhÊt cña c¸c níc ®i tríc, Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam cÇn biÕt lùa chän ph¸t triÓn hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ ®Çu cuèi theo híng t¬ng thÝch vãi hÖ thèng cña thÕ giíi. Cô thÓ cÇn coi träng sù ®ång bé cña hÖ thèng kü thuËt bao gåm viÖc trang bÞ hÖ thèng m¸y kiÓm tra, ATM, POS víi lo¹i thÎ thanh to¸n lùa chän lµ c«ng nghÖ thÎ vi m¹ch ®iÖn tö ®Ó ®Èm b¶o t¬ng thÝch víi hÖ thèng cña thÕ giíi.
ThiÕt lËp hÖ thèng dù phßng cho dÞch vô thÎ: §èi víi dÞch vô thÎ, tiªu chuÈn vÒ ®é chÝnh x¸c vµ thêi gian xö lý giao dÞch cña kh¸ch hµng lµ rÊt quan träng, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng giao dÞch do kh¸ch hµng tù thùc hiÖn. Víi ®Æc tÝnh m¸y in thÎ lµ mét lo¹i m¸y ®Æc chñng, gÆp sù cè rÊt khã kh¾c phôc - Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam ®· cã thêi m¸y bÞ háng 2 th¸ng liÒn nªn lµm ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh ph¸t hµnh thÎ cña ng©n hµng. Do vËy, ng©n hµng cÇn suy nghÜ ®Õn viÖc trang bÞ m¸y dù phßng ®Ó thay thÕ kÞp thêi khi cã sù cè x¶y ra.
3.3.5. §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ cã chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hîp.
§Ó cã mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hîp vµ hiÖu qu¶, ng©n hµng cÇn ph¶i ph©n ®o¹n thÞ trêng vµ x¸c ®Þnh ®èi tîng kh¸ch hµng cña tõng ®o¹n thÞ trêng, cô thÓ:
§èi víi kh¸ch hµng truyÒn thèng: Lµ nh÷ng kh¸ch hµng ®· tõng cã quan hÖ l©u dµi víi ng©n hµng vµ cã doanh sè thanh to¸n thÎ cao. Víi ®èi tîng kh¸ch hµng nµy, ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch u ®·i ®Æc biÖt díi h×nh thøc khuyÕn m·i, trao thæng hoÆc cung cÊp mét sè u ®·i khi kh¸ch hµng sö dông c¸c dÞch vô kh¸c cña ng©n hµng nh vÒ tÝn dông, thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu.... Ngoµi ra ng©n hµng cÇn quan t©m ®Õn viÖc trang bÞ ®Çy ®ñ m¸y mãc, cã ch¬nguån vèn tr×nh b¶o dìng thêng xuyªn nh»m ®¶m b¶o m¸y mãc lu«n ho¹t ®éng tèt. MÆc dï nh÷ng viÖc nµy NHNTVN còng ®· thùc hiÖn nhng cha thµnh ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng thêng xuyªn, liªn tôc. Do vËy, ng©n hµng cÇn ph¶i cã ch¬ng tr×nh khuyÕn m·i cô thÓ th«ng b¸o cho tõng kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn mét c¸ch thêng xuyªn, ngoµi ra, cÇn ph¶i lu«n th¨m hái, ch¨m sãc kh¸ch hµng, cã nh vËy míi gi÷ ch©n ®îc kh¸ch hµng.
§èi víi kh¸ch hµng chiÕn lîc: Ng©n hµng cÇn cñng cè vµ x©y dùng mèi quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c chiÕn lîc gåm: H·ng hµng kh«ng, Tæng c«ng ty bu chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam, c¸c h·ng b¶o hiÓm nh B¶o ViÖt, Prudential..., Tæng c«ng ty x¨ng dÇu, c¸c c«ng ty du lÞch, l÷ hµnh, c¸c c«ng ty th¬ng m¹i dÞch vô... Tríc hÕt ®©y lµ nh÷ng c«ng ty lín, ho¹t ®éng kinh doanh cã uy tÝn, thu nhËp cña nh©n viªn cao vµ æn ®Þnh nªn tríc tiªn ng©n hµng cã thÓ khai th¸c ®èi tîng sö dông thÎ lµ nh©n viªn cña chÝnh c¸c c«ng ty nµy. Ngoµi ra, ®©y lµ nh÷ng c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cung cÊp dÞch vô tiªu dïng cho c¸ nh©n vµ cã lu lîng kh¸ch hµng giao dÞch lín, nªn ng©n hµng cã thÓ chän lµm ®¹i lý thanh to¸n thÎ hoÆc ®Þa ®iÓm ®Ó ®Æt m¸y ATM. Víi kh¸ch hµng nµy, cÇn khÈn tr¬ng ®Æt vÊn ®Ò cung cÊp dÞch vô thÎ víi hä, gi¶i thÝch cho hä hiÓu râ nh÷ng tiÖn Ých mµ thÎ mang l¹i, ®ång thêi còng ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn m·i hÊp dÉn trong giai ®o¹n ®Çu khi hä sö dông dÞch vô thÎ cña ng©n hµng.
§èi víi kh¸ch hµng tiÒm n¨ng: §©y lµ nh÷ng kh¸ch hµng trong t¬ng lai sÏ sö dông dÞch vô thÎ gåm häc sinh, sinh viªn..... ®©y lµ ®èi tîng cã tr×nh ®ä hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ n¾m b¾t nhanh nh÷ng tiÖn Ých cña nÒn c«ng nghÖ øng dông. Tuy nhiªn, hiÖn t¹i hä cha cã thu nhËp nªn cha cã nhu cÇu sö dông dÞch vô thÎ nhng ch¾c ch¾n trong t¬ng lai hä sÏ lµ kh¸ch hµng tÝch cùc sö dông dÞch vô thÎ. Víi ®èi tîng kh¸ch hµng nµy, ng©n hµng nªn dïng h×nh thøc tuyªn truyÒn kiÕn thøc vÒ dÞch vô thÎ th«ng qua c¸c kho¸ nãi chuyÖn chuyªn ®Ò ®Ó hä cã kiÕn thøc vµ g©y ®îc h×nh ¶nh vÒ thÎ.
3.3.6. N©ng cao chÊt lîng vµ tr×nh ®é cña c¸n bé ng©n hµng.
BÊt kÓ c«ng viÖc g× dï khã kh¨n ®Õn ®©u nhng ®Òu cã thÓ kh¾c phôc ®îc nÕu cã nh©n tè “con ngêi”. Con ngêi sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng viÖc ®ã. HiÖn nay, c¸n bé thÎ cña NHNTVN ®a phÇn cßn rÊt trÎ vµ n¨ng ®éng. Tuy nhiªn, hä vÉn cßn thiÕu kinh nghiÖm cña mét nhµ kinh doanh giái. Do ®ã, ng©n hµng cÇn chó träng tíi c«ng t¸c ®µo t¹o cho c¸n bé. Cô thÓ lµ:
Thµnh lËp mét bé phËn nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm chuyªn biÖt gåm mét sè c¸n bé phßng thÎ vµ trung t©m tinhäc, thùc hiÖn chøc n¨ng nghiªn cøu më réng c¸c tiÖn Ých s¶n phÈm còng nh nghiªn cøu c¸c s¶n phÈm thÎ míi.
Tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé tiÕp thÞ ®¶m b¶o cã kiÕn thøc marketing cÇn thiÕt vÒ dÞch vô thÎ. §éi ngò tiÕp thÞ nµy ph¶i cã thÓ ch¬ng tr×nh ch¨m sãc kh¸ch hµng thêng xuyªn, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ truyÒn thèng ®Ó l¾ng nghe ý kiÕn kh¸ch hµng nh»m phôc vô ngµy mét tèt h¬n, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ®ang ngµy cµng cã nhiÒu ng©n hµng tham gia cung cÊp dÞch vô thÎ th× viÖc tranh giµnh rÊt dÔ x¶y ra.
§µo t¹o kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tin häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin cho c¸n bé nghiÖp vô, chó träng bé phËn qu¶n lý rñi ro vµ bé phËn nghiªn cøu ph¸t triÓn. §èi víi bé phËn qu¶n lý rñi ro, c¸c c¸n bé nµy ph¶i liªn tôc cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ thÎ gi¶ m¹o qua hÖ thèng m¹ng hoÆc c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng quèc tÕ ®Ó cã kiÕn thøc phæ biÕn cho c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ phßng ngõa vµ h¹n chÕ bít rñi ro cã thÓ x¶y ra.
§µo t¹o kiÕn thøc qu¶n trÞ hÖ thèng tin häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin cho c¸n bé qu¶n lý.
§µo t¹o kiÕn thøc vËn hµnh, sö dông vµ b¶o qu¶n c¸c thiÕt bÞ chuyªn dông.
§Þnh kú tæ chøc c¸c líp tËp huÊn vÒ nghiÖp vô thÎ ®Ó cËp nhËt c¸ øng dông míi cña dÞch vô thÎ vµ trao ®æi c¸c vÊn ®Ò míi ph¸t sinh cho c¸n bé xö lý nghiÖp vô.
X©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ tr×nh ®é nghiÖp vô vµ tèc ®é xö lý c«ng viÖc cña c¸c nh©n viªn theo tõng bé phËn xö lý c«ng viÖc nh thêi gian duyÖt hå s¬ ph¸t hµnh thÎ, thêi gian göi thÎ cho kh¸ch hµng, thêi gian tr¶ lêi th«ng tin vÒ tµi kho¶n.... nh»m t¹o cho kh¸ch hµng sù hµi lßng nhÊt.
3.4. Mét sè kiÕn nghÞ.
3.4.1. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc.
3.4.1.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô thÎ.
ViÖc x©y dùng, cñng cè m«i trêng ph¸p lý lµ hÕt søc cÇn thiÕt v× chóng ta vÉn cha cã hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ quèc tÕ. HiÖn nay NghÞ ®Þnh 91/CP vÒ tæ chøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ban hµnh ngµy 25/11/1993 ®· kh«ng cßn phï hîp so víi thùc tÕ bëi c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua Email, qua Internet kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña nã. MÆc dï Thèng ®èc NHNNVN ®· ban hµnh quy chø ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng sè 371/1/1999/Q§/NHNN1 ngµy 19/1/1999, quy chÕ nµy vÉn cßn nh÷ng bÊt cËp vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt trong thanh to¸n thÎ mang tÝnh c¬ b¶n, cha ®îc cô thÓ ho¸ b»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy.
VÒ nghÞ ®Þnh thanh to¸n: NghÞ ®Þnh 91/CP vÒ tæ chøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ra ®êi tõ n¨m 1993 c¨n cø vµo ph¸p lÖnh ng©n hµng Nhµ níc vµ ph¸p lÖnh ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh. HiÖn nay luËt ng©n hµng Nhµ níc vµ luËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®· ban hµnh thay thÕ c¸c ph¸p lÖnh nãi trªn. ®©y chÝnh lµ c¬ së ph¸p lý cÇn thiÕt ®Ó thay ®æi l¹i NghÞ ®Þnh 91, cô thÓ lµ:
- ViÖc thÊu chi trªn tµi kho¶n tiÒn göi: NghÞ ®Þnh 91/CP nghiªm cÊm ®Ó d nî tµi kho¶n tiÒn göi. Nhng hiÖn nay c¸c dÞch vô vÒ ng©n hµng ®· ph¸t triÓn h¬n nhiÒu so víi tríc, phôc vô kh¸ch hµng thuËn tiÖn h¬n trong khi vÉn qu¶n lý ®îc kh¸ch hµng trong chõng mùc cho phÐp nªn viÖc cho phÐp c¸c ®¬n vÞ cã tÝn nhiÖm cã thÓ thÊu chi trªn tµi kho¶n cña hä theo tho¶ thuËn ë mét møc ®é nhÊt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn phôc vô tèt h¬n cho ®¬n vÞ, ®ång thêi lµm cho dßng thanh to¸n qua ng©n hµng kh«ng bÞ ïn t¾c, nhÊt lµ trong thanh to¸n ®iÖn tö ph¸t triÓn.
- VÒ c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n trong NghÞ ®Þnh 91/CP ®a ra vµ trong QuyÕt ®Þnh 22/Q§-NH1 híng dÉn ®Õn nay cha cËp nhËt mét sè thÓ thøc thanh to¸n míi xuÊt hiÖn nh: chuyÓn tiÒn ®iÖn tö...
- VÒ khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt: cÇn bæ xung c¸c quy ®Þnh h¹n chÕ sù thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt trong nghÞ ®Þnh thanh to¸n. §iÒu nµy lµm t¨ng cêng hiÖu lùc qu¶n lý cña Nhµ níc, gi÷ v÷ng tÝnh ®Þnh híng trong qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc vµ gãp phÇn ®Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nãi chung vµ thanh to¸n thÎ nãi riªng.
VÒ QuyÕt ®Þnh 371/1/1999/Q§/NHNN1: viÖc xö lý c¸c vi ph¹m cã liªn quan ®Õn thÎ sÏ lµm cho kh¸ch hµng tin tëng vµ an t©m trong viÖc sö dông thÎ, tõ ®ã chiÕn lîc Marketing thÎ cña ng©n hµng trë nªn cã hiÖu qu¶ h¬n vµ dÞch vô thÎ trë nªn phæ biÕn vµ qu¶ng ®¹i quÇn chóng.
- Trong kinh doanh thÎ ngoµi yÕu tè rñi ro nh mäi nghiÖp vô kh¸c cßn bÞ c¸c nhãm téi ph¹m lu«n r×nh rËp ®Ó cã thÓ khai th¸c vµ g©y tæn thÊt cho c¸c ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng©n hµng míi tham ra nghiÖp vô nµy th«ng qua viÖc sö dông thÎ gi¶, thÎ bÞ ¨n c¾p th«ng tin,... HoÆc còng cã trêng hîp nh©n viªn CSCNT in nhiÒu ho¸ ®¬n thanh to¸n cña mét thÎ. VÊn ®Ò nµy x¶y ra sÏ lµm mÊt uy tÝn, thiÖt h¹i cho c¶ ngêi sö dông vµ ng©n hµng. Do vËy Nhµ níc ph¶i cã møc ®é xö lý ®èi víi nh÷ng trêng hîp lµm thÎ gi¶ vµ th«ng qua c¬ quan cã thÈm quyÒn thi hµnh ¸n mét c¸ch nghiªm minh. Ch¼ng h¹n nh ë Ph¸p khi ph¸t hiÖn lµm thÎ gi¶, tuú theo møc nÆng nhÑ sÏ ph¹t tï ë møc cao nhÊt lµ 7 n¨m tï.
- Chóng ta nªn tiªu chuÈn ho¸ c¸c ®Æc ®iÓm vÒ thÎ gi¶ m¹o ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan h÷u quan (nh c¸c c¬ quan Interpol ViÖt Nam, c¬ quan ®iÒu tra xÐt hái...) gióp cho nghiÖp vô thÎ an toµn.
Ban hµnh c¸c quy ®Þnh míi: DÞch vô rót tiÒn tù ®éng ATM ®· ph¸t triÓn kh¸ m¹nh vµ gÇn nh kh¸ å ¹t trong vµi n¨m trë l¹i ®©y. Nhng cho tíi nay, ng©n hµng Nhµ níc vÉn cha ban hµnh Quy chÕ hay Quy ®Þnh nµo vÒ dÞch vô ATM. MÆc dï c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ ¸p dông theo Quy chÕ vÒ thÎ ng©n hµng, ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 371/1999/NHNN5, nhng dÞch vô ATM liªn quan ®Õn vÊn ®Ò chÊp nhËn chøng tõ ®iÖn tö trong giao dÞch mµ hiÖn nay cha cã v¨n b¶n ph¸p lý ®iÒu chØnh nµo c¶.
Bªn c¹nh ®ã, tríc sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña c«ng nghÖ th«ng tin, ®Æc biÖt lµ m¹ng Internet gióp mäi ngêi cã thÓ dÔ dµng mua s¾m, trao ®æi, giao dÞch mét c¸ch tiÖn lîi. VËy khi øng dông viÖc thanh to¸n thÎ qua m¹ng Internet sÏ ®ßi hái ph¶i cã quy ®Þnh vÒ ph¸p lý vµ chøng tõ ®iÖn tö. §iÒu nµy ®ßi hái ng©n hµng Nhµ níc cÇn nghiªn cøu vµ sím ban hµnh quy chÕ cô thÓ vÒ chøng tõ ®iÖn tö ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã c¬ së thùc hiÖn.
3.4.1.2. Thµnh lËp trung t©m thanh to¸n bï trõ cho c¸c giao dÞch thÎ.
Thùc tÕ hiÖn nay, c¸c ng©n hµng qu¶n lý ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ theo m¹ng riªng cña m×nh, ®iÒu nµy cã lîi lµ phï hîp víi kinh phÝ ®Çu t thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña tõng ng©n hµng nhng cã mét bÊt cËp lµ nã kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thèng nhÊt c¸c giao dÞch vÒ thÎ vµ ph¸t sinh nh÷ng phÝ tæn kh«ng cÇn thiÕt. §¬n cö lµ nÕu thÎ ANZ Access Card ®îc ®em rót tiÒn ë m¸y ATM cña VCB, khi ®ã giao dÞch thanh to¸n gi÷a VCB vµ ANZ ph¶i thùc hiÖn th«ng qua trung t©m thanh to¸n cña tæ chøc thÎ quèc tÕ MasterCard vµ ph¶i chÞu mét kho¶n phÝ do tæ chøc nµy quy ®Þnh, cha kÓ tiÒn chªnh lÖch do hai lÇn chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ. Râ rµng ®iÒu nµy lµ phøc t¹p ho¸ giao dÞch vµ t¨ng chi phÝ. H¬n n÷a, mét sè lo¹i thÎ ghi nî néi ®Þa kh«ng nèi m¹ng quèc tÕ nh thÎ Connect 24 cña VCB chØ cã thÓ rót tiÒn t¹i m¸y ATM cña VCB mµ th«i.
Nh vËy víi xu híng ph¸t triÓn thÎ nh hiÖn nay, rÊt cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp mét trung t©m thanh to¸n bï trõ riªng cho c¸c giao dÞch thÎ trong níc. Trung t©m nµy sÏ lµ ®Çu mèi ®Ó qu¶n lý m¹ng x¬ng sèng, th«ng qua ®ã nèi kÕt c¸c lo¹i thÎ kh¸c nhau, c¸c dÞch vô cña nh÷ng ng©n hµng kh¸c nhau.
3.4.1.3. Qu¶ng b¸, phæ cËp kiÕn thøc vÒ thÎ vµ sö dông thÎ.
Trong nh÷ng n¨m 2000 trë l¹i ®©y, thÞ trêng thÎ ng©n hµng ViÖt Nam cµng cã nh÷ng biÕn ®æi tÝch cùc. Tuy vËy c«ng chóng ®ãn nhËn thÎ ng©n hµng kh«ng nång nhiÖt nh ®ãn nhËn c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ kh¸c nh Internet vµ Mobiphone... do viÖc giíi thiÖu s¶n phÈm tµi chÝnh nµy vµo thÞ trêng cha ®îc ®Çu t ®óng møc. Kh¸i niÖm thÎ ng©n hµng tuy kh«ng con xa l¹ ®èi víi c«ng chóng nhng vÉn cha thùc sù quen thuéc. §iÒu nµy cho ta thÊy viÖc qu¶ng c¸o s¶n phÈm nµy cha rÇm ré, kh«ng cã mét chiÕn lîc ®Ó cho mäi ngêi d©n cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh cÇn cã trong giai ®o¹n ®Çu chu kú sèng cña mçi s¶n phÈm míi. §é dµi cña kho¶ng thêi gian nµy cßn phô thuéc nhiÒu vµo chóng ta. Chóng ta cÇn cã ®Çu t tho¶ ®¸ng vµo giai ®o¹n nµy th× s¶n phÈm míi ®¹t ®îc sù t¨ng trëng mong muèn ë c¸c giai ®o¹n tiÕp sau. §èi víi c«ng viÖc qu¶ng c¸o, víi mét s¶n phÈm th× viÖc nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn tríc khi s¶n phÈm ra ®êi. Nhng t¨ng trëng ®· thÊy viÖc qu¶ng c¸o s¶n phÈm nµy cßn chËm vµ yÕu, míi chØ sö dông h×nh thøc cæ ®iÓn nh b×a, ¸p phÝch... C¸c ng©n hµng ph¶i ®Çu t mét kho¶n tiÒn ®Ó x©y dùng vµ in ®Ëm s¶n phÈm thÎ vµo suy nghÜ cña d©n chóng b»ng ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Ngoµi ra cÇn ®Æt c¸c Cartalogue, ¸p phÝch t¹i trung t©m c«ng céng cã lîng ngêi qua l¹i nhiÒu, t¹i c¸c khu vùc hay n¬i tæ chøc c¸c héi th¶o th¬ng m¹i, kinh doanh.
Ng©n hµng Nhµ níc còng nªn phèi hîp víi hiÖp héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ, c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ mét sè nghµnh chøc n¨ng liªn quan ®Ó triÓn khai ch¬ng tr×nh quèc gia giíi thiÖu vµ tuyªn truyÒn vÒ thÎ tÝn dông quèc tÕ gióp thay ®æi dÇn thãi quen dïng tiÒn mÆt trong thanh to¸n cña mäi tÇng líp d©n c.
3.4.2. §èi víi c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan.
Tuy kh«ng trùc tiÕp ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, quy ®Þnh hç trî nghiÖp vô thanh to¸n thÎ nh÷ng c¸c Bé, ngµnh còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gióp ®ì c¸c ng©n hµng thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó cïng nhau phèi hîp ®Êu tranh chèng gian lËn. Trong bÊt kú ho¹t ®éng kinh doanh thuéc nghµnh nµo còng hµm chøa rñi ro. Ho¹t ®éng kinh doanh thÎ cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông, ng©n hµng còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt nµy. §iÒu c¬ b¶n lµ c¸c tæ chøc, ng©n hµng kinh doanh thÎ ph¶i nghiªn cøu, ph©n tÝch, häc hái vµ phèi hîp víi nhau ®Ó cã thÓ ®¬ng ®Çu víi nh÷ng rñi ro vµ phßng ngõa nguy c¬ rñi ro b»ng nh÷ng biÖn ph¸p kü thuËt vµ nghiÖp vô thÝch hîp mét c¸ch hiÖu qu¶. Tuy nhiªn trong thùc tÕ cã nh÷ng rñi ro vît qu¸ tÇm kiÓm so¸t cña ng©n hµng. §ã lµ hµnh ®éng gi¶ m¹o thÎ vµ c¸c giao dÞch thÎ gi¶ ®Òu lµ hµnh vi cña bän téi ph¹m n¾m ®îc c«ng nghÖ cao. Do ®ã viÖc c¸c ng©n hµng kÕt hîp víi nhau ®Ó chèng l¹i téi ph¹m nay lµ cha ®ñ mµ cÇn ph¶i phèi hîp lùc lîng c«ng an kinh tÕ. Trong khi ®ã ë ViÖt Nam hiÖn nay vÉn cha cã mét hµnh lang ph¸p lý nµo ®iÒu chØnh hµnh vi gi¶ m¹o liªn quan ®Õn thÎ ng©n hµng. Do vËy cÇn ®a ra nh÷ng ®iÒu luËt xö ph¹t ®èi víi hµnh vi gian lËn cña lo¹i téi ph¹m nµy.
3.4.3. §èi víi Nhµ níc.
3.4.3.1. T¹o m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi.
§Ó ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ ph¸t triÓn, Nhµ níc cÇn sím cã luËt thanh to¸n ®Ó phï hîp h¬n víi thùc tiÔn.
§Ó ®¶m b¶o viÖc sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông tu©n thñ theo chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn hµnh, Nhµ níc cã thÓ ban hµnh chi tiÕt viÖc qu¶n lý thÎ chi tiªu b»ng ngo¹i tÖ ë níc ngoµi. Trong ®ã, Nhµ níc cÇn quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña chñ thÎ khi mang thÎ ra khái quèc gia vµ trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn cho ng©n hµng ph¸t hµnh x¸c ®Þnh h¹n møc cña thÎ mang qua biªn giíi.
Ngoµi ra, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c bªn khi cã tranh chÊp ph¸t sinh, Nhµ níc cÇn sím ban hµnh c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i trong sö dông thÎ. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ níc cÇn ph¶i cã quy ®Þnh téi danh vµ khung h×nh ph¹t nghiªm kh¾c trong Bé luËt h×nh sù cho lo¹i téi ph¹m sö dông thÎ gi¶, cÊu kÕt lõa ®¶o gi¶ m¹o giao dÞch thÎ, gian lËn trong thanh to¸n thÎ ®Ó ng¨n chÆn vµ phßng ngõa
3.4.3.2. N©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña ngêi d©n.
HiÖn nay, ý thøc cña ngêi d©n ViÖt Nam cha cao. NhiÒu tr¹m ®iÖn tho¹i c«ng céng hay thËm chÝ lµ nh÷ng khu c¶nh quan còng bÞ nh÷ng kÎ thiÕu ý thøc ph¸ ph¸ch, lµm h h¹i. C¸c m¸y ATM cña c¸c NHTM nãi chung vµ cña NHNTVN nãi riªng còng trong t×nh tr¹ng ®ã, g©y tæn thÊt rÊt nhiÒu cho c¸c ng©n hµng. V× vËy, Nhµ níc cÇn cã biÖn ph¸p xö lý nh÷ng kÎ g©y rèi vµ ph¸ ph¸ch, ®ång thêi phèi hîp víi c¬ quan ®Þa ph¬ng cã biÖn ph¸p gi¸o dôc, n©ng cao ý thøc t«n träng ph¸p luËt cña ngêi d©n.
3.4.3.3. §Çu t c«ng nghÖ vµ thi hµnh c¸c chÝnh s¸ch thuÕ u ®·i.
Khi míi b¾t ®Çu tham gia vµo lÜnh vùc thÎ, c¸c NHTM nãi chung vµ
NHNTVN nãi riªng ®Òu ph¶i dµnh mét nguån vèn lín ®Ó ®Çu t mua s¾m m¸y mãc, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh m¸y ATM, c¸c m¸y ®äc thÎ...
KÕt luËn
Cã thÓ nãi, yªu cÇu ®Æt ra cho hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam lµ hÕt søc nÆng nÒ tríc bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng cßn nhiÒu khã kh¨n. §Ó héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, cÇn ph¶i më réng dÞch vô ng©n hµng, ®a s¶n phÈm ng©n hµng, ®a v¨n minh thanh to¸n tíi mäi nhµ vµ mäi ngêi.
§Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã, Ban l·nh ®¹o NHNTVN ngay tõ n¨m 2000 ®· x¸c ®Þnh: “®Èy m¹nh dÞch vô thÎ ng©n hµng, coi ®©y lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kh¸ch hµng còng nh c¬ cÊu s¶n phÈm cña NHNTVN”. §îc ph¸t triÓn trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn, dÞch vô thÎ cña ng©n hµng trong nh÷ng n¨m võa qua ®· thùc sù khëi s¾c vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng ban ®Çu. Tuy nhiªn, gi÷ vai trß lµ ng©n hµng ®Çu tiªn tham gia vµo nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam nªn NHNT cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, h¹n chÕ. §ã lµ: dÞch vô thÎ cßn cha phæ biÕn, c«ng t¸c Marketing cha ®îc chó träng, chÊt lîng dÞch vô cha ®ång ®Òu, ®Çu t nguån lùc cha phï hîp víi tèc ®é t¨ng trëng cña s¶n phÈm dÞch vô, rñi ro cao, c«ng t¸c ph¸t triÓn m¹ng líi cßn yÕu.
Tõ thùc tiÔn ®ã, t«i xin ®a ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i NHNT VN trë nªn hoµn thiÖn h¬n.
Thø nhÊt : Gi¶i ph¸p vÒ ho¹t ®éng Marketing ng©n hµng
Thø hai : Më réng m¹ng líi
Thø ba : Hoµn thiÖn c«ng t¸c b¶o mËt vµ h¹n chÕ rñi ro
Thø t : C¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ kü thuËt
Thø n¨m : Thay ®æi h¹n møc tÝn dông vµ møc phÝ giao dÞch
Thø s¸u : N©ng cao chÊt lîng vµ tr×nh ®é cña c¸n bé ng©n hµng
Víi nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn lîc ®a ra, em thùc sù hy väng sÏ ®îc ph¸t huy ®Ó kh¾c phôc c¸c mÆt cßn tån t¹i, gãp phÇn hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ cña NHNT VN còng nh cña thÞ trêng thÎ ng©n hµng ViÖt Nam trªn chÆng ®êng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.
Tµi liÖu tham kh¶o
TS NguyÔn H÷u Tµi, 2002, Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ, NXB Thèng kª.
TS Phan ThÞ Thu Hµ - TS NguyÔn ThÞ Thu Th¶o, 2002, Gi¸o tr×nh ng©n hµng th¬ng m¹i qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô, NXB Thèng Kª.
Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam, 2001, 2002, B¸o c¸o thêng niªn.
Lª V¨n TÒ, 1999, ThÎ thanh to¸n quèc tÕ vµ viÖc øng dông thÎ thanh to¸n quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, NXB TrÎ.
Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam, 1993, V¨n b¶n chÕ ®é nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ, Hµ Néi.
Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam, 2003, B¸o c¸o ho¹t ®éng thÎ n¨m 2003.
QuyÕt ®Þnh sè 371/1999/Q§-NHNN (19/10/1999) vÒ Quy chÕ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ Ng©n hµng.
http:// www. acbbank. com.vn
http:// www. vietcombank. com.vn
Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam, 2003, B¸o c¸o thêng niªn 2003.
Danh môc c¸c ch÷ c¸i viÕt t¾t
NHNTVN/ VCB/ Vietcombank: Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam
§VCNT: §¬n vÞ chÊp nhËn thÎ
PIN: Personal Identification Number - M· sè c¸ nh©n
TCTQT: Tæ chøc thÎ quèc tÕ
BIN: Bank Identification Number - M· sè ng©n hµng
ATM: Automated Teller Machine - M¸y rót tiÒn tù ®éng
CAT: Card Authorisation Terminal - M¸y cÊp phÐp tù ®éng
EDC: Electric Data Capturer - M¸y thanh to¸n thÎ tù ®éng
ACB: Ng©n hµng th¬ng m¹i Cæ phÇn ¸ ch©u
VBARD/ Agribank: NH N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam
ANZ: Ng©n hµng Australia vµ New Zealand
BIDV: Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam
EXIMBANK: NH Cæ phÇn XuÊt NhËp khÈu ViÖt Nam
HSBC: Ng©n hµng Hång K«ng vµ Thîng H¶i
EPS: Easy Pay System
NAC: Network Access Controller
ICB: Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam
Techcombank: Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn Kü th¬ng ViÖt Nam
UOB: United Oversea Bank
Môc lôc
lêi më ®Çu 1
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nghiÖp vô thanh to¸n thÎ cña Ng©n hµng th¬ng m¹i 3
1.1. Tæng quan vÒ ho¹t ®éng cña NHtm 3
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ c¸c lo¹i h×nh Ng©n hµng th¬ng m¹i 3
1.1.2. C¸c chøc n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i 4
1.2. NghiÖp vô thanh to¸n thÎ cña NHTM 6
1.2.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÎ thanh to¸n 6
1.2.2. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña thÎ thanh to¸n 8
1.2.3. Ph©n lo¹i thÎ 10
1.2.3.1. Theo c«ng nghÖ s¶n xuÊt 10
1.2.3.2. Theo chñ thÓ ph¸t hµnh 11
1.2.3.3. Theo tÝnh chÊt thanh to¸n 11
1.2.3.4. Theo tiªu thøc l·nh thæ 12
1.2.3.5. Theo ®èi tîng sö dông 13
1.2.3.6. Theo môc ®Ých sö dông 13
1.2.4. C¸c chñ thÓ tham gia vµo nghiÖp vô thanh to¸n thÎ 14
1.2.4.1. Tæ chøc thÎ quèc tÕ 14
1.2.4.2. Ng©n hµng ph¸t hµnh 14
1.2.4.3. HiÖp héi c¸c NH ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ 14
1.2.4.4. Chñ thÎ 14
1.2.4.5. Ng©n hµng thanh to¸n 15
1.2.4.6. §¬n vÞ chÊp nhËn thÎ 15
1.2.5. Nh÷ng lîi Ých cña viÖc sö dông dÞch vô thÎ thanh to¸n 15
1.2.5.1. §èi víi nÒn kinh tÕ x· héi 15
1.2.5.2. §èi víi ngêi sö dông thÎ 16
1.2.5.3. §èi víi ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ 18
1.2.5.4. §èi víi ng©n hµng 19
1.2.6. NghiÖp vô thanh to¸n thÎ cña NHTM hiÖn nay 20
1.2.6.1. NghiÖp vô ph¸t hµnh 20
1.2.6.2. NghiÖp vô thanh to¸n 22
1.3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ cña Ng©n hµng th¬ng m¹i 23
1.3.1. Nh©n tè chñ quan 23
1.3.2. Nh©n tè kh¸ch quan 24
1.4. Nh÷ng rñi ro trong nghiÖp vô thanh to¸n thÎ 24
1.4.1. Rñi ro víi ng©n hµng ph¸t hµnh 24
1.4.2. Rñi ro víi ng©n hµng thanh to¸n 25
1.4.3. Rñi ro víi ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ 25
1.4.4. Rñi ro víi chñ thÎ 26
Ch¬ng 2: NghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam 27
2.1. Tæng quan vÒ nhntVN 27
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn NHNTVN 27
2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc cña NHNTVN 28
2.1.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNTVN 30
2.1.3.1. T×nh h×nh chung 30
2.1.3.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 31
2.2. NghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i NHNTVN 35
2.2.1. Thñ tôc ph¸t hµnh thÎ 35
2.2.2. Quy tr×nh sö dông vµ thanh to¸n thÎ 38
2.2.3. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ t¹i NHNTVN 40
2.2.3.1. Ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ 40
2.2.3.2. M¹ng líi ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ 44
2.2.3.3. Ho¹t ®éng cña hÖ thèng giao dÞch tù ®éng ATM 45
2.3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i NHNTVN 48
2.3.1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc 48
2.3.1.1. VÒ s¶n phÈm dÞch vô 48
2.3.1.2. VÒ c«ng nghÖ ng©n hµng 51
2.3.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 52
2.3.2.1. H¹n chÕ 52
2.3.2.2. Nguyªn nh©n 53
Ch¬ng 3: Hoµn thiÖn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam 57
3.1. Ph©n tÝch thÞ trêng c¹nh tranh 57
3.1.1. Nhu cÇu thÞ trêng 57
3.1.2. §èi tîng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng 57
3.1.3. Ph©n tÝch ng©n hµng 58
3.1.4. Ph©n tÝch t×nh h×nh c¹nh tranh 59
3.2. §Þnh híng ph¸t triÓn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam 60
3.3. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ t¹i NHNTVN 62
3.3.1. Gi¶i ph¸p vÒ ho¹t ®éng Marketing ng©n hµng 62
3.3.2. Më réng m¹ng líi 63
3.3.3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c b¶o mËt vµ h¹n chÕ rñi ro 64
3.3.4. C¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ kü thuËt 65
3.3.5. §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ cã CS kh¸ch hµng phï hîp 67
3.3.6. N©ng cao chÊt lîng vµ tr×nh ®é cña c¸n bé ng©n hµng 68
3.4. Mét sè kiÕn nghÞ 69
3.4.1. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc 69
3.4.1.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô thÎ 69
Thµnh lËp trung t©m thanh to¸n bï trõ cho c¸c giao dÞch thÎ 71
3.4.1.3. Qu¶ng b¸ phæ cËp kiÕn thøc vÒ thÎ vµ sö dông thÎ 72
3.4.2. §èi víi c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan 73
3.4.3. §èi víi Nhµ níc 73
3.4.3.1. T¹o m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi 73
3.4.3.2. N©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña ngêi d©n 74
3.4.3.3. §Çu t c«ng nghÖ vµ thi hµnh c¸c chÝnh s¸ch thuÕ u ®·i 74
kÕt luËn 75
tµi liÖu tham kh¶o 76
danh môc c¸c ch÷ c¸i viÕt t¾t 77
môc lôc 78
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam.DOC