Luận văn Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng công an nhân dân khu vực phía bắc nước ta hiện nay

ức người công an cách mạng, vi phạm pháp luật, sách nhiễu, gây phiền hà cho nhân dân..., làm ảnh hưởng đến uy tín và danh dự của lực lượng Công an nhân dân. Đây là những hành động, việc làm mà các đơn vị, cán bộ, chiến sĩ Công an phải kiên quyết đấu tranh, khắc phục để xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh, ngày càng được nhân dân tin yêu, quý trọng, xứng đáng là lực lượng vũ trang tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho các thế hệ sinh viên công an nói chung, sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta nói riêng ngay từ khi các em đang ngồi trên ghế nhà trường là một trong những nhiệm vụ then chốt của nhà trường nhằm xây dựng, đào tạo ra lực lượng Công an nhân dân chính quy, tinh nhuệ, có hoài bão và khát vọng xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Với những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay” làm đề tài luận án tiến sĩ, ngành Chính trị học, chuyên ngành Công tác tư tưởng. 2. Mục đích, nhiệm vụ của luận án 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân hiện nay, luận án đề xuất quan điểm và giải pháp tăng cường giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu trên, luận án thực hiện các nhiệm vụ sau: - Tổng quan các công trình nghiên cứu ở Việt Nam và nước ngoài có liên quan đến đề tài . - Làm rõ một số vấn đề l ý luận về giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta. 23 KẾT LUẬN Giáo dục đạo đức cách mạng, phẩm chất chính trị cũng như kiến thức nghiệp vụ cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân là nhiệm vụ trọng yếu của các trường. Với những tiêu chuẩn đạo đức người công an cách mạng của sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc trong tình hình mới. Thời gian qua, các trường đã đạt được những thành tích đáng kể trong công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên. Tuy nhiên phải thẳng thắn nhìn nhận và khẳng định rằng công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục đó là nội dung, chương trình, giáo trình, phương pháp, hình thức, phương tiện giáo dục chậm đổi mới, chưa theo kịp trình độ phát triển và yêu cầu xã hội, yêu cầu của Ngành Công an. Do đó, một số sinh viên chưa thực sự ý thức được tầm quan trọng của học tập, rèn luyện đạo đức người công an cách mạng, chưa có nhận thức đúng đắn về việc xây dựng cho mình thế giới quan khoa học và nhân sinh quan cách mạng, phương pháp luận khoa học và năng lực tư duy lý luận còn yếu; tính tích cực xã hội của một bộ phận không nhỏ sinh viên chưa cao. Để tăng cường công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay, cần thực hiện đồng bộ năm giải pháp đã nêu. Trước thực trạng tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên thế giới và trong nước có nhiều biến động, hơn lúc nào hết cần phải tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân nhằm làm cho cán bộ, giảng viên, sinh viên nhận thức được sâu sắc giá trị to lớn của tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh, thấm nhuần các quan điểm chỉ đạo của Trung ương, của Bộ Công an, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về hành động, xây dựng người sinh viên công an - những cán bộ sỹ quan công an tương lai vừa “hồng” vừa “chuyên”, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Bác Hồ và nhân dân. 22 trọng để phát triển đạo đức cách mạng cho sinh viên các trường. Thứ ba, đẩy mạnh hoạt động của các tổ chức quần chúng, đặc biệt là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Thứ tư, xây dựng môi trường học tập, rèn luyện kỷ luật, thực hiện nghiêm các chế độ nề nếp quy định. 3.2.4.2. Nhà trường cần xây dựng, nhân rộng điển hình tiên tiến để nêu gương cho sinh viên Công tác xây dựng và nhân rộng điển hình tiên tiến cần phải được thực hiện một cách nghiêm túc, liên tục, kiên trì, gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về “Một số vấn đề cấp Bách trong xây dựng Đảng hiện nay”; việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” nhằm nâng cao sức mạnh của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, sinh viên trong nhà trường góp phần xây dựng lực lượng Công an nhân dân vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu cao. 3.2.5. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan trong đấu tranh ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực xâm nhập vào nhà trường Xây dựng môi trường văn hóa ở các trường thật sự trong sạch lành mạnh là một trong những giải pháp tối ưu để phòng, chống các sản phẩm văn hóa xấu độc, phản văn hóa, phản động, các tệ nạn xã hội thẩm lậu vào các trường đại học, học viện công an; góp phần khắc phục tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên mà Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI đã nêu ra. Tiểu kết chương 3 Giáo dục đạo đức người Công an cách mạng là sản phẩm của sự tác động biện chứng giữa môi trường với công tác giáo dục, rèn luyện và tự giáo dục, tự rèn luyện đạo đức ở sinh viên; đồng thời sự phát triển đó còn thông qua chính hoạt động thực tiễn và gắn với việc xây dựng lối sống mới xã hội chủ nghĩa. Bởi vậy, để giáo dục đạo đức người Công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay, cần phải có hệ thống giải pháp mang tính toàn diện và khoa học. Trong đó phải phát huy vai trò của chủ thể trong giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên; khơi dậy tính chủ động, tự giác của sinh viên; xây dựng môi trường học tập kỷ cương, lành mạnh; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan trong đấu tranh ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực xâm nhập vào nhà trường. 3 - Khảo sát, đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và xác định những vấn đề đặt ra về giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay. - Đề xuất quan điểm và giải pháp tăng cường giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta thời gian tới. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là quá trình giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Luận án tập trung nghiên cứu, khảo sát thu thập tư liệu, số liệu công tác giáo dục người công an cách mạng của sinh viên hệ đào tạo chính quy tập trung (4 năm) ở các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay (tập trung khảo sát các trường: Học viện An ninh nhân dân, Học viện Cảnh sát nhân dân, Đại học Phòng cháy chữa cháy và Đại học Kỹ thuật hậu cần Công an nhân dân). Thời gian khảo sát từ năm 2010 đến nay. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và ngành Công an, đồng thời có kế thừa các kết quả nghiên cứu trong nước và trên thế giới về giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho cán bộ, chiến sỹ công an. 4.2. Phương pháp nghiên cứu Luận án nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Luận án sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: Phương pháp phân tích - tổng hợp; phương pháp lô gic - lịch sử; phương pháp thống kê; phương pháp so sánh; phương pháp điều tra xã hội học..., đặc biệt chú trọng đến phương pháp tổng kết thực tiễn để đưa ra các luận điểm khoa học. 5. Đóng góp mới của luận án - Trên cơ sở nội dung sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, luận án xây dựng tiêu chuẩn đạo đức người công an cách mạng hiện nay. 4 - Góp phần khái quát hóa và chính xác hóa một số quan điểm về đạo đức người công an cách mạng và giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên. - Xác định rõ các vấn đề mâu thuẫn đang đặt ra đối với công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta thời gian tới. - Đề xuất hệ thống giải pháp khả thi để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta trước yêu cầu mới. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án 6.1. Ý nghĩa khoa học Kết quả nghiên cứu của luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo, cung cấp thêm tư liệu khoa học phong phú, đáng tin cậy phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy về giáo dục đạo đức người công an cách mạng lực lượng Công an nhân dân nói chung và các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta nói riêng. Kết quả nghiên cứu của luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho công an các tỉnh; dùng làm tài liệu tham khảo, phục vụ dạy - học các môn học Công tác tư tưởng, Xây dựng Đảng về tư tưởng, Đạo đức học... cho một số trường đại học. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận án cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà lãnh đạo, quản lý các học viện, nhà trường Công an nhân dân trong việc xây dựng chương trình, ban hành chính sách, sử dụng các biện pháp liên quan đến giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân. Luận án cung cấp kinh nghiệm cho các chủ thể sử dụng các biện pháp hữu hiệu góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân. 7. Cấu trúc luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án gồm có phần tổng quan tình hình nghiên cứu và 03 chương, 8 tiết. 21 tới các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân cần quan tâm hơn nữa công tác hậu cần - đời sống đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. 3.2.2. Khơi dậy tính chủ động, tự giác của sinh viên trong giáo dục đạo đức cách mạng Ðể khơi dậy tính chủ động, tự giác của sinh viên trong trau dồi phẩm chất đạo đức, mỗi sinh viên phải tự mình xây dựng một nhận thức đúng đắn phân biệt rõ đúng, sai, phải, trái, quyết tâm gạt bỏ cái xấu, cái sai trái ra khỏi tư tưởng. Đồng thời luôn nghiêm khắc tự kiểm điểm bản thân những việc đã làm được và những việc chưa làm được trong từng ngày, từng giờ, từ đó có sự điều chỉnh cho phù hợp. 3.2.3. Đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương pháp giáo dục đạo đức người công an cách mạng 3.2.3.1. Đổi mới nội dung giảng dạy sao cho phù hợp, đạt kết quả tốt nhất Một là, xác định nội dung giáo dục đạo đức của nhà trường phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo, nhiệm vụ chính trị của Ngành Công an. Hai là, tăng cường giáo dục bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Ba là, tăng cường giáo dục truyền thống văn hóa, đạo đức tốt đẹp của dân tộc, của ngành Công an và nhà trường cho sinh viên. 3.2.3.2. Đổi mới phương pháp giáo dục phong phú, sinh động, phù hợp với đặc điểm đối tượng giáo dục Một là, sử dụng công nghệ thông tin trong dạy và học; Hai là, đổi mới về cách kiểm tra, đánh giá môn học; Ba là, gắn dạy - học đạo đức người công an cách mạng với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ”;Bốn là, tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, những cuộc thi tìm hiểu, tọa đàm xoay quanh nội dung giáo dục đạo đức người công an cách mạng. 3.2.4. Xây dựng môi trường học tập cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân kỷ cương, lành mạnh 3.2.4.1. Nhà trường cần phải giữ vững nề nếp, kỷ cương, điều lệnh Công an nhân dân Thứ nhất, xây dựng môi trường học tập, rèn luyện phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ, đặc điểm tâm lý, nhận thức, yêu cầu nhiệm vụ của sinh viên. Thứ hai, kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức đảng, hệ thống lãnh đạo, các tổ chức quần chúng là điều kiện quan 20 hiện nhiệm vụ đào tạo của nhà trường. Chất lượng đội ngũ giảng viên giữ vai trò quan trọng hàng đầu trong công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên và công tác giáo dục đó chỉ có thể thành công khi người giảng viên nhận thức được vị trí, vai trò của mình cũng như hiểu được ý nghĩa quan trọng của công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng, từ đó xác định nhiệm vụ của mình đối với sinh viên, với nhà trường và cao hơn nữa là với Ngành Công an, với Đảng, Nhà nước. 3.2.1.2. Phân công rõ trách nhiệm đồng thời có cơ chế phối hợp hoạt động của các chủ thể tiến hành công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng Phân định rõ trách nhiệm của từng chủ thể để mỗi chủ thể thực thi bổn phận của mình một cách tự giác, tích cực, đồng thời tiết kiệm thời gian, công sức. Bởi khi đã phân định rõ “người nào, việc ấy”, từng chủ thể sẽ biết mình phải làm gì, phối hợp với ai để tiến hành giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên. 3.2.1.3. Phát huy tính tiền phong, mẫu mực của chủ thể giáo dục làm tấm gương để sinh viên tin tưởng, học tập và làm theo Nâng cao tính mẫu mực, nêu gương của chủ thể có thể coi là biện pháp cấp thiết và có ý nghĩa quyết định đối với việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng trong bối cảnh hiện nay. Sự mẫu mực của người cán bộ, giảng viên được biểu hiện tập trung ở phẩm chất chính trị và đạo đức của người cán bộ, đảng viên trong lực lượng Công an nhân dân, chỉ sự chuẩn mực, đúng đắn, mô phạm trong suy nghĩ và hành động của chủ thể giáo dục. 3.2.1.4. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát, kiên quyết đưa ra khỏi đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý sinh viên những người chưa chuẩn mực về chính trị, tư tưởng và đạo đức Giải pháp về công tác kiểm tra, nhận xét, đánh giá đối với giảng viên nhằm đánh giá thực hiện công việc của đội ngũ cán bộ, giảng viên trong một thời gian nhất định. Cần phát huy vai trò quản lý của các tổ chức, ban lãnh đạo nhà trường, mặt khác phải phát huy dân chủ, khuyến khích sinh viên tham gia góp ý về phẩm chất, đạo đức của cán bộ, giảng viên. Xây dựng cơ chế lấy ý kiến đánh giá của sinh viên đối với cán bộ, giảng viên bằng hòm thư góp ý hoặc phiếu điều tra dư luận xã hội. Đồng thời phát huy vai trò của Ủy ban kiểm tra Đảng ủy nhà trường trong tham mưu lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện toàn diện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. 3.2.1.5. Quan tâm, giải quyết tốt mối quan hệ lợi ích, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý sinh viên Để đáp ứng nhiệm vụ phát triển của nhà trường nói chung, nhiệm vụ giáo dục đạo đức người công an cách mạng nói riêng, trong những năm 5 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về đạo đức cách mạng và giáo dục đạo đức cách mạng - Cuốn sách Phẩm chất mới và đạo đức cách mạng do tác giả Phu Mi Vông Vị Chít làm chủ biên, Nhà xuất bản Nhà văn Lào, năm 2013. - Luận án tiến sĩ lịch sử Nâng cao đạo đức cách mạng của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh Nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay của tác giả Bun-Ma Kệt-Kê-Sỏn năm 2003. Bài báo khoa học Nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở Lào hiện nay, Tạp chí lịch sử Đảng, số 10 năm 2001 và Đạo đức cách mạng cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở Lào có vị trí quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, Tạp chí Sa Văn Phat Tha Na, số 58 năm 2001 của tác giả Bun-Ma Kệt-Kê-Sỏn. - Bài báo Nâng cao chất lượng xây dựng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới của Đảng của tác giả Bun Nhăng Vo Lạ Chít, Tạp chí Lý luận chính trị - Hành chính Lào, số 01, năm 2005. - Các cuốn sách: Tư cách người cách mạng của Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, năm 2013. Về giáo dục đạo đức cách mạng trong cán bộ đảng viên hiện nay - Thực trạng và giải pháp do tác giả Đào Duy Quát làm chủ biên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, năm 2004. Rèn luyện đạo đức cách mạng theo Bác Hồ do tác giả Trần Văn Giàu làm chủ biên, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, năm 2006. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức cách mạng cho đoàn viên, thanh niên do tác giả Văn Tùng làm chủ biên, Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2009. Giáo dục đạo đức cách mạng trong thời kỳ mới do tác giả Ngô Văn Thạo làm chủ biên, Nhà xuất bản Lao động xã hội, năm 2008. - Các hội thảo, đề tài, đề án, luận án, bài báo khoa học: Luận án tiến sỹ khoa học chính trị Nâng cao đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ chủ trì ở đơn vị cơ sở binh chủng hợp thành Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay của tác giả Phạm Văn Vinh, năm 2005. Luận án tiến sỹ triết học Quan hệ cá nhân - xã hội trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh với việc giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ 6 quản lý ở nước ta hiện nay của tác giả Phạm Huy Kỳ năm 2001. Luận án tiến sỹ triết học Kế thừa các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng nhân cách con người Việt Nam hiện nay của tác giả Cao Thu Hằng, năm 2011. Luận án tiến sỹ lịch sử Nâng cao đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộchính trị Quân đội nhân dân Việt Nam trong thời kỳ mới của tác giả Đặng Nam Điền, năm 2004. Luận án tiến sĩ triết học Đặc điểm phát triển đạo đức cách mạng của người cán bộhậu cần Quân đội nhân dân Việt Nam của tác giả Trần Như Chủ, năm 2004. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu về đạo đức ngành Công an, đạo đức người công an cách mạng và giáo dục đạo đức người công an cách mạng Giáo trình Tư cách người công an cách mạng và đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp của tác giả Trần Trọng Lan làm chủ biên, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 2014. Cuốn sách 60 năm trang sử vẻ vang Công an nhân dân Việt Nam, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 2007. Cuốn sách Ngành Công an của tác giả Nguyễn Thắng Vu làm chủ biên, năm 2006. Cuốn sách Tìm hiểu ý nghĩa khoa học, cách mạng, thực tiễn trong 6 điều dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với Công an nhân dân, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 1982. Cuốn sách Nghiên cứu tư tưởng Công an nhân dân của Hồ Chí Minh của Bộ Công an, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 1985. Cuốn sách Bác Hồ với Công an nhân dân - Công an nhân dân với Bác Hồ của tập thể tác giả, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 1991. Cuốn sách Chủ tịch Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng: Trích các bài viết, bài nói, thư... của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng của tác giả Anh Tuấn, Nhà xuất bản Công an nhân dân, năm 2007. Cuốn sách Công an nhân dân học tập và làm theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, năm 2008. Bài báo khoa học Giáo dục đạo đức cho cán bộchiến sĩ Công an nhân dân hiện nay của tác giả Phạm Bá Lượng, Tạp chí Công an nhân dân, số tháng 2 năm 2009. Các bài báo khoa học của tác giả Đặng Thái Giáp: Suy nghĩ về đức và tài của người công an cách mạng, Tạp chí Công an nhân dân, số 6 năm 1997; Đào tạo, bồi dưỡng cán bộCông an trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Tạp chí Công an nhân dân, số 7 năm 1998; Đạo đức và pháp luật với an ninh trật tự trong nền kinh tế thị trường, Tạp chí Trật tự an toàn xã hội, số 2 năm 2000. 19 có kế hoạch bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên cho phù hợp, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia của lực lượng Công an nhân dân. 3.1.2. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải đảm bảo tính thiết thực, nói đi đôi với làm 3.1.2.1. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải thúc đẩy hành vi đạo đức tích cực của sinh viên trong hoạt động thực tiễn Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên cần thiết phải chuyển hóa từ việc nhận thức về giáo dục thành hành động thực tiễn. Đó là sự chuyển biến từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và từ tư duy trừu tượng tới hành động thực tiễn. 3.1.2.2. Chuyển hóa từ việc nhận thức về đạo đức thành hành động thực tiễn của sinh viên Mục đích cuối cùng của công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên đó là chuyển hóa từ việc nhận thức đến hành động thực tiễn để góp phần quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh người chiến sỹ công an “vì nhân dân phục vụ”. 3.1.3. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải đảm bảo tính phối hợp, đồng bộ 3.1.3.1. Phối hợp các chủ thể trong giáo dục đạo đức người công an cách mạng Phối hợp các chủ thể trong giáo dục học đạo đức người công an cách mạng, phối hợp các tổ chức của hệ thống chính trị trong nhà trường là quan điểm chỉ đạo mang tính chất tất yếu trong công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên. 3.1.3.2. Phối hợp các môi trường giáo dục trong và ngoài nhà trường Các lực lượng tạo nên môi trường giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên đó là gia đình, nhà trường, xã hội với không gian hẹp, rộng mà ở đó sinh viên thực hiện quá trình giáo dục và tự giáo dục. Mỗi thành tố có một vai trò nhất định, ảnh hưởng đến quá trình đó. 3.2. Giải pháp tăng cường giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta thời gian tới 3.2.1. Phát huy vai trò của chủ thể trong giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên 3.2.1.1. Nâng cao nhận thức của chủ thể giáo dục về tầm quan trọng của giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên Chủ thể giáo dục phải luôn xác định giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình thực 18 Quá trình giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc hiện nay đang nổi lên một số mâu thuẫn chủ yếu. Bởi vậy, để quá trình giáo dục mang lại kết quả cao, các trường cần tận dụng tối đa điều kiện thuận lợi của môi trường xã hội khách quan, phát huy tốt những tiềm năng sẵn có. Nhờ đó, có sự chuyển biến trong nhận thức, thái độ, niềm tin và tính tích cực của sinh viên do giáo dục đạo đức người công an cách mạng mang lại, góp phần quan trọng vào xây dựng lực lượng Công an nhân dân chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC NGƯỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, HỌC VIỆN THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN KHU VỰC PHÍA BẮC NƯỚC TA THỜI GIAN TỚI 3.1. Quan điểm tăng cường giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta thời gian tới 3.1.1. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải gắn liền với nhiệm vụ giáo dục của nhà trường, đảm bảo phù hợp với mục tiêu xây dựng và phát triển lực lượng Công an nhân dân an nhân dân 3.1.1.1. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải gắn với nhiệm vụ giáo dục của nhà trường Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải gắn liền với nhiệm vụ đào tạo của nhà trường theo từng thời kỳ, làm cho nhiệm vụ ấy có cơ sở khoa học và đạo đức cao, có tiền đề để hoàn thành tốt, giúp cho họ có hướng đích đúng đắn để thực hiện nhiệm vụ, phấn đấu, có động lực chính đáng để thúc đẩy, có niềm tin khoa học vào con đường đã lựa chọn, từ đó hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên không thể tiến hành một cách tùy tiện mà cần phải có một chương trình, kế hoạch dài hạn và phải có cơ chế quản lý, tổ chức chỉ đạo và thực hiện qua các chương trình học tập hàng tháng, quý, năm. 3.1.1.2. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng phải gắn với nhiệm vụ của lực lượng Công an nhân dân an nhân dân trong điều kiện cụ thể Căn cứ vào nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước, ngành Công an trong từng giai đoạn mà các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân nói chung, các trường khu vực phía Bắc nói riêng cần 7 3. Tổng quan tình hình nghiên cứu về sinh viên các trường đại học ngành Công an và giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên Luận án tiến sĩ luật học Hoạt động phòng ngừa tệ nạn xã hội trong sinh viên của lực lượng Công an nhân dân ở cơ sở của tác giả Bùi Ngọc Luy năm 2013. Luận án tiến sĩ triết học Giá trị đạo đức truyền thống trong việc giáo dục đạo đức cho học viên Công an nhân dân Việt Nam hiện nay của tác giả Phạm Bá Lượng, năm 2009. 4. Đánh giá kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học và những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu 4.1. Đánh giá kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trong và ngoài nước Các công trình nghiên cứu đã luận bàn những vấn đề cơ bản như: khái niệm đạo đức cách mạng, giáo dục đạo đức cách mạng, ý nghĩa của việc giáo dục đạo đức cách mạng, tư cách người công an cách mạng, các hình thức giáo dục đạo đức cách mạng... Một số công trình cũng đã bước đầu đề xuất hệ giải pháp để tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng nói chung. 4.2. Những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu - Bổ sung khái niệm giáo dục đạo đức người công an cách mạng, các yếu tố cấu thành công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng, tiêu chuẩn đạo đức người công an cách mạng hiện nay, đạo đức nghề nghiệp ngành Công an. - Những ưu điểm, nhược điểm và bài học kinh nghiệm của giáo dục đạo đức người công an cách mạng trong thời gian qua. - Những quan điểm chỉ đạo và phương hướng giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên trong bối cảnh mới của thế giới và trong nước. - Những giải pháp tăng cường nội dung, hình thức, phương pháp, phương tiện cũng như phát huy vai trò của chủ thể và đối tượng giáo dục trong hoạt động giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên để đáp ứng mục đích, yêu cầu của Đảng, Nhà nước, ngành Công an. - Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức đoàn thể các cấp đối với việc phối hợp giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên. 8 Chương 1 GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC NGƯỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, HỌC VIỆN THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN - MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN 1.1. Đạo đức cách mạng và đạo đức người công an cách mạng 1.1.1. Khái niệm đạo đức và đạo đức cách mạng 1.1.1.1. Khái niệm đạo đức Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tập hợp những nguyên tắc, quy tắc chuẩn mực xã hội, ra đời, tồn tại và biến đổi theo nhu cầu xã hội, nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con người trong quan hệ với nhau và quan hệ với xã hội, chúng được thực hiện một cách tự nguyện, tự giác, xuất phát từ nhận thức, niềm tin cá nhân, truyền thống và sức mạnh của dư luận xã hội. 1.1.1.2. Khái niệm đạo đức cách mạng Đạo đức cách mạng là đạo đức mới do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đặt nền móng xây dựng; là sản phẩm của sự kết hợp những quan điểm đạo đức của chủ nghĩa Mác – Lênin với tinh hoa đạo đức dân tộc và nhân loại; là hệ thống những quy tắc, chuẩn mực, giá trị đạo đức tiên tiến, biểu hiện tư tưởng, tình cảm, hành vi đạo đức của người làm cách mạng, nhằm thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc và từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. 1.1.2. Bản chất người công an cách mạng và đạo đức người công an cách mạng 1.1.2.1. Bản chất người công an cách mạng Bản chất người Công an nhân dân Việt Nam khác hoàn toàn so với các nước tư bản. Công an cách mạng là lực lượng vũ trang trọng yếu của Nhà nước, của nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định rõ: “Đối với nhân dân, đối với Đảng, với cách mạng xã hội chủ nghĩa, trách nhiệm của công an rất lớn, rất nặng nề” [55, tr.31] và “nhiệm vụ của công an thì nhiều, nhưng nói tóm tắt là bảo vệ sự nghiệp xã hội chủ nghĩa”. 1.1.2.2. Quan niệm đạo đức người công an cách mạng Đạo đức người công an cách mạng là đạo đức người chiến sĩ cách mạng hoạt động trong ngành Công an nhân dân; là hệ thống các phẩm chất về nhận thức trách nhiệm, nghĩa vụ và hành vi đáp ứng mục tiêu, yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. 17 2.3.2.1. Năng lực tự giáo dục của một bộ phận sinh viên còn hạn chế 2.3.2.2. Cơ chế kinh tế thị trường làm xuất hiện tâm lý thụ động, thờ ơ về chính trị trong một bộ phận không nhỏ sinh viên. 2.3.2.3. Một số sinh viên vi phạm quy chế học tập và rèn luyện, vi phạm nội quy, kỷ luật của điều lệnh Công an nhân dân 2.3.3. Mâu thuẫn giữa yêu cầu ngày càng cao về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục với những bất cập về nội dung, hình thức, phương pháp, phương tiện giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên 2.3.3.1. Những bất cập trong đổi mới nội dung giáo dục 2.3.3.2. Những bất cập trong đổi mới hình thức, phương pháp, phương tiện giáo dục 2.3.4. Mâu thuẫn giữa yêu cầu phải tăng cường giáo dục đạo đức với sự thiếu hụt các nguồn lực phục vụ giáo dục đạo đức 2.3.4.1. Thời gian dành cho hoạt động giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên còn ít . 2.3.4.2. Vấn đề khuyến khích về lợi ích vật chất, tinh thần cho giảng viên còn hạn chế 2.3.4.3. Cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động giáo dục đạo đức cách mạng cho sinh viên còn thiếu về số lượng và chất lượng 2.3.5. Mâu thuẫn giữa đạo đức xã hội đang xuống cấp trầm trọng với yêu cầu cao trong giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên ngành Công an hiện nay 2.3.5.1. Vấn đề đạo đức xã hội đang xuống cấp ảnh hưởng không nhỏ đến giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên ngành Công an hiện nay 2.3.5.2. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên ngành Công an hiện nay cần đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ cao trong tình hình mới Tiểu kết chương 2 Sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc hiện nay đa số là những người sống có hoài bão, lý tưởng của tuổi trẻ, có tình yêu đối với nghề nghiệp và tinh thần tích cực học tập, rèn luyện, không ngừng phấn đấu vươn lên trưởng thành về mọi mặt. Tuy vậy, so với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, thực trạng đạo đức cách mạng, giáo dục đạo đức cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc hiện nay vẫn còn những bất cập. 16 2.2.2.5. Hiệu quả giáo dục đạo đức người công an cách mạng - Nhận thức đạo đức của một bộ phận sinh viên vẫn còn những hạn chế cần quan tâm khắc phục Một số sinh viên thiếu tính tự giác, bị động trong học tập; học đối phó, kiến thức không trở thành phương tiện thực hành, xử trí công việc. Ý thức học tập của một bộ phận sinh viên còn thụ động, ít chịu nghiên cứu thêm tài liệu, giáo trình, thiếu xem xét, lật lại vấn đề; chưa mạnh dạn phát biểu thể hiện chính kiến của bản thân. - Thái độ và niềm tin đạo đức của một bộ phận sinh viên chưa vững chắc Một bộ phận nhỏ sinh viên chưa thực sự vững tin vào vai trò lãnh đạo của Đảng, tin tưởng vào tương lai phát triển của đất nước, 65,2% sinh viên cho rằng cuộc đấu tranh chống tham nhũng ở nước ta có kết quả ở mức bình thường, 5,8% cho rằng càng chống càng tăng. Một bộ phận sinh viên giảm sút ý chí phấn đấu, vươn lên, ngại khó khăn, vất vả; sống thực dụng, ích kỷ, buông thả, thờ ơ, hành xử thô bạo, vi phạm pháp luật Nhà nước, coi nặng giá trị vật chất... - Hành vi đạo đức của một bộ phận sinh viên chưa phản ánh đúng yêu cầu vừa học tập, vừa rèn luyện trong các nhà trường Một bộ phận không nhỏ sinh viên có biểu hiện sa sút về phẩm chất đạo đức và lối sống, mang nặng tư tưởng thực dụng, sùng bái đồng tiền, tham gia một số tệ nạn xã hội như lô đề, cờ bạc, cá độ bóng đá, vay nặng lãi, tiêu dùng quá khả năng của bản thân làm ảnh hưởng đến hình ảnh người Công an nhân dân. 2.3. Những vấn đề đặt ra đối với việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay 2.3.1. Mâu thuẫn giữa yêu cầu ngày càng cao về chất lượng chủ thể giáo dục với những hạn chế, bất cập của các tổ chức, các lực lượng tiến hành công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên 2.3.1.1. Vẫn còn một bộ phận không nhỏ cán bộ quản lý, giảng viên nặng về giáo dục chuyên môn, chưa thật sự coi trọng công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên 2.3.1.2. Phẩm chất, năng lực của một bộ phận cán bộ, giảng viên còn hạn chế 2.3.2. Mâu thuẫn giữa yêu cầu cần phải phát huy tính tích cực, chủ động của đối tượng giáo dục đạo đức người công an cách mạng với sự thiếu ý thức, thiếu tự giác của một bộ phận sinh viên 9 1.1.3. Tiêu chuẩn đạo đức người công an cách mạng 1.1.3.1. Tiêu chuẩn đạo đức người công an cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính. Đối với đồng sự, phải thân ái, giúp đỡ. Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành. Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép. Đối với công việc, phải tận tụy. Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo. 1.1.3.2. Tiêu chuẩn đạo đức người công an cách mạng hiện nay Thứ nhất, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân Thứ hai, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đoàn kết giúp đỡ đồng chí, đồng đội Thứ ba, có mối liên hệ mật thiết với nhân dân, vì nhân dân phục vụ Thứ tư, có nếp sống văn hóa lành mạnh, ý thức tổ chức kỷ luật, thực hiện nghiêm chỉnh điều lệnh nội vụ và quy định của lực lượng Công an nhân dân 1.2. Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên và các yếu tố cấu thành hoạt động giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên ngành Công an 1.2.1. Quan niệm giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên là một quá trình tổ chức hoạt động giáo dục bằng nhiều con đường, biện pháp nhằm giúp nâng cao nhận thức, hình thành niềm tin, thái độ, tình cảm, hành vi tốt đẹp với những chuẩn mực đạo đức mới. Từ đó hình thành quan điểm đúng, rõ ràng về đạo đức cách mạng phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo của nhà trường đề ra; phù hợp với nhân cách của người Công an nhân dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của ngành Công an trong từng giai đoạn cách mạng. 1.2.3. Các yếu tố cấu thành hoạt động giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên ngành Công an 1.2.3.1. Chủ thể giáo dục đạo đức người công an cách mạng 1.2.3.2. Sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân 1.2.3.3. Nội dung giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên 1.2.3.4. Hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức người công an cách mạng 10 1.2.3.5. Phương tiện giáo dục đạo đức người công an cách mạng 1.2.3.6. Hiệu quả giáo dục đạo đức người công an cách mạng 1.3. Sự cần thiết của việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân 1.3.1. Vai trò của sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân trong việc bảo vệ và xây dựng đất nước 1.3.1.1. Sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân là những sỹ quan công an tương lai đảm đương trọng trách bảo vệ nền an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội 1.3.1.2. Là những sỹ quan công an tương lai, đi đầu trong những nhiệm vụ nguy hiểm, gay go nhất của cuộc đấu tranh bảo vệ trật tự an toàn của đất nước trong thời kì mới 1.3.2. Vai trò của việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta 1.3.2.1. Hình thành nhân cách người công an cách mạng 1.3.2.2. Góp phần xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh toàn diện Tiểu kết chương 1 Giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân là một quá trình tích lũy dần những giá trị đạo đức cách mạng, tạo ra sự chuyển biến về phẩm chất trong nhân cách đạo đức của sinh viên, từng bước xây dựng tình cảm, niềm tin, thái độ và nâng dần trình độ, hành vi đạo đức của các em. Xuất phát từ vai trò của sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân trong việc bảo vệ và xây dựng đất nước và vai trò của việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay, giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân là hoạt động thiết yếu. Quá trình giáo dục chịu sự chi phối từ nhiều yếu tố, để đạt hiệu quả cao nhất cần chú ý tới các yếu tố tác động để từ đó có thể đánh giá được thực trạng một cách khách quan nhất. 15 tác, trong công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng còn hạn chế. Các phong trào hoạt động đoàn thể chưa có sức lan tỏa lớn đến sinh viên. Một bộ phận nhỏ cán bộ, giáo viên làm việc vẫn còn cầm chừng, chưa chủ động, sáng tạo trong công tác, chưa thật sự say mê với nghề nghiệp, thiếu trách nhiệm tham gia các hoạt động chung của nhà trường và chưa trở thành tấm gương sáng cho sinh viên noi theo... Sự phối hợp giữa cơ quan chính trị và các khoa, các đơn vị quản lý học viên trong việc xác định giới hạn nội dung, gắn lý luận với thực tiễn chưa chặt chẽ. - Nguồn nhân lực trực tiếp tham gia công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng còn bất cập Hiện nay, số lượng giảng viên so với quy định về tổ chức biên chế của trên cơ bản là đủ. Tuy nhiên, so với yêu cầu xây dựng nhà trường thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm thì còn thiếu hụt cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu chưa hợp lý. Mặt khác, vẫn còn một số cán bộ, giáo viên thiếu nhiệt huyết trong công tác giảng dạy, một số chưa thực sự mẫu mực cả trong giảng dạy cũng như trong sinh hoạt đời thường. 2.2.2.2. Nội dung giáo dục đạo đức người công an cách mạng vẫn còn nặng về tính lý luận, tính ứng dụng còn hạn chế Nhiều bài giảng chưa cập nhật được những quan điểm, chủ trương mới của Đảng, của Ngành Công an, có hiện tượng giáo án, bài giảng chuẩn bị sơ sài. Kết cấu nội dung giáo dục còn nghèo nàn, hướng dẫn còn chung chung, nội dung giáo dục chưa chú trọng đúng mức đến giáo dục chiều sâu, giáo dục bản chất và nội dung cơ bản, mới chỉ chú trọng đến các hoạt động bề nổi. 2.2.2.3. Hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức người công an cách mạng Phương pháp giáo dục tuy đã được đổi mới mạnh mẽ nhưng vẫn còn đơn điệu, giải thích một chiều lý luận, chưa sát đối tượng và chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Nội dung thi, kiểm tra vẫn nặng về lý thuyết, học thuộc lòng, ít vận dụng lý luận vào giải quyết những vấn đề thực tiễn... Về phương pháp giảng dạy: việc đầu tư chiều sâu cho vận dụng phương pháp hiện đại chưa nhiều. Một số phương pháp như nêu vấn đề, thảo luận nhóm có khi lại tỏ ra nhàm chán, bởi câu hỏi đặt ra mới chỉ đơn thuần là lý thuyết. 2.2.2.4. Phương tiện giáo dục đạo đức người công an cách mạng Việc sử dụng các trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác giảng dạy, học tập chưa phát huy hết hiệu quả; việc kiểm tra, sửa chữa các trang thiết bị có lúc chưa chủ động, kịp thời. 14 - Quan tâm đầu tư và quản lý, sử dụng phương tiện, cơ sở vật chất, kinh phí hợp lý Điều kiện giảng dạy, học tập của giáo viên, sinh viên được cải thiện; đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu đào tạo của các trường trong giai đoạn hiện nay. Phần lớn giảng đường ở các trường đều được trang bị phương tiện máy tính, máy chiếu để có thể ứng dụng bài giảng điện tử. Phấn đấu xây dựng Học viện An ninh nhân dân và Học viện Cảnh sát nhân dân trở thành cơ sở giáo dục trọng điểm quốc gia, Đại học Phòng cháy và chữa cháy tiếp tục thực hiện dự án xây dựng trường theo Đề án của Bộ và Chính phủ. 2.2.1.5. Hiệu quả giáo dục đạo đức người công an cách mạng - Nhận thức đạo đức của sinh viên Điểm kiểm tra, thi học phần, học trình bình quân đều đạt từ 95% đến 98% yêu cầu, có trên 60% khá giỏi. Kết quả học tập từ 2011 đến 2015 tại các trường cho thấy tỷ lệ sinh viên xuất sắc và giỏi đang có xu hướng tăng lên, điển hình như Đại học Hậu cần - Kỹ thuật tỷ lệ sinh viên xuất sắc tăng từ 0% (năm 2011) đến 0,4% (năm 2015), tỷ lệ sinh viên giỏi cũng tăng từ 4% (năm 2011) đến 11,2% (năm 2015). Kết quả giáo dục nhân sinh quan cách mạng trong sinh viên được giảng viên đánh giá: 15,5% là tốt, 37,5% là khá, chỉ 6,7% là chưa tốt. - Thái độ và niềm tin đạo đức của sinh viên Hầu hết sinh viên coi việc học tập, rèn luyện đạo đức người Công an cách mạng là một nhu cầu không thể thiếu. Đại đa số sinh viên kiên định Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tin tưởng và nhất trí cao với đường lối, quan điểm của Đảng, xác định tốt trách nhiệm, có ý chí quyết tâm cao và tinh thần sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, lực lượng Công an giao phó. - Hành vi đạo đức của sinh viên Hầu hết sinh viên sẵn sàng nhận nhiệm vụ khi được trường, lớp phân công đồng thời tham gia tích cực các phong trào hành động của tuổi trẻ các hoạt động tình nguyện, tình nghĩa, từ thiện. Qua khảo sát có 75% sinh viên tham gia các hoạt động tình nguyện từ 02 lần trở lên, số lượng sinh viên tham gia các hoạt động này năm sau thường cao hơn năm trước. 2.2.2. Tồn tại, hạn chế 2.2.2.1. Chủ thể giáo dục đạo đức người công an cách mạng - Vẫn còn một bộ phận nhỏ cán bộ, giảng viên chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, sự phối hợp và phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng còn có những hạn chế nhất định Một số lãnh đạo, cấp ủy viên cơ sở năng lực lãnh đạo còn hạn chế; bộ phận tham mưu giúp việc cho Đảng ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo các mặt công 11 Chương 2 GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC NGƯỜI CÔNG AN CÁCH MẠNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, HỌC VIỆN THUỘC LỰC LƯỢNG CÔNG AN KHU VỰC PHÍA BẮC NƯỚC TA HIỆN NAY - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA 2.1. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay 2.1.1. Tình hình thế giới, khu vực và trong nước 2.1.1.1. Tình hình thế giới, khu vực - Tình hình chính trị, an ninh, xã hội trên thế giới. Trong những năm qua, tình hình chính trị - an ninh trên thế giới thay đổi nhanh chóng, diễn biến rất phức tạp, khó lường; tình trạng xâm phạm chủ quyền quốc gia, tranh chấp lãnh thổ và tài nguyên, xung đột sắc tộc, tôn giáo, can thiệp lật đổ, khủng bố, chiến tranh mạng, chiến tranh cục bộ... tiếp tục diễn ra gay gắt ở nhiều khu vực. Cục diện thế giới theo xu hướng đa cực, đa trung tâm diễn ra nhanh hơn. Những vấn đề toàn cầu như an ninh tài chính, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh có nhiều diễn biến phức tạp. - Tình hình chính trị, an ninh, xã hội trong khu vực Trong khu vực các nước lớn vừa hợp tác, vừa cạnh tranh, tăng cường sức mạnh quân sự, tranh giành ảnh hưởng, kiềm chế lẫn nhau; tranh chấp chủ quyền lãnh thổ trên Biển Hoa Đông và Biển Đông diễn ra gay gắt, phức tạp đe dọa hòa bình, ổn định trong khu vực. - Giao lưu văn hóa và hội nhập kinh tế quốc tế Sau 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, tham gia hội nhập quốc tế đã mang tới cho nền kinh tế Việt Nam một luồng gió mới với những bước khởi sắc đáng tự hào. Tình hình kinh tế, chính trị diễn biến khó lường càng đòi hỏi sinh viên phải có sự năng động, linh hoạt trong quá trình lĩnh hội và vận dụng tri thức. 2.1.1.2. Tình hình trong nước - Tình hình kinh tế Nền kinh tế vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, quy mô và tiềm lực được nâng lên.Tuy nhiên, đổi mới chưa đồng bộ và toàn diện. - Tình hình chính trị và xã hội Giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa, xã hội, y tế có bước phát triển. An sinh xã hội được quan tâm nhiều hơn và cơ bản được 12 bảo đảm, đời sống của nhân dân tiếp tục được cải thiện. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường. Quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, có hiệu quả. 2.1.2. Đặc điểm sinh viên ngành Công an khu vực phía Bắc và nhiệm vụ của ngành Công an trong tình hình mới 2.1.2.1. Đặc điểm sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay - Hầu hết các em là những người có tri thức, nhiệt huyết, can đảm, chấp nhận khó khăn gian khổ - Các em là những người có lý tưởng, mục đích hoạt động nghề nghiệp rõ ràng - Có ý thức, tinh thần kỷ luật cao - Tuy nhiên do tuổi đời còn trẻ, ít kinh nghiệm sống, chưa được rèn luyện, thử thách nhiều trong thực tiễn, nên các em còn thiếu kinh nghiệm hoạt động chính trị, xã hội, sự giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị còn hạn chế như: bồng bột; sự kiên trì, bền bỉ của một bộ phận sinh viên còn hạn chế 2.1.2.2. Nhiệm vụ của ngành Công an trong tình hình mới Trong tình hình mới, đặt ra nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm để góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội đặt ra rất nặng nề. Xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Thường xuyên đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm, làm tốt công tác dự báo tình hình, kịp thời phát hiện những diễn biến mới về âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch và các đối tượng ... 2.2. Thực trạng giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên các trường đại học, học viện thuộc lực lượng Công an nhân dân khu vực phía Bắc nước ta hiện nay 2.2.1. Ưu điểm 2.2.1.1. Chủ thể giáo dục đạo đức người công an cách mạng - Đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục của nhà trường đã có sự đảm bảo về số lượng, phát triển vượt bậc về chất lượng, tương xứng với vị thế là các trường đại học trọng điểm của ngành Công an Chất lượng, số lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên đã được nâng lên rõ rệt: Hằng năm, các trường đã tuyển được hàng trăm cán bộ, giảng viên trẻ tốt nghiệp các học viện, trường đại học trong và ngoài ngành Công an. Trình độ đội ngũ giảng viên của nhiều trường đã đạt 100% có trình độ đại học, trên 50% có trình độ sau đại học. Công tác quy hoạch, bổ nhiệm, tuyển chọn đều được xem xét, cân nhắc kỹ, trên cơ sở năng lực và phẩm chất cán bộ, đáp ứng yêu cầu công tác. 13 Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giáo viên được xác định là khâu đột phá, việc đào tạo dựa trên bốn tiêu chuẩn: đạo đức nghề nghiệp, năng lực sư phạm, năng lực nghiên cứu khoa học và năng lực thực tiễn. Tỷ lệ giảng viên đạt danh hiệu “giảng viên dạy giỏi” cấp Bộ, cấp học viện ngày càng tăng. - Đội ngũ cán bộ quản lý học viên thường xuyên được kiện toàn và tích cực bồi dưỡng nâng cao chất lượng. Các trường đã bổ sung, tăng cường biên chế cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức các cuộc thi giáo viên chủ nhiệm giỏi, tăng cường trao đổi kinh nghiệm quản lý, giáo dục học viên với các trường trong lực lượng vũ trang, có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để có thể tham gia giảng dạy các môn học. - Các đoàn thể quần chúng không ngừng phát huy vai trò xung kích trong thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị của mình 2.2.1.2. Nội dung, chương trình giáo dục không ngừng được cải tiến theo hướng gọn hơn, thiết thực hơn Công tác biên soạn giáo trình, tài liệu dạy học được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả. Nội dung đổi mới theo hướng tăng cường cập nhật kiến thức thực tiễn vào trong chương trình dưới hình thức cử giảng viên đi thực tế hoặc mời chuyên gia báo cáo thực tế... 2.2.1.3. Phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức người công an cách mạng được đa dạng, cải tiến Phát huy phương pháp giảng dạy tích cực ‘‘thầy hướng dẫn học, trò chủ động tư duy, phương pháp đối thoại, ứng dụng công nghệ thông tin, giảng dạy theo chuyên đề được ứng dụng rộng rãi trong các trường. Các trường đã kết hợp chặt chẽ việc giới thiệu lý thuyết với tổ chức các hoạt động ngoại khóa. Đồng thời, tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn định kỳ để trao đổi, thảo luận về các phương pháp giảng dạy, ưu điểm, nhược điểm của từng phương pháp, sự phù hợp của từng phương pháp đối với nội dung giảng dạy. 2.2.1.4. Thời gian, phương tiện giáo dục đạo đức người công an cách mạng - Quan tâm dành thời gian ngày càng nhiều hơn cho công tác giáo dục đạo đức người công an cách mạng cho sinh viên Hàng năm các trường đều có kế hoạch cho việc học tập, nghiên cứu các chuyên đề chính trị, các phong trào thi đua trong năm học. Ngoài ra, các trường còn tổ chức cho sinh viên đi thực tế, thực tập, đi dân vận tại các công an các đơn vị địa phương. Đó là một hình thức giáo dục mà sinh viên các trường dân sự không có được.