Luận văn Hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội

n đôi khi chỉ mang tính hình thức, dự toán được lập ra không bám sát với điều kiện, tình hình kinh tế - xã hội hiện tại của địa phương dẫn đến phải bổ sung thay đổi dự toán nhiều lần. Có thể thấy việc lập dự toán khai thác một số nguồn thu tại địa phương còn yếu, chưa được quan tâm đúng mức. Trong khi đó lập dự toán không phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương dẫn đến lập dự toán thu NSX không bao quát được hết các khoản thu. Thứ hai, công tác quản lý thu ngân sách xã còn nhiều bất cập - Một số đối tượng nộp thuế chưa chấp hành nghiêm túc các chính sách thuế quy định, chưa chấp hành nghiêm chế độ kế toán thống kê, kê khai thuế không đầy đủ và quản lý hoá đơn chưa tốt dẫn đến việc quản lý thu chưa chặt chẽ và triệt để. - Một số khoản thu có tăng nhưng chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng và tình hình sản xuất kinh doanh chung của xã, số thu không ổn định và vững chắc. - Việc quản lý thuế đối với hộ kinh doanh còn chưa chặt chẽ, chưa điều chỉnh mức thuế kịp thời so với doanh số phát sinh; hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, du lịch phát triển chưa nhiều, hộ kinh doanh công thương nghiệp có tăng về diện hộ nhưng quy mô nhỏ, việc khai thác tài nguyên nhỏ lẻ không tập trung... từ thực tế trên dẫn đến việc chưa tạo ra nguồn thu vững chắc cho ngân sách. Do vậy phần nào ảnh hưởng đến kết quả thu ngân sách của địa phương. 78 Thứ ba, công tác quản lý chi chưa được chặt chẽ - Chưa chủ động trong việc sắp xếp, bố trí các nhiệm vụ chi trong kế hoạch được giao, còn đề nghị xin bổ sung thêm kinh phí. - Một số cán bộ làm công tác quản lý NSX trên địa bàn huyện Ba Vì chưa thực sự quan tâm đến công tác quản lý tài chính kế toán theo quy định của luật NSNN và các chế độ kế toán hiện hành. Do vậy việc quản lý chi tiêu theo chế độ, định mức chưa tốt dẫn đến việc thực hiện các thủ tục, chứng từ chi trong mua sắm, sửa chữa tài sản, chi thường xuyên chưa đúng và chưa đủ theo quy định. Thứ tư, công tác quyết toán chi ngân sách xã chủ yếu là quyết toán theo số cấp phát. Việc thẩm định quyết toán ngân sách xã chưa đảm bảo theo quy định do khối lượng quyết toán khá nhiều, trong khi đó đội ngũ cán bộ có số lượng rất ít. Tại phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Ba Vì chỉ có một cán bộ chuyên quản ngân sách của 31 xã, thị trấn. Vì vậy, trong khâu quyết toán không thể kiểm tra hết các nội dung, chứng từ chi ngân sách xã dẫn đến tình trạng quyết toán theo số cấp phát và không thể kiểm soát được việc thực hiện các chế độ, chính sách chho các đối tượng thụ hưởng. 2.3.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế - Về chính sách pháp luật + Luật NSNN có nhiều điểm thay đổi so với trước kia. Mặc dù đã được sự hướng dẫn sự chỉ đạo của cơ quan tài chính cấp trên song cán bộ tài chính xã trên địa bàn huyện Ba Vì vẫn còn gặp nhiều lúng túng trong quá tình thực hiện và thi hành Luật NSNN. + Còn nhiều bất cập trong thực hiện văn bản của cấp trên. Quyền hạn giữa các cấp còn trùng lặp. + Cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị có thu chưa thực sự được triển khai có hiệu quả. Thang Long University Libraty 79 - Về đội ngũ cán bộ Đội ngũ cán bộ tài chính làm công tác quản lý NSX trên địa bàn huyện còn nhiều hạn chế về trình độ chuyên môn, còn yếu về nghiệp vụ và thiếu lý luận thực tiễn nên khi nghiên cứu các văn bản pháp luật tài chính chưa nắm bắt được toàn bộ nội dung để vận dụng vào nhu cầu thực tế, tình hình hiện tại của địa phương phục vụ cho công tác quản lý. Thủ trưởng của đơn vị sử dụng NSNN chưa thực sự quan tâm đến công tác quản lý tài chính kế toán. Cán bộ kế toán của các cơ sở kinh doanh còn yếu về trình độ chuyên môn nên việc sử dụng hoá đơn, chứng từ kế toán, việc kê khai, thu nộp thuế còn nhiều sai phạm dẫn đến gây khó khăn cho công tác quản lý ngân sách và ảnh hưởng đến kết quả thu ngân sách trên địa phương. * Công tác thanh tra, kiểm tra Công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động NSX trên địa bàn huyện còn yếu. Nên đã dẫn tới tình trạng thực hiện công tác quản lý ngân sách tại một số xã còn lỏng lẻo chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế đề ra. Qua phân tích như trên có thể thấy, tình hình quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì năm 2012-2014 mặc dù có chuyển biến tích cực từ khâu lập dự toán đến quyết toán ngân sách xã, nhưng trong quá trình quản lý còn nhiều điểm bất cập. Trong đó, khâu yếu nhất trong quy trình quản lý ngân sách xã là khâu chấp hành dự toán với nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan. Để hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì trong thời gian tới, việc duy trì các điểm tích cực là cần thiết nhưng việc khắc phục các điểm hạn chế cũng mang ý nghĩa quan trọng. Và trong công cuộc đó cần nhiều giải pháp và sự tham gia của nhiều cấp chính quyền địa phương của thành phố Hà Nội. 80 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BA VÌ THÀNH PHỐ HÀ NỘI 3.1. QUAN ĐIỂM VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BA VÌ THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2016-2020 3.1.1. Quan điểm hoàn thiện quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì Bước sang giai đoạn 2016-2020, mục tiêu Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ huyện Ba Vì lần thứ XXII là giữ vững tốc độ phát triển kinh tế bình quân hàng năm 12-13%; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng tỷ trọng nhóm ngành dịch vụ, trong đó du lịch là ngành mũi nhọn. Ngành nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, tập trung phát triển các vùng chuyên canh với cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao. Phấn đấu đến hết năm 2020, huyện Ba Vì hoàn thành mục tiêu là huyện đạt chuẩn nông thôn mới (có từ 75% số xã đạt chuẩn nông thôn mới trở lên), nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Các lĩnh vực văn hóa – xã hội phát triển, đáp ứng nhu cầu tinh thần của nhân dân địa phương; tình hình an ninh, chính trị ổn định. Thu ngân sách nhà nước đảm bảo khai thác tối đa, hiệu quả nguồn thu trên địa bàn. Phấn đấu tăng thu ngân sách từ các sắc thuế hàng năm từ 8-10%, tập trung khai thác nguồn thu từ giao đất, đấu giá QSD đất đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội của huyện. Chi ngân sách nhà nước đúng quy trình, quy định, phân bổ dự toán đảm bảo các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Tốc độ tăng chi ngân sách phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và tốc độ tăng thu ngân sách; chi thường xuyên trong phạm vi tăng thu điều tiết ngân sách huyện. Thang Long University Libraty 81 Cùng với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của huyện trong giai đoạn tới như vậy, đối với công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì có một số quan điểm cụ thể như sau: - Khai thác có hiệu quả nguồn thu trên địa bàn xã; tập trung khai thác nguồn thu từ các loại quỹ đất công, đất công ích sau dồn điền đổi thửa, sử dụng hình thức đấu giá trong việc giao khoán sử dụng các loại quỹ đất trên để tăng thu ngân sách xã. - Tăng thu ngân sách xã từ các khoản thuế, phí lệ phí và thu tại xã hàng năm từ 4-6%; cân đối thu ngân sách xã đáp ứng được 10-15% tổng nhu cầu chi ngân sách xã. - Tăng cường quản lý chi ngân sách xã, đáp ứng các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và xây dựng nông thôn mới. - Từng bước hiện đại hóa ngân sách xã, đẩy mạng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách xã đáp ứng yêu cầu quản lý chặt chẽ về tài chính; giảm thiểu các chi phí trong sử dụng ngân sách. 3.1.2. Sự cần thiết hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý NSX xuất phát từ các lý do sau đây: Thứ nhất, Xuất phát từ vị trí, vai trò của chính quyền cấp xã trong sự phát triển kinh tế - xã hội Xã là đơn vị hành chính cấp cơ sở trong hệ thống chính trị ở nước ta. HĐND xã là cơ quan quyền lực cao nhất ở địa phương, chịu trách nhiệm giải quyết các việc quan trọng ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế của địa phương. Chính quyền cấp xã trực tiếp liên hệ với dân để giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước với nhân dân. 82 Ngày nay, công cuộc đổi mới kinh tế - xã hội ở nông thôn đang diễn ra mạnh mẽ. Đòi hỏi chính quyền Nhà nước cấp xã phải tăng cường công tác quản lý, phát huy đầy đủ chức năng nhiệm vụ và quyền hạn của mình được giao trên các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội ở xã. Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ đó của mình chính quyền xã cần có phương tiện vật chất đáp ứng cho nhu cầu đầu tư phát triển, thực hiện các định huớng phát triển kinh tế nâng cao đời sống nhân dân trong xã ngày càng gia tăng về số lượng và chất lượng. Trong quá trình đổi mới kinh tế, các thành phần kinh tế được phát triển mạnh mẽ, nguồn thu, nhiệm vụ chi của chính quyền cấp xã không ngừng tăng. Điều này đặt ra công tác quản lý NSX cũng phải được nâng cao, giúp cho quá trình huy động các nguồn lực vào việc phát triển kinh tế một cách hợp lý hiệu quả, thúc đẩy nhanh quá trình công nghiêp hóa - hiện đại hóa nông thôn mà Đảng và Nhà nước đã đặt ra. Thứ hai, Xuất phát từ thực trạng công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì trong những năm qua. Thời gian qua cùng với những thay đổi của đất nước, xây dựng nông thôn mới, NSX đã có những chuyển biến tích cực tạo nguồn thu ngày càng lớn, đáp ứng nhu cầu chi tiêu phong phú và đa dạng đặt ra cho chính quyền cấp xã. Công tác lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán NSX có nhiều địa phương thực hiện tốt theo đúng quy định của Nhà nước, tổ chức xây dựng và bảo vệ kế hoạch kịp thời, có chất lượng. Thực hiện thu đúng thu đủ và phản ánh kịp thời đầy đủ váo sổ sách kế toán. Tuy nhiên bên cạnh những thành công đó trong điều kiện còn hạn chế về nhiều mặt, công tác lập, chấp hành, quyết toán NSX vẫn còn những bộc lộ yếu kém và hạn chế (như đã nói trên đây) dẩn đến quản lý NSX chưa khai thác hết tiềm năng sẵn có gây thất thoát lãng phí. Thang Long University Libraty 83 Trước yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế - xã hội và đứng trước thực trạng quản lý NSX ở trên cần thiết phải hoàn thiện cơ chế quản lý NSX để có thể tăng cường số thu, hạn chế chi sai, tránh thất thoát, lãng phí tiền bạc của Nhà nước, đảm bảo NSX đủ mạnh đáp ứng thực hiện chức năng nhiệm vụ chính quyền cấp xã góp phần nhanh chóng đưa đất nước phát triển về mọi mặt. 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách xã Lập dự toán là việc lên kế hoạch thu, chi ngân sách cho năm ngân sách tới, toàn bộ các dự kiến về các khoản thu, chi ngân sách cho năm ngân sách tới, các dự kiến về các khoản thu như thuế, phí, lệ phí... và các khoản chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển... Lập dự toán có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc quản lý ngân sách cũng như làm cho ngân sách có tính ổn định, an toàn và hiệu quả như vậy chất lượng của công tác quản lý ngân sách phụ thuộc rất nhiều vào công tác lập dự toán. - Theo Luật Ngân sách năm 2002 thì lập dự toán ngân sách nhà nước phải căn cứ vào phương hướng, chủ trương, chính sách, nhiệm vụ phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương trong năm kế hoạch và những năm tiếp theo, song với thực trạng trong khâu lập dự toán cấp xã tại các xã trên địa bàn huyện Ba Vì cần phải hạn chế ngay tình trạng dự toán của đơn vị trực thuộc xây dựng thiếu căn cứ, thiếu định mức, xa rời khả năng cân đối ngân sách. - Cần phân cấp công tác thu ngoài quốc doanh trên địa bàn cho cấp xã và cho được hưởng 100% khoản thu này nhằm giảm trợ cấp cân đối từ ngân sách từ huyện; Có như vậy mới nâng cao vai trò quản lý nhà nước của cấp xã trong việc quản lý các cơ sở kinh doanh trên địa bàn xã và tạo được cơ chế 84 thu hút vốn đầu tư tạo môi trường thuận lợi để thúc đẩy sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, từ đó sẽ tạo ra nguồn thu cho địa phương và chủ động trong sử dụng nguồn thu. - Lập dự toán ngân sách nhà nước phải tính đến các kết quả phân tích, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch ngân sách của các năm trước, đặc biệt là của năm báo cáo. Lập dự toán ngân sách nhà nước phải dựa trên các chế độ chính sách, tiêu chuẩn, định mức cụ thể về thu, chi tài chính. - Lập dự toán ngân sách nhà nước phải đảm bảo đúng trình tự và thời gian. Đối với số thu của các cơ sở làm kinh tế trên địa bàn xã phải căn cứ vào kế hoạch sản xuất kinh doanh, các Luật thuế, Pháp lệnh về phí, lệ phí và các chế độ thu ngân sách; Cần dự kiến số thu và các khoản phải nộp ngân sách. + Uỷ ban nhân dân, phòng Tài chính huyện cần có trách nhiệm tích cực trong việc hướng dẫn các đơn vị trực thuộc lập dự toán thu, chi ngân sách xã thuộc phạm vị mình quản lý, phối hợp với cơ quan thuế đồng cấp lập dự toán thu ngân sách nhà nước, dự kiến số từ các sắc thuế theo chế độ cho các doanh nghiệp trên địa bàn. - Dự toán ngân sách nhà nước phải được xây dựng trên cơ sở tính đúng, tính đủ các khoản thu theo quy định của pháp luật và phân tích, dự báo về yếu tố tăng trưởng kinh tế, thị trường giá cả. Đồng thời thực hiện đầy đủ các quy định về khuyến khích sản xuất, kinh doanh, mở rộng thị trường. Thực hiện các biện pháp tăng cường quản lý thu, hoàn thuế giá trị gia tăng, thu hồi số thuế bị chiếm đoạt, chống thất thu, chống buôn lậu và gian lận thương mại. Xây dựng dự toán chi ngân sách phải căn cứ vào các định mức kinh tế kỹ thuật, định mức chi tiêu, các chế độ chính sách của Nhà nước, giá cả thị trường hợp lý và khả năng khoản trợ cấp cân đối tỉnh giao. Thiết lập hệ thống định mức phân bổ chi ngân sách khoa học phù hợp với từng địa phương có thể định mức theo dân số hoặc số đầu mối quản lý. Phải thực hiện nghiêm Thang Long University Libraty 85 trình tự, thủ tục, thời gian xây dựng dự toán ngân sách theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính hướng dẫn việc phân cấp, lập, chấp hành, quyết toán ngân sách. Nâng cao chất lượng lập dự toán để đảm bảo quy mô, cơ cấu các khoản chi hợp lý nhằm hạn chế lãng phí, ỷ lại, bao cấp trong khâu lập dự toán, đồng thời tăng khả năng chấp hành ngân sách, tiết kiệm và hiệu quả chi ngân sách. 3.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác chấp hành ngân sách xã Công tác chấp hành ngân sách phải bảo đảm đúng dự toán và quyết toán ngân sách xã. Dự toán thu chi ngân sách xã phải được xây dựng trên cơ sở các căn cứ, định mức, tiêu chuẩn luật định và phương hướng nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Dự toán sát thực tế, bảo đảm chất lượng đúng mục lục Ngân sách Nhà nước sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền xã chủ động trong điều hành và nâng cao hiệu quả kiểm tra kiểm soát của cơ quan tài chính. Quá trình triển khai thưc hiện dự toán phải đề ra các biện pháp cụ thể cho từng khoản thu chi và bám sát dự toán ngân sách xã và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội đã được duyệt. Cụ thể: 3.2.2.1. Giải pháp tăng cường công tác quản lý thu Ngân sách xã Chính quyền cấp xã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn cấp trên để quản lý chặt chẽ các nguồn thu trên địa bàn, theo dõi quản lý và đôn đốc thu nộp kịp thời vào Ngân sách Nhà nước theo tiến độ nghiệp vụ kinh tế phát sinh, thu và thanh toán trực tiếp đến từng đối tượng phải nộp Ngân sách, thực hiện nghiêm túc chế độ chứng từ thu theo quy định của Bộ tài chính. Đồng thời nâng cao chất lượng hoạt động của hội đồng tư vấn thuế xã, phường để làm tốt vai trò tham mưu cho chính quyền trong quá trình quản lý điều hành thực hiện dự toán thu Ngân sách xã. Để hoàn thiện công tác quản lý 86 thu NSX tại huyện Ba Vì trong thời gian tới cần thực hiện một số giải pháp sau: Về phân định nhiệm vụ tổ chức thu Ngân sách: cơ quan thuế trực tiếp thu các khoản: Thuế môn bài, thu chuyển quyền sử dụng đất; các khoản thu này cơ quan thuế trực tiếp thu và viết biên lai thuế cho từng đối tượng nộp thuế, trực tiếp víêt giấy nộp tiền vào Ngân sách Nhà nước. Cơ quan thuế trực tiếp quản lý tổ chức thu hoặc uỷ quyền cho cán bộ uỷ nhiệm thu do UBND xã giới thiệu tổ chức thu các khoản: thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế nhà đất. Cán bộ chuyên quản thuế có trách nhiệm trực tiếp tổ chức quản lý thu, cán bộ uỷ nhiệm thu có trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉnh theo hợp đồng đã ký với cơ quan thuế. UBND xã chỉ đạo ban tài chính xã phối hợp chặt chẽ với cán bộ chuyên quản thuế trong công tác quản lý đôn đốc tổ chức thu nộp và giám sát việc tổ chức thực hiện theo luật. Ban tài chính xã có nhiệm vụ tổ chức thu các khoản thu Ngân sách xã còn lại theo luật định. Ban tài chính thu trực tiếp của các đối tượng phải nộp Ngân sách, viết biên lai hoặc phiếu thu theo quy định đối với từng khoản thu cho từng đối tượng nộp và trực tiếp viết giấy nộp tiền vào Ngân sách Nhà nước, đồng thời có nhiệm vụ thanh quyết toán biên lai với các cơ quan thuế. Về thực hiện và quản lý các khoản thu Ngân sách xã: đối với nguồn thu quỹ đất 5% và hoa lợi công sản hiện nay ở hầu hết các xã trong huyện Ba Vì đều có đất công, đầm, ao, hồ và những tài sản công khác trên địa bàn xã. UBND xã phải căn cứ vào kết quả kiểm kê định kỳ xác định lại theo từng loại cho sát với thực tế bởi đây là nguồn thu ổn định lâu dài và chủ yếu nhất ở xã. Luật Ngân sách Nhà nước quy định UBND xã trực tiếp quản lý quỹ đất 5%, quỹ đất quốc gia công thổ, các xã có biện pháp tích cực tổ chức khai thác nguồn thu này, tăng thu cho Ngân sách xã. Nghiêm cấm bán quỹ đất 5%, đấu Thang Long University Libraty 87 thầu dài hạn thu tiền trước nhiều năm làm cạn kiệt nguồn thu Ngân sách xã các năm sau. Đối với nguồn thu từ phí và lệ phí cần tổ chức thu tốt các loại phí và lệ phí như: đò, đường, chợ, lễ hội bến bãi... có biện pháp quản lý chặt chẽ và thực hiện đúng quy định của UBND thành phố về mức thu, đảm bảo thu đúng thu đủ theo chế độ hiện hành, đảm bảo chế độ thống nhất giữa các xã. Tại huyện Ba Vì, nguồn thu từ thuế môn bài trên thực tế chưa được quản lý chặt chẽ nên vẫn thường xảy ra tình trạng trốn lậu thuế gây thất thu cho Ngân sách. Vì vậy, trong thời gian tới cần phải tiến hành kiểm tra rà soát lại các hộ kinh doanh, qua đó buộc các hộ phải có giấy phép đăng ký kinh doanh, thường xuyên kiểm tra kiểm soát các hoạt động kinh doanh xem có thực hiện đúng cam kết không. Đồng thời phải có biện pháp xử lý thích đáng đối với những hộ cố tình trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế hoặc nợ đọng thuế kéo dài. Qua đó mà việc quản lý thuế môn bài được chặt chẽ và hiệu quả. Đối với nguồn thu nhân dân đóng góp: Với phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm cho lên đây là khoản thu có ý nghĩa quan trọng nhằm huy động sức dân để xây dựng cơ sở hạ tầng cho địa phương, phục vụ cho chính lợi ích của người dân là chủ trương lớn và đúng đắn của Đảng và Nhà nước (được quy định tại nghị định số 29/1998/NĐ-CP và nghị định số 24/1999/NĐ- CP của Chính phủ và thông tư của Bộ tài chính) tạo niềm tin trong nhân dân để nhân dân tự giác thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước, tích cực tham gia đóng góp xây dựng kinh tế xã hội của địa phương. Để quản lý tốt khoản thu này cần phải xây dựng dự toán cụ thể đối với từng công trình, biện pháp tổ chức thực hiện, tổ chức lấy ý kiến của nhân dân về mức đóng góp đối tượng thu, phương thức và thời gian thu. Quá trình thực hiện phải thành lập ban quản lý công trình, ban giám sát công trình do dân bàn và quyết định cử ra, có trách nhiệm giám sát toàn diện tất cả các mặt các khâu của việc huy động 88 quản lý và sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân, giám sát việc nghiệm thu và bàn giao quyết toán công trình. Ngoài ra còn có một số khoản thu khác thì các cơ quan chức năng tổ chức thu phải thường xuyên phối kết hợp để huy động, khai thác triệt để bảo đảm nguồn thu cho Ngân sách xã. Đối với các hoạt động tài chính khác ở xã: Những khoản đóng góp của nhân dân do thôn xóm, tổ dân phố đứng ra huy động và tổ chức thực hiện để sử dụng vào những mục đích nhất định có liên quan trực tiếp đến đời sống của người dân sở tại: không phản ánh vào Ngân sách xã nhưng các tổ chức đứng ra huy động phải công khai kết quả thu và sử dụng. Các quỹ hợp pháp ngoài ngân sách ở xã như quỹ từ thiện quỹ phòng chống thiên tai... không phản ánh vào Ngân sách xã nhưng phải hạch toán và quản lý theo chế độ hiện hành, phải công khai với dân. Các quỹ trên phải mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước. 3.2.2.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi Ngân sách xã a. Đối với chi đầu tư phát triển: Nâng cao hiệu quả quản lý chi đầu tư là yêu cầu cấp bách trong điều kiện hiện nay. Để nâng cao hiệu quả quản lý chi đầu tư cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau: Thứ nhất, việc xây dựng kế hoạch đầu tư hàng năm phải tuân thủ chặt chẽ những quy định của Nhà nước về quản lý đầu tư và xây dựng. Việc bố trí danh mục dự án chuẩn bị đầu tư, dự án quy hoạch, chuẩn bị thực hiện, thực hiện đầu tư phải tuân thủ chặc chẽ các điều kiện để được ghi vốn; cơ cấu vốn đầu tư phải đảm bảo định hướng phát triển KT-XH của huyện, không bố trí dàn trải, bố trí vượt quá khả năng cân đối của ngân sách quận. Ưu tiên bố trí vốn các công trình chuyển tiếp, các công trình đã được phê duyệt quyết toán còn thiếu vốn trên địa bàn. Thang Long University Libraty 89 Thứ hai, các bộ phận quản lý đầu tư huyện Ba Vì cần tập trung rà soát đánh giá hiệu quả đầu tư ở giai đọan vừa qua, nhất là đánh giá các công trình thuộc các chương trình KT-XH như: chương trình nâng cấp hệ thống mương nước xã Suối Hai... Từ đó khắc phục những tồn tại, loại bỏ những dự án,công trình xét thấy đầu tư không hiệu quả để tránh lãng phí. Thứ ba, tập trung chấn chỉnh và nâng cao chất lượng các đơn vị thực hiện công tác tư vấn trong tất cả các khâu: lập dự án, lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật, lập thiết kế dự toán, thẩm định, giám sát kỹ thuật thi công. Thứ tư, nâng cao chất lượng thẩm định và phê duyệt dự án của huyện. Để tránh lãng phí trong đầu tư khâu đầu tiên cần phải chú ý đó là xác định chính xác nhu cầu đầu tư, các chủ đầu tư cần xác định rõ nội dung, mục tiêu, quy mô đầu tư để tránh tình trạng gặp vướng mắt khi triển khai, kéo dài thời gian, gây lãng phí, muốn vậy phải nâng cao năng lực của người đề xuất đầu tư, cơ quan thẩm định đề xuất đó và người quyết định đầu tư. Thứ năm, nâng cao năng lực của các Ban quản lý dự án và các Chủ đầu tư để đảm đương được nhiệm vụ. Muốn thực hiện được điều này thì các cơ quan chức năng trên địa bàn huyện có thẩm quyền phải thường xuyên giám sát kiểm tra hoạt động của các Ban quản lý dự án và các chủ đầu tư, nâng cao chất lượng công tác kiểm toán nội tại BQLDA góp phần tăng hiệu quả hoạt động chi NSNN trên địa bàn. Thứ sáu, chấp hành nghiêm túc luật đấu thầu đã được Quốc hội thông qua và các văn bản hướng dẫn thực hiện. Đối với các công trình có giá trị xây lắp trên một tỷ đồng cần thực hiện đấu thầu rộng rãi. Nâng cao chất lượng công tác đấu thầu, trong công tác đấu thầu phải thể hiện được nguyên tắc công khai, minh bạch, bình đẳng, xử lý nghiêm các trường hợp thông thầu. Công tác này giúp lựa chọn ra đối tác thi công phù hợp, tiết kiệm chi phí đầu tư. 90 Thứ bảy, nâng cao chất lượng công tác kiểm soát chi của KBNN huyện thông qua việc kiểm tra chặt chẽ các hồ sơ thanh toán của chủ đầu tư, tuân thủ các chế độ, định mức chi phí của nhà nước đã quy định cho các loại chi phí trong xây dựng, trong đó đặc biệt chú ý là việc thanh toán chi phí chuẩn bị đầu tư, chi phí xây lắp và các chi phí khác, cần lưu ý tính chính xác của số liệu cấp phát thanh toán để tránh tình trạng phải thu hồi khi duyệt quyết toán. Tăng cường công tác quyết toán vốn đầu tư của cơ quan tài chính, kiên quyết đưa ra khỏi giá trị quyết toán những khoản chi không đúng chế độ quy định, không đảm bảo hồ sơ thủ tục. Thứ tám, thường xuyên tiến hành công tác thanh tra, kiểm tra đối với công tác đầu tư và xây dựng trên địa bàn huyện Ba Vì để kịp thời phát hiện sai phạm, cần tham mưu người có thẩm quyền xử lý kiên quyết những sai phạm qua thanh tra, kiểm tra, tiến hành thu hồi nộp vào ngân sách các khoản tiền vi phạm. Công tác này nhằm hạn chế những vi phạm tài chính, tham ô, tham nhũng, thất toán vốn đầu tư của NSNN. Thứ chín, thực hiện nghiêm túc việc công khai trên lĩnh vực XDCB theo quy định, trong đó cần chú ý hình thức và nội dung công khai, nhất là việc công khai các công trình có vận động nhân dân đóng góp ở các địa phương; tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giám sát của các Đoàn thể cũng như nhân dân trong việc thực hiện các công trình XDCB trên địa bàn. Thứ mười, thực hiện tốt công tác đền bù giải phóng mặt bằng đảm bảo cả 2 tiêu chuẩn: nhanh gọn về thời gian và công khai về giá cả đền bù nhằm hạn chế những nguyên nhân ảnh hưởng không tốt dẫn đến dự án thi công chậm trễ gây tốn kém chi phí đầu tư. b. Đối với chi thường xuyên và chi khác Thứ nhất, Mọi nhu cầu chi thường xuyên dự kiến cho năm kế hoạch phải được xác định trong dự toán kinh phí và phải được xét duyệt của các cơ Thang Long University Libraty 91 quan có thẩm quyền. Nâng cao chất lượng công tác lập, quyết định và phân bổ dự toán ngân sách của các đơn vị thụ hưởng ngân sách,cơ quan tài chính, HĐND và UBND xã. Thứ hai, cơ quan quản lý chi NSNN của các xã trên địa bàn huyện cần phải thường xuyên tiến hành soát xét lại hệ thống các định mức sử dụng ngân sách hiện hành, kiến nghị thành phố và Bộ Tài chính xóa bỏ những văn bản chế độ đã lỗi thời không phù hợp với thực tế, ban hành các định mức, chế độ tài chính mới. Các đơn vị, các xã trên địa bàn thuộc huyện Ba Vì quản lý không được tự ý đặt ra các chế độ định mức chi tiêu cho riêng mình mà phải chấp hành và phục tùng tuyệt đối theo chế độ định mức của Nhà nước và của huyện ban hành. Việc xác định các định mức chi thường xuyên bao gồm các khoản cần phải được định rõ mức chi tiêu. Định mức chi tiêu này đòi hỏi phải dựa trên cơ sở mức chi tiêu của huyện Ba Vì và của Nhà nước để từ đó xây dựng mức chi tiêu phù hợp với đặc điểm bộ máy tổ chức hành chính trên địa bàn. Thứ ba, thực hiện nghiêm quy định của luật phòng chống tham nhũng, luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí và các văn bản dưới luật, đặc biệt là tổ chức thực hiện một cách có hiệu quả Chương trình thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí do UBND thành phố Hà Nội và huyện Ba Vì ban hành. Phải tạo bước chuyển biến rõ nét trong nhận thức đi đến hành động của từng đơn vị, từng cán bộ công chức trong công tác này. Trước mắt thực hiện tiết giảm ngay các khoản chi hành chính chưa cần thiết còn mang tính phô trương, hình thức như chi cho tổ chức kỷ niệm các ngày lễ, ngày thành lập ngành, chi liên hoan gặp mặt cuối năm, chi tiếp khách, tham quan... Thực hiện nghiêm quy định của Nhà nước trong việc mua sắm trang thiết bị phương tiện làm việc trong các cơ quan hành chính, huyện Ba Vì cần nghiên cứu ban hành quy định liên quan đến lĩnh vực này nhằm tăng cường phân cấp cho các đơn vị đi 92 đôi với tăng cường trách nhiệm. Nâng cao hiệu quả sử dụng các khoản chi thường xuyên của NSNN, sử dụng tài sản công. Thứ tư, tăng cường thực hiện chương trình cải cách hành chính của huyện, rà soát sắp xếp lại bộ máy QLNN của toàn huyện theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối, bỏ trung gian để nâng cao hiệu lực quản lý đồng thời giảm chi thường xuyên NSNN huyện Ba Vì. 3.2.3. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác quyết toán ngân sách xã 3.2.3.1. Hoàn thiện công tác hạch toán kế toán và quyết toán NSX Thứ nhất, đối với công tác hạch toán kế toán + Tiếp tục chuẩn hóa đội ngũ kế toán tài chính cấp xã, cấp huyện, phải có trình độ chuyên môn theo quy định. Phải có quy định cụ thể cho các cấp chính quyền Nhà nước không được thay đổi cán bộ chuyên môn nếu không có lý do chính đáng hoặc thay đổi thì phải là người có đủ năng lực chuyên môn theo quy định. Tiếp tục hoàn thiện chương trình kế toán chuyển giao của Bộ Tài chính và kết nối thông suốt, vận hành mạng nội bộ của ngành. + Xây dựng đội ngũ kế toán có đạo đức, trung thực, liêm chính, có ý thực phục vụ lợi ích của cộng đồng, có tinh thần hợp tác, say mê nghiên cứu nghiệp vụ trong lĩnh vực được phân công. Cần có kế hoạch hợp lý về việc bồi dưỡng, đào tạo và đào tạo lại đội ngũ kế toán m ột cách căn bản và đồng bộ trong quy hoạch đào tạo dài hạn và ngắn hạn. Thứ hai, đối với công tác quyết toán NSX + Sau khi nhận được báo cáo quyết toán của đơn vị dự toán cấp xã, Thủ trưởng đơn vị dự toán cấp huyện có trách nhiệm xét duyệt quyết toán và thông báo kết quả xét duyệt quyết toán cho cấp xã. + Phòng Tài chính huyện có trách nhiệm thẩm định quyết toán thu NSNN phát sinh trên địa bàn xã, quyết toán thu, chi ngân sách xã; lập quyết toán thu, chi ngân sách cấp huyện và tổng hợp báo cáo quyết toán thu, chi Thang Long University Libraty 93 ngân sách địa phương trình UBND thành phố xem xét gửi Bộ Tài chính, đồng thời trình HĐND thành phố phê duyệt. + Đối với KBNN huyện có trách nhiệm tổ chức hạch toán kế toán thu, chi NSNN theo mục lục NSNN đảm bảo các khoản thu, chi NSNN phát sinh được hạch toán chính xác, trung thực, kịp thời và đầy đủ theo định kỳ hàng tháng, quý, năm. + Quyết toán chi NSNN phải thực sự quan tâm khâu phân tích số liệu, đánh giá việc thực hiện các chỉ tiêu kinh tế- xã hội của địa phương, tình hình thực hiện Nghị quyết HĐND các cấp và rút ra những bài học kinh nghiệm phục vụ cho việc quản lý và điều hành chi NSNN ở địa phương cho những năm tiếp theo. + Hoàn thiện chế độ kế toán, kiểm toán, quyết toán NSNN. Thực hiện kiểm toán nội trong các đơn vị, cơ quan sử dụng kinh phí NSNN. Nghiên cứu thiết lập hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng các nguồn vốn từ NSNN. 3.2.3.2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tài chính Ngân sách xã Thanh tra tài chính là một trong những công cụ quan trọng của nhà nước trong công tác quản lý tài chính nói chung và quản lý NSX nói riêng. Công tác thanh tra tài chính nhằm giúp phát hiện, kịp thời chấn chỉnh và xử lý các sai phạm trên lĩnh vực tài chính, ngân sách, đồng thời qua đó phát hiện những sơ hở của cơ chế, chính sách, chế độ, quản lý chi để kiến nghị sửa đổi bổ sung cho phù hợp. Vì vậy, công tác kiểm tra, kiểm soát đòi hỏi phải đảm bảo chính xác, trung thực và khách quan, khi kết luận phải có căn cứ, có tác dụng tích cực đối với đơn vị được thanh tra, đồng thời chỉ rõ những việc làm được để phát huy và những việc chưa làm được để đơn vị có hướng khắc phục sửa chữa. 94 Để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra quản lý NSX trên địa bàn huyện Ba Vì cần tập trung vào các giải pháp sau: - Xác định các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm cần tập trung thanh tra, đặt biệt là các lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm như thất thu NSNN đối với thu thuế và lãng phí, thất thoát vốn trong chi NSNN cho công tác xây dựng cơ bản, mua sắm trang bị tài sản, tình hình sử dụng ngân sách của các đơn vị dự toán, công tác quản lý thu chi ngân sách của cấp xã. - Huyện Ba Vì cần lên kế hoạch nâng cao trình độ năng lực và phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, thường xuyên đào tạo, cập nhật các kiến thức mới không chỉ trên lĩnh vực kinh tế, tài chính, quản lý nhà nước mà còn nhiều kiến thức tổng hợp khác. - Phải đổi mới phương thức thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch thu NSNN, dự toán chi ngân sách và thực tế đã thu, chi NSNN. Qua thanh tra cần kết hợp với việc đánh giá hiệu quả sau thực hiện thu, chi ngân sách. - Tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan có chức năng thanh tra ở địa phương để tránh chồng chéo, trùng lắp trong quá trình thanh tra, gây khó khắn,ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của đơn vị được thanh tra, đồng thời gây tốn kém chi phí triển khai công tác thanh tra. - Xử lý nghiêm minh các sai phạm được phát hiện để nâng cao hiệu lực của công tác thanh tra. Tùy theo tính chất, mức độ của sai phạm mà kiến nghị xử lý cho phù hợp nhằm làm cho công tác quản lý tài chính đi vào nề nếp, răn đe sai phạm. 3.2.4. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ và hoàn thiện bộ máy quản lý ngân sách xã 3.2.4.1. Nâng cao năng lực, trình độ quản lý của cán bộ quản lý ngân sách Trong công tác quản lý ngân sách nhà nước thì nhân tố có ý nghĩa quyết định và đặc biệt quan trọng là cán bộ quản lý. Cán bộ quản lý phải có Thang Long University Libraty 95 phẩm chất tốt, thực hiện đúng đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực tài chính ngân sách. Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư, không tham nhũng, có ý thức tổ chức kỷ luật, không cơ hội, được nhân dân tính nhiệm. Có trình độ chuyên môn, hiểu biết lý luật chính trị và các đường lối của Đảng, Nhà nước, có sức khỏe để làm việc, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao. Hơn nữa riêng đối với cán bộ quản lý ngân sách còn phải có phẩm chất đạo đức, phẩm chất chính trị và năng lực công tác. Xuất phát từ tình hình thực tế cho thấy hầu hết thủ trưởng các đơn vị thụ hưởng ngân sách cấp xã tại các huyện ít quan tâm đến công tác quản lý tài chính mà chỉ quan tâm đến nhiệm vụ chuyên môn. Quyền quyết chi là do thủ trưởng đơn vị và việc xử lý, hạch toán khoản chi lại do kế toán chính vì vậy các khoản chi đè nặng lên cán bộ kế toán. Như vậy việc tổ chức các lớp bồi dưỡng về kiến thức quản lý tài chính cho các chủ tài khoản đơn vị sử dụng ngân sách, trong đó có các cán bộ quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì hẳn là điều cần thiết trong giai đoạn này. Cần có chế độ thưởng, phạt rõ ràng riêng đối với các cá nhân, tổ chức làm tốt công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện. Cần kiện toàn lại tổ chức bộ máy quản lý ngân sách từ huyện đến xã. Có cơ chế tuyển chọn phù hợp ưu tiên những cán bộ trẻ được đào tạo chính quy, có kinh nghiệm. Cộng điểm ưu tiên cho các sinh viên có lực học giỏi, đề thi công chức vào ngành tài chính môn chuyên ngành phải do sở Tài chính biên soạn. Xây dựng quy chế đánh giá cán bộ định kỳ trên góc độ xem xét mức độ hoàn thành công việc, sai sót mắc phải nhằm nhận định đúng đắn về chất lượng nguồn nhân lực làm công tác quản lý NSX hiện tại của huyện, trên cơ sở đó hình thành chiến lược đào tạo, bổ sung, thay thế, luân chuyển cán bộ cho phù hợp với yêu cầu quản lý thời kỳ mới. 96 3.2.4.2. Củng cố và kiện toàn bộ máy quản lý Ngân sách xã Trong điều kiện hiện nay nguồn thu Ngân sách xã ngày càng phong phú đa dạng, nội dung chi cũng ngày càng lớn và gia tăng với tốc độ nhanh thì đòi hỏi cần phải có đội ngũ cán bộ đủ năng lực để nắm bắt, ghi chép hạch toán đầy đủ, chính xác nội dung thu - chi Ngân sách xã là điều tất yếu. Để làm được điều đó đòi hỏi phải làm tốt các vấn đề sau: Chủ tịch xã với tư cách là người đứng đầu chính quyền cấp xã, là chủ tài khoản của Ngân sách xã cho nên chủ tịch xã cần phải có sự am hiểu nhất định về quản lý kinh tế nói chung và quản lý tài chính Ngân sách xã nói riêng. Do đó chủ tịch xã cần phải được đào tạo về quản lý tài chính và thường xuyên được bồi dưỡng huấn luyện nâng cao trình độ nghiệp vụ quản lý. Bộ máy quản lý Ngân sách xã phải thường xuyên củng cố theo hướng chuyên trách, theo biên chế phục vụ lâu dài đồng thời công tác kế toán phải được thực hiện thống nhất theo chế độ kế toán Nhà nước đã ban hành. Song song với điều này, huyện phải thường xuyên mở các lớp tập huấn cho cán bộ quản lý Ngân sách xã để họ hiểu đúng và thực hiện đúng pháp luật. Định kỳ hàng quý, hàng năm nên tổ chức các buổi sơ kết tổng kết đánh giá tình hình quản lý Ngân sách xã. Qua đó có những giải pháp tình thế kịp thời phát huy những mặt tích cực và nghiêm khắc loại bỏ những hạn chế ở những quý, năm tiếp theo. Để làm tốt những việc trên các cơ quan quản lý cấp trên cũng phải có thái độ đúng mực với cấp Ngân sách xã qua đó tác động tích cực vào bộ máy quản lý Ngân sách xã. Cụ thể: UBND huyện Ba Vì phải có kế hoạch tăng cường và bố trí đủ cán bộ có năng lực cho công tác quản lý tài chính Ngân sách xã. Thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ này kiên quyết thay thế các cán bộ không đáp ứng yêu cầu. UBND tỉnh ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền của chủ tài khoản chức năng nhiệm vụ của các cán bộ trong ban tài chính xã, tạo cơ sở Thang Long University Libraty 97 pháp lý cho tổ chức thực hiện và làm căn cứ kiểm tra xử lý các trường hợp vi phạm. 3.2.4.3. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý của Hội đồng nhân dân Từ thực tiễn sinh động của những xã thành công trong quản lý ngân sách xã đã chứng minh: ở những nơi cấp ủy và UBND xã nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò của ngân sách xã trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã cũng như trong sự phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn, thì công tác quản lý ngân sách xã chặt chẽ, có nề nếp từ khâu quyết định chính sách, đến kiểm tra giám sát thu chi ngân sách theo pháp luật, biết dựa vào dân, vì dân trong việc động viên nguồn thu cũng như huy động sự đóng góp của nhân dân vào việc xây dựng các công trình phúc lợi, công cộng của địa phương. HĐND, UBND huyện Ba Vì cần quan tâm củng cố tăng cường công tác quản lý ngân sách xã, vận dụng một cách sáng tạo Luật ngân sách nhà nước phù hợp điều kiện tự nhiên, kinh tê, xã hội của huyện Ba Vì . Quan tâm chính sách đầu tư hạ tầng kinh tế xã hội cho nông thôn, nhằm giảm dần sự phát triển cách biệt giữa nông thôn và thành thị, trước mắt phải hoàn thiện cơ chế quản lý ngân sách xã, đáp ứng nhu cầu xây dựng nông thôn mới của đất nước. 3.2.4.4. Thực hiện tốt quy chế dân chủ công khai tài chính xã Nếu thực hiện tốt công tác quản lý tài chính Ngân sách xã theo luật Ngân sách Nhà nước và làm tốt việc dân chủ công khai tài chính xã thì nội bộ Đảng đoàn kết, nhân dân tin tưởng, chính trị ổn định, kinh tế xã hội phát triển. Vì vâỵ trước hết phải tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân làm cho nhân dân toàn huyện Ba Vì hiểu đúng ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của việc thực hiện quy chế dân chủ công khai tài chính trong đời sống xã hội để họ tự giác 98 thực hiện các nghĩa vụ của mình và tham gia giám sát quá trình tổ chức thực hiện các nội dung công khai. Việc tổ chức thực hiện dân chủ công khai tài chính xã cần tập trung vào các vấn đề cụ thể sau: Nội dung công khai các lĩnh vực: thu, chi Ngân sách xã; xây dựng cơ bản và các khoản đóng góp của nhân dân; công khai đối tượng nộp, mức đóng góp và hình thức đóng góp. Hình thức công khai: Công khai trên loa truyền thanh, công khai trực tiếp trong các cuộc họp - Đảng bộ, Đảng uỷ, HĐND, hội nghị cán bộ chủ chốt xã, hội nghị đại biểu nhân dân, họp các xóm tổ dân phố...và niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã. Thời điểm công khai: trước khi triển khai tổ chức thu trước khi lập dự toán, sau khi báo cáo kết quả và báo cáo quyết toán được duyệt. Biểu mẫu công khai phải rõ ràng các chỉ tiêu phải dễ hiểu, số liệu phải trung thực, cụ thể, chi tiết, tránh tình trạng làm lướt, làm ẩu, nội dung các chỉ tiêu chung chung, quá tổng hợp, khó hiểu dễ gây nghi ngờ thắc mắc. 3.2.4.5. Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục thực hiện pháp luật Nhằm nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của công tác quản lý tài chính Ngân sách xã, thẩm quyền quyết định các nội dung về tài chính Ngân sách xã theo luật Ngân sách Nhà nước cho cán bộ cấp uỷ, HĐND, UBND các xã. Huyện Ba Vì cần thường xuyên tổ chức bồi dưỡng và cập nhật kiến thức về pháp luật, về quản lý kinh tế xã hội. Chương trình bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước, quản lý tài chính phải được coi là bắt buộc trong chương trình đào tạo cán bộ cơ sở nhất là đội ngũ cán bộ chủ tịch UBND xã, thường trực Đảng uỷ, HĐND, trưởng ban tài chính xã. Nâng cao hiệu quả sử dụng tủ sách pháp luật tại xã, tổ chức phát động phong trào sâu rộng trong cán bộ Đảng và nhân dân về tìm hiểu và làm theo Thang Long University Libraty 99 pháp luật các lĩnh vực thuế, các quỹ tài chính và quy chế dân chủ công khai, tài chính ở cơ sở. Qua đó tăng cường tính tự giác chấp hành và kiểm tra giám sát thực hiện các chế độ quản lý tài chính tại địa phương. 3.2.5. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý ngân sách xã Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý NSX, huyện Ba Vì nên đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT phục vụ quản lý thu, chi NSNN nói riêng và quản lý NSX trên địa bàn huyện nói chung. Để thực hiện giải pháp này cần thực hiện được đồng thời các biện pháp sau: - Tiếp tục rà soát thủ tục hành chính, đặc biệt là thủ tục hành chính công tác thu NSNN (trong đó quan trọng nhất là thu thuế), tiếp tục hoàn thiện và tăng cường áp dụng phương thức thu nộp NSNN qua mạng và thông qua hệ thống ngân hàng. - Tiếp tục nâng cấp ứng dụng tin học nhằm đẩy nhanh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hoá công nghệ quản lý thu, chi NSNN. - Tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu về các đối tượng thực hiện nghĩa vụ thu NSNN và các đối tượng hưởng chi NSNN, xây dựng cơ sở dữ liệu cơ quan thuế. - Tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đổi mới phương pháp làm việc, củng cố nâng cao chất lượng làm việc - Hiện đại hóa, tự động hóa và tích hợp trong quản lý tài chính công, nghiên cứu kết nối thông tin, từng bước tích hợp giữa cơ sở dữ liệu quản lý nhằm hiện đại hoá cách thức truy cập thông tin phục vụ quản lý NSX tại huyện Ba Vì. - Phát triển các phần mềm tin học hỗ trợ công tác thanh kiểm tra đặc biệt là các phầm mềm phân tích thông tin xác định rủi ro về thu NSNN, chi đầu tư 100 phát triển phần mềm thu thập thông tin từ các nguồn thứ ba để hỗ trợ hoạt động thanh tra. - Đi đôi với việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT cần lên kế hoạch đào tạo và đào tạo lại cán bộ quản lý NSX để họ có trình độ CNTT phù hợp với những ứng dụng công nghệ huyện đã đầu tư triển khai sử dụng. Bởi máy móc dù hiện đại đến đâu mà con người không nắm bắt và sử dụng được thì việc hiện đại hoá này cũng trở nên vô nghĩa, không mang lại hiệu quả quản lý NSX như mong đợi. 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ Để góp phần xây dựng ngân sách Nhà nước lành mạnh, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả ngân sách Nhà nước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống cho nhân dân phải tăng cường công tác kiểm soát ngân sách Nhà nước đặc biệt là các hoạt động tài chính ở xã, phường, thị trấn. Việc chấp hành đúng trình tự thủ tục, chế độ tài chính theo Luật ngân sách ở địa phương cần phải thực hiện đúng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của địa phương, thực hiện tốt quy trình lập, chấp hành và quyết toán ngân sách xã, tăng cường hiệu lực quản lý nhằm đáp ứng mọi hoạt động thu chi hợp lòng dân góp phần tăng sự tin tưởng của nhân dân đối với bộ máy quản lý tài chính góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn trong giai đoạn hiện nay. Để thực hiện các yêu cầu này thì cần có một số kiến nghị như sau: 3.3.1. Kiến nghị với sở Tài chính Hà Nội và Bộ Tài chính - Tham mưu Chính phủ và UBND thành phố Hà Nội hoàn thiện, ban hành quy định về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2016-2020 và các năm tiếp theo; Thang Long University Libraty 101 - Xây dựng hệ thống các chế độ, chính sách, tiêu chuẩn, định mức cho các đối tượng thụ hưởng ngân sách xã được thống nhất, đơn giản và hiệu quả; - Cần tăng cường công tác đào tạo, tập huấn cho đội ngũ làm công tác quản lý ngân sách xã; đặc biệt là bổ sung kiến thức quản lý tài chính cho đối tượng là chủ tài khoản ngân sách xã (do đối tượng này thay đổi theo nhiệm kỳ). - Tăng thời gian lập dự toán, phân bổ ngân sách nhà nước và giao dự toán cho ngân sách cấp dưới đảm bảo dự toán ngân sách nhà nước các cấp được phân bổ đến đơn vị sử dụng ngân sách chậm nhất đến ngày 31/12. - Quy định cụ thể các căn cứ để đảm bảo chất lượng dự toán ngân sách các cấp; tăng cường việc thanh kiểm tra công tác lập, chấp hành dự toán. - Đưa công tác kiểm toán vào việc kiểm tra các báo cáo quyết toán ngân sách xã nhằm nâng cao chất lượng quyết toán ngân sách nhà nước; chống thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước. Tránh tình trạng quyết toán theo số cấp phát mà phải quyết toán theo số thực chi. 3.3.2. Kiến nghị với Chính phủ - Cần ban hành cơ chế phối hợp hoạt động chặt chẽ hơn trong công tác quản lý ngân sách. Hiện nay, tổ chức, bộ máy quản lý ngân sách chưa tập trung, năng lực phối hợp hoạt động giữa các bộ phận chưa được chặt chẽ (Sở Tài chính tỉnh, phòng Tài chính-KH huyện trực thuộc UBND tỉnh, huyện; còn ngành Thuế, Kho bạc Nhà nước trực thuộc Trung ương). Vì vậy trong quy trình quản lý ngân sách nói chung, ngân sách xã nói riêng chưa có sự tham gia đầy đủ của các bộ phận, hiệu quả phối hợp chưa cao. - Đảm bảo thẩm quyền quyết định ngân sách của HĐND các cấp, trong đó có HĐND cấp xã. Tránh tình trạng quyết định dự toán và phân bổ ngân sách còn trùng lặp, chồng chéo, mang tính hình thức. Quyết định giao dự 102 toán, phân bổ ngân sách chi tiết của cơ quan cấp trên thủ tiêu quyền quyết định của HĐND cấp dưới. - Tăng cường công khai hóa ngân sách nhà nước, gắn trách nhiệm của UBND các cấp đối với công tác điều hành ngân sách. Thang Long University Libraty 103 KẾT LUẬN Ngân sách Nhà nước có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia, quyết định tới tốc độ tăng trưởng cũng như đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu. Trong tiến trình hội nhập kinh tế thế giới của Việt Nam, một vai trò quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội, đó chính là sự ổn định và vững chắc của ngân sách Nhà nước. Như vậy, quản lý ngân sách Nhà nước là vấn đề được toàn xã hội quan tâm và ngày càng được đổi mới để đáp ứng kịp thời, hạn chế lãng phí tối đa, tiết kiệm có hiệu quả phục vụ công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Cũng như NSNN, ngân sách cấp xã là một cấp trong hệ thống các cấp NSNN, cấp xã là tổ chức chính quyền cơ sở của bộ máy quản lý Nhà nước có chức năng, nhiệm vụ thực hiện các mục tiêu của Nhà nước cơ sở, Nhà nước do dân, vì dân, giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước với nhân dân. Để thực hiện tốt nhiệm vụ đó, việc hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã càng đóng vai trò quan trọng. Thời gian qua, công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì đã đạt được nhiều kết quả góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân. Song bên cạnh đó, vẫn còn một số mặt tồn tại cần được khắc phục và giải quyết kịp thời, vừa làm sao phát huy được tính sáng tạo của địa phương mà vẫn đảm bảo được những nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước. Trong đề tài này, tác giả đã phân tích thực trạng công tác quản lý NSX, đánh giá những điểm đã đạt được, những mặt hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong công tác quản lý NSX trên địa bàn huyện Ba Vì. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra một số biện pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSX tại đây. 104 Trong quá trình nghiên cứu mặc dù đã cố gắng nhưng do trình độ nhận thức còn hạn chế tác giả mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp để bài viết được hoàn thiện hơn./. Thang Long University Libraty 105 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. GS-TS Nguyễn Thị Cành (2008), Tài chính công.Tái bản lần thứ nhất có sửa chữa và bổ sung, Nxb Đại học quốc gia, Tp HCM. 2. PGS-TS Dương Đăng Chinh (2009), Giáo trình lý thuyết tài chính, Nxb Tài chính, Hà Nội. 3. PGS-TS Dương Đăng Chinh, TS Phạm Văn Khoan (2007), Giáo trình Quản lý tài chính công, Nxb Tài chính, Hà Nội. 4. PGS-TS Nguyễn Văn Dần (2009), Chính sách tài khóa công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế, Nxb Tài chính, Hà Nội. 5. PGS-TS Nguyễn Ngọc Hùng (2006),Quản lý ngân sách nhà nước, Nxb Thống kê, Hà Nội. 6. Lê Thị Thanh Vân (2014), Giải pháp tăng cường quản lý ngân sách xã trên địa bàn thị xã Sơn Tây – thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ kinh tế. 7. TS Nguyễn Thị Hà (2015), “Luật NSNN và đề xuất sửa đổi”, Tạp chí Tài chính – Kỳ 02 tháng 4/2015(607) 8. TS Vũ Xuân Hải (2015), “Giải pháp tài chính để xây dựng nông thôn mới ở nước ta”, Tạp chí Tài chính –tháng 02/2015(604) 9. Luật Ngân sách nhà nước 2015 số 83/2015/QH13 10. Huyện ủy Ba Vì (2010, 2015), Nghị quyết phát triển kinh tế xã hội huyện Ba Vì giai đoạn 2010-2015 và 2015-2020; 11. Huyện ủy Ba Vì (2011), 08 chương trình chuyên đề giai đoạn 2011-2015; 12. Ủy ban nhân dân huyện Ba Vì (2012, 2013, 2014), Báo cáo dự toán thu - chi NSNN huyện Ba Vì từ 2012 đến 2014. 13. Ủy ban nhân dân huyện Ba Vì (2013, 2014, 2015), Báo cáo quyết toán thu - chi NSNN huyện Ba Vì từ 2012 đến 2014. 106 14. Ủy ban nhân dân huyện Ba Vì (2012, 2013, 2014), Báo cáo tổng kết công tác thuế huyện Ba Vì từ 2012 đến 2014. 15. Ủy ban nhân dân huyện Ba Vì (2012, 2013, 2014), Nguyên tắc phân bổ dự toán ngân sách huyện Ba Vì các năm 2012, 2013, 2014. 16. Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội (2011), Quyết định số 11/2011/QĐ- UBND ngày 02/3/2011 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy định phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2011-2015. 17. Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội (2010), Quyết định số 55/2010/QĐ- UBND ngày 15/12/2010 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách; tỷ lệ phần trăm (%) phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách và định mức phân bổ dự toán chi ngân sách thuộc thành phố Hà Nội giai đoạn 2011-2015. 18. Trang web: mID=5682 [Truy cập: 17/5/2015] ws_tax/2015-06/70d47b20-8f2f-4eb0-afb6-1b7386e1993b [Truy cập: 25/6/2015] [Truy cập: 17/5/2015] luan-ve-du-thao-co-che-phan-cap-nguon-thu,-nhiem-vu-chi.html [Truy cập: 25/5/2015] https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A2n_s%C3%A1ch_nh%C3%A0_n% C6%B0%E1%BB%9Bc [Truy cập: 17/5/2015] Thang Long University Libraty