Luận văn Một số giải pháp nhằm phát triển công cụ tài chính phái sinh ở các ngân hàng thương mại tại Tp.HCM

o loaïi hình coâng cuï taøi chính phaùi sinh naøy: - Tyû giaù VND/USD caàn phaûn aùnh chính xaùc hôn giaù trò thöïc teá cuûa ñoàng Vieät Nam vaø tyû giaù naøy caàn ñöôïc ñieàu chænh linh hoaït, kòp thôøi theo dieãn bieán cuûa thò tröôøng. Tyû giaù phaûi phaûn aùnh chính xaùc tình hình cung caàu ngoaïi teä vaø phaûi ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cung caàu ngoaïi teä. Ñieàu haønh tyû giaù phaûi döïa treân caùc bieän phaùp kinh teá, traùnh duøng caùc bieän phaùp haønh chính aùp ñaët leân tyû giaù. - Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn coù nhöõng döï baùo veà xu höôùng bieán ñoäng cuûa tyû giaù, laõi suaát caøng chính xaùc caøng toát giuùp cho caùc doanh nghieäp vaän duïng caùc giao dòch phaùi sinh moät caùch hieäu quaû. - Ngaân haøng caàn tö vaán cho khaùch haøng veà vieäc söû duïng giao dòch phaùi sinh naøo laø coù lôïi nhaát cho khaùch haøng taïi thôøi ñieåm khaùch haøng coù nhu caàu baûo hieåm ruûi ro tyû giaù, laõi suaát. Ngoaøi ra, ngaân haøng caàn giuùp khaùch haøng tìm hieåu nhöõng öu nhöôïc ñieåm cuûa töøng loaïi giao dòch vaø nhöõng yeâu caàu khi söû duïng loaïi giao dòch ñoù ñeå khaùch haøng coù cô sôû löïa choïn. - Beân caïnh vieäc tö vaán cho khaùch haøng, ngaân haøng caàn thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, baùo vaø taïp chí ñeå cung caáp cho khaùch haøng nhöõng thoâng tin caàn thieát veà caùc giao dòch phaùi sinh naøy. - Trình ñoä chuyeân moân vaø söï am hieåu caùc giao dòch phaùi sinh laø yeâu caàu haøng ñaàu ñoái vôùi ñoäi nguõ nhaân vieân ngaân haøng, hoï phaûi laø nhöõng ngöôøi nhaïy beùn thoâng tin vaø taän duïng toát caùc cô hoäi kinh doanh, coù vaäy môùi phaùt trieån ñöôïc thò tröôøng caùc giao dòch phaùi sinh. Ngoaøi ra, hoï phaûi laø ñoäi nguõ tö vaán vieân vaø tuyeân truyeàn hieäu quaû ñeå saün saøng tö vaán cho khaùch haøng baát cöù luùc naøo. - Yeáu toá quan troïng nhaát quyeát ñònh hieäu quaû söû duïng caùc giao dòch phaùi sinh laø quaûn trò ruûi ro caùc giao dòch phaùi sinh, do ñoù caàn thieát phaûi chuù troïng coâng taùc quaûn trò ruûi ro, phaân tích vaø döï baùo ruûi ro ñeå phoøng choáng hoaëc haïn cheá toån thaát khi gaëp phaûi ruûi ro. - Ñeå thöïc hieän toát caùc giao dòch phaùi sinh, ngaân haøng caàn trang bò heä thoáng thoâng tin lieân laïc hieän ñaïi keát noái vôùi heä thoáng ngaân haøng treân toaøn theá giôùi ñeå naém baét thoâng tin moät caùch kòp thôøi. Ñoàng thôøi phaûi coù maùy moùc tieân tieán ñeå hoã trôï cho vieäc thöïc hieän caùc nghieäp vuï naøy. - Ñoåi môùi quaûn lyù vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc nhaèm xaây döïng moät ñoäi nguõ caùn boä coù ñaày ñuû naêng löïc vaø phaåm chaát nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa quaù trình phaùt trieån. - Xaây döïng moät chöông trình trieån khai phoå caäp ñeán töøng doanh nghieäp nhaát laø doanh nghieäp trong nöôùc vieäc öùng duïng coâng cuï phaùi sinh vaø nhöõng lôïi ích cuûa chuùng. Phoøng traùnh ruûi ro cho töøng doanh nghieäp, chính laø haïn cheá ruûi r o cho neàn kinh teá noùi chung. Maët khaùc, söû duïng phoå bieán coâng cuï naøy cuõng goùp phaàn naâng cao uy cuûa Vieät Nam treân tröôøng quoác teá, vì ñaây laø coâng cuï raát phoå bieán ôû nhöõng nöôùc phaùt trieån - Xaây döïng heä thoáng giaùm saùt ngaân haøng hi eän ñaïi vaø hieäu quaû, thöïc hieän ñuùng caùc nguyeân taéc vaø chuaån möïc quoác teá veà giaùm saùt tình hình hoaït ñoäng cuûa thò tröôøng taøi chính phaùi sinh. Do ñaây laø coâng cuï taøi chính môùi. Beân caïnh caùi lôïi laø phoøng ngöøa ruûi ro ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän thì chính coâng cuï taøi taøi chính phaùi sinh naøy cuõng coù theå laøm suïp ñoå caû moät ngaân haøng, daãn ñeán khuûng hoaûng taøi chính. Vì theá caàn phaûi giaùm saùt. - Moät trong nhöõng vaán ñeà caáp baùch taïo ñieàu kieän ñeå hoäi nhaäp Q uoác teá veà lónh vöïc taøi chính- ngaân haøng noùi chung, ñeå phaùt trieån thò tröôøng coâng cuï phaùi sinh hoaït ñoäng coù hieäu quaû laø hoaøn thieän cheá ñoä keá toaùn Vieät Nam, höôùng theo thoâng leä, Chuaån möïc Quoác teá. 3.2. Nhöõng ñieàu kieän ñeå phaùt trieån caùc coâng cuï phaùi sinh trong kinh doanh ôû caùc ngaân haøng thöông maïi taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 3.2.1 Veà khaùch quan. - Tyû giaù thò tröôøng phaûi bieán ñoäng tôùi möùc ñuû ñeå caùc doanh nghieäp phaûi quan taâm chuù yù tôùi vaán ñeà baûo hieåm ruûi ro tyû giaù. Ngaân haøng cuõng raát muoán trieån khai caùc saûn phaåm dòch vuï môùi nhöng khoâng theå "coá eùp" khaùch haøng söû duïng khi thöïc söï hoï khoâng coù nhu caàu. - Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn coù cô cheá ñieàu haønh tyû giaù linh hoaït hôn, taïo ra moät thò tröôøng ngoaïi hoái phaûn aùnh ñuùng quan heä cung caàu ngoaïi teä. Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc nôùi roäng bieân ñoä dao ñoäng so vôùi tyû giaù bình quaân vaø thöôøng xuyeân ñieàu chænh linh hoaït bieân ñoä naøy cho phuø hôïp vôùi thò tröôøng hôn. Ñaây laø cô sôû ñeå Ngaân haøng cuõng nhö doanh nghieäp quen daàn vôùi caùc coâng cuï phoøng choáng ruûi ro tyû giaù. Beân caïnh ñoù, N gaân haøng Nhaø nöôùc caàn nghieân cöùu ban haønh nhöõng quy taéc cô baûn nhaát trong giao dòch phaùi sinh, caùc vaên baûn höôùng daãn nghieäp vuï phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thò tröôøng cuûa Vieät Nam hieän nay, ñeå coù haønh lang phaùp lyù chung cho hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi. Traùnh ñeå Ngaân haøng thöïc hieän nghieäp vuï môùi moät caùch rieâng leû theo söï hieåu bieát cuûa ngaân haøng, daãn ñeán tình traïng khoâng thoáng nhaát, deã gaây ra tranh chaáp khi coù söï coá xaûy ra. - Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn taêng cöôøng hôn nöõa vai troø treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng. Thò tröôøng ngoaïi t eä lieân ngaân haøng do Ngaân haøng Nhaø nöôùc toå chöùc, giaùm saùt vaø ñieàu haønh nhaèm hình thaønh moät thò tröôøng mua baùn ngoaïi teä coù toå chöùc giöõa caùc toå chöùc tín duïng laø thaønh vieân thò tröôøng. Ngaân haøng Nhaø nöôùc tham gia thò tröôøng vôùi tö caùch laø ngöôøi mua, ngöôøi baùn cuoái cuøng, thöïc hieän can thieäp khi caàn thieát vì muïc tieâu chính saùch tieàn teä quoác gia. 3.2.2. Veà phía caùc ngaân haøng thöông maïi - Caàn tieáp caän khaùch haøng, toå chöùc hoäi thaûo ñeå giôùi thieäu vaø tö vaán nhaèm muïc ñích vöøa naâng cao nhaän thöùc cuûa khaùch haøng veà ruûi ro tyû giaù, laõi suaát vöøa giuùp cho khaùch haøng hieåu bieát veà caùc coâng cuï phaùi sinh. Phaùt trieån caùc coâng cuï phaùi sinh vaø thò tröôøng phaùi sinh laø giuùp cho caùc doanh nghieäp coù theâm cô hoäi löïa choïn loaïi hình giao dòch phuø hôïp vôùi muïc tieâu kinh doanh. K hi söû duïng caùc coâng cuï phaùi sinh doanh nghieäp coù ñöôïc söï löïa choïn veà tyû giaù mong muoán, bieát tröôùc ñöôïc chi phí vay nôï, töø ñoù quaûn lyù ñöôïc ruûi ro veà bieán ñoäng laõi suaát trong moät khoaûng thôøi gian töø 1 ñeán 5 naêm röôõi hoaëc laâu hôn nöõa (toái ña 10 naêm). Maët khaùc, caàn taäp trung öu tieân ñaøo taïo vaø boài döôõng cho caùc caùn boä tröïc tieáp kinh doanh treân thò tröôøng quoác teá veà caùc coâng cuï phaùi sinh noùi chung vaø phaùi sinh ngoaïi hoái noùi rieâng, vì ñaây laø nhöõng saûn phaåm môùi, phöùc taïp caû veà lyù thuyeát laãn thöïc tieãn aùp duïng. Ngoaøi ra caàn trang bò theâm nhöõng kieán thöùc vaø kinh nghieäm veà thò tröôøng ngoaïi hoái vaø thò tröôøng tieàn teä quoác teá, kyõ naêng phaân tích kyõ thuaät, phaân tích cô baûn treân cô sôû choïn loïc, toång hôïp vaø phaân tích thoâng tin ñeå döï ñoaùn xu höôùng dieãn bieán cuûa thò tröôøng nhaèm söû duïng caùc coâng cuï phaùi sinh moät caùch hieäu quaû nhaát. Thoâng qua ñoù ñeå coù theå tö vaán, höôùng daãn, giuùp ñôõ cho khaùch haøng cuûa mình hieåu bieát hôn veà thò tröôøng phaùi sinh. - Rieâng ñoái vôùi coâng cuï phaùi sinh hoaùn ñoåi laõi suaát thì caùc ngaân haøng thöông maïi caàn coù c aùc ñieàu kieän: coù voán töï coù töø 1.000 tyû ñoàng hoaëc giaù trò töông ñöông trôû leân; baûo ñaûm caùc tyû leä an t oaøn voán trong hoaït ñoäng kinh doanh theo quy ñònh cuûa ngaân haøng Nhaø Nöôùc; coù quy trình thöïc hieän giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát, trong ñoù goàm caû bieän phaùp phoøng ngöøa ruûi ro; coù toång laõi roøng caùc giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát laø soá döông. Tröôøng hôïp toång laõi roøng naøy laø soá aâm thì toái ña baèng 5% voán töï coù cuûa ngaân haøng ñoù. Tröôøng hôïp thöïc hieän giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát ngoaïi teä, phaûi ñöôïc ngaân haøng Nhaø Nöôùc cho pheùp hoaït ñoäng ngoaïi hoái. Tröôøng hôïp thöïc hieän giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát giöõa hai ñoàng tieàn, phaûi thöïc hieän caùc quy ñònh veà quaûn lyù ngoaïi hoái lieân quan ñeán vieäc trao ñoåi voán goác. Ñoái vôùi doanh nghieäp vaø ngaân haøng thöïc hieän giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát nhaèm phoøng ngöøa ruûi ro laõi suaát cuûa chính mình, phaûi coù ñuû caùc ñieàu kieän: coù giao dòch goác (giao dòch goác laø moät trong caùc giao dòch tieàn göûi, phaùt haønh hoaëc ñaàu tö giaáy tôø coù giaù, vay voán, cho thueâ taøi chính, mua haøng hoùa traû chaäm) ñöôïc thöïc hieän phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam; coù khaû naêng taøi chính hoaëc thöïc hieän caùc bieän phaùp baûo ñaûm do hai beân thoûa thuaän ñeå thöïc hieän nghóa vuï thanh toaùn soá laõi roøng phaûi traû cho ngaân haøng. - Ñoái vôùi coâng cuï phaùi sinh giao sau thì Nhaø nöôùc caàn coù moät cô cheá môùi, töùc laø cho pheùp doanh nghieäp ñaàu tö voán ra nöôùc ngoaøi. Bôûi vì muoán tham gia thò tröôøng kyø haïn thì phaûi coù tieàn ñaët coïc, tieàn mua choã ôû Luaân Ñoân. Muoán vaøo thò tröôøng ñoù thì phaûi boû tieàn ra tröôùc, sau khi mua baùn dieãn tieán, tieàn ñoù seõ ñöôïc chuyeån hoùa ôû nöôùc ngoaøi. 3.2.3. Veà phöông tieän, thieát bò. Ngoaøi nhöõng phöông tieän, thieát bò hieän coù cuûa Reuters, Thomson, SowJones News hay Metastock, caùc ngaân haøng Ngoaïi thöông caàn trang bò theâm phaàn meàm xöû lyù, quaûn lyù ruûi ro vaø tính phí ñoái vôùi caùc nghieäp vuï phaùi sinh. Ngaân haøng caàn môû roäng quan heä hôïp taùc vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi treân thò tröôøng quoác teá, ñeå tranh thuû söï hoã trôï veà kieán thöùc, veà heä thoáng phaân tích quaûn lyù ruûi ro ñoái vôùi caùc coâng cuï phaùi sinh noùi chung vaø coâng cuï quyeàn choïn ngoaïi hoái, coâng cuï töông lai ngoaïi hoái noùi rieâng. 3.3. Moät soá giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vaø phaùt trieån coâng cuï taøi chính phaùi sinh ôû caùc ngaân haøng thöông maïi taïi Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Qua ñaùnh giaù thöïc traïng thaønh phoá, caùc cô quan chöùc naêng caàn nghieân cöùu saâu ñònh cheá taøi chính ñeå ñöa ra nhöõng giaûi phaùp vaø loä trình thöïc hieän cuï theå; caàn xaây döïng heä thoáng caùc giaûi phaùp ñeå vaän haønh thò tröôøng taøi chính phaùi sinh thoâng suoát nhaèm ñaûm baûo phaùt trieån oån ñònh, beàn vöõng, giaûi phaùp taïo boä maët cho trung taâm taøi chính hoaït ñoäng mang taàm côõ quoác gia vaø khu vöïc ñaùp öùng nhu caàu tröôùc maét vaø phuø hôïp trong töông lai. 3.3.1. Nhöõng giaûi phaùp ôû caáp ñoä vó moâ 3.3.1.1. Hoã trôï, phoái hôïp vôùi caùc toå chöùc taøi chính cung caáp dòch vuï phaùi sinh trong coâng taùc naâng cao nhaän thöùc cuûa doanh nghieäp. Coâng taùc naâng cao trình ñoä vaø nhaän thöùc cuûa caùc ñoái töôïng coù nhu caàu söû duïng coâng cuï phaùi sinh (nhaø ñaàu tö, caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu, caùc doanh nghieäp…) caàn ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân, coù troïng taâm, muïc ñích roõ raøng. Caùc cô quan chính phuû caàn hoã trôï, phoái hôïp vôùi caùc toå chöùc taøi chính cung caáp dòch vuï saûn phaåm phaùi sinh, ñeà ra chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng ñeå daàn daàn t ieán tôùi chuyeân nghieäp hoùa caùc giao dòch phaùi sinh naøy, laøm cho chuùng trôû thaønh nhöõng giao dòch quen thuoäc vaø phoå bieán trong coäng ñoàng doanh nghieäp, giôùi ñaàu tö vaø caùc toå chöùc taøi chính. Cuï theå, caùc boä ngaønh Giaùo duïc, Taøi chính, Truyeàn thoâng caàn phoái hôïp vôùi nhau cuõng nhö vôùi caùc toå chöùc taøi chính thöïc hieän caùc coâng vieäc sau: - Tuyeân truyeàn, phoå bieán cho caùc doanh nghieäp nhaän thöùc moät caùch ñaày ñuû vaø chính xaùc nhöõng aûnh höôûng do bieán ñoäng tyû giaù, giaù caû, laõi suaát gaây ra thoâng qua caùc keânh thoâng tin nhö baùo chí, truyeàn hình, internet… - Thöôøng xuyeân toå chöùc caùc buoåi hoäi thaûo, chuyeân ñeà nghieân cöùu baøn veà ruûi ro hoái ñoaùi, xaây döïng vaø trieån khai caùc khoùa hoïc ñaøo taïo ngaén haïn cho caùc doanh nghieäp veà söï caàn thieát baûo hieåm ruûi ro hoái ñoaùi, chöùng khoaùn, haøng hoùa… - Trong töông lai, caàn ñöa theâm caùc kieán thöùc veà caùc coâng cuï phaùi sinh noùi chung, quyeàn choïn noùi rieâng vaø caùc giao dòch cuûa chuùng cuõng nhö caùc kieán thöùc veà quaûn trò ruûi ro vaøo giaûng daïy taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, caùc trung taâm giaûng daïy veà taøi chính moät caùch phoå bieán hôn ñeå trang bò cho caùc theá heä töông lai nhaän thöùc ñaày ñuû veà vieäc söû duïng caùc coâng cuï phaùi sinh, quyeàn choïn vaøo caùc hoaït ñoäng quaûn trò ruûi ro cuûa mình. 3.3.1.2. Naâng cao hieäu quaû thò tröôøng thoâng qua vieäc coâng khai hoùa vaø minh baïch hoùa thoâng tin Thò tröôøng taøi chính Vieät Nam môùi chæ taêng toác phaùt trieån trong moät thôøi gian ngaén, vaán ñeà truyeàn thoâng taøi chính cuõng ñaõ baét ñaàu nhaän ñöôïc söï quan taâm cuûa xaõ hoäi. Nhöng nhìn chung, truyeàn thoâng taøi chính ôû Vieät Nam chæ môùi phaùt trieån sô khai, haàu nhö laø mang tính töï phaùt, thieáu söï quaûn lyù, raøng buoäc traùch nhieäm töø caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc. Vôùi moät thò tröôøng taøi chính baäc cao nhö thò tröôøng phaùi sinh, thoâng tin caøng ñoùng moät vai troø quan troïng trong caùc quyeát ñònh ñaàu tö, phoøng ngöøa ruûi ro cuûa doanh nghieäp, nhaø ñaàu tö…Do ñoù, ñeå phaùt trieån thò tröôøng naøy, ñaëc bieät laø thò tröôøng quyeàn choïn caàn chaán chænh vaø thuùc ñaåy truyeàn thoâng taøi chính phaùt trieån. Thoâng tin taøi chính caàn ñöôïc coâng khai, minh baïch hoùa. Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc ban haønh caùc qui cheá, thoâng tö, höôùng daãn…chi tieát hôn vieäc coâng boá thoâng tin ra thò tröôøng ngoaïi hoái vaø thò tröôøng chöùng khoaùn cuõng nhö cheá taøi nghieâm khaéc ñoái vôùi caùc vi phaïm veà coâng boá thoâng tin. Ngoaøi ra, caàn thuùc ñaåy caùc nguoàn thoâng tin ña daïng, ñaày ñuû vaø caàn thieát ñeán vôùi moïi ñoái töôïng tham gia thò tröôøng. Tröôùc maét, neân thaønh laäp caùc toå chöùc chuyeân nghieân cöùu phaùt trieån caùc coâng cuï döï baùo giaù vaø coâng boá keát quaû döï baùo giaù caû, ñaëc bieät laø giaù cuûa moät soá maët haøng quan troïng nhö ngoaïi teä, coå phieáu, vaøng, xaêng daàu… qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng hoaëc qua caùc taïp chí chuyeân ngaønh ñeå caùc nhaø ñaàu tö coù cô sôû phaân tích, ñaùnh giaù vaø ñöa ra caùc quyeát ñònh kinh doanh hay phoøng ngöøa ruûi ro cho rieâng mình. 3.3.2. Nhöõng giaûi phaùp ôû caáp ñoä vi moâ 3.3.2.1. Xaùc ñònh phí quyeàn choïn hôïp lyù hôn: Phí quyeàn choïn (premium) do caùc Ngaân haøng thöông maïi ñöa ra hieän nay ñöôïc xem laø töông ñoái cao do ngaân haøng naøy chöa töï doanh ñöôïc quyeàn choïn maø chæ ñoùng vai troø trung gian giöõa caùc doanh nghieäp trong nöôùc vaø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Do ñoù phí quyeàn choïn goàm 3 boä phaän caáu thaønh: phí quyeàn choïn cuûa ngaân haøng nöôùc ngoaøi, lôïi nhuaän mong muoán cuûa Ngaân haøng vaø khoaûn thueá VAT tính treân phaàn lôïi nhuaän mong muoán (phí) cuûa Ngaân haøng. Ñeå doanh nghieäp thaáy raèng phí quyeàn choïn laø hôïp lyù, ngaân haøng neân taùch phaàn lôïi nhuaän mong muoán cuûa mình ra khoûi phí quyeàn choïn vaø ñeå rieâng thaønh moät boä phaän cuûa giao dòch quyeàn choïn goïi laø “phí giao dòch”, phaàn phí naøy coù theå ñöôïc giaûi thích laø phí theo doõi vaø thöïc hieän giao dòch. Vôùi caùch laøm nhö vaäy, doanh nghieäp seõ thaáy raèng phí quyeàn choïn laø khoâng cao vaø do ñoù coù khaû naêng hoï seõ thöïc hieän giao dòch quyeàn choïn nhieàu hôn. Tuy nhieân, ñoù chæ laø giaûi phaùp ngaén haïn trong luùc Ngaân haøng chöa thöïc hieän töï doanh quyeàn choïn ñöôïc, coøn veà laâu daøi thì Ngaân haøng phaûi xaây döïng cho mình quy trình giao dòch cuï theå, xaùc ñònh phí quyeàn choïn döïa treân cung caàu vaø chuaån bò caùc yeáu toá ñeå thöïc hieän töï doanh quyeàn choïn tröïc tieáp vôùi khaùch haøng. Luùc ñoù, hieäu quaû chaéc chaén seõ cao hôn hieän nay. 3.3.2.2. Söû duïng caùc loaïi option khoâng phí: Vieäc khaùch haøng chöa saün saøng traû premium laø moät trong nhöõng trôû ngaïi chính trong vieäc thuùc ñaåy thò tröôøng option. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy, caàn coù moät giaûi phaùp ñoàng boä hôn, trong ñoù coù xaây döïng thò tröôøng lieân ngaân haøng veà option VND, tính caïnh tranh cuûa premium, chaát löôïng phuïc vuï, coâng taùc tieáp thò khaùch haøng, tính phong phuù ña daïng cuûa saûn phaåm option vaø moät moâi tröôøng kinh doanh soâi ñoäng sao cho vieäc khaùch haøng traû premium ñeå ñöôïc baûo hieåm tyû giaù phaûi ñöôïc xem laø vaán ñeà töï nhieân. Treân thò tröôøng quoác teá veà saûn phaåm phaùi sinh, doøng saûn phaåm option raát phong phuù vaø ña daïng vôùi nhieàu bieán hoùa linh hoaït theo kieåu “option phöùc hôïp” (Structured Option) ñeå khaùch haøng mua option khoâng phaûi traû premium cho ngaân haøng vaøo ngaøy kyù hôïp ñoàng, maø ngöôøi ta thöôøng goïi laø “option khoâng phí” (Zero Cost Option). Nhöõng l oaïi option khoâng phí raát ñöôïc öa chuoäng vaø phoå bieán treân thò tröôøng quoác teá, vì moät lyù do raát ñôn giaûn laø khaùch haøng khoâng muoán traû premium. Do môùi ñöôïc ñöa vaøo thò tröôøng Vieät Nam trong nhöõng naêm gaàn ñaây, saûn phaåm option trong nöôùc böôùc ñaàu chæ môùi döøng laïi ôû daïng option ñôn giaûn, maø khaùch haøng mua option phaûi traû moät khoaûn premium cho ngaân haøng vaøo ngaøy kyù hôïp ñoàng. Neáu trong thôøi gian tôùi khaùch haøng trong nöôùc vaãn tieáp tuïc khoâng muoán traû premium thì vieäc Ngaân haøng vaän duïng saùng taïo caùc loaïi option khoâng phí ñeå thu huùt khaùch haøng laø ñieàu raát caàn thieát. 3.3.2.3. Khaùch haøng ñöôïc pheùp baùn option: Ñeå tieát kieäm premium cho khaùch haøng vaø taïo söï bình ñaúng trong quan ñieåm kinh doanh giöõa ngöôøi mua option vaø ngöôøi baùn option, khaùch haøng ñöôïc quyeàn baùn option. Laø ngöôøi baùn option cho Ngaân haøng, khaùch haøng seõ ñöôïc höôûng premium nhöng ruûi ro ñoái vôùi khaùch haøng laø raát lôùn. Ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa Ngaân haøng, khaùch haøng seõ phaûi kyù quyõ theo quy ñònh vaø tính toaùn cuûa ngaân haøng. 3.3.2.4. Ruùt ngaén thôøi haïn toái thieåu cuûa option: Theo thoâng leä quoác teá, thôøi haïn toái thieåu cuûa caùc giao dòch option ngoaïi teä laø thôøi haïn qua ñeâm (overnight) chöù khoâng phaûi laø 3 ngaøy nhö trong caùc giao dòch kyø haïn (forward), vì caùc nhaø giao dòch chæ caàn baûo hieåm ruûi ro tyû giaù trong voøng 1 ngaøy ñeå ñeà phoøng moät bieán coá, moät söï kieän, hoaëc tröôùc khi coâng boá moät soá lieäu quan troïng naøo ñoù. Thôøi haïn qua ñeâm cuõng nhaèm muïc ñích tieát kieäm premium cho khaùch haøng, ñieàu maø khaùch haøng phaûi caân nhaéc ñaén ño nhieàu nhaát. Nhöõng khaùch haøng coù kieán thöùc nhaát ñònh veà thò tröôøng option cuõng ñaët caâu hoûi laø taïi sao hoï phaûi mua option baûo hieåm tôùi 3 ngaøy vôùi möùc premium cao hôn trong khi hoï chæ coù nhu caàu baûo hieåm trong 1 ngaøy maø thoâi. 3.3.2.5. Thöïc hieän vieäc kyù quyõ cho hôïp ñoàng kyø haïn: Baûn chaát cuûa hôïp ñoàng kyø haïn laø baét buoäc thöïc hieän, nhöng hoï khoâng ñöôïc ñaùnh giaù laïi giaù trò hôïp ñoàng theo bieán ñoäng cuûa tyû giaù treân thò tröôøng neân khi ñeán haïn thanh toaùn coù theå xaûy ra tình traïng khaùch haøng maát khaû naêng thanh toaùn do loã quaù lôùn, hoaëc khaùch haøng khoâng coù thieän chí thanh toaùn do tyû giaù bieán ñoäng baát lôïi cho mình trong khi ñoù hôïp ñoàng kyø haïn khoâng theå chuyeån nhöôïng vaø thanh lyù tröôùc haïn. Ñeå haïn cheá ruûi ro naøy, Ngaân haøng neân xaây döïng moät tyû leä kyù quyõ nhaát ñònh ñoái vôùi khaùch haøng tham gi a hôïp ñoàng kyø haïn. Veà vaán ñeà kyù quyõ ñeå ñaûm baûo vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng cuûa khaùch haøng theo quy ñònh, Ngaân haøng coù theå yeâu caàu möùc kyù quyõ bao nhieâu phaàn traêm giaù trò hôïp ñoàng laø tuyø thuoäc vaøo chính saùch khaùch haøng vaø söï ñaùnh giaù uy tín khaùch haøng cuûa mình. Taøi khoaûn kyù quyõ ñöôïc traû theo laõi suaát tieàn göûi khoâng kyø haïn. Neáu tyû giaù bieán ñoäng coù lôïi cho khaùch haøng (tyû giaù taêng ñoái vôùi ngöôøi mua ngoaïi teä kyø haïn vaø tyû giaù giaûm ñoái vôùi ngöôøi baùn ngoaïi teä kyø haïn) thì khoaûn tieàn kyù quyõ khoâng thay ñoåi. Neáu tyû giaù bieán ñoäng theo höôùng baát lôïi cho khaùch haøng (tyû giaù taêng ñoái vôùi ngöôøi baùn kyø haïn vaø tyû giaù giaûm ñoái vôùi ngöôøi mua ngoaïi teä kyø haïn), khi ñoù khaùch haøng seõ bò loã. Khi khoaûn loã ñaït ñeán moät möùc ñoä nhaát ñònh (do ngaân haøng quy ñònh), ngaân haøng coù theå yeâu caàu khaùch haøng boå sung tieàn kyù quyõ. Vieäc boå sung tieàn kyù quyõ cuõng tuyø thuoäc vaøo söï ñaùnh giaù, xeáp loaïi khaùch haøng cuûa ngaân haøng. Khoaûn tieàn kyù quyõ seõ giuùp caùc beân thöïc hieän toát hôïp ñoàng ky ø haïn, ñaëc bieät laø trong thôøi kyø tyû giaù vaø laõi suaát coù nhieàu bieán ñoäng. 3.3.2.6. Thaønh laäp phoøng kinh doanh saûn phaåm phaùi sinh ñaït tieâu chuaån: Hieän nay, ôû taïi caùc Ngaân haøng maø ñöôïc pheùp giao dòch phaùi sinh neân coù haún moät Phoøng Kinh doanh saûn phaåm phaùi sinh, phaûi ñöôïc trang bò cô sôû vaät chaát hieän ñaïi nhaát ñeå thuaän lôïi thöïc hieän caùc giao dòch. Maùy moùc, trang thieát bò vaø coâng ngheä phaûi luoân ñöôïc caäp nhaät theo trình ñoä phaùt trieån cuûa theá giôùi, phaûi keát noái ñöôïc vôùi heä thoáng ngaân haøng cuûa theá giôùi vaø heä thoáng thoâng tin toaøn caàu ñeå baét kòp nhöõng dieãn bieán cuûa thò tröôøng toaøn caàu. Nhaát laø ñoái vôùi thò tröôøng ngoaïi hoái, moät thò tröôøng mang tính caïnh tranh raát cao, ñoä thanh khoaûn lôùn, trong khi ñoù kinh doanh ngoaïi teä laø moät hoaït ñoäng chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro, thoâng tin trôû thaønh yeáu toá quan troïng haøng ñaàu, do ñoù vieäc naém baét thoâng tin chính xaùc vaø kòp thôøi voâ cuøng quan troïng. Ñoàng thôøi xöû lyù thoâng tin coù ñöôïc ñeå coù nhöõng quyeát ñònh phuø hôïp, kòp thôøi laïi caøng quan troïng hôn, vieäc naøy naèm ôû khaû naêng phaân tích vaø quyeát ñònh cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân ngaân haøng. Nhö vaäy, ñeå söû duïng coù hieäu quaû caùc giao dòch phaùi sinh thì moät Phoøng Kinh doanh caùc coâng cuï phaùi sinh ñöôïc tieâu chuaån hoaù cuøng vôùi moät ñoäi nguõ nhaân vieân laønh ngheà laø khoâng theå thieáu ñöôïc. 3.3.2.7. Ñaåy maïnh coâng taùc tö vaán, tuyeân truyeàn, quaûng baù caùc giao dòch phaùi sinh ñeán vôùi khaùch haøng: Ngaân haøng caàn naâng cao chaát löôïng caùc hoaït ñoäng dòch vuï tö vaán cho khaùch haøng, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, tö vaán veà caùc coâng cuï phoøng ngöøa ruûi ro veà thò tröôøng: tyû giaù, laõi suaát vaø giaù caû. Thoâng qua ñoù giuùp caùc doanh nghieäp hieåu vaø nhaän thöùc ñaày ñuû nhöõng lôïi ích maø caùc coâng cuï phoøng choáng ruûi ro do ngaân haøng mang laïi, Beân caïnh ñoù, vieäc ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng tieáp thò, quaûng caùo dòch vuï cuõng goùp phaàn ñöa caùc giao dòch phaùi sinh ñeán gaàn vôùi khaùch haøng hôn, coù theå thöïc hieän coâng taùc naøy thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng nhö: baùo, ñaøi, taïp chí, maïng, trang web cuûa ngaân haøng, toå chöùc hoäi nghò khaùch haøng giôùi thieäu veà caùc nghieäp vuï naøy. Ngoaøi ra, ngaân haøng caàn coù moät chöông trình phoå caäp kieán thöùc veà coâng cuï naøy ñeàn caùc doanh nghieäp. Cuï theå: - Caùc ngaân haøng caàn toå chöùc thöôøng xuyeân caùc buoåi hoäi thaûo cho caùc doanh ngheäp. Khi ñoù, ngaân haøng caàn trình baøy roõ raøng nhöõng lôïi ích do coâng cuï naøy mang laïi cho doanh nghieäp, trong tröôøng hôïp naøo thì doanh nghieäp neân söû duïng . - Ngaân haøng caàn laøm moät caåm nang höôùng daãn söû duïng phaùt mieãn phí ñeán cho töøng doanh nghieäp cuõng nhö thieát keá nhöõng chöông trình tieáp thò. - Cuõng nhö nhöõng dòch vuï khaùc, khi cung öùng dòch vuï naøy, caùc ngaân haøng caàn coù nhöõng chöông trình khuyeán maõi ñeå thu huùt söï tham gia cuûa caùc doanh nghieäp nhö giaûm phí. 3.3.2.8. Xaây döïng chieán löôïc kinh doanh vaø chieán löôïc khaùch haøng moät caùch hôïp lyù: Vieäc xaây döïng chieán löôïc kinh doanh vaø chieán löôïc khaùch haøng laø vaán ñeà khoâng theå thieáu ñoái vôùi ngaân haøng, ñaëc bieät vieäc kinh doanh ngoaïi teä thoâng qua caùc coâng cuï phaùi sinh cuõng coøn môùi meû nhaát laø nghieäp vuï quyeàn choïn, thì xaây döïng chieán löôïc kinh doanh vaø chieán löôïc khaùch haøng laø voâ cuøng quan troïng. Chieán löôïc kinh doanh giuùp ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thoâng qua caùc muïc tieâu ñöôïc ñaët ra cho töøng thôøi kyø nhaát ñònh. Trong giai ñoaïn ñaàu ñöa vaøo vaän haønh caùc giao dòch phaùi sinh, ngaân haøng khoâng neân ñaët muïc tieâu lôïi nhuaän leân haøng ñaàu maø phaûi laøm cho khaùch haøng hieåu vaø thaáy ñöôïc lôïi ích cuûa caùc giao dòch naøy ñoái vôùi doanh nghieäp trong vieäc phoøng ngöøa ruûi ro tyû giaù, ñeå töø ñoù doanh nghieäp laøm quen vaø söû duïng thöôøng xuyeân trong quaù trình kinh doanh cuûa mình. Veà chieán löôïc khaùch haøng, ngaân haøng caàn phaân loaïi khaùch haøng theo höôùng khaùch haøng thöôøng xuyeân vaø khoâng thöôøng xuyeân söû duïng caùc dòch vuï cuûa ngaân haøng, töø ñoù xaùc ñònh phí giao dòch ñoái vôùi töøng khaùch haøng cuï theå. Chaúng haïn ñoái vôùi moät khaùch haøng quen thuoäc thì coù theå ñöa ra möùc phí quyeàn choïn öu ñaõi hay mieãn phí kyù quyõ ñoái vôùi giao dòch kyø haïn. 3.3.2.9. Khoâng ngöøng caûi tieán chaát löôïng, ña daïng hoùa caùc saûn phaåm phaùi sinh tôùi khaùch haøng Theo thöïc traïng hieän nay taïi caùc ngaân haøng nhö Eximbank, Techcombank, VCB, ACB…, caùc ngaân haøng naøy chæ môùi ñoùng vai troø laø nhaø moâi giôùi trung gian giöõa caùc doanh nghieäp coùù nhu caàu söû duïng hôïp ñoàng kyø haïn, töông lai, quyeàn choïn ngoaïi teä … vôùi caùc ngaân haøng cung caáp dòch vuï ôû nöôùc ngoaøi. Do ñoù, caàn phaûi xem xeùt ñeán vieäc nghieân cöùu öùng duïng caùc chieán löôïc kinh doanh nhö töï ñöùng ra phaùt haønh caùc coâng cuï phaùi sinh thích hôïp tôùi khaùch haøng nhaèm theå hieän tính chuyeân nghieäp chöù khoâng chæ döøng laïi ôû hoaït ñoäng moâi giôùi. 3.3.2.10. Naâng cao trình ñoä chuyeân moân vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp. Xaây döïng chính saùch tuyeån duïng, ñaõi ngoä vaø ñeà baït hôïp lyù nhaèm naâng cao chaát löôïng cuûa ñoäi nguõ caùn boä kinh doanh nghieäp vuï phaùi sinh. Trong moïi hoaït ñoäng dòch vuï, nhaân toá con ngöôøi ñoùng vai troø raát quan troïng. Do baûn chaát cuûa nghieäp vuï kinh doanh saûn phaåm phaùi si nh voán laø moät coâng vieäc phöùc taïp, caêng thaúng, chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro…Do ñoù, ñoøi hoûi caùn boä kinh doanh taïi caùc toå chöùc khoâng chæ gioûi chuyeân moân veà caùc nghieäp vuï maø coøn phaûi naêng ñoäng, nhaïy beùn, am hieåu thò tröôøng taøi chính, coù khaû naêng phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán tyû giaù, giaù caû chöùng khoaùn, laõi suaát…; ñoàng thôøi phaûi laø nhöõng ngöôøi coù ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, trung thöïc trong kinh doanh. Vì vaäy, caùc ngaân haøng neân thöôøng xuyeân toå chöùc caùc lôùp ñaøo taïo chuyeân saâu veà nghieäp vuï veà ngoaïi ngöõ chuyeân ngaønh cho nhaân vieân cuûa mình, thoâng qua caùc khoùa hoïc ñaøo taïo ngaén haïn ôû trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi ñeå vöøa naâng cao trình ñoä chuyeân moân, nghieäp vuï vöøa taïo cô hoäi laøm quen vôùi moâi tröôøng kinh doanh soâi ñoäng vaø hieän ñaïi cuûa thò tröôøng phaùi sinh quoác teá. Ngoaøi ra, caàn coù nhöõng chính saùch ñaõi ngoä thích ñaùng ñeå thu huùt vaø giöõ chaân nhaân taøi, traùnh ñeå xaûy ra tình traïng chaûy maùu chaát xaùm trong toå chöùc cuûa mình. Beân caïnh nhöõng lôïi ích thì nghieäp vuï phaùi sinh cuõng taïo ra raát nhieàu ruûi ro vaø toån thaát. Toån thaát lôùn nhaát mang ñeán chính do con ngöôøi. Noùi chính xaùc hôn laø do nhaân vieân, ngöôøi ñöôïc quyeàn thöïc hieän nhöõng nghieäp vuï ôû caùc ngaân haøng. Thöïc teá ñaõ cho thaáy nhö theá qua söï suïp ñoå cuûa ngaân haøng Barings do moät tay nhaân vieân teân Nicolas Leeson thöïc hieän. Vì theá, Vieät Nam laø nöôùc ñi sau chuùng ta caàn phaûi coù bieän phaùp neân traùnh nhöõng thieät haïi nhö theá. Khoâng neân caáp haïn möùc vöôït khaû naêng ki nh doanh cho moãi nhaân vieân. Moãi caáp baät seõ ñöôïc caáp moät haïn möùc khaùc nhau vaø ngöôøi ñoù phaûi chòu traùch nhieäm veà keát quaû thöïc hieän nghieäp vuï phaùi sinh naøy. Ngaân haøng cuõng caàn coù nhöõng cheá ñoä thöôûng phaït khaùc nhau ñeå moät maët nhaèm kích thích tinh thaàn laøm vieäc, maët khaùc haïn cheá toái ña nhöõng toån thaát xaûy ra cho ngaân haøng. Ngoaøi ra, ñeå thöïc hieän nhöõng nghieäp vuï naøy, caùc nhaân vieân ngaân haøng phaûi ñaàu tö raát nhieàu vaø toán raát nhieàu coâng söùc môùi ñem laïi lôïi nhuaän cho ngaân haøng. Tuy nhieân cuõng coù luùc thaát baïi, vì theá ngaân haøng caàn khoáng cheá möùc toån thaát maø töøng nhaân vieân ñöôïc quyeàn. 3.3.2.11. Caùc ngaân haøng thöông maïi töï caûi caùch ñeå hoäi nhaäp vaøo theá giôùi, thuùc ñaåy phaùt trieån caùc saûn phaåm hieän ñaïi naøy. Hoäi nhaäp quoác teá laø ñoäng löïc buoäc caùc ngaân haøng phaûi caûi caùch ñeå hoaït ñoäng theo nguyeân taéc thò tröôøng, khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm coøn toàn taïi, ñoàng thôøi taêng cöôøng naêng löïc caïnh tranh treân cô sôû naâng cao trình ñoä quaûn trò ñieàu haønh vaø phaùt trieån caùc saûn phaåm môùi cuûa ngaân haøng. Môû cöûa thò tröôøng dòch vuï ngaân haøng vaø nôùi loûng haïn cheá ñoái vôùi caùc toå chöùc taøi chính nöôùc ngoaøi laø ñieàu kieän ñeå thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp vaøo lónh vöïc taøi chính - ngaân haøng, caùc ngaân haøng trong nöôùc seõ coù ñieàu kieän tieáp caän ñöôïc nhöõng coâng ngheä hieän ñaïi, trình ñoä quaûn lyù, trình ñoä chuyeân moân chuyeân nghieäp. Vì vaäy, caùc ngaân haøng caàn taêng cöôøng hôïp taùc ñeå chuyeån giao coâng ngheä, phaùt trieån saûn phaåm hieän ñaïi ngaân haøng nhö coâng cuï taøi chính phaùi sinh. Hoäi nhaäp quoác teá, öùng duïng nhöõng coâng cuï taøi chính phaùi sinh hieän ñaïi naøy giuùp caùc ngaân haøng trong nöôùc tieáp caän t hò tröôøng taøi chính quoác teá moät caùch deã daøng hôn, tuy nhieân ñaây cuõng laø moät tieàm aån ruûi ro veà laõi suaát vaø tyû giaù. Khi hoäi nhaäp, thò tröôøng seõ raát nhaïy caûm vôùi nhöõng bieán ñoäng laõi suaát cuûa thò tröôøng taøi chính quoác teá. Do ñoù, ñoøi hoûi caùc ngaân haøng phaûi coù nhöõng chính saùch tieàn teä linh hoaït theo tín hieäu cuûa thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc, heä thoáng thoâng tin, heä thoáng quaûn lyù ruûi ro hieäu quaû nhaèm giaûm thieåu ruûi ro vaø toái ña hoùa lôïi nhuaän. 3.3.2.12. Giaûi phaùp veà nghieân cöùu vaø phaùt trieån saûn phaåm Caàn coù keá hoaïch phaùt trieån roõ raøng ñeå naâng cao chaát löôïng dòch vuï truyeàn thoángï. Ngaân haøng caàn phaûi laøm toát hôn nöõa coâng taùc phaùt trieån khaùch haøng, thu huùt khaùch haøng, thieát laäp moái quan heä laâu daøi vôùi khaùch haøng, chuù troïng ñeán nhöõng saûn phaåm ñaõ taïo ñöôïc nieàm tin cuûa khaùch haøng nhö cho vay, giao dòch tieàn göûi, cho thueâ taøi chính, bao thanh toaùn……Töø ñoù, taïo tieàn ñeà ñeå thu huùt khaùch haøng ñeán vôùi caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh vaø ñaây cuõng chính laø caùc giao dòch goác ñeå ngaân haøng vaø doanh nghieäp thöïc hieän giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát. 3.4. Moät soá kieán nghò 3.4.1. Ñoái vôùi ngaân haøng Nhaø Nöôùc: Hoaït ñoäng giao dòch phaûi thaät söï coù yù nghóa trong ñieàu kieän tình hình bieán ñoäng cuûa thò tröôøng hoaøn toaøn khaùch quan. Caùc nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp, nhöõng ngöôøi kinh doanh ngoaïi teä, vaøng… döïa vaøo nhöõng phaùn ñoaùn veà dieãn bieán cuûa thò tröôøng, hoï seõ löïa choïn caùc coâng cuï phaùi sinh thích hôïp ñeå thöïc hieän. Vaø ñeå quaù trình thöïc hieän giao dòch caùc coâng cuï naøy ñöôïc thuaän lôïi thì cô cheá quaûn lyù cuûa ngaân haøng Nhaø Nöôùc phaûi ngaøy caøng ñöôïc hoaøn thieän, phaûi hoaøn chænh khung phaùp lyù cho vieäc thöïc hieän caùc giao dòch kyø haïn, hoaùn ñoåi, giao sau vaø quyeàn choïn. Ñeán thôøi ñieåm hieän nay, caùc vaên baûn phaùp lyù quy ñònh cuõng nhö höôùng daãn vieäc thöïc hieän caùc giao dòch phaùi sinh vaãn bò coi laø chöa ñaày ñuû, trong khi thò tröôøng phaùi sinh ôû nöôùc ta chæ môùi ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa söï phaùt trieån. Ñieàu ñoù ñaõ khieán cho caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc doanh nghieäp raát luùng tuùng trong vieäc thöïc hieän caùc giao dòch naøy. Caàn coù nhöõng quy ñònh phaùp lyù cuï theå cho vieäc thöïc hieän caùc giao dòch phaùi sinh, ñaëc bieät laø ñoái vôùi giao dòch quyeàn choïn, moät nghieäp vuï raát môùi maø kyõ thuaät giao dòch laïi phöùc taïp. Ñoái vôùi hôïp ñoàng kyø haïn, tuy laø mang tính baét buoäc thöïc hieän nhöng laïi toàn taïi ruûi ro laø ngöôøi mua coù theå gaëp phaûi tình traïng maát khaû naêng thanh toaùn, do ñoù cuõng caàn ñeán nhöõng quy ñònh cuûa phaùp luaät ñeå ñaûm baûo tính thanh khoaûn cho nhöõng hôïp ñoàng kyø haïn. Trong boái caûnh hoäi nhaäp ôû nöôùc ta hieän nay, theo loä trình hoäi nhaäp maø nöôùc ta ñaõ cam keát vôùi toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO), Nhaø Nöôùc caàn nôùi loûng daàn chính saùch can thieäp tröïc tieáp vaøo thò tröôøng, hieän nay ñaõ laø +/-5% ( keå röø ngaøy 24/03/2009). Ñeán moät thôøi ñieåm thích hôïp, coù theå xoùa boû bieân ñoä dao ñoäng tæ giaù höôùng ñeán töï do hoùa chuyeån ñoåi tieàn ñoàng Vieät Nam. Ñieàu naøy seõ ñaûm baûo tyû giaù phaûn aùnh ñuùng cung caàu treân thò tröôøng. Maët khaùc, treân thò tröôøng voán chính saùch töï do hoùa böôùc ñaàu laõi suaát tín duïng mang laïi nhöõng hieäu quaû tích cöïc, laõi suaát ngaøy caøng mang tính khaùch quan, phaûn aùnh töông ñoái ñöôïc thöïc traïng cung caàu voán cuûa thò tröôøng. Vôùi söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát tín duïng taùc ñoäng ñeán thò tröôøng ngoaïi hoái mang tính khaùch quan hôn, ñaây seõ laø moät taùc nhaân quan troïng kích thích caùc nhaø ñaàu tö quan taâm ñeán giao dòch phaùi sinh. Ngaân haøng Nhaø Nöôùc laø cô quan duy nhaát hieän nay coù khaû naêng döï baùo ñöôïc dieãn bieán cuûa tyû giaù maø caùc doanh nghieäp coù theå ñaët nieàm tin bôûi vì ngoaøi vai troø ñieàu haønh tyû giaù, Ngaân haøng Nhaø Nöôùc coøn laø cô quan phaùt ñi nhöõng tín hieäu maø theo ñoù, caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc doanh nghieäp coù nhöõng phaûn öùng kòp thôøi ñeå phoøng ngöøa ruûi ro tyû giaù hoaëc haïn cheá toån thaát do ruûi ro tyû giaù mang laïi. Do ñoù, neáu ngaân haøng Nhaø Nöôùc coù nhöõng döï baùo caøng chính xaùc veà xu höôùng bieán ñoäng tyû giaù thì seõ taïo ñöôïc nieàm tin raát lôùn ôû caùc doanh nghieäp cuõng nhö caùc ngaân haøng thöông maïi, vaø khi ñoù caùc doanh nghieäp seõ an taâm hôn trong vieäc söû duïng caùc giao dòch ngoaïi hoái phaùi sinh ñeå phoøng ngöøa ruûi ro tyû giaù, ñaëc bieät laø giao dòch kyø haïn. Ngaân haøng N haø Nöôùc cuõng coù theå cho pheùp thaønh laäp moät coâng ty hoaëc moät trung taâm thöïc hieän dòch vuï tö vaán veà tyû giaù hoái ñoaùi. Cô quan naøy coù chöùc naêng laø kinh doanh moâi giôùi, tö vaán veà lónh vöïc tyû giaù hoái ñoaùi, döï baùo veà tyû giaù hoái ñoaùi vaø tö vaán söû duïng caùc coâng cuï hoái ñoaùi phaùi sinh ñeå phoøng ngöøa ruûi ro tyû giaù. Thoâng tin do cô quan naøy cung caáp coù theå ñöôïc truyeàn taûi qua maïng (môû moät trang web rieâng) hoaëc phaùt haønh theo caùc taïp chí chuyeân veà taøi chính hoaëc keát hôïp caùc phöông tieän treân. Neáu coù theå cô quan naøy neân phaùt haønh moät taïp chí rieâng ñeå cung caáp nhöõng nhaän ñònh veà tyû giaù vaø söï bieán ñoäng tyû giaù. Caùc döï baùo veà tyû giaù laø cô sôû ñeå xaùc laäp phí quyeàn choïn vaø laø nhaân toá quan troïng taïo neân kyø voïng tyû giaù trong töông lai. Trong moâi tröôøng hoäi nhaäp ñoøi hoûi ngaân haøng Nhaø Nöôùc phaûi uyeån chuyeån trong hoaït ñoäng, cuõng nhö trong vieäc ban haønh caùc quy ñònh sao cho phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá vaø nhöõng cam keát cuûa Vieät Nam ñoái vôùi WTO. Ñ eå ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu trong ñieàu kieän hoäi nhaäp, thieát nghó ngaân haøng Nhaø Nöôùc caàn coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc trong caùch quaûn lyù, vaø nhöõng thay ñoåi trong caùch laäp luaän maø cuï theå laø: - Caàn phaûi naâng cao naêng löïc vaø hieäu quaû ñieàu haønh. - Naâng cao vò theá vaø tính ñoäc laäp, töï chuû cuûa Ngaân haøng Nhaø Nöôùc trong vieäc xaây döïng, ñieàu haønh chính saùch tieàn teä, nhaèm taêng cöôøng hi eäu löïc cuûa caùc coâng cuï quaûn lyù. - Taêng cöôøng phoái hôïp vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc taøi chính quoác teá veà chính saùch tieàn teä, thoâng tin, vaø ngaên ngöøa ruûi ro, qua ñoù haïn cheá ñöôïc nhöõng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng. - Caûi caùch theå cheá vaø heä thoáng luaät ngaân haøng theo xu höôùng quoác teá - Naâng cao naêng löïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan quaûn lyù taøi chính 3.4.2. Ñoái vôùi Boä Taøi Chính Hieän nay, trong haïch toaùn keá toaùn döôøng nhö chæ chuù troïng tôùi phaàn laõi / loã thöïc teá phaùt sinh, trong khi phaàn laõi / loã döï kieán, chöa phaùt sinh thì döôøng nhö chöa ñöôïc quan taâm. Chaúng haïn, doanh nghieäp mua moät hôïp ñoàng phaùi sinh trò giaù 1 tyû ñoàng vaø buùt toaùn ghi soå 1 tyû ñoàng nhöng ngaøy mai, ngaøy kia, giaù trò "haøng hoùa" ñaõ mua chæ coøn 800 trieäu ñoàng hoaëc leân 1,5 tyû ñoàng thì soå saùch ke á toaùn vaãn chæ theå hieän 1 tyû ñoàng. Thöïc teá naøy ñaõ khoâng nhöõng khoâng phaûn aùnh heát giaù trò thöïc trong heä thoáng soå saùch keá toaùn maø coøn laø keõ hôû cuûa tình traïng "laõi giaû, loã thaät" vaø ngöôïc laïi trong baùo caùo keá toaùn cuûa doanh nghieäp. Thieát nghó, töø thöïc teá naøy, ñeå giaûi quyeát nhöõng raøo caûn hieän nay ñoái vôùi coâng cuï phaùi sinh, khoâng chæ xeùt töø goùc ñoä caùc ngaân haøng thöông maïi hay doanh nghieäp maø raát caàn söï hôïp löïc töø phía caùc cô quan quaûn lyù nhö Boä Taøi chính (thaùo gôõ vöôùng maéc veà thueá vaø cheá ñoä ghi soå keá toaùn) vaø Ngaân haøng Nhaø nöôùc trong vieäc ban haønh caùc vaên baûn phaùp lyù, toå chöùc hoäi thaûo hay höôùng daãn caùc nghieäp vuï cuï theå. Moät nhaân toá khaùc caûn trôû ñeán söï phaùt trieån cuûa coâng cuï phaùi sinh laø moâi tröôøng chính saùch maø ñaàu tieân laø vieäc tính thueá, chaúng haïn nhö quy ñònh veà möùc thueá ñaùnh treân laõi thu ñöôïc töø vieäc thöïc hieän nghieäp vuï hoaùn ñoåi. Nhieàu yù kieán baøy toû, quy ñònh naøy vöøa kìm haõm vöøa khoù thöïc hieän vì laõi suaát thaû noåi bieán ñoäng haøng ngaøy. 3.4.3. Nhöõng kieán nghò nhaèm khoáng cheá toån thaát xaûy ra khi söû duïng coâng cuï taøi chính phaùi sinh. Thöïc ra, neáu söû duïng sai muïc ñích vaø khoâng ñöôïc giaùm saùt chaët cheõ, caùc coâng cuï phaùi sinh, töø choã laø coâng cuï phoøng choáng ruûi ro seõ mang ñeán nhöõng maàm hoaï khoân löôøng cho neàn kinh teá. Do vaäy, ñeå traùnh ñieàu ñoù, chuùng ta caàn xaây döïng nhöõng truï coät cô baûn ñaûm baûo vieäc trieån khai caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh ñöôïc beàn vöõng. 3.4.3.1. Quy ñònh veà giôùi haïn vaø giaù mua Quy ñònh naøy nhaèm khoáng cheá caùc nhaø ñaàu tö ñöa ra nhöõng möùc giaù quaù cao hay quaù thaáp laøm cho thò tröôøng bò xaùo troän hay bò boùp meùo. Noùi caùch khaùc, ñaây laø nhöõng quy ñònh nhaèm kieåm soaùt (khoâng ngaên caám) caùc nhaø ñaàu cô taùc ñoäng leân giaù caû. Vieäc keát hôïp caùc chieán löôïc phoøng ngöøa ruûi ro trong caùc quyeàn choïn tieàn teä laø raát phong phuù, noù cho pheùp caùc doanh nghieäp keát hôïp vöøa phoøng ngöøa (tyû giaù) vöøa tieán coâng khi coù cô hoäi (ñaëc bieät ñoái vôùi caùc ñònh cheá muoán tìm kieám lôïi nhuaän). Dó nhieân laø maët traùi cuûa quyeàn choïn laø ñaàu cô raát cao. Caùc nhaø ñaàu cô coù theå ñaàu cô giaù leân hoaëc ñaàu cô giaù xuoáng baèng caùc quyeàn choïn mua vaø baùn. Vieäc ñaàu cô giaù treân hôïp ñoàng quyeàn choïn tieàn teä coù theå laøm cho tyû giaù bieán ñoäng vöôït ra khoûi bieân ñoä döï kieán vaø do ñoù laøm maát nieàm tin cuûa caùc doanh nghieäp vaø caùc nhaø ñaàu tö vaøo heä thoáng tyû giaù maø chuùng ta ñaõ hoaïch ñònh. Maëc duø vaäy, vaãn chöa coù nhöõng chöùng cöù naøo cho thaáy vieäc ñaàu cô vaøo caùc hôïp ñoàng quyeàn choïn tieàn teä daãn tôùi söï suïp ñoå hoaëc khuûng hoaûng tyû giaù ôû caùc nöôùc treân theá giôùi. Cheá ñoä tyû giaù phuï thuoäc chuû yeáu vaøoï söï oån ñònh vó moâ cuûa neàn kinh teá quoác gia. Trong nhöõng naêm qua, Vieät Nam ñöôïc ñaùnh giaù raát cao veà chæ soá oån ñònh kinh teá vó moâ. D o ñoù, noãi lo veà tính baát oån cuûa tyû giaù khi môû roäng bieân ñoä seõ giaûm ñi raát nhieàu. Chính vì theá, chuùng ta coù theå trieån khai caùc quyeàn choïn coù ñieàu kieän phuø hôïp vôùi ñieàu kieän caùc nöôùc nhö Vieät Nam ñaõ töøng aùp duïng vaø thaønh coâng. Quyeàn choïn coù ñieàu kieän laø moät daïng quyeàn choïn lai taïp giöõa caùc quyeàn choïn phöùc taïp ôû caùc nöôùc phaùt trieån nhöng noù laøm giaûm nheï ñi tính ñaàu cô ñeå traùnh thua loã toái ña cho caùc nhaø ñaàu tö vaø thaäm chí caùc nhaø ñaàu cô coù ham muoán söû duïng quyeàn choïn tieàn teä nhö moät coâng cuï kieám lôøi. Caùc quyeàn choïn tieàn teä coù ñieàu kieän ñöa ra nhöõng quy ñònh veà caùc möùc tyû giaù traàn (toái ña) vaø saøn (toái thieåu). Neáu tyû giaù vöôït quaù caùc möùc giaù naøy thì quyeàn choïn seõ khoâng coøn coù giaù trò. Nhöõng raøo caûn naøy seõ laøm naûn loøng caùc nhaø ñaàu cô vaø do ñoù giaûm ñi ñaùng keå tính baát oån do Ngaân haøng Nhaø Nöôùc môû roäng bieân ñoä dao ñoäng tyû giaù. Caùc khoáng cheá neâu treân coù theå aùp duïng cho toaøn boä caùc haøng hoaù vaø taøi saûn treân thò tröôøng Vieät Nam. 3.4.3.2. Yeâu caàu veà voán vaø theá chaáp trong giao dòch phaùi sinh Keå töø vuï suïp ñoå cuûa coâng ty Enron, caùc nhaø kinh teá ñaõ baét ñaàu thaûo luaän ñeå ñaët ra nhöõng qui ñònh veà theá chaáp taøi saûn treân caùc hôïp ñoàng phaùi sinh. Khi moät coâng ty coù nhöõng khoù khaên veà maët taøi chính hoaëc thaäm chí ñang coøn hoaït ñoäng raát toát vaãn phaûi ñöa ra nhöõng khoaûn theá chaáp hay caùc möùc duy trì ñaët coïc cao ñeå chaéc chaén coâng ty seõ tuaân thuû hôïp ñoàng moãi khi coù nhöõng bieán ñoäng cao trong giaù. Möùc duy trì coù theå laø moät khoaûn toái thieåu maø khi taøi khoaûn kyù quyõ giaûm xuoáng moät möùc naøo ñoù, thì caùch tham gia hôïp ñoàng boå sung vaøo. Trong ñieàu kieän Vieät Nam, möùc taøi khoaûn kyù quyõ vaø möùc duy trì phaûi theo thoâng leä quoác teá laø möùc 5%. Ñoái vôùi caùc nhaø moâi giôùi treân caùc hôïp ñoàng phaùi sinh yeâu caàu ñaàu tieân laø phaûi coù ñuû voán, maëc duø hoï chæ laø nhöõng ngaân haøng hoaëc caùc coâng ty khoâng tröïc tieáp tham gia vaøo caùc giao dòch phaùi sinh. Yeâu caàu veà voán raát quan troïng, vì chuùng giuùp cho heä thoáng caùc ngaân haøng giaûm bôùt nhöõng nguy cô veà ñoäng cô saün saøng chaáp nhaän ruûi ro daãn ñeán tình traïng maát khaû naêng thanh toaùn cuûa nhaø moâi giôùi. 3.4.3.3. Hoaøn thieän nhöõng quy ñònh naâng cao tính thanh khoaûn cuûa saûn phaåm phaùi sinh. Hieän nay, caùc coâng cuï phaùi sinh chöa coù thò tröôøng giao dòch chính. Caùc hôïp ñoàng kyø haïn vaø töông lai phaûi giao dòch treân coù saøn nöôùc ngoaøi nhö London hay NewYork. Coøn laïi laø giao dòch qua quaày, nhieàu baát lôïi ñoái vôùi tính thanh khoaûn cuõng nhö caùc loaïi ruûi ro tín duïng. Caùc hôïp ñoàng quyeàn choïn vaø hoaùn ñoåi ñöôïc giao dòch treân thò tröôøng ngoaïi hoái vaø thò tröôøng tieàn teä. Noùi chung, hieän taïi chuùng vaãn coøn thieáu nhieàu cô cheá taïo ra caùc haønh lang ñaûm baûo caùc hoaït ñoäng ñöôïc troâi chaûy. Tuy nhieân, ñi ñoâi vôùi vieäc phaùt trieån thò tröôøng laø vieäc naâng cao chaát löôïng haøng hoaù cho thò tröôøng. Haøng hoaù ôû ñaây chính laø caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh, töø caùc coâng cuï thuaàn nhaát tôùi caùc coâng cuï lai taïp. Vaø vaán ñeà khoâng chæ naèm ôû choã ña daïng hoaù caùc saûn phaåm, ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa thò tröôøng. Caàn chuù yù tôùi chaát löôïng haøng hoaù. ÔÛ ñaây, chính laø tính hôïp phaùp, tính thanh khoaûn, khaû naêng thích öùng vôùi caùc loaïi ruûi ro cuûa caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh. Do vaäy caàn hoaøn thieän caùc ñaëc tröng kyõ thuaät cuûa caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh, ñaùp öùng nhu caàu vaø möùc ñoä phaùt trieån cuûa thò tröôøng. Ñoái vôùi quyeàn choïn, caùc ngaân haøng thöông maïi neân xaùc laäp trong noäi dung hôïp ñoàng quyeàn choïn quyeàn ñöôïc mua ngoaïi teä khi doanh nghieäp khoâng thöïc hieän quyeàn löïa choïn, do ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhaäp khaåu cuûa Vieät Nam khi thöïc hieän hôïp ñoàng quyeàn choïn ngoaøi yù nghóa veà phoøng ngöøa ruûi ro tyû giaù hoái ñoaùi coøn coù nhu caàu caàn ñaûm baûo coù ñuû soá löôïng ngoaïi teä ñeå thanh toaùn caùc hôïp ñoàng nhaäp khaåu ñeán haïn. Chính vì nhöõng ruûi ro coù theå xaûy ra khi söû duïng coâng cuï taøi chính phaùi sinh neân ngaân haøng Nhaø Nöôùc caàn phaûi caân nhaéc choïn loïc khi caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng nghieäp vuï naøy cho caùc ngaân haøng. KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 …****…. Töø nhöõng nhu caàu thöïc teá cuûa quaù trình hoäi nhaäp, taùc giaû ñaõ ñöa ra nhöõng giaûi phaùp cuõng nhö nhöõng kieán nghò, vôùi mong muoán goùp phaàn vaøo quaù trình trieån khai môû roäng thöïc hieän coâng cuï taøi chính phaùi sinh ôû caùc ngaân haøng thöông maïi taïi Tp.HCM. Ñoái vôùi nhöõng giaûi phaùp, tröôùc maét ñoøi hoûi caùc ngaân haøng caàn coù nhöõng bieän phaùp quaûng baù veà lôïi ích cuûa coâng cuï taøi chính phaùi sinh ñeán töøng doanh nghieäp, ñoåi môùi cô sôû vaät chaát hieän ñaïi hôn, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ nhaân vieân. Phaûi thöôøng xuyeân nghieân cöùu khaûo saùt thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå coâng cuï taøi chính phaùi sinh phuø hôïp vôùi ñònh cheá taøi chính Vieät Nam nhöng khoâng traùi vôùi thoâng leä theá giôùi. Vôùi nhöõng kieán nghò nhö theá ñeán caùc cô quan ban ngaønh, neáu trieån khai thöïc hieän seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho söï phaùt trieån cuûa coâng cuï vaø seõ traùnh ñöôïc nhöõng toån thaát do chính vieäc söû duïng coâng cuï phaùi sinh taïo ra. Nhöõng giaûi phaùp cuøng moät soá kieán nghò naøy seõ giuùp cho saûn phaåm môùi hieän ñaïi ngaøy caøng phoå bieán hôn ôû Vieät Nam noùi chung Tp.HCM noùi rieâng, theo kòp vôùi söï phaùt trieån chung cuûa toaøn theá giôùi trong quaù trình hoäi nhaäp. KEÁT LUAÄN ---o0o--- Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO vaøo ngaøy 7/11/2006, söï gia nhaäp naøy mang laïi nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc cho lónh vöïc taøi chính ngaân haøng cuõng nhö nhöõng ngaønh kinh teá khaùc cuûa ñaát nöôùc. Nghieân cöùu veà söï phaùt trieån cuûa coâng cuï taøi chính phaùi sinh hieän ñaïi trong thôøi kyø hoäi nhaäp laø yeâu caàu caáp thieát ñoái vôùi nhöõng nhaø quaûn lyù kinh teá noùi chung vaø nhöõng nhaø quaûn trò ngaân haøng noùi rieâng. Coâng cuï taøi chính phaùi sinh laø moät nhöõng saûn phaåm dòch vuï hieän ñaïi raát phoå bieán treân theá giôùi. Thoâng qua vieäc nghieân cöùu tìm hieåu veà saûn phaåm hieän ñaïi naøy, chuùng ta thaáy raèng saûn phaåm naøy lôïi ích cho vieäc phaùt trieån taøi chính noùi rieâng cho toaøn boä neàn kinh teá noùi chung. Phaùt trieån coâng cuï taøi chính phaùi sinh seõ taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän. Cuõng qua nghieân cöùu naøy maø ta thaáy, thò tröôøng ôû Tp. HCM coøn raát nhieàu tieàm naêng nhöng coâng cuï phaùi sinh thì thöïc hieän raát khieâm toán. Vì theá, caùc ngaân haøng seõ coù theâm nguoàn lôïi khi ñöa vaøo trieån khai thöïc hieän loaïi hình dòch vuï naøy. Maëc duø laø saûn phaåm raát phoå bieán treân theá giôùi nhöng laïi raát haïn cheá ôû Vieät Nam. Do vaäy, ñeå coâng cuï naøy ngaøy moät phaùt trieån hôn, chuùng ta cuøng ñöa ra nhöõng chieán löôïc, giaûi phaùp vaø kieán nghò ñeå vieäc thöïc hieän coâng cuï naøy ngaøy caøng hoaøn thieän hôn, töø ñoù thu huùt nhieàu doanh nghieäp trong vaø ngoaøi nöôùc söû duïng. Nhöõng thaønh coâng cuûa luaän vaên ñöôïc theå hieän ôû caùc ñieåm sau : 1. Khaùi quaùt veà coâng cuï taøi chính phaùi sinh cuøng nhöõng vai troø lôïi ích do coâng cuï naøy mang laïi cho doanh nghieäp, ngaân haøng vaø cho caû neàn kinh teá. 2. Ñaùnh giaù tình hình kinh doanh coâng cuï phaùi sinh ôû caùc ngaân haøng taïi Tp.HCM. Qua ñoù, chuùng ta seõ bieát ñöôïc nhöõng thaønh coâng cuøng nhöõng nguyeân nhaân haïn cheá daãn ñeán vieäc coâng cuï taøi chính phaùi sinh naøy chöa phoå bieán ôû Vieät Nam, nhaèm laøm cô sôû cho vieäc ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp khaéc phuïc. 3. Nhöõng giaûi phaùp vaø moät soá kieán nghò nhaèm phaùt trieån thò tröôøng coâng cuï taøi chính phaøi sinh ôû caùc ngaân haøng thöông maïi taïi Tp.HCM./. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. TS.PGS Traàn Ngoïc Thô , TS Nguyeãn Ngoïc Ñònh – Taøi Chính Q uoác Teá – NXB Thoáng Keâ naêm 2005 2. TS. Nguyeãn Thò Ngoïc Trang – Quaûn trò ruûi ro taøi chính - NXB Thoáng Keâ 2007 3. Giaùo trình giaûng daïy Fulbright: “ Phaùt trieån caùc coâng cuï taùi chính” 4. Taïp chí Ngaân haøng – Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam 5 . Taïp chí kinh teá vaø döï baùo soá 15 (17/10/2008) 6. Website: www.acb.com.vn 7. Website: www.dpi.hochiminhcity.gov.vn 8. Website: www.eximbank.com.vn 9. Website: www.hids.hochiminhcity.gov.vn 10. Website: www.hochimimhcity.gov.vn 11. Website : www. occ.treas.gov 12. Website: www.pso.hochiminhcity.gov.vn 13. Website: www.saga.vn, 14. Website: www.sbv.gov.vn 15. Website: www.techcombank.com.vn 16. Website: www.vcb.com.vn 17. Website : www.wikipedia.org,