Luận văn Ngân hàng câu hỏi đề thi học phần lý học I&II

A- PHẦN MỞ ĐẦU I- Mục đích lý do chọn đề tài: 1- Xuất phát từ quyết định số 25/2006/QĐ – BD&ĐT ngày 26/6/2006 của Bộ trưởng Bộ GD&DT về việc ban hành quy chế đào tạo Đại học và Cao đẳng hệ chính quy (Nội dung các điểu khoản ban hành về quy chế thi và kiểm tra học phần ) 2- Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học ở trường sư phạm nhằm nâng cao chất lượng đào tạo: Sự đổi mới phải thực hiện đồng bộ, toàn diện từ đổi mới cách dạy, đổi mới cách học, đổi mới trang thiết bị dạy học, đối mới hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của Sinh viên trong đó khâu ra đề thi, kiểm tra rất quan trọng. 3- Xuất phát từ văn bản số 12/HD/2008 của trường CĐSP Đăklăk ban hành ngày 2/1/2008 hướng dẫn việc xây dựng ngân hàng đề thi học phần được áp dụng từ năm học 2007-2008 trong đó nhấn mạnh mỗi học phần đều có ngân hàng đề thi là cơ sở dữ liệu cho việc chọn đề thi chính thức theo yêu cầu của việc tổ chức thi học phần. 4- Xuất phát từ thực tiễn dạy học của bản thân: Qua nhiều năm giảng dạy bản thân đã có ý thức hệ thống hóa các đơn vị kiến thức thành các Môđun kiến thức nhằm phục vụ việc ôn tập cho học sinh. II- Đối tượng nghiên cứu: Đề tài này tập trung nghiên cứu các đơn vị kiến thức của học phần lý luận văn học I (2 đvht) và lý luận văn học II (3 đvht), trên cơ sở đó dự kiến hệ thống câu hỏi tương ứng với các đơn vị kiến thức đó. III- Nhiệm vụ nghiên cứu: Đề tài tập trung vào 2 nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sâu đây: 1- Khảo sát toàn bộ nội dung kiến thức của 2 học phần lý luận văn học, tập hợp theo loại hình chủ đề kiến thức, hệ thống và lượng hóa thành những Môđun kiến thức tương ứng. 2- Từ các môđun kiến thức đã được xác lập, tiến hành dự thảo ngân hàng câu hỏi và đáp án trả lời. IV- Phương pháp nghiên cứu: Xuất phát từ đặc điểm loại hình đề tài là xây dựng ngân hàng câu hỏi cho đề thi học phần nên đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: 1- Phương pháp điều tra khảo sát: Nghiên cứu thật kỹ chương trình,đề cương chi tiết học phần, bài giảng giáo trình để xác lập các đơn vị kiến thức trọng tâm cơ bản. Đây chính là cơ sở để hình thành các chủ đề kiến thức và hệ thống thành các Môđun 2- Phương pháp thống kê phân loại: Tập hợp và phân loại hệ thống các câu hỏi đã biên soạn thành những loại hình ( phân tích lý thuyết, thực hành ứng dụng) và cấp độ (độ khó, trung bình, dễ) để thuận tiện cho việc tổ hợp thành đề thi. 3- Phương pháp thử nghiệm: Sau khi dự kiến các câu hỏi theo loại hình và cấp độ, tiến hành thử nghiệm ứng dụng kiểm tra thử một số câu hỏi (Cho SV làm thử) để xác độ giá trị, độ khó và tính khả thi của câu hỏi khi sử dụng để kiểm tra (Tất cả những câu hỏi đó sau này đều loại ra không đưa và ngân hàng để đảm bảo nguyên tắc bí mật). Sau khi thử nghiệm tiến hành điều chỉnh lại trước khi đưa vào ngân hàng đề thi.

doc61 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2299 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Ngân hàng câu hỏi đề thi học phần lý học I&II, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
laø vaán ñeà coát loõi trung taâm coù yù nghóa haøng ñaàu ñöôïc ñaët ra vaø giaûi quyeát trong taùc phaåm. Chuû ñeà cuûa moät taùc phaåm khoâng phaûi laø caùi gì ôû beân treân hay beân ngoaøi ñeà taøi maø xuaát phaùt töø ñeà taøi, chuû ñeà laø nhaân toá quan troïng theå hieän caùch ñaùnh giaù, khai thaùc, xöû lyù ñeà taøi cuûa nhaø vaên. ( Ví duï minh hoïa) b- Ñaëc ñieåm: Thöïc teá saùng taùc cho thaáy tuy cuøng xuaát phaùt töø moät ñeà taøi nhöng söï ñònh höôùng chuû ñeà ôû moãi nhaø vaên laïi hoaøn toaøn khaùc nhau . Ñieàu naøy theå hieän naêng löïc khaùm phaù hieän thöïc, chieàu saâu tö duy, tö töôûng, khaû naêng chieâm nghieäm baûn chaát ñôøi soáng cuûa töøng taùc giaû. Chuû ñeà taùc phaåm theå hieän roõ neùt daáu aán chuû quan cuûa taùc giaû 2.3- Caûm höùng tö töôûng, noäi dung trieát lyù cuûa taùc phaåm: (1 ñieåm) a- Khaùi nieäm: Tö töôûng cuûa taùc phaåm bao goàm toaøn boä khuynh höôùng trieát hoïc, chính trò, ñaïo ñöùc, thaåm myõ, khuynh höôùng nhaän thöùc, caét nghóa, ñaùnh giaù baøy toû thaùi ñoä tình caûm cuûa nhaø vaên ñoái vôùi vaán ñeà ñöôïc neâu ra trong taùc phaåm (ñoàng tình, phaûn ñoái, ngôïi ca, toân vinh, gheâ tôûm, leân aùn…) b- Ñaëc ñieåm: + Tö töôûng cuûa taùc phaåm gaén lieàn vôùi theá giôùi quan, laäp tröôøng tö töôûng cuûa nhaø vaên. Nhaø vaên coù löông taâm vaø traùch nhieäm khi caàm buùt luoân höôùng ngöôøi ñoïc ñeán nhöõng tö töôûng tieán boä, nhaân vaên. Thöïc chaát tö töôûng laø söï lyù giaûi chuû ñeà taùc phaåm theo khuynh höôùng naøo ñoù. ( Ví duï minh hoïa) + Tö töôûng taùc phaåm khoâng phaûi laø tö töôûng thuaàn lyù maø mang tính caûm xuùc, thaåm myõ. Nhaø vaên coù khi phaùt bieåu tröïc tieáp coâng khai tö töôûng cuûa mình nhöng phoå bieán hôn caû laø thoâng qua hình töôïng. Böùc thoâng ñieäp tö töôûng khoâng chæ giôùi haïn ôû nhöõng lôøi bình luaän thuyeát lyù maø thaám saâu vaøo caáu truùc hình töôïng ngheä thuaät ngoân töø, vaøo caû töøng yeáu toá hình aûnh, chi tieát, gioïng ñieäu taùc phaåm. Do vaäy caûm höùng chuû ñaïo laø nhaân toá tö töôûng noàng nhieät nhaát trong taùc phaåm.( Ví duï minh hoïa) Caâu 13: (3,5 ñieåm) Phaân tích caùc thuoäc tính thaåm myõ (Caùi cao caû, caùi bi, caùi haøi) trong taùc phaåm vaên hoïc 1-Caùi cao caû( 1 ñieåm): 1.1-Caùi cao caû laø moät phaïm truø thaåm myõ toàn taïi khaùch quan voán laø ñaëc tính cuûa caùc söï vaät hieän töôïng ñaët trong moái quan heä cuûa noù ñoái vôùi con ngöôøi. Ñoù laø caùi coù taàm voùc lôùn lao, phi thöôøng gaây cho con ngöôøi caûm giaùc choaùng ngôïp, thaái ñoä chieâm ngöôõng kính phuïc ñoâi khi boái roái, sôï haõi. Heâgel: “Caùi cao caû gôïi neân ôû chuùng ta yù muoán veà caùi voâ taän”. ( Ví duï minh hoïa) 1.2-Giöõa caùi cao caû vaø caùi ñeïp coù nhöõng ñieåm gaàn guõi. Caùi ñeïp ôû möùc tuyeät ñænh trôû thaønh caùi cao caû, caû hai ñeàu gôïi neân caûm giaùc tích cöïc. Caùi ñeïp laø söï mô öôùc gaàn guõi, caùi cao caû laø lyù töôûng cao sieâu. Ñoàng nhaát caùi cao caû vaø caùi ñeïp laø töôùc maát taàm voùc kyø vó cuûa noù, nhöng ñoái laäp seõ laøm cho caùi cao caû trôû neân gheâ gôùm ñaùng sôï. 1.3-Caùi cao caû ñi vaøo vaên hoïc vôùi nhieàu bieåu hieän: - Caùi cao caû trong hình töôïng thieân nhieân - Caùi cao caû trong xaõ hoäi: Caùc söï kieän lòch söû, caùc chieán coâng cuûa nhaân vaät anh huøng - Caùi cao caû hìhn töôïng nhaât vaät ( Ví duï minh hoïa) 2- Caùi bi: (1 ñieåm) 2.1-Caùi bi laø moät phaïm truø thaåm myõ gôïi neân söï maát maùt, huûy dieät taïo ra söï ñau xoùt thöông caûm cuûa con ngöôøi. Caùi bi khaùc vôùi caùi ñeïp ôû choã: - Caùi ñeïp coù caû trong töï nhieân, xaõ hoäi, caùi bi chuû yeáu chæ coù trong xaõ hoäi. - Caùi ñeïp coù caû trong noäi dung vaø hình thöùc ngheä thuaät coøn caùi bi chæ coù trong noäi dung taùc phaåm - Caùi ñeïp gaén vôùi söï haøi hoaø, caùi bi gaén vôùi xung ñoät ( Ví duï minh hoïa) 2.2-Caùi bi laø söï xung ñoät vaø keát quaû laø daãn ñeán söï maát maùt thöông ñau. Tuy vaäy khoàn phaûi söï maát maùt naøo cuõng mang yù nghóa bi kòch. Caùi bi laø söï maát maùt cuûa hoaøi baõo lyù töôûng, cuûa söï ñaáu tranh cho caùi ñeïp, caùi cao caû, thaùnh thieän. ( Ví duï minh hoïa) 2.3- Caùi bi coù tính giaùo duïc saâu saéc. Noù khôùi daäy nhöõng nhieät tình maõnh lieät, cao caû vaø söï tham gia tích cöïc vaøo vieäc ñaáu tranh cho cuoäc soáng ngaøy caøng hoaøn thieän.( Ví duï minh hoïa) 3- Caùi haøi: (1 ñieåm) 3.1- Caùi haøi thöôøng gaén vôùi caùi cöôøi nhöng khoâng phaûi tieáng cöôøi naøo cuõng mang tính haøi (Tieáng cöôøi sinh lyù khoâng coù yeáu toá haøi). Caùi cöôøi mang tính haøi ñoøi hoûi phaûi coù ñoái töôïng cöôøi töùc laø caùi coù theå gaây cöôøi. Trong cuoäc soáng caùi gaây cöôøi khaù ña daïng nhöng xeùt veà baûn chaát laø caùi taïo neân nghòch lyù, maâu thuaãn thieáu caân xöùng haøi hoøa: noäi dung><khoâng bình thöôøng ( Ví duï minh hoïa) 3.2-Tieáng cöôøi trong caùi haøi mang khuynh höôùng xaõ hoäi. Cöôøi laø moät hình thöùc ñeå cheá ngöï caùi xaáu. Khi daùm cöôøi caùi xaáu töùc laø daùm tin, töï khaúng ñònh söï toát ñeïp cuûa mình hoaëc ít ra töï thöøa nhaän ngaàm raèng ñoù laø caùi xaáu, ñaùng gheùt ( Ví duï minh hoïa) 3.3-Caùi haøi trong ngheä thuaät coù nhieàu caáp ñoä: Haøi höôùc, dí doûm, chaâm bieám mæa mai, ñaû kích ( Ví duï minh hoïa) Chöông VIII: PHAÂN LOAÏI THEÅ LOAÏI VAÊN HOÏC Caâu 14: (3,5 ñieåm) Anh (chò) hieåu nhö theá naøo laø theå loaïi vaên hoïc? Trình baøy caùc tieâu chí phaân chia theå loaïi vaên hoïc. Laäp baûng heä thoáng theå loaïi Vaên hoïc Vieät Nam. Ñaùp aùn: 1- Nhaän thöùc veà theå loaïi vaên hoïc; (1.5 ñieåm) 1.1- Theå loaïi - Hình thöùc chænh theå cuûa taùc phaåm vaên hoïc: (0,5 ñieåm) + Theå loaïi vaên hoïc laø khaùi nieäm chæ quy luaät loaïi hình cuûa taùc phaåm trong ñoù öùng vôùi moät noäi dung nhaát ñònh, coù moät loaïi hình thöùc nhaát ñònh, taïo cho taùc phaåm hình thöùc toàn taïi chænh theå. Trong theå loaïi taùc phaåm bao giôø cuõng coù söï quy ñònh thoáng nhaát laãn nhau giöõa caùc yeáu toá:ñeà taøi, caûm höùng, hình thöùc nhaân vaät, keát caáu, ngoân ngöõ + Theå loaïi taùc phaåm vaên hoïc laø moät hieän töôïng loaïi hình cuûa saùng taùc vaø giao tieáp, hình thaønh treân cô sôû laëp laïi coù quy luaät caùc yeáu toá cuûa taùc phaåm. Caùc taùc phaåm cuøng theå loaïi thöôøng coù nhöõng quy luaät gioáng nhau (Thô: nhaân vaät tröõ tình, keát caáu maïch caûm xuùc, ngoân ngöõ caùch ñieäu; Kòch: xung ñoät, haønh ñoäng, nhaân vaät kòch; Truyeän: Coát truyeän, tính caùch nhaân vaät, söï kieän tình huoáng…) 1.2-S öï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa theå loaïi: (1 ñieåm) + Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa theå loaïi gaén lieàn vôùi söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa vaên hoïc qua caùc giai ñoaïn. Noù baét ñaàu baèng nhu caàu xaõ hoäi, giao löu vaên hoùa, söï theå nghieäm trong saùng taùc cuûa nhaø vaên vaø cuoái cuøng hình thaønh caùc theå loaïi töông ñoái oån ñònh trong moät thôøi gian laâu daøi (coù khi nhieàu theá kyû) ( Ví duï minh hoïa) + Theå loaïi vaên hoïc laø moät hieän töôïng mang tính thôøi ñaïi roõ neùt. Noù coù theå ñöôïc keá thöøa vaän duïng vaø bieán ñoåi cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän xaõ hoäi môùi, vaø cuõng coù khi thay ñoåi hoaù thaân thaønh theå loaïi khaùc hoaëc chaám döùt söï toàn taïi. Tính lòch söû cuûa theå loaïi coøn theå hieän ôû vai troø vò trí cuûa theå loaïi ñoù trong töøng thôøi ñaïi, chöùc naêng cuûa caùc theå loaïi trong ñôøi soáng xaõ hoäi, moãi traøo löu vaên hoïc thöôøng saùng taùc thieân veà moät theå loaïi nhaát ñònh. Nhieàu thôøi kyø xuaát hieän quan nieäm ñaúng caáp hoùa veà theå loaïi( Ví duï minh hoïa) + So vôùi caùc yeáu toá khaùc trong taùc phaåm nhö: ñeà taøi, caûm höùng, tö töôûng… thì theå loaïi mang tính beàn vöõng oån ñònh ít thay ñoåi hôn. Nhieàu theå loaïi vaãn tröôøng toàn qua nhieàu giai ñoaïn lòch söû vaên hoïc (ñaëc bieät laø nhöõng theå loaïi truyeàn thoáng cuûa daân toäc). (Ví duï minh hoïa) 2-Tieâu chí phaân chia loaïi theå: (1,5 ñieåm) 2.1- Tieâu chí loaïi hình: Theå loaïi hay coøn goïi laø theå taøi thöôøng ñöôïc xem laø theå hay kieåu, daïng cuûa vaên hoïc. Döïa vaøo loaïi ñeå phaân chia theå: Töï söï (tieåu thuyeát, truyeän ngaén, anh huøng ca); Kòch (Bi kòch, haøi kòch, chính kòch)… Caùch phaân chia naøy ñaõ thaønh truyeàn thoáng vaø coù cô sôû. 2.2- Tieâu chí döïa vaøo hình thöùc lôøi vaên ñöôïc toå chöùc theo moät theå thöùc nhaát ñònh (theå vaên): Vaên xuoâi( töï söï) vaên vaàn (Thô), vaên bieàn ngaãu. Döïa vaøo soá löôïng chöõ trong caâu thô: Nguõ ngoân, luïc baùt. Hoaëc döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa loaøi vaên: Töï söï (söû duïng caâu vaên traàn thuaät), Kòch( ñoái thoaïi), thô(thoå loä giaûi baøy) 2.3- Tieâu chí dung löôïng taùc phaåm: ngaén hay daøi ñeå phaân bieät : Thô vaø tröôøng ca, tieåu thuyeát vaø truyeän ngaén 2.4- Tieâu chí caûm höùng, tình ñieäu trong taùc phaåm ñeå phaân bieät Bi kòch vaø haøi kòch, tuïng ca vaø traøo phuùng, nguï ngoân vaø truyeän cöôøi 3- Baûng heä thoáng theå loaïi vaên hoïc Vieät Nam: (0,5 ñieåm) Heä thoáng theå loaïi vaên hoïc coù baûn thöôøng xaùc ñònh theo taát caû caùc tieâu chí keå treân. Coù theå heä thoáng hoùa baèng baûng thoáng keâ sau: PHƯƠNG THỨC (LOẠI) THỂ LOẠI VĂN HỌC PHƯƠNG THỨC (LOẠI) THỂ LOẠI VĂN HỌC TỰ SỰ Truyện ngắn KỊCH Bi kịch Tiểu thuyết Hài kịch Truyện thơ Chính kịch Truyện ký TRỮ TÌNH Lục bát CHÍNH LUẬN Hịch Song thất lục bát Cáo Thơ Đường luật Chiếu Thơ tự do Văn chính luận Caâu 15: (3 điểm) Phaân tích ñaëc ñieåm taùc phaåm thô. Cho ví duï minh hoïa Ñaùp aùn: 1-Thô noùi chí, tröõ tình, töôûng töôïng töï do: (1 ñieåm) 1.1.Noùi chí: Thô thieân veà suy nghó giaûi baøy taâm traïng cuûa con ngöôøi theå hieän coát caùch phaåm chaát taâm hoàn cuûa chuû theå tröõ tình. Söï boäc loä chí höôùng cuûa caùi toâi laø ñaêc tröng cô baûn cuûa thô. Neáu truyeän thieân veà “sôû kieán” thì thô laïi thieân veà “Ngoân chí”. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø ngöôøi xöa hình thaønh khaùi nieäm “Thi dó ngoân chí”. “Vaên dó taûi ñaïo” (Ví duï minh hoïa) 1.2.Caûm xuùc tröõ tình: Thô thuoäc phöông thöùc tröõ tình neân söï rung ñoäng caûm xuùc thaåm myõ trong theá giôùi noäi caûm cuûa ngheä só laø ñaëc ñieåm chuû ñaïo cuûa thô (Caûm xuùc tröôùc caùi ñeïp, nieàm ñam meâ haïnh phuùc, noãi day döùt ñau khoå). Chöa coù caûm xuùc hoaëc caûm xuùc chöa ñuû ñoä chín thì khoâng theå thaêng hoa ngheä thuaät. Caûm xuùc trong thô phaûi chaât thaät xuaát phaùt töï ñaùy loøng. Hình töôïng thô laø hình töôïng caûm xuùc cuûa chuû theå tröõ tình. (Ví duï minh hoïa) 1.3.Trí töôûng töôïng töï do bay boång: +Hö caáu töôûng töôïng laø ñaëc tröng cuûa vaên hoïc noùi chung nhöng ôû thô ca phaùt huy maïnh nhaát. Töôûng töôïng taïo cho thô chaát men ti vò, bay boång gôïi caûm. Cô sôû cuûa söï töôûng töôïng laø hieän thöïc cuoäc soáng ñeå nhaø thô lieân töôûng chuyeån hoaù vaøo hình töôïng baèng nhöõng caùch noùi taïo hình gôïi taû, söû duïng caùc bieän phaùp tu töø, pheùp chuyeån nghóa…. Töôûng töôïng theå hieän khaû naêng saùng taïo ñoäc ñaùo cuûa nhaø thô. (Ví duï minh hoïa) +Khaû naêng töôûng töôïng trong thô laø voâ taän. Trong thô thöôøng xuaát hieän yeáu toá phi lyù tính. Saûn phaåm cuûa trí töôûng töôïng coù theå voâ lyù trong hieän thöïc nhöng laïi coù lyù trong ngheä thuaät. Trí töôûng töôïng coù theå taïo ra theá giôùi huyeàn aûo lung linh dieäu kyø. Tuy nhieân söï lieân töôûng trong thô phaûi gaén keát vôùi hieän thöïc cuoäc soáng vaø ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän. Neáu thoaùt ly khoûi hieän thöïc, lieân töôûng moät caùch chuû quan seõ taïo ra nhöõng hình aûnh khoù hieåu bí hieåm theo kieåu chuû nghóa sieâu thöïc. (Ví duï minh hoïa) 2-Thô coù vaàn ñieäu ñaùp öùng nhu caàu ngaâm ngôïi: (1 ñieåm) Ñaây chính laø daáu hieäu phaân bieät giöõa thô vaø vaên xuoâi. Xuaát phaùt töø ñaëc tröng aâm tieát tieáng Vieät neân thô Vieät Nam xuaát hieän 2 yeáu toá vaàn vaø nhòp thô (thanh ñieäu). 2.1-Vaàn thô: Laø söï laëp laïi ngöõ aâm (phaàn vaàn) ôû giöõa hoaëc cuoái doøng thô ñöôïc goïi laø söï hieäp vaàn thô. Vieäc hieäp vaàn nhaèm noái keát caùc caâu thô thaønh moät chænh theå thoáng nhaát. -Veà aâm thanh, vaàn ñöôïc chia laøm 2 loaïi: Vaàn chính (Hieäp vaàn döïa treân khuoân aâm coá ñònh, khoâng bieán theå) vaø vaàn thoâng (Khoâng theo khuoân maãu coá ñònh maø coù bieán aâm) -Veà vò trí, vaàn coù 2 loaïi: Vaàn chaân : Hieäp vaàn ôû cuoái caâu vaø vaàn löng: Hieäp vaàn ôû giöõa caâu. Khi hieäp vaàn phaûi ñaûm baûo caû veà vaàn vaø yù, traùnh cöïc ñoan maùy moùc, neáu aùp löïc vaàn moät caùch quaù goø eùp seõ laøm phaù vôõ noäi dung baøi thô. (Ví duï minh hoïa) 2.2-Nhòp thô: Theå hieän qua vieäc toå chöùc nhòp ñieäu, ngaét nhòp theo quy luaät naøo ñoù goùp phaàn theå hieän caûm xuùc. Nhòp thô gaén lieàn vôùi nhòp ñieäu cuoäc soáng, taâm traïng cuûa chuû theå tröõ tình. Vieäc ngaét nhòp caâu thô taïo neân giai ñieäu traàm boång theå hieän tính nhaïc. Trong thô VN, yeáu toá thanh ñieäu (Baèng, Traéc) cuõng goùp phaàn taïo neân tính nhaïc.Ñaây laø daáu hieäu ñeå thô coù theå ngaâm ngôïi (Ví duï minh hoïa) Vai troø ngöõ aâm trong thô tuy quan troïng nhöng khoâng phaûi laø cöùu caùnh daãn ñeán vieäc laøm xieác aâm thanh taïo neân söï laäp dò (Hieän töôïng troø chôi Domino aâm thanh) laø bieåu hieän cuûa chuû nghóa hình thöùc 3-Thô haøm suùc dö ba, hình töôïng noåi baät (1 ñieåm) 3.1-Tính haøm suùc dö ba theå hieän qua yeáu toá caáu truùc vaø ngoân ngöõ thô. Khaùc vôùi töï söï thô phaûi ngaén goïn, coâ ñuùc, lôøi ít yù nhieàu chuyeån taûi ñöôïc caûm nghó coù söùc khaùi quaùt cao. Chính vì theá thô thöôøng coù hieän töôïng “yù taïi ngoân ngoaïi” (Ví duï minh hoïa) 3.2- Ñeå ñaït phaåm chaát haøm suùc, nhaø thô thöôøng xuyeân coù yù thöùc trong vieäc choïn löïa, chaét loïc töø kho töø ngöõ ñeå taïo neân nhöõng hình aûnh coù khaû naêng khaùi quaùt cao. Töø ngöõ trong thô coâ ñuùc, caùch ñieäu hoùa thöôøng mang tính ña nghóa. (Ví duï minh hoïa) 3.3-Hình töôïng thô laø hình töôïng caûm xuùc, theå hieän yù töôûng caûm höùng chuû ñaïo cuûa taùc giaû, khaùc vôùi hình töôïng truyeän laø hình töôïng tính caùch nhaân vaät. Hình töôïng thô thöôøng mang tính ña nghóa, coù söùc khaùi quaùt cao, theå hieän söï saùng taïo ñoäc ñaùo cuûa taùc giaû. (Ví duï minh hoïa) Caâu 16: (3 ñieåm) Phaân tích ñaëc tröng thô Ñöôøng luaät, thô luïc baùt. Cho ví duï minh hoïa. Ñaùp aùn: 1-Ñaëc tröng thơ Đường luật: (2 ñieåm) 1.1-Thể thơ cách luật xuất hiện vào thời nhà Đường ở Trung Quốc (618 – 977) và du nhập vào nước ta trong giai đoạn văn học Trung đại (Thế kỷ X-hết thể kỷ XIX). Thơ Đường luật có ba dạng thức chính : Bát cú (8 câu), Tứ tuyệt (4 câu) và trường luật (10 câu trở lên) trong đó dạng thức thất ngôn Đường luật bát cú là điển hình nhất. 1.2- Đặc điểm thể thơ Thất ngôn Đường luật bát cú: + Số lượng câu, chữ: một bài thơ có 8 câu, mỗi câu thơ có bảy chữ + Vần: Chỉ sử dụng vần Bằng để gieo ở chữ cuối các câu 1,2,4,6,8. Nếu gieo không đúng gọi là lạc vần, nếu gieo miễn cưỡng gọi là ép vần. + Luật: Theo hệ thống ngang có sự quy định về Bằng Trắc trong từng câu thơ và toàn bài. Bài thơ được chia làm 4 liên (Cặp), mỗi liên gồm 2 câu , Bằng Trắc trong hai câu phải đối nhau theo nguyên tắc: Chữ thứ 1,3,5 được tự do (nhất, tam, ngũ bất luận), chữ thứ 2,4,6 phải đối nhau đúng luật (nhị, tứ, lục phân minh ). + Niêm(dính) : Theo hệ thống dọc thì chữ thứ 2 của các cặp câu sau phải niêm với nhau: Câu 1- câu 8; Câu 2 – Câu 3; Câu 4 – Câu 5; Câu 6 – Câu 7. Từng cặp này phải giống nhau về Bằng Trắc. + Đối: Các cặp câu 3 và 4, câu 5 và 6 phải đối nhau về thanh, ý và từ loại +Về bố cục: Bài thơ chia làm 4 phần : Đề (câu 1,2), Thực (câu 3,4), Luận (câu 5,6), Kết (câu 7,8) ( Ví duï minh hoïa) 2-Ñaëc tröng thơ lục bát: (1 ñieåm) 2.1- Thể thơ cách luật cổ điển thuần tuý của Việt Nam. Đơn vị cơ bản là tổ hợp gồm một cặp câu cố định (6 tiếng và tám tiếng). Đây là thể thơ phổ biến trong ca dao. 2.2- Cách gieo vần: chữ cuối của câu 6 hiệp vần với chữ thứ 6 của câu 8, chữ cuối của câu 8 lại hiệp vần với chữ cuối của câu 6 cứ thế lặp lại theo quy luật ổn định. Vần ở chữ cuối gọi là vần chân, vần ở trong dòng gọi là vần lưng.( Ví duï minh hoïa) +Về thanh : các chữ thứ 2,6,8 phải thanh Bằng, chữ thứ 4 thanh Trắc. Tuy chữ thứ 6 và 8 ở câu 8 đều là thanh Bằng nhưng phải khác nhau về dấu (Thanh huyền: trầm, thanh không dấu: bổng. ( Ví duï minh hoïa) Caâu 16: (3,5 ñieåm)Phaân tích nhöõng ñaëc tröng cô baûn cuûa truyeän. Cho ví duï minh hoïa Ñaùp aùn: 1-Khaùi quaùt veà truyeän: (0,5 ñieåm) 1.1- Truyeän laø thuaät ngöõ chæ theå loaïi taùc phaåm saùng taùc theo phöông thöùc töï söï trong ñoù keå chuyeän, mieâu taû trình baøy söï vieäc laø bieän phaùp ngheä thuaät cô baûn, coát truyeän vaø nhaân vaät laø thaønh phaàn chuû yeáu. 2.2- Dung löôïng cuûa truyeän thöôøng lôùn hôn thô. Khaùc vôùi thô thieân veà caùi ñeïp caûm xuùc vaø söï coâ ñoïng, truyeän coù khaû naêng ñi saâu vaøo nhöõng khía caïnh ña dieän phöùc taïp cuûa hieän thöïc ñôøi soáng vaø taâm hoàn con ngöôøi. 2-Ñaëc ñieåm cuûa truyeän: (3 ñieåm) 2.1-Tính caùch nhaân vaät ñöôïc khaéc hoaï ña dieän, tinh teá: (1 ñieåm) + Taùc phaåm töï söï 3 yeáu toá: nhaân vaät, söï kieän vaø hoaøn caûnh, trong ñoù nhaân vaät ñaët trong nhieàu moái quan heä ñeå boäc loä tính caùch laø yeâu caàu chuû yeáu ñaët ra ñoái vôùi ngöôøi vieát truyeän. Moãi nhaân vaät coù soá phaän rieâng, hoaït ñoäng ña daïng trong taùc phaåm. Vieäc khaéc hoïa tính caùch nhaân vaät goùp phaàn theå hieän chuû ñeà taùc phaåm.( Ví duï minh hoïa) + Tính caùch nhaân vaät ñöôïc boäc loä qua nhieàu bình dieän: mieâu taû ngoaïi hình, haønh ñoäng, lai lòch, taâm lyù, lôøi thoaïi. Ñeå tính caùch nhaân vaät sinh ñoäng, nhaø vaên coù theå söû duïng nhieàu phöông thöùc:mieâu taû, keå chuyeän, ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi noäi taâm. Tuy nhieân söï ña daïng cuûa tính caùch coøn tuyø thuoäc vaøo loaïi hình nhaân vaät, phöông phaùp saùng taùc. Chuû nghóa hieän thöïc khaéc hoaï tính caùch nhaân vaät ña daïng phong phuù gaàn guõi vôùi baûn thaân ñôøi soáng, nhaân vaät luoân coù söï vaän ñoäng thay ñoåi tính caùch( Ví duï minh hoïa) + Vaán ñeà logic tính caùch: Nhaân vaät truyeän ñöôïc xaây döïng töø cô sôû vaø chaát lieäu cuûa hieän thöïc cuoäc soáng neân nhaân vaät luoân vaän ñoäng quan heä theo quy luaät noäi taïi cuûa cuoäc soáng. Nhaø vaên khoâng theå aùp ñaët, goø eùp tính caùch nhaân vaät theo yù ñoà chuû quan cuûa mình. Do vaäy trong saùng taùc thöôøng xaûy ra hieän töôïng “Nhaân vaät noåi loaïn” phaù vôõ döï ñoà saùng taïo ban ñaàu cuûa taùc giaû, soá phaän nhaân vaät thay ñoåi baát ngôø thaäm chí taùc giaû khoâng löôøng tröôùc ñöôïc( Ví duï minh hoïa) 2.2-Xaây döïng hoaøn caûnh coâng phu: (1 ñieåm) + Hoaøn caûnh trong truyeän laø moâi tröôøng, ñòa ñieåm (Khoâng gian, thôøi gian ngheä thuaät) ñeå nhaân vaät hoaït ñoäng boäc loä tính caùch. Moái quan heä giöõa hoaøn caûnh vaø tính caùch laø moái quan heä bieän chöùng. Thoâng qua hoaøn caûnh, soá phaän nhaân vaät ñöôïc giaûi baøy, tính caùch nhaân vaät saùng roõ. Hoaøn caûnh truyeän khoâng phaûi do nhaø vaên töôûng töôïng maø laáy töø nhöõng boái caûnh töø hieän thöïc cuoäc soáng.( Ví duï minh hoïa) + Hoaøn caûnh truyeän ñöôïc mieâu taû khaù phong phuù ña dieän goàm nhieàu caáp ñoä: - Hoaøn caûnh roäng: Bao goàm hoaøn caûnh xaõ hoäi lòch söû ñöôïc nhaéc ñeán trong ñeà taøi chi phoái taát caû caùc nhaân vaät trong taùc phaåm - Hoaøn caûnh heïp: Hoaøn caûnh soáng cuï theå gaén lieàn vôùi soá phaän cuoäc ñôøi cuûa töøng nhaân vaät trong taùc phaåm( Ví duï minh hoïa) + Hoaøn caûnh truyeän phaûi mang yù nghóa ñieån hình tieâu bieåu cho quan heä chung cuûa ñôøi soáng, ñaûm baûo tính chaân thöïc sinh ñoäng (tính chaân thöïc khoâng coù nghóa laø söï sao cheùp phieân baûn, chuïp aûnh maùy moùc hieän thöïc). Töø nguyeân maãu ñôøi soáng, nhaø vaên choïn löïa, boå sung hö caáu saùng taïo neân hoaøn caûnh ñieån hình trong taùc phaåm. Nhôø hö caáu hoaøn caûnh trong truyeän mang tính chaân thaät ñieån hình vöøa khaùi quaù hoùa vöøa caù theå hoùa. Cuõng gioáng nhö tính caùch ñieån hình, hoaøn caûnh ñieån hình coøn tuyø thuoäc vaøo phöông phaùp saùng taùc, chæ coù tieåu thuyeát hieän thöïc môùi xaây döïng ñöôïc hoaøn caûnh ñieån hình.( Ví duï minh hoïa) 2.3- Ngoân ngöõ nhieàu gioïng: (1 ñieåm) + Ngoân ngöõ trong truyeän khaù ña daïng bao goàm ngoân ngöõ keå chuyeän, mieâu taû vaø ngoân ngöõ nhaân vaät. Ngöôøi keå chuyeän ít ñoùng vai troø tröïc tieáp trong chuyeän, thöôøng khi giaáu mình trong truyeän ñeå cho nhaân vaät hoaït ñoäng. Do vaät ngöôøi keå chuyeän coù theå xuaát hieän ôû moïi thôøi ñieåm ñeå tham gia caâu chuyeän khoâng phaûi vôùi tö caùch ngöôøi trong cuoäc maø laø ngöôøi quan saùt chöùng kieán moät caùch khaùch quan. ( Ví duï minh hoïa) + Thoâng thöôøng coù hai ngoâi keå thöù nhaát vaø thöù ba. Caàn môû roäng theâm ngoâi keå thöù ba thöïc chaát cuõng laø ngoâi keå thöù nhaát nhöng ngöôøi keå giaáu mình khoâng boäc loä. Caàn thaáy söï khaùc nhau giöõa hai ngoâi keå: -Ngoâi thöù nhaát: keå xöng toâi haïn cheá vì chæ coù theå keå nhöõng gì nhaân vaät toâi bieát -Ngoâi thöù ba: Khoâng bò haïn cheá vì ngöôøi keå coù theå keå beân ngoaøi noäi taâm nhaân vaät, keå caû veà quaù khöù, töông lai. Tuy nhieân ôû caùc taùc giaû taøi naêng thöôøng söû duïng caû hai kieåu ngoâi keå, söï chuyeån ñoåi ngoâi keå moät caùch linh hoaït ( Ví duï minh hoïa) + Saéc thaùi gioïng ñieäu trong ngoân ngöõ töï söï laø phöông tieän ñeå nhaø vaên boäc loä tính quan nieäm, thaùi ñoä tö töôûng veà hieän thöïc mieâu taû. Söï thay ñoåi saéc thaùi gioïng ñieäu khi keå chuyeän, mieâu taû goùp phaàn theå hieän thaùi ñoä tình caûm cuûa taùc giaû ñoái vôùi ñoái töôïng mieâu taû, cuï theå hoaù ñoái töôïng mieâu taû trong töøng ngöõ caûnh rieâng bieät.( Ví duï minh hoïa) + Saéc thaùi gioïng ñieäu trong ngoân ngöõ nhaân vaät goùp phaàn khaéc hoïa tính caùch nhaân vaät, theå hieän roõ neùt dieãn bieán taâm traïng cuûa nhaân vaät khi ñöùng tröôùc nhöõng söï kieän naøo ñoù ñang xaûy ra trong taùc phaåm.( Ví duï minh hoïa) Caâu 17: (3,5 ñieåm) Phaân tích ñaëc ñieåm taùc phaåm kòch. Cho ví duï minh hoïa Ñaùp aùn: 1-Khaùi quaùt veà kòch: (1 ñieåm) 1.1- Ñieåm khaùc bieät giöõa kòch vaø truyeän, thô: + Kòch coù hai phaàn bieåu hieän: phaàn döôùi daïng vaên baûn vaên hoïc (Kòch baûn) vaø phaàn dieãn xuaát treân saân khaáu. Khi ôû daïng kòch baûn kòch coù giaù trò nhö moät taùc phaåm vaên hoïc, nhöng kòch chæ coù giaù trò hoaøn haûo khi ñöa kòch baûn leân dieãn treân saân khaáu. + Hình töôïng kòch coù söï löu chuyeån töø hình töôïng vaên hoïc sang hình töôïng saân khaáu, haønh ñoäng kòch coù söï chuyeån ñoåi töø haønh ñoäng ngoân ngöõ vaên baûn sang haønh ñoäng döôùi daïng hình theå. 1.2-Kòch laø loaïi hình ngheä thuaät toång hôïp: Do bieåu dieãn treân saân khaáu neân kòch coù söï tham gia cuûa nhieàu loaïi hình ngheä thuaät khaùc nhau (aâm nhaïc, hoäi hoaï, ñieän aûnh…) ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua nhöõng khía caïnh sau: + Ngheä thuaät saùng taïo khoâng gian saân khaáu: aùnh saùng, hoäi hoïa, ñaïo cuï + Ngheä thuaät dieãn xuaát cuûa dieãn vieân thoâng qua vai troø ñaïo dieãn + Ngheä thuaät aâm nhaïc laøm neàn cho vôû dieãn 3-Kòch chòu söï quy ñònh cuûa caùc nguyeân taéc saân khaáu: Do ñöa kòch baûn leân dieãn treân saân khaáu neân kòch chòu söï raøng buoäc bôûi nhöõng nguyeân taéc quy phaïm cuûa saân khaáu (aûnh höôûng caû saùng taùc laãn bieåu dieãn): + Giôùi haïn khoâng gian vaø thôøi gian bieåu dieãn: ñieàu naøy ñoøi hoûi kòch phaûi choïn löïa nhöõng chi tieát ñieån hình nhaát ñeå theå hieän. + Chòu söï aûnh höôûng cuûa caùc quy taéc mang tính öôùc leä saân khaáu(aùnh saùng, hoùa trang, phoái caûnh, cöû chæ ñieäu boä dieãn xuaát) + Kòch soáng ôû thôøi hieän taïi treân saân khaáu neân phaûi hieän taïi hoùa quaù khöù, ñöông ñaïi hoùa lòch söû khi moâ taû hieän thöïc xaûy ra ôû thôøi quùa khöù. 2-Ñaëc tröng cô baûn cuûa kòch:( 2,5 ñieåm) 2.1-Xung ñoät kòch: (0,75 ñieåm) + Xung ñoät laø ñaëc tröng cô baûn cuûa kòch. Ñoù laø söï maâu thuaãn töông phaûn ñoái laäp ñeå xaây döïng caùc moái quan heä qua laïi giöõa caùc hình töôïng, noù laø cô sôû ñeå thuùc ñaåy haønh ñoäng kòch phaùt trieån, qua ñoù vôû dieãn vaän ñoäng (Trình baøy, thaét nuùt, cao traøo, môû nuùt). Khoâng coù xung ñoät thì khoâng coù kòch. Do vaäy vieäc phaân caûnh, haønh ñoäng cuûa nhaân vaät qua vai dieãn goùp phaàn doàn neùn xung ñoät.( Ví duï minh hoïa) + Noäi dung caùc tình huoáng xung ñoät trong kòch thöôøng laø: Xung ñoät giöõa caùc giai caáp, löïc löôïng ñoái khaùng trong xaõ hoäi; xung ñoät giöõa caùc tính caùch nhaân vaät; xung ñoät taâm lyù coù khi dieãn ra ngay trong noäi taïi tính caùch nhaân vaät. Vieäc giaûi quyeát xung ñoät theo chieàu höôùng naøo theå hieän caùch nhìn, tö töôûng tình caûm cuûa taùc giaû( Ví duï minh hoïa) 2.2-Haønh ñoäng kòch: (1 ñieåm) + Kòch dieãn treân saân khaáu neân haønh ñoäng kòch laø linh hoàn cuûa vôû dieãn. Haønh ñoäng kòch bao goàm caû ngoân ngöõ, cöû chæ thaùi doä quan heä cuûa dieãn vieân döôùi söï chæ ñaïo cuûa ñaïo dieãn. Haønh ñoäng kòch mang tính nhaát quaùn, döïa treân neàn taûng kòch baûn theå hieän tö töôûng chuû ñeà vôû dieãn. ( Ví duï minh hoïa) + Haønh ñoäng kòch mang tính quaù trình vaän ñoäng theo quy luaät nhaân quaû. Haønh ñoäng kòch bao goàm nhieàu daïng thöùc: -Haønh ñoäng beân ngoaøi: mang tính hình theå bieåu hieän qua cöû chæ, ñoäng taùc cuûa dieãn vieân treân saân khaáu -Haønh ñoäng beân trong:haønh ñoäng taâm lyù cuûa nhaân vaät. Haønh ñoäng beân ngoaøi goùp phaàn trieån khai thuyeát minh haønh ñoäng beân trong ( Ví duï minh hoïa) 2.3-Nhaân vaät kòch: (0,75 ñieåm) + Trong kòch chæ coù nhaân vaät xuaát hieän, caùc yeáu toá khaùc nhö mieâu taû caûnh vaät, lôøi daãn truyeän ñeàu chuyeån hoaù vaøo haønh ñoäng cuûa vai dieãn, baøi trí saân khaáu. Do haïn cheá veà khoâng gian vaø thôøi gian neân soá löôïng nhaân vaät khoâng nhieàu nhöng tính caùch nhaân vaät phaûi thaät söï noåi baät, dieãn xuaát phaûi nhaäp vai hoùa thaân vaøo nhaân vaät.( Ví duï minh hoïa) + Nhaân vaät kòch luoân dieãn ra cuoäc ñaáu tranh noäi taâm maõnh lieät, haønh ñoäng nhaát quaùn goùp phaån theå hieän xung ñoät kòch. Coù theå xem cuoäc ñaáu tranh noäi taâm laø phöông dieän thi phaùp cuûa theå loaïi kòch, nhieàu vôû dieãn söû duïng bieän phaùp “löôõng phaân tính caùch” khi xaây döïng nhaân vaät. ( Ví duï minh hoïa) Caâu 18: (3,5 ñieåm)Phaân tích ñaëc ñieåm kyù vaên hoïc. Cho ví duï minh hoïa Ñaùp aùn: 1-Khaùi quaùt: (0,5 ñieåm) 1.1-Kyù baùo chí vaø kyù vaên hoïc: + Khoâng neân quan nieäm nhöõng taùc phaåm kyù laø söï xaâm nhaäp aûnh höôûng cuûa baùo chí vaøo vaên hoïc bôûi leõ tröôùc khi xuaát hieän baùo chí ñaõ coù nhöõng taùc phaåm kí (Söû kyù cuûa Tö Maõ Thieân). Taát nhieân khi baùo chí ra ñôøi coù nhieàu taùc ñoäng ñeán vaên hoïc. + Khoâng neân phaân bieät kyù vaên hoïc vaø kyù baùo chí moät caùch cöïc ñoan, vaø cuõng khoâng neân xoaù nhoaø ranh giôùi giöõa kyù vaên hoïc vaø baùo chí. Kyù vaên hoïc vaø baùo chí ñeàu gioáng nhau ôû choã toân troïng tính xaùc thöïc, tính thôøi söï, nhöng kyù baùo chí tính xaùc thöïc ñoøi hoûi tuyeät ñoái khoâng ñöôïc hö caáu, tính thôøi söï caáp baùch coøn kyù vaên hoïc khoâng ñoøi hoûi nhö vaäy. 1.2- Vai troø cuûa kyù trong ñôøi soáng vaên hoïc: + Kyù laø theå loaïi cô ñoäng, linh hoaït nhaäy beùn trong vieäc phaûn aùnh hieän thöïc ôû daïng tröïc tieáp nhaát ñaùp öøng kòp thôøi yeâu caàu cuûa thôøi ñaïi ñaët ra. So vôùi caùc theå loaïi khaùc vai troø chöùc naêng thoâng baùo chính xaùc vaø sinh ñoäng ôû kyù coù hieäu quaû nhaát. + Söï xuaát hieän theå kyù trong ñôøi soáng vaên hoïc laøm cho neàn vaên hoïc caân ñoái, giaøu tính chieán ñaáu. Do baùm saùt hieän thöïc cuoäc soáng, kyù kòp thôøi bieåu döông caùi toát, cheá ngöï vaø söûa chöõa caùi sai, thöïc hieän chöùc naêng tuyeân truyeàn moät caùch coù hieäu quaû ngheä thuaät 2-Ñaëc ñieåm kyù vaên hoïc: (3 ñieåm) 2.1-Ñeà taøi: (1 ñieåm) + Kyù khai thaùc hieän thöïc cuoäc soáng khaùch quan vôùi tính xaùc thöïc lòch söû, laø hình thöùc ghi cheùp linh hoaït trong vaên xuoâi vôùi nhieàu daïng töôøng thuaät, mieâu taû, bieåu hieän veà nhöõng söï kieän vaø con ngöôøi mang tính thôøi söï. Kyù mang ñaëc ñieåm vaên hoïc tö lieäu, tính tö lieäu khoâng phaûi laø söï sao cheùp maùy moùc maø laø söï saùng taïo cuûa ngöôøi vieát.( Ví duï minh hoïa) + Ngöôøi vieát kyù phaûi choïn löïa hieän thöïc thaät ñieån hình, toân troïng trung thaønh vôùi nhöõng söï kieän, chi tieát chaân thaät cuûa ñoái töôïng mieâu taû, ñoái töôïng mieâu taû phaûi coù lai lòch, ñòa chæ cuï theå mang tính ñieån hình xaõ hoäi lòch söû. Söï bòa ñaët toâ veõ chuû quan seõ laøm giaûm nieàm tin, tình caûm thaåm myõ cuûa taùc phaåm. ( Ví duï minh hoïa) 2.2-Nguyeân taéc hö caáu trong kyù: (1 ñieåm) + Hö caáu laø quy luaät ñaëc thuø cuûa saùng taïo ngheä thuaät, Kyù toân troïng tính xaùc thöïc lòch söû khoâng coù nghóa laø phuû nhaän vai troø cuûa hö caáu. Hö caáu goùp phaàn ñieåm xuyeát laøm cho taùc phaåm ñieån hình sinh ñoäng hôn. Tuy nhieân möùc ñoä vaø phaân löôïng hö caáu trong kyù coù phaàn chaët cheõ hôn so vôùi caùc theå loaïi vaên hoïc khaùc. Hö caáu khoâng laøm phaù vôõ nguyeân taéc trung thaønh vôùi hieän thöïc, toân troïng tính xaùc thöïc lòch söû.( Ví duï minh hoïa) + Hö caáu trong kyù ñoùng vai troø toå chöùc lieân keát caùc söï kieän chöù khoâng ñöôïc theâm thaét bòa ñaët giaû taïo caùc söï kieän khoâng xaùc thöïc. Trong kyù khoâng ñöôïc pheùp hö caáu caùc thaønh phaàn xaùc thöïc: Lai lòch, ngoaïi hình, söï kieän. Kyù coù theå hö caáu caùc thaønh phaàn khoâng xaùc ñònh nhö: mieâu taû caûnh, noäi taâm nhaân vaät laøm cho taùc phaåm theâm phong phuù.( Ví duï minh hoïa) + Kyù phaûi hö caáu vì nhöõng nguyeân nhaân sau: - Do phaïm vi khoâng gian thôøi gian ngöôøi vieát kyù coù khi khoâng tröïc tieáp theo doõi saùt dieãn bieán cuûa ñoái töôïng mieâu taû moät caùch tæ mæ. - Caâu chuyeän ñaõ ñi vaøo quaù khöù, ngöôøi vieát khoâng tröïc tieáp chöùng kieán dieãn bieán maø thoâng qua ngöôøi töôøng thuaät keå vaø ghi laïi - Ngöôøi keå ngaïi noùi leân taâm traïng caûm xuùc cuûa mình nhaát laø khi keå veà thaønh tích. -Laøm phong phuù theâm tính caùch nhaân vaät phaûi theâm caùc yeáu toá mieâu taû noäi taâm nhaân vaät( Ví duï minh hoïa) 2.3-Keát caáu, coát truyeän kyù: (1 ñieåm) Tuyø theo loaïi hình taùc phaåm kyù (coù hay khoâng coù yeáu toá coát truyeän) seõ hình thaønh hình thöùc keát caáu khaùc nhau. + Ñoái vôùi loaïi kyù coù coát truyeän (Truyeän kyù): keát caáu coù ranh giôùi gaàn guõi vôùi truyeän ngaén. Loaïi taùc phaåm naøy vieát theo loái : Keát caáu – Coát truyeän vôùi caùc böôùc khai ñoaïn, phaùt trieån, thaét nuùt, ñænh ñieåm, môû nuùt. Nhaân vaät hoaït ñoäng treân neàn heä thoáng söï kieän boäc loä tính caùch.( Ví duï minh hoïa) + Ñoái vôùi loaïi kyù khoâng coù yeáu toá coát truyeän (Tuyø buùt, phoùng söï): Keát caáu coù ranh giôùi gaàn guõi vôùi truyeän, thô vaø nghò luaän. Loaïi taùc phaåm naøy vieát theo loái: Keát caáu – Lieân töôûng trong ñoù xen keõ giöõa nhöõng söï kieän, con ngöôøi xuaát hieän caùc ñoaïn tröõ tình, nghò luaän vôùi tæ leä lôùn cuûa nhaân vaät traàn thuaät. ( Ví duï minh hoïa) Caâu 19: (3 ñieåm) Phaân loaïi kyù vaên hoïc Ñaùp aùn: 1-Kyù töï söï: (1 ñieåm) Ñaëc ñieåm thi phaùp cuûa loaïi kyù naøy laø traàn thuaät mieâu taû caùc söï kieän, con ngöôøi moät caùch khaùch quan laø cô sôû ñeå caáu truùc taùc phaåm 1.1-Kyù söï: Ghi cheùp khaù hoaøn chænh nhöõng caâu chuyeän, söï kieän, con ngöôøi (Moät phong traøo, moät giai ñoaïn..). Trong ñoù caùc söï vieäc con ngöôøi ñan cheùo vaøo nhau, nhöng göông maët cuûa töøng nhaân vaät cuï theå thì khoâng roõ neùt. Ngöôøi vieát ít bình phaåm, baøy toû caûm xuùc hoaëc phaân tích hieän thöïc.( Ví duï minh hoïa) 1.2-Phoùng söï: Noåi baät baèng nhöõng söï kieän xaùc thöïc, doäi daøo vaø mang tính thôøi söï, phaûn aùnh nhöõng vaán ñeà böùc xuùc cuûa thôøi ñaïi. Ngöôøi vieát phoùng söï phaûi töï thaêm doø, theo doõi saùt sao dieãn bieán söï vieäc. Ñan xen vôùi töôøng thuaät coù yeáu toá chính luaän. ( Ví duï minh hoïa) 1.3-Hoài kyù: Ghi laïi hoài öùc veà söï kieän quaù khöù. Ñoù laø nhöõng söï kieän ñeå laïi daáu aán saâu saéc trong cuoäc ñôøi coù yù nghóa xaõ hoäi vaø thaåm myõ. Ñoái töôïng ghi hoài kyù thöôøng laø nhöõng nhaø hoaït ñoäng caùch maïng, xaõ hoäi coù uy tín, nhaø ngheä só taøi naêng.( Ví duï minh hoïa) 2-Kyù tröõ tình: (1 ñieåm) Ñaëc ñieåm thi phaùp cuûa theå loaïi naøy thieân veà boäc loä caûm xuùc taâm traïng tröõ tình cuûa ngöôøi vieát tröôùc hieän thöïc. Taùc phaåm coù söï keát hôïp yeáu toá mieâu taû keå chuyeän vôùi tröõ tình, bình luaän, suy nghó cuûa taùc giaû. 2.1-Nhaät kyù: Ghi cheùp söï vieäc, caûm xuùc, suy nghó theo ngaøy thaùng baèng nhöõng lôøi taâm söï theå hieän theá giôùi noäi taâm cuûa ngöôøi vieát. Nhaät kyù laø hình thöùc töï nhaän thöùc chính mình, duyeät laïi mình ñeå hoaøn thieän.( Ví duï minh hoïa) 2.2-Tuyø buùt: Loaïi kyù giaøu tính tröõ tình nhaát, trong ñoù ngöôøi vieát keát hôïp vieäc mieâu taû khaùch quan vaø tröïc tieáp baøy toû khuynh höôøng tö töôûng tình caûm, coù khi ñan xen yeáu toá chính luaän. Caùc chi tieát mieâu taû khoâng theo logic veà thôøi gian, khoâng gian maø vaän ñoäng theo maïch caûm xuùc. Ñoâi khi tuyø buùt coøn theå hieän quan ñieåm ngheä thuaät, baøy toû tình caûm soáng vaø vieát cuûa nhaø vaên. ( Ví duï minh hoïa) 3-Kyù chính luaän: (1 ñieåm) Ñaëc ñieåm thi phaùp cuûa loaïi naøy coù söï keát hôïp giöõa tö duy hình töôïng vaø tö duy logic. Ngöôøi vieát coù theå giôùi thieäu, töôøng trình moät vaán ñeà mang tính xaõ hoäi, chính trò. Ñieåm troäi cuûa loaïi kyù naøy laø heä thoáng laäp luaän chaët cheõ, chi tieát daãn chöùng xaùc thöïc coù tính thuyeát phuïc cao. Nhöõng vaán ñeà baøn ñeán laø nhöõng hieän töôïng, söï vieäc ñang ñaët ra trong ñôøi soáng xaõ hoäi nhaân sinh (Ví duï minh hoïa) Caâu 20: (3,5 ñieåm) Ñaëc ñieåm chung cuûa caùc theå loaïi vaên hoïc Trung ñaïi Ñaùp aùn: 1-Ñaëc ñieåm chung cuûa theå loaïi vaên hoïc Trung ñaïi: (0,5 ñieåm) 1.1-Loaïi vaên bieàn ngaãu: Caùc theå loaïi vaên hoïc Trung ñaïi ñeàu du nhaäp töø vaên chöông coå ñieån Trung Quoác vaøo nöôùc ta töø thôøi Baéc thuoäc. Neàn vaên hoïc vieát phong kieán luoân coi troïng Nho hoïc, duøng chöõ Haùn laøm chöõ vieát chính thoáng neân vaên bieàn ngaãu coù ñaát duïng voõ. 1.2-Baûn chaát vaên bieàn ngaãu: +Laáy söï ñoái xöùng laøm nguyeân taéc thaåm myõ cô baûn trong ñaëc tröng loaïi theå (Keát caáu soùng ñoâi caân xöùng). Xuaát phaùt töø quan ñieåm myõ hoïc phöông Ñoâng chuù yù veû ñeïp hình thöùc caân ñoái haøi hoøa. +Vaán ñeà thuaät ngöõ: Bieàn vaên ( 駢 偶 ) “Bieàn”: caëp ngöïa cuøng thaéng chung xe “Ngaãu”: 2 ngöôøi cuøng goïi moät luùc “Bieàn ngaãu” coøn goïi laø “Ñoái tröôïng”: Soùng ñoâi nhö 2 haøng thò veä xeáp nghieâm trang trong luùc chaàu vua +Vaên bieàn ngaãu laø loaïi vaên chöông trong ñoù caáu truùc goàm nhieàu veá ñoái nhau thaønh töøng caëp, moãi caëp goïi laø moät “Lieân”. Nguyeân taéc ñoái bao goàm caû ñoái yù vaø ñoái töø. 2-Ñaëc ñieåm cuï theå cuûa vaên bieàn ngaãu: (3 ñieåm) 2.1- Ñaëc tröng cuù phaùp, ngöõ aâm: (0,5 ñieåm) + Cuù phaùp: Caâu vaên chia laøm 2 veà töông ñöông veà soá löôïng töø, gioáng nhau veà caáu truùc cuù phaùp + Ngöõ aâm: theå hieän qua tieát taáu vaø aâm ñieäu - Tieát taáu: theå hieän qua nhòp ngaét cuûa caâu vaên theo quy luaâït oån ñònh - Thanh ñieäu: ñeå ñaûm baûo nguyeân taéc nghòch ñoái neân thanh ñieäu cuûa tieát taáu ñieåm thöôøng ñoái nhau 2.2- Tính suøng coå: (0,75 ñieåm) + Đây là nét tâm lý đặc thù của của con người thời Trung đại: Học theo tiền bối, noi theo mệnh trời. Họ coi thời hoàng kim là thời đã qua, khuôn mẫu quy phạm được làm nên bởi tiền bối nên thường trích dẫn điển tích, điển cố và trở thành nguyên tắc thẩm mỹ khi sáng tác. + Từ ngữ dùng trong Biền văn phải trang trọng (Điển nhã), thường sử dụng từ ngữ Hán Việt mang sắc thái cổ kính, sử dụng các điển tích, điển cố trong lịch sử xa xưa. 2.3- Tính quy phaïm öôùc leä: (1 ñieåm) + Quy phaïm laø nhöõng nguyeân taéc chuaån möïc ñaët ra trong quaù trình saùng taùc. Xaõ hoäi phong kieán laø xaõ hoäi cuûa chöõ “Leã”, neân quy phaïm laø bieåu hieän cuûa chöõ “Leã”aáy. Tính quy phaïm theåû hieän qua caùc nguyeân taéc ,luaät leä khi saùng taùc: - Nguyeân taéc veà luaät thô, nguyeân taéc ñoái, keát caáu - Nguyeân taéc söû duïng töø: töø phaûi “Ñieån nhaõ” thanh cao traùnh thoâng tuïc, lôøi haøm suùc, tao nhaõ. +Tính öôùc leä: laø heä quaû cuûa tính quy phaïm. Hình aûnh söû duïng trong saùng taùc mang tính aån duï töôïng tröng cao. Xuaát phaùt töø quan nieäm veà theá giôùi “Thieân nhaân töông caûm” neân vaên hoïc thöôøng möôïn hình aûnh vuõ truï ñeå töôïng tröng cho con ngöôøi . Vaên hoïc Trung ñaïi laø caû moät theá giôùi töôïng tröng, trôû thaønh moät bieän phaùp mieâu taû. Chaúng haïn nhö: Roàng töôïng tröng cho vua, hoa sen töôïng tröng cho phaät, khí tieát thanh cao, non vaø bieån töôïng tröng cho söï beàn chaët chung thuyû “Heïn non theà bieån”, Soâng caïn nuùi moøn tieâu bieåu cho chaân lyù khoâng xeâ dòch, Tuøng baùch truùc mai laø taâm hoàn khí phaùch ngöôøi quaân töû, con coâng con phöôïng laø quyù phaùi, con gaø con seû laø taàm thöôøng… 2.4- Tính bieät laäp cuûa caùc theå loaïi: (0,75 ñieåm) Theå loaïi vaên hoïc Trung ñaïi coù nhieâug daïng thöùc phong phuù nhöng giöõa chuùng coù tính bieät laäp, raïch roøi. Moãi theå loaïi ñeàu ñöôïc saùng taùc höôùng vaøo muïc ñích nhaát ñònh +Vaên chöông coù tính chaát quan phöông, trao ñoåi giöõa caùc vöông trieàu, quan laïi: Caùo, hòch, chieáu, saéc, bieåu. +Vaên chöông phuïc vuï quan heä thuø taùc (taëng nhau): Caâu ñoái, tröôùng, vaên teá, vaên bia +Vaên chöông phuïc vuï thi cöû: Phuù, kinh nghóa +Vaên chöông saùng taùc baøy toû taác loøng: Thô , phuù, Caâu 21: (3 ñieåm) Phaân tích nhöõng daáu hieäu ñaëc tröng cuûa thô Ñöôøng luaät qua baøi thô “Thaêng Long thaønh hoaøi coå” cuûa Baø Huyeän Thanh Quan. “Taïo hoùa gaây chi cuoäc hí tröôøng, Ñeán nay thaám thoaét maáy tinh söông. Loái xöa xe ngöïa hoàn thu thaûo, Neàn cuõ laâu ñaøi boùng tòch döông. Ñaù vaãn trô gan cuøng tueá nguyeät, Nöôùc coøn cau maët vôùi tang thöông. Ngaøn naêm göông cuõ soi kim coå, Caûnh ñaáy ngöôøi ñaây luoáng ñoaïn tröôøng.” Ñaùp aùn Daáu hieäu ñaëc tröng cuûa thô Ñöôøng luaät qua baøi thô “Thaêng Long thaønh hoaøi coå”: 1- Soá caâu chöõ, boá cuïc: (0,5 ñieåm) 1.1- Baøi thô thaát ngoân baùt cuù ( Baøi thô coù 8 caâu, moãi caâu 7 chöõ) 1.2- Baøi thô coù boá cuïc goàm 4 phaàn: a-Ñeà (caâu 1, 2): Caâu1(phaù ñeà) môû yù baøi thô. Caâu 2 (thöøa ñeà) tieáp yù thöøa ñeà chuyeån yù vaøo thaân baøi b-Thöïc(caâu3,4) c-Luaän (caâu5,6) d-Keát (caâu7,8) 2-Veà nieâm luaät: (1,5 ñieåm) + Baøi thô chia laøm 4 lieân(caëp), moãi lieân 2 caâu: Lieân1(caâu1,2): T T B B T T B Lieân 2(caâu3,4): T B B T B B T T B T T T B B B T B B T T B Lieân 3(caâu 5,6): T T B B B T T Lieân 4 (caâu7,8): B B B T B B T T B B T T B B T T B B T T B Baøi thô coù 29 Baèng/27 Traéc, 8 doøng thô doøng naøo cuõng coù töø 3,4 vaàn Baèng taïo neân nhaïc ñieäu du döông traàm boång. + Nieâm: Söï “dính”, gaén keát vôùi nhau veà aâm luaät. Cuï theå laø chöõ thöù 2 cuûa caâu sau lieân treân vaø caâu ñaàu lieân döôùi nieâm vôùi nhau (cuøng gioáng nhau veà B hoaëc T). Cuï theå laø : chöõ thöù 2 cuûa caâu 1 nieâm vôùi chöõ thöù 2 cuûa caâu8 (Hoùa - ñaáy); caâu 2 nieâm vôùi caâu3 (nay - xöa); caâu 4 nieâm vôùi caâu 5 ( cuõ - vaãn); caâu 6 nieâm vôùi caâu 7(coøn - naêm). + Thanh B vaø T trong hai caâu cuøng moät lieân phaûi ñoái nhau theo nguyeân taéc “Nhaát tam nguõ baát luaän”,”Nhò töù luïc phaân minh”: Ví duï: Lieân1: Hoùa (T) – Chi (B) – Hyù (T) Nay (B) – Thoaét (T) – Söông (B) + Caùch gieo vaàn: Chöõ cuoái ôû caâu 1,2,4,6,8 trong baøi thô hieäp vaàn nhau, cuøng thanh Baèng ( Tröôøng, söông, döông, thöông, tröôøng). 3- Veà ñoái: (1 ñieåm) Hai caëp caâu luaän vaø thöïc phaûi ñoái nhau. Nguyeân taéc ñoái caùc töø ñoái nhau phaûi cuøng loaïi (Danh töø – Danh töø, Tính töø – Tính töø… ), ñoái nhau veà thanh ñieäu (B-T), ñoái yù Loâí xöa xe ngöïa hoàn thu thaûo Thöïc Neàn cuõ laâu ñaøi boùng tòch döông Ñaõ vaãn trô gan cuøng tueá nguyeät Luaän Nöôùc coøn cau maët vôùi tang thöông Caâu 22: (3 ñieåm)): Phaân tích quy luaät thoáng nhaát giöõa noäi dung vaø hình thöùc trong ñoaïn thô sau: “Doác leân khuùc khuyûu doác thaêm thaúm Heo huùt coàn maây suùng ngöûi trôøi Ngaøn thöôùc leân cao ngaøn thöôùc xuoáng Nhaø ai Pha Luoâng möa xa khôi Anh baïn daõi daàu khoâng böôùc nöõa Guïc treân suùng muõ boû queân ñôøi! Chieàu chieàu oai linh thaùc gaàm theùt Ñeâm ñeâm Möôøng Hòch coïp treâu ngöôøi Nhôù oâi Taây Tieán côm leân khoùi Mai Chaâu muøa em thôm neáp xoâi” (Taây Tieán – Quang Duõng) Ñaùp aùn 1- Neâu quy luaät thoáng nhaát giöõa noäi dung vaø hình thöùc trong taùc phaåm vaên hoïc: (1 ñieåm) 1.1- Noäi dung laø caùi gôïi yù tröôùc, ñònh höôùng quyeát ñònh hình thöùc. Ñoái vôùi quy luaät saùng taïo caùi gôïi yù ban ñaàu cuûa nhaø vaên laø hieän thöïc tö töôûng (ñeà taøi, chuû ñeà tö töôûng). Noäi dung quyeát ñònh yù ñoà caáu töù ngheä thuaät (Xaây döïng hình töôïng, söû duïng ngoân töø, keát caáu, choïn löïa theå loaïi…). Do vaäy khi noäi dung thay ñoåi thì hình thöùc phaûi thay ñoåi theo cho phuø hôïp, neáu khoâng seõ phaù vôõ noäi dung. 1.2- Hình thöùc laø söï theå hieän noäi dung, laø phöông thöùc ñeå chuyeån taûi noäi dung. Nhôø hình thöùc noäi dung môùi ñònh hình moät caùch cuï theå. Hình thöùc phaûi phuø hôïp vôùi noäi dung laø tieâu chuaån thaåm myõ ñeå ñaùnh giaù taùc phaåm. 1.3- Giöõa noäi dung vaø hình thöùc coù söï thoáng nhaát cao ñoä, neáu khoâng taùc phaåm seõ phaù vôõ tính chænh theå. Hai bình dieän aáy coù söï boå sung chuyeån hoaù cho nhau. Ñeå taïo neân söï thoáng nhaát cao ñoä khi saùng taùc nhaø vaên luoân phaûi lao taâm khoå töù tìm toøi, caân nhaéc, löïa choïn nhöõng hình thöùc thích hôïp töông öùng vôùi noäi dung (Löïa choïn töø ngöõ, keát caáu, toå chöùc caâu vaên, xaây döïng hình töôïng…) 2- Söï thoáng nhaát dieäu kyø giöõa noäi dung vaø hình thöùctrong ñoaïn thô: (2 ñieåm) 2.1- Ñoaïn thô ghi laïi hoài öùc kyû nieäm veà moät thôøi binh löûa haøo huøng cuûa ngöôøi lính Taây tieán. Trong ñoù taùc giaû nhaán maïnh söï gian truaân vaát vaû cuûa ngöôøi chieán binh Taây tieán trong suoát haønh trình taây tieán döõ doäi, hieåm trôû khaéc nghieät nhöng raát laõng maïn haøo huøng. Ñaây chính laø noäi dung tö töôûng caûm höùng chuû ñaïo cuûa ñoaïn thô 2.2- Ñeå chuyeån taûi tinh thaàn caûm höùng ñoù, taùc giaû ñaõ söû duïng caùc phöông tieän ngheä thuaät ñoäc ñaùo nhö: + Söû duïng caùc töø ngöõ töôïng hình gôïi taû deå phaù thaûo caùc döõ doäi, hoang vu hieåm trôû cuûa hieän thöïc chieán tröôøng Taây tieán: Khuùc khuyûu, thaêm thaúm, heo huùt. + Söû duïng caùch noùi cöôøng ñieäu hoùa: Thaùc gaàm theùt, coïp treâu ngöôøi + Toå chöùc nhòp thô, söû duïng thanh ñieäu: Phaân tích caùch toå chöùc nhieäp ñieäu, söï keát hôïp thanh Baèng, Traéc ñoäc ñaùo trong ñoaïn thô: Doác leân khuùc khuyûu doác thaêm thaúm… Nhaø ai Pha Luoâng möa xa khôi + Söû duïng ngheä thuaät töông phaûn ñoái laäp gay gaét + Trieät ñeå söû duïng buùt phaùp laõng maïn khi theå hieän caûm xuùc Taát caû nhöõng daáu hieäu ngheä thuaät ñoäc ñaùo ñoù ñaõ goùp phaàn theå hieän hoaøn haûo caûm höùng noäi dung tö töôûng cuûa ñoaïn thô. Caâu 23 (3,5 ñieåm): Döïa vaøo ñaëc ñieåm tính caùch nhaân vaät, anh (chò) haõy phaân tích tính caùch moät nhaân vaät trong vaên hoïc hieän thöïc pheâ phaùn vieät Nam. Ñaùp aùn 1- Tính caùch nhaân vaät ñöôïc boäc loä qua nhieàu bình dieän khi nhaø vaên mieâu taû: (1,5 ñieåm) 1.1- Mieâu taû ngoaïi hình 1.2- Giôùi thieäu lai lòch 1.3- Mieâu taû heä thoáng haønh ñoäng 1.4- Mieâu taû dieãn bieán taâm lyù, 1.5- Theå hieän ngoân ngöõ nhaân vaät (lôøi thoaïi). ( Duøng moät nhaân vaät trong vaên hoïc hieän thöïc pheâ phaùn ñeå phaân tích minh hoïa) 2- Neùt ñoäc ñaùo cuûa tính caùch nhaân vaät trong vaên hoïc hieän thöïc pheâ phaùn: (2,5 ñieåm) 2.1- Ñeå tính caùch nhaân vaät sinh ñoäng, nhaø vaên coù theå söû duïng nhieàu phöông thöùc: mieâu taû, keå chuyeän, ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi noäi taâm. 2.2- Tuy nhieân söï ña daïng cuûa tính caùch coøn tuyø thuoäc vaøo loaïi hình nhaân vaät, phöông phaùp saùng taùc. Chuû nghóa hieän thöïc khaéc hoaï tính caùch nhaân vaät ña daïng phong phuù gaàn guõi vôùi baûn thaân ñôøi soáng, nhaân vaät luoân coù söï vaän ñoäng thay ñoåi tính caùch ( Duøng moät nhaân vaät trong vaên hoïc hieän thöïc pheâ phaùn ñeå phaân tích minh hoïa) 2.3- Vaán ñeà logic tính caùch: Nhaân vaät truyeän ñöôïc xaây döïng töø cô sôû vaø chaát lieäu cuûa hieän thöïc cuoäc soáng neân nhaân vaät luoân vaän ñoäng quan heä theo quy luaät noäi taïi cuûa cuoäc soáng. Nhaø vaên khoâng theå aùp ñaët, goø eùp tính caùch nhaân vaät theo yù ñoà chuû quan cuûa mình. ( Duøng moät nhaân vaät trong vaên hoïc hieän thöïc pheâ phaùn ñeå phaân tích minh hoïa) 2.4- Do vaäy trong saùng taùc thöôøng xaûy ra hieän töôïng “Nhaân vaät noåi loaïn” phaù vôõ döï ñoà saùng taïo ban ñaàu cuûa taùc giaû, soá phaän nhaân vaät thay ñoåi baát ngôø thaäm chí taùc giaû khoâng löôøng tröôùc ñöôïc ( Duøng moät nhaân vaät trong vaên hoïc hieän thöïc pheâ phaùn ñeå phaân tích minh hoïa) Caâu 24: (3,5 ñieåm) Phaân tích giaù trò cuûa phöông thöùc mieâu taû trong ñoaïn thô sau: “ Buoàn troâng cöûa beå chieàu hoâm, Thuyeàn ai thaáp thoaùng caùnh buoàm xa xa Buoàn troâng ngoïn nöôùc môùi sa, Hoa troâi man maùc bieát laø veà ñaâu? Buoàn troâng noäi coû daøu daøu, Chaân maây maët ñaát moät maøu xanh xanh. Buoàn troâng gioù cuoán maët dueành, Aàm aàm tieáng soùng keâu quanh gheá ngoài” (Nguyeãn Du – Truyeän Kieàu) Ñaùp aùn 1- Trình baøy vai troø cuûa phöông thöùc mieâu taû caûnh vaät trong taùc phaåm vaên hoïc: (0,5 ñieåm) 1.1- Mieâu taû laø thuû phaùp ngheä thuaät ñöôïc söû duïng phoå bieán trong taùc phaåm nhaèm giuùp ngöôøi ñoïc hình dung nhaän dieän nhöõng ñaëc ñieåm, tính chaát noåi baät cuûa söï vieäc, söï vaät, con ngöôøi, khoâng gian phong caûnh…nhö ñang hieän leân tröôùc maét. Nhôø yeáu toá mieâu taû böùc tranh hieän thöïc trong taùc phaåm trôû neân sinh ñoäng, haáp daãn gaàn guõi mang hôi thôû cuoäc soáng. 1.2- Mieâu taû luoân gaén lieàn vôùi quan nieäm tö töôûng cuûa nhaø vaên veà hieän thöïc. Do vaäy vaán ñeà theá giôi quan, caùch nhìn cuoäc soáng quyeát ñònh yù nghóa vaø chaát löôïng mieâu taû trong taùc phaåm. 1.3- Caûnh vaät mieâu taû ñöôïc xem laø khoâng gian ngheä thuaät trong taùc phaåm, laøm neàn ñeå cho nhaân vaät hoaït ñoäng boäc loä tính caùch soá phaän. Caûnh vaät trong taùc phaåm bao goàm: khung caûnh thieân nhieân, cuoäc soáng sinh hoaït, coù khi laø boái caûnh xaõ hoäi roäng lôùn. Caûnh coù khi mang yù nghóa taû thöïc, coù khi mang yù nghóa töôïng tröng; caûnh vaät laø phöông tieän ñeå boäc loä noäi taâm nhaân vaät. 2- Phöông thöùc mieâu taû trong ñoaïn thô: (3 ñieåm) 2.1- Ñoaïn thô mieâu taû caûnh laàu Ngöng Bích ñeïp nhöng man maùc buoàn, gaén lieàn vôùi taâm traïng naøng Kieàu coâ ñôn buoàn tuûi traøo daâng noãi nhôù (nhôù nhaø, nhôù ngöôøi thöông) khi naøng phaûi giam haõm tuoåi xuaân nôi choán laàu xanh. 2.2- Nguyeãn Du ñi tröôùc thôøi ñaïi trong vieäc phaân tích taâm lyù nhaân vaät thoâng qua caûnh vaät. Buùt phaùp mieâu taû möôïn caûnh nguï tình ñöôïc söû duïng khaù thaønh coâng, caûnh ôû ñaây laø taâm caûnh. 2.3- Caûnh vaät laø taùc nhaân naûy sinh taâm traïng nhaân vaät: Sau khi MGS baùn Kieàu cho Tuù Baø, naøng ñoái maët vôùi caûnh ngoä coâ ñôn, ñau ñôùn, nhaân vaät ñöùng tröôùc caûnh khoâng gian meânh moâng baùt ngaùt hoang vaéng. 2.4- Khoâng gian taâm lyù, caûnh mieâu taû caân xöùng(troâng 4 phía theo myõ hoïc coå ñieån) 4 caûnh: xa-gaàn (noäi coû daøu daøu, maët ñaát moät maøu xanh xanh) gôïi neân caùi coâ ñôn thaêm thaúm. Gioøng nöôùc khoâng eâm aû maø “Gioù cuoán maët dueành” soùng loøng, baõo toá taâm hoàn ñang traøo daâng, döï caûm tai öông bi kòch aäp ñeán. 2.5- Kieàu ôû laàu Ngöng Bích laø moät trong nhöõng doaïn mieâu taû noäi taâm thaønh coâng nhaát trong truyeän Kieàu. Baèng buùt phaùp taû caûnh nguï tình, ñoaïn thô laøm noåi baät caûnh ngoä coâ ñôn, buoàn tuûi cuûa nhaân vaät Thuùy Kieàu. –— C-PHAÀN KEÁT LUAÄN 1- Treân ñaây laø heä thoáng caâu hoûi ngaân haønh ñeà thi ñaõ ñöôïc xaây döïng treân cô sôû nhöõng moâñun kieán thöùc trong 2 hoïc phaàn Lyù luaän vaên hoïc. Khi söû duïng thaønh ñeà thi, ngöôøi ra ñeà coù theå toå hôïp moät caùch linh hoaït töø nhöõng caâu hoûi treân. Quaù trình toå hôïp ñeà caàn löu yù moät soá ñieåm: + Neân choïn caâu hoûi töø nhieàu moâñun kieán thöùc khaùc nhau ñeå ñaûm baûo söï phuû kín chöông trình hoïc phaàn. + Neân choïn caû caâu hoûi lyù thuyeát keát hôïp vôùi caâu hoûi thöïc haønh öùng duïng. + Chuù yù nhöõng caâu hoûi ñaùnh daáu (*) laø caâu hoûi khoù mang tính phaân hoùa. + Ñaùp aùn traû lôøi chæ laø nhöõng ñònh höôùng coát loõi veà noäi dung kieán thöùc. Sinh vieân khi laøm baøi caàn phaûi boå sung phaân tích ví duï cuï theå ñeå laøm saùng toû vaán ñeà lyù luaän 2- Heä thoáng caâu hoûi ngaân haøng ñeà thi hoïc phaàn lyù luaän vaên hoïc ñöôïc bieân soaïn treân tinh thaàn ñoåi môùi phöông phaùp kieåm tra ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa sinh vieân, coá gaéng taêng cöôøng yeâu caàu phaân tích öùng duïng. Böôùc ñaàu coù höôùng tích hôïp vôùi moân Ngöõ vaên ôû THCS, ñaây laø dòp ñeå sinh vieân coù theå öùng duïng trong hoaït ñoäng daïy hoïc Ngöõ vaên sau naøy. 3- Trong quaù trình bieân soaïn khoâng theå traùnh nhöõng sai soùt. Kính mong quyù ñoàng nghieäp chaân thaønh goùp yù ñeå taùc giaû boå sung hoaøn thieän ñöa vaøo söû duïng ñaït hieäu quaû. –— TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Lyù luaän vaên hoïc – Phöông Löïu –Traàn ñình Söû - Nguyeãn Xuaân Nam – Nxb Giaùo duïc1997 2- Giaùo trình lyù luaän vaên hoïc (Saùch döï aùn ñaøo taïo GVTHCS) – Traàn Ñình Söû, Phan Huy Duõng, Laõ Khaéc Hoøa- NXB Ñaïi hoïc SP – Haø noäi 2004 3- Thieát keá baøi hoïc taùc phaåm vaên chöông ôû nhaø tröôøng phoå thoâng ( Taäp 1 vaø 2)- GS. Phan Troïng Luaän- Nxb Giaùo duïc-1996. 4- Saùch giaùo khoa Ngöõ vaên THCS lôùp 6.7.8.9. 5- Chöông trình hoïc phaàn lyù luaän vaên hoïc CÑSP ***********

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docNgân hàng câu hỏi đề thi học phần lý luận văn học I & II (5 Đơn vị học trình).doc