Luận văn Phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị - Từ thực tiễn thành phố Hà Nội

chặt chẽ; cơ sở vật chất, phương tiện làm việc chưa đáp ứng yêu cầu. 70 Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO THANH NIÊN Ở ĐÔ THỊ TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 3.1. Quan điểm bảo đảm phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên của quá trình thi hành pháp luật và có vai trò hết sức quan trọng trong việc tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Xuất phát từ vai trò, ý nghĩa quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác này, đặc biệt là phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị. Trong rất nhiều văn kiện của Đảng và pháp luật của Nhà nước đã đề cập đến công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Đảng ta đã chủ trương “Coi trọng công tác giáo dục, tuyên truyền, giải thích pháp luật”. Đến Đại hội VII, Đảng ta khẳng định: “Tăng cường giáo dục pháp luật, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, đảm bảo cho pháp luật được thi hành một cách nghiêm minh, thống nhất và công bằng”. Nghị quyết Đại hội lần thứ VIII của Đảng đã khẳng định: ''Triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật; huy động lực lượng của các đoàn thể chính trị, xã hội, nghề nghiệp, các phương tiện thông tin đại chúng tham gia các đợt vận động thiết lập trật tự, kỷ cương và các hoạt động thường xuyên xây dựng nếp sống và làm việc theo pháp luật trong cơ quan nhà nước và trong xã hội''. Từ việc xác định thanh niên luôn là lực lượng chiến lược của quốc gia dân tộc, Đảng đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm giáo dục toàn diện cho thanh niên, nâng cao tri thức, trình độ văn hóa cho thanh niên. Tại Nghị quyết hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 4 (khóa VII), đã nêu: 71 “thanh niên là lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng...”. Báo cáo văn kiện Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ X cũng nêu:“đối với thế hệ trẻ, thường xuyên giáo dục chính trị, truyền thống, lý tưởng, đạo đức và lối sống; tạo điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Đồng thời, Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước tiếp tục khẳng định “xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam có ý thức chấp hành pháp luật”. Các quan điểm để thực hiện công tác này bao gồm: Thứ nhất, xác định phổ biến giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt. Nhà nước bảo đảm nguồn lực cần thiết cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên; quan tâm phổ biến, giáo dục pháp luật cho một số đối tượng đặc thù thanh niên, bao gồm: thanh niên ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa; người lao động trong các doanh nghiệp; nạn nhân bạo lực gia đình; người khuyết tật; người đang chấp hành hình phạt tù, người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, người bị phạt tù được hưởng án treo. Thứ hai, thanh niên có quyền được thông tin pháp luật và yêu cầu cơ quan nhà nước cung cấp thông tin về pháp luật; có trách nhiệm chủ động tìm hiểu, học tập pháp luật. Nhà nước và xã hội có trách nhiệm bảo đảm quyền được thông tin, tìm hiểu, học tập pháp luật của thanh niên thông qua công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Nhà nước thực hiện xã hội hóa công tác phổ biến, giáo 72 dục pháp luật, khuyến khích và có chính sách để các tổ chức, cá nhân tham gia, đóng góp cho phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên; phát triển các dịch vụ pháp lý hỗ trợ công tác này. Thứ ba, Chiến lược giải quyết các vấn đề giáo dục pháp luật cho thanh niên phải xuất phát từ chương trình, nội dung giáo dục pháp luật. Hướng cho thanh niên phát huy những truyền thống tốt đẹp của quá khứ, phát huy truyền thống của thanh niên Thủ đô thanh lịch hào hoa. Cần coi trọng đánh giá năng lực của thanh thiếu niên Hà Nội nói riêng và thanh niên ở đô thị nói chung để có những nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục pháp luật phù hợp. Thứ tư, Nhà nước khuyến khích và có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện đối với các cá nhân, tổ chức tham gia thực hiện PBGDPL, huy động các nguồn lực đóng góp cho công tác PBGDPL. Nhà nước là nòng cốt quản lý công tác PBGDPL, bên cạnh đó, việc huy động nguồn lực của nhân dân, của toàn xã hội tham gia thực hiện PBGDPL là rất cần thiết. Điều đó đồng nghĩa với việc nhà nước chuyển một phần công việc trong lĩnh vực PBGDPL cho xã hội để huy động và tận dụng các nguồn lực trong xã hội nhằm đạt hiệu quả cao trong hoạt động PBGDPL. Mục đích của hoạt động PBGDPL là hình thành nhận thức pháp luật, nâng cao tri thức pháp luật và củng cố niềm tin vào pháp luật, đưa pháp luật thực sự đi vào cuộc sống. Đối tượng PBGDPL ở đây chính là các cá nhân, tổ chức trong xã hội. Vì vậy, nếu đối tượng thụ hưởng kết quả PBGDPL chính là chủ thể của hoạt động PBGDPL thì hiệu quả đạt được sẽ cao hơn. PBGDPL không chỉ là công việc của một cơ quan, một bộ phận riêng lẻ nào đó mà nó là công việc của từng cá nhân, tổ chức và của toàn xã hội. 3.2. Giải pháp bảo đảm phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị 3.2.1. Xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật Giải pháp đầu tiên có tính quyết định cho việc nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị chính là việc thực hiện 73 có hiệu quả công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật. Theo đó, các giải pháp đưa ra là: Thứ nhất, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật - tạo môi trường thuận lợi để pháp luật đi vào cuộc sống, cho hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật diễn ra hiệu quả. Một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, minh bạch, ít lỗ hổng, không chồng chéo, mâu thuẫn sẽ tự mình có sức mạnh để đi vào cuộc sống, được xã hội chấp nhận, thừa nhận và tuân thủ. Sau 30 năm đổi mới, chúng ta đã có một hệ thống pháp luật tương đối đầy đủ, điều chỉnh hầu hết các lĩnh vực quan trọng của đời sống xã hội. Pháp luật đã không ngừng được phát triển và hoàn thiện, thể chế hoá kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần vào việc ổn định xã hội, tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề cho việc xây dựng nhà nước quản lý bằng pháp luật. Tuy vậy, hệ thống pháp luật hiện hành còn nhiều hạn chế và chính sự hạn chế này làm giảm hiệu lực của pháp luật trong cuộc sống, ảnh hưởng đến khâu thực thi pháp luật. Các văn bản pháp luật đều có khiếm khuyết chung như: Thiếu cụ thể, rõ ràng; trùng lặp chồng chéo, thậm chí mâu thuẫn nhau; nhiều văn bản thiếu tính khả thi; tính ổn định của hệ thống quy phạm còn yếu, nhiều đạo luật, bộ luật liên tục bị sửa đổi, thay thế, bổ sung. Công tác rà soát, hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật cũng chưa thực sự được chú trọng. Hệ thống pháp luật như vậy làm cho nội dung của phổ biến, giáo dục pháp luật cũng thường xuyên phải sửa đổi, cập nhật cho phù hợp, công tác tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật phải lặp đi lặp lại nhiều lần gây lãng phí không ít tiền của và công sức. Chính vì vậy, cần đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp, đảm bảo các văn bản được ban hành phải cụ thể, dễ hiểu, dễ thực hiện và có tính áp dụng lâu dài, hạn chế việc sửa đổi, bổ sung. Đồng thời, phải chú trọng hơn nữa việc lấy ý kiến nhân dân trong quá trình xây dựng pháp luật, mở rộng dân chủ và thu hút mọi tầng lớp nhân dân, các chuyên gia pháp lý tham gia đóng góp ý kiến cho dự thảo luật. Đây là những biện pháp thiết thực tạo nên một hệ thống pháp luật ổn định – là môi 74 trường thuận lợi để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị được diễn ra trên thực tế. Thứ hai, cần khẩn trương hoàn thiện các văn bản pháp luật, chương trình, kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị . Để làm được điều này, cần rà soát lại hệ thống pháp luật đã ban hành liên quan đến thanh niên ở đô thị. Sau đó, cần có các văn bản pháp luật, chương trình, kế hoạch quy định cụ thể về hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng là thanh niên ở đô thị Bộ Tư pháp cần ban hành các chương trình, đề án, kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật; các quy định về chuyên môn, nghiệp vụ, tiêu chuẩn, quy tắc nghề nghiệp phổ biến, giáo dục pháp luật; ban hành Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Sở Tư pháp cần rà soát để tham mưu, kiến nghị, đề xuất với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên, trong đó, chú trọng các chế độ, chính sách đối với Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Thành phố, quận, quận, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên ở cơ sở. Hội đồng nhân dân thành phố ban hành nghị quyết về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên trên địa bàn. Uỷ ban nhân dân thành phố ban hành theo thẩm quyền chương trình, kế hoạch, đề án về phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên trên địa bàn. Kế hoạch phải phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, Quyết định, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, chương trình, kế hoạch của Bộ Tư pháp và phù hợp với đặc điểm, điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương. Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật thành phố chịu trách nhiệm tư vấn cho Uỷ ban nhân dân thành phố, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố việc xây dựng chương trình, kế hoạch trung hạn, dài hạn về phổ biến, giáo dục pháp luật. Nội dung pháp luật trọng tâm cần phổ biến, gắn với nhiệm vụ 75 phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước và địa phương, với xây dựng và thi hành pháp luật, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, cải cách thủ tục hành chính địa phương. 3.2.2. Tăng cường trách nhiệm của hệ thống chính trị đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở thành phố Hà Nội nói riêng và ở đô thị nói chung Thứ nhất, cần đổi mới nhận thức của một số cấp ủy, lãnh đạo địa phương về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Công tác giáo dục, tuyên truyền, phổ biến pháp luật đối với thanh, thiếu niên nói chung và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác này nói riêng cần nhận được sự quan tâm, đầu tư và tham gia tích cực, chủ động của toàn xã hội, đặc biệt là của các cấp ủy, lãnh đạo ở địa phương. Các hoạt động liên quan công tác này cần được triển khai thực chất, có kế hoạch riêng và thước đo sự thành công phải được thể hiện bằng ý thức chấp hành pháp luật của thanh, thiếu niên trong thực tế cuộc sống. Thứ hai, nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, trong đó các cấp ủy đảng, chính quyền từ Trung ương đến địa phương giữ vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng góp phần đưa chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Vì vậy, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đối với phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên là một vấn đề cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Trong những năm qua, nhiều văn kiện, nghị quyết quan trọng của Đảng đã xác định vị trí, vai trò và trách nhiệm của các cơ quan Đảng, Nhà nước nói chung, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương nói riêng trong việc giáo dục pháp luật. Các cấp ủy đảng thành phố Hà Nội cần có trách nhiệm lãnh đạo chính quyền các cấp tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với nội 76 dung, hình thức, phương pháp phù hợp với từng đối tác khác nhau. Xây dựng kế hoạch, chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật thiết thực cho các cấp, các ngành, các cơ quan, các địa phương đáp ứng yêu cầu của từng thời kỳ. Thứ ba, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của chính quyền địa phương đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương có vị trí, vai trò rất quan trọng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật đến với mỗi người dân. Như vậy, vấn đề đặt ra ở đây là từng bước phải nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Trong quá trình hoạt động của mình, cơ quan này không chỉ chú ý tới việc ban hành các văn bản pháp quy khác nhau mà điều quan trọng là phải lãnh đạo, chỉ đạo tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống, xem đây là một phần không thể thiếu được trong nghị quyết về các phương hướng bảo đảm thi hành hiến pháp, pháp luật. Hội đồng nhân dân cũng cần làm tốt việc giám sát đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở địa phương mình. Uỷ ban nhân dân là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, việc đổi mới lãnh đạo, chỉ đạo công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật đối với thanh niên nói riêng trong những năm tới cần làm tốt những việc sau: Uỷ ban nhân dân các cấp cần quan tâm củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật các cấp. Chỉ đạo Hội đồng tăng cường đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên. Xây dựng văn bản chỉ đạo, điều hành về hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị tổ chức triển khai thực hiện Đề án; xây dựng văn bản phối hợp hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Hàng năm, Uỷ ban nhân dân thành phố cần chủ động xây dựng kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật trước khi trình ra Hội đồng nhân dân thành phố tại kỳ họp gần nhất. 77 Uỷ ban nhân dân quận, phường cần dựa trên cơ sở kế hoạch và sự chỉ đạo, hướng dẫn của Uỷ ban nhân dân thành phố để xây dựng kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật của cấp mình sao cho phù hợp với đặc điểm của từng địa phương và trình ra Hội đồng nhân dân cùng cấp tại kỳ họp đầu tiên của mỗi năm. Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật của Uỷ ban nhân dân các cấp cần xác định rõ nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật cụ thể và ngân sách chi cho công tác này. Uỷ ban nhân dân các cấp (chủ yếu là quận, phường) phải đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cử đi đào tạo, bồi dưỡng, sắp xếp và sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở địa phương mình đồng thời có chế độ thỏa đáng đối với đội ngũ này để họ yên tâm công tác, hoàn thành nhiệm vụ của một người làm công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Định kỳ 6 tháng hoặc một năm, Uỷ ban nhân dân các cấp nhất là Uỷ ban nhân dân quận, phường cần kiểm tra, tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm và khen thưởng kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở địa phương. Các Sở, Ban, ngành, đoàn thể chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị thuộc phạm vi quản lý của mình tổ chức triển khai các phong trào học tập pháp luật, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của gia đình, nhà trường và cộng đồng trong việc giáo dục ý thức pháp luật cho thanh niên. Tạo điều kiện cho tổ chức Đoàn ở cơ sở nâng cao năng lực, chất lượng cán bộ Đoàn tham gia hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Sở Tư pháp chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan tham mưu giúp Ủy ban nhân dân thành phố và Hội đồng phố hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ban hành các văn bản để chỉ đạo triển khai hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Thứ tư, tăng cường sự lãnh đạo chỉ đạo của hệ thống tổ chức chính trị - xã hội đặc biệt là phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên thành phố trong công tác chỉ đạo hoạt động phổ biến, giáo 78 dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị, đưa giáo dục pháp luật vào nội dung sinh hoạt của các cấp Đoàn, Hội, cụ thể hóa trong các phong trào thanh thiếu niên và hoạt động của tổ chức thanh niên do Đoàn làm nòng cốt. 3.2.3. Chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật Thứ nhất, Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật thành phố thực hiện công tác hướng dẫn Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật thành phố thực hiện nhiệm vụ trọng tâm về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật như: đổi mới một cách cơ bản, toàn diện nội dung và hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, chú trọng vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; hướng dẫn xây dựng lực lượng báo cáo viên pháp luật và tuyên truyền viên ở cơ sở; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật. Thứ hai, Uỷ ban nhân dân, Sở Tư pháp, Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, Phòng Tư pháp thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nhiệm vụ trọng tâm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian tới và báo cáo kết quả thực hiện về Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Thành phố, cụ thể: Kết hợp phổ biến pháp luật với giáo dục ý thức chấp hành pháp luật cho thanh niên Đổi mới, đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của thanh niên; Tăng cường hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng; thường xuyên cập nhật, đăng tin, bài có nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật trên các Báo, Đài, trang thông tin điện tử, hệ thống phát thanh của cơ quan, đơn vị, địa phương. Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động của các loại hình câu lạc bộ pháp luật. Uỷ ban nhân dân các cấp phải thường xuyên chỉ đạo các ngành, đoàn thể nâng cao hiệu quả hoạt động của Câu lạc bộ trợ giúp pháp 79 lý, đồng thời lồng ghép nội dung pháp luật vào sinh hoạt các loại hình câu lạc bộ khác, thường xuyên đổi mới nội dung sinh hoạt pháp luật theo chuyên đề, trao đổi, giải đáp những tình huống pháp luật từ thực tế. Đôn đốc, kiểm tra các cơ quan chuyên môn trực thuộc, Ủy ban nhân dân các cấp trong việc tổ chức Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên địa bàn. Phổ biến sâu rộng các văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt là các lĩnh vực có liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ và đời sống của thanh niên ở đô thị. Đối với các cơ sở giáo dục, đào tạo pháp luật như Trung tâm giáo dục pháp luật, cần có sự phân công, phân cấp công việc rõ ràng, cụ thể để đội ngũ giảng viên chuyên tâm vào công việc của mình. Song song với việc đó, Trung tâm giáo dục pháp luật Quận cần xây dựng cơ chế thu thập thông tin phản hồi từ người học để đánh giá đúng chất lượng, hiệu quả của công tác giáo dục, tìm ra nguyên nhân của thành công cũng như hạn chế, từ đó tiếp tục phát huy thành tựu và khắc phục được yếu kém; Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật phải phát huy vai trò trách nhiệm từng thành viên trong Hội đồng, làm cho hoạt động của Hội đồng trở nên chủ động, tích cực, theo sát yêu cầu, đòi hỏi của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật chứ không còn là hình thức. Bố trí nguồn kinh phí hợp lý từ kinh phí thường xuyên được cấp hàng năm để thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên trên địa bàn. Thực hiện nghiêm chế độ thông tin, báo cáo về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Thứ ba, Hội đồng nhân dân các phường căn cứ theo thẩm quyền quyết định các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; phân bổ dự toán ngân sách địa phương cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Uỷ ban nhân dân các phường bảo đảm các điều kiện cần thiết cho việc tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật đối với cán bộ, công chức mà đơn vị mình 80 trực tiếp quản lý; xây dựng, tập huấn, định kỳ mời báo cáo viên tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong Uỷ ban. 3.2.4. Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở thành phố Hà Nội nói riêng, thanh niên ở đô thị nói chung Đổi mới, hoàn thiện nội dung giáo dục pháp luật đối với thanh niên Hà Nội nói riêng và thanh niên ở đô thị nói chung là biện pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục pháp luật cho thanh niên. Bởi lẽ, nội dung giáo dục pháp luật không chỉ đóng vai trò quy định đối với nhận thức, ý thức pháp luật của thanh niên mà còn chi phối đến công tác tổ chức, hoạt động giảng dạy pháp luật, hình thức, biện pháp giáo dục pháp luật. Nhưng, mặt khác, với tư cách là kết quả của quá trình nhận thức, nghiên cứu phương pháp chuyển tải nội dung luật thực định vào giảng dạy trong nhà trường, kết quả của sự đúc rút kinh nghiệm tiến hành giáo dục pháp luật, khái quát thực trạng hiểu biết pháp luật, hành vi pháp luật của thanh niên, nên nội dung giáo dục pháp luật, ở mức độ tổng thể, phải được xây dựng sao cho mục đích của giáo dục pháp luật trở thành hiện thực. Nói như vậy để thấy rằng việc đổi mới, hoàn thiện nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên là một quá trình liên tục, một công việc to lớn, đòi hỏi sự đầu tư về trí tuệ không chỉ của những nhà tổ chức, nghiên cứu mà cả những người trực tiếp làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Để đổi mới nội dung phổ biến giáo dục, pháp luật đối với thanh niên Thủ đô nói riêng và thanh niên ở đô thị nói chung cần tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên theo từng nhóm đối tượng. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên cần tập trung vào đối tượng có nguy cơ vi phạm pháp luật cao. Đối tượng thanh niên có nguy cơ vi phạm pháp luật cao thường là thanh niên sống trong gia đình, khu vực đặc biệt như: thanh niên không có trình độ văn hóa (do bỏ học sớm); gia đình có bố mẹ ly hôn, bố mẹ phạm tội, hoặc bố mẹ là những “con buôn”, chủ lô đề, cờ bạc; thanh niên không có việc làm...đây là những đối tượng rất dễ vi phạm pháp luật do bị tác động bởi hoàn cảnh. 81 Các Sở, Ban, ngành, đoàn thể thành phố, Ủy ban nhân dân quận căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao tổ chức triển khai các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên theo các nhóm đối tượng. Nội dung hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên phải phù hợp, thiết thực với từng nhóm đối tượng và chức năng nhiệm vụ của mỗi cơ quan, đơn vị; gắn với công việc, học tập, đặc điểm lứa tuổi và nhu cầu phù hợp để lựa chọn lĩnh vực pháp luật cần phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Xây dựng các tài liệu pháp luật phù hợp, chú trọng và đa dạng hóa hình thức tài liệu để thanh niên tìm hiểu, học tập và vận dụng vào đời sống; tổ chức triển khai tài liệu nghiệp vụ, hướng dẫn kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên; cung cấp tài liệu pháp luật phổ thông cấp cho Tủ sách pháp luật, các Câu lạc bộ pháp luật của thanh niên. Sở Tư pháp phối hợp với các Sở, Ban, ngành có liên quan biên soạn và phát hành các tài liệu pháp luật với hình thức phù hợp, nội dung dễ hiểu, gần gũi với việc học tập, công việc của từng nhóm thanh niên trên địa bàn. Cũng như việc giáo dục các môn học, các lĩnh vực khác, giáo dục pháp luật cho thanh niên muốn đạt hiệu quả cao thì ngoài việc đổi mới, hoàn thiện nội dung, cần cải tiến phương pháp và hình thức giáo dục. Vì pháp luật là vấn đề gần với đời sống và dễ tìm được những thực tiễn điển hình nên giáo viên, giảng viên, tuyên truyền viên, báo cáo viên có những thuận lợi nhất định trong việc truyền tải nội dung và thu hút sự chú ý của thanh niên. Việc lựa chọn, áp dụng hình thức giáo dục pháp luật phải dựa trên cơ sở phù hợp với nội dung và điều kiện sinh hoạt của địa bàn dân cư, tâm lý, lứa tuổi, nghề nghiệp... Các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên cần được triển khai thường xuyên, thực chất, có kế hoạch, có mục đích, phải xác định kết quả đầu ra rõ ràng. Đa dạng hoá các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị, chú trọng sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng, mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn kiến thức và nghiệp vụ, biên soạn tài liệu pháp luật, thi tìm hiểu pháp luật, thông qua Câu lạc bộ pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp 82 lý, xét xử lưu động; biên soạn các tài liệu pháp luật phổ thông ngắn gọn, dễ hiểu, phát động phong trào đọc sách pháp luật trong thanh thiếu niên; gắn với quyền, nghĩa vụ, học tập, công việc và địa bàn cư trú; xây dựng Tủ sách pháp luật, ngăn sách pháp luật thanh niên; các chuyên trang, chuyên mục pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng dành cho thanh thiếu niên; tổ chức các cuộc thi thanh niên với pháp luật; ký cam kết không vi phạm pháp luật. “Ngày pháp luật” được xem là một kênh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật khá hiệu quả. “Ngày pháp luật” đã được nhiều đơn vị triển khai dưới nhiều hình thức như: Tổ chức học tập, quán triệt văn bản pháp luật; tọa đàm, giao lưu, nghiên cứu tài liệu tại tủ sách pháp luật ở các đại đội; qua phương tiện thông tin đại chúng; lồng ghép việc phổ biến văn bản pháp luật với một số nội dung sinh hoạt khác dưới hình thức “sân khấu hóa”. Do vậy, mô hình tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật này cần được nhân rộng. Tuy nhiên, việc thực hiện “Ngày pháp luật” cần phải linh hoạt, phù hợp với đặc điểm từng vùng miền, từng địa bàn dân cư nhằm đem lại hiệu quả tuyên truyền cao nhất. Cần phát huy hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên thông qua việc tuyên truyền pháp luật trên các phương tiện thông tin của Đoàn. Phối hợp đưa nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật vào chương trình truyền thanh, truyền hình thanh niên, Website Thành phố đoàn. Tổ chức các hội nghị tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm và nội dung các văn bản pháp luật cho báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật và cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Trong quá trình tập huấn, cần lựa chọn các hình thức, nội dung phù hợp với từng đối tượng, địa bàn, huy động và sử dụng lực lượng thanh niên tình nguyện trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Để nâng cao hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật, ngoài việc đổi mới nội dung và hình thức, còn phải đổi mới cách thức tiến hành công tác phổ biến giáo dục pháp luật, trong đó cần chú ý đến việc xã hội hoá công tác phổ biến giáo dục pháp luật, kết hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với tổ chức thực hiện pháp luật, kết hợp giáo dục pháp luật với các loại hình giáo dục khác. 83 Trước hết là đẩy mạnh “xã hội hoá” công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị: phải tạo ra cộng đồng trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị dân cư, gia đình và của mọi công dân đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (xã hội hóa về chủ thể), nội dung và hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật phải bắt nguồn từ nhu cầu, lợi ích và đặc điểm của từng đối tượng, từng vùng và của toàn xã hội trong từng giai đoạn nhất định (xã hội hóa về mặt nội dung và hình thức). Về cơ sở pháp lý thì phổ biến, giáo dục pháp luật là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, của tổ chức Đảng, các tổ chức chính trị - xã hội... Tất cả các cơ quan, tổ chức này đều có chức năng, nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật do pháp luật hoặc điều lệ quy định. Đồng thời theo Hiến pháp 2013 thì mọi công dân phải có trách nhiệm hiểu biết pháp luật và tuân thủ pháp luật. Một trong những nguyên tắc của việc quản lý xã hội bằng pháp luật "thì không ai có thể tin vào lý do không biết luật để rồi vi phạm pháp luật". Vì vậy, các tổ chức kinh tế - xã hội nghề nghiệp, đơn vị dân cư, gia đình và mọi công dân không những là đối tượng mà còn là chủ thể của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Tiến hành xã hội hóa về nội dung và hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật hay nói cách khác là phải xuất phát từ yêu cầu của xã hội, từ đặc điểm tình hình chung của cả nước, từng địa phương, từng đối tượng, từng giai đoạn khác nhau mà nghiên cứu, khảo sát, chọn lọc những nội dung, huy động các hình thức đa dạng, phong phú, thích hợp và có tính khả thi. Nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật có phù hợp và xuất phát từ nhu cầu, lợi ích mới kích thích động cơ bên trong của mọi người khi tiếp nhận thông tin về pháp luật và tích cực tham gia hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Để đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở thành phố Hà Nội tạo ra sự liên kết trách nhiệm trên cơ sở xây dựng kế hoạch và cơ chế phối hợp hoạt động (phối hợp ở đây có nghĩa là thoả thuận, điều hòa, hợp tác với nhau để cùng hành động thống nhất). Trong đó, phải tăng cường sự lãnh đạo chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền và vai trò tham 84 mưu của ngành Tư pháp thông qua việc thành lập Hội đồng phối hợp tiến hành công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở thành phố, quận, phường. Hội đồng này có nhiệm vụ: đề ra kế hoạch phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật để các ngành phối hợp thực hiện; kiểm tra đôn đốc việc thực hiện kế hoạch; phối hợp xây dựng lực lượng báo cáo viên, biên tập viên của các ngành; huy động các nguồn kinh phí, định kỳ sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, báo cáo cấp trên. Để Hội đồng hoạt động có hiệu quả, phải chú ý xây dựng cơ chế hoạt động, cơ chế phối hợp, công tác kiểm tra giám sát, thi đua khen thưởng. Có thể nói chính Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là hạt nhân để đẩy mạnh xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Ngoài ra, để lôi cuốn các chủ thể khác tham gia tích cực vào hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, phải đổi mới phương thức phổ biến, giáo dục pháp luật theo hướng gắn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với việc tổ chức thực hiện pháp luật; phát huy hiệu quả của pháp luật trong cuộc sống, tạo ra môi trường pháp lý lành mạnh, củng cố niềm tin của mọi người vào giá trị công bằng và dân chủ của pháp luật. Niềm tin sẽ thôi thúc con người đến với pháp luật, nẩy sinh nhu cầu tự tìm hiểu pháp luật. Mặt khác, phải chọn lọc những nội dung, tìm kiếm những hình thức thích hợp hơn để nhiều chủ thể tham gia, nhất là các tổ chức kinh tế, xã hội, nghề nghiệp, gia đình và mọi người dân. Đổi mới phương thức phổ biến, giáo dục pháp luật còn phải thực hiện sự "lồng ghép" phổ biến, giáo dục pháp luật với các chương trình kinh tế, văn hoá, xã hội đang triển khai trên địa bàn như: xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, xây dựng xã, phường văn hoá, gia đình văn hoá; chương trình phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; chương trình dân số - kế hoạch hoá gia đình... Tuỳ theo tính chất của từng chương trình, phong trào để đưa vào nội dung giáo dục pháp luật phù hợp. Như vậy, trong quá trình phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải tính toán sự tác động đan xen nhau giữa các loại hình giáo dục khác nhau. Tính toán sự tác động tổ hợp này khi lập kế hoạch, khi tổ chức thực hiện chắc chắn sẽ có các 85 biện pháp phối hợp hữu hiệu nhằm đạt mục đích cuối cùng là hình thành hành vi hợp pháp. 3.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở Hà Nội nói riêng, thanh niên ở đô thị nói chung Có thể khẳng định rằng, các chủ trương đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước đều thông qua những chủ thể này mà đến với các tầng lớp nhân dân lao động, trong đó có thanh niên. Hiệu quả giáo dục pháp luật phụ thuộc rất nhiều vào trình độ năng lực và phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác giáo dục pháp luật. Công tác giáo dục pháp luật không thể có hiệu quả cao khi mà hiểu biết pháp luật và kỹ năng truyền đạt của đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục pháp luật thấp. Điều này đồng nghĩa với việc đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục pháp luật vừa là chủ thể giáo dục pháp luật, nhưng đồng thời chính họ cũng lại là đối tượng cần được giáo dục pháp luật. Từ sự phân tích trên, đặc biệt là từ thực trạng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên thành phố Hà Nội trong những năm vừa qua cho thấy sự cần thiết phải nâng cao hơn nữa trình độ, năng lực và phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Cán bộ phổ biến, giáo dục pháp luật là chủ thể của mọi hoạt động, do đó, nếu không xây dựng được một đội ngũ cán bộ am hiểu sâu sắc về chuyên môn, tinh thông về nghiệp vụ, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giàu nhiệt tình cách mạng thì khó mang lại hiệu quả mong muốn cho công tác này trong thời kỳ đất nước đổi mới. Công việc này phải đáp ứng hai yêu cầu cơ bản: có đủ lực lượng cán bộ làm công tác giảng dạy pháp luật cho thanh thiếu niên với các phương thức khác nhau và lực lượng này phải được đào tạo, tái đào tạo bài bản để có một trình độ, kiến thức chính trị, xã hội, pháp luật cần thiết cũng như có kỹ năng sư phạm, phương pháp giáo dục pháp luật hiệu quả nhất. Vì vậy, cần bồi dưỡng, tập huấn cập nhật kiến thức pháp luật mới, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp 86 luật nhằm nâng cao năng lực cho người thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên. Định kỳ tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực, nghiệp vụ cho giáo viên dạy các môn có liên quan đến pháp luật, cho báo cáo viên pháp luật các cấp, tuyên truyền viên pháp luật trên địa bàn và cán bộ Đoàn thanh niên tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở cơ sở. Các Sở, Ban, ngành, đoàn thể, Ủy ban nhân dân quận, phường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, giáo viên dạy các môn có liên quan đến pháp luật và cán bộ Đoàn tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên thuộc thẩm quyền quản lý. Hàng năm Sở Tư pháp (cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật) cần phối hợp với các sở, ban, ngành và các địa phương trong thành phố tổ chức các cuộc thi báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật giỏi về một nội dung pháp luật cụ thể như Luật đất đai, Luật hôn nhân và gia đình, Luật lao động, Luật khiếu nại tố cáo nhằm nâng cao trình độ năng lực cho đội ngũ này. Có thể thấy ý thức chấp hành pháp luật của người dân nói chung và thanh niên nói riêng hiện nay còn thấp, mức độ hiểu biết và tự giác chấp hành pháp luật của cá nhân, tổ chức chưa cao. Ðiều đáng nói là không chỉ người dân bình thường vì trình độ hiểu biết pháp luật kém dẫn đến ý thức tuân thủ pháp luật không cao mà ngay cả những thanh niên có trình độ học vấn cao nhưng ý thức tuân thủ pháp luật cũng không cao. Vấn đề đặt ra là phải làm gì và làm như thế nào để nâng cao ý thức tôn trọng và tuân thủ luật pháp cho thanh niên. Ðiều dễ nhận thấy ở xã hội ta là người dân luôn nhìn vào thái độ ứng xử của đội ngũ cán bộ để làm căn cứ cho thái độ ứng xử của mình trong những hoàn cảnh tương tự. Trong việc tôn trọng và tuân thủ luật pháp cũng vậy. Do đó, bên cạnh việc cần xây dựng một đội ngũ làm công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có chuyên môn sâu, có khả năng tuyên truyền, thuyết phục 87 thì cũng cần phải xây dựng ý thức chấp hành nghiêm minh pháp luật trong đội ngũ cán bộ đó, làm tấm gương cho đoàn viên, thanh niên, các tầng lớp nhân dân noi theo và thực hiện. 3.3.6. Tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất và điều kiện bảo đảm triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên Thủ đô nói riêng và thanh niên ở đô thị nói chung Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị nói riêng là một loại hình hoạt động vì lợi ích lâu dài, kết quả cuối cùng của nó không thể đo đếm trực tiếp, tức thời sau khi tiến hành các hoạt động giáo dục. Vì vậy, để hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị nói riêng đạt hiệu quả thì phải đảm bảo kinh phí cần thiết cho hoạt động này. Trong những năm qua, nguồn kinh phí cho hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên chủ yếu từ ngân sách nhà nước do Hội đồng nhân dân thành phố xem xét quyết định. Mặc dù hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên kinh phí được quan tâm hơn, năm sau cao hơn năm trước, song với yêu cầu của công tác giáo dục pháp luật nói chung hiện nay thì yêu cầu về kinh phí và các trang thiết bị cần có sự đầu tư nhiều hơn. Hiện nay, kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện làm việc dành cho đội ngũ thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhìn chung còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu. Đối với hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở quận và cơ sở sự đầu tư kinh phí cho hoạt động này chưa đáp ứng yêu cầu, chưa có sự quan tâm thỏa đáng đối với đội ngũ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; việc đầu tư cho tủ sách pháp luật còn hạn chế, các đầu sách còn thiếu chưa đáp ứng được nhu cầu tìm đọc của nhân dân. Số lượng tài liệu, sách báo, tờ rơi phục vụ cho công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật vẫn còn ít, hệ thống loa đài ở nhiều cơ sở còn chưa đảm bảo về chất lượng. Vì vậy, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong thời gian qua vẫn còn gặp nhiều khó khăn dẫn đến hiệu quả, chất lượng chưa được như mong muốn. 88 Để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới thì việc đầu tư ngân sách và huy động kinh phí từ nhiều nguồn khác nhau là rất quan trọng. Đồng thời, để đảm bảo hiệu quả của hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác này thì cần cung cấp đủ kinh phí theo Thông tư số 63/2005/TT-BTC ngày 05/8/2005 của Bộ Tài chính hướng dẫn về lập dự toán kinh phí phổ biến, giáo dục pháp luật. Cần phải đảm bảo các phương tiện làm việc tối thiểu cho các cơ quan và cán bộ làm công tác giáo dục pháp luật, quan tâm kiện toàn và luôn bổ sung những đầu sách cần thiết cho tủ sách pháp luật ở cơ sở để có thể khai thác, sử dung một cách có hiệu quả thiết thực, đảm bảo chế độ thù lao, cung cấp các tài liệu, sách báo, đề cương đầy đủ cho đội ngũ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật không tách rời với việc nâng cao trình độ dân trí và cải thiện đời sống cho thanh niên ở đô thị. Song song với các biện pháp phổ biến, giáo dục pháp luật còn cần các biện pháp hỗ trợ hiệu quả như hướng nghiệp, dạy nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên không để tình trạng “nhàn cư vi bất thiện”. Có như thế mới thu hút được thanh niên làm nghề tự do ở đô thị tham gia nghe phổ biến pháp luật. 89 Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở quan điểm của Đảng và Nhà nước về hoàn thiện phổ biến giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị nói chung, thanh niên thành phố Hà Nội nói riêng, luận văn đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị như sau: (1)Xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật; (2) tăng cường trách nhiệm của hệ thống chính trị đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị; (3) chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị; (4) đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị; (5) củng cố, phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị; (6) tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất và điều kiện bảo đảm triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thi./. 90 KẾT LUẬN Trong sự nghiệp đổi mới đất nước xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, vấn đề phổ biến, giáo dục pháp luật có vai trò, vị trí và ý nghĩa quan trọng. Pháp luật là công cụ chủ yếu để nhà nước quản lý xã hội, là phương tiện cho mỗi người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Do đó, việc xây dựng được một hệ thống pháp luật đáp ứng được yêu cầu của đời sống xã hội là việc khó, nhưng đảm bảo cho pháp luật đi vào cuộc sống để phát huy hiệu lực còn khó khăn, gian khổ nhiều hơn. Vì vậy, phổ biến, giáo dục pháp luật là công việc quan trọng hơn cả trong quy trình tổ chức thực hiện pháp luật, là cầu nối đưa pháp luật vào cuộc sống. Mục tiêu của công tác này là làm cho mỗi cá nhân nói riêng, cộng đồng xã hội nói chung không chỉ nắm vững pháp luật mà phải hiểu và làm theo pháp luật. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm làm cho mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ, đúng tinh thần pháp luật và nội dung pháp luật là một trách nhiệm hết sức quan trọng của Đảng và nhà nước ta. Phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị nói chung và thanh niên ở Hà Nội nói riêng là công tác mang tính cần thiết khách quan nhằm hình thành ý thức sống và làm việc theo pháp luật cho thanh niên ở đô thị. Trong phạm vi luận văn, những kết quả nghiên cứu mà đề tài triển khai như sau: Dưới góc độ lý luận, chương 1 của luận văn đã giải quyết những nội dung sau: đưa ra khái niệm, đặc điểm thanh niên, thanh niên ở đô thị từ đó xác định rõ vị trí, vai trò của thanh niên ở đô thị trong quản lý nhà nước. Luận văn đã làm rõ khái niệm, đặc điểm, vai trò tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị. Luận văn phân tích các yếu tố cấu thành của tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở những góc độ sau: chủ thể, đối tượng, nội dung, phương pháp, hình thức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đối với thanh niên ở đô thị. 91 Trên cơ sở khái quát tình hình kinh tế - xã hội Hà Nội và xác định đặc thù của thanh niên Thủ đô, chương 2 luận văn đã đánh giá thực trạng phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên Hà Nội; Trên cơ sở đó chỉ ra những ưu điểm cũng như những hạn chế về tổ chức và đội ngũ nhân sự làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, về nội dung, hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên Hà Nội và nguyên nhân của hạn chế. Chương 3 luận văn đã xác định các quan điểm tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên thủ đô. Trên cơ sở đó, luận văn đã đưa ra các giải pháp để tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên Thủ đô nói riêng và thanh niên ở đô thị nói chung. Với những kết quả nghiên cứu trên sẽ đóng góp một phần vào khoa học lý luận cũng như hoạt động thực tiễn phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên Thủ đô nói riêng và thanh niên Việt Nam ở đô thị nói chung. 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban chấp hành Trung ương (2005), Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Hà Nội. 2. Bộ Tư pháp (2002), Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật, Hà Nội. 3. Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai (1995), Bàn về giáo dục pháp luật, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 4. Trần Ngọc Đường (1998), Giáo dục ý thức pháp luật với việc tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, Luận án Phó tiến sĩ luật, Matcơva. 5. Đại từ điển Tiếng Việt (998), Nxb Văn hoá thể thao. 6. Từ điển Từ và ngữ Hán – Việt 7. Sổ tay Hướng dẫn nghiệp vụ Phổ biến pháp luật 8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2003), Văn kiện Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 11. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Văn kiện Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương khoá X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 12. Hoàng Văn Hảo (1986), Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân - Đại hội VIII những tìm tòi và đổi mới, Trung tâm Thông tin tư liệu, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. 13. Phạm Văn Hiển (2002), Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở thành phố Cần Thơ, thực trạng và giải pháp, Luận văn Đại học chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. 93 14. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Khoa Nhà nước - Pháp luật (1999), Đổi mới giáo dục pháp luật trong hệ thống các trường chính trị của nước ta hiện nay, Đề tài khoa hoc cấp bộ, 1997 - 1999, Hà Nội. 15. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (2006), Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và pháp luật, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 16. Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ, Đặc san tuyên truyền pháp luật số 8/2012 17. Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Báo cáo về kết quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2010, thành phố Hà Nội. 18. Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Báo cáo về kết quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2011, thành phố Hà Nội. 19. Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Báo cáo về kết quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012, thành phố Hà Nội. 20. Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Báo cáo về kết quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2013, thành phố Hà Nội. 21. Hoàng Thị Kim Quế (2003), "Bàn về ý thức pháp luật", Tạp chí Luật học, (1), tr.43-44. 22. Lâm Thành Sơn (2003), Tăng cường giáo dục pháp luật ở thành phố Bạc Liêu trong giai đoạn hiện nay, Luận văn Đại học chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. 23. Nguyễn Quốc Sửu ( 2011), Giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức hành chính trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa việt nam “ Nhà xuất bản chính trị quốc gia 2011 24. Nguyễn Duy Lãm – Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp, Sự cần thiết và những quan điểm chỉ đạo xây dựng luật phổ biến, giáo dục pháp luật (28/6/2015). 25. Văn Tâm, Nguyễn Đạm (1994), Từ điển tiếng Việt, Nxb Khoa học xã hội Hà Nội. 94 26. PGS.TS. Phạm Hồng Tung, Văn hóa và lối sống của thanh niên Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, 03:20' PM - Thứ năm, 27/08/2009 www.chung ta.com. 27. Hoàng Trung Thành (2004), Giáo dục pháp luật cho nông dân Thái Bình trong giai đoạn hiện nay, Luận văn Thạc sỹ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 28. Thủ tướng Chính phủ (2004), Quyết định số 212/2004/QĐ-TTg phê duyệt chương trình hành động quốc gia phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ và nhân dân ở xã, phường, thị trấn từ năm 2005 đến năm 2010, Hà Nội. 29. Thủ tướng Chính phủ (2006), Quyết định số 28/2006/QĐ-TTg phê duyệt các Đề án chi tiết thuộc chương trình hành động quốc gia phổ biến,giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ và nhân dân ở xã, phường, thị trấn từ năm 2005 đến năm 2010, Hà Nội. 30. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (2015), Báo cáo Tổng kết 5 năm thực hiện Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ từ năm 2010 đến 2015 trên địa bàn thành phố Hà Nội. 31. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (2012), Báo cáo kết quả 04 năm (2009-2012) thực hiện Đề án 2 “Củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển đất nước” trên địa bàn thành phố Hà Nội. 32. Đào Trí Úc (1995), Xây dựng ý thức và lối sống theo pháp luật, chương trình khoa học cấp nhà nước KX07, đề tài KX-07-17, Hà Nội. 33. Viện Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp (1995), Một số vấn dề lý luận và thực tiễn về giáo dục pháp luật trong công tác đổi mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội. 34. Viện Ngôn ngữ học (1997), Từ điển Tiếng Việt, Trung tâm Từ điển Tiếng Việt, Đà Nẵng. 35. Viện Ngôn ngữ học (2000), Từ điển Tiếng Việt, Trung tâm Từ điển Tiếng Việt, Đà Nẵng. 95 36. Vụ phổ biến pháp luật - Bộ Tư pháp (1997), Một số vấn đề về phổ biến, giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay, Nxb Thanh Niên, Hà Nội. 37. Nguyễn Tất Viễn (2006), Hướng dẫn nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật, Nxb Tư pháp, Hà Nội. 38. PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn - Vụ trưởng Vụ phổ biến, giáo dục pháp luật Theo Tạp chí Dân chủ pháp luật - Số chuyên đề 60 năm ngành Tư pháp: “Một số biện pháp tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong tình hình mới” 39. Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1998), Đại Từ điển Tiếng Việt, Nxb Văn hóa - thông tin, Hà Nội. 40. Văn kiện Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội, lần thứ XIV 41. Văn kiện Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội, lần thứ XV