Xây dựng, thực hiện cơ chế trả lương và mọi khoản thu nhập khác của cán bộ,
công chức qua tài khoản mở tại ngân hàng, kho bạc, trước hết là ở những nơi có điều kiện,
nhất là ở khu vực đô thị. Trước mắt khuyến khích, tiến tới bắt buộc mọi cán bộ, công chức
phải chuyển các khoản tiền tích lũy được vào tài khoản. Quy định hạn mức tối thiểu bắt
buộc phải thanh toán qua tài khoản khi cán bộ, công chức mua bán hàng hóa và dịch vụ,
trước mắt áp dụng ngay với các giao dịch có giá trị lớn như mua bán nhà đất, ô tô
107 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 4809 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Phòng, chống tham nhũng trong các cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh ở Sơn La, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
u của người thân.
Bảy là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư pháp, kiểm tra, thanh tra, kiểm
toán.
Trước hết tỉnh cần tập trung kiểm tra, kiểm toán, thanh tra một số lĩnh vực trọng
điểm:
+ Việc đầu tư các dự án và xây dựng các công trình trọng điểm của tỉnh;
+ Việc quản lý, sử dụng nhà và đất thuộc sở hữu nhà nước;
+ Việc giải quyết thủ tục hành chính của các sở - ngành, nhất là hải quan, quản lý
thị trường, thuế;
+ Việc thu, chi ngân sách, quản lý và sử dụng các nguồn vốn ngân sách, tài chính
doanh nghiệp, vốn vay, các quỹ từ thiện;
+ Việc thực hiện quy chế tự kiểm tra tài chính - kế toán của các cơ quan có sử
dụng ngân sách;
- Chỉ đạo xử lý nghiêm các vụ việc tham nhũng, lãng phí phát hiện ở tỉnh;
- Tăng cường công tác thanh tra công vụ, xử lý nghiêm cán bộ, công chức có hành
vi nhũng nhiễu, tiêu cực;
- Tập trung kiểm tra và đôn đốc việc thực hiện các kết luận thanh tra. Chú trọng
việc truy thu tài sản bị chiếm đoạt, kê biên tài sản phải đền bù. Chấn chỉnh hoạt động thi
hành án dân sự và phát mãi tài sản sung công, bảo đảm thu đúng giá trị tài sản đã tịch thu.
Chỉ đạo xử lý dứt điểm các vụ việc có nhiều dư luận bức xúc. Nghiên cứu phối hợp tổ
chức và hoạt động kiểm tra, giám sát của Ủy ban Kiểm tra đảng với cơ quan thanh tra các
cấp, đề cao trách nhiệm của các đơn vị, địa phương trong việc tự kiểm tra để từng bước
nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát phòng, chống tham
nhũng, lãng phí.
Tám là, phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử trong phòng, chống tham
nhũng
Hội đồng nhân dân phát huy vai trò giám sát hoạt động của các cơ quan quản lý
nhà nước; phản ánh, kiến nghị những ý kiến góp ý, những bức xúc của nhân dân, thực
hiện cơ chế nghe chính quyền báo cáo, thảo luận và chất vấn về công tác phòng, chống
tham nhũng trong các kỳ họp định kỳ hàng năm.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp xây
dựng quy chế phối hợp giám sát hoạt động phòng, chống tham nhũng; chủ động giám sát
việc sử dụng các nguồn kinh phí từ ngân sách, các quỹ từ thiện, nhân đạo...
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG
TRONG CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH Ở SƠN LA
3.2.1. Giải pháp phòng ngừa tham nhũng
3.2.1.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý ở các cơ quan hành chính cấp tỉnh theo
hướng tinh gọn, hiệu quả, tăng trách nhiệm giải trình
Sau khi đã chấn chỉnh một bước cơ cấu các cơ quan hành chính cấp tỉnh giai đoạn
2006-2010 theo tinh thần Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, cần hoàn thiện cơ cấu quản lý
nội bộ các cơ quan hành chính cấp tỉnh theo hướng quản lý tổng hợp, giảm dần các đầu
mối quản lý theo hướng mở rộng áp dụng cơ chế "một cửa" và một cửa liên thông. Tiêu
chuẩn hóa các chức danh trong cơ quan, mẫu hóa các văn bản hành chính, giấy tờ, quy
chuẩn hóa các quy trình để dễ áp dụng các tiêu chuẩn quản lý hiện đại. Những việc cải
cách này phải đáp ứng tiêu chuẩn hạn chế sự sách nhiễu, phiền hà, tham nhũng của các
công chức hành chính trong khi giải quyết các công việc của công dân.
Mặt khác, cần rà soát biên chế để bố trí cán bộ có tâm, có đức vào các vị trí công
việc thích hợp. Nghiêm khắc kỷ luật những cá nhân lợi dụng việc sắp xếp lại nhằm bố trí
"người của mình" vào các cương vị quan trọng hoặc thuyên chuyển cán bộ không cùng
cách với mình. Đề cao đấu tranh nội bộ, nhất là đấu tranh trong chi bộ để phát hiện và kỷ
luật cán bộ chạy chức hoặc nhận hối lộ để bố trí công việc cho người khác.
Để giảm nhẹ và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành chính cấp tỉnh
nên nghiên cứu và phân cấp một số công việc quản lý của cấp tỉnh cho cấp huyện và cộng
đồng dân cư, nhất là phân cấp trong các lĩnh vực về quản lý rừng, các công trình văn hóa,
vui chơi công cộng, hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo và một số lĩnh vực khác. Nên chia sẻ với
các tổ chức cộng đồng dân cư trách nhiệm quản lý, giám sát xây dựng và bảo quản các
công trình công cộng. Trong phân cấp nên chú ý khía cạnh giảm sự ban phát của cấp tỉnh
cho cấp dưới nhằm giảm cơ hội tham nhũng cũng như tăng vai trò tự quyết của dân cư
trong sử dụng và giám sát sử dụng hỗ trợ của Nhà nước.
3.2.1.2. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, công khai,
minh bạch
Sự khó tiếp cận các dịch vụ công là một trong những nguyên nhân gây ra tham
nhũng. Chính vì thế, biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất nạn tham nhũng là cải cách hoạt
động của các cơ quan hành chính cấp tỉnh sao cho dân cư và các tổ chức có thể tiếp cận
các dịch vụ công một cách dễ dàng, minh bạch và công khai.
Để đẩy mạnh cải cách hành chính trong các cơ quan hành chính cấp tỉnh, cần thực
hiện các giải pháp sau:
- Quy định rõ ràng về quyền, nghĩa vụ và lịch làm việc của từng cấp quản lý trong
cơ quan hành chính nhà nước và công khai tại các điểm giao dịch để người đến giao dịch
biết rõ mình có thể và cần gặp gỡ ai để giải quyết công việc của mình. Các công chức cần
thực hiện nghiêm chỉnh kỷ luật lao động, nhất là lịch thời gian tiếp xúc với người ngoài cơ
quan để hạn chế bớt tình trạng một số người làm "môi giới" bất hợp pháp thu xếp các gặp
gỡ nhằm kiếm tiền.
- Quy định rõ các thủ tục, quy trình liên quan tới việc ra các quyết định trong các
lĩnh vực và về các vấn đề liên quan đến dân chúng, nhất là trong lĩnh vực đất đai, nhà cửa,
đến bù, đầu tư, xây dựng… Công khai các yêu cầu về hồ sơ, thủ tục, quy trình tại các điểm
tiếp xúc và làm việc với dân để người đến giao dịch có thể hiểu và nắm vững các công việc
của công chức, cũng như để họ chuẩn bị tốt hồ sơ, giấy tờ theo yêu cầu của cơ quan nhà
nước. Ngoài ra, nên quy định rõ thời gian hoàn thành các thủ tục hành chính để người dân
biết và yên tâm chờ đợi.
- Nên áp dụng tiêu chuẩn ISO vào quản lý công việc của công chức để tạo môi
trường và sức ép buộc công chức phải hoàn thành đúng thời gian công việc của mình,
tránh hiện tượng kéo dài thời gian hoàn thành thủ tục để gây khó dễ cho dân cư nhằm tạo
cơ hội vòi tiền.
- Ở những địa bàn và khâu công việc đủ điều kiện nên áp dụng cơ chế một cửa
trong việc cung cấp dịch vụ hành chính cho dân cư để tiện cho việc kiểm soát của dân cư
đối với công chức thụ lý vụ việc và cũng để tăng trách nhiệm cá nhân của công chức đến
chất lượng và thời gian hoàn thành các thủ tục hành chính.
- Ủy ban nhân dân tỉnh cần ưu tiên kinh phí để xuất bản các quyển sách mỏng
hướng dẫn công chúng giải quyết các vấn đề liên quan đến dịch vụ công và đưa ra hướng
dẫn về trình tự, thủ tục, thời hạn giải quyết công việc, cơ quan chịu trách nhiệm giải quyết,
quyền khiếu nại đối với quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính trái pháp luật. Nên
xây dựng trang Web cung cấp các thông tin về quản lý hành chính, về quy trình thủ tục
hành chính, về các địa điểm, thời gian, cơ quan chịu trách nhiệm thực thi các thủ tục hành
chính để người dân có thể truy cập thuận tiện. Tạo lập các điều kiện cần thiết về kỹ thuật,
tổ chức và quy chế nhằm thực hiện có hiệu quả Luật về tiếp cận thông tin, trên cơ sở có tính
đến việc bảo vệ các dữ liệu cá nhân ở địa bàn tỉnh.
- Chuyển giao việc thực hiện một số chức năng công như công chứng, lập hồ sơ,
photocopy, dịch thuật hồ sơ, tư vấn thủ tục hành chính… sang khu vực tư và tăng cường
hơn nữa vai trò của khu vực tư trong cung ứng các dịch vụ công phức tạp và mang tính cá
biệt dành cho một bộ phận dân cư có điều kiện chi trả.
3.2.1.3. Xây dựng đội ngũ công chức cấp tỉnh chuyên nghiệp, công tâm
Lâu nay công chức vẫn quen nghĩ rằng làm việc trong cơ quan nhà nước là "làm
quan", được hưởng bổng lộc và không cần phải đào tạo. Thực tế, trong nhiều năm nước ta
cũng chưa có trường đào tạo nghiệp vụ hành chính chuyên sâu cho công chức, đào tạo chủ
yếu mang tính chất bồi dưỡng, chuẩn hóa. Chính vì vậy công chức cả nước nói chung,
công chức cấp tỉnh ở Sơn La nói riêng thiếu tính chuyên nghiệp. Do thiếu tính chuyên
nghiệp nên công chức giải quyết công việc chậm, không nhất quán, không được chuẩn hóa
gây bức xúc cho công dân.
Chính vì vậy, tăng cường đào tạo nghiệp vụ và tuyển chọn công chức đáp ứng yêu
cầu thành thạo, chuyên tâm, tận tụy trong công vụ là giải pháp mang tính cấp bách. Tuy
nhiên đào tạo phải chọn lựa, tốt nhất là đào tạo theo nhu cầu và theo chức danh chuyên
biệt, tránh cách đào tạo hình thức. Cán bộ được đào tạo phải đảm nhận công việc có kỹ
năng phù hợp với khóa đào tạo trong thời gian đủ dài mới hiệu quả. Không nên đào tạo
không theo nhu cầu, không cho một địa chỉ nào vì cách làm như vậy vừa tốn kém thời
gian, tiền của, vừa làm mất giá trị của đào tạo.
Đi đôi với tạo dựng tính chuyên nghiệp cho công chức, cần hình thành hệ thống
chuẩn mực về đạo đức cho cán bộ, công chức ở Sơn La bởi vì đạo đức xuống cấp của công
chức là nguyên nhân lớn thứ hai gây ra nạn tham nhũng. Vì thế nâng cao đạo đức công chức là
giải pháp phòng ngừa tham nhũng hữu hiệu. Trước mắt cần khẩn trương triển khai thi hành
Quy tắc ứng xử của công chức làm việc trong bộ máy chính quyền cấp tỉnh ở Sơn La trên
các mặt sau:
- Quy định cứng những điều công chức không được làm nhằm đảm bảo đạo đức
công chức và uy tín của cơ quan nhà nước, nhất là quy định về nhận quà biếu,
- Quy định về các mối quan hệ của công chức và họ hàng họ với các tổ chức, cá
nhân là đối tượng quản lý.
- Quy định về bảo mật thông tin nhà nước, về việc làm của công chức có chức vụ
hay nắm được thông tin liên quan đến công việc làm sau khi ra khỏi cơ quan nhà nước…
Để chống thoái hóa đạo đức trong công chức, cần củng cố và thực hiện nghiêm túc
cơ chế kiểm soát nội bộ liên quan đến việc thực hiện đạo đức công chức, nhất là các hành
vi sử dụng dịch vụ của đối tượng quản lý mà không trả tiền, nhận cổ phiếu của công ty
thuộc phạm vi quản lý của cơ quan, thiết lập các đường dây, các mối quan hệ thân thiết để
phục vụ riêng cho một nhóm đối tượng quản lý nào đó, hành vi nhận quà biếu của công
chức từ các cá nhân, cơ quan thuộc diện quản lý vào các dịp lễ, tết, cưới xin, ma chay…
Thường xuyên tổ chức quán triệt và bồi dưỡng đạo đức cho công chức cả dưới hình thức
học tập lẫn dưới hình thức biểu dương người tốt, việc tốt trong ngành hành chính nhà
nước. Đặc biệt, cần đẩy mạnh phong trào học tập đạo đức liêm khiết, tận tụy với dân, với
nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong toàn bộ công chức cấp tỉnh.
Đi đôi với hai nhóm giải pháp trên, cần cải thiện các thủ tục quản lý hồ sơ và
tuyển dụng công chức theo hướng đưa vào sổ đen các công chức đã có hành vi tham nhũng
đến mức phải chịu hình thức kỷ luật thấp nhất là khiển trách. Kiên quyết không tuyển dụng
vào hàng ngũ công chức những người đã bị liệt vào sổ đen dù họ vi phạm ở đâu. Tăng
cường trao đổi thông tin giữa các bộ phận quản lý cán bộ trong cơ quan hành chính nhà
nước và cơ quan khác để tránh tuyển dụng lại những người có đạo đức không tốt. Tổ chức
tốt các sinh hoạt tập thể tìm hiểu về tham nhũng và phòng chống tham nhũng trong các cơ
quan hành chính nhà nước để nâng cao ý thức giác ngộ của công chức đối với hành vi này.
3.2.1.4. Minh bạch hóa và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công trong các
cơ quan hành chính cấp tỉnh ở Sơn La
Trước hết, tăng cường quản lý tài chính và ngân sách giao cho tỉnh. Cần cụ thể hơn
các quy định về quản lý tài chính theo hướng minh bạch hóa và gắn trách nhiệm quản lý tài
chính công vào các công chức đứng đầu cơ quan, trong đó công chức đứng đầu phải chịu
trách nhiệm về hành vi tham nhũng của công chức dưới quyền. Cần tăng cường các hình
thức xử lý trách nhiệm như phạt tiền nặng hơn đối với những trường hợp quản lý và sử dụng
tài chính vượt quá định mức, gây thiệt hại cho Nhà nước. Tương tự như vậy, việc chậm triển
khai thực hiện những đổi mới trong các quy định pháp luật về quản lý tài chính công cũng
phải được quy về trách nhiệm của công chức đứng đầu.
Thứ hai, tăng cường sự lãnh đạo của Tỉnh ủy đối với các cơ quan quản lý tài chính
công trên địa bàn tỉnh như các cơ quan thuế và thúc đẩy các cơ quan này đơn giản hóa quy
trình thu thuế. Khuyến khích cán bộ, đảng viên, công chức tố cáo hiện tượng trốn thuế, gian
lận thuế nhà nước, sai phạm của cán bộ thuế.
Tăng cường hiệu quả của công tác phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước
gồm: Sở Tài chính, Kiểm toán nhà nước khu vực, Cục Thuế, Cục Hải quan, chi nhánh bảo
hiểm xã hội, Sở Nội vụ và các cơ quan tư pháp cấp tỉnh đồng lòng giám sát việc sử dụng
tiền của Nhà nước vào các công trình, chương trình triển khai trên địa bàn tỉnh. Tốt nhất là
nên thiết lập một hệ thống thông tin chung dành cho các cơ quan kiểm soát việc sử dụng
tài chính nhà nước trên địa bàn tỉnh. Đi đôi với sự quản lý chung, cần tăng cường hoạt
động giám sát của các bộ phận kiểm soát tài chính nội bộ trong các cơ quan hành chính
nhà nước cấp tỉnh ở Sơn La.
Thứ ba, quy định nghĩa vụ công khai tài chính trong hoạt động của các cơ quan
hành chính cấp tỉnh, nhất là trong kinh phí mua sắm tài sản công, trong đầu tư xây dựng
trụ sở, trong sử dụng kinh phí của các dự án, chương trình mục tiêu. Đối với việc chi tiêu
tài chính công có liên quan đến thụ hưởng của dân cư, cần công khai sử dụng kinh phí dự
án, chương trình đến tận từng người dân.
3.2.1.5. Tạo cơ chế và điều kiện để dân cư giám sát công chức nhà nước
Để huy động sự tham gia của người dân trong việc giám sát hoạt động của các cơ
quan, công chức nhà nước cần tập trung giải quyết một số vấn đề sau:
- Đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với cơ
quan hành chính nhà nước. Quy định rõ các loại thông tin mà cơ quan, tổ chức, cá nhân có
quyền yêu cầu cơ quan nhà nước cung cấp thông tin. Tạo điều kiện cho công dân thực hiện
quyền khiếu nại khi không được cơ quan hành chính nhà nước cung cấp thông tin được
phép yêu cầu. Đồng thời, cũng cần quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu cung cấp
thông tin và cơ quan, tổ chức, cá nhân được yêu cầu cung cấp thông tin nếu có hành vi vi
phạm quy định theo luật thì phải bị xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo
quy định của pháp luật;
- Quy định về thực hiện yêu cầu cung cấp thông tin: Trong thời hạn 10 ngày theo
quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được yêu
cầu cung cấp thông tin cần tiến hành đối chiếu nội dung thông tin được yêu cầu; trả lời
bằng văn bản và hướng dẫn cách tiếp cận thông tin nếu thông tin đã được công khai;
cung cấp thông tin theo yêu cầu. Việc quy định chi tiết các nội dung trên nhằm nâng cao
trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân được yêu cầu cung cấp thông tin, đồng thời
đảm bảo thực hiện đúng thời hạn giải quyết công việc theo quy định của Luật Phòng,
chống tham nhũng.
- Cần hướng dẫn về hình thức yêu cầu cung cấp thông tin của cơ quan, tổ chức, cá
nhân. Các hình thức yêu cầu, ngoài việc phải tuân theo quy định của pháp luật, còn phải
đảm bảo thuận tiện cho các chủ thể thực hiện quyền yêu cầu cung cấp thông tin. Có thể áp
dụng các hình thức: gửi trực tiếp cho cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được yêu cầu; qua
đường bưu điện hoặc giao dịch điện tử theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.
- Xây dựng cơ chế để nhân dân dễ dàng giám sát và phát hiện tham nhũng, phát
huy tinh thần trách nhiệm của công dân. Khuyến khích dân chúng thực hiện quyền "dân
biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" bằng những cách dân chúng có thể làm chủ được.
Khuyến khích các cơ quan ngôn luận tạo môi trường gây sức ép chống tham nhũng
trong dư luận và ý thức của dân cư.
Các tổ chức xã hội, chính trị cần phát huy vai trò tạo cơ sở và tổ chức cho công
dân chống tham nhũng. Cơ quan có khả năng nhất là Mặt trận Tổ quốc. Cần nâng cao
khả năng phản biện của cơ quan Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh. Cơ quan Mặt trận Tổ quốc
cấp tỉnh phải là nơi để dân tin tưởng cung cấp thông tin về hành vi tham nhũng của
công chức. Hơn nữa, bản thân cơ quan này cũng phải là hạt nhân tích cực trong phong
trào chống tham nhũng với tư cách vừa là người trong cuộc, vừa thể hiện tiếng nói của
nhân dân.
Các hội ngành nghề cũng cần tích cực chống tham nhũng bằng cách khuyến khích
thành viên không hối lộ, đưa thông tin về hành vi công chức tham nhũng đến các cơ quan
có trách nhiệm xử lý, khai trừ các hội viên nếu tham gia hối lộ để vụ lợi riêng tư…
Tăng cường vai trò người đại diện nhân dân của hội đồng nhân dân cấp tỉnh trong
việc giám sát hoạt động của chính quyền, đòi các công chức có dấu hiệu tham nhũng bị
điều tra phải điều trần trước Hội đồng nhân dân, đấu tranh để bãi miễn những công chức
tham nhũng, không đủ tư cách làm việc trong bộ máy quản lý của chính quyền tỉnh…
Để khuyến khích tinh thần dũng cảm chống tham nhũng trong nhân dân, chính
quyền cấp tỉnh cần chủ động khen thưởng và đề nghị Chính phủ khen thưởng những người
có công chống tham nhũng. Hình thức khen thưởng cần khéo léo để các cá nhân và tổ chức
được khen thưởng không bị lực lượng ủng hộ tham nhũng trả thù.
Ngoài ra, cần tạo kênh thông tin phản hồi về các chính sách đã, đang và sắp được
thi hành trên địa bàn tỉnh cũng như thông tin đánh giá về các chính sách đó để nhân dân có
đối chứng mà giám sát.
3.2.2. Một số giải pháp chống tham nhũng
3.2.2.1. Giải pháp phát hiện tham nhũng
* Nâng cao vai trò của cơ quan chống tham nhũng cấp tỉnh.
Cơ quan chống tham nhũng cấp tỉnh là lực lượng thực hành Luật Chống tham nhũng.
Tuy nhiên, chống tham nhũng không bao giờ mang lại kết quả, nếu các biện pháp triển
khai thực hiện Luật Chống tham nhũng thiếu đồng bộ. Điều cốt lõi là quyết tâm thực hiện
Luật Chống tham nhũng phải bắt đầu từ các cấp lãnh đạo cao nhất, thể hiện qua sự ủng hộ
hành động của cơ quan chống tham nhũng
Củng cố cơ quan chỉ đạo chống tham nhũng cấp tỉnh ở Sơn La để cơ quan này là
tâm điểm trong triển khai thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng và là địa điểm tin cậy
nhận, xử lý thông tin, bảo vệ người cung cấp thông tin về hành vi tham nhũng. Cần trao
quyền đủ lớn cho cơ quan chỉ đạo chống tham nhũng cấp tỉnh để, khi phát hiện ai có dấu
hiệu tham nhũng, thì trưởng ban chỉ đạo có quyền kiến nghị cấp có thẩm quyền tạm đình
chỉ, nhằm tạo điều kiện cho cơ quan chống tham nhũng thực thi nhiệm vụ. Hơn nữa, cần
hỗ trợ ban chỉ đạo chống tham nhũng bằng cách nâng cao trách nhiệm của các cơ quan liên
quan trong xử lý cá nhân tham nhũng.
* Phát huy vai trò của công luận, nhất là của báo chí trong phát hiện tham nhũng
Cơ quan chống tham nhũng cấp tỉnh cần coi trọng việc thu thập thông tin để phát hiện
sớm tham nhũng. Muốn vậy, cần tạo lập cơ chế, quy định thật rõ ràng và minh bạch, tôn trọng
quyền tự do hành động của mọi chủ thể (cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức) trong việc cung cấp
thông tin phục vụ việc chống tham nhũng, nhất là tôn trọng quyền tự do báo chí của các cơ
quan báo chí và phóng viên.
Cần hợp tác và ủng hộ cơ quan báo chí công khai và thẳng thắn chỉ trích sai phạm
của công chức, qua đó gạn lọc, tìm các dấu hiệu, bằng chứng tham nhũng để chống lại hiệu
quả. Cần bảo vệ phóng viên đã và đang khơi dậy một không khí phê bình công khai, thẳng
thắn và dân chủ theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần X của Đảng; đồng thời tích cực hỗ
trợ cho các cơ quan chức năng xử lý nghiêm minh, giữ vững kỷ cương, phép nước.
Để báo chí tích cực tham gia chống tham nhũng cần thực hiện các giải pháp sau:
- Cho phép đăng tải kịp thời, thường xuyên và có hệ thống các chủ trương, đường
lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng
giúp các cấp, các ngành và quần chúng nhân dân nắm vững chủ trương, đường lối, quan
điểm của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước để triển khai, thực hiện có kết quả
trong thực tế.
- Khuyến khích báo chí đăng tải các bài nghiên cứu về lý luận và thực tiễn đấu
tranh chống tiêu cực, tham nhũng của địa phương, nước khác nhằm cung cấp tư liệu cho
cán bộ và nhân dân vận dụng trong đấu tranh chống tham nhũng ở Sơn La.
- Khuyến khích báo chí tạo áp lực khuyến khích công dân cung cấp thông tin
chống tham nhũng cho phóng viên sử dụng viết báo. Ủng hộ báo chí đấu tranh "trực diện"
với tham nhũng, "phanh phui", đưa ra công luận những sự việc chứa đựng hành vi tham
nhũng. Hướng dẫn báo chí phản ánh, phát hiện các dấu hiệu ban đầu để các cơ quan chức
năng tiến hành kiểm tra, thanh tra, điều tra và xử lý vụ việc tham nhũng.
3.2.2.2. Tăng cường kiểm tra, giám sát và thanh tra nhằm phát hiện tham
nhũng trong cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh ở Sơn La
* Tăng cường kiểm tra hành chính
Về lý thuyết, để chống tham nhũng có hiệu quả, trước hết các cơ quan hành chính
nhà nước phải thường xuyên tiến hành kiểm tra hành chính ngay trong chính cơ quan của
mình. Tuy nhiên, trên thực tế, công tác kiểm tra hành chính ở các cơ quan hành chính tỉnh
Sơn La thời gian qua có hiệu quả rất thấp nên tác dụng chống tham nhũng chưa cao. Để
tăng cường tác động chống tham nhũng của kiểm tra hành chính, thời gian tới tỉnh Sơn La
cần thực hiện các giải pháp sau:
- Lựa chọn người có kỹ năng, bản lĩnh và điều kiện thực hiện chức năng kiểm tra
trong các cơ quan hành chính nhà nước. Lâu nay cán bộ kiểm tra thường bị coi nhẹ do tính
chất va chạm, phức tạp và tiền lương thấp của nó. Người làm chức năng kiểm tra trong các
cơ quan hành chính thường nể nang, ngại va chạm hoặc hèn nhát, sợ bị trả thù nên tiến
hành kiểm tra một cách chiếu lệ, không trung thực, không sâu sát. Cần thay đổi tình trạng
này bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của kiểm tra, tìm cơ chế để cán bộ kiểm tra có
thu nhập ngang với mức trung bình cao của cơ quan và thiết kế cơ chế bảo vệ họ. Đi đôi
với các chính sách đó cũng quy định trách nhiệm và nghĩa vụ của người làm nhiệm vụ
kiểm tra, nghiêm khắc xử lý cán bộ vi phạm nguyên tắc trung thực, khách quan, kịp thời
trong kiểm tra.
- Trao quyền đủ lớn cho cán bộ kiểm tra để họ có thể đình chỉ văn bản của bên bị
kiểm tra cho đến khi cơ quan có thẩm quyền kết luận về tính hợp pháp của văn bản đó; áp
dụng những biện pháp cưỡng chế nhất định theo quy định của pháp luật; yêu cầu lãnh đạo
cơ quan bị kiểm tra cung cấp thông tin, văn bản và giải trình; tập hợp các nhà chuyên môn
tham gia vào hoạt động kiểm tra.
- Tích cực và khẩn trương xử lý các kiến nghị của người kiểm tra để kích thích
tinh thần tự giác tuân thủ của công chức, đồng thời tăng uy quyền thực tế cho hoạt động
kiểm tra.
- Xây dựng quy trình kiểm tra nhằm chống các hành vi tham nhũng trong cơ quan
hành chính nhà nước. Trước hết, quy định các bước thực hiện kiểm tra khi có dấu hiệu và
thông tin nội bộ về các hành vi mang tính vụ lợi cá nhân. Thứ hai, quy định quy trình kiểm
tra khi thấy việc chi tiêu và sử dụng tài sản công có dấu hiệu lãng phí và bất hợp lý. Thứ
ba, quy trình kiểm tra khi có dư luận của quần chúng nhân dân phản ánh cán bộ công chức
chi tiêu, mua sắm một cách không bình thường so với mức thu nhập thực tế của họ. Thứ
tư, quy trình kiểm tra khi thấy cán bộ, công chức sử dụng tài sản không rõ nguồn gốc.
Vì phần lớn những người thực hiện hành vi tham nhũng là những người có trình
độ cao, có hiểu biết về pháp luật và có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, vì vậy các hành vi
tham nhũng của họ được ngụy trang và che đậy rất khéo léo tinh vi. Vì vậy cần nghiên cứu
để tìm ra các biện pháp kiểm tra phát hiện hành vi tham nhũng của công chức nhà nước
trong các tình huống điển hình để hướng dẫn cho người làm chức năng kiểm tra.
Ngoài ra, số đông cán bộ công chức là đảng viên nên việc kiểm tra để phát hiện
các hành vi tham nhũng không thể thiếu cơ quan kiểm tra đảng vào cuộc. Đối với những
thông tin phản ánh các hành vi tham nhũng qua con đường tố cáo (kể cả nặc danh) thì Ủy ban
Kiểm tra đảng cần kết hợp với chủ thể quản lý hành chính để tiến hành kiểm tra và tìm ra sự
thật để có biện pháp xử lý kịp thời nhằm chặn đứng hành vi tham nhũng của công chức và
chuyển qua giai đoạn thanh tra và điều tra để xử lý hành chính hoặc truy tố trước pháp
luật.
* Nâng cao chất lượng giám sát hành chính
Để giám sát nhằm chống các hành vi tham nhũng trong cơ quan hành chính nhà
nước, trước hết phải thực hiện giám sát hành chính ngay trong cơ quan của mình. Phải chỉ
đạo hoạt động giám sát thực hiện đúng nhiệm vụ theo dõi, kiểm tra và xem xét hành vi của
công chức nhà nước được giao thẩm quyền đối với đối tượng (tổ chức, cá nhân) để kiểm
soát hoạt động của họ, buộc họ chịu sự giám sát của cơ quan để đi đúng quỹ đạo.
Vì vậy, hoạt động giám sát chính là hoạt động tất yếu khách quan nhằm hạn chế các
hiện tượng vi phạm pháp luật của đối tượng và những căn bệnh cửa quyền đặc lợi vốn
thường xuất hiện trong cơ quan hành chính nhà nước.
Để nâng cao chất lượng giám sát nhằm phòng, chống tham nhũng cần củng cố sức
mạnh của cơ quan chỉ đạo chống tham nhũng và các cơ quan giám sát trong bộ máy nhà
nước cấp tỉnh. Cơ quan phòng, chống tham nhũng có nhiệm vụ chỉ đạo, phối hợp, kiểm tra,
đôn đốc hoạt động phòng, chống tham nhũng trên phạm vi địa phương.
Đồng thời nâng cao vai trò giám sát nhằm phòng, chống tham nhũng của các tổ
chức chính trị, xã hội và dân cư, trong đó các Ban chỉ đạo thuộc các cơ quan, đơn vị, tổ
chức khác nhau làm nhiệm vụ hạt nhân phối hợp. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nâng cao
trách nhiệm giám sát công tác phòng, chống tham nhũng tại địa phương. Đoàn đại biểu
Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh giám sát việc thực hiện các quy định của
pháp luật về phòng, chống tham nhũng theo lĩnh vực mình phụ trách.
* Tăng cường công tác thanh tra hành chính
Ở nước ta, Thanh tra Chính phủ, Thanh tra ngành và Thanh tra các địa phương
không có chức năng truy tố các hành vi về tham nhũng. Công tác thanh tra dừng lại ở khâu
phát hiện ra hành vi tham nhũng của đối tượng thanh tra và chuyển vụ việc qua cơ quan
điều tra của cơ quan Công an để truy tố trước pháp luật. Mặc dù có quyền lực hạn chế như
vậy, nhưng nếu làm tốt nhiệm vụ thanh tra thì nạn tham nhũng sẽ hạn chế rất nhiều. Để
thanh tra làm được sứ mệnh của mình trong chống tham nhũng, tỉnh Sơn La cần thực thi
các giải pháp sau:
- Tiến hành thanh tra trung thực, khéo léo và phản ánh khách quan kết quả thanh
tra.
- Nỗ lực thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng trên
địa bàn tỉnh Sơn La.
- Tổ chức thanh tra khẩn trương, trung thực các vụ việc có dấu hiệu tham nhũng
thuộc thẩm quyền.
- Tiếp nhận và thu thập thông tin về vụ việc có dấu hiệu tham nhũng; xây dựng cơ
sở dữ liệu thông tin về phòng chống tham nhũng.
Công tác thanh tra trong hành chính cấp tỉnh nhằm chống tham nhũng cần có cơ
quan chuyên trách, dù chỉ là bộ phận nghiệp vụ nằm trong Thanh tra nhà nước cấp tỉnh. Do
tính chất gay go, phức tạp và đụng chạm của thanh tra chống tham nhũng nên cần có chính
sách hỗ trợ riêng cho số cán bộ làm việc này.
3.2.2.3. Khẩn trương xử lý theo thủ tục tố tụng hình sự những cá nhân có bằng
chứng tham nhũng rõ ràng
* Thực hiện các biện pháp mạnh tay trong đấu tranh, truy tố người có hành vi
tham nhũng
Các nước trên thế giới đều coi tham nhũng là tội phạm hình sự và quy định chế tài
nghiêm khắc, để xử lý loại tội phạm này nhằm làm cho công chức không dám tham nhũng.
Ở nước ta, trong Bộ luật Hình sự cũng quy định "các tội về chức vụ" trong đó quy
định rất rõ tội danh và khung hình phạt cụ thể. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua việc truy tố
các quan chức tham nhũng ở Sơn La vẫn còn nương tay, việc đấu tranh thu thập chứng cứ
còn gặp nhiều khó khăn do các cơ quan quyền lực nhà nước, người có chức vụ quyền
hạn... thường can thiệp vào công tác điều tra làm cho công tác điều tra kéo dài phải làm đi
làm lại nhiều lần. Để chấm dứt tình trạng này công tác điều tra chống tham nhũng ở Sơn
La phải triển khai đồng bộ và kịp thời, sử dụng các biện pháp nghiệp vụ tinh vi như:
- Cho phép cơ quan điều tra nghe "trộm" điện thoại của đối tượng bị điều tra, theo
dõi đối tượng ở hầu hết thời gian kể cả ngày và đêm;
- Xây dựng cơ sở bí mật để giám sát các hành vi của đối tượng, không để đối
tượng chuyển tiền, tài sản và bỏ trốn;
- Theo dõi cả những người có liên quan đến đối tượng để thu thập thông tin và
chứng cứ phục vụ công tác xét xử;
- Yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước tạm ngưng việc giao dịch chuyển nhượng
bất động sản và các tài sản có giá trị...
Ngay sau khi khởi tố, để tránh sự phi tang, cơ quan điều tra phải tiến hành nhanh
chóng các bước điều tra, niêm phong tài liệu, tài sản và tiến hành các bước nghiệp vụ khác
một cách khẩn trương.
Viện kiểm sát sau khi nhận được hồ sơ phải nhanh chóng nhận định, đánh giá hồ
sơ vụ án do cơ quan điều tra chuyển sang để có thể kịp thời nêu yêu cầu cơ quan điều tra
tiếp tục thu thập thêm các chứng cứ, hoặc, nếu thấy đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì ra cáo
trạng truy tố trước tòa.
Tòa án xét xử vụ án tham nhũng theo hồ sơ đã được hoàn tất do Viện kiểm sát
chuyển sang, đồng thời trong quá trình xét xử, phải thực hiện đầy đủ các bước tranh tụng
tại tòa theo đúng quy định của pháp luật, nghị án một cách khách quan, độc lập mới có tác
dụng chống tham nhũng.
Vì thế, cơ quan điều tra phải nâng cao chất lượng điều tra, phải thể hiện được đầy
đủ chứng cứ trong quá trình hoàn thiện hồ sơ. Viện kiểm sát phải tích cực phối hợp với cơ
quan điều tra và tòa án để có thể buộc bọn tham nhũng phải chịu hình phạt nghiêm khắc
nhằm tăng tính răn đe.
Các nỗ lực khác nhằm tạo điều kiện cho việc điều tra và khởi tố tham nhũng bao
gồm việc sửa đổi các quy định điều chỉnh việc thu thập và trình bày bằng chứng trước tòa
án, và cải thiện các cơ chế áp dụng đối với việc nhận và cung cấp trợ giúp pháp lý. Về
phương diện này, việc bắt công chức tham nhũng phải trả lại các khoản tiền tham nhũng là
một giải pháp có tác dụng vì các quan chức tham nhũng đã biển thủ những khoản tiền lớn
từ công quỹ và cất giấu, phải hoàn trả lại các khoản đó để con cháu họ không có nguồn tài
chính lo lót cho họ.
Quan điểm của các cơ quan điều tra, công tố và xử án nên ngả theo hướng trừng
phạt nghiêm khắc tội tham nhũng. Nên học tập cách làm của Trung Quốc với bọn tham
nhũng. Trong thập niên qua Trung Quốc đã xử bắn nhiều viên chức tham nhũng, kể cả Bí
thư Tỉnh ủy và họ đã cải thiện được chỉ số minh bạch chính quyền từ 2,4 vào năm 1996,
đến 3,2 vào năm 2005.
Cán bộ lãnh đạo tỉnh Sơn La cần kiên quyết trừng phạt tội phạm tham nhũng, tạo
công bằng trong áp dụng pháp luật và không được dung túng cán bộ công chức tham
nhũng bằng cách can thiệp vào quá trình điều tra, truy tố và xử án. Nếu xử lý, kỷ luật
nghiêm minh với công chức tham nhũng thì không những chính quyền, cơ quan hành
chính nhà nước sẽ trong sạch hiệu quả, mà còn củng cố lòng tin của công chúng và quốc tế
vào năng lực điều hành của chính quyền cấp tỉnh.
KẾT LUẬN
Tham nhũng là căn bệnh gắn liền với quyền lực và lòng tham của con người. Khi
còn Nhà nước, còn lợi ích từ vận dụng sai quyền lực công thì còn tham nhũng. Tuy nhiên,
nếu tham nhũng trở nên trầm trọng thì không những làm cho nhân dân mất lòng tin vào
Nhà nước, mà còn gây tổn hại kinh tế, kìm hãm sự tăng trưởng kinh tế và góp phần to lớn
vào phân phối bất công bằng và mất ổn định xã hội. Chính vì thế chống tham nhũng là
nhiệm vụ của mọi quốc gia, mọi cấp, mọi ngành, mọi người dân.
Ở Việt Nam nói chung, ở Sơn La nói riêng, tham nhũng trong các cơ quan hành
chính nhà nước những năm gần đây đã trở nên nhức nhối. Nạn ăn tiền để làm những việc
mình phải làm theo nghĩa vụ hoặc nhận hối lộ để bẻ cong pháp luật không hiếm gặp trong
công chức nhà nước. Vì thế lòng tin của dân chúng vào sự liêm khiết của công chức nhà
nước sụt giảm. Nạn " ứng xử phong bì" ít nhiều trở thành lệ mà không ai đứng lên đấu
tranh, vạch mặt kẻ tham nhũng. Việt Nam, trong đó có Sơn La đã được nhiều người biết
đến trên bản đồ tham nhũng do Tổ chức Minh bạch Thế giới đưa ra. Những năm gần đây,
với việc triển khai thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng, công tác chống tham nhũng ở
Sơn La đã đạt được một số thành tích đáng khích lệ, một số vụ việc đã được đem ra xét xử.
Nhân dân đã có ý thức tham gia cung cấp thông tin chống tham nhũng, cơ quan phòng,
chống tham nhũng chuyên trách cấp tỉnh đã được thành lập, các hoạt động chống tham
nhũng đã được coi trọng. Tuy nhiên, so với yêu cầu và so với nhiệm vụ đặt ra trong Luật
Phòng, chống tham nhũng thì Sơn La còn nhiều việc cần phải làm.
Để phòng, chống tham nhũng trong cơ quan hành chính cấp tỉnh ở Sơn La có hiệu
quả hơn trong những năm tới cần tăng cường hoạt động chống tham nhũng theo hướng đẩy
mạnh cải cách hành chính theo hướng công khai, minh bạch dễ tiếp cận để giảm thiểu cơ
hội tham nhũng; nâng cao vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng trong thực hiện
công tác phòng, chống tham nhũng trong các cơ quan hành chính nhà nước; tạo điều kiện
thuận lợi cho công dân và các tổ chức xã hội tham gia phòng, chống tham nhũng trong các
cơ quan hành chính nhà nước; chú trọng nội dung phòng, chống tham nhũng trong công
tác quản lý công chức nhà nước; củng cố, kiện toàn các cơ quan có chức năng phòng,
chống tham nhũng; nâng cao chất lượng, hiệu quả điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham
nhũng; thực hiện tốt cơ chế, chính sách quản lý nhà nước trên các lĩnh vực có nhiều cơ hội
tham nhũng; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư pháp, kiểm tra, thanh tra, kiểm
toán; phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử trong phòng, chống tham nhũng.
Phù hợp với định hướng đó tỉnh Sơn La phải thực hiện đồng bộ cả những giải
pháp phòng ngừa hữu hiệu nạn tham nhũng lẫn tích cực đấu tranh chống tham nhũng,
trong đó các giải pháp xây dựng nền công vụ hiện đại, công khai minh bạch, xây dựng đội
ngũ công chức vừa hồng vừa chuyên, nâng cao chất lượng quản lý tài chính công đi đôi
với phát hiện và xử lý nghiêm minh cán bộ tham nhũng là những giải pháp đặc biệt chú ý.
Để giúp tỉnh Sơn La phòng, chống hiệu quả nạn tham nhũng trong các cơ quan
hành chính nhà nước, kiến nghị Đảng, Quốc hội, Chính phủ một số vấn đề sau:
Thứ nhất, nâng cao năng lực hoạt động của các cơ quan có chức năng phát hiện
và xử lý tham nhũng
- Cần nâng cao tính hệ thống để bảo đảm sự độc lập trong hoạt động của các cơ
quan này. Nghiên cứu sửa đổi Luật Thanh tra theo hướng tăng cường tính hệ thống của
ngành thanh tra, đồng thời tăng cường tính chủ động trong công tác thanh tra, đặc biệt là qui
định quyền thanh tra đột xuất của các cơ quan thanh tra nhà nước đối với những vụ việc có
dấu hiệu tham nhũng. Chính phủ cần tăng cường quyền lực và phạm vi độc lập hơn nữa cho
cơ quan chống tham nhũng các cấp. Nên chăng đưa cơ quan chống tham nhũng thành tổ
chức độc lập và chỉ chịu sự chế định của Luật Phòng, chống tham nhũng và Thủ tướng
Chính phủ để tăng cường hiệu lực chống tham nhũng của cơ quan này.
- Kiện toàn tổ chức đơn vị chuyên trách chống tham nhũng trong cơ quan Công an
và Viện kiểm sát theo tinh thần của Luật Phòng, chống tham nhũng. Đặc biệt, đơn vị
chống tham nhũng trong cơ quan điều tra phải được tổ chức theo hệ thống dọc có sự lãnh
đạo thống nhất từ Trung ương để bảo đảm tính độc lập và tránh được sự can thiệp trái pháp
luật trong quá trình xem xét vụ việc tham nhũng.
Tăng cường trang thiết bị hiện đại để bảo đảm cho công tác đấu tranh chống tham
nhũng. Nâng cao trình độ nghiệp vụ của các đơn vị chuyên trách chống tham nhũng trong
cơ quan thanh tra, điều tra, Viện kiểm sát.
Có cơ chế giám sát và kiên quyết loại bỏ những cán bộ công chức trong các đơn vị
chống tham nhũng đã có hành vi lợi dụng đấu tranh chống tham nhũng để thực hiện những hành
vi vi phạm vì vụ lợi hoặc các động cơ cá nhân khác.
Thứ hai, sửa đổi qui định của pháp luật nhằm mở rộng phạm vi điều chỉnh đối
tượng tham nhũng
Hiện nay, theo qui định của pháp luật, người bị coi là có hành tham nhũng nhất
thiết phải có đủ ba yếu tố: Chủ thể phải là người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ,
quyền hạn đó vì mục đích vụ lợi. Do sự phát triển đa dạng của các hành vi tham nhũng nên
việc qui định này đôi khi gây những khó khăn không đáng có trong việc truy cứu trách
nhiệm những người có hành vi tham nhũng.
Để phù hợp với tình hình mới chỉ nên qui định dấu hiệu bắt buộc đối với hành vi
tham nhũng là lợi dụng chức vụ, quyền hạn và mục đích vụ lợi.
Ngoài ra, cần mở rộng khái niệm tham nhũng ra khu vực ngoài nhà nước để đấu
tranh chống tham nhũng toàn diện, triệt để hơn.
Thứ ba, sửa đổi, bổ sung chính sách hình sự và các biện pháp phát hiện tham
nhũng
- Cần có chính sách khoan hồng hơn đối với người có hành vi tham nhũng nhưng
đã thành khẩn, chủ động và tích cực bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả kinh tế,
hợp tác tốt với các cơ quan có trách nhiệm. Nghiên cứu để qui định việc không truy cứu
trách nhiệm hình sự đối với người đưa hối lộ, giảm nhẹ trách nhiệm đối với người nhận
hối lộ đã tự giác khai báo trước khi bị phát hiện và chủ động nộp lại của hối lộ, tích cực
khắc phục thiệt hại do hành vi sai trái của mình gây ra.
- Nghiên cứu để có những qui định cho phép các cơ quan đấu tranh chống tham
nhũng áp dụng các biện pháp đặc biệt trong quá trình thanh tra, điều tra, xác minh vụ việc
tham nhũng (như: ghi âm, chụp ảnh, quay phim, nghe điện thoại, sử dụng cơ sở bí mật...)
với sự đồng ý của một bên có liên quan và với sự phê chuẩn của cơ quan có thẩm quyền
(Viện kiểm sát hoặc Tòa án) về đối tượng, biện pháp, thời gian áp dụng.
Sửa qui định về chứng cứ của pháp luật về tố tụng hình sự để có thể truy cứu trách
nhiệm của những người nhận hối lộ bằng các chứng cứ gián tiếp. Qui định nghĩa vụ giải trình
của người bị điều tra, truy tố về tội tham nhũng nhằm giảm khó khăn cho cơ quan tố tụng
trong việc chứng minh tội phạm.
- Cần qui định các biện pháp để kịp thời thu giữ tài sản nghi ngờ liên quan đến
tham nhũng và nghiên cứu ban hành Luật Sung công tài sản. Hiện nay, việc đấu tranh
chống tham nhũng mới chỉ nặng về xử lý người vi phạm mà chưa chú trọng các biện pháp
nhằm thu hồi tài sản. Cần phải quan niệm tham nhũng là một loại tội phạm kinh tế với mục
đích vụ lợi cho nên cần phải áp dụng mọi biện pháp cần thiết để thu hồi lại tài sản tham nhũng.
Vì vậy, cần sửa đổi các qui định của pháp luật về thanh tra, điều tra, hình sự, tố tụng hình
sự:
- Áp dụng các biện pháp nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tài sản tham nhũng;
- Xem xét tài sản của những những người bị kết luận là có hành vi tham nhũng để
tìm ra tài sản bất minh sung công quỹ;
- Việc thu hồi tài sản tham nhũng phải được coi là yếu tố quan trọng khi định tội
và quyết định hình phạt đối với các tội phạm tham nhũng. Thậm chí có thể qui định việc
người phạm tội có thể nộp tiền thay vì ngồi tù, không nhất thiết phải cách ly họ khỏi xã
hội. Nghiên cứu bỏ án tử hình đối với tội tham nhũng (vì thực chất tội phạm này có động
cơ, mục đích chủ yếu là kinh tế) mà tăng trách nhiệm về vật chất đối với loại tội phạm này.
Cần tránh coi việc áp dụng hình phạt như một hình thức trả thù, trừng trị mà phải bảo đảm
ý nghĩa giáo dục và đủ sức răn đe.
- Nghiên cứu để kịp thời bổ sung một số hành vi tham nhũng mới được quy định
tại Luật Phòng, chống tham nhũng vào Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên quá trình hình sự hóa
các hành vi này cũng cần tính toán lại theo hướng đơn giản hóa để tránh gây khó khăn cho
các cơ quan tố tụng và cũng để tránh sự lợi dụng những điểm không rõ ràng giữa các tội
danh nhằm giảm nhẹ hình phạt, là cơ hội cho tình trạng "chạy án" phát triển. Việc xử lý
cũng cần chú trọng nhiều hơn tới các chế tài phạt tiền nhằm tăng khả năng thu hồi tài sản
tham nhũng.
- Cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các qui định về việc tiếp nhận và giải quyết tố
cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành về việc xử lý đơn thư tố cáo nặc danh đối với hành vi
tham nhũng. Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng khuyến cáo các nước phải
quan tâm xem xét loại đơn thư này.
Thứ tư, cải cách chế độ tiền lương nhằm phòng ngừa tham nhũng
- Chiến lược cải cách chế độ tiền lương cần được xác định theo các nguyên tắc
nhất định để bảo đảm cán bộ, công chức có mức sống trung bình, không bị thôi thúc bởi
cuộc sống dẫn đến tham nhũng. Cần cân đối lại việc phân bổ ngân sách. Việc tăng lương
không chỉ theo khả năng ngân sách nhà nước mà phải thực hiện chế độ tiền lương trên
quan điểm phát triển, coi đó là một sự đầu tư cho nguồn lực con người. Cải cách tiền lương
cần chú trọng tăng lương đối với những người lương thấp; cố gắng tiền tệ hóa các khoản
có thể đưa vào lương.
- Cùng với vấn đề tiền lương thì cũng cần có chính sách về chỗ ở cho cán bộ, công
chức, tạo điều kiện cho họ có thể mua được nhà riêng thông qua các hình thức ưu đãi hoặc
thuê nhà công vụ nhưng phải theo một qui định chặt chẽ tránh lợi dụng. Tuy nhiên, cũng
cần có giải pháp đúng đắn để việc hỗ trợ về nhà ở không làm trở lại thời kỳ bao cấp về nhà
ở như trước kia
- Tiếp tục tăng quyền chủ động về nhân sự và tài chính cho các bệnh viện, trường
học, viện nghiên cứu đi đôi với thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo điều
kiện để các đơn vị này chủ động nâng cao thu nhập cho đội ngũ công chức, viên chức.
Trên cơ sở bảo đảm cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho mọi công dân, nhất là các đối
tượng chính sách và người nghèo, các đơn vị cung cấp dịch vụ công được phép thu công
khai các khoản phí dịch vụ tương xứng với chất lượng dịch vụ được người thụ hưởng chấp
nhận. Cần phải có sự thay đổi lớn về mặt nhận thức để tạo điều kiện đẩy nhanh việc hiện
thực hóa chính sách mới trong việc xã hội hóa một số lĩnh vực. Các giải pháp phòng,
chống tham nhũng phải đặt trong bối cảnh chung của quá trình đổi mới và phải có các giải
pháp "đi cùng với thị trường", phản ánh đúng thực tiễn sôi động của sự phát triển kinh tế
xã hội của đất nước.
- Đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động sự nghiệp, cơ cấu lại chi ngân sách cho khu
vực này để có điều kiện nâng mức chi ngân sách cho việc trả lương ở khu vực hành chính;
xúc tiến xây dựng cơ chế tiền lương riêng cho công chức hành chính..
- Tăng mức phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp và cải thiện điều kiện làm việc cho cán
bộ, công chức các ngành Kiểm tra, Thanh tra, Kiểm toán, Công an, Kiểm sát, Tòa án và
một số ngành dễ phát sinh tham nhũng nhằm bảo đảm "dưỡng liêm" gắn với việc tăng
cường chế độ trách nhiệm trong việc thực thi công vụ và xử lý nghiêm khắc các hành vi vi
phạm.
- Xây dựng, thực hiện cơ chế trả lương và mọi khoản thu nhập khác của cán bộ,
công chức qua tài khoản mở tại ngân hàng, kho bạc, trước hết là ở những nơi có điều kiện,
nhất là ở khu vực đô thị. Trước mắt khuyến khích, tiến tới bắt buộc mọi cán bộ, công chức
phải chuyển các khoản tiền tích lũy được vào tài khoản. Quy định hạn mức tối thiểu bắt
buộc phải thanh toán qua tài khoản khi cán bộ, công chức mua bán hàng hóa và dịch vụ,
trước mắt áp dụng ngay với các giao dịch có giá trị lớn như mua bán nhà đất, ô tô…
Chiến lược cải cách chế độ tiền lương cần được xác định theo các nguyên tắc nhất
định để bảo đảm cán bộ, công chức có mức sống trung bình, không bị thôi thúc bởi cuộc
sống dẫn đến tham nhũng. Bản thân cán bộ, công chức cũng cần có nhận thức đúng đắn về
chế độ lương, không nên và không thể đòi hỏi và so sánh với những người hoạt động trong
các lĩnh vực sản xuất kinh doanh hoặc các hoạt động khác trong khu vực tư nhân có thu
nhập cao.
Chính quyền tỉnh Sơn La cần triển khai công tác phòng, chống tham nhũng một
cách toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, nhất là tăng cường thêm cán bộ chuyên
trách có năng lực cho cơ quan chống tham nhũng địa phương; triển khai, thực hiện có hiệu
quả kế hoạch thực hiện chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2009 -
2011 ban hành kèm theo Quyết định số 2369/QĐ-UBND ngày 31/8/2009 của Ủy ban nhân
dân tỉnh Sơn La.
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. Ban Nội Chính Trung ương (1998), Đấu tranh chống tham nhũng ở nước ta, Đề tài
nghiên cứu khoa học, Hà Nội.
2. Chính phủ (2006), Chỉ thị số 26/2006/CT-TTg ngày 01/8 của Thủ tướng Chính phủ về
nghiêm cấm dùng công làm quà biếu và chiêu đãi khách sai quy định, Hà Nội.
3. Chính phủ (2006), Nghị định số 68/2006/NĐ-CP ngày 18/7 qui định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một số điều của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Hà Nội.
4. Chính phủ (2006), Nghị định số 84/2006/NĐ-CP ngày 18/8 quy định về bồi thường
thiệt hại, xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính trong thực hành tiết kiệm,
chống lãng phí, Hà Nội.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Nghị quyết số 04/NQ/TW ngày 21/8 về tăng cường
sự lãnh đạo của đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, Hà
Nội.
6. Chính phủ (2006), Nghị định số 107/2006/ NĐ-CP ngày 22/09 quy định xử lý,tránh
nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức đơn vị do mình quản lý, phụ trách,
Hà Nội.
7. Chính phủ (2006), Nghị định 120/2006/NĐ-CP ngày 20/10 quy định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một số điều Luật Phòng, chống tham nhũng về các hành vi tham
nhũng, Hà Nội.
8. Chính phủ (2007), Nghị định số 37/2007/NĐ-CP ngày 9/3 quy định về công khai, minh
bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; chế độ thông tin, báo cáo;
chế độ kiểm tra, thanh tra việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng;
tố cáo và giải quyết tố cáo hành vi tham nhũng; xây dựng và thực hiện các chế
độ định mức, tiêu chuẩn; hợp tác quốc tế về phòng, chống tham nhũng và một số
quy định khác của Luật phòng, chống tham nhũng, Hà Nội.
9. Chính phủ (2007), Nghị định số 47/2007/NĐ-CP ngày 27/3 qui định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng về vai trò, trách
nhiệm của xã hội trong phòng, chống tham nhũng, Hà Nội.
10. Chính phủ (2009), Nghị quyết số 21/NQ-CP ngày 12/5 về ban hành Chiến lược quốc
gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020, Hà Nội.
11. Cục Thống kê tỉnh Sơn La (2009), Niên giám thống kê năm 2008, Sơn La.
12. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb
Sự thật, Hà Nội.
13. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII,
Nxb Sự thật, Hà Nội.
14. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
15. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
16. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
17. Liên hợp quốc (2003), Công ước về chống tham nhũng.
18. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
19. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội
20. Ngân hàng thế giới (2002), Kiềm chế tham nhũng hướng tới một mô hình xây dựng
trong sạch quốc gia, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
21. T. Ngoan (2007), "Công chức và tham nhũng - kinh nghiệm của một số nước trên thế
giới", Báo Đảng Cộng sản Việt Nam điện tử, ngày 21/08/2007, cập nhật lúc 17h
38p.
22. "Nguyên tắc xử lý tài sản tham nhũng" (2007), cpv.org.vn, ngày 21/8.
23. Quốc hội (1999), Bộ luật Hình sự, Hà Nội.
24. Quốc hội (2003), Bộ luật Tố tụng hình sự, Hà Nội.
25. Quốc hội (2005), Luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Hà Nội.
26. Quốc hội (2005), Luật Phòng, chống tham nhũng, Hà Nội.
27. Nguyễn Sơn (2006), "Tham nhũng cũng có sứ mệnh", tuoitre.com.vn.
28. Thanh tra Chính phủ (2006), Quyết định số 2222/2006/QĐ-TTCP ngày 23/11 quy định
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Chống tham nhũng,
Hà Nội.
29. Thanh tra tỉnh Sơn La (2006), Báo cáo kết quả công tác thanh tra năm 2006, Sơn La.
30. Thanh tra tỉnh Sơn La (2007), Báo cáo kết quả công tác thanh tra năm 2007, Sơn La.
31. Thanh tra tỉnh Sơn La (2008), Báo cáo kết quả công tác thanh tra năm 2008, Sơn La.
32. Thông tấn xã Việt Nam (2007), "Truy tố 655 đảng viên vi phạm pháp luật", Bản tin
trong nước, tháng 8.
33. Trọng Tín (2007), "Những người chống tham nhũng: anh là ai?" Vnexpress.vn.
34. Vũ Quốc Tuấn (2006), "Chống tham nhũng xét từ góc độ quyền lực", Báo Doanh nhân
Sài gòn cuối tuần, ngày 28/9.
35. Trần Anh Tuấn (2007), "Kinh nghiệm phòng chống tham nhũng của Singapo", cpv.org.vn.
36. Ủy ban Thường vụ Quốc hội (2006), Nghị quyết số 1039/2006/NQ-UBTVQH11 ngày 28/08
về tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn và quy chế của Ban Chỉ đạo Trung ương về
phòng, chống tham nhũng, Hà Nội.
37. Viện Ngôn ngữ học (2004), Từ điển tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng.
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÒNG, CHỐNG
THAM NHŨNG TRONG CƠ QUAN HÀNH
CHÍNH NHÀ NƯỚC
6
1.1. Tham nhũng trong cơ quan hành chính nhà nước 6
1.2. Phòng, chống tham nhũng trong cơ quan hành chính nhà nước 20
1.3. Kinh nghiệm phòng, chống tham nhũng trong cơ quan hành chính nhà
nước
32
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG
TRONG CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
CẤP TỈNH Ở SƠN LA
46
2.1. Thực trạng tham nhũng trong cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh
ở Sơn La
46
2.2. Hoạt động phòng, chống tham nhũng trong cơ quan hành chính nhà
nước cấp tỉnh tại Sơn La
57
2.3. Đánh giá chung về công tác phòng, chống tham nhũng ở tỉnh Sơn La
từ khi luật phòng, chống tham nhũng có hiệu lực
75
Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG
PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG TRONG CÁC
CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH
Ở SƠN LA
78
3.1. Định hướng phòng, chống tham nhũng trong các cơ quan hành chính
cấp tỉnh ở Sơn La đến năm 2015
78
3.2. Một số giải pháp tăng cường phòng, chống tham nhũng trong cơ 87
quan hành chính nhà nước cấp tỉnh ở Sơn La
KẾT LUẬN 103
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 110
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng
Tên bảng Trang
2.1 Cơ cấu ngành kinh tế của tỉnh Sơn La, 2006 - 2008 48
2.2. Tình hình sai phạm trong đầu tư xây dựng cơ bản ở Sơn La 53
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Số hiệu
biểu đồ
Tên biểu đồ Trang
2.1 GDP và tăng trưởng GDP của tỉnh Sơn La 2006 - 2008
(theo giá so sánh 1994)
48
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- LUẬN VĂN- Phòng, chống tham nhũng trong các cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh ở Sơn La.pdf