Luận văn Quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

n lý nhà nước về cây xanh đô thị cũng hạn chế về số lượng và chất lượng. Với địa bàn rộng lớn như vậy nhưng với lực lượng nhân sự như vậy là chưa đủ. Ngoài ra hiện nay việc tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố chưa được tiến hành thường xuyên. Thứ ba, việc xây dựng cơ sở hạ tầng, trang bị các thiết bị chuyên ngành và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý cây xanh đô thị chưa được chú trọng Để thực hiện có hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị thì cần tăng cường xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng cho quản lý cây xanh đô thị. Tuy nhiên hiện nay cơ sở hạ tầng còn những hạn chế nhất định. Việc xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ với hệ thống cây xanh, làm không gian sống của hệ rễ cây xanh bị thu hẹp; rễ cây bị xâm hại khi triển khai thi công công trình đã gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cây, về lâu dài làm cây xanh dễ ngã đổ hơn khi có mưa to gió lớn. Kinh phí được giao chăm sóc bảo quản công viên, cây xanh thiếu so với yêu cầu thực tế nên phần nào đã ảnh hưởng đến chất lượng của công viên, cây xanh. Do kinh phí hạn hẹp nên việc trang bị các thiết bị phục vụ công tác chuyên ngành như máy đo độ tuổi cây xanh, mày siêu âm cây xanh để hỗ trợ công tác nghiên cứu, kiểm tra phát hiện các khuyết tật, phát hiện tình trạng cây xanh bị xâm hại còn hạn chế. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị đã được thực hiện, tuy nhiên mức độ chưa cao và chưa đồng bộ. Việc quản lý cây xanh bằng các phần mềm ứng dụng chỉ mới thực hiện thí điểm ở một số tuyến đường một số công viên do đó mức độ hiệu quả là chưa cao. Việc thu thập dữ liệu, quản lý cây xanh vẫn tiến hành bằng con đường thủ công nên tốn nhiều thời gian, làm giảm hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Tiểu kết chương 2 Dựa trên cơ sở lý luận đã hệ thống hóa trong chương 1, chương 2 của luận văn đã tiếp cận thực trạng quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Trong chương 2, luận văn đã khái quát thực trạng cây xanh trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và phân tích thực trạng quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Bên cạnh đó chương 2 của luận văn cũng đã đánh giá những thành tựu và hạn chế của quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời chỉ ra các nguyên nhân của những hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả nghiên cứu của chương 2 là cơ sở thực tiễn cùng với cơ sở lý luận ở chương 1 để luận văn đề xuất các giải pháp và đưa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÂY XANH ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Một số định hướng của Đảng và Nhà nước về hoàn thiện quản lý nhà nước về cây xanh đô thị Việc xây dựng các giải pháp về quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị phải xuất phát từ quan điểm của Đảng và Nhà nước cũng như định hướng của Thành phố Hồ Chí Minh về xây dựng đô thị và phát triển cây xanh đô thị. 3.1.1. Một số định hướng của Đảng và Nhà nước Thứ nhất, cải thiện môi trường sống, cảnh quan đô thị Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng xác định cần phải cải thiện chất lượng môi trường, nhất là môi trường sống đô thị. Đến năm 2020, tỉ lệ che phủ rừng đạt 45%[6]. Cải thiện và phục hồi môi trường các khu vực bị ô nhiễm nặng. Hạn chế tác hại của thiên tai; chủ động ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu, nhất là nước biển dâng. Để làm được điều này việc phát triển cây xanh đô thị là hết sức cần thiết. Thứ hai, phát triển đồng bộ quy hoạch cây xanh đô thị và quy hoạch phát triển đô thị Phát triển đô thị theo hướng hiện đại, khoa học. Đổi mới cơ chế, chính sách, nâng cao chất lượng và quản lý chặt chẽ quy hoạch phát triển đô thị. Từng bước hình thành hệ thống đô thị có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thân thiện với môi trường gồm một số thành phố lớn, nhiều thành phố vừa và nhỏ liên kết và phân bố hợp lý trên các vùng. Trong đó cây xanh đô thị cũng đóng vai trò quan trọng. Việc phát triển cây xanh đô thị cần đồng bộ với các quy hoạch khác của đô thị. Phát triển cây xanh đô thị phải hướng tới xây dựng đô thị hiện đại, bền vững. Thứ ba, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về cây xanh đô thị Đảng và Nhà nước luôn có chủ trương tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực của đời sống xã hội trong đó có quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị phải được chú trọng và hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước. Trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị cần chú trọng thực hiện nghiêm chỉnh các quy định, quy hoạch của nhà nước. Hình thành ý thức chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của nhà nước cho các cơ quan nhà nước, cán bộ công chức và các cá nhân, tổ chức trong xã hội. Công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị phải đảm bảo đồng bộ với các công tác quản lý nhà nước khác. Trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ tránh chồng chéo, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ. Hoàn thiện tổ chức bộ máy, đội ngũ nhân sự và tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. 3.1.2. Một số định hướng của Thành phố Hồ Chí Minh Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang hướng đến một đô thị phát triển bền vững. Trong đó việc cải thiện môi trường sống đô thị là một trong những mục tiêu hàng đầu của Thành phố. Trong Văn kiện Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2015- 2020 đã xác định mục tiêu như sau: “Xây dựng Đảng bộ thành phố thật trong sạch, vững mạnh; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước; không ngừng đổi mới, năng động, sáng tạo, giữ vững ổn định chính trị - xã hội; nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của kinh tế thành phố, gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, xây dựng con người, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; nâng cao phúc lợi xã hội và chất lượng cuộc sống của Nhân dân. Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình; có vai trò động lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; sớm trở thành một trong những trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của khu vực Đông Nam Á”[7],[27]. Nội dung văn kiện này đã được cụ thể hóa trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016- 2020 của Thành phố. - Về phát triển đô thị: Văn kiện Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2015-2020 đã xác định Phát triển đô thị bền vững, xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ. Hoàn chỉnh, nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý tốt việc thực hiện quy hoạch, thiết kế đô thị, quy hoạch kiến trúc, quy hoạch xây dựng nông thôn mới, gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, quy hoạch phát triển ngành - lĩnh vực, sản phẩm chủ yếu. Tạo bước đột phá trong xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ và hiện đại; kết nối hạ tầng các tỉnh, Thành phố trong vùng; tập trung nguồn lực vào các công trình, đề án thực hiện các chương trình đột phá của Thành phố nhằm giải quyết cơ bản ùn tắc giao thông, ngập nước, ô nhiễm môi trường và hạ tầng các lĩnh vực trọng tâm: giao thông, cảng biển, thủy lợi, chống ngập nước và ứng phó, thích nghi với biến đổi khí hậu, y tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ và công nghệ thông tin, hướng đến đô thị thông minh, đô thị sinh thái; có lộ trình và giải pháp khả thi hạn chế dần phương tiện giao thông cá nhân gắn với phát triển mạnh vận tải hành khách công cộng[7]. - Về phát triển cây xanh đô thị: Đề án phát triển cây xanh đô thị đến năm 2025 của Thành phố Hồ Chí Minh đã xác định chỉ tiêu phát triển cây xanh đô thị của Thành phố như sau[25]: + Chỉ tiêu m2 cây xanh sử dụng công cộng của Thành phố dự kiến năm 2015-2025: Năm 2015 : ≥ 1 m2/người Năm 2020 : ≥ 2 m2/người Năm 2025 : ≥ 7 m2/người Đơn vị ở tối thiểu phải đạt 2m2/người, trong đó đất cây xanh trong nhóm nhà ở tối thiểu phải đạt 1m2/người. + Chỉ tiêu m2 cây xanh sử dụng công cộng dự kiến đến năm 2025, phân theo khu vực: Toàn thành phố : ≥ 7 m2/người Khu vực nội thành cũ (13 quận) : ≥ 2,4 m2/người Khu vực quận mới : ≥ 7,1 m2/người Khu vực huyện ngoại thành : ≥ 12 m2/người Thành phố Hồ Chí Minh cũng chú trọng việc quy hoạch quỹ đất cho phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố. Bảng 3.1: Quy hoạch diện tích đất phục vụ cho cây xanh đô thị Đơn vị tính: ha Loại cây xanh Dự kiến quy hoạch phát triển rừng và mảng cây xanh thành phố Ghi chú 2015 2020 Dự kiến 2025 Diện tích cây xanh, công viên 3.250 5.790 6.500 Cây xanh đường phố 350 400 500 Cây xanh sử dụng công cộng 2.900 5.390 6.000 Nguồn: Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh[25]. 3.2. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên đị bàn Tp. Hồ Chí Minh 3.2.1. Hoàn thiện các quy định pháp lý về quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị Trong công tác quản lý nhà nước thì pháp luật là công cụ đặc biệt quan trọng để nhà nước can thiệp, tác động đến các quan hệ xã hội. Trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị thì các văn bản quy phạm pháp luật cũng là công cụ chính và cơ bản nhất. Trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền thì việc hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật trong quản lý nhà nước về cây xanh đô thị là hết sức cần thiết và cấp bách. Ủy ban nhân dân Thành phố cần ban hành quyết định để sửa đổi thay thế Quyết định số 199/2004/QĐ-UBND ngày 18/8/2004 của Ủy ban nhân dân Thành phố Ban hành quy định về quản lý công viên và cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Đến nay Quyết định này đã tồn tại 12 năm và bộc lộ rất nhiều hạn chế. Do đó việc thay đổi quyết định này là một yêu cầu cấp bách trong quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Sở Giao thông vận tải cần Dự thảo trình Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành quyết định thay thế. Sở Giao thông vận tải cần tổ chức lấy ý kiến của các cá nhân tổ chức, Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch kiến trúc, Sở Tư pháp để đảm bảo quyết định xây dựng đảm bảo tính hợp hiến và hợp pháp. Việc Dự thảo quyết định phải theo hướng bám sát các quy định của Chính phủ, Bộ Xây dựng liên quan đến quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị. Đồng thời cần xác định rõ thẩm quyền của Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch kiến trúc trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này. Ngoài việc sửa đổi Quyết định số 199/2004/QĐ-UBND thì Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng cần phải ban hành kịp thời các văn bản quy định về việc cấp phép cho các hoạt động liên quan đến cây xanh đô thị như hoạt động trồng mới, hoạt động cải tạo, hay các quy định liên quan đến công tác thanh tra, kiểm tra về quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị. Thành phố cần chú trọng cập nhật thường xuyên, kịp thời hoàn chỉnh việc rà soát, điều chỉnh và bổ sung quy trình, định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá chăm sóc, bảo quản và tiêu chí nghiệm thu trong lĩnh vực công viên, cây xanh. Ủy ban nhân dân Thành phố cần sớm ban hành quy định cụ thể về nội dung thẩm định cây xanh bị tác động trong báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị. Cần có các quy chế phối hợp giữa các đơn vị liên quan nhằm phát triển hệ thống cây xanh ôn định và bền vững, phát huy tối đa khả năng cải thiện môi trường đô thị. Ủy ban nhân dân Thành phố cũng cần ban hành quy chế xử phạt, chế tài đối với các chủ đầu tư các dự án khu dân cư không thực hiện nghiêm chỉnh việc đầu tư công viên, mảng xanh, cây xanh theo đồ án đã được cấp thẩm quyền phê duyệt. Ủy ban nhân dân Thành phố nên đưa các quy định về mảng xanh, cây xanh đô thị trong các dự án khu dân cư, coi đây như là một tiêu chuẩn bắt buộc để phê duyệt và cấp phép các dự án khu dân cư đô thị. Uỷ ban nhân dân Thành phố cần giao chức năng xử phạt vi phạm hành chính về cây xanh đô thị cho Sở Giao thông vận tải thay vì Sở Xây dựng như hiện nay; đồng thời quy định rõ ràng, cụ thể, tăng mức xử phạt chế tài để đảm bảo tính răn đe. Điều này sẽ đảm bảo tính thống nhất và hiệu quản hơn trong hoạt động quản lý cây xanh đô thị. Để tạo điều kiên thuận lợi cho quá trình xã hội hóa về quản lý và phát triển cây xanh đô thị thì Ủy ban nhân dân Thành phố cần sớm ban hành Đề án xã hội hóa cây xanh đô thị và ban hành các quy định về xã hội hóa trong phát triển cây xanh đô thị làm cơ sở pháp lý cho quá trình xã hội hóa cây xanh đô thị. Nghiên cứu, xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách đẩy mạnh xã hội hóa nhằm huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát triển cây xanh, vườn hoa, thu gom và xử lý rác thải, trong đó chú trọng triển khai các biện pháp huy động theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm. Dựa trên văn bản của Ủy ban nhân dân Thành phố, Ủy ban nhân dân các quận, huyện cần ban hành các văn bản cụ thể hóa kịp thời và đầy đủ. Đồng thời tiến hành tổ chức triển khai thực hiện các quy định này. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn vướng mắc thì Ủy ban nhân dân các quận huyện nên kiến nghị với Sở Giao thông vận tải để tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành các quy định điều chỉnh cho phù hợp, hoặc kiến nghị Bộ Xây dựng điều chỉnh nếu thấy cần thiết. 3.2.2. Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, kế hoạch về cây xanh đô thị Công tác quy hoạch, kế hoạch nhằm tạo định hướng cho quá trình quản lý và phát triển cây xanh đô thị. Vì vậy Ủy ban nhân dân Thành phố cần chú trọng hơn nữa công tác quy hoạch phát triển cây xanh đô thị. Khi xây dựng quy hoạch cây xanh đô thị phải đảm bảo phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của Thành phố và phù hợp với quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch sử dụng đất. Áp dụng các tiêu chuẩn; quy phạm nhưng có tính đến đặc điểm; điều kiện của từng khu vực trên địa bàn Thành phố. Đồng thời phát triển đồng bộ các loại hình cây xanh sử dụng công cộng đô thị (cây xanh công viên vườn hoa, cây xanh đường phố, cây xanh dọc sông rạch, ...), phát triển cây xanh đa dạng về chủng loại, đồng thời tạo cảnh quan đặc thù cho từng khu vực, từng tuyến đường ... Đảm bảo đủ quy mô diện tích, đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Quy hoạch cây xanh đô thị phải đảm bảo phân bố đồng đều trên các khu vực, đặc biệt là các khu đô thị phát triển mới. Tận dụng diện tích và không gian đô thị để phát triển cây xanh sử dụng công cộng, đặc biệt tại các khu nhà lụp xụp khi quy hoạch chỉnh trang, giải tỏa nhà ở ven kênh rạch và các công trình sản xuất gây ô nhiễm, không phù hợp quy hoạch trong khu vực nội thành cũ. Quy hoạch cây xanh đô thị phải có tính khả thi, đảm bảo giá trị sử dụng, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị. Hiện trạng cây xanh đô thị đã có phải giữ bằng được, phát triển mới không hạn chế. Quy hoạch cây xanh đô thị phải phù hợp với yêu cầu và mục tiêu của quy hoạch đô thị và phát triển đô thị được phê duyệt, tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về quy hoạch và thiết kế cây xanh đô thị; phải phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng, tính chất, chức năng, truyền thống, văn hóa và bản sắc của từng đô thị, phải có sự kết hợp hài hòa với không gian, mặt nước, cảnh quan và môi trường và đáp ứng các yêu cầu về quản lý và sử dụng[13]. Ủy ban nhân dân Thành phố cần xây dựng quy hoạch chi tiết cây xanh đường phố, trong đó, xác định chủng loại cây phù hợp cho từng tuyến đường; hình thành hệ thống cây xanh đường phố mang nét đặc trưng chung của Thành phố cũng như đặc trưng riêng của từng tuyến đường, nhất là khu vực trung tâm. Đối với các tuyến cây xanh cổ thụ gắn liền với lịch sử phát triển của Thành phố, cần nghiên cứu đưa một số tuyến vào danh mục cây bảo tồn và có chế độ chăm sóc đặc biệt để bảo đảm an toàn. Ủy ban nhân dân Thành phố cần tăng cường xây dựng các đề án phát triển cây xanh đô thị. Tổ chức lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết hệ thống cây xanh và vườn hoa trên địa bàn Thành phố. Đây là cơ sở quan trọng để phát triển hệ thống cây xanh và kêu gọi xã hội hóa việc đầu tư cây xanh tại các khu đô thị; Rà soát quỹ đất cây xanh đô thị để có kế hoạch quản lý và sử dụng cho phù hợp. Khi quy hoạch khu đô thị, khu dân cư mới phải đảm bảo đủ diện tích cây xanh theo các tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam hiện hành; Ủy ban nhân dân Thành phố cần ban hành Đề án về “Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh xanh sạch đẹp”. Đến nay nhiều địa phương trên cả nước đã xây dựng đề án này, trong đó có nội dung quy định liên quan đến cây xanh đô thị. Tuy nhiên Thành phố Hồ Chí Minh chưa xây dựng đề án này. Vì vậy Ủy ban nhân dân Thành phố cần sớm ban hành đề án để định hướng cho việc phát triển không gian, kiến trúc xanh tại đô thị. Việc xây dựng các quy hoạch, kế hoạch về cây xanh đô thị cần phải đồng bộ với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch sử dụng đất, của Thành phố. Quy hoạch phát triển cây xanh đô thị cần phù hợp với các quy hoạch trên để đảm bảo tính khả thi. Trong quá trình xây dựng quy hoạch về cây xanh đô thị, Thành phố nên tổ chức lấy ý kiến của các nhà khoa học, người dân, và thuê các công ty tư vấn để họ tham gia xây dựng, phản biện và thẩm định các quy hoạch về phát triển cây xanh đô thị. Công tác xây dựng quy hoạch phải đảm bảo tính hợp pháp, đồng bộ và có tính khả thi cao để định hướng cho các hoạt động khác về quản lý nhà nước về cây xanh đô thị của Thành phố. 3.2.3. Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nhân sự làm công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị Chủ thể thực hiện hoạt động quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị là các cơ quan nhà nước và cán bộ công chức. Cơ quan hành chính nhà nước và đội ngũ cán bộ công chức được tổ chức khoa học, chặt chẽ sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Ủy ban nhân dân Thành phố cần xác định rõ ràng trách nhiệm của Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch Kiến trúc và các Sở ngành có liên quan trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Trong đó Sở Giao thông vận tải đóng vai trò là cơ quan chủ trì, tham mưu trực tiếp cho Ủy ban nhân dân Thành phố. Các Sở ngành có liên quan chịu trách nhiệm phối hợp với Sở Giao thông vận tải thực hiện các nội dung được phân công, phân cấp. Ủy ban nhân dân Thành phố cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các sở, ngành và Ủy ban nhân dân các quận huyện trong việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Các Sở ban ngành và Ủy ban nhân dân các quận huyện cần chủ động phối hợp trong việc thực hiện các quy định pháp luật về cây xanh đô thị, việc thực hiện chế độ báo cáo, lấy ý kiến, thanh tra, kiểm tra về cây xanh đô thị. Ngoài ra cũng cần quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Công ty công viên cây xanh đô thị của Thành phố. Bên cạnh đó cũng cần hoàn thiện tổ chức của Ban quản lý các công viên cây xanh trên địa bàn Thành phố. Ủy ban nhân dân Thành phố cần nâng cao trách nhiệm, tăng cường phối hợp giữa đơn vị trực tiếp quản lý cây xanh với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan (Thanh tra chuyên ngành, Viễn thông, Điện lực, các Ban quản lý dự án,...) trong công tác quản lý, bảo vệ cây xanh đường phố. Sở Giao thông vận tải cần chú trọng phối hợp với các cơ quan hữu quan có liên quan trong quản lý cây xanh đô thị. Hiện nay chưa có cơ chế phối hợp giữa sở Giao thông vận tải với Ủy ban nhân các quận trong việc bảo vệ cây xanh, điều tra, xử lý các trường hợp cây xanh bị xâm hại; với các Công ty Viễn thông, Công ty cấp thoát nước, Công ty Chiếu sáng công cộng Do đó Sở Giao thông vận tải cần chủ động đề xuất với Uỷ ban nhân dân thành phố xây dựng cơ chế phối hợp. Đối với đội ngũ nhân sự cần tăng cường tập huấn, đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Đội ngũ cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị cần được tập huấn, bồi dưỡng về những quy định pháp luật về quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị, nghiệp vụ quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Ủy ban nhân dân Thành phố cần phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia cơ sở Thành phố Hồ Chí Minh, Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng chương trình, nội dung đào tạo bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về cây xanh đô thị cũng như nghiệp vụ cây xanh đô thị. Cần có kinh phí hợp lý cho việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức hằng năm. Việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng này cần tiến hành thực chất, tránh tình trạng làm hình thức. Cán bộ công chức cần được tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên kiến thức, kỹ năng quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Bên cạnh đó cũng cần tập huấn cho cán bộ công chức các phần mềm, ứng dụng hiện đại trong quản lý cây xanh đô thị. Cán bộ công chức cũng cần được tiếp cận với các thiết bị, công nghệ hiện đại trong quản lý về cây xanh đô thị. Thường xuyên tạo điều kiện cho cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị được cập nhật kiến thức mới trong lĩnh vực quản lý và kỹ thuật thông qua việc liên kết với các Trường Đại học, Viện Nghiên cứu trên địa bàn Thành phố và chuyên gia nước ngoài. 3.2.4. Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến, hướng dẫn tổ chức thực hiện pháp luật, chính sách về cây xanh đô thị Các cơ quan nhà nước, cán bộ công chức và các cá nhân tổ chức đều có những vai trò và vị trí nhất định trong công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Cần nâng cao nhận thức của cơ quan nhà nước, cán bộ công chức và các cá nhân, tổ chức trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh về nội dung, ý nghĩa và sự cần thiết của việc thực hiện quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị. Nhận thức có vai trò hết sức quan trọng đối với mỗi người. Chỉ khi nào có nhận thức đúng đắn và đầy đủ thì họ mới có những hành động phù hợp và kịp thời. Quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị không chỉ mang lại lợi ích cho nhà nước mà còn cho xã hội vì vậy trách nhiệm thuộc về mọi người. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và nhân dân nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tạo sự đồng thuận về quan điểm và mục tiêu trong xây dựng và phát triển Thành phố Hồ Chí Minh xanh - sạch - đẹp; về khát vọng phát triển Thành phố Hồ Chí Minh xanh - sạch - đẹp trong nhân dân; Tăng cường tuyên truyền vận động các trường học, bệnh viện và tổ chức đóng ở các khu vực đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường trồng cây xanh đô thị. Cần tăng cường khuyến khích các cơ quan, tổ chức, cá nhân chủ động trồng các cây xanh đô thị. Và có cơ chế khuyến khích những cơ quan, tổ chức này. Tăng cường giáo dục môi trường trong các trường học, tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao ý thức tự giác bảo vệ môi trường, thấm sâu tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước của học sinh, sinh viên trong Thành phố. Phát động phong trào toàn dân chung tay xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh xanh - sạch - đẹp bằng nhiều hình thức nhằm thu hút cộng đồng dân cư tích cực tham gia, hưởng ứng. Qua đó, nêu gương điển hình trong phong trào toàn dân chung tay xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh xanh - sạch - đẹp; Khuyến khích các tổ chức trong và ngoài nước, cá nhân tham gia bảo quản, giữ gìn và phát triển mới cây xanh đô thị phải bằng cơ chế, chính sách ưu đãi hết sức cụ thể thông qua việc đề xuất của Sở Kế hoạch đầu tư trình Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành các văn bản quy định. Các chính sách ưu đãi như vậy phải được sớm ban hành. Phát động phong trào toàn dân chung tay xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh xanh - sạch - đẹp bằng nhiều hình thức nhằm thu hút cộng đồng dân cư tích cực tham gia, hưởng ứng. Qua đó, nêu gương điển hình trong phong trào toàn dân chung tay xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh xanh - sạch - đẹp. Các cơ quan nhà nước cần tổ chức tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân về vai trò, lợi ích của cây xanh đối với môi trường sống, cảnh quan và sức khoẻ của người dân đô thị và các lợi ích vô hình khác nhằm từng bước xây dựng, nâng cao ý thức của người dân đối với công tác bảo vệ cây xanh. Tạo thành dư luận xã hội, lên án những hành vi phá hoại cây xanh, đặc biệt là cây xanh công cộng. Cần tạo sự đồng thuận trong xã hội, khuyến khích mọi người dân tham gia giám sát công tác trồng, duy trì, quản lý cây xanh đường phố của các đơn vị chuyên ngành liên quan. Ngoài ra cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến các quy định của nhà nước về quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị đối với các cá nhân, tổ chức trên địa bàn Thành phố. Cần giúp cho các cá nhân, tổ chức biết rõ các quy định của nhà nước, quyền và nghĩa vụ của các cá nhân, tổ chức, tiêu chuẩn trong quản lý cây xanh đô thị. Sở Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân các quận huyện cần đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật và các thông tin về phát triển cây xanh (chủ trương về quy hoạch phát triển cây xanh, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây xanh,..) cho các tầng lớp nhân dân bằng nhiều hình thức như in ấn các tờ rơi để phân phát tại các điểm tập huấn, tuyên truyền, hay các đợt tổ chức các hoạt động lồng ghép truyền thông về sức khỏe, môi trường, dân số, các điểm du lịch sinh thái, nơi công cộng,..; tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông (phóng sự, chuyên đề) và qua mạng internet. Tổ chức lồng ghép vào các buổi sinh hoạt tổ dân phố, sinh hoạt Đoàn thanh niên, các hội, đoàn thể ở địa phương, trong nhà trường để tuyên truyền về vai trò, lợi ích cây xanh và những quy định pháp luật của Nhà nước. Việc tuyên truyền phổ biến cần phải tiến hành một cách thường xuyên liên tục với nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến đa dạng phong phú. Cần phối hợp và tăng cường sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội, các khu vực công cộng vào công tác tuyên truyền phổ biến về lợi ích cây xanh đô thị, các quy định pháp luật của nhà nước về cây xanh đô thị, quyền và nghĩa vụ của các cá nhân, tổ chức trong lĩnh vực này. Các cơ quan nhà nước, cán bộ công chức cần nhận thức được vai trò, ý nghĩa cũng như trách nhiệm của mình trong công tác tuyên truyền, phổ biến. 3.2.5. Tăng cường nghiên cứu khoa học và áp dụng khoa học kỹ thuật vào quản lý cây xanh đô thị Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị thì hiện nay việc ứng dụng các nghiên cứu khoa học kỹ thuật và áp dụng khoa học kỹ thuật vào quản lý nhà nước về cây xanh đô thị là hết sức cần thiết. Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật thì việc ứng dụng tiến bộ của khoa học kỹ thuật vào công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị vừa là yêu cầu vừa là cách thức. Thứ nhất, đẩy mạnh các công trình nghiên cứu khoa học về quản lý cây xanh đô thị Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học về quản lý cây xanh đô thị. Ủy ban nhân dân Thành phố, Sở Giao thông vận tải cần đặt hàng cho Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Khoa học tự nhiên Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu các đề tài khoa học về quản lý và phát triển cây xanh trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra còn có thể thuê các công ty tư vấn thiết kế quy hoạch đô thị nói chung và cây xanh đô thị nói riêng. Sở Giao thông vận tải cùng Trường đại học Nông lâm đặt hàng các nhà khoa học xác định tuổi thọ của cây xanh trong từng khu vực, từng địa điểm. Ngoài ra, Sở Giao thông vận tải sẽ xây dựng kế hoạch cải tạo, thay thế cây sâu bệnh, già cỗi, cây nằm trong danh mục cấm trồng; xây dựng quy định đảm bảo an toàn cho cây xanh khi đầu tư các dự án công trình trên vỉa hè, các công trình hạ tầng kỹ thuật; tăng cường xử phạt các hành vi xâm hại cây Thường xuyên tổ chức các tọa đàm hội thảo khoa học về cây xanh đô thị và quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Cần tạo điều kiện để các chuyên gia, các nhà khoa học đề xuất, kiến nghị các phương án về quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị đặc biệt là quy hoạch phát triển cây xanh đô thị. Ủy ban nhân dân Thành phố nên tham vấn ý kiến của các nhà khoa học, các chuyên gia khi xây dựng các quy hoạch về cây xanh đô thị. Cần có kinh phí hợp lý cho các đề tài khoa học nghiên cứu về cây xanh đô thị và quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị. Thứ hai, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị Ủy ban nhân dân Thành phố cần áp dụng các công nghệ khoa học tiên tiến hiện đại và phù hợp với điều kiện thực tế của Thành phố để phát triển cây xanh đô thị. Các phần mềm này sẽ hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Hiện nay các phần mềm được sử dụng khá phổ biến trong quản lý cây xanh đô thị là Công nghệ GIS, viễn thám và điện thoại thông minh. Hệ thống thông tin địa lý (GIS) nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc giám sát, quản lý và theo dõi cây xanh đô thị. Việc ứng dụng các phần mềm và tiện ích tập trung vào các nội dung sau đây: + Lập hồ sơ cơ bản ban đầu làm cơ sở cho việc theo dõi cây xanh lâu dài. + Quản lý cơ sở dữ liệu cây xanh tập trung và phân tán. Phần mềm GIS góp phần phục vụ, trợ giúp công tác duy trì và bảo vệ cây xanh; phục vụ, trợ giúp công tác trồng cây xanh đô thị; giúp cho việc lập hồ sơ quản lý cho từng cây xanh; phục vụ chặt hạ và dịch chuyển cây xanh đô thị. Hình 3.1: Ứng dụng GIS trong quản lý cây xanh đô thị Các cơ quan nhà nước cần tiến hành thu thập các dữ liệu về cây xanh đô thị và thống kê để dùng các phần mềm quản lý các dữ liệu này. Các phần mềm này cho phép quản lý các thông tin về cây xanh đô thị một cách bao quát và dễ dàng. Để ứng dụng được các phần mềm này thì đòi hỏi Ủy ban nhân dân Thành phố cần trang bị cơ sở vật chất hạ tầng đảm bảo. Cần tiến tới xây dựng hệ thống Wifi miễn phí trên toàn Thành phố nhất là ở các khu vực đô thị. Việc ứng dụng kỹ thuật tiên tiến trong quản lý cây xanh đô thị thông qua các phần mềm có mã nguồn mở kết hợp với điện thoại thông minh là hết sức cần thiết. Đây là những phần mềm miễn phí, phổ thông và sử dụng rất đơn giản. Tuy nhiên để sử dụng nó thì các cơ quan nhà nước cũng cần tổ chức tập huấn cho các cán bộ công chức trong việc sử dụng các phần mềm tiện ích này. Ngoài ra Thành phố Hồ Chí Minh cũng có thể học hỏi kinh nghiệm của Đà Nẵng trong việc ứng dụng các phần mềm, tiện ích về quản lý cây xanh đô thị. 3.2.6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và tiếp nhận ý kiến phản ánh, kiến nghị của người dân về cây xanh đô thị Trong công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị thì công tác thanh tra, kiểm tra và tiếp nhận ý kiến phản ánh kiến nghị của cá nhân, tổ chức và giải quyết khiếu nại tố cáo là hết sức cần thiết. Công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp nhận phản ánh kiến nghị và xử lý khiếu nại tố cáo nhằm phát hiện những hành vi vi phạm pháp luật để từ đó có biện pháp khắc phục, xử lý. Ngoài ra công tác này còn có tính chất phòng ngừa các hành vi để nó không xảy ra. Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật thì công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp nhận phản ánh kiến nghị là hết sức cần thiết. Vì vậy, Thành phố Hồ Chí Minh cần chú trọng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; tiếp nhận và xử lý các phản ánh kiến nghị. - Đối với công tác kiểm tra an toàn cây xanh đô thị: Ủy ban nhân dân Thành phố cần chỉ đạo các cơ quan quản lý cây xanh đô thị tăng cường kiểm tra theo dõi các cây xanh đô thị để phát hiện các cây xanh sâu bệnh, có khả năng gãy đổ. Việc kiểm tra này cần tiến hành thường xuyên, liên tục. Cần chú trọng đến việc đốn hạ thay thế cây xanh già cỗi, chú trọng việc cắt tỉa các cành cây xanh để không ảnh hưởng đến giao thông đô thị cũng như an toàn mạng lưới đường điện của khu vực đô thị. Kiểm tra thường xuyên để nhằm tránh được các sự cố cây xanh đô thị gây ra. Cây xanh đô thị thường sống hàng trăm năm. Khi mới trồng cây còn nhỏ, theo năm tháng cây lớn lên, cành lá phát triển tự do, trong khi đó bộ rễ dưới đất không được chăm sóc và không có điều kiện phát triển tương xứng (do đất bị nén chặt, do các công trình ngầm bị hạn chế), gây ra mất cân đối giữa tán và rễ, vì thế khi có gió dễ bị đổ gãy. Vì vậy cần tăng cường định kỳ cắt tỉa hàng năm. Tăng cường kiểm tra chất lượng duy tu, chăm sóc công viên cây xanh. Cần bổ sung trang bị thêm các thiết bị hiện đại, siêu âm được thân rễ, quan sát được cành nhánh từ dưới mặt đất,... nhằm phát hiện dấu hiệu sâu bệnh, nguy hại có nguy cơ ngã đổ, gãy cành nhánh. - Đối với công tác thanh tra thực hiện các quy định pháp luật, các quy hoạch đề án về quản lý cây xanh đô thị: Các cơ quan thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành tăng cường công tác thanh tra việc thực hiện các quy định của Nhà nước. Việc thanh tra tập trung vào việc chấp hành các quy định pháp luật về cây xanh đô thị, việc chấp hành chính sách về quản lý cây xanh đô thị, việc cấp phép các hoạt động liên quan đến cây xanh đô thị. Đối tượng thanh tra tập trung vào các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức và các cá nhân tổ chức. Cần phải tăng cường thanh tra để phát hiện các hành vi vi phạm, các hành vi cấm trong quản lý cây xanh theo Nghị định 64/2010/NĐ-CP ngày 11/6/2010 của Chính phủ về quản lý cây xanh đô thị và Quyết định số 199/2004/QĐ-UBND ngày 18/8/2004 của Ủy ban nhân dân Thành phố về quản lý công viên và cây xanh đô thị. Quản lý nghiêm ngặt việc thực hiện trồng mảng xanh cách ly tại các nhà máy, khu công nghiệp, khu xử lý chất thải rắn, khu xử lý nước thải, khu dịch vụ, nghĩa trang và phần đất dành cho cây xanh trong các nhà máy, xí nghiệp, khu vui chơi giải trí, biệt thự, theo quy hoạch được duyệt nhằm đảm bảo chức năng cách ly, điều hòa môi trường không khí trong khu vực. Tăng cường tuần tra, kiểm soát và xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm hành chính về quản lý hệ thống cây xanh công cộng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh theo Nghị định 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở; và Nghị định 46/2016 ngày 25/6/2016/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt. - Đối với việc tiếp nhận phản ánh kiến nghị và giải quyết khiếu nại tố cáo: Các cơ quan nhà nước cần xây dựng cơ chế tiếp nhận các ý kiến phản ánh, kiến nghị của người dân. Ngoài việc tiếp nhận ý kiến trực tiếp thông qua tiếp công dân và thông qua hòm thư góp ý tại các cơ quan nhà nước thì Ủy ban nhân dân Thành phố cần xây dựng tổng đài tiếp nhận phản ánh kiến nghị của người dân. Hiện nay Thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng đường dây nóng phản ánh các sự cố hạ tầng giao thông của Thành phố, tuy nhiên việc tiếp nhận các phản ánh kiến nghị của người dân về sự cố công viên cây xanh còn hạn chế, ít được người dân quan tâm. Do đó Thành phố Hồ Chí Minh cần xây dựng một kênh tiếp nhận các thông tin phản ánh kiến nghị. Ủy ban nhân dân các quận, huyện trên địa bàn Thành phố cũng cần xây dựng các kênh tiếp nhận thông tin này. Cần xử lý kịp thời các thông tin phản ánh kiến nghị và theo dõi tiến độ xử lý phản ảnh kiến nghị. Ủy ban nhân dân Thành phố cũng cần chú trọng việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của người dân đối với hoạt động của các cơ quan nhà nước, cán bộ công chức, các cá nhân tổ chức có hành vi vi phạm trong quản lý nhà nước về cây xanh đô thị. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo cần thực hiện khách quan, chính xác và kịp thời. Ủy ban nhân dân Thành phố cũng cần có cơ chế khuyến khích ý kiến phản ánh kiến nghị của người dân. Ngoài ra Ủy ban nhân dân Thành phố cũng cần chỉ đạo các cơ quan nhà nước tăng cường kiểm tra, giám sát đối với việc thực hiện các công trình cây xanh đô thị. Việc kiểm tra, giám sát nhằm đảm bảo tiến độ thực hiện các công trình cũng như chất lượng của các công trình cây xanh đô thị này. Phải đảm bảo các công trình cây xanh đô thị thực hiện đúng thời gian và tiến độ để không ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân cũng như giao thông đô thị 3.2.7. Tăng cường xã hội hóa về cây xanh đô thị Trong công tác quản lý nhà nước hiện nay trên các lĩnh vực thì xã hội hóa là một giải pháp được tính tới. Trong quản lý nhà nước về cây xanh đô thị thì việc xã hội hóa là hết sức cấp thiết. Xã hội hóa trong công tác quản lý về cây xanh đô thị nhằm huy động các nguồn lực xã hội vào công tác quản lý và phát triển cây xanh đô thị. Việc xã hội hóa cũng góp phần giảm sức ép về ngân sách nhà nước và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Khuyến khích xã hội hoá công tác quản lý, trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh đô thị và phát triển vườn ươm cây theo quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch chuyên ngành được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các hoạt động dịch vụ cung cấp giống, cây trồng, trồng và chăm sóc, duy trì cây xanh đô thị được thực hiện theo hợp đồng với phương thức đặt hàng hoặc đấu thầu lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ. Việc xây dựng và triển khai thực hiện mô hình xã hội hóa phát triển cây xanh đô thị là tiền đề thuận lợi để nâng cao nhận thức của người dân trong việc bảo vệ và phát triển cây xanh, bảo vệ thiên nhiên gắn liền với bảo vệ môi trường sống của cộng đồng dân cư trong đô thị nói riêng và cư dân Thành phố Hồ Chí Minh nói chung. Từ đó, động viên các tầng lớp nhân dân ủng hộ, đóng góp tích cực về công sức, tài chính trong việc trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh; hỗ trợ các đơn vị quản lý cây xanh thực hiện tốt công tác duy trì cây xanh trong điều kiện nhân lực, thiết bị của đơn vị còn nhiều hạn chế, thiếu thốn. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc giảm bớt một phần ngân sách Thành phố chi cho các hoạt động công ích, sử dụng đồng vốn của ngân sách Nhà nước hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả. Thứ nhất, khuyến khích các cá nhân tổ chức trong việc trồng cây xanh đô thị Ủy ban nhân dân Thành phố cần khuyến khích các cá nhân tổ chức trồng cây xanh trong vườn. Việc trồng cây xanh này cần tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật của các cơ quan nhà nước. Đối với các tổ chức cũng cần khuyến khích họ trồng cây xanh trong khuôn viên tổ chức. Mỗi cá nhân, tổ chức chủ động trồng cây xanh sẽ xây dựng được mảng cây xanh tương đối lớn cho Thành phố. Thực hiện chủ trương mỗi nhà trồng một cây xanh theo quy hoạch và giao cho các hộ gia đình trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh trước nhà[26]. Đối với các dự án khu dân cư đô thị cần đưa các mảng xanh, công viên cây xanh thành một tiêu chuẩn để cấp phép và phê duyệt các dự án này. Cần đẩy mạnh việc thực hiện phong trào trồng cây trong nhân dân trên địa bàn Thành phố. Cần lồng ghép, huy động sự đóng góp của người dân tham gia trồng cây xanh trên các tuyến đường, tuyến phố ở khu dân cư sinh sống. Khuyến khích trồng cây xanh trên các rẻo đất trống, hành lang an toàn giao thông, các vùng cách ly công trình xử lý rác, công trình mai táng, nghĩa trang; sử dụng các bãi rác khi ngừng hoạt động chuyển thành vườn ươm cây xanh. Khuyến khích các hộ gia đình tự trồng cây xanh, đặc biệt trồng và chăm sóc cây trước mặt nhà, trên các tuyến phố theo quy hoạch và các quy định về chủng loại cây được duyệt. Các cơ quan Nhà nước cần vận động, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân ở mặt tiền đường phố xây dựng bồn hoa, trồng hoa, thảm cỏ theo quy định; vệ sinh xung quanh gốc cây, trồng thảm hoa, thảm cỏ trong bồn trồng cây có sẵn, trên một số tuyến phố chính. Đồng thời vận động nhân dân (các hộ gia đình hoặc các hội đoàn thể) trong các khu dân cư tập trung làm tốt công tác bảo vệ cây xanh ở vườn dạo đã được nhà nước đầu tư xây dựng. Tiến tới, vận động nhân dân đóng góp kinh phí để chăm sóc duy trì cây xanh, bảo vệ cây xanh ở vườn hoa, vườn dạo trong khu vực để duy trì cảnh quan cây xanh, tạo nơi thư giãn nghỉ ngơi kết hợp với sinh hoạt cộng đồng. Thứ hai, tăng cường kêu gọi đầu tư đối với các dự án phát triển cây xanh đô thị Hiện nay ngân sách đầu tư cho phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố gặp rất nhiều khó khăn. Trước thực trạng đó, để phát triển cây xanh đô thị, ngoài nguồn vốn ngân sách, cần huy động nguồn lực trong nhân dân. Đặc biệt Thành phố cần quan tâm đầu tư hơn nữa cho lĩnh vực cây xanh. Và để làm được điều đó, phải có cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích thu hút vốn đầu tư; công khai quy hoạch và danh sách các danh mục kêu gọi đầu tư; xúc tiến đầu tư có hiệu quả; lồng ghép dự án công viên, cây xanh đô thị với dự án sinh lời khác. Thực hiện phương thức bồi hoàn đối với các chủ dự án khi thực hiện các dự án đô thị. Phương thức kêu gọi doanh nghiệp đầu tư phát triển mảng xanh và sẽ được bù lại bằng việc khai thác kinh doanh ở một số địa điểm với mức độ nào đó. Phương thức này được xác định thích hợp đối với các khu đất dự trữ, đất hành lang an toàn giao thông hoặc đất tại các cây cầu. Chẳng hạn như khi nhà đầu tư bỏ vốn phát triển mảng xanh tại các dạ cầu, họ có thể được khai thác một số dịch vụ như giữ xe, lập nhà kho chứa vật tư ngay bên dưới dạ cầu đó. Cần huy động đóng góp của các doanh nghiệp vào việc phát triển cây xanh đô thị. Nâng cao vai trò của các chủ đầu tư trong kiểm tra, giám sát chất lượng nguồn giống cây xanh đưa ra trồng trong các dự án và trồng thay thế cây đốn hạ (thời gian qua hầu như chưa được quan tâm). Vận động các chủ đầu tư được Thành phố cho phép khai thác quỹ đất để xây dựng hạ tầng kỹ thuật, đầu tư trồng cây xanh, chăm sóc cho cây phát triển ổn định, sau 2 - 3 năm bàn giao cho Thành phố quản lý, chăm sóc. Để tăng cường công tác xã hội hóa thì Ủy ban nhân dân Thành phố cần sớm ban hành đề án xã hội hóa và ban hành các văn bản pháp lý cho việc xã hội hóa. Các văn bản cần quy định cụ thể quyền hạn, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức cũng như trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong quá trình xã hội hóa. Bên cạnh đó, cũng cần tăng cường tuyên truyền, vận động để các cá nhân tổ chức thấy được ý nghĩa tầm quan trọng của việc phát triển cây xanh đô thị. Để từ đó hình thành ý thức trách nhiệm trong việc phát triển và bảo vệ cây xanh đô thị. Đối với chủ các dự án đô thị cũng cần tăng cường tuyên truyền để họ nhận thức được lợi ích của việc phát triển cây xanh đô thị trong các dự án của họ. Hiện nay việc xây dựng các mảng xanh, công viên cây xanh trong các dự án đem lại nhiều lợi ích kinh tế và tăng tính cạnh tranh của các dự án. Hiện nay cá nhân, tổ chức thường lựa chọn các dự án có thiết kế mảng xanh, cây xanh, công viên, do đó các chủ đầu tư cần lưu ý đến điều này. Tiểu kết chương 3 Dựa trên các cơ sở lý luận ở chương 1 và thực trạng quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã được đề cập tại chương 2, chương 3 của luận văn đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Để xây dựng các giải pháp, luận văn đã dựa trên các quan điểm chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển đô thị, phát triển bền vững cũng như nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực đặc biệt là trong lĩnh vực cây xanh đô thị. Đặc biệt các giải pháp xây dựng còn dựa trên các định hướng của Thành phố Hồ Chí Minh về phát triển đô thị bền vững. Các giải pháp mà luận văn đề xuất thể hiện nhiều khía cạnh của công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị như hoàn thiện các quy định pháp lý, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, Các giải pháp của luận văn đưa ra cũng xuất phát từ những nguyên nhân hạn chế được đề cập trong chương 2. KẾT LUẬN “Bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề sống còn của nhân loại, là nhân tố bảo đảm sức khỏe và chất lượng cuộc sống của nhân dân góp phần quan trọng vào việc vào việc phát triển kinh tế - xã hội, ổn đinh chính trị và thúc đây quá trình hội nhập”[4]. Cây xanh đô thị đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo môi trường sống cũng như xây dựng cảnh quản đô thị. Phát triển cây xanh đô thị nhằm hướng tới xây dựng đô thị bền vững cũng như phát triển bền vững ở Việt Nam. Do đó việc phát triển và đảm bảo cây xanh đô thị là trách nhiệm của tất cả các cá nhân, tổ chức trong xã hội mà trước hết là cơ quan nhà nước, cán bộ công chức. Việc quản lý Nhà nước về cây xanh đô thị là một vấn đề cấp thiết và đang đặt ra đối với các cấp chính quyền ở Việt Nam. Là một trong những đô thị lớn nhất của Việt Nam, việc quản lý Nhà nước vê cây xanh đô thị ở Thành phố Hồ Chí Minh càng trở nên cấp thiết. Từ kết quả hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý, kết hợp với việc đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là dựa trên những nguyên nhân của hạn chế, luận văn đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Các giải pháp mà luận văn đề xuất thể hiện nhiều phương diện khác nhau của công tác quản lý Nhà nước về cây xanh đô thị. Để thực hiện được các giải pháp này đòi hỏi các cơ quan nhà nước trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh cần tiến hành thực hiện một cách đồng bộ. Ngoài ra còn cần sự phối hợp và tham gia của nhiều cơ quan, tổ chức trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. “Phát triển cây xanh đô thị là quyền lợi và nghĩa vụ của mọi tổ chức, mọi gia đình và của mỗi người, là biểu hiện của nếp sống văn hoá, đạo đức, là tiêu trí quan trọng của xã hội văn minh, hiện đại nhằm xây dựng quê hương, đất nước ngày thêm giàu đẹp”[4]. Do đó các cá nhân, tổ chức cần tăng cường tham gia vào công tác quản lý nhà nước về cây xanh đô thị Trong quá trình nghiên cứu, xây dựng và thực hiện luận văn, với tinh thần, thái độ nghiêm túc và sự nỗ lực hết mình, tác giả luôn bám sát định hướng để thực hiện được mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đã đề ra, vì vậy luận văn đã đạt được các mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đã đề ra. Tuy nhiên do thời gian nghiên cứu ngắn, bản thân là người làm thực tiễn, cũng như năng lực nghiên cứu hạn chế do đó luận văn không tránh khỏi những sai sót. Một số nội dung luận văn chưa thể đi sâu nghiên cứu và phân tích mà chỉ dừng lại ở việc khái quát. Tuy nhiên các nội dung nghiên cứu của tác giả luận văn có thể áp dụng cả về phương diện lý luận và thực tiễn. Tác giả sẽ tiếp tục nghiên cứu trong quá trình công tác cũng như ở bậc nghiên cứu cao hơn. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Xây dựng (2005), Thông tư Số 20/2005/TT-BXD ngày 20 tháng 12 năm 2005 về hướng dân quản lý cây xanh đô thị, Hà Nội. 2. Chính phủ (2010), Nghị định số 64/2010/NĐ-CP ngày 11/6/2010 về quản lý cây xanh đô thị, Hà Nội. 3. Phạm Anh Dũng – Lê Tiến Tâm (2012), Giáo trình cây xanh đô thị, Nhà xuất bản Xây dựng - Hà Nội. 4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Nghị quyết 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 của Bộ Chính trị về bảo vệ môi trường trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Hà Nội. 5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011-2020, Hà Nội. 6. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Hà Nội. 7. Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh (2015), Văn kiện Đại hội đảng nhiệm kỳ 2015 – 2020, Tp. Hồ Chí Minh. 8. Phạm Ngọc Đăng (2014), “Vai trò của cây xanh đô thị trong cải thiện môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”, Báo Nhân dân. 9. Nguyễn Thị Hạnh (2015), Công viên cây xanh thành phố Hồ Chí Minh: Sự hình thành, xu hướng sử dụng, phát triển và các vấn đề tồn tại, Tạp chí Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội- Số 03. 10. Học viện Hành chính Quốc gia (2006), Giáo trình Lý luận hành chính nhà nước, NXB Khoa học kỹ thuật – Hà Nội. 11. Tô Ngọc Liễn (2014), Giải pháp cải tạo và phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn thành phố Lào Cai. 12. Nguyễn Thị Quế (2007), Tìm hiểu hiện trạng và việc thực hiện quy hoạch phát triển cây xanh đô thị ở Tp. Đà Nẵng, Đại học Đà Nẵng. 13. Quốc hội (2009), Luật Quy hoạch đô thị, Hà Nội. 14. Đặng Thị Diễm Quỳnh (2013), Ứng dụng GIS trong quản lý cây xanh bóng mát ở một số đường phố của quận Hải Châu, Tp. Đà Nẵng, Đại học Đà Nẵng. 15. Sở Giao thông vận tải – Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh (2016), Kỷ yếu hội thảo An toàn cây xanh đô thị trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh. 16. Sở Giao thông vận tải Tp. Hồ Chí Minh (2013), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2013 và kế hoạch năm 2014 của khối công viên, cây xanh đô thị, Thành phố Hồ Chí Minh. 17. Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh (2014), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2014 và kế hoạch năm 2015 của khối công viên, cây xanh đô thị, Thành phố Hồ Chí Minh. 18. Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh (2015), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2015 và kế hoạch năm 2016 của khối công viên, cây xanh đô thị, Thành phố Hồ Chí Minh. 19. Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh (2016), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2016 và kế hoạch năm 2017 của khối công viên, cây xanh đô thị, Thành phố Hồ Chí Minh. 20. Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh (2016), Báo cáo tình hình sự cố cây xanh đô thị giai đoạn 2011-2016, Thành phố Hồ Chí Minh. 21. Lê Xuân Thái, “Quy hoạch cây xanh theo hướng phát triển đô thị xanh bền vững”. 22. Triệu Tùng (2016), “Xã hội hóa trong phát triển cây xanh đô thị”, Báo Đà Nẵng. 23. Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (2004), Quyết định số 199/2004/QĐ-UBND ngày 18/8/2004 về ban hành quy định về quản lý công viên và cây xanh đô thị trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh. 24. Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (2011), Quy hoạch cây xanh đô thị giai đoạn 2011-2020, Thành phố Hồ Chí Minh. 25. Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (2011), Quyết định số 17/2011/QĐ-UBND ngày 18 tháng 3 năm 2011 về Phê duyệt Đề án Quản lý bảo vệ, phát triển các loại rừng và cây xanh thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh. 26. Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (2012), Quy chế phối hợp vận động người dân tham gia bảo vệ cây xanh đường phố, chăm sóc duy trì mảng xanh vỉa hè và vườn hoa trong khu dân cư trên địa bàn Thành phố, Thành phố Hồ Chí Minh. 27. Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (2015), Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020, Thành phố Hồ Chí Minh.