Máy và thiết bị nhiệt lạnh

Më ®Çu Sau hai tuÇn thùc tËp t¹i trung t©m thùc hµnh c«ng nghÖ,tr­êng ®¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi,®· gióp sinh viªn nhËn thøc râ rµng kho¶ng c¸ch gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ lµ hoµn toµn kh«ng nhá.Nh÷ng vÊn ®Ò t­ëng chõng nh­ ®· rÊt quen thuéc trong häc tËp l¹i trë nªn v« cïng míi l¹ trong thùc tÕ,®em l¹i cho sinh viªn sù høng thó trong häc tËp. Cô thÓ,trong hai tuÇn võa qua (tõ 1/12/2008 ®Õn 12/12/2008),sinh viªn n¨m thø 4 líp m¸y vµ thiÕt bÞ nhiÖt l¹nh 1 – K50 ®· ®­îc lµm quen víi kü thuËt cuèn d©y ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé 3 pha roto lång sãc.Nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ phong phó thu ®­îc ®· gióp sinh viªn cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ h¬n vÒ nguyªn lý ho¹t ®éng còng nh­ cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn.§ång thêi,qua ®ît thùc tËp,sinh viªn ®­îc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ph­¬ng ph¸p lµm viÖc cã hiÖu qu¶ nhÊt ®¸p øng yªu cÇu thùc tÕ sau nµy. §Ó ®ît thùc tËp thµnh c«ng vµ thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ nh­ vËy kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy h­íng dÉn.D­íi sù chØ b¶o cña c¸c thÇy ®· h¹n chÕ phÇn nµo nh÷ng sai xãt cña sinh viªn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc.Nh÷ng kinh nghiÖm c¸c thÇy d· truyÒn ®¹t cho sinh viªn trong thêi gian qua lµ nh÷ng kiÕn thøc v« gi¸ kh«ng thÓ cã ®­îc trong s¸ch vë ®¬n thuÇn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn cña khoa ®iÖn nãi chung vµ c¸c thÇy nãi riªng ! Sinh viªn NguyÔn Minh Qu©n PhÇn I - Kh¸i niÖm vÒ m¸y ®iÖn I - Kh¸i niÖm chung : M¸y ®iÖn lµ mét kh¸i niÖm ®Ó chØ c¸c lo¹i m¸y cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng l­îng kh¸c nh­ c¬ n¨ng vµ ng­îc l¹i (biÕn c¬ n¨ng thµnh ®iÖn n¨ng) theo nguyªn lý c¶m øng ®iÖn tõ.Bªn c¹nh ®ã,m¸y ®iÖn cßn cã nhiÖm vô chuyÓn giao,biÕn ®æi n¨ng l­îng ®iÖn (vd : biÕn ®iÖn mét chiÒu thµnh ®iÖn xoay chiÒu hay ®iÖn cao thÕ sang h¹ thÕ vµ ng­îc l¹i ). Mçi qu¸ tr×nh chuyÓn ®åi lu«n g¾n víi sô hao tæn n¨ng l­îng,®Æc biÖt ë m¸y ®iÖn,sù hao tæn nµy lµ rÊt nhá,nÕu so s¸nh víi c¸c lo¹i m¸y kh¸c. Ngµy nay,m¸y ®iÖn ®­îc dïng trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc kü thuË,nh­ trong c«ng nghiÖp,giao th«ng vËn t¶i,y häc,… víi c«ng suÊt tõ vµi mW cho ®Õn GW. II – Ph©n lo¹i vµ cÊu t¹o : Cã thÓ ph©n lo¹i m¸y ®iÖn theo : - C«ng suÊt - CÊu t¹o - Chøc n¨ng - Dßng ®iÖn(M¸y ®iÖn mét chiÒu vµ xoay chiÒu) - Nguyªn lý lµm viÖc Tuy nhiªn,ë ®©y ta ph©n lo¹i theo nguyªn lý biÕn ®æi n¨ng l­îng nh­ sau : a-M¸y ®iÖn tÜnh (th­êng gÆp lµ m¸y biÕn ¸p): M¸y ®iÖn tÜnh lµm viÖc dùa vµo hiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ do sù biÕn thiªn tõ th«ng gi÷a c¸c cuén d©y kh«ng cã sù chuyÓn ®éng t­¬ng ®èi víi nhau.M¸y ®iÖn tÜnh th­êng dïng ®Ó biÕn ®æi th«ng sè ®iÖn n¨ng nh­ biÕn ®æi dßng diÖn xoay chiÒu tõ ®iÖn ¸p nµy thµnh ®iÖn ¸p xoay chiÒu ë ®iÖn ¸p kh¸c. Do tÝnh thuËn nghÞch cña c¸c quy luËt c¶m øng ®iÖn tõ qu¸ tr×nh biÕn ®æi cã tÝnh thuËn nghÞch. b-M¸y ®iÖn cã phÇn chuyÓn ®éng quay hoÆc chuyÓn ®éng th¼ng : Nguyªn lý lµm viÖc dùa vµo hiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ,lùc ®iÖn tõ do tõ tr­êng vµ dßng ®iÖn cña c¸c cuén d©y cã chuyÓn ®éng t­¬ng ®èi víi nhau g©y ra.Lo¹i m¸y nµy th­êng ®­îc dïng ®Ó biÕn ®æi d¹ng n¨ng l­îng nµy sang d¹ng n¨ng l­îng kh¸c,m¸y ®iÖn cã thÓ lµm viÖc ë chÕ ®é m¸y ph¸t ®iÖn hoÆc ë chÕ ®é ®éng c¬ ®iÖn. CÊu t¹o gåm cã hai phÇn chÝnh : +PhÇn tÜnh (Stato: vá m¸y+m¹ch tõ) +PhÇn ®éng (Roto:trôc m¸y+m¹ch tõ ) M¸y ®iÖn quay cã thÓ ph©n ra thµnh m¸y ph¸t ®iÖn vµ ®éng c¬ ®iÖn. Trong ®ît thùc tËp nµy chóng ta chØ quan t©m ®Õn ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé 3 pha. VËt liÖu dïng trong m¸y ®iÖn: +)VËt liÖu kÕt cÊu: lµ vËt liÖu dïng ®Ó chÕ t¹o c¸c chi tiÕt chÞu t¸c ®éng c¬ häc. -ThÐp khèi :Vá cùc tõ cña m¸y 1 chiÒu ,c¸c lâi thÐp cuén hót 1 chiÒu -Gang,nh«m :Vá n¾p cña m¸y c¸c lo¹i ®éng c¬ m¸y ph¸t xoay chiÒu. C¶ thÐp vµ gang ®Òu lµ vËt liÖu c¸ch tõ yÕu +)VËt liÖu t¸c dông: Gåm cã 2 lo¹i VËt liÖu dÉn tõ: dïng ®Ó t¹o ra c¸c m¹ch tõ trong m¸y ®iÖn. §èi víi ®éng c¬ vµ m¸y ph¸t xoay chiÒu ng­êi ta dïng thÐp kü thuËt ®iÖn dµy 0.33- 0.5 mm d¹ng l¸ ghÐp s¸t vµo nhau môc ®Ých lµ chèng dßng fuc«, gi¶m tæn hao trong lâi thÐp. -ThÐp kü thuËt ®iÖn gåm cã hai lo¹i: +C¸n nãng(mµu löa) +C¸n l¹nh(mµu c¸nh gi¸n) VËt liÖu dÉn ®iÖn D©y dÉn: Dïng ®ång ®á hoÆc hîp kim cña ®ång®á lµ chñ yÕu ngoµi ra cßn dïng b»ng nh«m. Lý do v× ®ång ®á dÎo, dÉn ®iÖn tèt nªn ®a sè d©y quÊn ®Òu dïng lµ ®ång ®á. Cßn nh÷ng bé phËn chÞu lùc th× dïng hîp kim cña ®ång. +)VËt liÖu c¸ch ®iÖn Dïng c¸ch ®iÖn gi÷a c¸c vËt dÉn ®iÖn cíi nhau vµ víi chÝnh vá m¸y. C¸clîi vËt liÖu c¸ch ®iÖn(R¾n, Láng, KhÝ). VËt liÖu khÝ: C¸cvËt liÖu xã nguån gèc tõ Xenlul«, c¸c vËt chÊt c« c¬, h÷u c¬, vËt liÖu tæng hîp. Tuy nhiªn ®Ó t¹o vËt liÖu tèt h¬n ng­êi ta dïng khÝ tr¬. VËt liÖu láng: RÊt quan träng trong m¸y ®iÖn v× nã cã thÓ len lái vµo c¸c khe nhá. Nã cßn sö dông ®Ó dËp hå quang(nh­ ®Çu m¸y biÕn ¸p...) =>Tuú theo lo¹i chÞu ®­îc c­êng ®é c¸ch ®iÖn ng­êi ra chia vËt liÖu c¸ch ®iÖn ra thµnh 7 cÊp nh­ sau: CÊp Y A B E F H C ChÞu nhiÖt C0 95 105 115 120 155 155 >180 C¸c th«ng sè ®Æc tr­ng trong ®éng c¬ ®iÖn : -PhÇn tÜnh :lµ phÇn lÊy ®iÖn ra -PhÇn quay:lµ phÇn kÝch tõ +Z lµ sè r·nh trªn stato hoÆc Roto +m lµ sè pha (nÕu kh«ng nãi ®Õn m th× coi m=3) +a lµ sè m¹ch nh¸nh song song +p lµ sè ®«i cùc(p³1) +P2 lµ c«ng suÊt ®Çu trôc +P1 lµ c«ng suÊt vµo m¸y P1=P2/m. +m lµ hiÖu suÊt cña ®éng c¬. +y lµ b­íc d©y quÊn tÝnh tõ c¹nh t¸c dông thø nhÊt ®Õn c¹nh t¸c dông thø 2 cña mét phÇn tö. +q lµ sè r·nh t¸c dông d­íi 1 ®«i cùc (hay lµ sè bèi d©y cña 1 nhãm bèi ) ®­îc tÝnh nh­ sau + lµ b­íc cùc(kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh cña pha A,B,C trong m¸y) Th­êng ng­êi ta coi y=(0,67¸1 ) §èi víi d©y quÊn b­íc ®ñ lÊy: y= §èi víi d©y quÊn b­íc ng¾n lÊy: y< . VÝ dô: §éng c¬ cã Z=24, 2p=4® ; Nh­ vËy ta lÊy y=6 vµ q=2. n: tèc ®é cña tõ tr­êng, n1: tèc ®é cña R«to. NÕu n1¹n ®éng c¬ kh«ng ®ång bé Nªu n1=n ®éng c¬ ®ång bé(Lý t­ëng) Th«ng th­êng ng­êi ta chÕ t¹o ®éng c¬ theo tiªu chuÈn sau: Sè ®«i cùc n: tèc ®é tõ tr­êng n1: tèc ®é cña R«to 1 2 3 3000 Vßng/phót 1500 Vßng/phót 1000 Vßng/phót 2850 Vßng/phót 1480 Vßng/phót 970 Vßng/phót III – D©y quÊn : A-§¹i c­¬ng: D©y quÊn phÇn øng lµ d©y quÊn b»ng ®ång ®Æt trong c¸c r·nh cña phÇn øng lµm thµnh mét hoÆc nhiÒu m¹ch vßng kÝn. D©y quÊn lµ bé phËn quan träng nhÊt cña m¸y ®iÖn v× nã trùc tiÕp tham gia c¸c qóa tr×nh biÕn ®æi n¨ng l­îng tõ ®iÖn n¨ng sang c¬ n¨ng hay ng­îc l¹i,®ång thêi vÒ mÆt kinh tÕ th× gi¸ thµnh cña d©y quÊn còng chiÕm kh¸ cao trong toµn bé gi¸ thµnh m¸y.D©y quÊn phÇn øng cña m¸y ®iÖn xoay chiÒu cã nhiÖm vô c¶m øng søc ®iÖn ®éng nhÊt ®Þnh ®ång thêi cïng tham gia vµo viÖc t¹o nªn tõ tr­êng cÇn thiÕt cho sù thay ®æi n¨ng l­îng c¬ ®iÖn trong m¸y.KÕt qu¶ cña d©y quÊn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc c¸c nhu cÇu: TiÕt kiÖm ®­îc kim lo¹i vµ ®Çu mèi ph¶i ë ®Çu bói d©y. Cã ®é bÒn c¬,bÒn nhiÖt,bÒn ®iÖn. D©y quÊn 3 pha ®èi xøng nhau tøc lµ ®iÖn trë ,®iÖn c¶m cña d©y quÊn c¸c pha ph¶i gièng nhau(nÕu kh«ng th× m¸y ®iÖn lµm viÖc nÆng nÒ cã tiÕng kªu vµ tiÕng ån).§iÖn kh¸ng gièng nhau th× tæng sè vßng cña c¸c pha ph¶i gièng nhau. §Êu m¸y ph¶i ®óng cùc tÝnh. B-Mét sè kiÓu d©y quÊn c¬ b¶n: Trong m¸y ®iÖn xoay chiÒu cã 2 lo¹i d©y quÊn:D©y quÊn 1líp vµ d©y quÊn 2 líp: 1- D©y quÊn 1 líp: cã 2 kiÓu D©y quÊn tËp trung: n»m ë nh÷ng vïng kh¸c nhau trªn th©n m¸y D©y quÊn ph©n t¸n: lµ tr­êng hîp ®Æc biÖt cña d©y quÊn tËp trung. Trªn c¬ së d©y quÊn tËp trung muèn cã m« men khoÎ h¬n víi cïng c«ng suÊt Êy th× ng­êi ta ®­a ra kiÓu d©y quÊn ph©n t¸n C¸ch thùc hiÖn: t¸ch nhá c¸c phÇn tö ®Ó d¶i ®Òu trªn th©n m¸y ¦u ®iÓm:CÊu t¹o ®¬n gi¶n, dÔ l¾p ®Æt vµ söa ch÷a Nh­îc ®iÓm:Kh«ng t¹o ®­îc m«men khoÎ nªn chØ dïng cho lo¹i ®éng c¬ cã c«ng suÊt P £ 7 Kw. D©y quÊn 1 líp cã nhiÒu lo¹i, ng­êi ta chia thµnh c¸c lo¹i sau: *D©y quÊn ®ång khu«n,ph©n t¸n D©y cã h×nh d¸ng vµ kÝch th­íc gièng nhau n»m so le víi nhau vµ cã chiÒu ®i cña dßng ®iÖn trong d©y theo ®óng cùc tÝnh. *D©y quÊn ®ång t©m:Kh¸c nhau vÒ kÝch th­íc vµ bèi nhá n»m trong bèi lín D©y quÊn ®ång t©m D©y quÊn ®ång khu«n 2-D©y quÊn hai líp : lµ d©y quÊn ë mçi r·nh ®Æt ë hai c¹nh t¸c dông cã sè phÇn tö d=Z. +Trªn c¬ së d©y quÊn tËp trung:nÕu ta muèn m¸y cã M«men khoÎ h¬n th× ®¹i bé phËn ®­a sang d©y quÊn 2 líp. ¦u ®iÓm: D©y quÊn hai líp th­êng sö dông hai lo¹i d©y quÊn xÕp vµ d©y quÊn sãng nh­ng chñ yÕu vÉn lµ d©y quÊn xÕp Nh­îc ®iÓm:ChÕ t¹o phøc t¹p,l¾p r¸p khã kh¨n,söa ch÷a phøc t¹p h¬n d©y quÊn 1 líp(nh­ ë c¸c ®Çu nèi). §èi víi m¸y ®iÖn cã c«ng suÊt lín h¬n 7 Kw ta sö dông d©y quÊn 2 líp. PhÇn II - Thùc hµnh (®éng c¬) I – ChuÈn bÞ : 1.ChuÈn bÞ khu«n (H×nh qu¶ tr¸m). +b:lÊy 1 cung ë 1/2 chiÒu cao cña r¨ng tÝnh tõ t©m r·nh c¹nh t¸c dông thø nhÊt ®Õn c¹nh t¸c dông thø 2 cña mét phÇn tö. +h: chiÒu cao cña lâi s¾t +3 cm +l1,l2: mçi bªn lÊy 1/2 chiÒu s©u n¾p m¸y khu«n th­êng dïng cho d©y quÊn ®ång khu«n.NÕu lµm d©y quÊn ®ång t©m ph¶i cã thªm 2 cæ lç n÷a 2 cæ lç nµy liÒn nhau vµ c¸ch nhau b»ng 1 b­íc r·nh trªn Stato. l1 y h l2 b CÊch lµm khu«n: Dïng 2 miÕng gç ®· ®­îc x¸c ®Þnh t©m, sau ®ã khoan theo c¸c lç ®· ®¸nh dÊu kÝch th­íc s½n. Khu«n th­êng dïng ®Ó quÊn d©y quÊn ®ång khu«n, nÕu dïng ®Ó quÊn d©y quÊn ®ång t©m th× ph¶i thªm 2 lç n÷a, 2 lç liÒn kÒ vµ c¸ch nhau b»ng 1 b­íc r·nh trªn Stato(0.8mm). 2-ChuÈn bÞ c¸ch ®iÖn. - §Ó tr¸nh sù chËp, ch¹m giøa c¸c vßng d©y, gi÷a c¸c cuén d©y vµ gi÷a c¸c d©y quÊn víi vá m¸y, ta ph¶i sö dungj c¸ch ®iÖn cho ®éng c¬. -Nh÷ng vËt c¸ch ®iÖn ph¶i ®­îc c¸ch ®iÖn trän vÑn trong vËt liÖu c¸ch ®iÖn -Khi sö dông vËt liÖu c¸ch ®iÖn ph¶i ®¶m b¶o ®é bãng cña vËt liÖu, tr¸ch x©y x­íc, gÉy gËp. -Cã 2 kiÓu c¸ch ®iÖn quan träng: C¸ch ®iÖn gi÷a r·nh vµ d©y(c¸ch ®iÖn pha víi ®Êt). C¸ch ®iÖn gi÷a c¸c phÇn ®Çu nèi (c¸ch ®iÖn pha víi pha) C¸ch ®iÖn vá(Stato) gåm hai líp: +Líp thø nhÊt: líp 0,3 mm ®ã lµ mét lo¹i b×a mÇu xanh, mét mÆt tr¸ng bãng kÝnh ®­îc lãt lôa lªn trªn ChiÒu réng: b»ng chu vi r·nh tøc lµ nã chiÕm hÕt tiÕt diÖn tõ mÐp ph¶i sang mÐp tr¸i r·nh ChiÒu dµi: b»ng chiÒu dµi cña mét r·nh +3 (cm) ®­îc gËp l¹i mçi ®Çu 0,75cm, chèng xª dÞch (0.75x4=3). +Líp thø hai : lµ lo¹i giÊy c¸ch ®iÖn dÇy 0,1mm ChiÒu réng : Réng h¬n líp 0,3mm mét kho¶ng b»ng hai b¶n r·nh hai bªn ®Ó khi vµo d©y song ta gËp l¹i cµi xuèng d­íi r·nh phÇn ®Ó c¸ch ®iÖn, phÇn ®Ó gi÷ d©y kh«ng bung lªn ch¹m vµo R«to ChiÒu dµi : B»ng chiÒu dµi líp 0,03mm ®· gÊp ®Çu 3-ChuÈn bÞ dông cô. Gåm cã dao tre, kÐo, dao, k×m, bóa, khung d©y quÊn, m¸y quÊn d©y, ®ång hå ®o th«ng mÆch. Chó ý: dao tre cÇn ph¶i nh½n, bãng, m¶nh ë phÝa ®Çu ®Ó cho d©y xuèng r·nh ®­îc dÔ dµng. Yªu cÇu : Ph¶i th«ng m¹ch ®Êu d©y ®óng cùc tÝnh sao cho ®éng c¬ ch¹y ®­îc. Th­êng th× khi ®Æt d©y vµo m¸y ta ph¶i kiÓm tra th«ng m¹ch ngay tõ bèi d©y ®Çu tiªn. Sau khi ®Êu m¸y xong ph¶i kiÓm tra th«ng m¹ch,ch¹m m¹ch,rß ra vá cÈn thËn. II – Thùc hiÖn : 1 - Bµi tËp 1 : S¬ ®å d©y quÊn ®ång khu«n ph©n t¸n 1 líp : Z = 24 ; 2p = 4 ; q = 2 ; y = 6 ; = 6 S¬ ®å d©y quÊn : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 160 17 18 19 20 21 22 23 24 A Z B C X Y +QuÊn d©y: QuÊn riªng tõng bèi mét tæng sè cã 12 bèi, mçi cuén 55 vßng +Vµo d©y: Dùa vµo c­ ®å c«ng nghÖ ®Æt d©y -Ta ®Æt d©y sao cho 1 c¹ch ®Ì lªn 2 c¹ch tr­íc, c¹ch sau nµy l¹i cïng víi c¹ch tr­íc l¹i t¹o thµnh 2 c¹ch míi ®Ó ®Æt tiÕp c¹ch kh¸c ®Ì lªn chóng -§Çu tiªn ta chän mét vÞ trÝ bÊt kú nµo ®ã quy ®Þnh ®ã lµ c¹ch sè 1 (®Çu ra ®­îc dÆt vÒ phÝa hép cùc) ta vµo d©y 2 c¹ch lµ c¹ch sè 2 vµ 4 tr­íc, 2 c¹ch cßn l¹i cña 2 bèi ®ã ®Ó chê. Sau ®ã vµo bèi thø nhÊt ë vÞ trÝ r·nh sè 1vµ 6, tiÕp tôc bèi thø hai vµo r·nh 3 vµ r·nh 8. Cø nh­ vËy ta vµo tiÕp c¸c bèi cßn l¹i cho ®Õn hÕt råi vµo nèt hai c¹ch chê ban ®Çu xuèng r·nh 21 vµ 23 lµ xong. Chó ý: +Vµo d©y ®­îc r·nh nµo ta nhÐt lu«n giÊy c¸ch ®iÖn vµo khe vµ bÎ trßn hai ®Çu bèi d©y, ®ång thêi khi vµo ®­îc bèi nµo ta còng kiÓm tra lu«n xem cã th«ng m¹ch vµ cã bÞ ch¹m vá kh«ng, ®Ó cã biÖn ph¸p sö lý lu«n +Sau khi ®· vµo d©y vµ nhÐt líp giÊy c¸ch ®iÖn 0,1mm xong. Ta tiÕn hµnh lãt c¸ch ®iÖn pha vµ dïng dao tre n¾n cho c¸c bèi d©y èp s¸t vµo nhau gän gµng +V× ®©y lµ giÊy c¸ch ®iÖn b»ng b×a, giÊy th­êng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn c¸ch ®iÖn nªn ta kh«ng cho m¸y chËy thö v× thÕ kh«ng cÇn ®ai m¸y b»ng d©y sîi +§Êu d©y: ë ®©y cã 12 bèi d©y mµ cã 3 pha ®Òu nhau mçi pha cã 4 bèi. §Ó cho thuËn tiÖn cho viÖc ®Êu d©y trong qu¸ tr×nh vµo d©y ta chó ý cho c¸c ®Çu vµo cña c¸c bèi vÒ mét phÝa(th­êng lµ phÝa ngoµi),cßn c¸c ®Çu ra vÒ phÝa cßn l¹i,c¸ch ®Êu nh­ sau: -Chän 1 ®Çu cña bèi bÊt kú quy ®Þnh lµm pha A(®©ï vµo cuén A2) cuèi cuén A1®Êu víi cuén A2(tøc lµ A2, c¸ch A1 lµ 2 bèi d©y). Cuèi cuén A3 ®em ®Êu víi cuèi cuén A4. Cßn ®Çu cuén A4 lµ X.Cø nh­ vËy ta ®Êu ®­îc pha B vµ C.C¹nh sau cña 1 pha th­êng c¸ch cuén tr­íc 2 bèi liªn tiÕp. NhËn xÐt Qua bµi tËp nµy ta ®­îc lµm quen víi c¸ch quÊn d©y quÊn, lãt c¸ch ®iÖn, vµo d©y quÊn còng nh­ ®¸u d©y quÊn. Tuy bµi tËp thùchµnh nµy kh«ng ch¹y m¸y nh­ng nã lµm nÒn t¶ng, kinh nghiÖm ban ®Çu ®Ó vÒ sau thùc hiÖn bµi tËp ®èi víi ®éng c¬ 36 r·nh. VÒ thêi gian: hoµn thµnh ®óng quy ®Þnh VÒ c¸ch ®Êu: biÕt x¸c ®Þnh cùc tÝnh,®Êu c¸c bèi d©y. 2 - Bµi tËp 2 : Thùc hiÖn d©y quÊn ®ång t©m tËp trung 1 líp víi : Z=36 ; y=9 ; q=3; 2p=4; y = 9 ; = 9 Yªu cÇu quÊn mçi bèi 70 vßng. S¬ ®å d©y quÊn : (h×nh vÏ) Còng nh­ theo bµi tËp 1 c¸ch vµo d©y ®ång khu«n ph©n t¸n ë ®©y ta ®­a bèi d©y sè 2 tøc lµ r·nh sè 4,5,6 vµo tr­íc råi lÇn l­ît ®Ó chê c¸c c¹nh t¸c dông kia cña bèi 2.Sau ®ã ta ®­a bèi d©y sè 1 tøc lµ r·nh sè 1,2,3 vµo r·nh 10,11,12 vµo råi lÇn l­ît ®Õn r·nh 7,8,9 cø nh­ vËy cuèi cïng còng nh­ ë bµi tËp 1 lµ h¹ bèi chê vµo cuèi cïng vµo r·nh sè 31,32,33. Chó ý ë bµi tËp nµy ta ph¶i th¸o c¸c bèi d©y ®· m¾c trªn m¸y ban ®Çu ra råi míi quÊn l¹i.Th¸o d©y tõ bèi lín tr­íc råi ®Õn bèi nhá.Khi vµo d©y ta vµo tõ bèi nhá tr­íc råi ®Õn bèi lín.Sau khi vµo d©y ta ®Êu m¸y vµ lµm c¸ch ®iÖn c¸c pha víi nhau b»ng giÊy c¸ch ®iÖn pha.§Êu c¸c ®Çu ra cña c¸c pha buéc d©y cè ®Þnh.Sau ®ã dïng ®ång hå ®o c¸ch ®iÖn pha - vá ; pha - pha råi ®ãng m¸y vµ thö m¸y. Qua qu¸ tr×nh thö m¸y ta cã c¸c sè liÖu sau: Ikd(A) IA(A) IB(A) IC(A) UA(V) UB(V) UC(V) n(v/p) 3,6 3,8 1 3,2 170 170 170 1480 *NhËn xÐt: Víi kÕt qu¶ trªn , ta thÊy r»ng cã sù sai lÖch so víi lý thuyÕt . Nguyªn nh©n lµ do : -VËt liÖu quÊn d©y ch­a ®¹t tiªu chuÈn (D©y bÞ x­íc ,®øt ). - Do nguyªn nh©n chñ quan trong qu¸ tr×nh quÊn m¸y (Ch­a quÊn ®ñ sè vßng ) - Nguån ®iÖn kh«ng æn ®Þnh. S¬ ®å d©y quÊn :