Một số vấn đề cơ bản về cơ bản về vấn đề thị trường dịch vụ tài chính, thị trường dịch vụ tài chính tại một số nước trên thế giới, thực trạng hoạt động dịch vụ tài chính Việt Nam

LỜI NÓI ĐẦU Ở nước ta, cùng với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế, một số hệ thống thị trường dịch vụ tài chính đồng bộ dần được hình thành nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng các dịch vụ tài chính ngày càng tăng của các chủ thể trong nền kinh tế. Các loại hình dịch vụ tài chính ngày càng đa dạng, cả về số lượng cũng như chủng loại, bao gồm: dịch vụ ngân hàng, dịch vụ trên thị trường chứng khoán, dịch vụ bảo hiểm, kế toán, kiểm toán, tư vấn tài chính Các chủ thể tham gia thị trường dịch vụ tài chính ngày càng mở rộng, trong đó có các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Giá cả dịch vụ tài chính đang được đổi mới theo định hướng tự do hoá, giảm dần sự can thiệp mang tính hành chính của các cơ quan quản lý nhà nước. Thị trường dịch vụ tài chính cũng đang trong quá trình hội nhập với thế giới và khu vực. Tuy nhiên, thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam mới đang trong quá trình hình thành, các loại hình dịch vụ tài chính còn sơ khai, chưa đáp ứng được các nhu cầu về dịch vụ tài chính của nền kinh tế. Đặc biệt, khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh còn một số rào cản: Cơ chế, chính sách, thiếu thông tin. Những vấn đề về thị trường dịch vụ tài chính và phát triển dịch vụ tài chính Việt Nam còn đang khá mới mẻ. Chính vì vậy, cần có một nghiên cứu khái quát về thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam nhằm cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ tài chính, cũng như cho các đói tượng và làm cơ sở cho việc đề ra các giải pháp phát triển thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam. Đó là lý do em chọn đề tài này. Trong bài tiểu luận, em đã nêu ra một số vấn đề về phát triển dịch vụ tài chính ở Việt Nam trong quá trình hội nhập, bao gồm: Một số vấn đề cơ bản về cơ bản về vấn đề thị trường dịch vụ tài chính, thị trường dịch vụ tài chính tại một số nước trên thế giới, thực trạng hoạt động dịch vụ tài chính Việt Nam, hội nhập thị trường dịch vụ tài chính, những định hướng và giải pháp. Do sự hạn chế về thời gian và trình độ mà bài tiểu luận này của em khó tránh khỏi những thiếu sót. Em kính mong những nhận xét, đánh giá của các thày cô giáo để bài viết được tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn! B. NỘI DUNG I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG DỊCH VỤ TÀI CHÍNH 1. Khái quát chung Tuy là một khái niệm mới nhưng khái niệm về thị trường dịch vụ tài chính đã được nghiên cứu khá nhiều.Tuy nhiên, do tính chất quan trọng của nó đối với phát triển kinh tế, nhất là trong bối cảnh mở cửa và hội nhập hiện nay thì cần phải có cách hiểu chung và thống nhất để thuận tiện cho việc phát triển lĩnh vực này tại mỗi nước và trên toàn thế giới.Thị trường dịch vụ tài chính là một khái niệm mới do tổ chức thương mại thế giới WTO đưa ra nhằm hình thành các quy tắc ứng xử giữa các thành viên WTO trong hoạt động thương mại dịch vụ.Theo WTO: một dịch vụ tài chính là bất kì dịch vụ nào có tính chất tài chính, được một nhà cung cấp dịch vụ tài chính cung cấp.Dịch vụ tài chính bao gồm mọi dịch vụ bảo hiểm và dịch vụ liên quan tới bảo hiểm, mọi dịch vụ ngân hàng và dịch vụ tài chính khác. Có thể phân chia các loại dịch vụ tài chính thành bốn nhóm: -Dịch vụ ngân hàng -Dịch vụ trên thị trường chứng khoán -Dịch vụ bảo hiểm -Dịch vụ kế toán, kiểm toán và tư vấn tài chính. 2. Quá trình hình thành và phát triển của thị trường dịch vụ tài chính Trong các loại hình dịch vụ tài chính, ngân hàng là loại hình dịch vụ xuất hiện sớm nhất.Dịch vụ ngân hàng đã xuất hiện đầu tiên tại vùng Địa Trung Hải, cụ thể là tại Hy Lạp và La Mã, với dịch vụ đầu tiên là dịch vụ đổi tiền, đổi ngoại tệ lấy bản tệ và dịch vụ triết khấu thương phiếu giúp các nhà buôn có vốn.Sự phát triển của những con đường thương mại xuyên lục địa mới và những biến chuyển trong ngành hàng hải vào thế kỉ 15,16,17 đã dần chuyển trung tâm thương mại của thế giới từ Địa Trung Hải sang châu Âu và quần đảo Anh, nơi ngân hàng trở thành nghành công nghiệp hàng đầu.Sự phát triển của cách mạng công nghiệp, việc ứng dụng phương thức sản xuất lớn đòi hỏi một sự mở rộng tương ứng trong thương mại toàn cầu để tiêu thụ các sản phẩm công nghiệp, đòng thời đòi hỏi phải phát triển các phương thức thanh toán và tín dụng mới.Vì vậy, hệ thống ngân hàng đã phát triển nhanh chóng thêm nhiều loại hình dịch vụ mới để đáp ứng nhu cầu về thanh toán và tín dụng.Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thế giới, các dịch vụ ngân hàng ngày càng phát triển đa dạng.Bên cạnh các dịch vụ ngân hàng truyền thống, đã xuất hiện nhiều loại hình dịch vụ ngân hàng hiện đại như cho vay tiêu dùng, tư vấn tài chính, cho vay tài trợ dự án, thuê mua tài chinh. II. THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM 1. Dịch vị ngân hàng Dịch vụ ngân hàng là dịch vụ tài chính quan trọng và phát triển nhất trên thị trường dịch vụ tài chính ở Việt Nam cho đến nay, đảm nhiệm vai trò chủ đạo trong hoạt động luân chuyển các nguồn tài chính, các dịch vụ tài chính khác mới chỉ hình thành và phát triển trong những năm cuối của thế kỉ XX, bao gồm: Dịch vụ tiết kiệm do các ngân hàng, các tổ chức tín dụng cung cấp thông qua các công cụ tiền gửi tiết kệm cung ứng cho mọi tổ chức, cá nhân trong nền kinh tế với các loại kì hạn khác nhau từ không kì hạn đến 12 tháng, tiết kiệm bằng ngoại tên, tiết kiệm có đảm bảo bằng vàng, tiết kiệm phục vụ mục đích mua nhà, cho con đi học nước ngoài . Dịch vụ tín dụng do các ngân hàng, các tổ chức tín dụng, các công ty thuê mua tài chính, các quỹ đầu tư và hỗ trợ .cung cấp bao gồm các nghiệp vụ cho vay tín dụng, thuê mua tài chính, cho vay thế chấp, chiết khấu giấy tờ có giá . Dịch vụ thanh toán bao gồm các nghiệp vụ thanh toán bằng séc, chuyển khoản và một số dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt mới được đưa vào thực hiện giữa những năm 1990 như bằng thẻ tín dụng, thẻ thanh toán, tài khoản cá nhân Có thể đánh giá, các dịch vụ do các ngân hàng Việt Nam mới ở điểm xuất phát tiếp cận với các nghiệp vụ truyền thống của ngân hàng thương mại. Hoạt động kinh doanh chủ yếu mang lại lợi nhuận gần như duy nhất cho các ngân hàng thương mại Việt Nam là từ dịch vụ tín dụng-cho vay khách hàng. Ngay cả các loại hình dịch vụ ngân hàng truyền thống vẫn còn nhiều tồn tại. Hình thức huy động vốn còn đơn điệu, chưa có nhiều hình thức huy động và nhân tiền gửi mới, phù hợp với nhu cầu của người dân và các doanh nghiệp. Doanh số các loại hình tín dụng mới như: cho thuê tài chính, cho vay đồng tài trợ, cho vay bảo lãnh còn thấp. Quá trình đa dạng hoá các dịch vụ ngân hàng hiện đậi ở nước ta còn chậm. Các dịch vụ thanh toán qua ngân hàng còn chậm do chưa có hệ thống và công nghệ thanh toán hiện đại, chủ yếu vẫn là thủ công, với chứng từ bằng văn bản giấy tờ, tỉ trọng thanh toán bằng tiền mặt còn lớn. Các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt còn nhiều hạn chế, do tính thuận tiện, nhanh nhạy, an toàn chưa cao. Dịch vụ ngân hàng điện tử-một loại hình dịch vụ ngân hàng trong lĩnh vực thanh toán rất phát triển trên thế giới, mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng nhưng việc triển khai ở nước ta còn rất hạn chế. Ngoài ra, việc cung cấp các dịch vụ tư vấn về thông tin, thị trường, ngiệp vụ . cho khách hàng cũng hầu như chưa được triển khai. 2. Dịch vụ trên thị trường chứng khoán Thị trường chứng khoán(TTCK) tập trung đầu tiên ở VIệt Nam mới được khai trương(20/7/2000) và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 28/7/2000. Vì vậy,so với các dịch vụ tài chính khác, dịch vụ chứng khoán là một loại hình kinh doanh khá mới mẻ ở Việt Nam. Các dịch vụ chứng khoán thường được thực hiện bởi các công ty chứng khoán. Ngoài ra, còn có các ngân hàng thương mại, các tổ chức tài chính phi ngân hàng cũng có thể tham gia triển khai loại hình dịch vụ này. Sau 3 năm chính thức đi vào hoạt động, trên thị trường chứng khoán Việt nam đã có 11 công ty chứng khoán được cấp giấy phép hoạt động, trong đó có 9 công ty chứng khoán đủ điều kiên toàn bộ 5 nghiệp vụ kinh doanh: dịch vụ môi giới chứng khoán, dịch vụ tư vấn chứng khoán, dịch vụ bảo lãnh và đại lý phát hành, dịch vụ quản lý danh mục đầu tư, dịch vụ tư doanh. Trong đó, dịch vụ chứng khoán chủ yếu là dịch vụ môi giới chứng khoán. Tính đến tháng 6-2003, đã có gần 14500 tài khoản giao dịch chứng khoán của khách hàng mở tại các công ty chứng khoán( trong đó có 91 nhà đầu tư có tổ chức và 35 nhà đầu tư nước ngoài). Một số công ty đã thu hút được khách hàng đến mở tài khoản và có tổng giái trị môi giới mua bán chứng khoán cho khách hàng cao (như: BVSC, SSI, ACBS, BSC) và là hoạt động mang lại nguồn thu nhập chủ yếu trong tổng thu nhập của các công ty chứng khoán. Tuy nhên, trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam còn sơ khai và hoạt động trầm lắng, các dịch vụ chứng khoán còn kém đa dạng, chủ yếu là dịch vụ môi giới, chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp và cá nhân. Các nghiệp vụ như: Bảo lãnh, đại lý phát hành, quản lý danh mục đầu tư .chưa được phát triển mạnh mẽ. Hoạt động tư vấn đầu tư của các công ty chứng khoán mới chỉ mang tính chất hướng dẫn người đầu tư thực hiện đúng các thủ tục mua bán chứng khoán, chưa thực sự tư vấn cho họ biết cách lựa chọn lĩnh vực đầu tư cũng như thời điểm mua bán chứng khoán sao cho có hiệu quả nhất .Vì vậy có thể nói rằng, trong thời gian qua các công ty chứng khoán chưa thực hiện được chức năng của người tạo thị trường. 3. Dịch vụ bảo hiểm Ngành dịch vụ bảo hiểm Việt Nam hình thành vào thập niên 60 với sự ra đời của tổng công ty bảo hiểm Việt Nm(năm 1964). Cho đến năm 1992, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam là nhà cung cấp dịch vụ độc quyền trên thị trường, dịch vụ bảo hiểm mới chỉ thực hiện một số loại hình bảo hiểm truyền thống với khoảng gần 20 loại sản phẩm như bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu, bảo hiểm tàu biển, bảo hiểm tai nạn hành khách .và mới chỉ dừng lại ở chức năng bảo vệ tài sản mà chưc thực hiện được chức năng tiết kiệm và đầu tư .Tuy nhiên thị trường bảo hiểm Việt Nam mới bắt đầu thực sự sôi động đóng góp đáng kể vào thị trường vốn kể từ sau khi có nghị định 100-CP ngày 18-12-1993 về kinh doanh bảo hiểm, tạo môi trường pháp lý thúc đẩy thị trường bảo hiểm phát triển, gúp phần tạo lập môi trường đầu tư và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Từ năm 1995 trở lại đây, khi Việt Nam thưch hiện đa dạng hoá thị trường bảo hiểm, cho phép thành lập thêm nhiều doanh nghiệp bảo hiểm mới thuộc nhiều thành phần kinh tế, ngành bảo hiểm đã phát triển mạnh trên nhiều mặt như quy mô thị trường, số lượng doanh nghiệp bảo hiểm, số lao động, sự đa dạng về sản phẩm và việc hoàn thiện dần cơ chế chính sách. Các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam cũng đã nhanh chóng phát triển và thích ứng với môi trường cạnh tranh mới. Thị trường bảo hiểm đạt tốc độ tăng trưởng cao trong giai đoạn 2001-2004, mức tăng trưởng bình quân hàng năm là 43,7%.Doang thu phí bảo hiểm năm 2001 là 4.843 tỷ đồng, năm 2002 là 6.992 tỷ đồng, năm 2003 là 10.192 tỷ đồng, năm 2004 đạt 13.044 tỷ đồng. Cơ cấu tỷ trọng doanh thu dịch vụ bảo hiểm trong GDP cũng được nâng lên rõ rệt, năm 2000 chiếm 0.78%, năm 2003 tăng lên 1.7%GDP. Do số lượng các doanh nghiệp bảo hiểm ngày càng nhiều nên đã thu hút và tạo công ăn việc làm cho một đội ngũ khá lớn người lao động, nhất là khi bảo hiểm nhân thọ được triển khai. Hiện nay số cán bộ làm bảo hiển trên toàn thị trường đã lên đến con số trên 8000 người, với cả 40000 đại lý chuyên nghiệp(cả bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ), trong đó số đại lý bảo hiểm nhân thọ đã chiếm tới 30000 người. Ngoài ra, ngành bảo hiểm còn tạo việc làm cho một số lượng khá lớn cộng tác viên bảo hiểm cũng như các ngành có liên quan. Số lượng doanh nghiệp tăng nhanh với sản phẩm ngày càng đa dạng nhưng chất lượng hoạt động chưa cao thể hiện ở công nghệ quản lý, kinh doanh bảo hiểm còn hạn chế; thiếu đội ngũ chuyên gia giỏi đặc biệt là trong lĩnh vực phí bảo hiểm, thẩm định bảo hiểm, quản lý rủi ro và đầu tư. Hiệu quả hoạt động thấp(tỷ suất lợi nhuận bình quân trên vốn chu sở hữu đạt 13%), chi phí quản lý cao(trung bình 24%/năm). Hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh đã xuất hiện gây khó khăn cho công tác quản lý và làm tổn hại đến uy tín của chính các doanh nghiệp. Tình trạng chia cắt, cát cứ trên thị trường xuất phát từ hoạt động của các công ty bảo hiểm chuyên ngành cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển lành mạnh của thị trường và gây thiệt hại đến quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. Năng lực tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm còn hạn chế. Căn cứ theo các chuẩn mực quốc tế, số vốn hiện có của các doanh nghiệp bảo hiểm hoạt động trên thị trường mới chỉ đủ để đảm bảo giữ lại 40% phí bảo hiểm đối với các nghiệp vụ bảo hiểm có tái bảo hiểm. Do đó, chỉ tính riêng trong năm 2001, khoảng 33% tổng số phí bảo hiểm phi nhân thọ thu được đã được tái bảo hiểm. Tỷ lệ này ở Mĩ là vào khoảng 96% trong cùng thời kì. Do năng lực tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là các công ty bảo hiểm cổ phần trong nước cồn nhỏ, hàng năm thị trường bảo hiểm Việt Nam vẫn phải trả từ 150-250 tỷ đồng tiền phí tái bảo hiểm cho các công ty bảo hiểm ở nước ngoài. Tính trung bình, cứ 4 đồng phí bảo hiểm gốc thu được tại Việt Nam từ những nghiệp vụ có doanh thu lớn như bảo hiểm dầu khí và bảo hiểm hàng không thì có đến một đồng phải tái bảo hiểm cho các công ty bảo hiểm nước ngoài, chủ yếu được thanh toán bằng ngoại tệ. Nừu có biện pháp và cơ chế thích hợp để tăng cường năng lực tài chính và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho các doanh nghiệp trên thị trường, chúng ta sẽ có thể giữ lại một phần đáng kể nguồn vốn quan trọng bằng ngoại tệ để bổ sung cho sự công nghiệp hoá và hiện đại hoá .Tổ chức quản lý kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu phất triển thị trường trong điều kiện hội nhập: cơ cấu tổ chức còn chồng chéo, bộ máy chưa được chuyên môn hoá, chưa hiệu quả, công tác đào tạo và quản lý đại lý chưa đượcquan tâm đúng mức; công nghệ khai thác và quản lý chậm đổi mới, trình độ đội ngũ cán bộ còn nhiều bất cập .Nhìn chung, hoạt động kinh doanh bảo hiểm mới chỉ tập trung vào các thành phố lớn, trung tâm dân cư và những sản phẩm truyền thống như bảo hiểm tài sản, bảo hiểm hàng hải, hàng không .trong khi nhiều lĩnh vực khác mà nền kinh tế và xã hội có nhu cầu nhưng vẫn bị bỏ trống như các vùng xa, vùng sâu, các nghiệp vụ bảo hiểm nông nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, thiết kế, y tế, tư vấn pháp luật . 4. Dịch vụ kế toán, kiểm toán và tư vấn tài chính Dịch vụ kế toán là loại hình dịch vụ mới ra đời và phát triển từ đầu thập kỷ 90, cho đến nay, thị trường dịch vụ kế toán đã có tương đối đầy đủ các loại sản phẩm như kiểm toán, tư vấn kế toán, tư vấn thuế .Tuy nhiên, vấn đề chính đối với thị trường dịch vụ kế toán là chất lượng dịch vụ. Cho gần 10 năm phát triển vừa qua, chất lượng các dịch vụ kế toán đang được từng bước nâng lên nhờ sự phát triển của nền kinh tế, các tiêu chuẩn về kiểm toán được xây dựng và ban hành, đội ngũ kiểm toán viên có trình độ tốt hơn, được kiểm tra và kiểm soát chặt chẽ và có bài bản hơn .Tuy nhiên, cho tới nay dịch vụ kế toán, kiểm toán mới đang trong giai đoạn phát triển đầu tiên, còn tương đối sơ khai( mặc dù đã ra đời và hoạt động được gần 10 năm, song cho đén năm 2000 chúng ta mới ban hành được 4 chuẩn mực kiểm toán đầu tiên); chất lượng và giá cả dịch vụ kiểm toán của các công ty kiểm toán trong và ngoài nước còn có khoảng cách lớn; nhu cầu, mục đích kiểm toán trong nền kinh tế còn rất phức tạp( một số doanh nghiệp chỉ kiểm toán với mục đích nâng giá trị góp vốn trong liên doanh .) Hầu hết các công ty đều có những loại dịch vụ phổ biến như: Kiểm toán BCTC, dịch vụ kế toán, tư vấn quản lý, tài chính, thuế .Trong những năm qua đã xuất hiện thêm một số loại dịch vụ mới, như: Soát xét báo cáo tài chính, kiểm toán tỷ lệ nội địa hoá ô tô, xe máy, tư vấn thuế, tư vấn tái cơ cấu doanh nghiệp, tư vấn ứng dụng công nghệ thông tin, nguồn nhân lực, soát xét quy trình kinh doanh và hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán hoạt động để đánh giá và đề xuất xây dựng chiến lược phát triển sản xuất kinh doanh cho từng lĩnh vực và nghành nghề ở Việt Nam; tư vấn về rủi ro kinh doanh và rủi ro đầu tư, tư vấn phục hồi và giải toả doanh nghiệp, tư vấn đầu tư ra ngoài lãnh thổ Việt Nam. Giá trị dịch vụ cung cấp của các công ty kiểm toán nước ngoài rất lớn, có dịch vụ trị giá từ 1 triệu đến 6 triệu USD. Trong các dịch vụ trên thì dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) chiếm tỷ trọng lớn nhất vì các công ty có cổ phần đầu tư nước ngoài bắt buộc phải kiểm toán theo luật định, đòng thời yêu cầu kiểm toán BCTC của doanh nghiệp nhà nước, chủ yếu là các tổng công ty cũng đang tăng dần .Dịch vụ kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản là quan trọng và cần thiết nhưng chưa thực sự chiếm tỉ trọng cao do chưa có quy định bắt buộc phải kiểm toán, do giá chi phí thấp .Về các dịch vụ thuế, tư vấn tài chính, kế toán, tư vấn quản lý, .doanh thu chiếm tỉ trọng còn thấp do khách hàng chưa có thói quen sử dụng các dịch vụ này và các công ty kiểm toán cũng chưa quan tâm khai thác. Ngoài ra, khả năng cung cấp các dịch vụ này của nhiều công ty kiểm toán cũng còn bị hạn chế.Đối với các công ty kiểm toán khi kiểm toán báo cáo tài chính của công ty niêm yết, thuyết minh BCTC còn sơ sài, các biến động lớn về tình hình tài chính như tăng giảm vốn Điều lệ, các khoản lợi nhuận bất thường chưa giải thích rõ nguyên nhân; các nghiệp vụ mới như Cổ phiếu ngân quỹ, cổ phiếu trả chậm, các nghi vấn chưa thận trọng lưu ý người đọc báo cáo tài chính. Tóm lại, tính đến nay, các loại hình dịch vụ tào chính đã phát triển khá đa dạng và phong phú, chất lượng dịch vụ cũng từng bước được nâng lên, do đó đã ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu đa dạng về sử dụng nhiều loại hình dịch vụ tài chính trong nền kinh tế. Tuy nhiên, các loại dịch vụ truyền thống như tiết kiệm, tín dụng và một số nghiệp vụ bảo hiểm con người, xe cơ giới .vẫn là những dịch vụ chính, chiếm tỉ trọng lớn nhất trên toàn bộ thị trường, đa số các dịch vụ còn lại mới hình thành và phát triển trong những năm gần đây, thậm chí một số dịch vụ mới ra đời trên giấy tờ(dịch vụ đầu tư thông qua quỹ đầu tư chứng khoán), một số dịch vụ đang trong quá trình thử nghiệm và một số dịch vụ khác chưa hình thành như thương phiếu ., nên mức độ đáp ứng các nhu cầu đa dạng của thị trường còn thấp. Bên cạnh đó, các khách hàng truyền thống như khu vực doanh nghiệp quốc doanh, dân cư đô thị vẫn là đối tượng chính, được tập trung khai thác nhiều nhất, chính vì vậy, thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam hiện nay vẫn chưa khai thác hết mọi tiềm năng về các nguồn lực tài chính trong nền kinh tế. III. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM. 1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật và hệ thống quản lý nhà nước Hệ thống khung pháp lý có vai trò rất quan trọng đối với hoạt động và sự phát triển của thị truờng dịch vụ tài chính, đây là cơ sở quan trọng nhất quy định nguyên tắc và tổ chức hoạt động của thị trường. Trong khi đó theo phân tích thực trạng hệ thống khung pháp luật của chúng ta đối với thị trường dịch vụ tài chính thì hệ thống này cồn thiếu và yếu, chính vì vậy chúng ta cần nhanh chóng giải quyết vấn đề này để tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy sự phát triển của thị trường dịch vụ tài chính. Thứ nhất, nâng cao hiệu lực pháp lý của hệ thống khung pháp luật về thị trường dịch vụ tài chính. Điều này có nghĩa là chúng ta cần phải nhanh chóng nâng lên thành luật đối với các loại dịch vụ tài chính hiện nay đang được quy định ở các mức pháp lệnh, nghị định .như dịch vụ đầu tư chứng khoán, dịch vụ kiểm toán . Thứ hai, hoàn thiện về mặt cơ sở pháp lý đối với toàn bộ thị trường dịch vụ tài chính. Nói cách khác là cần phải nhanh chóng xây dựng và ban hàng hệ thống văn bản pháp luật hoàn thiện cho tất cả các lĩnh vực của thị trường dịch vụ tài chính, nhất là đối với vấn đề hình thành và phát triển các dịch vụ tài chính mới như: xây dựng và ban hành các chuẩn mực kiểm toán, tiêu chuẩn công khai thông tin trên thị trường chứng khoán . Cuối cùng, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Song song với việc nâng cao hiệu lực pháp lý của hệ thống văn bản pháp luật hiện tại, cần nhanh chóng xây dựng và ban hành hệ thống văn bản hướng dẫn một cách đồng bộ. Thực hiện tổng rà soát hệ thống pháp luật trong nền kinh tế để có biện pháp điều chính, sửa đổi và bổ sung hệ thống pháp luật, bảo đảm tính thống nhất xuyên suốt toàn bộ hệ thống pháp luật. 2. Đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ tài chính *Đa dạng hoá dịch vụ ngân hàng: Các ngân hàng thương mại Việt Nam cần tiến hành đa dạng hoá dịch vụ theo hướng: hoàn thiện, phát triển các dịch vụ hiện có, đồng thời triển khai thực hiện các dịch vụ mà kinh tế, nền kinh tế đang cần và ngân hàng có điều kiện thực hiện ngay, đồng thời, chuẩn bị các điều kiện để triển khai các dịch vụ mới. Đối với các ngân hàng hiện có: Cải tiến quy trình nghiệp vụ huy động vốn theo hướng: đơn giản, thuận tiện, an toàn cho ngân hàng và khách hàng. Trang bị máy móc, thiết bị, chương trình phần mềm cần thiết để mở rộng phạm vi và cải tiến hệ thống thanh toán của ngân hàng. Mở rộng mạng lưới giao dịch đến tận cơ sở, Nơi tập trung đông dân cư, tăng cường tuyên truyền, khuyến khích người dân và các tổ chức kinh tế mở tài khoản tiền gửi. Đối với nghiệp vụ sử dụng vốn: hoàn thiện quy chế, quy trình cho vay, xây dựng hê thống thông tin quản lý tín dụng tập trung, xây dựng cơ chế phân loại nợ và trích lập quỹ dự phòng rủi ro. Mở rộng dịch vụ thanh toán, chuyển tiền trong dân cư, hoàn thiện hệ thống thanh toán điện tử, hoàn thiện và mở rộng dịch vụ thanh toán- chuyển tiền quốc tế Triển khai một số loại dịch vụ mới: Triể khai một số dịch vụ huy đọng vốn mới như: gửi nhiều lần, rút một lần, tiết kiệm một nơi lĩnh nhiều nơi, tiền gửi tiết kiệm theo mật mã . Phát triển dịch vụ triết khấu thương phiếu, cho vay thấu chi, cho vay mua bán chứng khoán, cho vay mua cổ phần, cho thuê và bán tài khoản trả góp, mở rộng cho vay tiêu dùng . Tăng cường cơ sở vật chất, ứng dụng tin học vào công nghệ ngân hàng, phát triển thêm một số dịch vụ như: dịch vụ bảo quản và kí gửi, uỷ thác, dịch vụ ngân hàng thông qua mạng Internet. *Đa dạng hoá dịch vụ trên thị trường chứng khoán Các công ty chứng khoán cần chú trọng đến đào tạo nhân viên hành nghề của công ty chứng khoán. chỉ có các nhân viên có kinh nghiệm và hiểu biết mới có thể giúp các khách hàng kiếm được lời, tạo uy tín lớn cho công ty .Đây là yếu tố chính để mang lại sự thành công của các công ty chứng khoán trong giai đoạn đầu còn nhiều khó khăn. Cần mở rộng phạm vi hoạt động theo hướng chuyên môn hoá của từng nghiệp vụ: Hầu hết các công ty chứng khoán đều được cấp phép tham gia tất cả loại hình kinh doanh chứng khoán theo quy định hiện hành: môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát hành, tư vấn đầu tư và quản lý danh mục đầu tư. Việc mở rộng hoạt động kinh doanh theo hướng chuyên môn hoá sẽ từng bước tiến tới hình thành đội ngũ nhân sự có chuyên môn sâu từng lĩnh vực. Đa dạng hoá các loại hình dịch vụ và nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp cho khách hàng: Ngoài các dịch vụ hiện nay, tuỳ theo nhu cầu thực tế phát sinh của khách hàng, công ty chứng khoán cần phải chủ động tìm kiếm các hình thức dịch vụ phù hợp cung ứng cho khách hàng nhưng phải được dựa trên nguyên tắc tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh chứng khoán. Tăng cường công tác quản trị công ty, tăng cường các biện pháp giám sát, kiểm soát nội bộ và quản lý rủi ro. Đây là một trong những biện pháp rất hiệu quả trong việc triển khai các hoạt động kinh doanh chứng khoán theo đúng những quy định của pháp luật và đảm bảo được lòng tin cho người đầu tư đối với hoạt động kinh doanh của công ty. * Đa dạng hoá loại hình dịch vụ bảo hiểm Đa dạng hoá các loại hình dịch vụ bảo hiểm chủ yếu được tập trung vào các sản phẩm bảo hiểm. Trong thời gian tới, các doanh nghiệp bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm Việt Nam cần tiếp tục phát triển và đa dạng các loại hình dịch vụ bảo hiểm hiện nay như bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm học sinh và các dịch vụ bảo hiểm tai nạn con người như bảo hiểm tai nạn thuỷ thủ, bảo hiểm tai nạn hành khách, bảo hiểm khách du lịch, bảo hiểm trợ cấp nằm viện phẫu thuật .Tăng cường mở rộng và thực hiện các loại hình dịch vụ bảo hiểm mới và những loại hình mà tỷ trọng khai thác cồn ở mức thấp như: bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu, bảo hiểm tài sản cho doanh nghiệp tư nhân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ; các dịch vị bảo hiểm trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp; các dịch vụ bảo hiểm cần công nghệ cao như trong lĩnh vực rủi ro tài chính . *Đa dạng hoá dịch vụ kế toán, kiểm toán và tư vấn tài chính Duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động dịch vụ của các công ty dịch vụ kiểm toán hiện có, chấn chỉnh các tồn tại trong quá trình hoạt động Khuyến khích và tạo điều kiện để thành lập các công ty kiểm toán mới dưới các hình thức: Đầu tư nước ngoài( 100% vốn và liên doanh); công ty hợp danh; doanh nghiệp tư nhân, các văn phòng kiểm toán ở các tỉnh, thành phố; Hướng dẫn ngay về việc thành lập, hoạt động và quản lý công ty hợp danh kiểm toán mới để có cơ sở thành lập mới các công ty hợp danh kiểm toán. Hình thành các chức danh mới về nghề nghiệp kế toán, kiểm toám phù hợp với thông lệ quốc tế và phù hợp với yêu cầu phát triển nghề nghiệp kế toán, kiểm toán như: chuyên gia kế toán, kiểm toán, kiểm toán viên. Xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của công tác đào tạo kiểm toán trong các trường đậi học và cập nhật kiến thức hàng năm cho kiểm toán viên hành nghề. Hoàn chỉnh và nâng cao chất lượng giáo trình, đội ngũ giảng viên, chất lượng đào tạo và cập nhật kiến thức cho kiểm toán viên phù hợp với hệ thống quy định mới về kế toán, kiểm toán. Hơn nữa, cần nâng cao chất lượng các cuộc thi tuyển kiểm toán viên cấp nhà nước, tăng cường đào tạo, thi tuyển, cấp chứng chỉ kiểm toán viên và chứng chỉ hành nghề kế toán. Tổ chức các cuộc thi phối hợp giữa bộ tài chính với tổ chức ACCA để nâng cao chất lượng kiểm toán viên người Việt Nam. 3. Một số giải pháp tài chính phát triển thi trường dịch vụ tài chính * Sử dụng công cụ ngân sách nhà nước thúc đẩy phát triển thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam Ngân sách nhà nước là vấn đề cốt lõi của chính sách tài chính quốc gia, có tác động mạnh, trực tiếp và toàn diện đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội, chính vì vậy, ngân sách nhà nước có tác động rất lớn đến sự phát triển của thị trường dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, để phát huy vai trò, tác dụng của công cụ ngân sách nhà nước thúc đẩy phát triển thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam trong tương lai, cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hai giải pháp sau: Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh và mở rộng chủ trương xã hội hoá ngân sách ra toàn bộ nền kinh tế theo hướng giảm tỉ lệ vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước một cách thích hợp đối với các công trình xã hội hoá, đồng thời mở rộng các ngành, lĩnh vực, công trình hiện vẫn đang còn thuộc diện được sử dụng vốn cấp phát từ ngân sách nhà nước đưa vào diện phải xã hội hoá. Đây còn được xem là giải pháp quan trọng để tiết kiệm chi nhân sách nhà nước trong mõi công trình, trên cơ sở đó nâng cao khả năng đầu tư nguồn vốn NSNN cho nhiều công trình của nền kinh tế. Việc thực hiện giải pháp trên sẽ nâng cao khả năng tham gia của các dịch vụ tài chính vào từng công trình thuộc diện xã hội hoá, đồng thời tăng số lượng các công trình xã hội hoá mà các dịch vụ tài chính có thể tham gia. Thứ hai, đẩy mạnh đầu tư nguồn vốn NSNN vào việc xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng kinh tế- xã hội nhằm tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh, mạnh và bền vững nhằm nhanh chóng bắt kịp khu vực và thế giới. Việc đẩy mạnh dầu tư vốn NSNN phải quán triệt nguyên tắc xã hội hoá đầu tư NSNN, nguồn vốn đầu tư từ NSNN chỉ mang tính chất khơi mào, giảm chi phí đầu tư và chi phí sử dụng vốn cho công trình. Với giải pháp này thì khả năng tham gia của các dịch vụ tài chính cũng tăng lên do số lượng các công trình xã hội hoá tăng lên. * Đẩy mạnh việc sử dụng công cụ thuế nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường dịch vụ tài chính Ta biết thuế là một nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, đồng thời cũng là một công cụ quản lý vĩ mô chủ chốt của chính phủ. Đối với Việt Nam, công cụ thuế còn quan trọng hơn rất nhiều do thuế là nguồn thu chính của ngân sách nhà nước, mỗi sự thay đổi về thuế đều có tác động lớn đến nguồn NSNN hạn hẹp của quốc gia. Tuy nhiên, với mục tiêu thúc đẩy nền kinh tế phát triển nhanh, mạnh và toàn diện, đồng thời cũng nhằm bồi dưỡng nguồn thu của NSNN trong tương lai, chúng ta cũng cần đẩy mạnh giải pháp khuyến khích để phát triển thị trường dịch vụ tài chính, nhất là đối với việc hình thành và phát triển các loại hình dụch vụ tài chính mới. * Tiếp tục túc đẩy việc xây dựng và hoàn thiện thị trường tiền tệ và TTCK nhằm tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển dịch vụ tài chính Thị trường tiền tệ và TTCK là hai thị trường bộ phận rất quan trọng và có tác dụng tạo môi trường cho một số dịch vụ tài chính hoạt động như dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán, môi giới mua bán tiền tệ.Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại chúng ta mới chỉ có thị trường nội, ngoại tệ liên ngân hàng mà chưa thực sự có thị trường tiền tệ hoàn chỉnh; thị trường chứng khoán mới đi vào hoạt động từ cuối tháng7/2000. Chính vì vậy, để thúc đẩy sự phát triển của thị trường dịch vụ tài chính, cần phải: Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và cơ chế pháp lý của hai thị trường, đặc biệt là thị trường tiền tệ; cơ chế tổ chức của thị trường chứng khoán đã tương đối rõ ràng nhưng một số bộ phận quan trọng như giám sát thị trường, công khai thông tin vẫn còn thiếu hoặc chưa rõ ràng. Đặc biệt, hệ thống pháp lý cần phải nhanh chống xây dựng và hoàn thiện, đồng thời đảm bảo hiệu lực pháp lý của hệ thống pháp luật này. Tăng cung và tăng cầu hàng hoá cho hai thị trường này, trong đó trước hết chủ yếu nhằm vào việc tăng cung hàng hoá thông qua việc dẩy mạnh tiến trình cổ phần DNNN; tăng cường phát hành các loại trái phiếu chính phủ, mở rộng thị trường đấu thầu tín phiếu kho bạc, tín phiếu NHNN, hoạt động chiết khấu thương phiếu Đồng thời nhanh chóng hình thành và phát triển hệ thống quỹ đầu tư chứng khoán ở Việt Nam Từng bước ổn định đồng nội tệ và tiến tới đưa đồng tiền Việt Nam trở thành đồng tiền chuyển đổi. 4. Chủ động trong hội nhập quốc tế Ngày nay, hội nhập quốc tế là tất yếu khách quan trong tiến trình phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Mỗi nền kinh tế không thể đứng ngoài nền kinh tế thế giới và buộc phải có các quan hệ với nền kinh tế thế giới trên các khía cạnh khác nhau. Trong đó thị trường dịch vụ tài chính là một bộ phần đang rất được thế giới chú trọng và mong muốn đi đầu trong quá trình toàn cầu hoá. Mục tiêu hội nhập là khai thác các lợi thế phục vụ cho phát triển kinh tế đất nước nói chung và thị trường dịch vụ tài chính nói riêng, hạn chế các tác động tiêu cực từ quá trình này.Do đó, chúng ta có thể áp dụng các giải pháp để giải quyết vấn đề này bao gồm: Thứ nhất, thực hiện hội nhập từng bước tren cơ sở tiến trình hội nhập chung nền kinh tế, theo các cam kết về hội nhập quốc tế của Đảng và nhà nước. Nhanh chóng củng cố và phát triển thị trường dịch vụ tài chính trong nước nối chung, khả năng cạnh tranh của các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính trong nước nói riêng nhằm đảm bảo khả năng cạnh tranh với nước ngoài trong quá trình hội nhập. Thứ hai, về hình thức hội nhập quốc tế. Các phương thức hội nhập được thể hiện trên khía cạnh: cho phép sự hiện diện của nước ngoài dưới hình thức mở chi nhánh, văn phòng đại diện, đại lý, lập các chủ thể 100% vốn nước ngoài hoặc liên doanh để cung cấp dịch vụ tài chính trên thị trường Việt Nam; cung cấp các dịch vụ tài chính qua biên giới; các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính của Việt Nam cung cấp dịch vụ qua biên giới ra nước ngoài hoặc ra nước ngoài kinh doanh. Thứ ba, một vấn đề rất quan trọng trong tiến trình hội nhập quốc tế là kiểm soát số lượng các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính nước ngoài tham gia trên thị trường nội địa. Bởi vì các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính nước ngoài có tiềm lực về tài chính, công nghệ, kĩ thuật so với các chủ thể cung cáp dịch vụ tài chính trong nước, do đó khả năng cạnh tranh của họ sẽ mạnh hơn nên chúng ta cần phải khống chế số lượng các chủ thể nước ngoài, nói cách khác hạn chế bớt tính cạnh tranh trên thị trường để các chủ thể trong nước có đủ khả năng bắt kịp được sự phát triển của thị trường. Để giải quyết vấn đề này, chúng ta cần kiểm soát hoạt động cấp giấy phép hoạt động kinh doanh dịch vụ tài chính cho các chủ thể nước ngoài một cách chặt chẽ theo sự phát triển của thị trường nội địa. Có nghĩa là việc cấp giấy phép hoạt động phải căn cứ vào một số điều kiện sau: nhu cầu và khả năng cung cấp của thị trường, số lượng các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính trong nước tại thời điểm đó trên thị trường, môi trường cạnh tranh hiện tại. C.KẾT KUẬN Qua hơn 15 năm đổi mới, các loại hình thị trường dịch vụ tài chính cơ bản đã được hình thành ở Việt Nam: dịch vụ ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ trên thị trường chứng khoán, dịch vụ kế toán, kiểm toán và tư vấn tài chính. Các loại hình dịch vụ tài chính trên đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế nói chung và nâng cao hiệu quả hiệu quả sản xuất kinh doanh, sức cạnh tranh của các doanh nghiệp nói riêng. Tuy nhiên, về cơ bản, thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam vẫn còn đang trong giai đoạn hình thành sơ khai. Do đó, nó còn nhiều hạn chế: Các loại hình dịch vụ tài chính kém đa dạng về chủng loại và hạn chế chất lượng, các chủ thể cung cấp dịch vụ tài chính còn thiếu và yếu, môi trường pháp lý còn nhiều bất cập; mức độ tự do hoá giá cả dịch vụ tài chính còn thấp, còn tồn tại sự can thiệp mang tính hành chính của cơ quan quản lý nhà nước. Việc tiếp cận các dịch vụ tài chính của doanh nghiệp ngoài quốc doanh còn gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, cần có hệ thống giải pháp đồng bộ để phát triển thị trường dịch vụ tài chính nhằm hỗ trợ các hoạt động sản xuất kinh doanh, bao gồm các giải pháp: Hoàn thiện môi trường pháp lý. đa dạng hoá dịch vụ tài chính, hoàn thiện cơ chế quản lý giá cả dịch vụ tài chính theo nguyên tắc thị trường, chủ động hội nhập về thị trường dịch vụ tài chính. Với hệ thống thị trường dịch vụ tài chính phát triển đồng bộ và các loại hình dịch vụ tài chính đa dạng sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam lựa chọn, sử dụng các dịch vụ tài chính để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và nâng cao sức cạnh tranh trong quá trình hội nhập. D.MỤC LỤC A.Lời mở đầu 1 B.Nội dung 3 I.Khái niệm chung về thị trường dịch vụ tài chính 3 II.Thực trạng thị trường dịch vụ tài chính 4 1.Dịch vụ ngõn hàng 4 2.Dịch vụ thị trường chứng khoán 6 3.Dịch vụ bảo hiểm 6 4.Dịch vụ kế toán kiểm toán và tư vấn tài chính 8 III.Các giải pháp phát triển thị trường tài chính tại Việt Nam 10 1.Hoàn thiện hệ thống phỏp luật và hệ thống quản lý Nhà nước 10 2.Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ tài chhính 11 3.Một số giải pháp tài chính phát triển thị trường tài chính 16 4.Chủ động trong hội nhập quốc tế 16 C.Kết luận 18 D.Mục lục 19 E.Danh mục tài liệu tham khảo 20 E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giỏo trỡnh kinh tế chớnh trị NXB chớnh trị quốc gia 2.Tạp chớ Cộng Sản Việt Nam Số 16 (08-2001) Số 22 (11-2001) 3.Giỏo trỡnh lịch sử kinh tế NXB đại học kinh tế quốc dân 4.Giỏo trỡnh tài chớnh doanh nghiệp 5.Một số trang web về tài chớnh trờn mạng Internet

19 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2000 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem nội dung tài liệu Một số vấn đề cơ bản về cơ bản về vấn đề thị trường dịch vụ tài chính, thị trường dịch vụ tài chính tại một số nước trên thế giới, thực trạng hoạt động dịch vụ tài chính Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

A.LỜI NÓI ĐẦU Ở níc ta, cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, mét sè hÖ thèng thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ®ång bé dÇn ®îc h×nh thµnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu sö dông c¸c dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng t¨ng cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng ®a d¹ng, c¶ vÒ sè lîng còng nh chñng lo¹i, bao gåm: dÞch vô ng©n hµng, dÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n, dÞch vô b¶o hiÓm, kÕ to¸n, kiÓm to¸n, t vÊn tµi chÝnh…C¸c chñ thÓ tham gia thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng më réng, trong ®ã cã c¸c chñ thÓ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Gi¸ c¶ dÞch vô tµi chÝnh ®ang ®îc ®æi míi theo ®Þnh híng tù do ho¸, gi¶m dÇn sù can thiÖp mang tÝnh hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. ThÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh còng ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi thÕ giíi vµ khu vùc. Tuy nhiªn, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam míi ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh cßn s¬ khai, cha ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu vÒ dÞch vô tµi chÝnh cña nÒn kinh tÕ. §Æc biÖt, kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn mét sè rµo c¶n: C¬ chÕ, chÝnh s¸ch, thiÕu th«ng tin. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh vµ ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam cßn ®ang kh¸ míi mÎ. ChÝnh v× vËy, cÇn cã mét nghiªn cøu kh¸i qu¸t vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam nh»m cung cÊp th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tiÕp cËn vµ sö dông dÞch vô tµi chÝnh, còng nh cho c¸c ®ãi tîng vµ lµm c¬ së cho viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam. §ã lµ lý do em chän ®Ò tµi nµy. Trong bµi tiÓu luËn, em ®· nªu ra mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh ë ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp, bao gåm: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c¬ b¶n vÒ vÊn ®Ò thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh t¹i mét sè níc trªn thÕ giíi, thùc tr¹ng ho¹t ®éng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam, héi nhËp thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, nh÷ng ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p. Do sù h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ tr×nh ®é mµ bµi tiÓu luËn nµy cña em khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em kÝnh mong nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña c¸c thµy c« gi¸o ®Ó bµi viÕt ®îc tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! B. NỘI DUNG I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG DỊCH VỤ TÀI CHÍNH 1. Kh¸i qu¸t chung Tuy lµ mét kh¸i niÖm míi nhng kh¸i niệm vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ®· ®îc nghiªn cøu kh¸ nhiÒu.Tuy nhiªn, do tÝnh chÊt quan träng cña nã ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt lµ trong bèi c¶nh më cöa vµ héi nhËp hiÖn nay th× cÇn ph¶i cã c¸ch hiÓu chung vµ thèng nhÊt ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ph¸t triÓn lÜnh vùc nµy t¹i mçi níc vµ trªn toµn thÕ giíi.ThÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh lµ mét kh¸i niÖm míi do tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®a ra nh»m h×nh thµnh c¸c quy t¾c øng xö gi÷a c¸c thµnh viªn WTO trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i dÞch vô.Theo WTO: mét dÞch vô tµi chÝnh lµ bÊt k× dÞch vô nµo cã tÝnh chÊt tµi chÝnh, ®îc mét nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cung cÊp.DÞch vô tµi chÝnh bao gåm mäi dÞch vô b¶o hiÓm vµ dÞch vô liªn quan tíi b¶o hiÓm, mäi dÞch vô ng©n hµng vµ dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. Cã thÓ ph©n chia c¸c lo¹i dÞch vô tµi chÝnh thµnh bèn nhãm: -DÞch vô ng©n hµng -DÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n -DÞch vô b¶o hiÓm -DÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh. 2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh Trong c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng lµ lo¹i h×nh dÞch vô xuÊt hiÖn sím nhÊt.DÞch vô ng©n hµng ®· xuÊt hiÖn ®Çu tiªn t¹i vïng §Þa Trung H¶i, cô thÓ lµ t¹i Hy L¹p vµ La M·, víi dÞch vô ®Çu tiªn lµ dÞch vô ®æi tiÒn, ®æi ngo¹i tÖ lÊy b¶n tÖ vµ dÞch vô triÕt khÊu th¬ng phiÕu gióp c¸c nhµ bu«n cã vèn.Sù ph¸t triÓn cña nh÷ng con ®êng th¬ng m¹i xuyªn lôc ®Þa míi vµ nh÷ng biÕn chuyÓn trong ngµnh hµng h¶i vµo thÕ kØ 15,16,17 ®· dÇn chuyÓn trung t©m th¬ng m¹i cña thÕ giíi tõ §Þa Trung H¶i sang ch©u ¢u vµ quÇn ®¶o Anh, n¬i ng©n hµng trë thµnh nghµnh c«ng nghiÖp hµng ®Çu.Sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp, viÖc øng dông ph¬ng thøc s¶n xuÊt lín ®ßi hái mét sù më réng t¬ng øng trong th¬ng m¹i toµn cÇu ®Ó tiªu thô c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp, ®ßng thêi ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n vµ tÝn dông míi.V× vËy, hÖ thèng ng©n hµng ®· ph¸t triÓn nhanh chãng thªm nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô míi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ thanh to¸n vµ tÝn dông.Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, c¸c dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng.Bªn c¹nh c¸c dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng, ®· xuÊt hiÖn nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i nh cho vay tiªu dïng, t vÊn tµi chÝnh, cho vay tµi trî dù ¸n, thuª mua tµi chinh. II. THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM 1. DÞch vÞ ng©n hµng DÞch vô ng©n hµng lµ dÞch vô tµi chÝnh quan träng vµ ph¸t triÓn nhÊt trªn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ë ViÖt Nam cho ®Õn nay, ®¶m nhiÖm vai trß chñ ®¹o trong ho¹t ®éng lu©n chuyÓn c¸c nguån tµi chÝnh, c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c míi chØ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kØ XX, bao gåm: DÞch vô tiÕt kiÖm do c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông cung cÊp th«ng qua c¸c c«ng cô tiÒn göi tiÕt kÖm cung øng cho mäi tæ chøc, c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ víi c¸c lo¹i k× h¹n kh¸c nhau tõ kh«ng k× h¹n ®Õn 12 th¸ng, tiÕt kiÖm b»ng ngo¹i tªn, tiÕt kiÖm cã ®¶m b¶o b»ng vµng, tiÕt kiÖm phôc vô môc ®Ých mua nhµ, cho con ®i häc níc ngoµi... DÞch vô tÝn dông do c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c c«ng ty thuª mua tµi chÝnh, c¸c quü ®Çu t vµ hç trî...cung cÊp bao gåm c¸c nghiÖp vô cho vay tÝn dông, thuª mua tµi chÝnh, cho vay thÕ chÊp, chiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸... DÞch vô thanh to¸n bao gåm c¸c nghiÖp vô thanh to¸n b»ng sÐc, chuyÓn kho¶n vµ mét sè dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt míi ®îc ®a vµo thùc hiÖn gi÷a nh÷ng n¨m 1990 nh b»ng thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n, tµi kho¶n c¸ nh©n.. Cã thÓ ®¸nh gi¸, c¸c dÞch vô do c¸c ng©n hµng ViÖt Nam míi ë ®iÓm xuÊt ph¸t tiÕp cËn víi c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu mang l¹i lîi nhuËn gÇn nh duy nhÊt cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam lµ tõ dÞch vô tÝn dông-cho vay kh¸ch hµng. Ngay c¶ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng vÉn cßn nhiÒu tån t¹i. H×nh thøc huy ®éng vèn cßn ®¬n ®iÖu, cha cã nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vµ nh©n tiÒn göi míi, phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi d©n vµ c¸c doanh nghiÖp. Doanh sè c¸c lo¹i h×nh tÝn dông míi nh: cho thuª tµi chÝnh, cho vay ®ång tµi trî, cho vay b¶o l·nh cßn thÊp. Qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®Ëi ë níc ta cßn chËm. C¸c dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng cßn chËm do cha cã hÖ thèng vµ c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i, chñ yÕu vÉn lµ thñ c«ng, víi chøng tõ b»ng v¨n b¶n giÊy tê, tØ träng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cßn lín. C¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cßn nhiÒu h¹n chÕ, do tÝnh thuËn tiÖn, nhanh nh¹y, an toµn cha cao. DÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö-mét lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng trong lÜnh vùc thanh to¸n rÊt ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, mang l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng nhng viÖc triÓn khai ë níc ta cßn rÊt h¹n chÕ. Ngoµi ra, viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô t vÊn vÒ th«ng tin, thÞ trêng, ngiÖp vô... cho kh¸ch hµng còng hÇu nh cha ®îc triÓn khai. 2. DÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n ThÞ trêng chøng kho¸n(TTCK) tËp trung ®Çu tiªn ë VIÖt Nam míi ®îc khai tr¬ng(20/7/2000) vµ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ ngµy 28/7/2000. V× vËy,so víi c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c, dÞch vô chøng kho¸n lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh kh¸ míi mÎ ë ViÖt Nam. C¸c dÞch vô chøng kho¸n thêng ®îc thùc hiÖn bëi c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Ngoµi ra, cßn cã c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng còng cã thÓ tham gia triÓn khai lo¹i h×nh dÞch vô nµy. Sau 3 n¨m chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, trªn thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt nam ®· cã 11 c«ng ty chøng kho¸n ®îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng, trong ®ã cã 9 c«ng ty chøng kho¸n ®ñ ®iÒu kiªn toµn bé 5 nghiÖp vô kinh doanh: dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n, dÞch vô t vÊn chøng kho¸n, dÞch vô b¶o l·nh vµ ®¹i lý ph¸t hµnh, dÞch vô qu¶n lý danh môc ®Çu t, dÞch vô t doanh. Trong ®ã, dÞch vô chøng kho¸n chñ yÕu lµ dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n. TÝnh ®Õn th¸ng 6-2003, ®· cã gÇn 14500 tµi kho¶n giao dÞch chøng kho¸n cña kh¸ch hµng më t¹i c¸c c«ng ty chøng kho¸n( trong ®ã cã 91 nhµ ®Çu t cã tæ chøc vµ 35 nhµ ®Çu t níc ngoµi). Mét sè c«ng ty ®· thu hót ®îc kh¸ch hµng ®Õn më tµi kho¶n vµ cã tæng gi¸i trÞ m«i giíi mua b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng cao (nh: BVSC, SSI, ACBS, BSC) vµ lµ ho¹t ®éng mang l¹i nguån thu nhËp chñ yÕu trong tæng thu nhËp cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Tuy nhªn, trong bèi c¶nh thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam cßn s¬ khai vµ ho¹t ®éng trÇm l¾ng, c¸c dÞch vô chøng kho¸n cßn kÐm ®a d¹ng, chñ yÕu lµ dÞch vô m«i giíi, cha thu hót ®îc nhiÒu doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. C¸c nghiÖp vô nh: B¶o l·nh, ®¹i lý ph¸t hµnh, qu¶n lý danh môc ®Çu t...cha ®îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Ho¹t ®éng t vÊn ®Çu t cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n míi chØ mang tÝnh chÊt híng dÉn ngêi ®Çu t thùc hiÖn ®óng c¸c thñ tôc mua b¸n chøng kho¸n, cha thùc sù t vÊn cho hä biÕt c¸ch lùa chän lÜnh vùc ®Çu t còng nh thêi ®iÓm mua b¸n chøng kho¸n sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt...V× vËy cã thÓ nãi r»ng, trong thêi gian qua c¸c c«ng ty chøng kho¸n cha thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña ngêi t¹o thÞ trêng. 3. DÞch vô b¶o hiÓm Ngµnh dÞch vô b¶o hiÓm ViÖt Nam h×nh thµnh vµo thËp niªn 60 víi sù ra ®êi cña tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nm(n¨m 1964). Cho ®Õn n¨m 1992, Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam lµ nhà cung cÊp dÞch vô ®éc quyÒn trªn thÞ trêng, dÞch vô b¶o hiÓm míi chØ thùc hiÖn mét sè lo¹i h×nh b¶o hiÓm truyÒn thèng víi kho¶ng gÇn 20 lo¹i s¶n phÈm nh b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, b¶o hiÓm tµu biÓn, b¶o hiÓm tai n¹n hµnh kh¸ch...vµ míi chØ dõng l¹i ë chøc n¨ng b¶o vÖ tµi s¶n mµ chc thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng tiÕt kiÖm vµ ®Çu t...Tuy nhiªn thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam míi b¾t ®Çu thùc sù s«i ®éng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo thÞ trêng vèn kÓ tõ sau khi cã nghÞ ®Þnh 100-CP ngµy 18-12-1993 vÒ kinh doanh b¶o hiÓm, t¹o m«i trêng ph¸p lý thóc ®Èy thÞ trêng b¶o hiÓm ph¸t triÓn, góp phÇn t¹o lËp m«i trêng ®Çu t vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý nhµ níc vÒ ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. Tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y, khi ViÖt Nam thch hiÖn ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng b¶o hiÓm, cho phÐp thµnh lËp thªm nhiÒu doanh nghiÖp b¶o hiÓm míi thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, ngµnh b¶o hiÓm ®· ph¸t triÓn m¹nh trªn nhiÒu mÆt nh quy m« thÞ trêng, sè lîng doanh nghiÖp b¶o hiÓm, sè lao ®éng, sù ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm vµ viÖc hoµn thiÖn dÇn c¬ chÕ chÝnh s¸ch. C¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ViÖt Nam còng ®· nhanh chãng ph¸t triÓn vµ thÝch øng víi m«i trêng c¹nh tranh míi. ThÞ trêng b¶o hiÓm ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao trong giai ®o¹n 2001-2004, møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 43,7%.Doang thu phÝ b¶o hiÓm n¨m 2001 lµ 4.843 tû ®ång, n¨m 2002 lµ 6.992 tû ®ång, n¨m 2003 lµ 10.192 tû ®ång, n¨m 2004 ®¹t 13.044 tû ®ång. C¬ cÊu tû träng doanh thu dÞch vô b¶o hiÓm trong GDP còng ®îc n©ng lªn râ rÖt, n¨m 2000 chiÕm 0.78%, n¨m 2003 t¨ng lªn 1.7%GDP. Do sè lîng c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ngµy cµng nhiÒu nªn ®· thu hót vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho mét ®éi ngò kh¸ lín ngêi lao ®éng, nhÊt lµ khi b¶o hiÓm nh©n thä ®îc triÓn khai. HiÖn nay sè c¸n bé lµm b¶o hiÓn trªn toµn thÞ trêng ®· lªn ®Õn con sè trªn 8000 ngêi, víi c¶ 40000 ®¹i lý chuyªn nghiÖp(c¶ b¶o hiÓm nh©n thä vµ phi nh©n thä), trong ®ã sè ®¹i lý b¶o hiÓm nh©n thä ®· chiÕm tíi 30000 ngêi. Ngoµi ra, ngµnh b¶o hiÓm cßn t¹o viÖc lµm cho mét sè lîng kh¸ lín céng t¸c viªn b¶o hiÓm còng nh c¸c ngµnh cã liªn quan. Sè lîng doanh nghiÖp t¨ng nhanh víi s¶n phÈm ngµy cµng ®a d¹ng nhng chÊt lîng ho¹t ®éng cha cao thÓ hiÖn ë c«ng nghÖ qu¶n lý, kinh doanh b¶o hiÓm cßn h¹n chÕ; thiÕu ®éi ngò chuyªn gia giái ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc phÝ b¶o hiÓm, thÈm ®Þnh b¶o hiÓm, qu¶n lý rñi ro vµ ®Çu t. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng thÊp(tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n trªn vèn chu së h÷u ®¹t 13%), chi phÝ qu¶n lý cao(trung b×nh 24%/n¨m). HiÖn tîng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®· xuÊt hiÖn g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ lµm tæn h¹i ®Õn uy tÝn cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp. T×nh tr¹ng chia c¾t, c¸t cø trªn thÞ trêng xuÊt ph¸t tõ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh còng lµm ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña thÞ trêng vµ g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn lîi cña ngêi tham gia b¶o hiÓm. N¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm cßn h¹n chÕ. C¨n cø theo c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, sè vèn hiÖn cã cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ho¹t ®éng trªn thÞ trêng míi chØ ®ñ ®Ó ®¶m b¶o gi÷ l¹i 40% phÝ b¶o hiÓm ®èi víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm cã t¸i b¶o hiÓm. Do ®ã, chØ tÝnh riªng trong n¨m 2001, kho¶ng 33% tæng sè phÝ b¶o hiÓm phi nh©n thä thu ®îc ®· ®îc t¸i b¶o hiÓm. Tû lÖ nµy ë MÜ lµ vµo kho¶ng 96% trong cïng thêi k×. Do n¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cæ phÇn trong níc cån nhá, hµng n¨m thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam vÉn ph¶i tr¶ tõ 150-250 tû ®ång tiÒn phÝ t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ë níc ngoµi. TÝnh trung b×nh, cø 4 ®ång phÝ b¶o hiÓm gèc thu ®îc t¹i ViÖt Nam tõ nh÷ng nghiÖp vô cã doanh thu lín nh b¶o hiÓm dÇu khÝ vµ b¶o hiÓm hµng kh«ng th× cã ®Õn mét ®ång ph¶i t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm níc ngoµi, chñ yÕu ®îc thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ. Nõu cã biÖn ph¸p vµ c¬ chÕ thÝch hîp ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc tµi chÝnh vµ tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cho c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, chóng ta sÏ cã thÓ gi÷ l¹i mét phÇn ®¸ng kÓ nguån vèn quan träng b»ng ngo¹i tÖ ®Ó bæ sung cho sù c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸...Tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu phÊt triÓn thÞ trêng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp: c¬ cÊu tæ chøc cßn chång chÐo, bé m¸y cha ®îc chuyªn m«n ho¸, cha hiÖu qu¶, c«ng t¸c ®µo t¹o vµ qu¶n lý ®¹i lý cha ®îcquan t©m ®óng møc; c«ng nghÖ khai th¸c vµ qu¶n lý chËm ®æi míi, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp...Nh×n chung, ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm míi chØ tËp trung vµo c¸c thµnh phè lín, trung t©m d©n c vµ nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng nh b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm hµng h¶i, hµng kh«ng...trong khi nhiÒu lÜnh vùc kh¸c mµ nÒn kinh tÕ vµ x· héi cã nhu cÇu nhng vÉn bÞ bá trèng nh c¸c vïng xa, vïng s©u, c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm n«ng nghiÖp, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp trong lÜnh vùc x©y dùng, thiÕt kÕ, y tÕ, t vÊn ph¸p luËt... 4. DÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh DÞch vô kÕ to¸n lµ lo¹i h×nh dÞch vô míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn tõ ®Çu thËp kû 90, cho ®Õn nay, thÞ trêng dÞch vô kÕ to¸n ®· cã t¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¸c lo¹i s¶n phÈm nh kiÓm to¸n, t vÊn kÕ to¸n, t vÊn thuÕ...Tuy nhiªn, vÊn ®Ò chÝnh ®èi víi thÞ trêng dÞch vô kÕ to¸n lµ chÊt lîng dÞch vô. Cho gÇn 10 n¨m ph¸t triÓn võa qua, chÊt lîng c¸c dÞch vô kÕ to¸n ®ang ®îc tõng bíc n©ng lªn nhê sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, c¸c tiªu chuÈn vÒ kiÓm to¸n ®îc x©y dùng vµ ban hµnh, ®éi ngò kiÓm to¸n viªn cã tr×nh ®é tèt h¬n, ®îc kiÓm tra vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ vµ cã bµi b¶n h¬n...Tuy nhiªn, cho tíi nay dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n míi ®ang trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Çu tiªn, cßn t¬ng ®èi s¬ khai( mÆc dï ®· ra ®êi vµ ho¹t ®éng ®îc gÇn 10 n¨m, song cho ®Ðn n¨m 2000 chóng ta míi ban hµnh ®îc 4 chuÈn mùc kiÓm to¸n ®Çu tiªn); chÊt lîng vµ gi¸ c¶ dÞch vô kiÓm to¸n cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n trong vµ ngoµi níc cßn cã kho¶ng c¸ch lín; nhu cÇu, môc ®Ých kiÓm to¸n trong nÒn kinh tÕ cßn rÊt phøc t¹p( mét sè doanh nghiÖp chØ kiÓm to¸n víi môc ®Ých n©ng gi¸ trÞ gãp vèn trong liªn doanh...) HÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Òu cã nh÷ng lo¹i dÞch vô phæ biÕn nh: KiÓm to¸n BCTC, dÞch vô kÕ to¸n, t vÊn qu¶n lý, tµi chÝnh, thuÕ...Trong nh÷ng n¨m qua ®· xuÊt hiÖn thªm mét sè lo¹i dÞch vô míi, nh: So¸t xÐt b¸o c¸o tµi chÝnh, kiÓm to¸n tû lÖ néi ®Þa ho¸ « t«, xe m¸y, t vÊn thuÕ, t vÊn t¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp, t vÊn øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, nguån nh©n lùc, so¸t xÐt quy tr×nh kinh doanh vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, kiÓm to¸n ho¹t ®éng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cho tõng lÜnh vùc vµ nghµnh nghÒ ë ViÖt Nam; t vÊn vÒ rñi ro kinh doanh vµ rñi ro ®Çu t, t vÊn phôc håi vµ gi¶i to¶ doanh nghiÖp, t vÊn ®Çu t ra ngoµi l·nh thæ ViÖt Nam. Gi¸ trÞ dÞch vô cung cÊp cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n níc ngoµi rÊt lín, cã dÞch vô trÞ gi¸ tõ 1 triÖu ®Õn 6 triÖu USD. Trong c¸c dÞch vô trªn th× dÞch vô kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh (BCTC) chiÕm tû träng lín nhÊt v× c¸c c«ng ty cã cæ phÇn ®Çu t níc ngoµi b¾t buéc ph¶i kiÓm to¸n theo luËt ®Þnh, ®ßng thêi yªu cÇu kiÓm to¸n BCTC cña doanh nghiÖp nhµ níc, chñ yÕu lµ c¸c tæng c«ng ty còng ®ang t¨ng dÇn...DÞch vô kiÓm to¸n b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ quan träng vµ cÇn thiÕt nhng cha thùc sù chiÕm tØ träng cao do cha cã quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i kiÓm to¸n, do gi¸ chi phÝ thÊp...VÒ c¸c dÞch vô thuÕ, t vÊn tµi chÝnh, kÕ to¸n, t vÊn qu¶n lý,...doanh thu chiÕm tØ träng cßn thÊp do kh¸ch hµng cha cã thãi quen sö dông c¸c dÞch vô nµy vµ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n còng cha quan t©m khai th¸c. Ngoµi ra, kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô nµy cña nhiÒu c«ng ty kiÓm to¸n còng cßn bÞ h¹n chÕ.§èi víi c¸c c«ng ty kiÓm to¸n khi kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty niªm yÕt, thuyÕt minh BCTC cßn s¬ sµi, c¸c biÕn ®éng lín vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh nh t¨ng gi¶m vèn §iÒu lÖ, c¸c kho¶n lîi nhuËn bÊt thêng cha gi¶i thÝch râ nguyªn nh©n; c¸c nghiÖp vô míi nh Cæ phiÕu ng©n quü, cæ phiÕu tr¶ chËm, c¸c nghi vÊn cha thËn träng lu ý ngêi ®äc b¸o c¸o tµi chÝnh. Tãm l¹i, tÝnh ®Õn nay, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµo chÝnh ®· ph¸t triÓn kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó, chÊt lîng dÞch vô còng tõng bíc ®îc n©ng lªn, do ®ã ®· ngµy cµng ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu ®a d¹ng vÒ sö dông nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, c¸c lo¹i dÞch vô truyÒn thèng nh tiÕt kiÖm, tÝn dông vµ mét sè nghiÖp vô b¶o hiÓm con ngêi, xe c¬ giíi...vÉn lµ nh÷ng dÞch vô chÝnh, chiÕm tØ träng lín nhÊt trªn toµn bé thÞ trêng, ®a sè c¸c dÞch vô cßn l¹i míi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thËm chÝ mét sè dÞch vô míi ra ®êi trªn giÊy tê(dÞch vô ®Çu t th«ng qua quü ®Çu t chøng kho¸n), mét sè dÞch vô ®ang trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm vµ mét sè dÞch vô kh¸c cha h×nh thµnh nh th¬ng phiÕu..., nªn møc ®é ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ trêng cßn thÊp. Bªn c¹nh ®ã, c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng nh khu vùc doanh nghiÖp quèc doanh, d©n c ®« thÞ vÉn lµ ®èi tîng chÝnh, ®îc tËp trung khai th¸c nhiÒu nhÊt, chÝnh v× vËy, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam hiÖn nay vÉn cha khai th¸c hÕt mäi tiÒm n¨ng vÒ c¸c nguån lùc tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ. III. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM. 1. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ hÖ thèng qu¶n lý nhµ níc HÖ thèng khung ph¸p lý cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ truêng dÞch vô tµi chÝnh, ®©y lµ c¬ së quan träng nhÊt quy ®Þnh nguyªn t¾c vµ tæ chøc ho¹t ®éng cña thÞ trêng. Trong khi ®ã theo ph©n tÝch thùc tr¹ng hÖ thèng khung ph¸p luËt cña chóng ta ®èi víi thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh th× hÖ thèng nµy cån thiÕu vµ yÕu, chÝnh v× vËy chóng ta cÇn nhanh chãng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Thø nhÊt, n©ng cao hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng khung ph¸p luËt vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chóng ta cÇn ph¶i nhanh chãng n©ng lªn thµnh luËt ®èi víi c¸c lo¹i dÞch vô tµi chÝnh hiÖn nay ®ang ®îc quy ®Þnh ë c¸c møc ph¸p lÖnh, nghÞ ®Þnh...nh dÞch vô ®Çu t chøng kho¸n, dÞch vô kiÓm to¸n... Thø hai, hoµn thiÖn vÒ mÆt c¬ së ph¸p lý ®èi víi toµn bé thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Nãi c¸ch kh¸c lµ cÇn ph¶i nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµng hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hoµn thiÖn cho tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, nhÊt lµ ®èi víi vÊn ®Ò h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô tµi chÝnh míi nh: x©y dùng vµ ban hµnh c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n, tiªu chuÈn c«ng khai th«ng tin trªn thÞ trêng chøng kho¸n... Cuèi cïng, ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, ®ång bé trong hÖ thèng ph¸p luËt. Song song víi viÖc n©ng cao hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn t¹i, cÇn nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµnh hÖ thèng v¨n b¶n híng dÉn mét c¸ch ®ång bé. Thùc hiÖn tæng rµ so¸t hÖ thèng ph¸p luËt trong nÒn kinh tÕ ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chÝnh, söa ®æi vµ bæ sung hÖ thèng ph¸p luËt, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt xuyªn suèt toµn bé hÖ thèng ph¸p luËt. 2. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô tµi chÝnh *§a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng: C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam cÇn tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ dÞch vô theo híng: hoµn thiÖn, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô hiÖn cã, ®ång thêi triÓn khai thùc hiÖn c¸c dÞch vô mµ kinh tÕ, nÒn kinh tÕ ®ang cÇn vµ ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn ngay, ®ång thêi, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó triÓn khai c¸c dÞch vô míi. §èi víi c¸c ng©n hµng hiÖn cã: C¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô huy ®éng vèn theo híng: ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn, an toµn cho ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Trang bÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ, ch¬ng tr×nh phÇn mÒm cÇn thiÕt ®Ó më réng ph¹m vi vµ c¶i tiÕn hÖ thèng thanh to¸n cña ng©n hµng. Më réng m¹ng líi giao dÞch ®Õn tËn c¬ së, N¬i tËp trung ®«ng d©n c, t¨ng cêng tuyªn truyÒn, khuyÕn khÝch ngêi d©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ më tµi kho¶n tiÒn göi. §èi víi nghiÖp vô sö dông vèn: hoµn thiÖn quy chÕ, quy tr×nh cho vay, x©y dùng hª thèng th«ng tin qu¶n lý tÝn dông tËp trung, x©y dùng c¬ chÕ ph©n lo¹i nî vµ trÝch lËp quü dù phßng rñi ro. Më réng dÞch vô thanh to¸n, chuyÓn tiÒn trong d©n c, hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö, hoµn thiÖn vµ më réng dÞch vô thanh to¸n- chuyÓn tiÒn quèc tÕ TriÓn khai mét sè lo¹i dÞch vô míi: TriÓ khai mét sè dÞch vô huy ®äng vèn míi nh: göi nhiÒu lÇn, rót mét lÇn, tiÕt kiÖm mét n¬i lÜnh nhiÒu n¬i, tiÒn göi tiÕt kiÖm theo mËt m·... Ph¸t triÓn dÞch vô triÕt khÊu th¬ng phiÕu, cho vay thÊu chi, cho vay mua b¸n chøng kho¸n, cho vay mua cæ phÇn, cho thuª vµ b¸n tµi kho¶n tr¶ gãp, më réng cho vay tiªu dïng... T¨ng cêng c¬ së vËt chÊt, øng dông tin häc vµo c«ng nghÖ ng©n hµng, ph¸t triÓn thªm mét sè dÞch vô nh: dÞch vô b¶o qu¶n vµ kÝ göi, uû th¸c, dÞch vô ng©n hµng th«ng qua m¹ng Internet. *§a d¹ng ho¸ dÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n C¸c c«ng ty chøng kho¸n cÇn chó träng ®Õn ®µo t¹o nh©n viªn hµnh nghÒ cña c«ng ty chøng kho¸n. chØ cã c¸c nh©n viªn cã kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt míi cã thÓ gióp c¸c kh¸ch hµng kiÕm ®îc lêi, t¹o uy tÝn lín cho c«ng ty...§©y lµ yÕu tè chÝnh ®Ó mang l¹i sù thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n trong giai ®o¹n ®Çu cßn nhiÒu khã kh¨n. CÇn më réng ph¹m vi ho¹t ®éng theo híng chuyªn m«n ho¸ cña tõng nghiÖp vô: HÇu hÕt c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®Òu ®îc cÊp phÐp tham gia tÊt c¶ lo¹i h×nh kinh doanh chøng kho¸n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh: m«i giíi, tù doanh, b¶o l·nh ph¸t hµnh, t vÊn ®Çu t vµ qu¶n lý danh môc ®Çu t. ViÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh theo híng chuyªn m«n ho¸ sÏ tõng bíc tiÕn tíi h×nh thµnh ®éi ngò nh©n sù cã chuyªn m«n s©u tõng lÜnh vùc. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô vµ n©ng cao chÊt lîng dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng: Ngoµi c¸c dÞch vô hiÖn nay, tuú theo nhu cÇu thùc tÕ ph¸t sinh cña kh¸ch hµng, c«ng ty chøng kho¸n cÇn ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm c¸c h×nh thøc dÞch vô phï hîp cung øng cho kh¸ch hµng nhng ph¶i ®îc dùa trªn nguyªn t¾c tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n trÞ c«ng ty, t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p gi¸m s¸t, kiÓm so¸t néi bé vµ qu¶n lý rñi ro. §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®¶m b¶o ®îc lßng tin cho ngêi ®Çu t ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. * §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm chñ yÕu ®îc tËp trung vµo c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm. Trong thêi gian tíi, c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm trªn thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam cÇn tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm hiÖn nay nh b¶o hiÓm nh©n thä, b¶o hiÓm häc sinh vµ c¸c dÞch vô b¶o hiÓm tai n¹n con ngêi nh b¶o hiÓm tai n¹n thuû thñ, b¶o hiÓm tai n¹n hµnh kh¸ch, b¶o hiÓm kh¸ch du lÞch, b¶o hiÓm trî cÊp n»m viÖn phÉu thuËt...T¨ng cêng më réng vµ thùc hiÖn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm míi vµ nh÷ng lo¹i h×nh mµ tû träng khai th¸c cån ë møc thÊp nh: b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, b¶o hiÓm tµi s¶n cho doanh nghiÖp t nh©n vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá; c¸c dÞch vÞ b¶o hiÓm trong lÜnh vùc n«ng l©m ng nghiÖp; c¸c dÞch vô b¶o hiÓm cÇn c«ng nghÖ cao nh trong lÜnh vùc rñi ro tµi chÝnh... *§a d¹ng ho¸ dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh Duy tr× vµ n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng dÞch vô cña c¸c c«ng ty dÞch vô kiÓm to¸n hiÖn cã, chÊn chØnh c¸c tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng…KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp c¸c c«ng ty kiÓm to¸n míi díi c¸c h×nh thøc: §Çu t níc ngoµi( 100% vèn vµ liªn doanh); c«ng ty hîp danh; doanh nghiÖp t nh©n, c¸c v¨n phßng kiÓm to¸n ë c¸c tØnh, thµnh phè; Híng dÉn ngay vÒ viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng vµ qu¶n lý c«ng ty hîp danh kiÓm to¸n míi ®Ó cã c¬ së thµnh lËp míi c¸c c«ng ty hîp danh kiÓm to¸n. H×nh thµnh c¸c chøc danh míi vÒ nghÒ nghiÖp kÕ to¸n, kiÓm to¸m phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp kÕ to¸n, kiÓm to¸n nh: chuyªn gia kÕ to¸n, kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn. X¸c ®Þnh râ vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c ®µo t¹o kiÓm to¸n trong c¸c trêng ®Ëi häc vµ cËp nhËt kiÕn thøc hµng n¨m cho kiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ. Hoµn chØnh vµ n©ng cao chÊt lîng gi¸o tr×nh, ®éi ngò gi¶ng viªn, chÊt lîng ®µo t¹o vµ cËp nhËt kiÕn thøc cho kiÓm to¸n viªn phï hîp víi hÖ thèng quy ®Þnh míi vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n. H¬n n÷a, cÇn n©ng cao chÊt lîng c¸c cuéc thi tuyÓn kiÓm to¸n viªn cÊp nhµ níc, t¨ng cêng ®µo t¹o, thi tuyÓn, cÊp chøng chØ kiÓm to¸n viªn vµ chøng chØ hµnh nghÒ kÕ to¸n. Tæ chøc c¸c cuéc thi phèi hîp gi÷a bé tµi chÝnh víi tæ chøc ACCA ®Ó n©ng cao chÊt lîng kiÓm to¸n viªn ngêi ViÖt Nam. 3. Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh ph¸t triÓn thi trêng dÞch vô tµi chÝnh * Sö dông c«ng cô ng©n s¸ch nhµ níc thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam Ng©n s¸ch nhµ níc lµ vÊn ®Ò cèt lâi cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia, cã t¸c ®éng m¹nh, trùc tiÕp vµ toµn diÖn ®Õn mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ x· héi, chÝnh v× vËy, ng©n s¸ch nhµ níc cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t huy vai trß, t¸c dông cña c«ng cô ng©n s¸ch nhµ níc thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam trong t¬ng lai, cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh thùc hiÖn hai gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, tiÕp tôc ®Èy m¹nh vµ më réng chñ tr¬ng x· héi ho¸ ng©n s¸ch ra toµn bé nÒn kinh tÕ theo híng gi¶m tØ lÖ vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc mét c¸ch thÝch hîp ®èi víi c¸c c«ng tr×nh x· héi ho¸, ®ång thêi më réng c¸c ngµnh, lÜnh vùc, c«ng tr×nh hiÖn vÉn ®ang cßn thuéc diÖn ®îc sö dông vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch nhµ níc ®a vµo diÖn ph¶i x· héi ho¸. §©y cßn ®îc xem lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó tiÕt kiÖm chi nh©n s¸ch nhµ níc trong mâi c«ng tr×nh, trªn c¬ së ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng ®Çu t nguån vèn NSNN cho nhiÒu c«ng tr×nh cña nÒn kinh tÕ. ViÖc thùc hiÖn gi¶i ph¸p trªn sÏ n©ng cao kh¶ n¨ng tham gia cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh vµo tõng c«ng tr×nh thuéc diÖn x· héi ho¸, ®ång thêi t¨ng sè lîng c¸c c«ng tr×nh x· héi ho¸ mµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh cã thÓ tham gia. Thø hai, ®Èy m¹nh ®Çu t nguån vèn NSNN vµo viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh, m¹nh vµ bÒn v÷ng nh»m nhanh chãng b¾t kÞp khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖc ®Èy m¹nh dÇu t vèn NSNN ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c x· héi ho¸ ®Çu t NSNN, nguån vèn ®Çu t tõ NSNN chØ mang tÝnh chÊt kh¬i mµo, gi¶m chi phÝ ®Çu t vµ chi phÝ sö dông vèn cho c«ng tr×nh. Víi gi¶i ph¸p nµy th× kh¶ n¨ng tham gia cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh còng t¨ng lªn do sè lîng c¸c c«ng tr×nh x· héi ho¸ t¨ng lªn. * §Èy m¹nh viÖc sö dông c«ng cô thuÕ nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh Ta biÕt thuÕ lµ mét nguån thu quan träng cña ng©n s¸ch nhµ níc, ®ång thêi còng lµ mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« chñ chèt cña chÝnh phñ. §èi víi ViÖt Nam, c«ng cô thuÕ cßn quan träng h¬n rÊt nhiÒu do thuÕ lµ nguån thu chÝnh cña ng©n s¸ch nhµ níc, mçi sù thay ®æi vÒ thuÕ ®Òu cã t¸c ®éng lín ®Õn nguån NSNN h¹n hÑp cña quèc gia. Tuy nhiªn, víi môc tiªu thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, m¹nh vµ toµn diÖn, ®ång thêi còng nh»m båi dìng nguån thu cña NSNN trong t¬ng lai, chóng ta còng cÇn ®Èy m¹nh gi¶i ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, nhÊt lµ ®èi víi viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dôch vô tµi chÝnh míi. * TiÕp tôc tóc ®Èy viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn thÞ trêng tiÒn tÖ vµ TTCK nh»m t¹o m«i trêng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh ThÞ trêng tiÒn tÖ vµ TTCK lµ hai thÞ trêng bé phËn rÊt quan träng vµ cã t¸c dông t¹o m«i trêng cho mét sè dÞch vô tµi chÝnh ho¹t ®éng nh dÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n, m«i giíi mua b¸n tiÒn tÖ.Tuy nhiªn, tÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i chóng ta míi chØ cã thÞ trêng néi, ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng mµ cha thùc sù cã thÞ trêng tiÒn tÖ hoµn chØnh; thÞ trêng chøng kho¸n míi ®i vµo ho¹t ®éng tõ cuèi th¸ng7/2000. ChÝnh v× vËy, ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, cÇn ph¶i: Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc vµ c¬ chÕ ph¸p lý cña hai thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng tiÒn tÖ; c¬ chÕ tæ chøc cña thÞ trêng chøng kho¸n ®· t¬ng ®èi râ rµng nhng mét sè bé phËn quan träng nh gi¸m s¸t thÞ trêng, c«ng khai th«ng tin vÉn cßn thiÕu hoÆc cha râ rµng. §Æc biÖt, hÖ thèng ph¸p lý cÇn ph¶i nhanh chèng x©y dùng vµ hoµn thiÖn, ®ång thêi ®¶m b¶o hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng ph¸p luËt nµy. T¨ng cung vµ t¨ng cÇu hµng ho¸ cho hai thÞ trêng nµy, trong ®ã tríc hÕt chñ yÕu nh»m vµo viÖc t¨ng cung hµng ho¸ th«ng qua viÖc dÈy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn DNNN; t¨ng cêng ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu chÝnh phñ, më réng thÞ trêng ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c, tÝn phiÕu NHNN, ho¹t ®éng chiÕt khÊu th¬ng phiÕu §ång thêi nhanh chãng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng quü ®Çu t chøng kho¸n ë ViÖt Nam Tõng bíc æn ®Þnh ®ång néi tÖ vµ tiÕn tíi ®a ®ång tiÒn ViÖt Nam trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi. 4. Chñ ®éng trong héi nhËp quèc tÕ Ngµy nay, héi nhËp quèc tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Mçi nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ®øng ngoµi nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ buéc ph¶i cã c¸c quan hÖ víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau. Trong ®ã thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh lµ mét bé phÇn ®ang rÊt ®îc thÕ giíi chó träng vµ mong muèn ®i ®Çu trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Môc tiªu héi nhËp lµ khai th¸c c¸c lîi thÕ phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc nãi chung vµ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh nãi riªng, h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng tiªu cùc tõ qu¸ tr×nh nµy.Do ®ã, chóng ta cã thÓ ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy bao gåm: Thø nhÊt, thùc hiÖn héi nhËp tõng bíc tren c¬ së tiÕn tr×nh héi nhËp chung nÒn kinh tÕ, theo c¸c cam kÕt vÒ héi nhËp quèc tÕ cña §¶ng vµ nhµ níc. Nhanh chãng cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh trong níc nèi chung, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong níc nãi riªng nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi níc ngoµi trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Thø hai, vÒ h×nh thøc héi nhËp quèc tÕ. C¸c ph¬ng thøc héi nhËp ®îc thÓ hiÖn trªn khÝa c¹nh: cho phÐp sù hiÖn diÖn cña níc ngoµi díi h×nh thøc më chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn, ®¹i lý, lËp c¸c chñ thÓ 100% vèn níc ngoµi hoÆc liªn doanh ®Ó cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trªn thÞ trêng ViÖt Nam; cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh qua biªn giíi; c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cña ViÖt Nam cung cÊp dÞch vô qua biªn giíi ra níc ngoµi hoÆc ra níc ngoµi kinh doanh. Thø ba, mét vÊn ®Ò rÊt quan träng trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ lµ kiÓm so¸t sè lîng c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh níc ngoµi tham gia trªn thÞ trêng néi ®Þa. Bëi v× c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh níc ngoµi cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh, c«ng nghÖ, kÜ thuËt so víi c¸c chñ thÓ cung c¸p dÞch vô tµi chÝnh trong níc, do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hä sÏ m¹nh h¬n nªn chóng ta cÇn ph¶i khèng chÕ sè lîng c¸c chñ thÓ níc ngoµi, nãi c¸ch kh¸c h¹n chÕ bít tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®Ó c¸c chñ thÓ trong níc cã ®ñ kh¶ n¨ng b¾t kÞp ®îc sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, chóng ta cÇn kiÓm so¸t ho¹t ®éng cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô tµi chÝnh cho c¸c chñ thÓ níc ngoµi mét c¸ch chÆt chÏ theo sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng néi ®Þa. Cã nghÜa lµ viÖc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ph¶i c¨n cø vµo mét sè ®iÒu kiÖn sau: nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cung cÊp cña thÞ trêng, sè lîng c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong níc t¹i thêi ®iÓm ®ã trªn thÞ trêng, m«i trêng c¹nh tranh hiÖn t¹i. C.KẾT KUẬN Qua h¬n 15 n¨m ®æi míi, c¸c lo¹i h×nh thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh c¬ b¶n ®· ®îc h×nh thµnh ë ViÖt Nam: dÞch vô ng©n hµng, dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n, dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh trªn ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ n©ng cao hiÖu qu¶ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. Tuy nhiªn, vÒ c¬ b¶n, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam vÉn cßn ®ang trong giai ®o¹n h×nh thµnh s¬ khai. Do ®ã, nã cßn nhiÒu h¹n chÕ: C¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh kÐm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ h¹n chÕ chÊt lîng, c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cßn thiÕu vµ yÕu, m«i trêng ph¸p lý cßn nhiÒu bÊt cËp; møc ®é tù do ho¸ gi¸ c¶ dÞch vô tµi chÝnh cßn thÊp, cßn tån t¹i sù can thiÖp mang tÝnh hµnh chÝnh cña c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. ViÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. ChÝnh v× vËy, cÇn cã hÖ thèng gi¶i ph¸p ®ång bé ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh nh»m hç trî c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, bao gåm c¸c gi¶i ph¸p: Hoµn thiÖn m«i trêng ph¸p lý. ®a d¹ng ho¸ dÞch vô tµi chÝnh, hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý gi¸ c¶ dÞch vô tµi chÝnh theo nguyªn t¾c thÞ trêng, chñ ®éng héi nhËp vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Víi hÖ thèng thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ph¸t triÓn ®ång bé vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lùa chän, sö dông c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ n©ng cao søc c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh héi nhËp. D.MỤC LỤC A.Lời mở đầu 1 B.Nội dung 3 I.Khái niệm chung về thị trường dịch vụ tài chính 3 II.Thực trạng thị trường dịch vụ tài chính 4 1.Dịch vụ ngân hàng 4 2.Dịch vụ thị trường chứng khoán 6 3.Dịch vụ bảo hiểm 6 4.Dịch vụ kế toán kiểm toán và tư vấn tài chính 8 III.Các giải pháp phát triển thị trường tài chính tại Việt Nam 10 1.Hoàn thiện hệ thống pháp luật và hệ thống quản lý Nhà nước 10 2.Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ tài chhính 11 3.Một số giải pháp tài chính phát triển thị trường tài chính 16 4.Chủ động trong hội nhập quốc tế 16 C.Kết luận 18 D.Mục lục 19 E.Danh mục tài liệu tham khảo 20 E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình kinh tế chính trị NXB chính trị quốc gia 2.Tạp chí Cộng Sản Việt Nam Số 16 (08-2001) Số 22 (11-2001) 3.Giáo trình lịch sử kinh tế NXB đại học kinh tế quốc dân 4.Giáo trình tài chính doanh nghiệp 5.Một số trang web về tài chính trên mạng Internet

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Một số vấn đề cơ bản về cơ bản về vấn đề thị trường dịch vụ tài chính, thị trường dịch vụ tài chính tại một số nước trên thế giới, thực trạng hoạt độn.DOC