Nghiên cứu – đánh giá và dự báo hiện trạng ngập úng tại quận Bình Thạnh - Thành phố Hồ Chí Minh
Chương I: Mở đầu 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ : Mới vào đầu mùa mưa, chỉ sau một trận mưa mà đường phố Thành phố Hồ Chí Minh đã có diện mạo mới: những con đường, những khu phố, dãy nhà ngập trong nước (không chỉ là nước mưa mà còn là nước từ đường cống, kênh rạch, các khu vực bị trũng nước tù đọng không thoát được, ). Từ lâu nay, người dân Thành phố Hồ Chí Minh đã quen với cảnh lội nước “bì bõm” sau những trận mưa, kéo theo đó là các vấn đề kẹt xe, vệ sinh môi trường, Mặc dù đã được sự quan tâm và nói đến nhiều của các cơ quan quản lý, nhà lãnh đạo, báo chí, truyền thông nhưng vấn đề ngập lụt của thành phố vẫn là bài ca muôn thuở chưa có hồi kết. Mỗi mùa mưa về, người ta lại nghe “nhiều hơn” điệp khúc: “Mưa- ngập - kẹt xe” hay “Đường ngập, nâng đường-nhà ngập, nâng nhà”, để rồi nhìn lại ngập, nng nh, mi trong vòng luẩn quẩn. Vì sao vậy? Có lẽ câu trả lời đã có trong mỗi chúng ta, “ngập” chỉ đơn giản là do nước thoát không kịp thì gây ra ngập. Tuy nhiên, đằng sau đó còn rất nhiều nguyên nhân khác nào là ngập do triều cường theo chu kỳ trong thời gian không có mưa, hay do điều kiện mặt đất bị bê tông hoá cao, nước không thấm được xuống tầng đất sâu và tầng nước ngầm, vừa gây ngập tầng đất mặt vừa lại làm mất lượng nước bổ sung hàng năm cho nước ngầm, làm mực nước ngầm mỗi ngày một tụt sâu hơn và còn nhiều các nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nữa. Hơn nữa, do trải qua nhiều thời kỳ xây dựng khác nhau, nhất là trong chiến tranh, trong những ngày đầu xây dựng đất nước, các công trình thường không đồng bộ, cái này chồng chéo cái kia, kinh tế kỹ thuật lạc hậu yếu kém. Hầu hết cống thoát nước trong các đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh là kênh hở, đậy nắp đan. Nhìn chung hệ thống cống có kích thước bé, độ dốc nhỏ, cấu tạo chưa hợp lý, thiết kế xây dựng có nơi sai nguyên tắc kỹ thuật, hầu hết đều xuống cấp, có nơi xuống cấp trầm trọng. Vì hệ thống thoát nứơc không đáp ứng kịp thời, lượng mưa ngày càng tăng, hiện tượng người dân xả rác, lấp đất lấn các kênh, mương thoát nước nhưng không được quan tâm cải tạo đầu tư. Do đó vấn đề không thể khắc phục được tình trạng ngập nước và ngập úng ngay trong lòng Thành phố Hồ Chí Minh và đặc biệt là quận Bình Thạnh. Trên địa bàn quận còn nhiều điểm ngập úng trên khắp các mặt đường, tràn vào nhà dân gây thiệt hại về kinh tế, xã hội. Cho nên việc đánh giá hiện trạng ngập úng ở quận Bình Thạnh là cần thiết nhằm nắm bắt được hiện trạng ngập úng trên địa bàn và có biện pháp cải thiện chất lượng môi trường sống kịp thời. Khả năng đánh giá ngập lụt đô thị nếu chỉ dùng phương pháp khảo sát đo đạc thì sẽ rất tốn kém về kinh tế và không đánh giá tổng quát được về hiện trạng ngập đô thị, mặt khác không thể nào dự báo được khả năng tiêu thoát nước của hệ thống cống hiện hữu đối với một trận mưa lớn có thể xảy ra trong tương lai. Đây là một khó khăn lớn đối với việc cải tạo hệ thống thoát nước đô thị. Để giải quyết vấn đề này thì việc ứng dụng mô hình tính toán lượng nước thoát đô thị là một giải pháp thích hợp và hiệu quả. Việc tính toán này sẽ cho chúng ta một kết quả tương đối, có thể chấp nhận được và là cơ sở cho những phân tích về sau. Do đó ứng dụng phần mềm mô hình hoá SWMM là công cụ để so sánh hiệu quả các phương án giảm ngập. 1.2. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI: Tình trạng ngập nước, ngập úng hiện nay đang xảy ra trên khắp địa bàn quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh, ngập nước cản trở giao thông đi lại, tai nạn giao thông, phá huỷ đường xá, mất mỹ quan và nhất là ảnh hưởng đến sức khỏe người dân sống trong khu vực quận bởi nước dâng lên gây ngập úng là nước thải, rác rưởi, nứơc từ cống rãnh, Xuất phát từ nguyên nhân thực tiễn quận Bình Thạnh là vùng đang phát triển nên đề tài đã tìm hiểu về tình trạng ngập nước và ngập úng trên địa bàn quận Bình Thạnh, nguyên nhân và các giải pháp quản lý, giảm các điểm ngập úng là vấn đề chủ chốt giải quyết tình trạng ngập trong tương lai. 1.3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU: Sau 1 thời gian nghiên cứu và dưới sự hướng dẫn của thầy PGS.TS. Hoàng Hưng đã xác định được đề tài nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp đại học như sau: “NGHIÊN CỨU – ĐÁNH GIÁ VÀ DỰ BÁO HIỆN TRẠNG NGẬP ÚNG TẠI QUẬN BÌNH THẠNH - THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH”, trong quá trình nghiên cứu đề tài hướng đến các mục tiêu sau: _ Đưa ra bức tranh về hiện trạng ngập úng trong đô thị Thành phố Hồ Chí Minh, và đặc biệt là trên địa bàn quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh dựa vào mô hình quản lý nước mưa SWMM. _ Tìm hiểu và đưa ra nguyên nhân gây ra tình trạng ngập úng của quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh. _ Từ đó đưa ra các giải pháp phục vụ công tác giảm ngập, cải thiện môi trường đô thị, môi trường của quận Bình Thạnh hiện tại và tương lai. 1.4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI: Giới hạn nội dung : Tìm hiểu về tình hình ngập úng, nguyên nhân gây ngập, các giải pháp kiểm soát và hướng đến quy hoạch khu vực quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh Phạm vi đề tài : Quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh. 1.5. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: Tìm hiểu và đánh giá tình hình ngập nước và ngập úng của quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh. Năng lực thoát nước của các lưu vực trên địa bàn nội thành Thành phố Hồ Chí Minh và quận Bình Thạnh TP. Hồ Chí Minh. Tìm hiểu và đánh giá các biện pháp kiểm soát ngập úng đang được áp dụng. Xây dựng bộ dữ liệu đầu vào cho mô hình SWMM để đánh giá tình trạng ngập úng và khả năng thoát nước của quận Bình Thạnh. Trên cơ sở tìm hiểu đề xuất một số kiến nghị về biện pháp quản lý, công nghệ nhằm góp phần phục vụ công tác giảm ngập hiện tại và xóa ngập nước của quận Bình Thạnh TP. Hồ Chí Minh trong những năm tới. 1.6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Phương pháp tổng hợp thông tin: tổng hợp các thông tin nghiên cứu có liên quan đến đề tài, các tài liệu nghiên cứu trước nay và thời gian gần nhất. Phương pháp nghiên cứu kế thừa: nghiên cứu những kiến thức trong các tài liệu liên quan và kế thừa những kiến thức đó. Phương pháp khảo sát thực địa: tham quan khảo sát hiện trường thực tế, để thu được những nguyên nhân thiệt hại thực tế, những hình ảnh về ngập úng và ngập nước trên địa bàn. Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia: nhờ sự góp ý của các chuyên gia về những vấn đề liên quan đến đề tài, để xác định hướng đi đúng cho đề tài. Phương pháp đánh giá tác động môi trường: trên cơ sở thực tế và hiện trạng, dùng phương pháp này để tìm ra các tác hại của sự việc đến môi trường và những vấn đề khác. Phương pháp mô hình hoá, sử dụng phần mềm SWMM, các kỹ thuật máy tính ứng dụng chạy mô hình. Thu thập thông tin từ mạng internet, với nhiều website khác
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Nghiên cứu – đánh giá và dự báo hiện trạng ngập úng tại quận Bình Thạnh - Thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chương I: Mở đầu
ÑAËT VAÁN ÑEÀ :
Môùi vaøo ñaàu muøa möa, chæ sau moät traän möa maø ñöôøng phoá Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù dieän maïo môùi: nhöõng con ñöôøng, nhöõng khu phoá, daõy nhaø ngaäp trong nöôùc (khoâng chæ laø nöôùc möa maø coøn laø nöôùc töø ñöôøng coáng, keânh raïch, caùc khu vöïc bò truõng nöôùc tuø ñoïng khoâng thoaùt ñöôïc,… ). Töø laâu nay, ngöôøi daân Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ quen vôùi caûnh loäi nöôùc “bì boõm” sau nhöõng traän möa, keùo theo ñoù laø caùc vaán ñeà keït xe, veä sinh moâi tröôøng, … Maëc duø ñaõ ñöôïc söï quan taâm vaø noùi ñeán nhieàu cuûa caùc cô quan quaûn lyù, nhaø laõnh ñaïo, baùo chí, truyeàn thoâng nhöng vaán ñeà ngaäp luït cuûa thaønh phoá vaãn laø baøi ca muoân thuôû chöa coù hoài keát. Moãi muøa möa veà, ngöôøi ta laïi nghe “nhieàu hôn” ñieäp khuùc: “Möa- ngaäp - keït xe” hay “Ñöôøng ngaäp, naâng ñöờng-nhaø ngaäp, naâng nhaø”, để rồi nhìn lại ngập, nâng nhà, mãi trong voøng luẩn quẩn. Vì sao vậy? Coù leõ caâu traû lôøi ñaõ coù trong moãi chuùng ta, “ngaäp” chæ ñôn giaûn laø do nöôùc thoaùt khoâng kòp thì gaây ra ngaäp. Tuy nhieân, ñaèng sau ñoù coøn raát nhieàu nguyeân nhaân khaùc naøo laø ngaäp do trieàu cöôøng theo chu kyø trong thôøi gian khoâng coù möa, hay do ñieàu kieän maët ñaát bò beâ toâng hoaù cao, nöôùc khoâng thaám ñöôïc xuoáng taàng ñaát saâu vaø taàng nöôùc ngaàm, vöøa gaây ngaäp taàng ñaát maët vöøa laïi laøm maát löôïng nöôùc boå sung haøng naêm cho nöôùc ngaàm, laøm möïc nöôùc ngaàm moãi ngaøy moät tuït saâu hôn vaø coøn nhieàu caùc nguyeân nhaân khaùch quan vaø chuû quan khaùc nöõa.
Hôn nöõa, do traûi qua nhieàu thôøi kyø xaây döïng khaùc nhau, nhaát laø trong chieán tranh, trong nhöõng ngaøy ñaàu xaây döïng ñaát nöôùc, caùc coâng trình thöôøng khoâng ñoàng boä, caùi naøy choàng cheùo caùi kia, kinh teá kyõ thuaät laïc haäu yeáu keùm. Haàu heát coáng thoaùt nöôùc trong caùc ñoâ thò cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø keânh hôû, ñaäy naép ñan. Nhìn chung heä thoáng coáng coù kích thöôùc beù, ñoä doác nhoû, caáu taïo chöa hôïp lyù, thieát keá xaây döïng coù nôi sai nguyeân taéc kyõ thuaät, haàu heát ñeàu xuoáng caáp, coù nôi xuoáng caáp traàm troïng.
Vì heä thoáng thoaùt nöùôc khoâng ñaùp öùng kòp thôøi, löôïng möa ngaøy caøng taêng, hieän töôïng ngöôøi daân xaû raùc, laáp ñaát laán caùc keânh, möông thoaùt nöôùc nhöng khoâng ñöôïc quan taâm caûi taïo ñaàu tö. Do ñoù vaán đề khoâng theå khaéc phuïc ñöôïc tình traïng ngaäp nöôùc vaø ngaäp uùng ngay trong loøng Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø ñaëc bieät laø quaän Bình Thaïnh. Treân ñòa baøn quaän coøn nhieàu ñieåm ngaäp uùng treân khaép caùc maët ñöôøng, traøn vaøo nhaø daân gaây thieät haïi veà kinh teá, xaõ hoäi. Cho neân vieäc ñaùnh giaù hieän traïng ngaäp uùng ôû quaän Bình Thaïnh laø caàn thieát nhaèm naém baét ñöôïc hieän traïng ngaäp uùng treân ñòa baøn vaø coù bieän phaùp caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng soáng kòp thôøi.
Khaû naêng ñaùnh giaù ngaäp luït ñoâ thò neáu chæ duøng phöông phaùp khaûo saùt ño ñaïc thì seõ raát toán keùm veà kinh teá vaø khoâng ñaùnh giaù toång quaùt ñöôïc veà hieän traïng ngaäp ñoâ thò, maët khaùc khoâng theå naøo döï baùo ñöôïc khaû naêng tieâu thoaùt nöôùc cuûa heä thoáng coáng hieän höõu ñoái vôùi moät traän möa lôùn coù theå xaûy ra trong töông lai. Ñaây laø moät khoù khaên lôùn ñoái vôùi vieäc caûi taïo heä thoáng thoaùt nöôùc ñoâ thò. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy thì vieäc öùng duïng moâ hình tính toaùn löôïng nöôùc thoaùt ñoâ thò laø moät giaûi phaùp thích hôïp vaø hieäu quaû. Vieäc tính toaùn naøy seõ cho chuùng ta moät keát quaû töông ñoái, coù theå chaáp nhaän ñöôïc vaø laø cô sôû cho nhöõng phaân tích veà sau. Do ñoù öùng duïng phaàn meàm moâ hình hoaù SWMM laø coâng cuï ñeå so saùnh hieäu quaû caùc phöông aùn giaûm ngaäp.
SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI:
Tình traïng ngaäp nöôùc, ngaäp uùng hieän nay ñang xaûy ra treân khaép ñòa baøn quaän Bình Thaïnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngaäp nöôùc caûn trôû giao thoâng ñi laïi, tai naïn giao thoâng, phaù huyû ñöôøng xaù, maát myõ quan vaø nhaát laø aûnh höôûng ñeán söùc khoûe ngöôøi daân soáng trong khu vöïc quaän bôûi nöôùc daâng leân gaây ngaäp uùng laø nöôùc thaûi, raùc röôûi, nöùôc töø coáng raõnh,… Xuaát phaùt töø nguyeân nhaân thöïc tieãn quaän Bình Thaïnh laø vuøng ñang phaùt trieån neân ñeà taøi ñaõ tìm hieåu veà tình traïng ngaäp nöôùc vaø ngaäp uùng treân ñòa baøn quaän Bình Thaïnh, nguyeân nhaân vaø caùc giaûi phaùp quaûn lyù, giaûm caùc ñieåm ngaäp uùng laø vaán ñeà chuû choát giaûi quyeát tình traïng ngaäp trong töông lai.
MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU:
Sau 1 thôøi gian nghieân cöùu vaø döôùi söï höôùng daãn cuûa thaày PGS.TS. Hoaøng Höng ñaõ xaùc ñònh ñöôïc ñeà taøi nghieân cöùu laøm luaän vaên toát nghieäp ñaïi hoïc nhö sau: “NGHIEÂN CÖÙU – ÑAÙNH GIAÙ VAØ DÖÏ BAÙO HIEÄN TRAÏNG NGAÄP UÙNG TAÏI QUAÄN BÌNH THAÏNH - THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH”, trong quaù trình nghieân cöùu ñeà taøi höôùng ñeán caùc muïc tieâu sau:
_ Ñöa ra böùc tranh veà hieän traïng ngaäp uùng trong ñoâ thò Thaønh phoá Hoà Chí Minh, vaø ñaëc bieät laø treân ñòa baøn quaän Bình Thaïnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh döïa vaøo moâ hình quaûn lyù nöôùc möa SWMM.
_ Tìm hieåu vaø ñöa ra nguyeân nhaân gaây ra tình traïng ngaäp uùng cuûa quaän Bình Thaïnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
_ Töø ñoù ñöa ra caùc giaûi phaùp phuïc vuï coâng taùc giaûm ngaäp, caûi thieän moâi tröôøng ñoâ thò, moâi tröôøng cuûa quaän Bình Thạnh hieän taïi vaø töông lai.
GIÔÙI HAÏN CUÛA ÑEÀ TAØI:
Giôùi haïn noäi dung : Tìm hieåu veà tình hình ngaäp uùng, nguyeân nhaân gaây ngaäp, caùc giaûi phaùp kieåm soaùt vaø höôùng ñeán quy hoaïch khu vöïc quaän Bình Thaïnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh
Phaïm vi ñeà taøi : Quaän Bình Thaïnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU:
Tìm hieåu vaø ñaùnh giaù tình hình ngaäp nöôùc vaø ngaäp uùng cuûa quaän Bình Thaïnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Naêng löïc thoaùt nöôùc cuûa caùc löu vöïc treân ñòa baøn noäi thaønh Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø quaän Bình Thaïnh TP. Hoà Chí Minh.
Tìm hieåu vaø ñaùnh giaù caùc bieän phaùp kieåm soaùt ngaäp uùng ñang ñöôïc aùp duïng.
Xaây döïng boä döõ lieäu ñaàu vaøo cho moâ hình SWMM ñeå ñaùnh giaù tình traïng ngaäp uùng vaø khaû naêng thoaùt nöôùc cuûa quaän Bình Thaïnh.
Treân cô sôû tìm hieåu ñeà xuaát moät soá kieán nghò veà bieän phaùp quaûn lyù, coâng ngheä nhaèm goùp phaàn phuïc vuï coâng taùc giaûm ngaäp hieän taïi vaø xoùa ngaäp nöôùc cuûa quaän Bình Thaïnh TP. Hoà Chí Minh trong nhöõng naêm tôùi.
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU:
Phöông phaùp toång hôïp thoâng tin: toång hôïp caùc thoâng tin nghieân cöùu coù lieân quan ñeán ñeà taøi, caùc taøi lieäu nghieân cöùu tröôùc nay vaø thôøi gian gaàn nhaát.
Phöông phaùp nghieân cöùu keá thöøa: nghieân cöùu nhöõng kieán thöùc trong caùc taøi lieäu lieân quan vaø keá thöøa nhöõng kieán thöùc ñoù.
Phöông phaùp khaûo saùt thöïc ñòa: tham quan khaûo saùt hieän tröôøng thöïc teá, ñeå thu ñöôïc nhöõng nguyeân nhaân thieät haïi thöïc teá, nhöõng hình aûnh veà ngaäp uùng vaø ngaäp nöôùc treân ñòa baøn.
Phöông phaùp tham khaûo yù kieán chuyeân gia: nhôø söï goùp yù cuûa caùc chuyeân gia veà nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán ñeà taøi, ñeå xaùc ñònh höôùng ñi ñuùng cho ñeà taøi.
Phöông phaùp ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng: treân cô sôû thöïc teá vaø hieän traïng, duøng phöông phaùp naøy ñeå tìm ra caùc taùc haïi cuûa söï vieäc ñeán moâi tröôøng vaø nhöõng vaán ñeà khaùc.
Phöông phaùp moâ hình hoaù, söû duïng phaàn meàm SWMM, caùc kyõ thuaät maùy tính öùng duïng chaïy moâ hình.
Thu thaäp thoâng tin töø maïng internet, vôùi nhieàu website khaùc.
Chương II: Tổng quát về hệ thống thoát nước của quận Bình Thạnh – TPHCM
ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN:
Vò trí ñòa lyù:
Quaän Bình Thaïnh naèm trong khu vöïc noäi thaønh Tp. Hoà Chí Minh veà phía Ñoâng Baéc, coù toaï ñoä ñòa lyù töø 10050’33’’ ñeán 10046’45’’ ñoä vó Baéc vaø töø 106041’00’’ ñoä kinh Ñoâng. Chieàu roäng lôùn nhaát laø 7.250 m ( töø Baéc xuoáng Nam) vaø chieàu daøi lôùn nhaát laø 5.500 m ( töø Ñoâng sang Taây), cöûa ngoõ cuûa taát caû caùc tænh thaønh trong caû nöôùc, laø vuøng ñaát coù vò trí chieán löôïc cöïc kyø quan troïng.
Khu vöïc ranh giôùi cuûa quaän Bình Thaïnh ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
Phía Ñoâng Baéc giaùp vôùi quaän 12 vaø quaän Thuû Ñöùc giôùi haïn bôûi soâng Vaøm Thuaät.
Phía Ñoâng giaùp vôùi quaän 2, giôùi haïn bôûi soâng Saøi Goøn.
Phía Nam giaùp vôùi quaän 1, caùch nhau bôûi con raïch Thò Ngheø.
Phía Taây – Taây Baéc giaùp vôùi quaän Phuù Nhuaän vaø quaän Goø Vaáp.
Chieàu roäng lôùn nhaát laø 7250 m (töø Baéc xuoáng Nam)
Chieàu daøi lôùn nhaát laø 5500 m (töø Ñoâng sang Taây)
Quaän Bình Thaïnh coù soâng Saøi Goøn bao quanh maïn Ñoâng Baéc. Cuøng vôùi soâng Saøi Goøn caùc keânh raïch: Thò Ngheø, Caàu Boâng, Vaên Thaùnh, Thanh Ña, Hoá Taøu, …ñaõ taïo moät heä thoáng ñöôøng thuyû ñaùp öùng löu thoâng cho xuoàng, ghe nhoû ñi saâu vaøo caùc khu vöïc treân khaép ñòa baøn Bình Thaïnh vaø thoâng thöông vôùi caùc quaän khaùc.
Vôùi vò trí ñòa lyù nhö treân, quaän coù nhieàu thuaän lôïi cho söï phaùt trieån saûn xuaát coâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp, ñaëc bieät laø öu theâ veà vò trí trung taâm vaø giao löu vôùi caùc khu vöïc laân caän.
Quaän Bình Thaïnh ñöôïc xem laø moät nuùt giao thoâng quan troïng cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh bôûi vì Bình Thaïnh laø ñieåm ñaàu moái gaëp gôõ caùc quoác loä 1, quoác loä 13, laø cöûa ngoõ ñoùn con taøu thoáng nhaát Baéc Nam qua caàu Bình Lôïi vaøo ga Hoaø Höng vaø ñaëc bieät laø beán xe khaùch mieàn Ñoâng moãi naêm ñoùn haøng trieäu haønh khaùch caùc tænh trong caû nöôùc.
Sau ngaøy 30/4/1975, quaän Bình Thaïnh ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû 2 xaõ Bình Hoøa vaø Thaïnh Myõ Taây cuûa tænh Gia Ñònh. Veà qui moâ laõnh thoå, quaän Bình Thaïnh coù dieän tích roäng 2076 ha, ñöùng haøng thöù 2 trong 12 quaän noäi thaønh. Trong quaän Bình Thaïnh, dieän tích giöõa caùc phöôøng khoâng ñeàu nhau.
Ban ñaàu, quaän coù 28 phöôøng ñöôïc ñaùnh soá töø 1 ñeán 28. Sau nhieàu laàn chia taùch, hieän nay coù 20 phöôøng.Phöôøng coù dieän tích lôùn nhaát laø phöôøng 28: 548,50 ha, phöôøng coù dieän tích nhoû nhaát laø phöôøng 1: 26,33 ha. Ñaây laø vaán ñeà caàn nghieân cöùu ñeå saép xeáp laïi phaân boå daân cö phuø hôïp vôùi vieäc ñaàu tö cô sôû haï taàng kyõ thuaät.
Ñòa hình:
Ñòa hình quaän Bình Thaïnh chia laøm 2 daïng roõ reät: daïng ñòa hình goø ñoài ø thuoäc khu vöïc phía Taây, Taây Nam vaø daïng ñòa hình thaáp truõng phía Ñoâng Baéc, Ñoâng Nam cuûa quaän.Theo hình 2.2. ñoä cao ñòa hình bieán thieân töø 0 – 10 m.
Phía Baéc cao vaø thaáp daàn veà phía Nam, coù ñoä cao trung bình so vôùi maët bieån laø 4,5 m vaø nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc xaây döïng cô sôû haï taàng. Ñòa hình laø moät trong nhöõng yeáu toá caàn ñöôïc xem xeùt trong coâng taùc vaïch tuyeán quy hoaïch caùc tuyeán oáng caáp nöôùc. Ñòa hình nghieâng theo höôùng Baéc- Nam .
Vuøng ñaát cao ( daïng goø ñoài): goàm moät phaàn caùc phöôøng 5,11,12 doïc theo ñöôøng Nô Trang Long. Ñaây laø vuøng ñaát cao trong ñòa baøn quaän, cao ñoä töø 8-10m, höôùng doác thoaûi töø Ñoâng sang Taây.
Vuøng töông ñoái cao: laø vuøng phía Nam goàm caùc phöôøng 6,7,14, coù ñoä cao 8 m chieám 20% dieän tích toaøn quaän.
Vuøng ñaát cao trung bình: cao töø 2-6m goàm caùc phöôøng gaàn trung taâm quaän vaø cao ñoä chæ coøn 0,3- 0,5m ñoái vôùi caùc vuøng soâng raïch. Caùc vuøng naøy chieám 35% dieän tích toaøn quaän.
Vuøng ñaát truõng thaáp: laø caùc vuøng doïc theo soâng raïch thuoäc caùc phöôøng 22, 25, 26, 28, cao ñoä trung bình 0,5m, coù nhöõng vuøng ven soâng Saøi Goøn, raïch Thuû Taéc coù cao ñoä 0,3m. Ngoaøi caùc daïng ñòa hình treân, Bình Thaïnh coøn coù nhöõng vuøng ñaát coù cao ñoä thay ñoåi thaät gaáp ( phöôøng 11, 12, 13) vaø ña daïng hình gôïn soùng ( vuøng giaùp ranh vôùi phöôøng 12).
Thoå nhöôõng :
Bình Thaïnh coù 4 loaïi ñaát chính nhö sau:
Ñaát pheøn ít: phaân boá taäp trung taïi phöôøng 13,22 vaø 28.
Ñaát pheøn trung bình: phaân boá taäp trung taïi phöôøng 28.
Ñaát pheøn nhieàu: phaân boá trong khu vöïc phöôøng 25 vaø phöôøng 26.
Ñaát phuø sa khoâng ñöôïc boài coù taàng ñaát seùt : phaân boá töøng daõy, naèm ven soâng Saøi Goøn thuoäc khu vöïc phía Taây Baéc phöôøng 28.
2.1.4 Ñaëc ñieåm khí haäu :
Quaän Bình Thaïnh coù khí haäu ñaëc tröng cuûa vuøng Ñoâng Nam Boä, ñoù laø khí haäu noùng aåm vaø chòu aûnh höôûng cuûa gioù muøa vôùi hai muøa naéng roõ reät, thöôøng 6 thaùng möa vaø 6 thaùng naéng. Nhöng do aûnh höôûng cuûa thôøi tieát gaây ra thaát thöôøng
laø soá thaùng naéng nhieàu hôn soá thaùng möa hoaëc ngöôïc laïi. Muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 10, muøa naéng töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau. Khí haäu coù tính oån ñònh cao, thay ñoåi khí haäu giöõa caùc naêm nhoû. Khoâng coù thieân tai, haàu nhö khoâng coù luõ luït, chæ bò aûnh höôûng nheï khoâng ñaùng keå.
Nhieät ñoä khoâng khí
Cheá ñoä nhieät taïi Tp Hoà Chí Minh noùi chung vaø khu vöïc quaän Bình Thaïnh noùi rieâng töông ñoái ñieàu hoaø. Nhieät ñoä ñöôïc ño taïi traïm khí töôïng Taân Sôn Nhaát ñöôïc trình baøy trong baûng 2.1 .
Baûng 2.1 Caùc ñaëc tröng cheá ñoä nhieät
Caùc ñaëc tröng
Trò soá(0C)
Nhieät ñoä trung bình naêm ( tính cho caû naêm)
27,42
Nhieät ñoä toái cao tuyeät ñoái ( naêm 1975)
41
Nhieät ñoä toái thaáp tuyeät ñoái ( naêm 1937)
13,8
Nhieät ñoä cuûa thaùng cao nhaát ( thaùng 4 haøng naêm)
29
Nhieät ñoä cuûa thaùng thaáp nhaát( thaùng 12 haøng naêm)
25,5
(Nguoàn : Traïm khí töôïng Taân Sôn Nhaát.)
Nhö vaäy, nhieät ñoä trung bình ngaøy 270C, nhieät ñoä cao nhaát ñaït ñeán 39 – 400C vaø nhieät ñoä thaáp nhaát laø töø 24 – 250C.
Böùc xaï maët trôøi:
Veà böùc xaï maët trôøi: toång löôïng böùc xaï trung bình caû naêm 365,5 calo/cm2, toång löôïng böùc xaï caùc thaùng muøa khoâ cao hôn caùc thaùng muøa möa gaàn 100 calo/cm2/ngaøy. Cöôøng ñoä böùc xaï lôùn nhaát trong ngaøy caùc thaùng trong naêm töø 0,8 ñeán 1,0 calo/cm2/phuùt, xaûy ra töø 10 ñeán 14 giôø.
_ Cao nhaát vaøo thaùng 4 – khoaûng 450 kcal/cm2.
_Thaáp nhaát vaøo thaøng 11 – khoaûng 352 kcal/cm2.
AÙnh saùng :
_ Soá giôø naéng bình quaän: 6,3 giôø / ngaøy.
_ Soá giôø naéng toái ña: 12 giôø / ngaøy.
_ Soá giôø naéng thaáp nhaát: 5 giôø / ngaøy.
_ Thaùng coù soá giôø naéng cao nhaát laø thaùng 5 (204 giôø)
_ Thaùng coù soá giôø naéng cao nhaát laø thaùng 11 (136 giôø)
Cheá ñoä möa:
Möa coù taùc duïng laøm saïch caùc chaát oâ nhieãm trong khoâng khí vaø pha loaõng caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc soâng, keânh raïch. Tuy nhieân, cheá ñoä möa aûnh höôûng raát lôùn ñeán vaán ñeà ngaäp luït ñöôøng phoá. Nöôùc möa cuõng cuoán troâi caùc chaát oâ nhieãm, ñaëc bieät laø caùc chaát thaûi nguy haïi, vaøo nguoàn nöôùc gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët vaø coù theå aûnh höôûng ñeán nöôùc ngaàm vì toaøn thaønh phoá khoâng coù heä thoáng thoaùt nöôùc möa, do ñoù sau côn möa coù raát nhieàu con ñöôøng trong quaän bò ngaäp luït gaây muøi hoâi thoái töø caùc coáng thoaùt nöôùc vaø aùch taéc giao thoâng.
Löôïng möa coù khuynh höôùng taêng daàn theo truïc Ñoâng Baéc – Taây Nam vaø veà maët khoâng gian löôïng möa phaân boá khoâng ñeàu treân phaïm vi Quaän. Löôïng möa trong naêm phaân boá khoâng ñeàu, taäp trung chuû yeáu trong thaùng 4 ñeán thaùng 11; khoâ haïn xaûy ra naëng trong thaùng 12 ñeán thaùng 3 aûnh höôøng xaáu ñeán sinh hoaït vaø saûn xuaát. Keát quaû quan traéc löôïng möa cuûa traïm khí töôïng Taân Sôn Nhaát ñöôïc theå hieän trong baûng 2.2, löôïng möa veà muøa möa chieám khoaûng 95% caû naêm, veà muøa khoâ chieám 5% caû naêm.
Baûng 2.2 Caùc ñaëc tröng veà cheá ñoä möa
Caùc yeáu toá ñaëc tröng veà cheá ñoä möa
Trò soá(mm)
Löôïng möa trung bình naêm
1979
Löôïng möa lôùn nhaát naêm
2718
Löôïng möa nhoû nhaát naêm
1553
Soá ngaøy möa trung bình naêm
154
Löôïng möa trung bình thaùng lôùn nhaát
338( thaùng 9)
Soá ngaøy möa trung bình thaùng lôùn nhaát
22( thaùng 9)
Löôïng möa trung bình thaùng nhoû nhaát
3
(Nguoàn: Traïm Khí TöôïngTaân Sôn Nhaát)
Cheá ñoä gioù:
Hai höôùng gioù chuû ñaïo trong naêm laø Taây - Taây Nam vaø Baéc - Ñoâng Baéc.
+ Gioù Taây – Taây Nam thoåi vaøo muøa möa vôùi toác ñoä 3,6 m/s.
+ Gioù Baéc - Ñoâng Baéc thoåi vaøo muøa khoâ töø thaùng 11 ñeán thaùng 2 naêm sau vôùi toác ñoä trung bình 2,4 m/s.
Töø thaùng 3 ñeán thaùng 5 coù gioù Tín Phong Nam – Ñoâng Nam, vaän toác trung bình khoaûng 3,7 m/s.
Thaùng coù gioù maïnh nhaát laø thaùng 8, vaän toác bình quaân 4,5 m/s vaø yeáu nhaát laø thaùng 12 : 2,3 m/s.
Höùông gioù thònh nhaát laø höôùng Taây Nam. Töø thaùng 5 ñeán thaùng 10, gioù ñem möa töø Vònh Thaùi Lan vaøo. Töø thaùng XI gioù Ñoâng Baéc maùt, khoâng möa. Toác ñoä bình quaân 3 m/s.
Löôïng boác hôi:
Trung bình 3 – 5 mm/ngaøy. Muøa khoâ, löôïng boác hôi khaù cao, töø 100 – 180 mm/thaùng.
AÙp suaát khoâng khí:
Trung bình 1006 – 1012 mb, caùc muøa khoâ aùp suaát khaù cao, giaù trò cao nhaát tuyeät ñoái xaûy ra vaøo thaùng 12 ñaït 1020 mb. Caùc thaùng muøa möa aùp suaát thaáp, aùp suaát thaáp chæ xaáp xæ 1000 mb.
Ñoä aåm khoâng khí:
Ñoä aåm cuõng nhö nhieät ñoä laø moät trong nhöõng yeáu toá töï nhieân aûnh höôûng tröïc tieáp raát lôùn ñeán quaù trình chuyeån hoaù vaø phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån, ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå vaø söùc khoeû coäng ñoàng. Ñoä aåm bieán thieân theo muøa, tyû leä nghòch vôùi cheá ñoä nhieät. Ñoä aåm khoâng khí raát cao vaøo caùc thaùng muøa möa, leân cheá ñoä baõo hoaø 100%. Vaøo caùc muøa khoâ, ñoä aåm giaûm. Ñoä aåm töông ñoái cho ôû baûng 2.3
Baûng 2.3 Ñoä aåm töông ñoái trong caùc thaùng taïi Tp Hoà Chí Minh
Thaùng
Ñoä aåm töông ñoái(%)
TB
Lôùn nhaát
Nhoû nhaát
1
77
99
23
2
74
99
22
3
74
98
20
4
76
99
21
5
83
99
33
6
86
100
30
7
87
100
40
8
86
99
44
9
87
100
43
Ñaëc ñieåm thuûy vaên:
Nguoàn nöôùc:
Nguoàn nöôùc maët: Quaän Bình Thaïnh coù heä thoáng soâng raïch chieám 1/15 dieän tích toaøn Quaän, dieän tích maët nöôùc laø 326,89 ha, bao goàm:
Soâng Saøi Goøn : bao quanh vôùi chieàu daøi 17,5 km: maët soâng roäng trung bình 265 m
Keânh Thanh Ña : daøi 1,35 km, roäng trung bình 60m.
Raïch Mieáu Noåi : daøi 640 m, roäng 1 – 6m, nhieàu ñoaïn bò co heïp gaây ngaäp luït nhieàu trong muøa möa. Caûi taïo keânh naøy naèm trong Döï aùn ñaàu tö “ Xaây doing khu daân cö Mieáu Noåi Phöôøng 3 – Quaän Bình Thaïnh”
Raïch Buøi Höõu Nghóa : roäng 2 – 8m , daøi 620m, raïch naøy ñeå thoaùt nöôùc cho löu vöïc nhoû naèm giöõa hai tuyeán ñöôøng Buøi Höõu Nghóa vaø Ñinh Tieân Hoaøng. Nhieàu ñoaïn raïch bò co heïp vaø laán chieám nhieàu.
Raïch Caàu Boâng : roäng 10 – 16m, daøi 1480m, noái lieàn vôùi raïch Caàu Sôn, cuõng ñoùng vai troø nhö laø moät tuyeán ñöôøng vaän taûi thong maïi nhoû, vaän chuyeån haøng hoùa vaøo noäi thaønh.
Raïch Caàu Sôn : roäng 8 – 12m, daøi 960m. xöa kia nay chæ laø moät maïng keânh raïch chaèng chòt nhöng do vieäc san laáp vuøng truõng phöôøng 14 vaø 25, maïng löôùi naøy caét rôøi 3 tuyeán ñoäc laäp vôùi nhau.
Raïch Phaïm Vaên Haân : thuoäc phöôøng 17 Quaän Bình Thaïnh, roäng 1 – 12m, daøi 1020m, thoaùt nöôùc khu vöïc giöõa Ñieän Bieân Phuû vaø Xoâ Vieát Ngheä Tónh. Quùa trình ñoâ thò hoùa trong nhöõng naêm gaàn nay ñaõ thay ñoåi moät soá ñoaïn ñaàu raïch baèng coáng kín.
Raïch Vaên Thaùnh: roäng 12 – 20m, daøi 1465m, thoaùt nöôùc cho moät löu vöïc coù maät ñoä daân cö thöa thôùt ñang phaùt trieån. Phaàn khaù lôùn khu vöïc laø coâng vieân Vaên Thaùnh vaø gaàn ñoù laø nhöùng vuøng truõng coù khaû naêng ñieàu hoøa löu löôïng nöôùc.
Raïch Hoá Taøu – Vaøm Taây: daøi 2080 km, roäng trung bình 40m.
Raïch Thò Ngheø: daøi 3,78 km, roäng trung bình 60m.
Ngoaøi caùc soâng raïch neâu treân, quaän Bình Thaïnh coøn khoaûng 20 raïch nhoû naèm raûi raùc caùc ñòa baøn ôû trong quaän, ñoù laø heä thoáng thoaùt nöôùc khaù hieäu quaû cho caû ñòa baøn.
Nguoàn nöôùc ngaàm : Nöôùc ngaàm taïi ñòa baøn quaän Bình Thaïnh coù theå khai thaùc ôû 3 taàng chuû yeáu : 0 – 20 m, 60 – 90 m vaø 175 – 200 m. Tuy löôïng nöôùc ngaàm raát ñaùng keå nhöng chaát löôïng nöôùc khoâng toát vì bò nhieãm maën.
Cheá ñoä thuûy vaên:
Caùc soâng, raïch trong quaän ñöôïc noái keát vôùi nhau thaønh moät heä thoáng vôùi moái töông quan chaët cheõ veà maët cheá ñoä thuûy vaên, vaø cuøng chòu aûnh höôûng maïnh cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu töø bieån Ñoâng ñi vaøo. Möïc nöôùc trieàu bình quaân cao nhaát laø 1,1 m vaø thaáp nhaát laø -2,07 m. Ñoä cheânh leäch ñænh trieàu cöôøng ôû caùc taàn suaát khaùc nhau nhoû, vaøo khoaûng laø 20 – 30 cm. Nöôùc maën theo thuûy trieàu xaâm nhaäp ngöôïc doøng soâng Saøi Goøn tôùi taän Bình Ñoâng, aûnh höôûng ít nhieàu tôùi toaøn boä heä thoáng keânh raïch cuûa Quaän vôùi noàng ñoä maën 4‰ vaøo muøa khoâ.
Moät naêm chia laøm 3 thôøi kyø thuûy trieàu:
Thôøi kyø thuûy trieàu leân cao: thaùng 9 ñeán thaùng 12.
Thôøi kyø thuûy trieàu xuoáng thaáp : thaùng 4 ñeán thaùng 8
Thôøi kyø thuûy trieàu trung bình : thaùng 1 ñeán thaùng 3.
Thuûy trieàu leân cao vaøo caùc ngaøy 1 – 4 vaø caùc ngaøy 14 – 17 aâm lòch, moãi thaùng xuoáng thaáp vaøo caùc ngaøy xen keõ. Söï thay ñoåi bieân ñoä thuûy trieàu haøng thaùng cao so vôùi söï thay ñoåi haøng naêm. Haøng thaùng laïi coù 2 kyø trieàu cöôøng theo chu kyø maët traêng vaøo caùc ngaøy 1,2,3,4,14,15,16,17 (aâm lòch) vaø 2 kyø trieàu keùm vaøo giöõa caùc ngaøy noùi treân.
AÛnh höôûng cuûa trieàu khaù xa hai soâng: soâng Ñoàng Nai leân ñeán Trò An caùch bieån 150 km; soâng Saøi Goøn leân ñeán Daàu Tieáng caùch bieån 180 km. Cuøng vôùi thuûy trieàu laø söï xaâm nhaäp maën, vaøo muøa möa aûnh höôûng cuûa trieàu ñoái vôùi ñoä maën treân soâng thaáp nhöng veà muøa khoâ do löu löôïng soâng giaûm nhieàu, aûnh höôûng raát lôùn.
Thuûy trieàu tuyeán keânh thuoäc heä soâng Saøi Goøn, theo cheá ñoä baùn nhaät trieàu, bieân ñoä trieàu trung bình trong ngaøy laø 2 m, möïc nöôùc cao nhaát laø + 1,35 m, möïc nöôùc thaáp nhaát – 1,8 m. Cheá ñoä nöôùc soâng chòu aûnh höôûng maïnh cuûa thuyû trieàu.
Baûng 2.4. Trò soá ñaëc tröng bình quaân ñænh trieàu taïi traïm Phuù An – Soâng Saøi Goøn
Thaùng
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Hmax (cm)
105
103
98
85
79
78
82
90
105
115
110
108
Hmin (cm)
-98
-103
-125
-136
-147
-168
-163
-160
-140
-96
-87
-98
(Nguoàn : Ñaøi khí töôïng thuûy vaên khu vöïc Nam Boä)
Vôùi heä thoáng soâng raïch vaø thuûy vaên nhö treân, keát hôïp vôùi ñòa hình khoâng ñoàng ñeàu cuûa Quaän (goàm vuøng goø vaø vuøng truõng) neân vaøo caùc ngaøy thuûy trieàu cao, caùc vuøng truõng gaàn nhö bò ngaäp. Khu vöïc vuøng truõng do thuûy trieàu laøm ngaäp, khoâng nhöõng trong caùc vuøng thaáp, khu daân cö maø ngaäp caû tuyeán giao thoâng, caùc coâng trình kieán truùc xaây döïng tröôùc ñoù. Caùc tuyeán giao thoâng ngaäp thöôøng xuyeân laø: Ñinh Tieân Hoaøng, khu vöïc phöôøng 27, 28, Ñinh Boä Lónh, khu vöïc phöôøng 13 ñöôøng Nô Trang Long, Xoâ Vieát Ngheä Tónh,…vaø moät soá ñoaïn ngaäp raûi raùc treân toaøn khu vöïc vuøng ñaát truõng vaø coù ñoä cao trung bình.
2.2. ÑIEÀU KIEÄN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI:
2.2.1. Cô caáu daân soá:
Quaän Bình Thaïnh coù cô caáu daân soá khaù ñoâng khoaûng 435.301 ngöôøi ( soá lieäu naêm 2005) vôùi tyû leä sinh (o/oo): 16,00 vaø tyû leä töû (o/oo): 3,37 vaø tyû leä taêng töï nhieân(o/oo):12,63. Soá ngöôøi trong ñoä tuoåi lao ñoäng laø 281.700 ngöôøi chieám 68.66%.
Trong nhöõng naêm qua do ñaëc thuø cuûa quaän laø quaän ven ñang trong quaù trình ñoâ thò hoaù neân aùp löïc taêng daân soá töông ñoái cao. Söï hình thaønh caùc khu ñoâ thò môùi moät caùch töï phaùt ngoaøi söï quaûn lyù theo quy hoaïch trong thôøi gian tröôùc ñaây khoâng chæ aûnh höôûng saâu saéc tôùi söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát coâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp.
Daân cö phaân boá khoâng ñeàu giöõa caùc phöôøng. Phöôøng coù daân cö cao nhaát laø phöôøng 12: 36.670 ngöôøi. Phöôøng coù daân cö thaáp nhaát laø phöôøng 28: 6.807 ngöôøi. Maät ñoä daân cö trung bình toaøn quaän laø 198 ngöôøi/ha. Toång soá hoä gia ñình cuûa quaän laø: 87.241 hoä (theå hieän ôû baûng 2.5).
Daân soá nhöõng naêm qua cuûa quaän Bình Thaïnh taêng khaù nhanh vaø seõ coøn tieáp tuïc taêng trong nhöõng naêm tôùi. Nguyeân nhaân gia taêng daân soá cuûa quaän moät maët do taêng töï nhieân, maët khaùc do daân nhaäp cö töø caùc nôi khaùc ñeán. Trong giai ñoaïn hoäi nhaäp töø quaän ven trôû thaønh quaän noäi thaønh, quaän Bình Thaïnh ñaõ thu huùt moät löôïng daân cö töø caùc nôi khaùc chuyeån ñeán sinh soáng. Söï di chuyeån cuûa ngöôøi daân ñeán ñaây cuõng noùi leân phaàn naøo tieàm löïc phaùt trieån kinh teá cuûa quaän Bình Thaïnh.
Baûng 2.5. Moät soá chæ tieâu toång hôïp veà daân soá vaø dieän tích
STT
Ñôn vò haønh chính-phöôøng
Khu phoá
Toå daân soá
Soá hoä daân
Daân soá (Ngöôøi)
Maät ñoä daân soá (Ngöôøi/ha)
Dieän tích (ha)
1
Phöôøng 1
4
47
3.302
15.145
575
26,33
2
Phöôøng 2
3
65
3.409
16.502
507
32,58
3
Phöôøng 3
6
90
4.606
24.423
551
44,30
4
Phöôøng 5
4
61
3.128
14.284
387
36,92
5
Phöôøng 6
4
44
2.514
10.834
363
29,87
6
Phöôøng 7
3
48
2.874
14.780
373
39,65
7
Phöôøng 11
6
106
6.870
26.665
346
77,15
8
Phöôøng 12
4
120
8.492
36.567
328
111,36
9
Phöôøng 13
4
67
4.330
20.511
78
261,87
10
Phöôøng 14
3
50
2.922
13.640
424
32,19
11
Phöôøng 15
4
79
4.282
21.403
419
51,09
12
Phöôøng 17
4
78
4.569
20.431
317
64,45
13
Phöôøng 19
4
67
3.973
22.013
560
39,33
14
Phöôøng 21
4
70
4.709
22.952
582
39,43
15
Phöôøng 22
7
77
4.431
21.229
116
182,91
16
Phöôøng 24
4
84
3.617
17.726
312
56,77
17
Phöôøng 25
6
113
6.805
30.238
164
184,27
18
Phöôøng 26
6
88
5.290
29.758
227
130,90
19
Phöôøng 27
5
70
5.657
24.397
283
86,23
20
Phöôøng 28
3
34
1.731
6.807
12
548,50
Toång coäng
88
1.458
87.241
410.305
198
2.076
(Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ quaän Bình Thaïnh - 2006)
2.2.2. Hieän traïng söû duïng ñaát:
Quaän Bình Thaïnh vôùi toång dieän tích ñaát töï nhieân laø 2.076 ha, lôùn thöù 2 trong caùc quaän noäi thaønh. Hieän traïng söû duïng ñaát ñöôïc theå hieän trong baûng sau:
Baûng 2.6. Tình hình söû duïng ñaát quaän Bình Thaïnh
Loaïi ñaát
Dieän tích ñaát (ha)
Tyû leä %
Ñaát noâng nghieäp
348,39
16,78
Ñaát chuyeân duøng
466,74
22,48
Ñaát ôû (khoâng tính vöôøn taïp)
917,36
44,19
Ñaát chöa söû duïng
343,52
16,55
Toång soá
2.076
100%
(Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ quaän Bình Thaïnh - 2006)
Xeùt veà maët quy moâ thì söï phaân boá ñaát ôû quaän Bình Thaïnh laø khoâng ñeàu nhau. Söï cheânh leäch giöõa phöôøng coù dieän tích lôùn nhaát vaø phöôøng coù dieän tích nhoû nhaát leân ñeán treân 20 laàn. Trong toång soá 2076 ha, phöôøng 1 coù dieän tích nhoû nhaát : 26,33 ha chieám 1,27 % dieän tích toaøn quaän. Ñieàu ñaùng löu yù ôû nay laø cuïm phöôøng coù dieän tích nhoû goàm : phöôøng 1, 2, 14 chæ chieám töø 1,27% ñeán 1,55% dieän tích cuûa quaän laïi laø cuïm trung taâm (Theo quy hoaïch toång theå, cuïm naøy ñöôïc xaùc ñònh laø trung taâm vaên hoaù thöông maïi Gia Ñònh). Phöôøng coù dieän tích lôùn nhaát laø phöøông 28 (548,50 ha), chieám khoaûng 26,42% dieän tích toaøn quaän.
Vôùi toång dieän tích hieän coù, quaän Bình Thaïnh phaân chia theo ñôn vò haønh chính laø 28 phöôøng, söï phaân chia khoâng ñoàng ñeàu nhau veà dieän tích, coù theå thaáy qua baûng 2.2. Cuøng vôùi söï taêng daân soá daãn ñeán tình hình söû duïng ñaát ñoâ thò coù nhieàu thay ñoåi lôùn theå hieän qua vieäc san laáp ñaát laøm neàn nhaø, ñöôøng saù, caàu coáng, coâng trình coâng coäng… laø nhöõng dieän tích haàu nhö khoâng bò thaám nöôùc, ñaëc bieät laø caùc quaän noäi thaønh vaø moät soá vuøng ven noäi thaønh. Do ñoù ñaëc tröng gia taêng daân soá, keøm theo tình hình söû duïng ñaát coù yù nghóa quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù dieän tích khoâng thaám lieân quan ñeán quaù trình gia taêng doøng chaûy beà maët aûnh höôûng tình traïng ngaäp uùng vaø tieâu thoaùt nöôùc.
2.2.3. Hieän traïng saûn xuaát coâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp :
Giaù trò saûn xuaát CN – TTCN treân ñòa baøn quaän Bình Thaïnh trong 5 naêm gaàn ñaây taêng leân ñaùng keå, giaù trò cuï theå ñöôïc trình baøy trong baûng 2.7.
Baûng 2.7: Giaù trò saûn xuaát CN – TTCN trong nhöõng naêm gaàn ñaây
2000
2001
2002
2003
2004
Toång
508.840
565.565
748.010
887.763
1.054.796
QD
40.384
29.998
87.879
106.317
176.836
HTX
30.091
36.341
57.646
61.630
57.163
Cty
303.905
361.742
430.879
530.372
598.893
DN
14.308
17.660
30.939
37.178
97.849
Caù theå
120.152
108.280
112.293
110.317
97.849
(Nguoàn: nieân giaùm thoáng keâ quaän Bình Thaïnh)
Thöông maïi – dòch vuï :
Doanh soá veà thöông maïi dòch vuï trong 5 naêm qua taêng ñang keå, doanh soá naêm sau luoân taêng cao hôn naêm tröôùc, giaù trò cuï theå ñöôïc trình baøy trong baûng 2.8
Baûng 2.8 Doanh soá thöông maïi vaø dòch vuï trong caùc naêm gaàn ñaây
(ñôn vò: tyû ñoàng)
Loaïi hình thöông maïi
2000
2001
2002
2003
2004
QD
175.2
236.8
236
249
329
HTX
59.236
134.6
61
65
65
Cty
578
1.161
1.951
2.438
2.836
DN
167.097
539.261
471
490
623
Caù theå
1.412.000
1.553.067
1.844.300
2.087.000
2.401.000
Toång
2.390.533
3.624.728
4.563.300
5.475.000
6.442.000
(Nguoàn nieân giaùm thoáng keâ Quaän Bình Thaïnh)
2.2.5. Noâng nghieäp :
Saûn löôïng ngaønh noâng nghieäp khoâng lôùn, chuû yeáu taäp trung ôû phöôøng 28, dieän tích vaø saûn löôïng ñaát noâng nghieäp vaø ngaønh chaên nuoâi ñöôïc trình baøy trong baûng 2.9 vaø 2.10.
Baûng 2.9 Dieän tích vaø saûn löôïng noâng nghieäp naêm 2004
Loaïi ñaát
Dieän tích ñaát (ha) naêm 2004
Ñaát noâng nghieäp
Ñaát canh taùc
Ñaát troàng caây laâu naêm
Maët nöôùc nuoâi troàng thuyû saûn
348.39
290.39
47
11
Ñaát chuyeân duøng
466.74
Ñaát ôû ( khoâng tính vöôøn taïp)
917.36
Ñaát chöa söû duïng
343.52
(Nguoàn nieân giaùm thoáng keâ Quaän Bình Thaïnh)
Baûng 2.10 Saûn löôïng ngaønh chaên nuoâi trong naêm 2004
Chaên nuoâi
Soá lieäu ñieàu tra 1/10; ñv: con
Ñaøn boø söõa
173
Ñaøn heo
953
Ñaøn gia caàm
2.825
Dieän tích nuoâi troàng thuyû saûn (ha)
4.8
Saûn löôïng nuoâi (caù,taán)
343.52
(Nguoàn nieân giaùm thoáng keâ quaän Bình Thaïnh)
Cô sôû haï taàng:
Giao thoâng vaän taûi:
Giao thoâng vaän taûi ñöôøng thuyû:
Ba höôùng Ñoâng, Nam, Baéc quaän Bình Thaïnh ñeàu giôùi haïn bôûi soâng nöôùc, thuaän tieän cho giao thoâng vaän taûi baèng ñöôøng thuûy.
Soâng Saøi Goøn bao boïc 1/2 chu vi cuûa Quaän daøi 17,5 km, roäng trung bình 265m, nöôùc saâu 20 m, cho pheùp taøu bieån coù troïng taûi gaàn 10.000 taán löu thoâng deã daøng. Ngoaøi ra, Bình Thaïnh coøn coù 16,47 km keânh raïch coù khaû naêng söû duïng cho giao thoâng vaän taûi ñöôøng thuyû. Treân ñòa baøn quaän coù Taân Caûng, ñaây vöøa laø caûng quaân söï, vöøa laø caûng haøng hoaù phuïc vuï daân söï. Ngoaøi ra coøn coù nhieàu beán baõi lôùn nhoû cho taøu beø, chuû yeáu doïc theo soâng Saøi Goøn.
Giao thoâng vaän taûi ñöôøng saét:
Treân ñòa baøn quaän coù moät ñöôøng saét daøi 1,1 km töø ñaàu caàu Bình Lôïi ñeán caàu Ñen (Phöôøng 13) vaø moät nhaùnh ñöôøng saét noái lieàn ñöôøng saét Thoáng Nhaát vôùi Taân Caûng daøi 4,2 km nhöng hieän nay khoâng coøn söû duïng ñöôïc nöõa.
Ga xe löûa Bình Trieäu hieän nay ñöôïc söû duïng chuû yeáu laøm ga haøng hoùa, toaï laïc giaùp ranh vôùi ñòa baøn quaän. Ñaây laø moät trong nhöõng ga lôùn vaø laø cöûa ngoõ ñöôøng saét duy nhaát ra phía Baéc.
Giao thoâng vaän taûi ñöôøng boä:
Toaøn quaän coù khoaûng treân 70 con ñöôøng coù chieàu roäng töø 4m – 40m vôùi chieàu daøi treân 55.000m vaø treân 400 con heûm nhoû vôùi chieàu daøi treân 40.000m, keát caáu caùc con ñöôøng chuû yeáu laø beâtoâng nhöïa.
Caùc ñöôøng do Trung öông quaûn lyù laø Ñieän Bieân Phuû, Nô Trang Long, quoác loä 13 vôùi chieàu daøi toång coäng laø 5,58km chieám tyû leä 10,5%. Caùc con ñöôøng coøn laïi vôùi toång chieàu daøi laø 47,68 km do thaønh phoá quaûn lyù vaø chieám tyû leä 89,5% toång chieàu daøi caùc con ñöôøng.
Phaàn lôùn caùc con ñöôøng treân ñòa baøn quaän khoâng coù leà ñöôøng (do xaây caát nhaø cöûa traùi pheùp hoaëc do chöa ñöôïc xaây döïng,…). Ñöôøng xaù treân ñòa baøn quaän phaân boá khoâng ñoàng ñeàu, taäp trung ôû trung taâm quaän vaø chia nhaùnh nhieàu, coøn caùc vuøng baùn ñoâ thò cuûa quaän thì laïi raát ít ñöôøng giao thoâng. Do vaäy caùc höôùng giao thoâng treân ñeàu doàn veà caùc truïc chính, thöôøng gaây tình traïng taét ngheõn giao thoâng.
Caây xanh ñoâ thò:
Höôùng phaùt trieån cuûa quaän laø xaây döïng heä thoáng khu du loch vaø coâng vieân vôùi dieän tích caây xanh lôùn, phaùt huy theá maïnh soâng nöôùc vaø caûnh quan ñeïp cuûa khu vöïc goàm:
Ñaõ xaây döïng ñöôïc moät khu trung taâm du lòch vaø phuïc vuï du loch caáp thaønh phoá taïi Thanh Ña – Bình Quôùi (50 ha).
Xaây döïng môùi coâng vieân, sinh hoaït vaên hoaù thanh thieáu nien taïi phöôøng 12 (30 ha) taïi khu du lòch coâng vieân Vaên Thaùnh.
Xaây döïng caùc ñieåm du lòch doïc soâng Saøi Goøn vaø taêng dieän tích caây xanh hôn nöõa.
Taïo daõi caây xanh vaø caùc ñöôøng phoá môùi doïc theo keânh raïch.
Qua vieäc nghieân cöùu tình hình ñaëc ñieåm töï nhieân- kinh teá – xaõ hoäi quaän Bình Thaïnh cho thaáy quaän coù vò trí ñòa lyù raát quan troïng, laø cöûa ngoõ phía Ñoâng cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh neân coù tieàm naêng vaø toác ñoä phaùt trieån kinh teá raát cao. Cuøng vôùi söï phaùt trieån ñoù thì vieäc gia taêng daân soá, söï ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng coøn haïn cheá, ñaëc ñieåm ñòa hình coøn thaáp… ñaõ gaây neân hieän töôïng ngaäp uùng khi coù möa vaø trieàu cao, do ñoù ngaäp uùng ñaõ ñaët ra moät vaán ñeà can phaûi quan taâm cuûa quaän Bình Thaïnh.
Vaên hoaù- xaõ hoäi
Bình Thaïnh laø moät trong nhöõng khu vöïc coù ngöôøi cö truù khaù coå xöa cuûa thaønh phoá, nôi qui tuï cuûa nhieàu lôùp daân cö qua caùc thôøi kyø lòch söû hình thaønh Tp Hoà Chí Minh ngaøy nay, vôùi 21 thaønh phaàn daân toäc, ña soá laø ngöôøi kinh ñaõ taïo neân moät neàn vaên hoaù khaù phong phuù, ña daïng. Ngoaøi ra, ôû Bình Thaïnh cho ñeán nay, haàu nhö coù maët nhieàu ngöôøi töø Baéc, Trung, Nam ñeán ñaây sinh soáng laäp nghieäp. Chính vì vaäy maø caùc hoaït ñoäng vaên hoaù vöøa phong phuù vöøa ña daïng. Nhöõng lôùp daân cö xöa cuûa quaän Bình Thaïnh ñaõ ñeán ñaây khai phaù, sinh nhai trong haønh trang cuûa mình, vaên hoaù nhö moät nhu caàu quan troïng khoâng theå thieáu soùt trong cuoäc soáng. Maët khaùc trong buoåi ñaàu chinh phuïc quaän Bình Thaïnh hoâm nay, nhöõng ngöôøi Bình Thaïnh xöa ñaõ phaûi choáng choïi vôùi bao noãi gian nguy, khaéc nghieät cuûa thieân nhieân, sinh hoaït vaên hoaù ñaõ trôû thaønh choã döïa caàn thieát. Beân caïnh neàn vaên hoaù voán coù, nhöõng lôùp daân cö xöa ñaõ coù nhöõng neùt vaên hoaù môùi naûy sinh trong coâng cuoäc khai phaù, chinh phuïc thieân nhieân vaø truyeàn laïi cho con chaùu ngaøy nay nhö moät truyeàn thoáng vaên hoaù.
2.3. ÑAÙNH GIAÙ HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC TAÏI TPHCM NOÙI CHUNG VAØ TAÏI QUAÄN BÌNH THAÏNH NOÙI RIEÂNG:
Heä thoáng thoaùt nöôùc noùi chung bao haøm caû heä keânh, soâng raïch, heä thoáng thoaùt nöôùc thaønh phoá, caùc coâng trình thuyû lôïi do con ngöôøi taùc ñoäng vaøo thieân nhieân taïo neân doøng chaûy theo yù muoán cuûa mình ñeå phuïc vuï cuoäc soáng. Heä thoáng naøy xaây döïng maïnh meõ theo töøng giai ñoaïn phaùt trieån ñoâ thò. Ñoù laø moät quaù trình phaùt trieån laâu daøi, cöù vaøo moãi thôøi kyø coù söï phaùt trieån nhanh veà kinh teá, gia taêng daân soá nhanh choùng thì keøm theo söï phaùt trieån cuûa heä thoáng thoaùt nöôùc. Ñaây laø moät boä phaän quan troïng trong heä thoáng haï taàng cô sôû ñoâ thò phuïc vuï ñôøi soáng vaø saûn xuaát.
Đánh giá tình trạng kênh rạch:
Các sông rạch tiêu thoát nước của TPHCM nói chung và tại quận Bình Thạnh nói riêng có một số đặc điểm sau:
Các sông rạch chằng chịt nối liền với nhau tạo thành mạng lưới tiêu thoát nước từ các tiểu lưu vực đến các song chính ra biển.
Các sông rạch vừa làm nhiệm vụ tiêu thoát nước vừa làm nhiệm vụ giao thông đường thủy, chính vì vậy kích thước song rạch phải thoả mãn điều kiện trên.
Chế độ mực nước dòng chảy trong các song rạch vừa phụ thuộc vào thủy triều, vừa phụ thuộc vào dòng chảy thượng lưu, vừa phụ thuộc vào chế độ mưa như rạch:
Rạch Nhiêu Lộc – Thị Nghè: đây là dạng rạch cụt, xuất phát từ khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, chảy qua các quận Tân Bình, quận 1, quận 3 và quận Bình Thạnh rồi đổ ra song Sài Gòn tại xưởng đóng tàu Ba Son với chiều dài 9300 m.
Rạch Tân Hóa – Lò Gốm: đây cũng dạng rạch cụt. đầu rạch xuất phát từ Bàu Cát, chảy qua quận Tân Bình, quận 11, quận 6 và quận 8 rồi đổ vào kênh Tàu Hũ tại Gò Gốm với chiều dài 7350 m.
Rạch Tàu Hủ - Bến Nghé và kênh Đôi – kênh Tẻ : Đây là 2 trục tiêu lớn nằm song song với nhau, một đầu nối với sông Sài Gòn bằng 2 rạch: Bến Nghé và Kênh Tẻ, một đầu kia nối với sông Bến Lức (chợ Đệm) bằng kênh Tàu Hũ và kênh Đôi. Giữa kênh Tàu Hũ và kênh Đôi lại được nối với nhau bằng 4 kênh ngang số 1,2,3,4, cầu chữ Y là giao điểm của 4 kênh rạch (Kênh Đôi, kênh Tàu Hũ, kênh Tẻ và rạch Bến Nghé). Chiều dài kênh Đôi – kênh Tẻ là 13 km, kênh Tàu Hủ - Bến Nghé là 12.2 km.
Rạch Nước Lên – rạch Bến Cát (còn gọi là Tham Lương – Bến Cát và Tham Lương – Nước Lên): là hệ kênh tiêu lớn chạy vòng cung gần như áp sát với xa lộ Đại Hàn, một đầu nối với sông Sài Gòn bằng rạch Bến Cát, một đầu nối với sông Bến Lức bằng rạch Nước Lên, ở giữa là kênh 19/5. Tổng chiều dài khoảng 32,021 m.
Rạch Cầu Bông – Cầu Sơn – Bình Triệu, Bình Lợi - rạch Lăng: là rạch tiêu thoát nước chính cho khu vực phía Bắc của quận Bình Thạnh, mộy đầu nối với rạch Cầu Bông thuộc hệ thống Nhiêu Lộc – Thị Nghè, đầu kia nối với sông Sài Gòn có tổng chiều dài khoảng 3,5 km.
Nhìn chung các tuyến kênh rạch của TPHCM nói chung và tại quận Bình Thạnh nói riêng đã bị lấn chiếm rất nghiêm trọng . Kênh rạch ngày càng bị mất dần do đô thị hoá gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc giải quyết thoát nước, Khả năng dẫn nước của kênh giảm, khiến việc rửa bẩn nhờ thuỷ triều không còn xảy ra. Có khoảng 30000 căn hộ xây cất lấn chiếm trên kênh rạch. Thời gian qua, các cơ quan quản lý đã quyết tâm đàu tư nhiều kinh phí, công sức để giải tỏa, thu hẹp do nhà cửa lấn chiếm trái phép. Kênh rạch ngày càng bị mất dần do đô thị hóa gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc giải quyết thoát nước nhưng hiện nay đã bị lấn chiếm, san lấp và bồi lắng đến mức không còn tiếp nhận được nước mưa, nước thải,…
Hệ thống đê bao gồm bờ kè, đập đất, cửa điều tiết dọc sông, kênh rạch dọc sông Sài Gòn, Đồng Nai và một số kênh rạch ở quận Bình Thạnh bị hư hỏng xói mòn, sụp đổ và không còn hoạt động tốt.Và cũng chẳng mấy ai ngờ rằng, ngay tại TP.HCM. hang ngàn hộ dân ở Gò Vấp, Thủ Đức, quận 12, Củ Chi, Nhà Bè, và quận Bình Thạnh.. cùng lâm vào tình trạng ngập úng thường xuyên vào mùa nước lớn, chẳng khác gì vùng tứ giác Long Xuyên. Bởi vì hệ thống bờ bao dân sinh quanh sông Sài Gòn không còn đủ sức chống đỡ mỗi khi triều cường dân cao.
Đi dọc tuyến rạch Nhiêu Lộc – Thị Nghè, quận Bình Thạnh, nhiều đoạn đê đã bị chuột đào hang, đào lỗ, tạo thành những hàm ếch. Mỗi khi triều cường lấy đi những mảng đê yếu ớt, thế là nước thường xuyên tràn bờ. Bờ bao sau mỗi con nước lại xuống cấp trầm trọng hơn, nhưng lại không được tu bổ nên năm nào cũng tràn, vỡ bờ. Dọc con rạch Đĩa, phường Hiệp Bình Phước (quận Thủ Đức), rạch Đúc Nhỏ, rạch Làng, rạch Bà Hòn… cũng trong tình trạng tương tự. Hàng trăm nhà dân, vườn kiểng, hoa màu bị phá huỷ vì nước ngập thường xuyên. Và nghiêm trọng hơn đã từng có người chết vì đê vỡ. Chỉ có những năm gần đây một số kênh quan trọng như kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, rạch Văn Thánh,…mới được nạo vét để giảm cản trở của dòng chảy.
Ngoài ra, do công tác quản lý đô thị chưa tổt và ý thức người dân chưa cao, kênh rạch của thành phố còn gánh chịu nhiều loại chất thải, ước tính có trên 100 tấn rác đã được đổ xuống kênh rạch hàng ngày, vừa làm cản trở dòng chảy, vừa gây ô nhiễm và mất mỹ quan đô thị. Do đó đã làm cản trở và giảm quá trình thoát nước và đặc biệt sẽ gây ngập úng cho khu vực khi có những cơn mưa xuất hiện với vũ lượng > 40 mm/ngày vì quá trình thoát nước mưa không kịp.
2.3.2. Đánh giá tình trạng mạng lưới cống:
Hầu hết các cửa thu nước mưa trên đường phố trong khu vực TPHCM không có song chắn rác, bị lấp đầy rác thải từ rác lề đường, lá cây, bùn cát. Có những cửa thu nước mưa bị vở hỏng nhưng vẫn không được quan tâm sửa chữa.
Hệ thống thoát nước của TPHCM, hầu hết được xây dựng trên 40 năm. Ngoài các quận trung tâm có mạng lưới cống tương đối đầy đủ, ở các khu vực còn lại như quận Bình Thạnh thì việc xây dựng hệ thống cống theo thời gian không theo quy hoạch thống nhất, có tính chất tự phát, chấp vá, hư đâu sửa đó theo sự phát triển của khu dân cư mới nên không đảm bảo được yêu cầu thoát nước. Mặt khác sự hình thành các khu dân cư đô thị mới làm giảm diện tích nước bề mặt, tạo sự quá tải cho hệ thống cống hiện nay.
Mạng lưới cống vòm như ở quận 1, quận 3 và quận 5 với chiều dài khoảng 113 km, do Pháp xây dựng vào những năm 1870. Hiện trạng ban đầu của chúng có độ dốc tốt trên 0.2 %, do đó có khả năng tự làm sạch, nhưng hiện nay đang trong tình trạng xuống cấp (gạch bể rơi ra, bị lung sụp,..). Vào năm 2001, được tu sửa nhưng việc sửa chữa cũng còn nhiều khó khăn, không thể chỉnh trang lại như ban đầu, và số lượng cống được sửa chữa cũng có giới hạn. Trong số 20 km cống lâm vào tình trạng xấu thì chỉ sửa chữa được khoảng 100 m.
Cống bêtông cốt thép, bao gồm cống tròn và cống hộp chữ nhật, được xây dựng sau năm 1975, do Việt Nam xây dựng và lắp đặt, hiện tại vẫn hoạt động tốt vì mới được sử dụng trong thời gian gần đây.
Coøn heä thoáng thoaùt nöôùc chính cuûa quaän Bình Thaïnh hieän taïi laø heä thoáng coáng chung cho nöôùc möa vaø nöôùc thaûi (nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc thaûi coâng nghieäp)
2.3.3. Đánh giá tình trạng cửa xả:
Hệ thống thoát nước ở TPHCM là một hệ thống liên hoàn theo kiểu bình thông nhau, nước thải từ hệ thống cống chảy ra kênh rạch rồi đổ ra sông thông qua cửa xả. Vì vậy cửa xả có một vai trò rất quan trọng trong việc thoát nước, nhưng hiện nay các cửa xả này đang bị bịt kín.
Cöûa xaû ở đường Quốc Lộ 13, thuộc Phường 26, quận Bình Thạnh là cửa xả xuống chân cầu Bình Triệu 1, tình hình thoát nước ở khu vực này vẫn kém.Đặc biệt mỗi khi triều cường lên hay mưa lớn thì tuyến đường này bị ngập trầm trọng. Còn trên con rạch và cửa xả Ung Văn Khiêm thuộc phường 25 quận Bình Thạnh mọc lên căn nhà số 145/15 để kinh doanh hàng quán. Đây là cửa xả nước cho cả đường Ung Văn Khiêm và D2 nhưng đã bị các hộ san lấp nên việc tiêu thoát nước gần như bị tắc. Nhiều lần các cơ quan nhà nước đã tiến hành giải tỏa lấn chiếm khôi phục cửa xả nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết được, gây trở ngại cho việc tu sửa, và vẫn tiếp diễn hiện trạng ngập nước trong khu vực.
2.4. ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC THOAÙT NÖÔÙC HIEÄN COÙ:
2.4.1 Năng lực thoát nước hiện có:
Toàn khu vực nội thành của TPHCM có 6 vùng thoát nước, với hệ thống mạng lưới gồm 27 kênh chính và 16 kênh nhỏ, đặc biệt riêng quận Bình Thạnh có kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè nhưng đã bị giảm năng lực thoát nước tự nhiên do bị thu hẹp bởi nhà cửa lấn chiếm trái phép. Lòng kênh này cũng bị bồi lắp do rác mặc dù cũng đang được cải tạo. Một phần cũng do chất thải và bùn đất của các hộ dân cư dọc kênh xả xuống, đây là một trong những yếu tố gây ngập úng.
Nói đến năng lực thoát nước của quận Bình Thạnh thì ta không chỉ tính đến các kênh của quận Bình Thạnh thôi mà chúng ta cần xét đến các kênh rạch nhỏ hơn ở vùng lân cận. Các kênh này cũng bị tác động bởi rác thải và chất thải làm ảnh hưởng tới ít nhiều đến khả năng thoát nước tự nhiên .
Bảng 2.11 Thông số thủy lực cải tạo kênh
Vùng thoát nước
Tên kênh
Chiều dài kênh L (m)
Mực nước cao
Diện tích ướt A (m2)
Bán kính thủy lực R (m)
Hệ số nhám n
Độ dốc đáy kênh i (%)
Vận tốc dòng chảy V (m/s)
Lưu lượng Qc (m3/s)
Bắt đầu (EL.m)
Chấm dứt (EL.m)
(C)
Nhiêu Lộc – Thị Nghè
2.140
1,63
1,74
156,5
3,74
0,025
0,000050
0,68
107
Cầu Sơn
1.500
1,35
1,42
47,4
2,27
0,025
0,000050
0,49
23
Tân Hoá – Lò Gốm
2.260
2,36
3,26
65,7
5,21
0,025
0,000400
1,68
90
Tàu Hủ
2.680
1,43
1,46
222,9
3,84
0,025
0,000011
0,33
73
Bến Nghé
3.170
1,32
1,36
177,8
3,26
0,025
0,000011
0,29
52
Kênh Đôi
2.020
1,40
1,43
409,2
4,28
0,030
0,000011
0,29
120
Kênh Tẻ
1.970
1,37
1,39
490,6
5,15
0,030
0,000011
0,33
163
(N)
Bến Đá – Bà Hồng
2.780
1,58
2,97
32,9
1,82
0,030
0,000050
1,11
37
Tham Lương – Bến Cát
1.680
3,30
4,42
11,8
1,09
0,030
0,000667
0,91
11
(W)
Rạch Chùa – Nước Lên
1.700
1,65
1,68
194,7
3,97
0,030
0,000016
0,33
65
(S)
Rạch Xóm Củi – Bà Lào
2.540
1,45
1,49
73,6
2,60
0,030
0,000016
0,25
18
Rạch Ông Lớn – Cây Khô
1.900
1,47
1,50
417,9
3,81
0,030
0,000020
0,32
135
(NE)
Rạch Gò Dưa
2.200
1,32
1,36
114,8
3,13
0,030
0,000020
0,32
37
Rạch Cầu – Gò Công
3.350
3,65
12,03
34,2
1,82
0,030
0,002500
2,48
85
(SE)
Kênh Ông Hồng – R.Chiếc
2.500
1,53
1,58
123,3
3,20
0,030
0,000020
0,32
40
Rạch Ông Nhiêu
2.470
1,57
1,61
187,7
3,12
0,030
0,000014
0,27
51
Sông Tắc
3.620
1,56
1,61
1317,2
6,32
0,035
0,000014
0,37
487
(Nguồn : Báo cáo tóm tắt QHTT hệ thống thoát nước TPHCM đến năm 2020)
Theo nguồn tham khảo từ Quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nước JICA năm 2005, đánh giá sơ bộ thủy lực về khả năng thoát nước của 27 kênh, các kênh này có vận tốc thấp nhất là 0,3 – 0,4 m/s vào lúc triều của 3 sông Sài Gòn, Đồng Nai, Nhà Bè lên cao. Theo bảng thông số thuỷ lực thoát nước vùng C, N, W, và NE, nhỏ hơn khả năng thoát nước tự nhiên gấp 2 hay 3 lần cần phải được cải tạo, mở rộng, nạo vét để tăng khả năng thoát nước cho lưu vực.
Đối với các kênh ở vùng phía S và SE không cần thiết phải cải tạo kênh để tăng khả năng dòng chảy, vì trong có mạng lưới kênh rạch dày đặc đủ khả năng thoát nước thải và nước mưa.
Năng lực thoát nước của hệ thống cống :
Heä thoáng thoaùt nöôùc chính cuûa quaän Bình Thaïnh hieän taïi laø heä thoáng coáng chung cho nöôùc möa vaø nöôùc thaûi (nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc thaûi coâng nghieäp, nöôùc thaûi y teá). Heä thoáng thoaùt nöôùc bao goàm maïng löôùi coáng ngaàm, keânh hôû thu gom toaøn boä nöôùc thaûi thaûi boû ra keânh raïch vaø cuoái cuøng chaûy vaøo soâng Saøi Goøn.
Heä thoáng thoaùt nöôùc ñöôïc phaân loaïi thaønh 4 caáp:
Caáp 1: Caùc keânh, raïch hôû töï nhieân tieáp nhaän nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc möa. Keânh caáp 1 chia laøm 2 loaïi: caáp 1a vaø caáp 1b.
Loaïi keânh caáp 1a: laø caùc keânh, raïch thoaùt nöôùc töï nhieân seõ chæ caûi taïo nhoû.
Loaïi keânh caáp 1b : ñaõõ caûi taïo nhieàu vaø ñöôïc laøm keø hoaëc caûi taïo thaønh coáng caáp 2.
Caáp 2: caùc tuyeán coáng ngaàm vaø keânh duøng ñeå thu nöôùc töø caùc tuyeán caáp 3. Coáng caáp 2 töông ñoái lôùn, ña soá ñöôïc caûi taïo thaønh coáng hoäp, ñöôøng kính hoaëc beà roäng coáng >= 1 m vaø choân coáng saâu töø 2 – 5 m.
Caáp 3: caùc tuyeán coáng ngaàm treân caùc truïc ñöôøng phoá thu nöôùc töø caùc tuyeán coáng caáp 4. Nhìn chung, coáng caáp 3 coù ñöôøng kính thöôøng töø 600 – 800 mm hoaëc coáng voøm 400x800 mm, 600x800 mm.
Caáp 4: caùc tuyeán coáng trong heûm hay treân caùc truïc ñöôøng noäi boä noái vaøo coáng caáp 3, ñöôøng kính thöôøng döôùi 600 mm.
Baûng 2.12. Thoáng keâ döõ lieäu coáng – Heä thoáng thoaùy nöôùc quaän Bình Thaïnh
Loaïi coáng
Chieàu daøi coáng (m)
Coáng troøn: D<= 300 mm
1705.5
D = 400 mm
9926.5
D = 600 mm
11278
D = 800 mm
21989
D = 1000 mm
Các file đính kèm theo tài liệu này:
lvanhoanchinh.doc- bia.doc
- dmHINH.doc
- dmucbang.doc
- hinh.doc
- loicamon.doc
- tlieuthamkhao.doc
