Nghiên cứu hiện trạng quản lý chất thải và bảo vệ môi trường tại khu vực Tân Cảng thành phố Hồ Chí Minh và đề xuất những giải pháp quản lý thích hợp
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ Bảo vệ môi trường là một vấn đề đặc biệt quan trọng và thiết yếu của đất nước, của nhân loại; là nhiệm vụ có tính chất xã hội sâu sắc, gắn liền với cuộc đấu tranh xóa đói giảm nghèo của mỗi nước, với cuộc đấu tranh vì hòa bình và tiến bộ xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Từ nhiều năm qua, nhiệm vụ bảo vệ môi trường luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm và coi trọng. Ngày 15 tháng 11 năm 2004, Bộ Chính trị Ban chấp hành TW ĐCSVN đã có Nghị quyết số 41- NQ- TW về bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nghị quyết này nêu rõ:” tuy hệ thống chính sách thể chế đã từng bước được xây dựng và hoàn thiện, phục vụ ngày càng có hiệu quả cao cho môi trường Tuy nhiên môi trường nước ta tiếp tục xuống cấp nhanh, có nơi có lúc đã đến mức báo động ”. Qua đó cho thấy sự nghiệp bảo vệ môi trường là rất cấp thiết và không chỉ của Nhà nước mà là của chung của các ngành và toàn thể nhân dân. Hoạt động bảo vệ môi trường của nước ta đã đạt được những kết quả bước đầu, đã xuất hiện những gương người tốt, việc tốt, những cơ sở, doanh nghiệp có ý thức cao trong bảo vệ môi trường. Thời gian qua, hoạt động vận tải bằng đường biển thông qua các cảng biển ngày một phát triển. Sự gia tăng nhu cầu vận tải hàng hóa đó kéo theo sự phát triển về số lượng các cảng biển trên thế giới. Hiện nay, có hơn 2000 cảng biển trên khắp Châu lục, bốc dỡ trên 80% lượng hàng hóa ngoại thương đến các nước đang phát triển [Wolrdbank, 2003]. Việt Nam nằm ở khu vực nhiệt đới Đông Nam Á, được thiên nhiên ưu đãi, với đường bờ biển dài hơn 3200km, hàng trăm cửa sông, hàng nghìn hải đảo lớn nhỏ trên toàn bộ vùng thềm lục địa. Diện tích mặt biển rộng lớn của nước ta rất thuận lợi cho việc phát triển ngành hàng hải, giao thông vận tải biển, xây dựng các công trình ven biển, các khu công nghiệp, du lịch, dịch vụ và thương mại quốc tế. Hải phận Việt Nam nằm sát các tuyến hàng hải quốc tế lớn nối liền Thái Bình Dương với An Độ Dương; Châu Á với Châu Úc và Trung Đông, tạo thuận lợi cho việc phát triển cảng biển. Từ năm 1993, nhận thức rõ ưu thế của biển Việt Nam, Nghị quyết 03 năm 1993 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế đã chỉ rõ: “Phải phát triển đồng bộ hệ thống cảng biển, nâng cấp và xây dựng mới các cảng biển và tổ chức lại một cách hợp lý việc quản lý các cảng biển” của Việt Nam. Trong 20 năm thực hiện chính sách đổi mới và mở cửa, hệ thống cảng biển Việt Nam trong đó Tân Cảng đã không ngừng phát triển, lượng tàu trong nước, quốc tế và lượng hàng thông qua Tân Cảng ngày một tăng nhanh. Từ một quân cảng dã chiến của quân đội chế độ Mỹ – Ngụy cải tạo và xây dựng mới được mang tên gọi là Tân cảng. Với diện tích hơn 400.000 m2, là cảng biển sâu mang tầm cỡ chiến lược, là trung tâm giao dịch thương mại phát triển sôi động bậc nhất Thành phố. Trong những năm gần đây cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Tân cảng được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, hoạt động phát triển cảng biển ngày càng gây ra nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng đòi hỏi ban quản lý Tân cảng phải có các chương trình đáp ứng phù hợp để bảo vệ môi trường, hổ trợ cho các chương trình phát triển kinh tế xã hội được thưc hiện một cách bền vững. Sự gia tăng về lượng hàng thông qua Tân cảng phản ánh sự gia tăng về lượng tàu ra vào khu vực Tân cảng. Điều này đồng nghĩa với việc gia tăng mối đe dọa về ô nhiễm môi trường vùng nước tại Tân cảng do gia tăng lượng nước thải, rác thải và các chất độc hại từ nước la canh, nước dằn, rửa tàu, nước thải chứa dầu và các hóa chất khác Hàng loạt các dự án, công trình xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Tân cảng đã đang và sẽ được thực hiện gây nên những xáo trộn bắt buộc trong việc nâng cấp cầu cảng, hệ thống giao thông thủy, bố trí nhà xưởng, nạo vét , chống sạt lở và ngập lụt làm nảy sinh nhiều vấn đề môi trường và xã hội . Do vậy, “Nghiên cứu hiện trạng quản lý chất thải và bảo vệ môi trường tại khu vực Tân Cảng thành phố Hồ Chí Minh và đề xuất những giải pháp quản lý thích hợp” là một nhiệm vụ cấp thiết, góp phần hạn chế tiêu cực bởi các hoạt động của cảng biển đến môi trường, góp phần phát triển bền vững hệ thống cảng biển Việt Nam, thực hiện tốt chủ trương của Đảng và Chính phủ. Hiện tại chưa có một nghiên cứu toàn diện nào về các vấn đề môi trường tiềm tàng trong bối cảnh đô thị hóa của Tân cảng. Vì đây là đơn vị thuộc cơ quan quân đội quản lý, cũng như ở hầu hết các cảng khác trong cả nước, việc nghiên cứu đánh tác động môi trường chưa được tiến hành, một số vấn đề về môi trường và vệ sinh đô thị được đề cập trong Quy hoạch chung nhưng chỉ mới ở mức độ sơ sài. Trước thực trạng trên, việc nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý môi trường cụ thể cho Tân cảng là thật sự cần thiết, nhằm định hướng lâu dài cho việc giải quyết những vấn đề ô nhiễm môi trường tại Tân cảng và phát triển bềnvững, góp phần khắc phục một phần những áp lực do ô nhiễm môi trường trong thành phố hiện nay . 1.2 Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN Việc nghiên cứu về hiện trạng môi trường trong khu vực Tân Cảng và đề xuất các giải pháp quản lý chất thải từ tàu ra vào cảng sẽ cung cấp cơ sở khoa học để đạt được sự tối ưu về các khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường cho công tác quy hoạch hệ thống cảng biển nói chung và các kế hoạch quản lý môi trường tại Tân Cảng nói riêng. Kết quả nghiên cứu sẽ có đề xuất các giải pháp quản lý chất thải phù hợp với hoàn cảnh của Tân cảng về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và nhu cầu phát triển của hệ thống cảng biển trong những năm gần đây đến năm 2010 và tầm nhìn đến 2020. 1.3 MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU Mục tiêu nghiên cứu là đưa ra cơ sở khoa học dể xây dựng các biện pháp quản lý chất thải cho khu vực Tân Cảng, T.p Hồ Chí Minh, quy trình khai thác, quản lý hệ thống đó, đảm bảo đáp ứng nhu cầu thu gom và quản lý chất thải từ hoạt động của cảng biển và tàu thuyền ra vào khu vực Tân Cảng hiện nay và trong tương lai. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu là Tân Cảng, T.p Hồ Chí Minh. Những khía cạnh quan tâm chính là đặc điểm và xu hướng phát triển hệ thống cảng biển, hiện trạng ô nhiễm tại khu vực Tân Cảng, các cơ sở và phương tiện tiếp nhận chất thải từ tàu tại Tân Cảng, các giải pháp trong việc quản lý chất thải từ tàu biển hiện nay đang được áp dụng trên thế giới và trong nước phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam. 1.4 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.4.1 Nội dung nghiên cứu: Nội dung nghiên cứu bao gồm: · Giới thiệu tổng quan về môi trường khu vực Tân Cảng, T.p Hồ Chí Minh · Nghiên cứu hiện trạng quản lý chất thải từ hoạt động của cảng biển và tàu thuyền ra vào khu vực Tân Cảng và các vấn đề liên quan. · Đề xuất các giải pháp quản lý chất thải và bảo vệ môi trường 1.4.2 Phương pháp nghiên cứu: · Phương pháp hồi cứu, thu thập tài liệu, các báo cáo khoa học của các tổ chức và cá nhân có liên quan đã được công bố có liên quan đến khu vực nghiên cứu. · Phương pháp khảo sát thực địa. · Phương pháp tổng hợp, thống kê. · Phương pháp phỏng đoán: nhờ vào lý luận và kinh nghiệm tham khảo từ các chuyên gia để phỏng đoán các tác động có thể có, trên cơ sở đó xem xét tác động của hoạt động cảng đến chất lượng môi trường. 1.5 KẾT QUẢ THỰC HIỆN Các đề xuất dựa trên kết quả nghiên cứu cụ thể tình hình hoạt động cũng như các định hướng phát triển của cảng Tân Cảng, xác định các vấn đề ưu tiên cần giải quyết và đề xuất những giải pháp để quản lý môi trường khu vực Tân cảng.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Nghiên cứu hiện trạng quản lý chất thải và bảo vệ môi trường tại khu vực Tân Cảng thành phố Hồ Chí Minh và đề xuất những giải pháp quản lý thích hợp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHÖÔNG 1: MÔÛ ÑAÀU
1.1 ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Baûo veä moâi tröôøng laø moät vaán ñeà ñaëc bieät quan troïng vaø thieát yeáu cuûa ñaát nöôùc, cuûa nhaân loaïi; laø nhieäm vuï coù tính chaát xaõ hoäi saâu saéc, gaén lieàn vôùi cuoäc ñaáu tranh xoùa ñoùi giaûm ngheøo cuûa moãi nöôùc, vôùi cuoäc ñaáu tranh vì hoøa bình vaø tieán boä xaõ hoäi treân phaïm vi toaøn theá giôùi.
Töø nhieàu naêm qua, nhieäm vuï baûo veä moâi tröôøng luoân ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc quan taâm vaø coi troïng. Ngaøy 15 thaùng 11 naêm 2004, Boä Chính trò Ban chaáp haønh TW ÑCSVN ñaõ coù Nghò quyeát soá 41- NQ- TW veà baûo veä moâi tröôøng trong thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Nghò quyeát naøy neâu roõ:” tuy heä thoáng chính saùch theå cheá ñaõ töøng böôùc ñöôïc xaây döïng vaø hoaøn thieän, phuïc vuï ngaøy caøng coù hieäu quaû cao cho moâi tröôøng… Tuy nhieân moâi tröôøng nöôùc ta tieáp tuïc xuoáng caáp nhanh, coù nôi coù luùc ñaõ ñeán möùc baùo ñoäng…”. Qua ñoù cho thaáy söï nghieäp baûo veä moâi tröôøng laø raát caáp thieát vaø khoâng chæ cuûa Nhaø nöôùc maø laø cuûa chung cuûa caùc ngaønh vaø toaøn theå nhaân daân.
Hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng cuûa nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû böôùc ñaàu, ñaõ xuaát hieän nhöõng göông ngöôøi toát, vieäc toát, nhöõng cô sôû, doanh nghieäp coù yù thöùc cao trong baûo veä moâi tröôøng.
Thôøi gian qua, hoaït ñoäng vaän taûi baèng ñöôøng bieån thoâng qua caùc caûng bieån ngaøy moät phaùt trieån. Söï gia taêng nhu caàu vaän taûi haøng hoùa ñoù keùo theo söï phaùt trieån veà soá löôïng caùc caûng bieån treân theá giôùi. Hieän nay, coù hôn 2000 caûng bieån treân khaép Chaâu luïc, boác dôõ treân 80% löôïng haøng hoùa ngoaïi thöông ñeán caùc nöôùc ñang phaùt trieån [Wolrdbank, 2003].
Vieät Nam naèm ôû khu vöïc nhieät ñôùi Ñoâng Nam AÙ, ñöôïc thieân nhieân öu ñaõi, vôùi ñöôøng bôø bieån daøi hôn 3200km, haøng traêm cöûa soâng, haøng nghìn haûi ñaûo lôùn nhoû treân toaøn boä vuøng theàm luïc ñòa. Dieän tích maët bieån roäng lôùn cuûa nöôùc ta raát thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån ngaønh haøng haûi, giao thoâng vaän taûi bieån, xaây döïng caùc coâng trình ven bieån, caùc khu coâng nghieäp, du lòch, dòch vuï vaø thöông maïi quoác teá. Haûi phaän Vieät Nam naèm saùt caùc tuyeán haøng haûi quoác teá lôùn noái lieàn Thaùi Bình Döông vôùi Aán Ñoä Döông; Chaâu AÙ vôùi Chaâu UÙc vaø Trung Ñoâng, taïo thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån caûng bieån.
Töø naêm 1993, nhaän thöùc roõ öu theá cuûa bieån Vieät Nam, Nghò quyeát 03 naêm 1993 cuûa Boä Chính trò veà phaùt trieån kinh teá ñaõ chæ roõ: “Phaûi phaùt trieån ñoàng boä heä thoáng caûng bieån, naâng caáp vaø xaây döïng môùi caùc caûng bieån vaø toå chöùc laïi moät caùch hôïp lyù vieäc quaûn lyù caùc caûng bieån” cuûa Vieät Nam. Trong 20 naêm thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi vaø môû cöûa, heä thoáng caûng bieån Vieät Nam trong ñoù Taân Caûng ñaõ khoâng ngöøng phaùt trieån, löôïng taøu trong nöôùc, quoác teá vaø löôïng haøng thoâng qua Taân Caûng ngaøy moät taêng nhanh.
Töø moät quaân caûng daõ chieán cuûa quaân ñoäi cheá ñoä Myõ – Nguïy caûi taïo vaø xaây döïng môùi ñöôïc mang teân goïi laø Taân caûng. Vôùi dieän tích hôn 400.000 m2, laø caûng bieån saâu mang taàm côõ chieán löôïc, laø trung taâm giao dòch thöông maïi phaùt trieån soâi ñoäng baäc nhaát Thaønh phoá. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây cô sôû haï taàng kyõ thuaät cuûa Taân caûng ñöôïc caûi thieän ñaùng keå.
Tuy nhieân, hoaït ñoäng phaùt trieån caûng bieån ngaøy caøng gaây ra nhieàu vaán ñeà moâi tröôøng nghieâm troïng ñoøi hoûi ban quaûn lyù Taân caûng phaûi coù caùc chöông trình ñaùp öùng phuø hôïp ñeå baûo veä moâi tröôøng, hoå trôï cho caùc chöông trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ñöôïc thöïc hieän moät caùch beàn vöõng. Söï gia taêng veà löôïng haøng thoâng qua Taân caûng phaûn aùnh söï gia taêng veà löôïng taøu ra vaøo khu vöïc Taân caûng. Ñieàu naøy ñoàng nghóa vôùi vieäc gia taêng moái ñe doïa veà oâ nhieãm moâi tröôøng vuøng nöôùc taïi Taân caûng do gia taêng löôïng nöôùc thaûi, raùc thaûi vaø caùc chaát ñoäc haïi töø nöôùc la canh, nöôùc daèn, röûa taøu, nöôùc thaûi chöùa daàu vaø caùc hoùa chaát khaùc
Haøng loaït caùc döï aùn, coâng trình xaây döïng cô sôû haï taàng kyõ thuaät cuûa Taân caûng ñaõ ñang vaø seõ ñöôïc thöïc hieän gaây neân nhöõng xaùo troän baét buoäc trong vieäc naâng caáp caàu caûng, heä thoáng giao thoâng thuûy, boá trí nhaø xöôûng, naïo veùt , choáng saït lôû vaø ngaäp luït laøm naûy sinh nhieàu vaán ñeà moâi tröôøng vaø xaõ hoäi .
Do vaäy, “Nghieân cöùu hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi vaø baûo veä moâi tröôøng taïi khu vöïc Taân Caûng thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp quaûn lyù thích hôïp” laø moät nhieäm vuï caáp thieát, goùp phaàn haïn cheá tieâu cöïc bôûi caùc hoaït ñoäng cuûa caûng bieån ñeán moâi tröôøng, goùp phaàn phaùt trieån beàn vöõng heä thoáng caûng bieån Vieät Nam, thöïc hieän toát chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Chính phuû.
Hieän taïi chöa coù moät nghieân cöùu toaøn dieän naøo veà caùc vaán ñeà moâi tröôøng tieàm taøng trong boái caûnh ñoâ thò hoùa cuûa Taân caûng. Vì ñaây laø ñôn vò thuoäc cô quan quaân ñoäi quaûn lyù, cuõng nhö ôû haàu heát caùc caûng khaùc trong caû nöôùc, vieäc nghieân cöùu ñaùnh taùc ñoäng moâi tröôøng chöa ñöôïc tieán haønh, moät soá vaán ñeà veà moâi tröôøng vaø veä sinh ñoâ thò ñöôïc ñeà caäp trong Quy hoaïch chung nhöng chæ môùi ôû möùc ñoä sô saøi.
Tröôùc thöïc traïng treân, vieäc nghieân cöùu, ñeà xuaát caùc giaûi phaùp quaûn lyù moâi tröôøng cuï theå cho Taân caûng laø thaät söï caàn thieát, nhaèm ñònh höôùng laâu daøi cho vieäc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng taïi Taân caûng vaø phaùt trieån beànvöõng, goùp phaàn khaéc phuïc moät phaàn nhöõng aùp löïc do oâ nhieãm moâi tröôøng trong thaønh phoá hieän nay .
1.2 YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN
Vieäc nghieân cöùu veà hieän traïng moâi tröôøng trong khu vöïc Taân Caûng vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp quaûn lyù chaát thaûi töø taøu ra vaøo caûng seõ cung caáp cô sôû khoa hoïc ñeå ñaït ñöôïc söï toái öu veà caùc khía caïnh kinh teá, xaõ hoäi vaø moâi tröôøng cho coâng taùc quy hoaïch heä thoáng caûng bieån noùi chung vaø caùc keá hoaïch quaûn lyù moâi tröôøng taïi Taân Caûng noùi rieâng. Keát quaû nghieân cöùu seõ coù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp quaûn lyù chaát thaûi phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh cuûa Taân caûng veà ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá, xaõ hoäi vaø nhu caàu phaùt trieån cuûa heä thoáng caûng bieån trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán 2020.
1.3 MUÏC TIEÂU, ÑOÁI TÖÔÏNG, PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU
Muïc tieâu nghieân cöùu laø ñöa ra cô sôû khoa hoïc deå xaây döïng caùc bieän phaùp quaûn lyù chaát thaûi cho khu vöïc Taân Caûng, T.p Hoà Chí Minh, quy trình khai thaùc, quaûn lyù heä thoáng ñoù, ñaûm baûo ñaùp öùng nhu caàu thu gom vaø quaûn lyù chaát thaûi töø hoaït ñoäng cuûa caûng bieån vaø taøu thuyeàn ra vaøo khu vöïc Taân Caûng hieän nay vaø trong töông lai.
Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu laø Taân Caûng, T.p Hoà Chí Minh. Nhöõng khía caïnh quan taâm chính laø ñaëc ñieåm vaø xu höôùng phaùt trieån heä thoáng caûng bieån, hieän traïng oâ nhieãm taïi khu vöïc Taân Caûng, caùc cô sôû vaø phöông tieän tieáp nhaän chaát thaûi töø taøu taïi Taân Caûng, caùc giaûi phaùp trong vieäc quaûn lyù chaát thaûi töø taøu bieån hieän nay ñang ñöôïc aùp duïng treân theá giôùi vaø trong nöôùc phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh Vieät Nam.
1.4 NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
1.4.1 Noäi dung nghieân cöùu:
Noäi dung nghieân cöùu bao goàm:
Giôùi thieäu toång quan veà moâi tröôøng khu vöïc Taân Caûng, T.p Hoà Chí Minh
Nghieân cöùu hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi töø hoaït ñoäng cuûa caûng bieån vaø taøu thuyeàn ra vaøo khu vöïc Taân Caûng vaø caùc vaán ñeà lieân quan.
Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp quaûn lyù chaát thaûi vaø baûo veä moâi tröôøng
1.4.2 Phöông phaùp nghieân cöùu:
Phöông phaùp hoài cöùu, thu thaäp taøi lieäu, caùc baùo caùo khoa hoïc cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân coù lieân quan ñaõ ñöôïc coâng boá coù lieân quan ñeán khu vöïc nghieân cöùu.
Phöông phaùp khaûo saùt thöïc ñòa.
Phöông phaùp toång hôïp, thoáng keâ.
Phöông phaùp phoûng ñoaùn: nhôø vaøo lyù luaän vaø kinh nghieäm tham khaûo töø caùc chuyeân gia ñeå phoûng ñoaùn caùc taùc ñoäng coù theå coù, treân cô sôû ñoù xem xeùt taùc ñoäng cuûa hoaït ñoäng caûng ñeán chaát löôïng moâi tröôøng.
1.5 KEÁT QUAÛ THÖÏC HIEÄN
Caùc ñeà xuaát döïa treân keát quaû nghieân cöùu cuï theå tình hình hoaït ñoäng cuõng nhö caùc ñònh höôùng phaùt trieån cuûa caûng Taân Caûng, xaùc ñònh caùc vaán ñeà öu tieân caàn giaûi quyeát vaø ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp ñeå quaûn lyù moâi tröôøng khu vöïc Taân caûng.
CHÖÔNG 2: TOÅNG QUAN MOÂI TRÖÔØNG CAÛNG BIEÅN TAÂN CAÛNG- T.P HOÀ CHÍ MINH
2.1 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN VAØ KT- XH T.P HOÀ CHÍ MINH:
Thaønh phoá Hoà Chí Minh naèm ôû phía Nam Vieät Nam, laø thaønh phoá lôùn nhaát Vieät Nam. Laø trung taâm vaên hoùa, xaõ hoäi, thöông maïi vaø kinh teá lôùn nhaát cuûa caû nöôùc. Vôùi dieän tích laø 2056,5 km2; trong ñoù noäi thaønh laø 140,3km2, ngoaïi thaønh laø 1916,2km2.
Ñaëc ñieåm chung cuûa khí haäu thaønh phoá laø khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa mang tính chaát caän xích ñaïo neân nhieät ñoä cao vaø khaù oån ñònh trong naêm. Soá giôø naéng trung bình thaùng ñaït töø 160- 270 giôø. Ñoä aåm khoâng khí trung bình laø 79,5%. Nhieät ñoä trung bình naêm laø 27,55oC .
Thaønh phoá coù toång chieàu daøi tuyeán ñöôøng soâng laø 2035km, trong ñoù coù 432km ôû khu vöïc thaønh phoá coù theå cho taøu, xaø lan qua laïi deã daøng. Thaønh phoá coù caùc caûng chính: caûng Saøi Goøn, caûng Beán Ngheù, caûng daàu Nhaø Beø vaø Taân Caûng, caûng Taân Thuaän, caûng Container khu cheá xuaát .
Caûng Taân caûng naèm treân ñòa baøn quaän Bình Thaïnh.
Vò trí ñòa lyù:
Quaän Bình Thaïnh naèm veà phía Ñoâng Baéc noäi thaønh Tp.HCM. Laø cöûa ngoõ cuûa caùc tænh phía Baéc, Trung Nam Boä vaø noäi thaønh thaønh phoá
Phía Ñoâng Baéc giaùp quaän 2 vaø quaän Thuû Ñöùc
Phía Nam giaùp quaän 1 bôûi raïch Thò Ngheø
Phía Taây – Taây Baéc giaùp quaän Goø Vaáp vaø Phuù Nhuaän
Maïn Ñoâng Baéc laø soâng Saøi Goøn bao quanh vôùi nhieàu nhaùnh soâng raïch ñi saâu vaøo ñòa baøn quaän trôû thaønh heä thoáng thoâng thöông quan troïng cho caùc taøu ghe nhoû vaø thoaùt nöôùc cho toaøn ñòa baøn
Quaän Bình Thaïnh laø moät nuùt giao thoâng quan troïng cuûa thaønh phoá, noái lieàn vôùi caùc tænh mieàn Ñoâng Nam Boä vaø ñöôøng giao thoâng xuyeân suoát caû nöôùc khi ñi vaøo noäi thaønh cuûa thaønh phoá.
Hình 2.1: Maët baèng khu vöïc Taân caûng
Ñòa hình:
Ñòa hình quaän Bình Thaïnh chia laøm hai daïng roõ reät:
Daïng ñòa hình ñoài goø thuoäc khu phía Taây, Taây Nam
Daïng ñòa hình truõng thaáp phía Ñoâng Baéc, Ñoâng Nam cuûa quaän.
Ñoä cao ñòa hình bieán thieân töø 0 – 10m.
Trong ñoù, daïng ñòa hình truõng chieám öu theá vaø bò heä thoáng keânh raïch chia caét maïnh meõ.
Khí haäu:
Khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa caän xích ñaïo, coù muøa khoâ vaø muøa möa töø thaùng 5 – thaùng 11, muøa khoâ töø thaùng 12 – thaùng 4. So vôùi söï thay ñoåi lôùn veà muøa, söï thay ñoåi khí haäu töø naêm naøy sang naêm khaùc khoâng quan troïng laém.
Nhieät ñoä trung bình haøng naêm: 270C
Soá ngaøy möa bình quaân naêm: 159 ngaøy
Boác thoaùt hôi bình quaân ngaøy: 3,7mm
Ñoä aåm khoâng khí bình quaân naêm: 79,5%
Höôùng gioù thònh haønh laø höôùng Taây Nam. Toác ñoä gioù bình quaân 3m/s
Thuûy vaên:
Chòu aûnh höôûng maïnh cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu töø Bieån Ñoâng truyeàn vaøo. Möïc nöôùc trieàu bình quaân cao nhaát laø 1,1m (vaøo khoaûng thaùng 10 - 11) vaø thaáp nhaát laø – 2,07m (khoaûng thaùng 6 – 7 ). PhíaÑoâng Baéc quaän Bình Thaïnh giaùp soâng Saøi Goøn vaø nhöõng khu vöïc coù keânh raïch thöôøng xuyeân bò ngaäp do trieàu.
Soâng Saøi Goøn ñi qua quaän Bình Thaïnh coù:
- chieàu daøi 17,5km
- Roäng bình quaân 265m, nôi roäng nhaát leân ñeán 280m
- Ñoä saâu lôùn nhaát laø 19m
- Dieän tích maët nöôùc laø 326,89 ha chieám 15,9% dieän tích toaøn quaän
Daân soá : Toång daân soá toaøn quaän naêm 2004 laø 436.000 ngöôøi. Maät ñoä daân soá khoaûng 21.000 ngöôøi/ km2 (hay 212 ngöôøi /ha), tuy nhieân phaân boá khoâng ñoàng ñeàu trong toaøn quaän
Heä thoáng giao thoâng vaän taûi:
Giao thoâng vaän taûi ñöôøng thuûy
Giao thoâng vaän taûi ñöôøng saét
Giao thoâng vaän taûi ñöôøng boä
Heä thoáng caáp nöôùc: quaän Bình thaïnh laø quaän coù toác ñoä ñoâ thò hoùa nhanh neân nhieàu Khu phoá vaãn chöa coù ñöôøng oáng daãn nöôùc, chöa coù nguoàn nöôùc caáp cuûa thaønh phoá. Nhieàu hoä daân vaãn söû duïng nguoàn nöôùc töø gieáng khoan khoâng ñaûm baûo tieâu chuaån veä sinh. Soá hoä coù nhu caàu söû duïng nöôùc saïch cuûa quaän laø 22.064 hoä (chieám khoaûng 24% toång soá hoä) vôùi 67.820m ñöôøng oáng daãn nöôùc caáp cuûa thaønh phoá .
Heä thoáng thoaùt nöôùc: caùc heä thoáng thoaùt nöùôùc töï nhieân laâu naêm khoâng ñöôïc naïo veù. Heä thoáng coáng ngaàm goàm maïng löôùi coáng kín thaûi nöôùc tröïc tieáp ra heä thoáng keânh raïch, trong ñoù nöôùc möa vaø nöôùc thaûi chung moät heä thoáng thoùat nöôùc. Heä thoáng coáng chòu taùc ñoäng cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu taïi caùc cöûa xaû khoâng coù van, do ñoù nöôùc thaûi bò doàn trôû laïi.
Kinh teá: Saûn xuaát coâng nghieäp – tieåu thuû coâng ngieäp vôùi nhòp ñoä phaùt trieån trong 5 naêm laø 137,12%; nhòp ñoä phaùt trieån trung bình haøng naêm laø 106,5%; nhòp ñoä taêng bình quaân haøng naêm laø 6,5% ñònh höôùng phaùt trieån ñeán naêm 2010 laø 17,3%. Trong ñoù, phaân boá saûn xuaát CN – TTCN treân ñòa baøn theo töøng ngaønh: cô khí söûa chöõa caùc phöông tieän vaän taûi, saûn xuaát saûn phaåm kim loaïi, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng, cheá bieán goã vaø caùc saûn phaåm moäc, deät may, ñieän – ñieän töû…
2.2 MOÄT VAØI NEÙT VEÀ KHU VÖÏC TAÂN CAÛNG- T.P HOÀ CHÍ MINH
Ñeå phuïc vuï cho cuoäc chieán tranh xaâm löôïc ôû mieàn Nam Vieät Nam, giöõa nhöõng naêm 60, chính quyeàn Myõ- Nguïy ñaõ cho xaây döïng caïnh caàu Saøi Goøn moät quaân caûng vôùi heä thoáng caàu taøu daøi treân 1.200m, roäng 24m, moät beán nghieâng roäng 40m, 8 kho haøng treân caàu taøu dieän tích 16.800m2. Vì muïc ñích tröôùc maét, Myõ- Nguïy khoâng ñaàu tö trang thieát bò caùc phöông tieän xeáp dôõ hieän ñaïi, heä thoáng kho baõi cuõng mang tính chaát daõ chieán.
Sau ngaøy mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng 30- 4- 1975 ñeán ñaàu naêm 1989 do khoâng coù kinh phí ñeå duy tu, baûo döôõng neân heä thoáng cô sôû haï taàng caàu beán, kho baõi, ñöôøng giao thoâng, ñieän, nöôùc, doanh traïi xuoáng caáp nghieâm troïng.
Ngaøy 15- 3- 1989 Boä tröôûng Boä Quoác phoøng ñaõ ra quyeát ñònh soá 41/QP veà vieäc thaønh laäp Quaân caûng Saøi Goøn thuoäc Quaân chuûng Haûi quaân. Tröôùc söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc thôøi kyø môû cöûa, ñaëc bieät laø söï taêng tröôûng khoâng ngöøng cuûa hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu, ngaøy 29- 3- 1989 Chuû tòch Hoäi ñoàng Boä tröôûng (nay laø Thuû töôùng Chính phuû) ñaõ ban haønh quyeát ñònh soá 77/QÑ- HÑBT coâng nhaän Quaân caûng Saøi Goøn laø moät doanh nghieäp Quoác phoøng vôùi teân doanh nghieäp laø COÂNG TY TAÂN CAÛNG SAØI GOØN (SAIGON NEWPORT COMPANY).
Caûng Taân caûng coù toång dieän tích hôn 400.000m2 vôùi cô sôû haï taàng hoaøn chænh vaø trang thieát bò xeáp dôõ hieän ñaïi.
Treân 200.000m2 baõi container
22.000m2 nhaø kho kín
704 m caàu caûng ñöôïc trang bò 4 caàu bôø hieän ñaïi
Hieän nay Taân caûng hoaït ñoäng vôùi 3 chöùc naêng: caûng xuaát nhaäp khaåu, caûng noäi ñòa, baõi chöùa container.
Trong töông lai gaàn Taân caûng seõ ñöôïc quy hoaïch thaønh: trung taâm phaân phoái haøng hoùa vôùi caùc kho cao taàng hieän ñaïi, khu cao oác vaên phoøng, trung taâm thöông maïi haøng haûi, trung taâm hoäi chôï trieån laõm.
Vò trí caûng: 10.45.25 N- 106.47.40 E
Ñieåm hoa tieâu: 10.20.4 N, 107.03.2 E to 10.21.9 N, 107.02.25 E ngoaøi cöûa bieån Caàn Giôø- Vuõng Taøu
Hoa tieâu: baét buoäc, coù traïm hoa tieâu taïi Vuõng Taøu vaø T.p Hoà Chí Minh
Khoaûng caùch: töø traïm hoa tieâu Vuõng Taøu ñeán caûng Taân Caûng: 52 N.M
Môùn nöôùc: 11m
Möïc nöôùc cao nhaát: 3,6m
Möïc nöôùc thaáp nhaát: 0,8m
Thôøi gian giôùi haïn: töø 18 giôø- 6 giôø (cho taøu coù chieàu daøi treân 160m)
Thôøi tieát: muøa khoâ thaùng 11- thaùng 4, muøa möa thaùng 5- thaùng 10
Hình 2.2: Baûn ñoà khu vöïc Taân caûng
Hieän taïi Taân caûng laø moät trong 5 caûng lôùn nhaát T.p Hoà Chí Minh, coâng ty Taân Caûng Saøi Goøn hieän laø nhaø khai thaùc haøng ñaàu cuûa Vieät Nam, vôùi saûn löôïng thoâng qua caûng naêm 2006 ñaït 20 trieäu taán haøng, chieám 64,4% thò phaàn container xuaát nhaäp khaåu khu vöïc T.p Hoà Chí Minh vaø hôn 40% thò phaàn caû nöôùc.
Taân caûng naèm saâu trong thaønh phoá vôùi 1.677m caàu taøu, 91 ha baõi chöùa container, 130.400 m2 kho haøng, 4 beán saø- lan, 10 caåu daøn di ñoäng coù söùc naâng 40 taán, 10 caåu bôø 36 taán, 20 caåu khung 35 taán, 140 ñaàu keùo. Bao goàm 704m beán phuïc vuï cho taøu 5000- 10.000 DWT, ñöôïc trang bò caùc thieát bò chuyeân duøng boác xeáp container; 303m caàu caûng cho taøu töø 10.000- 20.000 DWT caäp caûng vaø laøm haøng.
Baûng 2.1:Saûn löôïng haøng hoùa thoâng qua khu vöïc Taân caûng
2002
2003
2004
2005
2006
Toång saûn phaåm (MT)
5,589,000
7,500,000
11,048,823
14,570,000
20,000,000
Nhaäp (MT)
2,421,062
3,773,970
4,823,400
6,329,921
9,192,000
Xuaát (MT)
2,739,067
3,408,600
5,795,155
7,604,500
9,958,000
Noäi ñòa (MT)
428,671
3,714,301
430,268
635,579
850,000
Container (TEUs)
475,000
700,000
879,504
1,056,000
19,150,000
Soá taøu ñeán (chieác)
824
1,344
1,388
1,544
1,914
(Nguoàn: Cuïc Haøng Haûi Vieät Nam)
Hình2.3: Bieåu ñoà bieåu dieãn söï gia taêng khoái löôïng haøng hoùa qua Taân caûng töø naêm 2002 - 2006 (trieäu taán)
Hình 2.4: Bieåu ñoà bieåu dieãn söï gia taêng soá löôïng taøu caäp caûng töø naêm 2002 - 2006 (chieác)
Hình 2.5: Bieåu ñoà bieåu dieãn söï gia taêng soá löôïng Container töø naêm 2002 - 2006 (TEUs)
Hình 2.6: Taøu chôû haøng caäp caûng
2.3 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÁN NAÊM 2010
2.3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån caûng bieån
2.3.1.1 Muïc tieâu phaùt trieån caûng bieån
Taân caûng ñöôïc quy hoaïch phaùt trieån nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc treân cô sôû caùc tieán boä khoa hoïc coâng ngheä veà quy moâ, trang thieát bò, daây chuyeàn coâng ngheä, heä thoáng quaûn lyù ñeå coù theå ñöa doanh nghieäp töøng böôùc hoäi nhaäp vaø ñuû söùc caïnh tranh trong hoaït ñoäng caûng bieån vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø quoác teá. Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 Taân caûng Saøi Goøn seõ ñöùng trong Top 50 caûng haøng ñaàu theá giôùi, döï kieán ñaït khoaûng 25 trieäu taán/naêm vaøo naêm 2010.
Ñaûm baûo thoâng qua toaøn boä löôïng haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu baèng ñöôøng bieån theo yeâu caàu taêng tröôûng cuûa kinh teá ñaát nöôùc.
Vôùi vieäc Vieät Nam gia nhaäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO), laõnh ñaïo coâng ty Taân caûng Saøi Goøn ñaõ ñaàu tö vaø trieån khai phaùt trieån caûng nöôùc saâu ñaàu tieân ôû Vieät Nam laø Taân Caûng- Caùi Meùp taïi KCN Caùi Meùp thuoäc tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. Theo quy hoaïch caûng coù caàu taøu daøi 900 m, saâu aâm 15,40 m, 60 ha kho baõi cuøng caùc trang thieát bò xeáp dôõ hieän ñaïi, coù theå tieáp nhaän ñöôïc taøu coù troïng taûi 80.000 DWT.
Ñònh höôùng phaùt trieån caûng bieån Taân caûng:
Caûi taïo, naâng caáp, hieän ñaïi hoùa, phaùt huy caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø cô sôû saün coù, nhaèm ñaàu tö hôïp lyù, khai thaùc coù hieäu quaû.
Chuù troïng ñeán khu beán chuyeân duøng cho haøng container, haøng rôøi, haøng loûng vaø caûng trung chuyeån quoác teá
Xaây döïng coù troïng ñieåm treân cô sôû caân nhaéc kyõ löôõng hieäu quaû ñaàu tö, chöùc naêng vaø quy moâ thích hôïp vôùi möùc ñoä phaùt trieån kinh teá hieän nay cuûa ñòa phöông vaø khaû naêng huy ñoäng voán.
Cuøng vôùi vieäc phaùt trieån caûng caàn chuù yù ñeán vieäc phaùt trieån ñoàng boä caùc dòch vuï haøng haûi vaø caùc cô sôû haï taàng lieân quan , nhaèm naâng cao naêng löïc phuïc vuï vaø hieäu quaû ñaàu tö cuûa caûng.
Trong vieäc ñaàu tö phaùt trieån cuõng nhö khai thaùc caûng caàn keát hôïp chaët cheõ giöõa yeâu caàu phaùt trieån kinh teá
Theo keát quaû tính toaùn, nhu caàu vaän taûi haøng hoùa cuûa Taân caûng trong giai ñoaïn 2005 – 2010 nhö sau:
Baûng 2.2: Döï baùo löôït taøu vaø saûn löôïng haøng hoùa vaän chuyeån qua Taân caûng
Noäi dung
Naêm 2005
Naêm 2006
Naêm 2007
Naêm 2008
Naêm 2009
Naêm 2010
soá taøu ñeán (chieác)
1,544
1,914
2,284
2,654
2,810
3,122
Haøng hoùa (MT)
14,570,000
20,000,000
23,447,121
28,812,718
31,259,839
36,909,839
(Nguoàn :40 naêm Cuïc HHVN. NXB GTVT, 2005)
Hình 2.7: Bieåu ñoà döï baùo soá taøu caäp caûng ñeán naêm 2010
Hình 2.8: Bieåu ñoà döï baùo saûn löôïng haøng hoùa ñeán naêm 2010
Nhaän xeùt: Qua hai bieåu ñoà treân ta thaáy ñeán naêm 2010 kinh teá phaùt trieån keùo theo toác ñoä vaän chuyeån haøng hoùa vaøo caûng taêng leân ñeán 2 laàn vaø saûn löôïng haøng hoùa cuõng taêng leân ñaùng keå.
2.3.1.2 Caùc aùp löïc leân moâi tröôøng cuûa hoaït ñoäng xaây döïng vaø vaän chuyeån caûng bieån:
Caùc hoaït ñoäng trong quaù trình xaây döïng caûng nhö keø, ñoùng coïc, naïo veùt,… gaây aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng nöôùc taïi khu vöïc caûng. Do ñoù, seõ laøm taêng ñoä ñuïc, giaûi phoùng caùc chaát oâ nhieãm tích tuï trong traàm tích maø chuû yeáu laø caùc kim loaïi naëng vaø Hydrocarbon, taêng chaát oâ nhieãm trong coät nöôùc
Hoaït ñoäng vaän taûi taïi caûng cuõng coù nhieàu khaû naêng gaây oâ nhieãm:
OÂ nhieãm moâi tröôøng nöôùc do vieäc thaûi caùc chaát thaûi töø taøu ra moâi tröôøng nhö raùc thaûi, nöôùc thaûi, nöôùc thaûi laãn daàu trong caùc keùt la canh, nöôùc ballast, caën daàu,… Trong moät soá tröôøng hôïp khaùc xuaát phaùt töø nguyeân nhaân traøn daàu do tai naïn ñaâm va, maéc caïn, töø hoaït ñoäng cung öùng, dòch vuï cuûa caûng.
OÂ nhieãm khoâng khí coù theå phaùt sinh do khí thaûi töø oáng khoùi cuûa taøu, khí thaûi töø caùc trang thieát bò phuïc vuï cho coâng taùc boác xeáp cuûa caûng, cuõng nhö khí thaûi töø caùc phöông tieän ra vaøo caûng ñeå vaän chuyeån haøng hoùa.
OÂ nhieãm tieáng oàn töø caùc phöông tieän ra vaøo phuïc vuï boác dôõ, vaän chuyeån haøng hoùa.
2.3.2 Ñònh höôùng phaùt trieån coâng nghieäp ñoùng taøu:
2.3.2.1 Muïc tieâu phaùt trieån quy hoaïch ñoùng taøu
Xaây döïng, phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp ñoùng taøu (bao goàm maïng löôùi caùc nhaø maùy ñoùng, söûa chöõa taøu thuûy vaø coâng nghieäp phuï trôï) ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi, cuûng coá an ninh, quoác phoøng; ñoàng thôøi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaùt trieån, ñoåi môùi cô caáu ñoäi taøu vaø coù saûn phaåm taøu thuûy xuaát khaåu ra nöôùc ngoaøi.
Naâng cao naêng löïc, hoaøn thieän cô sôû vaät chaát, ñoåi môùi quaù trình ñaøo taïo vaø nghieân cöùu, thieát keá.
2.3.2.2 Aùp löïc leân moâi tröôøng töø hoaït ñoäng ñoùng môùi, söûa chöõa taøu bieån
Caùc aùp löïc leân moâi tröôøng töø hoaït ñoäng ñoùng môùi, söûa chöõa taøu bieån thöôøng lieân quan ñeán cô sôû vaät chaát kyõ thuaät chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc, chöa ñaûm baûo ñuû caùc ñieàu kieän veà phoøng ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng.
Caùc cô sôû ñoùng môùi vaø söûa chöõa taøu gaàn khu vöïc cöûa soâng, cöûa bieån. Cuøng vôùi quaù trình ñaàu tö xaây döïng cuõng nhö tieán trình coâng nghieäp hoùa caûng, ngaøy caøng nhieàu caùc nhaø maùy ra ñôøi. Hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû naøy goùp phaàn laøm oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc bieån vaø vuøng nöôùc doïc soâng ñoå ra bieån, neáu khoâng ñöôïc xöû lyù hôïp lyù.
Löôïng chaát thaûi raén chuû yeáu laø phoâi saét pheá thaûi trong quaù trình ñoùng taøu, goã cheøn loùt trieàn ñaø; caùt, vuïn sôn khoâ trong quaù trình phun caùt laøm saïch taøu; gieû lau, caën sôn.
Chaát loûng bao goàm: nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc röûa veä sinh beà maët voû taøu tröôùc khi sôn; daàu röûa trong quaù trình laép ñaët thieát bò.
Hoaït ñoäng phaù dôõ taøu cuõ: phaù dôõ taøu cuõ laø hoaït ñoäng dòch vuï, chuû yeáu lieân quan ñeán vieäc nhaäp khaåu caùc loaïi taøu cuõ töø nöôùc ngoaøi veà ñeå tieán haønh caét, phaù, phaân loaïi pheá lieäu vaø tieáp tuïc xuaát pheá lieäu ra nöôùc ngoaøi.
Caùc aùp löïc leân moâi tröôøng: oâ nhieãm coù theå xaûy ra trong caùc coâng ñoaïn cuûa quy trình coâng ngheä caét phaù taøu cuõ. Ñaëc bieät, vì ñoái töôïng phaù dôõ taøu cuõ hieän nay vaø trong töông lai chuû yeáu laø caùc loaïi taøu chôû daàu thoâ vaø caùc saûn phaåm cuûa noù, caùc taøu daàu – quaëng, taøu vaän chuyeån hoùa chaát vaø caùc taøu chôû haøng khoâ ñaõ heát haïn söû duïng. Nhöõng taøu naøy thöôøng coù troïng taûi lôùn töø 4000 taán ñeán hôn 200.000 taán. Coâng vieäc phaù dôõ nhöõng taøu naøy thöôøng phaûi tieán haønh tröïc tieáp taïi caùc caàu caûng neân seõ gaây oâ nhieãm tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng bieån.
OÂ nhieãm moâi tröôøng nöôùc coù theå phaùt sinh do daàu thöøa, daàu caën rôi vaõi, roø ræ trong quaù trình vaän chuyeån töø taøu leân caùc beå chöùa chôø xöû lyù treân bôø, daàu toàn ñoïng trong caùc khoang chöùa khoâng ñöôïc bôm heát bò traøn ra ngoaøi khi tieán haønh caét thoâ töøng khoái lôùn cuûa taøu, do nöôùc caën, nöôùc laøm veä sinh töø taøu mang theo. Vieäc caét phaù töøng khoái taøu tieán haønh taïi caûng, neân maït saét, thuoác haøn cuõng nhö caùc saûn phaåm chaùy khaùc sinh ra trong quaù trình caét phaù taøu rôi xuoáng nöôùc. Nöôùc bò oâ nhieãm laø nguyeân nhaân gaây taùc haïi ñeán caùc loaøi thuûy sinh vaät trong töï nhieân vaø cuûa ngaønh nuoâi troàng haûi saûn.
OÂ nhieãm moâi tröôøng ñaát coù theå phaùt sinh do caùc chaát thaûi nhö daàu thöøa, daàu caën, maït saét, que haøn, saûn phaåm chaùy, thaám saâu vaøo trong loøng ñaát, gaây aûnh höôûng tröïc tieáp vôùi vuøng baõi trieàn ñaø – nôi tieán haønh caét dôõ töøng phaàn nhoû cuûa taøu. Noù seõ thaåm thaáu hoaëc oâ nhieãm caùc maïch nöôùc ngaàm, traøn theo nöôùc möa chaûy vaøo vuøng nöôùc bieån ven bôø.
OÂ nhieãm khoâng khí coù theå phaùt sinh trong quaù trình caét phaù voû taøu thaûi ra nhieàu loaïi khí thaûi coù tính ñoäc haïi
Khí toàn ñoïng laâu ngaøy trong haàm haøng khoùng keùt kín daàu, kín hôi
Khí xaû cuûa caùc loaïi oâtoâ, xe caàn truïc hoaït ñoäng trong khu vöïc
Khí ñoát nhieân lieäu, raùc thaûi coâng nghieäp
Ñaëc bieät laø khí Asin (A2H2) sinh ra trong khi caét voû taøu baèng que haøn, khí naøy gaây giaûm hoàng caàu trong maùu, coù taùc haïi ñoái vôùi thaän vaø gaây neân beänh vaøng da
Raùc thaûi sinh töø taøu nhö goã vuïn, chaát caùch aâm, caùch nhieät, ræ saét vaø caùc vaät duïng khoâng duøng ñöôïc. Theo tính toaùn, moät cô sôû coù coâng suaát phaù dôõ 50.000 taán taûi troïng/naêm seõ sinh ra moät löôïng chaát thaûi khoaûng 1.000 taán/naêm [Cuïc Haøng Haûi Vieät Nam, 2005]
OÂ nhieãm tieáng oàn phaùt sinh trong quaù trình phaù dôõ taøu goàm tieáng oàn do oâ toâ vaø xe caàn truïc chaïy trong khu vöïc, tieáng oàn phaùt sinh ra do vieäc goõ ræ, tieáng caét taùch kim loaïi, tieáng rôi cuûa caùc khoái theùp lôùn nhoû trong khi chuyeân chôû töø taøu leân bôø vaø phaân loaïi saûn phaåm.
Maët khaùc, caùc taùc ñoäng gaây nhieãm hoaëc gaây aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng töø hoaït ñoäng phaù dôõ taøu cuõ coù theå laø laâu daøi, vì vaäy aùp löïc leân moâi tröôøng cuõng laø aùp löïc laâu daøi.
2.4 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG MOÄT SOÁ CAÛNG TREÂN ÑÒA BAØN T.P HCM
Theo keát quaû khaûo saùt moâi tröôøng taïi moät soá caûng ôû khu vöïc T.p HCM, coù theå ñaùnh giaù chung laø möùc ñoä oâ nhieãm taïi caùc caûng ñang coù xu höôùng gia taêng. Caùc keát quaû naøy ñöôïc coâng boá trong baùo caùo Basic Inveromental Study of the Ports of VietNam and Cambodia
Taïi khu vöïc caûng Saøi Goøn coù ñoä ñuïc cao, ñoä trong thaáp vaø nhieät ñoä cao, ñaëc bieät vaøo nhöõng thaùng muøa heø. Caùc chæ tieâu chaát löôïng nöôùc gaàn vò trí caûng cho thaáy nöôùc chöa coù bieåu hieän oâ nhieãm do TSS; ñoä pH cuûa nöôùc soâng coøn trong giôùi haïn cho pheùp ñoái vôùi caùc muïc ñích söû duïng khaùc nhau.
Baûng 2.3 : Thoâng soá hoùa lyù cuûa nöôùc taïi khu vöïc caûng Saøi Goøn
TT
Thoâng soá
Ñôn vò
TCVN 5942 – 1995, Loaïi B
Giaù trò
1
pH
5,5- 9
7,7
2
Ñoä ñuïc
NTU
58
3
TSS
Mg/l
80
59,9
(Nguoàn: Baùo caùo ñaùnh giaù sô boä ruûi ro moâi tröôøng T.p Hoà Chí Minh, 2004)
OÂxy hoøa tan trong nöôùc laø moät yeáu toá quan troïng ñoái vôùi söï soáng. Nöôùc trong vaø quanh khu vöïc caûng Saøi Goøn coù bieåu hieän thieáu oâxy hoøa tan, haøm löôïng BOD vaø amonia cuõng cao hôn giôùi haïn cho pheùp cho thaáy nöôùc ven caûng Saøi Goøn bò oâ nhieãm cuïc boä bôûi chaát dinh döôõng. Ñaëc bieät, haøm löôïng coliform cao hôn tieâu chuaån cho pheùp töø 2 ñeán 5 laàn [PEMSEA, 2004]
Taïi khu vöïc caûng Caùt Laùi, keát quaû ño ñöôïc cho thaáy caùc khu vöïc caûng coù bieåu hieän suy giaûm oâxy hoøa tan vaø oâ nhieãm BOD, oâ nhieãm chaát dinh döôõng laø khu vöïc caûng Saøi Goøn Petro
Baûng 2.4: Noàng ñoä nhöõng chaát oâ nhieãm höõu cô trong nöôùc ôû khu vöïc caûng
Saøi Goøn Petro
STT
Thoâng soá
Ñôn vò
TCVN 5942 – 1995, Loaïi B
Giaù trò
1
DO
mg/l
≥2
3,92
2
BOD
mg/l
<25
95,75
3
NO2-
µg/l
50
140
4
NH4-
µg/l
1000
450
5
NO3-
µg/l
15000
590
6
Coliform
MNP/100ml
10.000
24000
(Nguoàn: Theo PEMSEA, 2004)
Ghi chuù: TCVN 5943 – 1995 Tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc ñoái vôùi nöôùc ven bôø loaïi B.
Haàu heát caùc thoâng soá oâ nhieãm chæ ôû möùc coù theå chaáp nhaän ñöôïc, nguoàn gaây oâ nhieãm chính ñöôïc xaùc ñònh ñöôïc laø chaát thaûi sinh hoaït töø khu vöïc hoaït ñoäng cuûa caûng, taäp trung ñoâng ñuùc taøu thuyeàn, caûng rau quaû, do ñoù caùc chaát oâ nhieãm töø nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa thuûy thuû vaø töø khu vöïc caûng chöùa nhieàu chaát dinh döôõng gaây oâ nhieãm vuøng nöôùc cuûa soâng Saøi Goøn.
Nöôùc thaûi chöùa haøm löôïng kim loaïi coù theå gaây oâ nhieãm, aûnh höôûng ñeán söùc khoûe con ngöôøi. Kim loaïi naëng xaâm nhaäp vaøo moâi tröôøng nöôùc trong vaø xung quanh khu vöïc caûng töø caùc hoaït ñoäng coâng nghieäp, thoaùt ra töø haøng hoùa, ñoå thaûi nöôùc caën vaø nöôùc daèn töø taøu... Ñaëc bieät laø kim loaïi keõm (Zn) coù trong sôn taøu
Raùc thaûi, caùc loaïi vaät lieäu töø nhaø maùy rôi xuoáng caûng, buïi cuûa xæ ñoàng bay ra trong quaù trình laøm saïch voû taøu.
Khu vöïc caûng daàu Nhaø Beø: bao goàm 8 caàu caûng traûi daøi treân 3km tieáp nhaän taøu töø 7000 – 30000 DWT. Vieäc roø ræ daàu töø caùc beå chöùa, heä thoáng ñöôøng oáng daãn, nöôùc thaûi chöùa caën daàu khi veä sinh beå chöùa vaø ñöôøng oáng cuøng caùc duïng cuï bôm ruùt daàu. Nöôùc thaûi töø caùc hoá gaïn daàu coù haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm lôùn. Thaønh phaàn nöôùc thaûi taïi hoá gaïn daàu kho caûng xaêng daàu ñöôïc toång hôïp trong baûng sau:
Baûng 2.5: Thaønh phaàn nöôùc thaûi taïi hoá gaïn daàu kho caûng xaêng daàu Nhaø Beø
Chæ tieâu
Tröôùc hoá gaïn daàu
Sau hoá gaïn daàu
pH
6,5-7,2
6,5-7,2
Caën lô löõng, mg/l
100-150
80-120
BOD5, mg/l
30-550
30-450
COD, mg/l
50-1650
50-700
Haøm löôïng daàu, mg/l
50-500
15-40
Pb, mg/l
0,012-0,12
0,010-0,015
(Nguoàn: Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa CEETIA, 2003)
Caûng Beán Ngheù hieän nay coù 582m beán cho taøu töø 10000 – 20000 DWT hoaït ñoäng vôùi heä thoáng kho baõi roäng ñang caûi taïo môû roäng 290m beán cho taøu tôùi 20000 DWT caäp caûng laøm haøng. Vôùi quy moâ töông ñoái lôùn, laø caûng toång hôïp coù ña daïng loaïi haøng, haøng phaân boùn coù NH3, Photpho, caûng rau quaû coù chaát thaûi höõu cô; gaén lieàn vôùi khu daân cö neân coù nguy cô gaây oâ nhieãm cao.
Heä thoáng caûng Taân Thuaän Ñoâng coù caûng caù Saøi Goøn vôùi chaát thaûi raén vaø loûng töø toâm, caù. Caùc chaát thaûi naøy phaùt sinh ra muøi hoâi thoái nhö H2S; taïo ñieàu kieän cho vi truøng, ruoài nhaëng phaùt trieån keùo theo caùc beänh dòch taû, ñi ngoaøi, ... Trong quaù trình laøm haøng treân caûng, löôïng nöôùc röûa vaø cheá bieán caù laø 40m3/taán, nöôùc ñaù laø 1,2 taán/ taán caù [Nguoàn: CEETIA, 2004]. Ngoaøi ra coøn coù nöôùc thaûi cuûa coâng nhaân vaø nhaân vieân treân caûng
Baûng 2.6: Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi caûng caù
STT
Chæ tieâu
Giaù trò
TCVN 5945 – 1995, loaïi B
1
Nhieät ñoä, 0C
20 – 28
40
2
pH
7,2 – 8,2
5,5 – 9
3
Haøm löôïng caën lô löõng (mg/l)
150 – 300
100
4
Daàu môõ ñoäng vaät, mg/l
3 – 25
10
5
COD, mg/l
500 – 800
100
6
BOD5, mg/l
300 – 600
50
7
Coliform, MPN/100ml
20000
10000
(Nguoàn: Theo CEETIA, 2004)
Hieän traïng caûng khaùch, phaø: chaát thaûi phaùt sinh do hoaït ñoäng cuûa hanøh khaùch vaø haøng hoùa mang theo. Ñoái vôùi caûng phaø coøn coù chaát thaûi töø oâtoâ, xe maùy. Ñoù laø nhieân lieäu daàu môõ dö thöøa, khoùi buïi, caùc dung moâi höõu cô, ...
Moät soâù taøu hoaït ñoäng trong khu vöïc vuøng nöôùc caûng treân ñòa baøn thaønh phoá ñaõ tieán haønh thanh thaûi daàu caën töø keùt laéng cuûa taøu. Haàu heát caùc taøu naøy cuõng nhö caùc ñôn vò tham gia thu gom daàu caën ñeàu khoâng xin pheùp Caûng vuï theo quy ñònh, khoâng tuaân thuû trieät ñeå caùc quy ñònh veà phoøng ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng, caùc thu gom thuû coâng. Coù tröôøng hôïp daàu caën ñöôïc thu gom, nhöng khoâng ñöôïc xöû lyù maø ñem ñoå khoâng ñuùng quy ñònh gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
CHÖÔNG 3: HIEÄN TRAÏNG VAØ TAÙC ÑOÄNG CUÛA HOAÏT ÑOÄNG HAØNG HAÛI ÑEÁN MOÂI TRÖÔØNG TAÏI TAÂN CAÛNG
NGUOÀN PHAÙT SINH CHAÁT THAÛI
Chaát thaûi trong sinh hoaït
Raùc thaûi sinh hoaït khoaûng 0,65kg/ ngöôøi.ngaøy ñoái vôùi taøu haøng vaø 0,6 – 0,8 kg/ ngöôøi.ngaøy ñoái vôùi taøu khaùch. Trong caùc loaïi raùc thaûi sinh hoaït thaønh phaàn thöïc chieám khoaûng 20%, thaønh phaàn deã chaùy chieám 30%.
Nöôùc thaûi sinh hoaït laø 100 - 200 lít/ ngöôøi.ngaøy. Tuy nhieân, phaàn lôùn nöôùc thaûi khoâng ñöôïc thu gom, caùc loaïi nöôùc thaûi naøy phaàn lôùn xaû tröïc tieáp vaøo moâi tröôøng.
Löôïng chaát thaûi loûng vaø chaát thaûi raén sinh hoaït hình thaønh treân khu vöïc caûng phuï thuoäc vaøo soá coâng nhaân hoaït ñoäng trong khu vöïc ñoù. Löôïng nöôùc sinh hoaït do coâng nhaân tröïc tieáp söû duïng 25- 45 lít/ ngöôøi.ca. Ngoaøi ra, löôïng nöôùc taém trung bình laø 60 lít/ laàn taém. Trong khu vöïc caûng coøn coù nhaø aên söû duïng moät nöôùc caáp ñaùng keå. Haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm ñaëc tröng trong nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc theå hieän trong baûng sau:
Baûng 3.1: Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït töø keát quaû phaân tích
STT
Thoâng soá
Ñôn vò
TCVN 6772-2000 Möùc 1
Giaù trò
1
DO
Mg/l
-
4,6
2
BOD5
Mg/l
30
285,6
3
COD
Mg/l
-
420
4
Toång raén hoøa tan
Mg/l
500
320
5
Photphat (PO43-)
Mg/l
6
6,7
6
Nitrat ( NO3- )
Mg/l
30
101,6
7
Toång Coliform
PMN/100ml
1000
106
8
Daàu môõ (thöïc phaåm)
Mg/l
20
-
Ghi chuù: -: Khoâng xaùc ñònh
Nöôùc thaûi sinh hoaït chöùa nhieàu chaát höõu cô deã phaân huûy sinh hoïc. Tuy nhieân, khi xaû ra bieån do haøm löôïng muoái trong nöôùc bieån lôùn, söï phaân huûy chaát höõu cô naøy thöôøng gaëp raát nhieàu khoù khaên.
Löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït hình thaønh trong khu vöïc caûng naèm khoaûng töø 0,25- 0,65kg/ngöôøi.ngaøy. Thaønh phaàn chaát thaûi raén ña daïng.
3.1.2 Chaát thaûi trong hoaït ñoäng laøm haøng treân caûng
Raùc thaûi haøng hoùa vaø saûn xuaát bao goàm caùc loaïi dung moâi, nhöïa höõu cô, thuûy tinh, bao goùi…Trong caùc loaïi chaát thaûi naøy thaønh phaàn deã chaùy töông ñoái lôùn, chieám 40 ñeán 45%. Moät phaàn raùc thaûi naøy ñöôïc xaû tröïc tieáp ra bieån trong quaù trình vaän taûi. Caùc chaát thaûi ñoäc haïi do rôi vaõi cuûa töøng loaïi haøng khi chuyeån taûi treân bieån giöõa taøu lôùn sang taøu nhoû vaø ngöôïc laïi: chaúng haïn rôi vaõi xi-maêng, phaân boùn, hoùa chaát, daàu, vaät lieäu xaây döïng, thöïc phaåm… Phaàn lôùn raùc thaûi haøng hoùa ñöôïc hình thaønh trong quaù trình neo ñaäu taïi caûng.
Chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi sinh hoaït veä sinh röûa taøu töø taát caû caùc taøu trong moïi thôøi ñieåm taøu hoaït ñoäng trong caûng, luùc chôø ñôïi, luùc laøm haøng, khi quay taøu
3.1.2.1 Nöôùc ballast
Nöôùc ballast ñoùng vai troø ñoái vôùi an toaøn vaø hoaït ñoäng hieäu quaû cuûa ngaønh vaän taûi hieän ñaïi, giuùp cho taøu caân baèng vaø giöõ ñöôïc oån ñònh khi khoâng coù haøng hoaëc chôû haøng chöa heát taûi. Khoái löôïng nöôùc daèn taøu phuï thuoäc vaøo troïng taûi, kích thöôùc vaø loaïi taøu, neân cuõng raát khoù döï ñoaùn, tính toaùn ñöôïc löôïng nöôùc thaûi taïo ra. Ruûi ro do nöôùc ballast taïo ra phuï thuoäc vaøo löôïng nöôùc vaø thôøi gian vaän chuyeån. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng do nöôùc ballast ñöôïc xaùc ñònh theo caùc yeáu toá nhö: nguoàn goác, thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa nöôùc, söï thay ñoåi nöôùc, thôøi gian vaän chuyeån… Ñieàu ñaùng quan taâm laø trong nöôùc ballast coù chöùa haøng ngaøn loaøi sinh vaät bieån bao goàm vi khuaån, aáu truøng, cuûa nhieàu loaøi sinh vaät khaùc nhau. Caùc loaøi sinh vaät khoâng mong muoán naøy seõ gaây aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng khu vöïc.
Nöôùc la canh vaø caùc loaïi nöôùc thaûi chöùa daàu khaùc
Nöôùc la canh hình thaønh trong quaù trình veä sinh taøu thuyeàn, nöôùc thaûi suùc röûa boàn chöùa daàu… Caùc loaïi nöôùc thaûi naøy chöùa daàu, caën daàu vaø caùc loaïi vaät lieäu dính baùm khaùc, ñöôïc löu giöõ treân taøu, sau ñoù ñöôïc bôm veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi treân caûng. Nöôùc lacanh töø caùc taøu thaûi ra chính laø moät trong nhöõng yeáu toá goùp phaàn laøm oâ nhieãm daàu ôû moâi tröôøng bieån.
Ñoái vôùi moâi tröôøng khoâng khí
Khoâng khí coù theå bò oâ nhieãm xuaát phaùt töø vieäc leân xuoáng haøng ôû treân taøu, ñaëc bieät laø vôùi caùc loaïi haøng nhö: clinke, ximaêng… cuõng coù theå töø khí thaûi töø taøu nhaát laø khí thaûi töø oáng khoùi cuûa taøu, hoaëc coù theå töø baûn thaân haøng hoùa vaän chuyeån treân taøu. Caùc loaïi hoùa chaát ñoäc haïi nhö buïi Amiaêng, buïi Kaly, löu huyønh, ximaêng … trong khi xeáp dôõ bò gioù khuyeách taùn trong khoâng khí hay hoøa tan vaøo moâi tröôøng nöôùc do rôi vaõi, möa troâi.
Vieäc gaây oâ nhieãm cho moâi tröôøng khoâng khí töø hoaït ñoäng cuûa caûng cuõng chuû yeáu xuaát phaùt töø hoaït ñoäng laøm haøng cho taøu taïi caûng, hoaït ñoäng laøm haøng trong khu vöïc kho baõi cuûa caûng, töø caùc trang thieát bò phuïc vuï cho coâng taùc boác xeáp cuûa caûng, töø caùc phöông tieän vaøo ra caûng ñeå vaän chuyeån haøng hoùa.
Hình 3.1: Caùc phöông tieän vaän chuyeån haøng hoùa ra vaøo caûng
Ñoái vôùi caùc xöôûng söûa chöõa taøu, nguoàn gaây oâ nhieãm khoâng khí coù laø buïi phaùt sinh ra trong quaù trình goõ ræ, phun caùt trong vieäc laøm saïch beà maët voû taøu, sôn taøu.
Hình 3.2: Hoaït ñoäng söûa chöõa taøu
Khí thaûi töø ñoäng cô, chuû yeáu laø caùc loaïi ñoäng cô chaïy baèng nhieân lieäu diezel laø chính. Khí thaûi töø caùc maùy naøy ñem theo caùc khí ñoäc haïi vaøo moâi tröôøng khoâng khí theo tyû leä phaàn traêm theå tích nhö sau:
Baûng 3.2: Tyû leä phaàn traêm chaát oâ nhieãm trong khí thaûi ñoäng cô
STT
Thoâng soá
Tyû leä(%)
1
CO2
1- 10
2
CO
0.01- 0.5
3
NOx
0,0002- 0,5
4
CmHn
0,009- 0,5
5
R- CHO
0,001- 0,009
6
Muoäi than
0,01 - 1
(Nguoàn: Cuïc HHVN)
Hình 3.3: Caùc xe caåu haøng, container
Caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi nhö vaän taûi, boác dôõ, neo ñaäu thöôøng taïo ra nhöõng aûnh höôûng xaáu ñeán caùc heä sinh thaùi.
Quaù trình neo ñaäu taøu, vaän haønh cuûa caùc taøu lôùn trong vuøng cöûa soâng thöôøng laøm xaùo troän neàn ñaùy, laø nguyeân nhaân di cö ra khoûi ñòa baøn cuûa caùc loaøi haûi saûn ôû khu vöïc naøy.
Quaù trình xaây döïng caàu caûng laøm thay ñoåi doøng chaûy gaây ra xoùi lôû.
Nöôùc thaûi chöùa caën daàu khi veä sinh beå chöùa vaø ñöôøng oáng cuøng caùc duïng cuï bôm ruùt daàu, nöôùc möa traøn treân maët gaëp veät daàu loang hoøa laãn mang theo daàu vaø saûn phaåm daàu
Hình 3.4: Heä thoáng ñöôøng oáng khoâng ñaûm baûo chaát löôïng
Chaát thaûi do veä sinh caùc container bao goàm caû gæ saét, daàu môõ vaø caùc chaát duøng cho baûo döôõng, duøng cho söûa chöõa thuøng.
Ngoaøi nguoàn phaùt sinh caùc chaát thaûi treân laõnh thoå töø moãi loaïi haøng coøn coù caùc nguoàn phaùt sinh töø hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc phöông tieän giao thoâng, töø taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø xöôûng.
3.1.3 Taùc ñoäng moâi tröôøng
3.1.3.1 Caùc taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng cuûa hoaït ñoäng vaän chuyeån taïi caûng
Trong quaù trình xaây döïng caûng: quaù trình trieån khai xaây döïng döï aùn tuy moâi tröôøng khoâng bò aûnh höôûng laâu daøi, phaïm vi aûnh höôûng khoâng roäng lôùn, nhöng coù moät soá taùc ñoäng sau: soá löôïng ngöôøi, thieát bò vaø phöông tieän hoaït ñoäng trong khu vöïc xaây döïng gia taêng. Taïi thôøi ñieåm thi coâng, coù luùc coâng tröôøng taäp trung tôùi haøng ngaøn ngöôøi, haøng traêm loaïi thieát bò vaø phöông tieän thi coâng. Yeáu toá naøy seõ gaây aûnh höôûng ñeán sinh hoaït thöôøng ngaøy cuûa nhaân daân khu vöïc xung quanh nhö:
OÂâ nhieãm buïi trong quaù trình san laáp, chôû ñaát ñaù
OÂ nhieãm tieáng oàn, rung do caùc phöông tieän cô giôùi
OÂ nhieãm daàu môõ, chaát thaûi raén do caùc phöông tieän thi coâng cô giôùi roø ræ xuoáng maët ñaát, maët nöôùc.
Caùc chaát thaûi raén trong quaù trình thi coâng khoâng ñöôïc thu gom cuõng gaây maát veä sinh
Hình 3.5: Chaát thaûi raén khoâng ñöôïc thu gom
Trong quaù trình hoaït ñoäng, vaän chuyeån haøng hoùa taïi caûng: khi caûng ñi vaøo hoaït ñoäng caùc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng veà laâu daøi bao goàm caùc vaán ñeà sau:
OÂ nhieãm moâi tröôøng nöôùc, khoâng khí xaây döïng caûng moät caùch thöôøng xuyeân. Söï hoaït ñoäng cuûa caûng gaây oâ nhieãm nöôùc ven bôø, do chaát thaûi töø caûng ñoå ra, bao goàm nöôùc thaûi coâng nghieäp töø caùc xí nghieäp söû duïng cô khí, nöôùc thaûi veä sinh nhaø xöôûng, kho baõi, nöôùc thaûi töø caùc khu vöïc vaän chuyeån do vöông vaõi, nöôùc thaûi coâng nghieäp chöùa haøm löôïng caùc chaát lô löûng raát cao bao goàm caùc chaát raén lô löûng, chaát höõu cô, kim loaïi vaø quaëng, ngoaøi ra coøn chöùa caùc chaát ñoäc toá hoøa tan trong nöôùc. Nöôùc thaûi sinh hoaït töø caùc nhaø veä sinh, nhaø taém, nhaø haøng, khu thöông maïi, vaên phoøng caûng chöùa haøm löôïng chaát höõu cô raát cao.
Naïo veùt, duy tu luoàng haøng naêm coù aûnh höôûng töông töï nhö trong quaù trình xaây döïng, nhöng möùc ñoä nhoû hôn vì khoái löôïng coâng vieäc nhoû hôn, laïi phaân boå trong thôøi gian daøi hôn.
OÂ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí taïi khu vöïc caûng vaø heä thoáng ñöôøng giao thoâng vaøo caûng bôûi heä thoáng ñöông bò buïi baån, caùc haøng rôøi bò rôi vaõi, gioù thoåi buïi,..
OÂ nhieãm moâi tröôøng ñaát vaø nöôùc bieån cuûa heä thoáng caûng bieån bôûi caùc chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi töø caûng. Khi xaây döïng vaø caùc hoaït ñoäng sau naøy luoân thaûi ra moät khoái löôïng raát lôùn chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi do caùc nguoàn: chaát thaûi coâng nghieäp do hoaït ñoäng saûn xuaát taïi caûng vaø chaát thaûi sinh hoaït do hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi trong quaù trình vaän haønh, hoaït ñoäng caûng.
3.1.3.2 Taùc ñoäng cuûa söï coá traøn daàu
Neáu söï coá traøn daàu xaûy ra luùc nöôùc roøng (trieàu ñang ruùt maïnh – nöôùc chaûy xieát) khi ñoù möïc nöôùc soâng thaáp hôn haàu heát caùc cao trình ven bôø neân ñaõ haïn cheá toái ña löôïng daàu coù theå xaâm nhaäp vaøo heä thoáng keânh raïch, löôïng daàu troâi xa veà phía cöûa soâng thì gaây aûnh höôûng khoâng ñaùng keå.
Ñoä ñuïc: khi daàu traøn ra moâi tröôøng nöôùc, trong giai ñoaïn ñaàu daàu seõ bò nhuõ töông hoùa, quaù trình ñoù laøm taêng ñoä ñuïc cuûa nöôùc bieån. Ñoâï ñuïc coù theå taêng leân 2.104 – 2.151 ñôn vò NTU (bình thöôøng 50 – 60 ñôn vò NTU), bieán ñoåi treân khaúng ñònh söï taêng ñoä ñuïc cuûa nöôùc coù lieân quan ñeán söï coá traøn daàu.
Nhu caàu oâxy sinh hoùa: haøm löôïng BOD taêng leân cao
Nitôr vaø photpho: haøm löôïng nitôr vaø photpho taêng cao. Nitôr coù theå taêng leân 3 mg/l, tyû soá N/P coù giaù trò ñaït gaàn baèng 7, laøm giaûm khaû naêng töï laøm saïch cuûa nöôùc.
- Laøm suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc
Söï coá traøn daàu seõ gaây ra taùc ñoäng tröïc tieáp coù haïi ñeán moâi tröôøng töï nhieân vaø hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi trong khu vöïc. Gaây thieät haïi veà maët kinh teá – xaõ hoäi nhö du lòch, aûnh höôûng ñeán nguoàn nöôùc caáp,
Tröôùc heát söï coá oâ nhieãm daàu seõ gaây caïn kieät nguoàn caù bieån daãn tôùi taùc ñoäng tieâu cöïc leân ngheà ñaùnh caù, gaây ra thieät haïi cho thò tröôøng buoân baùn thuûy saûn bôûi ngöôøi tieâu duøng khoâng daùm mua caùc saûn phaåm bò nhieãm daàu, aûnh höôûng ñeán du lòch, gaây oâ nhieãm baõi taém, gaây aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng dòch vuï khaùch saïn cuõng nhö caùc dòch vuï khaùc trong khu vöïc.
Taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng coâng nghieäp vaø sinh hoaït: caùc ngaønh coâng gnhieäp söû duïng nöôùc soâng trong caùc hoaït ñoäng saûn xuaát bò taùc ñoäng bôûi söï coá traøn daàu. Neáu moät löôïng daùng keå daàu troâi noåi vaø ôû lôùp döôùi beà maët nöôùc thaûi ra taïi ñieåm laáy nöôùc vaøo, laøm oâ nhieãm caùc oáng ngöng tuï, khi ñoù caàn phaûi giaûm hieäu suaát hoaëc ngöng hoaøn toaøn quaù trình laáy nöôùc vaøo khi thöïc hieän quaù trình laøm saïch.
Caùc xöôûng ñoùng taøu coù bôø tröôït vaø xöôûng söûa chöõa taøu cuõng bò taùc ñoäng bôûi caùc söï coá traøn daàu, daàu laøm hoûng caùc söôøn taøu khoâng ñöôïc sôn hoaëc ñaõ sôn môùi laïi vaø ñieàu kieän laøm vieäc trôû neân ñoäc haïi. Caùc söï coá traøn daàu vaø caùc hoaït ñoäng laøm saïch cuõng aûnh höôûng ñeán vieäc di chuyeån cuûa taøu thuyeàn, ñaëc bieät taïi khu vöïc caûng, ñöôøng thaû neo vaø phaàn taøu chìm döôùi nöôùc.
Ñaëc bieät, söï coá traøn daàu gaây aûnh höôûng raát lôùn ñeán nguoàn nöôùc sinh hoaït cho ngöôøi daân trong khu vöïc xung quanh vaø laân caän. Hieän nay, löu löôïng nöôùc caáp chuû yeáu cho T.p Hoà Chí Minh ôû Soâng Ñoàng Nai – soâng Saøi Goøn theo döï baùo seõ gia taêng trong nhöõng naêm tôùi ñeå ñaït ñöôïc löôïng quy hoaïch nhö sau:
Naêm 2005: 817.000m3/ngaøy khi chöa coù nhaø maùy nöôùc soâng Saøi Goøn vaø 517.000m3/ngaøy khi nhaø maùy nöôùc soâng Saøi Goøn ñi vaøo hoaït ñoäng (baèng 54% cuûa toång löôïng nöôùc ñang khai thaùc hieän nay treân soâng Ñoàng Nai vaø soâng Saøi Goøn).
Naêm 2010: 992.000m3/ngaøy (baèng 104% cuûa toång löôïng nöôùc khai thaùc hieän nay treân soâng Ñoàng Nai vaø soâng Saøi Goøn).
Naêm 2020: 1.902.000m3/ngaøy (baèng 200% cuûa toång löôïng nöôùc khai thaùc hieän nay treân soâng Ñoàng Nai vaø soâng Saøi Goøn).
Theo döï baùo cuûa Coâng ty Tö vaán caáp thoaùt nöôùc Tp.Hoà Chí Minh, thoâng baùo soá 2 (3/2001) thì toång löu löôïng nöôùc seõ khai thaùc töø soâng Saøi Goøn vaø soâng Ñoàng Nai cho muïc ñích sinh hoaït vaø coâng nghieäp theo döï ñoaùn seõ gia taêng leân gaáp ñoâi vaøo naêm 2010 vaø leân gaáp ba laàn vaøo naêm 2020. Thöïc teá cho thaáy haàu nhö toaøn boä nöôùc sinh hoaït cuûa ngöôøi daân Tp. Hoà Chí Minh ñöôïc cung caáp töø heä thoáng soâng Ñoàng Nai vaø soâng Saøi Goøn. Do ñoù ñaàu tö vaøo vieäc baûo veä nguoàn nöôùc, ngaên chaën oâ nhieãm, giaùm saùt vaø coù caùc bieän phaùp phoøng choáng söï coá traøn daàu taïi khu vöïc hoaït ñoäng chuyeån taûi daàu laø raát quan troïng vaø caáp thieát.
Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng töï nhieân vaø taøi nguyeân sinh vaät:
Caùc ñòa baøn ven soâng khu vöïc Taân caûng vaø vuøng phuï caän laø khu vöïc coù heä sinh thaùi chuyeån tieáp raát nhaïy caûm. Löu vöïc heä thoáng soâng Saøi Goøn - Ñoàng Nai laø vuøng ñaát ngaäp nöôùc quan troïng, laø nôi cö truù cuûa raát nhieàu loaøi sinh vaät, phaàn lôùn laø coù ñòa hình thaáp do vaäy nöôùc bò oâ nhieãm daàu coù khaû naêng lan truyeàn ñeán.
3.1.3.4 Caùc taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng töø hoaït ñoäng söûa chöõa, phaù dôõ taøu cuõ
Theo quy hoaïch ñeán 2010, nhaø maùy seõ naèm ôû vò trí thuaän lôïi gaén lieàn vôùi khu vöïc caûng, caùc tuyeán haøng haûi quoác teá, gaàn khu ñoâ thò. Chính vì theá noù seõ mang laïi hieäu quaû kinh teá cao cuõng nhö goùp phaàn phaùt trieån kinh teá bieån, kinh teá ñòa phöông vaø kinh teá chung cuûa caû nöôùc.
Vôùi löôïng chaát thaûi nhö ñaõ trình baøy ôû treân, ñeán naêm 2010 hoaït ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp ñoùng môùi, söûa chöõa, phaù dôõ taøu cuõ seõ coù taùc ñoäng lôùn ñeán kinh teá, xaõ hoäi vaø moâi tröôøng. Ñoù laø toaøn boä taùc ñoäng tieàm taøng lieân quan ñeán moïi maët ñôøi soáng, kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc.
Trong quaù trình hoaït ñoäng neáu khoâng quan taâm ñaày ñuû moïi maët ñeå baûo veä moâi tröôøng thaät toát thì caùc taùc ñoäng tieâu cöïc sau naøy coù theå xaûy ra vaø aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng khu vöïc:
Laøm thay ñoåi vi khi haäu trong khu vöïc hoaït ñoäng do thay ñoåi caûnh quan voán saün thích nghi, phuø hôïp vôùi vi khí haäu cuûa khu vöïc, chuyeån thaønh caûnh quan nhaân taïo bao goàm caùc nhaø xöôûng, caàu taøu thuyeàn vaø vieäc thaûi ra moät khoái löôïng lôùn buïi, raùc trong quaù trình saûn xuaát... söï thay ñoåi vi khí haäu coù theå daãn ñeán suy giaûm chaát löôïng khoâng khí: taêng nhieät ñoä, buïi, khí ñoäc, ñoä aåm.
OÂ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí xung quanh khu vöïc naøy bôûi heä thoáng ñöôøng bò buïi baån, khu vöïc deã bò oâ nhieãm khoâng khí laø caùc phaân xöôûng laøm saïch gæ, sôn toân saét theùp, phaân xöôûng trang trí, phaân xöôûng maùy
OÂ nhieãm moâi tröôøng ñaát vaø nöôùc soâng, bieån bôûi caùc chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi töø caùc cô sôû naøy. Khi hoaït ñoäng caùc cô sôû naøy luoân thaûi ra moät khoái löôïng lôùn caùc chaát thaûi raén vaø nöôùc thaûi do hai
Các file đính kèm theo tài liệu này:
chuong2.doc- BIA.doc
- danhmuc.doc
- mucluc.doc
- MUÏC LUÏC.doc
