Nghiên cứu tình hình chăn nuôi và thú y tại xã Hợp Đức - Tân Yên - Bắc Giang

Lêi c¶m ¬n Trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn t¹i tr­êng Cao ®¼ng N«ng l©m em ®· nhËn ®­îc sù d¹y b¶o ©n cÇn cña c¸c thÇy c« gi¸o khoa Ch¨n nu«i - Thó y nãi riªng vµ thÇy c« gi¸o trong tr­êng nãi chung ®· tËn t×nh chØ b¶o cho em nh÷ng kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n. §Æc biÖt lµ thÇy: NguyÔn H÷u Hoµn lµ gi¸o viªn h­íng dÉn trong thêi gian thùc tËp. MÆt kh¸c em còng ®­îc sù gióp ®ì cña tr¹m thó y UBND huyÖn T©n Yªn, c¸n bé thó y c¬ së vµ nh©n d©n x· Hîp §øc, cïng c¸c b¹n bÌ ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em trong thêi gian thùc tËp. Nh©n dÞp nµy em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng, thÇy c« khoa Ch¨n nu«i - Thó y c¸n bé thó y huyÖn T©n yªn, UBND vµ nh©n d©n x· Hîp §øc ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh tèt ®ît thùc tËp nµy. Em xin kÝnh chóc ban l·nh ®¹o khoa cïng c¸c thÇy c« gi¸o lu«n m¹nh kháe, h¹nh phóc vµ thµnh c«ng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! T©n Yªn, ngµy 15 th¸ng 04 n¨m 2007 Sinh viªn Ph¹m ThÞ Ph­îng Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam ®ang tõng b­íc ®i lªn thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa. Ch¨n nu«i nu«i lµ ngµnh kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Nã gióp cho chóng ta mét nguån thùc phÈm thiÕu yÕu ®èi víi ®êi sèng th­êng ngµy cña mçi gia ®×nh. H¬n thÕ n÷a nhu cÇu cña con ng­êi ngµy cµng mét ®i lªn ngµnh ch¨n nu«i - thó y ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nh»m ®¸p øng nhu cÇu cho ng­êi d©n. Víi ph­¬ng thøc nu«i tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, ¸p dông nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn trªn thÕ giíi vµo s¶n xuÊt nªn hiÖu qu¶ cña ngµnh ch¨n nu«i ngµy cµng cao. Tuy nhiªn cã mét sè mÆt v·na cßn h¹n chÕt nh­: Tr×nh ®é d©n trÝ ë n­íc ta cßn thÊp, ng­êi d©n ch­a n¾m ®­îc kü thuËt ch¨n nu«i. §Ó gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò cÇn ®µo t¹o nh÷ng c¸n bé kü thuËt viªn theo h­íng "häc ®i ®«i víi hµnh" th× míi ®¹t kÕt qu¶ cao. Ngoµi häc lý thuyÕt trªn líp ra th× ®i thùc hµnh lµ mét viÖc rÊt quan träng. Do ®ã nhµ tr­êng vµ khoa Ch¨n nu«i Thó y ®· tæ chøc cho häc sinh - sinh viªn ®i thùc tËp nghÒ nghiÖp ®Ó kiÓm tra l¹i kiÕn thøc n©ng cao tay nghÒ vÒ chuyªn ngµnh vµ n©ng cao sù hiÓu biÕt trong thêi gian thùc tËp. Tõ ®ã t¹o cho em thªm v÷ng tin ®Ó tiÕn b­íc trong cuéc sèng vµ c«ng t¸c sau nµy. PhÇn I. §iÒu tra I. §iÒu tra c¬ b¶n §©y lµ mét vÊn ®Ò quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi häc sinh - sinh viªn khi ®i thùc tËp nghÒ nghiÖp gióp ta n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm, vÞ trÝ ®Þa lý, phong tôc tËp qu¸n cña ng­êi d©n… Nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ch¨n nu«i. ChÝnh v× hiÓu ®­îc tÇm quan träng x· Hîp §øc - T©n Yªn - B¾c Giang em ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ sau: 1. Tªn c¬ së thùc tËp vµ vÞ trÝ ®Þa lý. a. Tªn c¬ së thùc tËp Xãm Lôc LiÔu - x· Hîp §øc §øc - T©n Yªn - B¾c Giang b. VÞ trÝ ®Þa lý Hîp §øc lµ mét x· thuéc khu vùc trung du miÒn nói x· cã 11 th«n. N»m c¸ch trung t©m thµnh phè B¾c Giang12 km vµ c¸c trung t©m huyÖn t©n yªn 4 km. X· cã ranh giíi víi c¸c x· sau: PhÝa Nam gi¸p víi Liªn Chung huyÖn T©n Yªn PhÝa B¾c gi¸p x· Phóc Hßa huyÖn Yªn THÕ vµ T©n Sái PhÝa §«ng Gi¸p x· Mü H¹ huyÖn L¹ng Giang PhÝa T©y gi¸p x· Cao Th­îng huyÖn T©n Yªn Víi ®Þa h×nh nh­ nµy còng t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc giao l­u gi÷a c¸c x· nh­ng ®©y còng lµ mét trong nguyªn nh©n lµm cho dÞch bÖnh l©y lan. 2. Thêi tiÕt khÝ hËu Lµ x· n»m trong vïng khÝ hËu ®Æc tr­ng cña khu vùc trung du miÒn nói phÝa b¾c: nãng Èm nhiÒu vµ chÞu ¶nh h­ëng cña giã mïa §«ng B¾c. Nªn khÝ hËu ë ®©y chia lµm 4 mïa râ rÖt: Xu©n - H¹ - Thu - §«ng. Mïa xu©n: khÝ hËu Èm ­ít, ®é Èm trung b×nh 79% - 85% nhiÖt ®é trung b×nh 150C - 240C. Mïa HÌ: nãng Èm, m­a nhiÒu, nhiÖt ®é trung b×nh 25 - 380C L­îng m­a tõ 183,6 - 339,2. Mïa Thu: khÝ hËu m¸t mÎ Mïa §«ng: Kh« l¹nh Ýt m­a, chÞu ¶nh h­ëng cña giã mïa §«ng B¾c nªn nhiÖt ®é trung b×nh tõ 15,90C - 21,90C Víi khÝ hËu nh­ trªn còng ¶nh h­ëgn rÊt nhiÒu ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §Æc biÖt lµ mïa xu©n vµ mïa hÌ thêi tiÕt thay ®æi lµ nguyªn nh©n x¶y ra nhiÒu lo¹i bÖnh cho gia sóc, gia cÇm v× vËy mµ ban thó y x· tæ chøc tiªm phßng cho ®µn gia sóc, gia cÇm. Phßng chèng dÞch bÖnh. 3. §Êt ®ai ë ®©y chñ yÕu lµ ®Êt c¸t pha vµ mét sè ®Êt thÞt, 1 Ýt tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn lµ 924,72 ha trong ®ã : ChiÕm dông §Êt n«ng nghiÖp lµ : 507,43ha §Êt l©m nghiÖp lµ : 27,60ha §Êt chuyªn dïng : 187,33ha §Êt ë : 107,97ha §Êt ch­a sö dông : 36,03ha §Êt thñy s¶n : 55,16ha Víi ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai réng lín vµ mµu mì nh­ nµy t¹o thuËn lîi cho ngµnh trång trät vµ ngµnh ch¨n nu«i cña x· ph¸t triÓn. II. §iÒu tra vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt. T×nh h×nh s¶n xuÊt cña x· Hîp §øc nh×n chung còng kh¸ ph¸t triÓn nhÊt lµ vÒ nguån lao ®éng, hÖ thèng ®Êt canh t¸c, ®iÒu tù nhiªn… ®· ®em l¹i cuéc sèng t­¬ng ®æi æn ®Ønh cho ng­êi d©n vµ nÒn kinh tÕ ®ang cã nh÷ng b­íc tiÕn triÓn m¹nh mÏ. 1. C¬ së vËt chÊt, kü thuËt Hîp §øc lµ mét x· cã c¬ së vËt chÊt kh¸ ®Çy ®ñ tÊt c¶ c¸c hé gia ®×nh ®Òu cã hÖ thèng ®iÖn, ®­êng, tr­êng häc, tr¹m ®Çy ®ñ, kiªn cè. Theo d÷ liÖu tõ phßng "§êi sèng x· héi" cña x· th× x· cã. 100% hé gia ®×nh ®Òu cã diÖn th¾p s¸ng 70% ®­êng lµng xãm ®­îc bª t«ng hãa 70% m­¬ng m¸ng ®­îc bª t«ng hãa vµ söa ch÷a. Hµng n¨m x· vÉn ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt phôc vô cho ®êi sèng nh©n d©n trong x·. §iÒu ®¸ng mõng lµ x· hiÖn nay kh«ng cßn hé ®ãi nghÌo, nhê chÝnh s¸ch "xãa ®ãi gi¶m nghÌo" cña Nhµ n­íc, lµm cho ®êi sèng cña nh©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ hoµn thiÖn. 2. HÖ thèng ®Êt ®ai canh t¸c, hÖ sè sö dông ruéng ®Êt. DiÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp lµ 507,43ha, t­¬ng ®èi mµu mì chñ yÕu lµ trång lóa vµ hoa mµu. DiÖn tÝch ®Êt chuyªn dïng lµ 187,33ha. §­îc quy ho¹ch æn ®Þnh. DiÖn tÝch ®Êt ao hå kh¸ lín 55,16ha chñ yÕu sö dông trong ch¨n nuoi th¶ c¸, ngan, vÞt… Nh­ng diÖn tÝch ®Êt ch­a sö dông kh¸ réng 36,03ha. Nh­ng nãi chung hÖ sè sö dông ruéng ®Êt ë x· Hîp §øc còng kh¸ cao, ®Êt ®ai canh t¸c rÊt cã quy ho¹ch. 3. Ph­¬ng h­íng sö dông ®Êt ®ai cho ngµnh ch¨n nuoi Hîp §øc cã mét ­u ®iÓm lµ diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp kh¸ réng lín 507,43ha so víi tæng diÖn tÝch cña toµn x·. Ngoµi viÖc cÊy lóa, ng­êi d©n ë ®©y cßn trång v¶i, hång… Vµ mét sè lo¹i rau cã phôc cô cho ch¨n nu«i, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. MÆt kh¸c diÖn tÝch ®Êt ao hå còng rÊt réng 55,16 ha chñ yÕu lµ ®Ó th¶ c¸ (thøc ¨n ë ®ay lµ nh÷ng phÕ phÈm cña ch¨n nu«i) kÕt hîp nu«i, vÞt, còng thu ®­îc nhª×u lîi nhuËn vÒ kinh tÕ. 4. Nguån lao ®éng X· cã 11 th«n. Tæng sè d©n lµ 6.458 ng­êi, mËt ®é d©n sè lµ 698 ng­êi/km2 toµn x· cã 1690 hé gia ®×nh. Lao ®éng n«ng nghiÖp 2906 ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm 45%. X· cã sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng kh¸ cao ®©y lµ nguån nh©n lùc dåi dµo, ®¹i ®a sè trong sè hä ®Òu lµm n«ng nghiÖp, mét sè ®i lµm c«ng nh©n cho c¸c xÝ nghiÖp nh­ xÝ nghiÖp may, mét sè ®i lµm kinh tÕ ë MiÒn Nam, Hµ Néi. Song vÉn cßn cã rÊt nhiÒu nh÷ng lao ®éng d­ thõa, x· cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó t¹o ra c«ng viÖc æn ®Þnh, t¨ng thu nhËp cho nh©n d©n. 5. §Çu t­ vèn, lao ®éng khoa häc kü thuËt cho ngµnh nghÒ t¹i c¬ së Hµng n¨m x· cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Çu tõ vèn vµo nhiÒu c¬ së, gióp ®ì c¸c hé gia ®×nh vay vèn ®Ó më rtang tr¹i ch¨n nu«i vÞt, gµ víi sè l­îng lín, cã c¶ m¸y Êp trøng… Ngoµi ra x· cßn ®Çu t­ rÊt nhiÒu c¸c trang thiÕt thiÕt bÞ cÇn thiÕt vµo tr­êng häc, vµ ®Çu t­ vèn cho c¸c xÝ nghiÖp ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi d©n. §©y lµ chÝnh s¸ch rÊt hîp lý nh»m ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng vµ kinh tÕ x· ngµy cµng m¹nh h¬n. 6. C«ng t¸c khuyÕn n«ng khuyÕn l©m. C«ng t¸c nµy gióp cho bµ con n«ng d©n hiÓu râ vÒ kinh tÕ trång trät vµ ch¨n nu«i h¬n, ®Ó hä ¸p dông nh÷ng kinh tÕ nµy vµo thùc tÕ, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. III. §iÒu tra t×nh h×nh ch¨n nu«i - thó y A. C«ng t¸c ch¨n nu«i. 1. Ch¨n nu«i ®¹i gia sóc (tr©u, bß, ngùa…) Ch¨n nu«i lµ mét ngµnh quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. Tr­íc ®©y do ®êi sèng cña ng­êi d©n cßn ®ãi kÐm, nªn ch¨n nu«i kh«ng ®­îc chó träng. Nh÷ng n¨m ®©y, ®êi sèng cña nh©n d©n ®· ®­îc c¶i thiÖn mÆt kh¸c §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ vµ ¸p dông tiÕn bé cña khoa häc kinh tÕ vµo ch¨n nu«i nªn ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi d©n gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp cho c¸c hé gia ®×nh. 1.1. Sè l­îng gia sóc hiÖn cã. Ch¨n nu«i ®¹i gia sóc ë Hîp §øc chñ yÕu lµ Tr©u, bß. Ngoµi ra cã thªm ngùa B¶ng 1: Sè l­îng gia sóc Lo¹i gia sóc N¨m Tr©u (con) Bß (con) Ngùa (con) 2005 182 716 36 2006 175 742 37 2007 171 750 41 1.2. H­íng ch¨n nu«i chÝnh Ch¨n nu«i ®¹i gia sóc ë ®©y chñ yÕu ®Ó lÊy søc cµy, kÐo. NhÊt lµ ngùa ®­îc dïng ®Ó kÐo xe, tr©u, bß ®­îc dïng ®Ó cµy bõa… Ngµy nay khoa häc hiÖn ®¹i cã m¸y cµy, m¸y bõa… ngµy nay khoa häc hiÖn ®¹i ®· cã m¸y cµy, m¸y bõa… nh­ng vÉn cßn h¹n chÕ nªn tr©u, bß vÉn ®­îc sö dông ®Ó cµy, kÐo. 1.3. Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ sinh s¶n. Ng­êi d©n ë ®©y còng biÕt c¸ch ch¨m sãc vµ nu«i d­ìng c¸c lo¹i gia sóc nªn sè l­îng ®µn gia sóc ngµy cµng gia t¨ng vµ sinh s¶n tèt. Bß thµnh thôc vÒ tÝnh: Bß ®ùc tõ 14 - 18 th¸ng Bß c¸i tõ 12 th¸ng Tr©u thµnh thôc vÒ tÝnh: Tr©u ®ùc tõ 18-24 th¸ng Tr©u c¸i tõ 16 - 20th¸ng Tr©u cã chöa 12 th¸ng lµ ®Î Bß cã chöa 9 th¸ng 10 ngµy lµ ®Î 1.4. ChÊt l­îng ®µn tr©u, bß Ng­êi d©n ë ®©y chñ yÕu nu«i bß vµng ViÖt Nam, giègn bß lai sind, gièng tr©u ®en. Do nhu cÇu cña thÞ tr­êng vµ c«ng t¸c tiªu thô tinh nh©n t¹o thuËn tiÖn nªn sè l­îng bß hµng n¨m t¨ng. ng­îc l¹i sè l­îng tr©u gi¶m xuèng do ch­a ¸p dông ®­îc ph­¬ng ph¸p lai nh©n t¹i. 1.5. Ph­¬ng ph¸p ch¨n nu«i vµ t×nh h×nh thøc ¨n. Ph­¬ng thøc ch¨n nu«i, tr©u, bß, ngùa ë x· chñ yÕu lµ ch¨n th¶ ngoµi ®ång, ngoµi bê b·i… Do ®ã nguån thøc ¨n chñ yÕu lµ cá mäc tù nhiªn ë ngoµi ®ång. Ngoµi ra cßn cho ¨n thªm c©y l¹c, c©y ®ç, l¸ ng« vµ bæ sung thªm c¸m nÊu chÝn hoÆc c¸m sèng pha v­ãi n­íc Êm cho uèng. Vµo mïa ®ång do nguån thøc ¨n c¹n kiÖt, nªn ng­êi d©n ®· dù tr÷ cá kh«, r¬m, r¹ khé, ®¶m b¶o cho gia sóc tån t¹i vµ ph¸t triÓn. 1.6. Chuång tr¹i Chuång trÞa ®­îc bè trÝ hîp lý, lµm ch¾c ch¾n, th­êng lµm theo h­íng §«ng vµ §«ng Nam, m¸i chuång ®­îc líp b»ng ngãi s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t. §©y lµ vÊn ®Ò nh©n d©n rÊt quan t©m. 1.7. C«ng t¸c thô tinh nh©n t¹o C«ng t¸c nµy còng ®ang ®­îc sö dông chiÕm 50% vµ còng ®¹t ®­îc rÊt nhiÒu hiÖu qu¶ trong ch¨n nu«i (®ãi víi bß) Cßn ®ãi víi tr©u ®o ph­¬ng ph¸p thô tinh nh©n t¹o nh­ bß nªn ng­êi d©n vÉn dïng ph­¬ng ph¸p nh¶y trùc tiÕp v× vËy mµ sè l­îng ®µn tr©u ngµy cµng gi¶m. KÕt luËn: Ch¨n nu«i tr©u, bß ®em l¹i lîi nhuËn vÒ mÆt kinh tÕ rÊt cao nhÊt lµ bß. Nã kh«ng nh÷ng cung cÊp søc cµy kÐo mµ cßn cung cÊp thÞt… gãp phÇn lµm cho ngµnh ch¨n nu«i ngµy cµng ph¸t triÓn, ®êi sèng cña bµ con n«ng d©n ®­îc sù æn ®Þnh. 2. Ch¨n nu«i lîn. Ch¨n nu«i lîn lµ ngµnh ch¨n nu«i phæ biÕn trong nh©n d©n, do ch¨n nu«i cã t hÓ tËn dông thøc ¨n thõa trong gia ®×nh vµ s¶n phÈm trång trät, mÆt kh¸c ph©n lîn cã thÓ dïng lµm Bioga, lµm thøc ¨n, cho c¸ vµ lµ ph©n bãn cho c©y trång. H¬n n÷a lîn lµ gièng phµm ¨n, t¨ng träng nhanh, gióp nh©n d©n quay vßng vèn nhanh ®em l¹i lîi nhuËn kinh tÕ cao. Cho ªn ch¨n nu«i lîn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong mçi gia ®×nh. 2.1. Sè l­îng hiÖn cã ( ®ùc, c¸i…) Do lîn cã ®Æc ®iÓm lµ thÝch nghi víi mäi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh, l¹i cã rÊt nhiÒu ­u ®iÓm, nªn sè l­îng lîn trong x· ngµy cµng t¨ng. B¶ng II: Sè l­îng lîn trong 3 n¨m H­íng lîn nu«i N¨m N¸i (con) ThÞt (con) §ùc (con) 2005 1721 907 6 2006 1745 1440 6 2007 1816 1322 7 2.2. T×nh h×nh lai t¹o gièng, thu tinh nh©n t¹o X· Hîp ®øc chñ yÕu lµ nu«i lîn n¸i sinh s¶n vµ nu«i lîn thÞt lîn n¸i cã 2 gièng chÝnh lµ: Lµ Mãng C¸i vµ lîn Lang Hång. Lîn thÞt chñ yÕu lµ lîn lai Landrat, lîn lai §¹i B¹ch… Ngoµi ra x· cßn cã 9 con lîn §øc gièng ®­îc sö dông nh­ng nh¶y trùc tiÕp, nh­ng do nã cã nhiÒu nh­îc ®iÓm lµ l©y lan nhiÒu bÖnh truyÒn nhiÔm nªn ®· chuyÓn sang ph­¬ng ph¸p thô tinh nh©n t¹o, ®¹t hiÖu qu¶ rÊt cao c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. 2.3. Thøc ¨n hiÖn sö dông Lµ x· thuÇn n«ng sèng chñ yÕu vµo n«ng nghiÖp nªn ch¨n nu«i lîn chñ yÕu dùa vµo c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp nh­: c¸m, ng«, s¾n vµ c¸c lo¹i phô phÈm kh¸c ®­îc trång trong gia ®×nh. Ngoµi ra, mét sè hé gia ®×nh ®· ®Çu t­ cho lîn ¨n thøc ¨n ®Ëm ®Æc, thøc ¨n hçn hîp nh»m gióp cho lîn t¨ng träng nhanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ t¨ng thu nhËp cho nh©n d©n. 2.4. ChÕ ®é ch¨m sãc nu«i d­ìng Ng­êi d©n th­êng nÊu c¸m chÝn hoÆc b¨m rau trén víi c¸m cho lîn ¨n vµ mçi ngµy cho lîn ¨n 3 b÷a. NÕu nu«i lîn thÝt cã kÌm theo c¸m t¨ng träng. Cßn ®èi víi nh÷ng gia ®×nh cã trang tr¹i hä sö dông thøc ¨n th¼ng cho lîn. Hµng n¨m ng­êi d©n ë ®©y vÉn tiÕn hµnh tiªm phßng cho ®µn lîn do tr¹m thó y huyÖn kÕt hîp víi ban thó y x· tæ chøc. Ngoµi ra cßn tiÕn hµnh t¶y giun s¸n cho lîn, khi cã nh÷ng biÓu hiÖnh triÖu chøng cña bÖnh th× hä gäi c¸n bé thó y ®Õn ®iÒu trÞ ®Ó tr¸nh thiÖt h¹i vÒ mäi mÆt. 2.5. T×nh h×nh vÖ sinh chuång tr¹i. Chuång ®· ®­îc nh©n d©n lµm b»ng xi m¨ng, cã hè ®Ó chøa ph©n, chuång lu«n s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t vµo mïa hÌ, Êm ¸p vµo mïa ®«ng. Mét sè hé gia ®×nh ®· dïng ph©n lîn ®Ó lµm hÖ thèng Bioga vµ nu«i c¸ phôc vô cho sinh ho¹t cña con ng­êi. Bªn c¹nh ®ã cã mét sè hé gia ®×nh ch­a nhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò vÖ sinh chuång tr¹i nh­: Chuång bÈn, ph©n ®Çy chuång… hoÆc th¶ lîn r«ng. G©y rÊt nhiÒu bÖnh cho lîn nh­: ghÎ, viªm loÐt da… ¶nh h­ëng ®Õn sù sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña lîn, ¶nh h­ëng ®Õn c¶ søc kháe con ng­êi. 2.6. Thu nhËp cña n«ng d©n tõ ch¨n nu«i lîn Thu nhËp tõ ch¨n nu«i lîn kho¶ng 3-4 triÖu ®ång/n¨m. §©y lµ ch¨n nu«i trong hé gia ®×nh. Cßn ch¨n nu«i theo m« h×nh réng ®¹t 15-20 triÖu ®ång/n¨m. Doanh thu nh­ vËy gióp cho ®êi sèng ngêi d©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao. KÕt luËn: T×nh h×nh ch¨n nu«i lîn trong x· t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn v× lîn lµ con vËt dÔ nu«i vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, cïng víi sù tiÕp thu c¸c kü thuËt vµo ch¨n nu«i nªn c«ng t¸c phßng bÖnh còng ®¹t hiÖu qu¶ cao, ®· ®em l¹i thu nhËp kinh tÕ cho n«ng d©n tõ ch¨n nu«i lîn. 3. Ch¨n nu«i gia cÇm 3.1. C¸c gièng gia cÇm ®ang nu«i t¹i x· Hîp §øc T×nh h×nh ch¨n nu«i gµ ë x· Hîp §øc t­¬ng ®èi ph¸t triÓn. C¸c gièng gia cÇm ®­îc nu«i trªn ®Þa bµn x· phong phó vµ ®a d¹ng nh­ gµ ri, gµ L­¬ng Ph­îng, gµ Tam Hoµng, VÞt Super, ngan ph¸p… 3.2. Ph­¬ng thøc ch¨n nu«i, quy m« ®µn Chñ yÕu theo ph­¬ng thøc th¶ v­ên tËn dông ®­îc nh÷ng thøc ¨n thõa nh­ c¬m, thãc, ng«… Ngoµi ra còng cã mét sè hé ch¨n nu«i theo h­íng c«ng nghiÖp quy m« tõ 100 ®Õn 1.500 con nªn hä sö dông thøc ¨n th¼ng. N¨m 2005 do x· bÞ dÞch cóm gia cÇm H5N1 g©y chÕt hµng lo¹t vµ mét sè ph¶i tiªu hñy ®Ó dÑp dÞch. Nh­ng ®Õn nay ®µn gia cÇm ®· gÇn ®­îc phôc håi. 3.3. BiÖn ph¸p kÜ thuËt ®· ¸p dông trong ch¨n nu«i gµ c«ng nghiÖp HiÖn nay ng­êi d©n ®· ¸p dông mét sè thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt vµo ch¨n nu«i gµ c«ng nghiÖp nh­: M¸y Êp trøng: cã hÖ thèng ®¶o tù ®éng, cã hÖ thèng nhiÖt tù ®éng… §¶m b¶o ®óng kü thuËt nu«i óm gµ con. Sö dông, dông cô ch¨n nu«i ®óng theo yªu cÇu Chuång kiªn cè, th­êng xuyªn vÖ sinh s¹ch sÏ nh»m h¹n chÕ dÞch bÖnh Tiªm chñng cho gia cÇm nhÊt lµ Vacine H5N1 vµ Vaccine Newcarsone. Nhê ®ã mµ ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. 3.4. Thøc ¨n sö dông Ph­¬ng thøc ch¨n nu«i ë ®©y lµ th¶ v­ên nªn thøc ¨n sö dông cho gia cÇm chñ yÕu lµ thãc, ng«, khoai, s¾n… Ngoµi ra cã mét sè hé cã trang tr¹i th× sö dông thøc ¨n th¼ng, thøc ¨n hçn hîp nh­: Nehope, sao sao…. Ngoµi nh÷ng thøc ¨n trªn ng­êi ta cßn dïng thªm Premix kho¸ng, Vitamin B1, bcomplex… ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng chèng chÞu bÖnh cho ®µn gia cÇm. 3.5. Thu nhËp tõ ch¨n nu«i gia cÇm Ch¨n nu«i gia cÇm cã rÊt nhiÒu ­u ®iÓm: thêi gian nu«i ng¾n, tèn Ýt thøc ¨n… nã cung cÊp thÞt, trøng… phôc vô cho ®êi sèng cña con ng­êi. Nªn ch¨n nu«i gia cÇm ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸ cao. Thu nhËp b×nh qu©n tõ ch¨n nu«i gia cÇm ®¹t tõ 4-5 triÖu/n¨m. §èi víi nh÷ng trang tr¹i lín th× thu nhËp b×nh qu©n rÊt cao ®¹t tõ 70.000.000 l·i/n¨m. KÕt luËn: Ch¨n nu«i gia cÇm trong x· t­¬ng ®èi ph¸t triÓn do gia cÇm dÔ nu«i, tèn Ýt thøc ¨n, mµ thêi gian nu«i nhanh nªn ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Do n¨m 2005 dÞch cóm H5N1 ®· lµm chÕt hµng lo¹t. Nh­ng ®Õn nay ®· nhê cã kü thuËt trong ch¨n nu«i vµ c«ng t¸c tiªm phßng…. th× ®µn gia cÇm ®ang tõng b­íc ®­îc phôc håi vµ gióp ng­êi d©n c¶i thiÖn ®êi sèng cña m×nh. 4. Ch¨n nu«i c¸c lo¹i vËt nu«i kh¸c Ngoµi ch¨n nu«i tr©u, bß, lîn, gµ… th× bµ con cßn ch¨n nu«i mét sè lo¹i gia cÇm vµ vËt nu«i kh¸c nh­: Ch¨n nuoi chã: nh©n d©n trong x· cßn nu«i chã nh­ng chØ víi môc ®Ých ®Ó gi÷ nhµ nªn kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ. Víi ®Þa h×nh thuËn lîi s«ng, suèi, hÖ thèng thñy lîi t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Nh©n d©n trong x· cßn tËn dông nh÷ng n¬i thuËn lîi ®¾p ®Ëp t¹o thµnh hå ®Ó nu«i c¸, nh­: c¸ chÐp, c¸ tr¾m, c¸ tr«i… gãp phÇn c¶i thiÖn ®¸ng kÕt ®êi sèng cña nh©n d©n. Ch¨n nu«i thá: Nh­ng rÊt Ýt Nh­ vËy: Ch¨n nu«i c¸c lo¹i vËt kh¸c ë ®©y chØ mang tÝnh chÊt gia ®×nh. 5. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c ch¨n nu«i cña hîp t¸c x· Hîp §øc. Nh×n chung t×nh h×nh ch¨n nu«i cña x· Hîp §øc ph¸t triÓn t­¬ng ®èi vµ ®a d¹ng víi nhiÒu lo¹i gia sóc, gia cÇm ®­îc nu«i dÇn ph¸t triÓn thµnh hµng hãa. MÆc dï vÉn cßn mét sè mÆt h¹n chÕt, nh­ng nhê cã sù quan t©m cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ c¸n bé thó y ®· gióp bµ con nhËn thøc h­íng ®i míi trong c«ng t¸c ch¨n nu«i, gióp cho ngµnh ch¨n nu«i ngµy cµng ph¸t triÓn, ®em l¹i cuéc sèng Êm no cho nh©n d©n trong x·. B¶ng III. KÕt qu¶ ®iÒu tra gia sóc, gia cÇm qua 3 n¨m (sè liÖu do ban thó y x· cÊp) Gia sóc N¨m Lîn (con) Tr©u Bß Ngùa Gia cÇm N¸i Lîn thÞt §ùc 2005 1721 907 6 182 716 36 35000 2006 1745 1140 6 175 742 37 3.900 2007 1816 1322 7 171 750 41 40.000 Qua ®©y ta thÊy trong 3 n¨m sè l­îng gia sóc, gia cÇm ®Òu t¨ng nhÊt lµ gia cÇm sau 2 n¨m 2005 - 2007 lµ t¨ng 5.000 con. Lîn t¨ng 511 con, bß t¨ng 34 con. B. C«ng t¸c thó y 1. Phßng bÖnh­ 1.1. Tæ chøc m¹ng l­íi thó y t¹i x· Hîp §øc T×nh h×nh ch¨n nu«i ph¸t triÓn nªn c«ng t¸c thó y còng ngµy cµng ph¸t triÓn theo, c¸n bé thó y lµ ng­êi nhiÖt t×nh chuyªn m«n giái vµ ®­îc nh©n d©n tin t­ëng. M¹ng l­íi thó y ë x· gåm mét thó y tr­ëng vµ 15 thó y viªn. Hä ®Òu cã tr×nh ®é trung cÊp ch¨n nu«i thó y trë lªn. Lu«n ®­îc tËp huÊn ®Ó n©ng cao tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n nh»m ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh ch¨n nu«i. 1.2. KÕt qu¶ tiªm phßng 3 n¨m gÇn ®©y NhËn xÐt ®­îc c«ng t¸c phßng bÖnh cho ®µn gia sóc lµ rÊt quan träng, nªn nh©n d©n x· rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c phßng bÖnh. Ngoµi viÖc tiªm phßng ®¹i trµ cho ®µn gia sóc mçi n¨m 2 lÇn th× ng­êi ch¨n nu«i tù phßng dÞch cho ®µn gia sóc nhµ m×nh b­µng c¸ch tù tiªm phßng theo h­íng dÉn cña c¸n bé thó y. B¶ng IV. KÕt qu¶ tiªm phßng cho ®µn gia sóc 3 n¨m gÇn ®©y (Do c¸n bé thó y x· Hîp §øc cung cÊp) Lo¹i gia sóc N¨m Lo¹i vacxin Tæng sè con (theo kÕ ho¹ch) Sè con tiªm Tû lÖ (%) 2005 Tr©u, bß Lë måm long mãng 700 419 59,8 Tô huyÕt trïng 700 379 53,7 Lîn Lë måm long mãng 900 682 75,7 Tô huyÕt trïng 650 424 65,2 Gia cÇm DÞch t¶ 1000 750 75 H5N1 34 076 23400 84 H5N2 30 000 2006 Tr©u, bß Lë måm long mãng 700 448 64 Tô huyÕt trïng 600 343 57,1 Lîn Lë måm long mãng 1000 691 69,1 Tô huyÕt trïng 700 458 65,1 Gia cÇm DÞch t¶ 100 724 72,4 H5N1 33468 73 H5N2 18 000 63 2007 Tr©u, bß Lë måm long mãng 700 496 70,8 Tô huyÕt trïng 600 300 50 Lîn Lë måm long mãng 1200 734 61,1 Tô huyÕt trïng 700 462 66 Gia cÇm DÞch t¶ 1000 600 60 H5N1 24159 40 H5N2 1.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng m¹ng l­íi thó y ë x· Hîp §øc §éi ngò c¸n bé thó y ho¹t ®éng ra c¶ c¸c x· l©n cËn hä ho¹t ®éng tÝch cùc, nhiÖt t×nh. Khi cã ng­êi gäi bÊt cø lóc nµo dï m­a hay giã, ®ªm hay ngµy hä ®Òu ®Õn ®Ó ®iÒu trÞ gi¶m sù thiÖt h¹i cho ng­êi d©n. HiÖn nay x· cã rÊt nhiÒu ®i ch÷a, nh­ng ch÷a khái vµ cã kinh nghiÖm nhiÒu nhÊt lµ c«: NguyÔn ThÞ NguyÖt - Tr­ëng thó y x· vµ anh ThiÖn - lµ ng­êi ®­îc c« NguyÖt h­íng dÉn tr­íc ®©y. Ngoµi tÊt c¶ c¸c thó y viªn còng rÊt nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c tiªm phßng. 1.4. C«ng t¸c vÖ sinh thó y t¹i c¬ së C«ng t¸c vÖ sinh thó y gi÷ mét vai trß hÕt søc quan träng nã lµm gi¶m chi phÝ ch¨n nu«i vµ ng¨n chÆn dÞch bÖnh x¶y ra cho ®ang gia sóc. §em l¹i thµnh c«ng trong ch¨n nu«i. T×nh h×nh ch¨n nu«i ë x· chØ lµ ch¨n nu«i hé gia ®×nh nªn c«ng t¸c vÖ sinh ch­a ®­îc tró träng mét c¸ch ®óng møc. Nh­ng x· ®· ®­a ra mét sè ph­¬ng ph¸p cô thÓ nh­ sau: X· ®a x©y dùng hÖ thèng cèng r·nh ®Ó chøa n­íc th¶i tr¸nh « nhiÔm m«i tr­êng. Tæ chøc c¸c buæi vÖ sinh ®­êng, ph¸t quang bôi dËm…. C¸c vËt nu«i m¾c bÖnh truyÒn nhiÔm th× xö lý theo quy ®Þnh kiÓm dÞch cña thó y. Nh­ng cã mét sè mÆt cßn h¹n chÕ nh­: ®a sè gia sóc ®­îc ch¨n th¶ tù nhiªn nªn n­íc uèng chñ yÕu lµ ao hå, n­íc m­¬ng… nªn kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh. Nh­ vËy c«ng t¸c vÖ sinh thó y kh«ng nh÷ng phßng bÖnh cho gia sóc vµ cßn cho c¶ con ng­êi vµ lµm cho m«i tr­êng s¹ch ®Ñp. 1.5. Xö lý chÊt th¶i, s¶n phÈm, phßng bÖnh tËt l©y lan - Xö lý chÊt th¶i: chÊt th¶i ®­îc gom l¹i ñ v«i, ñ nhiÖt ®Ó lµm ph©n bãn cho c©y trång. Mét sè thøc ¨n cho c¸. §èi víi s¶n phÈm gia sóc gia cÇm: ban thó y x· ®i kiÓm dÞch ®Ó kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. Nh÷ng s¶n phÈm gia sóc gia cÇm chÕt do bÞ bÖnh truyÒn nhiÔm nh­ H5N1, long mãng, lë måm ®Òu ®­îc ch«n, phun hãa chÊt, chuång ®­îc tÈy uÕ. 1.6. BiÖn ph¸p phßng chèng dÞch bÖnh t¹i c¬ së Phßng chèng dÞch bÖnh lµ mét kh©u quan träng trong c«ng t¸c thó y. X· Hîp §øc ®· ®Èy m¹nh c«ng t¸c nµy nh­ sau: §Èy m¹nh c«ng t¸c vÖ sinh thó y (ë môc 1.4) vµ xö lý chÊt th¶i, s¶n phÈm phßng bÖnh (ë môc 1.5). VÖ sinh chuång tr¹i s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t, m¸ng ¨n, m¸ng uèng ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh. Phßng bÖnh b»ng Vaccine. Hµng n¨m ®­îc sù chØ ®¹o cña tr¹m thó y huyÖn T©n Yªn kÕt hîp víi c¸n bé thó y x· Hîp §øc ®· tiÕn hµnh tiªm phßng cho ®µn gia sóc gia cÇm vµo hai ®ît. §ît 1: Th¸ng 3 vµ th¸ng 4 §ît 2: Th¸ng 9 vµ th¸ng 10 MÆt kh¸c cßn th­êng xuyªn tiªm phßng bæ xung nh­: Tô huyÕt trïng, phã th­¬ng hµn… 1.7. Ho¹t ®éng cña c¸c quÇy thuèc thó y Ho¹t ®éng cña c¸c quÇy thuèc thu y rÊt réng cã 13 quÇy b¸n thuèc. Nh­ng quÇy thuèc nhµ c« NguyÔn ThÞ NguyÖt - tr­ëng thó y cã ®Çy ®ñ c¸c lo¹i thuèc phßng vµ ch÷a bÖnh cho gia suc, gia cÇm. Ngoµi ra c« cßn më réng cöa hµng: B¸n thøc ¨n cho gµ vµ lîn… ®¸p øng mäi yªu cÇu cña ng­êi d©n. 2. Ch÷a bÖnh 2.1. C¸c lo¹i bÖn ®· x¶y ra t¹i ®Þa ph­¬ng Do cã c«ng t¸c tiªm phßng dÞch bÖnh hµng n¨m, c¸c bÖnh dÞch x¶y ra t¹i ®Þa ph­¬ng còng ®­îc h¹n chÕ. HiÖn nay c¸c lo¹i bÖnh th­êng x¶y ra ®ã lµ bÖnh: tô huyÕt trïng, tiªu ch¶y, ë tr©u, bß, lîn, bÖn s­ng phï ®Çu ë lîn con, bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng…, bÖnh ®ãng dÊu lîn… Thuèc dïng ®Ó ®iÒu trÞ c¸c lo¹i bÖnh nµy th­êng lµ thuèc kh¸ng sinh vµ thuèc bæ. DO ®iÒu trÞ ®óng thuèc, ®óng liÒu l­îng, chÈn ®o¸n bÖnh nªn kÕt qu¶ ®iÒu trÞ ®¹t kÕt qu¶ cao. 2.2. C«ng t¸c ®iÒu trÞ vµ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ t¹i c¬ së Khi bÖn x¶y ra th× c«ng t¸c ch÷a bÖnh ®­îc thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ th­êng dïng thuèc kh¸ng sinh vµ thuèc bæ. Víi c«ng t¸c ®iÒu trÞ kÞp thêi ®óng thuèc, ®óng bÖnh, ®óng liÒu l­îng, nªn kÕt qu¶ ®iÒu trÞ còng kh¸ cao. Tuy kÕt qu¶ ch÷a bÖnh vÉn cßn ch­a ®­îc nh­ ý nh­ng ®ã còng lµ nguån ®éng viªn vµ rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý bµu. B¶ng V. B¶ng kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh gia sóc STT Tªn bÖnh Thuèc ®iÒu trÞ LiÒu l­îng KÕt qu¶ khái Sè con ®iÒu trÞ Sè l­îng (con) Tû lÖ 1 Tô huyÕt trïng ë tr©u kanamycin Penicillin Anagin-C VitaminB1 20mg/kgP 20.000UI/kgP 1ml/15kgP 10ml/con 4 3 75 2 BÖnh giun ®òa ë bª, nghÐ Levamysol B. Comlex 1ml/12-15 kgP 5ml/con 6 6 100 3 Viªm tö cung, ©m ®¹o bß han-Iodine Penicilli-G B.comlex 50ml/2,5(lit) n­íc/lÇn 1.000.000 UI 10ml/con/lÇn 8 8 100 4 BÖnh dÆn ®Î yÕu ë lîn Oxytocin Cfein VitaminB1 4ml/con 01ml/kgP 5ml/con 2 2 100 5 BÖnh viªm ®­êng h« hÊp ë tr©u bß Getatylo-D B.comlex 2ml/con 1ml/kgP 4 2 50 6 BÖnh tô huyÕt trïng tr©u Kanemycin Penicillin Anagen-C Vitamin B1 20mg/kgP 20.000IU/kgP 1ml/15kgP 10ml/con 3 3 100 PhÇn II. Néi dung vµ kÕt qu¶ D­íi sù h­íng dÉn, d¹y b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o trong tr­êng vµ c¸c thÇy c« gi¸o h­íng dÉn, cïng ban thó y x· Hîp §øc ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em rÊt nhiÒu trong suèt thêi gian thùc tËp. MÆc dï chóng em ch­a ®­îc häc c¸c m«n nh­: ch¨n nu«i tr©u bß, ch¨n nu«i lîn, ch¨n nu«i gia cÇm, nh­ng em còng ®· ®äc qua mét sè tµi liÖu vÒ kü thuËt ch¨n nu«i, nªn em còng ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®­îc vµo thùc tiÔn. Vµ sau ®©y lµ kÕt qu¶ cña em trong thêi gian thùc tËp nghÒ nghiÖp I. C«ng t¸c ch¨n nu«i ®èi ví gia sóc, gia cÇm 1. Kü thuËt ch¨n nu«i Do lý thuyÕt vÒ kü thuËt ch¨n nu«i chóng em ch­a d­îc häc nh÷ng em còng ®· tham kh¶o mét sè tµi liÖu vµ ®· m¹nh d¹n gãp ý kiÕn bµ con trong kü thuËt ch¨n nu«i nh­ sau: 1.1. Ch¨n nu«i tr©u bß Do cã rÊt nhiÒu lo¹i gièng bß, phï hîp víi tõng lo¹i thøc ¨n kh¸c nhau nªn kü thuËt ch¨n nu«i kh¸c nhau: nh­ ch¨n nu«i bß ®ùc, bß c¸i gièng, bß s÷a, bß thÞt kh¸c nhau. Nh­ng ®iÒu quan träng lµ ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ chÊt dinh d­ìng cho tr©u bß vËn ®éng hîp lý b»ng c¸ch ch¨n th¶, thao t¸c nhÑ kÕt hîp t¾m ph¶i th­êng xuyªn nh»m t¨ng qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt, chÊt, b¶o vÖ cã thÓ. Th­êng xuyªn tiªm phßng khi x· ph¸t ®éng ®Ó phßng vµ trÞ bÖnh. 1.2. Ch¨n nu«i lîn Ch¨n nu«i lîn cã r¸t nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau, nªn em ®· gãp ý víi 1 sè hé gia ®×nh 1 vµi ý kiÕn trong ch¨n nu«i l¬n nh­ sau: * Ch¨n nu«i lîn thÞt - Víi sè l­îng Ýt ch¨n nu«i theo h×nh thøc b¸n c«ng nghiÖp. NÕu c¸m chÝn kÕt hîp víi thøc ¨n ®Ëm ®Æc. - Víi sè l­îng nhiÒu (trang tr¹i) ch¨n nu«i theo h×nh thøc c«ng nghiÖp chuång tr¹i ph¶i cã m¸ng tù ®éng, cho ¨n th¼ng, dïng c¸m t¨ng träng... * Ch¨n nu«i lîn n¸i sinh s¶n - Thêi kú chöa: Khi lîn míi phèi gièng vµ s¾p ®Î kho¶ng 30 ngµy cuèi th× kh«ng nªn cho lîn vËn ®éng nhiÒu, lµm viÖc nÆng ¶nh h­ëng ®ªn søc kháe vµ thai nhi. - Thêi kú nu«i con: cung cÊp ®Çy ®ñ chÊt dinh d­ìng trong khÈu phÇn thøc ¨n, ®¶m b¶o cho lîn n¸i tiÕt s÷a. * Tham gia ph¸t hiÖn lîn n¸i ®éng dôc vµ lîn n¸i s¾p ®Î - Lîn n¸i ®éng dôc cã biÓu hiÖn, bá ¨n, ph¸ chuång, thÝch nh¶y lªn l­ng con kh¸c, khi sê tay vµo ng­êi th× ®øng im, ©m hé s­ng huyÕt cã mµu ®á, dÞch nhÇy trong ©m hé ch¶y ra. Thêi ®iÓm thô tinh cho lîn tèt nhÊt vµo cuèi ngµy thø 2 ®Çu ngµy thø 3 tÝnh tõ khi con vËt cã biÓu hiÖn ®éng dôc. Lîn n¸i s¾p ®Î cã biÓu hiÖn: Lîn tha r¸c, c¾n æ, ®øng kªu nhiÒu ¨n Ýt, ®¹i tiÓu tiÖn lÆt vÆt, ©m hé s­ng to vµ ®á, bÇu vó c¨ng dÇn do s÷a trµn vÒ, dÞch nhÇy trµn ra... Do ®ã cÇn ph¶i dông cô nh­: Thóng, rÎ lau, k×m bÊm nanh, chØ kh©u, thuèc trî søc trî lùc. * Ch¨n nu«i lîn ®ùc - Thøc ¨n chñ yÕu lµ thøc ¨n tinh nhÊt lµ trøng gµ sau khi mçi lÇn ch¶y cÇn ph¶i båi bæ cho lîn, kh«ng cho lîn nhÈy mÊy ngµy liªn, 3 ngµy ta cho lîn nh¶y 1 lÇn nhê v¹y con vËt míi kháe m¹nh vµ kÕt qu¶ thô tinh cao. 1.3. Ch¨n nu«i gia cÇm Do ®ã nhiÒu lo¹i gia cÇm kh¸c nhau, nª kü thuËt ch¨n nu«i còng kh¸c nhau nh­: gµ nu«i thÞt, kh¸c gµ lÊy trøng, gµ nu«i c«ng nghiÖp kh¸c b¸n c«ng nghiÖp, gµ néi kh¸c gµ ta… nh­ng nh×n chung ®Òu ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ chÊt dinh d­ìng, x©y dùng chuång trÞa hîp lý, vÖ sinh s¹ch sÏ… ë x· Hîp §øc chñ yÕu lµ ch¨n th¶ v­ên nªn thøc ¨n ë ®©y lµ thãc, ng«,… ®Ó chÊt l­îng gµ ®­îc ®¶m b¶o. 2. Thøc ¨n Thøc ¨n rÊt quan träng ®èi víi ®êi sèng cña con vËt, nªn em còng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc cña m«n "dinh d­âng thøc ¨n" ®Ó h­íng dÉn bµ con kü thuËt ñ xanh thøc ¨n nh»m gi¶m thiÓu thøc ¨n khi hÕt thêi vô hoÆc lµ ñ mln, vi sinh, ñ chua. Kü thuËt ñ chua thøc ¨n ChuÈn bÞ: - HÇm ñ kho hè, ®µo v¸t, ®µo nh½n, ®µo hè ë n¬i kh«, cao gi¸o, xung quanh hè cã r·nh tho¸t n­íc, ®é s©u vµ réng tïy thuéc vµo l­îng thøc ¨n. - Nguyªn liÖu ñ: c©y ng« - Kü thuËt ñ: c©y ng« ®Ó s¹ch, th¸i nhá dµi 4 cm, lÇn l­ît cho vµo hè ñ theo tõng líp, dµy kho¶ng 15 - 20cm råi nÐn chÆt, khi hè ñ ®· ®Çy cÇn ph¶i che kÝn b»ng ni lon, sau ®ã phñ líp b×n kho¶ng 30 - 40cm. - Thøc ¨n ®­îc ñ sau 20 ngµy cã thÓ cho ¨n, sau khi lÊy thøc ¨n cÇn ®Ëy l¹i vµ che kÝn kh«ng cho n­íc m­a thÊm vµo hè ñ. KÕt qu¶ ®· tham gia ñ thøc ¨n cho 1 hé gia ®×nh ch¨n nu«i tr©u, bß. Ngoµi ra em còng giíi thiÖu c¸ch phèi trén thøc ¨n vµ b¶o qu¶n thøc ¨n cho gia dóc. 3. C«ng t¸c gièng, thô tinh nh©n t¹o * C«ng t¸c chän gièng §èi víi lîn (lîn ®¹i b¹ch vµ landrace) chän n­hngx con cã träng l­îng s¬ sinh vµ träng l­îng cai s÷a cao, ngo¹i h×nh ®¹t nh÷ng chØ tiªu sau: th©n dµi, ®Çu thanh, mâm bÑ, vai ngùc mãng në, 4 ch©n to kháe, ®ã mãng, vó ®Òu, tÝnh t×nh nhanh nhÑn, phµm ¨n. §èi víi tr©u, bß: S­ên mau, sõng l¸ hiªn ngang, mãng trßn b¸t óp, ch©n ®i v÷ng vµng. Tøc lµ: chän nh÷ng con s­ên dµy, sõng l¸ nh­ hai khung tªn, mãng trßn b»ng vµ khÝt vµo nhau. §èi víi gia cÇm chän nh÷ng con kh«ng hëi rèn, nhanh nhÑn, kháe m¹nh. Nh­ng tïy tõng môc ®Ých sö dông gia sóc kh¸c nhau vµ chän gièng cho phï hîp. KÕt qu¶ (®· phæ biÕn ®­îc 2 th«n th«ng qua c¸c cuéc) * C«ng t¸c thô tinh nh©n t¹o Em ®· cïng c« NguyÖt - tr­ëng tr¹m thó y x· tham gia thô tinh nh©n t¹o cho lîn n¸i 1 gia ®×nh vµ giíi thiÖu kü thuËt thô tinh nh©n t¹o - Dông cô: xi lanh cã thÓ tÝch 30 - 60ml, «ng dÉn tinh b»ng cao su mÒm, 1 lä tinh, 1 Ýt n­íc vaselin, n­íc muèn pha tû lÖ 1/1000. - C¸ch tiÕn hµnh: V« trïng dông cô vµ khu vùc ©m hé cña lîn n¸i b»ng n­íc muèi pha tû lÖ 1/1000, dïng vaselin b«i vµo 1/3 èng dÉn tinh qu¶n, ñ Êm lä tinh = b»ng c¸ch cÇm vµo tay, më xi lanh ®æ tinh vµo xi lanh sau ®ã ®­a èng dÉn tinh vµo ©m ®¹o cña lîn ®é s©u kho¶ng 10 - 15 cm, ®­a xi lanh vµo èng dÉn tinh qu¶n vµ tiÕn hµnh b¬m tõ tõ. Khi b¬m cÇn l­u ý: nÕu khi b¬m th¸y tinh ch¶y ra ngoµi th× chØnh l¹i tinh qu¶n vµ b¬m tiÕp, khi b¬m hÕt tinh trong xi lanh th× nót xi lanh vµ kÐo pit tong ra lªn sau ®ã l¹i l¾p vµo «ng dÉn tinh vµ b¬m hÕt l­îng kh«ng khÝ trong xi lanh vµo nh»m ®Èy tinh chøa trong «ng dÉn tinh vµo hÕt tö cung cña lîn råi rót tõ tõ èng dÉn tinh ra ngoµi vµ vç vµo m«ng lîn n¸i. 4. TËp huÊn khuyÕn n«ng vÒ kü thuËt ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm Em tham gia khuyÕn n«ng vÒ kü thuËt ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm, gióp ng­êi d©n hiÓu râ h¬n, ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ch¨n nu«i. 5. Kh¶o s¸t chuång tr¹i Nãi chung viÖc x©y dùng chuång tr¹i ë ®©y t­¬ng ®èi hîp lý. Nh­ng vÉn cßn cã mét sè hé gia ®×nh x©y dùng chuång tr¹i ch­a ®¹t yªu cÇu. Em ®· gãp ý kiÕn hä s÷a l¹i nh­ sau: Chuång x©y dùng theo h­íng ®«ng hoÆc ®«ng nam, cao d¸o, tho¸ng m¸t, Êm vÒ mïa ®«ng, m¸t vÒ mïa hÌ, chuång tr¹i ch¾c ch¾n nÒn chuång b»ng xi m¨ng, hÖ thèng xö lý ph©n chÊt th¶i… 6. Kh¶o s¸t, ®iÒu tra ®µn lîn n¸i sinh s¶n t¹i T©n Yªn Do cã thu nhËp vÒ kinh tÕ cao, nªn ng­êi d©n huyÖn T©n Yªn ch¨n nu«i rÊt nhiÒu lîn n¸i sinh s¶n. Riªng Hîp §øc cã 1816 (2007) con lîn n¸i 7. §¸nh gi¸ chung B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, cïng víi kinh nghiÖm thùc tÕ em ®· gãp ý cho bµ con n«ng d©n vµ h­íng dÉn hä. MÆc dï kÕt qu¶ ch­a ®­îc cao nh­ng ®ã còng lµ nguån ®éng viªn vµ gióp em tù tin h¬n trong c«ng t¸c sau nµy. II. C«ng t¸c thó y 1. Tham gia c«ng t¸c tiªm phßng cho gia sóc t¹i c¬ së Trong thêi gian thùc t¹p tõ 20/3 - 15/4 em ®· tham gia tiªm phßng cho ®µn gia sóc vô xu©n hÌ vµ thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ b¶ng V. Qua b¶ng sè liÖu em thÊy x· Hîp §­c¬ së ®· cã ý thøc rÊt cao trong c«ng t¸c tiªm phßng. Do vËy 2 n¨m gÇn ®©y x· Ýt cã dÞch bÖnh x¶y ra. 2. C¸ch tæ chøc 1 ®ît tiªm phßng cho gia sóc §Çu tiªn ph¶i ®i thèng kª sè l­îng gia sóc ®¨ng ký tiªm phßng trong th«n sau ®ã b¸o c¸o sè liÖu ®ã cho tr­ëng thó y x· ®Ó lÊy vaccine vµ giao vaccine cho c¸c thó y viªn, råi chóng em ®i theo hä tiªm cho kÞp thêi gian quy ®Þnh. 3. C«ng t¸c tiªm phßng bæ xung Sau vµi tuÇn tiªm phßng th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh tiªm phßng bæ xung c¸c lo¹i gia sóc, gia cÇm tr­íc ®©y ch­a ®­îc tiªm do bÖnh, cã chöa… hoÆc nh÷ng gia sóc, gia cÇm míi nhËp tõ n¬i kh¸c vÒ ch­a ®­îc tiªm. Trong thêi gian thùc tËp x· ®· tiÕn hµnh tiªm bæ xung cho ®µn gia cÇm vaccine H5N1 cho 4015 con gµ vµ 985 con vÞt. 4. C¸c lo¹i vaccine, c¸ch sö dông, b¶o qu¶n - Vaccine THT tr©u, bß: lµ Vaccine v« ho¹t d¹ng keo phÌn, tiªm cho tr©u bß kháe m¹nh tren 6 th¸ng tuæi víi liÒu 2ml/con chØ sö dông trong 24 ngµy sau khi më n¾p. Vaccine THT lîn: Tiªm cho lîn trªn 1 th¸ng tuæi - Vaccine dÞch t¶ lîn: lµ Vaccine nh­îc ®éng d¹ng kh« iªm cho lîn kháe trªn 1 th¸ng tuæi Kh«ng dïng cho lîn chöa víi liÒu 1ml/con, pha lo·ng dung dÞch n­íc muèi sinh lý. TÊt c¶ c¸c Vaccine trªn ®­îc b¶o qu¶n ë 2 -80C. Vaccine H%N1: Do Trung Quèc s¶n xuÊt: Tiªm cho gµ kháe m¹nh + Gµ d­íi 5 tuÇn tuæi: 0,3ml/con tiªm d­íi da cæ + Gµ trªn 5 tuÇn tuæi: 0,5/con tiªm b¾p d­íi phÝa trªn c¬ ngùc. 5. VÖ sinh chuång tr¹i thøc ¨n n­íc uèng C«ng t¸c vÖ sinh chuång tr¹i, thøc ¨n, n­íc uèng kh¸ s¹ch sÏ. Nh­ng cã 1 sè hé ch­a thùc hiÖn tèt c«ng viÖc nµy. Em vµ nhãm còng gãp ý, gióp hä hiÓu vµ gi÷ g×n vÖ sinh s¹ch sÏ, ®¶m b¶o søc kháe cho gia sóc, gia cÇm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong ch¨n nu«i. 6. C¸ch sö dông c¸c c¸c lo¹i thuèc, ®­êng ®­a thuèc Qua qu¸ tr×nh häc vµ thùc tËp em ®· n¾m ®­îc mét sè lo¹i thuèc hay dïng còng nh­ c¸ch sö dông vµ ®­êng ®­a thuèc vµo c¬ thÓ. Thuèc kh¸ng sinh, nh­ Penisilin, Steptomucin, Kanamycin… ®Ó ch÷a c¸c bÖnh do vi khuÈn, vi rót g©y nªn. Cã thÓ tiªm b¾p, tiªm tÜnh m¹ch hoÆc d­íi da. Thuèc mª nh­ Choloranhydrat, ete dïng ®Î g©y mª tr­íc khi phÉu thuËt Thuèc t¨ng c­êng h¹ot ®éng cña tim: Digilalic, caphein, Stophanthus. Thuèc bæ: Bcomplex, c¸c lo¹i Vitamin cã thÓ truyÒn vµo tÜnh m¹ch Thuèc ®iÒu trÞ néi, ngo¹i ký sinh trïng: Dipterexx, levnysol, piperazil, merbenvet dïng ®Ó b«i ngoµi ra, uèng, tiªm. C¸c lo¹i thuèc s¸t trïng vµ tiªu ®éc, Iod, cßn 700, thuèc tÝm Kmr04, oxi giµ, xanh methulen ®Ó s¸t trïng ngoµi ra, thôt röa tö cung… 7 . §iÒu trÞ bÖnh Do nhãm cã 5 ng­êi, nªn bän em th­êng ph¶i chia ra ®Ó ®i ®iÒu trÞ. Em cïng víi c« NguyÔn ThÞ NguyÖt - tr­ëng ban thó y x· ®i ®iÒu trÞ ®­îc mét sè bÖnh sau: 7.1. BÖnh ë tr©u, bß a, BÖnh tô huyÕt trïng tr©u TriÖu chøng: Tr©u sèt cao 41 - 41,50C, bá ¨n kh«ng nhai l¹i bông ch­íng h¬i, mòi kh«, ch¶y n­íc r·i nhiÒu, khã thë, ch©n run. §iÒu trÞ: RP: Kanamycin 20mg/khP Anagin - C 1ml/15kgP Vitamin B1 10ml/con Tiªm b¾p, tiªm riªng Anagen - C ngµy tiªm 2 lÇn liªn tôc trong 3 ngµy. KÕt qu¶: §iÒu trÞ 4 con khái 3 tû lÖ ®¹t 75%. b, BÖnh giun ®òa bª, nghÐ. TriÖu chøng: Bª, nghÐ gÇy sót, kÐm ¨n, ®i ®øng lï khï, bông áng, thØnh tho¶nh cã c¬n ®au bïng th× con vËt n»m xuèng con l­ng lªn, ®Çu ngo¸i vÒ phÝa bông, niªm m¹c nhît nh¹t Øa ph©n mµu tr¾ng. §iÒu trÞ: RP: Levamysol 1ml/12-15kgP B - complex 5ml/con Tiªm b¾p thÞt 1 lÇn KÕt qu¶: §iÒu trÞ 6 con khái 6 con ®¹t 100%. c, BÖnh tiªu ch¶y cã lÉm m¸u ë bª, nghÐ - TriÖu chøng: Bª nghÐ gÇu cßm, l«ng xï, ¨n Ýt, niªm m¹c nhît nh¹t, cã thÓ suy nh­îc ®øng kh«ng v÷ng, ph©n tõ nh·o chuyÓn sang toµn n­íc, mµu ph©n tõ vµng nh¹t chuyÓn sang mµu tr¾ng, trong ph©n cã lÉn m¸u, mïi h«i thèi khã chÞu. §iÒu trÞ: RP: Morpacoli 1ml/10kgP Vitamin K 1ml/20kgP VitaminC 3ml/con Vitamin B1 3ml/con Tiªm b¾p thÞt 1 lÇn liªn tôc 2 -5 ngµy KÕt qu¶: §iÒu trÞ 3 con khái 3 con ®¹t 100%. 7.2. BÖnh ë lîn a, BÖnh ®ãng dÊu - TriÖu chøng: Lîn mÖt mái, Ýt ¨n, hoÆc kh«ng ¨n, sèt 41 -42oC, ch©n run ph©n t¸o cã mµng nhÇy bao bäc bªn ngoµi. Sau khi da xuÊt hiÖn nh÷ng ®¸m tô huyÕt trïng h×nh ch÷ nhËt, h×nh trßn ë ngoµi vïng tai, cïng bông, nh÷ng dÊu hiÖu nµy khi Ên tay vµo th× mÊt ®i khi bá tay ra th× l¹i trë l¹i tr¹ng th¸i cò. §iÒu trÞ: RP: Peciciplin 30.000UI/kgP Streptomycin 30mg/kgP B. Comlex 5ml/con b, Tô huyÕt trïng - TriÖu chøng: Lîn sèt c¸o 41 - 42,50C, bá ¨n, n»m 1 chç, thë m¹nh. Da vïng tai, m¸ ®á råi chuyÓn sang tÝm bÇm. Ngµy h«m sau xuÊt hiÖn tÝm bÇm c¶ da bông, 4 ch©n hoÆc toµn th©n, ph©n t¸o bãn nÆng nh­ng kh«ng cã nhÇy b¸m xung quanh ph©n. §iÒu trÞ: RP: Kanamycin 1ml/5kgP/2lÇn/ngµy Alagin 30% 1ml/con/ngµy B. com plex 5ml/con. Tiªm b¾p 3 ngµy liªn tôc. Alagin 30% chØ dngr 1 lÇn KÕt qu¶: §iÒu trÞ 1 con khái 1 con ®¹t 100% 7.3 BÖnh ë gµ BÖnh hen gµ - TriÖu chøng: Gµ hen, sÆc khÑc, bÖnh ph¸t triÓn chËm - §iÒu trÞ: RP: 10gam C.C.R.D n¨m th¸i + 10gam Farmacin th¸i, pha vµo 20l n­íc uèng /ngµy/ 100kg gµ. Dïng liªn tôc 4 ngµy. KÕt qu¶: §iÒu trÞ 10 con khái 10 con ®¹t 100% * BÖnh sæ mòi (S­ phï ®Çu) - TriÖu chøng: Ho hen, l­ìi th©n, h¬i thë ra thèi, s­ng phï ®Çu, thèi m¾t, tiªu ch¶y ph©n xanh tr¾ng. §iÒu trÞ: RP: T.I.C trén vµo thøc ¨n, cho gµ trong 5 - 7 ngµy. KÕt qu¶: §iÒu trÞ 10 con khái 10 con ®¹t 100%. 8. §¸nh gi¸ chung Qua ®ît thùc tËp nµy em ®· häc hái ®­îc rÊt nhiÒu kinh nghiÖm vµ ®· biÕt ®­îc mïa nµy hay m¾c bÖnh nh÷ng bÖnh: Tô huyÕt trïng, ®ãng dÊu lîn, Øa ch¶y...MÆc dï kÕt qu¶ ®iÒu trÞ ch­a ®­îc nh­ mong muèn, nh­ng ®ã còng lµ nguån ®éng viªn rÊt lín lao gióp em v÷ng tin vµ cÇn ph¶i häc hái nhiÒu h¬n n÷a. PhÇn III. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ 1. KÕt luËn Tuy cã mét th¸ng vÒ thùc tËp t¹i x· Hîp §øc. Em ®· häc ®­îc rÊt nhiÒu kinh nghiÖm tõ thùc tÕ, ®· chÈn ®o¸n vµ cïng nhãm ®iÒu trÞ mét sè bÖnh cho gia sóc, gia cÇm Bªn c¹nh ®ã em hiÓu thªm mét sè nÐt v¨n hãa cña ®Þa ph­¬ng, häc ®­îc c¸ch sèng vµ mèi quan hÖ víi mäi ng­êi. §ång thêi còng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tay nghÒ gióp em thªm tù tin khi ra tr­êng vµ gãp phÇn ®­a ngµnh ch¨n nu«i ngµy 1 ph¸t triÓn. Víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy c«, c« chó trong chi côc thó y, cïng víi lßng yªu nghÒ vµ tinh thÇn häc hái. Em ®· tham gia ®iÒu trÞ mét sè bÖnh vµ ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kh¸ cao. Nh­ng bªn c¹nh ®ã kinh nghiÖm thùc thÕ ch­a nhiÒu l­îng kiÕn thøc cßn cã h¹n nªn khi thùc tËp kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, lóng tóng trong c«ng viÖc. §©y còng lµ dÞp ®Ó em kiÓm tra l¹i kiÕn thøc cña m×nh, tõ ®ã rót ra bµi häc vµ kh«ng ngõng häc hái ®Ó hoµn thiÖn b¶n th©n h¬n. 2. §Ò nghÞ - ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÇn ®Çu t­ vèn h¬n n÷a cho ch¨n nu«i vµ quan t©m ®Õn c«ng t¸c thó y, ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó c«ng t¸c phßng bÖnh ®­îc tèt h¬n vµ th­êng xuyªn më líp häc khuyÕn n«ng, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ch¨n nu«i. Víi nhµ tr­êng cÇn tæ chøc cho häc sinh - sinh viªn ®i thùc tÕ nhiÒu h¬n ®Ó n©ng cao tay nghÒ, ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ kü thuËt tiªn tiÕn ®Ó tõ ®ã sinh viªn cã kÕt qu¶ häc tËp tèt h¬n. Môc lôc 2.2. T×nh h×nh lai t¹o gièng, thu tinh nh©n t¹o 9 2.3. Thøc ¨n hiÖn sö dông 9 2.4. ChÕ ®é ch¨m sãc nu«i d­ìng 10 2.5. T×nh h×nh vÖ sinh chuång tr¹i. 10 2.6. Thu nhËp cña n«ng d©n tõ ch¨n nu«i lîn 10 3. Ch¨n nu«i gia cÇm 11 3.1. C¸c gièng gia cÇm ®ang nu«i t¹i x· Hîp §øc 11 3.2. Ph­¬ng thøc ch¨n nu«i, quy m« ®µn 11 3.3. BiÖn ph¸p kÜ thuËt ®· ¸p dông trong ch¨n nu«i gµ c«ng nghiÖp 11 3.4. Thøc ¨n sö dông 11 3.5. Thu nhËp tõ ch¨n nu«i gia cÇm 12 4. Ch¨n nu«i c¸c lo¹i vËt nu«i kh¸c 12 5. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c ch¨n nu«i cña hîp t¸c x· Hîp §øc. 12 B. C«ng t¸c thó y 13 1. Phßng bÖnh­ 13 1.1. Tæ chøc m¹ng l­íi thó y t¹i x· Hîp §øc 13 1.2. KÕt qu¶ tiªm phßng 3 n¨m gÇn ®©y 13 1.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng m¹ng l­íi thó y ë x· Hîp §øc 15 1.4. C«ng t¸c vÖ sinh thó y t¹i c¬ së 15 1.5. Xö lý chÊt th¶i, s¶n phÈm, phßng bÖnh tËt l©y lan 15 1.6. BiÖn ph¸p phßng chèng dÞch bÖnh t¹i c¬ së 16 1.7. Ho¹t ®éng cña c¸c quÇy thuèc thó y 16 2. Ch÷a bÖnh 16 2.1. C¸c lo¹i bÖn ®· x¶y ra t¹i ®Þa ph­¬ng 16 2.2. C«ng t¸c ®iÒu trÞ vµ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ t¹i c¬ së 17 PhÇn II. Néi dung vµ kÕt qu¶ 18 I. C«ng t¸c ch¨n nu«i ®èi ví gia sóc, gia cÇm 18 1. Kü thuËt ch¨n nu«i 18 1.1. Ch¨n nu«i tr©u bß 18 1.2. Ch¨n nu«i lîn 18 1.3. Ch¨n nu«i gia cÇm 19 2. Thøc ¨n 20 3. C«ng t¸c gièng, thô tinh nh©n t¹o 20 4. TËp huÊn khuyÕn n«ng vÒ kü thuËt ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm 21 5. Kh¶o s¸t chuång tr¹i 21 6. Kh¶o s¸t, ®iÒu tra ®µn lîn n¸i sinh s¶n t¹i T©n Yªn 22 7. §¸nh gi¸ chung 22 II. C«ng t¸c thó y 22 1. Tham gia c«ng t¸c tiªm phßng cho gia sóc t¹i c¬ së 22 2. C¸ch tæ chøc 1 ®ît tiªm phßng cho gia sóc 22 3. C«ng t¸c tiªm phßng bæ xung 22 4. C¸c lo¹i vaccine, c¸ch sö dông, b¶o qu¶n 22 5. VÖ sinh chuång tr¹i thøc ¨n n­íc uèng 23 6. C¸ch sö dông c¸c c¸c lo¹i thuèc, ®­êng ®­a thuèc 23 7 . §iÒu trÞ bÖnh 24 7.1. BÖnh ë tr©u, bß 24 7.2. BÖnh ë lîn 25 7.3 BÖnh ë gµ 25 PhÇn III. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ 27 1. KÕt luËn 27 2. §Ò nghÞ 27