Phần 1 - Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân

Câu hỏi: Điều 2 Hiến pháp năm 1992 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2001) quy định:" Nhà nước Cộng hoà XHCNVN là Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân" anh, chị hãy lý giải: Thế nào là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân Trả lời: Điều 2 HP năm 1992 ( đã được sửa đổi, bổ sung năm 2001) quy định: “NNCHXHCNVN là Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân, vì nhân dân" Quy định trên của HP năm 1992 nhằm khẳng định tính nhân dân của NNCHXHCNVN. “NN Cộng hoà XHCN VN là NN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; tất cả quyền lực NN thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”. 1). NN của nhân dân - Là NN mà nhân dân là người làm chủ NN, là chủ thể quyền lực của NN; - Nhân dân có toàn quyền quyết định tính chất, cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, mục tiêu, phương hướng hoạt động, xu hướng phát triển của BMNN, sử dụng BMNN để thực hiện quyền lực của mình và kiểm tra, giám sát sự hoạt động của BMNN, - Tất cả các CQNN, cán bộ, công chức NN liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân dân, báo cáo hoạt động trước nhân dân; - Nhân dân thực hiện quyền lực NN trước hết thông qua Quốc hội và Hội đồng nhân dân là những cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân, do nhân dân bầu ra và chịu trách nhiệm trước nhân dân( Điều 6 HP năm 1992). - Nhân dân VN là người làm chủ NN, là chủ thể của quyền lực NN vì dới sự lãnh đạo của ĐCSVN, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám thắng lợi(năm 1945), lập nên NN công nông đầu tiên ở Đông Nam châu á và sử dụng NN ấy để bảo vệ độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia và hiện nay đang thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhằm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc VN XHCN. 2). NN do nhân dân - Là NN mà các CQNN từ trung ương xuống địa phương đều do nhân trực tiếp hoặc gián tiếp thành lập để thực hiện quyền làm chủ NN của mình( ví dụ, cử tri trực tiếp bầu thành lập Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, sau đó Quốc hội và Hội đồng nhân dân bầu thành lập các cơ quan chấp hành của mình); - Mọi chủ trương, chính sách, PL của NN đều do nhân dân trực tiếp hay gián tiếp tham gia xây dựng và thực hiện(ví dụ, nhân dân đóng góp ý kiến vào các dự thảo luật, pháp lệnh và tổ chức thực hiện những văn bản đó khi chúng được ban hành); - Mọi vấn đề quan trọng có ý nghĩa chung cả nước đều do nhân dân trực tiếp hay gián tiếp thảo luận, bàn bạc, quyết định, thực hiện ( ví dụ, nhân dân tham gia thảo luận các vấn đề chung của cả nước và địa phương về quốc kế dân sinh và đối ngoại, kiến nghị cải cách BMNN, biểu quyết khi NN tổ chức trưng cầu ý dân); - Trực tiếp quản lý các công việc mà chính quyền giao cho; - Kiểm tra, giám sát hoạt động của BMNN và đấu tranh phòng chống tệ quan liêu, hách dịch, cửa quyền, tham nhũng, lãng phí và những hiện tượng tiêu cực trong BMNN. 3). NN vì nhân dân - NN có cơ cấu tinh, gọn, hiệu lực, hiệu quả, thuận tiện cho ND sử dụng và kiểm tra, giám sát; - Có mục đích hoạt động vì lợi ích của nhân dân ; - Mọi chủ trương, chính sách, PL đều được xây dựng và thực hiện xuất phát từ lợi ích của nhân dân và vì lợi ích của nhân dân; - Các CQNN, cán bộ, công chức, viên chức NN luôn tôn trọng nhân dân, tận tuỵ phục vụ nhân dân, kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, hách dịch, cửa quyền, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực khác; - Công cuộc cải cách BMNN hiện nay cũng nhằm phục vụ lợi ích của nhân dân. 4) Để đảm bảo cho NN của ta luôn là NN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân thì một trong những biện pháp quan trọng là phải thường xuyên chăm lo củng cố, bảo vệ và phát huy liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức vì đó là nền tảng của nhân dân. - Thực hiện tốt chính sách của đảng, NN đối với giai cấp công nhân, cần phát triển cả về số lượng và chất lượng, nâng cao giác ngộ chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp; bảo vệ quyền lợi và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần; ưu tiên đào tạo cán bộ lãnh đạo và quản lý ở các cấp, các ngành. - Để phát triển giai cấp nông dân và phát huy vai trò của họ, phải công nghiệp hóa và hiện đại hoá nông nghiệp, phát triển nông thôn, thực hiện tốt các chính sách về ruộng đất, phát triển nông nghiệp toàn diện, tiêu thụ nông sản, hàng hoá, bảo hiểm sản xuất và bảo hiểm xã hội, giúp đỡ vùng khó khăn, phân bố dân cư theo quy hoạch, phát triển ngành nghề, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và dân trí. - Đội ngũ trí thức luôn luôn đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Đảng và NN ta chủ trương, tạo điều kiện để họ thu nhận thông tin, tiếp cận các thành tựu mới của khoa học, công nghệ và văn hoá thế giới, nâng cao trình độ chính trị, kiến thức chuyên môn; khuyến khích tự do sáng tạo, phát minh, cống hiến; phát hiện, bồi dưỡng, sử dụng đúng và đãi ngộ xứng đáng các tài năng; phát huy năng lực của trí thức trong việc thực hiện các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học và xây dựng đường lối, chính sách của Đảng, PL của NN