Phân tích ưu nhược điểm của các phương pháp đánh giá nhân viên

5/11/2011 1 QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC GV: Th.S Vũ Thanh Hiếu Học phần: PHÂN TÍCH ƯU NHƯỢC ðIỂM CỦA CÁC PP ðÁNH GIÁ NHÂN VIÊN Mai Văn Hòa Phan Dương Ngọc Tân Trần Bình Phương Thoa Lê Nguyễn Hoàng Thùy ðoàn Chung Thủy Trịnh Văn Tiến Bùi Thị Diễm Trang
Các phương pháp ñánh giá + PP thang ño ñánh giá ñồ họa + PP ghi chép các sự kiện quan trọng + PP thang ño dựa trên hành vi (BARS) + PP danh mục kiểm tra + PP so sánh + PP bản tường thuật + PP quản lý bằng mục tiêu (M.B.O) + PP 3600 5/11/2011 2 ðây là phương pháp truyền thống và ñược sử dụng nhiều nhất Xây dựng PP có 2 bước quan trọng + Lựa chọn các ñặc trưng (tiêu thức) + ðo lường các ñặc trưng Người ñánh giá sẽ cho ý kiến ñánh giá về sự thực hiện CV của NLð dựa trên ý kiến chủ quan của mình theo một thang ño từ thấp ñến cao Các tiêu thức ñánh giá bao gồm các tiêu thức liên quan trực tiếp hoặc không trực tiếp ñến CV
Nội dung PP
Mẫu ñánh giá dùng PP thang ño ñồ họa Các yếu tố ñánh giá Xuất sắc Khá ðạt yêu cầu Dưới mức yêu cầu Mức ñộ tối thiểu Khối lượng CV 5 4 3 2 1 Chất lượng CV 5 4 3 2 1 Tính tin cậy 5 4 3 2 1 Khả năng xét ñoán 5 4 3 2 1 Khả năng hiểu biết 5 4 3 2 1 Thái ñộ 5 4 3 2 1 Tinh thần hợp tác 5 4 3 2 1
Ưu ñiểm + Dễ hiểu + Mẫu ñược thiết kế với các tiêu thức mang tính chất chung nên phù hợp với nhiều loại CV, nhiều nhóm NLð + Lượng hóa tình hình thực hiện công việc của NLð bằng ñiểm + Có thể cho ñiểm một cách dễ dàng + Sử dụng thuận tiện + ðược xây dựng tương ñối ñơn giản + Các ñặc trưng riêng biệt của từng CV có thể bị bỏ qua
Nhược ñiểm + Có thể xảy ra trường hợp ñiểm số cao ở ñặc trưng này bù ñắp cho ñiểm số thấp ở mục khác + Dễ bị ảnh hưởng bởi các lỗi chủ quan như thiên vị, thành kiến … 5/11/2011 3 Người ñánh giá ghi lại theo mô tả những hành vi có hiệu quả và những hành vi không có hiệu quả trong thực hiện công việc của NLð tùy theo từng yếu tố của công việc
Nội dung PP
Mẫu ghi chép Sự việc tiêu cực Sự việc tích cực Ngày tháng Mục Sự việc Ngày tháng Mục Sự việc 30.4 M Khách hàng phàn nàn về sự phục vụ 1.6 B Làm thay công việc của ñồng nghiệp yếu kém
Ghi chú: Mục M chỉ về trách nhiệm giao tiếp Mục B chỉ về sự phối hợp
Mẫu ghi chép Ngày tháng Sự việc 20.1 Ghi chép phiếu thăm khách hàng Anh Tiến ñã không ñiền ñúng vào phiếu thăm khách hàng. Anh ghi thăm 3 khách hàng vào 3 ngày khác nhau, trên thực tế là thăm vào cùng 1 ngày. Khi ñược hỏi thì anh Tiến ñưa lý do: Chăm sóc vợ ốm nằm ở nhà và hứa lần sau không làm sai như vậy nữa 24.4 Tiếp thị, quảng cáo sản phẩm mới … + Thuận lợi cho việc thảo luận với NLð về các ưu ñiểm và nhược ñiểm của họ trong thực hiện công việc và ra quyết ñịnh
Ưu ñiểm + Giúp hạn chế ñược các lỗi chủ quan 5/11/2011 4 + Tốn thời gian
Nhược ñiểm + NLð cảm thấy k thoải mái khi biết Quản lý ghi lại những yếu kém của mình + Có nhiều khi công việc ghi chép bị bỏ qua + Các thang ñánh giá dựa trên hành vi cũng tương tự như các thang ñánh giá ñồ họa, chỉ khác là các thang ñiểm ñánh giá này ñược mô tả chính xác hơn bởi các hành vi cụ thể. + Là PP kết hợp giữa PP thang ño ñồ họa và PP ghi chép các sự kiện quan trọng. + ðể cho ñiểm, người ñánh giá phải xác ñịnh xem hành vi của ñối tượng thuộc vào loại nào trong số các hành vi ñược mô tả. + Việc kết hợp các ñiểm số ñể xác ñịnh ñiểm cuối cũng ñược làm tương tự như phương pháp thang ño ñồ họa.
Nội dung PP 1. ðánh giá kiến thức công việc và kỹ năng chuyên môn: ðánh giá về những kỹ năng thành thạo của nhân viên ñối với công việc ñược giao. Nắm vững và phát huy kiến thức về chuyên nghành, các thủ tục, qui trình làm việc. [ ] 1 Không có kỹ năng giám sát, gây ra lỗi nghiêm trọng [ ] 2 Có thể ñiều khiển nhà thầu, lên kế hoạch thi công [ ] 3 Nắm rõ quy trình thủ tục, báo cáo công việc rõ ràng [ ] 4 Dự án kết thúc, công trường có vài khuyết ñiểm nhỏ [ ] 5 Dự án ñảm bảo tiến ñộ, chất lượng. ðược chủ ñầu tư ñánh giá cao
Mẫu ñánh giá Phạm vi công việc Hoạch ñịnh, Tổ chức và lên lịch phân công dự án theo ñúng thời hạn 7 [ ] Xuất sắc Triển khai kế hoạch dự án tổng thể, tư liệu ñầy ñủ, ñã ñược chấp nhận và phân bổ kế hoạch cho mọi người thực hiện 6 [ ] Rất giỏi Lên kế hoạch, truyền thông và quan sát các giai ñoạn quan trọng, tường trình hàng tuần tiến ñộ của kế hoạch … ðã gặp một số trục trặc nhỏ 5 [ ] Giỏi …………………. 4 [ ] TB 3 [ ] dưới TB 2 [ ] rất kém 1 [ ] không chấp nhận ñược Ít khi nào hoàn thành dự án vì thiếu hoạch ñịnh và dường như thiếu thận trọng 5/11/2011 5 + Mang tính khách quan hơn (ít thiên vị hơn), giảm ñược một số lỗi ñánh giá mà PP thang ño ñồ họa mắc phải.
Ưu ñiểm + Tạo ra ñược sự nhất trí giữa những người ñánh giá + Cần nhiều thời gian và chi phí ñể xây dựng thang ño
Nhược ñiểm + Các hành vi mô tả ñược sử dụng hướng về hoạt ñộng hơn là hướng về kết quả cuối cùng. + Người ñánh giá sẽ thấy khó khăn trong việc tìm ñiểm cụ thể ñại diện cho thành tích của nhân viên, lúc tích cực, lúc ko tập trung + Tốn nhiều thời gian ñể ñánh giá + Kq cũng bị ảnh hưởng nếu các ñặc trưng và hành vi không ñược lựa chọn và mô tả cẩn thận Thiết kế một danh mục các câu mô tả về các hành vi và thái ñộ có thể xảy ra trong thực hiện công việc của NLð NðG sẽ ñánh dấu các câu mà họ cảm thấy phù hợp với ñối tượng ñánh giá Các câu có thể ngang giá trị với nhau hoặc có thể ñược cho các trọng số ñể làm rõ mức ñộ quan trọng tương ñối giữa chúng với nhau
Nội dung PP
Mẫu ñánh giá Tên NV: ……… Tên người ñánh giá: ……… Chức danh CV: ………… Bộ phận: ……………….. Ngày ñánh giá:…………. ____ Hợp tác với bạn cùng làm việc ____ Giữ gìn nơi làm việc gọn gàng, sạch sẽ ____ Thường hoàn thành CV ñúng thời hạn ____ Ghi chép sổ sách cẩn thận ____ Có thái ñộ miễn cưỡng khi làm thêm giờ ____ Không tiếp thu phê bình 5/11/2011 6
Ưu ñiểm + Tránh ñược các lỗi như xu hướng trung bình hay sự dễ dãi + Dễ thực hiện + Kết quả ñánh giá thể hiện bằng ñiểm số do ñó thuận tiện cho việc ra các quyết ñịnh quản lý
Nhược ñiểm + Nếu bảng danh mục mang tính chất chung thì lại không phản ánh ñược tính ñặc thù của từng loại CV + Cần phải thiết kế các danh mục khác nhau cho các loại CV khác nhau + Việc xác ñịnh các trọng số cũng phức tạp và ñòi hỏi có sự trợ giúp chuyên môn
Các phương pháp so sánh
ðánh giá thực hiện công việc của người lao ñộng dựa trên so sánh kết quả công việc của từng người với những ñồng nghiệp cùng làm việc trong bộ phận.
Trong phương pháp so sánh, các phương pháp thường ñược dùng là:  PP xếp hạng • xếp hạng ñơn giản • xếp hạng luân phiên  PP phân phối bắt buộc  PP so sánh cặp  PP cho ñiểm
Phương pháp xếp hạng ñơn giản TT NV 1 Trang 2 Tiến 3 Tân 4 Hòa 5 Thùy 6 Thoa 7 Thủy Xuất sắc nhất Yếu kém nhất 5/11/2011 7
Phương pháp xếp hạng luân phiên TT NV 1 2 3 4 5 6 7 TT NV 1 2 3 4 5 6 7 Hòa Tân Thoa Thùy Thủy Tiến Trang PP này cho kết quả chính xác hơn PP xếp hạng ñơn giản
Phương pháp phân phối bắt buộc
Người ñánh giá phân loại các NV trong nhóm thành các loại khác nhau theo tỷ lệ  10% NV xếp loại tốt  10% NV xếp loại kém  20% NV xếp loại khá  20% NV xếp loại yếu  40% NV xếp loại trung bình + PP này hạn chế việc mắc lỗi xu hướng trung bình hay quá dễ dãi, quá nghiêm khắc CHẤT LƯỢNG CÔNG ViỆC TT NV 2 3 4 5 6 7 1 Hòa 2 1 1 1 6 7 2 Tân 2 2 2 2 7 3 Thoa 4 3 6 7 4 Thùy 4 6 7 5 Thủy 6 7 6 Tiến 7 7 Trang
Phương pháp so sánh cặp PP này ñơn giản và có tính tin cậy hơn các PP so sánh khác
Phương pháp cho ñiểm TT NV Số ñiểm 1 Trang 23 2 Tiến 21 3 Tân 17 4 Hòa 15 5 Thùy 10 6 Thoa 8 7 Thủy 6 Tổng 100 PP này cho thấy sự khác nhau tương ñối giữa các NV nhưng dễ bị ảnh hưởng bởi các lỗi thành kiến, thiên vị 5/11/2011 8
Ưu ñiểm + Rất có tác dụng trong việc ra các quyết ñịnh như lương, thưởng, thăng tiến ñối với NLð + ðơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện
Nhược ñiểm + Việc cung cấp các thông tin phản hồi với NLð cũng bị hạn chế + Dễ dẫn ñến các lỗi như thiên vị, thành kiến, sự kiện gần nhất + Các PP so sánh thường không có tác dụng khuyến khích sự cộng tác và ñoàn kết trong tập thể Người ñánh giá sẽ viết một văn bản về tình hình thực hiện CV của NV, về các ñiểm mạnh, ñiểm yếu của, các tiềm năng cũng như các gợi ý về các biện pháp hoàn thiện sự thực hiện của NV
Nội dung PP Bản tường thuật có thể ñược viết theo những chủ ñề khác nhau như + tình hình thực hiện CV + Các ñiểm mạnh, ñiểm yếu + … Họ và tên:……………….Chức vụ:……… Số năm ở chức vụ này:………………………….. Tường trình cho:………………………………… Việc hoàn thành công việc, kết quả và phương pháp theo con số cụ thể 1. NV ñã hoàn thành ñược những gì kể từ lần ñánh giá trước? (khối lượng và chất lượng CV) ……………………………………………...... 2. NV ñã làm thế nào ñể công việc hoàn thành? ……………………………………………...... 3. NV có quan hệ với người khác như thế nào? ……………………………………………...... 4. Liệt kê các phẩm chất và trình ñộ giúp NV hoàn thành CV ……………………………………………...... 5. …… 5/11/2011 9
Ưu ñiểm Khó có thể sử dụng các thông tin tường thuật vào việc ra quyết ñịnh nhân sự Nếu ñược thực hiện tốt, PP này sẽ cung cấp các thông tin phản hồi rất chi tiết và hữu ích cho NLð
Nhược ñiểm Sự chính xác của thông tin phụ thuộc vào khả năng diễn ñạt của người viết ñánh giá  Là PP nhấn mạnh nhiều vào các kết quả mà NV ñạt ñược (so với mục tiêu công việc ñã ñược xác ñịnh từ trước ) chứ không nhấn mạnh vào các hoạt ñộng ñể thực hiện CV ñó  ðể thực hiện PP này NLð và NV cần thống nhất về: + Các yếu tố chính trong CV + Các mục tiêu cụ thể cần ñạt ñược + Xây dựng một kế hoạch hành ñộng ñể thực hiện các mục tiêu ñó  Các mục tiêu này ñược NLð và chính NV cùng xây dựng, cuối kỳ NLð sẽ sử dụng các mục tiêu ñó ñể ñánh giá sự nỗ lực của NV
Nội dung PP
Ưu ñiểm + Góp phần tạo ñộng lực cho mọi người lao ñộng ở mọi cấp quản lý + Các mục tiêu cũng giúp cho NLð trực tiếp và NV thấy rõ nhu cầu ñào tạo và phát triển nghề nghiệp ở từng người + Khắc phục ñược một số vấn ñề phát sinh do giả ñịnh rằng những ñặc ñiểm cần thiết ñể hoàn thành tốt CV của NVcó thể xác ñịnh và ño lường một cách ñáng tin cậy. + Việc xác ñịnh mục tiêu CV không phải là dễ
Nhược ñiểm + PP này có thể dẫn tới kỳ vọng không thực tế về một mục tiêu có thể hoặc không thể hoàn thành một cách hợp lý + Các mục tiêu có thể ñược thay ñổi trong quá trình thực hiện CV. Mục tiêu mềm dẻo có thể bị méo mó, sai lệch ñể ngụy trang hoặc bào chữa những yếu kém trong thành tích công việc. 5/11/2011 10 + Do có tác dụng lôi cuốn NLð tham gia thực hiện các mục tiêu của DN, tham gia vào quản lý chung nên PP này ñang ñược sử dụng phổ biến ở nhiều nước.
Thực tế hiện nay + Ở nước ta các DN có trình ñộ quản lý tốt hoặc các liên doanh với nước ngoài cũng ñang áp dụng PP này
Nội dung PP
Ưu ñiểm
Nhược ñiểm CÁM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA CÁC BẠN by: Doan Chung Thuy