Phân tích vai trò của Uỷ ban chứng khoán nhà nước trong việc tổ chức và đảm bảo thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh và đề xuất pháp lý

Bài tập luật chứng khoán LỜI NÓI ĐẦU Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam chính thức đi vào hoạt động cách đây gần 12 năm, đã đánh dấu một bước phát triển mới có ý nghĩa quan trọng trong quá trình hoàn thiện hệ thống thị trường tài chính, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế đang không ngừng chuyển đổi vận hành theo cơ chế thị trường. Có thể nói TTCK hiện tại tuy không thật sự lớn, nhưng cũng đã phát huy được vai trò là kênh huy động vốn tích cực của Chính phủ. Ngoài ra, việc hình thành TTCK cũng đã làm cán cân lãi suất trên thị trường tín dụng điều chỉnh ngày càng phù hợp hơn với tình hình phát triển kinh tế đất nước. Bên cạnh những thuận lợi do việc huy động vốn từ TTCK đem lại cho các doanh nghiệp niêm yết, cũng đã tạo cơ hội đầu tư cho các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước. Tuy nhiên, bên cạnh đó, TTCK của Việt Nam cũng biểu hiện rất nhiều bất cập như: thị trường chậm phát triển, chưa phát huy được hết vai trò thực thụ.Nguyên nhân là do những vấn đề như hệ thống luật pháp chưa bao quát, chính sách điều hành còn mang tính mệnh lệnh – hành chính, chất lượng của người điều hành còn yếu và lý do quan trọng nhất là mức độ minh bạch thông tin còn thấp. Xuất phát từ thực trạng trên, vai trò ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) trong việc tổ chức, xây dựng và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh cần được chú trọng và nâng cao nhằm mục tiêu xây dựng một TTCK phát triển toàn diện ở Việt Nam. MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU 0 NỘI DUNG 1 I. Khái quát về UBCKNN. 1 1. Sự ra đời của UBCKNN. 1 2. Địa vị pháp lý. 1 II. Vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. 2 1. Vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức, xây dựng TTCK. 2 2. Vai trò của UBCKNN trong việc đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. 5 III. Đề xuất pháp lý của nhóm nhằm nâng cao vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. 9 KẾT LUẬN 12 TÀI LIỆU THAM KHẢO 13

doc15 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 4455 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phân tích vai trò của Uỷ ban chứng khoán nhà nước trong việc tổ chức và đảm bảo thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh và đề xuất pháp lý, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI NÓI ĐẦU Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam chính thức đi vào hoạt động cách đây gần 12 năm, đã đánh dấu một bước phát triển mới có ý nghĩa quan trọng trong quá trình hoàn thiện hệ thống thị trường tài chính, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế đang không ngừng chuyển đổi vận hành theo cơ chế thị trường. Có thể nói TTCK hiện tại tuy không thật sự lớn, nhưng cũng đã phát huy được vai trò là kênh huy động vốn tích cực của Chính phủ. Ngoài ra, việc hình thành TTCK cũng đã làm cán cân lãi suất trên thị trường tín dụng điều chỉnh ngày càng phù hợp hơn với tình hình phát triển kinh tế đất nước. Bên cạnh những thuận lợi do việc huy động vốn từ TTCK đem lại cho các doanh nghiệp niêm yết, cũng đã tạo cơ hội đầu tư cho các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước. Tuy nhiên, bên cạnh đó, TTCK của Việt Nam cũng biểu hiện rất nhiều bất cập như: thị trường chậm phát triển, chưa phát huy được hết vai trò thực thụ.Nguyên nhân là do những vấn đề như hệ thống luật pháp chưa bao quát, chính sách điều hành còn mang tính mệnh lệnh – hành chính, chất lượng của người điều hành còn yếu và lý do quan trọng nhất là mức độ minh bạch thông tin còn thấp. Xuất phát từ thực trạng trên, vai trò ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) trong việc tổ chức, xây dựng và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh cần được chú trọng và nâng cao nhằm mục tiêu xây dựng một TTCK phát triển toàn diện ở Việt Nam. NỘI DUNG I. Khái quát về UBCKNN. 1. Sự ra đời của UBCKNN. Với nhiệm vụ đặt ra đưa nền kinh tế của Việt Nam thành nền kinh tế thị trường nhằm thu hút các doanh nghiệp đầu tư cũng như các nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài thì cũng giống như các nước phát triểu cần phải có một TTCK . Theo tinh thần đó quá trình chuẩn bị được thực hiện khi thành lập Ban Nghiên cứu xây dựng và phát triển thị trường vốn thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 1993, Ban soạn thảo Pháp lệnh về chứng khoán và TTCK do Thứ trưởng Bộ tài chính làm Trưởng Ban năm 1994 và Ban Chuẩn bị tổ chức TTCK giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc xây dựng TTCK ở Việt Nam năm 1995 thì UBCKNN mới được thành lập vào 28/1/1996 theo Nghị định số 75/NĐ-CP của chính phủ. Việc ra đời của UBCKNN ở Việt Nam có những nét đặc thù do hoàn cảnh kihn tế - xã hội của Việt Nam chi phối. UBCKNN của Việt Nam thành lập khi chưa có TTCK tập trung, UBCKNN ra đời nhằm mục đích cơ bản là chuẩn bị những điều kiện cần thiết nhất cho sự ra đời và phát triển của TTCK ở Việt Nam trong tương lai. Nét đặc thù này dẫn tới vai trò, chức năng của UBCKNN hiện nay là bao gồm tổ chức, xây dựng TTCK Việt Nam và quản lý, giám sát sự vận hành, đảm bảo TTCK Việt Nam phát triển lành mạnh, toàn diện. 2. Địa vị pháp lý. Trước đây, theo quy định tại Nghị định số 75/1996/NĐ-CP, UBCKNN là cơ quan trực thuộc Chính Phủ. Tuy nhiên, Nghị định số 66/2004/NĐ-CP đã quy định về việc chuyển UBCKNN vào Bộ tài chính. Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, UBCKNN là cơ quan trực thuộc Bộ tài chính, thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước về chứng khoán và TTCK. Hiện nay, vị trí pháp lý của UBCKNN chính thức được ghi nhận tại Điều 8 Luật chứng khoán năm 2006 và Quyết định số 112/2009/QĐ-TTg ngày 11/9/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Như vậy, UBCKNN có vị trí là cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính, cơ quan nằm trong bộ máy nhà nước ở trung ương. Nó là một chủ thế quản lý hành chính nhà nước, hoạt động có tính hành chính-mệnh lệnh, có tính độc lập tương đối so với các đơn vị khác thuộc Bộ tài chính. UBCKNN thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về chứng khoán và TTCK; trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và TTCK; quản lý các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực chứng khoán, TTCK theo quy định của pháp luật.  II. Vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. 1. Vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức, xây dựng TTCK. Đối với việc tổ chức, xây dựng TTCK vai trò của UBCKNN được thể hiện cụ thể thông qua các nhiệm vụ và quyền hạn có liên quan có mình đến tổ chức, xây dựng TTCK. Theo Quyết định số 112/2009/QĐ-TTg đã quy định cụ thể nhiệm vụ và quyền hạn của UBCKNN đối với TTCK. Theo đó vai trò của UBCKNN đối với việc tổ chức, xây dựng TTCK được thể hiện như sau: UBCKNN trình Bộ trưởng Bộ Tài chính để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định:  a) Các dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội, dự án pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; dự thảo nghị định của Chính phủ; dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chứng khoán và thị trường chứng khoán;  b) Chiến lược, quy hoạch, chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hành động, đề án, dự án quan trọng về chứng khoán và thị trường chứng khoán.”   Với vị thế là cơ quan quản lý chuyên ngành về chứng khoán và TTCK, UBCKNN có vai trò rất quan trọng trong việc chuẩn bị các điều kiện cho sự ra đời của TTCK, đồng thời tổ chức và quản lý nhà nước về TTCK với mục tiêu chính là tạo môi trường thuận lợi cho việc huy động vốn cho đầu tư phát triển, đảm bảo cho TTCK hoạt động có tổ chức, an toàn, công khai, công bằng và hiệu quả, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư. Vai trò của UBCKNN được thể hiện cụ thể qua các hoạt động như: - UBCKNN với vai trò Cấp, gia hạn, đình chỉ, thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận liên quan đến hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán; chấp thuận những thay đổi liên quan đến hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán. Theo đó, với quyền hạn của mình UBCKNN có thể tác động tới việc mở rộng hoặc thu hẹp TTCK bằng cách cấp phép thêm hoặc thu hồi giấy phép cho các thành viên của các sở GDCK, trung tâm GDCK. - Theo ủy quyền của Bộ tài chính, UBCKNN trình Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, đình chỉ hoạt động hoặc giải thể trung tâm giao dịch chứng khoán, sở giao dịch chứng khoán, các thị trường giao dịch chứng khoán có tổ chức. Hiện nay, UBCK đã xây dựng Đề án tái cấu trúc các CTCK, đã trình Bộ Tài chính và Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ. Theo Đề án này, công ty chứng khoán (CTCK) nào có vấn đề tài chính thực sự khó khăn thì sẽ bị rút hoạt động môi giới để bảo vệ khách hàng. Khung pháp lý hiện nay trong việc rút môi giới chưa có. Vì thế, trước mắt UBCKNN yêu cầu Trung tâm Lưu ký có tín hiệu cảnh cáo cho nhà đầu tư biết nhằm đảm bảo cho sự an toàn của khách hàng nói riêng cũng như sự phát triển an toàn của TTCK nói chung. - UBCKNN còn có vai trò quan trọng trong việc cơ cấu lại TTCK, tổ chức hoạt động của TTCK bằng các biện pháp tác động trực tiếp đến các thành viên của TTCK bằng cách: Quản lý, giám sát hoạt động của các Sở Giao dịch chứng khoán, Trung tâm Giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán và các tổ chức phụ trợ; tạm đình chỉ hoạt động giao dịch, hoạt động lưu ký của các Sở Giao dịch chứng khoán, Trung tâm Giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán trong trường hợp có dấu hiệu ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư; chấp thuận các quy định, quy chế của các Sở Giao dịch chứng khoán, Trung tâm Giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký chứng khoán; chấp thuận việc đưa vào giao dịch các loại chứng khoán mới, thay đổi và áp dụng phương thức giao dịch mới, đưa vào vận hành hệ thống giao dịch mới.  - Bên cạnh đó, UBCKNN còn có vai trò chủ đạo trong việc xây dựng quy mô của TTCK cho hiện đại và phù hợp với xu thế chung trên thế giới bằng việc Thực hiện công tác thống kê, dự báo về hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán; tổ chức quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Ngày 16/11/2011, UBCKNN đã tổ chức buổi họp báo về triển khai các giải pháp đối với thị trường chứng khoán dưới sự chủ trì của Chủ tịch UBCKNN. Tham dự buổi họp báo có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc UBCKNN cùng các cơ quan thông tấn báo chí. Một số đề án đã được UBCKNN xúc tiến xây dựng như: Đề án Tái cấu trúc hàng hóa trên thị trường trái phiếu Chính phủ trong đó sẽ triển khai chương trình thí điểm hoán đổi trái phiếu kết hợp với phát hành lô lớn; Đề án tái cấu trúc các công ty chứng khoán, dự kiến triển khai từ năm 2012 đến 2015; Đề án thị trường chứng khoán phái sinh: UBCKNN đang xây dựng đề án và triển khai dự thảo Nghị định hướng dẫn TTCK phái sinh trong năm 2012, trên cơ sở đó triển khai cơ sở vật chất, hệ thống và đưa vào vận hành trong năm  2014. UBCKNN cũng đang xây dựng trình Bộ Tài chính ban hành Đề án Cơ chế giao dịch chứng khoán và sẽ triển khai các điều kiện để có thể áp dụng trong  năm 2012; Nâng cao tiêu chuẩn phát hành, chất lượng chứng khoán niêm yết, giao dịch: UBCKNN đang xây dựng tiêu chí và đưa vào dự thảo Nghị định, Thông tư để ban hành trong Quý I/2012. Như vậy, có thể nói, các hoạt động của UBCKNN sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến TTCK, thông qua đó Nhà nước có thể xây dựng được một TTCK phát triển ổn định, bền vững và lành mạnh. 2. Vai trò của UBCKNN trong việc đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. “Thị trường chứng khoán hiện được ví như một đứa trẻ có khả năng lớn nhanh và khỏe mạnh nếu được chăm sóc tốt. Nhưng đứa trẻ đó do chưa biết cách chăm sóc nên mắc nhiều bệnh tật, ốm yếu và bị tai nạn cần phải băng bó cấp cứu”. Đây là cách ví von về thực trạng TTCK Việt Nam hiện nay của Tổng thư ký Hiệp hội Các nhà đầu tư Tài chính Việt Nam (VAFI), điều này cũng cho thấy cần thiết phải có những hành động để ổn định và phát triển TTCK. Trước thực trạng trên, UBCKNN Việt Nam đóng vai trò rất quan trọng nhằm mục tiêu xây dựng một TTCK Việt Nam phát triển lành mạnh, toàn diện. Vai trò của UBCKNN trong việc đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh được thể hiện qua các chức năng, nhiệm vụ cụ thể như sau: - Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về chứng khoán và TTCK là một trong những biện pháp quan trọng nhằm xây dựng TTCK Việt Nam phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững. UBCKNN đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền cho các tầng lớp nhân dân, từ các nhà quản lý đến các cán bộ, công chức ở Trung ương và địa phương và người dân về TTCK, không để xảy ra hiện tượng gian dối, đưa thông tin sai lệch. Bên cạnh đó, UBCKNN cần đẩy mạnh tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, đưa thêm nhiều Tổng công ty, công ty lớn lên sàn giao dịch chứng khoán chính thức; đồng thời tăng cường tính công khai minh bạch của TTCK, nhất là TTCK tự do. Buộc các công ty cổ phần khi bán cổ phiếu ra công chúng phải được kiểm toán và minh bạch hóa tài chính; trung thực, không để xảy ra hiện tượng đầu cơ, lừa đảo khi bán cổ phiếu ra thị trường. - Vai trò của UBCKNN trong việc đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh trọng tâm là nhiệm vụ thanh tra, giám sát và xử lý các vi phạm pháp luật về chứng khoán và TTCK. Cụ thể, theo Quyết định số 112/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBCKNN có nhiệm vụ quản lý, giám sát hoạt động của các Sở Giao dịch, Trung tâm Giao dịch, Trung tâm Lưu ký chứng khoán và các tổ chức phụ trợ; tạm đình chỉ hoạt động của các cơ sở trên trong trường hợp có dấu hiệu ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của nhà đầu tư...thanh tra, giám sát, xử lý vi phạm hành chính và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động chứng khoán và TTCK. Thanh tra, giám sát hoạt động trên TTCK có vai trò đặc biệt quan trọng đảm bảo cho thị trường hoạt động công khai, minh bạch, bảo vệ lợi ích hợp pháp của các chủ thể trên thị trường. Hoạt động thanh tra, giám sát của UBCKNN được tập trung chủ yếu vào vấn đề tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia thị trường. + Về đối tượng thanh tra, giám sát được quy định cụ thể tại Khoản 1 Điều 109 Luật chứng khoán năm 2006. So với Nghị định số 48/1998/NĐ-CP về chứng khoán và TTCK thì Luật chứng khoán đã mở rộng đối tượng thanh tra, phù hợp với yêu cầu thực tiễn, không chỉ tổ chức phát hành có chứng khoán đưa vào giao dịch tại thị trường tập trung (tổ chức niêm yết) mà các tổ chức phát hành chứng khoán ra công chúng nói chung đều phải chịu sự thanh tra của cơ quan quản lý nhà nước. Đối tượng thanh tra còn mở rộng thêm gồm Quỹ đầu tư chứng khoán, ngân hàng chỉ định thanh toán, trung tâm lưu lý chứng khoán. Về phạm vi thanh tra, nếu như trước đây UBCKNN chỉ thanh tra đối với các hoạt động phát hành chứng khoán, các giao dịch chứng khoán, các hoạt động kinh doanh, đăng ký, thanh toán, bù trừ, lưu ký chứng khoán và công bố thông tin thì nay hoạt động niêm yết, hoạt động cung cấp dịch vụ, các hoạt động khác có liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán cũng thuộc phạm vi thanh tra.   + Hiện nay, TTCK Việt Nam có hơn 1.000 công ty đại chúng, gần 700 công ty niêm yết, 105 công ty chứng khoán, 47 công ty quản lý quỹ và đặc biệt là hơn 1 triệu tài khoản nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia TTCK. Theo đó, đối tượng và phạm vi hoạt động thanh tra, giám sát trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK ngày càng mở rộng. Cùng với sự phát triển của TTCK, các vi phạm trên thị trường cũng diễn ra ngày càng tinh vi hơn, phức tạp hơn, đặc biệt là các vi phạm rất dễ nảy sinh trong bối cảnh thị trường gặp nhiều khó khăn. Do vậy, tăng cường năng lực thanh tra, giám sát và xử lý các vi phạm pháp luật về chứng khoán và TTCK theo tinh thần mới của Luật Thanh tra cũng là một công tác trọng tâm của UBCKNN trong năm 2012.  + Trong năm 2011, UBCKNN đã ban hành 164 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các tổ chức và cá nhân với tổng số tiền thu nộp về ngân sách gần 11 tỷ đồng, cụ thể: UBCKNN đã xử lý 63 trường hợp vi phạm các quy định về chào bán chứng khoán ra công chúng, chế độ báo cáo và công bố thông tin; Xử lý 9 cá nhân có hành vi giao dịch giả tạo, thao túng thị trường. Ngoài ra, UBCKNN cũng đã xử lý 47 trường hợp có hành vi thực hiện giao dịch chứng khoán không báo cáo của các cổ đông nội bộ công ty niêm yết; 11 trường hợp vi phạm quy định về chế độ báo cáo và công bố thông tin của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ; kiên quyết làm rõ sai phạm và xử lý nghiêm đối với các Công ty niêm yết có hành vi vi phạm quy định về chế độ báo cáo và công bố thông tin (định kỳ và bất thường) trên TTCK. Đặc biệt, là quy trách nhiệm pháp lý cụ thể tới từng cá nhân tại các công ty có vi phạm.  + UBCKNN cũng đã phối hợp chặt chẽ với 2 Sở giao dịch chứng khoán và Trung tâm lưu ký chứng khoán trong việc giám sát giao dịch chứng khoán theo quy định của pháp luật, đồng thời giám sát trách nhiệm của công ty chứng khoán trong việc đảm bảo hoạt động giao dịch, hoạt động khác công khai, minh bạch, công bằng đúng pháp luật. + Với những kết quả đạt được từ năm 2011, bước sang năm 2012, UBCKNN tiếp tục tăng cường, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh và cung cấp dịch vụ của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, trong đó chú trọng kiểm tra định kỳ về an toàn tài chính và khả năng thanh toán của các công ty chứng khoán, đặc biệt là các công ty chứng khoán có vốn góp từ ngân hàng, các tập đoàn nhà nước, các doanh nghiệp bảo hiểm, đánh giá tình trạng tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh của các công ty chứng khoán nhằm hỗ trợ công tác tái cơ cấu các công ty chứng khoán và nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động kinh doanh của công ty; Tổ chức thanh tra, kiểm tra định kỳ các công ty quản lý quỹ, tập trung thanh tra kiểm tra về giám sát tuân thủ, quản lý tài sản của khách hàng nhằm nhăn ngừa xung đột lợi ích, bảo vệ tài sản của khách hàng. Đối với thao túng thị trường và giao dịch nội gián, UBCKNN thông báo sẽ sớm nghiên cứu xây dựng cơ chế phối hợp chính thức giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước, Bộ Bưu chính viễn thông, Bộ Công an để hợp tác và trao đổi thông tin nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác thanh tra và xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó, UBCKNN sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với tổ chức, cá nhân có hành vi giao dịch không công bằng, các tổ chức vi phạm hoạt động công bố thông tin… nhằm đảm bảo duy trì sự công bằng giữa các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường. - UBCKNN thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK theo phân công, phân cấp của Bộ trưởng Bộ Tài chính và quy định của pháp luật. Việc đẩy mạnh hợp tác, trao đổi thông tin nhằm đảm bảo cho TTCK Việt nam cũng như nước cam kết hợp tác phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững trên các lĩnh vực như: giám sát và theo dõi TTCK và hợp đồng tương lai, các hoạt động thanh toán bù trừ, đảm bảo thực thi các quy định pháp lý có liên quan; cưỡng chế thực thi các quy định của pháp luật có liên quan đến hoạt động giao dịch, môi giới, quản lý và tư vấn chứng khoán, hợp đồng tương lai và các công cụ đầu tư khác; tăng cường và đảm bảo tính hợp pháp, sự lành mạnh của các đối tượng giao dịch, các đối tượng tư vấn đầu tư và các đối tượng hành nghề khác trên thị trường tài chính, tăng cường các tiêu chuẩn cao về giao dịch công bằng và tính toàn vẹn trong đạo đức nghề nghiệp của các đối tượng này; cưỡng chế thực thi các quy định pháp lý có liên quan đến giao dịch nội gián, lũng đoạn thị trường và các hành vi gian lận khác có liên quan đến các công ty niêm yết, chứng khoán, hợp đồng tương lai và các công cụ đầu tư khác; đảm bảo các tổ chức phát hành, chào bán chứng khoán, các giám đốc, nhân viên, cổ đông và các đối tượng tư vấn chuyên nghiệp của mọi công ty niêm yết trên TTCK Việt Nam hoặc các nước, thực thi mọi nghĩa vụ mà pháp luật quy định nhằm thực hiện việc công bố các thông tin liên quan đến người đầu tư một cách đầy đủ, chính xác, kịp thời; cưỡng chế thực thi các quy định pháp luật có liên quan đến hoạt động thâu tóm, sáp nhập, mua lại cổ phiếu; công bố các thông tin về cổ phiếu ghi sổ của công ty niêm yết; vi phạm của các công ty; và các vấn đề khác được các bên nhất trí. III. Đề xuất pháp lý của nhóm nhằm nâng cao vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. Đến thời điểm hiện nay, TTCK Việt Nam đã có gần 12 năm trưởng thành và phát triển sau khi nỗ lực vượt qua nhiều gian khó, qua đó đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Đáng kể nhất là đảm bảo thị trường vận hành an toàn, ổn định ngay trong những thời điểm khó khăn nhất, điều mà không phải thị trường non trẻ nào cũng đạt được. Kết quả này đạt được là bởi ngay từ đầu TTCK đã có cơ quan quản lý, có hệ thống luật pháp điều chỉnh tương đối đồng bộ và đặc biệt là vai trò của UBCKNN trong việc tổ chức và đảm bảo TTCK phát triển lành mạnh. Hiện TTCK đối mặt với nhiều thử thách, để tháo gỡ khó khăn cho thị trường, Bộ Tài chính đã chỉ đạo UBCKNN chủ động, tích cực xây dựng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, chính sách và thể chế cho TTCK; chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, đề án quan trọng, nhất là các đề án, dự án nhằm hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế chính sách để điều chỉnh hoạt động thị trường. Là cơ quan chịu trách nhiệm  trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và TTCK, UBCKNN đã và đang tích cực thực hiện nhiều biện pháp trước mắt cũng như dài hạn để TTCK phát triển một cách bền vững và minh bạch. Theo đó, UBCKNN đang triển khai các giải pháp để hỗ trợ thị trường, trong đó tập trung chủ yếu vào tháo gỡ khó khăn về thanh khoản và cải thiện tâm lý cho thị trường. Cụ thể: - UBCKNN tập trung hoàn thiện hệ thống văn bản trên cơ sở Luật Chứng khoán và Luật Chứng khoán sửa đổi..., tiến tới xây dựng Luật Chứng khoán thế hệ thứ hai vào năm 2015 với mức độ tự do hóa hoạt động thị trường cao hơn. Cụ thể, Nghị định quy định chi tiết Luật Chứng khoán 2006 và luật sửa đổi bổ sung 2010 sẽ tập trung vào việc nâng cao tiêu chuẩn niêm yết để tăng chất lượng hàng hóa; thay đổi quy định về công bố thông tin theo hướng trách nhiệm công bố thông tin sẽ tăng theo quy mô và tính đại chúng của doanh nghiệp; tạo điều kiện cho các sản phẩm và dịch vụ mới phát triển như sản phẩm phái sinh, quỹ đầu tư bất động sản. UBCKNN cũng cần khẩn trương hoàn chỉnh các giải pháp kỹ thuật để triển khai Thông tư 74/2011/TT-BTC sao cho hiệu quả, an toàn. - Đồng thời, là việc cải thiện chất lượng và đa dạng hóa nguồn cung thông qua việc: từng bước nâng cao điều kiện niêm yết, củng cố chế độ công bố thông tin theo lớp trên cơ sở quy mô vốn và số lượng cổ đông của các công ty đại chúng, thể chế hóa các chuẩn mực và thông lệ quốc tế về quản trị công ty, quản trị rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư thiểu số... - UBCKNN cần tiếp tục tăng cường công tác quản lý, giám sát thị trường và hoạt động của các định chế trung gian. Theo đó, quản lý, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ căn cứ vào chỉ tiêu an toàn tài chính.  Ngoài ra, còn tăng cường giám sát thị trường để kịp thời phát hiện các hành vi giao dịch không công bằng, thao túng giá cả. Tập trung xử lý nghiêm theo pháp luật đối với các hành vi vi phạm, không tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành về chứng khoán và TTCK… - Trong bối cảnh TTCK khó khăn hiện tại, UBCKNN cần khuyến khích các công ty chứng khoán tạm thời thu hẹp hoạt động kinh doanh theo chiều rộng, trong đó tập trung giảm bớt nghiệp vụ, tái cấu trúc nhân sự, thậm chí là chủ động mua bán, sáp nhập. Bên cạnh đó, để TTCK phát triển một cách bền vững giải pháp quan trọng nhất là ổn định kinh tế vĩ mô, tạo niềm tin cho nhà đầu tư, vì TTCK là thị trường kỳ vọng vào tương lai. Do đó, kiểm soát lạm phát, hạn chế thâm hụt ngân sách, hạn chế nhập siêu và ổn định giá trị của đồng Việt Nam là những ưu tiên trước mắt mà thị trường đòi hỏi.  Việc thiếu vắng niềm tin ở tương lai kinh tế vĩ mô, triển vọng phát triển ngành hay doanh nghiệp thì không những nhà đầu tư tổ chức mà nhà đầu tư cá nhân cũng không xác định đầu tư dài hạn vào TTCK. Khi không xác định được tương lai thì trào lưu đầu tư ngắn hạn theo kiểu lướt sóng là không tránh khỏi. - Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về TTCK, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Theo quy định tại Điểm đ Khoản 1 Điều 8 Luật chứng khoán năm 2006, một trong những nhiệm vụ quan trọng của UBCKNN là “Tổ chức, phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành chứng khoán; phổ cập kiến thức về chứng khoán và thị trường chứng khoán cho công chúng”. Chứng khoán và TTCK tuy đã ra đời và phát triển ở Việt Nam khoảng 12 năm nhưng việc hiểu rõ bản chất và kinh nghiệm hành nghề trong lĩnh vực chứng khoán còn hạn chế. Việc tổ chức xây dựng một TTCK phát triển lành mạnh đòi hỏi phải nâng cao kiến thức về chứng khoán và TTCK là rất cần thiết. Theo UBCK, tính đến thời điểm tháng 7/2011, cả nước có 4.258 người hành nghề trong lĩnh vực chứng khoán được Ủy ban cấp chứng chỉ hành nghề chứng khoán. Cụ thể, có 3.512 người đã được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới và phân tích, 746 người đã được cấp chứng chỉ hành nghề quản lý quỹ. Tuy nhiên, đây chỉ là con số danh nghĩa khi mà có rất nhiều người được cấp Chứng chỉ hàng nghề nhưng không còn làm việc trong ngành chứng khoán, trong khi lại có nhiều nhân viên chứng khoán không có Chứng chỉ hàng nghề. Thực tế này xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: Chương trình đạo tạo không tương thích với thực trạng giao dịch của TTCK, việc đào tạo chưa được thống nhất, chất lượng đào tạo chưa được đảm bảo...Do đó, UBCK và Bộ giáo dục cần có sự thống nhất trong chương trình đào tạo về chứng khoán và TTCK theo một chuẩn mực nhất định để tranh thủ sự liên kết giữa các ngành chứng khoán với các trường đại học, các trung tâm đào tạo, góp phần tăng cường nhân lực cho TTCK, đây là một trong những biện pháp góp phần tổ chức, xây dựng TTCK phát triển toàn diện ở Việt Nam. - Cùng với những hành động này, UBCKNN cần tập trung nỗ lực để hạn chế các hành vi trục lợi, thao túng TTCK. Cần phát triển và nghiêm trị thích đáng các hành vi trục lợi để đảm bảo tính minh bạch và lành mạnh của thị trường. Ngoài ra, cũng cần có các chế tài xử phạt mạnh giúp đảm bảo minh bạch thông tin và doanh nghiệp có những sai lệch vi phạm liên tục phải bị xử phạt nặng. Chiến lược phát triển TTCK giai đoạn sắp tới sẽ tăng tính hiệu quả cho thị trường trên cơ sở tái cấu trúc tổ chức TTCK... Để có thể thực hiện tốt chiến lược này không đơn giản. Những công việc mà UBCKNN đang và sẽ triển khai để TTCK phát triển bền vững hơn bao giờ hết cần phải được thực hiện một cách tích cực và nghiêm túc hơn nữa. KẾT LUẬN Hiện nay, kinh tế thế giới còn gặp nhiều khó khăn thách thức, có tác động không nhỏ tới nền kinh tế Việt Nam, UBCKNN với vị trí là cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán và TTCK có vai trò rất quan trọng trong việc tổ chức, xây dựng và đảm bảo TTCK Việt Nam phát triển ổn định, lành mạnh. Chính vì vậy, cần nâng cao vai trò của UBCKNN đối với sự phát triển của TTCK Việt Nam. TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình luật chứng khoán, Đại học Luật Hà Nội, Nxb CAND; Luật Chứng khoán năm 2006, Luật chứng khoán sửa đổi bổ sung 2010; Quyết định số 112/2009/QĐ-TTg ngày 11/09/2009 Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính; Google.com Bách khoa toàn thư mở Đề Số 10: Phân tích vai trò của Uỷ ban chứng khoán nhà nước trong việc tổ chức và đảm bảo thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh và đề xuất pháp lý của nhóm. MỤC LỤC

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docPhân tích vai trò của Uỷ ban chứng khoán nhà nước trong việc tổ chức và đảm bảo thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh và đề xuất pháp lý.doc
Luận văn liên quan