Phát triển cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Tiền Giang

ài thì k eá t luaä n laø k hoân g ñ uû ñie àu k ieän vay voá n. C aùi ch ính vaãn la ø tính xaù c thö ïc tron g vieäc söû duï ng ng uoà n voá n vaø khaû naên g taø i chính cuõn g nhö taøi saûn ñaû m baû o cuûa k haùch haøn g. + Veà xaùc ñònh laõi suaát cho vay thoâng qua tính ñieåm khaùch haøng: Theo p höôn g thö ùc saøn g loï c khaùch haøng h ieä n nay, caùc nga ân haøng tr eân ñòa baø n caàn ch uû ño äng xaây d öïn g Heä thoá ng tha ng cha á m ñie åm kha ùch ha øng th eo caùc tieâu chí: uy 54 tín caù nhaân, uy tín ñô n vò chuû quaû n ( tín chaá p) , tính xa ùc thö ïc tro ng v ay voán , khaû naêng taøi chaùn h, ve à taø i saûn ñ aûm baûo , khaû naêng tha nh ly ù tr ong tröô øng hôïp ruûi ro….Moã i haïn g muï c ca àn coù caù ch tín h ñieå m r ie âng b ie ät ñeå qu a ñoù caùn b oä tín du ïng coù m oät caù i n hìn sô löôï c v eà khaù ch ha øng. Ñaây laø tieâ u chí caàn thieát phaû i coù tro ng moã i h oà sô vay v oán tie âu duøng. Qua ñoù, vie äc a ùp d uïn g than g la õi sua át döïa vaøo ñ ieå m cuûa k haùch haøng ñ eå co ù chính saùch laõ i suaá t linh ñoä ng aùp d uïn g ch o töøn g phaâ n loaï i k haùch haøng theo than g ñieå m ñaõ chaám . Vaán ñeà naøy co ù th eå kho âng chæ tr ong lónh v öïc cho vay tie âu du øng maø coøn coù theå ñöa vaø o caùc loaï i hì nh vay vo án khaùc. Laõi suaá t g iaûm cho khaùch haøng coù thang ñie åm cao, k haû n aêng ru ûi r o thaáp va ø ngö ôïc laïi. ♦ Chính saùch k haùch h aøng: Caùc ngaân haø ng caàn coi cho vay tieâ u duøng laø moät chie án lö ôïc k inh doanh giö õ moä t v ò trí quan tro ïng trong caáp tín d uïng . Xaâ y döï ng h eä thoá ng chính saùch ñeå tieáp caän coù hieäu qua û vaø haïn ch eá ñöôï c ruû i ro. Vie äc ñaå y maïnh ch o vay tieâu duøng kh oâng d öøng laïi ôû h ieä u quaû cu ûa vie ä c cho vay ma ø laø tieà n ñeà, ñieàu k ieän thuaä n lôï i ñöa caùc d òch vu ï ngaân haø ng k haùc ñeán ñ eán vô ùi so á ño âng daân ch uùng. Xaây döïng qu y che á ch o vay theo töøn g saûn phaåm ch uye ân bie ät, thaä m ch í the o töøn g ño ái tö ôïng khaù ch haøng. M oãi lo ïai sa ûn p h aåm tie âu d uøng vô ùi ñie àu kie än ña ëc thu ø seõ nhaém ñeá n moä t ñoá i töôï ng cuï th eå. V ôùi söï khaû o saùt cuï the å caùc ngaâ n haøng hoaøn toaøn coù theå ñ öa ra caùc saûn phaå m raát gaà n vôù i nhu caà u cuûa caù c thaøn h phaàn d aân cö khaù c nhau, cuõn g nh ö deã daøn g ñaùn h giaù keá t q uaû cuûa saûn phaåm ñaõ ñöa ra. Cu õng nhö ca ùc saû n phaå m haøng hoùa, dòch vuï khaù c ne áu giaù cao, chaát löôï ng ke ùm, saûn phaå m se õ ít ñö ôï c chaáp nha än vaø ngö ôïc laï i. Coù ch ính saù ch daø i hôn trong v ie äc quaû ng baù hình aû nh cu ûa ngaân haø ng ñeán v ôùi khaùch ha øng. Tr ình ño ä daân tr í vaø thu nhaä p cuû a ngöôøi daân nöô ùc ta coø n thaáp, chô ø ñôï i ñ e å ngöôø i daân töï hieåu vaø tì m ñeán ca ùc d òch vu ï ngaâ n haøng – moä t lo ïai hì nh dòch vu ï cao caáp seõ maá t thôø i g ian kha ù d aøi. Cho vay tieâu duø ng laø moä t hìn h thöù c baùn le û, soá löôï ng khaù ch haøng seõ raát lôùn kh i caùc n gaân haø ng m ôû ra n hieà u hì nh thöù c ch o vay tie âu du øng ph uø hô ïp vô ùi nhie àu ño ái töôï ng khaùc nhau . Ñeå ñaùp öùn g cho nhu caà u naøy caù c ngaân haøng caà n toå chöù c boä phaän chuy eân traù ch ñaû m nhaä n cho v ay tie âu d uøng vöøa ñaù p öùng toá t cho nh u caàu khaùch haøng vöøa traùnh quaù taû i ch o ca ùn b oä tín d uïng nhö hie än na y. 55 + Veà caùc ñoái töôïng ñöôïc caáp tín duïng tieâu duøng: Neáu nhö trö ôùc ñaây caùc ngaâ n haøng tre ân ñ òa baøn ch æ ch uù taâ m kh ai thaù c caù c khaùch haøn g vay voán tieâu duø ng v ôùi caù c muï c ñích vay voá n g iaûn ñ ôn nhö mua saém haøng kim kh í ñieän maù y, söûa chö õa nhaø ôû, xa â y nhaø th ì tr ong g iai ñ oaïn hie än nay ca àn chuù tro ïng h ôn nö õa vaøo caùc muï c ñích n hö va y tieàn d u hoï c, hô ïp ta ùc lao ñoä ng, du lòch …ñeå co ù th eå tì m k ieá m v aø ñaùp ö ùng ñ öôï c nh öõng nhu ca àu vay voán th ieá t thöï c. + Veà coâng taùc tö vaán cho khaùch haøng: Caùc nga ân haø ng treân ñòa baøn phaû i kh oâng ngöø ng ñaøo taïo va ø huaán lu yeän ñ oäi nguõ caùn boä phu ïc vu ï toá t hô n nö õa cho maûn g tín d uï ng tie âu duøn g ñ eå hoï coù th eå laø m toá t coâ ng taùc tö vaán va ø gia ûi ñaùp cho khaùch haø ng nh öõn g khoù khaên vöô ùng maé c maø khaù ch ha øng coù theå ga ëp phaû i. Caù c boä tín du ïng p haûi laø ng öôøi ba ïn thaân thieát v ôù i khaùch haøng, laø m toá t coâ ng taù c tö vaá n nh aèm mu ïc ñ ích k hai tha ù c nhöõ ng tho âng tin thieá t thö ïc ñe å haïn ch eá ruûi r o tín duïn g tron g caáp tín duï ng tieâu d uøn g. Traùn h trö ôøng h ôïp tö vaán cho kha ùch haøng theo höôù ng g iaû m chaá t lö ôïn g tín d uïng ñ eå laù ch caùc ñieàu kie än v ay voán. ♦ Chính saùch Mar keting vaø coân g taù c tie áp caä n nhu caàu k haùch haøn g: Tron g xu theá n eàn k in h teá d òch vuï n gaøy nay , hoïat ñ oäng Mar ketin g, xuù c tieán , thieát laäp ke ânh phaâ n ph oái, coå ño äng truye àn th oâ ng, quảng caùo, chaêm s oùc khaù ch haø ng co ù taùc ño äng raá t quan tro ï ng ñeán phaù t tr ieå n thò tröôøn g dòch vuï caù nhaâ n. Bôûi leõ, raá t ñôn giaûn laø taâ m ly ù khaù ch haøng caù nhaân coù thoù i quen baé t ch öôù c th eo s oá ñoân g, ch òu taùc ñoäng cu ûa q ui luaä t baày ñaøn tron g tie âu duøn g d òch v uï, nhaá t laø nhöõ ng d òch vu ï nha ïy caû m nhö: n gaân haø ng, v ieã n thoâ ng, coân g nghe ä th oâ ng tin…Ñe å ñaåy maïn h cho vay tieâu d uøng caù nhaân, thieá t nghó caù c ngaân haøn g thö ông maïi treâ n ñòa baøn ne ân coù caù c ch ieá n löô ïc marke ting ñe å ñöa saû n phaåm cuûa mình ñ eán taä n tay k haùch haøn g. 3.2.2.3 Ñoåi môùi hình thöùc cho vay: ♦ Môû roäng caù c h ình th öùc cho vay tieâ u du øng : Tie àn G iang laø tænh co ù nhieàu khu co âng ngh ieäp taäp tr ung, nhu caà u veà nhaø ôû ngaøy caøng taên g cao laø thò tr öôøn g raá t tieà m na ê ng ñoá i v ôùi lónh v öï c ch o vay tieâ u du øng. Caùc ngaân haøn g caàn keá t hô ïp chaë t che õ v ôùi nha ø ñaàu tö k inh doanh baá t ñoän g saûn ñe å ña åy maïnh hìn h th öùc naøy. Vieä c lieân keá t naøy man g laï i nh ieàu lô ïi ñ ieå m cho ngaân haøng hôn laø ñaàu tö cho caù c kh u daân cö tö ï phaù t: 56 + Keát hô ïp vôù i caù c n h aø ñaàu tö ñ uû naêng löïc taøi chín h, döï aùn ñöô ïc hình thaønh khaù n hanh cho ùng vaø h oaøn chænh ñ ie àu k ie än h aï taàn g g iuù p cho ngöô øi mua n haø coù th eå sö û duïng n gay. Caù c nga ân haøng coù ñ ieàu kie än ch o vay nh ieàu tre ân m oä t khu vöï c laøm tieát giaû m ñöô ïc caù c ch i p hí. + Ngaân haø ng coù the å y eân taâm veà tính phaùp lyù cuûa ta øi saû n ñaû m ba ûo hìn h thaønh töø v oán vay nhaá t laø tron g ñie àu k ieä n quy hoaï ch traøn lan n hö h ieä n nay. + Khi co ù ru ûi ro xaûy ra do kha ùch haøn gï, ngaân h aøng coù th eå phoá i hôïp v ôùi ch uû ña àu tö xö û lyù nha nh ta øi saû n ñaûm ba ûo ta ïo ng uoàn th u hoà i vo án cho n gaân haø ng. Tron g tö ông lai k hoân g xa thò trö ôøn g oâ toâ p huï c vuï nhu caàu caù nhaâ n seõ tr ôû ne ân soâi ño äng vaø coù to ác ño ä phaùt tr ie ån cao. Ñaây cuõng laø moä t th ò phaà n cho vay tieâu du øng cuûa caù c n gaân haøng . Ca ù c n gaân haøng ca àn chu û ñ oäng lieân ke át vô ùi caù c n haø saûn xuaá t, kinh doanh xe oâ toâ ñeå cho v ay caùc khaù ch ha øng mu a xe oâ toâ. Ngoaøi ra caù c n gaân ha ø ng caà n lieâ n ke át vôù i ca ù c nhaø saûn x uaát, kinh d oanh haøn g tie âu duø ng cao caáp nh ö : tivi, maùy g iaët, tu û laïn h …ñeå cho vay . Caùc k hoaûn vay naø y kha ù nhoû nhön g lôùn veà maë t soá löôï ng, ngaân haøng caàn coù caù c h ình thöù c phuø hôïp ñeå kha i thaù c tieà m naê ng naø y: + Ñöa ra saûn phaå m na ø y cho mo ät so á doan h ng hieä p trong phaï m v i nh aát ñ ònh. + Do soá tieà n vay khoâ n g lôùn, caùc n gaân haøn g caàn xaùc ñ ònh ño ái töôïn g vay hôn la ø taøi saûn ñaû m baûo. Co ù theå höôù ng ñeá n caù nhaân coù thu nha äp tr ung bì n h nhöng oå n ñònh tron g cö tr uù. + Keát hôïp sa n seû ruû i r o vôù i nha ø saûn xuaát, k inh doan h caù c maët haøn g tre ân, baèng caùc hìn h thöù c ch o vay coù truy ñoø i h oaëc tru y ñ oøi toaøn boä töø caù c nha ø s aûn xuaá t. ♦ Phaùt trie ån cho vay q ua hìn h th öùc th eû tín duï ng: + Ngaân haøng caàn chuû ñoäng ke át hô ïp vôù i caù c nhaø saûn xuaát k inh doa nh ñeå ñöa saûn phaåm the û ñeá n ngö ôøi tie âu du øng nha nh nh aát. Môû r oäng loaï i hì nh dòch vuï theû , cu õng nhö caù c cô sôû chaáp nh aän the û ñeå n göô øi coù th eû ñeã da øng thöï c hieän caùc gia o dòch, töøn g böôù c tha y th eá g iao d òch baèng tieàn maë t. + The û v ôùi ca ùc tính naê ng linh hoa ït vaø v öôï t tr oäi nhö : an toa øn, thua än tie än khi sö û duïng …. Chaé c chaén th ích h ôïp vôù i caùc nöô ùc coù ne àn k inh teá n gaøy caø ng phaù t tr ieån , trô û thaønh h ình thöù c tín du ï ng ph oå bieán, taï o ra thò tröô øng roä ng lôù n cho caù c n gaân haøng kha i thaù c. Theû la ø moä t saûn phaåm dòch vuï nga ân h aøng môù i n eân caà n ñ öôï c ca ùc ngaâ n haø ng 57 maïnh daï n, tuy eân truy eàn, quaû ng caùo ñ eán soá ñoâng daân chuù ng. Maët khaùc ñöa ra caù c loïa i th eû tín duï ng ñaù p öù ng ñöô ïc caù c yeâ u caà u ñ a daïng cuûa k haùch haøn g. Tie áp tuïc môû roän g hìn h thöù c ch o vay caù n boä coân g nhaân v ie ân kho âng coù taø i saûn baûo ñaû m ñe án ca ùc d oan h ngh ieäp th uoä c caù c thaø nh phaàn kinh teá k haùc n hau. Ñeå haï n cheá ruûi ro ca ùc n gaân haø ng caàn mô û roä ng cho vay caùn boä coân g nhaâ n vieân caùc d oanh n ghieäp ñang coù caùc qua n heä dòch vuï vô ùi ngaâ n haøng , hoaëc ño ái vô ùi caù c doa nh nghieäp coù tình hình taø i chín h laø nh maï nh. + Möùc ch o vay ñoá i vôù i töø ng caù n boä coân g nh aân vie ân caê n cöù theo tieâu ch í xeá p loaï i vaø n haän ñ òn h phaù n ñoaùn cu ûa caùn boä tín duïng, cu õng nhö ch æ xe m xe ùt cho vay ñe án moä t boä phaän tron g do anh ngh ieäp coù nguo àn thu nhaäp o ån ñ ònh ba ûo ñaûm kha û naêng tra û nôï cho n gaân haø ng. + Ngaân haøng ch uû ñoän g pho ái hôï p v ôùi chuû do anh ng hie äp ñöa ra caù c hìn h thöù c cho vay thu n ôï tröï c tieáp h oaëc tho âng q ua n göôø i ñaïi die än theo y eâ u caàu cuûa doan h nghieäp. Doan h ngh ieä p phoái hôïp ngaân ha øng chuy eån caùc n guoà n th u nhaäp ñeå traû n ôï, xaùc ñ ònh tö caù ch ng öôø i vay cu õng n hö caùc xöû lyù kh i ng öôø i vay k hoâ ng coøn laø m v ieä c. ♦ Môû roäng vay v oán tie âu duø ng ñ oái vôù i ca ùn bo ä coân g nhaâ n vieân : Cho vay ñoá i vôù i CBC NV tuy khoâ ng phaû i laø moä t ngh ieä p vuï m ôùi meû nhöng ñaë c bieä t p huø hôï p trong giai ñoaï n h ieän nay vaø x u höô ùng, ñieàu kie än p h aùt trieån toá t tro ng töôn g lai. Ñaây laø moä t trong nh öõng ño ái töôïn g khaùch haø ng tieà m naê ng cuûa caù c ngaân haøng baù n le û nhaè m ña daïng ho ùa danh muï c ñoái töô ïng k haùch haøn g , phaân taùn r uûi ro, phaùt trie ån caù c dòch vuï ngaân haøng khaù c ñi k eøm vô ùi ngh ie äp vuï cho vay. Trong g iai ñoaïn h ieän s ôõ d ó ngaân haøng caà n quan taâ m taêng tr öôûn g tín du ïng ñ oái v ôùi ñoá i tö ôïng khaùch haøng laø CBCN V laø do : + Neàn kin h teá Tieàn Giang ñang treân ñaø phaù t trieån, ngaø y caøng co ù nh ieàu doan h nghieäp ”aên neâ n laø m ra ”, saûn phaå m haøng ho ùa – dòch vuï ph ong phu ù ñ a daïng ; thu nha äp bình quaân ngaøy caøn g taêng ne ân nh u caà u tieâ u d uøng cuûa C BCNV cuõng gia ta êng. + Ña soá caùn boä coâng n haân v ieâ n ñ eàu co ù trì nh ñoä va ên hoùa, ch uyeâ n m oân n gh ieäp vuï, a m hieåu phaùp luaä t neân d eã daø ng tie áp caän h oà sô, thuû tu ïc va ø coâng n gheä n gaân ha øng. + Ba laø khi ngöôø i vay khoâng traû ñöôï c nôï, v ieäc xöû lyù thu hoà i nôï tö ông ñoá i de ã daøng hôn caùc ñ oái töô ïn g khaùch ha øng tö nhaân, caù the å khaùc ba èng ca ùch quaûn ly ù vaø tr ích caùc khoaû n th u nô ï hoaë c taùc ñoän g uy tín, loøn g töï tr oïn g cu ûa hoï . 58 Ñeå phaù t trieån va ø m ôû r oäng cho vay ño ái vôù i CBCNV an toaøn, hie äu quaû, n gaân haøng cho va y caà n ch uù yù mo ät s oá vaá n ñe à sau: - Thie át la äp ñöôï c mo ái quan heä chaë t ch eõ vôù i caùc cô quan quaûn lyù thu nhaäp cu ûa ngöôø i vay (cô quan b aûo hieåm xaõ h oäi, cô q uan nô i ngö ôøi vay coâ ng taù c) tro ng v ieä c quaûn lyù, khaá u tröø caù c khoaûn nhaäp ñeå tra û nô ï tron g tröôø ng h ôïp caàn thieá t theo ca m ke át vaø uûy quye àn tron g g iaá y ñeà n gh ò vay v oán cuûa ngöôø i vay. - Ñoá i töôïn g k haùch haø n g naøo cu õng co ù ng öôø i toát, keû xaáu do vaäy ngaâ n haøn g cho vay caàn phaû i thaåm ñòn h, lö ïa ch oïn k haùch haøn g veà p höôn g d ieän sau: * Thaø nh tích hoïa t ño ä ng trong quaù khöù vaø xu höô ùng tö ông lai cu ûa cô quan, doanh ngh ieä p nôi ng ö ôøi vay laø m vieä c. Uy tín, thieän chí cuûa ban Laõnh ñaïo cô qua n tron g v ieä c ño ân ño ác, nh aéc nh ôû n göôø i vay th öïc hieä n ngh óa v uï traû n ôï n gaân haøn g; uy tín , ñaïo ñö ùc, s öùc khoû e, h oaøn caû nh g ia ñì nh cuûa ba û n thaâ n ngö ôø i vay. * Muïc ñích vay vo án r oõ raøng, hô ïp phaù p, phuø hôïp vôù i khaû naên g traû nôï töø thu nhaäp cuûa ngöô øi vay, ñ aëc b ieä t, ñ oái vôù i n höõ ng nhu caàu vay vo án ñ eå tieâu du øng caàn lo ïai tröø nhö õng n hu ca àu tie âu duøng th eo k ieåu “vu ng tay qua ù tra ùn”, xa xæ, k hoâng th ieá t thöï c. * Soá tieà n cho vay phaû i ñöô ïc tính toa ùn töô ng öùng vôù i mö ùc th u n haäp töø cô quan , soá naê m thaâ m n ieân coân g taù c vaø thôø i g ian ña õ tham g ia ño ùng baûo hieå m xaõ hoä i. Tro ng tìn h h ình h ieän nay, thu nhaäp cuûa ngöô øi lao ñ oäng vaø ch æ so á g iaù caû ñ eàu taêng hô n trö ôùc neân NH TM coù the å xe m xe ùt, ñieàu ch ænh quy ñònh veà mö ùc ch o vay toái ña laø ”12 laàn th u nhaäp th öôøn g xuye ân haøng tha ùng cu ûa khaù ch haøng nh öng kh oân g quaù 100 tr ieä u ñoàng /ng öôø i”. * Thô øi haï n ch o vay p haûi ph uø hô ïp vô ùi k haû n aêng tra û nôï, tuo åi taùc v aø thôø i g ian coøn ñöô ïc laøm vieäc cu û a ngöôø i vay th eo qu y ñònh cu ûa Lua ät lao ñ oän g; NHTM caàn xeù t ñieà u chænh taêng thôø i g ian ch o vay tö ø 5 ñeá n 7 naêm (ñoá i vôù i n hu caàu vay ñe å xaâ y dö ïng, söõa chöõa, mua ñaá t kh oâng v ì mu ïc ñ ích kin h doanh baá t ñoän g saûn) thay vì 3 naê m nh ö quy ñ ònh h ie än nay ñeå taïo ñieàu k ie än cho n göôø i vay traû n ôï d eã daø ng h ôn. * Keát h ôïp p haùt tr ieån d òch vuï n gaân haø ng khaù c nhö ch i traû löông qua ATM; môû roäng hô n ñoá i töôï ng ñ öôïc söû du ïng theû tín d uïng ; ñaåy maïn g tr ieån khai dòch vuï baû o hieå m tín duï ng ke át hôïp vôùi cho vay tie âu d uøng caù nhaâ n. 3.2.2.4 Phöông thöùc quaûn lyù moùn vay: ♦ Taêng cöôø ng kha i th aùc caù c k eânh th oâng tin trong thaå m ñ ònh k haùch haøng vay : 59 Tron g xaõ hoä i hie än ñaï i, coù tôù i 70% – 80% thoâ ng tin laø do caùc p höông tie än thoâ ng tin noù i ch ung v aø vaø baùo ch í noù i r ieâ ng mang laïi. Tr ong ñ ieà u kieä n neà n k inh te á nöôù c ta ñang tron g qu aù tr ình ñoå i m ôùi, caù c ch ính saù ch ñ ie àu haø nh, q u aûn ly ù ne àn k inh teá chöa hoøan thieän, he ä th oáng th oân g tin tín du ïng chöa ñaùp öù ng kòp thôø i cho hoïa t ñoä ng tín duïng vaø coân g taù c thaå m ñònh k haùch haøn g v ay voán. Do ño ù, ru ûi ro thieáu tho âng tin veà khaùch haøng vaø moâ i trö ôøng cho vay raá t de ã daãn ñeán r uû i ro cho ngaân h aøng. Xuaát phaù t töø nhö õng yeâ u caà u thöï c te á naø y, ñoø i hoûi nh öõng ng öôø i laøm coâng taù c tín duïng caàn xaâ y döï ng h eä th oáng tho âng tin chu yeân moân p huï c vu ï to át cho coâng taù c tín duïng. Tro ng he ä tho áng thoân g tin treân , nguo à n thoâ ng tin treâ n baùo chí laø kho âng theå thieáu. Vie äc xaây d öïn g heä thoá ng tho âng tin ñaà y ñuû veà khaù ch haø ng coù quan he ä vô ùi ngaân haøng vaø söû du ïng hieäu quaû nhöõng thoâ ng tin treâ n tro ng thaå m ñònh seõ giaû m bôù t ñöôï c yeáu to á chu û quan tr ong vieä c thaå m ñòn h khaùch haøng, goù p phaàn naân g cao chaá t löô ïn g coân g taù c tín duï ng. * Caùc vaán ñ eà caàn trieån khai: Quaùn tr ieä t ñeá n taá t caû caùc caùn bo ä ñeå moï i ng öôøi n haän thaáy ñö ôïc v ai tro ø, taù c duïng cuûa nhöõ ng tho âng tin lieân quan ñe án hoïa t ñ oäng nga ân haøng no ùi chun g vaø kha ùch haøng n oùi rieâng . Xaây döïn g heä tho áng th oâng tin thu thaä p tr eân baùo ch í, cô qua n ban ngaønh, cô quan chöù c na êng ñaûm baûo tín h ño àng nhaá t v eà noä i du ng tho âng tin. N aâng cao h ieä u qua û khai thaùc va ø söû du ïng thoâ ng tin cuûa caù n boä tín d uïn g. Hoaøn thieän kyõ naên g söû du ïng thoâ ng tin tro ng thaå m ñ ònh khaù ch ha øng taïi cô s ôû. CBTD phaû i khoâ ng ngöø ng hoaøn th ieä n kyõ naên g söû duïng heä thoán g tho ân g tin phu ïc vuï coâng taù c, n haèm ruù t ngaén thôø i g ian, h oã trôï toát tro ng thaåm ñònh kha ù ch haø ng. ÖÙng duï ng khoa h oïc coâng ng heä h ieä n ñaïi tro ng caäp n haät tho âng tin töø nh ie àu aán phaåm baùo chí, baùo ñaøi, Inte rne t, Web tron g n öôùc vaø ng oaøi nöô ùc. ♦ Xaây döïng heä tho áng thoâng tin qua ûn lyù cho v ay tieâu d uøn g: Thay ch o vie äc qua ûn ly ù khaùch haøn g baèng soå tay thì ph oøng thoâ ng tin ñieän toaùn cuûa caùc ngaân haøng caà n ñaàu tö vaø xaây d öïng caùc chö ông tr ình ñ ieä n toaùn phuï c vu ï cho nhu caàu phaân loa ïi vaø quaûn lyù khaù ch haøng v ay voá n tieâ u d uøng . Do ñaëc ñieå m la ø ca ùc moùn vay coù thôø i haïn d aøi, kyø ha ïn traû n ôï nh ieà u raát kho ù quaûn lyù vaø ñ oân ñoá c raá t deã xaûy ra tìn h traïng q uaù haï n d o chaä m traû vo án vaø laõ i. Do vaäy, ca àn xaâ y döï ng caùc chö ông trì nh 60 ñieä n toaù n ñeå töï thoân g baùo tr öôù c nhöõ ng khaù ch haøng naøo ñe án haïn traû voán, laõi ñ eå hoã trô ï caùn b oä tín duïn g trong thoâng baùo k òp thô øi khaù ch haøng. ♦ Taêng cöôø ng moá i lieâ n keá t g iöõa ñ ôn v ò chuû q uaûn, be ân baù n haø ng vaø ngaân haø ng: Ñeå taïo ñieàu kieän cho ngöôø i tieâu du øng co ù cô hoäi tie áp caän vô ùi caù c p höông thöù c thanh toa ùn h ie än ña ïi, a n toa øn vaø taïo ñieàu kieän cho ngö ôø i tie âu d uøn g co ù the âm cô hoä i mua saém , caû i thieän ch aát löôïn g cuoä c soán g. C aùc ngaâ n haø ng ca àn ta ên g cöô øng tì m k ieá m vaø nhanh cho ùng h ôïp taùc d òch vuï v ôùi caù c nh aø kinh doanh thö ông maïi, dòch v uï kha ùc nhö: d òch vu ï theû tín d uïng hôï p ta ùc dòch vuï thanh toùan vôù i caù c n h aø kinh doanh baá t ñoäng saûn, n haø ôû, o â toâ, maùy tính th ie át b ò ñaét tie àn khaù c tr eân ñ òa baøn tænh Tie àn Giang ; lie ân keá t d òch v uï veà ng aân haø ng, veà du hoï c v ô ùi caù c nha ø cung caá p d òch v uï du hoï c, tín duïng vôù i d òch vu ï la o ñ oäng xuaát khaå u, tín duï n g vôù i d òch vu ï k inh doa nh ch öùn g kh oùan. Tron g hôïp taù c vôù i caù c ñoái ta ùc th eo nguy eân taéc bìn h ñaúng lô ïi ích thì ñöôn g nhie ân chính saù ch ph í h oa hoà ng caà n linh hoaï t ñeå caù c ngaâ n haøn g ch uû ñ oäng thöï c h ieä n. ♦ Veà phoøng ng öøa ru ûi r o tín du ïng tro ng cho v ay tieâu d uøn g: Caùc ngaâ n haøng caàn taê ng cöô øng coâng taùc k ie å m soùat tröô ùc vaø tron g khi cho vay theo q uy ch eá vaø qu y tr ình cho vay tieâ u duø ng ñaõ ban haønh. K ieå m tra sau khi cho va y: kieå m tra mö ùc ñ oä tuaân thuû the o ñuù ng ca m ke át tron g Hôïp ñ oàng tín d uïng ; tình h ình s ö û duïng voán vay, p haùt hieän nh öõng daáu hie äu tì m aån ruû i r o. Taêng cöôø ng pha ân tích chaá t löô ïng tín duïn g, p haân loa ïi kh oaûn vay ñ eå ñöa ra ke á hoaïch kieåm tra, pho øng ngöøa va ø xöû ly ù sôù m traù nh ch uyeå n qua n hoù m n ôï cao hôn. Veà hoà sô pha ùp lyù taø i s aûn caàn ña ûm baû o “tính tron g saïch” cuûa caùc ch öùng thö sô õ höõu. Caån troïn g ñ oái v ôùi caù c taøi saûn co ù lieân quan ñeá n ye áu to á thöø a keá, tranh chaá p, chöù ng thö ch öa ro õ raø n g hoaë c ñan g ô û g iai ño aïn hoaø n chænh; cu õng k hoâng loa ïi trö ø y eáu toá g iaû maïo chö ùng thö sôõ höõu. Ñe å loaï i tr öø caù c vaán ñeà na øy, ñaû m baû o tín h phaùp lyù kh i xöû lyù taøi saûn trong trö ôøng hôï p coù ru ûi ro xaû y ra thì baé t buoä c CBTD phaûi coù söï ñaàu tö cao trong coâ ng taùc thaå m ñònh, thu thaä p th eâ m thoâ ng tin töø nh ieàu ngu oàn coù lie ân q uan. ♦ Ñoái vôùi coâ ng ta ùc tha nh tra, kieåm tra, kieåm soaùt no äi boä ngaân haøng : - Hoaït ñ oän g than h tra cuûa caùc ngaân haøng thöông maï i caà n ñi vaøo chieàu saâ u, traùnh man g tính hì nh thöùc hoaë c chie áu leä. Coù nhö vaä y thì keá t quaû thanh tra kieå m tr a ñaït chaá t lö ôïn g vaø coù k eát q uaû toá t th uù c ñaåy ho aït ño äng caùc ngaân haøng . 61 - Hoaït ñ oän g kieå m tra kieå m soaù t n oäi boä taï i caùc ngaân haøng tre ân ñ òa baøn caà n phaùt hu y vai troø k ieå m tra giaùm saù t tr ong ho ïat ñoäng tín d uïng tieâu du øn g. Caùc k ieán n ghò ñeà xuaá t xöû lyù phaû i ma ng tín h kòp thôø i vaø co ù heä tho áng. Nhö õng ca ûnh baùo cuûa co âng taù c thanh tra phaû i coù giaù trò kieán ngh ò maïnh veà maë t thöï c tie ãn ñ eå Laõ nh ñaïo caù c ngaân haøng vaø CB TD nhaän thöùc ñöôï c tín h ca áp baù ch vaø xö û lyù k òp thôø i. 3.2.2.5 Quy trình cho vay: ♦ Caûi tieá n, thie át keá qu i tr ìn h ch o vay tieâu d uø ng cu ï theå : Cho vay tieâu duøn g la ø moä t nh oùm saûn pha åm chung, tro ng ño ù coù n hie à u saûn phaå m maø k haùch haø ng caù n h aân caà n ñ eán N gaân ha øn g nhö : cho vay traû goù p ch ôï, cho vay traû goùp mua ño äng saûn (oâ toâ, maùy tính , th ieá t bò gia ñình…), cho vay m ua nhaø ôû, ñaát ôû, cho vay du hoï c, ch o vay phaùt haø nh th eû tín du ïn g quoá c teá …ÔÛ m oãi ñ oái töôïn g cho va y co ù ñaëc thu ø r ieân g ne ân caùc NHTM tr eân ñòa baøn caà n th ieá t k eá q ui tr ình , th uû tuïc hoà sô, ch ính saùch laõ i suaá t, phí d òch vuï, ch ính saùch Mark eting khai thaùc thò tr öôøn g…qua ûng baù tre ân heä thoá ng tôø rôi, caå m n ang dòch vuï. N höng chi tie át töø ng ñ oá i töôïn g cho va y cuï theå th ì chöa coù mo ät ngaâ n haøn g naøo tr eân ñòa baøn th ieá t ke á qu i tr ình rieâng bieä t. Thieá t ng hó neáu coù töøng qui trì nh cuï th eå, chaé c chaén seõ môû ñ öôøng cho ca ùc NHTM treân ñ òa baøn ño àng loaï t trieån kha i caùc d òch vu ï n gaân haøng ca ù n h aân. Vaø ch ính thöï c tieãn ngh ieä p v uï taá t y eáu seõ hoaøn th ieä n, naâ ng cao chaá t löôï ng d òch vuï . ♦ Caûi tieá n th uû tuï c cho vay: Cho vay tieâu duøn g la ø loaïi h ình caá p tín d uïng ñôn g iaûn so vôù i caùc lo aïi h ình caáp tín d uïng k haùc, caàn coù moä t cô cheá cho vay v ôùi ca ùc thuû tuï c goïn nheï vaø nhanh ch oùng . Theo th oáng keâ taï i heä thoáng N gaân haø ng C oâng thöô ng moä t ho à sô vay bao goà m: + Ñôn xin vay. + 01 Phöô ng aùn xin va y voán + Caùc taø i lieäu xaùc nh aän m uïc ñ ích x in vay (hôïp ñoà ng mua baùn) ; nguoà n thu nhaäp traû n ôï; nhaân tha ân ; nô i cö tr uù. + 04 hôï p ño àng tín duï n g (mo ãi hôïp ñoà ng ít n haá t laø 03 trang giaá y A4) + 03 gia áy nha än nô ï. + 05 hôïp ño àng baûo ñaû m coù co âng ch öùng hoaë c xaù c nhaän cu ûa UÛy ba n nhaâ n daâ n phöôø ng, xaõ (m oã i hôï p ñ oàng ít nhaá t laø 04 trang giaáy A 4). + 02 bieân baûn ñ ònh giaù taøi sa ûn 62 + 02 ñôn ñaêng kyù giao dòch baûo ñaû m + 04 ph ieá u nhaä p kho taøi saûn ba ûo ñaû m Moät taäp hoà sô cho va y tieâu duø ng coù kho ûan g 50 trang gia áy, khaùch haøng phaû i kyù 2 2 laà n treâ n 01 boä h oà sô tín du ïng. Ñaâ y thöï c söï laø moä t trô û nga ïi kh oâng ch æ cho k haùch haøng maø n gay chín h baûn thaân toå ch öùc tín d uïng. V ôùi caù c cô cheá quaûn lyù nhaø n öôù c hieä n nay , ca ùc to å chöù c tín du ïng hoaøn toaøn coù khaû naêng laø m ñôn giaûn ho à sô ch o va y tie âu duøn g ñi nh ieàu laàn ñeå ñaûm baûo tính hieäu quaû trong ho ïat ñoä ng. Cuï the å: lieâ n keá t hôïp ño àng tín du ïng, hô ï p ñoàng ñaû m baûo, b ieâ n baûn kieå m ñònh taø i saû n thaønh moä t hôïp ñoàng ; b oû g iaáy ñeà ngh ò vay voá n b ieåu hieän söï b ình ñaúng giö õa ng öôø i v ay vaø nga ân ha øng ; caùc loïa i chö ùng töø ch æ laäp 02 lieân moã i beâ n giö õ 01 lie ân (chöùn g tö ø giö õa caùc bo ä phaän cuûa ngaân haø ng coù the å söû d uïng ba ûn sao). Ñoái vôù i taøi saûn baûo ñaû m la ø ng uoà n thu döï phoø ng cuûa n gaân haøng, ca àn th ieá t p haûi xaùc laäp ñu ùng quy ñ òn h phaù p luaä t vaø coù khaû naêng thanh kho ûan k h i coù ruû i ro xaûy ra. Nhöng ñ oàng thô øi cu õng phaûi ñôn giaû n th eo x u höôù ng caûi caù ch haø n h ch ính. H ieä n nay thuû tuï c ñaû m baûo tieà n v ay quaù phöù c taï p, phaû i qua nhie àu cô quan ch öù c naêng, toán nhieàu chi phí laø m aûn h höô ûng ñeán caùc ngaân haøng tr o ng vieäc mô û ro äng cho v ay tieâu d uøn g. Ngoaøi vaá n ñeà treâ n cu õ ng caàn löu y ù caù c ngaâ n haøng thöôn g maï i tr eân ñòa ba øn trieån kha i hì nh th öùc tie áp caä n vaø cun g caáp thoân g tin vôù i khaù ch haøng tho âng qua Inte rne t. Thöï c teá th ì cho ñeá n nay tre ân ñ òa ba øn vaãn ch öa co ù m oät ng aân haøng naøo th ieá t laäp trang We b r ieâ ng cuûa ngaâ n haøn g mìn h ñ eå ph uïc vuï ch o nh u ca à u tha m kha ûo cuûa khaùch haøng. Xaây döïn g trang Web ve à ngaân haøng vôù i caù c chöôn g trìn h vay voá n tín duïng tie âu du øng ñö ôïc caäp nhaä t ñe å khaù ch haø ng coù theå tha m khaûo vaø xem x eùt k hi co ù nhu caàu. No äi dung trang W eb p haûi thaä t ch i tieá t töø caùch thöù c laøm h oà sô, laõ i suaá t cho vay, thô øi haïn cho vay vaø caùc ví d uï co ù the å ñeå khaù ch haøn g neáu k hoâng coù ñ ieàu k ieä n tröï c tieáp ñ eán ngaâ n haø ng cuõn g coù theå naé m r oõ. Ngoaøi ra, ne áu khaù ch haøng caàn tham khaûo the âm thì co ù the å lieän la ïc baèng ñ ieä n thoaï i ñ eå trao ño åi. Ñaây laø n höõng ke ânh th oâng tin heá t söù c ph oå b ieá n vaø hieä n ñaï i ñang ñöô ïc caù c ngaâ n haøn g tr eân the á g iôù i aùp d uïn g. 3.2.2.6 Ñoäi nguõ caùn boä: ♦ Veà maët co n ngö ôø i: + Ñoái v ôùi caá p Laõ nh ñaï o: Caàn ñeà cao va i troø cuûa Ban Giaù m ñoá c C hi n h aùnh ñaë c b ieä t laø vai troø cuûa ng öôø i Giaùm ñoá c: Tr ong h oïat ñoäng kinh d oanh n gaø y nay, ña ëc b ie ät laø n gaø nh ngaâ n haøn g ño øi 63 hoûi ngöô øi laõn h ñaïo caá p cao n haát khoâ ng nh öõ ng co ù kyõ naêng quaûn lyù ñôn vò maø p haûi thoâ ng suo át v eà ng hieäp vuï, naé m baé t k òp n höõn g chuy eån b ieá n trong qu aù tr ình h oïat ñoän g tín duï ng. Vôù i va i troø laø ngöô øi da ãn ñaà u, laø n göôø i ñöa ra ñòn h hö ôùn g hoïa t ñoä ng cho ñôn vò do ño ù Ban Giaù m ñoác p haûi he át söù c caà u thò, nha ïy caû m vaø naên g ñoäng nhö ng phaû i baùm saù t vaø toân tro ïng nguye ân ta éc h oaït ñoän g tín duïn g. Traùnh tì nh tr aïng noù i moä t ñaèn g laøm mo ät n eûo, maá t n ieà m tin cuûa caùn b oä coân g nhaân v ieâ n ñôn vò. Vôùi vai troø ña àu taø u, caùc thaønh v ie ân Ban Giaùm ño ác pha ûi ñaë t mình vaøo v ò trí”ch uaån mö ïc” ch o caù c Laõnh ñaïo Phoø ng va ø caùn boä co âng nhaân v ieân ñôn vò. Caà n pha ûi noùi theâ m naøy la ø chuaå n möï c naøy bao goà m ñaïo ñöù c, taù c phon g, n ghie äp vuï chuye ân moân . Loá i soáng laønh m aïnh, traù nh xa hoa laõn g phí ñeå laø m göô ng ch o anh chò em ñ ôn vò. Caáp quaû n lyù tröï c tie áp phaû i chuû ñ oäng n gaên ngöøa nhö õng m oái quan heä baát b ình thöô øng giöõa caùn boä ch o vay vaø k haùch haø ng; kieå m tra möù c ñoä tr ung thö ïc tr ong nhö õng baùo caù o veà khoûa n vay do caùn boä cho vay ñ eä tr ình ; k ieå m tra tinh thaàn traù ch nh ie äm cuûa caùn b oä cho vay vôù i co âng vie äc. Tröô ûng hoa ëc ph où pho ø ng phuï traùch trö ïc tie áp phaûi coù tra ùch n hie äm ñ oân ñoá c, ch æ ñaïo vaø pho ái hô ïp chaët cheõ v ôùi C BTD trong caû quaù tr ình qua ûn ly ù vaø xöû lyù n ôï vay tieâ u duøng coù vaán ñeà. Con ngöô øi laø nhaân toá noäi löï c quye át ñ ònh söï phaùt trieån cuûa caù c ngaâ n haøng. Ñe å ñaøo taï o, xaây d öïn g ñoä i nguõ ca ùn bo ä ngaân haøn g ñuû k ieán thö ùc va ø ñaøo ñöùc n gheà ngh ieäp caàn phaû i coù cô ch eá kie å m soaù t da ân chu û thuï c sö ï töø kha âu tuy eån duï ng, ñ aøo ta ïo, boá tr í caùn boä cho p huø h ôïp vôù i kh aû naêng tr ình ñ oä. Ngaân haøn g thöôn g ma ï i trong neà n k inh teá th ò trö ôøng ch öùa ñö ïng nhieàu ye áu to á ruûi r o, trong ñ où ru ûi r o tín d uïn g laø ru ûi r o lô ùn nhaát, aû nh hö ôûng ñ eán toaøn boä h oaït ñ oän g, thaä m chí coøn ñe do ïa ñeán söï to àn taï i cuûa ng aân haøng thö ông maï i. Vì vaäy tron g hoaït ñoäng tín duïn g tr öôù c heá t chu ùng ta caàn p hoøn g n göøa, haïn che á caù c yeá u toá coù the å daãn ñ eán ruûi ro vaø mo ät tro ng caùc yeáu toá ñoù ch ính laø chaá t lö ôïng ñoä i n guõ caùn b oä tín duï ng. Thöï c tieã n ñaõ chö ùng m inh m oät ñ ieà u laø chaát löôïng coân g taù c tín duïn g phuï th uoä c vaøo raá t nh ieà u ye áu toá, caû chuû q uan la ãn kha ùch quan. Tro ng ye áu toá chuû quan, vaán ñ e à chaá t lö ôïng CB TD vaø caùn b oä thaåm ñònh laø v aán ñeà maáu ch oát. Ch ín h vì va äy caàn p haûi khoân g ng öøn g naâ ng ca o cha át lö ôïng CB TD caû veà maë t ñòn h tín h laãn ñòn h löôï ng. Ña ùnh giaù ñu ùng chaá t löôïn g CBTD pha ûi ña ùnh g iaù ñoàng thô øi caû ha i maë t naøy vì ñeà u co ù taà m quan tro ïng nhö nha u, neáu th ie áu moä t tr ong h ai maët thì kho âng theå ñ aùnh giaù chín h xaùc 64 chaá t löô ïng CB TD vaø theo ñoù v ieä c söû du ïng caùn boä cuõng se õ baát caäp, haïn che á vaø nh ieàu khi coøn phaûn taù c du ïng. ª Moät soá giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng caùn boä tín duïng: Ñoøi hoû i v eà tr ình ñoä ca ù n boä tín duï ng raát cao : khoân g chæ ve à k ieá n thöù c toån g qua ùt veà caù c chuye ân nga ønh khaùc n hau, ve à phaù p lu aät, k inh teá maø coøn p h aûi co ù kyõ naêng taùc nghieäp n hö: kyõ naêng p hoûng vaán, kyõ na êng p h aùn ñoùan . Cuõ ng n hö ca à n coù caù c k ieán th öùc veà: ñòn h g iaù baá t ño äng s aûn, veà caù c ma ët haøng tieâu du øng. + Caùn boä tín du ïng ch o vay caùc d oanh ngh ieäp caàn coù k haû naêng p haân tích vaø ñaùnh gia ù tính tr ung th öïc cuûa baùo ca ùo taø i ch ính, veà nga ønh ng heà ch o vay....Noù i ch ung neân sa ép x eáp vaø ñaøo taï o caù n b oä tín d uïng theo ch ieà u saâu, theo yeâ u caàu saûn phaå m cho vay maø caù c ngaâ n haøn g ñöa ra. Vieä c ñaøo taï o phaû i thö ôøng xu yeân , lieân tuïc m ang tín h chaá t caä p nhaä p. Ñaøo taïo khoân g nhaát thieát laø ph aûi ñeán tröô øng lô ùp, baø i baûn, co ù chöù ng ch æ. Ñô n giaûn vaø hieäu quaû laø söï tieáp caän tho âng tin vôùi caù c chuye ân g ia ñaà u ngaøn h veà lónh v öï c mình ña ng la øm. Caùn bo ä tín d uïng ngoaø i co ù trìn h ño ä cao , phaû i coù phaå m cha át ñaïo ñ öù c to át. Vie äc tie áp xu ùc vôù i caù c “y eáu toá quy eán r uõ” n hö tie àn r aát de ã laø m hö hoû ng caù n boä, n haát laø tron g caùc ngaân haøng quoá c d oanh co ù ca ùc theå ch eá tr aùch n hie äm khoâ ng ro õ raø ng. Caàn th ieá t pha ûi loaï i boû ngay n höõ ng ca ù n boä th ieáu naêng lö ïc, p haåm chaá t ñaïo ñöù c ke ùm . + Khoâng ngöø ng naâ ng cao chaá t löôïn g ño äi n guõ CBTD : Coâng taù c ñaøo taïo bo ài döôõ ng naâng cao k ieá n th öù c ng hieäp vuï, ñaï o ñöù c nghe à nghieäp cho ño äi nguõ nh aân v ieân ngaâ n haø ng caàn phaû i ñö ôïc quan taâ m ñ uùng möù c, th öôøn g xuyeâ n, chuù tro ïng ña àu tö the o höô ùng chu yeân moân hoùa saâ u. Ñaøo taïo va ø ñaøo taïo laïi CBTD pha ûi ñ öôï c tieán haønh thöôø ng xu yeân v aø lie ân tuï c. Beân caï nh ñoù laø coân g taùc tuy eån duï ng mô ùi ph aûi ñaûm baûo ñ uùng qu y trình, y eâu caà u coân g vieä c. Co âng taùc ña øo ta ï o caàn taäp trung , keá t h ôïp hì nh thöù c taä p huaán taïi choã , hìn h th öùc ñaøo taïo naø y nhaè m laø m cho CB TD naé m baét ñöôïc moä t soá ngh ieä p vuï nhaá t ñòn h tro ng thôø i g ian n gaén nhö : toå chöù c caùc buo åi s inh hoaï t ngh ie äp v uï theo ñònh kyø, thaûo lua än ca ùc vaán ñ eà v öôùn g maéc tr o ng coâng taù c tín d uïng , vaên baû n, q uy tr ình ngh ieäp vuï . Phaù t ñ oäng phong traø o töï h oïc, töï nghieân cö ùu, töï naâng cao nha än thöù c, tr ình ñoä chuy eân mo ân, nghieäp vuï , traùn h sö ï tuï t haä u trö ôùc söï thay ñ oå i cuûa neà n k inh teá th ò tröôøn g, cuûa co âng ngheä tro ng q uaù trìn h p haùt trieån vaø ho äi nhaäp. 65 Ñi ño âi vôù i v ie äc ñaøo taï o, thì vieäc tuyeå n du ïng caùn boä lao ño äng phaû i thö ïc hieän toá t, ñuùn g quy ñònh cuû a ngaønh vaø caàn tu yeä t ñoái coù söï co âng baèn g trong khaâu tuye ån duïng. Tieâu chuaån tuyeå n duïng CB TD mô ùi caà n coù laø : tieâu chuaån ñaï o ñöùc, tö caù ch lieâ m khie át, trun g th öïc, tö ï tin, thaùo vaùt), tieâu chuaå n chuy eân moân h oï c vaá n, tr ình ño ä ngh ieä p vuï, k yõ naê ng tay ngh eà) tie âu chuaån veà the å chaát (söùc khoû e, h ình thö ùc, chieà u cao ….) . Ñònh ky ø haøn g quy ù ngaâ n haøng n eân môø i caù c g iaûng vieân coù kie án thöù c roäng nhaè m môû lô ùp b oå su ng k ie án thöùc veà ma ët ngh ieä p vu ï tín du ïng, ma rke tin g, thaå m ñ ònh, ruû i ro tín duïn g theo töø ng chu yeân ñ eà maø nga ân haø ng thaáy caàn th ieá t. + Coù chính saùch saøng loïc, sö û du ïng hie äu qua û caùn boä tín du ïng : Haøng naê m caàn thö ïc h ieän v ieä c raø soaù t, ñaù nh giaù pha ân loïai C BTD ñ eå co ù höô ùng ñaøo taïo, b oå sung k òp thôøi traùn h söï huï t haãng veà ñoä i ngu õ caùn bo ä tín duïng. Ño àng thôø i qua phaâ n loïa i CB TD ñ eå thöï c h ie än tieâu ch uaån hoùa C BTD tre ân caû hai maët ñònh tính vaø ñònh löô ïng, taïo ra ño äi nguõ C BTD maïnh toa øn dieä n, coù söù c coán g h ieán cao. + Ñoåi môù i chín h saùch ñaõi n goä tín duï ng, ñ i ñ oâ i vôù i cheá taø i: Tron g ñieàu k ieä n kinh teá thò trö ôøng ch ính saù ch ñaõ i ngo ä hôï p lyù veà tie àn löông , tie àn thöô ûng, heä soá tie à n löô ng caøng co ù yù ng hóa quan tr oïn g bôû i v ì ñoäi ngu õ naøy co ù sö ï coán g hie án nh ieàu n haát, chòu aùp lö ïc nh ieà u nhaá t do coân g vie äc ma ng tính ruû i ro cao. C où nhö va äy, ñoä i nguõ CB TD môù i phaù t h uy ñöôï c khaû na êng vaø nhieä t tìn h laâu daø i cuûa mình. Ñoàng th ôø i thö ïc h ieän cô cheá thöô ûng phaï t ngh ieâ m m inh, ta ïo ra baàu khoân g khí thi ñ ua, khuye án kh ích saùng ta ï o, phaù t huy traù ch nh ieä m vaø qu yeàn haïn ca ù nh aân tro ng v ieä c ñaàu tö voá n sao cho an toøa n hieä u quaû n haát. Nh öõ ng CBTD v i phaï m qu y cheá , quy trì nh nghieäp vuï tín duï ng, laø m thaá t thoaù t v oán Nhaø nöôù c p haûi xö û lyù ngh ieâ m k haéc, ñaë c bie ät ñoái vô ùi caùn bo ä thoaù i hoùa b ieá n chaát. Nhö õng CBTD co ù ña ïo ñ öùc toá t, y eâu ngaøn h, y eâu ngheà, co ù k haû naê ng tie á p th ò, mang laï i h ieä u qu aû cao cho ngaân haøn g thì coù che á ño ä kh en thöô ûng x öùn g ñaùn g nhö naâng löôn g tröôù c haï n, ñeà baï t chöù c v uï ca o hô n. Ñi ñoâ i vô ùi vaá n ñe à naøy thì Laõn h ñaïo ñ ôn v ò caà n coù bie än pha ùp ma ïnh vaø hôïp ly ù. Caàn cöông quy eát saép xeáp laï i ño äi nguõ caùn b oä, nha át laø caùn boä laø m coân g ta ùc tín du ïng. Nhöõng caù n b oä chöa ñaù p öùn g ñ öôï c y eâu caà u trì nh ño ä th ì cho ñi ñaøo ta ï o laï i. Coø n caùn bo ä naøo kh oâng ñaùp ö ùng ñö ôïc y eâu caàu th ì cöông q uyeá t ch uye ån sang laø m coân g taù c k haùc. ♦ Naâng cao chaá t lö ôïn g thaå m ñ ònh tín du ïng : Ngoaøi phö ông th öù c ph oûng vaán, k ieå m tra, ñaù nh giaù khaù ch haøng va y nhö hieä n nay, caàn ñ öa vaøo heä thoáng thang ñ ieå m ñe å ñ aùnh giaù k haùch haøng . Heä tho áng ñaù nh gia ù 66 naøy coù th eå thay ño åi tu ø y th eo tö øng sa ûn p haåm cho vay tieâ u d uøng. H eä thoá ng ñie åm ñeå ñaùnh giaù bao goà m caù c tieâu thöù c: tình traïng n gheà ngh ieä p; tình traïng cö truù ; thôø i gian laøm vie äc, th u nhaä p; q u an heä v ôùi ngaân haøng ; tình traïn g ho ân nha ân – g ia ñì nh …… Phaân laäp roõ raø ng hôn khaâu thaå m ñònh vaø qu yeát ñ ònh ch o vay. Ñaây laø yeâu caàu ñaõ ñö ôïc luaät ho ùa. Nh ö ng ñe án nay s öï phaân ñònh g iöõa hai chöù c na êng naøy heá t s öùc m ô ø nhaït, ngöô øi hoaë c nho ùm thaå m ñ ònh luoâ n b ò söï chi ph oái cu ûa ngö ôøi quy eát ñ ònh ch o vay. Ñoäc laäp ha i bo ä pha än treân laø y eâu caàu voâ cuø n g caàn th ieá t ñ eå haï n cheá ruûi ro. Bo ä phaän thaå m ñònh xem x eùt mö ùc ño ä ñaùp öùng ca ù c ñieà u kie än cho vay, k haû naêng naûy sinh ruûi ro vaø caù c b ieän phaù p phoø ng choá ng ru ûi ro. Boä pha än qu yeá t ñ ònh cho vay p haûi xem xeùt caù c m öùc ñoä tre ân ñ eå ñöa ra caù c q uyeá t ñ ònh cho va y hay k hoân g ch o vay. Thöô øng xuye ân toå chöù c ñaùnh g iaù k eá t quaû cuûa caùc saû n phaå m cho va y tie âu du øng khoân g ch æ k haéc phuï c caùc thie áu soù t coù khaû naê ng ruû i r o, ma ø co øn coù th eå mô û ro äng vaø taêng cöô øng cho vay vaø o caù c ñoá i töôï ng, p haïm vi thích h ôïp. ♦ Caûi tieá n cha át löô ïng phuï c vuï khaù ch ha øng : Ñaây laø nh öõng ye âu caàu öu tieân haøn g ña àu tro n g hoaï t ñoän g n gaân haøn g hieän nay. Vôùi nhö õng noã löïc ve à maët tieá p th ò ñaõ tung r a ngaân haøn g p haûi thö ôøng xuy eân duy trì löôï ng khaù ch haøng ña ng quan heä vôù i caù c Chi nhaùn h. Vôùi nhö õng yeâu caà u ñaët ra tö ø khaùch haøn g ngaø y ca øng cao, q uan h eä g iöõa ng aân haøn g vaø khaù ch haø n g khoâ ng coø n naën g veà m oät p hía maø phaû i döïa tr eân q uan ñieåm laø hai beân cuø ng coù lôïi. Vì vaäy, caùc n gaân haøng phaû i xaây döï ng q uy trì nh giao d òch, tieá p xuùc khaù ch haøn g vaê n minh , hoøa nhaõ, lòch söï va ø xe m nhö laø quy ñònh mang tính baé t buo äc ñ eå caù c ca ùn bo ä coâng nha ân v ieân töø caùc khaâu tín d uïng , ke á toaùn, k ho q uyõ. N höõn g h aønh v i qua n lieâ u, thaù i ñoä thieáu hoøa nha õ coù th eå ga ây toå n haï i ñeán hìn h aûn h va ø thöô ng h ieäu cuûa mo ät ngaâ n haø ng caàn phaû i ñö ôï c xö û lyù th ích ñaùng . ♦ Veà coâng ta ùc taäp huaá n ngh ieäp vuï cho vay tieâu du øng : Ñeå naân g cao na êng lö ïc caïnh tra nh tro ng g iai ñoaïn hie än nay, caù c ng aân haøn g ña õ khoân g ngöøn g ñaøo taï o, boài döô õng ngh ie äp vuï tín duï ng. Ñie àu naøy ñaõ giuù p khoâ ng ít tron g vieäc naâng cao ch aát lö ôïn g tín du ïng ô û caù c Ch i nhaùn h. Ñoá i vôù i cho vay tieâ u duø ng, caùc ngaân haøng thö ông maïi caàn caàn lö u yù caù c vaán ñe à sau: - Caàn taê ng cöôøn g taä p h uaán noä i du ng haïn che á nôï xaáu , thaå m ñ ònh r uûi ro ñoä c laä p. Do ñaëc th uø cu ûa hoïa t ñ oäng tín du ïng tie âu duø n g theo töøn g khu vö ïc v aø ñòa baøn r ieân g le û, 67 do ñoù ñoá i v ôùi noä i du n g baøi giaû ng caàn coù sö ï ñuùc keá t, coâ ñoïn g, baù m saùt vaøo thö ïc te á hoïat ño äng ñeå caùn boä coù th eå ruù t ra ñöôï c baøi hoïc kin h ngh ieä m quyù baùu; traù nh chu ng chun g kho âng phuø hôïp vôùi ñie àu k ieä n r ieân g. - Taên g cö ôøn g co âng taù c kieå m tra, ñaùnh giaù chaá t lö ôïng cu ûa caù c ñô ï t taä p huaá n; naâng cao y eâu caà u ve à n oäi dung ho ïc taäp vaø keá t quaû hoï c ta äp cuûa tö øng hoïc vieân qua v ie äc kieå m tra, chaá m baøi. S au moãi ñ ôït taäp huaá n, caàn co ù ñaùnh g iaù cu ï th eå keá t quaû hoï c taä p cuûa töøng v ieâ n göû i Laõ nh ñaïo ñôn v ò ñe å laø m cô sôû kh i xem x eùt th i ñua vaø kh i xeáp thang löông . Coù nhö v aäy thì môù i taïo ra ñoä ng löïc ñe å naâng cao chaá t löôïng cuûa caù c ñôï t taäp huaá n. Keá t hôïp v ôùi vieä c taä p huaán, g iaûn g v ieân n eân coù thôø i gian cho vie äc gh i nhaä n nhöõn g nhöõ ng ñoù ng goù p, phaûn aùnh y ù kieán cuû a hoïc vieân vaø coù g iaû i ñaùp kòp thôø i ñeå h oïc vieâ n naé m ñö ôïc ngay. - Ngoaøi taäp huaán veà q uy tr ình ngh ieä p vuï tín duïng laø chuû yeá u, ca àn b oå sung caù c buoå i taäp huaán ma ng tính chaá t phuï trôï : Mar keting, vaên ho ùa doa n h ngh ie äp, phon g caùch giao tieáp, k yõ thu aät tieá p th ò trong tín d uïng …ñeå caùn b oä coù th eå hoaøn th ieän baûn thaân vaø p haùt huy heá t ñöôï c öu ñieå m caù nhaâ n phuï c v uï toá t hô n nö õa vaøo hoa ït ñoän g cô quan nhaè m co ù ñöô ïc k yõ thuaä t phaân tích ñ öôï c khaùch haøng, haïn cheá r uûi r o tín duï ng daãn ñeán n ôï xaá u. 3.2.3 Ca ùc g iaû i phaù p ho ã trôï tö ø chín h quy eàn ñòa phöôn g: ª OÅn tì nh h ình kin h te á, an nin h, chín h trò, xaõ hoäi ñòa p höôn g: UBND tæn h Tieà n Gia ng vaø caùc cô q uan ba n ngaønh co ù lieâ n quan phaûi kie åm soaùt ñö ôï c tình h ình kinh te á, an n inh, ch ính trò, xaõ hoä i ñ òa phö ông thì caù c ngu oàn löï c khaùc môù i coù ñie àu k ieä n theå hie än möù c ño ä toái ña ñeå cuøn g phaù t trieån k in h teá . Caùc b ieá n ño äng taùc ñoä ng lô ùn ñ eán taâ m ly ù ng öôøi daân, ñeán doanh n ghie äp; taù c ñoäng xaáu ñeán cuo äc s oá ng sin h hoaï t ha øng n g aøy phaû i ñö ôï c ñaë t tron g tì nh traïn g k ieå m soaùt ñö ôï c tr ong thô øi gian ngaén d uø coù bie án ño ä ng lô ùn töù c thôø i man g tính ñaàu cô. Ñoù chính laø tieà n ñeà q uan troï ng ñeå k inh teá ñòa phöô ng coù theå ph aùt tr ieån vaø hoïat ño äng tín du ïng tieâ u duøng ngaâ n haøng cuõn g phaàn naøo haïn cheá ñ öôïc nh öõn g ruûi r o khoân g th eå k ieå m soaù t. Ñaåy nhanh tieá n ño ä caá p gia áy chöù ng n haän qu yeàn sö û d uïng duï ng ñaát ôû vaø quy eàn sôû höõ u ta øi saû n treân ñaá t ñeå taïo ñie àu k ie än pha ùp lyù ch o caù c g iao dòch b aûo ñaû m tieà n vay. Ñeán nay vaãn coø n m oät soá kho âng nhoû caù c caù nhaân va ø ho ä g ia ñì nh chöa co ù ca ùc chö ùng thö sôû höõu v eà nha ø ôû, q uyeàn sö û duï ng ñaá t th eo ñuùng h ình thö ùc h uy ño ä ng cuûa p haùp luaä t. 68 Maët kha ùc moä t so á kh oân g nho û g iaáy chöù ng n haä n quye àn sö û du ïng ñaát ñ aõ ñöôï c caáp nhön g laïi naèm tr ong k eùt saét cuûa caù c cô quan quaûn lyù nhaø nöôù c. Thoâ ng tin ch i tie át veà caùc kh u quy hoaï ch, keá hoaïch th öïc hieän quy h oaïch cuõ ng nhö baõ i b oû caù c kh u q uy hoaï ch tr eo taïo ñie à u kieän cho caù c n gaân haøng ña àu tö h oaëc nhaän laøm taø i saûn ba ûo ñ aûm. Caàn coù söï keá t hôï p chaë t cheõ g iöõa ngaân haø ng vaø ca ùc cô qua n q uaûn lyù n haø n öôù c, cuï theå : cô quan coân g an, Sôû lao ñoän g thö ôn g binh xaõ h oäi cung caá p cho ngaâ n haøng thoâ ng tin veà tìn h traïn g cö tru ù, tình traïng la o ñoäng cuûa caù c khaù ch haøng vay voán. C ô quan co âng chö ùng, UB ND phöôøn g xaõ, coâ ng an hoã trôï ngaân haøng tr ong v ieä c xö û ly ù taø i saûn ñaûm baûo the o ñuù n g quy ñ ònh phaù p lua ät. ª Phoá i hôïp - k eá t hôïp , hoã tr ôï ngaâ n haøng vaø caùc cô q uan ban ngaøn h tron g coâ ng taù c thu hoài nôï : Tron g hoaï t ñ oäng xöû lyù nôï xaá u, nô ï toàn ñ oäng cuûa caùc ngaân haøng caà n ñaùnh gia ù vaø nhaän th öùc ñuù ng va i tr oø cuûa ch ính q uye àn ñòa ph öông tr ong vie ä c xöû ly ù nô ï. Hoaï t ñoäng tín duï ng cuûa caù c ngaân haøn g k hoân g n höõ ng v ì muï c tieâu lô ïi nhu aän tröôù c maé t ma ø thöï c hie än nhieä m v uï ph aùt tr ieån k inh te á, phaù t trieå n da ân s inh tr eân ñ òa baøn. Töø ño ù, cuø ng vôùi chín h qu yeàn ñ òa p höông th oâng qua hoïa t ñoän g tín du ïng caù c n gaân haø ng ñaõ g oùp phaàn lôùn vaøo v ie äc ñ öa kinh teá tænh nhaø ñ i leân. Laõnh ñaïo ñ òa ph öông caàn phaû i naâ ng cao nh aän thöù c h ôn nöõa veà ho aït ñ oäng xö û lyù nô ï xaáu cu ûa ngaân ha øng, taï o nhie àu ñieàu k ieä n thuaän lôï i ñeå ñoà ng v oán ngaân haø ng co ù theå ñeán ñöô ïc vôù i ngö ôøi da ân treâ n ñòa baøn mình q uaûn lyù. Neáu laø m toá t thì caùc doanh nghieäp trong ñ où co ù ng aân haøng m ôùi coù theå y eân taâ m ñaàu tö vaø mô û roäng tín d uïng tie âu duøng. Th öïc teá th ì hoaï t ñoäng x öû lyù nô ï duø ít h ay nhie àu thì cuõn g phaû i thoâ ng qua chính quyeà n ñ òa phö ông, do ñoù, ch ính q uye àn ñ òa phöôn g nô i kha ùch haøn g vay cö truù hoaë c coù taøi saûn baû o ñaû m ca à n phaû i heá t sö ùc q uan ta â m, chuù tro ïng va án ñe à n aøy. Ñaây laø traùch n hie äm ñeå ñoàn g v oán nhaø nöô ùc co ù the å thaâu ho ài vaø tieáp tuï c dö ôï c taùi ñaàu tö mang laï i hieäu quaû kinh teá. C hín h qu yeàn ñ òa phö ông maïnh , laøm toá t coâng taù c phoá i h ôïp xöû ly ù n ôï nh aø nöô ùc phaàn naø o theå hieä n tín h n ghieâm m in h taï o taâm lyù chaáp haønh luaä t phaù p ñoá i v ôùi khaùch haøn g vay v oán. Söï hôïp taù c vaø phoá i h ôïp cao hay thaá p giöõa ngaân haøng vaø ch ính quyeà n ñòa phöôn g töø k hi thaåm ñ ònh cho vay ñ eán xö û lyù nôï cu õng ño ùng go ùp raá t nhie àu ch o keá t qua û hoïat ñoän g cu ûa ngaâ n haø ng. Vöøa laø ke ânh thoâ ng tin phaûn a ùnh chính xaù c tình h ìn h khaù ch 69 haøng veà naên g löï c taø i chaùnh, uy tín, ñaïo ñö ùc …vöøa traùnh taï o taâm lyù chaây yø ño ái vôù i caù c moùn vay nô ï caàn phaû i xöû lyù . Nhieà u trö ôøng hô ï p ngöôø i daân co øn coù tö töôû ng ñuøn ñaå y, so keø, th ie áu th ieä n ch í th anh toùan n ôï ngaân ha ø ng ñaõ ñöôï c ch ính q uy eàn giaû i quy eá t döù t ñieå m thoâ ng qua co âng taùc vaän ñoä ng, ñ oân ñoá c, nhaéc nhôû . ª Hoaøn ch ænh vaø chuù troïng co âng taùc quaûn ly ù ñòa baøn : Ñeå coâ ng taù c pho ái h ôïp giöõa n gaân haøn g vaø chính quye àn ñ òa phöôn g ñaït ke át qua û toá t thì coâng ta ùc quaû n lyù ñ òa ba øn p haûi ñö ôïc h oaøn chænh vaø chu ù troï n g. Moä t khi ñaõ phaù t sinh nôï xaá u th ì vie äc x aùc ñòn h caù c tho âng tin veà khaù ch haøn g vay voá n, taøi saûn ñaû m baûo laø raá t caà n th ieá t vaø q ua n tro ïng ñe å co âng taùc xöû lyù nô ï co ù keá t qua û. Coâ n g taùc quaûn lyù ñ òa baøn khoâ ng nhö õng ve à maët n haân khaå u maø co ø n phaûi ñö ôïc h ieå u hôn nöõa veà ma ët ta øi saûn, xaùc ñ ònh hoaø n caû nh k inh teá, tình hì nh ta øi chính ñoá i töôï ng vay voá n. Laø m ñ öôï c nh ö vaäy thì chính q uyeà n ñ òa phöô ng môù i coù yù k ieán xaùc ñaùng giu ùp n g aân haøng co ù bieän phaùp xöû ly ù n ôï th ích h ôïp. Ñaâ y laø maáu ch oá t cuûa coâ ng taù c q uaûn lyù ñòa ba øn cuûa ch ính quyeà n ñòa phöô ng. Keát luaän chöông 3 Tron g Chö ông 3 xuaá t phaùt töø th öïc tieãn hoaï t ñoäng cho vay tie âu du øn g ñaõ ñöa ra moä t soá gia ûi phaù p nhaè m thu ùc ñaå y vaø phaù t tr ieån ch o vay tieâu du øng taïi caùc nga ân haøng thöô ng ma ïi tre ân ñ òa baø n tænh Tie àn Gia ng. Tron g chö ông naø y, lu aän vaên cu õng ñaõ coù caù c ñeà xua át g iaûi p haùp h oã trô ï vaø caù c kieá n nghò ñ oái vô ùi cô quan quaûn lyù n hö: cô quan ban ngaønh tr ung öông, Ngaân haøn g Nhaø Nöôùc Vie ät Nam, UBND tænh Tieà n Gian g vaø CQÑP caùc caáp. Tuy vaäy, ñieåm coá t yeáu vaãn xuaá t phaù t töø chính noã lö ïc cuûa heä th oáng caù c ngaân haøn g th öông maï i tre ân ñòa baøn vôù i nhö õng g iaûi ph aùp veà ngu oàn vo án, chín h saùch khaù ch haøn g, hì nh thö ùc cho vay , phöôn g thö ùc q uaûn lyù n ôï vay, quy tr ình cho v ay vaø nguoà n nhaân löï c ñaùp öùn g caù c yeâu caàu treâ n. KEÁT LUAÄN Taïi caù c nöôù c phaù t trieån, cho vay tieâ u d uøng laø mo ät ch ie án löô ïc co ù taà m q uan troï ng, chieá m ty û troïn g töø 3 0 ñe án 40 % treân toång d ö nô ï ch o vay cuû a caùc ngaân haøng 70 thöô ng maïi. Môû r oäng cho va y tieâ u duø ng taïo ñieà u k ieän naâng cao ñ ôøi so áng vaät chaá t, tin h thaàn cuûa daân , tho û a maõn nhu caà u tieâu d uøng ngaø y caøn g taêng . Maët khaù c môû r oäng cho vay tieâu duø ng giu ù p caù c nhaø sa ûn x uaát – kinh doan h môû roä ng q uy moâ hoaï t ñ oäng , neàn k inh te á coù ñ ieà u kieän pha ùt tr ieån . Nghieâ n cöù u ”Phaùt trie å n cho vay tieâu du øng ta ï i caùc nga ân haøng thöô n g maïi treân ñòa baøn tænh Tie àn Gia ng” vôù i muï c tieâ u duø n g cô sô û ly ù lua än kha úng ñònh tính ta át y eáu cuûa v ie äc môû roä ng cho vay tieâ u du øng. Ñ oàng thôøi so saùn h, pha ân tích soá lieä u, h ình th öùc cho vay tieâu du øng cu ûa caù c n gaân haøn g treâ n ñ òa baø n tæn h Tieàn Gian g ñe å n haän ra caùc maët maïnh vaø haïn che á, nguyeâ n nhaâ n to àn taï i laøm ch o mö ùc ñ oä cho va y tieâu du øng chöa töôn g xöùng vô ùi tieà m naêng cu ûa noù. Tö ø ñoù laøm cô sôû ly ù luaän cho vieä c tìm kieá m caùc giaû i phaùp, k ieá n ngh ò goùp phaà n mô û roän g ch o vay tieâu du øng treâ n ñòa baøn tænh Tieàn Giang m oät caùch co ù hieä u quaû. Caù c ngu yeân nh aân, giaû i pha ùp, k ieán ng hò ñeå mô û roän g ch o vay tie âu duøn g mang tính tröï c tieáp , cuï theå co ù theå aùp duïn g vaøo thö ïc tieãn taïi caù c ngaân haøng thöô ng maïi tre ân ñòa baøn Tænh Tieàn G ia ng. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO TIEÁNG VIEÄT 1. TS Ho à Die äu (2 002) - Quaûn trò ngaân haøng - NXB Thoá ng k eâ. 2. Pete r S.Ros e (20 01) - Quaûn trò ngaân haøng thöông maï i - Nhaø xuaá t baûn taø i chaùn h. 71 3. PGS.TS Nguye ãn Ñ aêng Dôøn, TS Hoaøng Ñöùc, TP Traà n Huy H oaøng, Th.s Traàm Xuaân Höôn g (20 04), Tieàn te ä – Ngaân haøng, NXB Tho áng k eâ, TPHC M. 4. Ngaân haøng Nhaø n ö ôùc V ieä t Nam (20 05), Chie án löôï c p haùt tr ie ån dòch vu ï nga ân haø ng giai ñoaïn 2006 – 201 0 , Haø Noäi. 5. Ngaân haøng Nhaø n ö ôùc V ieä t Nam Ch i nha ù nh Tieà n Gian g, Ba ùo caùo to ång keá t tìn h hình hoaï t ño äng vaø ph öông h öôùn g hoa ït ñ oän g ngaân ha øng tænh Tie àn Giang naê m 2 006, 2007, 2008. 6. Taï p ch í n gaân haø ng s oá 3/ 2005 , 24 /20 05, 5 /2 006, 1 0/2 006, 8/2 007. 7. Taï p ch í coân g ngh eä n gaân haøn g soá 10/ 2006 . 8. Baùo caù o thöôø ng n ie â n naê m 20 06, 2 007, 20 08 cuûa Ngaâ n haøn g Co â ng thöôn g, Noâ ng nghieäp, Ñaà u tö vaø p haùt trieån. 9. Tra ng W eb: www.vietinba nk. com . vn www.vietco mbank .co m.vn www.bidv. co m.vn www.agribank .co m.v n www.dongabank. co m. vn www.sacomban k.com. vn www.tien gian g.gov .vn