Sự phát triển nông nghiệp và tác động của nó đối với củng cố quốc phòng ở Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào hiện nay

24 lùc, sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña toµn §¶ng, toµn nh©n d©n c¸c bé téc Lµo còng nh− sù ®ãng gãp quan träng cña søc m¹nh thêi ®¹i. Song, trªn thùc tÕ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë Lµo ®· béc lé nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ yÕu kÐm cÇn ph¶i nhËn thøc ®óng thùc tr¹ng ®ã, t×m ra nh÷ng c¸ch thøc th¸o gì gi¶i quyÕt. Tõ thùc tr¹ng t¸c ®éng cña qu ¸ tr×nh ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua còng cho thÊy, bªn c¹nh sù t¸ c ®éng tÝch cùc, thuËn chiÒu cña ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Õn cñng cè quèc phßng, ®· ®Æt ra nh÷ng ®iÒu cÇn ph¶i kh¾c phôc nh»m ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña n«ng nghiÖp ®èi víi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc vµ sù nghiÖp cñng cè, n©ng cao søc m¹nh cña nÒn quèc phßng toµn d©n ë n−íc Céng hßa d©n chñ nh©n d©n Lµo trong ®iÒu kiÖn ®Êt n−íc ®æi míi më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3. Trªn c¬ së ®−êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n−íc cña §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo, cÇn n¾m v÷ng vµ tËp trung nç lùc cña c¶ n−íc, cña mäi cÊp, mäi ngµnh thùc hiÖn tèt hÖ thèng c¸c quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu g¾n qu ¸tr×nh ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng. HÖ thèng c¸c quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nµy khi ®−îc thùc hiÖn tèt sÏ thóc ®Èy nÒn n«ng nghiÖp Lµo ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, ph¸t huy tèt h¬n vai trß cña nã víi cñng cè quèc phßng; ®ång thêi còng cho phÐp kh¾c phôc ®−îc nh÷ng khã kh¨n vµ h¹n chÕ trong qu ¸tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ nh÷ng t¸c ®éng tr i¸ chiÒu cña qu ¸tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng, ®Ó c¶ hai lÜnh vùc kinh tÕ vµ quèc phßng cïng nhau ph t¸ triÓn, ®¸p øng nhu cÇu c¶ vÒ kinh tÕ vµ quèc phßng; ®ång thêi quèc phßng lµ ®iÒu kiÖn, m«i tr−êng ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi hai nhiÖm vô chiÕn l−îc b¶o vÖ vµ x©y dùng Tæ quèc Lµo trong giai ®o¹n míi. 4. Kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ quèc phßng lµ nh÷ng lÜnh vùc cã néi hµm réng vµ néi dung phong phó, cã thÓ tiÕp cËn nghiªn cøu tõ nhiÒu khÝa c¹nh, cÊp ®é. Néi dung mµ ®Ò tµi luËn ¸n ®Ò cËp míi chØ lµ nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu vµ mang tÝnh thêi sù nãng hæi cña ®êi sèng x· héi Lµo hiÖn nay; ®ång thêi còng míi chØ lµ h−íng vµ cÊp ®é tiÕp cËn lín. Dã ®ã, cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu theo h−íng cô thÓ vµ s©u h¬n. Do nh÷ng giíi h¹n kh¸ch quan cña ph¹m vi mét ®Ò tµi luËn ¸n tiÕn sÜ, còng nh− nh÷ng khã kh¨n cña nghiªn cøu hiÖn nay, nªn nÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp, sau nµy nÕu cã dÞp ®−îc trë l¹i víi ®Ò tµi nghiªn cøu nµy ë cÊp ®é vµ ph¹m vi míi, ch¾c ch¾n nhiÒu vÊn ®Ò mµ luËn ¸n nµy ch−a ®Ò cËp sÏ ®−îc khai th¸c, nghiªn cøu s©u s¾c vµ phong phó h¬n. 1 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo lµ n−íc cã tiÒm n¨ng vÒ n«ng nghiÖp. Trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc, n«ng nghiÖp gi÷ vÞ trÝ quan träng. §¶ng vµ Nhµ n−íc Lµo lu«n coi viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ chiÕn l−îc hµng ®Çu, “lÊy sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n chÆt víi sù ph¸t triÓn n«ng th«n, ®ång thêi ®Æc biÖt coi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë vïng biªn giíi, vïng s©u, vïng sa, vïng d©n téc lµ c¬ së cho viÖc cñng cè quèc phßng - an ninh ®Êt n−íc”. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc, lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu quan träng. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã b−íc ph¸t triÓn, ®êi sèng cña c¸c hé gia ®×nh n«ng d©n ë c¸c ®Þa bµn n«ng th«n ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, c¬ së chÝnh trÞ - x· héi còng tõng b−íc ®−îc x©y dùng, nÒn quèc phßng ®−îc cñng cè ngµy cµng v÷ng m¹nh. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë Lµo cßn béc lé nhiÒu mÆt h¹n chÕ: tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l−îng s¶n xuÊt cßn thÊp kÐm, nÒn n«ng nghiÖp vÉn chñ yÕu mang dÊu Ên cña kinh tÕ tù nhiªn, hiÖu qu¶ thÊp, thÞ tr−êng nhá hÑp, ®êi sèng n«ng d©n vµ c− d©n n«ng th«n nh×n chung ë nhiÒu n¬i cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, ®ãi nghÌo vÉn cßn chiÕm tû lÖ cao (tÝnh ®Õn n¨m 2007 c¶ n−íc vÉn cßn 22,3% trong 47 huyÖn c¶ n−íc thuéc diÖn nghÌo); nhiÒu vÊn ®Ò bøc thiÕt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ch−a ®−îc quan t©m gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng. §i cïng víi sù khã kh¨n vµ thÊp kÐm trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, sù nghiÖp cñng cè quèc phßng ë Lµo hiÖn còng ®ang bÊt cËp, ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn cÇn ph¶i ®i s©u nghiªn cøu lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng chñ tr−¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc Lµo trong ®Èy m¹nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, tõng b−íc chuyÓn nÒn n«ng nghiÖp tõ s¶n xuÊt nhá, l¹c hËu lªn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ lín. T¹o ra n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ngµy cµng cao, gãp phÇn ®¾c lùc trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. §ång thêi, ®Ó lµm râ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ nhËn thøc trong kÕt hîp ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng, tõ ®ã t¹o 2 ®iÒu kiÖn vµ ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cñng cè quèc phßng trong giai ®o¹n míi. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn, t¸c gi¶ ®· lùa chän vÊn ®Ò “Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ t¸c ®éng cña nã ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo hiÖn nay” lµm ®Ò tµi luËn ¸n tiÕn sü chuyªn ngµnh kinh tÕ chÝnh trÞ. 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn ¸n Môc ®Ých Ph©n tÝch lµm râ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã ®èi víi cñng cè quèc phßng, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m g¾n kÕt sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo hiÖn nay. NhiÖm vô - Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ sù t¸c ®éng cña qu ¸tr×nh ®ã ®èi víi cñng cè quèc phßng. - Kh¶o s¸t thùc tiÔn, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ thùc tr¹ng t¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo. - §Ò xuÊt nh÷ng quan ®iÓm vµ c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m g¾n kÕt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng ë n−íc Lµo hiÖn nay. 3. §èi t−îng, ph¹m vi vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo nghÜa réng (trõ ng− nghiÖp) vµ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo. LuËn ¸n nghiªn cøu sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp - vÊn ®Ò chñ yÕu cña qu¸ tr×nh chuyÓn tõ n«ng nghiÖp tù cung, tù cÊp sang s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo hiÖn nay. + §Þa bµn nghiªn cøu: thùc tiÔn trªn ph¹m vi c¶ n−íc. + Thêi gian nghiªn cøu: chñ yÕu trong nh÷ng n¨m ®æi míi (tõ 1986 ®Õn nay), ®ång thêi cã xem xÐt ph©n tÝch so s¸nh vµ tÝnh ®Õn thêi kú tr−íc ®æi míi. 23 KÕt luËn ch−¬ng 3: §Ó ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®−îc trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp còng nh− kÕt qu¶ sù t¸c ®éng thuËn chiÒu cña qu¸ tr×nh ®ã ®Õn cñng cè quèc phßng vµ kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ h¹n chÕ sù t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã, ®Èy m¹nh kinh tÕ n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng, gãp phÇn quan träng cñng cè quèc phßng, cÇn ph¶i qu¸n triÖt s©u s¾c 4 quan ®iÓm c¬ b¶n ®· nªu trªn v× chóng mang tÝnh chÊt ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng. C¸c gi¶i ph¸p ®· ®Ò xuÊt ®Òu xuÊt ph t¸ tõ lý luËn vµ thùc tiÔn cña qu ¸ tr×nh ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp còng nh− tõ thùc tr¹ng t¸ c ®éng cña qu ¸tr×nh ®ã ®Õn cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo. Mçi gi¶i ph¸p, ®Òu mang yÕu tè ®éng lùc, ®Ó thóc ®Èy c¶ hai mÆt kinh tÕ vµ quèc phßng ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vµ yÕu kiÕm trong ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp còng nh− trong qu ¸tr×nh t¸ c ®éng cña ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp ®Õn cñng cè quèc phßng. KÕt luËn: 1. N«ng nghiÖp lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n Lµo, cã vai trß to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. V× vËy, thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, chuyÓn tõ n«ng nghiÖp tù cÊp, tù tóc lªn nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ lín, cã n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao lµ vÊn ®Ò quan träng kh«ng nh÷ng trong nhËn thøc lý luËn mµ cßn cã ý nghÜa lín trong thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ cñng cè quèc phßng ®èi víi Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo - quèc gia cã tiÒm n¨ng vÒ n«ng nghiÖp. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Lµo ph¶i lµ qu¸ tr×nh ®−a n«ng nghiÖp tõ tù cÊp, tù tóc lªn nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng hãa lín x· héi chñ nghÜa. Vai trß n«ng nghiÖp kh«ng chØ thÓ hiÖn trong ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®êi sèng x· héi mµ nã cßn ®−îc thÓ hiÖn rÊt cô thÓ trong gãp phÇn cñng cè quèc phßng. Do ®ã, viÖc kÕt hîp gi÷a ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng ph¶i ®−îc nhËn thøc vµ tæ chøc réng r·i, ®Æc biÖt lµ kh©u quy ho¹ch tæng thÓ ë cÊp vÜ m«, c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ quÇn chóng d©n c− nhÊt lµ n«ng d©n n«ng th«n, ®Ó n«ng nghiÖp gãp phÇn ®¾c lùc trong x©y dùng vµ cñng cè nÒn quèc phßng toµn d©n ë Lµo v÷ng m¹nh. 2. Thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®Ó thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸ trong nh÷ng n¨m qua ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu quan träng lµ do cã sù nçi 22 - TËp trung ®Çu t− thÝch ®¸ng cho nghiªn cøu khoa häc - c«ng nghÖ phôc vô n«ng nghiÖp c¶ vÒ nghiªn cøu c¬ b¶n vµ øng dông. - KhuyÕn khÝch vµ øng dông tiÕn bé kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo lÜnh vùc −u tiªn. N¨m lµ, chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi ë n«ng th«n gåm: - Thùc hiÖn tèt ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. - Ph¸t huy vµ t¨ng c−êng d©n chñ ë c¬ së vµ b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi ë n«ng th«n. - T¨ng c−êng ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi (c«ng tr×nh n−íc s¹ch, giao th«ng, ®iÖn, tr−êng häc, tr¹m y tÕ...). - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c hé n«ng d©n cã c¬ héi tiÕp cËn nhanh h¬n vµ réng h¬n víi s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ kinh tÕ thÞ tr−êng. - Nhµ n−íc cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ ch−¬ng tr×nh hç trî n«ng nghiÖp, n«ng d©n vµ n«ng th«n. S¸u lµ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh gåm: - Kinh tÕ nhµ n−íc; - Kinh tÕ hîp t¸c cña nh©n d©n; - Kinh tÕ hé n«ng d©n. . . B¶y lµ, chÝnh s¸ch huy ®éng n«ng nghiÖp cho quèc phßng gåm: - Thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch b¶o ®¶m kinh tÕ cho quèc phßng. - Cã kÕ ho¹ch cô thÓ trong viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc cho nhiÖm vô quèc phßng khi ®Êt n−íc x¶y ra chiÕn tranh. - ChÝnh s¸ch huy ®éng n«ng nghiÖp cho quèc phßng ph¶i ®−îc cô thÓ ho¸ b»ng v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. - C¸c lùc l−îng vò trang nh©n d©n tham gia t¨ng gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c¶i thiÖn ®êi sèng bé ®éi. 3.2.5. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h−íng më cöa, tËn dông nh÷ng thêi c¬ ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng - T¹o m«i tr−êng thu hót, qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng. - Nhµ n−íc cÇn cã sù ®Çu t− tho¶ ®¸ng gióp n«ng d©n më réng thÞ tr−êng tiªu thô n«ng s¶n trong khu vùc vµ thÕ giíi. - §Èy m¹nh më cöa trong ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®µo t¹o bæi d−ìng nguån nh©n lùc cho chÝnh b¶n th©n n«ng nghiÖp. 3 LuËn ¸n dùa trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö cïng c¸c ph−¬ng ph¸p ®ang ®−îc sö dông trong khoa häc kinh tÕ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ qu©n sù M¸c - Lªnin, lý luËn chiÕn tranh qu©n ®éi vµ häc thuyÕt vÒ b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. 4. Nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn ¸n - Sù thµnh c«ng cña luËn ¸n sÏ gãp phÇn ph¸t triÓn lý luËn vÒ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ lµm s¸ng tá vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ sù t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo. - Nh÷ng gi¶i ph¸p g¾n kÕt ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng ë mét n−íc mµ n«ng d©n chiÕm ®a sè trong d©n c− lµm cho c¶ n«ng nghiÖp vµ quèc phßng ®Òu ph¸t triÓn, lµ mét ®ãng gãp tÝch cùc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cña c«ng tr×nh nµy. 5. ý nghÜa cña luËn ¸n + Lµm tµi liÖu tham kh¶o, cung cÊp luËn cø cho ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin. + Nh÷ng ph©n tÝch vµ kÕt luËn khoa häc cña luËn ¸n lµ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cho qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ b¶o ®¶m kinh tÕ cho quèc phßng, chuÈn bÞ ®éng viªn n«ng nghiÖp ®¸p øng yªu cÇu cña chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc. + Cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o trong nghiªn cøu, gi¶ng d¹y bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ, kinh tÕ qu©n sù ë c¸c häc viÖn, nhµ tr−êng trong Qu©n ®éi nh©n d©n Lµo. Thµnh c«ng cña ®Ò tµi sÏ gãp phÇn lµm s©u s¾c h¬n kh«ng nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nãi chung mµ cßn lµm s¸ng tá vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn sù t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã ®èi víi cñng cè quèc phßng, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¶ hai qu¸ tr×nh ®Òu ph¸t triÓn. 6. KÕt cÊu cña luËn ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, danh môc c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®· ®−îc c«ng bè liªn quan ®Õn luËn ¸n, phô lôc, luËn ¸n ®−îc kÕt cÊu thµnh 3 ch−¬ng, 8 tiÕt. 4 Ch−¬ng 1 NH÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp vμ t¸c ®éng cña nã §èi víi cñng cè quèc phßng 1.1. Tæng quan vÒ t×nh h×nh nghiªn cøu xung quanh vÊn ®Ò sù ph t¸ triÓn cña n«ng nghiÖp vµ t¸ c ®éng cña nã ®èi víi cñng cè quèc phßng 1.1.1. Quan niÖm cña c¸c nhµ kinh tÕ cæ ®iÓn vµ c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin * C¸c nhµ nghiªn cøu thuéc tr−êng ph¸i kinh tÕ chÝnh trÞ t− s¶n cæ ®iÓn. Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña c¸c lý luËn kinh tÕ liªn quan ®Õn lÜnh vùc n«ng nghiÖp tr−íc khi xuÊt hiÖn c¸c luËn ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, c¸c quan ®iÓm kinh tÕ cña c¸c nhµ nghiªn cøu theo tr−êng ph¸i träng n«ng (®Æc biÖt lµ c¸c nhµ träng n«ng Ph¸p), ®¹i biÓu s¸ng lËp lµ Ph. Kªnª, coi n«ng nghiÖp lµ lÜnh vùc nÒn t¶ng cña s¶n xuÊt x· héi chiÕm vÞ trÝ næi bËt. ¤ng cho r»ng: “ChØ cã n«ng nghiÖp míi t¹o ra s¶n phÈm rßng - nguån gèc cña mäi thu nhËp cña x· héi, v× vËy ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp”, tr−íc ®ã lµ W. Pety mét nhµ kinh tÕ häc ng−êi Anh ®· cã nh÷ng quan niÖm vÒ vai trß quan träng cña n«ng nghiÖp víi c©u nãi næi tiÕng cña ¤ng r»ng: “Lao ®éng lµ cha vµ ®Êt lµ mÑ cña mäi cña c¶i vËt chÊt”. Nh−ng ph¶i ®Õn khi chñ nghÜa träng n«ng ra ®êi th× vÊn ®Ò vai trß cña n«ng nghiÖp trong ®êi sèng x· héi míi thµnh quan ®iÓm lý lô©n cã hÖ thèng. * C¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Trong hÖ thèng lý luËn cña c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ n«ng nghiÖp chiÕm mét vÞ trÝ quan träng. Trong ®ã, nh÷ng vÊn ®Ò næi bËt lµ vÒ vai trß vÞ trÝ vµ quy luËt vËn ®éng, ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp ®−îc c¸c «ng tr×nh bµy kh ¸kü l−ìng. Nh÷ng c«ng tr×nh ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò n«ng nghiÖp cña C. M¸c ®−îc tr×nh bµy tËp trung ë Bé “T− b¶n”. C. M¸c ®· chØ ra r»ng, n«ng nghiÖp gi÷ vai trß vµ cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa, thÓ hiÖn ë viÖc n«ng nghiÖp lµ lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt b¶o ®¶m cung cÊp l−¬ng thùc vµ thùc phÈm cho con ng−êi, v× tr−íc khi con ng−êi s¸ng t¹o ra 21 - G¾n víi viÖc x©y dùng tiÒm lùc chÝnh trÞ, tinh thÇn - mét nh©n tè quan träng cña søc m¹nh quèc phßng. - G¾n víi x©y dùng vµ t¨ ng c−êng tiÒm lùc khoa häc - c«ng nghÖ. Ba lµ, g¾n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi viÖc chuÈn bÞ vµ huy ®éng søc m¹nh chÝnh trÞ - tinh thÇn vµ c¸c nguån lùc vËt chÊt ®Ó x©y dùng khu vùc phßng thñ. - G¾n víi viÖc chuÈn bÞ vµ huy ®éng søc m¹nh chÝnh trÞ - tinh thÇn cho nhiÖm vô quèc phßng. - G¾n víi viÖc chuÈn bÞ vµ huy ®éng c¸c nguån lùc cho quèc phßng. 3.2.4. Hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp vµ chÝnh s¸ch huy ®éng c¸c nguån lùc tõ n«ng nghiÖp cho quèc phßng Mét lµ, chÝnh s¸ch ®Çu t− tÝn dông: - Ph¸t triÓn quü cho vay cña ng©n hµng n«ng nghiÖp ë cÊp tØnh, huyÖn, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn nguån vèn cho c¸c hé n«ng d©n. - Ph t¸ triÓn m¹nh c¸c hîp t¸ c x· tÝn dông trªn ®Þa bµn n«ng th«n. - Khai th¸c qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t− cña Nhµ n−íc. Hai lµ, chÝnh s¸ch ®Êt ®ai: ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai tr−íc hÕt ®−îc tËp trung ë Lô©t ®Êt ®ai: - Ph¶i b¶o ®¶m tÝnh hiÖu qu¶ trong sö dông ®Êt n«ng nghiÖp; - Ph¸t huy tiÒm n¨ng vÒ kh«ng gian ®Êt n«ng nghiÖp; - Cã chiÕn l−îc sö dông ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Ba lµ, chÝnh s¸ch thÞ tr−êng tiªu thô n«ng phÈm: - §Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho mäi ng−êi lao ®éng; - Ph¶i më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu n«ng s¶n vµ t¨ng c−êng n«ng phÈm qua chÕ biÕn. - Ph¸t triÓn m¹ng l−íi l−u th«ng hµng ho¸ n«ng s¶n hîp lý, t¨ng thu nhËp, ph¸t huy vai trß chî n«ng th«n. - T¨ng c−êng vai trß cña Nhµ n−íc trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¸m s¸t thÞ tr−êng n«ng phÈm. Bèn lµ, chÝnh s¸ch khoa häc - c«ng nghÖ: - Ph¶i coi träng viÖc nhËp khÈu c«ng nghÖ n−íc ngoµi, nghiªn cøu ph¸t minh nh÷ng c«ng nghÖ míi trong n−íc. 20 Hai lµ, xóc tiÕn viÖc hoµn thµnh c«ng t¸c quy ho¹ch tæng thÓ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸, ®¸p øng tèt c¶ hai yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cñng cè quèc phßng. Ba lµ, ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp - n«ng th«n ph¸t huy tÝnh l−ìng dông cña nã võa phôc vô cho s¶n xuÊt, l−u th«ng hµng ho¸ võa phôc vô c¸c nhiÖm vô quèc phßng trªn ®Þa bµn n«ng th«n. 3.2.2. §Èy m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp h−íng tíi mét nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng gãp phÇn ®¾c lùc trong viÖc b¶o ®¶m kinh tÕ cho quèc phßng trªn tõng ®Þa bµn thuéc khu vùc n«ng th«n Mét lµ, tÝch cùc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong néi bé ngµnh n«ng nghiÖp nh−ng ph¶i b¶m ®¶m an ninh l−¬ng thùc quèc gia. Hai lµ, ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo vïng, l·nh thæ b¶o ®¶m tèt kinh tÕ cho quèc phßng trªn tõng ®Þa bµn n«ng th«n, ph¸t huy tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña tõng vïng. Ba lµ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ trong n«ng nghiÖp, quan t©m ph¸t triÓn kinh tÕ hé, kÕt hîp ph¸t triÓn víi ®éng viªn n«ng nghiÖp cho quèc phßng. Bèn lµ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ b¶o ®¶m hîp lý, tõng b−íc hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n, gãp phÇn quan träng trong sù nghiÖp quèc phßng. 3.2.3. G¾n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi x©y dùng vµ cñng cè nÒn quèc phßng trong x©y dùng kÕ ho¹ch tæng thÓ cña Nhµ n−íc Mét lµ, kÕ ho¹ch b¶o ®¶m kinh tÕ cho quèc phßng bao gåm: - KÕ ho¹ch b¶o ®¶m l−¬ng thùc, thùc phÈm cho quèc phßng. - KÕ ho¹ch b¶o ®¶m nguyªn, vËt liÖu cho x©y dùng c¸c c«ng tr×nh quèc phßng. - KÕ ho¹ch trong x©y dùng vµ ph¸t huy tÝnh “l−ìng dông” kÕt cÊu h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt - kü thuËt ë n«ng th«n. Hai lµ, g¾n qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi x©y dùng vµ t¨ng c−êng tiÒm lùc quèc phßng bao gåm: - G¾n víi x©y dùng vµ t¨ng c−êng tiÒm lùc kinh tÕ vµ tiÒm lùc kinh tÕ qu©n sù - yÕu tè c¬ b¶n trùc tiÕp gãp phÇn t¨ng c−êng tiÒm lùc quèc phßng. 5 lÞch sö, ng−êi ta cÇn ph¶i ®−îc ¨n ®Ó sèng vµ v× vËy cÇn ®−îc cung cÊp ®ñ l−¬ng thùc vµ thùc phÈm. Trong s¶n xuÊt, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng, dÞch vô... muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt b×nh th−êng hay më réng ®Òu cÇn vµ cung cÊp nh÷ng t− liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt - ®Êt ®ai vµ nguyªn liÖu cã nguån gèc tõ n«ng nghiÖp. Sau C. M¸c vµ Ph. ¡ngghen, V.I. Lªnin, lµ ng−êi dµnh kh¸ nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc nghiªn cøu lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n. V.I. Lªnin ®· cã nhiÒu T¸c phÈm nghiªn cøu vÒ n«ng nghiÖp nh−: “Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n ë Nga” (1896 - 1899). Sau ®ã lµ T¸c phÈm: “C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· héi Nga” (1902) vµ “C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· héi Nga trong cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt 1905 - 1907” (1907). Vµ sau c¸ch m¹ng Th¸ng M−êi, V.I. Lªnin trùc tiÕp nghiªn cøu vÒ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, trong ®ã næi bËt lµ T¸c phÈm: “B¸o c¸o vÒ viÖc thay ®æi tr−ng thu l−¬ng thùc thõa b»ng thuÕ l−¬ng thùc” (1921), vµ sau cïng lµ T¸c phÈm “ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi”(1921). Nghiªn cøu vÒ kinh tÕ nãi chung, lÜnh vùc n«ng nghiÖp nãi riªng, c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· kh«ng chØ dõng l¹i ë c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, mµ cßn ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ víi quèc phßng vµ chiÕn tranh. Nh÷ng t− t−ëng cña c¸c ¤ng bµn vÒ vÊn ®Ò nµy ®−îc tr×nh bµy ë nhiÒu T¸c phÈm, nh−ng tËp trung nhÊt ë T¸c phÈm “Chèng Duy Rinh” cña Ph. ¡ngghen (1878), phÇn lý luËn vÒ b¹o lùc; trong T¸c phÈm “H¶i c¶ng L÷ ThuËn thÊt thñ” (1905), cña V.I. Lªnin. Nh− vËy, xÐt mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt vÒ mÆt lý luËn còng nh− l−ít qua vÒ lÞch sö, cã thÓ thÊy, c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· ®Ò cËp kh«ng Ýt ®Õn sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp, chøng minh tÇm quan träng cña n«ng nghiÖp - mét trong nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt c¬ b¶n cña x· héi cã vai trß to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. §ång thêi, c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin còng ®Ò cËp kh¸ nhiÒu mèi quan hÖ kinh tÕ víi quèc phßng - hai lÜnh vùc cã t¸c ®éng, hç trî lÉn nhau cïng ph¸t triÓn. 6 1.1.2. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp vµ t¸c ®éng cña nã ®èi víi cñng cè quèc phßng ë ViÖt Nam Tr−íc hÕt, nãi ®Õn c¸c quan ®iÓm lý luËn vÒ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam ph¶i kÓ ®Õn nh÷ng t− t−ëng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Trong t− duy cña Hå ChÝ Minh, n«ng nghiÖp cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh− trong viÖc n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n ViÖt Nam. T− t−ëng nµy thÓ hiÖn nhÊt qu¸n trong c¸c lêi nãi vµ viÕt cña Ng−êi nh− T¸c ph¶m: “C¶i tiÕn qu¶n lý hîp t¸c x·, c¶i tiÕn kü thuËt nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp toµn diÖn, m¹nh mÏ vµ v÷ng ch¾c” (1963) vµ “Th− göi §¹i héi hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiªn tiÕn vïng ®ång b»ng MiÒn B¾c” (1964). Tõ gãc ®é chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch: §¶ng vµ Nhµ n−íc ViÖt Nam ®· cã nhiÒu NghÞ quyÕt, ®Ò ¸n quan träng ®Ó ®Þnh h−íng ®Èy m¹nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, trong ®ã næi bËt nhÊt lµ ChØ thÞ 100 cña Trung −¬ng §¶ng: “T¹o ra mét c¬ chÕ qu¶n lý míi ®Ó ng−êi lao ®éng, nhÊt lµ hé x· viªn ph¸t huy ®−îc quyÒn lµm chñ kinh tÕ thùc sù cña ng−êi n«ng d©n” (n¨m 1981); sau ®ã lµ NghÞ quyÕt 10/NQ-TW, cña Bé chÝnh trÞ Ban chÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam kho¸ 6 vÒ ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ n«ng nghiÖp (5/1988). Qua thùc hiÖn ®· kh¬i dËy tinh thÇn g¾n bã víi ruéng ®Êt cña n«ng d©n, ®¸p øng ®−îc nguyÖn väng thiÕt tha cña ng−êi lao ®éng. D−íi gãc ®é ®Ò tµi khoa häc, luËn v¨n, luËn ¸n: ViÖt Nam ®· cã rÊt nhiÒu nhµ khoa häc tËp trung nghiªn cøu vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau, ®iÓn h×nh lµ: + LuËn ¸n TiÕn sÜ Kinh tÕ cña t¸c gi¶ TrÇn Xu©n Ch©u (2002):“§Èy nhanh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn nay”, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. + LuËn ¸n Phã tiÕn sÜ Khoa häc Kinh tÕ cña t¸c gi¶ Vò Quang Léc (1985): “C¶i t¹o x· héi chñ nghÜa nÒn n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng cña N−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam” Häc viÖn Qu©n chÝnh Lªnin (Liªn - X« cò). + LuËn ¸n Phã tiÕn sÜ Khoa häc Qu©n sù cña t¸c gi¶ L¹i Ngäc H¶i (1991): “Sù ph¸t triÓn cña quan hÖ s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp vµ t¸c ®éng 19 * N©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së t¹o nªn khèi thèng nhÊt toµn d©n ®èi víi viÖc thùc hiÖn ®−êng lèi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n kÕt víi cñng cè quèc phßng ë c¬ së. * G¾n qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi viÖc t¨ng c−êng quèc phßng vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn d©n c− ë vïng nói, vïng biªn giíi vïng s©u, vïng xa. 3.1.4. T¨ng c−êng héi nhËp kinh tÕ trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng Qu¸n triÖt quan ®iÓm trªn, cÇn thùc hiÖn mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: * N©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c gi¸o dôc tuyªn truyÒn ®Ó mäi c«ng d©n Lµo, nhÊt lµ mçi ng−êi n«ng d©n nhËn thøc ®Èy ®ñ vµ ®óng ®¾n vÒ ®−êng lèi ®èi ngo¹i ®a ph−¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. * Nhµ n−íc sím hoµn thiÖn c¸c Bé luËt vµ c¸c v¨n b¶n cÇn thiÕt cña ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan Bé, ban ngµnh, t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó võa ®¸p øng qu¸ tr×nh héi nhËp trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng. * T¨ng c−êng héi nhËp kinh tÕ trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng ph¶i ®ång thêi ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt tr¸i, ¶nh h−íng xÊu ®Õn cñng cè quèc phßng. 3.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo hiÖn nay Trªn c¬ së c¸c quan ®iÓm ®· x¸c ®Þnh, cÇn ph¶i triÓn khai tÝch cùc vµ ®ång bé c¸c nhãm gi¶i ph¸p chñ yÕu sau: 3.2.1. Thóc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h−íng h×nh thµnh nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ ®¸p øng tèt c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cñng cè quèc phßng Ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ trong n«ng nghiÖp ®èi víi Lµo võa lµ gi¶i ph¸p chñ yÕu võa lµ sù ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan. §iÒu ®ã cÇn thùc hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: Mét lµ, t¨ ng c−êng sù thèng nhÊt nhËn thøc vÒ ph t¸ triÓn kinh tÕ hµng ho ¸ n«ng nghiÖp ®¸p øng tèt c¶ hai yªu cÇu ph t¸ triÓn kinh tÕ vµ cñng cè quèc phßng. 18 Ch−¬ng 3 nh÷ng quan ®iÓm vμ gi¶i ph¸p chñ yÕu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng ë céng hoμ d©n chñ nh©n d©n Lμo hiÖn nay 3.1. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n chØ ®¹o ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng 3.1.1. Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo ph¶i ®ång thêi h−íng tíi hai môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cñng cè quèc phßng §Ó thùc hiÖn tèt quan ®iÓm nµy cÇn n¾m v÷ng c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau: * NhÊt qu¸n chñ tr−¬ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸ theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. * Gi¶i quyÕt tèt mèi t−¬ng quan gi÷a t¨ng tr−ëng kinh tÕ víi x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n míi vÒ mäi mÆt. * Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ph¶i g¾n víi b¶o ®¶m tèt c¸c nhu cÇu kinh tÕ cho lùc l−îng vò trang t¹i chç trªn ®Þa bµn. 3.1.2. Kh¬i dËy mäi tiÒm n¨ng trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n gãp phÇn thùc hiÖn tèt viÖc g¾n kÕt ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng CÇn h−íng vµo nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n sau ®©y: * Khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng tiÒm n¨ng vÒ nh©n lùc trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng. * Khai th¸c hîp lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng. * Ph¸t huy hiÖu qu¶ c¸c t− liÖu s¶n xuÊt truyÒn thèng trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng. 3.1.3. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n kÕt víi cñng cè quèc phßng lµ sù nghiÖp cña toµn thÓ nh©n d©n c¸c bé téc Lµo ®Æt d−íi sù l∙nh ®¹o cña §¶ng vµ sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc Quan ®iÓm nµy ®ßi hái cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu sau: *T¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh cña Nhµ n−íc trong sù g¾n kÕt ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng. 7 cña nã ®èi víi cñng cè quèc phßng trong chÆng ®Çu cña thêi kú qu ¸®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam”, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù, Hµ Néi. + LuËn ¸n Phã tiÕn sÜ Khoa häc Qu©n sù cña t¸c gi¶ Lª Minh Vô (1996): “Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n hµng ho ¸vµ t¸c ®éng cña nã ®èi víi nhiÖm vô x©y dùng lùc l−îng vò trang ë ViÖt Nam hiÖn nay”. Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù, Hµ Néi. + LuËn ¸n TiÕn sÜ Kinh tÕ cña t¸c gi¶ Ph¹m Anh TuÊn (2004): “ChuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn cñng cè quèc phßng ë ViÖt Nam,” Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù, Hµ Néi. Ngoµi c¸c c«ng tr×nh mµ t¸c gi¶ ®· nªu trªn, cßn cã nhiÒu c«ng tr×nh, ®Ò ¸n, bµi b¸o khoa häc ®Ò cËp nghiªn cøu vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã ®èi víi quèc phßng, thÓ hiÖn nh÷ng néi dung rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. 1.1.3. T×nh h×nh nghiªn cøu cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi ë trong n−íc Sau ngµy thµnh lËp n−íc Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo, ®Æc biÖt lµ tõ khi tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi (1986) ®Õn nay, vÊn ®Ò n«ng nghiÖp (theo nghÜa réng) ®· cã kh¸ nhiÒu NghÞ quyÕt cña §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo ë c¸c thêi kú ®Ò cËp d−íi gãc ®é chñ tr−¬ng ®Þnh h−íng, c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. Ban chÊp hµnh Tung −¬ng §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo ®· ban hµnh nhiÒu NghÞ quyÕt quan träng, nhÊt lµ tõ sau §¹i héi IV, NghÞ quyÕt 5 (1/1988): “ChÝnh s¸ch ®èi víi c¬ cÊu kinh tÕ trong thêi kú qu ¸®é” (®· tõng ®Ò xuÊt trong NghÞ quyÕt 7 kho ¸II - 29/11/1979, nh−ng do ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc lóc ®ã, nªn ch−a cã ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc thùc hiÖn). Cho ®Õn nay, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ n«ng nghiÖp vµ t¸ c ®éng cña nã ®èi víi quèc phßng ®· ®−îc nhµ khoa häc ®Ò cËp ®Õn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau, cô thÓ lµ: + LuËn ¸n TiÕn sÜ Kinh tÕ cña t¸c gi¶ Kh¨m Pao, (1993)“Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Lµo theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸ - vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm cña ViÖt Nam”, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. + LuËn ¸n TiÕn sÜ Kinh tÕ cña t¸ c gi¶ Hum pheng Xay Nha SØn (2002):“ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo hiÖn nay”, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. 8 + LuËn ¸n TiÕn sÜ Kinh cña t¸c gi¶ Thoong XÕt Phim Ma V«ng (2001): “Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ víi quèc phßng trong thêi kú ®æi míi ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo”, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. Ngoµi ra cßn cã mét sè luËn v¨n, bµi b¸o viÕt vÒ n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n còng nh− t¸c ®éng cña nã ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo. C¸c NghÞ quyÕt, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ n«ng nghiÖp vµ t¸c ®éng cña nã ®èi víi cñng cè quèc phßng nh− T¸c gi¶ ®· nªu trªn cã ý nghÜa rÊt lín vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, gãp phÇn trong ®Þnh h−íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, gãp phÇn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo h−íng tíi môc tiªu “d©n giÇu, n−íc m¹nh, x· héi d©n chñ, c«ng b»ng vµ v¨n minh.” C¸c c«ng tr×nh khoa häc ®· nªu trªn, víi nh÷ng gãc ®é tiÕp cËn kh¸c nhau vÒ c¬ b¶n ®· ®Ò cËp nghiªn cøu vai trß cña n«ng nghiÖp trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ vai trß n«ng nghiÖp ®èi víi quèc phßng ë trong n−íc vµ mét sè quèc gia trªn thÕ giíi, mÆc dï c¸c c«ng tr×nh ®ã cã phÇn nµo cã liªn quan, c¬ së cho tµi liÖu tham kh¶o, song hoµn toµn kh«ng thÓ trïng l¾p víi luËn ¸n mµ t¸c gi¶ ®· nghiªn cøu. 1.2. N«ng nghiÖp trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo 1.2.1. Quan niÖm vÒ n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp * Quan niÖm vÒ n«ng nghiÖp Trªn c¬ së ph©n tÝch mét sè quan niÖm kh¸c nhau vÒ n«ng nghiÖp vµ kÕ thõa cã phª ph¸n c¸c quan niÖm ®ã, luËn ¸n cho r»ng: n«ng nghiÖp lµ mét hÖ thèng kinh tÕ phøc t¹p cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi mét quèc gia, g¾n bã chÆt chÏ víi kinh tÕ n«ng th«n vµ n«ng d©n, lµ mét tiÓu phøc hîp trong phøc hîp kinh tÕ n«ng th«n. N«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n g¾n bã chÆt chÏ víi nhau ®Òu cã vai trß hÕt søc quan träng trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc. Muèn thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ph¶i g¾n liÒn viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n vµ ®êi sèng n«ng d©n, thùc hiÖn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng. 17 2.3.2. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt ®Ó t¨ng c−êng cñng cè quèc phßng tõ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Mét lµ, ph¶i tËp trung mäi nguån lùc ®Èy m¹nh h¬n n÷a sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô quèc phßng. Hai lµ, b»ng mäi biÖn ph¸p ph¶i lµm chuyÓn biÕn vÒ nhËn thøc cña x· héi vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp kh«ng thuÇn tuý chØ víi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn víi môc tiªu b¶o ®¶m tèt h¬n c¸c nguån lùc cho quèc phßng. Ba lµ, gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a yªu cÇu n©ng cao chÊt l−îng kÕt hîp gi÷a ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp vµ cñng cè quèc phßng víi hÖ thèng luËt ph¸p vÒ kÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng cßn nh÷ng bÊt cËp, ch−a ®ång bé. Bèn lµ, gi¶i quyÕt tèt gi÷a t¨ng c−êng héi nhËp quèc tÕ - ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi yªu cÇu x©y dùng vµ cñng cè quèc phßng. KÕt luËn ch−¬ng 2: Tr¶i qua h¬n 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi n«ng nghiÖp Lµo ®· mang l¹i nh÷ng thµnh tùu quan träng. C¸c lÜnh vùc kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph t¸ triÓn còng ®¹t ®−îc tr×nh ®é ph t¸ triÓn nhÊt ®Þnh, lµm thay ®æi bé mÆt n«ng th«n, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña n«ng d©n ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt, theo ®ã søc m¹nh quèc phßng ë khu vùc n«ng th«n còng tõng b−íc ®−îc cñng cè vµ t¨ ng c−êng, hÖ thèng chÝnh trÞ do tæ chøc ®¶ng lµ h¹t nh©n l·nh ®¹o ®−îc cñng cè vµ x©y dùng v÷ng m¹nh. Tuy nhiªn, b¶n th©n n«ng nghiÖp còng béc lé nhiÒu mÆt h¹n chÕ, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l−îng s¶n xuÊt cßn thÊp kÐm, ®êi sèng n«ng d©n vµ c− d©n n«ng th«n nh×n chung ë nhiÒu n¬i cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n cÇn ph¶i tiÕp tôc gi¶i quyÕt. T¸c ®éng cña nh÷ng khã kh¨n vµ thÊp kÐm trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®ang g©y bÊt lîi sù nghiÖp cñng cè quèc phßng ë Lµo hiÖn nay, ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp còng nh− tõ thùc tr¹ng t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®ã víi cñng cè quèc phßng, ®ßi hái cÇn cã sù nhËn thøc ®óng ®¾n kh¸ch quan, tõ ®ã cã ®Þnh h−íng ®óng vÒ quan ®iÓm vµ cã hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé, mang tÝnh kh¶ thi cao, nh»m thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng, thiÕt thùc gãp phÇn cñng cè nÒn quèc phßng, h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt nh÷ng t¸c ®éng kh«ng thuËn chiÒu, ¶nh h−ëng xÊu ®Õn sù nghiÖp b¶o vÖ vµ x©y dùng Tæ quèc. 16 2.2.2. Nh÷ng t¸c ®éng kh«ng thuËn chiÒu tõ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo vµ nguyªn nh©n 2.2.2.1. H¹n chÕ ®Õn x©y dùng qu©n ®éi, x©y dùng lùc l−îng d©n qu©n du kÝch, d©n qu©n tù vÖ vµ lùc l−îng an ninh c¬ së - §èi víi nh©n lùc cung cÊp cho nhiÖm vô q1uèc phßng: + ¶nh h−ëng ®Õn c¶ sè l−îng vµ chÊt l−îng nguån nh©n lùc bæ sung cho lùc l−îng th−êng trùc qu©n ®éi ch−a ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng quèc phßng trong t×nh h×nh míi. + Khã kh¨n trong viÖc huy ®éng nguån nh©n lùc tham gia d©n qu©n du kÝch, lùc l−îng an ninh c¬ së vµ d©n qu©n tù vª. - Nhu cÇu vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm cho c¸c ®¬n vÞ th−êng trùc qu©n ®éi vÉn gÆp khã kh¨n vÒ chÊt l−îng. 2.2.2.2. Sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr−êng ®· t¹o ra nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong x©y dùng søc m¹nh chÝnh trÞ - tinh thÇn cña nÒn quèc phßng toµn d©n 2.2.2.3. Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp d−íi sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr−êng dÉn tíi tù ph¸t di chuyÓn lao ®éng n«ng th«n, ¶nh h−ëng tiªu cùc kh«ng chØ ®Õn chÝnh sù ph¸t triÓncña n«ng nghiÖp mµ cßn t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô quèc phßng 2.3. Mét sè vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp g¾n víi cñng cè quèc phßng 2.3.1. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt ®Ó tiÕp tôc thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn võa thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ võa ®¸p øng c¸c nhiÖm vô quèc phßng Mét lµ, ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc t×nh tr¹ng l¹c hËu cña n«ng nghiÖp Lµo (ph©n t¸n, manh món, nhá bÐ, tù cung, tù cÊp) víi yªu cÇu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸ lín. Hai lµ, ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé gi÷a khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh hiÖn cã cña n«ng nghiÖp Lµo hiÖn nay víi yªu cÇu ph¸t triÓn hÖ thèng n«ng nghiÖp bÒn v÷ng. Ba lµ, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ph¶i g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n vµ c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n víi t×nh tr¹ng ch−a b¶o ®¶m tÝnh ®ång bé thèng nhÊt hiÖn nay. 9 * Quan niÖm vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Tõ sù ph©n tÝch c¸c luËn ®iÓm cho thÊy: ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ sù thay ®æi, vËn ®éng h×nh thµnh mét nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ lín, cã c¬ cÊu hiÖn ®¹i phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n chuyÓn dÞch theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. * C¸c nh©n tè ¶nh h−íng ®Õn sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp §èi t−îng n«ng nghiÖp lµ c©y trång, vËt nu«i, nã chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín bëi c¸c nh©n tè tù nhiªn - x· héi trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. VÒ nh©n tè tù nhiªn: Trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng chóng chÞu sù t¸c ®éng rÊt lín cña khÝ hËu, thêi tiÕt, ®é phï nhiªu cña ®Êt ®ai... §©y lµ nh÷ng nhu cÇu tÊt yÕu kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh ph¸t tiÓn. VÒ nh©n tè x· héi: §ã lµ c¸ch thøc t¸c ®éng cña con ng−êi ®èi víi ®èi t−îng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng c©y trång, vËt nu«i. 1.2.2. Nh÷ng kinh nghiÖm ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña ViÖt Nam cã thÓ vËn dông cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë Lµo * S¬ l−îc sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam: - Giai ®o¹n tõ 1976-1980. - Giai ®o¹n tõ 1981-1987. - Giai ®o¹n tõ 1988-®Õn nay. Tõ thùc tr¹ng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m 1976 -1987, ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh ®iÒu chØnh mét sè chÝnh s¸ch quan träng ë cÊp vÜ m«, nh−: chÝnh s¸ch ruéng ®Êt; chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn; chÝnh s¸ch ®Çu t− vµ tÝn dông; chÝnh s¸ch thÞ tr−êng vµ tiªu thô s¶n phÈm vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn khoa häc vµ ®µo t¹o c¸n bé. Sau sù ®iÒu chØnh, nã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m ®æi míi ë ViÖt Nam. Sù ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu quan träng: - N«ng nghiÖp ph t¸ triÓn t−¬ng ®èi toµn diÖn vµ æn ®Þnh víi tèc ®é t¨ ng tr−ëng b×nh qu©n n¨m 1990 - 2006 lµ 4%/n¨m, riªng n¨m 2008 lµ 5,62%. - Tû träng n«ng nghiÖp trong GDP gi¶m tõ møc 38,7% n¨m 1990 xuèng cßn 21,9% n¨m 2008. - S¶n l−îng l−¬ng thùc t¨ng nhanh tõ 19,925.1 triÖu tÊn n¨m 1990 lªn 38,63 triÖu tÊn n¨m 2008. * Mét sè bµi häc rót ra tõ kinh nghiÖm ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ vËn dông ®èi víi Lµo. - §æi míi, t¨ng c−êng vai trß qu¶n lý cña Nhµ n−íc, x©y dùng vµ 10 hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c chÝnh s¸ch, t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp. - Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt ®ång thêi 3 vÊn ®Ò: n«ng nghiÖp, n«ng d©n vµ n«ng th«n. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp g¾n bã chÆt chÏ víi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. - Ph¶i khai th¸c thÕ m¹nh cña tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng, h×nh thµnh c¸c vïng ch¨n nu«i, trång trät lín. - Coi träng vµ khuyÕn khÝch ph t¸ triÓn c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt. - T¨ng c−êng phèi hîp hiÖu qu¶ 4 nhµ: Nhµ n−íc, nhµ khoa häc, nhµ n«ng vµ nhµ doanh nghiÖp. 1.2.3. Néi dung ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong qu ¸tr×nh h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x∙ héi chñ nghÜa ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo * Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Lµo theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸. * Thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. * øng dông tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. * Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn, më réng thÞ tr−êng... * X©y dùng nguån nh©n lùc, n©ng cao d©n trÝ cho d©n c− n«ng th«n. * X©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt míi trong n«ng nghiÖp. * TËp trung ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ l©m nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸, b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i. 1.3. Sù t¸ c ®éng cña qu ¸tr×nh ph t¸ triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo 1.3.1. Quan ®iÓm cña §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo vÒ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ kinh tÕ vµ quèc phßng trong nh÷ng n¨m qua * §¶ng vµ Nhµ n−íc ®· tËp trung ®Çu t− x©y dùng n«ng th«n thuéc vïng s©u, vïng xa, x©y dùng c¬ së v÷ng m¹nh toµn diÖn. * Nhµ n−íc ®· tËp trung x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n võa phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ võa phôc vô cho c¸c nhiÖm vô qu©n sù. * Qu©n ®éi nh©n d©n Lµo tham gia x©y dùng kinh tÕ víi sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc. 15 - VÒ sè l−îng: Cã kho¶ng 70% sè thanh niªn nhËp ngò hµng n¨m suÊt th©n tõ gia ®×nh n«ng d©n. - VÒ chÊt l−îng: Cã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ - t− t−ëng vµ nghÒ nghiÖp chuyªn m«n kü thuËt cña sè thanh niªn n«ng th«n nhËp ngò hµng n¨m: thî c¬ khÝ, söa ch÷a, thî x©y dùng, l¸i xe... * Nguån vËt lùc ®¸p øng cho nhu cÇu quèc phßng tõ sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp ®ã lµ: - L−¬ng thùc thùc phÈm cho lùc l−îng vò trang. - Lµm t¨ng kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c nhu cÇu nhiÖm vô cñng cè quèc phßng tõ sù ph¸t triÓn vµ khai th¸c cã kÕ ho¹ch l©m nghiÖp. - HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng n«ng nghiÖp n«ng th«n t¨ng, lµm t¨ng kh¶ n¨ng kÕt cÊu h¹ tÇng qu©n sù trong thêi b×nh vµ thêi chiÕn. - C¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ n«ng nghiÖp t¨ng, lµm gia t¨ng ®iÒu kiÖn phôc vô c¸c nhiÖm vô quèc phßng. * T¨ng nguån tµi lùc phôc vô cho quèc phßng, gåm: - Lµm t¨ng gi¸ trÞ n«ng nghiÖp trong GDP, nguyªn nh©n trùc tiÕp lµm t¨ng ng©n s¸ch quèc phßng. - §iÒu kÞªn thuËn lîi cho c¸c hé n«ng d©n ®ãng gãp vÒ tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng quèc phßng. 2.2.1.2. §· t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi míi cho chuÈn bÞ ®éng viªn n«ng nghiÖp ®¸p øng yªu cÇu cñng cè quèc phßng - Lµm t¨ ng kh¶ n¨ng chuÈn bÞ ®éng viªn n«ng nghiÖp cho quèc phßng. - Gãp phÇn t¨ng c¸c bé phËn cÊu thµnh tiÒm lùc kinh tÕ qu©n sù. - Lµm t¨ng sè vµ chÊt l−îng bé phËn tiÒm tµng cña tiÒm lùc khoa häc qu©n sù. 2.2.1.3. Thùc sù t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó x©y dùng thÕ trËn quèc phßng toµn d©n trªn ®Þa bµn n«ng th«n v÷ng m¹nh - Gãp phÇn x©y dùng c¸c khu vùc phßng thñ - cñng cè thÕ trËn quèc phßng toµn d©n v÷ng m¹nh. - Gãp phÇn x©y dùng hËu ph−¬ng vµ thÕ bè trÝ c¸c ®¬n vÞ bé ®éi chñ lùc ®−îc thuËn lîi h¬n. - “ThÕ trËn lßng d©n” tõng b−íc ®−îc cñng cè v÷ng ch¾c. 14 2.1.1.5. Nh÷ng nguyªn nh©n thµnh c«ng - Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ ®−êng lèi ®æi míi cña §¶ng, sù ®æi míi vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc. - Sù ®æi míi cña Nhµ n−íc Lµo vÒ qu¶n lý kinh tÕ, thùc hiÖn tù do l−u th«ng hµng ho ,¸ tù do s¶n xuÊt vµ b¸n s¶n phÈm. -§Çu t− cho n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua ®· ph¸t huy ®−îc hiÖu qu¶. - ViÖc øng dông tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ ®· gãp phÇn quan träng thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. - TÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña ng−êi n«ng d©n ®−îc kh¬i dËy, båi d−ìng, ph¸t huy. 2.1.2. Mét sè h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n * Nh÷ng h¹n chÕ. + Quy m« s¶n xuÊt cßn ph©n t¸n, manh món, sö dông ®Êt ®ai kÐm hiÖu qu¶ lµ hiÖn t−îng phæ biÕn. + ChÊt l−îng, tû suÊt hµng ho¸ thÊp, søc c¹nh tranh kÐm, hiÖu qu¶ ch−a cao. + KÕt cÊu h¹ tÇng ë n«ng th«n tuy cã ph¸t triÓn nh−ng ch−a ®¸p øng theo yªu cÇu, cßn nhiÒu mÆt bÊt cËp. + HÖ thèng thÞ tr−êng thiÕu ®ång bé. + C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp chuyÓn dÞch chËm, kÐm hiÖu qu¶. * Nguyªn nh©n h¹n chÕ - N«ng nghiÖp tõ t×nh tr¹ng l¹c hËu, sang n«ng nghiÖp hµng ho .¸ - §iÓm xuÊt ph¸t cña nÒn n«ng nghiÖp Lµo qu¸ thÊp. - Tr×nh ®é d©n trÝ thÊp. - HÖ thèng chÝnh s¸ch ë cÊp vÜ m« cßn nhiÒu bÊt cËp. 2.2. Thùc tr¹ng t¸c ®éng cña ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng 2.2.1. Nh÷ng t¸c ®éng thuËn chiÒu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng 2.2.1.1. Sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp trong thêi gian qua ®· gãp phÇn b¶o ®¶m c¸c nguån lùc cho nhiÖm vô quèc phßng tèt h¬n: * §· cung cÊp nguån nh©n lùc cho quèc phßng tõ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ngµy cµng tèt h¬n c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng: 11 1.3.2. Nh÷ng t¸ c ®éng chñ yÕu cña qu ¸tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®èi víi cñng cè quèc phßng ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo 1.3.2.1. T¸c ®éng ®Õn viÖc b¶o ®¶m kinh tÕ cho quèc phßng - T¸c ®éng ®Õn b¶o ®¶m nguån nh©n lùc cho quèc phßng; - T¹o ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m nguån vËt lùc cho quèc phßng; - T¹o ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m tµi chÝnh cho ho¹t ®éng quèc phßng - an ninh trªn ®Þa bµn n«ng th«n. 1.3.2.2. N«ng nghiÖp ph¸t triÓn t¸c ®éng ®Õn x©y dùng tiÒm lùc kinh tÕ vµ tiÒm lùc kinh tÕ qu©n sù, gãp phÇn t¨ng c−êng tiÒm lùc quèc phßng cña ®Êt n−íc - Lµm t¨ng thªm sè vµ chÊt l−îng c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ dÞch vô; - Thóc ®Èy t¸i sinh nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn; - Lµm t¨ng thªm dù tr÷ quèc gia cña kinh tÕ qu©n sù. 1.3.2.3. T¸c ®éng ®Õn viÖc x©y dùng vµ cñng cè thÕ trËn quèc phßng toµn d©n trªn c¶ n−íc, trùc tiÕp ®Þa bµn n«ng th«n - §iÒu kiÖn cho viÖc chuÈn bÞ chÝnh trÞ - tinh thÇn trong x©y dùng “thÕ trËn lßng d©n”, gãp phÇn cñng cè, x©y dùng vµ hoµn thiÖn thÕ trËn quèc phßng toµn d©n v÷ng m¹nh; - T¸c ®éng ®Õn thÕ bè trÝ chiÕn l−îc gãp phÇn x©y dùng thÕ trËn quèc phßng toµn d©n b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc; - T¸c ®éng ®Õn quy ho¹ch c¸c vïng d©n c− n«ng th«n. KÕt luËn ch−¬ng 1: N«ng nghiÖp cã vai trß hÕt søc quan träng, lµ ®ßi hái kh¸ch quan trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quèc phßng - an ninh ®èi víi c¸c quèc gia, ®Æc biÖt lµ c¸c quèc gia cã tiÒm n¨ng vÒ n«ng nghiÖp. V× vËy, n«ng nghiÖp ®· ®−îc quan t©m ph t¸ triÓn t¹o c¬ cë ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo cã thÓ häc tËp kinh nghiÖm ph¸t triÓn n«ng nghiÖp c¸c n−íc trong khu vùc nhÊt lµ ViÖt Nam. N«ng nghiÖp Lµo kh«ng chØ cã vai trß quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Êt n−íc, mµ cßn lµ mét ngµnh kinh tÕ t¸c ®éng m¹nh mÏ ®èi víi sù nghiÖp cñng cè quèc phßng. Sù kÕt hîp ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi cñng cè quèc phßng ®−îc hiÖn thùc ho¸ c¸c quan ®iÓm cña §¶ng vµ quy ho¹ch tæng thÓ cña ChÝnh phñ, c¸c bé, ban, ngµnh chøc n¨ng th«ng qua nhËn thøc vµ ho¹t ®éng cña tÇng líp nh©n d©n. 12 Ch−¬ng 2 Nh÷ng thμnh tùu, h¹n chÕ trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vμ thùc tr¹ng t¸c ®éng cña nã ®Õn cñng cè quèc phßng ë céng hoμ d©n chñ nh©n d©n lμo 2.1. Nh÷ng thµnh tùu, h¹n chÕ trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo nh÷ng n¨m ®Êt n−íc thùc hiÖn ®æi míi 2.1.1. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu ®∙ ®¹t ®−îc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ nguyªn nh©n 2.1.1.1. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¨ng, chñng lo¹i s¶n phÈm ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng, ®¸p øng ®−îc tiªu dïng cho x· héi ngµy cµng cao Bøc tranh chung næi bËt cña n«ng nghiÖp Lµo sau h¬n 20 n¨m ®æi míi lµ: Tèc ®é t¨ ng tr−ëng kh ¸nhanh, t−¬ng ®èi æn ®Þnh vµ gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¨ ng liªn tôc. Tõ n¨m 1991 - 2006, s¶n xuÊt cña toµn ngµnh n«ng nghiÖp t¨ ng kh ¸cao, b×nh qu©n ®¹t 3,7 % mçi n¨m, trong ®ã thêi kú 1996 - 2000 lµ 5,2% (thêi kú cã tèc ®é t¨ ng tr−ëng cao nhÊt), thêi kú 2001 - 2005 lµ 3,5%, chiÕm 46,4% GDP, riªng n¨m 2007 tèc ®éng t¨ ng tr−ëng cña n«ng nghiÖp lµ 6,2% vµ chiÕm 30,8% GDP. S¶n l−îng cña hÇu hÕt c¸c lo¹i n«ng s¶n ®Òu t¨ ng do cã sù nç lùc cña Nhµ n−íc Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng trong ®Çu t− ph t¸ triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n (thuû lîi, ®iÖn, ®−êng...), t¨ ng vô, ¸p dông kü thuËt - c«ng nghÖ. 2.1.1.2. C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ®· cã b−íc chuyÓn dÞch theo h−íng tÝch cùc * C¬ cÊu kinh tÕ ngµnh n«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n chuyÓn biÕn theo h−íng tÝch cùc, tõ 60,7% n¨m 1990 xuèng 52,1% n¨m 2000 vµ 30,8% n¨m 2007. Tû träng cña ngµnh trång trät cã xu h−íng gi¶m vµ tû träng ch¨ n nu«i t¨ ng. * §· h×nh thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung víi tæng s¶n l−îng n«ng s¶n t−¬ng ®èi lín, mang tÝnh kinh doanh râ rÖt, nh−: Vïng s¶n xuÊt lóa g¹o, vïng trång mÝa, vïng trång cµ phª, ng«... * C¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh trong n«ng nghiÖp cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt: §ã lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh kinh tÕ quèc doanh, kinh tÕ tËp thÓ lµ chñ yÕu, kinh tÕ ngoµi quèc doanh, trong ®ã kinh tÕ hé n«ng d©n lµ mét trong nh÷ng lùc l−îng cã vai trß quan träng trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. 13 2.1.1.3. KÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®· ®−îc quan t©m ®Çu t− x©y dùng cñng cè, ph¸t triÓn §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, yÕu tè hµng ®Çu ®· ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc Lµo quan t©m x©y dùng ®ã lµ kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §©y lµ vÊn ®Ò hÖ träng, gåm c¸c ngµnh c¬ b¶n sau ®©y: * HÖ thèng ®−êng giao th«ng n«ng th«n ph¸t triÓn nhanh chãng, gãp phÇn quan träng thóc ®Èy n«ng nghiÖp Lµo cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc: ChiÒu dµi ®−êng giao th«ng c¸c lo¹i trong n¨m 2007 t¨ng 42,5% so víi n¨m 2000, trong ®ã ®−êng nhùa t¨ng 17,7%, ®−êng cÊp phèi t¨ng 125,4%. * HÖ thèng m¹ng l−íi ®iÖn n«ng th«n ®−îc ®Çu t− ph¸t triÓn nhanh: Sè th«n ®−îc sö dông ®iÖn t¨ng tõ 10,6% n¨m 1996 lªn 23,5% n¨m 2000 vµ 43,1% n¨m 2005; sè hé ®−îc sö dông ®iÖn n¨m 2007 t¨ng h¬n 4 lÇn so víi n¨m 1996. * HÖ thèng thñy lîi n«ng th«n ®−îc quan t©m ph¸t triÓn: Sè c«ng tr×nh thuû lîi tõ 12,17 ngh×n c«ng tr×nh n¨m 2000, t¨ng lªn 17,405 ngh×n c«ng tr×nh, n¨m 2007 (b»ng 43%). * C¸c c«ng tr×nh chÕ biÕn vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt n«ng nghiÖp ®· tõng b−íc ph¸t triÓn: C«ng nghiÖp chÕ biÕn h¬n 10 n¨m qua (1995 - 2007) t¨ng b×nh qu©n 2% mçi n¨m. 2.1.1.4. §êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña n«ng d©n vµ d©n c− n«ng th«n ®−îc c¶i thiÖn, bé mÆt n«ng th«n ®−îc ®æi míi * §êi sèng nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt: Sè hé giÇu t¨ ng tõ 9,56% n¨m 1990, lªn 22% n¨m 2000 vµ 34,4% n¨m 2007; sè hé nghÌo trªn c¶ n−íc tõ 39% n¨m 2001, gi¶m xuèng cßn 22,3% n¨m 2007, còng n¨m t−¬ng tù ë n«ng th«n tõ 56% gi¶m xuèng cßn 32%. * Thu nhËp vµ søc mua cña c− d©n n«ng th«n t¨ng lªn: Tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi khu vôc kinh tÕ n«ng th«n n¨m 1985 lµ 2%, n¨m 2007 lµ 3,5%. * Gia t¨ng gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng n«ng th«n; c¸c c«ng tr×nh phóc lîi ®· ®−îc x©y dùng thªm; c¬ së h¹ tÇng x· héi ®−îc Nhµ n−íc quan t©m ®Çu t− ph¸t triÓn: Trong thêi kú 1995 - 2000 gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n t¨ng b×nh qu©n 3,38% mçi n¨m; riªng giai ®o¹n 2001 - 2006 lµ 342.000 lao ®éng, b»ng 67,8% lao ®éng míi trong thêi kú.