Sự thống nhất giữa bản chất và hiện tượng

Hä vµ tªn : NguyÔn Hoµi Nam Líp : Qu¶n trÞ kinh doanh - K38 Tr­êng : §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Bµi kiÓm tra 1) Tõ mét hiÖn t­îng kh«ng thÓ kÕt luËn ®óng mét sù vËt. Bëi v×: B¶n chÊt lµ tæng hîp tÊt c¶ nh÷ng mÆt, nh÷ng mèi liªn hÖ tÊt nhiªn t­¬ng ®èi æn ®Þnh ë bªn trong sù vËt, quy ®Þnh sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt ®ã. Cßn hiÖn t­îng lµ biÓu hiÖn cña nh÷ng mÆt, nh÷ng mèi liªn hÖ Êy ra bªn ngoµi. B¶n chÊt chÝnh lµ mÆt bªn trong, mÆt t­¬ng ®èi æn ®Þnh cña hiÖn thùc kh¸ch quan. Nã Èn giÊu ®»ng sau c¸i vÎ bÒ ngoµi cña hiÖn t­îng vµ biÓu lé ra qua nh÷ng hiÖn t­îng Êy. Cßn hiÖn t­îng lµ mÆt bªn ngoµi, mÆt di ®éng vµ biÕn ®æi h¬n cña hiÖn thùc kh¸ch quan. Nã lµ h×nh thøc biÓu hiÖn cña b¶n chÊt. B¶n chÊt vµ hiÖn t­îng kh«ng nh÷ng tån t¹i kh¸ch quan mµ cßn ë trong mèi liªn hÖ h÷u c¬, g¾n bã hÕt søc chÆt chÏ víi nhau, kh«ng t¸ch rêi nhau. Mçi sù vËt ®Òu lµ sù thèng nhÊt gi÷a b¶n chÊt vµ hiÖn t­îng. Sù thèng nhÊt ®ã thÓ hiÖn tr­íc hÕt ë chç b¶n chÊt bao giê còng béc lé ra qua hiÖn t­îng, cßn hiÖn t­îng bao giê còng lµ sù biÓu hiÖn cña b¶n chÊt. Kh«ng cã b¶n chÊt nµo tån t¹i mét c¸ch thuÇn tuý, nghÜa lµ kh«ng cÇn cã hiÖn t­îng; ng­îc l¹i, còng kh«ng cã hiÖn t­îng nµo l¹i kh«ng ph¶i lµ sù biÓu hiÖn cña b¶n chÊt ®Êy. Sù thèng nhÊt gi÷a b¶n chÊt vµ hiÖn t­îng cßn thÓ hiÖn ë chç bÊt kú b¶n chÊt nµo còng ®­îc béc lé ra qua nh÷ng hiÖn t­îng t­¬ng øng, vµ bÊt kú hiÖn t­îng nµo còng lµ béc lé cña b¶n chÊt ë møc ®é nµo ®ã, hoÆc nhiÒu hoÆc Ýt. Nãi c¸ch kh¸c, b¶n chÊt vµ hiÖn t­îng vÒ c¨n b¶n phï hîp víi nhau. Nh­ vËy, b¶n chÊt bao giê còng tù béc lé m×nh th«ng qua nh÷ng hiÖn t­îng nhÊt ®Þnh. B¶n chÊt kh¸c nhau sÏ béc lé ra thµnh nh÷ng hiÖn t­îng kh¸c nhau. Khi b¶n chÊt chÊt thay ®æi th× hiÖn t­îng biÓu hiÖn nã còng thay ®æi theo. Khi b¶n chÊt biÕn mÊt th× hiÖn t­îng biÓu hiÖn nã còng biÕn mÊt. B¶n chÊt vµ hiÖn t­îng tuy thèng nhÊt víi nhau, nh­ng ®ã lµ sù thèng nhÊt biÖn chøng, nghÜa lµ trong sù thèng nhÊt Êy ®· bao hµm sù kh¸c biÖt : hiÖn t­îng b¶n chÊt tuy thèng nhÊt víi nhau, vÒ c¨n b¶n phï hîp víi nhau, nh­ng chóng kh«ng bao giê phï hîp víi nhau hoµn toµn. V× b¶n chÊt cña sù vËt bao giê còng ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua t­¬ng t¸c cña sù vËt Êy víi c¸c sù vËt chung quanh. C¸c sù vËt chung quanh nµy trong qu¸ tr×nh t­¬ng t¸c ®· ¶nh h­ëng ®Õn hiÖn t­îng, ®­a vµo néi dung cña hiÖn t­îng nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh. KÕt qu¶ lµ hiÖn t­îng tuy biÓu hiÖn b¶n chÊt nh­ng kh«ng cßn lµ sù biÓu hiÖn y nguyªn b¶n chÊt n÷a. B¶n chÊt t­¬ng ®èi æn ®Þnh, biÕn ®æi chËm, cßn hiÖn t­îng kh«ng æn ®Þnh, nã lu«n lu«n tr«i qua, biÕn ®æi nhanh h¬n so víi b¶n chÊt. Cã t×nh h×nh ®ã lµ do néi dung cña hiÖn t­îng ®­îc quyÕt ®Þnh kh«ng chØ bëi b¶n chÊt cña nã, bëi t¸c ®éng qua l¹i cña nã víi c¸c sù vËt chung t¸c ®éng qua l¹i víi c¸c sù vËt kh¸c chung quanh l¹i th­êng xuyªn biÕn ®æi. V× vËy, hiÖn t­îng còng th­êng xuyªn biÕn ®æi, trong khi ®ã b¶n chÊt lµ c¸i t­¬ng ®èi æn ®Þnh, lµ c¸i gi÷ nguyªn trong c¸c biÕn ®æi nµy cña hiÖn t­îng. V× b¶n chÊt lµ c¸i tÊt nhiªn, t­¬ng ®èi æn ®Þnh ë bªn trong sù vËt, quy ®Þnh sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt, cßn hiÖn t­îng lµ sù biÓu hiÖn cña b¶n chÊt ra bªn ngoµi, lµ c¸i kh«ng æn ®Þnh vµ biÕn ®æi nhanh h¬n so víi b¶n chÊt nªn: trong qu¸ tr×nh nhËn thøc, ®Ó hiÓu ®Çy ®ñ bµ ®óng ®¾n vÒ sù vËt, kh«ng nªn dõng l¹i ë hiÖn t­îng mµ ph¶i ®i s©u vµo t×m hiÓu b¶n chÊt cña nã. V× hiÖn t­îng bao giê còng biÓu hiÖn b¶n chÊt d­íi d¹ng ®· c¶i biÕn, nhiÒu khi xuyªn t¹c b¶n chÊt, nªn qu¸ tr×nh n¾m b¾t b¶n chÊt cña sù vËt lµ mét qu¸ tr×nh hÕt søc khã kh¨n, l©u dµi c«ng phu chø kh«ng thÓ chØ qua mét hiÖn t­îng §Ó ph©n tÝch mét bé phËn nµo ®ã cña ý thøc x· héi trong giai ®o¹n nµo ®ã ph¶i dùa trªn trªn cë tån t¹i x· héi Bëi v× tån t¹i x· héi quyÕt ®Þnh ý thøc x· h«i, ý thøc x· héi ph¶n ¸nh tån t¹i x· héi, phô thuéc vµo tån t¹i x· héi. Khi tån t¹i x· héi biÕn ®æi, nhÊt lµ ph­¬ng thøc s¶n xuÊt biÕn ®æi, th× nh÷ng t­ t­ëng vµ lý luËn x· héi, nh÷ng quan ®iÓm vÒ chÝnh trÞ vµ ph¸p quyÒn, triÕt häc, ®¹o ®øc… sím muén g× còng ph¶i biÕn ®æi theo. V× thÕ, ë nh÷ng thêi kú lÞch sö kh¸c nhau, ng­êi ta thÊy cã nh÷ng lý luËn, t­ t­ëng, quan ®iÓm kh¸c nhau chÝnh lµ do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau cña ®êi sèng vËt chÊt x· héi, tr­íc hÕt lµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi quyÕt ®Þnh. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ qua c¸c t­ t­ëng c¬ b¶n cña mçi thêi ®¹i 2) V× sao n­íc ta hiÖn nay s¶n xuÊt nhá vÉn cßn phæ biÕn Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò quan träng nhÊt tõ tr­íc tíi nay cña x· héi loai ng­êi. KÓ tõ khi con ng­êi xuÊt hiÖn, x· héi loµi ng­êi ®· tr¶i qua vµ h×nh thµnh x· héi: cuéc sèng nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn, t­ b¶n chñ nghÜa vµ ®Ønh cao ®ang huíng tíi x· héi chñ nghÜa. T­¬ng øng víi mçi t×nh th¸i x· héi trong mét h×nh th¸i kinh tÕ mang nÐt ®Æc tr­ng riªng. T­ b¶n chñ nghÜa còng vËy, ®©y lµ mét giai ®o¹n mµ cña c¶i vËt chÊt cña x· héi ®­îc s¶n xuÊt ra nhiÒu h¬n tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tr­íc céng l¹i. Mét giai ®o¹n chøng kiÕn bao sù biÕn ®æi c¶ vÒ mÆt chÊt lÉn vÒ mÆt l­îng cña x· héi loµi ng­êi: kinh tÕ, khoa häc kÜ thuËt, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ ... Tuy nhiªn trong giai ®o¹n nµy còng lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn cßn nhiÒu thiÕu sãt nh­ ph©n biÖt giµu nghÌo, khñng ho¶ng kinh tÕ, chiÕn tranh bÊt c«ng b»ng trong x· héi ... Tõ nh÷ng khuyÕt tËt ®ã, con ng­êi muèn h­íng tíi mét x· héi ë ®ã con ng­êi cã quyÒn b×nh ®¼ng , kh«ng cßn ®ãi nghÌo vµ ¸p bøc bãc lét , vËt chÊt s¶n xuÊt ra cã thÓ ®¸p øng mäi nhu cÇu cña con ng­êi... ®ã chÝnh lµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. §Ó tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa th× cÇn ph¶i tr¶i qua hai giai ®o¹n: ®ã lµ giai ®o¹n chñ nghÜa x· héi vµ giai ®o¹n chñ nghÜa céng s¶n. HiÖn nay n­íc ta ®ang ë trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi; mét thêi k× mang tÝnh chÊt qu¸ ®é, c¸i míi th× ch­a thµnh c¸i cò th× ch­a hoµn toµn døt bá, thêi kÝ nµy cã sù giao nhËp cña nhiÒu t­ t­ëng. NÒn kinh tÕ cña chóng ta trong giai ®o¹n nµy vÉn ë tr×nh ®é thÊp, lùc l­îng s¶n xuÊt kÐm ph¸t triÓn, víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u t­¬ng øng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ ®an xen. V× vËy ë n­íc ta s¶n xuÊt nhá vÉn lµ chñ yÕu, mang tÝnh chÊt manh món. D­íi ngän cê cña §¶ng lµ kim chØ nam lµ M¸c - Lª nin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh chóng ta cóng khong thÓ ®èt ch¸y giai ®o¹n hay phñ nhËn hoµn toµn nh÷ng thµnh tùu mµ chñ nghÜa t­ b¶n ®¹t ®­îc, nhÊt lµ chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc . Theo Lªnin th× trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn x· héi chñ nghÜa , chóng ta kh«ng thÓ vuøt bá hoµn toµn chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc mµ ph¶i thÊy ®­îc nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nã dÓ ph¸t huy. Sau sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u , hÖ thèng c¸c n­íc theo chñ nghÜa x· héi bÞ ¶nh h­ëng rÊt lín . Tuy nhiªn §¶ng vµ nh©n ®©n ViÖt Nam vÉn kiªn ®Þnh ®i theo con ®­êng ®· chän vµ b¶o vÖ thµnh qu¶ C¸ch m¹ng. §Ó tiÕn lªn X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu khã kh¨n do xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp , nÒn kinh tÕ l¹c hËu, khoa häc kÜ thuËt thÊp, tr×nh ®é qu¶n lÝ cßn yÕu kÐm ... Sau chiÕn th¾ng mïa xu©n n¨m 1975, ®Êt n­íc thèng nhÊt, c¶ n­íc cïng qu¸ ®é lªn CNXH trong ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc chÞu ®ùng nh÷ng ®¶o lén kinh tÕ vµ x· hé`i víi quy m« lín sau cuéc chiÕn tranh ¸c liÖt, l©u dµi, t×nh h×nh thÕ giíi cã nh÷ng mÆt diÔn biÕn kh«ng thuËn lîi. §©y còng lµ thêi ®iÓm m« h×nh kinh tÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp béc lé mét c¸ch toµn diÖn mÆt tiªu cùc cña nã mµ hËu qu¶ cña nã lµ xuÊt hiÖn cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ s©u s¾c vµo cuèi nh÷ng n¨m 70 ®Çu nh÷ng n¨m 80. * §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng - b­íc ngoÆt trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam. §¹i héi §¶ng lÇn thø VI thùc sù lµ ®¹i héi cña nh÷ng quyÕt s¸ch lín nh»m xoay chuyÓn t×nh h×nh vµ t¹o ra mét b­íc ngoÆt cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc ta. ý nghÜa b­íc ngoÆt ®­îc thÓ hiÖn ë mÊy ®iÓm sau ®©y: - Thêi kú t×m tßi, thö nghiÖm tõ n¨m 1979 ®Õn n¨m 1986 ®· chuÈn bÞ tiÒn ®Ò, ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho c«ng cuéc ®æi míi cùc kú to lín nµy. §©y lµ thêi kú vËn ®éng tiÖm tiÕn víi nh÷ng ®ét ph¸ quan träng ®Ó ®i ®Õn b­íc nh¶y vät t¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø VI. §¹i héi §¶ng lÇn thø VI lµ cét mèc më ra côc diÖn míi cña n­íc ta trªn con ®­êng qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Tõ nh÷ng quan ®iÓm nªu trªn cña c¸c §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI, VIII, IX cña §¶ng vµ t­ c­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, ta cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt vÒ ®Æc tr­ng c¬ b¶n vµ chñ yÕu cña m« h×nh kinh tÕ míi nµy lµ: - ChuyÓn nÒn kinh tÕ tõ kinh tÕ hiÖn vËt, bao cÊp lµ chñ yÕu sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, d­íi sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §ã lµ c¸ch tæ chøc s¶n xuÊt tèi ­u ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi mµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cuèi cung lµ n¨ng suÊt lao ®éng cao, chÊt l­îng tèt, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm thÆng d­. - §éng viªn mäi nh©n tè tÝch cùc cña c¸c htµnh phÇn kinh tÕ vµ duy tr× chóng trong mét thêi kú lÞch sö laau dµi theo quan ®iÓm kh«ng xo¸ bá véi v· mét c¸ch duy ý chÝ c¬ cÊu kinh tÕ kh¸ch quan, mµ ph¶i chÊn h­ng th­¬ng nghiÖp, c«ng nghiÖp nhá, sö dông vµ ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong møc ®é cÇn thiÕt; ®ång thêi x©y dùng vµ cñng cè thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ kinh tÕ hîp t¸c dÇn dÇn trë thµnh nÒn t¶ng cu¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n. - Thu hót m¹nh mÏ ®Çu t­ cña t­ b¶n bªn ngoµi vµ h­íng sù ph¸t triÓn Êy theo con ®­êng chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc d­íi nh÷ng h×nh thøc vµ tr×nh ®é kh¸c nhau. M« h×nh kinh tÕ míi kh«ng ®èi lËp chñ nghÜa t­ b¶n víi chñ nghÜa x· héi mét c¸ch trõu t­îng nh­ tr­íc, mµ lµ sö dông chñ nghÜa t­ b¶n vµo sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi, võa hîp t¸c võa ®Êu tranh. - Tuú theo tr×nh ®é lùc l­îng s¶n xuÊt ®¹t ®­îc trong thùc tÕ mµ x· héi ho¸ s¶n xuÊt d­íi nh÷ng h×nh thøc phï hîp víi tr×nh ®é kh¸c nhau cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®Ó më ®­êng cho lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn h¬n n÷a, tiÕn dÇn ®Õn tr×nh ®é x· héi ho¸ nÒn kinh tÕ trªn c¬ së chÕ ®é c«ng h÷u vª c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu d­íi nh÷ng h×nh thøc thÝch hîp, tõ thÊp ®Õn cao. - Thùc hµnh nhiÒu chÕ ®é ph©n phèi kh¸c nhau tuú theo sù ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ së h÷u, tiÕn dÇn ®Õn sù thèng trÞ cña chÕ ®é ph©n phèi theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. Thùc hiÖn nguyªn t¾c chung khuyÕn khÝch b»ng lîi Ých vËt chÊt ®i ®«i víi gi¸o dôc vµ ®éng viªn tinh thÇn. - Trong c¬ chÕ míi, kÕ ho¹ch vÉn ®ãng vai trß quan träng, lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc nh­ng chñ yÕu mang tÝnh chÊt ®Þnh h­íng, h­íng dÉn sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng, thÞ tr­êng trùc tiÕp h­íng dÉn c¸c tæ chøc s¶n xuÊt - kinh doanh. - NÒn kinh tÕ ®­îc qu¶n lý b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p kinh tÕ lµ chñ yÕu, víi ®éng lùc thóc ®Èy lµ sù kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých cña toµn x· héi, lîi Ých cña tËp thÓ vµ lîi Ých riªng cña tõng c¸ nh©n, lîi Ých l©u dµi vµ lîi Ých tr­íc m¾t.... - NÒn kinh tÕ më héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi trªn nguyªn t¾c võa hîp t¸c võa c¹nh tranh vµ ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp, tù chñ theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. - Thùc tiÔn kinh tÕ ®Êt n­íc tõ khi chuyÓn sang m« h×nh kinh tÕ míi ®· vµ ®ang chøng minh tÝnh kh¸ch quan khoa häc, tÝnh hiÖu qu¶ cña m« h×nh kinh tÕ ®ã. ChØ trong mét thêi gian ng¾n, m« h×nh kinh tÕ míi ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu rÊt quan träng, gãp phÇn tÝch cùc ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi gay g¾t vµ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cho thêi kú ph¸t triÓn míi, thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Lµ mét m« h×nh kinh tÕ hoµn toµn míi, thêi gian ®­a vµo thùc hiÖn ch­a ®­îc bao l©u nªn chóng ta ch­a thÓ xem ®ã lµ mét m« h×nh ®· ®­îc thiÕt kÕ xong xu«i, hoµn chØnh mµ cÇn cã thêi gian vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn ®Ó bæ sung, ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn m« h×nh ®ã.