Tác động của toàn cầu hóa kinh tế đối với sự phát triển kinh tế của các nước trên thế giới & của VN
Lời nói đầu
Toàn cầu hóa là một từ thông dụng và đối với nhiều người nó liên quan tới nỗi sợ hãi do sự thất nghiệp và mất cân đối ngày càng tăng trên phạm vi quốc gia và quốc tế. Ngược lại, những người khác nhìn nhận toàn cầu hoá tạo ra cơ hội mang lại sự tiến bộ cho loài người trên toàn thế giới. Như vậy, đánh giá toàn cầu hoá trải rộng trên sự đa dạng tư duy giữa địa ngục và thiên đường. Không thể phủ nhận được rằng toàn cầu hoá trải dài trên tất cả các lĩnh vực kinh tế xã hội. Tất cả các định nghĩa đều có điểm chung là nhấn mạnh sự quốc tế hoá cao độ về kinh tế. Toàn cầu hoá nghĩa là sự phân công lao động ngày càng mạnh mẽ trên phạm vi toàn thế giới, thể hiện qua sự phân chia các quá trình sản xuất thành nhiều bậc tại các địa điểm khác nhau. Điều này thể hiện trước hết trong sự tăng trưởng nhanh chóng của việc kinh doanh hàng hoá quốc tế, đầu tư nước ngoài trực tiếp cũng như trong sự hoà nhập của các thị trường vốn dẫn tới sự phụ thuộc ngày càng tăng của các thị trường và quá trình sản xuất ở các nước khác nhau.
Tác động của toàn cầu hoá kinh tế đối với sự phát triển kinh tế của các nước trên thế giới và của Việt Nam
* Những tác động tích cực của toàn cầu hoá kinh tế:
Toàn cầu hoá kinh tế, là kết quả của sự phát triển vượt bậc của lực lượng sản xuất lượng sản xuất, và đến lượt nó, lại tác động trở lại thúc đẩy sự phá, tài chính , dịch vụ, lao động giữa các quốc gia được kết nối với nhau, tạo nên những dòng chảy vốn, hàng hoá, dịch vụ, lao động, công nghệ ngàycàng tự do trong phạm vi khu vực và toàn cầu, hỗ trợ cho mọi quốc gia tham gia toàn cầu hoá tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội một cách nhanh chóng hơn.
Đó là tác động tích cực mang tính tổng quát nhất của toàn cầu hoá kinh tế, mà thể hiện nổi trội và dễ nhận thấy nhất là tăng trưởng và giảm thiểu đói nghèo. Điều này thể hiện đặc biệt rõ đối với các nước đang phát triển chủ động tham gia toàn cầu hoá có chính sách đúng đắn và lựa chọn các bước đi thích hợp trong quá trình hội nhập kinh tế. Nhiều nước Đông Bắc A và Đông Nam A đã tao nên những thần kỳ phát triển kinh tế, góp phần tăng trưởng và giảm thiểu đói nghèo một cách rõ rệt. Nhìn chung các nước đang phát triển tham gia mạnh mẽ toàn cầu hoá đã tăng được tỷ lệ tăng trưởng trên đầu người từ 1% vào thập kỷ 60 lên 3% vào thập kỷ 70, 4% thập kỷ 80 và 5% vào thập kỷ 90.
biểu đồ.
Một nghịch lý thường thấy là tăng trưởng trong điều kiện hội nhập toàn cầu thường đi kèm với tình trạng bất bình đẳng tăng lên, song tỷ lệ đói nghèo lại giảm mạnh,
Ví dụ: O Trung Quốc, tăng trưởng cao một mặt làm gia tăng sự bất bình đẳng, mặt khác lại làm giảm tình trạng đói nghèo nhanh hơn.
Nếu năm 1978, số người nghèo ở nông thôn Trung Quốc là 250 triệu người, thì đến năm 1999 giảm xuống còn 34 triệu người.
Anh hưởng của toàn cầu hoá kinh tế đối với nền kinh tế các nước thông qua tác động chủ yếu sau:
Thứ nhất, toàn cầu hoá kinh tế tạo lợi thế so sánh cho các quốc gia tích cực tham gia hội nhập kinh tế quốc tế. Sự phân công lao động quốc tế theo chiều sâu và thị trường liên kết khu vực và theo các tầng nấc khác nhau thích hợp với trình độ công nghệ, lao động, truyền thống của từng quốc gia. Đối với những nước phát triển cao, sản xuất trước hết và chủ yếu tập trung vào những sản phẩm trí tuệ như chế tạo máy tinh xảo, công nghệ cao Đó là lợi thế của họ. Ngược lại, các nước đang phát triển có lợi thế về lao động rẻ, tài nguyên dồi dào, họ có thể tham gia vào tầng thấp và trung bình của sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế thế giới với một cơ cấu kinh tế quốc gia phù hợp , với các ngành sử dụng nhiều lao động , cần ít vốn đầu tư , công nghệ trung bình tiên tiến tạo ra những hàng hoá, dịch vụ không thể thiếu đối với thị trường các nước khác.
Phát huy tối đa lợi thế so sánh trong quá trình toàn cầu hoá kinh tế nhằm tận dụng tự do hoá thương mại, đầu tư , thị trường vốn, tranh thủ công nghệ và kỹ năng quản lý.
Thứ hai, tự do thương mại toàn cầu đem lại cơ hội cho các quốc gia, dân tộc, được hưởng thụ những sản phẩm hàng hoá va dịch vụ của nước khác, dân tộc khác tạo ra. Trong thời kỳ từ năm 1983 đến năm 1995, thương mại toàn cầu đã tăng bình quân 7%/ năm. Với các nước đang phát triển tỷ trọng mậu dịch thế giới trong tổng kim ngạch mậu dịch toàn cầu cũng ngày càng tăng ( năm 1985: 23%, năm 1997:30% ), tỷ trọng hàng công nghiệp trong cơ cấu hàng xuất khẩu gia tăng nhanh chóng, từ 47% năm 1985 tăng lên 70% năm 1998. Các nước này đang nắm giữ khoảng 25% lượng hàng công nghiệp xuất khẩu trên thế giới.
Ngày nay tại thị trường Mỹ, EU hay Nhật Bản, khách hàng có thể tìm thấy những hàng hoá và dịch vụ của Việt Nam hay Trung Quốc như hàng nông, hải sản, thủ công mỹ nghệ . và ngược lại trên thị trường Việt Nam hay Trung Quốc hay một nơi nào khác trên thế giới, người ta có thể mua mặt hàng cao của ba trung tâm kinh tế quốc tế nêu trên: từ ô tô, máy tính, các thiết bị hiện đại cho nền kinh tế và những đồ da dụng cao cấp khác.
Tự do hoá thương mại toàn cầu từng bước tạo ra một thứ " văn hoá tiêu dùng " toàn cầu, mà theo đo không gian được thu hẹp và dương như các biên giới quốc gia ít còn hiện diện.
Thứ ba, tự do hoá thị trường tài chính toàn cầu gắn liền với tự do hoá đầu tư mở cửa cho các dòng vốn lưu chuyển một cách tự do từ quốc gia này tới quốc gia khác. Việc tự do hoá thị trường tài chính tạo tiền đề cần thiết cho sự hội nhập các thị trường tài chính quốc tế. Nhờ vậy đã tạo điều kiện cho các nguồn vốn lớn chảy vào các nền kinh tế, đồng thời cũng làm tăng tốc độ và quy mô giao dịch tài chính toàn cầu lên mức chưa từng có.
Theo số liệu thống kê của UNCTAD, nếu năm 1967 tổng mứ đầu tư nước ngoài mới chỉ đạt trên 112 tỷ USD, thì năm 1983 đã tăng lên 600 tỷ USD. năm 1990: 1.700 tỷ USD và năm 1999 đã đạt mứ trên 4000 tỷ USD.
Theo báo cáo đầu tư thế giới của UNCTAD, năm 1996 các nước đang phát triển tiếp nhận 129 tỷ USD FDI , đến năm 1999 tăng lên 198 tỷ USD, trong đó có 97 tỷ USD vào Mỹ La Tinh và 91 tỷ USD vào Châu A. Theo số liệu thống kê của IMF, năm 1997, đầu tư ròng trực tiếp của nước ngoài vào các nước đang phát triển tăng lên 12 lần so với năm 1998. Năm 1987, các nước đang phát triển thu hút tới 37% lượng vốn FDI toàn thế giới, đặc biệt là các nước trong khu vực Đông A. Dòng vốn này đã tăng hơn 12 lần trong vòng 12 năm, từ năm 1986 đến năm 1998. Theo số liệu thống kê, năm 1997, các công ty xuyên quốc gia trên thế giới đã thực hiện 424 tỷ USD, năm 1999, tổng lượng FDI toàn cầu là 644 tỷ USD, trong đó các công ty xuyên quốc gia chiếm 441 tỷ USD.
Sự di chuyển tự do các dòng vốn lớn và tự do đầu tư đã góp phần thay đổi nhanh chóng cơ cấu kinh tế của các nước tham gia toàn cầu hoá kinh tế và có chính sách, bước đi đúng đắn. Tăng trưởng GDP của nhiều nước đạt mức cao hơn trong nhiêu năm liền, nhiều ngành nghề sản xuất kinh doanh hiện đại ra đời, hình thành những ngành nghề kinh tế mũi nhọn đối với các nước nhận đầu tư : điện tử, viễn thông, dầu khí xuất khẩu tăng rất nhanh, trong đó các nước Đoong Nam A là một ví dụ điển hình. Trong thời kỳ từ năm 1986 đến năm 1997, xuất khẩu của các nước này đã tăng gần 5 lần.Tỷ trọng xuất khảu của Đông A trong xuất khẩu toàn thế giới tăng từ 9% năm 1985 lến tới gần 18% năm 1997.
Thứ tư tạo điều kiện để các nước tiếp cận với khoa học kỹ thuật hiện đại và đổi mới công nghệ.Toàn cầu hoá kinh tế tác động tích cực đến việc thay thế và đổi mới công nghệ, thông qua các hoạt động chuyển giao và tiếp nhận, giúp cho các nước, nhất là các nước đi sau phát triển nhanh hơn, theo con đường đi ngắn hoặc rút ngắn, đón đầu.
Đối với các quốc gia vốn là những trung tâm nghiên cứu và triển khai công nghệ, thì thya thế công nghệ kém tiên tiến hơn bằng công nghệ mới, hiện đại là chủ yếu, trên cơ sở kết quả những phát minh sáng chế của họ. Đồng thời,các nước cũng mua bản quyền phát minh sáng chế của các nước khác.
Đối với các nước đang phát triển thì thông qua hoạt động chuyển giao để thay thế, đổi mới công nghệ là chính, đặc biệt thông qua FDI . Mặt khác, để tạo điều kiện tăng tốc hơn cho sự phát triển, nhiều nước còn mua cả bản quyền.
15 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 13100 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tác động của toàn cầu hóa kinh tế đối với sự phát triển kinh tế của các nước trên thế giới của Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
Toµn cÇu hãa lµ mét tõ th«ng dông vµ ®èi víi nhiÒu ngêi nã liªn quan tíi nçi sî h·i do sù thÊt nghiÖp vµ mÊt c©n ®èi ngµy cµng t¨ng trªn ph¹m vi quèc gia vµ quèc tÕ. Ngîc l¹i, nh÷ng ngêi kh¸c nh×n nhËn toµn cÇu ho¸ t¹o ra c¬ héi mang l¹i sù tiÕn bé cho loµi ngêi trªn toµn thÕ giíi. Nh vËy, ®¸nh gi¸ toµn cÇu ho¸ tr¶i réng trªn sù ®a d¹ng t duy gi÷a ®Þa ngôc vµ thiªn ®êng. Kh«ng thÓ phñ nhËn ®îc r»ng toµn cÇu ho¸ tr¶i dµi trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi. TÊt c¶ c¸c ®Þnh nghÜa ®Òu cã ®iÓm chung lµ nhÊn m¹nh sù quèc tÕ ho¸ cao ®é vÒ kinh tÕ. Toµn cÇu ho¸ nghÜa lµ sù ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng m¹nh mÏ trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, thÓ hiÖn qua sù ph©n chia c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thµnh nhiÒu bËc t¹i c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. §iÒu nµy thÓ hiÖn tríc hÕt trong sù t¨ng trëng nhanh chãng cña viÖc kinh doanh hµng ho¸ quèc tÕ, ®Çu t níc ngoµi trùc tiÕp còng nh trong sù hoµ nhËp cña c¸c thÞ trêng vèn dÉn tíi sù phô thuéc ngµy cµng t¨ng cña c¸c thÞ trêng vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë c¸c níc kh¸c nhau.
T¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi vµ cña ViÖt Nam
* Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ:
Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn vît bËc cña lùc lîng s¶n xuÊt lîng s¶n xuÊt, vµ ®Õn lît nã, l¹i t¸c ®éng trë l¹i thóc ®Èy sù ph¸, tµi chÝnh, dÞch vô, lao ®éng… gi÷a c¸c quèc gia ®îc kÕt nèi víi nhau, t¹o nªn nh÷ng dßng ch¶y vèn, hµng ho¸, dÞch vô, lao ®éng, c«ng nghÖ ngµycµng tù do trong ph¹m vi khu vùc vµ toµn cÇu, hç trî cho mäi quèc gia tham gia toµn cÇu ho¸ t¨ng trëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· héi mét c¸ch nhanh chãng h¬n.
§ã lµ t¸c ®éng tÝch cùc mang tÝnh tæng qu¸t nhÊt cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, mµ thÓ hiÖn næi tréi vµ dÔ nhËn thÊy nhÊt lµ t¨ng trëng vµ gi¶m thiÓu ®ãi nghÌo. §iÒu nµy thÓ hiÖn ®Æc biÖt râ ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn chñ ®éng tham gia toµn cÇu ho¸ cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n vµ lùa chän c¸c bíc ®i thÝch hîp trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ. NhiÒu níc §«ng B¾c A vµ §«ng Nam A ®· tao nªn nh÷ng thÇn kú ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn t¨ng trëng vµ gi¶m thiÓu ®ãi nghÌo mét c¸ch râ rÖt. Nh×n chung c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tham gia m¹nh mÏ toµn cÇu ho¸ ®· t¨ng ®îc tû lÖ t¨ng trëng trªn ®Çu ngêi tõ 1% vµo thËp kû 60 lªn 3% vµo thËp kû 70, 4% thËp kû 80 vµ 5% vµo thËp kû 90.
biÓu ®å.
Mét nghÞch lý thêng thÊy lµ t¨ng trëng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp toµn cÇu thêng ®i kÌm víi t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng t¨ng lªn, song tû lÖ ®ãi nghÌo l¹i gi¶m m¹nh,
VÝ dô: O Trung Quèc, t¨ng trëng cao mét mÆt lµm gia t¨ng sù bÊt b×nh ®¼ng, mÆt kh¸c l¹i lµm gi¶m t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo nhanh h¬n.
NÕu n¨m 1978, sè ngêi nghÌo ë n«ng th«n Trung Quèc lµ 250 triÖu ngêi, th× ®Õn n¨m 1999 gi¶m xuèng cßn 34 triÖu ngêi.
Anh hëng cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®èi víi nÒn kinh tÕ c¸c níc th«ng qua t¸c ®éng chñ yÕu sau:
Thø nhÊt, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ t¹o lîi thÕ so s¸nh cho c¸c quèc gia tÝch cùc tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo chiÒu s©u vµ thÞ trêng liªn kÕt khu vùc vµ theo c¸c tÇng nÊc kh¸c nhau thÝch hîp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ, lao ®éng, truyÒn thèng cña tõng quèc gia. §èi víi nh÷ng níc ph¸t triÓn cao, s¶n xuÊt tríc hÕt vµ chñ yÕu tËp trung vµo nh÷ng s¶n phÈm trÝ tuÖ nh chÕ t¹o m¸y tinh x¶o, c«ng nghÖ cao… §ã lµ lîi thÕ cña hä. Ngîc l¹i, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã lîi thÕ vÒ lao ®éng rÎ, tµi nguyªn dåi dµo, hä cã thÓ tham gia vµo tÇng thÊp vµ trung b×nh cña sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thÕ giíi víi mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc gia phï hîp , víi c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng , cÇn Ýt vèn ®Çu t, c«ng nghÖ trung b×nh tiªn tiÕn t¹o ra nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi thÞ trêng c¸c níc kh¸c.
Ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so s¸nh trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ nh»m tËn dông tù do ho¸ th¬ng m¹i, ®Çu t, thÞ trêng vèn, tranh thñ c«ng nghÖ vµ kü n¨ng qu¶n lý.
Thø hai, tù do th¬ng m¹i toµn cÇu ®em l¹i c¬ héi cho c¸c quèc gia, d©n téc, ®îc hëng thô nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ va dÞch vô cña níc kh¸c, d©n téc kh¸c t¹o ra. Trong thêi kú tõ n¨m 1983 ®Õn n¨m 1995, th¬ng m¹i toµn cÇu ®· t¨ng b×nh qu©n 7%/ n¨m. Víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tû träng mËu dÞch thÕ giíi trong tæng kim ng¹ch mËu dÞch toµn cÇu còng ngµy cµng t¨ng ( n¨m 1985: 23%, n¨m 1997:30% ), tû träng hµng c«ng nghiÖp trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu gia t¨ng nhanh chãng, tõ 47% n¨m 1985 t¨ng lªn 70% n¨m 1998. C¸c níc nµy ®ang n¾m gi÷ kho¶ng 25% lîng hµng c«ng nghiÖp xuÊt khÈu trªn thÕ giíi.
Ngµy nay t¹i thÞ trêng Mü, EU hay NhËt B¶n, kh¸ch hµng cã thÓ t×m thÊy nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ViÖt Nam hay Trung Quèc nh hµng n«ng, h¶i s¶n, thñ c«ng mü nghÖ…. vµ ngîc l¹i trªn thÞ trêng ViÖt Nam hay Trung Quèc hay mét n¬i nµo kh¸c trªn thÕ giíi, ngêi ta cã thÓ mua mÆt hµng cao cña ba trung t©m kinh tÕ quèc tÕ nªu trªn: tõ « t«, m¸y tÝnh, c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ vµ nh÷ng ®å da dông cao cÊp kh¸c.
Tù do ho¸ th¬ng m¹i toµn cÇu tõng bíc t¹o ra mét thø " v¨n ho¸ tiªu dïng " toµn cÇu, mµ theo ®o kh«ng gian ®îc thu hÑp vµ d¬ng nh c¸c biªn giíi quèc gia Ýt cßn hiÖn diÖn.
Thø ba, tù do ho¸ thÞ trêng tµi chÝnh toµn cÇu g¾n liÒn víi tù do ho¸ ®Çu t më cöa cho c¸c dßng vèn lu chuyÓn mét c¸ch tù do tõ quèc gia nµy tíi quèc gia kh¸c. ViÖc tù do ho¸ thÞ trêng tµi chÝnh t¹o tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho sù héi nhËp c¸c thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ. Nhê vËy ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nguån vèn lín ch¶y vµo c¸c nÒn kinh tÕ, ®ång thêi còng lµm t¨ng tèc ®é vµ quy m« giao dÞch tµi chÝnh toµn cÇu lªn møc cha tõng cã.
Theo sè liÖu thèng kª cña UNCTAD, nÕu n¨m 1967 tæng mø ®Çu t níc ngoµi míi chØ ®¹t trªn 112 tû USD, th× n¨m 1983 ®· t¨ng lªn 600 tû USD. n¨m 1990: 1.700 tû USD vµ n¨m 1999 ®· ®¹t mø trªn 4000 tû USD.
Theo b¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi cña UNCTAD, n¨m 1996 c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tiÕp nhËn 129 tû USD FDI, ®Õn n¨m 1999 t¨ng lªn 198 tû USD, trong ®ã cã 97 tû USD vµo Mü La Tinh vµ 91 tû USD vµo Ch©u A. Theo sè liÖu thèng kª cña IMF, n¨m 1997, ®Çu t rßng trùc tiÕp cña níc ngoµi vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn t¨ng lªn 12 lÇn so víi n¨m 1998. N¨m 1987, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thu hót tíi 37% lîng vèn FDI toµn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ c¸c níc trong khu vùc §«ng A. Dßng vèn nµy ®· t¨ng h¬n 12 lÇn trong vßng 12 n¨m, tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m 1998. Theo sè liÖu thèng kª, n¨m 1997, c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia trªn thÕ giíi ®· thùc hiÖn 424 tû USD, n¨m 1999, tæng lîng FDI toµn cÇu lµ 644 tû USD, trong ®ã c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia chiÕm 441 tû USD.
Sù di chuyÓn tù do c¸c dßng vèn lín vµ tù do ®Çu t ®· gãp phÇn thay ®æi nhanh chãng c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c níc tham gia toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ cã chÝnh s¸ch, bíc ®i ®óng ®¾n. T¨ng trëng GDP cña nhiÒu níc ®¹t møc cao h¬n trong nhiªu n¨m liÒn, nhiÒu ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn ®¹i ra ®êi, h×nh thµnh nh÷ng ngµnh nghÒ kinh tÕ mòi nhän ®èi víi c¸c níc nhËn ®Çu t: ®iÖn tö, viÔn th«ng, dÇu khÝ… xuÊt khÈu t¨ng rÊt nhanh, trong ®ã c¸c níc §oong Nam A lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. Trong thêi kú tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m 1997, xuÊt khÈu cña c¸c níc nµy ®· t¨ng gÇn 5 lÇn.Tû träng xuÊt kh¶u cña §«ng A trong xuÊt khÈu toµn thÕ giíi t¨ng tõ 9% n¨m 1985 lÕn tíi gÇn 18% n¨m 1997.
Thø t t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c níc tiÕp cËn víi khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i vµ ®æi míi c«ng nghÖ.Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc thay thÕ vµ ®æi míi c«ng nghÖ, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng chuyÓn giao vµ tiÕp nhËn, gióp cho c¸c níc, nhÊt lµ c¸c níc ®i sau ph¸t triÓn nhanh h¬n, theo con ®êng ®i ng¾n hoÆc rót ng¾n, ®ãn ®Çu.
§èi víi c¸c quèc gia vèn lµ nh÷ng trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai c«ng nghÖ, th× thya thÕ c«ng nghÖ kÐm tiªn tiÕn h¬n b»ng c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i lµ chñ yÕu, trªn c¬ së kÕt qu¶ nh÷ng ph¸t minh s¸ng chÕ cña hä. §ång thêi,c¸c níc còng mua b¶n quyÒn ph¸t minh s¸ng chÕ cña c¸c níc kh¸c.
§èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn th× th«ng qua ho¹t ®éng chuyÓn giao ®Ó thay thÕ, ®æi míi c«ng nghÖ lµ chÝnh, ®Æc biÖt th«ng qua FDI. MÆt kh¸c, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng tèc h¬n cho sù ph¸t triÓn, nhiÒu níc cßn mua c¶ b¶n quyÒn.
§ång thêi víi viÖc tiÕp nhËn, ®æi míi c«ng nghÖ, c¸c níc tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi còng häc hái vµ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý.
Thay thÕ vµ ®æi míi c«ng nghÖ trong thêi ®¹i toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ mét ®ßi hái bøc b¸ch. Nã ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ c¶ vÒ tr×nh ®é s¶n xuÊt, chÊt lîng s¶n phÈm vµ tr×nh ®é qu¶n lý, còng nh tay nghÖ cña ngêi lao ®éng cña mét doanh nghiÖp, mét ngµnh vµ c¶ mét nÒn kinh tÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh trªn trêng quèc tÕ.
Thø n¨m toµn cÇu ho¸ kinh tÕ buéc c¸c níc ph¶i c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ quèc gia mét c¸ch hîp lý, b¶o ®¶m. Ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so sanh, t¹o ra nh÷ng khèi lîng hµng ho¸ ®ñ lín, cã chÊt lîng cao,mÉu m· ®Ñp, ®ñ søc th©m nhËp c¸c thÞ trêng quèc tÕ.
Cuèi cïng lµ t×m ra con ®êng thÝch hîp ®Ó t¹o ra nh÷ng ®ét ph¸, rót ng¾n thêi gia ph¸t triÓn, x©y dùng ®îc mét nÒn kinh trrs tri thøc phï hîp víi ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn cña níc m×nh.
C¸c nÒn kinh tÕ trong toµn cÇu ho¸ ®Òu theo xu thÕ kinh tÕ thÞ trêng më, héi nhËp quèc tÕ dùa vµo xuÊt khÈu. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng nµy lµ tÊt yÕu, nã võa lµ ®iÒu kiÖn ®Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thµnh c«ng, võa lµ th¸ch thøc ®åi víi quèc gia, ®Æc biÖt lµ quèc gia ®ang ph¸t triÓn.
Nh×n chung toµn cÇu ho¸ t¹o ra kh¶ n¨ng ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nguån lùc trong níc v¸ sö dông c¸c nguån lùc quèc tÕ theo nguyªn lý lîi thÕ so s¸nh mµ D.Ricarrdo ®· nªu:
- Víi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, thÞ trêng ®îc më réng, sù giao lu hµng ho¸ th«ng tho¸ng h¬n, hµng rµo quan thuÕ vµ phi quan thuÕ thuyªn gi¶m, nhê ®ã sù trao ®æi hµng ho¸ t¨ng m¹nh, cã lîi cho sù ph¸t triÓn cña c¸c níc. Tõ ®Çu thÕ kû ®Õn n¨m 1947 ( khi GATT ) ra ®êi) kim ng¹ch bu«n b¸n cña thÕ giíi t¨ng 2 lÇn, nhng tõ sau ®ã ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû tríc ®· t¨ng m¹nh mÏ nh vËy lµ do hµng rµo quan thuÕ vµ phi quan thuÕ thuyªn gi¶m ®¸ng kÓ.
- Ph¶n ¸nh xu thÕ toµn cÇu ho¸, dßng vèn còng vît qua biªn giíi quèc gia, nhiÒu h×nh thøc ®Çu t, hîp t¸c s¶n xuÊt, gãp phÇn ®iÒu hoµ dßng vèn theo lîi thÕ so s¸nh, gióp c¸c níc tiÕp cËn ®îc nguån vèn, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi, h×nh thµnh sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ cã läi cho c¶ bªn ®Çu t lÉn bªn tiÕp thu. Tæng sè vèn ®Çu t ra níc ngoµi n¨m 1997 gÊp 800 lÇn n¨m 1914.
- Díi t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc vµ c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao nhanh chãng, øng dông réng r·i, qua ®ã c¸c níc ®i sau trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi chóng ®Ó ph¸t triÓn.
- M¹ng líi th«ng tin vµ giao th«ng vËn t¶i bao phñ toµn cÇu, gãp phÇn lµm cho gi¸ thµnh s¶n xuÊt thuyªn gi¶m, n¨ng suÊt, hiÖu qu¶ t¨ng cao, giao lu thuËn tiÖn.
- VÒ mÆt chÝnh trÞ, qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ gi¸ t¨ng tÝnh tuú thuéc lÉn nhau cã lîi cho cuéc ®Êu tranh cho hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn v× ngay sù ph¸t triÓn cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn còng tuú thuéc ®¸ng kÓ vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Qua nh÷ng ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸ còng ®îc chuyÓn t¶i nhanh chãng h¬n.
* Nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ
Cã quan ®iÓm cho r»ng: " Toµn cÇu ho¸ kh«ng ¸c ®éc nh÷ng mï qu¸ng" Thùc vËy, lµ mét xu thÕ kh¸ch quan, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ tù nã kh«ng muèn lµm h¹i ai, nhng ngµy nay, do bÞ chi phèi bëi nh÷ng kÎ n¾m c¸c lùc lîng kinh tÕ hïng hËu nhÊt lu«n ¸p ®Æt ý ®å chñ quan cña chóng, cho nªn qu¸ tr×nh nµy kh«ng cã kh«ng Ýt t¸c ®éng tiªu cùc ®èi víi kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia mµ tríc hÕt vµ chñ yÕu lµ kinh tÕ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn,
Thø nhÊt, t¸c ®éng râ nhÊt vµ lín nhÊt, mµ ai còng ph¶i thõa nhËn lµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ cµng më réng vµ gia t¨ng tèc ®é, th× sù ph©n ho¸ giµu nghÌo gi÷a hai nhãm quèc gia B¾c - Nam còng nh trong tõng quèc gia cµng lín, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c níc ph¬ng Nam.
NÕu møc chªnh lÖch thu nhËp gi÷a 20% d©n c nghÌo vµ vµ 20% d©n c giµu nhÊt trªn thÕ giíi n¨m 1976 lµ 1/30 th× vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1990 tû lÖ nµy lµ 1/60 vµ hiÖn nay sù chªnh lÖch nµy ®· do·ng ra h¬n n÷a
- Nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ b¾t nguån tõ nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, nhÊt lµ Mü hiÖn cßn chiÕm u thÕ trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi thao tóng qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸.
Díi t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, do c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn thao tóng, sù ph©n cùc gi÷a c¸c níc giµu vµ c¸c níc nghÌo trong tõng níc ngµy cµng s©u s¾c.Theo ®¸nh gi¸ cña UNDP, xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh th× d©n sè ë 85 quèc gia trªn thÕ giíi ®· cã møc sèng thÊp h¬n c¸ch ®©y 10 n¨m, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c níc giµu vµ c¸c níc nghÌo ë møc b¸o ®éng. Trong khi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi kho¶ng 1,2 tû ngêi chiÕm 1/5 d©n sè thÕ giíi, hiÖn ®ang chiÕm 85% GDP toµn cÇu, 4/5 thÞ trêng xuÊt khÈu, 1/3 ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, 74% sè m¸y ®iÖn tho¹i cña toµn thÕ giíi th× 1/5 d©n sè thÕ giíi ®ang chiÕm thuéc c¸c níc nghÌo nhÊt chØ chiÕm 1% GDP cña toµn thÕ giíi mµ th«i.
- NÒn kinh tÕ toµn cÇu lµ mét nÒn kinh tÕ rÊt dÔ bÞ chÊn th¬ng, sù trôc trÆc ë mét kh©u cã thÓ lan nhanh ra ph¹m vi toµn cÇu. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë §«ng Nam A vµo nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû tríc ®· minh chøng râ rµng cho ®iÒu ®ã.
- Ngay trong nh÷ng mÆt tÝch cùc còng Èn chøa kh«ng Ýt nh÷ng mÆt tiªu cùc. VÒ trao ®æi hµng ho¸, viÖc tù do ho¸ th¬ng m¹i thêng ®em l¹i lîi Ých lín h¬n cho c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn v× s¶m phÈm cña hä cã chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹, mÉu m· ®Ñp. do ®ã cã søc c¹nh tranh cao, dÔ chiÕm lÜnh thÞ trêng.
- Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, khoa häc vµ c«ng nghÖ còng kÐo theo c¶ nh÷ng téi ph¹m xuyªn quèc gia, truyÒn b¸ nÒn" v¨n ho¸" phi nh©n b¶n, kh«ng lµnh m¹nh, b¨ng ho¹i ®¹o ®øc, x©m h¹i b¶n s¾c v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc.
*Nh÷ng t¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ tíi quan hÖ quèc tÕ vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ trªn thÕ giíi.
Xu thÕ toµn cÇu ho¸ tíi quan hÖ quèc tÕ vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña c¸c níc, trong ®ã cã ViÖt Nam cã nh÷ng t¸c ®éng sau:
- Tríc nhu cÇu ph¸t triÓn, n¾m b¾t kh¶ n¨ng vËn dông nh÷ng mÆt tÝch cùc cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu cã thiªn híng tõ bá chÝnh s¸ch ®ãng cöa, chuyÓn sang chÝnh s¸ch më cöa víi bªn ngoµi ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, kinh nghiÖm qu¶n lý ®Ó ph¸t triÓn. Ngay c¸c níc l©u nay vèn khÐp kÝn còng tõng bíc ®iÒu chØnh theo híng nµy.
- Bªn c¹nh quan hÖ song ph¬ng, quan hÖ ®a ph¬ng ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng trong quan hÖ quèc tÕ, xuÊt hiÖn nhiÒu c¬ cÊu hîp t¸c trªn mäi tÇng nÊc: tiÓu vïng, khu vùc, ®¹i khu vùc vµ toµn cÇu. O tiÓu vïng lµ c¸c tam, tø gi¸c, c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c ph¸t triÓn. O khu vùc lµ c¸c khu mËu dÞch- ®Çu t tù do. O c¸c ch©u lôc nh ch©u Mü, Ch©u A- TBD, ch©u Phi xuÊt hiÖn c¸c khu vùc mËu dÞch tù do hoÆc diÔn ®µn hîp t¸c toµn khu vùc. Trªn ph¹m vi toµn cÇu lµ c¸c tæ chøc nh WTO, WB,IBF, OECD, G8.
C¸c h×nh thøc kiªn kÕt diÔn ra ë c¸c cÊp ®é nh: u ®·i th¬ng m¹i, thÞ trêng tù do, liªn minh thuÕ quan…
- Nh÷ng nh©n tè nãi trªn ®· t¹o nªn mét m¹ng quan hÖ quèc tÕ ®an xen nhau lµm gia t¨ng thªm tÝnh " tuú thuéc lÉn nhau" gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, c¸c chñ thÓ tham gia qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®Òu cã lîi Ých riªng, ®éc lËp víi nhau thËm chÝ ®èi nghÞch nhau, tõ ®ã, trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ lu«n lu«n tån t¹i 2 chiÒu híng: ®éc lËp vµ c¹nh tranh.
Thêi ®¹i chóng ta ®ang sèng lµ thêi ®¹i qu¸ ®é tõ CNTB lªn CNXH trªn ph¹m vi thÕ giíi. C¸c lùc lîng tham gia qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ bao gåm hµng tr¨m d©n téc vµ c¸c nhµ níc kh¸c nhau: c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, c¸c níc ®i theo ®Þnh híng XHCN.
C¸c níc t b¶n ph¸t triÓn kh«ng chØ theo ®uæi môc tiªu trùc tiÕp lµ lîi nhuËn mµ cßn t×m c¸ch chi phèi, khèng chÕ thÞ trêng thÕ giíi,c¶i biÕn kinh tÕ c¸c níc kh¸c theo quü ®¹o cña m×nh. C¸c níc d©n téc chñ nghÜa héi nhËp ®Ó cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, tho¸t khái nghÌo nµn, l¹c hËu. C¸c níc ®i theo ®Þnh híng XHCN chñ ®éng héi nhËp ®Ó tranh thñ nh÷ng mÆt cã lîi trªn thÞ trêng thÕ giíi, phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN, thu hÑp kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ so víi c¸c níc ph¸t triÓn,
Y thÕ cã søc m¹nh vÒ kinh tÕ vµ khoa häc - c«ng nghÖ, c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn ®ang thao tóng c¸c tæ chøc kinh tÕ tµi chÝnh toµn cÇu nh IMF, WB… ¸p ®Æt nh÷ng quy chÕ vµ ph¬ng thøc ho¹t ®éng kh«ng b×nh ®¼ng, g©y thiÖt h¹i ngµy cµng nghiªm träng, uy hiÕp chñ quyÒn quèc gia cña c¸c níc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn.
Trong bèi c¶nh ®ã, ®Ó b¶o vÖ chñ quyÒn vµ lîi Ých quèc gia, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn th«ng qua c¸c tæ chøc nh UNCTAC, Nhãm G77, Trung t©m Ph¬ng Nam vµ nhiÒu diÔn ®µn kh¸c, t¨ng cêng ®oµn kÕt, kh«ng ngõng ®Êu tranh ra søc chèng l¹i søc Ðp vµ sù thao tóng cña c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn.
MÆt kh¸c, c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn còng cÇn thÞ trêng nguån lao ®éng, nguån tµi nguyªn… cña c¸c níc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn ®Ó phôc vô cho lîi Ých cña m×nh. Tríc lµn sãng ph¶n øng cña nhiÒu quèc gia, c¸c níc ph¸t triÓn buéc ph¶i xo¸ nî, gi·n nî cho c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn.
HiÖn nay ®ang diÔn ra cuéc ®Êu tranh xung quanh vßng ®µm ph¸n míi trong khu«n khæ WTO. C¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn muèn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh " tù do ho¸", nhÊt lµ trong c¸c lÜnh vùc n«ng nghiÖp, dÞch vô, ®a ra c¸c tiªu chuÈn vÒ lao ®éng, m«i trêng ®Ó kiÒm chÕ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Tr¸i l¹i, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn l¹i ®ßi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn rì bá c¸c hµng rµo b¶o hé, cha muèn ®i xa h¬n trªn con ®íng " tù do ho¸"
*T¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ ®èi víi an ninh cña c¸c quèc gia.
Díi t¸c ®éng chñ yÕu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ, xu thÕ hoµ b×nh hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn vµ vai trß to lín cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia, qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ngµy nay ®· ®¹t ®Õn mét ®Ønh cao míi vµ trë thµnh mét xu thÕ bao trïm trong quan hÖ quèc tÕ. T×nh h×nh nµy cã t¸c ®éng s©u s¾c tíi mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ- x· héi trong c¸c níc còng nh quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia. An ninh cña mçi quèc gia vµ an ninh quèc tÕ ®øng tríc nh÷ng biÕn chuyÓn míi bao gåm c¶ c¬ héi vµ th¸ch thøc.
VÒ c¬ héi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ lµm ra ®êi vµ cñng cè m¹ng líi dµy ®Æc c¸c thiÕt chÕ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc quèc tÕ trong mäi lÜnh vùc. Vai trß ngµy cµng t¨ng cña c¸c tæ chøc quèc tÕ trong quan hÖ quèc tÕ gãp phÇn h¹n chÕ vµ gióp gi¶i quyÕt xung ®ét gi÷a c¸c níc, duy tr× vµ cñng cè hoµ b×nh, an ninh quèc tÕ. Th«ng qua c¸c thiÕt chÕ vµ tæ chøc quèc tÕ nµy, c¸c níc ®Æc biÖt lµ c¸c níc võa vµ nhá, cã kh¶ n¨ng b¶o vÖ tèt h¬n lîi Ých quèc gia còng nh an ninh cña m×nh vµ cã vÞ thÕ Ýt bÊt lîi h¬n trong quan hÖ víi c¸c níc lín. Bªn c¹nh ®ã, xu thÕ toµn cÇu ho¸ còng t¹o ra nhng c¬ héi quan träng ( thÞ trêng, vèn, c«ng nghÖ, c¹nh tranh n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ…) mµ c¸c níc cã thÓ tËn dông ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, t¹o c¬ héi ®Ó ®¶m b¶o an ninh, quèc gia.
Qóa tr×nh toµn cÇu ho¸ còng ®Æt c¸c níc tríc rÊt nhiÒu th¸ch thøc ®e do¹ chÝnh an ninh quèc gia cña hä nÕu b¶n th©n hä kh«ng kiÓm so¸t vµ xö lý tèt c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh.
Qóa r×nh toµn cÇu ho¸ cã xu híng thèng nhÊt c¸c thÞ trêng quèc gia thµnh c¸c thÞ trêng khu vùc vµ toµn cÇu, lµm cho sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ trë nªn s©u réng, do vËy lµm cho c¸c níc ngµy cµng tuú thuéc lÉn nhau ë møc cao h¬n. §Æc biÖt, sù ph¸t triÓn cña m¹ng líi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia trªn thÕ giíi g¾n kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia víi nhau nh nh÷ng m¾t xÝch cña mét hÖ thèng hoµn chØnh. Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy kh«ng mét níc nµo cã thÓ ph¸t triÓn mµ kh«ng cÇn ®Õn thÞ trêng vèn vµ c«ng nghÖ cña níc kh¸c. Sù ph¸t triÓn vµ an ninh cña tÊt c¶ c¸c quèc gia ngµy cµng phô thuéc vµo nhau. Khã cã thÓ cã sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ an ninh cho mét hoÆc mét sè quèc gia trªn sù lôi b¹i vÒ kinh tÕ vµ mÊt an ninh cña c¸c quèc gia kh¸c.
Cïng víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ tri thøc ho¸ kinh tÕ, ngµy cµng cã nhiÒu ngêi nhËn thøc râ h¬n mèi ®e do¹ lín nhÊt ®èi víi c¸c níc kh«ng ph¶i lµ sù tiÕn c«ng x©m lîc vÒ qu©n sù n÷a mµ chÝnh lµ sù tôt hËu vÒ ph¸t triÓn, ®ãi nghÌo vµ kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Nh vËy, ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nÒn t¶ng vµ an ninh kinh tÕ lµ néi dung trô cét cña an ninh quèc gia trong mét thÕ giíi toµn cÇu ho¸ vµ tri thøc ho¸. Trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i héi nhËp ®Ó tËn dông c¸c c¬ héi vµ thuËn lîi cña qu¸ tr×nh nµy ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ do vËy hä ph¶i chÞu lÖ thuéc vµo thÞ trêng quèc tÕ vµ nguån vèn níc ngoµi.
Sù ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸ còng khiÕn ngêi ta ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn vÊn ®Ò m«i trêng, bëi lÏ qu¸ tr×nh nµy cã nguy c¬ lam trÇm träng thªm vÊn ®Ò m«i trêng ë nhiÒu níc, nhÊt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng nghiÖp ho¸ ë c¸c níc nµy ®· vµ ®ang lµm cho c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ c¹n kiÖt, rõng bÞ tµn ph¸, kh«ng khÝ vµ nguån níc bÞ « nhiÔm…. T×nh tr¹ng nµy ®e do¹ an toµn cuéc sèng cña con ngêi vµ ¶nh hëng xÊu ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ- x· héi.
Sù ph¸t triÓn cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ lµm cho viÖc giao lu gi÷a c¸c quèc gia còng nh gi÷a c¸c c«ng d©n cña c¸c níc víi nhau ngµy cµng trë nªn thuËn tiÖn vµ chÆt chÏ th«ng qua hÖ thèng c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng nh ®iÖn tho¹i, du lÞch… §iÒu nµy cïng víi qu¸ tr×nh tù do ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng bªn trong mçi níc sÏ gãp phÇn lµm t¨ng nhËn thøc cña mçi c¸ nh©n vÒ thÕ giíi vµ x· héi, ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò d©n chñ vµ quyÒn con ngêi. Do vËy, c¸c níc sÏ ngµy cµng ph¶i ®èi mÆt víi ¸p lùc cña vÊn ®Ò nµy cïng víi sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng vµ b¶o ®¶m an ninh kinh tÕ trë thµnh trung t©m cña c¸c chÝnh s¸ch quèc gia vµ lîi Ých kinh tÕ trë thµnh mét trong nh÷ng ®éng lùc chñ yÕu næi bËt cña c¸c tËp hîp lùc lîng trªn ph¹m vi toµn cÇu vµ khu vùc. Xu híng ph¸t triÓn c¸c thÓ chÕ toµn cÇu vµ khu vùc nh lµ mét chiÕn lîc ®Ó duy tr× an ninh cña c¸c quèc gia vµ an ninh quèc tÕ ®îc tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vÒ tÝnh hîp lý vµ h÷u hiÖu trong mét thÕ giíi ®ang trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Ngµy cµng cã nhiÒu níc ®Æt vÊn ®Ò an ninh quèc gia nh lµ mét môc tiªu vµ thµnh tè cña chiÕn lîc ph¸t triÓn tæng thÓ ®Êt níc, g¾n chÆt vÊn ®Ò nµy víi c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, b¶o vÖ m«i trêng, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ ph¸t triÓn con ngêi.
Cã nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ toµn cÇu ho¸ sÏ lµm gia t¨ng kh¶ n¨ng thÊt nghiÖp. Hä lËp luËn r»ng:
- Sù c¹nh tranh khèc liÖt trong toµn cÇu ho¸ lµm cho hµng lo¹t doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n ph¶i thu hÑp s¶n xuÊt, chuyÓn ®æi kinh doanh hoÆc ph¸ s¶n vµ ngõng ho¹t ®éng, khiÕn cho nhiÒu ngêi mÊt viÖc lµm.
- Cïng víi sù ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸, sù gia t¨ng cña c¸c luång di chuyÓn nh©n c«ng gi÷a c¸c níc cµng lµm cho nh÷ng ngêi lao ®éng kÐm thuËn lîi ( kÐm n¨ng lùc. Ýt ®îc ®µo t¹o.. ) ®øng tríc nguy c¬ bÞ mÊt viÖc cho nh÷ng ngêi cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n vµ ngµy cµng khã kh¨n ®Ó kiÕm ®îc nh÷ng viÖc lµm míi.
- Tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t t¹o ®iÒu kiÖn lµm gia t¨ng c¸c luång ®Çu t ra níc ngoµi, nh vËy lµm cho nh÷ng ngêi lao ®éng trong níc mÊt bít c¬ héi cã viÖc lµm. NhiÒu ngêi lao ®éng ë c¸c níc ph¸t triÓn tham gia biÓu t×nh chèng toµn cÇu ho¸.
Nh÷ng ngêi ñng hé toµn cÇu ho¸ l¹i cho r»ng toµn cÇu ho¸ kh«ng phaØ lµ nguyªn nh©n lµm cho n¹n thÊt nghiÖp gia t¨ng, mµ tr¸i l¹i gãp phÇn t¹o nªn nhiÒu viÖc lµm h¬n v×:
Thø nhÊt qu¸ tr×nh nµy thóc ®Èy sù c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ hîp lý h¬n, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn thªm nhiÒu ngµnh, lÜnh vùc míi, thu hót lùc lîng lao ®éng vµo nh÷ng ngµnh míi nµy.
Thø hai qu¸ tr×nh nµy lµm cho nh÷ng ngêi lao ®éng cã c¬ héi kiÕm ®îc viÖc lµm phï hîp h¬n víi n¨ng lùc vµ thÕ m¹nh cña m×nh trªn thÞ trêng quèc gia vµ quèc tÕ nhê tÝnh " lu ®éng" cña thÞ trêng réng lín.
Thø ba tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t lµm cho viÖc sö dông c¸c nguån lùc hiÖu qu¶ vµ thóc ®Èy sù t¨ng trëng kinh tÕ tèt h¬n, gióp t¨ng ng©n s¸ch cho chÝnh phñ ®Ó ®Çu t cho viÖc ®µo t¹o, t¸i ®µo t¹o vµ gióp cho ngêi lao ®éng cã viÖc lµm.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Tác động của toàn cầu hóa kinh tế đối với sự phát triển kinh tế của các nước trên thế giới & của Việt Nam.doc
