Thiết kế hệ thống chuyển đổi nguồn điện tự động

Môc lôc lêi nãi ®Çu T rong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn lùc gi÷ mét vai trß ®Æc biÖt quan träng, bëi v× ®iÖn n¨ng lµ nguån n¨ng l­îng ®­îc dïng réng r·i nhÊt trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n. Víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kÐo theo nã lµ nhu cÇu vÒ ®iÖn n¨ng ngµy mét t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng do ®ã nã ®ßi hái ngµnh ®iÖn ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng ¸n cung cÊp ®iÖn tèi ­u nhÊt. §Æc biÖt lµ c¸c khu c«ng nghiÖp, c¸c bÕn c¶ng, c¸c ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh, c¸c c«ng tr×nh qu©n sù…. ®ßi hái ph¶i cung cÊp nguån ®iÖn cã tÝnh liªn tôc vµ èn ®Þnh , kh«ng ®Ó bÊt cø sù cè ®¸ng tiÕc nµo x¶y ra. §Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu nãi trªn cÇn ph¶i cã mét “hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng”. §­îc sù ®Þnh h­íng cña thÇy gi¸o – kü s­ NguyÔn §¨ng Toµn vµ sù nç lùoc cña b¶n th©n chóng em ®· hoµn thµnh ®å ¸n tèt nghiÖp víi ®Ò tµi “ThiÕt kÕ hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng” . MÆc dï ®å ¸n ®­îc thùc hiÖn trong mét thêi gian rÊt ng¾n nh­ng chóng em ®· x©y dùng ®ù¬c m¹ch thùc nghiÖp víi kÕt qu¶ kh¸ tèt. Tuy vËy, do thêi gian vµ tr×nh ®é h¹n chÕ nªn ®å ¸n nµy khã tr¸nh khái cßn nhiÒu thiÕu sãt. Chóng em rÊt mong muèn nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó n©ng cao kiÕn thøc cña m×nh. Xin c¶m ¬n b¹n bÌ vµ nh÷ng ng­êi th©n trong gia ®×nh ®· lu«n ®éng viªn, gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh häc tËp còng nh­ lµm ®å ¸n tèt nghiÖp. Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i 1.1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng §iÖn n¨ng lµ mét d¹ng n¨ng l­îng cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­ dÔ dµng chuyÓn thµnh c¸c d¹ng n¨ng l­îng kh¸c (nhiÖt c¬, ho¸…) dÔ truyÒn t¶i vµ ph©n phèi. ChÝnh v× vËy ®iÖn n¨ng ®­îc sö dông rÊt réng r·i trong mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña con ng­êi. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng lµ qu¸ tr×nh ®iÖn tõ. §Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh nµy lµ x¶y ra rÊt nhanh. V× vËy ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ cung cÊp ®iÖn an toµn, ®¶m b¶o chÊt l­îng ®iÖn th× ph¶i ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé nh­ ®o l­êng, th«ng tin b¶o vÖ vµ tù ®éng ho¸… §iÖn n¨ng lµ nguån n¨ng l­îng chÝnh cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ vµ khu d©n c­. V× lý do ®ã khi lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kÕ ho¹ch ®iÖn n¨ng ph¶i ®i tr­íc mét b­íc, nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®iÖn n¨ng kh«ng nh÷ng trong giai ®o¹n tr­íc m¾t mµ cßn trong t­¬ng lai. 1.2. ý nghÜa cña viÖc thiÕt kÕ hÖ thèng cÊp ®iÖn: Trong t×nh h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, c¸c xÝ nghiÖp ®Òu ph¶i tù ho¹ch to¸n kinh doanh trong cuéc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ s¶n phÈm. §iÖn n¨ng ®ãng mét vai trß hÕt søc to lín vµ quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp. NÕu hÖ thèng cung cÊp ®iÖn x¶y ra sù cè sÏ dÉn ®Õn viÖc ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp vµ g©y nhiÒu thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ. Do ®ã ®¶m b¶o ®é tin cËy khi thiÕt kÕ cÊp ®iÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña ®Ò ¸n thiÕt kÕ cÊp ®iÖn. “HÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng” ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ cung cÊp ®iÖn liªn tôc cho phô t¶i h¹n chÕ thêi gian mÊt ®iÖn cho phô t¶i, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh lµm viÖc liªn tôc vµ æn ®Þnh cho xÝ nghiÖp. 1.3. §Æc ®iÓm phô t¶i §èi víi mçi phô t¶i kh¸c nhau th× ta chän hÖ thèng cung cÊp ®iÖn kh¸c nhau. ë ®©y “hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng” ®­îc ¸p dông rÊt réng r·i cho nhiÒu lo¹i phô t¶i kh¸c nhau. Tuú theo møc ®é quan träng mµ ph©n phô t¶i tiªu thô thµnh ba lo¹i. Phô t¶i lo¹i 1: Lµ hé tiªu thô mµ khi ngõng cung cÊp ®iÖn sÏ dÉn ®Õn nguy hiÓm ®èi víi con ng­êi, g©y thiÖt h¹i lín vÒ kinh tÕ (nh­ h­ háng m¸y mãc thiÕt bÞ, g©y ra hµng lo¹t phÕ phÈm) ¶nh h­ëng ®Õn chÝnh trÞ quèc phßng. VÝ dô: nhµ m¸y ho¸ chÊt, s©n bay, bÕn c¶ng, v¨n phßng quèc héi, nhµ kh¸ch chÝnh phñ, phßng mæ bÖnh viÖn, lß luyÖn thÐp, hÖ thèng ra ®a qu©n sù, trung t©m m¸y tÝnh. Víi phô t¶i lo¹i 1, ph¶i ®­îc cung cÊp Ýt nhÊt tõ hai nguån ®éc lËp hoÆc ph¶i cã nguån dù phßng. Phô t¶i lo¹i 2: Lµ hé tiªu thô mµ khi ngõng cung cÊp ®iÖn sÏ g©y thiªt h¹i lín vÒ kinh tÕ (nh­ h­ háng mét bé phËn cña m¸y mãc thiÕt bÞ, g©y ra phÕ phÈm, ngõng trÖ s¶n xuÊt). Mét sè vÝ dô vÒ phô t¶i lo¹i 2: Nhµ m¸y c¬ khÝ, nhµ m¸y thùc phÈm, kh¸ch s¹n lín, tr¹m b¬m t­íi tiªu… Cung cÊp cho hé lo¹i 2 th­êng cã thªm nguån dù phßng. VÊn ®Ò ë ®©y lµ ph¶i so s¸nh gi÷a vèn ®Çu t­ cho nguån dù phßng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­a l¹i do kh«ng bÞ ngõng cung cÊp ®iÖn. Phô t¶i lo¹i 3: Lµ nh÷ng phô t¶i tiªu thô cßn l¹i nh­ khu d©n c­, tr­êng häc, ph©n x­ëng phô, nhµ kho cña c¸c nhµ m¸y. Th«ng th­êng hé lo¹i 3 ®­îc cung cÊp tõ 1 nguån. Trong thùc tÕ, viÖc ph©n lo¹i hé tiªu thô kh«ng hoµn toµn cøng nh¾c mµ cßn tuú thuéc vµo tÇm quan träng cña phô t¶i tiªu thô ®­îc xÐt ®èi víi c¸c phô t¶i tiªu thô cßn l¹i. MÆt kh¸c trong mét nhµ m¸y, mét c¬ së s¶n xuÊt dÞch vô, khu d©n c­… cã nhiÒu hé tiªu thô n»m xen kÏ nhau. V× vËy hÖ thèng cung cÊp ®iÖn ph¶i ®­îc nghiªn cøu kü l­ìng, ®¶m b¶o viÖc cung cÊp ®iÖn an toµn, tin cËy vµ linh ho¹t. 1.4. Yªu cÇu cÊp ®iÖn cho phô t¶i: §é tin cËy cÊp ®iÖn cña hÖ thèng: Møc ®é ®¶m b¶o liªn tôc cÊp ®iÖn tuú thuéc vµo tÝnh chÊt vµ yªu cÇu cña phô t¶i. Víi nh÷ng c«ng tr×nh quan träng nh­ héi tr­êng quèc héi, ng©n hµng nhµ n­íc, nhµ kh¸ch chÝnh phñ, s©n bay… ph¶i ®¶m b¶o liªn tôc cÊp ®iÖn ë møc ®é cao nhÊt, nghÜa lµ víi bÊt k× t×nh huèng nµo còng kh«ng thÓ mÊt ®iÖn. Nh÷ng ®èi t­îng nh­ nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, tæ hîp s¶n xuÊt tèt nhÊt lµ ®Æt m¸y ph¸t ®iÖn dù phßng, khi mÊt ®iÖn l­íi sÏ dïng m¸y ph¸t cÊp cho nh÷ng phô t¶i quan träng nh­ ph©n x­ëng s¶n xuÊt chÝnh.… ChÊt luîng ®iÖn: ChÊt l­îng ®iÖn ®­îc ®¸nh gi¸ qua hai chØ tiªu lµ tÇn sè vµ ®iÖn ¸p. ChØ tiªu tÇn sè do c¬ quan ®iÒu khiÓn hÖ thèng ®iÖn quèc gia ®iÒu chØnh. ChØ cã nh÷ng hé tiªu thô lín (hµng chôc MW trë lªn) míi ph¶i quan t©m ®Õn chÕ ®é vËn hµnh cña m×nh sao cho hîp lý ®Ó gãp phÇn æn ®Þnh tÇn sè cña hÖ thèng ®iÖn. V× vËy ng­êi thiÕt kÕ cÊp ®iÖn chØ ph¶i quan t©m ®Õn ®¶m b¶o chÊt l­îng ®iÖn ¸p cho kh¸ch hµng. Nãi chung ®iÖn ¸p ë l­íi trung ¸p vµ h¹ ¸p cho phÐp dao ®éng quanh gi¸ trÞ ±5% ®iÖn ¸p ®Þnh møc. §èi víi nh÷ng phô t¶i cã yªu c©u cao vÒ chÊt l­îng ®iÖn ¸p nh­ nhµ m¸y ho¸ chÊt, ®iÖn tö, c¬ khÝ chÝnh x¸c ®iÖn ¸p chØ cho phÐp dao ®éng trong kho¶ng ±2,5%. An toµn khi cÊp ®iÖn: HÖ thèng cung cÊp ®iÖn ph¶i ®­îc vËn hµnh an toµn ®èi víi ng­êi vµ thiÕt bÞ. Muèn ®¹t ®­îc yªu cÇu ®ã, ng­êi thiÕt kÕ ph¶i chän s¬ ®å cung cÊp ®iÖn hîp lý ®Î tr¸nh nhÇm lÉn trong vËn hµnh, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn ph¶i ®­îc chän ®óng chñng lo¹i, ®ung c«ng suÊt. Kinh tÕ: Khi ®¸nh gi¸ so s¸nh c¸c ph­¬ng ¸n cung cÊp ®iÖn, chØ tiªu kinh tÕ chØ ®­îc xÐt ®Õn khi c¸c chØ tiªu kü thuËt nªu trªn ®· ®­îc ®¶m b¶o. ChØ tiªu kinh tÕ ®­îc ®¸nh gi¸ qua tæng sè vèn ®Çu t­, chi phÝ vËn hµnh vµ thêi gian thu håi vèn ®Çu t­. ViÖc ®¸nh gi¸ chØ tiªu kinh tÕ ph¶i th«ng qua tÝnh to¸n so sanh tØ mØ gi÷a c¸c ph­¬ng ¸n, tõ ®ã míi cã thÓ ®­a ra ®­îc ph­¬ng ¸n tèi ­u. Ch­¬ng II: ThiÕt kÕ hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng 2.1. Yªu cÇu cña ®Ò tµi: Yªu cÇu cÊp ®iÖn cho phô t¶i ph¶i liªn tôc, phô t¶i ®­îc cÊp ®iÖn tõ 2 nguån ®éc lËp cã thÓ lµ mét nguån l­íi vµ mét nguån m¸y ph¸t hoÆc c¶ 2 lµ nguån l­íi. Khi phô t¶i lµm viÖc th× ­u tiªn ®­a nguån ®iÖn l­íi vµo lµm viÖc tr­íc. NÕu cã Sù cè x¶y ra th× m¹ch sÏ tù ®éng chuyÓn nguån ®­a m¸y ph¸t vµo lµm viÖc vµ khi nguån l­íi cã ®iÖn trë l¹i th× hÖ thèng ®iÒu khiÓn sÏ ra lÖnh ngõng m¸y ph¸t vµ ®­a nguån ®iÖn l­íi vµo lµm viÖc. §Ó thuËn lîi cho viÖc khëi ®éng m¸y ph¸t khi nguån l­íi mÊt ®iÖn th× ta l¾p ®Æt bé nguån UBS dïng ®Ó trÔ nguån cÊp cho m¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn, ®¶m b¶o thêi gian trÔ nguån ®ñ ®Ó khëi ®éng m¸y ph¸t. M¹ch ®iÒu khiÓn ®­îc x©y dùng dùa vµo yªu cÇu cô thÓ sau. Khi cã ®iÖn l­íi hÖ thèng t¶i ®­îc cÊp bëi nguån ®iÖn l­íi. Khi mÊt ®iÖn l­íi sau 5 gi©y, hÖ thèng ®iÒu khiÓn ra lÖnh khëi ®éng m¸y ph¸t. Khi nguån m¸y ph¸t ®· cã ®iÖn, sau 5 gi©y hÖ thèng ®iÒu khiÓn ra lÖnh ®ãng nguån m¸y ph¸t vµo t¶i. Khi cã nguån ®iÖn l­íi trë l¹i trÔ 5 gi©y hÖ thèng ra lÖnh ®ãng nguån ®iÖn l­íi vµo t¶i vµ t¾t m¸y ph¸t. Ngoµi c¸c yªu cÇu trªn th× m¹ch ph¶i ®¶m b¶o vÒ mÆt thêi gian. Thêi gian mµ phô t¶i kh«ng nhËn ®­îc nguån ph¶i lµ ng¾n nhÊt vµ cho phÐp b»ng thêi gian khëi ®éng m¸y ph¸t. Thêi gian mÊt ®iÖn ë phô t¶i chÝnh lµ thêi gian mµ m¸y ph¸t cã thÓ khëi ®éng ®­îc. Khi cã sù cè x¶y ra ph¶i cã hÖ thèng ®Ó ng¾t nguån ®iÖn ra khái t¶i, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh söa ch÷a ®­îc an toµn. Ngoµi chÕ ®é ®iÒu khiÓn tù ®éng th× m¹ch ®iÒu khiÓn ph¶i cã chÕ ®é lµm viÖc b»ng tay. §Ó thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn khi m¹ch lµm viÖc ë chÕ ®é b»ng tay th× qu¸ tr×nh diÔn ra hoµn toµn t­¬ng tù nh­ ë chÕ ®é tù ®éng. 2.2. X©y dùng m¹ch ®iÒu khiÓn X©y dùng bé chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng dùa vµo yªu cÇu vÒ thêi gian vµ yªu cÇu vÒ dßng ®iÖn khi cung cÊp cho phô t¶i. Dùa vµo yªu cÇu thêi gian: khi cung cÊp ®iÖn liªn tôc cho phô t¶i gåm cã hai nguån cung cÊp lµ nguån ®iÖn l­íi vµ nguån m¸y ph¸t dù phßng. Khi cã nguån ®iÖn l­íi th× hÖ thèng ra lÖnh cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i b»ng nguån ®iÖn l­íi. Khi mÊt nguån ®iÖn sau 5 gi©y th× hÖ thèng ra lÖnh khëi ®éng m¸y ph¸t. khi nguån m¸y ph¸t ®· cã ®iÖn sau 5 gi©y, hÖ thèng ®iÒu khiÓn ra lÖnh ®ãng nguån m¸y ph¸t vµo t¶i vµ t¾t m¸y ph¸t. Dùa vµo yªu cÇu vÒ dßng ®iÖn Theo kinh nghiÖm vËn hµnh, ®a sè c¸c sù cè x¶y ra cho phô t¶i ®Òu lµ sù cè t¹m thêi. Ch¼ng h¹n nh­ c¸ch ®iÖn bÞ ph¸ h¹i kh«ng tù håi phôc ®­îc g©y ra dßng c¶m øng, sÐt ®¸nh lµm ®øt ®­êng d©y, sö dông qu¸ t¶i nguån ®iÖn, söa ch÷a kh¾c phôc sù cè trªn ®­êng d©y. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n trªn cho nªn viÖc x©y dùng hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn cho phô t¶i lµ mét viÖc lµm rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. Víi hÖ thèng nµy phô t¶i lu«n lu«n ®­îc duy tr× nguån cÊp ®iÖn mét c¸ch æn ®Þnh vµ tin cËy, bé chuyÓn ®æi nµy ®­îc x©y dùng víi s¬ ®å ®¬n gi¶n vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. C¸c thiÕt bÞ dïng ®Ó x©y dùng hÖ thèng chuyÓn ®æi dßng ®iÖn tù ®éng gåm cã : c«ng t¾c t¬, r¬le thêi gian, r¬le trung gian, cÇu ch×, d©y dÉn… Dùa vµo ®Ò tµi vµ nh÷ng yªu cÇu trªn em ®· x©y dùng ®­îc m¹ch ®iÒu khiÓn hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng víi phô t¶i ®­îc cung cÊp tõ 2 nguån ®iÖn lµ nguån ®iÖn l­íi vµ nguån m¸y ph¸t dù phßng: §1 Reset Test R3 9 5 R7 9 5 T1 8 6 T3 8 6 OFF MF ON MF R7 12 8 R1 14 13 R3 14 13 T1 7 2 T3 7 2 R5 14 13 S1 R7 14 13 §2 T2 8 6 R2 14 13 T2 7 2 S2 R6 12 4 R8 12 4 R1 12 4 R1 10 2 1 2 3 4 5 6 §Ìn b¸o nguån 1(d­íi) TrÔ nguån B¸o nguån 1 KiÓm tra sù cè TrÔ thêi gian ®Ó khëi ®éng MF Khëi ®éng MF §Ìn b¸o nguån 2 TrÔ nguån B¸o nguån 2 (MF) S¥ §å M¹CH §IÒU KHIÓN §3 §4 §5 §6 §7 §8 §9 §10 §11 R4 14 13 R1 11 7 T1 3 1 ON 1 K1 14 13 OFF 1 R3 12 4 R4 11 3 K2 22 21 K1 b a T2 3 1 ON 2 K2 14 13 OFF 2 R3 12 4 R4 12 4 K1 22 21 K2 b a R4 9 5 R4 12 8 9 5 R2 R4 14 13 R/1 u/2 R1 R1 9 1 T1 4 1 R/1 u/2 R2 R2 10 2 T2 4 1 9 5 R5 11 7 R3 R5 11 3 ON 1 OFF1 ON 2 OFF 2 B¸o MF C¾t MF B¸o nguån 1 ®ãng B¸o nguån 1 c¾t B¸o nguån 2 ®ãng B¸o nguån 2 c¾t B¸o sù cè §Ìn b¸o Auto Tr¹ng th¸i tù ®éng hoÆc tay §Ìn b¸o men Auto men C 7 8 9 10 11 12 13 14 T¶i K1 K2 Nguån l­íi (S1) S¬ ®å m¹ch ®éng lùc 2.3. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña “ HÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn (tù ®éng)” . §èi víi m« h×nh nµy cho phÐp ng­êi vËn hµnh lµm viÖc ë c¶ hai chÕ ®é lµm viÖc b»ng tay vµ tù ®éng. NÕu ng­êi vËn hµnh lµm viÖc ë chÕ ®é b»ng tay th× nguyªn lý lµm viÖc cña m« h×nh sÏ ®­îc m« t¶ nh­ sau. Gi¶ sö nguån S1 lµ nguån ®iÖn l­íi vµ S2 lµ nguån m¸y ph¸t dù phßng khi nguån ®iÖn l­íi cã ®iÖn th× c«ng t¾c hai cùc S1 ®ãng vµo vµ S2 më ra. Khi cÊp nguån ®iÖn l­íi xoay chiÒu 220 v cho m¹ch ®iÒu khiÓn th× ®Ìn §1 s¸ng b¸o hiÖu cã nguån ®iÖn l­íi, ®Ìn §4 s¸ng b¸o hiÖu hÖ thèng ®ang lµm viÖc ë chÕ ®é b»ng tay. §Ìn §6 s¸ng b¸o hiÖu nguån 1 c¾t, ®Ìn §10 s¸ng b¸o hiÖu c¾t m¸y ph¸t, ®Ìn §8 b¸o hiÖu nguån 2 c¾t. R¬le trung gian R6 cã ®iÖn (R¬le trung gian R6 ®­îc ®iÖn tõ nguån ®iÖn l­íi ) t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R6 (1-9) kh«ng cho R¬le thêi gian T3 lµm viÖc ®ång thêi. Ngay lóc ®ã R¬le thêi gian T1 vµ R¬le trung gian R8 cã ®iÖn, R¬le trung gian R8 ®­îc cung cÊp ®iÖn theo ®­êng (7-16-17-18-R¬le trung gian R8-7) t¸c ®éng t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R8(2-10) kh«ng cho R¬le thêi gian T3 lµm viÖc ®ång thêi, R¬le thêi gian T1 ®­îc cung cÊp ®iÖn theo ®­êng (1-S1-R¬le thêi gian T1-1). Sau kho¶ng thêi gian trÔ lµ 5 gi©y th× R¬le thêi gian T1sÏ t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng T1(1-4) c¾t ®iÖn ®Ìn §6 b¸o nguån 1 c¾t, t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng T1(1-3) chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K1lµm viÖc, ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më ®ãng chËm T1(6-8) cung cÊp ®iÖn cho R¬le trung gian R1. R¬le trung gian R1 cã ®iÖn theo ®­êng(1-S1-T1-R¬le trung gian R1-1) sÏ t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R1(1-9) , ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më R1(u/2-r/1 ) ®ãng ®iÖn cho ®Ìn §5s¸ng b¸o hiÖu cã nguån ®iÖn l­íi, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R1(2-10) kh«ng cho nguån m¸y ph¸t lµm viÖc ®ång thêi khi cã nguån ®iÖn l­íi, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R1(4-12) kh«ng cho R¬le thêi gian T3 lµm viÖc ®ång thêi. Muèn ®ãng nguån ®iÖn l­íi vµo phô t¶i ta t¸c ®éng vµo nót Ên ON1 khi ®ãc«ng t¾c t¬ K1 ®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (7-16-17-T1-ON1-OFF1-R4-K2-R3-c«ng t¾c t¬ K1-7) . C«ng t¾c t¬ K1 cã ®iÖn t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­¬ng më K1(13-14) ®Ó duy tr×, lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng K1(21-22) kh«ng cho c«ng t¾c t¬ K2 lµm viÖc ®ång thêi, t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më ë m¹ch ®éng lùc ®ãng nguån ®iÖn l­íi vµ phô t¶i. Gi¶ sö ë phÝa phô t¶i x¶y ra sù cè cÇn ph¶i kiÓm tra thay thÕ söa ch÷a th× ta t¸c ®éng vµo nót Ên Test khi ®ã R¬le trung gian R3 ®­îc cung cÊp ®iÖn theo ®­êng (2-test-reset-R¬le trung gian R3 –2). R¬le trung gian R3 t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng më R3 (5-9) ®Ó duy tr× cho R¬le thêi gian R3 vµ lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R3(4-12) c¾t nguån ®iÖn cung cÊp cho c«ng t¾c t¬ K1, V. C«ng t¾c t¬ K1mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm duy tr× K1(13-14) ®ãng tiÕp ®iÓm K1(21-22) vµ lµm më c¸c tiÕp ®iÓm m¹ch ®éng lùc c¾t nguån ®iÖn l­íi ra khái phô t¶i . Sau khi c¸c sù cè ë phÝa phô t¶i ®· ®­îc söa ch÷a kh¾c phôc xong mµ muèn ®ãng ®iÖn cho phô t¶i ta t¸c ®éng vµo nót reset khi ®ã c«ng t¾c t¬ K1 cã ®iÖn theo ®­êng (7-16-17-T1-ON1-OFF1-R4 –R3-R2 -c«ng t¾c t¬ K1-7) ( nh­ng tr­íc khi ®ã ta ph¶i Ên nót reset ®Ó c¾t ®iÖn cung cÊp cho R¬le trung gian R3, R¬le trung gian R3 mÊt ®iÖn t¸c ®éng ®ãng tiÕp ®iÓm R3(4-12) chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K1) R¬le trung gian R3 t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng më K3(7-11) ®ãng ®iÖn cho ®Ìn §11 s¸ng b¸o ë phÝa phô t¶i cã sù cè. C«ng t¾c t¬ K1 cã ®iÖn t¸c ®éng ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng tiÕp ®iÓm K1(13-14) ®Ó duy tr× nguån ®iÖn cung cÊp cho c«ng t¾c t¬ K1, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng K1(21-22) kh«ng cho c«ng t¾c t¬ K2lµm viÖc ®ång thêi, ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më K1m¹ch ®éng lùc Þ ®ãng nguån ®iÖn l­íi vµo phô t¶i. (Ên reset ®Ìn §11 t¾t b¸o sù cè ®· kh¾c phôc xong). Gi¶ sö v× mét lý do nµo ®ã (vÝ dô nh­ sÐt ®¸nh, ®øt d©y…) phÝa nguån ®iÖn l­íi cã sù cè th× trªn ®o¹n 1-1 hë m¹ch (c«ng t¾c 2 cùc S1 më) khi ®ã R¬le thêi gian T1 vµ R¬le trung gian R1 mÊt nguån ®iÖn cung cÊp do ®ã c¸c tiÕp ®iÓm ®iÒu khiÓn cña chóng trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu (tiÕp ®iÓm nµo më th× ®ãng l¹i vµ tiÕp ®iÓm nµo ®ãng th× më ra). Khi c«ng t¾c t¬ hai cùc S1 më ra th× ®ång thêi c«ng t¾c t¬ 2 cùc S2 ®ãng l¹i lóc nµy ®Ìn §2 s¸ng b¸o hiÖu cã nguån ®iÖn m¸y ph¸t dù phßng. R¬le thêi gian T2®­îc cung cÊp ®iÖn theo ®­êng (6-S2-R1- R¬le thêi gian T2-6). R¬le thêi gian T2sau kho¶ng thêi gian ®Æt lµ 5 gi©y sÏ t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng T2(1-4) c¾t ®iÖn ®Ìn §8, ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më T2(1-3) chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K2 lµm viÖc, ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më ®ãng chËm T2(6-8) cung cÊp ®iÖn cho R¬le trung gian R2lµm viÖc theo ®­êng (6-S2-R1-T2-R¬le trung gian R2-6). R¬le trung gian R2 t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R2(2-10) c¾t ®iÖn ®Ìn §8, ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R2(u/2,r/1) ®ãng ®iÖn ®Ìn §7 s¸ng b¸o hiÖu nguån 2 ®ãng. Ban ®Çu khi S1më vµ S2®ãng th× R¬le thêi gian T3 sau kho¶ng thêi gian trÔ lµ 5 gi©y sÏ t¸c ®éng ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më ®ãng chËm T3(6-8) cung cÊp ®iÖn cho R¬le trung gian R5 theo ®­êng(4-T3-R¬le trung gian R5-4). R¬le trung gian R5 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R5(5-9) b¸o hiÖu m¸y ph¸t khëi ®éng, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R5(3-11) c¾t ®iÖn ®Ìn §10 b¸o c¾t m¸y ph¸t. Khi l­íi ®iÖn mÊt ta khëi ®éng m¸y ph¸t b»ng nót Ên ONMF khi ®ã R¬le trung gian R7 ®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (5-ONMF-OFFMF-R¬le trung gian R7 –5). R¬le trung gian R7 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R7(5-12) ®Ó duy tr×,®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R7(5-9) ®Ó duy tr× cho R¬le trung gian R5. Khi m¸y ph¸t dù phßng ®· khëi ®éng xong vµ s½n sµng lµm viÖc th× ta t¸c ®éng vµo ON2 khi ®ã c«ng t¾c t¬ K2®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (7-16-17-18-T2-ON2-OFF2-R4-K1-R3-c«ng t¾c t¬ K2-7). C«ng t¾c t¬ K2cã ®iÖn t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më K2(13-14) ®Ó duy tr×, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng K2(21-22) kh«ng cho c«ng t¾c t¬ K1 lµm viÖc ®ång thêi, ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më K2m¹ch ®éng lùc ®ãng phô t¶i vµo nguån m¸y ph¸t dù phßng. Gi¶ sö phÝa phô t¶i x¶y ra sù cè cÇn ph¶i kiÓm tra, thay thÕ vµ söa ch÷a th× yªu cÇu ph¶i c¾t nguån cung cÊp cho phô t¶i th× ta t¸c ®éng vµo nót Ên Test khi ®ã R¬le trung gian R3 t¸cã ®iÖn t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R3(5-9) ®Ó duy tr×, lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R3(4-12) c¾t nguån ®iÖn l­íi cung cÊp cho c«ng t¾c t¬ K2, ®ãng tiÕp ®iÓm th­êg më R3(7-11) ®ãng ®iÖn ®Ìn §11s¸ng b¸o hiÖu phÝa phô t¶i cã sù cè. C«ng t¾c t¬ K2 mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm K2(13-14), ®ãng tiÕp ®iÓm K2(21-22) vµ lµm më c¸c tiÕp ®iÓm th­ëng më ë m¹ch ®éng lùc c¾t nguån ®iÖn tõ m¸y ph¸t ra khái phô t¶i. Sau khi c¸c sù cè ë phÝa phô t¶i ®· ®­îc kh¾c phôc söa ch÷a xong muèn ®ãng ®iÖn cho phô t¶i ta t¸c ®éng vµo nót Ên Reset khi ®ã R¬le trung gian R3 mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm R3(7-11) c¾t ®iÖn ®Ìn §11 b¸o sù cè ®· kh¾c phôc xong, ®ãng tiÕp ®iÓm R3(2-10) chuÈn bÞ cho c«ng t¾c t¬ K2 lµm viÖc. Muèn ®ãng ®iÖn cho phô t¶i ta t¸c ®éng vµo ON2 khi ®ã c«ng t¾c t¬ K2 ®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (7-16-17-18-ON2-OFF2-R4-K1-R3-c«ng t¾c t¬ K2-7). C«ng t¾c t¬ K2 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më K2(13-14) ®Ó tù duy tr×, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng K2(21-22) kh«ng cho c«ng t¾c t¬ K1 lµm viÖc ®ång thêi më ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më m¹ch ®éng lùc ®ãng nguån m¸y ph¸t dù phßng vµo phô t¶i. NÕu ë phÝa nguån ®iÖn l­íi ®· ®­îc kh¾c phôc söa ch÷a xong th× lóc nµy phô t¶i ®­îc cung cÊp bëi hai nguån lµ nguån ®iÖn l­íi vµ nguån m¸y ph¸t dù phßng. (¦u tiªn nguån ®iÖn l­íi) khi ®ã ®o¹n 6-6 hë m¹ch vµ 1-1 kÝn m¹ch tøc lµ c«ng t¾c S1 ®ãng l¹i vµ S2 më ra. Khi S2më ra th× R¬le thêi gian T2 vµ R¬le trung gian R2mÊt ®iÖn cho nªn c¸c tiÕp ®iÓm cña chóng trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu (tiÕp ®iÓm nµo më ra th× ®ãng l¹i, tiÕp ®iÓm nµo ®ãng l¹i th× më ra). Khi S1®ãng l¹i th× R¬le thêi gian T1 vµ R¬le trung gian R1 cã ®iÖn lóc nµy phô t¶i ®­îc ®ãng vµo nguån ®iÖn ­u tiªn lµ nguån ®iÖn l­íi vµ qu¸ tr×nh phô t¶i ®­îc ®ãng vµo nguån ®iÖn l­íi ®­îc tr×nh bµy nh­ ban ®Çu. Gi¶ sö ng­êi vËn hµnh chän chÕ ®é lµm viÖc cña hÖ thèng ë chÕ ®é tù ®éng khi ®ã ta chuyÒn c«ng t¾c 3 cùc vÒ vÞ trÝ (7-15). Khi nguån ®iÖn l­íi cã ®iÖn th× phô t¶i ph¶i ®­îc cÊp ®iÖn tõ nguån ®iÖn l­íi (­u tiªn nguån ®iÖn l­íi) khi ta cÊp nguån xoay chiÒu 220 v cho m¹ch ®iÒu khiÓn th× ®Ìn §10 s¸ng b¸o c¾t m¸y ph¸t, ®Ìn §8 s¸ng b¸o nguån 2 c¾t, ®Ìn §3 s¸ng b¸o hÖ thèng ®ang lµm viÖc ë chÕ ®é tù ®éng, ®Ìn §1 s¸ng b¸o hiÖu cã nguån ®iÖn l­íi. Khi cã nguån ®iÖn l­íi th× S1 ®ãng vµ S2 më ngay lËp tøc R¬le thêi gian T1vµ R¬le trung gian R4 cã ®iÖn ngay. R¬le trung gian R4 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R4(5-9) chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K1lµm viÖc. R¬le thêi gian T1 sau kho¶ng thêi gian trÔ lµ 5 gi©y sÏ t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng T1(1-4) c¾t ®iÖn ®Ìn §6, lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më ®ãng chËm T1(6-8) cung cÊp ®iÖn cho R¬le trung gian R1 lµm viÖc theo ®­êng (1-S1-T1-R¬le trung gian R1-1). R¬le trung gian R1 t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R1(1-9) c¾t ®iÖn ®Ìn §6 ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R1(u/2-r/1) ®ãng ®iÖn ®Ìn §5 s¸ng b¸o hiÖu cã nguån ®iÖn l­íi, ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R1(7-11) cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K1 theo ®­êng (7-15-19-20-R1-R4-K2-R3-c«ng t¾c t¬ K1-T7). C«ng t¾c t¬ K1 cã ®iÖn lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më m¹ch ®éng lùc vµ phô t¶i ®­îc nhËn ®iÖn tõ nguån ®iÖn l­íi. Gi¶ sö v× mét lý do nµo ®ã mµ phÝa phô t¶i cã sù cè cÇn ph¶i kiÓm tra,söa ch÷a, thay thÕ th× ta ph¶i c¾t nguån ®iÖn l­íi ra khái phô t¶i. Tr­íc tiªn ta t¸c ®éng vµo nót Ên Test khi ®ã R¬le trung gian R3 ®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (2-test-reset-R¬le trung gian R3-2). R¬le trung gian R3 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R3(5-9) ®Ó duy tr×, ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R3(7-11) ®ãng ®iÖn ®Ìn §11 s¸ng b¸o sù cè, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R3(4-12) c¾t ®iÖn c«ng t¾c t¬ K1. C«ng t¾c t¬ K1mÊt ®iÖn lµm më c¸c tiÕp ®iÓm K1m¹ch ®éng lùc c¾t ®iÖn tõ nguån ®iÖn l­íi vµo phô t¶i. NÕu nh­ c¸c sù cè ë phÝa phô t¶i ®· ®­îc kh¾c phôc xong muèn cÊp ®iÖn tõ nguån ®iÖn l­íi cho phô t¶i ta t¸c ®éng vµo nót Ên Reset khi ®ã R¬le trung gian R3mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm duy tr× R3(5-9), më tiÕp ®iÓm R3(7-11) c¾t ®iÖn ®Ìn §11 b¸o sù cè ®· kh¾c phôc xong, ®ãng tiÕp ®iÓm R3(4-12) cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K1lµm viÖc theo ®­êng (7-15-19-20-R1-R4-K2 –R3-c«ng t¾c t¬ K1-7). Khi c«ng t¾c t¬ K1cã ®iÖn t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng K1(21-22) kh«ng cho c«ng t¾c t¬ K2 lµm viÖc ®ång thêi, ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng ë m¹ch ®éng lùc ®ãng ®iÖn nguån ®iÖn l­íi vµo phô t¶i. Gi¶ sö v× mét lý do nµo ®ã mµ phÝa phô t¶i x¶y ra sù cè th× ®o¹n 1-1 hë m¹ch(c«ng t¾c S1më vµ c«ng t¾c S2 ®ãngl¹i).Khi c«ng t¾c S1 më th× R¬le thêi gian T1, R¬le trung gian R1. R¬ le trung gian R4 mÊt ®iÖn cho nªn c¸c tiÕp ®iÓm cña chóng trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu(tiÕp ®iÓm nµo më th× ®ãng l¹i, tiÕp ®iÓm nµo ®ãng l¹i th× më ra ). Khi S1 më th× R¬le thêi gian T3 cã ®iÖn ngay vµ nã sÏ t¸c ®éng sau kho¶ng thêi gian trÔ lµ 5 gi©y sÏ ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më ®ãng chËm T3 (6 - 8) cung cÊp ®iÖn cho R¬le trung gian R5 – theo ®­êng (4-T3 – R¬le trung gian R5). Muèn khëi ®éng m¸y ph¸t ta t¸c ®éng vµo nót Ên ON MF khi ®ã R¬le trung gian R7 ®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (5-ONMF-OFFMF-R¬le trung gian R7-5). R¬le trung gian R7 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R7(5-9) ®Ó duy tr× cho R¬le trung gian R5 . R¬le trung gian R5 cã ®iÖn t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R5(5-9) ®ãng ®iÖn cho ®Ìn §9 s¸ng b¸o hiÖu khëi ®éng m¸y ph¸t , më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R5(3-11) c¾t ®iÖn ®Ìn §10 s¸ng. Khi c«ng t¾c 2 cùc S2 ®ãng th× ®Ìn §2 s¸ng b¸o hiÖu nguån m¸y ph¸t cã ®iÖn ®ång thêi R¬le thêi gian T2 cã ®iÖn theo ®­êng (6-S2-R1-R¬le thêi gian T2-6). Sau khoangt thêi gian trÔ lµ 5 gi©y th× R¬le thêi gian T2 sÏ t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng T2(1-4) c¾t ®iÖn ®Ìn §8 , ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më ®ãng chËm T2(6-8) cung cÊp ®iÖn cho R¬le trung gian R2 lµm viÖc theo ®­êng( 6-S2-R1 –T2 –R¬le trung gian R2-6). R¬le trung gian R2 t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R2(2-10) c¾t ®iÖn ®Ìn §8, ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më R2 (u/2-r/1) ®ãng ®iÖn ®Ìn §7 b¸o nguån 2 ®ãng, ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm th­êng më R2(5-9) cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K2 lµm viÖc theo ®­êng (7-15-19-20-21-R2-R4-K1-R3-c«ng t¾c t¬ K2-7). C«ng t¾c t¬ K2 t¸c ®éng lµm më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng K2(21-22) kh«ng cho c«ng t¾c t¬ K1lµm viÖc ®ång thêi, ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më m¹ch ®éng lùc ®ãng nguån ®iÖn m¸y ph¸t vµ phô t¶i. Gi¶ sö v× mét lý do hay nguyªn nh©n nµo ®ã mµ phÝa phô t¶i x¶y ra sù cè cÇn ph¶i kiÓm tra, söa ch÷a vµ kh¾c phôc th× ta t¸c ®éng vµo nót Ên Test khi ®ã R¬le trung gian R3 ®­îc cÊp ®iÖn theo ®­êng (2-Test-Reset-R¬le trung gian R3 –2). R¬le trung gian R=3 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më R3(7-11) ®ãng ®iÖn ®Ìn §11s¸ng b¸o phÝa phô t¶i cã sù cè, më tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R3(2-10) c¾t ®iÖn c«ng t¾c t¬ K2. C«ng t¾c t¬ K2 mÊt ®iÖn lµm më c¸c tiÕp ®iÓm K2 m¹ch ®éng lùc c¾t ®iÖn tõ m¸y ph¸t dù phßng ra khái phô t¶i. NÕu nh­ c¸c sù cè ë phÝa phô t¶i ®· ®­îc kh¾c phôc xong muèn cung cÊp nguån m¸y ph¸t cho phô t¶i ta t¸c ®éng vµo nót Ên Reset khi ®ã R¬le trung gian R3 mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm R3(7-11) c¾t ®iÖn ®Ìn §11b¸o hiÖu sù cè ®· kh¾c phôc xong ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm R3(2-10) cung cÊp ®iÖn cho c«ng t¾c t¬ K2 lµm viÖc theo ®­êng (7-15-19-20-21-R2-R4-K1-R3-c«ng t¾c t¬ K2 –7). C«ng t¾c t¬ K2 t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm K2 m¹ch ®éng lùc ®ãng phô t¶i vµo nguån m¸y ph¸t dù phßng. Gi¶ sö nguån ®iÖn l­íi ®· cã ®iÖn trë l¹i th× lóc nµy c«ng t¾c S1®ãng l¹i vµ S2 më ra. Khi S2 më th× R¬le thêi gian T2 vµ R¬le trung gian R2 mÊt ®iÖn nªn c¸c tiÕp ®iÓm cña chóng trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu (tiÕp ®iÓm nµo më ra th× ®ãng l¹i, tiÕp ®iÓm nµo ®ãng l¹i th× më ra). Khi S1 ®ãng l¹i th× ®o¹n 1-1 kÝn m¹ch lóc nµy R¬le thêi gian T1, R¬le trung gian R1, R¬le trung gian R4 cã ®iÖn khÝ ®ã phô t¶i ®­îc ®ãng vµo nguån ­u tiªn lµ nguån ®iÖn l­íi vµ qu¸ tr×nh ®ãng nguån ®iÖn l­íi vµo phô t¶i ®­îc tr×nh bµy nh­ ban ®Çu. 2.4. Giíi thiÖu chung vÒ bé UBS Bé UBS : Dïng ®Ó cung cÊp nguån riªng cho m¹ch ®iÒu khiÓn, cã nhiÖm vô lµm trÔ thêi gian ®Ó khëi ®éng m¸y ph¸t vµ ®ãng nguån ®iÖn l­íi vµo phô t¶i. Gi¶ sö ban ®Çu phô t¶i ®­îc cung cÊp bëi nguån 1 (nguån ®iÖn l­íi), nh­ng v× mét lý do nµo ®ã nguån ®iÖn l­íi x¶y ra sù cè th× ph¶i c¾t nguån ®iÖn l­íi vµ ®ãng nguån m¸y ph¸t dù phßng. Nh­ng sau khi nguån ®iÖn l­íi mÊt ®iÖn sÏ kh«ng cã nguån ®iÖn nµo ®Ó cung cÊp ®iÖn cho r¬le, c«ng t¾c t¬ ®iÒu khiÓn phô t¶i lµm viÖc. Bé UBS chÝnh lµ nguån nu«i riªng ®Ó nhËn tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn c¸c r¬le vµ c«ng t¾c t¬ ®ã, gióp cho m¸y ph¸t ho¹t ®éng khi nguån ®iÖn l­íi mÊt. R1 R2 R1 R2 R2 UBS T¶i N T¶i N2 N1 R1 S1 T1 R2 S2 T2 S¬ ®å nguyªn lý m¹ch nguån cÊp cho bé chuyÓn ®æi Tíi m¹ch ®iÒu khiÓn Nguyªn lý ho¹t ®éng: Ta sö dông nguån 1 lµ nguån ®iÖn l­íi vµ nguån 2 lµ nguån m¸y ph¸t dù phßng. Ban ®Çu nguån ®iÖn l­íi cã ®iÖn nªn r¬le trung gian R1 cã ®iÖn, t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më, më c¸c tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng kh«ng cho r¬le trung gian R2 lµm viÖc ®ång thêi ,vµ bé UBS ®­îc cÊp nguån tõ ®iÖn l­íi. Sau khi nguån ®iÖn l­íi mÊt ®iÖn dÉn tíi r¬le trung gian R1 mÊt ®iÖn lµm më c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më R1 vµ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R1, bé UBS ph¸t tÝn hiÖu cÊp ®iÖn cho r¬le trung gian R2 vµ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th­êng më vµ më c¸c tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng víi thêi gian t¸c ®éng lµ 10 gi©y sÏ ®ãng nguån m¸y ph¸t dù phßng vµo phô t¶i. Lóc nµy nguån UBS ®­îc cÊp ®iÖn tõ nguån m¸y ph¸t dù phßng, gi¶ sö nguån ®iÖn l­íi cã ®iÖn trë l¹i th× c¾t nguån m¸y ph¸t dù phßng vµ ®ãng phô t¶i vµo nguån ®iÖn l­íi. Khi m¸y ph¸t dù phßng ngõng lµm viÖc bé UBS cÊp tÝn hiÖu cung cÊp ®iÖn cho r¬le trung gian R1 ®ãng tiÕp ®iÓm th­êng më vµ më c¸c tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng R1 víi kho¶ng thêi gian t¸c ®éng lµ 5 gi©y ®ãng nguån l­íi vµo phô t¶i. AUTO D AUTO/ MEN T¶i B¸o sù cè ON 1 OFF 1 ON MF OFF MF ON 2 OFF 2 Nguån 2 Nguån m¸y ph¸t (S2) Nguån 1 Nguån l­íi (S1) ON 1 OFF 1 ON MF OFF MF ON 2 OFF 2 MEN ON Sù cè OFF sù cè S¥ §å MÆT ngoµi CC t¶i CC nguån C«ng t¾c 2 cùc §Ìn b¸o Nót Ên C«ng t¾c 3 cùc CÇu ch× D T¶i Ghi chó: 2.5. TÝnh chän thiÕt bÞ cho m« h×nh C¨n cø vµo s¬ ®å ®iÒu khiÓn, phô t¶i trªn m« h×nh lµ rÊt nhá cho nªn ta chän c¸c thiÕt bÞ l¾p r¸p cho m« h×nh cã dßng ®iÖn, c«ng suÊt vµ ®iÖn ¸p nhá ®Ó phï hîp víi phô t¶i. C¸ch lùa chän thiÕt bÞ nµy chØ cã ý nghÜa trªn m« h×nh. Cßn trong thùc tÕ viÖc lùa chän thiÕt bÞ ®Ó x©y dùng m¹ch ®iÒu khiÓn cho hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån tù ®éng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh dùa vµo c¸c yÕu tè sau: NhiÖm vô vµ môc ®Ých thiÕt kÕ §Æc ®iÓm cña phô t¶i C¸c sè liÖu vÒ nguån ®iÖn nh­ c«ng suÊt Danh môc c¸c thiÕt bÞ Phô t¶i vÒ m¹ch ®éng lùc vµ chiÕu s¸ng Ngoµi nh÷ng yªu cÇu vÒ phô t¶i vµ c¸c th«ng sè kü thuËt trªn th× ta ph¶i quan t©m vÒ mÆt kinh tÕ sao cho viÖc vËn hµnh mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Chän nguån vµo cho m« h×nh §èi víi m« h×nh thiÕt kÕ th× nguån ®iÖn cung cÊp cho t¶i lµ nguån ®iÖn l­íi vµ nguån ®iÖn cña m¸y ph¸t. Nh­ng trªn thùc tÕ khi thùc hiÖn m« h×nh nµy ta thay nguån m¸y ph¸t b»ng nguån ®iÖn l­íi. Nguån ®iÖn l­íi ®­îc cung cÊp réng r·i cho c¸c lo¹i phô t¶i, cã ­u ®iÓm lµ dÔ truyÒn t¶i, gi¸ rÎ, nh­ng l¹i cã mét nh­îc ®iÓm lµ dÔ x¶y ra sù cè mÊt ®iÖn ®ét ngét. Nguån dù phßng Nguån dù phßng chØ ®­îc sö dông cho c¸c lo¹i phô t¶i thùc sù cã tÇm quan träng, yªu cÇu kh«ng thÓ mÊt nguån ®iÖn cung cÊp v× bÊt cø lý do nµo. Nguån ®iÖn m¸y ph¸t dù phßng cung cÊp cho phô t¶i t¹i chç cã s¬ ®å ®¬n gi¶n, lµm viÖc tin cËy, nh­ng cã nh­îc ®iÓm lín lµ kh«ng kinh tÕ h¬n so víi nguån ®iÖn l­íi, do vËy nguån ®iÖn l­íi lu«n lu«n ®­îc ­u tiªn h¬n nguån m¸y ph¸t. Trong thùc tÕ, hÖ thèng cung cÊp truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng cho phô t¶i cã thÓ chän nguån cung cÊp cho phô t¶i b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau tuú thuéc vµo yªu cÇu hay tÇm quan träng cña phô t¶o tiªu thô. Ta cã thÓ chän nguån ®iÖn cung cÊp cho phô t¶i b»ng hai nguån ®iÖn l­íi song song hoÆc dïng mét nguån ®iÖn l­íi, mét nguån m¸y ph¸t, hay dïng ba nguån ®iÖn l­íi. §èi víi nh÷ng phô t¶i cã tÇm quan träng quèc gia th× ph¶i ®­îc cung cÊp tõ hai nguån l­íi ®éc lËp vµ nguån m¸y ph¸t dù phßng. Víi c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp nªn sö dông nguån dù phßng b»ng m¸y ph¸t ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña nhµ m¸y. 2.6. Lùa chän thiÕt bÞ cho m« h×nh §Ó ®¶m b¶o cho hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng ho¹t ®éng mét c¸ch tin cËy, an toµn vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt ta tiÕn hµnh lùa chän c¸c thiÕt bÞ sau: 01 bé UBS : §Ó cung cÊp nguån riªng cho m¹ch ®iÒu khiÓn, cã t¸c dông lµm trÔ thêi gian khëi ®éng cña nguån l­íi vµ m¸y ph¸t. §iÒu nµy cã nghÜa lµ khi nguån ®iÖn l­íi bÞ mÊt th× phô t¶i kh«ng thÓ ®­îc cung cÊp tõ nguån cña m¸y ph¸t do mÊt nguån ®iÖn cung cÊp cho m¹ch ®iÒu khiÓn UBS dïng ®Ó trÔ nguån cÊp cho m¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn, ®¶m b¶o thêi gian trÔ nguån ®ñ ®Ó khëi ®éng m¸y ph¸t. 02 c«ng t¾c t¬ K1, K2: Cã ®iÖn ¸p lµ 220V vµ dßng ®Þnh møc I®m = 20A. C¸c tiÕp ®iÓm cña c«ng t¾c t¬ cã dßn ®Þnh møc lín h¬n dßng ®Þnh møc cña phô t¶i, víi m« h×nh nµy 2 c«ng t¾c t¬ K1 vµ K2 dïng ®Ó cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i. 08 R¬le trung gian, víi t¸c dông nh­ sau: R¬le trung gian R1: cã nhiÖm vô t¸c ®éng vµ b¸o nguån l­íi ®· ®ãng vµo phô t¶i ë chÕ ®é tù ®éng, ®ång thêi kh«ng cho m¸y ph¸t khëi ®éng khi phô t¶i ®· ®­îc cung cÊp bëi nguån ®iÖn l­íi. R¬le trung gian R2: cã nhiÖm vô t¸c ®éng vµ b¸o nguån m¸y ph¸t dù phßng ®· ®ãng vµo phô t¶i ë chÕ ®é tù ®éng. R¬le trung gian R3: cã nhiÖm vô ®Ó kiÓm tra sù cè vµ kh¾c phôc sù cè. R¬le trung gian R4: cã nhiÖm vô nhËn tÝn hiÖu t¸c ®éng ®Ó thay ®æi chÕ ®é vËn hµnh tõ chÕ ®é tù ®éng sang chÕ ®é b»ng tay vµ ng­îc l¹i. R¬le trung gian R5: cã nhiÖm vô khëi ®éng m¸y ph¸t tr­íc khi cung cÊp ®iÖn tõ nguån m¸y ph¸t dù phßng cho phô t¶i. R¬le trung gian R6: ®­îc nu«i b»ng nguån nu«i riªng, cã nhiÖm vô c¾t nguån ®iÖn cung cho r¬le thêi gian T3 khái nguån m¸y ph¸t khi nguån m¸y ph¸t dù phßng ®· khëi ®éng xong. R¬le trung gian R7: cã nhiÖm vô khëi ®éng m¸y ph¸t b»ng tay. R¬le trung gian R8: cã nhiÖm vô nhËn tÝn hiÖu ë chÕ ®é ®iÓu khiÓn b»ng tay c¾t nguån ®iÖn cung cÊp cho r¬le thêi gian T3 khái nguån m¸y ph¸t khi m¸y ph¸t dù phßng ®· khëi ®éng xong. 03 R¬le thêi gian : Cã nhiÖm vô lµm trÔ nguån ®iÖn l­íi, m¸y ph¸t vµ trÔ thêi gian khëi ®éng m¸y ph¸t. R¬le thêi gian T1: cã nhiÖm vô lµm trÔ nguån ®iÖn l­íi ë chÕ ®é b»ng tay. R¬le thêi gian T2: cã nhiÖm vô lµm trÔ nguån m¸y ph¸t ë chÕ ®é b»ng tay. R¬le thêi gian T3: cã t¸c dông lµm trÔ thêi gian ®Ó khëi ®éng m¸y ph¸t. 01 C«ng t¾c 3 cùc: Cã nhiÖm vô chuyÓn ®æi chÕ ®é lµm viÖc b»ng tay sang chÕ ®é tù ®éng vµ ng­îc l¹i. 02 bé nót Ên th­êng ®ãng vµ th­êng më: Cã t¸c dông cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i ë chÕ ®é b»ng tay, vµ qu¸ tr×nh kiÓm tra sù cè vµ phôc vô cho qu¸ tr×nh khëi ®éng m¸y ph¸t. HÖ thèng ®Ìn b¸o tÝn hiÖu gåm 11 ®Ìn: Víi c¸c chøc n¨ng nh­ sau: §Ìn §1 b¸o hiÖu nguån 1 ®ãng (nguån l­íi) §Ìn §2 b¸o hiÖu nguån 2 ®ãng (nguån m¸y ph¸t) §Ìn §3 b¸o hÖ thèng ®ang lµm viÖc ë chÕ ®é tù ®éng §Ìn §4 b¸o hÖ thèng ®ang lµm viÖc ë chÕ ®é b»ng tay §Ìn §5 b¸o nguån 1 ®ãng §Ìn §6 b¸o nguån 1 c¾t §Ìn §7 b¸o nguån 2 ®ãng §Ìn §8 b¸o nguån 2 c¾t §Ìn §9 b¸o khëi ®éng m¸y ph¸t. §Ìn §10 b¸o c¾t m¸y ph¸t. §Ìn §11 b¸o sù cè. HÖ thèng b¶o vÖ gåm 3 cÇu ch×: Mét cÇu ch× b¶o vÖ cho nguån ®iÖn l­íi, mét cÇu ch× b¶o vÖ cho nguån m¸y ph¸t, mét cÇu ch× b¶o vÖ cho phô t¶i. 2.7. L¾p ®Æt hÖ thèng Phï hîp vµ tháa m·n ®Çy ®ñ nhÊt c¸c yªu cÇu c«ng nghÖ mµ ®Ò tµi ®Æt ra: ng­êi thiÕt kÕ ph¶i t×m hiÓu kü ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ nh­ lµm râ rµng vµ chÝnh x¸c c¸c yªu cÇu cña ®Ò tµi. L¾p ®Æt: t¹o cho s¬ ®å ®¬n gi¶n, gän nhÑ vµ ®é tin cËy cao. TÝnh ®¬n gi¶n cã thÓ ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng sè l­îng Ýt nhÊt c¸c thiÕt bÞ khÝ cô ®iÖn nh­ng ph¶i ®¶m b¶o ®óng qu¸ tr×nh lµm viÖc mµ ®Ò tµi ra. Møc ®é tin cËy ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c khÝ cô ®iÖn, tr¸nh x¶y ra sù cè ngay c¶ trong tr­êng hîp ng­êi vËn hµnh thao t¸c nhÇm hoÆc háng mét kh©u, mét thiÕt bÞ nµo ®ã cña s¬ ®å. C¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn ph¶i ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ thuËn lîi cho thao t¸c ng­êi vËn hµnh khi lµm viÖc b×nh th­êng còng nh­ khi xö lý sù cè. Ph©n nhãm c¸c thiÕt bÞ theo tõng côm chøc n¨ng cña s¬ ®å. C¸c thiÕt bÞ cÇn kiÓm tra th­êng xuyªn ph¶i bè trÝ ë chç thuËn lîi nhÊt. G¾n trªn c¸c thiÕt bÞ thùc cã ®Æt sè vµ ch÷ c¸i t­¬ng øng víi s¬ ®å nguyªn lý vµ l¾p r¸p, l¾p r¸p c¸c d©y dÉn mµu theo quy ®Þnh 14 13 22 21 K1 b a 14 13 22 21 K2 b a K1 K2 39 38 S1 41 40 S2 15 16 C Bè trÝ thiÕt bÞ trong tñ ®iÖn 3 1 4 1 T1 7 2 3 1 4 1 T2 7 2 8 6 T3 7 2 8 6 T1 T2 T3 R5 14 13 11 3 9 5 R6 14 13 10 2 R8 14 13 12 4 R7 14 13 12 8 9 5 R5 R6 R7 R8 10 2 R1 14 13 9 1 12 4 11 7 R2 14 13 10 2 9 5 12 4 R4 14 13 11 3 12 8 9 5 12 4 R3 14 13 10 2 11 7 9 5 R1 R/1 U/2 R2 R3 R4 R/1 U/2 23 22 ON1 23 22 OFF1 27 26 ON2 29 28 OFF2 31 30 ON MF 33 32 OFF MF 35 34 TEST 37 36 RESET Stt Tªn thiÕt bÞ Nèi d©y 1 C«ng t¾c s1 38 – l 39 – 2t1 39 – 6t1 39 - ®1 2 C«ng t¾c s2 40 – l 41 – 2r 3 Nót Ên on1 22 – t1 23 – 24 off1 23 – 4k1 4 Nót Ên off1 25 – 3r4 5 Nót Ên on2 26 – 3t2 6 Nót Ên off2 29 – 4r4 7 Nót Ên on mf 30 – r7 30 – l 31 – offmf 8 Nót Ên off mf 33 – 13r7 9 Nót Ên test 34 – 3r3 34 – l 35 – 36 reset 10 Nót Ên reset 36 – 13r3 11 C«ng t¾c 3 cùc C – l 15 – 13 r4 16 – 1t1 16 – 1t2 16 – 13r8 12 C«ng t¾c t¬ k1 a–12 r3 b – N 21 – 12 r4 22 – 3 r3 13 – 3 t1 13 – 22 on1 14 – 24 off1 14 – 23 on 1 13 C«ng t¾c t¬ k2 a–10 r3 b – N 21 – 11r4 21 – 9 r4 22 – 4 r3 13 – 3t2 13 – 26 on2 14 – 23 on 2 14 – 28 off2 14 R¬le thêi gian t1 2 = ®1 2 – 39s1 2 – 6t1 7 – n 6 – 39s1 8 – 13 r1 1 – 9r1 4 - ®6 1 - ®4 1 – 16 3 – 22 on1 3 – 13 k1 15 R¬le thêi gian t2 2 – 10 r1 2 - ®2 2 – 6 t2 7 – n 8 – 13r2 1 –10r2 4 - ®8 1 – 16 3 – 26 on2 3 – 13 k2 16 Role thêi gian t3 2 – 12r8 7 – n 6 – l 6 – 5r7 8 – 9r7 8 – 13r5 17 R¬le trung gian r1 U/2 – l R/1 - ®5 13 – 8t1 14 – n 7 – 13 r4 7 – 15 7 – 5r2 11 – 5r4 4 – l 12 –1r6 2 – 41s2 10 - ®2 10 – 2t2 10 – 6 t2 1 – l 9 – 1t1 18 R¥LE TRUNG GIAN R2 13-8T2 14 – N 5 – 7R1 5 – 3R4 5 – 16 9 – 8R4 2 – L 10 – 1T2 19 R¥LE TRUNG GIAN R2 13 – 37 RESET 14 – N 7 – L 11 - ®11 5 – L 5 – 34 TEST 9 – 36 RESET 9 – 35 TEST 4 – 22 K2 12 – a K1 2 – 22K1 10 – ak2 20 r¬le trung gian r4 13 – 15 13 – 7r1 13 – 5r2 14 – n 8 – 9r2 14 – 21k1 5 – 11r1 9 – 11r4 9 – 21k2 4 – 29off2 12 – 21k1 3 – 25off1 11 – 9 11 – 21k2 40 – m®k 41 – t¶i 21 R¬le trung gian r5 U/2 - 10 R/1 - ®7 13 – 8t3 13 – 9r7 14 – n 5 – l 9 - ®9 3 – l 11 - ®10 22 R¬le trung gian r6 13 – r6 14 – r6 2r6 – 12r1 10 r6 – 4r8 23 R¬le trung gian r7 13 – 33 off mf 14 – n 8 – l 8 – 30 on mf 12 – 30 on mf 12 – 32 of mf 5 – 6t3 5 – l 9 – 8 – t3 9 – 13r5 24 R¬le trung gian r8 13 – 1t2 13 – 1t1 13 – 16 14 – n 4 – 10r6 12 – 2t3 25 CÇu ch× 38 – l­íi ®iÖn 39 – 38s1 39 – 40s2 2.8. Ch¹y thö , nhËn xÐt vµ øng dông Ch¹y thö: Sau khi x©y dùng vµ l¾p r¸p m¹ch ®iÒu khiÓn víi nh÷ng yªu cÇu cña ®Ò tµi “thiÕt kÕ hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng” chung em ®· tiÕn hµnh cho ch¹y thö vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ®óng nh­ yªu cÇu ®Æt ra ban ®Çu. NhËn xÐt: M¹ch lµm viÖc theo ®óng nguyªn lý khi thiÕt kÕ. M¹ch cã s¬ ®å ®¬n gi¶n, thuËn lîi cho viÖc vËn hµnh vµ söa ch÷a C¸c thiÕt bÞ ho¹t ®éng cã tÝnh æn ®Þnh cao §¶m b¶o an toµn cho ng­êi vËn hµnh øng dông: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ngµnh ®iÖn cã nh÷ng b­íc tiÕn m¹nh mÏ gãp phÇn quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Víi nh÷ng ®ßi hái ngµy cµng cao vÒ chÊt l­îng ®iÖn cña kh¸ch hµng, ngµnh ®iÖn ®· cã nhiÒu ph­¬ng ¸n ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu sö dông ®iÖn ®ã, ®Æc biÖt lµ nh÷ng phô t¶i quan träng nh­ (®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh, b­u ®iÖn, s©n bay, bÕn c¶ng, c¸c khu c«ng nghiÖp…). Nh÷ng phô t¶i lo¹i nµy ®ßi hái ph¶i ®­îc cung cÊp ®iÖn mét c¸ch liªn tôc vµ æn ®Þnh, hÖ thèng chuyÓn ®æi nguån ®iÖn tù ®éng ®· ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®ã. Ngoµi ra, do viÖc l¾p ®Æt c¸c hÖ thèng nµy cã thÓ ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch t­¬ng ®èi dÔ dµng nªn chóng ngµy cµng ®­îc sö dông réng r·i kh«ng chØ trong c¸c c«ng tr×nh cã tÇm quan träng quèc gia nh­ qu©n sù, an ninh quèc phßng, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng mµ cßn ®­îc l¾p ®Æt trong c¸c c«ng tr×nh d©n sù vµ c¸ nh©n. KÕt luËn Qua qóa tr×nh lµm ®å ¸n vÒ “thiÕt kÕ hÖ thèng chuyÓn ®åi nguån ®iÖn tù ®éng” em ®· thu ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm tõ m« h×nh thùc tÕ. Tõ c¸c kh©u nh­ thiÕt kÕ, chän thiÕt bÞ vµ l¾p r¸p ®· t¹o cho em kh¶ n¨ng lµm viÖc thùc tÕ cña mét ng­êi kü thuËt viªn. Sau khi l¾p ®Æt chóng em ®· tiÕn hµnh cho ch¹y thö vµ ®¹t kÕt qu¶ rÊt tèt. Bªn c¹nh ®ã ®å ¸n còng cßn mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, em rÊt mong muèn cã dÞp trë l¹i víi vÊn ®Ò trªn ë c¸c nghiªn cøu tiÕp theo. Tµi liÖu tham kh¶o NguyÔn C«ng HiÒn – NguyÔn M¹nh Ho¹ch: “HÖ thèng cung cÊp ®iÖn” TrÞnh §×nh §Ò – Vâ TrÝ An: “§iÒu khiÓn tù ®éng truyÒn ®éng ®iÖn” Ng« Hång Quang – Vò V¨n TÈm: “ThiÕt kÕ cÊp ®iÖn”