Thu hút và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Duyên hải miền Trung
Tính cấp thiết của đề tài Đối với vùng Duyên hải miền Trung Việt Nam (DHMT), vốn FDI có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của vùng, đặc biệt trong việc tạo ra nguồn lực bổ sung về vốn, công nghệ, kinh nghiệm quản lý, góp phần tạo việc làm, cải thiện thu nhập, nâng cao trình độ phát triển của vùng so với đất nước, Mặc dù Chính phủ đã áp dụng nhiều biện pháp, ban hành nhiều chính sách ưu đãi, khuyến khích các nhà ĐTNN đầu tư vào vùng DHMT, nhưng vốn FDI vào vùng này là rất ít so với cả nước và so với tiềm năng phát triển kinh tế của vùng. Đây là vấn đề thu hút sự quan tâm của các nhà lãnh đạo, nhà quản lý và các nhà nghiên cứu. Trong bối cảnh đó, tôi chọn vấn đề “Thu hút và sử dụng vốn FDI trên địa bàn Duyên hải Miền Trung” làm đề tài luận án, nhằm góp phần đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn, góp phần tìm ra những giải pháp thu hút và sử dụng vốn cho quá trình xây dựng và phát triển kinh tế vùng DHMT. Nhìn chung, vấn đề thu hút và sử dụng vốn FDI đã trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, như những nghiên cứu: FDI với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam giai đoạn 1988 - 2005; Các giải pháp tài chính nhằm tăng cường thu hút và quản lý FDI tại Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010; Vai trò của FDI đối với sự phát triển kinh tế bền vững của các nước Đông á và bài học đối với Việt Nam; Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động FDI tại TP.Hồ Chí Minh; Một số giải pháp tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp của các nước trong nhóm G7 vào Việt Nam; ảnh hưởng của quá trình tự do hoá thương mại trong khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) đến hoạt động thu hút đầu tư tiếp nước ngoài tại Việt Nam; Giải pháp tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ở Việt Nam; Chiến lược đổi mới chính sách huy động các nguồn vốn nước ngoài phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2001 - 2010; Xây dựng một lộ trình thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam giai đoạn 2003 - 2010; Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, vị trí vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam; Ngoài ra, trên các tạp chí kinh tế chuyên ngành có rất nhiều bài viết, công trình đề cập đến những vấn đề liên quan đến FDI. Tuy nhiên, trong những nghiên cứu trên, vấn đề sử dụng vốn FDI thường chỉ được đề cập đến như một nhân tố ảnh hưởng đến thu hút hoặc một giải pháp để tăng cường thu hút FDI. Vẫn biết rằng thu hút và sử dụng là hai mặt của một hoạt động thống nhất, nhưng nghiên cứu một cách tương đối độc lập hai mặt này trong một đề tài sẽ cho chúng ta thấy rõ hơn những công việc phải làm để đạt được mục đích cuối cùng là làm cho vốn FDI trở thành nguồn vốn đóng vai trò thật sự quan trọng trong quá trình phát triển của nền kinh tế tiếp nhận nó. Hơn nữa, các đề tài khoa học từ trước đến nay chủ yếu chỉ tập trung nghiên cứu vốn FDI đối với Việt Nam, chưa có đề tài nào nghiên cứu vốn FDI đối với một vùng kinh tế, cụ thể là vùng DHMT - một vùng kinh tế đầy tiềm năng và có một vị trí chiến lược trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. 2 2. Mục tiêu nghiên cứu của Luận án - Nghiên cứu những vấn đề cơ bản về thu hút và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại một vùng kinh tế của một quốc gia. - Đánh giá thực trạng thu hút và hiệu quả sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT thời gian qua và phân tích những nguyên nhân hạn chế thu hút và sử dụng vốn FDI tại vùng DHMT. - Đề xuất hệ thống giải pháp nhằm tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động thu hút và sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT - Thời gian: từ năm 1988 đến 2005. Trong phạm vi Luận án này, tác giả đứng trên quan điểm quản lý Nhà nước để đánh giá về khả năng thu hút và hiệu quả sử dụng vốn FDI đối với một vùng kinh tế của đất nước. 4. Phương pháp nghiên cứu - Tác giả sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; Sử dụng các phương pháp điều tra, phân tích, tổng hợp, thống kê; Sử dụng phương pháp diễn dịch, quy nạp, - Tác giả quán triệt và vận dụng các nguyên tắc sau: nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện, nguyên tắc thống nhất giữa lịch sử và logic, nguyên tắc đi từ trừu tượng đến cụ thể; 5. Những đóng góp khoa học và điểm mới của Luận án Những đóng góp khoa học của Luận án: - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về thu hút và sử dụng vốn FDI đối với vùng kinh tế của một quốc gia; - Mô tả, phân tích, đánh giá thực trạng thu hút và hiệu quả sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT từ năm 1988 đến 2005; phân tích những nguyên nhân thành công và hạn chế trong hoạt động thu hút và sử dụng vốn FDI; - Đề xuất những giải pháp nhằm tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT trong những năm tới. Điểm mới của Luận án: Thứ nhất, Khi luận giải về nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thu hút và hiệu quả sử dụng vốn FDI tại vùng kinh tế của một quốc gia, Luận án đã chia ra một cách tương đối ba nhóm nhân tố: nhóm nhân tố ảnh hưởng chung đến cả thu hút và hiệu quả sử dụng vốn FDI, nhóm nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn FDI, nhóm nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn FDI. Thứ hai, Tác giả có những đánh giá toàn diện thực trạng thu hút và hiệu quả sử dụng vốn FDI trên địa bàn vùng DHMT, bên cạnh những thành công nhất định, tác giả đã khẳng định những hạn chế trong thu hút và sử dụng vốn FDI tại vùng DHMT. Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên được phân tích một cách toàn diện và sâu sắc. 3 Thứ ba, khẳng định rõ quan điểm, định hướng thu hút và sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT. Theo đó luận án đã đưa ra ba nhóm giải pháp để tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn FDI trên địa bàn DHMT: nhóm giải pháp chung (8 giải pháp); nhóm giải pháp tăng cường thu hút vốn FDI (3 giải pháp) và nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn FDI (5 giải pháp). Ngoài ra, để những giải pháp này có hiệu quả cao, Luận án đã đưa ra các giải pháp hỗ trợ (6 giải pháp). Nhiều giải pháp đặc thù áp dụng đối với vùng DHMT; Các giải pháp được luận giải một cách sâu sắc, có căn cứ lý luận và xuất phát từ thực tiễn nên có tính khả thi. 6. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận án được trình bày theo kết cấu sau: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thu hút và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại vùng kinh tế. Chương 2: Thực trạng thu hút và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trên địa bàn Duyên hải miền Trung. Chương 3: Những giải pháp cơ bản nhằm tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trênn địa bàn Duyên hải miền Trung.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thu hút và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Duyên hải miền Trung, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tµi s¶n nµo ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®Çu t−”.
Tæng hîp nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y, chóng ta cã thÓ hiÓu mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ
FDI nh− sau: FDI lµ h×nh thøc ®Çu t− mµ nhµ ®Çu t− ë mét n−íc ®ãng gãp mét sè
vèn b»ng tiÒn hoÆc tµi s¶n ®ñ lín theo quy ®Þnh vµo nÒn kinh tÕ cña mét n−íc kh¸c
®Ó së h÷u hoÆc ®iÒu hµnh, kiÓm so¸t ®èi t−îng hä bá vèn ®Çu t− nh»m môc ®Ých thu
lîi nhuËn vµ c¸c lîi Ých kinh tÕ kh¸c.
VÒ b¶n chÊt, vèn FDI lµ sù gÆp nhau vÒ nhu cÇu cña mét bªn lµ N§T vµ mét
bªn lµ n−íc nhËn ®Çu t−:
4
§èi víi nhµ ®Çu t− (N§T): Thùc chÊt c¬ b¶n bªn trong cña N§T trong ho¹t
®éng FDI tùu chung l¹i cã thÓ chia ra bèn lo¹i nhãm b¶n chÊt nh− sau: 1) Duy tr× vµ
n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña chñ ®Çu t− (vÊn ®Ò vèn, kü thuËt, s¶n phÈm,..); 2)
Khai th¸c c¸c nguån lùc vµ x©m nhËp thÞ tr−êng cña n−íc nhËn ®Çu t−; 3) Tranh thñ
lîi dông chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cña n−íc nhËn ®Çu t−; 4) Th«ng qua ho¹t ®éng
®Çu t− trùc tiÕp ®Ó thùc hiÖn c¸c ý ®å kinh tÕ (hoÆc phi kinh tÕ) mµ c¸c häat ®éng
kh¸c kh«ng thùc hiÖn ®−îc.
§èi víi n−íc nhËn ®Çu t−: Nãi chung, ®èi víi n−íc tiÕp nhËn ®Çu t−, cho dï ë
tr×nh ®é ph¸t triÓn cao hay thÊp, sè vèn FDI lµ do sù khÐo lÐo trong “mêi chµo”, hay
do N§T tù t×m ®Õn mµ cã, th× vèn FDI còng th−êng cã sù ®ãng gãp nhÊt ®Þnh ®èi
víi sù ph¸t triÓn cña hä. Víi nh÷ng møc ®é kh¸c nhau, vèn FDI cã thÓ ®ãng vai trß
lµ nguån vèn bæ sung, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt (thËm chÝ quyÕt ®Þnh) cho sù chuyÓn
biÕn theo chiÒu h−íng tÝch cùc cña mét lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, hay mét sè
ngµnh nghÒ, hoÆc lµ nh÷ng yÕu tè xóc t¸c lµm cho c¸c tiÒm n¨ng néi t¹i cña n−íc
nhËn ®Çu t− ph¸t huy mét c¸ch m¹nh mÏ vµ cã hiÖu qu¶ h¬n.
Vèn FDI cã mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
• Vèn FDI lµ lo¹i vèn ®Çu t− chñ yÕu cã thêi h¹n dµi, vèn cña N§T tõ quèc gia nµy
®−a sang quèc gia kh¸c nh»m môc tiªu lîi nhuËn. V× vèn FDI th−êng dµi h¹n nªn
kh«ng dÔ rót ®i trong mét thêi gian ng¾n. Bëi vËy, n−íc së t¹i nhËn ®−îc mét nguån
vèn lín bæ sung cho vèn ®Çu t− trong n−íc trong mét thêi gian t−¬ng ®èi dµi mµ
kh«ng ph¶i lo tr¶ nî. §©y lµ ®Æc ®iÓm ph©n biÖt gi÷a FDI víi ®Çu t− gi¸n tiÕp
(portfolio investment).
• Chñ ®Çu t− cã quèc tÞch n−íc ngoµi. §Æc ®iÓm nµy cã liªn quan ®Õn c¸c khÝa
c¹nh vÒ xuÊt nhËp c¶nh, luËt ph¸p, ng«n ng÷, phong tôc tËp qu¸n,.. §©y lµ c¸c yÕu
tè lµm t¨ng thªm tÝnh rñi ro vµ chi phÝ ®Çu t− cña c¸c chñ ®Çu t−.
• Chñ së h÷u vèn trùc tiÕp tham gia qu¶n lý, ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh. Môc ®Ých quan träng cña c¸c N§TNN lµ viÖc giµnh quyÒn kiÓm so¸t häat
®éng sö dông phÇn vèn ®Çu t− mµ hä bá ra t¹i n−íc tiÕp nhËn, ®Æc biÖt trong viÖc
quyÕt ®Þnh mét sè vÊn ®Ò quan träng trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
§©y còng lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Ó ph©n biÖt gi÷a ®Çu t− trùc tiÕp víi ®Çu t−
gi¸n tiÕp.
• Vèn FDI kh«ng chØ bao gåm vèn ®Çu t− ban ®Çu cña chñ §TNN d−íi h×nh thøc
vèn ph¸p ®Þnh (hoÆc vèn ®iÒu lÖ) mµ nã cßn bao gåm c¶ vèn vay cña doanh nghiÖp
®Ó triÓn khai vµ më réng dù ¸n còng nh− vèn ®Çu t− trÝch tõ lîi nhuËn thu ®−îc
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
• Vèn FDI Ýt chÞu sù chi phèi cña ChÝnh phñ, ®Æc biÖt, Ýt bÞ phô thuéc vµo mèi quan
hÖ chÝnh trÞ gi÷a n−íc chñ ®Çu t− vµ n−íc tiÕp nhËn ®Çu t− so víi c¸c h×nh thøc di
chuyÓn vèn quèc tÕ kh¸c.
5
1.1.2. T¸c ®éng cña vèn FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x∙ héi cña vïng
kinh tÕ cña mét quèc gia
T¸c ®éng tÝch cùc
Thø nhÊt, vèn FDI cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn
cho ph¸t triÓn kinh tÕ.
Thø hai, vèn FDI kÝch thÝch chuyÓn giao vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ ë vïng kinh tÕ -
n¬i nhËn ®Çu t−.
Thø ba, vèn FDI gi¶i quyÕt mét phÇn thÊt nghiÖp vµ gãp phÇn ph¸t triÓn nguån
nh©n lùc cho cho vïng kinh tÕ - n¬i nhËn ®Çu t−.
Thø t−, vèn FDI gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng c«ng nghiÖp
hãa, hiÖn ®¹i hãa vµ ®−a nÒn kinh tÕ tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ mét
c¸ch cã lîi nhÊt.
Thø n¨m, vèn FDI cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng hãa
vµ dÞch vô vïng kinh tÕ - n¬i nhËn ®Çu t−.
T¸c ®éng tiªu cùc
Thø nhÊt, trong ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI, nhiÒu tr−êng hîp dÉn ®Õn
thua thiÖt cho n−íc nhËn ®Çu t−.
Thø hai, v× môc tiªu ®Çu t− cña m×nh, c¸c N§TNN th−êng ®Çu t− vµo c¸c ngµnh,
c¸c lÜnh vùc nhiÒu khi kh«ng trïng khíp víi mong muèn víi n−íc së t¹i, lµm cho
c¸c môc tiªu thu hót vµ sö dông vèn FDI cña n−íc së t¹i bÞ ¶nh h−ëng.
Thø ba, chuyÓn giao c«ng nghÖ lµ mÆt tÝch cùc cña FDI, song nã cã thÓ cã nhiÒu
h¹n chÕ vµ tiªu cùc.
Thø t−, sù lÊn ¸t cña doanh nghiÖp FDI cã thÓ lµm t¨ng sù ph¸ s¶n cña nh÷ng c¬
së kinh tÕ trong n−íc vµ c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, lµm t¨ng t©m lý sïng ngo¹i.
1.2. Thu hót vèn FDI vµo vïng kinh tÕ cña mét quèc gia
1.2.1. C¸c h×nh thøc thu hót vèn FDI
- Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh (Contractual bussiness Cooperation)
- Doanh nghiÖp liªn doanh (Joint venture enterprise)
- Doanh nghiÖp 100% vèn n−íc ngoµi (100% Foreign capital enterprise)
- C¸c ph−¬ng thøc ®Çu t− ®Æc biÖt: BOT, BTO, BT
1.2.2. C¬ cÊu thu hót vèn FDI
- Thu hót vèn FDI theo ngµnh vµ lÜnh vùc: Xu h−íng cã tÝnh quy luËt chung cña
sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ lµ t¨ng tû
träng vµ vai trß cña ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô vµ gi¶m tû träng cña ngµnh n«ng
nghiÖp. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n mµ nhiÒu n−íc ®· thµnh c«ng trong c«ng
cuéc c«ng nghiÖp ho¸ lµ hoµn thiÖn c¬ cÊu ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi theo ngµnh
kinh tÕ phï hîp víi nh÷ng môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch thu
hót hîp lý vèn FDI trong tõng giai ®o¹n.
6
- Thu hót vèn FDI theo vïng l·nh thæ (tØnh, thµnh phè trong vïng): Víi ®éng lùc
chñ yÕu lµ lîi nhuËn, c¸c dù ¸n FDI chñ yÕu tËp trung ë vïng kinh tÕ - x· héi ph¸t
triÓn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng cã −u thÕ v−ît tréi vÒ c¬ së h¹ tÇng, vÒ sù thuËn lîi
cho giao th«ng thuû, bé, hµng kh«ng vµ n¨ng ®éng trong kinh doanh. §iÒu ®ã sÏ
thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh h¬n ë nh÷ng vïng kinh tÕ ph¸t triÓn s«i ®éng,
nh−ng sÏ t¹o kho¶ng c¸ch ngµy cµng lín víi nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x·
héi khã kh¨n. Do vËy, n−íc së t¹i ph¶i cã c¸ch chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó t¨ng thªm
søc hÊp dÉn ë nh÷ng vïng kinh tÕ - x· héi khã kh¨n trong viÖc thu hót vèn FDI,
gi¶m thiÓu sù c¸ch biÖt gi÷a c¸c vïng.
- Thu hót vèn FDI theo ®èi t¸c ®Çu t−: X¸c ®Þnh ®èi t¸c chÝnh ®Ó thu hót nh»m
tranh thñ nh÷ng thÕ m¹nh cña ®èi t¸c lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa lín khi thu hót vèn FDI.
C¸c n−íc cÇn nghiªn cøu kü vµ khoa häc vÒ c¸c nhµ ®Çu t− cã triÓn väng vµ phï hîp
víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Êt n−íc m×nh, tõ ®ã tËp trung nh©n tµi vµ vËt lùc ®Ó thu hót
th× sÏ ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ h¬n lµ thu hót mét c¸c dµn tr¶i, chung chung. NhÊt lµ ho¹t
®éng xóc tiÕn ®Çu t−, nÕu xóc tiÕn ®Çu t− cã träng ®iÓm vµo nh÷ng nhµ ®Çu t− tiÒm
n¨ng sÏ ®¹t kÕt qu¶ cao vµ Ýt tèn kÐm.
1.3. HiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ
1.3.1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI
HiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t− nãi chung hay hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI nãi riªng
lµ sù so s¸nh gi÷a lîi Ých thu ®−îc víi sè vèn ®Çu t− bá ra. Víi cïng l−îng vèn ®Çu
t−, kho¶n vèn ®Çu t− nµo ®em l¹i lîi Ých lín h¬n th× hiÖu qu¶ lín h¬n vµ ng−îc l¹i.
Theo ph¹m vi ®¸nh gi¸, cã thÓ chia thµnh:
- HiÖu qu¶ cÊp vi m«: lµ hiÖu qu¶ ®Çu t− cña mét dù ¸n FDI hay mét doanh
nghiÖp FDI ho¹t ®éng
- HiÖu qu¶ cÊp vÜ m«: lµ hiÖu qu¶ vèn FDI ®−îc xem xÐt trªn ph¹m vi mét ngµnh,
mét ®Þa ph−¬ng, mét vïng hay trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Sù ph©n lo¹i nµy chØ mang tÝnh chÊt t−¬ng ®èi, tuú vµo ph¹m vi vµ gãc ®é cña
ng−êi ®¸nh gi¸ ®Ó ph©n lo¹i cho phï hîp. Ch¼ng h¹n nh− ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng FDI
trªn ®Þa bµn nµo ®ã th× hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI cña ®Þa bµn ®ã chÝnh lµ hiÖu qu¶
vÜ m« cßn hiÖu qu¶ cña tõng dù ¸n lµ hiÖu qu¶ vi m«.
1.3.2. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ
- Tû sè gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña khu vùc FDI trªn vèn FDI thùc hiÖn
- Thu ng©n s¸ch cña khu vùc FDI trªn vèn FDI thùc hiÖn
- Sè viÖc lµm trùc tiÕp cña khu vùc FDI so víi vèn FDI thùc hiÖn
- §ãng gãp cña vèn FDI vµo t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña vïng kinh tÕ tiÕp nhËn ®Çu t−.
- §ãng gãp cña vèn FDI vµo sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña vïng kinh tÕ tiÕp
nhËn ®Çu t− theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
7
- Nh÷ng ®ãng gãp kh¸c cña vèn FDI vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña
vïng kinh tÕ tiÕp nhËn ®Çu t−: N©ng cao kh¶ n¨ng c«ng nghÖ; N©ng cao chÊt l−îng
nguån nh©n lùc; N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh néi bé nÒn kinh tÕ vµ n¨ng lùc c¹nh
tranh cña vïng kinh tÕ,..
1.4. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i
mét vïng kinh tÕ cña mét quèc gia.
V× thu hót vµ sö dông vèn FDI lµ hai mÆt cña mét ho¹t ®éng thèng nhÊt, cho nªn
hÇu hÕt c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót th× ®Òu ¶nh h−ëng ®Õn hiÖu qu¶
sö dông vèn FDI ë mét vïng kinh tÕ vµ ng−îc l¹i, vµ trong b¶n th©n cña viÖc thu hót
vµ hiÖu qu¶ sö dông còng lµ tiÒn ®Ò cña nhau. Nh−ng ®Ó t×m ra nh÷ng h¹n chÕ cô
thÓ trong ho¹t ®éng thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ, tõ ®ã
t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®èi víi ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI t¹i
mét vïng kinh tÕ, trong luËn ¸n nµy t¸c gi¶ ®−a ra nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng riªng
®Õn tõng mÆt cña ho¹t ®éng FDI (thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI) vµ nh÷ng
nh©n tè ¶nh h−ëng chung ®Õn c¶ thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI. Tuy nhiªn
c¸ch ph©n chia nµy còng chØ mang tÝnh chÊt t−¬ng ®èi.
1.4.1. Nh©n tè ¶nh h−ëng chung ®Õn thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i
mét vïng kinh tÕ cña ®Êt n−íc
- Sù æn ®Þnh cña m«i tr−êng vÜ m«
- ChiÕn l−îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch thu hót vµ sö dông vèn FDI
- HÖ thèng ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch ®Çu t− n−íc ngoµi cña quèc gia vµ cña c¸c ®Þa
ph−¬ng trong vïng kinh tÕ tiÕp nhËn ®Çu t−.
- Sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng
- ChÊt l−îng cña ®éi ngò lao ®éng
- Sù ph¸t triÓn nÒn hµnh chÝnh quèc gia
- Nguån lùc vµ lîi thÕ so s¸nh cña vïng kinh tÕ tiÕp nhËn ®Çu t−.
- N¨ng lùc vµ nhËn thøc cña l·nh ®¹o c¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng vÒ viÖc thu hót
vµ sö dông vèn FDI
1.4.2. Nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn thu hót vèn FDI vµo mét vïng kinh tÕ cña mét quèc gia
- ChiÕn l−îc huy ®éng vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ChÝnh phñ
- Khuynh h−íng chu chuyÓn dßng vèn FDI quèc tÕ
- M«i tr−êng kinh tÕ thÕ giíi
- ChiÕn l−îc ®Çu t− cña c¸c N§TNN
- Mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña quèc gia tiÕp nhËn ®Çu t−.
- Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t− cña ChÝnh phñ vµ cña c¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng tiÕp
nhËn ®Çu t−.
1.4.3. Nh©n tè ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ
cña mét quèc gia
8
- C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chi phÝ t¹i vïng kinh tÕ
- C¸c nh©n tè thuéc vÒ ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n−íc ¶nh h−ëng ®Õn kÕt qu¶ sö
dông vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ cña mét quèc gia
- C¸c nh©n tè thuéc vÒ N§TNN ¶nh h−ëng ®Õn kÕt qu¶ sö dông vèn FDI t¹i mét
vïng kinh tÕ cña mét quèc gia: TiÒm lùc tµi chÝnh cña c¸c N§TNN; N¨ng lùc kinh
doanh cña c¸c N§TNN
1.5. Mét sè kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn FDI
Nghiªn cøu thu hót vµ sö dông vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ cña quèc gia thùc
chÊt lµ nghiªn cøu ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI cña mét quèc gia cã tÝnh
tíi ®iÒu kiÖn cña tõng vïng kinh tÕ kh¸c nhau trong n−íc. V× vËy, muèn thu hót vµ
sö dông tèt vèn FDI t¹i mét vïng kinh tÕ cña quèc gia th× tr−íc hÕt ph¶i nghiªn cøu
viÖc thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ph¹m vi mét quèc gia ®ã. Tuy nhiªn, viÖc thu
hót vµ sö dông vèn FDI ë mét vïng kinh tÕ thµnh c«ng ®Õn ®©u, ngoµi nh÷ng nç lùc
cña ChÝnh phñ cßn ph¶i kÓ ®Õn vai trß hÕt søc quan träng cña c¸c chÝnh quyÒn ®Þa
ph−¬ng trong vïng ®ã. V× vËy, trong luËn ¸n nµy, t¸c gi¶ nghiªn cøu mét c¸ch tæng
thÓ c¶ kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn FDI ë mét sè quèc gia cã ®iÒu kiÖn
t−¬ng ®ång víi ViÖt Nam vµ c¶ kinh nghiÖm cña mét sè ®Þa ph−¬ng trong n−íc
t−¬ng ®èi thµnh c«ng trong ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI trong thêi gian
võa qua. Tõ ®ã, luËn ¸n ®· rót ra nh÷ng kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t−
trùc tiÕp n−íc ngoµi vµo mét vïng kinh tÕ cña quèc gia nh− sau:
1, Ph¶i gi÷ ®−îc sù æn ®Þnh trong m«i tr−êng ®Çu t−, tr¸nh nh÷ng biÕn ®éng cã
thÓ g©y ra nh÷ng có sèc tiªu cùc trong nÒn kinh tÕ. Muèn vËy, cÇn c¶i t¹o triÖt ®Ó
m«i tr−êng ph¸p lý, m«i tr−êng kinh tÕ, tµi chÝnh, ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng phôc vô
®Çu t−.
2, HÖ thèng luËt ph¸p vÒ §TNN ngµy cµng ®−îc hoµn chØnh theo h−íng th«ng
tho¸ng h¬n vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ.
3, TÝch cùc c¶i tiÕn thñ tôc hµnh chÝnh tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, t¹o mäi
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c N§TNN tham gia ®Çu t− vµo vïng kinh tÕ cña mét
quèc gia.
4, CÇn cã chÝnh s¸ch ®Þnh h−íng thu hót vµ sö dông vèn FDI hîp lý vµ l©u dµi
cho tõng vïng trªn c¬ së chÝnh s¸ch chung cña quèc gia, cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch
cùc ®Ó thu hót vµ sö dông FDI theo ®Þnh h−íng ®ã.
5, VÒ chiÕn l−îc ph¸t triÓn vµ thu hót §TNN c¸c n−íc ®i tõ thu hót vµo nh÷ng
ngµnh nghÒ sö dông nhiÒu lao ®éng sang nh÷ng ngµnh cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ lÜnh
vùc dÞch vô.
6, Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó thu hót §TNN ®Ó di chuyÓn tõ ngµnh, vïng
thuËn lîi sang c¸c ngµnh, vïng khã kh¨n h¬n.
9
7, Ph¸t triÓn hoµn thiÖn nh÷ng khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu kinh tÕ trong
vïng ®Ó t¹o lùc thu hót c¸c N§TNN.
8, Mçi ®Þa ph−¬ng trong vïng tù ®Ò ra chiÕn l−îc c¹nh tranh thu hót ®Çu t− cho
m×nh nh−ng ph¶i phï hîp víi quy ho¹ch chung cña toµn vïng, theo ®óng quy ®Þnh
cña Nhµ n−íc vµ phï hîp víi chÝnh s¸ch chung.
9, Kh«ng coi nhÑ vèn ®Çu t− trong vïng vµ trong n−íc, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy tèi
®a nguån néi lùc, chÝnh néi lùc míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh.
Ch−¬ng 2
Thùc tr¹ng thu hót vμ sö dông vèn ®Çu t− trùc tiÕp
n−íc ngoμi (FDI) trªn ®Þa bμn DUY£N H¶I MIÒN TRUNG
2.1. Kh¸i qu¸t bèi c¶nh kinh tÕ, x· héi cña vïng Duyªn h¶i miÒn Trung
2.1.1. Nh÷ng mÆt lîi thÕ
* VÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng:
Thø nhÊt, vïng DHMT cã thÕ m¹nh vÒ biÓn vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn.
§ñ ®iÒu kiÖn cho phÐp ®−a viÖc nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thñy s¶n, h¶i s¶n tõng b−íc
trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän.
Thø hai, DHMT cã thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn du lÞch vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ
du lÞch. §©y lµ vïng ®Êt cã nhiÒu danh lam th¾ng c¶nh cña ®Êt n−íc, cã nhiÒu di
s¶n thÕ giíi ®−îc UNESCO c«ng nhËn.
Thø ba, ®Êt ®ai tuy kh«ng nhiÒu nh−ng t−¬ng ®èi ®a d¹ng vµ míi khai th¸c ë møc
®é thÊp. Nh×n chung víi tiÒm n¨ng cña ®Êt ®ai, vïng DHMT cã thÓ ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm thµnh ngµnh c«ng nghiÖp quan träng.
Thø t−, DHMT cã thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn rõng vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ
g¾n víi c¸c s¶n phÈm tõ rõng. Tµi nguyªn rõng cña toµn vïng chØ ®øng sau T©y
Nguyªn c¶ vÒ diÖn tÝch ®Êt rõng vµ tr÷ l−îng gç lín. Vïng DHMT cã thÓ ph¸t triÓn
thµnh mét trung t©m trång rõng vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®å gç.
Thø n¨m, tiÒm n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vïng DHMT ®ang ®Çy ¾p høa hÑn v×
mét phÇn nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong vïng cã thÓ cung cÊp
t¹i chç nhê vµo nguån tµi nguyªn kho¸ng s¶n s½n cã.
Thø s¸u, lùc l−îng lao ®éng cña vïng DHMT dåi dµo, ®· ®−îc phæ cËp vÒ tr×nh ®é
v¨n hãa.
* VÒ vÞ trÝ ®Þa lý:
Thø nhÊt, mét thuËn lîi cña DHMT lµ cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi T©y Nguyªn.
T©y Nguyªn sÏ lµ nguån cung cÊp nguyªn liÖu vµ hµng xuÊt khÈu quan träng cho
toµn vïng DHMT. §ång thêi, chØ cã ph¸t triÓn m¹nh mÏ vïng DHMT míi cã ®iÒu
10
kiÖn t¹o thÕ vµ lùc cho T©y Nguyªn khai th¸c h÷u hiÖu c¸c tiÒm n¨ng ®a d¹ng vµ
®éc ®¸o cña m×nh.
Thø hai, vïng biÓn c¸c tØnh DHMT ®−îc coi nh− mét hµnh lang th−¬ng m¹i quan
träng, mét hÖ thèng cöa më cña c¸c quèc gia phÝa T©y. C¸c n−íc trong khu vùc,
®Æc biÖt lµ NhËt B¶n ®ang dµnh nhiÒu sù quan t©m ®Õn sù ph¸t triÓn khu vùc Nam
Lµo - §«ng B¾c Campuchia vµ Duyªn h¶i MiÒn Trung ViÖt Nam g¾n víi viÖc më
thªm ®−êng xuyªn ¸, më c¸c lèi ra biÓn gÇn nhÊt cho khu vùc nµy. C¸c c¶ng biÓn
cña vïng DHMT ®· ®−îc ®−a vµo danh s¸ch lùa chän lµm cöa ngâ cho c¸c lèi ra
nµy.
* ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng ®Þnh h−íng ph¸t triÓn ®èi víi vïng DHMT trong
thêi gian tíi còng lµ mét thuËn lîi cña vïng nµy.
Nh÷ng ®Þnh h−íng chÝnh lµ: (1) x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c chuçi ®« thÞ däc bê
biÓn; (2) x©y dùng c¸c côm vµ c¸c ®iÓm c«ng nghiÖp; (3) chó ý ph¸t triÓn më réng
c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, tr−íc hÕt lµ dÞch vô c¶ng biÓn vµ du lÞch; vµ cïng víi nh÷ng
®Þnh h−íng ph¸t triÓn nµy lµ viÖc ChÝnh Phñ tËp trung −u tiªn ph¸t triÓn vïng kinh
tÕ träng ®iÓm MiÒn Trung (gåm 5 tØnh Thõa Thiªn - HuÕ, §µ N½ng, Qu¶ng Nam,
Qu¶ng Ng·i vµ B×nh §Þnh) sÏ lµ thuËn lîi lín trong viÖc thu hót vèn FDI vµo ph¸t
triÓn kinh tÕ vïng DHMT [86].
2.1.2. Nh÷ng khã kh¨n
Thø nhÊt, ®Þa h×nh bÞ chia c¾t m¹nh. Nói cao chiÕm mét phÇn lín diÖn tÝch tù
nhiªn toµn vïng. D¶i ®ång b»ng kh¸ nhá hÑp vµ bÞ chia c¾t m¹nh bëi c¸c d·y nói
cao ¨n ra ®Õn s¸t biÓn, bëi c¸c con s«ng hoÆc nh÷ng ®åi c¸t tr¾ng,..
Thø hai, h¹ tÇng c¬ së cßn thiÕu vµ yÕu, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng giao th«ng chÊt
l−îng cßn thÊp.
Thø ba, nÒn kinh tÕ cßn ch−a ph¸t triÓn, tÝch lòy ë møc thÊp.
Thø t−, lùc l−îng lao ®éng ë vïng DHMT cã chÊt l−îng thÊp.
2.2. Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
2.2.1. Tæng quan vÒ viÖc thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
- Giai ®o¹n t×m hiÓu thÞ tr−êng (1988 - 1990)
Sè dù ¸n vµ sè vèn FDI ®¨ng ký vµo DHMT rÊt Ýt, ch−a cã dù ¸n FDI nµo ®i vµo
ho¹t ®éng. Ho¹t ®éng FDI gÆp nhiÒu khã kh¨n do thiÕu mét khung khæ ph¸p lý, lóc
®ã míi chØ cã LuËt §Çu t− n−íc ngoµi nh−ng c¸c luËt liªn quan ch−a cã hoÆc ch−a
phï hîp cho ho¹t ®éng FDI. C¸c nhµ ®Çu t− vµo DHMT víi tÝnh chÊt “chê ®îi vµ
nghe ngãng”, ch−a thùc hiÖn ®Çu t− thùc sù.
- Giai ®o¹n t¨ng tr−ëng theo chiÒu réng (1991 - 1997)
Sè l−îng dù ¸n FDI ®−îc cÊp phÐp vµ vèn ®Çu t− ®¨ng ký t¨ng liªn tôc tõ n¨m
1991 vµ ®¹t tíi ®Ønh cao vµo n¨m 1997, víi 419,380499 triÖu USD ®· ®−îc cÊp
phÐp. C¸c dù ¸n FDI giai ®o¹n nµy cã quy m« ®Çu t− kh¸ lín, trung b×nh kho¶ng 13
11
triÖu USD/dù ¸n, cao gÇn gÊp ®«i quy m« ®Çu t− b×nh qu©n cña giai ®o¹n tr−íc
(Xem §å thÞ 2.2).
8.095
12.964
8.142
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
(T
ri
Öu
U
SD
)
1988 - 1990 1991 - 1997 1998 - 2005
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−
§å thÞ 2.2: Quy m« b×nh qu©n mét dù ¸n c¸c giai ®o¹n trªn ®Þa bµn DHMT
Thêi kú 1991 - 1997, tû lÖ vèn thùc hiÖn t¨ng dÇn vµ n¨m 1997 ®· chiÕm h¬n
47,5% vèn ®¨ng ký.
- Giai ®o¹n khã kh¨n sau khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc (1998 - 2003)
N¨m 1997, do t¸c ®éng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc (th¸ng 7/1997) vèn
®¨ng ký vµo ViÖt Nam ®· gi¶m h¼n, chØ b»ng 54% vèn ®¨ng ký n¨m 1996 vµ tiÕp
tôc suy gi¶m 17% trong n¨m 1998. Tuy nhiªn, ë DHMT vèn ®¨ng ký t¹i t¨ng ®ét
biÕn vµ ®¹t ®Ønh cao vµo n¨m 1998 víi 1.383.043.365 USD. §iÒu nµy kh«ng ph¶i
do m«i tr−êng ®Çu t− ë DHMT hÊp dÉn h¬n mµ lµ do c¸c ®èi t¸c n−íc ngoµi ®· cã
qu¸ tr×nh chuÈn bÞ tõ tr−íc ®Ó ®Çu t− vµo nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i.
§iÒu nµy thÓ hiÖn râ rµng qua sù gi¶m ®ét biÕn cña vèn ®¨ng ký ë n¨m 1999: V§K
n¨m 1999 b»ng 13,8% n¨m 1997, chØ b»ng 4,25% n¨m 1998.
Kh«ng gièng nh− vèn ®¨ng ký, vèn thùc hiÖn cã ®é trÔ nhÊt ®Þnh (tõ khi ®¨ng ký
®Õn khi tùc hiÖn ph¶i mÊt tõ 3 ®Õn 4 n¨m) nªn ch−a suy gi¶m ngay ë thêi ®iÓm x¶y
ra cuéc khñng ho¶ng: tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2001 VTH ®Òu v−ît xa vèn ®¨ng ký.
Sau ®ã lµ giai ®o¹n suy gi¶m ®Òu ®Æn cña VTH, vµ gi¶m ®ét biÕn trong tõ n¨m 2003
- 2005 (do V§K n¨m 1999 gi¶m ®ét biÕn).
Trong giai ®o¹n nµy, còng nh− t×nh h×nh chung cña ViÖt Nam, ë DHMT nhiÒu dù
¸n quy m« võa vµ nhá ®−îc cÊp phÐp, vèn ®¨ng ký b×nh qu©n/dù ¸n chØ b»ng
60,80% quy m« b×nh qu©n 1 dù ¸n giai ®o¹n tr−íc.
2.2.2. Thùc tr¹ng thu hót vèn FDI vµo vïng Duyªn h¶i MiÒn Trung
- Thu hót vèn FDI theo h×nh thøc ®Çu t− trªn ®Þa bµn vïng DHMT
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, h×nh thøc 100% vèn n−íc ngoµi ®ang gia t¨ng nhanh
chãng, ®Æc biÖt lµ tõ khi thùc hiÖn chñ tr−¬ng ph©n cÊp cÊp giÊy phÐp n¨m 1998 vµ
12
cho phÐp N§T ®−îc chñ ®éng lùa chän h×nh thøc ®Çu t− (NghÞ ®Þnh 10/1998/N§-
CP). Trong khi ®ã, h×nh thøc liªn doanh ®ang gi¶m dÇn c¶ vÒ sè dù ¸n còng nh− vèn
®¨ng ký, chøng tá tÝnh kÐm hÊp dÉn cña h×nh thøc nµy. H×nh thøc hîp t¸c kinh
doanh trªn c¬ së hîp ®ång (BCC) còng kh«ng ®−îc −a chuéng, thÓ hiÖn ë sè dù ¸n
hÇu nh− kh«ng gia t¨ng theo thêi gian, nÕu nãi vÒ tû träng vèn th× c¸c dù ¸n BCC
ngµy cµng gi¶m.
Quy m« b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n 100% th−êng nhá h¬n nhiÒu so víi c¸c dù ¸n
liªn doanh do phÇn lín c¸c liªn doanh ®Çu t− vµo lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n hay c¸c lÜnh
vùc ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i liªn doanh, ®ßi hái vèn lín. NÕu nh− trong toµn quèc,
c¸c dù ¸n ®Çu t− theo h×nh thøc BCC cã quy m« lín h¬n c¶, do lÜnh vùc chñ yÕu cña
h×nh thøc nµy lµ c¸c lÜnh vùc ®ßi hái vèn ®Çu t− rÊt lín nh−: th¨m dß vµ khai th¸c
dÇu khÝ, khai th¸c m¹ng viÔn th«ng,.. th× ë DHMT c¸c dù ¸n ®Çu t− theo h×nh thøc
nµy cã quy m« b×nh qu©n nhá h¬n c¶.
- Thu hót vèn FDI theo l·nh thæ (tØnh/thµnh phè) trªn ®Þa bµn DHMT
Khu vùc DHMT thu hót vèn FDI rÊt Ýt: V§K toµn vïng DHMT ch−a b»ng 20%,
VTH ch−a tíi 22% so víi riªng thµnh phè Hå ChÝ Minh. Riªng trong néi bé
DHMT, trong nh÷ng n¨m qua, vèn FDI chñ yÕu ch¶y vµo c¸c thµnh phè t−¬ng ®èi
ph¸t triÓn nh− §µ N½ng, Kh¸nh Hoµ,..
B¶ng 2.7: Vèn FDI t¹i vïng DHMT tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2005
§VT: TriÖu USD
TT §Þa ph−¬ng Vèn ®¨ng ký Sè dù ¸n §K Vèn thùc hiÖn
1 Thanh Hãa 445.786 24 448.668
2 NghÖ An 300.439 23 121.276
3 Hµ TÜnh 53.324 11 18.899
4 Qu¶ng B×nh 34.657 6 27.073
5 Qu¶ng TrÞ 38.097 8 4.289
6 Thõa Thiªn-HuÕ 148.815 37 143.600
7 §µ N½ng 999.710 109 280.692
8 Qu¶ng Nam 431.842 41 82.693
9 Qu¶ng Ng·i 1,350.134 15 551.271
10 B×nh §Þnh 57.956 22 30.997
11 Phó Yªn 193.916 37 71.457
12 Kh¸nh Hßa 385.148 93 334.300
13 Ninh ThuËn 31.482 8 6.040
14 B×nh ThuËn 219.166 48 39.760
Tæng 4,690.473 482 2,161.016
Sè liÖu: tæng sè dù ¸n, tæng sè V§K, tæng sè VTH tõ n¨m 1988 ®Õn n¨m 2005
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−
13
- Thu hót vèn FDI theo ngµnh trªn ®Þa bµn vïng DHMT
Nh×n vµo qu¸ tr×nh thu hót vµ sö dông vèn FDI, ta thÊy c¬ cÊu thu hót vµ sö dông
vèn FDI t−¬ng ®èi phï hîp víi ®Þnh h−íng CNH, H§H ®Êt n−íc. Tõ n¨m 1991 ®Õn
nay, vèn ®Çu t− vµo ngµnh CN&XD ®Òu chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng V§K vµ
VTH hµng n¨m. Tuy nhiªn, vèn FDI vµo lÜnh vùc dÞch vô cßn rÊt h¹n chÕ vµ cã tû
träng thÊp nhÊt.
Theo sè liÖu thèng kª, chØ tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc ®Õn 31/10/2004, vèn FDI
trªn ®Þa bµn vïng tËp trung chñ yÕu vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng, chiÕm
47,9% sè dù ¸n, 64,44% sè vèn ®¨ng ký. NÕu xÐt vèn thùc hiÖn th× tû träng c«ng
nghiÖp vµ x©y dùng cßn cao h¬n (67,94%), trong ®ã, vèn FDI tËp trung phÇn lín
vµo ngµnh x©y dùng vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng (Xem §å thÞ 2.6)
Tû träng vèn FDI vµo ngµnh dÞch vô chØ chiÕm 16,32% V§K vµ 10,64% VTH. Tû
lÖ nµy lµ qu¸ thÊp so víi toµn quèc - víi tû lÖ t−¬ng øng lµ 34,66% vµ 25,05%. §©y lµ
vÊn ®Ò cÇn quan t©m trong ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI thêi gian tíi.
Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t−
§å thÞ 2.6: FDI t¹i Duyªn h¶i MiÒn Trung theo ngµnh
- Thu hót FDI theo ®èi t¸c trªn ®Þa bµn vïng DHMT
TÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc t¹i thêi ®iÓm 31/10/2004Vèn FDI vµo DHMT chñ yÕu
tõ c¸c n−íc Ch©u ¸ (chiÕm 61,25% vèn ®¨ng ký vµ 68,76% vèn thùc hiÖn), trong ®ã
NhËt B¶n, Hµn Quèc, c¸c n−íc c«ng nghiÖp míi (NICs) vµ c¸c n−íc ASEAN lµ c¸c
®èi t¸c chñ yÕu. Trong 5 nhµ ®Çu t− lín nhÊt vµo DHMT th× cã 4 n−íc n−íc tõ Ch©u
¸, xÕp theo vèn thùc hiÖn th× nhµ ®Çu t− lín nhÊt lµ NhËt B¶n, tiÕp ®ã lµ QuÇn ®¶o
Virgin, Hµn Quèc, §µi Loan vµ Hång K«ng. Riªng 5 nhµ ®Çu t− lín nhÊt nµy ®·
chiÕm 60,57% tæng vèn ®¨ng ký vµ 74,13% tæng vèn thùc hiÖn. N¨m 1998, khi dßng
vèn ®¨ng ký vµo DHMT cao nhÊt, c¸c nhµ ®Çu t− lín nhÊt còng lµ c¸c n−íc Ch©u ¸:
NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng, Singapore, Malaysia.
2.2.3. HiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn vïng DHMT
Vèn ®¨ ng ký
DÞch vô
16,32%
C«ng
nghiÖp
kh¸c
39,47%
C«ng
nghiÖp vµ
X©y
dùng
64,44%
N«ng L©m
Thuû s¶n
19,24%
XD vµ
s¶n xuÊt
VLXD
24,97%
Vèn thùc hiÖn
DÞch vô
10,64%
C«ng
nghiÖp
kh¸c
34,15%
C«ng
nghiÖp vµ
X©y
dùng
67,94%
N«ng
L©m
Thuû s¶n
21,42%
XD
vµ s¶n xuÊt
VLXD
33,79%
14
- Gi¸ trÞ xuÊt khÈu/vèn FDI thùc hiÖn trªn ®Þa bµn DHMT
Giai ®o¹n 1995 – 2005, ë khu vùc FDI, tÝnh trung b×nh tû lÖ gi¸ trÞ xuÊt khÈu/vèn
FDI thùc hiÖn lµ 0,68, trong khi ®ã tû lÖ nµy ë khu vùc §TTN chØ lµ 0,451. TÝnh
trung b×nh, trong giai ®o¹n nµy, 1 ®ång vèn ®Çu t− thùc hiÖn ë khu vùc FDI t¹o ra
nhiÒu gi¸ trÞ xuÊt khÈu h¬n ë c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c (Xem ®å thÞ 2.7).
0.473 0.451
0.680
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
Toµn nÒn kinh tÕ vïng DHMT Khu vùc §TTN Khu vùc FDI
Nguån: Tæng côc Thèng kª
§å thÞ 2.7: Tû lÖ gi¸ trÞ xuÊt khÈu/vèn ®Çu t− thùc hiÖn ë c¸c khu vùc kinh tÕ
trung b×nh giai ®o¹n 1995 - 2005 t¹i vïng DHMT
N¨m 2003 - 2005, vèn FDI thùc hiÖn chØ chiÕm lÇn l−ît 3.4%, 2.57%, 0.54%
tæng vèn ®Çu t− toµn x· héi vïng DHMT nh−ng xuÊt khÈu cña khu vùc nµy l¹i
chiÕm tû lÖ lín lÇn l−ît lµ 18,17%, 16,45%, 15,18% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña c¶
vïng. Nh− vËy, ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm t¹o gi¸ trÞ xuÊt khÈu, vèn FDI cã hiÖu qu¶
trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l−îc h−íng vÒ xuÊt khÈu.
- Gi¸ trÞ thu ng©n s¸ch/vèn FDI thùc hiÖn hµng n¨m t¹i vïng DHMT
TÝnh trung b×nh cho c¶ giai ®o¹n 1995 – 2005, ë khu vùc FDI, cø 100USD
vèn ®Çu t− thùc hiÖn thu ®−îc 16,82USD vµo NSNN. Trong khi ®ã ë khu vùc
§TTN, cø 100USD vèn ®Çu t− thùc hiÖn thu ®−îc ®Õn 35,35USD vµo NSNN
(Xem ®å thÞ 2.12).
33.54%
16.82%
35.35%
0%
10%
20%
30%
40%
Toµn nÒn kinh tÕ vïng DHMT Khu vùc FDI Khu vùc §TTN
Nguån: Tæng côc Thèng kª
§å thÞ 2.12: Tû lÖ thu NSNN/vèn ®Çu t− thùc hiÖn ë c¸c khu vùc kinh tÕ trung
b×nh giai ®o¹n 1995 - 2005 t¹i vïng DHMT
15
XÐt trªn chØ tiªu thu ng©n s¸ch nhµ n−íc, khu vùc FDI hiÖn vÉn ®−îc h−ëng
nh÷ng −u ®·i nhÊt ®Þnh vÒ tµi chÝnh nªn ®em l¹i nguån thu cho ng©n s¸ch Ýt h¬n
møc trung b×nh chung cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, tû sè nµy ®ang cã xu h−íng ngµy
mét gia t¨ng vµ diÔn biÕn ngµy cµng tèt h¬n.
- Sè viÖc lµm trùc tiÕp so víi vèn FDI thùc hiÖn t¹i vïng DHMT
TÝnh ®Õn n¨m 2005, ë DHMT, khu vùc FDI ®· t¹o viÖc lµm trùc tiÕp cho gÇn 47
ngh×n lao ®éng, gÊp ®«i so víi n¨m 2000. Tèc ®é thu hót lao ®éng vµo khu vùc FDI
t¨ng lªn nhanh chãng. Giai ®o¹n 2001 - 2005 cã thªm h¬n 23,5 ngh×n lao ®éng
®−îc thu hót vµo khu vùc FDI, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 15,71%/n¨m, trong ®ã, tèc ®é
t¨ng lao ®éng trung b×nh cña ngµnh C«ng nghiÖp & x©y dùng lµ 16%, ngµnh n«ng -
l©m - ng− nghiÖp lµ 16%, cßn ngµnh dÞch vô chØ 12,94% .
Lao ®éng trong khu vùc FDI tËp trung chñ yÕu vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp - x©y
dùng, trong ®ã, ®Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm. N¨m
2005, lao ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm h¬n 60% lao ®éng trùc
tiÕp cña khu vùc FDI, trong ®ã ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm
chiÕm 46,76% (Xem §å thÞ 2.13).
C«ng nghiÖp &
x©y dùng
60.53%
CN kh¸c
13.77%
CN nhÑ vµ
CN thùc phÈm
46.76%
N«ng - L©m -
Ng− nghiÖp
31.54%
D
Þch vô
7.93%
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−
§å thÞ 2.13: C¬ cÊu lao ®éng cña khu vùc FDI n¨m 2005 theo ngµnh
Tuy cã tèc ®é thu hót lao ®éng nhanh nh−ng khu vùc FDI lµ khu vùc t¹o ra Ýt chç
lµm viÖc nhÊt trong nÒn kinh tÕ. N¨m 2005, sè lao ®éng trùc tiÕp trong khu vùc FDI
chØ chiÕm 0,49% tæng sè lao ®éng trong nÒn kinh tÕ vïng DHMT, tû lÖ nµy trung
b×nh giai ®o¹n 2000 – 2005 chØ lµ 0,42. Khi so s¸nh c¬ cÊu lao ®éng víi c¬ cÊu vèn
®Çu t− theo thµnh phÇn kinh tÕ (Xem §å thÞ 2.14), cã thÓ thÊy râ kh¶ n¨ng t¹o viÖc
lµm cña khu vùc FDI lµ qu¸ thÊp so víi khu vùc §TTN.
16
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vµ Tæng côc Thèng kª
§å thÞ 2.14: C¬ cÊu lao ®éng vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t− theo thµnh phÇn kinh tÕ
trung b×nh giai ®o¹n 2000 - 2005
Giai ®o¹n 2000 – 2005, ë khu vùc FDI, cø trung b×nh 1000USD míi t¹o ra ®−îc
0,26 chç lµm viÖc trùc tiÕp, trong khi ®ã ë khu vùc §TTN trung b×nh 1000USD t¹o
ra ®−îc 4,3 chç lµm viÖc trùc tiÕp. Nh− vËy, khu vùc FDI cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n
nhiÒu so víi c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c trªn khÝa c¹nh t¹o viÖc lµm, xÐt vÒ mÆt sè
l−îng. Tuy nhiªn, mét xu h−íng ®¸ng quan t©m lµ tû träng sè viÖc lµm trùc tiÕp do
khu vùc FDI t¹o ra ngµy cµng t¨ng (Xem §å thÞ 2.15)
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vµ Tæng côc Thèng kª
§å thÞ 2.15: Sè viÖc lµm trùc tiÕp do khu vùc FDI t¹o ra/tæng sè viÖc lµm
trùc tiÕp trong nÒn kinh tÕ vïng DHMT
Tãm l¹i, xÐt trªn ph−¬ng diÖn t¹o viÖc lµm th× khu vùc FDI kÐm thiÖu qu¶ h¬n c¸c
khu vùc kh¸c cña nÒn kinh tÕ, suÊt ®Çu t− cho t¹o viÖc lµm cña khu vùc FDI rÊt cao.
- Vèn FDI thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, gãp phÇn khai th¸c vµ n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc trong vïng DHMT.
Nh÷ng n¨m qua, vèn FDI ®· gãp phÇn thóc ®Èy tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ ë vïng
DHMT, tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 2005, víi l−îng vèn ®Çu t− thùc hiÖn b×nh qu©n hµng
n¨m gÇn 150 triÖu USD, vèn FDI ®· tÝch cùc t¹o nguån vèn cho ®Çu t− ph¸t triÓn.
H¬n n÷a, sù gia t¨ng cña vèn FDI cßn cã t¸c dông thóc ®Èy c¸c nguån vèn trong
n−íc gia t¨ng. C¶ hai ®iÒu nµy ®Òu lµm gia t¨ng GDP. VÒ phÝa cung, víi hµng tr¨m
doanh nghiÖp FDI ®i vµo ho¹t ®éng, khu vùc FDI ®· t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi
cho nÒn kinh tÕ. Khu vùc FDI cã tØ lÖ ®ãng gãp trong GDP t¨ng dÇn, nÕu n¨m 1991
C¬ cÊu lao ®éng
Khu vùc
§TTN
99.58%
Khu vùc
FDI
0.42%
C¬ cÊu vèn ®Çu t− thùc hiÖn
Khu vùc
§TTN
93.37%
Khu vùc
FDI
6.63%
0.28%
0.36%
0.44%
0.47% 0.49%0.45%
0.0%
0.1%
0.2%
0.3%
0.4%
0.5%
2000 2001 2002 2003 2004 2005
17
®ãng gãp cña khu vùc FDI vµo GDP chØ 1,05% th× n¨m 1996 ®· t¨ng lªn 4,4% vµ
n¨m 2005 lµ 9,85% (Xem ®å thÞ 2.17).
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
Nguån: Tæng côc Thèng kª
§å thÞ 2.17: §ãng gãp cña khu vùc FDI vµo GDP vïng DHMT
§Æc biÖt, khu vùc FDI lu«n dÉn ®Çu vÒ tèc ®é t¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp. Tèc ®é
t¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp cña khu vùc FDI ®¹t trªn 20% trong nhiÒu n¨m, hÇu nh−
lu«n cao h¬n tèc ®é t¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp c¶ vïng. Trong mét thêi gian dµi, t¨ng
tr−ëng c«ng nghiÖp cña khu vùc FDI lµ ®éng lùc trong t¨ng tr−ëng c«ng nghiÖp c¶
vïng DHMT.
- Vèn FDI gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng DHMT theo h−íng
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
C¬ cÊu FDI trong thêi gian qua thay ®æi theo h−íng t¨ng dÇn tØ träng c«ng
nghiÖp vµ ®· gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng t¨ng dÇn tû träng
ngµnh c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng CNH,
H§H. Víi c¬ cÊu FDI nh− vËy, luång vèn FDI t¸c ®éng tíi t¨ng tr−ëng cña ngµnh
c«ng nghiÖp vµ x©y dùng m¹nh nhÊt, lµm t¨ng gi¸ trÞ vµ qua ®ã lµm t¨ng tû träng
cña ngµnh nµy trong nÒn kinh tÕ vµ lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng t¨ng
tû träng lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng.
- Vèn FDI gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc vïng DHMT
2.3. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
trong thêi gian qua
2.3.1. Nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc thu hót vµ sö dông FDI trªn ®Þa bµn
DHMT trong thêi gian qua
DHMT thu hót ®−îc mét l−îng ®¸ng kÓ FDI vµo tÊt c¶ c¸c ngµnh trong vïng:
N«ng - l©m - ng− nghiÖp, C«ng nghiÖp - x©y dùng, DÞch vô vµ ph©n bæ kh¾p 14
tØnh trong vïng. L−îng vèn nµy bæ sung ®¸ng kÓ vµo vèn ®Çu t− ph¸t triÓn vïng
DHMT. Vèn FDI cã t¸c ®éng tÝch cùc trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ
gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c ®Þa ph−¬ng DHMT theo h−íng c«ng
nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa còng nh− t¸c ®éng tÝch cùc trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l−îc
h−íng vÒ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp FDI ®· nép ng©n s¸ch nhµ
18
n−íc hµng triÖu USD, gãp phÇn t¨ng nguån thu ng©n s¸ch. Vèn FDI còng ®· mang
l¹i nh÷ng c«ng nghÖ míi, t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi cho nÒn kinh tÕ, gãp phÇn
t¹o viÖc lµm cho hµng chôc v¹n lao ®éng, ®µo t¹o vµ n©ng cao tay nghÒ cho ®éi ngò
lao ®éng DHMT, t¹o cho hä t¸c phong c«ng nghiÖp. Vèn FDI gãp phÇn n©ng cao
kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp vïng DHMT, gãp phÇn thóc ®Èy nÒn
kinh tÕ vïng DHMT héi nhËp víi quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ, gãp phÇn n©ng cao
kh¶ n¨ng c¹nh tranh néi bé nÒn kinh tÕ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña vïng DHMT
2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót vµ hiÖu qu¶
sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
- Nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa
bµn vïng DHMT
Ho¹t ®éng thu hót vèn FDI vµo vïng DHMTcã mét sè h¹n chÕ:
Thø nhÊt, khèi l−îng vèn FDI thu hót cßn rÊt nhá. Vèn FDI vµo khu vùc DHMT
vÉn t¨ng rÊt Ýt, ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña vïng.
Thø hai, c¬ cÊu thu hót vèn FDI cßn mÊt c©n ®èi, ch−a ®¸p øng ®−îc môc tiªu
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo CNH, H§H.
ViÖc sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn vïng DHMT cã mét sè h¹n chÕ:
Thø nhÊt, kh¶ n¨ng t¹o ra gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña khu vùc FDI lµ cao nh−ng gi¸ trÞ
gia t¨ng t¹i DHMT cña hµng xuÊt khÈu l¹i ch−a cao, hÇu hÕt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu
chñ lùc nh− may mÆc, giµy dÐp, ®å gç,.. míi chØ dõng ë møc gia c«ng lµ chñ yÕu.
Thø hai, suÊt ®Çu t− cho mét chç lµm viÖc cao vµ kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm thÊp.
Thø ba, thu ng©n s¸ch Nhµ n−íc Ýt, t×nh tr¹ng l¸ch luËt, gian lËn ®Ó trèn thuÕ vÉn
cßn nhiÒu.
Thø t−, ®ãng gãp cña vèn FDI vµo t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña vïng DHMT cßn thÊp
so víi l−îng vèn FDI ®¨ng ký vµo vïng nµy.
Thø n¨m, cßn yÕu kÐm trong chuyÓn giao c«ng nghÖ.
Thø n¨m, ho¹t ®éng sö dông vèn FDI còng g©y ra mét sè h¹n chÕ vÒ mÆt x· héi,
ph¸t sinh m©u thuÉn gi÷a chñ ®Çu t− n−íc ngoµi vµ nguêi lao ®éng ViÖt Nam, gi÷a
®èi t¸c n−íc ngoµi vµ ®èi t¸c trong n−íc.
Thø s¸u, mét sè h¹n chÕ kh¸c tõ ho¹t ®éng sö dông vèn FDI t¹i vïng DHMT
nh−: §Æt c¸c c«ng ty trong n−íc trong t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng c©n søc; xuÊt
hiÖn t×nh tr¹ng ch¶y m¸u chÊt x¸m vµo c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi; g©y «
nhiÔm m«i tr−êng, ¶nh h−ëng ®Õn t×nh h×nh chÝnh trÞ, lµm c¹n kiÖt nguån tµi nguyªn
thiªn nhiªn;..
- Nguyªn nh©n g©y h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI
trªn ®Þa bµn vïng DHMT
Nh÷ng nguyªn nh©n chung:
Thø nhÊt, c«ng t¸c qui ho¹ch cña c¸c ®Þa ph−¬ng ë DHMT cßn chËm, chÊt l−îng
ch−a cao. Ch−a cã quy ho¹ch tæng thÓ chung cã tÝnh kh¶ thi vµ dµi h¹n lµm c¬ së
cho ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI cña toµn vïng.
19
Thø hai, hÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch §TNN ch−a minh b¹ch, chång chÐo, m©u
thuÉn, hay thay ®æi, tæ chøc thùc thi chËm vµ Ýt hiÖu qu¶.
Thø ba, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cña vïng DHMT yÕu kÐm.
Thø t−, vïng DHMT cã lùc l−îng lao ®éng trÎ, rÎ nh−ng thiÕu lao ®éng cã
chuyªn m«n kü thuËt, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò lao ®éng qu¶n lý cao cÊp cã tr×nh ®é
chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷.
Thø n¨m, thñ tôc hµnh chÝnh vÉn cßn phøc t¹p trong c¸c kh©u tõ thÈm ®Þnh cÊp
giÊy phÐp ®Çu t−, triÓn khai dù ¸n ®Çu t− vµ qu¶n lý dù ¸n §TNN.
Thø s¸u, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý Nhµ n−íc trong lÜnh vùc FDI ch−a
®¸p øng ®−îc yªu cÇu; nhËn thøc vÒ vai trß cña vèn FDI trong nÒn kinh tÕ ch−a
®−îc thèng nhÊt cao do ch−a qu¸n triÖt ®Çy ®ñ chñ tr−¬ng thu hót vµ sö dông vèn
FDI cña §¶ng ë c¸c cÊp l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng trong vïng DHMT.
Nguyªn nh©n h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót vèn FDI vµo vïng DHMT
Mét lµ, do t¸c ®éng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc.
Hai lµ, c¹nh tranh thu hót vèn FDI trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi diÔn ra ngµy
cµng gay g¾t.
Ba lµ, ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t− vµo vïng DHMT ®èi víi §TNN ch−a ®−îc chó
träng ®óng møc
Nguyªn nh©n h¹n chÕ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
Thø nhÊt, chi phÝ kinh doanh cao lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh h¹n chÕ
hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT.
Thø hai, TiÒm lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc kinh doanh cña m«t sè N§TNN h¹n chÕ
lµm cho nhiÒu dù ¸n FDI bÞ gi¶i thÓ.
Thø ba, c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ FDI cßn nhiÒu bÊt cËp.
Thø t−, kh©u gi¸m s¸t, kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng FDI cßn nhiÒu h¹n chÕ.
Ch−¬ng 3
Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m t¨ng c−êng thu hót vμ
n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc
ngoμi trªn ®Þa bμn DUY£N H¶I MIÒN TRUNG
3.1. §Þnh h−íng thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT trong bèi
c¶nh ph¸t triÓn míi
3.1.1. Bèi c¶nh ph¸t triÓn
- T×nh h×nh quèc tÕ
- T×nh h×nh trong n−íc
- Bèi c¶nh trong vïng DHMT
3.1.2. Quan ®iÓm thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi trªn ®Þa
bµn DHMT thêi gian tíi
20
Thø nhÊt, DHMT ViÖt Nam thùc hiÖn chÝnh s¸ch thu hót vµ sö dông vèn FDI lµ
phï hîp víi chiÕn l−îc ph¸t triÓn cña quèc gia, phï hîp víi xu thÕ thêi ®¹i, phï hîp
víi quy luËt vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ còng nh− yªu cÇu cña c«ng cuéc CNH, H§H
n−íc nhµ.
Thø hai, vèn FDI lµ mét bé phËn cÊu thµnh h÷u c¬ cña nÒn kinh tÕ vïng DHMT.
Thø ba, §¸nh gi¸ ®óng nh÷ng mÆt tÝch cùc nh−ng còng cÇn nhËn thøc ®Çy ®ñ
nh÷ng mÆt tr¸i ®Ó ®õng ®Ò cao qu¸ møc nh÷ng ®ãng gãp cña vèn FDI ®èi víi nÒn
kinh tÕ c¸c ®Þa ph−¬ng vïng DHMT.
Thø t−, H×nh thøc FDI cÇn ph¶i da d¹ng ho¸, v× mçi lo¹i h×nh hîp t¸c ®Çu t− ®Òu
cã mÆt m¹nh, mÆt h¹n chÕ cña nã cho nªn ph¶i ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh ®Çu t− nh»m
®ång thêi gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cña môc tiªu hîp t¸c ®Çu t−.
Thø n¨m, viÖc lùa chän c¸c dù ¸n FDI ph¶i ®¹t ®−îc yªu cÇu gi¶i quyÕt tèt mét
sè mèi quan hÖ c¬ b¶n
Thø s¸u, thu hót vèn FDI ph¶i g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ trong ph©n bæ,
sö dông mét c¸ch toµn diÖn vµ hîp lý ®Ó ph¸t huy cao nhÊt vai trß, t¸c dông cña vèn
FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ vïng DHMT.
3.1.3. §Þnh h−íng thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
- §Þnh h−íng thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn vïng DHMT
Thø nhÊt, ®Þnh h−íng xuÊt khÈu
Thø hai, ®Þnh h−íng vÒ c¬ cÊu kinh tÕ.
Thø ba, ®Þnh h−íng vÒ l·nh thæ (tØnh, thµnh phè) trong vïng.
Thø t−, ®Þnh h−íng vÒ thÞ tr−êng vµ ®èi t¸c.
Thø n¨m, ®Þnh h−íng vÒ h×nh thøc vµ quy tr×nh ®Çu t−.
- Môc tiªu thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT:
Môc tiªu vÒ sè l−îng: C¨n cø theo ph−¬ng ¸n sö dông nguån vèn §TNN trong
giai ®o¹n 2006 - 2010 th× vïng DHMT víi tû träng chiÕm 10% GDP c¶ n−íc sÏ thu
hót §TNN theo ph−¬ng ¸n sau:
Tèc ®é t¨ng tr−ëng cña vïng DHMT cao h¬n c¸c vïng kh¸c cña c¶ n−íc: Vèn
thùc hiÖn giai ®o¹n 2006 - 2010 kho¶ng 2,5 tû USD. Trung b×nh mét n¨m kho¶ng
500 triÖu USD. Vèn cÊp míi kho¶ng 4 tû USD. Trung b×nh mét n¨m kho¶ng 800
triÖu USD.
VÒ chÊt l−îng: §i ®«i víi t¨ng c−êng vÒ sè l−îng, còng ph¶i hÕt søc chó ý ®Õn
chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña vèn FDI.
3.2. C¸c gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c−êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
3.2.1. C¸c gi¶i ph¸p chung ®Ó thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
trong thêi gian tíi
Thø nhÊt, tiÕp tôc cñng cè vµ hoµn thiÖn m«i tr−êng vÜ m«: Gi÷ v÷ng æn ®Þnh
chÝnh trÞ vµ trËt tù x· héi, ®©y lµ vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu; æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ kiÒm
chÕ l¹m ph¸t, ®©y lµ yÕu tè sèng cßn cña nÒn kinh tÕ.
21
Thø hai, n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c quy ho¹ch thu hót vµ sö dông vèn FDI ë
vïng DHMT: Chóng ta ph¶i g¾n kÕt c¸c dù ¸n riªng rÏ trong mét quy ho¹ch tæng
thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, nh»m tËn dông khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng lîi thÕ cña vïng,
tËp trung døt ®iÓm tõng dù ¸n ®Ó sím ®−a vµo sö dông, t¹o ®ßn bÈy thóc ®Èy c¸c dù
¸n kh¸c vµ kinh tÕ toµn vïng ph¸t triÓn.
Thø ba, tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch thu hót vµ sö dông
vèn FDI theo h−íng xo¸ bá ph©n biÖt ®èi xö, th«ng tho¸ng, minh b¹ch nh»m hoµn
thiÖn nhanh m«i tr−êng ®Çu t−.
Thø t−, thèng nhÊt viÖc ban hµnh chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− riªng t¹i c¸c ®Þa
ph−¬ng vïng DHMT.
Thø n¨m, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng ë vïng DHMT:
- §Çu t− n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i ho¸ dÇn c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vïng DHMT;
- Ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¸c KCN trong vïng;
- TËp trung ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ hoµn thiÖn khu kinh tÕ më Chu Lai, rót
kinh nghiÖm ®Ó ph¸t triÓn c¸c khu kinh tÕ kh¸c nh− Dung QuÊt, Nh¬n Héi. §©y lµ
b−íc tiÕn quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ t¨ng c−êng thu hót
FDI vµo vïng DHMT.
Thø s¸u, §µo t¹o nguån nh©n lùc cã chÊt l−îng t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng
DHMT, ®¶m b¶o yªu cÇu tuyÓn dông cña c¸c N§TNN.
Thø b¶y, tiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh cã liªn quan ®Õn ho¹t
®éng FDI theo h−íng minh b¹ch, ®¬n gi¶n vµ nhÊt qu¸n:
- §¶m b¶o thùc hiÖn tèt c¬ chÕ “mét cöa, mét ®Çu mèi”;
- C«ng khai, ®¬n gi¶n hãa vµ minh b¹ch hãa c¸c quy tr×nh, c¸c thñ tôc hµnh
chÝnh;
- C¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh quy ®Þnh vÒ thêi h¹n
thÈm ®Þnh cÊp phÐp ®Çu t−;
- H¹n chÕ c¸c thñ tôc, giÊy tê kh«ng cÇn thiÕt;
- Xo¸ bá t×nh tr¹ng “phÐp vua thua lÖ lµng” ®ang tån t¹i l©u nay ë nhiÒu cÊp qu¶n lý;
- Më réng diÖn ®¨ng ký cÊp phÐp cho dù ¸n §TNN;
- §¬n gi¶n ho¸ néi dung thÈm tra dù ¸n ®Çu t−;
- CÇn ®¬n gi¶n viÖc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n;
- CÇn quy ®Þnh râ vµ chi tiÕt danh môc dù ¸n ®Çu t− kh«ng ¸p dông®èi víi
§TNN, ®Çu t− cã ®iÒu kiÖn vµ khuyÕn khÝch §TNN.
Thø t¸m, chó träng x©y dùng ®éi ngò l·nh ®¹o c¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng
DHMT; N©ng cao chÊt l−îng c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc trong lÜnh vùc
FDI vµ c¸n bé lµm viÖc trong c¸c liªn doanh.
3.2.2. Gi¶i ph¸p t¨ng c−êng thu hót vèn FDI vµo ®Þa bµn vïng DHMT
Thø nhÊt, níi láng mét sè lÜnh vùc ®Çu t− cã ®iÒu kiÖn lµ thÕ m¹nh cña vïng
DHMT vµ ban hµnh danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi §TNN vµo vïng DHMT
22
Thø hai, ®æi míi vµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t− ®Ó thu hót vèn
FDI vµo vïng DHMT. Muèn vËy cÇn ph¶i:
- N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña C¬ quan Xóc tiÕn ®Çu t− cña Bé KÕ ho¹ch vµ
§Çu t− t¹i vïng DHMT.
- X©y dùng chiÕn l−îc xóc tiÕn ®Çu t−.
- X©y dùng h×nh ¶nh cña vïng DHMT ViÖt Nam trong con m¾t N§TNN
- VËn ®éng ®Çu t−.
- Theo dâi vµ hç trî N§T sau khi cÊp giÊy phÐp ®Çu t−.
Thø ba, chó träng thu hót ®Çu t− tõ doanh nh©n ViÖt kiÒu, ®Æc biÖt lµ ViÖt kiÒu cã
quª h−¬ng t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng DHMT.
3.2.3. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
Thø nhÊt, tÝch cùc t×m biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp.
Thø hai, cã chÝnh s¸ch toµn diÖn ®Ó khuyÕn khÝch c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî
t¹i vïng DHMT
Thø ba, t¨ng c−êng phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc ë Trung −¬ng vµ
®Þa ph−¬ng, ®ång thêi ph©n ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña tõng c¬ quan trong
viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI.
Thø t−, ®æi míi c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra ho¹t ®éng FDI
Thø n¨m, x©y dùng vµ hoµn thiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch −u ®·i ®èi víi ho¹t ®éng t¸i
®Çu t− vµo vïng DHMT. Cô thÓ:
- KhuyÕn khÝch c¸c N§TNN lµm ¨n cã hiÖu qu¶ t¹i vïng DHMT thùc hiÖn t¸i
®Çu t−.
- KhuyÕn khÝch N§TNN ®· ®Çu t− vµo khu vùc miÒn B¾c vµ miÒn Nam ViÖt
Nam t¸i ®Çu t− vµo vïng DHMT.
Thø s¸u, chó träng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn vèn FDI cña vïng DHMT
3.3. C¸c gi¶i ph¸p hç trî nh»m t¨ng c−êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn FDI trªn ®Þa bµn vïng DHMT
3.3.1. CÇn cã quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vïng kinh tÕ DHMT
HiÖn nay, vÊn ®Ò liªn kÕt ph¸t triÓn cña 14 tØnh trong vïng DHMT cßn rÊt yÕu
kÐm, kh«ng cã sù thèng nhÊt chung. Trªn ®Þa bµn vïng DHMT, mçi tØnh (thµnh
phè), mçi ngµnh ®Òu x©y dùng quy ho¹ch riªng cho m×nh, sù phèi hîp gi÷a c¸c
tØnh, c¸c ngµnh trong vïng ch−a cã c¬ chÕ hiÖu qu¶. V× ch−a cã kÕ ho¹ch chung cho
vïng nªn ch−a cã khu«n khæ b¾t buéc cho c¸c kÕ ho¹ch cña c¸c ®Þa ph−¬ng. V× thÕ
cÇn ph¶i h×nh thµnh c¬ chÕ phèi hîp gi÷a c¸c tØnh trong vïng DHMT
3.3.2. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cÊp tØnh ë c¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng
DHMT.
§Ó c¶i thiÖn n¨ng lùc c¹nh tranh, c¸c ®Þa ph−¬ng trong vïng DHMT cã chØ sè
n¨ng lùc c¹nh tranh ch−a tèt ph¶i lµm nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ sau:
- Ra nghÞ quyÕt ®Ó yªu cÇu tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh, ®Þa ph−¬ng trong tØnh kiÓm
®iÓm lµm râ nh÷ng quy ®Þnh, thñ tôc hµnh chÝnh kh«ng phï hîp lµm xÊu m«i tr−êng
®Çu t− vµ s¶n xuÊt.
23
- C¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i c¨n cø vµo tõng chØ sè thµnh phÇn cña CPI (Phô lôc) ®Ó
xem xÐt chØ sè nµo ®Þa ph−¬ng m×nh ®¹t sè ®iÓm thÊp nhÊt, rµ so¸t c¸c chØ tiªu ®¸nh
gi¸ trong tõng chØ sè nµy ®Ó xem xÐt ë chØ tiªu nµo tØnh m×nh yÕu nhÊt. Cuèi cïng lµ
®−a ra vµ triÓn khai c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn nh»m kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn yÕu ®ã.
- Tæ chøc gÆp gì doanh nghiÖp c«ng bè b¶n b¸o c¸o cña UBND tØnh vÒ thùc
tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®Þa ph−¬ng m×nh vµ ®Ò ra
nh÷ng cam kÕt thùc hiÖn.
- ViÖc c¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu t− lµ c«ng viÖc chñ ®éng, th−êng xuyªn ë c¸c ®Þa
ph−¬ng mµ ®¬n gi¶n nhÊt lµ h·y tiÕp thu vµ xö lý nhanh nh÷ng kiÕn nghÞ tõ c¸c
doanh nghiÖp ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi. Cã c¬ chÕ kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o mäi
chÝnh s¸ch ban hµnh ®Òu ®−îc c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ c¸n bé thõa hµnh thùc hiÖn
®óng. §iÒu ®ã sÏ cã hiÖu qu¶, søc lan to¶, sù thuyÕt phôc lín ®èi víi c¸c N§T h¬n
lµ nh÷ng kÕ ho¹ch "ch÷a ch¸y" sau khi nh÷ng h¹n chÕ, yÕu kÐm ®−îc c«ng khai -
dï nh÷ng kÕ ho¹ch ®· ®−îc ®¸nh gi¸ thµnh c«ng.
3.3.3. C¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc thùc thi luËt ph¸p, chÝnh s¸ch; §æi míi ho¹t
®éng cña hÖ thèng träng tµi, toµ ¸n kinh tÕ, b¶o ®¶m tÝnh thùc thi cña ph¸p luËt.
C¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc thùc thi luËt ph¸p, chÝnh s¸ch
§æi míi tæ chøc, ho¹t ®éng cña hÖ thèng träng tµi, toµ ¸n kinh tÕ, b¶o ®¶m tÝnh
thùc thi cña ph¸p luËt.
3.3.4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª FDI
- Ban hµnh vµ phæ biÕn réng r·i c¸c ®Þnh nghÜa vµ c¸c chuÈn thèng kª, hÖ thèng
vµ ph−¬ng ph¸p ph©n tæ thèng kª còng nh− ph¹m vi thèng kª.
- ChuÈn hãa hÖ thèng biÓu mÉu thu thËp sè liÖu vµ biÓu mÉu b¸o c¸o theo yªu
cÇu héi nhËp khu vùc mµ tr−íc hÕt lµ yªu cÇu cña ASEAN.
- Hoµn thiÖn c¬ chÕ thu thËp sè liÖu, t¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p xö ph¹t c¸c ®¬n vÞ
vi ph¹m chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª.
- C¶i tiÕn ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thèng kª vÒ ho¹t ®éng FDI, ®Ó ®¶m b¶o
kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña c¸c N§T tíi c¸c th«ng tin vÒ khu vùc FDI mét c¸ch dÔ dµng,
th−êng xuyªn vµ cËp nhËt.
3.3.5. ThiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý Nhµ n−íc ®èi víi §TNN
CÇn x©y dùng trung t©m thu thËp vµ xö lý th«ng tin vÒ §TNN ®Æt t¹i côc §TNN
cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−. C¬ quan nµy ®−îc nèi m¹ng víi c¸c c¬ quan Trung
−¬ng vµ ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp §TNN, thu thËp vµ
xö lý th«ng tin vÒ §TNN trªn thÕ giíi, nhÊt lµ c¸c n−íc trong khu vùc. Trung t©m
nµy cÇn cã chÕ dé cung cÊp th«ng tin hµng ngµy cho c¸c c¬ quan tuú thuéc vµo
chøc n¨ng vµ nhu cÇu cña tõng ®¬n vÞ, còng nh− cho nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o ®Ó phôc
vô viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh.
Trung t©m nµy më mét trang th«ng tin ®iÖn tö ®Ó chuyÓn t¶i c¸c tµi liÖu xóc tiÕn,
®¬n xin ®Çu t−, ®¨ng ký ®Çu t−, tr¶ lêi c¸c yªu cÇu cña nhµ ®Çu t−.
24
KÕt luËn
LuËn ¸n ®∙ thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau:
1. Ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thu hót vµ sö dông vèn FDI t¹i mét vïng
kinh tÕ cña quèc gia. Theo ®ã, LuËn ¸n ®· kh¸i qu¸t ®−îc vai trß cña vèn FDI ®èi
víi vïng kinh tÕ; vµ mét c¸ch t−¬ng ®èi, luËn ¸n ®· chia ra 3 nhãm nh©n tè ¶nh
h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI t¹i vïng kinh tÕ: nhãm
nh©n tè chung, nhãm nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vµ nhãm nh©n tè ¶nh
h−ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông.
2. §óc kÕt nh÷ng kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn FDI cña c¸c n−íc trong
khu vùc vµ cña c¸c vïng kh¸c trong n−íc.
3. Ph©n tÝch thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông vèn FDI t¹i vïng DHMT trong nh÷ng
n¨m qua. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu trong thu hót vµ sö dông vèn FDI t¹i vïng DHMT,
nh÷ng ®ãng gãp cña vèn FDI cho vïng trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, gi¶i
quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng.
§ång thêi LuËn ¸n còng chØ ra nh÷ng h¹n chÕ trong ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông
vèn FDI nh−: l−îng vèn FDI thu hót vµo vïng DHMT qu¸ Ýt, kh«ng ®Òu qua c¸c thêi
kú vµ th−êng ë vÞ trÝ bÊt lîi so víi c¸c vïng kh¸c trong n−íc; bªn c¹nh ®ã lµ hiÖu qu¶
sö dông vèn FDI kh«ng cao, ch−a cã t¸c ®éng nhiÒu ®Õn nÒn kinh tÕ vïng DHMT.
Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ trªn ®©y b¾t nguån tõ nhiÒu yÕu tè bªn ngoµi vµ
bªn trong lµm cho m«i tr−êng ®Çu t−, m«i tr−êng kinh doanh ë vïng DHMT ViÖt
Nam ch−a cã søc hÊp dÉn c¸c N§TNN. Do vËy, ®Ó t¨ng c−êng thu hót vµ n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¶i ®−a ra mét hÖ thèng c¸c
gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó n©ng cao tÝnh hÊp dÉn cña m«i tr−êng ®Çu t− t¹i vïng DHMT.
4. Trªn c¬ së bèi c¶nh ph¸t triÓn cña quèc tÕ, trong n−íc vµ trong vïng DHMT
t¸c ®éng tíi ph¸t triÓn cña khu vùc cã vèn §TNN; LuËn ¸n ®· chØ ra nh÷ng ®Þnh
h−íng vµ quan ®iÓm c¬ b¶n trong ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa
bµn DHMT, ®ång thêi ®¸nh gi¸ nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông nguån vèn
FDI trªn ®Þa bµn DHMT thêi gian tíi. §©y lµ c¬ së cã tÝnh chÊt t− t−ëng chñ ®¹o ®Ó
®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p t¨ng c−êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn
®Þa bµn DHMT trong thêi gian tíi.
5. Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu, LuËn ¸n ®· ®−a ra 3 nhãm gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c−êng
thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT trong thêi gian
tíi lµ: Nhãm gi¶i ph¸p chung cho c¶ thu hót vµ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn
DHMT; Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c−êng thu hót vèn FDI vµo ®Þa bµn vïng DHMT;
Nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trªn ®Þa bµn DHMT
6. §Ó c¸c nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c−êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn
FDI trªn ®Þa bµn DHMT thêi gian tíi ®−îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cao, LuËn ¸n ®· ®Ò
xuÊt c¸c gi¶i ph¸p hç trî.
Tãm l¹i, thu hót vµ sö dông vèn FDI vµo DHMT ®ang ®Æt cho chóng ta nhiÒu vÊn
®Ò cÇn ®−îc gi¶i quyÕt. Tõ thùc tÕ ph¸t triÓn nh÷ng n¨m qua, cã thÓ kh¼ng ®Þnh
r»ng, DHMT ViÖt Nam cÇn vµ cã thÓ thu hót mét l−îng vèn FDI lín h¬n nhiÒu so
víi thêi gian võa qua. Môc tiªu ®ã tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc ®èi víi
vïng DHMT vµ nç lùc cña tõng ®Þa ph−¬ng trªn vïng trong viÖc c¶i thiÖn m«i
tr−êng ®Çu t− vµ kinh doanh, trong viÖc ph¸t huy tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ so s¸nh cña
vïng trong cuéc c¹nh tranh thu hót vèn FDI vµ sö dông nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Thu hút và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Duyên hải miền Trung.pdf
