Thực trạng, vai trò và mối quan hệ giữa hai nguồn vốn trong nước và nước ngoài trong việc thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế
Nguồn vốn đầu tư trong nước. Nguồn vốn đầu tư trong nước là phần tích luỹ của nội bộ nền kinh tế bao gồm tiết kiệm của khu vực dân cư, các tổ chức kinh tế, các doanh nghiệp và tiết kiệm của chính phủ được huy động vào quá trình tái sản xuất của xã hội, biểu hiện cụ thể của nguồn vốn đầu tư trong nước bao gồm nguồn vốn đầu tư nhà nước, nguồn vốn của dân cư và tư nhân. 1.1. Nguồn vốn nhà nước: Nguồn vốn đầu tư nhà nước bao gồm nguồn vốn của ngân sách nhà nước, nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước và nguồn vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước. * Nguồn vốn ngân sách nhà nước: Đây chính là nguồn chi ngân sách nhà nước cho đầu tư. Đó là một nguồn vốn đầu tư quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Nguồn vốn này thường được sử dụng cho các dự án kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh, hỗ trợ cho các dự án của doanh nghiệp đầu tư trong lĩnh vực cần có sự tham gia của nhà nước, chi cho công tác lập và thực hiện các dự án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội vùng, lãnh thổ, quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn. *Nguồn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước: Nguồn vốn này đã có tác động tích cực trong việc giảm đáng kể sự bao cấp vốn trực tiếp từ ngân sách nhà nước. Bởi vì mặc dù đây là nguồn vốn vay ưu đãi nhưng đây là chế độ vay mượn có hoàn trả nên có phần nào gắn được quyền lợi và trách nhiệm của chủ đầu tư, vì thế chủ đầu tư cần tính toán và sử dụng vốn có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó,vốn tín dụng còn là một công cụ điều tiết vĩ mô của nhà nước. Thông qua nguồn tín dụng đầu tư, nhà nước thực hiện việc khuyến khích phát triển kinh tế xã hội của ngành, vùng, lĩnh vực theo định hướng chiến lược của mình. Đứng ở khía cạnh là công cụ điều tiết vĩ mô, nguồn vốn này không chỉ thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà còn thực hiện cả những mục tiêu phát triển xã hội. Đó là cấp vốn ưu đãi cho sự phát triển đồng đều giữa các vùng, các ngành trong cả nước, về các trương trình xoá đói giảm nghèo, phủ xanh đất trống đồi núi trọc. Và trên hết, nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước có tác động tích cực trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá. *Nguồn vốn đầu tư doanh nghiệp nhà nước : Nguồn vốn này chủ yếu bao gồm từ khẩu hao tài sản cố định và thu nhập giữ lại tại doanh nghiệp nhà nước. Các doanh nghiệp nhà nước được xác định là thành phần chủ đạo của nền kinh tế và nắm giữ một lương vốn khá lớn của nhà nước. Mặc dù có một số hạn chế của các doanh nghiệp nhà nước hiện nay như làm ăn còn kém hiệu quả, bộ máy quản lý còn cồng kềnh, rườm rà Song hiện nay với quá trình chấn chỉnh lại cơ chế cấp phát vốn, gắn quyền lợi và trách nhiệm đối với những người có liên quan, tiến trình cổ phần hoá cac doanh nghiệp nhà nước cũng đang được thực hiện có hiệu quả. Nên vì thế, các doanh nhiệp này vẫn đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế nhiều thành phần, tích luỹ của các doanh nghiệp nhà nước ngày càng gia tăng, đóng góp đáng kể vào tổng quy mô vốn đầu tư của toàn xã hội 1.2 Nguồn vốn khu vực của dân cư và tư nhân: Nguồn vốn từ khu vực tư nhân bao gồm phần tiết kiệm của dân cư, phần tích luỹ của các doanh nghiệp dân doanh, hợp tác xã. Theo đánh giá sơ bộ, khu vực kinh tế ngoài nhà nước vẫn sở hữu một lượng vốn tiềm năng rất lớn mà chưa được phát huy triệt để. Cùng với sự phát triển kinh tế của đất nước, một bộ phận không nhỏ trong dân cư có tiềm năng về vốn do có nguồn thu nhập gia tăng hoặc do tích lũy truyền thống. Nhìn tổng quan, nguồn vốn tiềm năng trong dân cư không phải là nhỏ tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như vàng, bạc, ngoại tệ Nguồn vốn này xấp xỉ bằng 80% tổng nguồn vốn huy động được của hệ thống ngân hàng. Để huy động được số vốn nhàn rỗi to lớn này, nhà nước và các cơ sở có thể thông qua hệ thống ngân hàng và thị trường vốn mà cốt lõi là thị trường chứng khoán. Bằng việc phát hành và mua bán các chứng khoán, các khoản vốn manh mún rải rác trong dân cư và các tổ chức kinh tế sẽ được huy động nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư và sản xuất kinh doanh. Cũng thông qua thị trường này, nhà nước có thể phát hành các chứng khoán như trái phiếu, cổ phiếu vay nợ từ công chúng để đầu tư vào các công trình phúc lợi công cộng, các công trình đầu tư phát triển trong khi NSNN còn hạn chế, tránh được lạm phát do không phải in thêm tiền . Đối với các cơ sở thì việc huy động vốn trực tiếp qua thị trường chứng khoán là một phương thức tín dụng đa dạng, linh hoạt, có thể đáp ứng nhanh chóng các nhu cầu khác nhau của chủ đầu tư. đảm bảo hiệu quả và thời gian lưạ chọn. Như vậy, tiềm năng vốn của khu vực này là rất lớn. Nếu được huy động triệt để sẽ tạo được một số vốn khổng lồ phục vụ cho đầu tư phát triển và nhu cầu đầu tư của nền kinh tế . II. Nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Nguồn vốn đầu tư nước ngoài bao gồm phần tích luỹ của cá nhân, các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế và chính phủ nước ngoài có thể huy động vào quá trình đầu tư phát triển của nước sở tại. Theo tính chất luân chuyển vốn có thể chia nguồn vốn nước ngoài thành các loại nguồn vốn sau: 2.1 Nguốn vốn ODA (official development assistance) Khái niệm: Đây là nguồn vốn phát triển do các tổ chức quốc tế và các chính phủ nước ngoài cung cấp với mục tiêu trợ giúp các nước đang phát triển. ODA là nguồn chính trong nguồn tài trợ phát triển chính thức ODF (official development finance) và nó cũng chính là nguồn ưu đãi cao hơn bất cứ nguồn vốn ODF nào khác. Ngoài các điều kiện ưu đãi về lãi suất, thời gian cho vay dài, khối lượng vốn tương đối lớn, bao giờ ODA cũng có yếu tố không hoàn lại (còn gọi là thành tố hỗ trợ ) đạt ít nhất 25% (trường hợp đạt mức 100% là viện trợ không hoàn lại ).Bên cạnh đó không phải ODA không mang lại những điều bất lợi : Các nước giàu khi viện trợ ODA đều gắn với những lợi ích và chiến lược như mở rộng thị trường, mở rộng hợp tác có lợi cho họ, đảm bảo mục tiêu về an ninh – quốc phòng hoặc theo đuổi mục tiêu chính trị Vì vậy họ đều có chính sách riêng hướng vào một số lĩnh vực mà họ quan tâm hay họ có lợi thế ( những mục tiêu ưu tiên này thay đổi cùng với tình hình phát triển kinh tế – chính trị – xã hội trong nước, khu vực và trên thế giới). Ví dụ : Nước tiếp nhận ODA phải chấp nhận dỡ bỏ dần hàng rào thuế quan bảo hộ các ngành công nghiệp non trẻ và bảng thuế xuất nhập khẩu hàng hoá của nước tài trợ, hay các dự án ODA trong lĩnh vực đào tạo, lập dự án và tư vấn kỹ thuật, phần trả cho các chuyên gia nước ngoài thường chiếm đến hơn 90% ( do bên nước tài trợ ODA thường yêu cầu trả lương cho các chuyên gia, cố vấn dự án của họ quá cao so với chi phí thực tế cần thuê chuyên gia như vậy trên thị trường lao động quốc tế 2.2 Nguồn vốn FDI (Foreign direct investment): Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xảy ra khi một nhà đầu tư từ một nước ( nước chủ đầu tư) có được một tài sản ở một nước khác ( nước thu hút đầu tư) cùng với quyền quản lý tài sản đó. Phương diện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các công cụ tài chính khác. Trong phần lớn trường hợp, cả nhà đầu tư lẫn tài sản mà người đó quản lý ở nước ngoà là các cơ sở kinh doanh. Nguồn vốn FDI có tác dụng bổ sung nguồn vốn trong nước, đặc điểm cơ bản khác với nguồn vốn nước ngoài khác là việc tiếp nhận nguồn vốn này không phát sinh nợ cho nước tiếp nhận. Thay vì nhận lãi suất trên vốn đầu tư, nhà đầu tư sẽ nhận được phần lợi nhuận thích đáng khi dự án hoạt động có hiệu quả. Đầu tư trực tiếp nước ngoài mang theo toàn bộ tài nguyên kinh doanh vào nước nhận đầu tư nên nó có thể thúc đảy ngành nghề mới, đặc biệt là nhũng ngành đòi hỏi cao về kỹ thuật, công nghệ hay cần nhiều vốn. Vì thế, nguồn vốn này có tác động cực kỳ to lớn đối với quá trình CNH, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tốc độ tăng trưởng nhanh ở nước nhận đầu tư. Kinh nghiệm ở 1 số nước Đông Á cho thấy: Vấn đề hiệu quả sử dụng FDI phụ thuộc chủ yếu vào cách thức huy động và quản lý sử dụng nó tại nước tiếp nhận đầu tư chứ không chỉ ở ý đồ của nguời đầu tư. Ngoài ra, nguồn vốn này còn đóng góp bù đắp thâm hụt vào tài khoản vãng lai và cải thiện cán cân thanh toán quốc tế; tạo nguồn thu cho NSNN từ thuế. Đặc biệt, nguồn vốn đầu tư nước ngoài đã góp phần tích cực vào việc hoàn chỉnh các điều kiện tốt hơn về cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải, bưu chính viễn thông bước đầu hình thành được các KCN, KCX, KCN cao góp phần thực hiện CNH, HĐH và đô thị hóa các khu vực phát triển, hình thành các khu dân cư mới, tạo việc làm cho hàng vạn lao động ở nước sở tại. Ngoài ra khi thu hút FDI từ các công ty đa quốc gia, không chỉ xí nghiệp có vốn đầu tư của công ty đa quốc gia, ngay cả các xí nghiệp khác trong nước có quan hệ làm ăn với xí nghiệp dó cũng sẽ tham gia quá trình phân công lao động khu vực. Chính vì vậy, nước thu hút đầu tư sẽ có cơ hội tham gia mạng lưới sản xuất toàn cầu thuận lợi cho đẩy mạnh xuất khẩu. Đối với nhiều nước đang phát triển, thuế do các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nộp là nguồn thu ngân sách quan trọng.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thực trạng, vai trò và mối quan hệ giữa hai nguồn vốn trong nước và nước ngoài trong việc thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
cña nguån vèn níc ngoµi
T×nh h×nh thu hót vèn §TNN qua 20 n¨m ®æi míi tÝnh tõ 1988 ®Õn cuèi n¨m 2007 nh sau: c¶ níc cã h¬n 9.500 dù ¸n §TNN ®îc cÊp phÐp víi tæng vèn ®¨ng ký kho¶ng 98tû USD (kÓ c¶ vèn t¨ng thªm). Trõ c¸c dù ¸n ®· hÕt thêi h¹n ho¹t ®éng vµ gi¶i thÓ tríc thêi h¹n hiÖn cã 8.590 dù ¸n cßn hiÖu lùc víi tæng vèn ®¨ng ký 83,1 tû USD.
C¬ cÊu vèn §TNN tõ 1988 ®Õn 2007:
LÜnh vùc c«ng nghiÖp x©y dùng: TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2007, lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ d©y dùng cã tû träng lín nhÊt víi 5.745 dù ¸n cßn hiÖu lùc, tæng vèn ®¨ng ký h¬n 50tû USD, chiÕm 66,8% vÒ sè dù ¸n, 61% tæng sè vèn ®¨ng ký vµ 68,5% vèn thùc hiÖn.
STT
Chuyên ngành
Số dự án
Vốn đầu t ư (USD)
Vốn thực hiện (USD)
1
CN dầu khí
38
3,861,511,815
5,148,473,303
2
CN nhẹ
2,542
13,268,720,908
3,639,419,314
3
CN nặng
2,404
23,976,819,332
7,049,365,865
4
CN thực phẩm
310
3,621,835,550
2,058,406,260
5
Xây dựng
451
5,301,060,927
2,146,923,027
Tổng số
5,745
50,029,948,532
20,042,587,769
- §TNN trong lÜnh vùc dÞch vô: Trong n¨m 2007 tuy vèn ®Çu t ®¨ng ký tiÕp tôc tËp trung vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp (50,6%), nhng ®· cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t t¨ng m¹nh vµo lÜnh vùc dÞch vô, chiÕm 47,7% tæng vèn ®¨ng ký cña c¶ níc, t¨ng 16,5% so víi n¨m 2006 (31,19%) víi nhiÒu dù ¸n x©y dùng c¶ng biÓn, kinh doanh bÊt ®éng s¶n, x©y dùng khu vui ch¬i, gi¶i trÝ...
B¶ng tæng kÕt vÒ ngµnh dÞch vô tõ n¨m 1988 ®Õn n¨m 2007 nh sau:
TT
Chuyên ngành
Số dự án
Vốn đầu tư
(triệu USD)
Đầu tư đã thực hiện
(triệu USD)
1
Giao thông vận tải-Bưu điện ( bao gồm cả dịch vụ logicstics)
208
4.287
721
2
Du lịch - Khách sạn
223
5.883
2.401
3
Xây dựng văn phòng, căn hộ để bán và cho thuê
153
9.262
1.892
4
Phát triển khu đô thị mới
9
3.477
283
5
Kinh doanh hạ tầng KCN-KCX
28
1.406
576
6
Tài chính – ngân hàng
66
897
714
7
Văn hoá - y tế – giáo dục
271
1.248
367
8
Dịch vụ khác (giám định, tư vấn, trợ giúp pháp lý, nghiên cứu thị trường...)
954
2.145
445
Tổng cộng
1.912
28.609
7.399
- §TNN trong lÜnh vùc N«ng-L©m-Ng nghiªp : §Õn hÕt n¨m 2007, lÜnh vùc N«ng- L©m- Ng nghiÖp cã 933 dù ¸n cßn hiÖu lùc, tæng vèn ®¨ng ký h¬n 4,4tû USD, ®· thùc hiÖn kho¶ng 2,02tû USD ; chiÕm 10,8% vÒ sè dù ¸n :
STT
Nông, lâm nghiệp
Số dự án
Vốn đăng ký (USD)
Vốn thực hiện (USD)
1
Nông-Lâm nghiệp
803
4,014,833,499
1,856,710,521
2
Thủy sản
130
450,187,779
169,822,132
Tổng số
933
4,465,021,278
2,026,532,653
C¸c dù ¸n §TNN trong ngµnh n«ng l©m ng nghiÖp tËp trung chñ yÕu ë phÝa Nam. Vïng §«ng Nam Bé chiÕm 54% tæng vèn ®¨ng ký cña nghµnh, ®ång b»ng s«ng Cöu Long 13%, duyªn h¶i Nam Trung Bé 15%. MiÒn B¾c vµ MiÒn Trung, lîng vèn ®Çu t cßn rÊt thÊp, ngay trong vïng ®ång b»ng s«ng Hång lîng vèn ®¨ng ký còng chØ ®¹t 5% so víi tæng vèn ®¨ng ký cña c¶ níc.
Khu vùc cã nguån vèn ®Çu t níc ngoµi ngay cµng kh»ng ®Þnh vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam:
VÒ mÆt kinh tÕ: §TNN lµ nguån vèn bæ sung quan träng cho vèn ®Çu t ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn x· héi vµ t¨ng trëng kinh tÕ:
§ãng gãp cña §TNN trong tæng vèn ®Çu t x· héi cã biÕn ®éng lín tõ tû träng chiÕm 13,1% vào năm 1990 đã tăng lên mức 32,3% trong năm 1995. Tỷ lệ này đã giảm dần trong giai đoạn 1996-2000, do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chÝnh khu vực (năm 2000 chiếm 18,6%) và trong 5 năm 2001-2005 chiếm khoảng 16% tổng vốn đầu tư x· hội; hai năm 2006-2007 chiếm khoảng 16% (Theo Niªn gi¸m Thống kª cơ cấu vốn đầu tư thực hiện của khu vực ĐTNN năm 2003 là 16%, năm 2004 là 14,2%, năm 2005 là 14,9% và năm 2006 là 15,9%, ước năm 2007 đạt trªn 16%).
- ĐTNN gãp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, n©ng cao năng lực sản xuất c«ng nghiệp:
Trong 20 năm qua ĐTNN gi÷ một vai trß quan trọng cho sự tăng trưởng của nền kinh tế nãi chung và cho ngành c«ng nghiệp nãi riªng, trong đã từng bước trở thành nguồn đầu tư quan trọng của Quốc gia, gãp phần ph¸t triển c¸c ngành c«ng nghiệp và tạo c«ng ¨n việc làm cho người lao động. Nhiều c«ng tr×nh lớn ®· hoàn thành đưa vào sản xuất, ph¸t huy hiệu quả đầu tư, nhiều c«ng tr×nh trọng điểm làm cơ sở cho tăng trưởng giai đoạn sau đã được khởi c«ng và đẩy nhanh tiến độ, nhất là c¸c c«ng tr×nh điện, dầu khÝ, c«ng nghiệp nặng, c«ng nghiệp phục vụ xuất khẩu...
Tốc độ tăng trưởng c«ng nghiệp của khu vực kinh tế cã vốn ĐTNN cao hơn mức tăng trưởng c«ng nghiệp chung cña c¶ níc gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, t¨ng tû träng cña khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t trong ngµnh c«ng nghiÖp qua c¸c n¨m ( tõ 23,79% vµo n¨m 1991 lªn 40% n¨m 2004, 41% n¨m 2005 vµ 2006). Gi¸ trÞ c«ng nghiÖp cña khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi trong 5 n¨m qua chiÕm trung b×nh 42,5% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c¶ níc. §Æc biÖt mét sè ®Þa ph¬ng ( B×nh D¬ng, §ång Nai, VÜnh Phóc...tû lÖ nµy ®¹t ®Õn 65-70% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ®Þa bµn. ĐTNN đ· gãp phần h×nh thành và ph¸t triÓn trong níc hÖ thèng c¸c khu c«ng nghiÖ khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao t¬ng ®èi ®ång bé vµ hiÖn ®¹i, ®em l¹i hiÖu qu¶ sö dông ®Êt cao h¬n ë mét sè ®Þa ph¬ng ®Êt ®ai kÐm mµu mì.
- §TNN thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ: §TNN gãp pÇn thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo ViÖt Nam, ph¸t triÓn mét sè ngµnh kinh tÕ quan träng cña ®Êt níc nh viÔn th«ng, th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ,ho¸ chÊt, c¬ khÝ chÕ t¹o ®iÖn tö, tin häc, « t«, xe m¸y...NhÊt lµ sau khi TËp ®oµn Intel ®Çu t 1 tû USD vµo ViÖt Nam trong dù ¸n s¶n xuÊt linh kiÖn ®iÖn tö cao cÊp, ®· gia t¨ng sè lîng c¸c dù ¸n ®Çu t vµo lÜnh vùc c«ng nghÖ cao cña c¸c tËp ®oµn ®a quèc gia ( Canon, Panasonic, Ritech.v.v).
- §TNN gãp phÇn më téng quan hÖ ®èi ngo¹i, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi:
§TNN ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc xo¸ bá cÊm vËn cña Hoa Kú ®èi víi ViÖt Nam, t¹o ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ theo híng ®a ph¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸, thóc ®Èy ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh tù do th¬ng m¹i vµ ®Çu t. §Õn nay, ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN, APEC, ASEM và WTO. Níc ta còng ®· ký kÕt 51 hiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t, trong ®ã cã HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam- Hoa Kú (BTA), HiÖp ®Þnh tù do ho¸, khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t ®èi víi NhËt B¶n. Th«ng qua tiÕng nãi vµ sù ñng hé cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, h×nh ¶nh vµ vÞ thÕ cña ViÖt Nam kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn.
- §TNN gãp phÇn quan träng trong viÖc t¹o viÖc lµm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i thiÖn nguån nh©n lùc: §Õn nay, khu vùc cã vèn §TNN ®· t¹o ra viÖc lµm cho trªn 1,2 triÖu lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng triÖu lao ®éng gi¸n tiÕp kh¸c theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña WB cø 1 lao ®éng trùc tiÕp sÏ t¹o viÖc lµm cho tõ 2-3 lao ®éng gi¸n tiÕp phôc vô trong khu vùc dÞch vô vµ x©y dùng, gãp phÇn n©ng cao phóc lîi x· héi, c¶i thiÖn ®íi sèng mét sè bé phËn träng conß ®ång, ®a møc GDP ®Çu ngêi t¨ng lín hµng n¨m. Th«ng qua sù tham gia trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, ViÖt Nam ®· tõng bíc tiÕp cËn víi khoa häc, kü thuËn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kû luËt lao ®éng tèt, t¸c phong c«ng nghiÖp ho¸, häc hái ®îc c¸c ph¬ng thøc, kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn.
Ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN t¹i ViÖt Nam còng ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong níc kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ, ph¬ng thøc qu¶n lý ®Ó n©ng cao h¬n chÊt lîng, søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ dÞch vô trªn thÞ trêng trong níc vµ trªn thÕ giíi. §Æc biÖt, mét sè chuyªn gia ViÖt Nam lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN ®· dÇn thay thÕ c¸c chuyªn gia níc ngoµi trong ®¶m nhiÖm vÞ trÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng nh ®iÒu khiÓn c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
Tuy nhiªn §TNN còng g©y ra nh÷ng mÆt h¹n chÕ sau:
- Sù mÊt c©n ®èi vÒ ngµnh nghÒ, vïng l·nh thæ: Môc ®Ých cao nhÊt cña c¸c nhµ ®Çu t lµ lîi nhuËn. Do ®ã lÜnh vùc, ngµnh dù ¸n cã tû suÊt lîi nhuËn cao ®Òu ®îc c¸c nhµ ®Çu t quan t©m, cßn nh÷ng dù ¸n, lÜnh vùc mÆc dï rÊt cÇn thiÕt cho d©n sinh, nhng kh«ng ®a l¹i lîi nhuËn tho¶ ®¸ng th× kh«ng thu hót ®îc vèn ®Çu t níc ngoµi. C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi trong lóc chän ®Þa ®iÓm ®Çu t th× ®¬ng nhiªn chän nh÷ng n¬i cã c¬ sî h¹ t©ng, giao th«ng ®i l¹i thuËn tiÖn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ë ®ã ph¸t triÓn...
- Tranh chÊp lao ®éng trong khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi cha ®îc gi¶i quyÕt kÞp thêi: C¸c tranh chÊp lao ®éng lµ khã tr¸nh, ®Æc biÖt trong thêi ®iÓm doanh nghiÖp míi b¾t ®Çu ho¹t ®éng, hoÆc doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n vÒ s¶n xuÊt kinh doanh. Nh×n chung ngêi chñ thêng tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng thÊp h¬n c¸i mµ hä ®¸ng ®îc hëng, kh«ng tho¶ ®¸ng víi nhu cÇu ngêi lao ®éng dÉn ®Õn m©u thuÉn lao ®éng, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®×nh c«ng lµm thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp.
- Sù yÕu kÐm trong chuyÓn giao c«ng nghÖ: Nh×n chung c«ng nghÖ ®îc sö dông trong c¸c doanh nghiÖp §TNN thêng cao h¬n mÆt b»ng c«ng nghÖ cïng ngµnh vµ cïng lo¹i s¶n phÈm t¹i níc ta. Tuy vËy, mét sè trêng hîp ®· lîi dông s¬ hë cña ph¸p luËt ViÖt Nam, còng nh yÕu kÐm trong kiÓm tra gi¸m s¸t t¹i c¸c cöa khÈu nªn ®· nhËp vµo ViÖt Nam mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ cã c«ng nghÖ l¹c hËu thËm chÝ lµ nh÷ng phÕ th¶i cña níc kh¸c. TÝnh phæ biÕn cña viÖc nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ lµ gi¸ c¶ ®îc ghi trong ho¸ ®¬n thêng cao h¬n gi¸ trung b×nh cña thÞ trên. Nhê vËy mét sè nhµ ®Çu §TNN cã thÓ lîi dông ®Ó khai th¸c tû lÖ gãp vèn trong c¸c liªn doanh víi ViÖt Nam. ViÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c hîp ®ång vµ ®¬c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ khoa häc c«ng nghÖ chuÈn y. Tuy vËy, ®©y lµ mét ho¹t ®éng cùc kú khã kh¨n ®èi víi c¸c níc tiÕp nhËn ®Çu t nãi chung, kÓ c¶ ViÖt Nam, bëi khã cã thÓ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ thùc cña tõng lo¹i c«ng nghÖ trong nh÷ng ngµnh kh¸c nhau, ®Æc biÖt trong nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ cao. Do vËy, thêng ph¶i th«ng qua th¬ng lîng theo h×nh thøc mÆc c¶ ®Õn khi hai bªn cã thÓ chÊp nhËn ®îc, th× ký kÕt hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ.
II. Thùc tr¹ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn trong viÖc thóc ®Èy t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nªn kinh tÕ ViÖt Nam.
- Nguån vèn trong níc t¸c ®éng tíi nguån vèn níc ngoµi mét c¸ch gi¸n tiÕp nh sau: Nguån vèn trong níc mµ ®Æc biÖt lµ nguån vèn nhµ níc ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ : §Ó ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ nguån vèn nhµ níc ®· tËp trung ®Çu t vµo c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi nh÷ng c«ng tr×nh thiÕt yÕu cña nªn kinh tÕ nhµ níc cÇn tËp trung ®Çu t; c¸c c«ng tr×nh giao th«ng then chèt cña nªn kinh tÕ nh ®êng bé, s©n bay, bÒn c¶ng, ®êng s¾t, c«ng tr×nh thuû lîi ®îc n©ng cÊp vµ lµm míi, tËp trung x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c, c¶i t¹o vµ x©y dùng míi kÕt cÊu h¹ tÇng c¸c khu ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, c¸c bÖnh viÖn trêng häc, c«ng tr×nh v¨n ho¸ thÓ thao, ®Çu t nhiÒu h¬n cho c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia. §iÒu ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, vµ ®Æc biÖt lµ thu hót c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi hay lµ nguån vèn ®Çu t níc ngoµi ngµy cµng gia t¨ng bëi v× khi ®Çu t vµo ®©u th× c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi lu«n xem xÐt vÊn ®Ò lîi nhuËn vµ ®iÒu kiÖn ë n¬i ®Çu t cã c¬ së h¹ tÇng cã tèt kh«ng...vµ nguån vèn trong níc cã thÓ nãi lµ ®· r¶i th¶m ®Ó ®ãn nguån ®Çu t níc ngoµi.
- §TNN lµ nguån vèn bæ sung quan träng cho vèn ®Çu t ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn x· héi vµ t¨ng trëng kinh tÕ:
§ãng gãp cña §TNN trong tæng vèn ®Çu t x· héi cã biÕn ®éng lín tõ tû träng chiÕm 13,1% vào năm 1990 đã tăng lên mức 32,3% trong năm 1995. Tỷ lệ này đã giảm dần trong giai đoạn 1996-2000, do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chÝnh khu vực (năm 2000 chiếm 18,6%) và trong 5 năm 2001-2005 chiếm khoảng 16% tổng vốn đầu tư x· hội; hai năm 2006-2007 chiếm khoảng 16% (Theo Niªn gi¸m Thống kª cơ cấu vốn đầu tư thực hiện của khu vực ĐTNN năm 2003 là 16%, năm 2004 là 14,2%, năm 2005 là 14,9% và năm 2006 là 15,9%, ước năm 2007 đạt trªn 16%).
- T¸c ®éng lan to¶ cña §TNN ®Õn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong nÒn kinh tÕ: HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp §TNN ®îc n©ng cao qua sè lîng c¸c doanh nghiÖp t¨ng vèn ®Çu t, më réng s¶n xuÊt. §ång thêi, cã t¸c ®éng lan to¶ ®Õn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cña nªn kinh tÕ th«ng qua sù liªn kÕt gi÷a doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi víi c¸c doanh nghiÖp trong níc, c«ng nghÖ vµ n¨ng lùc kinh doanh ®îc chuyÓn giao tõ doanh nghiÖp cã vèn §TNN. Sù lan to¶ nµy cã tÓ theo hµng däc gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh däc hoÆc theo hµng ngan gi÷a c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cïng ngµnh. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp §TNN còng t¹o ®éng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc nh»m thÝch øng trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸.
- §TNN lµm t¨ng trùc tiÕp nguån vèn trong níc: ®ã lµ møc ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña §TNN ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo NSNN vµ c¸c c©n ®èi vÜ m«, cïng víi sù ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN t¹i ViÖt Nam, møc ®ãng gãp cña khu vùc kinh tÕ cã vèn §TNN vµo ng©n s¸ch nµy cµng t¨ng. Thêi kú 1996-2000, kh«ng kÓ thu tõ dÇu th«, c¸c doanh nghiÖp §TNN ®· nép ng©n s¸ch ®¹t 1,49 tû USD, gÊp 4,5 lÇn 5 n¨m tríc. Trong nh÷ng n¨m 2001-2005, thu ng©n s¸ch trong khèi doanh nghiÖp §TNN ®¹t h¬n 3,6 tû USD, t¨ng b×nh qu©n 24% n¨m. Riªng 2 n¨m 2006 vµ 2007 khu vùc kinh tÕ cã vèn §TNN ®· nép ng©n s¸ch ®¹t trªn 3tû USD gÊp ®«i thêi kú 1996-2000 vµ b»ng 83% thêi kú 2001-2005. §TNN t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÕ nh c©n ®èi ng©n s¸ch, c¶i thiÖn c¸n c©n v·ng lai, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ th«ng qua viÖc chuyÓn vèn vµo ViÖt Nam vµ më réng nguån thu ngo¹i tÖ gi¸n tiÕp qua kh¸ch quèc tÕ, tiÒn thuª ®Êt, tiÒn mua m¸y mãc vµ nguyªn , vËt liÖu...
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p t¨ng cêng vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam.
I. Gi¶i ph¸p t¨ng cêng vai trß cña hai nguån vèn
Sù nghiÖp CNH-H§H vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã mét lîng vèn ®Çu t rÊt lín. NÕu trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn nµy, tèc ®é t¨ng trëng lµ do thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ,lµm gi¶i phãng c¸c nguån lùc vµ thiÕt lËp c¸c c¬ chÕ gi¸ c¶ ®Ó ®iÒu tiÕt c¸c nguån lùc kinh tÕ ®ã. §Õn nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû nµy, viÖc chuyÓn biÕn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« sang u tiªn hµng ®Çu vµo c¸c biÖn ph¸p chuyÓn ®æi kinh tÕ theo chiÒu s©u nh»m ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c¬ chÕ kinh tÕ míi híng vµo CNH-H§H.
§Ó thùc hiÖn thµnh c«ng CNH-H§H, §¶ng ta ®· chØ ra quan ®iÓm, ®Þnh híng sau: ®æi míi c¬ cÊu ®Çu t g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn nhµ níc, kÕt hîp hµi hoµ gi÷a nguån vèn trong níc vµ nguån vèn níc ngoµi. §Çu t theo ®óng ch¬ng tr×nh ®Çu t c«ng céng mµ chÝnh phñ ho¹ch ®Þnh , tËp trung vµo nh÷ng dù ¸n mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao, nhng hiÖu qu¶ tµi chÝnh thÊp . Ngay ®èi víi nh÷ng dù ¸n lo¹i nµy, chÝnh phñ chÝnh phñ còng cÇn t×m nh÷ng ph¬ng ¸n kªu gäi ®Çu t t nh©n ë chõng mùc cao nhÊt cã thÓ ®îc nh më réng c¸c h×nh thøc ®Çu t BOT, BTO, BT trong níc. §Çu t tËp trung vµo c¸c nghµnh then chèt cña nÒn kinh tÕ , nh÷ng nghµnh cã tÝnh ®ét ph¸ t¹o ®µ cho c¸c nghµnh kh¸c ph¸t triÓn . Cã thÓ dïng c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña nhµ níc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ , khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t theo ®Þnh híng cña nhµ níc . Quan ®iÓm chung cña vèn ng©n s¸ch sÏ gi¶m dÇn hoÆc ®Çn rót lui khái c¸c nghµnh , nh÷ng lÜnh vùc mµ ®Çu t t nh©n cã thÓ ®¶m nhËn .
x©y dùng nh÷ng ch¬ng tr×nh ®Çu t quy m« lín ,g¾n víi môc tiªu dµi h¹n vµo nh÷ng nghµnh, vïng, khu vùc cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt níc (¦u tiªn ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ).
ph©n c«ng l¹i lao ®éng gi÷a c¸c vïng vµ trong tõng vïng b»ng c¸ch ph¸t triÓn nh÷ng nghµnh thu hót nhiÒu lao ®éng nh»m tranh thñ lîi thÕ c¹nh tranh trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ bëi gi¸ lao ®éng cña ta thÊp h¬n so víi c¸c níc
c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t th«ng tho¸ng h¬n , mÒm deo h¬n ®Ó thu hót dßng vèn FDI . §ång thêi chó träng khai th¸c tiÒm n¨ng vèn trong d©n c vµ khu vùc t nh©n
®Çu t h¬n n÷a cho gi¸o dôc ®µo t¹o , khoa häc c«ng nghÖ ®Ó x©y dùng nguån nh©n lùc ®Êt níc híng tíi nÒn kinh tÕ tri thøc .
§Ó ®¹t ®îc sù ph¸t triÓn cao vµ bÒn v÷ng cÇn cã nh÷ng kho¶n ®Çu t lín. Dù kiÕn ®Çu t trong 15 n¨m tíi lµ:
B¶ng 6: Dù b¸o nghiªn cøu ®Çu t ®Õn n¨m 2010
(Nguån: B¸o kÕ ho¹ch vµ §Çu t)
1996-2000
2001-2010
Tæng ®Çu t
Vèn trong níc
Vèn níc ngoµi
Trong ®ã:
-ODA
-FDI
41-42 tû
50%
20-22 tû
7-8 tû
13-15 tû
170-250 tû
>70%
50-75 tû
15-20 tû
35-55 tû
1. §èi víi nguån vèn trong níc.
1.1. T¨ng cêng vai trß nguån vèn trong níc b»ng NSNN qua thÞ trêng ®Êu thÇu tÝn phiÕu vµ tr¸i phiÕu kho b¹c
Ph¸t hµnh tÝn phiÕu,tr¸i phiÕu kho b¹c theo ph¬ng thøc ®Êu thÇu qua Ng©n hµng nhµ níc lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc vèn ®îc ¸p dôngt¹i nhiÒu níc trªn thÕ giíi.H×nh thøc huy ®éng vèn nµy ®· më ra mét sè kªnh ph¸t hµnh míi, huy ®éng ®îc hµng ngµn tû ®ång mçi n¨m víi l·i suÊt vµ chi phÝ thÊp nhÊt, ®¸p øng kÞp thêi nhu chi tiªu cña Ng©n s¸ch nhµ níc, cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn ë Trung ¬ng vµ ®¹i ph¬ng. C¸c tæ chøc tÝn dông vµ tæ chøc kh¸c ®îc phÐp ®Çu t vµo vµo tÝn phiÕu vµ tr¸i phiÕu kho b¹c võa gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c nghiÖp vô ng©n hµng võa ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh cao, sö dông tèi ®a nguån vèn huy ®éng ®îc, linh ho¹t sö dông vèn kh¶ dông. §ång thêi, khi n¾m gi÷ tÝn phiÕu, tÝn dông ng©n hµng cã thÓ triÕt khÊu vµ thamgia nghiÖp vô thÞ trêng më.
Qua h¬n nhiÒu n¨m ho¹t ®éng, thÞ trêng ®Êu thÇu tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu kho b¹c ®· cho c¸c nhµ ph¸t hµnh, tæ chøc ®Êu thÇu còng nh c¸c tæ chøc ®¹i lý ph¸t hµnh ra ®êi sau nµy cã kinh nghiÖm trong viÖc ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng vèn, t©m lý, tËp qu¸n ®Çu t, c¸ch thøc ph¸t hµnh còng nh møc ®é nh¹y c¶m cña vèn ®Çu t ®èi víi sù thay ®æi vÒ l·i suÊt. Tuy nhiªn, còng ph¶i nh×n nhËn mét c¸ch thùc tÕ lµ h×nh thøc huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ díi h×nh thøc ®Êu thÇu ë ViÖt Nam vÉn cßn kh¸ míi mÎ vµ cha ph¸t huy ®îc hÕt tiÒm n¨ng vèn cã. ViÖc thÞ trêng më chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, nhng thùc tÕ diÔn ra thêi gian qua ph¶n ¸nh phÇn nµo sù kÐm s«i ®éng nh mong muèn cña thÞ trêng ®Êu thÇu tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu kho b¹c. §Ó t¹o hµng ho¸ cho thÞ trêng më nh»m ph¸t huy vai trß trong viÖc ®iÒu hµnh tiÒn tÖ nãi chung vµ thÞ trêng më nãi riªng. Tríc m¾t, ®èi víi kinh huy ®éng th«ng qua nghiÖp vô ®Êu thÇu tÝn phiÕu,tr¸i phiÕu kho b¹c qua ng©n hµng nhµ níc th× cÇn cã mét sè gi¶i ph¸p sau:
Mét lµ, cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p ®Ó sö dông tèi ®a c¸c hµng ho¸ s½n cã trªn thÞ trêng. Tr¸i phiÕu kho b¹c ph¸t hµnh trong thêi gian qua cã khèi lîng lín h¬n tÝn phiÕu rÊt nhiÒu. Tuy nhiªn, theo luËt ng©n s¸ch nhµ níc, hµng ho¸ thÞ trêng ph¶i lµ nh÷ng giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n (kú h¹n díi 1 n¨m ). Nh vËy, tÝn phiÕu kho b¹c cã kú h¹n 364 ngµy lµ ®ñ tiªu chuÈn giao dÞch nhng khèi lîng cßn qu¸ Ýt vµ lµ duy nhÊt cã mÆt trªn thÞ trêng ®Êu thÇu th× ®©u lµ hµng ho¸ ®Ó giao dÞch trªn thÞ trêng më ? H¬n n÷a, tr¸i phiÕu chÝnh phñ lµ hµng ho¸ cã khèi lîng lín vµ cã tÝnh thanh kho¶n cao, NhiÒu níc trªn thÕ giíi cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn sö dông tr¸i phiÕu chÝnh phñ lµm hµng ho¸ chñ yÕu cho thÞ trêng më vµ cho phÐp c¸c tr¸i phiÕu dµi h¹n ®îc mua b¸n trªn thÞ trêng më víi ®iÒu kiÖn lµ thêi h¹n cßn l¹i cña tr¸i phiÕu lµ ng¾n h¹n ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n trªn thÞ trêng tiÒn tÖ. Víi khèi lîng ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c thÊp h¬n tr¸i phiÕu nh hiÖn nay nªn ch¨ng cho phÐp cã tr¸i phiÕu chÝnh phñ dµi h¹n cã thÓ ®îc giao dÞch trªn thÞ trêng më.
Hai lµ, mÆc dï l·i suÊt ®ang dÇn dÇn phï hîp víi l·i suÊt huy ®éng vèn chung cña nÒn kinh tÕ, nhng thùc tÕ vÉn cha ph¶n ¸nh l·i suÊt trªn thÞ trêng vµ cßn chÞu sù chØ ®¹o l·i suÊt ®Êu th©ï cha linh ho¹t víi Bé tµi chÝnh. C¸ch quy ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c t¬ng ®¬ng víi l·i suÊt cho vay cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn kh«ng muèn tham gia c¸c phiªn ®Êu thÇu tr¸i phiÕu kho b¹c, lµm mÊt ®i sù s«i ®éng cña thÞ trêng lÏ ra ph¶i rÊt s«i ®éng nµy.
Ba lµ, Tríc m¾t nªn thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c loaÞ kú h¹n nh»m gia t¨ng tÝnh thanhkho¶n cña tr¸i phiªó kho b¹c t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng nghiÖp vô thÞ trêng më.
Bèn lµ, ng©n hµng nhµ níc va Bé tµi chÝnh cÇn nhanh chãng triÓn khai c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch míi vÒ ho¹t ®éng ®Êu thÇu tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu kho b¹c nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña thi trêng ®Êu thÇu tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu kho b¹c; ®ång thêi lµm phong phó hµng ho¸ cho thÞ trêng tiÒn tÖ gióp bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch vµ ®Æc biÖt lµ gióp ng©n hµng nhµ níc thùc hiªn tèt ®Þnh híng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia.
1.2 T¨ng cêng vai trß b»ng c¸ch huy ®éng vèn tù cã trong khu vùc t nh©n vµ d©n c.
Do sè lîng giao dÞch thanh to¸n cña d©n c cña ng©n hµng th¬ng m¹i chiÕm tû träng nhá bÐ nªn toµn bé nÒn kinh tÕ ph¶i chÞu nhiÒu bÊt lîi v×: tiÒm n¨ng vèn nhµn rçi trong d©n lµ rÊt lín, nhng cha khai th¸c cã hiÖu qu¶. Mçi gia ®×nh, mçi c¸ nh©n cã mét kho¶n dù tr÷ tiÒn mÆt ®Ó phôc vô cho nhu cÇu giao dÞch hµng ngµy, nhng cha ®a vµo ng©n hµng th¬ng m¹i, lµm ph©n t¸n nguån vèn néi lùc cña ®Êt níc. Do ®ã, xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p sau :
*§a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng th¬ng m¹i: ph¸t hµnh c¸c thanh to¸n c¸ nh©n cã ®¶m b¶o chi tr¶ cho ng©n hµng th¬ng m¹i, triÓn khai dÞch vô thÎ tÝn dông ,m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM. §Ó lµm ®îc nghiªp vô thanh to¸n thÎ tÝn dông t¹i c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ níc, ng©n hµng th¬ng m¹i cÇn nhanh chãng ®Çu t vµ øng dông c¸c s¶n phÈm tin häc trong lÜnh vùc thanh toµn ng©n hµng, ®µo t¹o nh©n viªn ng©n hµng vËn hµnh tèt nghiÖp vô thanh to¸n thÎ tÝn dông, ph¸t triÓn c¸c m¹ng líi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i dÞch vô, chÊp nhËn b¸n hµng ho¸ th«ng qua thÎ tÝn dông, chó träng c«ng t¸c th«ng tin qu¶ng c¸o tíi c¸c tÇng líp d©n c… Ngoµi ra c¸c chi nh¸nh ng©n hµng th¬ng m¹i cã ®iÒu kiÖn t¹i c¸c khu vùc thÝch hîp cÇn trang bÞ c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM phôc vô nhu cÇu thanh to¸n cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra, cã thÓ thùc hiÖn dÞch vô chi tr¶ tiÒn l¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc qua ng©n hµng; ph¸t triÓn nghiÖp vô cho vay ®êi sèng, tæ chøc thu nî hµng th¸ng tõ kho¶n tiÒn l¬ng, thùc hiÖn nghiÖp vô m«i giíi trung gian thanh to¸n hç trî vèn trong giao dÞch mua b¸n bÊt ®éng s¶n vµ c¸c tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín qua tµi kho¶n ng©n hµng;
*Huy ®éng vèn th«ng qua c¸c s¶n phÈm tiÌn göi trung, dµi h¹n ®Ó ngêi d©n g¾n bã víi ng©n hµn th¬ng m¹i, sö dông c¸c tiÖn nghi phôc vô c«ng t¸c thanh to¸n qua ng©n hµng: Hiªn nay, c¸c s¶n phÈm huy ®éng tiÒn göi trong d©n cña ng©n hµng th¬ng m¹i trong níc chØ cã c¸c lo¹i tiÒn cöi truyÒn thèng nh: tiÒn göi tiÕt kiÖm, kú phiÕu, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu theo ®ît mµ chñ yÕu lµ k× h¹n ng¾n. Thêi gian tíi cÇn më ra c¸c s¶n phÈm huy ®éng vèn trung, da× h¹n cã môc ®Ých trong t¬ng lai nh tiÒn göi tiÕt kiÖm hu trÝ, gi¸o dôc, nhµ ë…G¾n víi c¸c lo¹i tiÒn göi nµy lµ c¬ chÕ u ®·i trong vay vèn: tiÖn nghi trong thanh to¸n thu hót d©n c ®Õn ng©n hµng thong m¹i göi tiÒn cµng nhiÒu vµ qu a®ã sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng thîng m¹i
Ngoµi ra còng nªn cã c¸c lo¹i tiÒn göi cã môc ®Ých chuyªn dïng phôc vô nhu cÇu ®a d¹ng cña d©n c nhue tiÒn göi 1 n¬i ®îc lÜnh ë nhÒu n¬i: dÞch vô chuyÓn tiÒn theo ®Þnh k×.
*Thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i d©n c thanh to¸n ng©n hµng: mét sè chÝnh s¸ch nh:
gi¶m chi phÝ hoÆc kh«ng thu phÝ dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng th¬ng m¹i cña d©n c
T¨ng møc l·i suÊt tiÒn göi cña kh«ng kú h¹n cña d©n c cao h¬n møc ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp
§èi víi mét sè kh¸ch hµng héi ®ñ ®iÒu kiÖn, ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ u ®·i l·i suÊt cho vay vµ thêi gian thÈm ®Þnh khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng nghiÖp dÞch vô cã b¸n hµng cho d©n c sö dông SÐc thanh to¸n, thÎ tÝn dông …th× doanh sè b¸n hµng b»ng c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng th¬ng m¹i nªn ®îc miÔn gi¶m thuÕ trong tõng thêi k× nhÊt ®Þnh.
§èi víi lÜnh vùc thanh to¸n sÐc c¸ nh©n cã nhiÒu phøc t¹p, dÔ ph¸t sinh rñi ro nÕu ph¸t hµnh qu¸ sè d; cÇn n©ng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy trong lÜnh vùc thanh to¸n hiÖn nay lªn tÇm cao h¬n lµ LuËt vÒ sÐc ®Ó t¹o hµnh lang ph¸p lý cho ng©n hµng thu¬ng m¹i vµ d©n c thôc hiÖn nghiªm tóc, gãp phÇn n©ng cao tû träng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong x· héi
*C¸c gi¶i ph¸p hç trî kh¸c:
øng dông ®ång ®Òu vµ réng kh¾p trªn c¶ níc c«ng nghÖ th«ng ti trong c«ng t¸c
øng dông ®ång ®Òu vµ réng kh¾p trªn c¶ níc c«ng nghÖ th«ng ti trong c«ng t¸c thanh to¸n, ®¶m b¶o nhanh chãng tiÖn lîi, an toµn cho d©n c thanh to¸n qua ng©n hang th¬ng m¹i.
Më réng m¹ng líi c¸c ®iÓm giao dÞch c¶u ngan hµng th¬ng m¹i t¹o diÒu kiÖn thu©n lîi cho d©n c göi vèn vµ thanh to¸n .
§Èy m¹ng c«ng t¸c th«ng tin tuyÒn truyÒn qu¶ng c¸o, giíi thiÖu c¸c dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng th¬ng m¹i ®Õn tõng nhãm d©n c, gióp d©n c cã th«ng tin lµm quen víi c¸c dÞch vô ng©n hµng, hiÓu vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n ng©n hµng, kÝch thÝch nhu cÇu thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong ®êi sèng hµng ngµy.
1.3 Th«ng qua b¶o hiÓm ®Ó t¨ng cêng vµi trß cña nguån vèn trong níc
HiÖn cã 16 doanh nghiÖp b¸n b¶o hiÓm, tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n cña thÞ trêng b¶o hiÓm ®¹t 23%/ n¨m trong giai ®o¹n 1996-2000. Doanh thu b¶o hiÓm (kh«ng tÝnh b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ)
Hµng n¨m, ngµnh b¶o hiÓm ®· huy ®éng ®îc mét lîng vèn kh¸ lín cho ®Çu t ph¸t triÓn. C¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i ®a d¹ng c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm, phôc vô tèt, nhiÖt t×nh kÌm theo c¸c lo¹i h×nh phôc vô ®a d¹ng nh: mua mét lÇn, nhiÒu lÇn, nh©n viªn phcô vô ®Õn mua t¹i nhµ…§Èy m¹nh c¸c ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng, qu¶ng c¸o, th«ng tin nhanh chãng ®Õn víi kh¸ch hµng.
1.4 §Èy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc, ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n nh»m t¨ng kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vèn lu ®éng trong níc
Tríc hÕt cÇn tiÕn hµnh gÊp rót cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp lín(cã thÓ lµ c¸c Tæng c«ng ty 90,91). Nhµ níc chØ nªn n¾m tèi ®a(51%) vèn ë c¸c c«ng ty nµy lµ ®ñ søc chi phèi. ViÖc lµm nµy cã ý nghÜa lín cho huy ®éng vèn vÇ cho kh¶ n¨ng sinh lîi trong c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ do nhiÒu nh©n tè mang l¹i(Nh©n tµi, qu¶n lý c«ng nghÖ, thÞ trêng). L©u nay, ho¹t ®éng nµy vÉn cha ®îc triÓn khai nhanh chãng do t duy vÒ cæ phÇn ho¸ cßn nhiÒu bÊt cËp. Do vËy cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy nhanh c¸c doanh nghiÖp nhµ níc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸.
Doanh nghiÖp nhµ níc cã thÓ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ hoÆc c¸c doanh ngiÖp ngoµi quèc doanh cã thÓ huy ®éng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh b»ng c¸ch ph¸t hµnh c¸c c«ng cô chøng kho¸n(tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, c¸c chøng kho¸n ph¸i sinh) ®Ó giao dÞch trªn thÞ trêng chøng kho¸n. Nhng lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n trë nªn s«i ®éng trong khi hiÖn nay nã rÊt ¶m ®¹m? Xin ®a ra mét sè gi¶i ph¸p sau:
Mét lµ: ph¸t triÓn thÞ trêng tiÒn tÖ mét c¸ch ®ång bé bao gåm thÞ trêng chøng kho¸n ng¾n h¹n, thÞ trêng liªn ng©n hµng vµ thÞ trêng ngo¹i tÖ. Do c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n cho phÐp h¹n chÕ rñi ro bëi c¸c nh©n tè nh l¹m ph¸t, thiªn tai, chiÕn tranh... §ång thêi ph¸t triÓn thÞ trêng tiÒn tÖ t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng chóng vµ c¸c nhµ ®Çu t lµm quen vµ t¹o ra thãi quen giao dÞch, ®Çu t kinh doanh chøng kho¸n. Do vËy, thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam chØ cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh trªn c¬ së sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ trêng tiÒn tÖ nghÜa lµ tríc m¾t cÇn t¨ng cêng viÖc ph¸t hµnh vµ lu th«ng c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n.
Hai lµ: cñng cè ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n s¬ cÊp; kÝch thÝch b»ng lîi Ých vËt chÊt ®èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn; c¸c c«ng ty liªn doanh tham gia viÖc niªm yÕt chøng kho¸n; §æi míi c¬ chÕ tÝn dông trªn c¬ së thay thÕ dÇn nguån vèn vay ng©n hµng b»ng nguån vèn ph¸t hµnh chøng kho¸n.
Ba lµ: ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n: HiÖn nay trªn thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam, chñng lo¹i chøng kho¸n rÊt ®¬n ®iÖu. ViÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh chøng kho¸n kh«ng chØ t¹o ra sù phong phó, ®a d¹ng cña s¶n phÈm tµi chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thªm dung lîng thÞ trêng..., mµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng lµ cho phÐp t¨ng thªm kh¶ n¨ng lùa chän c¸c ph¬ng ¸n trong danh môc ®Çu t- mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thóc ®Èy sù ph¸t triÓn sù s«i ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. Bëi vËy ®èi víi hÖ thèng chøng kho¸n, chÝnh phñ cÇn ph¸t hµnh c¸c lo¹i h×nh tr¸i phiÕu cã thêi h¹n kh¸c nhau, víi l·i suÊt thay ®æi(c¨n cø vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn cña thÞ trêng tµi chÝnh) trªn c¬ së b¶o vÖ lîi Ých cña ngêi ®Çu t; §èi víi c¸c chøng kho¸n c«ng ty, kh«ng ph¶i chØ thuÇn tuý ph¸t hµnh cæ phiÕu nh hiÖn nay mµ cßn ph¶i tæ chøc ph¸t hµnh c¸c lo¹i h×nh, tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi, tr¸i phiÕu k× h¹n vµ l·i suÊt thay ®æi, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh...
Bèn lµ: Ph¸t triÓn ®ång bé c¬ së h¹ tÇng cña thÞ trêng chøng kho¸n(trung t©m giao dÞch chøng kho¸n, hÖ thèng lu ký...), phæ cËp th«ng tin réng r·i, chÝnh x¸c...
1.5. Huy ®éng d©n c gãp vèn vµo c¸c quü cña nguån vèn trong níc: H×nh thøc nµy diÔn ra kh«ng thêng xuyªn, xong nã còng lÇ mét h×nh thøc tăng cường vai trò nguồn vốn trong nước: b»ng c¸ch huy ®éng ®ãng gãp vµo c¸c quü nh: quü x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ vµ n«ng th«n, quü giao th«ng, quü ph¸t triÓn gi¸o dôc, c¸c lo¹i quü cã tÝnh chÊt ph¸t triÓn x· héi... hµng n¨m huy ®éng ®îc hµng chôc tû ®ång.
Trªn ®ã lµ vÊn ®Ò huy ®éng cßn vÊn ®Ò sö dôngnguån vèn trong níc cã hiÖu qu¶ hay kh«ng th× chóng ta thÊy râ trong qu¸ tr×nh sö dông nguån vèn trong níc ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n cßn cã nhiÒu ®iÒu bÊt cËp nh: HiÖu qu¶ ®Çu t cßn thÊp, ®Çu t giµn tr¶i, chÊt lîng Quy ho¹ch cßn nhiÒu bÊt cËp, cha g¾n kÕt ®îc chÆt chÏ quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh víi vïng, ®Þa ph¬ng. Quy ho¹ch cha s¸t thùc tÕ, cßn chång chÐo, thiÕu tÇm nh×n dµi h¹n, cha chó träng tho¶ ®¸ng yÕu tè m«i trêng x· héi, t×nh tr¹ng thÊt tho¸t, l·ng phÝ vèn ®©u t diÔn ra trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t => CÇn ph¶i ®èi míi c¬ chÕ qu¶n lý sö dông vèn nhµ níc:
Vèn nhµ níc – dÔ bÞ coi lµ ”cña chïa” v× vËy ph¶i lµm râ tr¸ch nhiªm quyÒn h¹n cña c¸c chñ thÓ trùc tiÕp tham gia qu¶n lý, sö dông nguån vèn ®Çu t nµy. Ph©n c«ng ph©n cÊp râ rµng, x©y dùng chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña c¸c chñ thÓ tham gia c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n. X©y dùng míi, bæ sung, söa ®æi c¸c quy ®Þnh liªn quan cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. T¨ng cêng vai trß gi¸m s¸t - t vÊn ph¶n biÖn cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi, tæ chøc x· héi- nghÒ nghiÖp.
2/Đối với nguồn vốn nước ngoài
Trong t×nh h×nh hiÖn nay khi nÒn kinh tÕ níc ta ®ang cã xu híng gi¶m m¹nh, cô thÓ n¨m 1986 tû lÖ t¨ng trëng cña níc ta t¬ng ®èi cao lµ 9,34% n¨m1987 lµ 8,15% sang; n¨m 1998; 1999 gi¶m xuèng chØ cßn 5,8% vµ 4,7% th× nguån vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn ngµy cµng trë lªn quan träng vµ cÇn thiÕt. Nã gióp viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc 1 c¸ch nhanh chãng h¬. Do vËy cïng víi viÖc kh¬i dËy vµ ph¸t huy tèi ®a néi lùc, ph¶i tiÕp thu thùc hiÖn nhÊt qu¸n l©u dµi chÝnh s¸ch thu hót c¸c nguåm lùc bªn ngoµi nh nghÞ quyÕt trung ¬ng IV ®· chØ râ: Muèn lµm ®îc ®iÒu nµy trong bèi c¶nh quèc tÕ c¹nh tranh g¨y gÆt, vèn ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®ang ch÷ng l¹i vµ cã xu híng gi¶m sót th× chóng ta ph¶i nhanh chãng cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé, toµn diÖn, t¹o dùng m«i trêng ®Çu t hÊp dÉn vµ tæng thÓ cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c níc trong khu vùc, thËm chÝ ®èi víi c¸c lÜnh vùc nh n«ng-l©m-ng nghiÖp; c¸c ®aa bµn miÒn nói n«ng th«n, c¸c u ®·i nãi chung còng ph¶i cao h¬n trong khu vùc. MÆt kh¸c hiÖu qu¶ sö dông vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n còng ph¶i ®îc n©ng cao, t¹o lîi thÕ h¬n h¼n c¸c níc kh¸c trong khu vùc vµ c¸c níc ®îc u tiªn nhËn kho¶n viÖn trî cho ®Çu t ph¸t triÓn (ODA).
2.1. Trong ng¾n h¹n
-TiÕp tôc thùc hiÖn viÖc gi¶m chi phÝ ®Çu t, bæ sung chÝnh s¸ch u ®·i thiÕt thùc, khuyÕn khÝch ®Çu t ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n. MiÔn thuÕ thuª ®Êt trong nh÷ng n¨m ®Çu, më réng thóc ®Èy thùc hiÖn miÔn thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu, vËt t s¶n xuÊt nh luËt ®Çu t níc ngoµi bæ sung míi ®©y ®· ®a ra (quyÕt ®Þnh 53/1999/Q§-Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ mét sè biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t ph¸t triÓn trùc tiÕp níc ngoµi); ¸p dông thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp u ®·i nhÊt….
X©y dùng chÝnh s¸ch ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phô trî s¶n xuÊt phô tïng, linh kiÖn phôc vô ch¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸.
-TiÕp tôc ban hµnh chÝnh s¸ch c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t: xem xÐt cho phÐp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt, cho phÐp gãp vèn b»ng quyÒn sö dông ®Êt cña doanh nghiÖp ViÖt Nam. Xö lý nèi láng c¸c vÊn ®Ò vÒ ngo¹i hèi, hç trî tÝn dông, cÇm cè thÕ chÊp, ®¨ngg ký quyÒn së h÷u tµi s¶n b¶o l·nh tiÒn vay… kiÕn nghÞ söa ®æi thuÕ thu nhËp c¸ nh©n theo híng më réng diÖn nép thuÕ nhng gi¶m thuÕ suÊt vµ t¨ng møc thu nhËp b¾t ®Çu chÞu thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi sö dông ngêi ViÖt Nam vµo c¸c c¬ng vÞ qu¶n lý, ®iÒu hµnh, gi¶m chi phÝ kh«ng hîp lý cho c¸c doanh nghiÖp.
-§a d¹ng ho¸ c¸c lÜnh vùc vµ h×nh thøc thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi th«ng qua viÖc më réng h×nh thøc ®Çu t 100% vèn níc ngoµi, cho phÐp c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hîp t¸c ®Çu t víi níc ngoµi, cho phÐp khu vùc d©n doanh ®îc gãp vèn liªn doanh hoÆc mua cæ phÇn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
-N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp, h¹n chÕ thµnh lËp c¸c khu c«ng nghiÖp míi, vËn ®éng ®Çu t lÊp ®Çy c¸c khu c«ng nghiÖp, ®¶m b¶o h¹ tæng ngoµi hµng rµo…
-Nghiªn cøu bæ sung 1 sè ®iÒu cña luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam theo híng t¹o dùng m«i trêng ®Çu t hÊp dÉn, th«ng tho¸ng h¬n, ®¶m b¶o gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn, tiÕn tíi mét khung ph¸p lý chung gi÷a ®Çu t trong níc vµ ®Çu t níc ngoµi.
-N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ n¨ng lùc ®iÒu hµnh cña nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cô thÓ lµ tËp trung vµo x©y dùng vµ hoµn chØnh quy ho¹ch thu hót ®Çu t, ®æi míi c«ng t¸c xóc tiÕn vËn ®éng ®Çu t. §¬n gi¶n thñ tôc hµnh chÝnh, chuyÓn giao phÇn chñ yÕu viªc qu¶n lý trùc tiÕp cho chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, c¸c bé tËp trung vµo nghiªn cøu vµ x©y dùng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, c¬ chÕ, híng dÉn vµ kiÓm tra gi¸m s¸t.
- T¨ng cêng vai trß c«ng t¸c c¸n bé, kÓ c¶ c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, kh«ng ngõng ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp nh»m ®ñ søc ®ãng gãp vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ®Êu tranh b¶o vÖ lîi Ých cña bªn ViÖt Nam, kh¾c phôc kh©u yÕu nhÊt trong c¸c liªn doanh thêi gian qua lµ kh©u c¸n bé. Cïng víi gi¶i ph¸p tríc m¾t cho thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi th× nhµ níc ta còng ph¶i cã 1 gi¶i ph¸p trong l©u dµi sao cho hîp lý.
2.2. Gi¶i ph¸p trong dµi h¹n
-C¶i c¸ch hµnh chÝnh, x©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn XHCN, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý nhµ níc víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
-X©y dùng quy chÕ phèi hîp chÆt chÏ ChÝnh phñ víi c¸c bé tæng hîp, c¸n bé qu¶n lý c¸c ngµnh, UBND trong qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t tËp trung níc ngoµi theo thÈm quyÒn tr¸ch nhiÖm. TriÖt ®Ó kiªn quyÕt h¬n trong viÖc quy ®Þnh râ rµng minh b¹ch thñ tôc hµnh chÝnh ë mäi kh©u, mäi cÊp, c«ng khai c¸c quy tr×nh, thêi h¹n, tr¸ch nhiÖm xö lý c¸c thñ tôc hµnh chÝnh t¹o chuyÓn biÕn c¨n b¶n m¹nh mÏ vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong khu vùc ®Çu t.
-Quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm kinh tÕ, h×nh sù ®èi víi c¸c c¸ nh©n, tæ chøc trong ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, tr¸nh t×nh tr¹ng trèn tr¸ch nhiÖm mét c¸ch chung chung ®a tíi hËu qu¶ nghiªm träng. H¹n chÕ kiÓm tra vµ can thiÖp tuú tiÖn cña c¸c c¬ quan c«ng an, kiÓm so¸t, thuÕ vô tr¸nh h×nh sù ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ.
-X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé nh»m t¹o m«i trêng ®Çu t thùc sù hÊp dÉn, th«ng tho¸ng. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt còng cÇn söa ®æi nh÷ng ¶nh hëng xÊu ®Õn tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. LuËt ®Çu t níc ngoµi 3 lÇn söa ®æi bæ sung n¨m 1990, 1992, 1996 vµ võa qua kú häp thø 7, Quèc héi kho¸ X còng ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña luËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nh»m c¶i thiÖn m«i trêng ph¸p lý. MÆc dï kh¾c phôc ®îc mét sè h¹n chÕ song vÉn cßn mét sè quy ®Þnh cßn cøng nh¾c, nhiÒu chç vÉn cha th«ng tho¸ng so víi mét sè níc trong khu vùc nh viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng cßn kh¸ khã kh¨n, thêi gian kÐo dµi, cÇn ®îc kh¾c phôc dÇn dÇn. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn cã sù thèng nhÊt gi÷a c¸c luËt gi÷a luËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi víi bé luËt lao ®éng ®Ó ®¶m b¶o tuyÓn dông lao ®éng, víi luËt thuÕ ®Ó cã chÝnh s¸ch thuÕ thÝch hîp.
-§¶m b¶o æn ®Þnh ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch, gi÷ v÷ng nguyªn t¾c ®Ó t¹o niÒm tin. C¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c th«ng t híng dÉn thùc hiÖn cña chÝnh phñ, Bé ngµnh ph¶i ®îc nghiªm chØnh chÊp hµnh kh«ng thªm bít, söa ch÷a 1 c¸ch tuú tiÖn, bá c¸ch hiÓu "phÐp Vua thua lÖ lµng".
+N©ng cao chÊt lîng quy ho¹ch ®Çu t. Quy ho¹ch ®Çu t tèt sÏ t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ®îc n©ng cao. X©y dùng hÖ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ph¶i lµ mét bé phËn h÷u c¬ trong quy ho¹ch ®Çu t chung cña c¶ níc. Quy ho¹ch ph¶i g¾n víi an ninh quèc phßng ®Ó dÔ kiÓm so¸t, cã nh vËy th× míi tr¸nh ®îc ®Çu t trµn lan, theo phong trµo phung phÝ c¸c nguån lùc.
+Thùc hiÖn tèt chiÕn lîc con ngêi, chuÈn bÞ c¸n bé qu¶n lý, ®µo t¹o métt sè lîng lao ®éng cã tay nghÒ cao s½n sµng lµm viÖc trong nhiÒu lÜnh vùc. YÕu tè con ngêi còng rÊt quan träng mang tÝnh quyÕt ®Þnh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Trong nh÷ng n¨m qua nhu cÇu lao ®éng, kü thuËt vµ lao ®éng lµnh nghÒ ë c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi rÊt cao nhng ta kh«ng ®¸p øng næi. ChÝnh v× vËy lµ mét ®iÒu ¸i ng¹i cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi muèn ®Çu t vµo níc ta. MÆt kh¸c còng v× yÕu tè nµy bÞ h¹n chÕ cho nªn dÉn tíi nh÷ng thua thiÖt cho phÝa ViÖt Nam, h¹n chÕ cho nªn dÉn tíi nh÷ng thua thiÖt cho phÝa ViÖt Nam vµ tr×nh ®é lao ®éng kh«ng cao còng dÉn tíi nh÷ng thua thiÖt cho phÝa ViÖt Nam vµ tr×nh ®é lao ®éng kh«ng cao còng dÉn tíi tÝnh kh«ng hÊp dÉn trong thu hót vèn níc ngoµi.
+§æi míi ®Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t víi chÝnh phñ. CÇn cã h×nh thøc nh më héi nghÞ c¸c nhµ ®Çu t, tµi trî, häp b¸o, tiÕp xóc víi nhµ ®Çu t, qu¶ng c¸o, c¸n bé ngµnh cÇn tæ chøc phèi hîp nghiªn cøu t×nh h×nh kinh tÕ, thÞ trêng ®Çu t, chÝnh s¸ch c¸c níc, c¸c tËp ®oµn ®Ó cã chÝnh s¸ch vËn ®éng ®Çu t.
+Bªn c¹nh ®ã cÇn gi÷ v÷ng æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, an ninh, x· héi, ph¸t huy nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cña d©n téc ViÖt Nam nh tÝnh cÇn cï, chÞu khã, th«ng minh, kh«ng ng¹i khæ. T¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t vµo ViÖt Nam.
T¨ng cêng vai trß thu hót vèn níc ngoµi mµ c¬ b¶n lµ nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA). §©y lµ nguån vèn cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, nã ®îc dïng ®Ó viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, cho vay kh«ng lÊy l·i hoÆc cho vay víi møc l·i suÊt u ®·i cho c¸c níc gÆp khã kh¨n vÒ vèn (chñ yÕu lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c níc kem ph¸t triÓn) ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ mµ viÖc t¨ng cêng thu hót nguån vèn ODA sÏ g¾n liÒn víi viÖc qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn nµy cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra nã cßn phô thuéc lín vµo t×nh h×nh chÝnh trÞ, t×nh h×nh kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi cña quèc gia ®i vay. Nh vËy ®Ó t¨ng cêng thu hót ODA th× chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông ODA.
- Tríc m¾t cÇn chó träng ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé, båi dìng cho th«ng th¹o chuyªn m«n nghiÖp vô, ph¸p luËt, ngo¹i ng÷ ®Ó n©ng cao chÊt lîng ®µm ph¸n nh»m ®¹t ®îc yªu cÇu tèi thiÓu vÒ l·i suÊt, thêi h¹n vay,thÈm ®Þnh gi¸, ®Þnh møc chi tiªu, phÝ t vÊn, chÝnh s¸ch ®èi víi chuyªn gia trªn c¬ së b×nh ®¼ng cïng cã lîi.
- TÊt c¶ c¸c dù ¸n sö dông ODA ®Òu ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c kh©u cña quy tr×nh dù ¸n ®Çu t, thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ ®Çu t x©y dùng trong níc vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ kh©u lùa chän dù ¸n, ®Êu thÇu x©y l¾p vµ mua s¾m vËt t thiÕt bÞ t vÊn…
- §¬n gi¶n ho¸ vµ n©ng cao chÊt lîng kh©u thÈm ®Þnh dù ¸n, tæ chøc ®Êu thÇu, xÐt chän thÇu, ®µm ph¸n c¸c hîp ®ång vay b¶o ®¶m tu©n thñ ®óng ph¸p luËt trong níc vµ th«ng lÖ quèc tÕ, c«ng khai ho¸ c¸c quy tr×nh, thñ tôc, thêi h¹n, tr¸ch nhiÖm xö lý trong qu¸ tr×nh triªn khai dù ¸n.
- Ph©n tÝch cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn vay, c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc ®Ó bè trÝ sö dông vèn hiÖu qu¶, chÊm døt t×nh tr¹ng s¾p xÕp nhµ tµi trî míi x©y dùng dù ¸n, kiªn quyÕt lo¹i bá dù ¸n kh«ng cã luËn chøng kinh tÕ kü thuËt kh¶ thi, chñ ®éng lùa chän danh môc c¸c dù ¸n sö dông theo môc tiªu ®· ®Þnh tríc khi huy ®éng vèn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng bè trÝ sö dông vèn dµn tr¶i.
- Nghiªn cøu ®ång bé vµ cã khoa häc c¸c biÖn ph¸p chuyÓn ®æi nî thµnh ®Çu t trong níc, xin xo¸ nî, mua b¸n nî t¨ng kh¶ n¨ng tr¶ nî hoÆc lµm gi¶m nghÜa vô tr¶ nî trong t¬ng lai.
- C¸c ngµnh, ®Þa ph¬ng vµ ®¬n vÞ xin sö dông ODA cÇn tÝnh to¸n hiÖu qu¶ vµ x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ nghÜa vô nghÜa vô tr¶ nî, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong qu¸ tr×nh sö dông vèn vµ ®Æt lîi Ých quèc gia lªn hµng ®Çu. §èi víi 1 sè lÜnh vùc sö dông ODA lín cÇn ph¶i nghiªn cøu chÝnh s¸ch huy ®éng vµ hoµn tr¶ nî trong tõng giai ®o¹n, ®¶m b¶o ®Çu t sinh lêi vµ cã ph¬ng ¸n thu 1 phÇn phÝ ®Ó hoµn tr¶ nî níc ngoµi.
- Nhµ níc thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ®Þnh híng trong qu¶n lý kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ sö dông ODA. §Æc biÖt chó träng vÒ chÊt lîng quy ho¹ch tæng thÓ c¸c nguån vèn ®Çu t, phï hîp vµ g¾n víi quy ho¹ch ngµnh, l·nh thæ, lÜnh vùc u tiªn, mÆt hµng s¶n xuÊt chñ lùc… tõ ®ã sÏ lùa chän dù ¸n kh¶ thi, dù ¸n u tiªn ®Çu t nguån vèn v©y ODA.
- C«ng t¸c vËn ®éng ODA cÇn ®îc ®æi míi c¬ b¶n vÒ néi dung vµ ph¬ng thøc thùc hiÖn, chó träng kh©u so¹n th¶o ®Ò c¬ng nghiªn cøu kh¶ thi thi, giao viÖc cho t vÊn, cÇn m¹nh d¹n chèi bá nguån vèn kh«ng ®¸p øng yªu cÇu, ®Þnh híng vµ hiÖu qu¶ ®Çu t cña Nhµ níc, n©ng cao tÝnh chñ ®éng cña phÝa ViÖt Nam víi bªn níc ngoµi.
- LuËt ho¸ c¸c ho¹t ®éng t vÊn gi¸n tiÕp níc ngoµi, trong ®ã cã viÖc qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ ODA, bëi lÏ hiÖn t¹i chóng ta cã kh¸ nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý díi luËt vÒ lÜnh vùc nµy, nhng thùc tÕ qu¶n lý kh«ng hiÖu qu¶ võa g©y lªn t×nh tr¹ng qu¶n lý chång chÐo gi÷a c¸c c¬ quan trong bé m¸y nhµ níc, võa cha t¹o ®îc hµnh lang ph¸p ý thèng nhÊt ®Ó ®iÒu tiÕt cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng vay nî níc ngoµi.
- §Ó cã s¬ së ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n gi÷a c¸c c¬ quan h÷u tr¸ch trong viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ qu¶n lý nguån vèn còng nh ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn thÓ chÕ cã mét c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn tõ kh©u chuÈn bÞ dù ¸n ®Õn thùc hiÖn vµ vËn hµnh khai th¸c dù ¸n. Cã thÓ nghiªn cøu thµnh lËp c¬ quan liªn ngµnh (nh uû ban quèc gia vÒ qu¶n lý nî) lµm nhiÖm vô tæng hîp, ph©n tÝch th«ng tin, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh xem xÐt trong mèi quan hÖ kh«ng t¸ch rêi vèn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« nh tèc ®é t¨ng tæng s¶n phÈm trong níc (GDP), kim ng¹ch xuÊt khÈu, c¸n c©n thanh to¸n, béi chi ng©n s¸ch … ®Ó ®Ò xuÊt chiÕn lîc vay vèn vµ tr¶ nî níc ngoµi, trong ®ã cã viÖc vay vµ tr¶ nî ODA.
- Cïng víi nh÷ng gi¶i ph¸p trªn ®ßi hái nhµ níc ta còng kh«ng ngõng t¨ng cêng, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi t¹o ra mét m«i trêng thuËn lîi ®Ó c¸c tæ chøc ®Çu t cã thÓ yªn t©m ®Çu t vµo níc ta, tr¸nh nh÷ng tæn thÊt do sù b¹o lo¹n vÒ chÝnh trÞ x· héi cã thÓ x¶y ra. Ngoµi ra nhµ níc ta còng nhanh chãng thóc ®Èy vµ gi¶i quyÕt nh÷ng kho¶n nî cßn tån ®äng tõ l©u. Nh»m t¹o niÒm tin thu hót vèn níc ngoµi trong thêi gian tíi.
II.Giải ph¸p tăng cường mối quan hệ giữa hai nguồn vốn
1. N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ níc
C¸c c¬ quan cÊp giÊy phÐp ®Çu t thêng xuyªn rµ so¸t, ph©n lo¹i c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®· ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp kÞp thêi th¸o gì khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh: c¸c Bé, c¸c Ngµnh vµ Uû Ban Nh©n D©n cÊp tØnh trong ph¹m vi thÈm quyÒn, cÇn cã sù ®éng viªn khen thëng kÞp thêi ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt tiÕp tôc ph¸t triÓn, ®ång thêi cÇn cã biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó th¸o gì khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm, c¸c nghÜa vô thuÕ.. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña khu vùc ®Çu t níc ngoµi.
§èi víi c¸c dù ¸n ®· ®Çu t thùc hiÖn, c¸c Bé, c¸c Ngµnh vµ Uû Ban Nh©n D©n cÊp tØnh tÝch cùc hç trî doanh nghiÖp th¸o gì khã kh¨n, nhÊt lµ trong kh©u ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó nhanh chãng hoµn thµnh x©y dùng c¬ b¶n, ®a doanh nghiÖp vµo s¶n xuÊt kinh doanh.
§èi víi c¸c dù ¸n cha triÓn khai xong xÐt thÊy vÉn cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn, cÇn thóc ®Èy viÖc triÓn khai trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh vµ gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c, kÓ c¶ viÖc ®iÒu chØnh môc tiªu vµ quy m« ho¹t ®éng cña dù ¸n.
§èi víi c¸c dù ¸n cha triÓn khai vµ kh«ng cã triÓn väng thùc hiÖn, kiªn quyÕt thu håi giÊy phÐp ®Çu t, dµnh ®Þa ®iÓm cho c¸c nhµ ®Çu t kh¸c.
*Thèng nhÊt tËp trung qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi theo nguyªn t¾c tËp trung, thèng nhÊt qu¶n lý vÒ quy ho¹ch, c¬ cÊu, chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ; tiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr¬ng ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Çu t níc ngoµi cho Uû Ban Nh©n D©n cÊp tØnh.
T¨ng cêng sù qu¶n lý ®iÒu hµnh thèng nhÊt cña chÝnh phñ, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ë Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng trong qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi; Ph©n ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña tõng c¬ quan trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh.
T¨ng cêng híng dÉn, kiÓm tra cña c¸c Bé, Ngµnh, Trung ¬ng. Cã c¬ chÕ xö lý c¸c trêng hîp vi ph¹m luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, quy ho¹ch trong viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Çu t níc ngoµi; kÓ c¶ viÖc chÊm døt hiÖu lùc cña c¸c giÊy phÐp ®Çu t cÊp sai quy ®Þnh.
Cã c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ng¨n chÆn c¸c ®Þa ph¬ng tù ý ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch vît qu¸ khung quy ®Þnh cña luËt ph¸p hiÖn hµnh (NhÊt lµ vÒ miÔn gi¶m thuÕ, tiÒn thuª ®Êt qu¸ thêi h¹n…).
*Rµ so¸t mét c¸ch cã hÖ thèng c¸c v¨n b¶n, quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi do c¸c Bé, Ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng ban hµnh; Kiªn quyÕt b·i bá c¸c quy ®Þnh kh«ng phï hîp víi luËt ph¸p vÒ ®Çu t níc ngoµi vµ chØ ®¹o cña chÝnh phñ.
2.C¶i tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh
Duy tr× thêng xuyªn viÖc tiÕp xóc trùc tiÕp gi÷a c¬ quan qu¶n lý nhµ níc víi nhµ ®Çu t níc ngoµi.C¶i tiÕn m¹nh thñ tôc hµnh chÝnh trong lÜnh vùc ®Çu t níc ngoµi theo híng tiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp phÐp ®Çu t, më réng ph¹m vi c¸c dù ¸n thuéc diÖn ®¨ng ký cÊp phÐp ®Çu t. LËp tæ c«ng t¸c liªn ngµnh do Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T chñ tr× ®Ó rµ so¸t cã hÖ thèng tÊt c¶ c¸c lo¹i giÊy phÐp, c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi. Trªn c¬ së ®ã cã kiÕn nghÞ b·i bá nh÷ng lo¹i giÊy phÐp, quy ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi. C¸c Bé, Ngµnh, ®Þa ph¬ng quy ®Þnh râ rµng, c«ng khai c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, ®¬n gi¶n ho¸ vµ gi¶m bít c¸c thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt; kiªn quyÕt xö lý c¸c trêng hîp s¸ch nhiÔu, cöa quyÒn, v« tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng quyÒn.
3.§Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t
CÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy m¹nh viÖc vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t híng vµo c¸c thÞ trêng träng ®iÓm, c¸c ®èi t¸c cã tiÒm lùc vÒ c«ng nghÖ, tµi chÝnh. X©y dùng ®Þng híng chiÕn lîc thu hót ®Çu t níc ngoµi tõ c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm nh NhËt B¶n, EU, Hoa Kú, §µi Loan, Hµn Quèc…
Bè trÝ tµi chÝnh cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t(kÓ c¶ viÖc in Ên tµi liÖu ph¸t miÔn phÝ cho c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng); sö dông kinh phÝ vµo c¸c ho¹t ®éng tËp trung, hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm.
Phèi hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t víi ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i - du lÞch vµ c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao cña l·nh ®¹o Nhµ níc c¸c cÊp.
TËp trung lµm tèt h¬n c¸c th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ ®Çu t níc ngoµi kÓ c¶ tuyªn truyÒn luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, t×nh h×nh ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. X©y dùng trang Web vÒ ®Çu t níc ngoµi, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ ®Çu t níc ngoµi.
4.C«ng t¸c c¸n bé vµ ®µo t¹o
X©y dùng dù ¸n vÒ ®µo t¹o c«ng d©n lµnh nghÒ lµm viÖc cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi.
X©y dùng quy chÕ c¸n bé ViÖt Nam tham gia Héi ®ång qu¶n trÞ vµ qu¶n lý doanh nghiÖp liªn doanh, quy ®Þnh râ tiªu chuÈn tuyÓn chän vÒ chÝnh trÞ, chuyªn m«n vµ nghiÖp vô; tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña c¸n bé lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi.
X©y dùng ®Ò ¸n tæ chøc ®µo t¹o theo nhiÒu h×nh thøc ®èi víi c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Çu t níc ngoµi, c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi; tæ chøc thêng xuyªn viÖc tËp huÊn vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, luËt ph¸p cho c¸c c¸n bé ViÖt Nam hiÖn nay ®ang lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi.
Nh÷ng kiÕn nghÞ
a/ ThiÕt lËp mét c¬ chÕ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t, Bé th¬ng m¹i, Phßng th¬ng m¹i ViÖt Nam, Héi ®ång trung ¬ng c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng nhµ níc, Bé khoa häc vµ M«i trêng, Bé ngo¹i giao, Bé néi vô... Lµm sao ®Ó có thể dữ vững dược tầm quan trọng của nguồn vốn trong nước
b/ Xóc tiÕn qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp.
c/ Thµnh lËp quÜ ®Çu t ph¸t triÓn ë c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c quü hç trî vèn, t vÊn cho c¸c doanh nghiÖp trÎ.
d/ C¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng sao cho cã thÓ thu hót vèn nhµn rçi mét c¸ch h÷u hiÖu.
Chóng ta ®ang cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n, ®ã lµ nh÷ng thµnh tù ban ®Çu cña c«ng cuéc ®æi míi mang l¹i, nh÷ng nguån lùc trong níc vµ ngoµi níc ®ang ®îc héi tô l¹i cho mét kh¸t väng chung cña c¶ d©n téc quyÕt t©m phÊn ®Êu x©y dùng mét quèc gia giµu m¹nh. Trong dßng ch¶y s«i ®éng cña kü nguyªn Ch©u Á - Th¸i B×nh D¬ng, ch¾c ch¾n nguån néi lùc ViÖt Nam sÏ héi nhËp tÝch cùc víi dßng FDI cña thÕ giíi ®Ó t¹o ra mét søc táa s¸ng cho mét qu¸ tr×nh cïng ph¸t triÓn cña khu vùc ®i theo híng Rång bay.
KÕt luËn
Tõ lý thuyÕt vµ thùc tÕ ®· chøng minh: Muèn t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i kÝch thÝch ®Çu t. Muèn ®Çu t cã hiÖu qu¶ tríc hÕt ph¶i huy ®éng ®îc nguån vèn lín. Nghiªn cøu kinh tÕ chØ ra r»ng: nguån vèn trong níc ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh cßn nguån vèn níc ngoµi ®ãng vai trß quan träng. Tõ nhËn thøc ®îc vÊn ®Ò nµy, viÖc tăng cêng vai trß và mối quan hệ giữa hai nguồn vốn trong việc thuc đẩy tăng trưởng và ph¸t triển kinh tế là thËt sù rÊt cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, viÖc tranh thñ thu hót, huy ®éng vèn ®Çu t níc ngoµi còng lµ mét bµn ®¹p v÷ng ch¾c cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Cho nªn, vÊn ®Ò tăng cêng mối quan hệ giữa hai nguồn vốn nh thÕ nµo cã hiÖu qu¶ lu«n lµ mét bµi to¸n kinh tÕ cÇn nhiÒu thêi gian ®Ó nghiªn cøu vµ thö nghiÖm trong thùc tÕ ViÖt Nam hiÖn nay.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Thực trạng, vai trò và mối quan hệ giữa hai nguồn vốn trong nước và nước ngoài trong việc thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế.doc
