Tiểu luận Bài Phân tích môi trường kinh doanh của Việt Nam sau khi gia nhap WTO

rî c¸c doanh nghiÖp. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®· l«i cuèn t«i chän ®Ò tµi: " Ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam sau qu¸ tr×nh gia nhËp WTO " cho bµi tiÓu luËn cña m×nh. 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu ®Ò tµi 2.1. Môc ®Ých nghiªn cøu Kinh tÕ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc x¸c lËp vÞ thÕ cña ®Êt n­íc, ®Æc biÖt trong tiÕn tr×nh héi nhËp. ChÝnh v× vËy t«i chän nghiªn cøu ®Ò tµi nµy ®Ó n©ng cao hiÓu biÕt vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc trong giai ®o¹n míi. 2.2. NhiÖm vô nghiªn cøu Víi môc ®Ých ®Ò ra, cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô: Nghiªn cøu m«i tr­êng kinh doanh Nghiªn cøu kinh tÕ VN sau héi nhËp WTO T×m hiÓu gi¶i ph¸p cña nhµ n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n vµ tËn dông c¬ héi. 3. ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó t×m hiÓu hÕt c¸c vÊn ®Ò trªn t«i sö dông ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: Ph©n tÝch lý thuyÕt Trªn c¬ së lý thuyÕt ®i s©u vµo ph©n tÝch thùc tiÔn LÊy dÉn chøng cô thÓ 4. ý nghÜa cña ®Ò tµi Qua nghiªn cøu ®Ò tµi nµy t«i chØ muèn gãp phÇn lµm râ thªm vÒ kinh tÕ VN sau héi nhËp WTO vµ h­íng ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp VN. Bªn c¹nh ®ã, qua t×m hiÓu ®Ó n©ng cao hiÓu biÕt cña b¶n th©n. B. Néi dung Gåm 3 phÇn: PhÇn 1: Tæng quan m«i tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp PhÇn 2: T¸c ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh ®Õn viÖt nam sau héi nhËp WTO PhÇn 3: Mét sè gi¶i ph¸p c¸c doanh nghiÖp ®· sö dông ®Ó tËn dông c¬ héi vµ gi¶m thiÓu nguy c¬ C. KÕt luËn. B. Néi Dung 1. Tæng quan m«i tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.1. Kh¸i niÖm M«i tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ tæng hîp c¸c yÕu tè bªn trong ho¹c bªn ngoµi doanh nghiÖp, nã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ( tÝch cùc - tiªu cùc ) ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 1.2. Ph©n lo¹i m«i tr­êng a. C¨n cø theo ph¹m vi vµ cÊp ®é cña m«i tr­êng: a1. M«i tr­êng bªn ngoµi: bao gåm c¸c yÕu tè bªn ngoµi doanh nghiÖp cã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Gåm: M«i tr­êng vÜ m«: ( m«i tr­êng tæng qu¸t) M« h×nh PEST (*). M«i tr­êng chÝnh trÞ ph¸p luËt ( Political ): §©y lµ yÕu tè cã tÇm ¶nh h­ëng tíi tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh doanh trªn mét l·nh thæ, c¸c yÕu tè thÓ chÕ, luËt ph¸p cã thÓ uy hiÕp ®Õn kh¶ n¨ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña bÊt cø ngµnh nµo. Khi kinh doanh trªn mét ®¬n vÞ hµnh chÝnh, c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i b¾t buéc tu©n theo c¸c yÕu tè thÓ chÕ ph¸p luËt t¹i khu vùc ®ã. Sù b×nh æn: Chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc r»ng, thÓ chÕ nµo cã sù b×nh æn cao sÏ cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ ng­îc l¹i c¸c thÓ chÕ kh«ng æn ®Þnh, x¶y ra xung ®ét sÏ t¸c ®éng xÊu tíi ho¹t ®éng kinh doanh trªn l·nh thæ cña nã. ChÝnh s¸ch thuÕ: chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt - nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô, thuÕ thu nhËp… sÏ ¶nh h­ëng tíi doanh thu, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. C¸c ®¹o luËt liªn quan: LuËt ®Çu t­, luËt doanh nghiÖp, luËt lao ®éng, luËt chèng ®éc quyÒn, chèng b¸n ph¸ gi¸ … ChÝnh s¸ch : C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc sÏ cã ¶nh h­ëng tíi doanh nghiÖp, nã cã thÓ t¹o ra lîi nhuËn hoÆc th¸ch thøc víi doanh nghiÖp. Nh­ c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ngµnh, ph¸t triÓn kinh tÕ, thuÕ, c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt c¹nh tranh, b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng… (*). M«i tr­êng kinh tÕ ( Economics ): C¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn c¸c yÕu tè kinh tÕ c¶ trong ng¾n h¹n vµ trong dµi h¹n vµ sù can thiÖp cña chÝnh phñ tíi nÒn kinh tÕ. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp sÏ dùa trªn yÕu tè kinh tÕ ®Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c¸c khu vùc. T×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ: BÊt cø nÒn kinh tÕ nµo còng cã chu kú, trong mçi giai ®o¹n nhÊt ®Þnh cña chu kú nÒn kinh tÕ, doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp cho riªng m×nh. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ: L·i suÊt, l¹m ph¸t. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ: LuËt tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña chÝnh phñ, c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·I cho c¸c ngµnh, gi¶m thuÕ trî cÊp… TriÓn väng kinh tÕ trong t­¬ng lai: tèc ®é t¨ng tr­ëng, møc gia t¨ng GDP, tû suÊt GDP trªn vèn ®Çu t­… (*). M«i tr­êng v¨n ho¸ x· héi ( Sociocultrural) Bao gåm nh÷ng chuÈn mùc vµ gi¸ trÞ mµ nh÷ng chuÈn mùc vµ gi¸ trÞ nµy ®­îc chÊp nhËn ( t«n träng ) bëi mét x· héi hoÆc mét nÒn v¨n ho¸ cô thÓ. Sù thay ®æi c¸c yÕu tè v¨n ho¸ x· héi mét phÇn lµ hÖ qu¶ cña sù t¸c ®éng l©u dµi cña c¸c yÕu tè vÜ m« kh¸c, do vËy nã th­êng x¶y ra chËm h¬n so víi c¸c yÕu tè kh¸c. Mét sè nh÷ng ®Æc ®iÓm mµ nhµ qu¶n trÞ cÇn l­u ý ®ã lµ : sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè v¨n ho¸ x· héi th­êng cã tÝnh dµi h¹n, vµ tinh tÕ h¬n c¸c yÕu tè kh¸c, thËm chÝ khã mµ nhËn biÕt ®­îc. C¸c c«ng ty ho¹t ®éng trªn nhiÒu quèc gia kh¸c nhau cã thÓ bÞ t¸c ®éng ¶nh h­ëng râ rÖt cña yÕu tè v¨n ho¸ x· héi vµ buéc ph¶i thùc hiÖn nh÷ng chiÕn l­îc thÝch øng víi tõng quèc gia. C¸c yÕu tè h×nh thµnh m«i tr­êng v¨n ho¸ x· héi nh­: Nh÷ng quan niÖm vÒ ®¹o ®øc, thÈm mü, vÒ lèi sèng, vÒ nghÒ nghiÖp. Nh÷ng phong tôc, tËp qu¸n, truyÒn thèng . Nh÷ng quan t©m vµ ­u tiªn cña x· héi. Tr×nh ®é nhËn thøc, häc vÊn chung cña x· héi… Trªn thùc tÕ ngoµi kh¸i niÖm v¨n ho¸ x· héi cßn tån t¹i v¨n ho¸ cña vïng, v¨n ho¸ lµng x· mµ chÝnh nh÷ng ph¹m trï nµy quyÕt ®Þnh thÞ hiÕu, phong c¸ch tiªu dïng cña tõng khu vùc sÏ kh¸c nhau. ë Mü trong nh÷ng n¨m cña thËp niªn 90 viÖ sö dung lao ®éng n÷ ngµy cµng t¨ng, hiÖn t­îng c¶ hai vî chång cïng lµm viÖc ®· trë nªn phæ biÕn h¬n vµ ®­îc x· héi chÊp nhËn trong khi hai m­¬i ®Õn ba m­¬i n¨m tr­íc ®©y th× kh«ng, mÆt kh¸c ng­êi d©n Mü hiÖn nay còng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò m«i tr­êng vµ søc khoÎ h¬n ®iÒu nµy còng t¹o ra nhiÒu c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp nµo ®ang ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò m«i tr­êng vµ søc khoÎ. (*). M«i tr­êng c«ng nghÖ ( Technological) C¶ thÕ giíi vÉn ®ang trong cuéc c¸ch m¹ng cña c«ng nghÖ, hµng lo¹t c«ng nghÖ míi ®­îc ra ®êi vµ ®­îc Ých hîp vµo c¸c s¶n phÈm, dÞch vô. NÕu c¸ch ®©y 30 n¨m m¸y vi tÝnh chØ lµ mét c«ng cô dïng ®Ó tÝnh to¸n th× giê ®©y nã ®· cã ®ñ chøc n¨ng ®Ó thay thÕ mét con ng­êi lµm viÖc hoµn toµn ®éc lËp. Tr­íc ®©y chóng ta sö dông c¸c m¸y ¶nh chôp b»ng phim th× hiÖn nay kh«ng cßn h·ng nµo s¶n xuÊt phim cho m¸y ¶nh. §Æc biÖt trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ truyÒn th«ng hiÖn ®¹i ®· gióp c¸c kho¶ng c¸ch vÒ ®Þa lý, ph­¬ng tiÖn truyÒn t¶i. (*). §iÒu kiÖn tù nhiªn §iÒu kiÖn tù nhiªn bao gåm vÞ trÝ ®Þa lý, khÝ hËu, c¶nh quan thiªn nhiªn, ®Êt ®ai, s«ng biÓn, c¸c nguån tµi nguyªn kho¸ng s¶n trong lßng ®Êt, tµi nguyªn rõng biÓn, sù trong s¹ch cña m«i tr­êng n­íc vµ kh«ng khÝ... Cã thÓ nãi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn lu«n lµ mét yÕu tè quan träng trong cuéc sèng cña con ng­êi (®Æc biÖt lµ c¸c yÕu tè cña m«i tr­êng sinh th¸i), mÆt kh¸c nã còng lµ mét yÕu tè ®Çu vµo hÕt søc quan träng cña nhiÒu ngµnh kinh tÕ nh­: n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp khai kho¸ng, du lÞch, vËn t¶i... trong rÊt nhiÒu tr­êng hîp chÝnh c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn trë thµnh mét yÕu tè rÊt quan träng ®Ó h×nh thµnh lîi thÕ c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô. Tuy nhiªn trong nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y nh©n lo¹i ®ang chøng kiÕn sù xuèng cÊp nghiªm träng cña c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Æc biÖt lµ: Sù « nhiÔm m«i tr­êng tù nhiªn ngµy cµng t¨ng. Sù c¹n kiÖt vµ khan hiÕm cña c¸c nguån tµi nguyªn vµ n¨ng l­îng. Sù mÊt c©n b»ng vÒ m«i tr­êng sinh th¸i. Trong bèi c¶nh nh­ vËy chiÕn l­îc kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng yªu cÇu sau: Mét lµ, ­u tiªn ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc dÞch vô nh»m khai th¸c tèt c¸c ®iÒu kiÖn vµ lîi thÕ cña m«i tr­êng tù nhiªn trªn c¬ së b¶o ®¶m sù duy tr×, t¸i t¹o, ®Æc biÖt nÕu cã thÓ gãp phÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Hai lµ, ph¶i cã ý thøc tiÕt kiÖm vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®Æc biÖt cÇn ph¶i cã nhµ qu¶n trÞ dÇn viÖc sö dông c¸c nguån tµi nguyªn kh«ng thÓ t¸i sinh trong tù nhiªn chuyÓn sang sö dông c¸c vËt liÖu nh©n t¹o. Ba lµ, ®Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn c«ng nghÖ, s¶n phÈm gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr­êng, m«i sinh, gi¶m thiÓu tèi ®a nh÷ng t¸c ®éng g©y « nhiÔm m«i tr­êng do ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp g©y ra. M«i tr­êng vi m«: M« h×nh 5 ¸p lùc cña M- Porter (*). Kh¸ch hµng Lµ nh÷ng ng­êi tiªu thô c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña doanh nghiÖp. Hä lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Çu ra cña doanh nghiÖp. Kh«ng cã kh¸ch hµng, c¸c doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n trong tiªu thô c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh. Muèn thµnh c«ng c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i dµnh thêi gian ®Ó kh¶o s¸t thËt kü c¸c yÕu tè nµy, qua ®ã thiÕt lËp c¸c chiÕn l­îc kinh doanh cho phï hîp. Khi ®Ò cËp ®Õn yÕu tè nµy c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn lµm râ mét sè khÝa c¹nh sau ®©y: Kh¸ch hµng môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ ai? Nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña hä lµ g×? Nh÷ng khuynh h­íng trong t­¬ng lai cña hä nh­ thÕ nµo? ý kiÕn cña kh¸ch hµng ®èi víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña doanh nghiÖp ra sao? Møc ®é trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña doanh nghiÖp? ¸p lùc cña kh¸ch hµng hiÖn t¹i ®èi víi doanh nghiÖp vµ xu h­íng s¾p tíi nh­ thÕ nµo? (*). Nh÷ng nhµ cung øng Lµ nh÷ng nhµ cung c¸c nguån lùc nh­: vËt t­, thiÕt bÞ, vèn, nh©n lùc... cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, kÓ c¶ c¸c c¬ quan cÊp trªn nh­: bé chñ qu¶n, liªn hiÖp xÝ nghiÖp... cã quyÒn ®­a c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng doanh nghiÖp. Nh÷ng nhµ cung cÊp th­êng lµ cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Sè l­îng, chÊt l­îng, gi¸ c¶ vµ thêi h¹n cung cÊp c¸c yÕu tè nµy ®Òu cã ¶nh h­ëng lín ®Õn kÕt qu¶, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp. §Ó gi¶m bít rñi ro tõ yÕu tè nµy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra ®­îc mèi quan hÖ g¾n bã víi nh÷ng ng­êi cung øng, c¸c c¬ quan cÊp trªn. MÆt kh¸c, ph¶i t×m ra nhiÒu nhµ cung øng kh¸c nhau vÒ mét lo¹i nguån lùc. §iÒu nµy sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn quyÒn lùa chän vµ chèng l¹i søc Ðp cña c¸c nhµ cung cÊp. Thùc tiÔn ®· chØ ra nhiÒu doanh nghiÖp cã ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh nhê cã mèi quan hÖ tèt víi c¸c nhµ cung cÊp. (*). C¸c ®èi thñ c¹nh tranh Trong xu thÕ hiÖn nay khi kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn m¹nh, sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt ngµy cµng t¨ng th× sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ ngµy cµng khèc liÖt. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ý thøc ®­îc sù ®e däa cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp nh»m gi¶m ®­îc c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng. C¸c nguy c¬ c¹nh tranh trªn thùc tÕ cã thÓ chia thµnh ba d¹ng sau ®©y: C¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn h÷u trong ngµnh: lµ h×nh thøc c¹nh tranh ®­îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m nhiÒu nhÊt, h×nh thøc c¹nh tranh nµy x¶y ra gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®· cã tªn tuæi trong ngµnh. Ph­¬ng thøc c¹nh tranh cã thÓ tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh thøc ch¼ng h¹n c¹nh tranh b»ng gi¸, b»ng chÊt l­îng cña s¶n phÈm, dÞch vô tr­íc vµ sau b¸n hµng... møc ®é c¹nh tranh còng cã thÓ kh¸c nhau tuú theo tõng ngµnh (tuú thuéc møc ®é ph©n t¸n trong ngµnh, giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ngµnh...). Nguy c¬ x©m nhËp míi: ThÞ phÇn vµ møc lêi cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh cã thÓ bÞ chia sÎ v× sù x©m nhËp míi. Nguy c¬ nµy cã thÓ kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh. Mét c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®èi phã víi nguy c¬ nµy lµ lµm cho s¶n phÈm rÎ h¬n vµ t¹o ra ®­îc sù trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi nh·n hiÖu cña doanh nghiÖp. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ míi ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho lo¹i h×nh c¹nh tranh nµy ngµy cµng quyÕt liÖt. Ph­¬ng thøc c¹nh tranh chñ yÕu cña lo¹i h×nh nµy lµ th«ng qua sù thay ®æi vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô. §Ó giµnh ®­îc th¾ng lîi víi c¸c ®èi thñ, c¸c nhµ doanh nghiÖp cÇn tr¶ lêi ®­îc nh÷ng c©u hái c¬ b¶n sau ®©y: Môc tiªu, chiÕn l­îc cña ®èi thñ c¹nh tranh lµ g×? §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh lµ g×? §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp m×nh lµ g×? §Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nµy, cÇn ph¶i bá ra nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc ®Ó nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh. §ã còng lµ mét c«ng viÖc kh«ng ®¬n gi¶n. Ngoµi ra, khi ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng mÆt m¹nh, yÕu cña m×nh, c¸c nhµ doanh nghiÖp th­êng hay chñ quan. §iÒu nµy rÊt dÔ dÉn ®Õn chiÕn l­îc c¹nh tranh do doanh nghiÖp ®Ò ra kh«ng hiÖn thùc. (*). S¶n phÈm thay thÕ S¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ lµ nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu t­¬ng ®­¬ng víi c¸c s¶n phÈm dÞch vô trong ngµnh. TÝnh bÊt ngê vµ khã dù ®o¸n cña s¶n phÈm thay thÕ: Ngay c¶ trong néi bé ngµnh víi sô ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ còng cã thÓ t¹o ra s¶n phÈm thay thÕ cho ngµnh m×nh. VD: §iÖn tho¹i di ®éng lµ s¶n phÈm thay thÕ cña ®iÖn tho¹i cè ®Þnh. Chi phÝ chuyÓn ®æi : Chóng ta biÕt c¸c phµn mÒm m· nguån më nh­ linux hay nh­ ë VN lµ Vietkey Linux gi¸ thµnh rÎ thËm chÝ lµ miÔn phÝ nh­ng rÊt Ýt ng­êi sö dông v× chi phÝ chuyÓn ®æi tõ hÖ ®iÒu hµnh Window vµ c¸c øng dông trong nã sang mét hÖ ®iÒu hµnh kh¸c lµ rÊt cao vµ cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng, c¸c c«ng viÖc trªn m¸y tÝnh. (*). C¸c nhãm ¸p lùc x· héi C¸c nhãm ¸p lùc x· héi ®èi víi h·ng cã thÓ lµ: céng ®ång d©n c­ xung quanh khu vùc doanh nghiÖp ®ãng, hoÆc lµ d­ luËn x· héi, c¸c tæ chøc c«ng ®oµn, hiÖp héi ng­êi tiªu dïng, c¸c tæ chøc y tÕ, b¸o chÝ. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp sÏ gÆp nh÷ng thuËn lîi, nÕu ®­îc c¸c tæ chøc trong céng ®ång ñng hé. Ng­îc l¹i, sÏ gÆp nh÷ng khã kh¨n, nÕu cã sù bÊt b×nh tõ phÝa céng ®ång. VÝ dô, tæ chøc ý tÕ vµ ng­êi tiªu dïng Canada ®· buéc c¸c nhµ s¶n xuÊt thuèc l¸ ph¶i c«ng bè thµnh phÇn mµ hä ®· sö dông ®Ó s¶n xuÊt kÌm theo c¸c gãi thuèc l¸ khi b¸n, danh s¸ch nµy cho thÊy cã tíi 40 thµnh phÇn mµ ng­êi ta ®· sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra thuèc l¸, trong ®ã cã rÊt nhiÒu chÊt nguy hiÓm lµ t¸c nh©n g©y ra bÖnh ung th­. Tãm l¹i, bÊt kú tæ chøc nµo th× sù ho¹t ®éng cña nã Ýt nhiÒu ph¶i chÞu t¸c ®éng cña c¸c nhãm ¸p lùc nhÊt ®Þnh, c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i th­êng xuyªn më réng sù th«ng tin víi c¸c nhãm ¸p lùc trong céng ®ång, n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng ý kiÕn, d­ luËn, tranh thñ sù ñng hé vµ t¹o ra mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nh÷ng nhãm nµy. a2. M«i tr­êng bªn trong: Nguån nh©n lùc §©y lµ yÕu tè quan träng , cÇn ®­îc ®¸nh gi¸ mét kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c. Khi nghiªn cøu yÕu tè nµy c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn lµm râ c¸c yÕu tè sau: Tæng nh©n lùc s½n cã cña ngµnh C¬ cÊu nh©n lùc Tr×nh ®é chuyªn m«n, Tr×nh ®é lµnh nghÒ cña lùc l­ìng nh©n lùc T×nh h×nh ph©n bè vµ sö dông lùc l­ìng nh©n lùc VÊn ®Ò ph©n phèi thu nhËp, c¸c chÝnh s¸ch ®éng viªn cña ng­êi lao ®éng Kh¶ n¨ng thu hót nh©n lùc cña h·ng Møc ®é thuyªn chuyÓn vµ bá viÖc Kh¶ n¨ng nghiªn cøu ph¸t triÓn T­¬ng lai cña mét doanh nghiÖp phÇn nµo phô thuéc vµo yÕu tè nµy. NhiÒu nhµ qu¶n trÞ cßn cho r»ng, yÕu tè nµy nªn ®­îc xem lµ mét tiªu thøc quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng, vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Trong nhiÒu ngµnh kinh doanh yÕu tè nµy trë nªn quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. VÝ dô, ngµnh s¶n xuÊt d­îc phÈm møc chi tiªu cho ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn lµ rÊt lín. Kh¶ n¨ng nµy ®­îc thÓ hiÖn chñ yÕu qua c¸c mÆt sau: Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n phÈm míi. Kh¶ n¨ng c¶i tiÕn kü thuËt. Kh¶ n¨ng øng dông c«ng nghÖ míi. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c mÆt trªn, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn ph¶i thu thËp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, kh¸ch hµng, ®Ó h×nh thµnh nªn nh÷ng ý t­ëng vÒ s¶n phÈm míi vµ ph¶i th­êng xuyªn cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ míi. Tµi chÝnh kÕ to¸n Lµ yÕu tè ®Æc biÖt ®­îc c¸c nhµ doanh nghiÖp quan t©m. Nh÷ng yÕu tè kÐm trong yÕu tè nµy th­êng g©y ra nh÷ng khã kh¨n lín ®èi víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña c¸c doanh nghiÖp. C¸c néi dung cÇn xem xÐt ë yÕu tè nµy lµ: Kh¶ n¨ng nguån vèn hiÖn cã so víi yªu cÇu thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi. T×nh h×nh ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån vèn. ViÖc kiÓm so¸t c¸c chi phÝ. Dßng tiÒn (thu vµ chi). C¸c quan hÖ tµi chÝnh trong néi bé vµ trong quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c. V¨n ho¸ cña tæ chøc V¨n ho¸ cña tæ chøc lµ nh÷ng chuÈn mùc, khu«n mÉu cã tÝnh truyÒn thèng, nh÷ng d¹ng hµnh vi, nh÷ng nguyªn t¾c, thñ tôc cã tÝnh chÊt chÝnh thøc mµ mäi thµnh viªn cña tæ chøc ph¶i noi theo, ph¶i thùc hiÖn. Víi c¸ch hiÓu ®ã, v¨n ho¸ cña tæ chøc th­êng ®­îc biÓu hiÖn qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ: 1. TÝnh hîp thøc cña hµnh vi: Nh÷ng ng«n ng÷, thuËt ng÷, nh÷ng nghi lÔ liªn quan tíi sù t«n kÝnh vµ c¸ch c­ xö ®­îc ®¸nh gi¸ cao nh»m h­íng dÉn hµnh vi cña c¸c thµnh viªn trong mét tæ chøc. 2. C¸c chuÈn mùc: Nh÷ng tiªu chuÈn cña hµnh vi. 3. C¸c gi¸ trÞ chÝnh thèng: Nh÷ng gi¸ trÞ chñ yÕu mµ tæ chøc t¸n thµnh, ñng hé vµ mong ®îi nh÷ng ng­êi tham gia chia sÎ nã. 4. TriÕt lý: Nh÷ng c¸i mµ tæ chøc ®¸nh gi¸ cao vµ xem lµ cã gi¸ trÞ, lµm c¬ së cho c¸ch thøc ®èi xö víi ng­êi lao ®éng, kh¸ch hµng vµ ng­êi tiªu dïng. 5. Nh÷ng luËt lÖ: Cã nh÷ng nguyªn t¾c chÆt chÏ liªn quan tíi viÖc ®­îc chÊp nhËn lµ thµnh viªn cña tæ chøc. Nh÷ng ng­êi míi tíi lu«n ph¶i häc nh÷ng ®iÒu nµy ®Ó ®­îc chÊp nhËn lµ thµnh viªn ®Çy ®ñ cña nhãm vµ cña tæ chøc. 6. BÇu kh«ng khÝ tæ chøc: Tæng thÓ nh÷ng c¶m gi¸c ®­îc t¹o ra tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc, nh÷ng c¸ch thøc c­ xö vµ t­¬ng t¸c, vµ nh÷ng c¸ch thøc mµ thµnh viªn quan hÖ víi kh¸ch hµng vµ nh÷ng ng­êi bªn ngoµi. Trªn ®©y lµ s¸u ®Æc tÝnh thÓ hiÖn v¨n ho¸ cña tæ chøc, thùc tiÔn cho thÊy cã sù ®a d¹ng vÒ v¨n ho¸ cña tæ chøc. Trong qu¶n trÞ, v¨n ho¸ tæ chøc lµ mét yÕu tè bªn trong rÊt quan träng, nã ®­îc thiÕt lËp nh»m t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn sø m¹ng, môc tiªu vµ chiÕn l­îc dµi h¹n cña doanh nghiÖp. Cã thÓ cã nhiÒu d¹ng v¨n ho¸ kh¸c nhau nh­ nh­ v¨n ho¸ m¹nh, v¨n ho¸ yÕu. Nh÷ng kh¶o s¸t trong c¸c thËp niªn gÇn ®©y cho thÊy r»ng phÇn lín c¸c c«ng ty thµnh c«ng ®Òu ë d¹ng v¨n ho¸ m¹nh. 2. m«I tr­êng kinh doanh c¸c doanh nghiÖp VN sau khi gia nhËp wto 2.1. Ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh cña VN sau gia nhËp WTO Nghiên cứu đã thực hiện thông qua việc khảo sát, nghiên cứu tình huống và phân tích các số liệu kinh tế và các ví dụ đối với những tác động có thể nhận thấy trong việc Việt Nam gia nhập WTO đối với môi trường kinh doanh và đầu tư nước ngoài. Việc Việt Nam gia nhập WTO đã mở ra nhiều cơ hội mới cho các nhà đầu tư tiếp cận thị trường quốc tế, có được vị thế pháp lý bình đẳng trong tranh chấp thương mại, mở cửa khu vực dịch vụ của Việt Nam, đặc biệt lĩnh vực ngân hàng, thương mại bán lẻ, các cam kết về TRIMS, đem lại chế độ đối xử quốc gia cho các công ty có vốn đầu tư nước ngoài, gỡ bỏ các yêu cầu xuất khẩu, hàm lượng trong nước, sự minh bạch và thông thoáng...Luật Doanh nghiệp năm 2005 và Luật Đầu tư năm 2005 đã cải thiện việc gia nhập thị trường và quản trị công ty đối với khu vực tư nhân. Chính phủ cam kết sẵn sàng đối thoại và hợp tác với cộng đồng doanh nghiệp để tiếp tục cải cách. Các cơ quan Chính phủ cải thiện tính minh bạch và hợp tác với cộng đồng doanh nghiệp. Các cơ quan Chính phủ đã áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và điều hành. Cạnh tranh ngày càng gay gắt buộc các giám đốc doanh nghiệp phải nỗ lực hơn nhiều trong điều chỉnh về cơ cấu tổ chức, chuyển giao công nghệ và nguồn nhân lực. Môi trường kinh doanh cho các đầu tư trực tiếp nước ngoài đã được cải thiện trên nhiều mặt: Các công ty có vốn đầu tư nước ngoài được bình đẳng về pháp lý như các doanh nghiệp Việt Nam. Các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao những cơ hội này, cùng với những điểm mạnh của nền kinh tế Việt Nam như mức tăng trưởng kinh tế cao, sự ổn định kinh tế vĩ mô, chính trị và xã hội, lực lượng lao động trẻ có  năng lực tiếp thu nhanh và lượng vốn đầu tư nước ngoài được đưa vào Việt Nam ở mức kỷ lục so với các năm qua. Những dự án lớn với công nghệ phức tạp được trải đều trên khắp lãnh thổ Việt Nam từ Bắc, Trung Nam. Khu vực tư nhân trong nước đón nhận sự phát triển tích cực này thông qua sự tăng cao về số lượng các doanh nghiệp mới, tăng đầu tư và mở rộng kinh doanh.  Ở khía cạnh khác các nghiên cứu đã xác nhận một số thách thức nghiêm trọng. Cơ sở hạ tầng phát triển kém (đường cao tốc, cảng biển...), thiếu hụt về năng lượng, thiếu lực lượng lao động được đào tạo và đáp ứng được yêu cầu là những cản trở đối với cộng đồng doanh nghiệp nói chung và đối với việc hấp thụ nguồn vốn đầu tư nước ngoài đã cam kết. Việc thực hiện những cam kết WTO đã bị chậm (ví dụ việc cấp phép các chi nhánh có 100% vốn nước ngoài đã quá hạn 01/04/2007) hoặc việc tuân thủ hạn chế với cam kết WTO trong lĩnh vực phân phối và thương mại (như Thông tu số 9 của Bộ Thương mại trước đây). Mặc dù có những tiến bộ trong việc thực hiện Bảo vệ Quyền sở hữu Trí tuệ, lĩnh vực này trên thực tế vẫn cần phải có hiệu lực hơn. Còn có nhiều quy định pháp lý rườm rà, không rõ ràng và chồng chéo, đặc biệt trong việc tiếp cận đất đai, giấy phép xây dựng, và các quy định về môi trường. Một số văn bản pháp lý của Chính phủ được ban hành thực thi mà không có sự tham vấn với cộng đồng doanh nghiệp. Một số quy định về đánh thuế và thuế nhập khẩu thường xuyên bị thay đổi bất ngờ; một số quy định những hạn chế trần đối với mức khấu trừ và những hiệu lực từ trước trong những thời kỳ trước khi ban hành quy định. Chóng ta cã mét sè sè liÖu cô thÓ: Trong những năm qua, xuất khẩu tăng bình quân hàng năm 20 - 25%, tỷ lệ xuất khẩu so với GDP ngày càng tăng, từ 27% năm 1995 lên 67,6% năm 2007. GDP của Việt Nam tăng khoảng 7%/năm trong những năm 90 của thế kỷ trước, từ năm 2000 tỷ lệ này là 7,8%, đứng thứ 2 trong các nước khu vực Đông Á (chỉ sau Trung Quốc). Dựa trên cơ sở đó, việc gia nhập WTO dự kiến sẽ làm thay đổi cơ cấu nền kinh tế qua đó tăng hiệu quả và thúc đẩy kinh tế phát triền bền vững hơn nữa. Một mặt, các cam kết mở cửa thị trường sẽ tác động lên giá nhập khẩu. Ví dụ như trong ngành dệt may, mức thuế nhập khẩu trung bình trước khi gia nhập là 36,4% và mức cam kết năm 2007 là 13,6%. Việc cắt giảm thuế quan sẽ tăng sức ép cạnh tranh đối với doanh nghiệp trong nước, dẫn tới việc tái cơ cấu ở một số ngành để đứng vững và phát triển trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng cao. Mặt khác, thị trường ổn định hơn khi ta gia nhập WTO cũng là điều kiện để cho các ngành phát triển theo định hướng xuất khẩu có hiệu quả hơn so với phát triển theo định hướng thay thế nhập khẩu. Cũng liên quan đến đổi mới cơ cấu kinh tế, trong một nền kinh tế hiện đại, dịch vụ ngày càng trở nên một thành phần quan trọng. Ở nước ta, dịch vụ đóng góp trung bình 38,3% vào GDP trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2007. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng ta vẫn chưa tạo ra được thay đổi lớn về cấu trúc phát triển ngành dịch vụ. Dịch vụ giá trị gia tăng thấp vẫn chiếm tỷ trọng lớn, dịch vụ giá trị gia tăng cao, mang tính quyết định đến phát triển kinh tế như ngân hàng, tài chính, công nghệ thông tin mới chiếm 7% trong GDP. WTO chính là một cơ hội để ta phát triển hơn nữa các ngành dịch vụ thông qua việc thu hút vốn, công nghệ và kỹ năng từ các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài. Ví dụ, điển hình là Trung Quốc đã tận dụng cơ hội có được từ việc gia nhập WTO và tranh thủ sức ép bên ngoài để triệt để cải cách lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt là việc tăng vốn, thu hút đối tác chiến lược nước ngoài cho các ngân hàng quốc doanh để từ đó cải thiện quản trị, tăng sức cạnh tranh cho không những hệ thống ngân hàng và nền kinh tế nói chung. 2.2. T¸c ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh lªn c¸c doanh nghiÖp VN sau gia nhËp WTO 2.2.1. C¬ héi ViÖc gia nhËp WTO lµ mét dÊu mèc quan träng, lµ thµnh c«ng lín cña n­íc ta, cho phÐp ®­a nÒn kinh tÕ tiÕp cËn víi nhiÒu lîi Ých, ®èi t¸c vµ lµ c¬ héi ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng còng nh­ héi nhËp toµn diÖn víi ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi. Trong ®ã t¸c ®éng m¹nh nhÊt, lín nhÊt thuéc lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i nh­ xuÊt - nhËp khÈu, thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tham gia vµo tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi, n­íc ta ®øng tr­íc nh÷ng c¬ héi lín nh­ sau: Mét lµ: §­îc tiÕp cËn thị tr­êng hàng ho¸ và dịch vô ë tÊt c¶ c¸c n­íc thành viªn với møc thuÕ nhËp khÈu ®ã ®­îc c¾t gi¶m và c¸c ngành dịch vô mà c¸c n­íc më cöa theo c¸c NghÞ ®Þnh thư gia nhËp cña c¸c n­íc này, kh«ng bị ph©n biÖt ®èi xö. §iÒu ®ã, t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta më réng thị tr­êng xuÊt khÈu và trong t­¬ng lai - víi sù lín m¹nh cña doanh nghiệp và nÒn kinh tÕ n­íc ta - më réng kinh doanh dịch vô ra ngoài biªn giíi quèc gia. Víi mét nền kinh tÕ cã ®é më lín nh­ nÒn kinh tÕ n­íc ta, kim ng¹ch xuÊt khÈu lu«n chiÕm trªn 60% GDP th× ®iÒu nµy lµ ®Æc biÖt quan träng, là yÕu tè ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng. Hai lµ: Víi viÖc hoµn thµnh hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ thùc hiÖn c«ng khai minh b¹ch c¸c thiÕt chÕ qu¶n lý theo quy ®Þnh cña WTO, m«i tr­êng kinh doanh cña n­íc ta ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. §©y lµ tiÒn ®Ò rÊt quan träng ®Ó kh«ng nh÷ng ph¸t huy tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc mµ cßn thu hót m¹nh ®Çu t­ n­íc ngoµi, qua ®ã tiÕp nhËn vèn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ qu¶n lý, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, b¶o ®¶m tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ rót ng¾n kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua ®· chØ râ, cïng víi ph¸t huy néi lùc, ®Çu t­ n­íc ngoµi cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ n­íc ta vµ xu thÕ ngµy cµng næi tréi: N¨m 2006 ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm 37% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, gÇn 56% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 15,5% GDP, thu hót h¬n mét triÖu lao ®éng trùc tiÕp lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ba lµ: Gia nhËp WTO chóng ta cã ®­îc vÞ thÕ b×nh ®¼ng nh­ c¸c thµnh viªn kh¸c trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i toµn cÇu, cã c¬ héi ®Ó ®Êu tranh nh»m thiÕt lËp mét trËt tù kinh tÕ míi c«ng b»ng h¬n, hîp lý h¬n, cã ®iÒu kiÖn b¶o vÖ lîi Ých cña ®Êt n­íc, cña doanh nghiÖp. §­¬ng nhiªn kÕt qu¶ ®Êu tranh cßn tuú thuéc vµo thÕ vµ lùc cña n­íc ta, vµo kh¶ n¨ng tËp hîp lùc l­ìng vµ n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh cña ta. Bèn lµ: MÆc dÇu chñ tr­¬ng cña chóng ta lµ chñ ®éng ®æi míi, c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ ë trong n­íc ®Ó ph¸t huy néi lùc vµ héi nhËp víi bªn ngoµi nh­ng chÝnh viÖc gia nhËp WTO, héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi còng thóc ®Èy tiÕn tr×nh c¶i c¸ch trong n­íc, ®¶m b¶o cho tiÕn tr×nh c¶i c¸ch cña ta ®ång bé h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n. N¨m lµ: C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc VN sÏ cã tiÕng nãi m¹nh h¬n, cã quyÕn th­¬ng l­îng vµ khiÕu n¹i c«ng b»ng h¬n víi c¸c c­êng quèc th­¬ng m¹i trong tranh chÊp dùa trªn nh÷ng luËt lÔ chung. Bªn c¹nh ®ã gia nhËp WTO còng ®ång nghÜa víi viÖc c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc sÏ cã c¬ héi tham gia vµo s©n ch¬i míi víi nh÷ng luËt ch¬i chung toµn cÇu. §iÒu ®ã mét mÆt g©y ¸p lùc to lín khiÕn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ph¶I ®iÒu chØnh, thÝch nghi cho phï hîp, mÆt kh¸c chÝnh lµ ®éng lùc ®Ó c¸c doanh nghiÖp nh×n nhËn l¹i m×nh, hiÓu ®­îc thùc chÊt ®iÎm m¹nh, ®iÓm yÕu ®Ó tõ ®ã ®æi míi, tæ chøc l¹i theo h­íng gän nhÑ, hiÖu qu¶, tiÕn bé h¬n, tiÕn tíi trë thµnh tËp ®oµn lín m¹nh. S¸u lµ: Cïng víi nh÷ng thµnh tùu to lín cã ý nghÜa lÞch sö sau 20 n¨m ®æi míi, viÖc gia nhËp WTO sÏ n©ng cao vÞ thÕ n­íc ta trªn t­êng quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ta triÓn khai cã hiÖu qu¶ ®­êng lèi ®èi ngo¹i theo ph­¬ng ch©m: ViÖt Nam mong muèn lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi v× hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn. 2.2.2. Nguy c¬ Trong khi nhËn thøc râ nh÷ng c¬ héi cã ®­îc do viÖc gia nhËp WTO mang l¹i, cÇn thÊy hÕt nh÷ng nguy c¬ mµ chóng ta ph¶i ®èi ®Çu, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn n­íc ta lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp, qu¶n lý nhµ n­íc cßn nhiÒu yÕu kÐm vµ bÊt cËp, doanh nghiÖp vµ ®éi ngò doanh nh©n cßn nhá bÐ. Nh÷ng nguy c¬ nµy gåm: Mét lµ: C¹nh tranh sÏ diÔn ra gay g¾t h¬n, víi nhiÒu ®ãi thñ h¬n, trªn b×nh diÖn réng h¬n, s©u h¬n. §©y lµ sù c¹nh tranh gi÷a s¶n phÈm cña ta víi s¶n phÈm c¸c n­íc, gi÷a doanh nghiÖp n­íc ta víi doanh nghiÖp c¸c n­íc, kh«ng chØ trªn thÞ tr­êng hÕ giíi mµ ngay c¶ trªn thÞ tr­êng n­íc ta do thuÕ nhËp khÈu ph¶i c¾t gi¶m tõ møc trung b×nh 17,4% hiÖn nay xuèng møc trung b×nh 13,4% trong vßng 3 ®Õn 5 n¨m tíi nhiÒu mÆt hµng cßn gi¶m m¹nh h¬n. C¹nh tranh kh«ng chØ diÔn ra ë cÊp ®é s¶n phÈm víi s¶n phÈm, doanh nghiÖp víi doanh nghiÖp. C¹nh tranh cßn diÔn ra gi÷a nhµ n­íc víi nhµ n­íc trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn nh»m ph¸t huy néi lùc vµ thu hót ®Çu t­ tõ bªn ngoµi. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cã ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh hay kh«ng, cã thÓ hiÖn ®­îc kh¶ n¨ng " ph¶n ¸nh v­ît tr­íc" trong mét thÕ giíi biÕn ®æi nhanh chãng hay kh«ng. Hai lµ: Trªn thÕ giíi sù ph©n phèi lîi Ých cña toµn cÇu ho¸ lµ kh«ng ®ång ®Òu. Nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn thÊp ®­îc h­ëng lîi Ýt h¬n. ë mçi quèc gia, sù ph©n phèi lîi Ých còng kh«ng ®Òu. Mét bé phËn d©n c­ ®­îc h­ëng lîi Ýt h¬n, thËm chi cßn bÞ t¸c ®éng tiªu cùc cña toµn cÇu ho¸; nguy c¬ ph¸ s¶n mét bé phËn doanh nghiÖp vµ nguy c¬ thÊt nghiÖp sÏ t¨ng lªn, ph©n ho¸ giµu nghÌo sÏ m¹nh h¬n. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶I cã chÝnh s¸ch phóc lîi vµ an sinh x· héi ®óng ®¾n, ph¶i qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn thËt tèt chñ tr­¬ng cña ®¶ng : "T¨ng tr­ëng kinh tÕ ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng b­íc ph¸t triÓn". Ba lµ: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong mét thÕ giíi toµn cÇu ho¸, tÝnh tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc sÏ t¨ng lªn. Sù biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng c¸c n­íc sÏ t¸c ®énh m¹nh ®Õn thÞ tr­êng trong n­íc, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®óng ®¾n, cã n¨ng lùc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh, c¬ chÕ qu¶n lý ph¶i t¹o c¬ së ®Ó nÒn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng ph¶n øng tÝch cùc, h¹n chÕ ®­îc ¶nh h­ëng tiªu cùc tr­íc nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn tiÒm lùc ®Êt n­íc cã h¹n, hÖ thèng ph¸p luËt ch­a hoµn thiÖn, kinh nghiÖm vËn hµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ch­a nhiÒu th× ®©y lµ khã kh¨n kh«ng nhá, ®ßi hái chóng ta ph¶i phÊn ®Êu v­¬n lªn m¹nh mÏ, víi lßng tù hµo vµ tr¸ch nhiÖm rÊt cao tr­íc quèc gia, tr­íc d©n téc. Bèn lµ: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò míi trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng, b¶o vÖ an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, chèng l¹i lèi sèng thùc dông, ch¹y theo ®ång tiÒn. Nh­ vËy, gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ võa cã c¬ héi lín, võa ph¶i ®èi ®Çu víi th¸ch thøc kh«ng nhá. C¬ héi tù nã kh«ng biÕn thµnh lùc l­ìng vËt chÊt trªn thÞ tr­êng mµ tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng tËn dông c¬ héi cña chóng ta. Th¸ch thøc tuy lµ søc Ðp trùc tiÕp nh­ng t¸c ®éng cña nã ®Õn ®©u cßn tuú thuéc vµo nç lùc v­¬n lªn cña chóng ta. C¬ héi vµ th¸ch thøc kh«ng ph¶i lµ "nhÊt thµnh bÊt biÕn" mµ lu«n vËn ®éng, chuyÓn ho¸ vµ th¸ch thøc ®èi víi ngµnh nµy nh­ng l¹i lµ c¬ héi víi ngµnh kh¸c. TËn dông ®­îc c¬ héi sÏt¹o thÕ vµ lùc míi ®Ó v­ît qua vµ ®Èy lïi th¸ch thøc, t¹o ra c¬ héi míi lín h¬n. Ng­îc l¹i, kh«ng tËn dông ®­îc c¬ héi, th¸ch thøc sÏ lÊn ¸t, c¬ héi sÏ mÊt ®i, th¸ch thøc sÏ chuyÓn thµnh nh÷ng khã kh¨n dµi h¹n rÊt khã kh¾c phôc. Víi thµnh tùu to lín sau 20 n¨m ®æi míi, qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c¹nh tranh vµ héi nhËp kinh tÕ nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi kinh nghiÖm vµ kÕt qu¶ cña nhiÒu n­íc gia nhËp WTO tr­íc ta, cho chóng ta niÒm tin v÷ng ch¾c r»ng: chóng ta hoµn toµn cã thÓ tËn dông c¬ héi, v­ît qua th¸ch thøc. Cã thÓ cã mét sè doanh nghiÖp khã kh¨n, thËm chÝ l©m vµo c¶nh ph¸ s¶n nh­ng phÇn lín c¸c doanh nghiÖp sÏ trô v÷ng vµ v­¬n lªn, nhiÒu doanh nghiÖp míi sÏ tham gia thÞ tr­êng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn theo môc tiªu vµ ®Þnh h­íng cña chóng ta. 2.3. M«i tr­êng kinh doanh cña VN sau 2 n¨m gia nhËp Theo b¸o c¸o cña Ng©n hµng ThÕ giíi (WB) vÒ triÓn véng ho¹t ®éng kinh doanh trong n¨m 2008, VN ®· ®­îc n©ng lªn vÞ trÝ 91 so víi vÞ trÝ 104 cña n¨m 2006, trong danh s¸ch xÕp h¹ng m«i tr­êng kinh doanh cña 178 nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi. Sau khi gia nhËp VN trë thµnh n¬i hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo mét sè ngµnh nh­ ®iÖn tö, tin häc, dÖt may… MÆc dï chÞu ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ toµn cÇu n¨m 2008, nh­ng GDP vÉn ®¹t møc t¨ng tr­ëng kho¶ng 6,5%, tuy cã gi¶m h¬n so víi n¨m 2007, thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng rÊt m¹nh trong n¨m 2007, n¨m 2008, sè vèn ®¨ng ký ®¹t gÇn 64 tû USD. N¨m 2007, vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i VN ( FDI ) t¨ng ®Õn 93,2% víi møc ®¨ng ký ®¹t 21,3 tû USD. N¨m 2008 mÆc dï l¹m ph¸t t¨ng cao nh­ng vèn khu vùc d©n doanh tiÕp tôc t¨ng vµ cao h¬n 22,2% so víi 2007. Riªng vèn FDI t¨ng gÊp 3 lÇn so víi 2007 víi sè ®¨ng ký ®¹t 60,3 tû USD. Vèn FDI thùc hiÖn n¨m 2007 lµ 8 tû USD, chiÕm 24,8% tæng ®Çu t­ x· héi. N¨m 2008 mÆc dïi l¹m ph¸t cao, ®Æc biÖt quý 3 khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn vµ t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn hÖ thèng ng©n hµng c¸c nÒn kinh tÕ lín, nh­ng vèn thùc hiÖn FDI ë VN vÉn ®¹t 11,3 tû USD chiÕm 29,8% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi. Ngoµi ra, sau 2 n¨m gia nhËo WTO n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ngµnh hµng t¨ng lªn râ rÖt. MÆc dï trong thêi gian qua, c¸c biÕn ®éng phøc t¹p cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu, nh­ sù thay ®æi chãng mÆt cña gi¸ n¨ng l­îng, l­¬ng thùc vµ nhiÒu lo¹i nguyªn liÖu kh¸c, cïng víi sù khñng ho¶ng cña hÖ thèng tµi chÝnh toµn cÇu ®· vµ ®ang cã ¶nh h­ëng lan to¶ ®Õn hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i thÕ giíi. C¸c t¸c ®éng nµy còng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i VN vèn cã quy m« nhá bÐ, ®ang ph¸t triÓnv ë tr×nh ®é thÊp, nh­ng ®é më cao vµ ®ang ph¶i më cöa thÞ tr­êng ®Ó thùc hiÖn cam kÕt gia nhËp WTO. Tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c ngµnh hµng cña n­íc ta ®Òu gi÷ ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng cao so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc. Theo sè liÖu ­íc tÝnh, n¨m 2008, tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ doanh thu dÞch vô t¨ng 31% so víi n¨m 2007; kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 62,9 tû USD, t¨ng 29,5% so víi n¨m 2007; kim ng¹ch nhËp khÈu ®¹t 79,9 tû USD, t¨ng 27,5% so víi n¨m 2007. Nh×n chung, xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc thuéc c¸c ngµnh hµng c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®Òut¨ng râ rÖt. Ch¼ng h¹n, hµng ®iÖn tö vµ linh kiÖn m¸y tÝnh ®¹t 2,7 tû USD, t¨ng 25,5% so víi n¨m 2007, hµng dÖt may ®¹t 9,1 tû USD, t¨ng 17,5%; s¶n phÈm gç ®¹t 2,78 tû USD, t¨ng 15,6%; cµ phª ®¹t 2,02 tû USD, t¨ng 5,8% … Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc ®ã, trong hai n¨m ®Çu tiªn gia nhËp WTO, c¸c khã kh¨n, th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ VN còng ®· hiÖn ra dÇn râ nÐt. T¸c ®éng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi ®Õn kinh tÕ VN cho thÊy møc ®é dÔ bÞ tæn th­¬ng cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. §©y lµ c¬ héi ®Ó chóng ta nh×n nhËn râ l¹i mét c¸ch nghiªm tóc nh÷ng h¹n chÕ cña chóng ta trong mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc, qua ®ã phÊn ®Êu tèt h¬n trong n¨m 2009. Sau 2 năm gia nhập WTO, thách thức lớn nhất là phát triển cơ chế và phương tiện để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và rất nhỏ trở thành các doanh nghiệp mạnh, có khả năng cạnh tranh. Trong việc thúc đẩy tăng cường của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, điều quan trọng là đảm bảo rằng họ thực sự tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có thể bán được và chỉ dừng lại ở việc lập dự án. 97% doanh nghiệp Việt Nam là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đây không phải là một tỷ lệ khác thường, nhưng tại Việt Nam, khác biệt giữa các doanh nghiệp nhỏ và vừa (thường là quy mô nhỏ), với các doanh nghiệp lớn hơn là đáng kể. Đối với các dịch vụ phân phối, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ được phép tham gia trong lĩnh vực bán lẻ đối với tất cả các sản phẩm nhập khẩu hợp tác và sản xuất trong nước, từ 10 sản phẩm nhạy cảm đối với nền kinh tế. Cả 10 sản phẩm này cũng sẽ được cho phép trong những năm tới. Do đó, đa số các hình thức phân phối hàng hóa và dịch vụ được thực hiện thông qua các cơ sở thương mại cá thể nhỏ của Việt Nam sẽ khó cạnh tranh được với các trung tâm phân phối lớn, bán hàng hóa với giá cả hấp dẫn và kinh doanh thương mại hiệu quả hơn nhờ vào kinh tế quy mô… Ngoµi nh÷ng thµnh tÝch trªn, m«i tr­êng kinh doanh cña VN ®ang xuèng ®iÓm víi c¸c nhµ ®Çu t­. D­íi con m¾t c¸c nhµ ®Çut­ n­íc ngoµi , nÕu gi¸ nh©n c«ng rÎ, tiÒm n¨ng thÞ tr­êng réng lín vµ chÝnh trÞ æn ®Þnh lµ nh÷ng yÕu tè hÊp dÉn, th× VN cã 6 yÕu tè lµm m«i tr­êng kinh doanh bÞ mÊt ®iÓm: Thứ nhất, là hệ thống cơ sở hạ tầng kém. Về GDP bình quân đầu người tính bằng USD theo tỷ giá sức mua tương đương (của VN năm 2005 là 3.112 USD, năm 2006 ước đạt khoảng 3.325 USD), nếu so với VN thì Indonesia gấp 1,4 lần, Philippines gấp 1,5 lần, CHND Trung Hoa gấp 1,9 lần, Thái Lan gấp 2,8 lần, Malaysia gấp 3,6 lần, Hàn Quốc gấp 6,6 lần, Singapore gấp 9,1 lần, Nhật Bản gấp 9,4 lần... Nhưng so về cơ sở hạ tầng thì khoảng cách sẽ còn lớn hơn nữa. Thời gian để VN đạt mức như hiện nay của các nước trên về cơ sở hạ tầng chắc chắn sẽ nhiều hơn về GDP bình quân đầu người tính bằng USD theo tỷ giá sức mua tương đương! Đó là chưa nói, những nước này trong thời gian tương ứng cũng tăng trưởng với giá trị tuyệt đối của 1% tăng lên cao hơn VN. Chính phủ sẽ tập trung đầu tư hệ thống đường cao tốc, cảng biển, hệ thống điện, đường sắt... Cần lưu ý, để xây dựng cơ sở hạ tầng, hiện chủ yếu nhằm vào nguồn ngân sách nhà nước, nguồn vốn đi vay (ODA) - là những nguồn vốn vừa có hạn, vừa dễ bị thất thoát, lãng phí. Vì vậy, cần bổ sung cơ chế và phương thức huy động vốn cho việc xây dựng, nâng cấp, cơ sở hạ tầng thông qua hình thức BOT, xã hội hóa, liên doanh liên kết... Cơ sở hạ tầng cần phải đi trước một bước trên cơ sở quy hoạch dài hạn, có tầm nhìn xa trông rộng. Thứ hai, là sự thiếu minh bạch và thông suốt trong hệ thống pháp luật. Tình trạng Quốc hội nợ dân, nợ doanh nghiệp, Chính phủ nợ Quốc hội, các bộ, ngành nợ Chính phủ về văn bản quy phạm pháp luật chậm được khắc phục và quan trọng hơn là khâu tổ chức thực hiện không nghiêm, bị trùng chéo, chia cắt. Các nhà đầu tư, các doanh nghiệp rất khó tiên lượng để có kế hoạch lâu dài. Thứ ba, chủ trương nội địa hóa, phát triển công nghiệp phụ trợ đã được đề ra từ khá lâu, nhưng việc triển khai thực hiện rất chậm, vừa thiếu chủ động, vừa tăng tính gia công, vừa phụ thuộc vào nước ngoài, trong khi giá cả tăng giảm thất thường. Đã vậy, đối với một số đơn vị trong nước sản xuất cung cấp phụ tùng ô tô, xe máy, linh kiện điện tử cũng tham gia vào việc lắp ráp hoặc gia công, trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với khách hàng của họ, nên các công ty nước ngoài sẽ không dám chuyển giao công nghệ, đào tạo cho các nhà cung cấp trong nước và như thế sẽ ảnh hưởng đến khả năng phát triển. Thứ tư, tình trạng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn ra phổ biến trên nhiều lĩnh vực, làm cho môi trường cạnh tranh thiếu lành mạnh và rất dễ dẫn đến những vụ kiện về mặt này. Thứ năm, công nhân lành nghề nói riêng và đào tạo nguồn nhân lực nói chung còn thiếu và yếu. Đồng thời với việc tăng ngân sách cho giáo dục - đào tạo, đẩy mạnh xã hội hóa, thí điểm cổ phần hóa các trường đại học công lập... là việc mở rộng chương trình hợp tác đào tạo giữa các trường đại học VN và đại học nước ngoài. Thứ sáu, khu vực nông thôn rộng lớn còn chiếm tỷ trọng cao về lao động, chuyển dịch lao động chậm, tỷ lệ thiếu việc làm còn lớn, thu nhập thấp, lao động chưa qua đào tạo nhiều, tỷ lệ nghèo còn cao, nên dung lượng thị trường nhỏ, tâm lý tiểu nông còn nặng... Ngay cả ba yếu tố được coi là hấp dẫn, thì yếu tố giá nhân công rẻ sẽ mất dần lợi thế; còn tiềm năng thị trường thì về số dân không thể sánh được với Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, về tốc độ tăng trưởng từ nhiều năm nay ta vẫn thấp thua Trung Quốc (năm 2002 tăng 9,1%, năm 2003 tăng 10%, năm 2004 tăng 10,1%, năm 2005 tăng 9,9%, năm 2006 tăng 10,5%, quý I/2007 tăng 10,5%) và từ vài năm nay ta cũng thấp thua Ấn Độ (năm 2003 tăng 8,28%, năm 2004 tăng 8,53%, năm 2005 tăng 8,53%, năm 2006 tăng khoảng 8,3%)... Vấn đề đặt ra tăng điểm cho môi trường kinh doanh để vừa tăng việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài, vừa tăng hiệu quả của việc hấp thụ vốn, bởi vốn đăng ký mới chỉ là trên giấy, còn vốn thực hiện mới là thực tế quan trọng (ta mới đạt được một nửa). 3. Mét sè gi¶i ph¸p c¸c doanh nghiÖp ®· sö dông ®Ó tËn dông c¬ héi vµ gi¶m thiÓu nguy c¬ 3.1. TËn dông c¬ héi C¸c doanh nghiÖp ®· tæ chøc héi th¶o göi kiÕn nghÞ lªn chÝnh phñ: T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n tiÕp cËn vèn ODA: Doanh nghiệp khuyến nghị Chính phủ cần có những bước đột phá nhất định để thay đổi tư duy coi doanh nghiệp là đối tượng quản lý thành doanh nghiệp là đối tượng phục vụ. Chính sách sắp thay đổi cần thăm dò dư luận rộng rãi xem tác động đến doanh nghiệp thế nào, thị trường vốn, lao động, ứng dụng công nghệ... tránh gây sốc cho doanh nghiệp. Khi lấy ý kiến doanh nghiệp thì cần tổng hợp, trả lời và công bố rộng rãi xem ý kiến đã được tiếp thu chưa. Về môi trường đầu tư, liên quan đến quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng, Nhà nước tuy có cởi mở hơn nhưng những thông tin đó chưa đáp ứng được các nhà đầu tư về sự dồi dào và minh bạch. Phần lớn nhà đầu tư phải có “quan hệ ruột” với những doanh nghiệp Nhà nước, cơ quan liên quan thì mới có được những thông tin cần thiết. Một số cơ sở hạ tầng mà Chính phủ đã đầu tư, thì nên tách quản lý Nhà nước với kinh doanh, giao khoán cho doanh nghiệp khai thác, ví dụ như cảng, cầu đường. Việc cho phép mở các đại siêu thị quốc tế trong phạm vi nội thành (dưới 30 km bán kính) đã và sẽ làm các doanh nghiệp dân doanh, doanh nghiệp bán lẻ nhỏ và vừa không còn khả năng cạnh tranh. Hướng tới tính minh bạch và tính dự đoán trước Theo c¸c doanh nghiÖp, yếu tố minh bạch và khả năng dự đoán trước là hai đích quan trọng chúng ta cần hướng tới khi muốn cải thiện sự hấp dẫn của môi trường đầu tư của Việt Nam. Phát triển cơ sở hạ tầng cần phải thực hiện tốt hơn nữa, phải có thay đổi quan điểm. Việt Nam rất cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng như điện, nước, giao thông vận tải, liên lạc. Cho phép tư nhân đầu tư vào cơ sở hạ tầng Việt Nam cũng cần cải thiện hơn nữa về chính sách thương mại và đầu tư đối với các sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng tiêu chuẩn của WTO. Vấn đề quan là nguồn vốn. Chúng ta cần phải dựa trên một nguồn vốn đa dạng hơn. Bên cạnh vốn đầu tư nước ngoài dưới dạng các dự án chúng ta cần huy động nhiều hơn nguồn vốn phi Chính phủ ở trong nước thông qua các liên doanh, phát hành trái phiếu trong nước và cổ phần hoá. Cho phép hiệp hội tham gia xây dựng chính sách Chính phủ nên tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khu vực tư nhân trong nước và ngoài nước tham gia dự án xây dựng cơ sở hạ tầng. Nhìn chung, kết quả sản xuất kinh doanh năm 2005 của doanh nghiệp là to lớn. Tuy nhiên cảm nhận của các doanh nghiệp không lạc quan như các nhà quản lý. Vì tốc độ tăng trưởng không đồng đều, vì còn nhiều văn bản hướng dẫn thiếu thực tiễn, chưa thoả đáng. Nhìn rộng ra, môi trường kinh doanh còn bị tác động tiêu cực bởi các yếu tố đầu vào có chiều hướng tăng lên với mức độ cao, đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh. Để thúc đẩy tăng trưởng trong giai đoạn tới, các doanh nghiệp đề nghị Chính phủ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khu vực tư nhân trong nước và ngoài nước tham gia dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, giảm quy định số lượng cổ đông phải có của công ty cổ phần được tham gia thị trường chứng khoán từ 50 xuống 20 cổ đông, để các công ty cổ phần tư nhân có cơ hội tham gia kênh huy động vốn này. 3.2. Gi¶m thiÓu nguy c¬ Năm 2008, các DN nói chung và DN nhỏ và vừa nói riêng đứng trước nhiều khó khăn thách thức, tập trung ở những vấn đề sau đây: Giá vốn cao làm tăng thêm chi phí đầu vào và hiệu quả đầu tư, hàng hóa khó tiêu thụ, tồn kho nhiều. Sức mua trong nước và thế giới bị giảm sút, sự cạnh tranh càng trở nên quyết liệt không chỉ là hàng hóa mà còn ở cả thái độ ứng xử của DN với môi trường và cộng đồng. Xu hướng bảo trợ bằng hàng rào kỹ thuật ngày càng tinh vi, phức tạp, đòi hỏi DN phải tỉnh táo, thích ứng với mọi tình huống. Trước tình hình này, các DN Việt Nam đã biết nhìn thẳng vào thực tế, tìm giải pháp thích ứng trước những khó khăn hiện tại và thời gian tới, đề ra chiến lược kinh doanh phù hợp để vượt qua thách thức, duy trì sản xuất, giữ vững thị trường thay vì trông chờ, đòi hỏi sự hỗ trợ. Rà soát các khoản chi phí, cơ cấu lại bộ máy điều hành, ngành hàng, đào tạo lại nhân lực, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh. Xu hướng chung là tự bảo vệ, che chắn cho mình trước các biến động, mong muốn Nhà nước hỗ trợ thị trường. Ðây là một nét mới, thể hiện sự trưởng thành của các DN Thủ đô. Theo điều tra, 73% số DN được hỏi cho biết chi phí vay vốn tăng cao một cách đột ngột cộng thêm giá cả nguyên liệu đầu vào lên xuống thất thường và nhu cầu của thị trường trong và ngoài nước giảm sút nghiêm trọng, đã ảnh hưởng trực tiếp đến doanh số và hoạt động sản xuất, kinh doanh. Theo khảo sát của chúng tôi, các giải pháp chống lạm phát và cách thức điều hành còn nhiều khiếm khuyết đã làm cho hơn 41% số DN co cụm chờ thời, 22% không có kế hoạch đầu tư trong ba năm tới. Song tỷ lệ các DN lạc quan tin tưởng vào tình hình sẽ được cải thiện, tiếp tục mở rộng sản xuất, kinh doanh vào những năm sau vẫn chiếm ưu thế.    Ðề xuất và khuyến nghị Khủng hoảng kinh tế lần này có tính toàn cầu và chưa có hồi kết, tám giải pháp Chính phủ đề ra là kịp thời và trước diễn biến mau lẹ của tình hình Chính phủ đã bổ sung năm giải pháp với nội dung cụ thể hơn. Song mấu chốt của vấn đề là tổ chức thực hiện với sự đồng thuận của các bên tham gia trong quan hệ kinh doanh.  Nhà nước cần có chính sách thật sự cân đối hài hòa, nhằm bảo đảm sự ổn định cả kinh tế vĩ mô và vi mô; sớm có chương trình, đề án cụ thể kích thích đầu tư, tiêu dùng. Việc hỗ trợ thị trường trước hết là bằng cơ chế chính sách và thủ tục triển khai; sửa đổi quy chế hoạt động của Quỹ bảo lãnh tín dụng DN nhỏ và vừa theo hướng đơn giản, tiện lợi, DN dễ tiếp cận; xem lại chính sách thuế để điều chỉnh kịp thời, thực hiện hoãn, giãn, miễn giảm thuế cho DN. Tiếp tục chống lạm phát và đề phòng giảm phát, đồng thời khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển bền vững, ngăn chặn các hành vi độc quyền; hạ dần mức dự trữ bắt buộc; mở rộng quyền tự chủ của các ngân hàng thương mại và thường xuyên giúp đỡ họ thông qua giám sát; cơ cấu lại (có trọng điểm) để thành phần kinh tế hay địa phương, ngành hàng nào hoạt động có hiệu quả cũng đều được tiệm cận với nguồn vốn của ngân hàng. Áp dụng lãi suất thỏa thuận cả trong huy động và cho vay; sớm ban hành chế độ bảo lãnh các khoản tiền gửi tiết kiệm của người dân trong mọi tình huống, tăng cường lòng tin đối với hệ thống ngân hàng. Cải thiện hơn nữa môi trường kinh doanh theo hướng thuận lợi và bình đẳng hơn. Hiện tại vẫn còn 50% số DN được hỏi cho biết thủ tục hành chính còn rườm rà phức tạp, 38,5% cho rằng chính sách không rõ ràng, thực hiện không nghiêm minh. Công tác chống sách nhiễu có nhiều tiến bộ nhưng vẫn còn là một vấn nạn. Cần sớm xóa bỏ những quy định không hợp lý về điều kiện kinh doanh gây cản trở hoạt động và năng lực cạnh tranh của DN. Nhân đây chúng tôi cũng xin đề nghị với ngân hàng thương mại và DN một số vấn đề: Với hệ thống ngân hàng thương mại: Rà soát, sắp xếp lại bộ máy để giảm chi phí quản lý tới mức thấp nhất; mở thêm các dịch vụ gia tăng để có thể "bù chéo" cho hoạt động tín dụng; khai thác các nguồn vốn giá rẻ, nâng cao năng lực thẩm định hồ sơ dự án. Tin tưởng và đối xử bình đẳng với đối tác để cùng hóa giải những vướng mắc nảy sinh trong quá trình thẩm định và theo dõi vốn vay. Phân loại DN theo quy mô, ngành nghề, độ tín nhiệm với khách hàng và xã hội, để có chính sách tín dụng cụ thể với từng đối tác; tư vấn, hỗ trợ DN nâng cao kiến thức quản lý vốn và phương án kinh doanh. Ðối với DN: Cần cơ cấu lại theo hướng nâng cao năng lực quản trị, năng suất lao động, quyền giám sát của các cổ đông, và tuân thủ pháp luật. Có phương án kinh doanh trung thực, hiệu quả, thân thiện với môi trường và cộng đồng; lập hệ thống sổ sách kế toán rõ ràng minh bạch; tạo dựng uy tín với cơ quan chức năng, và khách hàng; xây dựng thương hiệu, văn hóa DN... C. KÕt luËn Gia nhËp WTO lµ thµnh c«ng lín cña n­íc ta trong suèt qu¸ tr×nh phÊn ®Êu, ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta tiÕp cËn víi nhiÒu lîi Ých, ®èi t¸c vµ t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ, n©ng vÞ thÕ n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn gióp hoµn thµnh hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi nã còng t¹o ra cho chóng ta hµng lo¹t nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc. §Ó duy tr× cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc æn ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi ®Ó n¾m b¾t c¬ héi vµ v­ît qua th¸ch thøc. Mét nÒn kinh tÕ míi kh«ng cã nghÜa lµ lu«n song hµnh víi lîi Ých míi mµ theo sau cßn c¶ mét hÖ thèng nh÷ng khã kh¨n lµm cho c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®au ®Çu nhøc ãc. ChÝnh v× vËy kh«ng chØ cã doanh nghiÖp cè g¾ng mµ cÇn cã c¶ nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n vµ kÞp thêi cña nhµ n­íc ®Ó gióp nÒn kinh tÕ b­íc nhanh vµo tiÕn tr×nh héi nhËp. Sau hai n¨m gia nhËp, nÒn kinh tÕ ®· cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ song bµi häc ®Ó l¹i còng kh«ng Ýt, chÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp h·y lÊy ®ã lµm nÒn t¶ng gi¶i quyÕt trong ng¾n h¹n lÊy lîi Ých trong dµi h¹n cho ®Êt n­íc. D. Tµi liÖu tham kh¶o 1. NguyÔn ThÞ Liªn DiÖp - Gi¸o tr×nh QU¶N TRÞ HäC - Nxb Thèng Kª 1995. 2. NguyÔn ThÞ Liªn DiÖp - Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ häc - Nxb Thèng Kª 2006. 3. Tr­êng §H Kinh TÕ Quèc D©n - Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ häc - Nxb Giao Th«ng VËn T¶i. 4. - saga.vn- ( Bài viết này được đăng vào Tháng Tư 22, 2008 lúc 6:58 sáng và tập tin được lưu ở 1838009). 5. - Nguồn tin: saga.vn. 6. - Theo Đức Tuân – Nhật Bắc (www.chinhphu.vn) - Cập nhật lúc : 1h30 ngµy 01/06/2009 7. 5&News_ID=14167010 - (14/1/2009) Môc lôc Trang A. Më §Çu 1 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. 1 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu ®Ò tµi. 1 3. ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu. 2 4. ý nghÜa cña ®Ò tµi 2 B. Néi Dung 3 1. Tæng quan m«i tr­êng kinh doanh cña doanh nghiÖp 3 1.1. Kh¸i niÖm 3 1.2. Ph©n lo¹i m«i tr­êng. 3 2. m«I tr­êng kinh doanh c¸c doanh nghiÖp VN sau khi gia nhËp wto 12 2.1. Ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh cña VN sau gia nhËp WTO 12 2.2.T¸c ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh lªn c¸c doanh nghiÖp VN sau gia nhËp WTO 15 2.2.1. C¬ héi 15 2.2.2. Nguy c¬ 17 2.3. M«i tr­êng kinh doanh cña VN sau 2 n¨m gia nhËp 19 3. Mét sè gi¶i ph¸p c¸c doanh nghiÖp ®· sö dông ®Ó tËn dông c¬ héi vµ gi¶m thiÓu nguy c¬ 23 3.1. TËn dông c¬ héi 23 3.2. Gi¶m thiÓu nguy c¬ 26 C. KÕt luËn 29 D. Tµi liÖu tham kh¶o 30