Tiểu luận Chuỗi cung ứng 3A

A. L I M Đ U:Ờ Ở Ầ N n kinh t th gi i đang chuy n bi n theo chi uề ế ế ớ ể ế ề h ng x u t sau cuôc kh ng ho ng vào cu i nămướ ấ ừ ủ ả ố 2008. Đó là th c t đáng bu n, xong tính linh ho t c aự ế ồ ạ ủ th tr ng là đ ng l c thôi thúc các doanh nghi p luônị ườ ộ ự ệ sáng t o đ đ a doanh nghi p mình đi lên. Bên c nhạ ể ư ệ ạ vi c c t gi m chi phí, nh s giúp đ c a chính phệ ắ ả ờ ụ ỡ ủ ủ thông qua nh ng gói kích c u kinh t , thì không ít cácữ ầ ế doanh nghi p đã đi tìm cho mình m t chu i cung ngệ ộ ỗ ứ phù h p.ợ M c dù lý thuy t v chu i cung ng 3A khôngặ ế ề ỗ ứ ph i là m i nh ng vi c v n d ng nó v i nhi u doanhả ớ ư ệ ậ ụ ớ ề nghi p đ c xem là hoàn toàn m i m . B ng vi cệ ượ ớ ẻ ằ ệ s u t m, ch n l c nhi u tài li u, chúng tôi mu n giúpư ầ ọ ọ ề ệ ố các b n phân tích rõ h n v m t chu i cung ng hoànạ ơ ề ộ ỗ ứ thi n. Trong b i c nh toàn c u hóa, công ngh s ,ệ ố ả ầ ệ ố m t cái click có th thay đ i m i th thì vi c v nộ ể ổ ọ ứ ệ ậ d ng mô hình 3A cho doanh nghi p mình là vi c r tụ ệ ệ ấ c n thi t. B i l , hi u đ c và v n d ng s nhanhầ ế ở ẻ ể ượ ậ ụ ự nh n, tính t ng thích, s thích nghi cũng đ ng nghĩaẹ ươ ự ồ v i vi c t o ra s linh ho t, ti t ki m th i gian, m tớ ệ ạ ự ạ ế ệ ờ ộ tài s n vô cùng giá tr cho m i doanh nghi p, nh ngả ị ọ ệ ư qua m t s ví d v vi c v n d ng mô hình 3A,ộ ố ụ ề ệ ậ ụ chúng tôi s giúp các b n c ng c lòng tin vào tínhẽ ạ ủ ố hi u qu c a mô hình này.ệ ả ủ B. N I DUNG:Ộ I. S c n thi t c a vi c xây d ng chu i cungự ầ ế ủ ệ ự ỗ ng:ứ 1. Quan ni m v chu i cung ng:ệ ề ỗ ứ V i xu th toàn c u hóa nh hi n nay, vi c m tớ ế ầ ư ệ ệ ộ đôi giày mang th ng hi u M nh Nike hay Adidasươ ệ ỹ ư nh ng l i đ c s n xu t Vi t Nam đã là chuy nư ạ ượ ả ấ ở ệ ệ quá đ i bình th ng. Tuy nhiên, ch c ch n cho đ nổ ườ ắ ắ ế nay nhi u ng i mà v n ch a bi t rõ hành trình màề ườ ẫ ư ế m t đôi giày nh th đã tr i qua đ đ n v i ng iộ ư ế ả ể ế ớ ườ tiêu dùng. Hành trình đó là s ph i h p c a r t nhi uự ố ợ ủ ấ ề 1 khâu, t nhà cung c p nguyên ph li u, các nhà máyừ ấ ụ ệ gia công trên kh p th gi i, các d n v v n chuy nắ ế ớ ơ ị ậ ể đ n các trung tâm phân ph i, các c a hi u bán sĩ, bánế ố ử ệ l … T p h p t t c quá trình đó t o ra chu i cungẻ ậ ợ ấ ả ạ ỗ ng.ứ Theo các chuyên gia trong ngành, chu i cung ngỗ ứ t i u là chu i cung ng v n hành nh p nhàng, có khố ư ỗ ứ ậ ị ả năng đáp ng nhu c u khách hàng m c cao nh t v iứ ầ ở ứ ấ ớ chi phí v n hành th p nh t. Đ ng th i, nó ph i có hậ ấ ấ ồ ờ ả ệ th ng thông tin đ c t ch c khoa h c và c p nh tố ượ ổ ứ ọ ậ ậ th ng xuyên đ giúp các b ph n ph i h p ăn ý v iườ ể ộ ậ ố ợ ớ nhau nh m ph n ng nhanh nh y v i nh ng bi nằ ả ứ ạ ớ ữ ế đ ng th ng xuyên và liên t c c a môi tr ng kinhộ ườ ụ ủ ườ doanh. M t chu i cung ng t i u s giúp doanhộ ỗ ứ ố ư ẽ nghi p thu hút thêm nhi u khách hàng, gia tăng thệ ề ị ph n, ti t ki m chi phí, t đó gia tăng doanh thu và l iầ ế ệ ừ ợ nhu n. Chính nh qu n lý chu i cung ng hi u quậ ờ ả ỗ ứ ệ ả mà Wal-Mart m i có th tr thành công ty hàng đ uớ ể ở ầ th gi i trong lĩnh v c bán l .ế ớ ự ẻ Tuy nhiên, ngày nay nhi u ng i cho r ng nh ngề ườ ằ ữ chu i cung ng ho t đ ng t t hàng đ u th ng cóỗ ứ ạ ộ ố ầ ườ nh ng đ c tính r t khác bi t. Th nh t, chu i cungữ ặ ấ ệ ứ ấ ỗ ng vĩ đ i ph i nhanh nh n (agile). Chúng có thứ ạ ả ẹ ể ph n ng nhanh chóng v i nh ng thay đ i b t ngả ứ ớ ữ ổ ấ ờ c a cung và c u. Th hai, chúng ph i thích nghiủ ầ ứ ả (adapt) theo th i gian v i c c u th tr ng và thayờ ớ ơ ấ ị ườ đ i chi n l c. Th ba, chúng ph i phù h p (align)ổ ế ượ ứ ả ợ v i nh ng l i ích c a công ty trong m t m ng l iớ ữ ợ ủ ộ ạ ướ ngu n cung đ công ty có th t i h u hóa hi u quồ ể ể ố ư ệ ả ho t đ ng và t i đa hóa l i nhu n. Ch nh ng chu iạ ộ ố ợ ậ ỉ ữ ỗ cung ng nhanh nh n, có kh năng thích nghi vàứ ẹ ả t ng thích m i có th giúp công ty t o l i th c nhươ ớ ể ạ ợ ế ạ tr nh b n v ng.ạ ề ữ 2. Vai trò c a chu i cung ng trong ho t đ ngủ ỗ ứ ạ ộ s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p:ả ấ ủ ệ Cách đây h n 2000 năm, Alexander Đ i đ - m tơ ạ ế ộ trong nh ng nhà chi n l c quân s vĩ đ i nh t trongữ ế ượ ự ạ ấ l ch s nhân lo i - đã t ng tuyên b “Ng i làm h uị ử ạ ừ ố ườ ậ 2 c n c n bi t r ng n u chi n d ch c a tôi th t b i, hầ ầ ế ằ ế ế ị ủ ấ ạ ọ s là ng i đ u tiên b xét x ”. Đi u này đã cho th yẽ ườ ầ ị ử ề ấ t m quan tr ng c a h u c n (ti n thân c a chu iầ ọ ủ ậ ầ ề ủ ỗ cung ng) đ i v i vi c g y d ng c nghi p c a cácứ ố ớ ệ ầ ự ơ ệ ủ danh t ng ngày x a. Hi n nay, các doanh nhân khôngướ ư ệ ph i đ ng đ n binh đao nh Alexander Đ i đ . Tuyả ụ ế ư ạ ế nhiên, không ph i vì th mà cu c chi n c a h trênả ế ộ ế ủ ọ th ng tr ng kém kh c li t h n, b i nhi u ng iươ ườ ố ệ ơ ở ề ườ v n cho r ng “th ng tr ng là chi n tr ng”.ẫ ằ ươ ườ ế ườ Trong giai đo n hi n nay t i các qu c gia đang phátạ ệ ạ ố tri n, vai trò c a chu i cung ng th hi n r t rõ t iể ủ ỗ ứ ể ệ ấ ạ các doanh nghi p v n hành theo c ch th th ngệ ậ ơ ế ị ườ Th nh t, nó nâng cao hi u qu qu n lý, gi mứ ấ ệ ả ả ả thi u chi phí trong quá trính s n xu t, tăng c ng s cể ả ấ ườ ứ c nh tranh cho doanh nghi p.ạ ệ Th hai, nó t o ra giá tr gia tăng v th i gian và đ aứ ạ ị ề ờ ị đi m.ể Th ba, nó cho phép doanh nghi p di chuy n hàngứ ệ ể hoá và d ch v hi u qu đ n khách hàng.ị ụ ệ ả ế Th t , nó có vai trò h tr nhà qu n lý quy t đ nhứ ư ỗ ợ ả ế ị chính xác trong ho t đ ng s n xu t, kinh doanh, làạ ộ ả ấ m t ngu n l i ti m tàng cho doanh nghi p.ộ ồ ợ ề ệ II. N i dung mô hình chu i cung ng 3A:ộ ỗ ứ 1. S nhanh nh n (AGLITY) :ự ẹ Các công ty vĩ đ i th ng xây d ng chu i cungạ ườ ự ỗ ng c a mình có kh năng đáp ng các thay đ i b tứ ủ ả ứ ổ ấ ng không tiên li u tr c c a th tr ng. Kh năngờ ệ ướ ủ ị ườ ả nhanh nh n (agility) là nhân t c c kỳ tr ng y u, b iẹ ố ự ọ ế ở vì trong ph n l n các ngành, c cung và c u đ u bi nầ ớ ả ầ ề ế đ ng nhanh h n và r ng h n m c ng i ta t ng.ộ ơ ộ ơ ứ ườ ưở Ph n l n chu i cung ng s ng phó b ng cách tăngầ ớ ỗ ứ ẽ ứ ằ t c đánh đ i v i chi phí, nh ng nh ng chu i cung ngố ổ ớ ư ữ ỗ ứ nhanh nh n thì nó ng phó v a th n t c l i v a ít t nẹ ứ ừ ầ ố ạ ừ ố chi phí. 3 Vi c t p trung vào t c đ và chi phí ch a chu iệ ậ ố ộ ủ ỗ cung ng cũng đ ng nghĩa v i vi c vi c b qua khứ ồ ớ ệ ệ ỏ ả năng nhanh nh n.ẹ 1.1 Tác đ ng c a s nhanh nh y đ n hi u quộ ủ ự ạ ế ệ ả c a chu i cung ng:ủ ỗ ứ Đa ph n các công ty thông minh s d ng chu iầ ử ụ ỗ cung ng nhanh nh n đ làm khác mình v i đ i th ,ứ ẹ ể ớ ố ủ nh H&M, Mango và Zara đã tr thành nh ng th ngư ở ữ ươ hi u may m c ki m đ c nhi u l i nhu n nh t b ngệ ặ ế ượ ề ợ ậ ấ ằ cách áp d ng kh năng nhanh nh n vào t t c m cụ ả ẹ ấ ả ắ xích c a chu i cung ng. M t m t công ty này xâyủ ỗ ứ ộ ặ d ng quy trình thi t k s n ph m nhanh nh n. Ngayự ế ế ả ẩ ẹ khi nhà thi t k phát tri n m t s n ph m th iế ế ể ộ ả ẩ ờ th ng, h nhanh chóng xây d ng phác th o và ti nườ ọ ự ả ế hành đ t nguyên li u. Đi u này giúp công ty đi tr cặ ệ ề ướ m t b c so v i đ i th b i vì nhà cung c p nguyênộ ướ ớ ố ủ ở ấ li u th ng đòi h i th i gian giao hàng r t dài.ệ ườ ỏ ờ ấ S nhanh nh n đã tr lên vô cùng quan tr ng trongự ẹ ở ọ nhi u năm qua k t khi nh ng cú sock b t ng đ iề ể ừ ữ ấ ờ ố v i chu i cung ng đã ngày càng tr lên ph bi nớ ỗ ứ ở ổ ế h n. V t n công kh ng b New York năm 2001,ơ ụ ấ ủ ố ở v đình công t i c ng California năm 2002, vụ ạ ả ở ụ SARS x y ra Châu Á năm 2003, v sóng th n nămả ở ụ ầ 2004... đã làm đ v nhi u chu i cung ng. Khi màổ ỡ ề ỗ ứ nh ng đe d a t kh ng b , chi n tranh, d ch h a,virusữ ọ ừ ủ ố ế ị ọ máy tính,thiên tai đã ngày càng ph bi n h n nh ngổ ế ơ ữ năm g n đây, m t ph n do chu i cung đã m r ng raầ ộ ầ ỗ ở ộ toàn c u, nghiên c u c a nhi u chuyên gia cho th yầ ứ ủ ề ấ ph n l n chu i cung ng không có kh năng ng phóầ ớ ỗ ứ ả ứ v i tình hu ng kh n c p.ớ ố ẩ ấ Không còn nghi ng gì n a, chu i cung ng nhanhờ ữ ỗ ứ nh n có th nhanh chóng ph c h i t các cú shock.ẹ ể ụ ồ ừ Vào tháng 9 năm 1999, m t v đ ng đ t Đài Loanộ ụ ộ ấ ở đã làm tr nhi u chuy n hàng linh ki n ch chuy nễ ề ế ệ ờ ể sang M hàng tu n, th m chí là hàng tháng. Ph n l nỹ ầ ậ ầ ớ các nhà s n xu t PC nh Compaq, Apple và Gateway,ả ấ ư không th giao hàng đúng h n. Ch có m t ngo i l làể ẹ ỉ ộ ạ ệ Dell, công ty có th nhanh chóng thay đ i giá tùy theoể ổ 4 c u hình hàng ngày. Đi u đó cho phép công ty có thấ ề ể lái nhu c u khách hàng ra kh i nh ng linh ki n khôngầ ỏ ữ ệ có s n. Dell có th làm đi u đó b i vì công ty có đ cẵ ể ề ở ượ d li u v tác đ ng c a đ ng đ t khá s m, đánh giáữ ệ ề ộ ủ ộ ấ ớ quy mô khó kh n c a nhà cung c p nhanh chóng vàắ ủ ấ th c thi k ho ch trù b đ đ i phó v i nh ng khóự ế ạ ị ể ố ớ ữ khăn b t ng . ấ ờ 1.2 Nguyên t c xây d ng:ắ ự - Cung c p d li u v s thay đ i c a cung và c uấ ữ ệ ề ự ổ ủ ầ cho đ i tác th ng xuyên liên t c đ h có th đápố ườ ụ ể ọ ể ng nhanh chóng. Ví d , Cisco đã xây d ng m t môứ ụ ự ộ hình e-hub, k t n i các nhà cung c p v i công ty quaế ố ấ ớ Internet. Đi u này cho phép t t c các công ty có cũngề ấ ả d li u cung và c u t i cùng th i đi m, và giúp nh nữ ệ ầ ạ ờ ể ậ bi t s thay đ i b t ng trong cung và c u, và cùngế ự ổ ấ ờ ầ đáp ng theo cùng mô hình.ứ - Phát tri n mô hình quan h công tác v i nhà cungể ệ ớ c p và khách hàng đ các công ty có th ph i h p v iấ ể ể ố ợ ớ nhau thi t k ho c tái thi t k quy trình, linh ki n vàế ế ặ ế ế ệ s n ph m cũng nh chu n b k ho ch d phòng. Víả ẩ ư ẩ ị ế ạ ự d , Taiwan Semiconductor Manufacturing Companyụ (TSMC), nhà s n xu t bán d n l n nh t th gi i, choả ấ ẫ ớ ấ ế ớ phép nhà cung c p và khách hàng nh ng công c , dấ ữ ụ ự li u và mô hình đ c thù giúp h có th xúc ti n thi tệ ặ ọ ể ế ế k và phân tích nh ng thay đ i m t cách nhanh chóngế ữ ổ ộ và chính xác. - Thi t k s n ph m cho phép h có th chia sế ế ả ẩ ọ ể ẻ nh ng ph n chung và x lý chung sau đó khác bi tữ ầ ử ệ còn l i ch đ c x lý cu i quy trình s n xu t. Tôiạ ỉ ượ ử ở ố ả ấ g i chi n l c này là “postponement” (trì hoãn). Đâyọ ế ượ là cách t t nh t đ đáp ng nhanh chóng bi n đ ngố ấ ể ứ ế ộ nhu c u b i vì nó cho phép công ty hoàn thi n s nầ ở ệ ả ph m chi khi mà có đ thông tin chính xác nhu c u.ẩ ủ ầ Xilinx, nhà s n xu t chip logic có th l p trình đ cả ấ ể ậ ượ l n nh t th gi i có th l p trình mô hình b ng m chớ ấ ế ớ ể ậ ả ạ tích h p qua Internet cho nh ng ng d ng khác nhauợ ữ ứ ụ sau khi mua nh ng linh ki n c b n. Do v y, Xilinxữ ệ ơ ả ậ hi m khi g p v n đ t n kho.ế ặ ấ ề ồ 5 - Hãy gi t n kho m c phù h p c a nh ng linhữ ồ ở ứ ợ ủ ữ ki n không đ t ti n, không c ng k nh nh ng l i làệ ắ ế ồ ề ư ạ ngu n gây ra t c ngh n. Ví d , nhà s n xu t qu n áoồ ắ ẽ ụ ả ấ ầ H&M, Mango, và Zara gi m c cung h p lý c aữ ứ ợ ủ nguyên v t li u nh là nút, zippers, móc, khóa nên hậ ệ ư ọ có th hoàn thành cái áo m t cách ngon lành cho dùể ộ chu i cung ng có đ v .ỗ ứ ổ ỡ - Xây d ng h th ng logistics liên h ch t ch v iự ệ ố ệ ặ ẽ ớ nhau giúp công ty có th t p h p nhanh chóng đ đápể ậ ợ ể ng nhu c u b t th ng. Các công ty không nh t thi tứ ầ ấ ườ ấ ế ph i đ u t vào h th ng logistics; mà h có th xâyả ầ ư ệ ố ọ ể d ng quan h liên mình v i nhà cung c p th ba.ự ệ ớ ấ ứ - Xây d ng m t nhóm đ c nhi m giúp xây d ng kự ộ ặ ệ ự ế ho ch d phòng và x lý tình hu ng kh n c p.ạ ự ử ố ẩ ấ 2. Thích nghi nhanh (ADAPTABLE): 2.1 Y u t c t lõi đ xây d ng chu i thích nghiế ố ố ể ự ỗ nhanh: Đ xây d ng chu i cung ng thích nghi nhanh đòiể ự ỗ ứ h i hai y u t ch ch t: kh năng phát hi n ra xuỏ ế ố ủ ố ả ệ h ng và kh năng thay đ i đ c m ng l i cungướ ả ổ ượ ạ ướ ng. Đ xác l p các mô th c t ng l i, nh ng h ngứ ể ậ ứ ươ ạ ữ ướ d n d i đây s h u ích cho b n:ẫ ướ ẽ ữ ạ - Theo dõi bi n đ ng kinh t , đ c bi t các n cế ộ ế ặ ệ ở ướ đang phát tri n, b i vì khi các qu c gia m c a n nể ở ố ở ử ề kinh t thì chi phí, k năng và r i ro chu i cung ngế ỹ ủ ỗ ứ s thay đ i. Quá trình t do hóa này s d n t i cácẽ ổ ự ẽ ẫ ớ công ty chuyên sâu hóa, và các công ty hàng quý ph iả xem l i li u nó có th thuê ngoài đ c n a không.ạ ệ ể ượ ữ Tr c khi làm đi u y, h ph i đ m b o đ c hướ ề ấ ọ ả ả ả ượ ạ t ng k t nói h v i nhà cung c p và khách hàng đangầ ế ọ ớ ấ ho t đ ng t t. Các nhà cung c p đi n t toàn c u nhạ ộ ố ấ ệ ử ầ ư Flextronnics, Solectron, và Foxcom đã thích nghi h nơ b ng cách thu th p d li u và thích nghi m ng l iằ ậ ữ ệ ạ ướ cung ng c a mình.ứ ủ 6 - Gi i mã nhu c u c a ng i tiêu dùng cu i cùngả ầ ủ ườ ố ch không ph i khách hàng tr c ti p c a b n.ứ ả ự ế ủ ạ - Cùng th i đi m y, các công ty ph i tính đ n khờ ể ấ ả ế ả năng thay đ i chu i cung ng. Đ làm đ c đi u đó,ổ ỗ ứ ể ượ ề h ph i làm t t hai vi c:ọ ả ố ệ + H ph i phát tri n nh ng nhà cung c p m i bọ ả ể ữ ấ ớ ổ sung cho nh ng nhà cung c p hi n t i. Khi các công tyữ ấ ệ ạ thông minh làm vi c trong m t th gi i l l m, thì hệ ộ ế ớ ạ ẫ ọ s d ng nh ng nhà trung gian nh nh Li & Fung,ử ụ ữ ư ư m t công ty chu i cung ng có tr s Hong Kongộ ỗ ứ ụ ở ở đ tìm ra nhà cung c p tin c y.ể ấ ậ + H ph i đ m b o r ng nhóm thi t k s nọ ả ả ả ằ ế ế ả ph m ph i hi u đ c n ý c a chu i cung ng n mẩ ả ể ượ ẩ ủ ỗ ứ ằ đâu đó trong thi t k c a mình. Nhà thi t k ph iế ế ủ ế ế ả quan v i ba nguyên t c thi t k đ cung ng: tính phớ ắ ế ế ể ứ ổ bi n, đ m b o s n ph m có th chia s các thànhế ả ả ả ẩ ể ẻ ph n; trì hoãn, giúp trì hoãn giai đo n s n ph m đ cầ ạ ả ẩ ượ khác bi t hóa; và tiêu chu n hóa, giúp đ m b o cácệ ẩ ả ả thành ph n và quy trình cho nh ng s n ph m khácầ ữ ả ẩ nhau ph i gi ng nhau. Các nguyên t c này cho phépả ố ắ các công ty th c thi s thay đ i m i khi h ph i thíchự ự ổ ỗ ọ ả nghi hóa chu i cung ng c a mình.ỗ ứ ủ 2.2 Vì sao ph i xây d ng chu i thích nghi nhanh:ả ự ỗ Các công ty vĩ đ i không bao gi nh t mình vàoạ ờ ố m t mô hình cung ng cũ k khi mà th tr ng hayộ ứ ỹ ị ườ chi n l c thay đ i. Ng c l i, h luôn bu c chu iế ượ ổ ượ ạ ọ ộ ỗ cung ng c a mình ph i thích nghi t t v i s thay đ iứ ủ ả ố ớ ự ổ c a nhu c u. Thích nghi mang ý nghĩa s ng còn khiủ ầ ố phát tri n chu i cung ng b n v ng.ể ỗ ứ ề ữ Ph n l n các công ty l i không nh n ra r ng ngoàiầ ớ ạ ậ ằ vi c nó có th ph n ng k p th i v i nh ng thay đ iệ ể ả ứ ị ờ ớ ữ ổ b t đoán c a cung và c u, thì nó c n ph i g n nhấ ủ ầ ầ ả ầ ư bi n hóa liên t c v i s thay đ i th tr ng. Nh ngế ụ ớ ự ổ ị ườ ữ ki u thay đ i có tính c c u y th ng xuyên x y raể ổ ơ ấ ấ ườ ả b i s ti n b kinh t , thay đ i chính tr và xã h i,ở ự ế ộ ế ổ ị ộ 7 cũng nh các xu h ng phát tri n nhân kh u h c vàư ướ ể ẩ ọ công ngh .ệ 3. Tính t ng thích (ALIGN):ươ 3.1 V trí c a t ng thích trong chu i cung ng:ị ủ ươ ỗ ứ Các công ty vĩ đ i th ng quan tâm đ n vi cạ ườ ế ệ t ng thích các đo n ray trong chu i cung ng v iươ ạ ỗ ứ ớ chính quy n l i c a mình. Đi u này quan tr ng l m,ề ợ ủ ề ọ ắ b i vì m i công ty – dù là nhà cung c p, nhà l p ráp,ở ỗ ấ ắ nhà phân ph i, hay bán l -đ u c g ng t i đa hóaổ ẻ ề ố ắ ố quy n l i c a mình. N u b t kỳ công ty nào màề ợ ủ ế ấ quy n l i c a mình khác v i các t ch c khác trongề ợ ủ ớ ổ ứ chu i cung ng thì b t kỳ hành đ ng nào c a nó sỗ ứ ấ ộ ủ ẽ không t i đa hóa l i ích c chu i.ố ợ ả ỗ Thi u s t ng thích s gây ra nhi u th t b i qu nế ự ươ ẽ ề ấ ạ ả lý chu i cung ng. Ví d , nhi u công ty hi-tech có cỗ ứ ụ ề ả Flextronics, Solectron, Cisco, và 3Com đã xây d ngự nh ng hub nhà cung c p g n v i nhà máy l p ráp.ữ ấ ầ ớ ắ Nhà cung c p duy trì đ t n kho hub đ đáp ngấ ủ ồ ở ể ứ nhu c u c a nhà l p ráp và h b xung liên t c hàngầ ủ ắ ọ ổ ụ đ n các hub. H th ng VMI (Vendor-managedế ệ ố Inventory) cho phép nàh cung c p theo dõi vi c tiêuấ ệ th linh ki n, gi m chi phí v n t i và k t khi nhàụ ệ ả ậ ả ể ừ cung c p có th s d ng cùng hub đ h tr nhi uấ ể ử ụ ể ỗ ợ ề nhà s n xu t, đem l i l i th nh quy mô.ả ấ ạ ợ ế ờ Tuy chi phí là y u t t i quan tr ng trong vi c xâyế ố ố ọ ệ d ng m t chu i cung ng hi u qu nh ng m c đự ộ ỗ ứ ệ ả ư ứ ộ đáp ng nhu c u khách hàng v th i gian, s l ng vàứ ầ ề ờ ố ượ ch t l ng v n là y u t quan tr ng nh t. Homeấ ượ ẫ ế ố ọ ấ Depot, nhà bán l hàng trang trí n i th t hàng đ u c aẻ ộ ấ ầ ủ M , đã t ng ch tr ng c t gi m chi phí b ng cáchỹ ừ ủ ươ ắ ả ằ sa th i nh ng k s nhi u kinh nghi m đ thay b ngả ữ ỹ ư ề ệ ể ằ nh ng ng i làm vi c bán th i gian ho c ít kinhữ ườ ệ ờ ặ nghi m. Tuy nhiên, ch sau m t th i gian ng n, doệ ỉ ộ ờ ắ khách hàng ph n ng v ch t l ng ph c v càng lúcả ứ ề ấ ượ ụ ụ càng đi xu ng, Home Depot đã bu c ph i đi u ch nhố ộ ả ề ỉ l i chính sách c a mình.ạ ủ 8 3.2 M c đích c a vi c t o ra tính t ng thích:ụ ủ ệ ạ ươ Th c t các công ty t ng thích quy n l i c a đ iự ế ươ ề ợ ủ ố tác v i quy n l i mình b ng cách tái xác l p l i m iớ ề ợ ằ ậ ạ ố quan h đ có th chia s r i ro, chi phí và thành quệ ể ể ẻ ủ ả m t cách công b ng. Ví d , nhà in l n nh t th gi i,ộ ằ ụ ớ ấ ế ớ RR Donnellye nh n ra r ng vào cu i nh ng năm 1990ậ ằ ố ữ hi u qu chu i cung ng c a mình d a ch y u vàoệ ả ỗ ứ ủ ự ủ ế nhà cung c p gi y và m c. N u ch t l ng và s tinấ ấ ự ế ấ ượ ự c y c a ngu n cung đ c c i thi n, công ty có thậ ủ ồ ượ ả ệ ể gi m lãng phí và giao hàng cho khách hàng đúng h n.ả ẹ Nh nhi u công ty khác RR Donnelley khuy n khíchư ề ế nhà cung c p đ a ra sáng ki n c i thi n quy trình vànấ ư ế ả ệ s n ph m. Đ t ng thích quy n l i c a h v iả ẩ ể ươ ề ợ ủ ọ ớ mình, công ty cũng c n đ a ra m c chia s thành qu nầ ư ứ ẻ ả v i nhà cung c p. Không ng c nhiên gì, khi các sángớ ấ ạ ki n đ c phát tri n b i nàh cung c p đã giúp RRế ượ ể ở ấ Donnelley tăng c ng hi u qu chu i cung ng c aườ ệ ả ỗ ứ ủ mình. Đôi khi quy trình t ng thích đòi h i ph i s d ngươ ỏ ả ử ụ trung gian. Trong tr ng h p VMI, m t s đ nh chườ ợ ộ ố ị ế tài chính ngày nay s mua các linh ki n t nhà cungẽ ệ ừ c p hub và bán l i cho nhà s n xu t. T t c đ uấ ở ạ ả ấ ấ ả ề đ c l i trong tr ng h p này b i vì nhà trung gianượ ợ ườ ợ ở có chi phí tài chính th p h n nhà cung c p. M c dùấ ơ ấ ặ ki u làm ăn y đòi h i s tin c y và cam k t t phíaể ấ ỏ ự ậ ế ừ nhà cung c p, trung gian tài chính và nhà s n xu t,ấ ả ấ nh ng nó là cách h u hi u đ t ng thích quy n l iư ữ ệ ể ươ ề ợ c a các bên trong chu i cung ng.ủ ỗ ứ Chu i cung ng linh ki n b o d ng c a Saturn-ỗ ứ ệ ả ưỡ ủ m t nhà s n xu t ô tô hàng đ u- là chu i cung ng t tộ ả ấ ầ ỗ ứ ố nh t, và là ví d sinh đ ng nh t c a vi c t ng thíchấ ụ ộ ấ ủ ệ ươ quy n l i đem l i k t qu v t tr i. Thay vì gây raề ợ ạ ế ả ượ ộ t c ngh n thì h th ng này ho t đ ng r t t t ch vìắ ẽ ệ ố ạ ộ ấ ố ỉ Saturn đã t ng thích quy n l i c a t t c các bênươ ề ợ ủ ấ ả trong chu i cung ng-nh t là ng i tiêu dùng.ỗ ứ ấ ườ Saturn đã gi i phóng các đ i lý xe kh i gánh n ngả ạ ỏ ặ qu n lý t n kho linh ki n ph tùng. Công ty s d ngả ồ ệ ụ ử ụ h th ng trung tâm đ d tr hàng và b sung hàngệ ố ể ự ữ ổ 9 cho các đ i lý, ng i có quy n đ ng ý, t ch i ho cạ ườ ề ồ ừ ố ặ đi u ch nh các g i ý c a công ty. Saturn không chề ỉ ợ ủ ỉ m t mình giám sát hi u qu ho t đ ng giao hàng phộ ệ ả ạ ộ ụ tùng cho đ i lý th m chí đó là tr ng trách c a mình.ạ ậ ọ ủ Thay vào đó, Saturn yêu c u c nhà qu n lý c a mìnhầ ả ả ủ l n đ i lý đ u có trách nhi m cu i cùng v ch tẫ ạ ề ệ ố ề ấ l ng d ch v ph tùng. Ví d , công ty theo dõi tìnhượ ị ụ ụ ụ tr ng s n sàng c a hàng hóa trên k các đ i lý nhạ ẵ ủ ệ ở ạ ư là m t th c đo hi u qu . Saturn cũng đo l ng hi uộ ướ ệ ả ườ ệ qu b ph n SPO (B ph n D ch v Ph Tùng) b ngả ộ ậ ộ ậ ị ụ ụ ằ m c đ sinh l i c a đ i lý t d ch v ph tùng cũngứ ộ ờ ủ ạ ừ ị ụ ụ nh s l ng đ n hàng kh n c p mà đ i lý đ t. Đi uư ố ượ ơ ẩ ấ ạ ặ ề này b i vì khi đ i lý không có ph tùng, Saturn ph iở ạ ụ ả chuy n chúng t đ i lý khác và ch u chi phí v nể ừ ạ ị ậ chuy n. B ph n SPO cũng không d tr quá m cể ộ ậ ự ữ ứ t n kho đ i lý b i Saturn s chia s ph n chi phíồ ở ạ ở ẽ ẻ ầ c a vi c t n kho quá m c. N u không ai mua phủ ệ ồ ứ ế ụ tùng t đ i lý trong vòng chín tháng thì Saturn s muaừ ạ ẽ l i ph n t n kho l i th i y.ạ ầ ồ ỗ ờ ấ Lo i t ng thích y đem l i hai k t qu . Thạ ươ ấ ạ ế ả ứ nh t, m i ng i trong chu i có cùng m c tiêu: đemấ ọ ườ ỗ ụ l i d ch v t t nh t cho ng i tiêu dùng. Trong khiạ ị ụ ố ấ ườ m c đ s n sàng ph tùng trong ngành ô tô là t 70ứ ộ ẵ ụ ừ đ n 80% thì ch s y Saturn là 92.5%. Th hai,ế ỉ ố ấ ở ứ quy n quy t đ nh b sung t n kho thu c v Saturns,ề ế ị ổ ồ ộ ề là v trí phù h p nh t đ ra quy t đ nh ki u y. Côngị ợ ấ ể ế ị ể ấ ty chia s r i ro h t hàng v i đ i lý, đ h có h ngẻ ủ ế ớ ạ ể ọ ứ thú trong vi c đ a ra quy t đ nh t t nh t. Th t là h p,ệ ư ế ị ố ấ ậ ợ vòng quay t n kho linh ki n c a đ i lý Saturn là 7 lânồ ệ ủ ạ m i năm trong khi con s này trong ngành ch là 1 đ nỗ ố ỉ ế 5 l n m i năm.ầ ỗ III. Th c ti n v n d ng mô hình chu i cungự ễ ậ ụ ỗ ng 3A t i các doanh nghi p:ứ ạ ệ 1. Mô hình chu i cung ng ph bi n t i cácỗ ứ ổ ế ạ doanh nghi p:ệ Nhi u công ty đã t p trung hóa các c s s n xu tề ậ ơ ở ả ấ và phân ph i c a mình đ t n d ng l i th quy mô,ố ủ ể ậ ụ ợ ế và h có giao t ng container đ y hàng đ n khách hàngọ ừ ầ ế 10 đ gi m th i gian v n chuy n , chi phí và s l ngể ả ờ ậ ể ố ượ l n giao hàng. Khi mà nhu c u đ i v i m t nhãn hàngầ ầ ố ớ ộ nào đó, quy mô hay lo i hàng tăng mà không báoạ tr c, h l p t c lúng túng và không th ph n ngướ ọ ậ ứ ể ả ứ k p th i th m chí là h v n có hàng t n kho. Theo haiị ờ ậ ọ ẫ ồ nghiên c u vào nh ng năm 1990, nh ng hàng hóaứ ữ ữ đ c đ t hàng th ng đã có s n trong kho, đã đ cượ ặ ườ ẵ ượ đóng gói và s n sàng đ xu t nh ng chúng khôngẳ ể ấ ư đ c chuy n đi ngay cho đ n khi đ y m t container.ượ ể ế ầ ộ Cái lo i th c hành “t t nh t” y đã làm tr hàng đ nạ ự ố ấ ấ ễ ế hàng tu n, bu c các c a hàng đang “thi u khát” hàngầ ộ ử ế ph i t ch i ng i tiêu dùng. Không nghi ng gì, theoả ừ ố ườ ờ m t nghĩn c u g n đây, c m i khi công ty tung raộ ứ ầ ứ ỗ m t ch ng trình khuy n mãi, tình tr ng h t hàngộ ươ ế ạ ế tăng lên đ n 15%, và th m chí nhà đi u hành có trongế ậ ề tay chu i cung ng xu t s c đ gi i quy t các bi nỗ ứ ấ ắ ể ả ế ế đ ng v c u.ồ ề ầ Th m chí khi nhà s n xu t giao thêm hàng , thì nóậ ả ấ l i gây ra tình tr ng d th a t n kho b i vì ph n l nạ ạ ư ừ ố ở ầ ớ các nhà phân ph i không c n đ n m t container hàngố ầ ế ộ đ y nh th đ th a mãn nhu c u khách hàng. Đầ ư ế ể ỏ ầ ể lo i b d th a, các công ty bu c ph i gi m giá s nạ ỏ ư ừ ộ ả ả ả ph m y s m h n k ho ch. Đi u này ph n nào gi iẩ ấ ơ ơ ế ạ ể ầ ả thích nhi u siêu th bán h n m t ph n ba hàng v iề ị ơ ộ ầ ớ m c giá gi m (chi t kh u). Nh ng ki u gi m giá yứ ả ế ấ ữ ể ả ấ không ch làm gi m l i nhu n mà còn làm sói mònỉ ả ợ ậ hình nh nhãn hàng và làm khách hàng trung thành b cả ự mình b i h ph i mua hàng cũng lo i hàng y v i giáở ọ ả ạ ấ ớ cao h n trong th i gian tr c đó không lâu.ơ ờ ướ Cũng vào th i gian này, m i khi Intel ti t l m tờ ỗ ế ộ ộ lo i vi x lý m i, Compag có v nh ch m ch p h nạ ử ớ ẻ ư ậ ạ ơ đ i th trong vi c tung ra dòng máy tính m i b i m tố ủ ệ ớ ở ộ l là quy trình thi t k s n ph m quá lâu. Công ty nàyẽ ế ế ả ẩ quên m t đi u r ng nó ch a bao gi bi t rõ đ i thộ ề ằ ư ờ ế ố ủ nh ng k đi tr c đã t o d ng hình nh v ng ch cữ ẻ ướ ạ ự ả ữ ắ trong lĩnh v c hi-tech. T i t h n, nó còn không thự ồ ệ ơ ể c nh tranh b ng giá. B i vì s n ph m c a công ty đãạ ằ ở ả ẩ ủ n m trong chu i quá lâu, công ty ph i d tr m tằ ở ỗ ả ự ữ ộ l ng l n nguyên v t li u. Nghĩa là Compaq khôngượ ớ ậ ệ th ki m đ c l i t vi c giá linh ki n gi m, và nóể ế ượ ợ ừ ệ ệ ả không gi m giá PC nhi u nh đ i th có th làm.ả ề ư ố ủ ể 11 M i khi nhà cung c p thông báo thay đ i c u hình linhỗ ấ ổ ấ ki n, thì Compaq ph i t n nhi u chi phí tái kh i đ ngệ ả ố ề ở ộ h n đ i th b i vì nó có quy mô t n kho work-in-ơ ố ủ ở ồ progress l n h n. Thi u m t chu i cung ng nhanhớ ơ ế ộ ỗ ứ nh n đã đ a Compaq đ n con đ ng đánh m t thẹ ư ế ườ ấ ị ph n trong c m t th p k qua.ầ ả ộ ậ ỷ 2. Mô hình chu i cung ng t i các doanh nghi pỗ ứ ạ ệ n c ta:ướ Chúng ta không th có năng l c c nh tranh khuể ự ạ ở v c Đông Á ngày nay n u không tham gia vào chu iự ế ỗ cung ng c a nó. Vi t Nam v n ch a h i nh p vàoứ ủ ệ ẫ ư ộ ậ chu iỗ cung ng c a khu v c. Do đó, khi Vi t Nam trứ ủ ự ệ ở thành n c có thu nh p trung bình, vi c tham gia vàoướ ậ ệ chu i cung ng chính là đi u Vi t Nam c n chú ý h nỗ ứ ề ệ ầ ơ n u v n mu n duy trì năng l c c nh tranh c a mìnhế ẫ ố ự ạ ủ Vi t Nam v n đang xu t kh u hàng thô sang Trungệ ẫ ấ ẩ Qu c vì Vi t Nam hi n nay v n ch a h i nh p vàoố ệ ệ ẫ ư ộ ậ chu i cung ng c a khu v c. Th c ra ph n l n hàngỗ ứ ủ ự ự ầ ớ xu t kh u c a Trung Qu c là do các công ty đa qu cấ ẩ ủ ố ố gia s n xu t và hàm l ng nh p kh u t chu i cungả ấ ượ ậ ẩ ừ ỗ ng c a c khu v c đ s n xu t ra nh ng m t hàngứ ủ ả ự ể ả ấ ữ ặ đó r t nhi u. Chính vì th , nói là xu t kh u nh ngấ ề ế ấ ẩ ư không ph i xu t kh u c a Trung Qu c mà c a c khuả ấ ẩ ủ ố ủ ả v c. Vi t Nam s khó có năng l c c nh tranh n uự ệ ẽ ự ạ ế nh Vi t Nam không ch u gia nh p chu i cung ngư ệ ị ậ ỗ ứ khu v c. ự 3. V n d ng mô hình 3A vào th c ti n chu iậ ụ ự ễ ỗ cung ng t i Vi t Nam:ứ ạ ệ V i m t doanh nghi p, nh t là trong b i c nh cớ ộ ệ ấ ố ả ơ bão “chi phí” đang tăng cao hi n nay, đ duy trì năngệ ể l c canh tranh, nh t là đ i v i các công ty c nh tranhự ấ ố ớ ạ b ng giá thì c n xây d ng m t t ch c chu i cungằ ầ ự ộ ổ ứ ỗ ng h ng đ n m c tiêu t i u hóa chi phí, gi mứ ướ ế ụ ố ư ả thi u s lãng phí. M c tiêu y không h d nh ngể ự ụ ấ ề ễ ư n u th ng nh t thì s t o m t s c ng h ng caoế ố ấ ẽ ạ ộ ự ộ ưở (synergy) h n r t nhi u.ơ ấ ề 12 Hi n nay Vi t Nam ch a có m t khu d ch v h uệ ở ệ ư ộ ị ụ ậ c n logistics v i quy mô hi n đ i và đúng nghĩa choầ ớ ệ ạ ho t đ ng logisticsạ ộ Minh ch ng th c t là qu c gia nào t s n xu t t tứ ự ế ố ự ả ấ ấ c các linh ki n v i m c đ quy mô đ t o ra s nả ệ ớ ứ ộ ể ạ ả ph m hoàn thi n nh ng v n mu n đ t hi u qu vẩ ệ ư ẫ ố ạ ệ ả ề chi phí là đi u r t khó. C h i to l n cho Vi t Nam làề ấ ơ ộ ớ ệ ti p t c đi theo nh ng lĩnh v c mà Trung Qu c bế ụ ữ ự ố ỏ ng .ỏ Câu h i m u ch t là li u Vi t Nam có th c iỏ ấ ố ệ ệ ể ả thi n d ch v v n t i h u c n và c s h t ng c aệ ị ụ ậ ả ậ ầ ơ ở ạ ầ ủ mình nhanh chóng hay không? Vi t Nam có th thu hútệ ể đ c các t p đoàn đa qu c gia và h i nh p vào chu iượ ậ ố ộ ậ ỗ cung ng và ch n chu i nào đ h i nh p? Nh ng cáiứ ọ ỗ ể ộ ậ ữ đó s quy t đ nh m c đ đ Vi t Nam gia nh p vàẽ ế ị ứ ộ ể ệ ậ c nh tranh v i các công ty trong khu v c.ạ ớ ự Vi t Nam nên t n d ng giai đo n khó khăn tr cệ ậ ụ ạ ướ m t đ suy nghĩ l i chi n l c kinh doanh và thay đ iắ ể ạ ế ượ ổ tr ng tâm. N u l i th c nh tranh là ngu n lao đ ngọ ế ợ ế ạ ồ ộ r thì c n ph i thay đ i. Và nh ng đi u c n thay đ iẻ ầ ả ổ ữ ề ầ ổ bao g m: u tiên t p trung đào t o ngu n nhân l cồ ư ậ ạ ồ ự đáp ng đ c nh ng tiêu chí c a mô hình 3A, t pứ ượ ữ ủ ậ trung vào năng l c c t lõi c a doanh nghi p và thi tự ố ủ ệ ế l p m t chu i cung ng đ a ph ng v i nh ng đ iậ ộ ỗ ứ ị ươ ớ ữ ố tác có cùng m c tiêu lâu dài.ụ C. K T LU N:Ế Ậ T nh ng phân tích trên, có th k t lu nừ ữ ở ể ế ậ r ng,vi c v n d ng mô hình cung ng nào cho doanhằ ệ ậ ụ ứ nghi p là đi u vô cùng quan tr ng. Tuy nhiên, khôngệ ề ọ ph i b t c doanh nghi p nào cũng hi u đ c t mả ấ ứ ệ ể ượ ầ quan tr ng c a nó, và n u đã bi t thì không d gìọ ủ ế ế ễ ch n l a đ c mô hình phù h p.ọ ự ượ ợ Nh m giúp các b n có cái nhìn rõ h n và áp d ngằ ạ ơ ụ nó cho doanh nghiêp mình m t cách kh thi h n. Tộ ả ơ ừ nhi u ngu n tài li u mà nhóm s u t m đ c, chúngề ồ ệ ư ầ ươ tôi xây d ng nên bài vi t này. Mô hình chu i cung ngự ế ỗ ứ 13 3A là m t sáng ki n m i đang đ c v n d ng thànhộ ế ớ ượ ậ ụ công t i nhi u doanh nghi p có ti ng trên th gi i. Sạ ề ệ ế ế ớ ự nhanh nh n, tính thích nghi nhanh và s t ng thíchẹ ự ươ t o ra mô hình lý t ng cho chu i cung ng c a cácạ ưở ỗ ứ ủ doanh nghi p. N u bi t k t h p m t cách thông minh,ệ ế ế ế ợ ộ nh t đ nh doanh nghi p đó s thành công.ấ ị ệ ẽ Trong b i c nh kh ng ho ng kinh t nh hi n nay,ố ả ủ ả ế ư ệ doanh nghi p nào linh ho t v i nh ng chuy n bi nệ ạ ớ ữ ể ế c a n n kinh t t c là đã th ng l i. Hy v ng r ngủ ề ế ứ ắ ợ ọ ằ nhi u doanh nghi p n c ta s b t kip nh ng bi nề ệ ở ướ ẽ ắ ữ ế đ i c a th tr ng th gi i thông qua vi c áp d ngổ ủ ị ườ ế ớ ệ ụ mô hình cung ng này.ứ 14