Sự hợp nhất công nghệ gắn liền với việc quản lý cân bằng giữa hợp tác và độc
lập (bảng 11-8). Sự phát triển những ý kiến sản phẩm sáng tạo, kinh nghiệm với
các công nghệ siêu nhạy bén, và các sản phẩm chế tạo theo yêu cầu của khách
hàng đòi hỏi tính độc lập cao của các cấp. Các đơn vị thành viên thường ở vị trí
tốt hơn để nhận ra sản phẩm nào tung ra sẽ có cơ hội thành công cao hơn trong
thị trường nội đ ịa. Ngược lại, sự phát triển và sản xuất các sản phẩm dựa trên sự
kết hợp các công nghệ hiện có và công nghệ mới yêu cầu về ý nghĩa mức độ
kinh tế, độc quyền nghiên cứu và phát triển sản phẩm, và sự quản lý chặt chẽ
mối quan hệ nội tại giữa các đơn vị thành viên và tất cả những hoạt động gia
tăng sự hợp tác. Như vậy một sản phẩm mới dựa trên sự phát triển công nghệ,
một d ịch chuyển trở về hướng độc lập cần đảm bảo rằng công nghệ mới được áp
dụng tác động lên một thị trường cụ thể
38 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2393 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Hợp tác và độc lập các mối tương quan trong quản lý, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hỏ của công ty. (3) Các mối tương quan dẫn đến
kết quả khi các bộ phận của công ty hoặc các bộ phận nhỏ
khác của công ty làm việc với nhau để duy trì bền vững lợi
thế cạnh tranh cho toàn bộ công ty. Xây dựng và quản lý các
mối tương quan làm mở rộng một số các đơn vị kinh doanh
là những chủ đề đặc biệt thích hợp cho các doanh nghiệp
lớn với nhiều đơn vị thành viên nhỏ.
Ngay cả khi một công ty đã chọn 1 cấu trúc tổ chức mà
dường như là phù hợp nhất với chiến lược tổng thể của nó,
các nhà quản lý vẫn cần phải cân đối 1 cách cẩn thận sự hợp
12
bộ phận hoặc các
đơn vị kinh doanh
chiến lược
tác và độc lập giữa các bộ phận đ ể thúc đẩy các mốI tương
quan. Các mối tương quan là ngang hàng trong tự nhiên,
trong đó chúng bao gồm các hoạt động cộng thêm giá trị
làm cắt ngang các bộ phận hoặc các đơn vị kinh doanh.
Quản lý hiệu quả các mối tương quan mở rộng các bộ phận
phụ thuộc rất nhiều vào việc quản lý cấp cao có thể “làm
thay đổi” hay định hướng công ty theo sự cân đối đúng của
hợp tác và tự trị (độc lập). Quản lý sự cân bằng hiệu quả đòi
hỏi phải hòa trộn cấu trúc đúng với việc thói quen thiểt kế tổ
chức cụ thể thúc đẩy sự hòa trộn giữa độc lập và phối hợp
(4). Các mối tương quan mạnh mẽ là chìa khóa để duy trì bền
vững lợi thế cạnh tranh hợp tác rộng rãi. Sự quản lý cẩn
trọng các hoạt động tăng giá trị giữa các bộ phận là cần thiết
để thúc đẩy công ty đẩy mạnh và củng cố năng lực kiệt xuất
của mình rộng rãi theo hệ thống. Nhiệm vụ phức tạp và
đang cần cho các nhà quản lý cấp cao là để biết khi nào thì
chuyển đổi sự cân bằng theo sự hợp tác tăng lên hoặc độc
lập tăng lên khi tổ chức phải đối diện với các phát triển mới.
Quản lý hiệu quả các mối tương quan là chìa khóa để xây
dựng một lợi thế hợp tác chặt chẽ.
Chúng tôi bắt đầu bằng việc thể hiện làm thế nào 1 công ty
có thể sử dụng cấu trúc của tổ chức mình và hỗ trợ việc thói
quenthiết kế để tăng cường hợp tác và độc lập. Chúng tôi
sau đó xem xét chiến lược của một công ty sẽ ảnh hưởng
như thế nào sự cân bằng mà nó đánh vào giữa các định
hướng tổ chức đối lập nhau. Cuối cùng, chúng tôi xem xét
sự phát triển có thể giúp 1 công ty thay đổi sự tập trung vào
tổ chức của mình theo sự hợp tác mạnh mẽ hơn hoặc độc lập
mạnh mẽ hơn, và chúng tôi kiểm tra các nguồn có thể chống
đối sự thay đổi theo kiểu này.
13
HỢP TÁC VÀ TỰ TRỊ TRONG KHUÔN KHỔ 1 TỔ
CHỨC
Có nhiều cấu trúc tổ chức và các thói quen thiết kế khác
nhau có thể ảnh hưởng đến mức độ mà sự hợp tác hay độc
lập được tăng cường trong một công ty. Phần trình bày 11-1
thể hiện sinh động việc một tổ chức có thể định vị chính nó
như thế nào dọc theo một dãy liên tục từ các cập độ cao của
hợp tác đến các cấp độ cao của độc lập. Hãy để chúng tôi
kiểm tra mỗi trong số các thói quen của tổ chức ảnh hưởng
như thế nào đến sự thiên theo hợp tác hoặc độc lập.
NĂNG LỰC XUẤT SẮC
Bản chất của năng lực xuất sắc của một công ty đóng 1 vai
trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến cấp độ hợp tác
hoặc độc lập cần thiết để duy trì lợi thế cạnh tranh. Rõ ràng,
một năng lực xuất sắc mở rộng qua nhiều ngành kinh doanh
hoặc các đơn vị thành viên làm tăng nhu cầu cho sự hợp tác
để duy trì bền vững lợi thế cạnh tranh hợp tác rộng rãi. Các
năng lực xuất sắc, các kỹ năng, hoặc công nghệ được chia sẻ
rộng rãi theo hệ thống kêu gọi sự hợp tác liên bộ phận mạnh
mẽ hơn, đặc biệt trong các công ty tập trung vào phát triển
nội bộ các công nghệ mới và các kỹ năng. Một cấp độ hợp
tác cao là cần thiết để quản lý các hoạt động tương hỗ giữa
các hoạt động được thực hiện giữa các bộ phận khác nhau
của công ty. Điều này đặc biệt quan trọng khi công ty tìm
kiếm các cách quản lý quy mô của sự hợp tác và học hỏi. Sự
phản hồi nhanh dường như quan trọng hơn là các kiếm soát
quy mô. Các công ty mà các lợi thế cạnh tranh được xuất
phát từ sự phản hồi nhanh, sáng tạo, và sự chế tạo sản phẩm
thì dễ trao quyền quyết định nhiều hơn cho các nhà quản lý
cấp bộ phận. Năng lực, kỹ năng, và các công nghệ nào
14
không dễ dàng chia sẻ được rộng rãi theo hệ thống đòi hỏi
tính độc lập của bộ phận tăng để duy trì bền vững lị thế cạnh
tranh ở cấp độ bộ phận.
Cấu trúc tổ chức
Như đã đề cập trong chương 9, các điều chỉnh của cấu trúc
bộ phận sản phẩm cơ bản có thể giúp nhiều trong việc tăng
cường sự hợp tác lớn mạnh hơn. Ví dụ, sự thiết lập các đơn
vị kinh doanh chiến lược (SBUs) vào trong các nhóm và các
khu vực nói chung sẽ thúc đẩy sự hợp tác. Các bộ phận sản
phẩm phải đối mặt với các thi trường tương tự nhau hoặc sử
dụng các công nghệ tương tự nhau hoặc các điều kiện sản
xuất chung thường dễ hợp tác hơn khi chúng được đặt trong
một đơn vị kinh doanh chiến lược giống nhau. Các cấu trúc
ma trận, mặc dù có vô số các bất lợi, cũng đem lại sự hợp
tác ở các cấp độ cao giữa các bộ phận hoặc các đơn vị thành
viên.
Mặt khác, cấu trúc công ty liên kết hoặc cổ phần thúc đẩy sự
độc lập bộ phận. Các cấu trúc liên kết tập trung vào 1 đội
ngũ nhân viên yếu kém với ít các tầng quản lý giữa các bộ
phận và các trụ sở hợp nhất. Họ không cố gắng để tạo nhóm
hoặc liên kết các đơn vị kinh doanh cùng nhau dưới các
SBU lớn hơn. Cấu trúc liên kết tạo điều kiện cho 1 sự độc
lập ở cấp độ cao, thúc đẩy các giám đốc bộ phận tự mình
điều hành. Như đã lưu ý ở chương 6, các công ty như Tyco
International, Textron, và Tenneco cho các bộ phận một
khối lương thời gian quá lớn vô ích để lập kế hoạch và thưc
hiện các chiến lược bộ phận riêng lẻ.
15
(11-1) Hình ảnh của hợp tác so với độc lập
Hợp tác Độc lập
1. Năng lực kiệt xuất Chia sẻ và phát triển giữa
các SBUs
Năng lực cụ thể tại từng
bộ phận hoặc SBU
2. Cấu trúc Nhân viên hợp tác theo
quy mô, các bộ phận lớn,
các SBU, các ngành
Các nhân viên hợp tác
“dựa dẫm”, các bộ phận
nhỏ, cấu trúc công ty cổ
phần, hoặc các cấu trúc địa
lý
3. Nhân viên Nhân sự luân chuyển định
kỳ qua các bộ phận
Nhân sự giữ nguyên không
thay đổi ở bộ phận trong
toàn bộ thời gian làm nghề
4. Thưởng và các hệ
thống đo lường hoạt
động
Hoạt động được đo lừờng
phần nào một cách chủ
quan; các phần thưởng dựa
phần nào vào các đo lường
chủ quan và trên hoạt động
tổng thể của doanh nghiệp
Hoạt động được đo lường
1 cách khách quan, các
phần thưởng được dựa
hoàn toàn vào hoạt động
của từng bộ phận (dựa trên
họat động).
5. Các giá trị chung và
văn hóa hợp tác
Các đơn vị thành viên là
các thành viên của 1 đội,
các giá trị mạnh tập trung
vào cá nhân và hợp tác
giữa các đơn vị thành viên
Các đơn vị thành viên là
các đối thủ cạnh tranh để
đạt họat động hàng đầu,
cái tôi bộ phận mạnh mẽ,
và tập trung vào những
người thể hiện đơn lẻ.
Các cấu trúc địa lý bằng bản chất rất tự nhiên của nó tăng cường một
cấp độ cao sự độc lập của đơn vị thành viên. Suy ngẫm lại, các cấu trúc địa lý
hoạt động tốt nhất khi 1 thị trường không giống thị trường tiếp đó và khi các
điều kiện nội bộ (đòi hỏi sự tùy biến và điều chỉnh sản phẩm) rất có trọng lượng
trong chiến lược. Trong ngữ cảnh này, việc sử dụng cấu trúc địa lý tạo điều kiện
16
cho tính độc lập ở cấp độ cao cần thiết được xây dựng lợi thế cạnh tranh ở các
cấp độ địa phương. Các cấu trúc địa lý vì thế thúc đẩy khả năng phản hồi nhanh
cần thiết để hòa nhập vào các yêu cầu và thay đổi của thị trường địa phương.
Những người điều phối gián tiếp
Một công ty có thể tăng sự hợp tác giữa các bộ phận bằng
cách giao cho các cá nhân hoặc các ban bên ngoài bộ máy
chính thức điều phối các hoạt động giữa các đơn vị thành
viên. Các cá nhân và nhóm này, thường có kinh nghiệm
làm giám đốc và làm nhân sự, được xem là những người
điều phối gián tiếp. Công việc của một người điều phối
gián tiếp là đảm bảo rằng các mối tương quan của một
công ty được điều phối qua các gianh giới bộ phận. Các
điều phối viên gián tiếp giúp quan sát các nhiệm vụ của
các nguồn lực, các công nghệ, và các kỹ năng chung giữa
các doanh nghiệp. Họ là “gián tiếp” trong nghĩa là họ chỉ
chịu trách nhiệm để hợp nhất các trụ sở và do đó họ
không nợ bổn phận phải trung thành với bất kỳ 1 đơn vị
hoặc bộ phận nào. Những người điều phối này phải làm
việc rộng rãi với nhân sự trong các đơn vị thành viên để
đạt được sự hợp tác không chính thức (thân thiện). Các ủy
ban điều phối viên gián tiếp điển hình bao gồm tất cả các
giám đốc của một công ty, là những ngừời mà sản phẩm
của họ có liên quan đến kỹ năng hay nguồn lực chung.
Một công cụ khác để tăng sự hợp tác giữa các đơn
vị là sử dụng các nguồn lực bên trong. Các nguồn lực
bên trong (nội lực) đóng vai trò như là cầu nối tăng
cường các mối tương quan mạnh mẽ hơn giữa các bộ
phận. Các công ty như Allied-Signal, Chaparral Steel,
Citizen watch, Kodak, Motorola, Nissan, và P&G sử dụng
Điều phối viên gián
tiếp: là thành viên
cấp cao trong bộ máy
nhân viên hợp tác,
công việc của hok là
quản lý và điều phối
các mối tương quan
giữa các bộ phận
hoặc các đơn vị kinh
doanh.
Nội lực: các ủy ban
với mục đích là chia
17
nguồn nội lực để đạt được sự điều phối suôn sẻ hơn trong
việc thiết kế và sản xuất các sản phẩm giữa các bộ phận.
Ví dụ: Motorola khuyến khích các giám đốc bộ phận của
mình trong R&D, sản xuất và marketing để phục vụ cho
các nguồn lực tạm thời. Các nguồn lực này sau đó lập nên
các chiến lược mới để chia sẻ công nghệ và các nguồn lực
sản xuất cho các sản phẩm đơn lẻ. Cố gắng hợp lực này
giúp đẩy nhanh thời gian ra mắt thị trường cho các sản
phẩm mới và tạo điều kiện cho sự chia sẻ các ý tưởng bên
trong mà có thể có gía trị cho thiết kế các sản phẩm mới
mà không 1 giám đốc đơn lẻ nào có thể tự mình nghĩ ra
được.
NEC của Nhật bản sử dụng nhiều ủy ban và diễn đàn
hoạch định sản phẩm đựơc tài trợ hợp tác để xác định các
công nghệ cốt lõi có thể phục vụ như là nền tảng cho các
mối tương quan rộng rãi có hệ thống. Nó cũng sử dụng cả
những người hợp nhất gián tiếp và các diễn đàn sản phẩm
để khuyến khích sự hợp tác giữa các doanh nghiệp.
Những người hợp nhất đóng 1 vai trò thiết yếu trong việc
điều hòa các nhu cầu riêng rẽ của các doanh nghiệp trên
1nền tảng hàng ngày. Từ phương diện hợp tác, mục đích
của vô số các ủy ban phát triển sản phẩm và công nghệ
của NEC là xác định các nguồn mới của các mối tương
quan tiềm năng. Các ủy ban này của NEC chỉ ra các cuộc
đổi mới của 1 doanh nghiệp có thể được sử dụng như thế
nào để phát triển các sản phẩm và các thị trường mới
trong các bộ phận khác. Các ủy ban này cũng cố gắng
thuyết phục các giám đốc bộ phận về các thành tưụ của
việc chia sẻ các ý tưởng và nguồn lực, và về các lợi nhuận
xuất phát từ các cuộc đổi mới từ các bộ phận khác của
sẻ hiểu biết và để
khuyến khích sự phát
triển liên doanh các
công nghệ và các sản
phẩm giữa các bộ
phận hoặc các đơn vị
kinh doanh.
18
công ty.
Trong khi các điều phối viên gián tiếp và các nội lực được
sử dụng trong nhiều loại hình công ty, họ có thể đặc biệt
hữu ích bất kỳ khi nào cần có 1 sự hợp tác ở cấp độ cao
giữa các chức năng, các bộ phận, hoặc các đơn vị kinh
doanh. Họ đặc biệt phù hợp khi sự hợp nhất tổng thể các
bộ phận đang tồn tại và/hoặc các đơn vị kinh doanh không
được đảm bảo vì các cơ hội hợp tác quá ít để có thể đảm
bảo sự hợp nhất với quy mô đầy đủ hoặc khi các giá trị
tổng hợp có thể quá lớn để có thể giám sát hiệu quả. Các
điều phối viên gián tiếpvà các nội lực đưa ra các cách để
thúc đẩy sự hợp tác mà không thay đổi quá lớn cấu trúc
bộ phận của một công ty. Việc sử dụng rộng rãi các điều
phối viên gián tiếp sẽ đưa tổ chức của 1 công ty theo phía
trái của chuỗi thể hiện ở phần diễn tả 11-1; ngược lại, việc
tránh chung sử dụng các điều phối viên gián tiếp này sẽ
đưa nó theo phía bên phải của chuỗi thể hiện này.
Nhân viên
Các phương pháp mà 1 công ty sử dụng để lựa chọn và
phát triển các giám đốc và các nhân viên có thể ảnh
hưởng nhiều đến sự thay đổi giữa hợp tác và độc lập theo
thời gian. Các công ty sử dụng các chươgn trình phát triển
quản lý để làm cho ý tưởng hợp tác và suy nghĩ rộng rãi
theo hệ thống cho các giám đốc dễ được chấp nhận hơn.
Vi dụ, các chương trình phát triển tập trung vào nhu cầu
chia sẻ nguồn lực qua các đơn vị kinh doanh. Các chương
trình phát triển có thể được sử dụng để chỉ ra các bộ phận
của công ty cần làm việc cùng nhau như thế nào để xây
dựng các mối tương quan để đạt được mục tiêu mà không
1 đơn vị kinh doanh đơn lẻ nào có thể tự mình quản lý
19
được.
Mức độ mà các công ty luôn phiên 1 cách chủ động các
giám đốc qua các bộ phận cũng có thể ảnh hưởng đến sự
cân bằng hợp tác/độc lập.(5) Việc chuyển các giám đốc
trong toàn công ty có thể làm thuấn nhuần 1 sự đánh giá
về cách suy nghĩ và hợp tác rộng rãi theo hệ thống. Các
giám đốc làm việc ở các bộ phận khác nhau trong suốt
quá trình làm việc của mình có khả năng hiểu và xây
dựng các mối tương quan tốt hơn. Mặt khác, những công
ty nào giữ các giám đốc và nhân sự của mình trong cùng 1
bộ phận trong các thời gian dài tăng cường sự cam kết cá
nhân và sự trung thành đối với bộ phận đố, ngược lại với
công ty. Các giám đốc sau đó cảm thấy ít bị bắt buộc hơn
trong việc chia sẻ các nguồn lực hoặc các ý tưởng với các
đối tác của họ trong công ty, đặc biệt nếu các giám đốc
đang cạnh tranh với nhau để thăng chức và được khen
thưởng.
Khen thưởng và các hẹ thống đo lường họat động
Các hệ thống khen thưởng dựa trên chế độ chính quyền,
với sự tập trung vào các mối tương quan gần gũi hỗ trợ ở
mức độ cao, hoạt động tốt để tăng cường sự hợp tác và
các mối tương quan giữa các đơn vị thành viên.(6) Nhớ lại
các hệ thống dựa trên chế độ chính quyền sử dụng các
tiêu chuẩn chủ quan được thông báo và các phán đoán để
đánh giá hoạt động. Các nghiên cứu hoạt động chất lượng
và số lượng được sử dụng. Thông thường, các giám đốc
của các bộ phận được đánh giá theo cả các thước đo họat
động rộng rãi theo hệ thống, hợp tác và hoạt động của các
đơn vị thành viên của nó.
Mặt khác, các hệ thống khen thưởng dựa trên họat động
20
tạo điều kiện cho tính độc lập bộ phận cao. Nhớ lại các hệ
thống dựa trên hoạt động tập trung chủ yếu vào các thước
đo khách quan và định nghĩa hẹp về đầu ra và kết quả.
Thưởng và thăng chức được dựa vào thành tựu của các bộ
phận riêng lẻ, với 1 phần nhỏ chú y tới các nhân tố chủ
quan, chẳng hạn như sự hợp tác giữa các đơn vị thành
viên.
Các giá trị chung và văn hóa hợp tác
Các giá trị chung và các văn hóa hợp tác mang 1 ý nghiã
của cảm giác hợp tác rộng rãi và thuộc sở hữu khuyến
khích sự hợp tác rộng rãi theo hệ thống và xây dựng các
mối tương quan. Các công ty như Motorola, IBM va
Unilever dậy và tăng cường các giá trị giúp định hướng
cho các giám đốc nghĩ về những lợi ích lớn hơn của công
ty trước khi nghĩ đến lợi ích của bộ phận của mình. Điều
này tập trung vào công ty tổng quan làm cho việc xác
định và xây dựng các mối tương quan hữu ích trở thành 1
nhiệm vụ dễ dàng hơn.
Mặt khác, các giá trị mang ý tưởng cá nhân và độc lập cao
thúc đẩy tính độc lập bộ phận. Ở những công ty như
Johnson & Johnson (J&J) va PepsiCo, các giá trị dựa trên
việc hành động liều lĩnh và ý tưởng thúc đẩy sự cạnh
tranh giữa các bộ phận, các khu vực và các nhãn hiệu sản
phẩm. Sự hợp tác rộng rãi theo hệ thống không được xem
quan trọng gần như là ý tưởng nội bộ để xây dựng và duy
trì bền vững lợi thế cạnh tranh. J&J cho phép 50 đơn vị
kinh doanh của mình xây dựng văn hóa đặc trưng riêng.
Sự độc lập này tạo điều kiện thúc đẩy ý tưởng mạnh mẽ
và hành động liều lĩnh ở cấp độ bộ phận. Vì vậy, các công
ty có thể sử dụng nhiều thói quen tổ chức khác nhau để
21
tăng cường sự hợp tác hoặc độc lập. Cách mà 1 công ty sử
dụng các thói quen đó sẽ đặt nó vào đâu đó dọc theo
chuỗi thể hiện ở phần trình bày 11-1.
ĐẬT ĐƯỢC CÁC LIÊN KẾT CHIẾN LƯỢC
Vị trí mà 1 công ty chọn dọc theo chuỗi này phải được
liên kết cẩn trọng với các chiến lược mà 1 công ty theo
đuổi trong 2 lĩnh vực chính: sự mở rộng quốc tế và sự
đa dạng hóa. Để nghiên cứu bản chất của liên kết này,
chúng tôi xem xét ở đây 2 cách tiếp cận rộng trong mỗi
lĩnh vực này. Về sự đa dạng hóa, chúng tôi xem xét các
chiến lược đa dạng hóa liên quan và không liên quan;
với sự mở rộng quốc tế, chúng tôi tập trung vào các
chiến lược toàn cầu và liên nội địa. Nói chung, đa dạng
hóa liên quan và 1 cách tiếp cận tòan cầu để thực hiện
kinh doanh trên tòan thế giới đòi hỏi 1 vị trí theo phía
trái của của chuỗi trong phần trình bày 11-1, trong khi
đa dạng hóa không liên quan và 1 phương pháp tiếp cận
liên nội địa để thực hiện kinh doanh trên toàn thế giới
đòi hỏi 1 vị trí theo bên phải của chuỗi. Nếu chúng ta
gộp 4 chiến lược khác nhau này lại, ma trận được thể
hiện trong các kết quả phần trình bày 11-2. Như thảo
luận cụ thể hơn dưới đây, mỗi 1 trong số 4 cung phần
tư, hoặc các ô, của ma trận này đòi hỏi phải có 1 sự cân
bằng nào đó khác giữa hợp tác và độc lập để quản lý
các mối tương quan một cách hiệu quả nhất. (xem phần
trình bày 11-3 để tóm tắt)
22
Hợp tác và Độc lập: Các lối đi khác nhau để tới đa dạng hóa và sự mở rộng toàn
cầu (11-2)
Chiến lược đa dạng hóa
Liên quan Không liên quan
Ô 1
IBM
Motorola
Honda
Sony
Caterpillar
Komatsu
Intel
Ô 2
Các ngành ITT
Thom-EMI
Westinghouse
Tenneco
Ô 3
P&G
Kao
Coca-cola
PepsiCo
Univlever
Ô 4
Hanson PLC
Seagram
Diageo
Times Mirror
Tyco International
Bản chất của các mối tương quan
Các công ty trong Ô 1 của phần trình bày 11-3 theo đuổi 1 sự tập hợp
của đa dạng hóa liên quan và 1 chiến lược toàn cầu để duy trì bền vững lợi thế
cạnh tranh. Các ví dụ của các công ty trong Ô 1 gồm có Sony, Honda, Motorola,
Ericsson, IBM, Lucent Technologies, Intel, Komatsu, Toshiba, NEC vaf Sharp.
Các công ty ở ô 3 trong sơ đồ 11- 4 kết hợp đa dạng hoá quan hệ và
các chiến lược mở rộng đa quốc gia - multidomestic (đây là chiến lược của một
nhóm các công ty cung cấp cùng nhóm sản phẩm dịch vụ giống nhau tới nhóm
khách hàng xác định trong điểu kiện cạnh tranh được phân đoạn cho từng quốc
gia - việc cạnh tranh ở quốc gia này độc lập hoàn toàn so với cạnh tranh ở quốc
23
gia khác). Các công ty ở ổ này bao gồm Coca-Cola, PepsiCo, Black and
Decker, Colgate-Pamolive, Hershey Foods, Procter and Gamble, Henkel,
Unilever, và Kao. Các công ty kinh doanh hàng tiêu dùng đã xây dựng hàng
loạt các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ. Tuy nhiên, việc xây dựng được các mối
quan hệ tương hỗ mạnh mẽ dựa vào sản xuất lớn và chia sẻ công nghệ gặp rất
khó khăn vì sản phẩm của các công ty có thể bị chết, dễ phân biệt và yêu cầu
phải có sự cải biến lớn hoặc tuỳ biến theo những nhu cầu cụ thể trên thị trường.
Do vậy, các mối quan hệ tương hỗ sẽ thực hiện được qua việc phân phối, đóng
gói sản phẩm, sự thích ứng với các yêu cầu về chất lượng sản phẩm, và sử dụng
các kênh phân phối giống nhau. Hơn thế nữa, những công ty này có xu hướng
trở thành người thực hiện đầy tham vọng trong việc cạnh tranh đa sản phẩm với
Mỹ và những thị trường đã phát triển ở nước ngoài. Bên ngoài nước Mỹ, các
hãng này đeo đuổi các chiến lược đa dạng hoá thị trường trong nước phần lớn
là do các yêu cầu phải thực hiện đồng bộ, khả năng mất đi của sản phẩm và
marketing mix.
Các công ty ở Cell 4 thực hiện tổ hợp các chiến lược đa dạng hoá các
sản phẩm không có liên quan và Multidomestic nhằm duy trì lợi thế cạnh tranh
ở lĩnh vực kinh doanh của họ. Các hãng ở ô 4 trong sơ đồ 11-3 bao gồm 2 tập
đoàn độc quyền (Conglomerate) Hanson PLC và Diageo PLC, công ty giải trí
Canada và beverage powerhouse Seagram và một số công ty lớn của nước
ngoài như Times Mirror, Tyco International, and Allegheny Teledyne. Chúng ta
thấy một số ít sự liên kết ở bất cứ mức độ nào với những công ty này, vì lợi thế
cạnh tranh dựa vào khả năng cạnh tranh và các kỹ năng của từng phòng ban.
Nếu có thì ít sự liên kết theo hệ thống có thể là đòn bẩy thông suốt các bộ phận.
Hãy xem ví dụ về Diageo, một công ty mới được thành lập là kết quả của sự
sáp nhập giữa Grand Metropolitan và Guinness PLC, 2 công ty của Anh vốn
thống lĩnh trong ngành công nghiệp thực phẩm, chưng cất rượu và đồ uống. Tại
Mỹ, Diageo sở hữu Pillsbury, Burger King, Haagan-Dazs, và rất nhiều loại rượu
và đồ uống có cồn. Pillsbury hoạt động rất rộng, có nhiều kinh nghiệm và thị
phần lớn trong ngành công nghiệp thực phẩm đóng gói và bánh nướng ở cả Mỹ
24
và các nước khác trên thế giới. Burger King đang cố gắng chiếm lại thị phần thị
trường đã mất vào tay công ty McDonal’s và những công ty mới vào thị trường
khác )như Chili’s, KFC, Wendy’s và các quán ăn khác trong nước) trong ngành
công nghiệp thực phẩm ăn nhanh. Qua việc kinh doanh của Diageo, một số rõ
ràng có ít cơ hội để phát triển việc liên kết. Xây dựng và duy trì lợi thế cạnh
tranh với 3 doanh nghiệp này xảy ra trong từng bộ phận. Khả năng phân biệt
nằm sâu trong mỗi bộ phận và không dễ dàng chuyển giao qua các đơn vị.
Nhiều trong số những khả năng này dựa vào các kỹ năng Marketing cho từng
loại sản phẩm cụ thể và từng khách hàng mục tiêu. Trong môi trường bên
ngoài, khách hàng nhận ra Pillsbury, Burger King, và Haagan - Daz như những
thương hiệu khác biệt, chỉ ít khách hàng có thể quan tâm rằng tất cả họ phụ
thuộc vào một thực thể lớn hơn được biết đến với cái tên là Diageo.
Đa dạng hoá tập trung hợp tác
Với từng ô trong 4 ô ở hình 11-3, mức độ tập trung khác nhau được đặt
trên mức độ hợp tác hoặc quyền tự trị theo các đơn vị kinh doanh. Khi sự liên
kết giữa các đơn vị trở nên chặt chẽ hơn hoặc gắn bó với nhau hơn thì nhu cầu
hợp tác để suy trì lợi thế cạnh tranh của cả ngành càng lớn mạnh hơn. Ngược lại,
càng ít sự liên kết hợp tác tồn tại giữa các đơn vị thì nhu cầu tự trị càng lớn hơn.
Hình 11-4 cho thấy sự tập trung tương đối khác nhau của việc hợp tác khác với
sự tự trị trong cả 4 đơn vị. Chúng ta hãy cùng nhau xem xét những khác biệt này
chi tiết hơn.
Nhu cầu hợp tác cao. Ở ô 1, sự kết hợp giữa việc đa dạng hoá có liên
quan và các chiến lược toàn cầu yêu cầu phải có sự điều phối chặc chẽ và sự hợp
tác ở phạm vi rộng giữa các đơn vị kinh tế vì nhiều lý do. Thứ nhất, các đơn vị
kinh tế trong các doanh nghiệp đa ngành có liên quan gợi đến khả năng phân
biệt xuyên suốt toàn bộ doanh nghiệp. Do vậy, cần phải có sự hợp tác lớn hơn
nhằm đạt được và duy trì lợi thế cạnh tranh toàn ngành. Thứ hai, các hãng ở ô số
1 cũng theo đuổi các chiến lược toàn cầu liên quan đến việc trợ cấp hoàn toàn và
sự liên kết phụ thuộc lẫn nhau của các thành viên chi nhánh trong toàn bộ các thị
trường quốc gia khác nhau. Do vậy, các hãng như Lucent Technologies.
25
Motorola, Caterpillar, Komatsu, Sharp, Sony, Honda, và IBM sẽ được
lợi từ mức độ hợp tác cao giữa các đơn vị chi nhánh của các phòng ban của họ ở
nước ngoài. Nhớ rằng hỗ trợ hoàn toàn có nghĩa rằng các đối thủ cạnh tranh toàn
cầu nỗ lực xây dựng vị thế trên thị trường bằng cách hạ giá hoặc giới thiệu các
sản phẩm mới ở các khu vực khác nhau trên thế giới trong cùng một thời điểm.
Các chi nhánh cần hợp tác với nhau nhằm nhận ra lợi ích tiềm năng của các
chiến lược toàn cầu. Do vậy, các hãng ở ô 1 cho thấy nhu cầu mạnh nhất trong
việc đẩy mạnh hợp tác giữa các đơn vị cấp dưới.
Sự kết hợp khó khăn
Ô 2 trong hình 11-4 mô tả các hãng nỗ lực kết hợp việc đa dạng hoá các
bộ phận không liên quan với các chiến lược toàn cầu. Không may, qua thời gian,
các hãng ở ô này chắc chắc phải nhượng lại và mất lợi thế cạnh tranh của họ bởi
tự nó có xung đột. Mặt khác, để theo đuổi chiến lược đa dạng hoá không có
liên quan, ban lãnh đạo cấp cao cần phải đưa ra lộ trình có thể xem xét cho
các giám đốc bộ phận để điểu hành các hoạt động của họ, đặc biệt trong các
đơn vị mới được yêu cầu. Mặt khác, các giám đốc bộ phận không thể xây dựng
một thương hiệu mạnh toàn cầu một cách ổn định nếu không đầu tư một khoản
lớn vào các công nghệ phù hợp, nghiên cứu và phát triển, các nhà máy quy
mô toàn thế giới, và các chi phí cố định khác. Để làm những việc này có hiệu
quả, phải phân bổ các chi phí này với các bộ phận khác nhằm đạt được khối
lượng tới hạn quy mô kinh tế lớn. Nếu các bộ phận nỗ lực tiến hành đầu tư bằng
chính năng lực của họ, họ sẽ trở thành những mục tiêu tiềm năng cho việc loại
bỏ sớm, vì các dòng tiền mặt ra ngoài đưa họ đến mức độ khảo sát kỹ lưỡng và
các yêu cầu hiệu quả từ cấp quản lý cấp cao. Vì vậy, các giám đốc bộ phận có
thể tìm cách tránh phải đầu tư lớn để duy trì lợi thế cạnh tranh và tránh trở thành
người không thích rủi ro cao. Do vậy, các hãng Conglomerates, cụ thể, chắc
chắn sẽ phải đối mặt với những trở ngại của tổ chức trong việc theo đuổi các
chiến lược toàn cầu hiệu quả.
Ví dụ, hãy xem xét ví dụ về tập đoàn ITT trong suốt 20 năm qua. ITT
đã một lần dẫn đầu thế giới trong ngành công nghiệp thiết bị viễn thông. Tuy
26
nhiên, ITT trở thành một trong những conglomerate lớn của Hoa Kỳ dưới sự
lãnh đạo của CEO Harold Geneen trong suốt giữa những năm 70, bao gồm hơn
200 lĩnh vực kinh doanh khác nhau. Thời gian trôi đi, mảng viễn thông của ITT
không còn duy trì được vị thế công nghệ hàng đầu của mình và yêu cầu phải tự
đầu tư vào việc xây dựng các thiết bị chuyển mạch điện thoại. Năm 1986, ITT
bán một lượng lớn cổ phần trong lĩnh vực điện thoại ở Châu Âu cho gã khổng lồ
liên kết giữa Hà Lan và Pháp, Alcatel. Trong suốt những năm 80, 90, ITT tái cơ
cấu lại hoạt động đầu tư và tìm cách tối đa hoá lợi nhuận của mình. Ảnh hưởng
của việc tái cơ cấu này đã làm giảm sự có mặt của ITT trong các lĩnh vực công
nghệ cao theo hướng toàn cầu. Ví dụ, tháng 12 năm 1994, công ty bán tháo các
chi nhánh dịch vụ tài chính của họ cho các công ty khác như tập đoàn Norwest
và ngân hàng Deutsche. Trong suốt những năm 90, ITT tránh các lĩnh vực kinh
doanh yêu cầu môt chiến lược toàn cầu. Ví dụ, nó yêu cầu Caesar’s World, một
hãng dẫn đầu trong ngành công nghiệp trò chơi và cố gắng kết hợp với các đơn
vị trò chơi và khách sạn khác. Nhiều trong số các công ty của ITT như khách
sạn, trò chơi, truyền hình, ấn bản, trường học thương mại, và các công ty điện tử
quốc phòng,… được đặt trong các ngành công nghiệp không liên quan đến cạnh
tranh mạnh mẽ trên toàn cầu. Thực tế, số lượng các công ty của ITT đã được bán
cho các hãng khác có chiến lược tập trung hơn và có định hướng toàn cầu hơn
bao gồm các doanh nghiệp kinh doanh khách sạn toàn cầu của ITT cho
Starwood Properties, hãng này cũng sở hữu cả hệ thống khách sạn Westin. ITT
Industries, một công ty con của tập đoàn ITT ban đầu, bán bộ phận tự động cho
Valero của Pháp đang cơ cấu lại đơn vị kinh doanh cần thiết để dành thị phần
quy mô lớn hơn trong ngành công nghiệp máy móc tự động và phụ tùng . EMI,
một conglomerate của Anh đã gặp khó khăn trong việc kết hợp việc đa dạng hoá
các ngành khác nhau và các chiến lược toàn cầu. Những năm 1970, EMI là
người khai sáng dẫn đầu trong ngành máy scan CAT, máy chụp tia X được máy
tính hoá. Tuy nhiên, Lĩnh vực kinh doanh thống trị của EMI lúc đó là âm nhạc,
giải trí, và thiết bị điện tử cho ngành quốc phòng. Mặc dù máy scan CAT của
EMI đã dẫn đầu trong nhiều năm, nhưng thực tế, các công ty khác như General
27
Electric, Toshiba, và Phillips có khả năng thay thế EMI trong các lĩnh vực này.
Các công ty này ưu tiên việc liên kết về công nghệ, sản xuất, và phân phối nhằm
giúp họ có khả năng vượt EMI ở thế hệ máy móc y tế sau. EMI không thể phát
triển và thực hiện các chiến lược toàn cầu cần thiết để cạnh tranh trong ngành
thiết bị y tế. Đến năm 1989, EMI đã bán tháo hầu hết các thiết bị điện tử quốc
phòng, thiết bị y tế và các lĩnh vực kinh doanh chuyên sâu về công nghệ cho
General Electronics và các hãng khác của Nhật và Châu Âu. Ban quản lý cấp
cao của EMI kết luận rằng công ty không thể cạnh tranh hiệu quả với các hãng
khác trong ngành. hiện tại, lĩnh vực kinh doanh chính của EMI là các ngành âm
nhạc giải trí, chiếu sáng, và cho thuê thiết bị nhà ở. EMI tiếp tục chuyển hướng
vì công ty tính đến những lựa chọn chiến lược có thể bao gồm việc tự loại bỏ
mình ra khỏi các doanh nghiệp ngoại biên khác. Nhiều nhà phân tích tin rằng
EMI sẽ bán toàn bộ công ty của mình cho các công ty giải trí và truyền thông
khác với một mức giá hợp lý. J.I Case cũng phải đối mặt vớinhững khó khăn
tương tự khi cạnh tranh với các đối thủ trên toàn cầu trong suốt thời gian nó còn
là một bộ phận của conglomerate Tenneco vào đầu những năm 90. Case đối mặt
với các vấn đề cạnh tranh với các chiến lược hiệu quả toàn cầu của nhà sản xuất
thiết bị xây dựng và đào đất Caterpillar, Komatsu, Kubota, và Hitachi. Bốn hãng
này sử dụng các chính sách hỗ trợ toàn bộ một cách hiệu quả và có thể chi một
lượng lớn vào các sản phẩm mới và các công nghệ nhằm xúc tiến việc phát triển
sản phẩm và thâm nhập thị trường. Mặt khác, Case vẫn tiếp tục tập trung vào thị
trường Hoa Kỳ và Bắc Mỹ. Họ không có nhiều hoạt động khác bên ngoài nước
Mỹ, thị trường giúp họ có khả năng trả đũa chống lại sự tấn công mạnh mẽ trong
việc trợ cấp toàn ngành của Caterpillar và Komatsu. Case cũng nhận được các
khoản viện trợ thiếu hụt từ công ty mẹ Tenneco trong việc xây dựng nền tảng
cần thiết cho một chiến lược toàn cầu.
Nh©n tè lµm t¨ng cêng sù hîp t¸c
Sù cÇn thiÕt ®Ó nhËn biÕt vµ x©y dùng hÖ thèng më réng, mèi t¬ng
quan ë c¸c nhãm. Sù hîp t¸c ®Æc biÖt quan träng ®Ó nhËn ra r»ng kh¶ n¨ng ®Æc
biÖt, c«ng nghÖ, hoÆc kü n¨ng ghÐp nèi c¸c ®¬n vÞ riªng lÎ. HÇu hÕt sù ph¸t triÓn
lµm t¨ng sù cÇn thiÕt ®èi víi sù hîp t¸c. Quan träng h¬n c¶ lµ: Thay ®æi kh¸ch
28
hµng sö dông s¶n phÈm, héi tô c«ng nghÖ, lµm t¨ng sù c¹nh tranh, lµm gi¶m tÇm
quan träng cña c¸i thu ®îc. Vµ t¨ng ph¹m vi ho¹t ®éng trªn toµn cÇu.
Thay ®æi c¸ch sö dông s¶n phÈm
T¨ng cêng sù hîp t¸c lµ ®iÒu mong muèn cña kh¸ch hµng khi kh¸ch
hµng b¾t ®Çu xem s¶n phÈm cña c«ng ty nh lµ mét phÇn cña mét hÖ thèng lín,
tÝch hîp. Nh ®· m« t¶ trong trêng hîp më, Hewlett-Packard ®· tõng tr¶i qua
sù thay ®æi nµy trong suèt lÞch sö cña c«ng ty. Kh¸ch hµng trong c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp, y tÕ vµ khoa häc b¾t ®Çu sö dông s¶n phÈm kiÓm tra vµ ®o lêng ®iÖn tö
cña Hewlett-Packard nh lµ nh÷ng s¶n phÈm ®éc lËp. Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng s¶n
phÈm ®o lêng ®iÖn tö kh«ng cã sù liªn quan víi bÊt kú s¶n phÈm nµo kh¸c
Ngµy nay, ngêi sö dông trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, y tÕ kÕt hîp nh÷ng thiÕt
bÞ nµy vµo trong nh÷ng hÖ thèng phøc t¹p h¬n ®îc kÕt nèi bëi m¸y tÝnh, c¸c bé
vi xö lý vµ nh÷ng hÖ thèng kiÓm tra ph©n tÝch . C¸c m¸y tÝnh cña HP giê ®©y
còng ho¹t ®éng nh nh÷ng “bé n·o” hoÆc “trung khu thÇn kinh” víi môc ®Ých
®Ó cho c¸c ho¹t ®éng thiÕt kÕ vµ kiÓm tra ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®éc lËp.
VÝ dô, qu¸ tr×nh thiÕt kÕ mét bé phËn míi cña mét phi c¬, chip b¸n dÉn,
vµ c«ng cô m¸y mãc tríc ®©y ®îc thùc hiÖn bëii nh÷ng nhµ nghiªn cøu, kü s,
nh÷ng ngêi ph¸t triÓn s¶n phÈm ®éc lËp. Ngµy nay, c¸c nhµ khoa häc sö dông
m¸y tÝnh HP cã thÓ thiÕt kÕ, kiÓm tra vµ söa ch÷a s¶n phÈm míi cña hä tÊt c¶ chØ
trong mét lÇn. Kh¶ n¨ng “tÊt c¶ - trong - mét” nµy t¹o ra sù dÔ dµng cho ngêi sö
dông s¶n phÈm cña HP cã thÓ gi¶m thêi gian ph¸t triÓn s¶n phÈm cña hä. Sù ph¸t
triÓn nµy më réng nhu cÇu liªn kÕt ho¹t ®éng chÆt chÏ gi÷a c¸c bé phËn cña HP
nh»m ®¶m b¶o sù t¬ng thÝch cña rÊt nhiÒu thµnh phÇn rêi r¹c trong mét s¶n
phÈm thèng nhÊt.
Sù héi tô C«ng nghÖ
Sù héi tô cña nh÷ng c«ng nghÖ “mét lÇn – rêi r¹c” còng lµm t¨ng nhu
cÇu liªn kÕt c¸c bé phËn s¶n xuÊt. Víi sù ph¸t triÓn cña m¹ch tÝch hîp (IC) vµ
chÊt b¸n dÉn, rÊt nhiÒu s¶n phÈm ®iÖn tö ®· trë nªn gän nhÑ vµ dÔ sö dông h¬n
nhiÒu. Nh÷ng s¶n phÈm nµy v× vËy trë nªn gÇn gòi nhau h¬n vÒ mÆt c«ng nghÖ,
do chóng chia sÎ nh÷ng nÒn t¶ng kü thuËt cèt lâi. Bo m¹ch vµ chip b¸n dÉn ®îc
thiÕt kÕ ®Ó sö dông kh«ng chØ cho mét lo¹i s¶n phÈm. Nh÷ng linh kiÖn ®iÖn tö
®îc modul ho¸ cã ®é tin c©y t¨ng lªn ®· thóc ®Èy sù héi tô cña nhiÒu s¶n phÈm
29
dùa trªn cïng mét c«ng nghÖ ®iÖn tö vµ chip b¸n dÉn.NhËn ra khuynh híng
nµy, h·ng Casio cña NhËt B¶n ®· tËp trung ®æi míi s¶n phÈm b»ng c¸ch sö dông
c«ng nghÖ vi ®iÖn tö ®Ó ph¸t triÓn Chip ®iÒu khiÓn trong ®ång hå, m¸y tÝnh vµ
nh¹c cô
Nh÷ng h·ng nh Otis, Sikorsky, Carrier vµ Pratt and Whitney còng ®ang
tham gia vµo qu¸ tr×nh héi tô c«ng nghÖ. Thang m¸y, m¸y bay trùc th¨ng, ®iÒu
hoµ kh«ng khÝ ®ang sö dông nh÷ng thiÕt kÕ míi dùa trªn c«ng nghÖ ®iÖn tö, thuû
lùc, c¶m biÕn vµ nhuengx hÖ thèng ®iÒu khiÓn vi xö lý.
Sù héi tô C«ng nghiÖp
Sù héi tô c«ng nghÖ ®· b¾t dÇu lan trµn réng kh¾p thËm chÝ ®· ®Þnh
nghÜa l¹i cÊu tróc cña toµn bé nÒn c«ng nghiÖp. Ch¼ng h¹n, h·y xem xÐt sù ph¸t
triÓn cña Internet ®· t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn hÇu hÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trªn
toµn níc Mü. Internet ®· trë thµnh mét m¹ng líi kÕt nèi th«ng tin, d÷ liÖu vµ
cßn rÊt nhiÒu dÞch vô kh¸c, lµ nh÷ng g× cã thÓ chuyÓn ho¸ thµnh th«ng tin díi
d¹ng sè, vÝ dô tÝn hiÖu truyÒn h×nh . Nh÷ng dÞch vô nµy cßn lµ b¸n lÎ trùc tuyÕn,
dÞch vô tµi chÝnh…
Víi sù ph¸t triÓn cña Internet, rÊt nhiÒu c«ng ty nh IBM, Intel,
Motorola, Yahoo, Microsoft… ®· h×nh dung ®Õn mét ngµy khi kh¸ch hµng cña
hä cã thÓ sö dông mét chiÕc PC vµ cã thÓ thùc hiÖn ®îc hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng
nhu mua s¾m, gi¶i trÝ, dÞch vô tµi chÝnh…
Internet chÝnh lµ m«i trêng héi tô c«ng nghiÖp
ThiÕt kÕ vµ S¶n xuÊt
RÊt nhiÒu c«ng ty ®· nhËn ra r»ng c«ng nghÖ còng nh nh÷ng kh¶ n¨ng
cèt lâi kh¸c cã thÓ ®îc sö dông ®Ó t¹o ra ®îc nh÷ng s¶n phÈm cã tÝnh bÊt ngê
dùa trªn nh÷ng nÒn t¶ng thiÕt kÕ tríc ®ã céng víi mét c¸i nh×n s¸ng t¹o.NhiÒu
c«ng ty ®· cã mét quan ®iÓm tiÕn bé, cho r»ng ®Çu t vµo nghiªn cøu trong khoa
häc vÒ vËt liÖu míi, laser vµ lîng tö sÏ ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ to lín trong
t¬ng lai.
Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt
Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp m¸y tÝnh – tÝch hîp (CIM) vµ sù linh ho¹t
cña hÖ thèng s¶n xuÊt (FMS) ®· thóc ®Èy sù héi tô c«ng nghÖ vµ cung cÊp ®iÒu
30
kiÖn cÇn cho qu¸ tr×nh hîp t¸c s¶n xuÊt. CIM vµ FMS ngµy nay t¹o ra kh¶ n¨ng
s¶n xuÊt rÊt nhiÒu s¶n phÈm sö dông chung thiÕt bÞ nhµ m¸y. Nãi c¸ch kh¸c,
nh÷ng nhµ m¸y, b¶n th©n chóng ®· trë nªn th«ng minh h¬n vµ linh ho¹t h¬n khi
cã thÓ s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm h¬n so víi trong qu¸ khø. ViÖc øng dông hiÖu
qu¶ c«ng nghÖ th«ng tin, c¸c phÇn mÒm chuyªn dông hoÆc nh÷ng c«ng nghÖ vi
xö lý kh¸c khiÕn rÊt nhiÒu c¸c nhµ m¸y trë nªn cã kh¶ n¨ng ®¸p øng cao h¬n
còng nh cã kh¶ n¨ng thay ®æi nhanh h¬n ®Ó phôc vô nhu cÇu thÞ trêng . Bëi cã
®îc sù ph¸t triÓn nh v©y, c¸c c«ng ty sÏ nhËn ra r»ng sÏ ®Ô dµng ®Ó t¹o ra ®îc
mét nhãm c¸c s¶n phÈm liªn quan sö dông chung c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ. Nguån
híng s¶n xuÊt cña viÖc héi tô t¹o ra sù chia sÎ vµ liªn kÕt s¶n xuÊt cÇn thiÕt cho
viÖc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ liªn kÕt
T¨ng cêng c¹nh tranh nhiÒu ®iÓm
NhiÒu c«ng ty ngµy nay ®ang ph¶i c¹nh tranh kh«ng chØ víi nh÷ng s¶n
phÈm mµ cßn ph¶i c¹nh tranh víi c¶ mét dßng híng kinh doanh. Sù thay ®æi
nµy ®îc gäi lµ C¹nh tranh nhiÒu ®iÓm. C¹nh tranh nhiÒu ®iÓm khiÕn c¸c c«ng ty
ph¶i tÊn c«ng còng nh b¶o vÖ theo toµn bé dßng s¶n phÈm, h¬n lµ c¹nh tranh
trong mét thÞ trêng nhá, riªng biÖt. Nãi c¸ch kh¸c, c¹nh tranh nhiÒu ®iÓm x¶y
ra khi mét c«ng ty thùc hiÖn viÖc tÊn c«ng hoÆc b¶o vÖ dßng s¶n phÈm cña m×nh
trªn toµn bé thÞ trêng tiªu dïng h¬n lµ viÖc chèng l¹i mét loai s¶n phÈm nhÊt
®Þnh trong mét thÞ trêng giíi h¹n
Gi¶m tÇm quan träng trªn thµnh qu¶ giµnh ®îc
Mét c«ng ty giµnh ®îc mét c«ng viÖc kinh doanh míi ®Ó më réng
ph¹m vi ho¹t ®éng, th«ng thêng sÏ cÇn kh¶ n¨ng qu¶n lý nh÷ng bé phËn t¸ch
rêi ë møc ®é cao h¬n . Bëi v× rÊt nhiÒu c«ng ty liªn kÕt (Textron, ITT, Litton,
Allegheny Teledyne, Tyco International, Tenneco) sö dông nh÷ng kÕt qu¶ thu
®îc ®Ó c¶i tæ ®Þnh kú c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. Nh÷ng c«ng ty nµy bæ
sung nh÷ng ngêi qu¶n lý cho tõng c«ng viÖc kinh doanh ®¬n lÎ. Khi mét c«ng
ty tËp trung ph¸t triÓn bªn trong mét c«ng viÖc kinh doanh míi, sù t¬ng thÝch
trë nªn thiÕt yÕu trong viÖc x©y dùng mét mèi quan hÖ s¶n xuÊt tèt, gióp duy tr×
®îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh
Các nhân tố tăng cường nhu cầu cho sự tự trị mạnh mẽ hơn
31
Những sự phát triển khác có thể giúp công ty dịch chuyển theo hướng tay
phải của bảng hình 11-1 nhằm tăng tính độc lập của các đơn vị hơn là tính hợp
tác. Một dịch chuyển đòi hỏi cần thường xuyên phát triển theo 3 hướng sau:
1- Hoạt động giành thành quả tăng
2- Nhu cầu ngăn chặn quá trình quan liêu hoá
3- Sự hỗn loạn của môi trường (xem bảng 11-7)
(11-7) Nhu cầu thúc đẩy các tiến triển tính độc lập của các đơn vị thành viên
mạnh mẽ hơn
Những tăng cường hoạt động giành thành quả.
Quá trình quan liêu hóa gây nguy hiểm cho khả năng phản ứng lại
với những sự thay đổi của thị trương và thay đổi của ngành của
công ty.
Sự hỗn loạn môi trường yêu cầu nhanh hơn thời gian phản ứng.
Hoạt động giành thành quả tăng
Nếu một công ty có tổ chức hợp tác chặt chẽ quyết định tăng cường
hoạt động giành thành quả, thông thường sẽ cần dịch chuyển tổ chức theo hướng
độc lập mạnh hơn. Sự điều chỉnh này giúp tạo ra một môi trường nội bộ tương
ứng với những yêu cầu của các nhà quản lý có các hoạt động kinh doanh đã
giành được. Sự độc lập của các đơn vị cần có tính sáng tạo, hiểu biết, kinh
nghiệm quản lý, và Một văn hoá riêng biệt không phải là sự bóp ngẹt sự nỗ lực
quá mức để đem lại sự hợp tác sau khi giành thành quả. Quan trọng quá mức
hình thức hợp tác có thể làm cho trở nên không thân thiện giữa các nhà quản lý,
dẫn đến mất tinh thần và từ bỏ.
Ví dụ như, Công ty Anh quốc, Hanson PLC chiếm lĩnh thị trường rộng
của Mỹ trong cuối thập niên 80. Nó chiếm giữ các công ty của Mỹ trong sản
xuất vật liệu công nghiệp, như các nhà sản xuất gạch , các công ty hóa chất, các
công ty sản xuất gỗ và nhà sản xuất xi măng. Quản lý nhiều đơn vị kinh doanh
rất mạnh và có tính cạnh tranh cao. Hanson giao các cấp độ độc lập cao cho
những nhà quản lý của nó ở Mỹ. Hanson tin rằng sự can thiệp hợp tác quá mức
32
sẽ phá huỷ năng lực cá nhân của các đơn vị trong việc đạt được cơ hội trong
từng thị trường riêng tương ứng của họ. Thêm vào đó, một vài công nghệ hay
sản xuất cơ bản có những mối quan hệ nội tại tồn tại giữa các ngành khác nhau
của Hanson.
Nhu cầu ngăn chặn quá trình quan liêu hoá từng bước
Một công ty phát triển và thuê nhiều nhân công, thêm nhiều các cấp
quản lý trung gian giữa hợp tác và các mức độ hoạt động. Họ cũng tăng cường
số lượng các luật và quy định pháp lý về nhu cầu ngân sách cần thiết cho các
hoạt động của chi nhánh và các đơn vị thành viên. Như là kết quả của những sự
thay đổi này, các đề xuất phải được thông qua thành viên các cấp của tổ chức
trước khi phê duyệt. Chúng phải được sự chấp thuận của phần lớn các thành
viên trong hội đồng quản trị. Thêm vào đó, những phê duyệt từ nhóm quản lý
cao nhất là những dự định xa hơn với độ chắc chắn thấp. Tất cả cũng thường
xuyên xảy ra, những thủ tục tăng thêm này can thiệp vào hiệu lực ra quyết định,
ảnh hưởng của những quyết định đó phản hồi kém đối với sự thay đổi của thị
trường và thực tế cạnh tranh. Thậm chí khi các quyết định chính thức được đưa
ra, thời gian cần để đạt chúng thường vượt quá mức, cái nào, lần lượt,là lý do
chậm trễ để bắt đầu kỹ thuật mới, giới thiệu sản phẩm mới, và tìm kiếm những
thị trường mới.
Một giải pháp chung cho vấn đề này là nâng cao tính độc lập của các
đơn vị thành viên. Cấp quyền mạnh hơn cho các phòng ban để có thẩm quyền ra
những quyết định phù hợp với tốc độ phát triển kinh doanh của họ trong quá
trình xử lý ra quyết định. Điều đó tránh được những quyết định phê duyệt bắt
buộc của rất nhiều các cấp cao hơn. Tính độc lập làm cho việc ra quyết định
trong tầm tay của các cá nhân trong nhóm quản lý cho công việc. Tính độc lập
được tăng cường do đó gia tăng sự có khả năng xảy ra của các quyết định sẽ
phản hồi đúng môi trường thực tế xung quanh lĩnh vực kinh doanh. Ngược lại
nếu bó sát quá mức hoặc xen lẫn những mối quan hệ nội tại với trong những
phòng ban có thể làm chậm thời gian phản ứng như những pháp lý cồng kềnh,
những luật lệ, và quản lý phòng ban gắn liền với những thói quen.
33
Sự hỗn loạn môi trường
Quá trình quan liêu hoá phát triển tạo ra khó khăn đặc biệt cho các công
ty hoạt động trong sự thay đổi môi trường nhanh chóng các ngành công nghiệp.
Thoạt động kinh doanh của họ đưa ra các quyết định nhanh chóng hoặc sẽ mất
vào tay các đôí thủ cạnh nhanh lẹ, thực tế trong các ngành công nghiệp xuất hiện
phân đoạn hay phân khúc trong các phân đoạn hoặc các nấc nhỏ hơn. Nhu cầu
cho tính độc lập các đơn vị là rất mạnh trong thực tế, thậm chí khi các công ty đã
xây dựng mối quan hệ nội tại giữa các đơn vị trong một thời kỳ sớm hơn.
Rất nhiều sự phát triển có thể làm gia tăng tỷ lệ thay đổi của môi
trường, bằng cách đó làm tăng thêm nhu cầu độc lập của đơn vị. Ví dụ như, các
đối thủ mạnh mới có thể gia nhập thị trường. Những đối thủ có thể làm tăng
hoặc tập trung nỗ lực đổi mới của họ trong ngành kinh doanh(như thiết kế phần
mêm..). Những công nghệ mới có thể liên kết với những sản phẩm và các quá
trình xử lý thay đổi.
Sự hợp nhất công nghệ
Một sự gia tăng thành viên của các công ty, thực tế diễn ra ở Nhật Bản,
đang bắt đầu đầu tư vào cả các công nghệ mới và cũ để tạo dựng nên một số
dạng mới thuận lợi cạnh tranh. Khi các công ty cố gắng kết hợp các công nghệ
đang tồn tại và hoà trộn để phát triển những sản phẩm không dự kiến trước, họ
cố gắng đạt được “sự hợp nhất công nghệ”. Sự hợp nhất công nghệ là sự pha
trộn hay hợp nhất nhiều nguồn lực công nghê cùng nhau để tạo ra các sản phẩm
mới cao cấp hơn mà công nghệ đơn lẻ một mình khôn thể tạo ra được. Cơ sở của
sự hợp nhất công nghệ là các sản phẩm mới đó không bắt nguồn tự nguồn lực
của một công nghệ đơn mà từ nhiều nguồn lực. Các công ty tham gia việc hợp
nhất công nghệ phải nhanh nhạy với thực tế trong sự dịch chuyển cân bằng giữa
hợp tác và độc lập phù hợp theo từng thời điểm.
Xem xét, ví dụ, trường hợp tập đoàn Hitachi. Hitachi đã đầu tư rất lớn
trong công nghệ nhạy bén như công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn
và laser. Hitachi cũng bảo vệ và sử dụng các công nghệ cũ hơn dựa trên sự
truyền năng lượng và các ứng dụng thiết bị công nghiệp. Mỗi công nghệ, cả sự
34
sắc bén và sự thuần thục cũng được xem là tiềm năng để sản xuất những sản
phẩm mạng rộng. Mặt khác, nếu các nhà khoa học của Hitachi có thể sử dụng
cùng nhau nhiều công nghệ khác nhau như công nghệ sinh học với chất bán
dẫn…Ban quản trị của Hitachi tin tưởng rằng công ty cần tiếp tục đầu tư và dải
rộng của các công nghê đang tồn tại và công nghệ mới để đạt tới thành công sự
hợp nhất công nghệ. Những công nghệ này khi tạo ra hoàn toàn không liên quan
đến công nghệ khác, có thể thêm vào các công nghệ hiện tại để kết hợp sản xuất
các sản phẩm không dự đoán trước được. Quá trình tiến hành yêu cầu tính cống
hiến sáng tạo và đầu tư liên lục trong nghiên cứu và phát triển và các hoạt động
công nghệ chuyên sâu khác. Một khái niệm được biết đến là cơ điện tử chỉ dẫn
sự hợp nhất giữa độ chính xác, kỹ năng công nghệ cơ học với vi điện tử. Một
mục tiêu của cơ điện tử là sản xuất các vi động cơ và rô bốt nhỏ đủ vừa vơi
mạch máu con người…
Sự hợp nhất công nghệ gắn liền với việc quản lý cân bằng giữa hợp tác và độc
lập (bảng 11-8). Sự phát triển những ý kiến sản phẩm sáng tạo, kinh nghiệm với
các công nghệ siêu nhạy bén, và các sản phẩm chế tạo theo yêu cầu của khách
hàng đòi hỏi tính độc lập cao của các cấp. Các đơn vị thành viên thường ở vị trí
tốt hơn để nhận ra sản phẩm nào tung ra sẽ có cơ hội thành công cao hơn trong
thị trường nội địa. Ngược lại, sự phát triển và sản xuất các sản phẩm dựa trên sự
kết hợp các công nghệ hiện có và công nghệ mới yêu cầu về ý nghĩa mức độ
kinh tế, độc quyền nghiên cứu và phát triển sản phẩm, và sự quản lý chặt chẽ
mối quan hệ nội tại giữa các đơn vị thành viên và tất cả những hoạt động gia
tăng sự hợp tác. Như vậy một sản phẩm mới dựa trên sự phát triển công nghệ,
một dịch chuyển trở về hướng độc lập cần đảm bảo rằng công nghệ mới được áp
dụng tác động lên một thị trường cụ thể
(11-8)Sự hợp nhất công nghệ và sự cân bằng giữa hợp tác và độc
35
Yều cầu cho sự hợp tác
Yều cầu cho sự độc lập
Mức độ kinh tế
Các ý kiến sản phẩm sáng tạo
Chia sẻ các chi phí nghiên cứu và
phát triển
Sự thử nghiệm
Liên kế năng lực sản xuất
Sản phẩm tạo ra theo yêu cầu của
khách hàng
Quản lý chặt chẽ mối quan hệ nội tại
Hiểu biết các thị trường nội địa
Tìm kiếm nội lực
Tìm kiếm thâm nhập thị trường mới
Chia sẻ các ý tưởng
Tự do suy nghĩ
(11-9) Sự phản ứng với dịch sự hợp tác chống lại sự độc lập
Phản ứng Mong đợi Đối đầu
Chuyển dịch sang hợp
tác
Các lãnh đạo tập đoàn Các lãnh đạo đơn vị
thành viên
Chuyển dịch sang độc
lập
Các lãnh đạo đơn vị
thành viên
Các lãnh đạo tập đoàn
Vấn đề chống cự nội bộ
Một dịch chuyển nhỏ về cân bằng giữa hợp tác và tự trị có thể đạt được mà
không có sự chia rẽ tổ chức. Tuy nhiên, một dịch chuyển lớn giữa chúng có thể
mang đến rất nhiều khó khăn. Như một sự thay đổi có thể gây ra tác động khó chịu
của các thành viên trong tổ chức, là do sự phá vỡ những mối quan hệ đã tồn lại lâu
dài và các quan hệ cá nhân, do sự suy giảm về quyền lực, do sự lu mờ về địa vị, và
thậm chí do loại bỏ các công việc. Những cá nhân thiếu chân thực sẽ tất nhiên
chống lại những sự thay đổi dẫn đến hệ quả trên. Việc chống cự này có thể chống
lại-thậm chí là phá hoại- kết quả đạt được của loại dịch chuyển được thảo luận ở
đây. Các nhà quản lý cấp cao quan tâm đến sự gây ra việc dịch chuyển từ hợp tác
sang tự trị hoặc xác định nguyên nhân của chống cự và từng bước giải quyết nó.
Trước tiên chúng ta xem xét nguồn gốc của sự chống cự các sự dịch chuyển (xem
tổng kết ở bảng 11-9) và sau đó đo lường nghiên cứu giải quyết loại chống cự này.
Chống cự hợp tác mạnh mẽ hơn
Một dịch chuyển những thông lệ thiết kế tổ chức theo hướng sang trái liên
tục đựơc thể hiện ở bảng 11-1 làm giảm tự trị các đơn vị. Bởi thế các nhà quản lý
đơn vị thông thường sẽ chống lại sự dịch chuyển đó. Sức mạnh chống cự của họ sẽ
ảnh hưởng tới các đơn vị khác. Các đơn vị thành viên lớn mạnh hơn sẽ thường
chống đối sự dịch chuyển mạnh nhất mà họ có thể. Trong hầu hết các tình huống,
họ ít chống lại sự tăng cường hợp tác. Các đơn vị thành viên yếu hơn thỉnh thoảng
cũng thích sự sắp đặt đó, vì từ sự tăng cường hợp tác mà có thể làm cho họ nhận
được nhiều hơn sự giúp đỡ của các đơn vị mạnh hơn. Các đoàn thể công nhân viên
thì thường ủng hộ sự thay đổi nhằm nâng cao sự hợp tác. Sau đó họ sẽ trở thành
trọng tài giữa xung đột của các đơn vị thành viên, và tầm vóc của họ sẽ lớn mạnh
và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển hợp tác.
Chống cự tự trị mạnh mẽ hơn
Một sự dịch chuyển về thông lệ thiết kế tổ chức theo hướng sang phải liên
tục được thể hiện ở bảng 11-1 nhìn chung nhận được sự hoan nghênh của các nhà
quản lý đơn vị thành viên. Sự tự trị sẽ làm tăng sự độc lập và quyền hạn hoạt động
của họ. Một vài đơn vị thành viên nhỏ có thể sẽ phản đối sự dịch chuyển, nỗi lo
lắng sẽ được các công ty thành viên mạnh hơn bảo trợ và sẽ ép họ phải cạnh tranh
với chính họ. Nhân viên biên chế cũng sẽ chống lại sự dịch chuyển theo hướng này,
sự lo sợ sẽ suy yếu ảnh hưởng của họ lên những hoạt động của công ty. Hơn thế
nữa, sự dịch chuyển theo hướng tự trị mạnh hơn thường báo trước các việc chia cắt
lớn công nhân viên.
Giải quyết vấn đề chống cự thay đổi
Trong thực tế, chống cự ảnh hưỏng tới các dịch chuyển trong cân bằng
giữa hợp tác và tự trị của tổ chức là bình thường. Nếu không thực sự ngăn chặn,
chống cự có thể làm chậm trễ và làm vị thế cạnh tranh của các công ty do thay đổi
môi trường của chúng. Trong cùng một thời điểm, một dịch chuyển lớn trong cân
bằng giữa hợp tác và tự trị cũng xuất hiện cơ hội cho công ty suy nghĩ lại cách thức
tiến hành mọi việc. Sự hỗn loạn của môi trường và kết hợp sử dụng các công nghệ
mới có thể trở chất xúc tác có giá trị trong việc học và áp dụng phương thức quản
lý mới. Chúng bắt buộc hợp tác giữa các nhà quản lý lại để đảm bảo các bước tiến
hành trùng khớp với nhau bao gồm khả năng phán đoán nhu cầu cần thay đổi, xây
dựng kiến thức đáp ứng nhu cầu, thúc đẩy sự suy nghĩ, tạo sự nhất trí cao, phân
công trách nhiệm, và phân chia nguồn lực. Những bước này là các phần của tiến
trình thiết kế để khuyến khích mọi người ban đầu chống đối thay đổi và đi theo sự
sắp xếp mới.
Tóm tắt
1. Kinh nghiệm của các công ty là thay đổi sản phảm theo người tiêu
dùng, công nghệ, đa dạng hoá cạnh tranh, giảm sự quan trọng việc
thu lợi nhuận, tăng mạng lưới toàn cầu bằng cách tăng cường sự hợp
tác của các đơn vị thành viên.
2. Tăng cường các hoạt động quan trọng, ngăn ngừa sự quan liêu và
môi trường hỗn loạn để tăng cường sự tự trị của các đơn vị thành
viên.
3. Các nhà quản lý dịch chuyển sự cân bằng giữa hợp tác và tự trị
thông qua cơ cấu tổ chức và thiết kế như trong biểu đồ 11-1. Bổ
xung hệ thống khen thưởng, chính sách nhân lực và văn hoá hợp tác
theo hướng tăng sự hợp tác hoặc sự tự trị.
4. Kết hợp sự đa dạng hoá và kế hoạch mở rộng toàn cầu sẽ đòi hỏi sự
kết hợp đa dạng hoá dựa vào sự cân bằng hợp tác và tự trị.
5. Sự hội tụ của công nghệ là sự pha trộn các kỹ thuật tạo ra các sản
phẩm có yêu cầu chất lượng cao hơn.
6. Thường xuyên dịch chuyển sự quan trọng giữa hợp tác và tự trị là
đạt được sự hội tụ về công nghệ.
7. Nhà quản lý cao cấp thường quan tâm đến việc dịch chuyển cân
bằng giữa hợp tác và tự trị phải nhận ra được nguồn gốc của việc
chống cự các thay đổi của tổ chức.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- nhom11_doc_1261.pdf