Hiện nay lực lượng cán bộ chiến sĩ thiếu về số lượng nhất là cấp cơ sở rất khó để
bố trí cán bộ, về chất lượng còn nhiều hạn chế rất cần nâng cao chất lượng.
Muốn làm được điều này thì Bộ Công an sớm bổ sung đủ biên chế cho lực lượng
cảnh sát quản lý hành chính để khắc phục tình trạng thiếu cán bộ như hiện nay. Để lực
lượng cảnh sát khu vực và Công an phụ trách xã, phụ trách quản lý địa bàn phù hợp theo
quy định của điều lệnh của cảnh sát khu vực và chủ động công tác của Công an phụ trách
xã về an ninh trật tự. Đi đôi với việc bố trí cán bộ chiến sĩ thì phải chủ động công tác bồi
dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt cho cảnh sát khu vực và công an phụ trách xã về an
ninh trật tự. Thông qua các loại hình đào tạo: Đào tạo và đào tạo lại cho lực lượng cảnh
sát quản lý hành chính về trật tự xã hội.
Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn định kỳ hàng năm về các chuyên
đề nghiệp vụ cho các lực lượng trong hệ cảnh sát quản lý hành chính. Tổ chức tập huấn
các nội dung văn bản mới.
29 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 4703 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Một số vấn đề nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hành chính về trật tự xã hội trong giai đoạn hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tội phạm khác bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn
xã hội bảo đảm cuộc sống yên vui lành mạnh, hạnh phúc của nhân dân. Góp phần quản lý
xã hội một hai mục tiêu trên, đặc điểm, nguyên tắc của hoạt động quản lý hành chính về
trật tự an toàn xã hội.
Mục tiêu của quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội.
Quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội là một bộ phận của quản lý hành
chính nhà nước có mục tiêu chung:
Đảm bảo sự ổn định và an toàn của đất nước của toàn bộ hệ thống chính trị kinh
tế - xã hội tạo điều kiện cho đất nước phát triển bền vững.
Mục tiêu cụ thể: Phục vụ đắc lực cho công tác quản lý xã hội của nhà nước, góp
phần xây dựng được môi trường xã hội ổn định tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh
tế, văn hoá, xã hội với mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh.
Chủ động phòng ngừa kịp thời phát hiện đấu tranh với bọn tội phạm, giữ gìn trật
tự an toàn xã hội ngăn ngừa tới mức thấp nhất các loại tệ nạn xã hội, đẩy lùi và làm giảm
các loại tội phạm và tệ nạn xã hội, loại trừ văn hoá phẩm độc hại.
Tổ chức tạo điều kiện để phát huy được quyền dân chủ của dân đảm bảo cho
công dân thật sự được sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Được sống trong
môi trường xã hội ổn định.
Đặc điểm của quản lý hành chính về an ninh trật tự.
Quản lý hành chính về an ninh trật tự là một hoạt động hành chính công khai
nhưng có ý nghĩa nghiệp vụ công an sâu sắc.
Lực lượng công an nhân dân nói chung, cảnh sát nhân dân nói riêng được giao
chức năng quản lý hành chính nhà nước trên lĩnh vực an ninh trật tự để đưa vào hoạt
động xã hội vào trật tự nhất định quá trình tổ chức thực hiện các nội dung quản lý hành
chính về an ninh trật tự: Đăng ký quản lý hộ khẩu, nhân khẩu, phương tiện đặc biệt...
những nội dung này tiến hành công khai dựa trên quy định pháp luật của nhà nước thông
qua đó lực lượng công an nhân dân có đầy đủ khả năng điều kiện thu nhận khai thác xử lý
các thông tin nghiệp vụ về đối tượng phục vụ công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội
phạm, vì vậy quản lý hành chính về an ninh trật tự không phải là một hoạt động hành
chính đơn thuần mà thông qua hoạt động hành chính về an ninh trật tự có ý nghĩa nghiệp
vụ công an sâu sắc.
Nội dung hình thức phương pháp quản lý hành chính về an ninh trật tự thường
xuyên phải được bổ sung điều chỉnh cho phù hợp với pháp luật và yêu cầu nghiệp vụ của
lực lượng công an nhân dân.
Xã hội loài người luôn vận động biến đổi và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong
đó có con người giữ vai trò quyết định là chủ thể quản lý xã hội nhà nước luôn cải tiến về
bộ máy, cơ chế cho phù hợp với tình hình phát triển xã hội, tạo điều kiện cho các thành
viên trong xã hội hoàn thiện mình. Cùng với sự phát triển này bọn tội phạm có các hành
vi vi phạm pháp luật diễn ra phức tạp về tính chất mức độ thủ đoạn... Do đó yêu cầu
nghiệp vụ của lực lượng công an nhân dân phải thường xuyên nghiên cứu bổ sung, sửa
đổi cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự trong từng thời kỳ.
Quản lý hành chính về an ninh trật tự là bộ phận quản lý hành chính nhà nước,
biện pháp nghiệp vụ cơ bản của lực lượng công an nhân dân để đáp ứng yêu cầu phát
triển xã hội, hoạt động quản lý hành chính phải luôn bổ sung điều chỉnh cho phù hợp với
tình hình kinh tế - xã hội, yêu cầu nghiệp vụ của ngành công an nhân dân, sự thay đổi đó
diễn ra: Nội dung hình thức, phương pháp tổ chức thực hiện. Đòi hỏi các chủ thể quản lý
kịp thời nắm bắt biến động về thực tiễn tình hình kinh tế - xã hội nhất là các đối tượng
quản lý. Các thông tin này phải được ghi nhận phản ánh khách quan từ cơ sở, đảm bảo
cho sự thay đổi quản lý hành chính về an ninh trật tự luôn phù hợp pháp luật đáp ứng yêu
cầu phát triển xã hội, yêu cầu nghiệp vụ của ngành.
Quản lý hành chính về an ninh trật tự phải đáp ứng nhiệm vụ thực hiện các chính
sách xã hội của Đảng, Nhà nước và quyền dân chủ của công dân.
Chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, xây dựng ban hành nhằm điều chỉnh
hoạt động xã hội trên tất cả các lĩnh vực. Mỗi cấp ngành được nhà nước giao nhiệm vụ
trên một lĩnh vực cụ thể lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội được nhà
nước giao nhiệm vụ tổ chức thực hiện các thể lệ hành chính về an ninh trật tự: Đăng ký
quản lý nhân hộ khẩu... Quản lý trật tự công cộng. Những hoạt động này liên quan đến
nhiều ngành, nhiều cấp.
Chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên các phương diện.
Đặc biệt ảnh hưởng trực tiếp đến quyền nghĩa vụ của công dân trong quá trình tham gia
xã hội: Cư trú đi lại... quá trình tổ chức thực hiện lực lượng cảnh sát nhân dân phải giải
quyết đúng đắn mối quan hệ. Đảm bảo thực hiện đúng chủ trương, chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước, phải phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong thực hiện nội
dung quản lý hành chính về an ninh trật tự.
Trong quá trình tổ chức thực hiện quản lý hành chính về an ninh trật tự, cán bộ,
chiến sĩ cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phải nhận thức đúng đắn công tác
này.
Nắm vững vận dụng sáng tạo quy định pháp luật yêu cầu nghiệp vụ của ngành.
Nắm vững chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình làm việc với tinh thần khách quan
thận trọng, bám sát thực tiễn cải tiến nội dung phương pháp làm việc chủ động cải tiến lề
lối làm việc, giảm bớt phiền hà thủ tục tạo điều kiện cho nhân dân phát huy quyền làm
chủ thực hiện thắng lợi chủ trương cải cách hành chính của Đảng, Nhà nước.
Nguyên tắc quản lý hành chính về an ninh trật tự.
Nguyên tắc là tư tưởng căn bản chỉ đạo quá trình tổ chức xây dựng vận hành hệ
thống bộ máy quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội nhằm thực hiện thắng lợi các
mục tiêu của quản lý hành chính về an ninh trật tự đã đề ra.
Trong quản lý hành chính về trật tự xã hội cần quán triệt nguyên tắc cơ bản:
+ Nguyên tắc kết hợp quản lý hành chính về an ninh trật tự theo ngành và theo
lãnh thổ trên cơ sở phân công phân cấp của nhà nước.
Quản lý hành chính về an ninh trật tự là nội dung quan trọng của quản lý hành
chính nhà nước được nhà nước giao cho công an trực tiếp tổ chức thực hiện. Đây là vấn
đề khó khăn phức tạp dễ phát sinh lệch lạc. Kết quả quản lý hành chính về an ninh trật tự
có tác động tốt, xấu, quá trình quản lý xã hội công tác nghiệp vụ của công an, quyền
nghĩa vụ của công dân, muốn làm tốt công an nhân dân phải nghiên cứu đề xuất với cấp
có thẩm quyền ban hành hệ thống pháp luật tổ chức bộ máy xây dựng cơ chế hoạt động
điều hành cho phù hợp tập trung thống nhất từ Trung ương đến cơ sở.
Mặt khác từ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức bộ máy Công an các cấp có
sự phân công khác nhau. Nội dung yêu cầu quản lý hành chính về an ninh trật tự ở các
cấp đặt ra là khác nhau. Việc phân công phân cấp quản lý hành chính về an ninh trật tự ở
mỗi địa bàn, cấp có sự khác nhau. Quản lý hành chính về an ninh trật tự theo ngành và
quản lý hành chính về an ninh trật tự theo lãnh thổ trên cơ sở phân công phân cấp là hai
mặt hoạt động thống nhất có sự kết hợp chặt chẽ, sự kết hợp này là nguyên tắc trong hoạt
động quản lý hành chính nhà nước. Do vậy, cơ quan quản lý hành chính về an ninh trật tự
ở Trung ương, địa phương cần nhận thức, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn được phân công. Tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ đảng, chính quyền các
cấp, có sự kết hợp chặt chẽ các ngành có liên quan trong thực hiện nội dung quản lý hành
chính về an ninh trật tự.
+ Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý hành chính về an ninh trật
tự.
Pháp chế là một chế độ đặc biệt của đời sống chính trị xã hội, trong đó tất cả cơ
quan nhà nước tổ chức xã hội, nhân viên... đều phải tôn trọng thực hiện đúng pháp luật
một cách nghiêm chỉnh, triệt để, chính xác.
Quản lý hành chính về an ninh trật tự là nội dung cụ thể của biện pháp hành
chính nhà nước Nghị quyết 31/BCT ngày 02/12/1980 xác định biện pháp hành chính là
một trong 6 biện pháp công tác của ngành công an để phòng ngừa, phát hiện đấu tranh
chống tội phạm vi phạm pháp luật nên phải tuân thủ nguyên tắc này. Thực tiễn thực hiện
nội dung của biện pháp hành chính về an ninh trật tự là thực hiện các yêu cầu nghiệp vụ
của ngành công an thông qua việc tổ chức hướng dẫn các thể chế hành chính về an ninh
trật tự của nhà nước. Xét về phương thức hoạt động là biện pháp công khai những nội
dung bí mật sâu sắc. Làm tốt nội dung của quản lý hành chính về an ninh trật tự chính là
cơ sở quan trọng để thực hiện ý đồ nghiệp vụ của Công an nhân dân. Cơ sở pháp lý là
dựa vào luật hành chính của nhà nước các nội dung quy ước thể lệ các ngành các cấp.
Thể hiện sự khác biệt giữa quản lý hành chính và an ninh trật tự với biện pháp khác. Tính
pháp chế xã hội chủ nghĩa thể hiện xuyên suốt trong cả quá trình tổ chức thực hiện nội
dung quản lý hành chính về an ninh trật tự. Từ tổ chức tuyên truyền vận động quần chúng
đến thanh tra đấu tranh xử lý vi phạm được quy định rõ ràng trong văn bản pháp luật
hành chính nhà nước. Để làm tốt quản lý hành chính về an ninh trật tự nhằm khai thác
tiềm năng quản lý hành chính về an ninh trật tự đối với công tác nghiệp vụ của lực lượng
công an nhân dân. Đáp ứng yêu cầu của ngành, cấp trong quản lý xã hội mỗi cán bộ chiến
sĩ cần nắm vững quán triệt vấn đề này.
2. Vai trò của quản lý hành chính về trật tự xã hội
Cũng như tất cả các quốc gia nói chung, vấn đề quản lý hành chính về trật tự an
toàn xã hội nói chung và trật tự xã hội nói riêng có vai trò hết sức quan trọng đối với
công tác quản lý nhà nước bởi nó là một tiền đề nhằm ổn định xã hội xác lập cơ sở để
phát triển các mặt kinh tế - văn hoá - xã hội.
Chúng ta biết rằng bản chất của quản lý hành chính về trật tự xã hội là nhằm
quản lý con người trên lĩnh vực trật tự an toàn xã hội tập trung vào quản lý cư trú đi lại
hành nghề, kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự cũng như các hoạt động khác của
con người. Khi tham gia vào quá trình xã hội, quá trình quản lý hành chính về trật tự an
toàn xã hội giúp cho các nhà quản lý có được những thông tin cần thiết về con người
trong các hoạt động của đời sống xã hội như thông tin về dân số, cơ cấu mật độ dân số,
an toàn giao thông... Đây là những nguồn thông tin rất cơ bản thu được thông qua các
hoạt động quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội, giúp cho Đảng, Nhà nước hoạch
định đường lối, xây dựng các chính sách cũng như chiến lược phát triển kinh tế, văn hoá
của đất nước, các kế hoạch của các ngành, các cấp từ Trung ương tới cơ sở.
Ngoài ra còn có vai trò to lớn là điều chỉnh, điều khiển các hoạt động xã hội và
hành vi của công dân theo trật tự nhất định của nền trật tự xã hội chủ nghĩa đó là một nền
trật tự của một xã hội mà nơi đó con người sống có kỷ cương, nền nếp, lành mạnh, yêu
thương đùm bọc lẫn nhau.
Quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội là một biện pháp công tác cơ bản của
lực lượng công an nhân dân để phòng ngừa tội phạm, hoạt động quản lý hành chính về
trật tự an toàn xã hội có tác dụng tước bỏ điều kiện xoá bỏ cơ số tội phạm và phần tử xấu
lợi dụng để hoạt động phạm pháp.
Hoạt động quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội có điều kiện đi sâu nắm
chắc tình hình thu nhập thông tin, cung cấp thông tin cho các hoạt động nghiệp vụ làm cơ
sở cho việc triển khai các mặt công tác nghiệp vụ khác của lực lượng Công an nhân dân
như hỗ trợ cho các hoạt động điều tra: hoạt động sưu tra, xác minh hiềm nghi... Dù ở giai
đoạn nào thì vai trò của quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội rất lớn góp phần xây
dựng cuộc sống yên vui lành mạnh, hạnh phúc của nhân dân, thúc đẩy sự phát triển kinh
tế - văn hoá - xã hội của đất nước.
Đất nước ta hiện nay đang ở thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá với
đặc trưng của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Có nhiều thay đổi cơ bản vì hiện đại
hoá kinh tế có mối quan hệ đến vấn đề dân chủ hoá các mặt đời sống xã hội. Người lao
động ở thời kỳ này đòi hỏi phải có việc làm và tự do lựa chọn việc làm theo khả năng trí
tuệ của mình. Các quyền cơ bản của dân đòi hỏi phải được đảm bảo hơn như các quyền
tự do cư trú, đi lại... Vấn đề dân chủ của dân phải được đảm bảo bằng pháp luật.
Nhà nước pháp quyền là đảm bảo cho quyền tự do của công dân được thực hiện
trong thực hiện pháp luật, hoạt động quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội đóng vai
trò biểu hiện của nhà nước pháp quyền, nó đảm bảo vững chắc cho nhà nước của dân, do
dân, vì dân. Song còn đó những mặt trái: sự phân hoá giàu nghèo, tội phạm mới xuất
hiện, phương thức thủ đoạn của tội phạm ngày càng tinh vi... Quá trình xây dựng và phát
triển kinh tế của đất nước luôn phải nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý trên tất cả các
lĩnh vực. Trong đó, quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội giữ vai trò đặc biệt quan
trọng vì nó quan hệ đến sự an toàn và ổn định của xã hội, sự bền vững của quốc gia và sự
sống của chế độ.
3. Nội dung của quản lý hành chính về trật tự xã hội
3.1. Đăng ký hộ khẩu nhân khẩu
Đăng ký quản lý hộ khẩu nhân khẩu là biện pháp quan trọng của nhà nước nhằm
xác định việc cư trú của công dân, bảo đảm thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân, tăng
cường quản lý xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Đăng ký và quản lý hộ khẩu thường trú: là việc đăng ký và quản lý đối với từng
người dân cư trú thường xuyên và lâu dài mang tính ổn định tương đối, tại một địa chỉ
nhất định theo một đơn vị hộ hoặc cá nhân trong các nhà ở tập thể ở các đơn vị hành
chính xã phường. Yêu cầu cơ bản của việc quản lý thường trú là phải nắm chắc 4 nội
dung về một con người gồm lai lịch bản thân, mối quan hệ gia đình, nghề nghiệp và đời
sống kinh tế, thái độ chính trị hiện tại. Trên cơ sở đó mà phân loại nhân khẩu, lập danh
sách các nhân khẩu cần chú ý có biện pháp quản lý khai thác các số liệu, tài liệu về dân
số kịp thời.
Đăng ký và quản lý hộ khẩu tạm trú: là việc quản lý đối với những hộ, nhân khẩu
ở các địa phương khác ngoài đơn vị hành chính xã, phường đến tạm trú tại địa phương kể
từ 1 ngày lên (có ở lại qua đêm). Việc quản lý nhân khẩu tạm trú là nhằm nắm chắc được
sự di biến động về nhân khẩu ở địa phương nói chung và cụ thể là nắm vững được số
người ở nơi khác đến địa bàn, nhằm tạo điều kiện để người dân thực hiện quyền và nghĩa
vụ trong việc chấp hành các hoạt động về cư trú đồng thời thông qua quản lý tạm trú để
nắm được đặc điểm căn cước của từng người đến tạm trú, mục đích, lý do và thời gian
tạm trú của họ kịp thời phát hiện các hiện tượng nghi vấn ngăn chặn một cách có hiệu
quả đối với các hành vi, vi phạm pháp luật, vi phạm các thể lệ hành chính khác.
Quản lý tạm vắng: quản lý nhân khẩu tạm vắng được áp dụng cho những nhân
khẩu từ 15 tuổi trở lên vì lý do việc riêng phải vắng mặt ở nơi cư trú thuộc đơn vị quận,
huyện... thời gian vắng mặt tại địa phương có thời hạn dưới 6 tháng. Nếu thời gian vắng
mặt quá 6 tháng thì công dân phải làm thủ tục cắt chuyển hộ khẩu đến nơi cư trú mới (trừ
trường hợp là học sinh, sinh viên các trường Đại học, Cao đẳng...). Nếu thời gian vắng
mặt quá 6 tháng không có lý do chính đáng thì cơ quan quản lý hộ khẩu sẽ xoá tên trong
sổ hộ khẩu. Việc quản lý tạm vắng là nhằm nắm chắc được sự di chuyển của nhân hộ
khẩu trong khu vực đồng thời nắm được mối quan hệ của người tạm vắng nhằm phát hiện
những hiện tượng nghi vấn, các hoạt động phạm pháp, phạm tội, trốn tránh sự quản lý
của chính quyền địa phương.
3.2. Cấp phát quản lý chứng minh nhân dân và các loại giấy tờ đi lại khác đối
với công dân
Chứng minh nhân dân là một loại giấy tờ tuỳ thân của công dân do cơ quan Công
an có thẩm quyền cấp chứng nhận về những đặc điểm riêng và nội dung cơ bản của mỗi
công dân trong độ tuổi do pháp luật quy định nhằm đảm bảo thuận tiện cho việc thực hiện
quyền, nghĩa vụ của công dân trong đi lại, thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ Việt
Nam.
Đây là mọt trong những nhiệm vụ đặc thù mà nhà nước giao cho lực lượng Cảnh
sát quản lý hành chính về trật tự xã hội. Mặt khác việc cấp giấy tờ tuỳ thân cho công dân
có ý nghĩa hết sức quan trọng trong phòng ngừa phát hiện đấu tranh chống tội phạm, cấp
phát và quản lý chứng minh nhân dân gắn liền với hoạt động quản lý cư trú của công dân.
Khi xác định được nơi cư trú chính thức của công dân là cơ sở để cấp phát chứng minh
nhân dân. Việc cấp phát chứng minh nhân dân được thực hiện từ khi chúng ta có chính
quyền.
Việc cấp chứng minh nhân dân Bộ Công an có thông tư 11/TT-BNV ngày
28/11/1980 quy định việc cấp giấy phép cho nhân dân đến các xã biên giới. Thực hiện
hiệp định tạm thời về việc giải quyết công việc trên vùng biên giới hai nước Việt Nam -
Trung Quốc ký ngày 07/11/1991. Bộ Công an và Bộ ngoại giao đã có thông tư liên bộ số
01/TT-NB ngày 31/03/1992 quy định về việc cấp giấy thông hành xuất nhập cảnh cho
công dân Việt Nam sang Trung Quốc và giao cho lực lượng Cảnh sát quản lý hành chính
về trật tự xã hội thực hiện nhiệm vụ này.
3.3. Quản lý người nước ngoài và quản lý xuất nhập cảnh Việt Nam đối với
công dân Việt Nam
Quản lý người nước ngoài dựa vào các quy định của nhà nước về quản lý người
nước ngoài trong pháp lệnh nhập cảnh, xuất cảnh cư trú của người nước ngoài tại Việt
Nam. Tổ chức hướng dẫn để họ chấp hành pháp luật thực hiện đầy đủ quyền lợi và nghĩa
vụ của họ theo quy định pháp luật khi họ vào cư trú đi lại, khi họ rời khỏi Việt Nam.
Nhằm bảo vệ chủ quyền đất nước, công tác nghiệp vụ của lực lượng Công an nhân dân và
bảo vệ lợi ích chính đáng của người nước ngoài tại Việt Nam.
3.4. Quản lý một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự
Quản lý một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự là quá
trình lo Cảnh sát nhân dân dựa vào các văn bản của nhà nước quy định đối với một số
ngành nghề kinh doanh có điều kiện an ninh trật tự áp dụng các biện pháp để quản lý chặt
chẽ với các ngành nghề mà trong quá trình hoạt động kinh doanh có các điều kiện
phương tiện liên quan đến bảo vệ an ninh quốc gia trật tự an toàn xã hội.
Nhà nước giao cho ngành Công an quản lý được quy định cụ thể trong điều 2
nghị định 08/2001/NĐ-CP của Chính phủ ngày 22/02/2001 và thông tư 02/2001/TT-BCA
ngày 04/05/2001 của Bộ Công an hướng dẫn thi hành nghị định 08/2001/NĐ-CP. Phạm
vi quản lý: 2 nhóm nghề.
Những nghề kinh doanh phải có giấy xác nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự.
Bao gồm nghề khắc dấu, nghề sản xuất súng sắn, kinh doanh đạn súng săn. Sản xuất kinh
doanh công cụ hỗ trợ, cơ sở kinh doanh sản xuất vật liệu nổ công nghiệp hoặc trong quá
trình sản xuất kinh doanh có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, cơ sở làm nghề kinh doanh
khí đốt chất lỏng, chất cháy, kinh doanh toà nhà cao trên 10 tầng dùng làm văn phòng đại
diện, khách sạn.
Những nghề kinh doanh phải thực hiện cam kết về thực hiện điều kiện an ninh
trật tự: cho thuê lưu trú, cho người nước ngoài thuê nhà, hoạt động in, dịch vụ cầm đồ,
hoạt động Karaoke, vũ trường...
Nghị định số 14/NĐ-CP ngày 25/04/2001 của Chính phủ quy định về quản lý đối
với hoạt động kinh doanh dịch vụ bảo vệ, gồm bảo vệ con người, bảo vệ tài sản hàng hoá,
sản xuất, sửa chữa, kinh doanh các phương tiện kỹ thuật đặc biệt chuyên dùng cho việc
bảo vệ.
Yêu cầu chung đặt ra: phải nắm được số lượng kinh doanh trong từng địa bàn.
Đối với từng cơ sở kinh doanh phải nắm được địa điểm, ngành nghề, mặt hàng được phép
kinh doanh, những thay đổi trong quá trình hoạt động kinh doanh. Đối với con người hoạt
động sản xuất kinh doanh phải nắm được số lượng, lai lịch, lý do, mục đích kinh doanh,
trình độ chuyên môn, vị thế xã hội ở cơ sở, ý thức chấp hành các quy định trong hoạt
động kinh doanh.
3.5. Quản lý các phương tiện đặc biệt
Phương tiện đặc biệt là những phương tiện có tính phức tạp, nguy hiểm mà trong
quá trình quản lý có liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đến sự phát
triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Quản lý phương tiện đặc biệt là dựa trên cơ sở các quy định của nhà nước về
quản lý các loại vũ khí, vật liệu nổ, con dấu, tiến hành quản lý nhằm chủ động phòng
ngừa, bịt kín sơ hở không để tội phạm lợi dụng, ngăn ngừa, làm giảm tai nạn xã hội, giữ
gìn an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
Phạm vi quản lý: các loại vũ khí quân dụng, vũ khí thể thao, súng săn các loại, vũ
khí thô sơ, vật liệu nổ công nghiệp, các loại công cụ hỗ trợ và quản lý con dấu.
Cơ sở pháp lý: là nghị định 47/CP ngày 12/08/1996 của chính phủ.
Yêu cầu chung đặt ra: phải nắm được các loại phương tiện ở trong từng địa bàn,
đơn vị. Từng loại ta phải nắm được số lượng, nguồn gốc, tính năng sử dụng, hệ thống
thiết bị đảm bảo an toàn, tình hình lợi dụng của phần tử xấu. Đối với những người được
giao bảo quản, sử dụng phải nắm được lai lịch, trình độ chuyên môn, sức khoẻ, ý thức
chấp hành các quy định.
3.6. Quản lý trật tự an toàn giao thông
Quản lý trật tự an toàn giao thông là quá trình tổ chức thực hiện các thể lệ hành
chính của nhà nước trên lĩnh vực giao thông nhằm chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn
ngừa giảm tai nạn giao thông, góp phần đảm bảo giao thông thông suốt, người, hàng hoá,
các phương tiện tham gia giao thông không bị xâm hại, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh
tế, văn hoá, xã hội của nhà nước, nhu cầu đi lại của công dân.
Phạm vi quản lý trên phạm vi toàn quốc. Luật giao thông điều chỉnh các hoạt
động giao thông mang tính công cộng. Đối tượng bao gồm người tham gia giao thông,
các phương tiện giao thông và các công trình giao thông. Hoạt động quản lý trật tự an
toàn giao thông phải tuân theo các quy định của pháp luật phù hợp điều kiện kinh tế, văn
hoá, xã hội của quốc gia, phù hợp với luật pháp, phong tục, tập quán quốc tế. Lực lượng
cảnh sát phải nắm vững luật lệ giao thông, nắm vững quyền hạn nhiệm vụ được giao có
quan hệ phối hợp với các ngành các cấp.
3.7. Quản lý giáo dục đối tượng theo quy định pháp luật ở địa bàn cơ sở
Quản lý giáo dục đối tượng ở địa bàn cơ sở là quá trình lực lượng công an căn cứ
vào pháp luật của nhà nước, mà pháp luật quy định như: Tuỳ cho hưởng án treo, cải tạo
không giam giữ điều 73, cấm cư trú, quản chế, bắt buộc chữa bệnh. Đối tượng giáo dục
tại xã phường, thị trấn, quản chế hành chính. Ngoài ra cảnh sát quản lý hành chính
còn quản lý các đối tượng khác như sưu tra (hình sự, kinh tế, ma tuý), đối tượng có
tiền án, tiền sự về chính trị, trẻ em làm trái pháp luật, nhằm giúp họ thành người công
dân lương thiện, có ích cho xã hội, góp phần phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm,
hành vi vi phạm pháp luật.
3.8. Công tác tổ chức, giữ gìn trật tự công cộng
Là quá trình tiến hành các biện pháp điều chỉnh các hoạt động của con người có
liên quan đến trật tự, an toàn, vệ sinh trung trên cơ sở những quy định của pháp luật, các
nội quy, quy tắc về giữ gìn trật tự. Nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động của xã hội diễn ra
theo một trật tự nhất định, các quan hệ xã hội được tôn trọng, trật tự kỷ cương, tính mạng,
tài sản, quyền lợi hợp pháp của công dân được tôn trọng, bảo vệ.
Việc tổ chức giữ gìn trật tự công cộng dựa trên cơ sở các văn bản pháp quy của
nhà nước và chế độ, thể lệ, quy tắc, nội dung quy định của các ngành và địa phương.
Lực lượng Công an phải bám sát nhiệm vụ được giao, kiểm tra, đôn đốc, hướng
dẫn các thành viên trong xã hội chấp hành nội quy, quy tắc nơi công cộng... phát hiện,
ngăn chặn các hành vi nguy hiểm cho xã hội, gây rối trật tự xã hội, góp phần bài trừ tệ
nạn xã hội, xây dựng nếp sống văn minh nơi công cộng.
3.9. Công tác phòng cháy chữa cháy
Công tác phòng cháy chữa cháy là quá trình điều tra nghiên cứu, phát hiện các
nguyên nhân, điều kiện có thể gây ra các vụ cháy, áp dụng các biện pháp phòng ngừa, kịp
thời tổ chức cứu chữa khi các vụ cháy xảy ra làm cho thiệt hại ở mức thấp nhất về người
và của. Căn cứ vào luật phòng cháy chữa cháy nhà nước giao cho lực lượng cảnh sát
phòng cháy thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên lĩnh vực phòng cháy.
4. Các chủ thể quản lý hành chính về trật tự xã hội
Chủ thể tiến hành quản lý hành chính về trật tự xã hội là lực lượng Cảnh sát
quản lý hành chính về trật tự xã hội: ở cấp trung ương, Cảnh sát quản lý hành chính có
chức năng làm công tác tham mưu hướng dẫn chỉ đạo Công an các địa phương thực hiện
công tác quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội theo quy định pháp luật.
Cấp tỉnh, cấp thành phố trực thuộc trung ương: lực lượng Cảnh sát quản lý hành
chính về trật tự xã hội được tổ chức thành một phòng nghiệp vụ thuộc sự lãnh đạo, chỉ
đạo của Giám đốc Công an tỉnh, thành phố.
Đối với Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, lực lượng này tổ chức
thành 2 đội nghiệp vụ riêng thuộc sự lãnh đạo, chỉ đạo công an quận, thị xã thành phố
thuộc tỉnh và có tên gọi Đội cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, đội cảnh sát trật
tự.
II. Thực trạng hoạt động quản lý hành chính về trật tự xã hội
1. Thực trạng quản lý trật tự xã hội trong giai đoạn hiện nay
Công tác đăng ký quản lý nhân khẩu, hộ khẩu. Yêu cầu chính của quá trình quản
lý hộ khẩu, nhân khẩu là nắm vững từng hộ, từng người ở cơ sở địa bàn đầy đủ, chính
xác, khách quan, toàn diện, kịp thời và thường xuyên nắm cả mặt tốt, mặt xấu, cả mặt
tích cực, tiêu cực, từ đó để phân loại con người; theo quy định cảnh sát khu vực phải nắm
4 nội dung về nhân khẩu. Thực tiễn cảnh sát khu vực đã nắm tương đối toàn diện về từng
hộ gia đình và những người dân từ 15 tuổi trở lên, nhất là ở thành phố, thị xã, khu vực
phức tạp về an ninh trật tự và tiến hành phân loại thành 4 loại là người tốt, người khó
khăn, người lạc hậu, bất mãn và người xấu. Đối với công tác quản lý tạm trú đã nắm
được số lượng, lý do của người tạm trú đến địa bàn.
Công tác cấp phát và quản lý chứng minh nhân dân và các loại giấy tờ đi lại khác
của công dân. Yêu cầu chính quá trình nắm số lượng người đến tuổi cấp chứng minh
nhân dân, tình hình sử dụng chứng minh nhân dân, phát hiện trường hợp khai man, làm
giả chứng minh nhân dân theo các quy định cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội
đã làm tốt những nội dung trên. Tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ
của mình.
Công tác quản lý người nước ngoài và xuất nhập cảnh Việt Nam đối với công
dân Việt Nam. Yêu cầu đặt ra phải nắm được số lượng, mục đích đến Việt Nam, mối
quan hệ của họ trên lãnh thổ mình quản lý. Thường xuyên hướng dẫn họ chấp hành theo
pháp luật, phát hiện sai phạm phải xử lý. Công tác này được lực lượng quản lý hành
chính đã làm tương đối tốt dựa trên những quy định của pháp luật hạn chế được nhiều đối
tượng, phần tử xấu lợi dụng phạm tội.
Công tác quản lý một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự.
Yêu cầu nắm được số lượng ngành nghề kinh doanh trên địa bàn, số lượng người hoạt
động trong các cơ sở kinh doanh, các vi phạm thường xảy ra ở các cơ sở cho thuê. Các
thủ đoạn hoạt động, các đối tượng... Lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã
hội đã làm tương đối tốt những yêu cầu này. Hạn chế được một số đối tượng phần tử xấu
lợi dụng một số ngành nghề hoạt động tội phạm trong đó có cả người nước ngoài.
Về quản lý các phương tiện đặc biệt. Lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về
trật tự xã hội thực hiện tốt các yêu cầu về số lượng tính năng áp dụng, tình trạng các
phương tiện, nắm được đối tượng, cơ quan tổ chức, cá nhân được trang bị tình trạng vi
phạm của việc sử dụng các phương tiện, nắm được tình hình sử dụng hiện nay. Vì vậy mà
các phương tiện đã được quản lý triệt để, không lọt vào tay tội phạm, phần tử xấu, không
để trôi nổi ở ngoài.
Về quản lý giáo dục đối tượng ở địa bàn cơ sở đã đáp ứng tốt yêu cầu về số
lượng đối tượng trên địa bàn. Nắm được tính chất, hành vi vi phạm pháp luật, nội dung
hình thức vi phạm pháp luật, hoàn cảnh gia đình đối tượng, nguyên nhân, điều kiện phạm
tội. Nhờ làm tốt những yêu cầu này nên lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự
xã hội đã cải thiện được sự phối hợp với các lực lượng khác có liên quan trong việc phát
hiện các thông tin về tội phạm, phát hiện những phần tử xấu có biểu hiện bất minh...
Về công tác giữ gìn trật tự công cộng các yêu cầu cần đạt được là nắm hoạt động
của các đối tượng trong địa bàn, tình hình vi phạm diễn ra ở các địa bàn, các hoạt động
diễn ra trên địa bàn cũng được lực lượng quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội làm
tốt nên việc tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm về trật tự công cộng được xử lý kịp thời...
Những nội dung trên đã được lực lượng cảnh sát quản lý hành chính thực hiện tốt
là những yêu cầu nhưng trong quá trình thực hiện các nội dung không tránh khỏi những
hạn chế:
Trong quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện: Một số đối tượng là việt
kiều, người nước ngoài còn mang ma tuý tổng hợp vào vũ trường gây nhức nhối cho xã
hội hay trong quản lý các phương tiện, đặc biệt còn hạn chế trong việc tuyên truyền phổ
biến pháp luật đối với nhân dân nhất là đồng bào dân tộc. Vũ khí vật liệu nổ công cụ hỗ
trợ nhiều nơi chưa phân loại, xử lý kịp thời. Về quản lý giáo dục đối tượng ở địa bàn cơ
sở: Đối với các đối tượng sưu tra việc phối hợp giữa các lực lượng cảnh sát quản lý hành
chính với các lực lượng khác chưa thực hiện chặt chẽ. Về công tác giữ gìn trật tự công
cộng thì nhận thức của một số lãnh đạo công an các cấp về chức năng nhiệm vụ của cảnh
sát trật tự chưa thống nhất nên việc chỉ đạo tổ chức mỗi nơi mỗi nội dung khác nhau...
2. Phương pháp tiến hành quản lý hành chính về an ninh trật tự
Trước thực trạng trên để tạo thuận lợi cho quá trình vận dụng quản lý chặt chẽ
đối với các nội dung trên cần có một số phương pháp cơ bản.
2.1. Tổ chức tuyên truyền vận động quần chúng thực hiện các quá trình quản
lý hành chính về an ninh trật tự
Xuất phát từ các phạm vi đối tượng và những đặc điểm của quản lý hành chính
về an ninh trật tự được tiến hành trên phạm vi cả nước với đối tượng là con người, ngành
nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự, phương tiện đặc biệt là địa bàn công
cộng. Đây là hoạt động có liên quan với mọi người, với mọi tầng lớp xã hội. Quá trình
thực hiện quản lý hành chính về an ninh trật tự phải đạt được có mục đích và yêu cầu
phục vụ quản lý xã hội, công tác nghiệp vụ của lực lượng công an đáp ứng quyền và
nghĩa vụ của công dân. Mặt khác quản lý hành chính phải tiến hành đúng thủ tục pháp
luật nhưng tránh máy móc, dập khuôn, cần phải sáng tạo linh hoạt nhưng phù hợp với sự
phát triển xã hội.
Từ những căn cứ trên, muốn thực hiện tốt biện pháp quản lý hành chính về an
ninh trật tự đòi hỏi các lực lượng nghiệp vụ, nhất là lực lượng trực tiếp thực hiện các mặt
công tác này phải biết dựa vào các văn bản pháp luật, thể lệ hành chính của nhà nước, của
địa phương và các ngành có liên quan. Biết sử dụng đồng bộ các hình thức, biện pháp để
tổ chức tuyên truyền, vận động, hướng dẫn quần chúng phát huy sức mạnh của toàn dân
tham gia quản lý về an ninh trật tự, có như vậy những nội dung cụ thể của quản lý hành
chính về an ninh trật tự mới được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc. Để nâng cao chất lượng
công tác này lực lượng trực tiếp thực hiện các nội dung cụ thể của quản lý hành chính
phải xác định rõ đối tượng, nội dung, lựa chọn các hình thức, phương pháp tuyên truyền
cho sát hợp, thể chế hoá các nội dung cho cụ thể sát hợp với từng loại đối tượng, loại địa
bàn, đa dạng hoá về hình thức, cách làm nhằm thu hút lực lượng quần chúng đông đảo
tham gia quản lý hành chính về an ninh trật tự.
2.2. Tổ chức hướng dẫn nội dung thực hiện các nội dung quản lý hành chính
về an ninh trật tự theo đúng nguyên tắc thủ tục pháp luật quy định
Quản lý hành chính về an ninh trật tự là một nội dung quan trọng trong hệ thống
quản lý hành chính của nhà nước, nội dung quản lý của nó rất đa dạng. Vì vậy khi thực
hiện các nội dung cụ thể của quản lý hành chính nó có liên quan đến nhiều văn bản mang
tính pháp quy của nhà nước. Mặt khác quản lý hành chính về an ninh trật tự lại phải đáp
ứng yêu cầu đảm bảo quyền và nghĩa vụ của nhân dân và sự phát triển không ngừng của
xã hội. Do vậy, để đáp ứng tính đa dạng hoá của quản lý hành chính về an ninh trật tự
nên các văn bản thể lệ hành chính của nhà nước chỉ quy định những vấn đề cơ bản, có
tính phổ biến đòi hỏi người thực hiện phải biết vận dụng một sáng tạo, vừa đảm bảo
nguyên tắc thủ tục pháp luật, vừa đáp ứng quyền lợi của nhân dân nhưng vẫn đảm bảo
những yêu cầu, mục đích của quản lý hành chính về an ninh trật tự. Để thực hiện có hiệu
quả các nội dung quản lý hành chính về an ninh trật tự đòi hỏi các lực lượng nghiệp vụ
nắm vững các quy định của pháp luật và quy trình thực hiện để hướng dẫn cho mọi người
dân hiểu và tự giác chấp hành pháp luật. Thực tế trong những năm qua cho thấy sự đổi
mới toàn diện, mau lẹ trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, để đáp ứng yêu cầu quản lý
xã hội. Hệ thống các văn bản pháp luật được bổ sung thay thế đã từng bước theo kịp và
phục vụ tốt công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Tuy nhiên trong nhiều lĩnh vực,
trong đó có lĩnh vực quản lý hành chính về an ninh trật tự có những văn bản chậm đổi
mới hoặc giữa các văn bản thể lệ không thống nhất gây khó khăn cho người thực hiện.
Tạo kẽ hở cho bọn tội phạm, phần tử xấu lợi dụng gây ra các vi phạm làm ảnh hưởng đến
tình hình an ninh trật tự, tạo ra sự nghi ngờ mất lòng tin trong nhân dân.
Từ cơ sở trên để lấy lại lòng tin trong nhân dân huy động sức mạnh toàn dân
tham gia quản lý hành chính về an ninh trật tự nhằm khai thác kết quả của quản lý hành
chính về an ninh trật tự, phục vụ tốt nhất các yêu cầu quản lý xã hội. Yêu cầu nghiệp vụ
và đáp ứng quyền lợi chính đáng của nhân dân. Đòi hỏi các lực lượng nghiệp vụ trực tiếp
làm công tác quản lý hành chính về an ninh trật tự phải nắm vững, hiểu sâu, vận dụng
một cách đúng đắn, sáng tạo linh hoạt, đúng thủ tục pháp luật chặt chẽ về nguyên tắc,
năng động trong tổ chức thực hiện các nội dung của quản lý hành chính về an ninh trật tự.
Chủ động tuyên truyền hướng dẫn để mọi người nắm vững thực hiện. Kiên quyết đấu
tranh với những việc làm sai trái, vi phạm pháp luật của nhà nước gây phiền hà cho nhân
dân vi phạm quyền làm chủ của nhân dân.
2.3. Thường xuyên kiểm tra phát hiện xử lý đối với các hành vi vi phạm thể lệ
hành chính về an ninh trật tự
Kiểm tra việc chấp hành các thể lệ hành chính về an ninh trật tự là một yếu tố
quan trọng, cần thiết không thể thiếu trong quản lý hành chính về an ninh trật tự. Thông
qua công tác kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định quản lý hành chính nó có tác
dụng thúc đẩy quá trình thực hiện các nội dung quản lý hành chính về an ninh trật tự,
giảm bớt những vi phạm có thể xảy ra. Mặt khác qua kiểm tra các nội dung quản lý hành
chính về an ninh trật tự giúp chúng ta có cơ sở để phát hiện những sơ hở bất hợp lý trong
các quy định và trong quá trình tổ chức thực hiện. Đó chính là những điều kiện quan
trọng để có biện pháp tháo gỡ, xoá bỏ những bất hợp lý, từng bước bổ sung hoàn thiện hệ
thống văn bản pháp luật.
Thông qua các hình thức kiểm tra nó còn có ý nghĩa thiết thực đối với công tác
phát hiện đấu tranh, xử lý đối với các hành vi vi phạm. Kết quả công tác kiểm tra không
chỉ giúp ta phát hiện vi phạm, bịt kín những kẽ hở, không để bọn tội phạm, phần tử xấu
có điều kiện lợi dụng vi phạm mà qua kiểm tra có căn cứ kết luận một cách chính xác,
đúng tính chất mức độ, hành vi vi phạm, có cơ sở để xử lý, điều đó có ý nghĩa trong việc
giáo dục, ngăn chặn đối với các hành vi vi phạm tiếp theo đảm bảo tính công bằng xã hội
trong quản lý hành chính. Lực lượng cảnh sát nhân dân trực tiếp là cảnh sát quản lý hành
chính về trật tự xã hội với tư cách là chủ thể trực tiếp thực hiện quản lý hành chính về an
ninh trật tự cần phải nắm vững các quy định về xử lý vi phạm hành chính, quy định về
khởi tố, khiếu nại, nắm vững chức năng nhiệm vụ được giao. Căn cứ vào đặc điểm đối
tượng quản lý cụ thể để có hình thức phương pháp kiểm tra xử lý vi phạm cho sát hợp,
bảo đảm chính xác, khách quan trong quá trình quản lý.
2.4. Phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng nghiệp vụ, các ngành các cấp để
quản lý hành chính về an ninh trật tự
Quản lý hành chính về an ninh trật tự là một biện pháp nghiệp vụ của lực lượng
công an nhân dân. Chủ thể quản lý hành chính về an ninh trật tự do nhiều lực lượng,
nhiều cấp, nhiều ngành khác nhau cùng tham gia, nội dung quản lý, yêu cầu quản lý, biện
pháp quản lý khác nhau. Có những nội dung quản lý về hình thức mang tính chất công
khai nhưng nội dung quản lý mang tính nghiệp vụ bí mật của lực lượng công an nhân
dân, biện pháp quản lý cũng hết sức đa dạng. Mặt khác yêu cầu đặt ra trong công tác
quản lý hành chính về an ninh trật tự đối với cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội
là rất nặng nề. Muốn thực hiện tốt các mục đích yêu cầu của quản lý hành chính về an
ninh trật tự đòi hỏi các lực lượng trực tiếp phải thực hiện quản lý, phải biết phối hợp chặt
chẽ với các lực lượng trong và ngoài ngành, sử dụng đồng bộ, linh hoạt các biện pháp,
cần xác định rõ trách nhiệm của mỗi lực lượng và trách nhiệm quan hệ phối hợp giữa các
lực lượng thật cụ thể. Tránh tình trạng trùng dẫm, bao biện làm thay, dẫn đến buông lỏng,
bỏ mặc không hết trách nhiệm trong quản lý hành chính về an ninh trật tự.
2.5. Thu thập tích luỹ tài liệu lập hồ sơ quản lý để phục vụ công tác nghiệp vụ
của lực lượng công an nhân dân và công tác quản lý xã hội của nhà nước
Thu thập tích luỹ tài liệu lập hồ sơ quản lý các đối tượng của quản lý hành chính
về an ninh trật tự vừa có ý nghĩa nghiệp vụ trước mắt và lâu dài, vừa phục vụ công tác
quản lý xã hội của nhà nước và quyền lợi của công dân. Các tài liệu cần thu thập bao
gồm: Tài liệu thu thập qua khâu đăng ký (các bản kê khai phục vụ đăng ký, phiếu thẩm
tra xác minh...) và các tài liệu thu thập trong quá trình quản lý thường xuyên (Biên bản
kiểm tra xử lý báo cáo của cơ sở bí mật đơn thư tố giác của quần chúng...) tuỳ theo từng
đối tượng cụ thể mà việc lập hồ sơ, lưu giữ hồ sơ tài liệu được tổ chức ở các cấp khác
nhau. Việc thu thập tài liệu, lập bảo quản lưu trữ, khai thác sử dụng hồ sơ phải tuân theo
quy trình và chế độ công tác hồ sơ của lực lượng công an nhân dân. Hồ sơ cần bổ sung
điều chỉnh thường xuyên phản ánh đúng thực trạng đối tượng quản lý đang tồn tại ngoài
xã hội để phục vụ kịp thời khai thác sử dụng có hiệu quả trước mắt và lâu dài.
Muốn làm tốt công tác này đòi hỏi lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật
tự xã hội phải có nhận thức đúng đắn về công tác quản lý hành chính, nắm vững các quy
định của pháp luật, nắm vững nội dung, phương pháp, cách thức tiến hành, nắm vững
chắc năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, biết tận dụng sáng tạo các biện pháp để quản
lý cho phù hợp với từng nội dung đối tượng thời gian, được bàn cụ thể.
3. Đánh giá nhận xét chung
3.1. Về ưu điểm
Việc tổ chức triển khai các nội dung quản lý hành chính về trật tự xã hội trong
những năm qua đã đem lại những kết quả đáng kể trong hoạt động quản lý xã hội nói
chung và trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm nói riêng. Đánh giá về hoạt
động quản lý hành chính về trật tự xã hội trong những năm qua cho thấy:
Trong quá trình tổ chức thực hiện các nội dung quản lý hành chính về trật tự xã
hội Nhà nước đã ban hành được nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới thay thế cho các
văn bản cũ lạc hậu trong lĩnh vực quản lý hành chính về trật tự xã hội, một trong những
văn bản mới là pháp lệnh điều tra hình sự. Các văn bản mới ban hành đã nâng cao được
giá trị pháp lý cũng như tiếp thu được tiến bộ về quản lý của quốc gia trên thế giới, đồng
thời cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chính để đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn. Công tác
chỉ huy chỉ đạo của các cấp lãnh đạo trong lực lượng cảnh sát quản lý hành chính được
chú trọng hơn, luôn bám sát các nghị quyết của Đảng, chỉ thị của chính quyền các cấp để
có kế hoạch chỉ đạo. Các đồng chí lãnh đạo thường xuyên kiểm tra đôn đốc sâu sát, cụ
thể tại cơ sở để nắm vững những thiếu sót và chỉ đạo tháo gỡ các vướng mắc một cách sát
thực hơn kể cả đối với vùng sâu vùng xa.
Quá trình thực hiện luôn cải tiến về nội dung phương pháp, cách thức thực hiện
theo hướng cải cách hành chính tạo điều kiện cho mọi người dân thực hiện quyền và
nghĩa vụ của mình. Có thể xác định rằng công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội
bước đầu đã đáp ứng yêu cầu đổi mới hoạt động nghiệp vụ của Công an nhân dân. Phân
định rõ hơn về trách nhiệm, cơ chế, phối hợp giữa Công an các cấp trong quản lý hành
chính về trật tự xã hội cũng như phối hợp với các ngành có liên quan, góp phần tích cực
vào công tác quản lý xã hội của nhà nước.
3.2. Những khó khăn, vướng mắc tồn tại, hạn chế
Bên cạnh những ưu điểm và kết quả đã đạt được lực lượng cảnh sát quản lý hành
chính về trật tự xã hội còn bộc lộ một số khuyết điểm tồn tại khó khăn vướng mắc trong
quá trình tổ chức triển khai các nội dung hoạt động quản lý hành chính về trật tự xã hội:
Văn bản quy định về các thể lệ hành chính còn chưa theo kịp với diễn biến của
thực tiễn, chưa có được văn bản quản lý hành chính về trật tự xã hội có giá trị pháp lý
cao.
Việc triển khai các nội dung quản lý hành chính về trật tự xã hội ở địa bàn cơ sở
còn thiếu đồng bộ chưa tập trung cao độ lực lượng và các biện pháp chỉ đạo.
Việc phân cấp trong một số nội dung quản lý hành chính về trật tự xã hội chưa
phù hợp giữa tính chất công việc với lực lượng thực thi nhiệm vụ dẫn đến việc thực hiện
các nội dung đó mang tính hành chính đơn thuần, lỏng lẻo và nhiều sơ hở.
3.3. Nguyên nhân của tồn tại, vướng mắc và hạn chế
Trong công cuộc đổi mới toàn diện của đất nước, việc chuyển từ nền kinh tế
quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường tác động đến việc xây dựng và tổ chức thực
hiện các chính sách quản lý xã hội ở Việt Nam vừa là thử nghiệm vừa là quá trình nghiên
cứu vận dụng để phù hợp với điều kiện của đất nước trong giai đoạn này. Chính vì thế
không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Công tác quản lý hành chính về trật tự xã
hội còn tồn tại là tất yếu nhưng đánh giá về nguyên nhân thuộc về phía chủ quan của lực
lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội. Trong quá trình quản lý có những
nguyên nhân:
Hệ thống văn bản pháp luật trong lĩnh vực quản lý hành chính về trật tự an toàn
xã hội ban hành còn thiếu đồng bộ, phân tán, kém phát huy hiệu lực trong quản lý xã hội
và phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm.
Biên chế của cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội còn thiếu so với yêu
cầu của thực tiễn, năng lực trình độ của một số cán bộ còn hạn chế, trách nhiệm và tác
phong làm việc còn biểu hiện quan liêu hành chính đơn thuần.
Cơ cấu tổ chức cơ chế hoạt động của bộ máy quản lý hành chính về trật tự xã hội
có nhiều điểm chưa hoàn chỉnh thiếu thống nhất.
Công tác kiểm tra xử lý các vi phạm trong lĩnh vực quản lý hành chính và trật tự
xã hội của lực lượng cảnh sát quản lý hành chính chưa kịp thời nghiêm khắc.
Những tình trạng trên đã làm cho hiệu quả quản lý hành chính và trật tự xã hội
của lực lượng cảnh sát quản lý hành chính thấp, nhân dân coi thường kỷ cương pháp luật,
ý thức chấp hành các quy định của nhà nước không nghiêm hoặc tìm cách trốn tránh hoặc
"lách luật" tạo thành nếp sống tự do vô kỷ luật của số bộ phận dân cư. Nguyên nhân trên
nếu không khắc phục kịp thời sẽ làm cho công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội
kém phát huy tác dụng trong quản lý xã hội cũng như trong phòng ngừa phòng ngừa đấu
tranh chống tội phạm.
III. Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hành chính về trật
tự xã hội trong giai đoạn hiện nay
1. Xây dựng, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về lĩnh vực
quản lý hành chính về trật tự xã hội
Trong giai đoạn phát triển hiện nay việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước
càng đòi hỏi bức thiết nhằm từng bước xây dựng hoàn thiện nhà nước pháp quyền Việt
Nam, đáp ứng đòi hỏi của việc quản lý nhà nước trên lĩnh vực an ninh trật tự nói chung
và cụ thể là của hoạt động quản lý hành chính về trật tự xã hội nói riêng, việc xây dựng
hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về lĩnh vực quản lý hành chính trật tự xã hội là
những yêu cầu cấp bách đặt ra. Vấn đề này được đề cập tại nghị quyết Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ 9 đề cập nhiệm vụ tăng cường quốc phòng an ninh, mở rộng quan hệ đối
ngoại đã nhấn mạnh "hoàn thiện hệ thống pháp luật về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, tăng
cường quản lý nhà nước về quốc phòng và an ninh trên phạm vi cả nước và từng địa
phương cơ sở". Thực trạng hệ thống pháp luật quy định về lĩnh vực trật tự an toàn xã hội
còn nhiều tồn tại hạn chế nhất định. Các văn bản pháp luật quy định trong lĩnh vực quản
lý hành chính về trật tự xã hội chỉ dừng lại ở nghị định là cao nhất mà chưa có văn bản
pháp luật hay pháp lệnh điều chỉnh. Một số văn bản khi sử dụng trong thời gian dài
không bổ sung nâng cấp. Một số văn bản còn chồng chéo và thiếu rõ ràng trong việc phân
công phân công.
Do vậy để đảm bảo cơ sở cho hoạt động quản lý nhà nước trên lĩnh vực trật tự an
toàn xã hội nói chung và công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội nói riêng lực lượng
cảnh sát quản lý hành chính cần tham mưu đề xuất với nhà nước xây dựng bổ sung hoàn
thiện hệ thống văn bản pháp luật quy định trong lĩnh vực quản lý hành chính về trật tự xã
hội. Tiến tới ban hành một đạo luật về quản lý hành chính nhà nước về an ninh trật tự.
Trước mắt phải bổ sung xây dựng hoàn thiện một số quy định trong các lĩnh vực: Xây
dựng ban hành sớm luật cư trú, luật quản lý vũ khí, vật liệu nổ, xây dựng hoàn thiện các
văn bản quy phạm pháp luật về quản lý các ngành nghề kinh doanh có điều kiện an ninh
trật tự.
2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chiến sĩ, lực lượng cảnh sát quản lý
hành chính về trật tự xã hội. Bố trí lực lượng phù hợp theo hướng tăng cường cho
cơ sở
Hiện nay lực lượng cán bộ chiến sĩ thiếu về số lượng nhất là cấp cơ sở rất khó để
bố trí cán bộ, về chất lượng còn nhiều hạn chế rất cần nâng cao chất lượng.
Muốn làm được điều này thì Bộ Công an sớm bổ sung đủ biên chế cho lực lượng
cảnh sát quản lý hành chính để khắc phục tình trạng thiếu cán bộ như hiện nay. Để lực
lượng cảnh sát khu vực và Công an phụ trách xã, phụ trách quản lý địa bàn phù hợp theo
quy định của điều lệnh của cảnh sát khu vực và chủ động công tác của Công an phụ trách
xã về an ninh trật tự. Đi đôi với việc bố trí cán bộ chiến sĩ thì phải chủ động công tác bồi
dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt cho cảnh sát khu vực và công an phụ trách xã về an
ninh trật tự. Thông qua các loại hình đào tạo: Đào tạo và đào tạo lại cho lực lượng cảnh
sát quản lý hành chính về trật tự xã hội.
Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn định kỳ hàng năm về các chuyên
đề nghiệp vụ cho các lực lượng trong hệ cảnh sát quản lý hành chính. Tổ chức tập huấn
các nội dung văn bản mới.
3. Kiện toàn bộ máy quản lý hành chính về trật tự xã hội ở cơ sở
Trước hết tập trung vào bộ máy quản lý hành chính ở vùng cơ sở nông thôn để
đảm bảo hoạt động quản lý thống nhất.
Phải thực hiện giải pháp này vì mô hình quản lý hành chính về an ninh trật tự của
chúng ta có những điểm chưa thống nhất giữa thành thị và nông thôn. Khối lượng công
việc rất lớn muốn hoàn thành tốt hiệu quả hoạt động quản lý hành chính về trật tự xã hội
phải có một bộ máy hoàn thiện thống nhất có sự chỉ đạo chặt chẽ từ Trung ương đến cơ
sở. Muốn làm được điều này cần củng cố và xây dựng đội ngũ cán bộ chiến sĩ có đầy đủ
năng lực trình độ để hoàn thành nhiệm vụ. Trước mắt phải sớm bổ sung đủ biên chế cho
lực lượng cảnh sát quản lý hành chính ở cơ sở để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn.
Quy định các điều lệnh công tác cảnh sát khu vực và chế độ công tác của công an phụ
trách xã. Đồng thời cần tập trung làm tốt một số nội dung:
Thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ học vấn tri thức nghiệp vụ cho lực
lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội nhanh chóng khắc phục tình trạng
chưa được đào tạo cơ bản hoặc được đào tạo ở trình độ thấp.
Chấm dứt tình trạng bố trí các đồng chí bị kỷ luật, các đồng chí năng lực yếu
kém không làm được việc các đơn vị khác đưa về lực lượng cảnh sát quản lý hành chính
về trật tự xã hội.
Tăng cường thực hiện công tác luân chuyển cán bộ trong cảnh sát khu vực và
công an phụ trách xã về an ninh trật tự.
Đảm bảo chế độ chính sách cho các lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật
tự xã hội trực tiếp chiến đấu ở cơ sở.
Trong những năm qua được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và ngành công an,
lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội được trang bị các phương tiện
nghiệp vụ chiến đấu tương đối hoàn thiện. Nhưng chính sách cho lực lượng quản lý hành
chính về trật tự xã hội chưa được quan tâm đúng mức. Do đó cần nghiên cứu xây dựng
chính sách đãi ngộ phù hợp cho lực lượng này.
Phần kết luận
Quản lý hành chính về trật tự xã hội là một bộ phận quan trọng trong hệ thống
quản lý hành chính nhà nước.
Trong 60 năm qua quản lý hành chính về trật tự xã hội góp phần to lớn trong việc
quản lý xã hội của nhà nước cũng như trong lĩnh vực phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh
phòng chống tội phạm của lực lượng công an nhân dân.
Hiện nay đất nước ta đang trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tình hình
trật tự xã hội có những diễn biến mạnh mẽ và cơ bản. Đòi hỏi hoạt động quản lý hành
chính về trật tự xã hội phải thường xuyên đổi mới để đáp ứng với tình hình thực tiễn, góp
phần xứng đáng vào việc xây dựng một xã hội có kỷ cương nề nếp, tạo ra được môi
trường hoà bình ổn định đảm bảo sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình một số lý luận cơ bản về hoạt động nghiệp vụ của lực lượng quản lý
hành chính.
2. Giáo trình quản lý hành chính về an ninh trật tự.
3. Từ điển bách khoa Công an nhân dân.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 19_2762.pdf