TÌM HIỂU CHẾ ĐỘ PHÁP LÝ VỀ SỬ DỤNG ĐẤT NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM.
A. LỜI MỞ ĐẦU
I. LÝ DO THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
Việc thực hiện đề tài này xuất phát từ hai lý do chính: Nhu cầu thuê đất của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và tính phức tạp của các quy định pháp luật về vấn đề này.
Thứ nhất, về Nhu cầu thuê đất của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam (sau đây gọi tắt là nhà đầu tư ):
Trong quan hệ quốc tế hiện nay thì sự hợp tác song phương và đa phương đã trở thành xu thế tất yếu của sự phát triển kinh tế, chính trị, xã hội ở hầu hết các quốc gia trên thế giơí. Cùng với sự phát triển của xã hội, một trong những thay đổi trong chính sách quản lý, sử dụng đất của Nhà nước là việc Nhà nước cho phép các tổ chức, cá nhân nước ngoài thuê đất tại Việt Nam. Đây là một chế định mới được quy định cụ thể trong Luật đất đai 1993, tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho các chủ thể nước ngoài sử dụng đất, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Xây dựng hệ thống pháp luật làm cơ sở cho hoạt động quản lý nhà nước đối với đất đai và quan hệ hợp tác quốc tế là một yêu cầu cần thiết. Đến nay, nhà nước đã ban hành các văn bản về việc cho người nước ngoài thuê đất và các hình thức sử dụng đất khác. Những văn bản pháp luật đó đã dần tạo nên một hành lang pháp lý cho hoạt động quản lý nhà nước về đất đai cũng như hoạt động của các tổ chức, cá nhân nước ngoài, người VIệt Nam định cư ở nước ngoài sử dụng đất tại Việt Nam. Sự phát triển kinh tế – xã hội và trên cơ sở hành lang pháp lý mà Nhà nước tạo ra, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam ngày càng trở nên phổ biến. Cùng với nó, nhu cầu sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là một vấn đề thiết yếu. Dĩ nhiên, có được quyền sử dụng đất bằng hình thức nào, trình tự thủ tục ra sao, nhà nước Việt Nam dành cho những ưu đãi gì, quyền và nghĩa vụ pháp luật quy định đỗi với người sử dụng đất sẽ là các vấn đề mà các nhà đầu tư quan tâm.
Thứ hai, về những quy định pháp luật: Có sự khác biệt giữa chế độ pháp lý về sử dụng đất giữa các tổ chức, cá nhân trong nước với nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, sự khác biệt đó lại không được trình bày một cách rõ ràng trong bất kỳ văn bản nào. Riêng chế độ pháp lý về sử dụng đất của nhà đầu tư nước ngoài lại được điều chỉnh trong nhiều văn bản với những quy định lẻ tẻ, có văn bản đã ra đời từ lâu và nhiều phần đã hết hiệu lực bởi những quy định mới thay thế. Vì vậy, việc hiểu những quy định của pháp luật về vấn đề này không đơn giản. Điều này gây khó khăn cho quá trình tìm hiểu và nghiên cứu pháp luật.
Với tư cách là công ty hoạt động trong lĩnh vực tư vấn pháp luật, chúng ta cần phải đi sâu tìm hiểu về các quy định của pháp luật cũng như thực tế về vấn đề này để có thể giải đáp những băn khoăn, thắc mắc của khách hàng.
Trên đây là lý do của việc thực hiện Báo cáo này.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI:
2.1 Đối tượng nghiên cứu: Những quy định pháp luật Việt Nam về việc sử dụng đất của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt nam.
2.2 Phạm vi nghiên cứu:
Đề tài sẽ đi sâu tìm hiểu các hình thức sử dụng đất của nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện các dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và các vấn đề khác có liên quan. Vấn đề mua bán nhà ở, thuê nhà ở của nhà đầu tư nước ngoài không nằm trong phạm vi nghiên cứu của đề tài.
III. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI:
- Tên đề tài: " Tìm hiểu chế độ pháp lý về sử dụng đất của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam”.
- Ngoài Lời mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, đề tài gồm có 5 phần:
Phần I: Những quy định của pháp luật về các hình thức sử dụng đất của nhà đầu tư nước ngoài.
Phần II: Những quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư nước ngoài sử dụng đất.
Phần III: Chế độ pháp lý về sử dụng đất của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú tại Việt Nam.
Phần IV: Nhận xét và kiến nghị.
32 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2477 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tìm hiểu chế độ pháp lý về sử dụng đất nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nam ®îc Nhµ níc cho phÐp sö dông tiÒn thuª ®Êt gãp vèn liªn doanh hoÆc tham gia hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh víi tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi, mµ t¹i thêi ®iÓm ®iÒu chØnh ®· x¸c ®Þnh xong ®¬n gi¸ thuª ®Êt.
4.4 ThÈm quyÒn x¸c ®Þnh gi¸ thuª ®Êt.
Trªn c¬ së khung gi¸ tiÒn thuª ®Êt vµ ®iÒu kiÖn miÔn gi¶m t¹i QuyÕt ®Þnh 189/2000/Q§-BTC ngµy 24/11/2000, theo ®Ò nghÞ cña Gi¸m ®èc Së Tµi chÝnh- VËt gi¸, Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng quyÕt ®Þnh ®¬n gi¸ thuª ®Êt vµ viÖc miÔn gi¶m hoÆc ®iÒu chØnh ®¬n gi¸ thuª ®Êt cho tõng dù ¸n.
Trêng hîp cã ý kiÕn kh¸c nhau vÒ ®¬n gi¸ thuª ®Êt gi÷a ngêi thuª ®Êt víi c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®¬n gi¸ thuª ®Êt th× quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt cña Bé Tµi chÝnh lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng.
4.5 ¦u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt:
4.5.1 CÇn cã sù ph©n biÖt c¸c lo¹i dù ¸n ®Çu t khi x¸c ®Þnh u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt.
Ngoµi c¸c dù ¸n ®îc tÝnh tiÒn thuª ®Êt theo quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 189, c¸c dù ¸n sau ®îc x¸c ®Þnh theo nh÷ng quy ®Þnh riªng:
§èi víi dù ¸n ®Çu t theo Hîp ®ång X©y dùng – kinh doanh – chuyÓn giao, Hîp ®ång X©y dùng – chuyÓn giao – kinh doanh vµ Hîp ®ång X©y dùng – chuyÓn giao: Theo quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 189/2000 vµ NghÞ ®Þnh 62/1998 ngµy 15/8/1998 ban hµnh quy chÕ ®Çu t theo hîp ®ång BOT ¸p dông cho ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam th× loaÞ dù ¸n nµy ®îc miÔn tiÒn thuª ®Êt trong suèt thêi gian thùc hiÖn dù ¸n.
§èi víi dù ¸n ®Çu t x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n vµ cho thuª:
Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 71/2001/N§-CP ngµy 05/10/2001 cña ChÝnh phñ vÒ u ®·i ®Çu t x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n vµ cho thuª, Th«ng t sè 20/2002/TT-BTc híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh 71 th× c¸c Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt ®Çu t níc ngoµi khi tham gia x©y dùng c¸c dù ¸n nhµ ë sÏ ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt vµ ®îc u ®·i, trong ®ã cã u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt (díi ®©y gäi lµ dù ¸n nhµ ë ®îc u ®·i). C¸c doanh nghiÖp trong níc nÕu thùc hiÖn dù ¸n nhµ ë ®îc u ®·i sÏ ®îc Nhµ níc giao ®Êt vµ ®îc hëng u ®·i vÒ tiÒn sö dông ®Êt.
4.5.2 Tr×nh tù, thñ tôc hëng u ®·i
ViÖc xin hëng u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt cã thÓ ®îc tiÕn hµnh song song víi viÖc thuª ®Êt vµ xin cÊp phÐp ®Çu t. Néi dung hëng u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt lµ mét néi dung hëng u ®·i ghi trong §¬n xin ®¨ng ký u ®·i ®Çu t göi kÌm theo Hå s¬ xin cÊp GiÊy phÐp ®Çu t (GP§T).
Trêng hîp dù ¸n ®· ®îc cÊp GP§T nay xin ®îc hëng u ®·i nãi chung, u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt nãi riªng th× Doanh nghiÖp c¸c thñ tôc xin söa ®æi, bæ sung GiÊy phÐp ®Çu t. §iÒu 111 – NghÞ ®Þnh 24 quy ®Þnh:
ViÖc söa ®æi, bæ sung GP§T ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp GP§T chÊp thuËn díi h×nh thøc GiÊy phÐp ®iÒu chØnh. Tuú tõng dù ¸n mµ c¬ quan cÊp phÐp ®Çu t cã thÓ lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, UBND cÊp tØnh, Ban Qu¶n lý Khu C«ng nghiÖp trong trêng hîp ®îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t uû quyÒn.
Khi cã nh cÇu söa ®æi bæ sung GP§T, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, c¸c bªn hîp doanh nép Hå s¬ xin ®iÒu chØnh GP§T cho c¬ quan cÊp GP§T.
III. H×nh thøc NhËn gãp vèn b»ng quyÒn sö dông ®Êt ®Ó liªn doanh hoÆc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh víi bªn ViÖt Nam.
Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh, ®©y lµ vÊn ®Ò cã nhiÒu söa ®æi so víi c¸c quy ®Þnh tríc ®©y, nhÊt lµ vÒ ph¹m vi chñ thÓ gãp vèn vµ C¸ch thøc gãp vèn liªn doanh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m: Chñ thÓ gãp vèn liªn doanh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn, C¸ch thøc gãp vèn, thuª ®Êt nhµ níc ®Ó gãp vèn liªn doanh, tr×nh tù thñ tôc gãp vèn, chÊm døt gãp vèn vµ xö lý quyÒn sö dông ®Êt khi chÊm døt gãp vèn.
1. Bªn gãp vèn liªn doanh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
Theo quy ®Þnh tríc ®©y, chñ thÓ gãp vèn liªn doanh chØ lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi, doanh nghiÖp quèc phßng an ninh (®èi víi c¸c tæ chøc trong níc ®îc nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt vµ c¸c tæ chøc trong níc ®îc Nhµ níc cho thuª ®Êt). Ngoµi ra tæ chøc ®îc Nhµ níc giao ®Êt kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt ®Ó sö dông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, nu«i trång thñy s¶n vµ lµm muèi khi gãp vèn liªn doanh víi tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi khi ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, chñ thÓ gãp vèn liªn doanh vÉn chØ lµ c¸c tæ chøc trong níc. C¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã quyÒn sö dông ®Êt kh«ng ®îc thùc hiÖn quyÒn nµy. Tuy nhiªn ph¹m vi chñ thÓ gãp vèn lµ tæ chøc ®· ®îc më réng. Theo §iÒu 35 NghÞ ®Þnh 17, bªn ViÖt Nam gãp vèn cã thÓ lµ:
Tæ chøc ®îc Nhµ níc giao kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt ®Ó sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, nu«i trång thuû s¶n, lµm muèi (kh«ng cÇn sù chÊp thuËn cña c¬ quan cã thÈm quyÒn giao ®Êt);
Tæ chøc ®îc Nhµ níc giao cã thu tiÒn sö dông ®Êt;
Tæ chøc nhËn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p;
Tæ chøc ®îc Nhµ níc cho thuª mµ ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho c¶ thêi gian thuª hoÆc ®· tr¶ tríc tiÒn thuª ®Êt cho nhiÒu n¨m mµ thêi h¹n thuª ®Êt ®· ®îc tr¶ tiÒn cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 05 n¨m;
C¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt tr¶ tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m; NÕu gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó liªn doanh víi tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi th× ph¶i ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ cho phÐp. §©y lµ quy ®Þnh míi cña NghÞ ®Þnh 17 so víi c¸c quy ®Þnh tríc ®©y nh»m môc ®Ých më réng quyÒn cho c¸c tæ chøc thuª ®Êt cña nhµ níc.
Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn:
Tæ chøc bªn ViÖt Nam ®îc Nhµ níc cho phÐp sö dông gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt (tiÒn thuª ®Êt) ®Ó gãp vèn liªn doanh, hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi, th× gi¸ thuª ®Êt do c¸c bªn tho¶ thuËn, nhng kh«ng ®îc thÊp h¬n ®¬n gi¸ thuª ®Êt, mÆt níc, mÆt biÓn ¸p dông ®èi víi c¸c h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 189 (Th«ng t sè 35). Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn liªn doanh ®îc x¸c ®Þnh b»ng: diÖn tÝch sö dông ®Ó gãp vèn nh©n víi gi¸ thuª ®Êt mét n¨m, nh©n víi thêi h¹n liªn doanh.
C¸ch thøc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt
Tríc ®©y, bªn cã ®Êt gãp vèn liªn doanh ph¶i chuyÓn sang h×nh thøc thuª ®Êt ¸p dông ®èi víi h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Bªn cã ®Êt gãp vèn liªn doanh ph¶i ký hîp ®ång nhËn nî víi Së Tµi chÝnh vµ cã kÕ ho¹ch hoµn tr¶ tiÒn thuª ®Êt ë c¸c n¨m sau (theo Th«ng t 70/TC-QLCS ngµy 7/10/1997 cña Bé Tµi chÝnh).
Ph¸p luËt hiÖn hµnh cã sù ph©n chia thµnh c¸c c¸ch thøc kh¸c nhau trªn c¬ së cã sù ph©n biÖt gi÷a c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt, ph¬ng thøc nép tiÒn thuª ®Êt, tiÒn sö dông ®Êt (nép tiÒn cho c¶ thêi gian thuª hay kh«ng, tiÒn nép cã nguån gèc tõ ng©n s¸ch hay kh«ng), vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp (doanh nghiÖp nhµ níc vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh). Tuú tõng trêng hîp mµ viÖc gãp vèn ®îc ¸p dông mét trong c¸c c¸ch thøc sau:
Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn ®îc coi lµ vèn cña tæ chøc gãp vèn vµ tæ chøc chØ ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt.
GÝa trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®îc coi lµ vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp vµ tæ chøc gãp vèn ph¶i nép tiÒn sö dông vèn ng©n s¸ch.
Tæ chøc gãp vèn ph¶i nép tiÒn thuª ®Êt theo ®¬n gi¸ thuª ®Êt ¸p dông cho tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam.
Riªng ®èi víi tæ chøc ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt cÇn ¸p dông quy ®Þnh míi t¹i Th«ng t 35 thay cho viÖc ¸p dông QuyÕt ®Þnh 189:
QuyÕt ®Þnh 189/2000 quy ®Þnh: Tæ chøc ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt ®îc sö dông gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn liªn doanh víi níc ngoµi, th× sè tiÒn thuª ®Êt gãp vèn liªn doanh lµ phÇn vèn cña nhµ níc ®Çu t cho doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ tiÒn sö dông vèn ng©n s¸ch.
Th«ng t 35/2001 cã sù ph©n chia thµnh 2 trêng hîp:
Doanh nghiÖp nhµ níc ®îc Nhµ níc cho thuª ®Êt: khi ®îc sö dông gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt (tiÒn thuª ®Êt) gãp vèn liªn doanh víi níc ngoµi, th× "gi¸ trÞ tiÒn thuª ®Êt ®îc coi lµ vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ghi nhËn nî vµ kh«ng ph¶i hoµn tr¶ tiÒn thuª ®Êt...". Doanh nghiÖp ph¶i nép tiÒn thu vÒ sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Thêi ®iÓm tÝnh vµ nép tiÒn thu vÒ sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc ®îc tÝnh tõ thêi ®iÓm sö dông tiÒn thuª ®Êt gãp vèn liªn doanh.
* Trêng hîp ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho c¶ thêi gian thuª ®Êt, khi ®îc Nhµ níc cho phÐp dïng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn liªn doanh trong thêi h¹n ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt, th× kh«ng ph¶i nép tiÒn thu vÒ sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc ®èi víi gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn liªn doanh.
Tæ chøc kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp nhµ níc ®îc Nhµ níc cho thuª ®Êt ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho c¶ thêi gian thuª ®Êt hoÆc tr¶ cho thêi gian thuª ®Êt cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 5 n¨m, khi ®îc Nhµ níc cho phÐp dïng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn liªn doanh trong thêi h¹n ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt, tæ chøc ph¶i nép tiÒn thuª ®Êt theo b¶n quy ®Þnh vÒ tiÒn thuª ®Êt, mÆt níc, mÆt biÓn ¸p dông ®èi víi c¸c h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt nam ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 189
Thuª ®Êt ®Ó gãp vèn liªn doanh b»ng quyÒn sö dông ®Êt.
Trêng hîp bªn ViÖt Nam thuª ®Êt ®Ó gãp vèn liªn doanh víi níc ngoµi th× ph¶i lµm thñ tôc thuª ®Êt cña nhµ níc nh ®èi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t sè 679 TT/§C ngµy 12-5-1997 cña Tæng côc §Þa chÝnh.
Riªng viÖc ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng do bªn ViÖt Nam tæ chøc chØ ®¹o. GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®îc cÊp cho doanh nghiÖp liªn doanh.
Tr×nh tù thñ tôc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
ViÖc gãp vèn ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 17/1999/N§-CP ngµy 29/3/1999 vµ NghÞ ®Þnh 79/2001.
* GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®îc cÊp cho Doanh nghiÖp liªn doanh.
ChÊm døt gãp vèn vµ xö lý quyÒn sö dông ®Êt khi chÊm døt gãp vèn
§îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 17/1999/N§-CP ngµy 29/3/1999 vµ NghÞ ®Þnh 79/2001. §èi víi doanh nghiÖp nhµ níc, viÖc xö lý tµi s¶n gãp vèn khi chÊm døt liªn doanh cßn ®îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i Th«ng t sè 22/TT-BTC ngµy 11/3/2002 híng dÉn xö lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n ®èi víi DNNN ViÖt Nam cã vèn gãp thµnh lËp DNLD theo LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam khi DNLD chÊm døt ho¹t ®éng.
Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy cã mét sè vÊn ®Ò thùc tÕ ph¸t sinh mµ ph¸p luËt cha cã mét quy ®Þnh nµo ®iÒu chØnh.
VÊn ®Ò 1: Xö lý quyÒn sö dông ®Êt nh thÕ nµo khi chÊm døt gãp vèn trong trêng hîp chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t?
HiÖn nay, cã nhiÒu doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã nhu cÇu chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t tõ Doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi sang h×nh thøc doanh nghiÖp liªn doanh. Trêng hîp doanh nghiÖp liªn doanh mµ mét bªn lµ tæ chøc ViÖt Nam gãp vèn liªn doanh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt muèn chuyÓn ®æi sang h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t níc ngoµi còng lµ mét nhu cÇu thùc tÕ x¶y ra vµ ®îc ph¸p luËt thõa nhËn. VÒ nguyªn t¾c, bªn ViÖt Nam sÏ rót phÇn vèn gãp cña m×nh trong ®ã cã phÇn vèn gãp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, tøc lµ chÊm døt viÖc gãp vèn vµ tiÕp tôc sö dông ®Êt trong thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i. NÕu vËy, viÖc rót vèn nµy trong nhiÒu trêng hîp sÏ kh«ng mang tÝnh kh¶ thi v× g©y nhiÒu bÊt lîi cho bªn níc ngoµi. VËy nªn xö lý quyÒn sö dông ®Êt trong trêng hîp nµy nh thÕ nµo? HiÖn nay cha cã mét v¨n b¶n ph¸p luËt nµo quy ®Þnh vµ trªn thùc tÕ ®ang diÔn ra mét c¸ch phæ biÕn viÖc xö lý quyÒn sö dông ®Êt mét c¸ch tuú tiÖn. Bªn ViÖt nam chÊm døt gãp vèn nhng kh«ng tiÕp tôc sö dông mµ tiÕn hµnh "chuyÓn nhîng” quyÒn sö dông ®Êt cho bªn níc ngoµi. C¬ së ph¸p lý mµ hä dùa vµo chÝnh lµ quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ChuyÓn nhîng vèn quy ®Þnh t¹i §iÒu 33 - NghÞ ®Þnh 24/2000. ViÖc dùa vµo c¬ së ph¸p lý nµy lµ c¸i cí ®Ó hîp thøc ho¸ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp v× §iÒu 33 chØ quy ®Þnh vèn mét c¸ch chung chung. Tuy nhiªn, xÐt theo tinh thÇn LuËt ®Êt ®ai hiÖn hµnh th× vèn thuéc ®èi tîng chuyÓn nhîng kh«ng bao gåm vèn lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt (v× ph¸p luËt ®Êt ®ai cha thõa nhËn viÖc chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt cho tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi). ThiÕt nghÜ, ®©y lµ mét kÏ hë cña ph¸p luËt, lµ mét vÊn ®Ò mµ ph¸p luËt cßn th¶ næi vµ nã sÏ g©y khã kh¨n khi cã tranh chÊp x¶y ra.
H¬n n÷a, quyÒn cña doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi (doanh nghiÖp ®îc chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t) ®èi víi ®Êt nhËn "chuyÓn nhîng" sÏ x¸c ®Þnh ra sao. Trªn thùc tÕ, mÆc dï ®· thùc hiÖn viÖc "chuyÓn nhîng" quyÒn sö dông ®Êt ®îc thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång chuyÓn nhîng vèn nhng ngêi ®øng tªn chñ sö dông ®Êt hîp ph¸p l¹i lµ bªn ViÖt Nam. VËy liÖu nhµ ®Çu t níc ngoµi cã ®îc thùc hiÖn c¸c quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt, nh quyÒn thÕ chÊp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®ã kh«ng? Râ rµng, vÒ mÆt ph¸p lý quyÒn nµy kh«ng ®îc b¶o ®¶m g©y thiÖt thßi cho nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Tõ nh÷ng lý do trªn, thiÕt nghÜ ph¸p luËt cÇn ph¶i cã mét c¬ chÕ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng nµy, theo híng thõa nhËn viÖc "chuyÓn nhîng' vµ t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp ®îc chuyÓn ®æi ®îc thùc hiÖn nh÷ng quyÒn t¬ng øng cña ngßi nhËn chuyÓn nhîng ®Êt.
VÊn ®Ò 2: Xö lý quyÒn sö dông ®Êt trong trêng hîp gi¶i thÓ doanh nghiÖp.
VÒ trêng hîp xö lý quyÒn sö dông ®Êt trong trêng hîp chÊm døt gãp vèn do doanh nghiÖp bÞ gi¶i thÓ, NghÞ ®Þnh 17/1999 cã quy ®Þnh "xö lý theo tho¶ thuËn cña hai bªn". Nhng c¸c bªn ®îc tho¶ thuËn xö lý theo ph¬ng thøc nµo th× ®Õn nay vÉn cha cã mét v¨n b¶n nµo quy ®Þnh. V× vËy, víng m¾c trªn thùc tÕ lµ ë chç: kh«ng ph¶i trêng hîp nµo c¸c bªn còng cã thÓ tho¶ thuËn ®îc lµ mét trong hai bªn ®îc nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®Ó tiÕp tôc sö dông (do sè tµi s¶n cña doanh nghiÖp kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh). Trong trêng hîp ®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i xö lý quyÒn sö dông ®Êt nh thÕ nµo khi ph¸p luËt hiÖn hµnh cha cho phÐp doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®îc quyÒn chuyÓn nhîng hoÆc b¸n ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt.
IV. thuª l¹i ®Êt trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao.
VÒ quyÒn thuª ®Êt, thuª l¹i ®Êt cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c, cã sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a tæ chøc, c¸ nh©n trong níc vµ tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt nam theo LuËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. NÕu c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong níc ®îc thùc hiÖn quyÒn nµy mét c¸ch réng r·i: ®îc thuª ®Êt, thuª l¹i ®Êt trong vµ ngoµi khu c«ng nghiÖp, th× nhµ ®Çu t níc ngoµi chØ ®îc quyÒn thuª l¹i ®Êt cña c¸c tæ chøc ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt x©y dùng, kinh doanh kÕt cÊu h¹ tÇng trong khu c«ng nghiÖp.
Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m: Bªn cho thuª l¹i ®Êt, §èi tîng cho thuª l¹i, Tr×nh tù thñ tôc cho thuª l¹i, quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong hîp ®ång cho thuª l¹i.
Bªn cho thuª l¹i ®Êt:
Lµ nh÷ng tæ chøc kinh tÕ thuéc ®èi tîng ®îc Nhµ níc cho thuª ®Êt ®Ó ®Çu t x©y dùng KCHT ®Ó chuyÓn nhîng hoÆc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng ®ã t¹i Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao (gäi t¾t lµ Khu c«ng nghiÖp). Bao gåm c¶ tæ chøc kinh tÕ trong níc, doanh nghiÖp thµnh lËp theo LuËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
VÒ ph¹m vi chñ thÓ cho thuª ®Êt, NghÞ quyÕt sè 09 ngµy 28/8/2001 ®· cho phÐp t nh©n ®îc thÝ ®iÓm cho nhµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thuª l¹i ®Êt. Tuy nhiªn hiÖn nay néi dung nµy cha ®îc quy ph¹m ho¸.
§èi tîng cho thuª l¹i:
§Êt cho thuª l¹i lµ ®Êt c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong níc vµ níc ngoµi ®îc nhµ níc giao ®Êt, cho thuª ®Êt ®Ó ®Çu t x©y dùng vµ kinh doanh kÕt cÊu h¹ tÇng vµ t¹i thêi ®iÓm cho thuª l¹i ®· cã ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh kiÕn tróc, kÕt cÊu h¹ tÇng theo dù ¸n.
3. Tr×nh tù thñ tôc cho thuª l¹i ®Êt trong khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao.
Khi t×m hiÓu nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ vÊn ®Ò nµy, chóng ta thÊy cã hai tr×nh tù cho thuª l¹i ®Êt ®îc quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n: Th«ng t 679/1995 vµ NghÞ ®Þnh 17/1999, NghÞ ®Þnh 79/2001. VËy, nªn ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh vÒ cho thuª l¹i ®Êt t¹i Th«ng t 679/1997 hay t¹i NghÞ ®Þnh 17/1999. LiÖu cã ®îc ¸p dông NghÞ ®Þnh 17/1999, NghÞ ®Þnh 79/2001 ®èi víi trêng hîp cho nhµ ®Çu t níc ngoµi thuª ®Êt ®îc kh«ng?...Thùc ra ®©y lµ c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ hai tr×nh tù thuª l¹i ®Êt ¸p dông cho hai trêng hîp riªng biÖt. Th«ng t 679 quy ®Þnh tr×nh tù cho thuª l¹i ®Êt mµ bªn thuª l¹i ®Êt lµ nhµ ®Çu t níc ngoµi, cßn NghÞ ®Þnh 17 quy ®Þnh tr×nh tù cho thuª l¹i ®Êt (c¶ trong vµ ngoµi khu c«ng nghiÖp) mµ bªn thuª ®Êt lµ c¸c tæ chøc trong níc.
C¸c doanh nghiÖp KCN thuª l¹i ®Êt cña C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuª l¹i ®Êt. GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuª l¹i ®Êt cña doanh nghiÖp trong KCN lµ c¨n cø ph¸p lý ®¶m b¶o quyÒn sö dông ®Êt æn ®Þnh trong suèt thêi h¹n thuª l¹i ®Êt. §iÒu nµy ®¸p øng ®îc nh÷ng b¨n kho¨n cña nhµ ®Çu t khi thuª l¹i ®Êt lµ liÖu viÖc thuª l¹i cã bÞ huû ngang trong suèt thêi h¹n liªn doanh ghi trong giÊy phÐp ®Çu t kh«ng. HiÖn nay, GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuª l¹i ®Êt ®îc thay b»ng GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.
PhÇn II: quyÒn vµ nghÜa vô cña nhµ ®Çu t níc ngoµi sö dông ®Êt t¹i ViÖt nam; quyÒn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
I. QuyÒn cña nhµ ®Çu t níc ngoµi sö dông ®Êt t¹i ViÖt nam
So víi tæ chøc, c¸ nh©n trong níc nhµ ®Çu t níc ngoµi cã sù kh¸c biÖt vÒ c¸c quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt mµ sù kh¸c biÖt chñ yÕu lµ ë c¸c quyÒn vÒ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.
Nhµ ®Çu t níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam ®îc hëng nh÷ng quyÒn quy ®Þnh t¹i §iÒu 7 Ph¸p lÖnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. VÒ quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt: Nhµ ®Çu t níc ngoµi kh«ng ®îc hëng c¸c quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®Çy ®ñ nh tæ chøc, c¸ nh©n trong níc nh quyÒn chuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt. Nhµ ®Çu t níc ngoµi chØ ®îc quyÒn thÕ chÊp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, cho thuª l¹i ®Êt ®· x©y dùng xong kÕt cÊu h¹ tÇng trong khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt trong trêng hîp ®îc nhµ níc ViÖt Nam thuª ®Êt ®Ó ®Çu t x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt.
Tríc ®©y, viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn nµy cña nhµ ®Çu t níc ngoµi cã nhiÒu thiÕu sãt, chØ ghi nhËn trong mét sè v¨n b¶n cò nh Ph¸p lÖnh vÒ quyÒn cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam vµ NghÞ ®Þnh 11/1995 híng dÉn thi hµnh ph¸p lÖnh; hoÆc quy ®Þnh chung chung trong LuËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi; NghÞ ®Þnh 17/1999 quy ®Þnh c¸c quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt nhng l¹i chØ ¸p dông cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong níc.
§Ó kh¾c phôc bÊt cËp trªn, NghÞ ®Þnh 79/2001 ®· më réng ph¹m vi ®iÒu chØnh cña NghÞ ®Þnh 17, theo ®ã nhµ ®Çu t níc ngoµi ®îc thùc hiÖn c¸c quyÒn thÕ chÊp, cho thuª l¹i ®Êt ®· ®Çu t kÕt cÊu h¹ tÇng theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 17/1999 vµ NghÞ ®Þnh 79/2001. ViÖc ¸p dông mét tr×nh tù thèng nhÊt trong viÖc thùc hiÖn quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt trong níc vµ ngêi sö dông ®Êt níc ngoµi lµ mét ®iÓm tiÕn bé cña NghÞ ®Þnh 79/2001.
§Ò tµi ®i s©u t×m hiÓu vÒ quyÒn ThÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó vay vèn t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông- mét quyÒn mµ nhµ ®Çu t níc ngoµi thêng quan t©m: LiÖu cã ®îc thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt kh«ng vµ nÕu ®îc th× ph¸p luËt ViÖt Nam cho phÐp hä thùc hiÖn quyÒn nµy ®Õn ®©u.
VËy, nhµ ®Çu t ®îc phÐp thùc hiÖn quyÒn nµy trong trêng hîp nµo?
§iÒu 7 Ph¸p lÖnh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n níc ngoµi, §iÒu 92 cña NghÞ ®Þnh sè 24/2000/N§-CP cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, NghÞ ®Þnh 17/1999, NghÞ ®Þnh 79/2001 ®Òu c«ng nhËn quyÒn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam, nhËn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thuª.
Tuy nhiªn, l¹i cã quy ®Þnh kh¸c nhau khi quy ®Þnh vÒ quyÒn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt thuª l¹i cña Doanh nghiÖp x©y dùng, kinh doanh KCHT trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu ch«ng nghÖ cao lµ nhµ ®Çu t níc ngoµi. Theo §iÒu 92 - NghÞ ®Þnh 24/2000, nhµ ®Çu t ®îc quyÒn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt thuª l¹i. Tuy nhiªn, ®Õn NghÞ ®Þnh 17/1999 vµ NghÞ ®Þnh 79/2001 quyÒn ®ã l¹i kh«ng ®îc nh¾c ®Õn. V× vËy, theo nguyªn t¾c ¸p dông ph¸p luËt chóng ta cÇn ph¶i ¸p dông quy ®Þnh míi h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy, ®ã lµ NghÞ ®Þnh 79/2001. Trong khi ®ã, tæ chøc, c¸ nh©n trong níc thuª l¹i ®Êt l¹i ®îc thùc hiÖn quyÒn thÕ chÊp. Cô thÓ: mÆc dï NghÞ ®Þnh 17/1999 vµ NghÞ ®Þnh 79/2001 kh«ng quy ®Þnh, nhng §iÒu 30 - NghÞ ®Þnh 66 l¹i cho phÐp c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuª l¹i ®Êt trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao ®îc quyÒn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thuª l¹i vµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh trªn ®Êt thuª l¹i t¹i tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam.
Nh vËy, Nhµ ®Çu t níc ngoµi ®îc phÐp thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt trong qu¸ tr×nh sö dông ®Ó vay vèn phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh trong trêng hîp:
§Êt thuª cña Nhµ níc.
§Êt nhËn gãp vèn liªn doanh cña bªn ViÖt Nam thuª ®Êt cña nhµ níc.
QuyÒn nµy ®îc cô thÓ ho¸ trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan kh¸c.
II. QuyÒn ThÕ chÊp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cña nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m: §iÒu kiÖn thÕ chÊp, Chñ thÓ nhËn thÕ chÊp, gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thÕ chÊp, tr×nh tù thñ tôc thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, ®¨ng ký thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt, xo¸ ®¨ng ký thÕ chÊp, xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp ®Ó thu håi nî.
1. §iÒu kiÖn thÕ chÊp:
Gåm nh÷ng trêng hîp ®îc thÕ chÊp quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 17: §Êt do nhµ níc cho thuª mµ ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho c¶ thêi gian thuª hoÆc ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho nhiÒu n¨m mµ thêi h¹n thuª ®Êt cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 5 n¨m.
§Êt do bªn ViÖt Nam thuª ®Êt cña nhµ níc ®Ó gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt mµ thêi h¹n gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cßn l¹i Ýt nhÊt 05 n¨m.
Ngoµi ra, NghÞ ®Þnh 79/2001 bæ sung thªm trêng hîp thêi h¹n thuª ®Êt ®· tr¶ cßn l¹i díi 5 n¨m vÉn ®îc quyÒn thÕ chÊp theo híng dÉn cña Ng©n hµng Nhµ níc ®Ó vay vèn ng¾n h¹n. Trêng hîp nhµ níc cho thuª ®Êt mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m th× chØ thÕ chÊp tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt ®ã.
Chñ thÓ nhËn thÕ chÊp: theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh chñ thÓ nhËn thÕ chÊp lµ c¸c Tæ chøc tÝn dông sau:
Tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam,
Chi nh¸nh ng©n hµng nhµ níc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam
Ng©n hµng liªn doanh ViÖt Nam víi níc ngoµi ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña LuËt C¸c tæ chøc tÝn dông.
* VÒ ph¹m vi chñ thÓ nhËn thÕ chÊp, Theo C«ng v¨n sè 1501/CP-QHQT ngµy 22/11/2002 V/v §Ò ¸n thùc hiÖn thÝ ®iÓm doanh nghiÖp FDI thÕ chÊp gi¸ trÞ QSD ®Êt t¹i tæ chøc tÝn dông ë níc ngoµi, thñ tíng ChÝnh phñ ®· ®ång ý vÒ nguyªn t¾c néi dung §Ò ¸n thùc hiªn thÝ ®iÓm viÖc cho phÐp doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t n|íc ngoµi thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt t¹i tæ chøc tÝn dông ë n|íc ngoµi do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam chuÈn bÞ; ®ång thêi ®ång ý Ng©n hµng Nhµ n|íc ViÖt nam phèi hîp víi c¸c c¬ quan tæ chøc ®oµn c«ng t¸c liªn ngµnh thùc hiÖn viÖc kh¶o s¸t kinh nghiÖm trong vµ ngoµi níc ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn §Ò an nµy còng nh x©y dùng lé tr×nh tiÕn hµnh c¸c bíc thùc hiÖn tiÕp theo.
ViÖc më réng ph¹m vi chñ thÓ nhËn thÕ chÊp lµ mét híng míi phï hîp víi ®ßi hái cña thùc tÕ: Doanh nghiÖp níc ngoµi ®Çu t dù ¸n lín ë ViÖt Nam cÇn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®îc giao hoÆc cho thuª dµi h¹n ®Ó vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng ë níc ngoµi trong trêng hîp c¸c tæ chøc tÝn dông ë ViÖt Nam kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vèn. VÊn ®Ò nµy ®· ®îc ®Ò cËp t¹i NghÞ quyÕt sè 09 28/8/2001.
2. Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thÕ chÊp:
- §îc x¸c ®Þnh theo gi¸ ®Êt cña Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng n¬i cã ®Êt ban hµnh ¸p dông t¹i thêi ®iÓm thÕ chÊp. §èi víi ®Êt thÕ chÊp thuéc quyÒn sö dông cña doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi th× gi¸ ®Êt ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®îc ban hµnh trªn c¬ së gi¸ thuª ®Êt ¸p dông ®èi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi sö dông ®Êt t¹i ViÖt Nam. HiÖn nay ®îc quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 189/2000. Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt lµ thêi ®iÓm thÕ chÊp chø kh«ng ph¶i lµ thêi ®iÓm thuª ®Êt, nhËn gãp vèn hay thuª l¹i ®Êt.
- Trêng hîp ®Êt do Nhµ níc cho thuª, th× gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thÕ chÊp ®îc x¸c ®Þnh theo NghÞ ®Þnh 79/2001 bao gåm:
TiÒn thuª ®Êt ®· tr¶ tríc cho Nhµ níc sau khi trõ ®i tiÒn thuª ®Êt ®· tr¶ cho thêi gian södông;
TiÒn ®Òn bï thiÖt h¹i (nÕu cã);
Gi¸ trÞ tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ®ã (nÕu thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt mµ trªn ®Êt ®ã cã tµi s¶n g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt).
3. Tr×nh tù thñ tôc ThÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Nh trªn ®· nªu, tríc khi cã NghÞ ®Þnh 79/2001, viÖc thùc hiÖn quyÒn nµy trªn thùc tÕ ph¶i dùa vµo c¸c quy ®Þnh cò thiÕu tÝnh râ rµng, cô thÓ (NghÞ ®Þnh 11/1995]. Sau nµy, vÊn ®Ò nµy ®· ®îc ®iÒu chØnh riªng t¹i Th«ng t 772/2001 ngµy 21/5/2001. Tuy nhiªn, v¨n b¶n nµy l¹i cã sù ph©n biÖt vÒ tr×nh tù ®èi víi hai trêng hîp thÕ chÊp: trêng hîp thÕ chÊp cã GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt vµ trêng hîp thÕ chÊp ®· ®ñ ®iÒu kiÖn cÊp GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt nhng cha ®îc cÊp. ViÖc cho phÐp nhµ ®Çu t ®îc thÕ chÊp khi cha cã GiÊy chøng nhËn lµ phï hîp víi hoµn c¶nh lóc ®ã nhng viÖc quy ®Þnh hai tr×nh tù thÕ chÊp riªng biÖt lµ mét ®iÓm bÊt hîp lý kh«ng ®¸ng cã. §Õn NghÞ ®Þnh 79/2001, v¨n b¶n nµy ®· cã sù thèng nhÊt trong viÖc thùc hiÖn quyÒn thÕ chÊp, quyÒn cho thuª l¹i gi÷a ngêi sö dông ®Êt trong vµ ngoµi níc, ngoµi ra kh«ng thõa nhËn viÖc thÕ chÊp khi cha ®îc cÊp GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt. (cã nªn thõa nhËn mét sè néi dung cña TH«ng t 772: thÕ chÊp cha cã GCNQSDD, thÕ chÊp ®èi víi ®Êt cã tµi s¶n).
4. §¨ng ký thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt; tr×nh tù xo¸ ®¨ng ký thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt; xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp ®Ó thu håi nî.
2.4.1 §¨ng ký thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt
Thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 08/2000 ngµy 10/3/2000 vµ TTLT sè 03/TTLT ngµy 04/7/2003 híng dÉn tr×nh tù, thñ tôc ®¨ng ký vµ cung cÊp th«ng tin vÒ thÕ chÊp, b¶o l·nh b»ng quyÒn sö dông ®Êt, tµi s¶n g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt.
2.4..2 Xo¸ ®¨ng ký thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt
Khi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi hoµn thµnh nghÜa vô tr¶ nî theo hîp ®ång tÝn dông hoÆc hîp ®ång thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®· ký kÕt, th× göi hîp ®ång thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Õn Së §Þa chÝnh ®Ó xo¸ ®¨ng ký thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt..
Së §Þa chÝnh tiÕn hµnh xo¸ ®¨ng ký thÕ chÊp vµ ®ãng dÊu vµo hîp ®ång thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt; xo¸ ®¨ng ký thÕ chÊp trong Sæ theo dâi biÕn ®éng vµ Sæ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2.4.3 Xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®Ó thu håi nî:
Trong trêng hîp kh«ng hoµn thµnh nghÜa vô tr¶ nî theo hîp ®ång tÝn dông hoÆc hîp ®ång thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®· ký kÕt, tµi s¶n thÕ chÊp sÏ bÞ xö lý ®Ó thu håi nî.
- Ph¬ng thøc xö lý:
ViÖc xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m lµ quyÒn sö dông ®Êt, tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ®îc thùc hiÖn theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn trong hîp ®ång tÝn dông, hîp ®ång b¶o ®¶m. Trêng hîp kh«ng xö lý ®îc theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn trong hîp ®ång, th× tæ chøc tÝn dông cã quyÒn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp cho ngêi kh¸c ®Ó thu håi nî hoÆc yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn ®a tµi s¶n ra b¸n ®Êu gi¸ hoÆc khëi kiÖn t¹i Toµ ¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Tr×nh tù thùc hiÖn:
ViÖc xö lý theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 178/1999 ngµy 29/12/1999 vµ ®îc híng dÉn cô thÓ t¹i Th«ng t liªn tÞch sè 03/2001/TTLT/NHNN-BTP-BCA-BTC-TC§C ngµy 23/4/2001 .
III. NghÜa vô cña nhµ ®Çu t trong c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt:
1. NghÜa vô cña nhµ ®Çu t sö dông ®Êt t¹i ViÖt nam.
Nhµ ®Çu t cã c¸c nghÜa vô quy ®Þnh t¹i Ph¸p lÖnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
Trong ®ã, nhµ ®Çu t ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c ngoµi tiÒn thuª ®Êt (trong trêng hîp thuª ®Êt cña nhµ níc, thuª l¹i ®Êt khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt khu c«ng nghÖ cao), ®ã lµ: lÖ phÝ ®Þa chÝnh, lÖ phÝ tríc b¹, thuÕ ®Êt. HiÖn nay, nh÷ng nghÜa vô nµy ®îc quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n sau:
Th«ng t sè 93/2002 ngµy 21/10/2002 quy ®Þnh chÕ ®é thu, nép vµ qu¶n lý, sö dông lÖ phÝ ®Þa chÝnh.
Th«ng t sè 83-TC/TCT ngµy 7/10/1994 híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh sè 94/CP ngµy 25/8/1994 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh Ph¸p lÖnh thuÕ nhµ ®Êt.
Th«ng t sè 28/TT-BTC ngµy 18/4/2000 híng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 176/1999/N§-CP ngµy 21/12/1999 vÒ LÖ phÝ tríc b¹.
Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam, c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸ nh©n khi ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn hoÆc tæ chøc ®îc uû quyÒn gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc vÒ ®Þa chÝnh th× ph¶i nép lÖ phÝ ®Þa chÝnh. Møc thu lÖ phÝ ®Þa chÝnh theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t 93/2002 ngµy 21/10/2002 lµ 20.000 ®ång/ lÇn cho viÖc chøng nhËn ®¨ng ký biÕn ®éng ®Êt ®ai, cô thÓ lµ chøng nhËn thay ®æi chñ sö dông ®Êt; 100.000 ®ång cho viÖc cÊp GiÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.
C¸c nghÜa vô kh¸c, tuú trêng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh cã ph¶i chÞu hay kh«ng.
a. Trêng hîp thuª ®Êt cña nhµ níc ViÖt nam:
LÖ phÝ tríc b¹: thuéc trêng hîp kh«ng ph¶i nép lÖ phÝ tríc b¹.
ThuÕ sö dông ®Êt (thuÕ ®Êt): thuéc ®èi tîng kh«ng ph¶i nép thuÕ ®Êt.
b. Trêng hîp nhËn gãp vèn liªn doanh b»ng quyÒn sö dông ®Êt:
Trong suèt qu¸ tr×nh liªn doanh Doanh nghiÖp liªn doanh kh«ng ph¶i thùc hiÖn mét nghÜa vô nµo liªn quan ®Õn diÖn tÝch ®Êt nhËn gãp vèn cña bªn ViÖt Nam (kÓ c¶ LÖ phÝ tríc b¹: doanh nghiÖp liªn doanh thuéc trêng hîp kh«ng nép lÖ phÝ tríc b¹, kho¶n lÖ phÝ tríc b¹ sÏ do bªn gãp vèn nép. ).
§ång thêi, khi x¸c ®Þnh sè thuÕ TNDN ph¶i nép th× khÊu hao gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®îc xem lµ kho¶n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô – mét kho¶n chi phÝ hîp lý ®îc trõ ®Ó tÝnh thu nhËp chÞu thuÕ. ViÖc trÝch khÊu hao ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®ñ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµ tÝnh tõ thêi ®iÓm doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi hoÆc hîp doanh b¾t ®Çu ®i vµo s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô cho ®Õn khi kÕt thóc dù ¸n.
c. Trêng hîp thuª l¹i ®Êt trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao:
Thuéc ®èi tîng kh«ng ph¶i nép lÖ phÝ tríc b¹ nÕu ®Êt thuª ®· ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.
2. NghÜa vô tµi chÝnh ®èi víi bªn chñ thÓ kh¸c trong Hîp ®ång thuª ®Êt cña nhµ níc, Hîp ®ång nhËn gãp vèn liªn doanh, hîp ®ång thuª l¹i ®Êt.
a. Trêng hîp thuª ®Êt cña nhµ níc ViÖt nam:
Nhµ níc ViÖt Nam khi cho thuª ®Êt th× kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt: Môc I – 3.1 Th«ng t 104 ngµy 23/10/2000 “Nhµ níc giao ®Êt, cho thuª ®Êt cho c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
b. Trêng hîp nhËn gãp vèn liªn doanh b»ng quyÒn sö dông ®Êt:
Tuú c¸ch thøc gãp vèn mµ bªn ViÖt nam ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nghÜa vô tµi chÝnh sau víi nhµ níc:
TiÒn thuª ®Êt:
§îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh sè 189/2000/Q§-BTC ngµy 24/11/2000 vÒ viÖc ban hµnh B¶n quy ®Þnh vÒ tiÒn thuª ®Êt, mÆt níc, mÆt biÓn ¸p dông ®èi víi c¸c h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt nam.
TiÒn thu sö dông vèn ng©n s¸ch:
§îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t sè 33 TC/TCT ngµy 13/6/1997 híng dÉn vÒ chÕ ®é thu sö dông vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc.
C¨n cø ®Ó tÝnh møc thu vÒ sö dông vèn Ng©n s¸ch lµ tæng sè tiÒn vèn cña ®¬n vÞ thuéc ®èi tîng ph¶i tÝnh tiÒn thu sö dông vèn vµ tû lÖ thu.
Trong ®ã:
Tæng sè tiÒn vèn cña ®¬n vÞ thuéc ®èi tîng ph¶i tÝnh tiÒn thu sö dông vèn lµ sè tiÒn thuª ®Êt ®îc chuyÓn sang thµnh vèn do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp cho bªn ViÖt nam gãp vèn.
Tû lÖ thu vÒ sö dông vèn Ng©n s¸ch ®îc quy ®Þnh cho mét th¸ng tõ 0,2% ®Õn 0,5% theo §iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 22/H§BT ngµy 24/1/1991 cña Héi ®ång Bé trëng ( nay lµ ChÝnh phñ ). C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt, ngµnh, nghÒ kinh doanh tû lÖ thu ®îc quy ®Þnh chi tiÕt t¹i phô lôc kÌm theo th«ng t sè 33.
TiÒn thuÕ sö dông ®Êt (ThuÕ ®Êt):
§îc x¸c ®Þnh theo Th«ng t sè 83-TC/TCT ngµy 7/10/1994 híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh sè 94/CP ngµy 25/8/1994 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh Ph¸p lÖnh thuÕ nhµ ®Êt. PhÇn I.2.d quy ®Þnh: "Trêng hîp bªn ViÖt Nam liªn doanh ®îc nhµ níc cho gãp vèn ph¸p ®Þnh b»ng quyÒn sö dông ®Êt th× tæ chøc c¸ nh©n ®¹i diÖn cho bªn ViÖt Nam dïng ®Êt ®Ó gãp vèn theo hîp ®ång ®· ký kÕt lµ ®èi tîng nép thuÕ ®Êt".
ThuÕ ®Êt ®îc tÝnh nh sau:
§èi tîng chÞu thuÕ: §Êt gãp vèn lµ §Êt x©y dùng c«ng tr×nh. PhÇn I.2.d quy ®Þnh: "Trêng hîp bªn ViÖt Nam liªn doanh ®îc nhµ níc cho gãp vèn ph¸p ®Þnh b»ng quyÒn sö dông ®Êt th× tæ chøc c¸ nh©n ®¹i diÖn cho bªn ViÖt Nam dïng ®Êt ®Ó gãp vèn theo hîp ®ång ®· ký kÕt lµ ®èi tîng nép thuÕ ®Êt".
C¨n cø tÝnh thuÕ: DiÖn tÝch ®Êt, h¹ng ®Êt, møc thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cña mét ®¬n vÞ diÖn tÝch.
Trêng hîp thuª l¹i ®Êt trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao:
ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp:
Thuéc diÖn ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: §iÒu 1- LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ngµy 17/6/2003 quy ®Þnh: “Tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô (c¬ së kinh doanh) cã thu nhËp ®Òu ph¶i nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp..”, ®ång thêi kh«ng thuéc ®èi tîng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ quy ®Þnh t¹i ®iÒu 2.
C¨n cø tÝnh thuÕ: lµ thu nhËp chÞu thuÕ vµ thuÕ suÊt.
Thu nhËp chÞu thuÕ: lµ thu nhËp tõ chuyÓn quyÒn thuª ®Êt.
ThuÕ suÊt: 28%.
ThuÕ VAT:
Thuéc ®èi tîng nép thuÕ VAT.
C¨n cø tÝnh thuÕ lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt.
Gi¸ tÝnh thuÕ:
§èi víi c¬ së kinh doanh ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt ®Ó ®Çu t cho thuª c¬ së h¹ tÇng trong khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao, khu kinh tÕ kh¸c theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ ®Ó cho thuª l¹i: gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ cho thuª cha cã thuÕ VAT trõ gi¸ thuª ®Êt ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ níc. (PhÇn A. II.10 Th«ng t 122).
§èi víi c¬ së kh¸c: “§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh bÊt ®éng s¶n, gi¸ tÝnh thuÕ VAT ®îc trõ gi¸ ®Êt chÞu thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt”.
ThuÕ suÊt:
5% nÕu thuéc trêng hîp quy ®Þnh t¹i phÇn B. II.2.35 Th«ng t 122: “Cho thuª c¬ së h¹ tÇng cña c¸c c¬ së ®îc Nhµ níc giao ®Êt hoÆc cho thuª ®Êt ®Ó ®Çu t c¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®Ó cho thuª trong khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao, khu kinh tÕ kh¸c theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ”.
10% nÕu kh«ng thuéc trêng hîp trªn mµ thuéc trêng hîp kinh doanh bÊt ®éng s¶n.
ThuÕ ®Êt:
Ph¶i nép thuÕ ®Êt theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t sè 83-TC/TCT ngµy 7/10/1994 híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh sè 94/CP ngµy 25/8/1994 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh Ph¸p lÖnh thuÕ nhµ ®Êt. §iÓm I.2.b: "c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã nhµ ®Êt cho thuª th× tæ chøc, c¸ nh©n cho thuª nhµ ®Êt ph¶i nép thuÕ ®Êt, cßn ngêi ®i thuª kh«ng ph¶i nép thuÕ ®Êt."
§èi tîng chÞu thuÕ: ®Êt x©y dùng c«ng tr×nh.
C¨n cø tÝnh thuÕ: diÖn tÝch ®Êt, h¹ng ®Êt, møc thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cña mét ®¬n vÞ diÖn tÝch.
PhÇn IV: ChÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt ®èi víi Ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i viÖt nam sö dông ®Êt t¹i ViÖt Nam.
Kh¸i niÖm Ngêi viÖt nam ®Þnh c ë níc ngoµi vµ ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam.
Theo Th«ng t liªn tÞch sè 10/2000/TTLT ngµy 15/8/2000 híng dÉn viÖc ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt nam ®Çu t theo NghÞ ®Þnh sè 51/1999/N§-CP th×:
Ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi, bao gåm:
Ngêi cã quèc tÞch ViÖt Nam c tró, lµm ¨n sinh sèng l©u dµi ë níc ngoµi;
Ngêi gèc ViÖt Nam c tró, lµm ¨n sinh sèng l©u dµi ë níc ngoµi;
Ngêi níc ngoµi thêng tró ë ViÖt Nam, bao gåm:
C«ng d©n níc ngoµi c tró, lµm ¨n, sinh sèng l©u dµi ë ViÖt Nam ®· ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn ViÖt Nam cÊp ThÎ thêng tró;
Ngêi kh«ng quèc tÞch c tró, lµm ¨n, sinh sèng l©u dµi ë ViÖt Nam ®· ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn ViÖt Nam cÊp ThÎ thêng tró.
II. Nh÷ng víng m¾c trong viÖc ¸p dông quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi ngêi ViÖt nam ®Þnh c ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt nam.
Ph¸p luËt ViÖt Nam cã nh÷ng quy ®Þnh ®Æc thï cho c¸c ®èi tîng lµ ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi vµ ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam. Tuú trêng hîp mµ c¸c ®èi tîng nµy cã thÓ ®îc ¸p dông hoÆc theo LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam hoÆc theo LuËt doanh nghiÖp vµ LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc. V× vËy, néi dung ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt vÒ quyÒn sö dông trong tõng trêng hîp còng cã sù kh¸c nhau.
Trêng hîp ®Çu t vµo ViÖt Nam theo LuËt ®Çu t ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam th× hä sÏ ®îc sö dông ®Êt theo chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt ®çi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi ®Çu t t¹i ViÖt Nam vµ khi ®ã hä còng ®îc gäi lµ nhµ ®Çu t níc ngoµi. (theo nh÷ng néi dung ®· ®îc tr×nh bµy ë c¸c phÇn trªn).
Trêng hîp ®Çu t vµo ViÖt Nam theo LuËt doanh nghiÖp vµ LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc th× vÉn cßn nhiÒu víng m¾c trong viÖc ¸p dông ph¸p luËt.
PhÇn nµy sÏ ®Ò cËp s©u h¬n vÒ chÕ ®é sö dông ®Êt trong trêng hîp thø 2: Trêng hîp ®Çu t vµo ViÖt Nam theo LuËt doanh nghiÖp vµ LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc.
Nhµ ®Çu t khi ®· thµnh lËp doanh nghiÖp theo LuËt doanh nghiÖp, LuËt Hîp t¸c x· ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t theo LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc th× vÒ mÆt ph¸p lý hä tån t¹i víi t c¸ch lµ mét tæ chøc kinh tÕ trong níc. Nh vËy, vÒ mÆt nguyªn t¾c hä ph¶i ®îc hëng mét chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt nh ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong níc. Cô thÓ:
VÒ h×nh thøc sö dông ®Êt: hä cã thÓ sö dông ®Êt díi c¸c h×nh thøc nh ®îc Nhµ níc giao ®Êt, cho thuª ®Êt, nhËn chuyÓn nhîng, nhËn gãp vèn, thuª, thuª l¹i quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc ®îc quyÒn cho thuª, cho thuª l¹i ®Êt.
VÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi sö dông ®Êt: hä ®îc thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô vÒ ®Êt ®ai cña ngêi sö dông ®Êt trong níc. §Æc biÖt, hä ®îc hëng nh÷ng quyÒn chuyÓn quyÒn mét c¸ch ®Çy ®ñ theo NghÞ ®Þnh 17/1999, NghÞ ®Þnh 79/2001 vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan. Cô thÓ lµ c¸c quyÒn: ChuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, cho thuª, cho thuª l¹i, thÕ chÊp, b¶o l·nh, gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
Tuy nhiªn, ph¸p luËt cha thõa nhËn cho nhµ ®Çu t lµ ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam ®Çu t theo LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc ®îc sö dông ®Êt theo c¸c h×nh thøc cña tæ chøc kinh tÕ trong níc, tøc lµ kh«ng cã sù ®ång nhÊt theo nguyªn t¾c ®ã mµ cã sù kh¸c biÖt: võa tu©n theo chÕ ®é ph¸p lý ®èi víi nhµ ®Çu t trong níc, võa tu©n theo chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt ®çi víi nhµ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
VÊn ®Ò ë ®©y kh«ng ph¶i ë chç t¹i sao l¹i cã sù kh¸c biÖt ®ã mµ quan träng lµ sù kh¸c biÖt nµy l¹i kh«ng ®îc quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng ë bÊt cø mét v¨n b¶n nµo dÉn ®Õn nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau.
Thø nhÊt, vÒ c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt:
LiÖu nhµ ®Çu t cã ®îc sö dông ®Êt theo c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt cña c¸c nhµ ®Çu t lµ tæ chøc trong níc kh«ng?
Theo TTLT 10/2000, môc 6 vÒ hç trî mÆt b»ng s¶n xuÊt, kinh doanh th× "Nhµ ®Çu t cã dù ¸n ®Çu t theo LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t trong níc, nÕu cã nhu cÇu thuª ®Êt lµm mÆt b»ng thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t th× ®îc t¹o ®iÒu kiÖn cho thuª ®Êt. "Nhµ ®Çu t ®îc thuª ®Êt ®Ó x©y dùng nhµ ë nh»m môc ®Ých kinh doanh b¸n cho c¸c ®èi tîng ®îc phÐp mua nhµ ë hoÆc cho thuª t¹i ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam". Nh vËy, v¨n b¶n nµy chØ ®Ò cËp ®Õn mét h×nh thøc sö dông ®Êt lµ Thuª ®Êt cña Nhµ níc ViÖt Nam.
Cßn c¸c h×nh thøc kh¸c th× sao? Hä kh«ng ®îc sö dông ®Êt theo c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt cña tæ chøc kinh tÕ trong níc, vËy hä cã ®îc thùc hiÖn nh c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt cña nhµ ®Çu t níc ngoµi kh«ng? Ngoµi viÖc ®îc thuª ®Êt cña nhµ níc, nhËn gãp vèn, thuª l¹i ®Êt trong khu c«ng nghiÖp, hä cã ®îc thuª ®Êt, thuª l¹i ®Êt kh¸c cña c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c kh«ng?
TiÕp ®ã, c¸c h×nh thøc Êy ®îc thùc hiÖn theo nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi tæ chøc kinh tÕ trong níc hay nhµ ®Çu t níc ngoµi. VÝ dô: trêng hîp thuª ®Êt cña nhµ níc th× Tr×nh tù, thñ tôc thuª ®Êt, ®¬n gi¸ thuª ®Êt, ®îc ¸p dông theo nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt nµo?. Cô thÓ, ¸p dông Th«ng t 679/1995 hay Th«ng t 2074/2001 (Tr×nh tù, thñ tôc thuª ®Êt), ¸p dông theo QuyÕt ®Þnh 189/2000 hay Th«ng t 35/2001 (®¬n gi¸ thuª ®Êt).... §èi víi nhËn gãp vèn liªn doanh, thuª l¹i ®Êt th× sao: thùc hiÖn nh tæ chøc trong níc nhËn liªn doanh hoÆc thuª l¹i ®Êt hay thùc hiÖn nh nhµ ®Çu t níc ngoµi ®îc tr×nh bµy ë c¸c phÇn trªn.
VÒ c¸c quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt:
¸p dông quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi sö dông ®Êt lµ tæ chøc, c¸ nh©n trong níc hay quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña nhµ ®Çu t trong trêng hîp nµy. C¸c quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®îc thùc hiÖn ®Õn ®©u vµ thùc hiÖn nh thÕ nµo? Ngoµi c¸c quyÒn nh nhµ ®Çu t níc ngoµi (quyÒn cho thuª l¹i ®Êt ®· ®Çu t x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng trong khu c«ng nghiÖp, quyÒn thÕ chÊp, b¶o l·nh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt) hä cßn cã c¸c quyÒn chuyÓn quyÒn kh¸c kh«ng?
§Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn, chóng ta ph¶i t×m hiÓu ë nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt víi nh÷ng quy ®Þnh riªng lÎ hay dùa vµo nguyªn t¾c. HiÖn nay, vÉn cha cã mét v¨n b¶n ph¸p luËt nµo ®iÒu chØnh râ rµng vÒ vÊn ®Ò nµy.
Nh÷ng vÊn ®Ò ®iÒu chØnh theo chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt ®èi víi nhµ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
HiÖn nay, chØ cã mét v¨n b¶n duy nhÊt ®iÒu chØnh vÒ vÊn ®Ò nµy, ®ã lµ Th«ng t liªn tÞch 10/2000/TTLT ngµy 15/8/2000 híng dÉn viÖc ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam ®Çu t theo NghÞ ®Þnh 51/1999/N§-CP (gäi t¾t lµ TTLT sè 10). Theo v¨n b¶n nµy th×:
VÒ c¸c h×nh thøc sö dông ®Êt:
TTLT sè 10 chØ ®Ò cËp ®Õn h×nh thøc thuª ®Êt cña nhµ níc, theo ®ã nhµ ®Çu t ®îc thuª ®Êt nh ®èi víi nhµ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt nam.
2. VÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi sö dông ®Êt:
Môc 7, Th«ng t 10/2001 quy ®Þnh “Nhµ ®Çu t ®îc Nhµ níc cho thuª ®Êt cã c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i §iÒu 7 cña Ph¸p lÖnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam”. Theo ®ã, c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ®èi víi ®Êt ®ai cña nhµ ®Çu t ®îc x¸c ®Þnh gièng nh nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Nh vËy, mÆc dï ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng víi t c¸ch lµ mét ph¸p nh©n trong níc nhng hä l¹i kh«ng cã quyÒn ®èi víi ®Êt thuª nh tæ chøc sö dông ®Êt trong níc.
Nh÷ng vÊn ®Ò ®iÒu chØnh theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc
Nhµ ®Çu t lµ ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt nam ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp vµ cã dù ¸n ®Çu t theo LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc ®îc ¸p dông mét sè néi dung cña chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt ®èi víi tæ chøc trong níc nh sau:
1. Gi¸ thuª ®Êt ¸p dông ®èi víi nhµ ®Çu t:
Theo Nguyªn t¾c vÒ gi¸ ¸p dông cho nhµ ®Çu t quy ®Þnh t¹i §iÒu 14 – NghÞ ®Þnh 51 vµ môc 10 - TTLT 10/2001 th×: “Doanh nghiÖp do ngêi VIÖtNam ®Þnh c ë níc ngoµi ®Çu t trùc tiÕp vµo ViÖt Nam, doanh nghiÖp do ngêi níc ngoµi thêng tró ë ViÖt Nam ®Çu t trùc tiÕp t¹i ViÖt Nam, doanh nghiÖp do c«ng d©n ViÖt Nam cïng thµnh lËp víi ngêi ViÖt Nam ®Þnh c t¹i níc ngoµi, víi ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam cã dù ¸n ®Çu t theo LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t trong níc ®îc hëng cïng møc gi¸ ®Çu vµo ®èi víi ®Êt ®ai,.....nh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i trong níc.”
Theo quy ®Þnh nµy:
TiÒn thuª ®Êt mµ nhµ ®Çu t ph¶i nép khi thuª ®Êt cña nhµ níc ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ thuª ®Êt ¸p dông cho tæ chøc trong níc quy ®Þnh t¹i Th«ng t 35/2001.
§¬n gi¸ nµy còng ®îc ¸p dông ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn liªn doanh khi nhËn gãp vèn liªn doanh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, hoÆc khi x¸c ®Þnh gi¸ thuª l¹i ®Êt khi thuª l¹i ®Êt trong khu c«ng nghiÖp.
2. ¦u ®·i ®Çu t vÒ tiÒn thuª ®Êt:
§iÒu kiÖn u ®·i:
§iÒu 15 N§ 51 quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt nãi riªng vµ c¸c u ®·i kh¸c, theo ®ã c¸c dù ¸n ®Çu t nÕu ®¸p øng mét trong c¸c ®iÒu kiÖn ®ã sÏ ®îc hëng u ®·i ®Çu t.
Néi dung u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt:
Thùc hiÖn theo §iÒu 18 NghÞ ®Þnh 51 quy ®Þnh vÒ néi dung u ®·i vÒ tiÒn thuª ®Êt vµ ®îc cô thÓ ho¸ t¹i Th«ng t sè 98/2002/TT-BTC ngµy 24/10/2002 híng dÉn thùc hiÖn viÖc miÔn, gi¶m thuÕ cho c¸c ®èi tîng ®îc hëng u ®·i ®Çu t theo NghÞ ®Þnh sè 51/1999/N§-CP.
Møc u ®·i ®Çu t cña tõng dù ¸n ®îc x¸c ®Þnh tuú theo: Ngµnh nghÒ, lîng lao ®éng sö dông b×nh qu©n trong n¨m, ®Þa bµn ®Çu t cña tõng dù ¸n. Trong ®ã, ngµnh nghÒ, ®Þa bµn u ®·i ®Çu t ®îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i Phô lôc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 35.
Nhµ ®Çu t cã quyÒn ®iÒu chØnh, bæ sung u ®·i ®Çu t trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n nÕu ®¸p øng thªm ®îc ®iÒu kiÖn u ®·i. Nhµ ®Çu t còng cã thÓ bÞ chÊm døt u ®·i ®Çu t tríc thêi h¹n do kh«ng ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®îc hëng u ®·i v× lý do kh¸ch quan hoÆc chñ quan.
PhÇn VI: Nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
Nh÷ng nhËn xÐt:
Ph¸p luËt cßn cã nh÷ng quy ®Þnh thiÕu tÝnh khoa häc, hÖ thèng:
- Nh×n mét c¸ch tæng thÓ, hiÖn nay chÕ ®é ph¸p lý cña nhµ ®Çu t níc ngoµi ®îc ghi nhËn trong c¶ ph¸p luËt ®Êt ®ai vµ ph¸p luËt ®Çu t níc ngoµi. Sù thiÕu thèng nhÊt vµ khoa häc thÓ hiÖn ë chç: chóng ta ®· dµnh mét m¶ng ph¸p luËt riªng ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Êt ®ai, vËy mµ cßn cã nh÷ng quy ®Þnh thªm trong c¶ ph¸p luËt ®Çu t.
- VÒ thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cho thuª ®Êt:
Nh trªn ®· ph©n tÝch, mçi mét thêi kú sù ghi nhËn vÒ vÊn ®Ò nµy l¹i cã sù kh¸c nhau. Lo¹i trõ sù kh¸c nhau vÒ néi dung, ®iÒu ®¸ng nãi lµ sù kh¸c nhau trong c¸ch thøc quy ®Þnh. ViÖc ghi nhËn trong LuËt ®Êt ®ai 1993
- QuyÒn cña nhµ ®Çu t ®îc ghi nhËn lÎ tÎ trong nhiÒu v¨n b¶n:
VÒ c¸c quyÒn chuyÓn quyÒn: trong suèt mét thêi gian dµi c¸c quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt trong níc vµ níc ngoµi kh«ng ®îc ghi nhËn mét c¸ch cô thÓ râ rµng. QuyÒn cña nhµ ®Çu t níc ngoµi sö dông ®Êt chØ ®îc thùc hiÖn trªn c¬ s¬ nh÷ng quy ®Þnh cò s¬ sµi nh ph¸p lÖnh Ph¸p lÖnh vÒ quyÒn cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam vµ NghÞ ®Þnh 11/1995 híng dÉn thi hµnh ph¸p lÖnh; hoÆc quy ®Þnh chung chung trong LuËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi; N¨m 1999, NghÞ ®Þnh 17/1999 quy ®Þnh c¸c quyÒn chuyÓn quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt ra ®êi nhng l¹i chØ ¸p dông cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong níc. ChØ ®Õn NghÞ ®Þnh 79, míi kh¾c phôc ®îc nh÷ng thiÕu sãt cña ph¸p luËt, Tuy nhiªn ®iÒu ®¸ng nãi lµ sù ®iÒu chØnh nµy ®îc ghi nhËn trong mét quy ®Þnh hÕt søc nhá lÎ, "khiªm tèn" t¹i phÇn ®iÒu kho¶n thi hµnh cña mét NghÞ ®Þnh söa ®æi mét NghÞ ®Þnh quy ®Þnh vÒ c¸c quyÒn chuyÓn quyÒn cña tæ chøc, c¸ nh©n trong níc. ThiÕt nghÜ, c¸ch quy ®Þnh nµy chØ thÝch hîp cho nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh t×nh thÕ, cßn xÐt vÒ mÆt lËp ph¸p th× kh«ng ®îc æn vµ v× vËy sÏ g©y r©t nhiÒu khã kh¨n cho viÖc t×m vµ hiÓu ph¸p luËt.
Ph¸p luËt cßn cã sù ph©n biÖt gi÷a chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt gi÷a nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ ngêi sö dông ®Êt trong níc.
§¬n gi¸ thuª ®Êt: HiÖn nay, ph¸p luËt cßn quy ®Þnh hai khung gi¸ kh¸c nhau trong viÖc tÝnh ®¬n gi¸ thuª ®Êt ®èi víi tæ chøc, c¸ nh©n trong níc vµ tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi sö dông ®Êt t¹i ViÖt Nam. Quy ®Þnh nµy sÏ kh«ng cßn phï hîp khi chóng ta më réng sù hîp t¸c kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ khi ViÖt Nam tham gia vµo HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt – Mü trong ®ã nguyªn t¾c b×nh ®¼ng trong quan hÖ Kinh tÕ, Th¬ng m¹i lµ mét nguyªn t¾c hµng ®Çu.
Sù kh¸c biÖt vÒ quyÒn thÕ chÊp gi÷a níc ngoµi vµ trong níc ®èi víi ®Êt thuª l¹i trong khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao.
NghÞ ®Þnh 79 ®· quy ®Þnh tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi ®îc thùc hiÖn quyÒn thÕ chÊp nh tæ chøc níc t¹i NghÞ ®Þnh 17 vµ NghÞ ®Þnh 79. Tuy nhiªn quyÒn nµy chØ ¸p dông ®èi víi ®Êt thuª cña nhµ níc vµ ®Êt nhËn gãp vèn liªn doanh. Cßn ®èi víi trêng hîp ®Êt thuª l¹i th× sao? Nh PhÇn II ®· ®Ò cËp §iÒu 30 - NghÞ ®Þnh 66 chØ cho phÐp c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuª l¹i ®Êt trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao ®îc quyÒn thÕ chÊp, trong khi cha cã v¨n b¶n ph¸p luËt nµo cho phÐp nhµ ®Çu t níc ngoµi ®îc thùc hiÖn quyÒn thÕ chÊp trong trêng hîp nµy.
Nh÷ng kiÕn nghÞ:
CÇn cã sù quy ®Þnh khoa häc, thèng nhÊt trong c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt.
Thø nhÊt, cÇn cã sù thèng nhÊt trong viÖc ®iÒu chØnh nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÕ ®é ph¸p lý vÒ sö dông ®Êt cña nhµ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam gi÷a ph¸p luËt §Êt ®ai vµ ph¸p luËt vÒ §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Nªn ch¨ng, ph¸p luËt §Êt ®ai nªn ®iÒu chØnh mét c¸ch tËp trung, tr¸nh sù “nhêng s©n” cho ph¸p luËt vÒ §Çu t níc ngoµi. Theo ®ã, khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy trong ph¸p luËt vÒ §Çu t th× chØ cÇn cã mét quy ®Þnh nhá mang tÝnh dÉn chiÕu ®Õn ph¸p luËt §Êt ®ai. §iÒu nµy võa ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña ph¸p luËt, võa dÔ dµng trong viÖc söa ®æi, bæ sung cña ph¸p luËt ®Êt ®ai mµ kh«ng lµm mÊt hiÖu lùc cña c¸c quy ®Þnh trong ph¸p luËt vÒ ®Çu t. Nh vÝ dô ®· nªu trªn, cïng víi quy ®Þnh cña LuËt ®Êt ®ai söa ®æi, bæ sung 2001 vµ NghÞ ®Þnh 66 th× §iÒu 88 NghÞ ®Þnh 24 híng dÉn thi hµnh LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vÒ “ThÈm quyÒn cho thuª ®Êt” sÏ mÊt hiÖu lùc.
Thø hai, Ph¸p luËt cÇn tr¸nh nh÷ng quy ®Þnh chång chÐo, lÎ tÎ, tr¸nh t×nh tr¹ng mét v¨n b¶n ph¸p luËt cò hÕt hiÖu lùc tõng phÇn qu¸ nhiÒu mµ vÉn cßn sö dông.
TÊt nhiªn ®©y lµ vÊn ®Ò mang tÝnh l©u dµi, hiÖn t¹i cÇn cã mét v¨n b¶n quy ®Þnh riªng hoÆc híng dÉn c¸c vÊn ®Ò vÒ sö dông ®Êt cña nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Ó kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
CÇn ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong nh÷ng trêng hîp cho phÐp ®Ó ®¶m b¶o cho xu thÕ héi nhËp toµn cÇu hiÖn nay.
CÇn cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi cña ph¸p luËt ®èi víi mét sè vÊn ®Ò thùc tÕ ph¸t sinh còng nh nh÷ng thiÕu sãt cña ph¸p luËt:
Thø nhÊt, cÇn cã quy ®Þnh ®iÒu chØnh vÒ viÖc xö lý quyÒn sö dông ®Êt khi nhµ ®Çu t níc ngoµi gi¶i thÓ, chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t tõ Doanh nghiÖp liªn doanh mµ bªn ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt sang doanh nghiÖp 100% vèn.
Thø hai, viÖc më réng ph¹m vi chñ thÓ cho thuª l¹i ®Êt vµ ph¹m vi chñ thÓ nhËn thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt theo tinh thÇn cña NghÞ quyÕt sè 09 ngµy 28/8/2001 ®· ®îc triÓn khai trªn thùc tÕ cÇn ®îc sím quy ph¹m ho¸, cô thÓ lµ cho phÐp t nh©n cho thuª l¹i ®Êt, cho phÐp tæ chøc tÝn dông níc ngoµi nhËn thÕ chÊp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt.
Thø ba, cÇn cã mét v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh râ vÒ chÕ ®é sö dông ®Êt cña ngêi ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi, ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam ®Çu t theo LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc.
KÕt luËn:
ViÖc t×m hiÓu c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ sö dông ®Êt cña nhµ ®Çu t níc ngoµi ®ßi hái ngêi t×m hiÓu cÇn cã mét c¸i nh×n xuyªn suèt hÖ thèng ph¸p luËt ®ång thêi ph¶i cËp nhËt, n¾m ®îc tinh thÇn cña c¸c quy ®Þnh ®iÒu chØnh míi. V× vËy, th«ng qua viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, ngêi thùc hiÖn ®Ò tµi mong ®em ®Õn cho nh÷ng ngêi quan t©m mét c¸i nh×n vÊn ®Ò võa kh¸i qu¸t, võa hÖ thèng, gãp phÇn vµo c«ng viÖc t vÊn cña c«ng ty.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Tìm hiểu chế độ pháp lý về sử dụng đất nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.doc