MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM TẠ I
MỤC LỤC III
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT I
CHƯƠNG I : DẪN NHẬP 1
1. Giới thiệu : 2
2. Lý do chọn đề tài : 2
3. Mục tiêu nghiên cứu : 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu : 4
5. Ý nghĩa đề tài : 4
CHƯƠNG II : TỔNG QUAN TƯ LIỆU 5
1. Khái quát về người khuyết tật : 6
1.1 Khái niệm khuyết tật : 6
1.2 Các dạng tật và nguyên nhân bị tật : 7
Các dạng tật (theo WHO) : 7
Nguyên nhân bị tật : 7
2. Khái niệm bản thân của người khuyết tật : 7
2.1 Phản ứng của xã hội đối với người khuyết tật : 8
2.2 Mức độ quan tâm của gia đình và
xã hội đối với người khuyết tật : 9
2.3 Phản ứng của gia đình đối với người khuyết tật : 10
Thái độ chối bỏ : 10
Thái độ bảo bọc quá đáng : 11
Thái độ đón nhận : 11
2.4 Khái niệm bản thân của người khuyết tật : 14
3. Tình hình người khuyết tật Việt nam : 16
3.1 Phân bố người khuyết tật theo vùng, giới tính và độ tuổi : 17
Phân bố theo vùng : 17
Giới tính : 17
Nhóm tuổi : 17
3.2 Trình độ văn hóa, trình độ chuyên môn kỹ thuật : 18
3.3 Hoàn cảnh sống và tình trạng việc làm : 18
Hoàn cảnh sống : 18
Tình trạng việc làm : 18
3.4 Nguyện vọng của người khuyết tật : 18
4. Điểm lại thư tịch : 19
5. Khung nghiên cứu : 20
5.1 Một số khái niệm trọng tâm : 20
Hội nhập : 20
Sự cản trở hòa nhập : 20
Phát triển : 20
5.1 Giả thuyết nghiên cứu : 21
CHƯƠNG III : PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU 22
1. Khung nghiên cứu : 23
2. Phương pháp nghiên cứu : 23
3. Mẫu nghiên cứu : 23
4. Kỹ thuật thu thập số liệu : 24
5. Phân tích thông tin thu thập : 24
6. Kế hoạch nghiên cứu : 24
7. Đạo đức trong nghiên cứu : 25
8. Thuận lợi và hạn chế trong nghiên cứu : 25
CHƯƠNG IV : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU : 26
Phần 1 : Những thuận lợi
trong tiến trình hội nhập và phát triển : 27
1. Từ phía bản thân người khuyết tật : 27
1.1 Cơ chế bù trừ : 27
1.2 Có ý chí vượt khó : 28
1.3 Có nhiều sáng kiến để tự cứu mình : 28
1.4 Có ý thức tự lập cao – tự khẳng định mình : 29
2. Từ phía gia đình : 30
2.1 Sự hiểu biết của cha mẹ : 30
2.2 Giúp cho trẻ có nội lực tinh thần : 32
2.3 Tạo mọi thuận lợi : 33
2.4 Nối kết chặt chẽ giữa cá nhân, gia đình và xã hội : 33
3. Từ phía xã hội : 34
3.1 Nhà trường : 34
Giáo viên : 34
Bạn bè : 35
3.2 Tinh thần tương trợ trong cộng đồng : 35
3.3 Chính sách xã hội đối với người khuyết tật : 37
Phần 2 : Những khó khăn
trong tiến trình hội nhập và phát triển : 39
1. Từ phía bản thân người khuyết tật : 39
1.1 Thể lực yếu : 39
1.2 Hạn chế di chuyển : 40
1.3 Hạn chế trong sinh hoạt cá nhân : 41
1.4 Mặc cảm tự ti : 42
1.5 Nghĩ mình vô dụng : 43
1.6 Ý thức tự lực thấp : 43
1.7 Lệ thuộc vào người khác : 44
2. Từ phía gia đình : 44
2.1 Quan tâm bảo bọc quá mức : 45
2.2 Không được quan tâm : 45
2.3 Ít được đi học : 46
3. Từ phía xã hội : 48
3.1 Thái độ và một số định kiến
của xã hội đối với người khuyết tật : 48
3.2 Hạn chế được tiếp cận với giáo dục : 49
3.3 Hạn chế của chính sách xã hội cho người khuyết tật : 51
CHƯƠNG V : BÀN LUẬN : 53
1. Nhận thức và đánh giá đúng về bản thân : 54
Ý thức trong việc tự chăm sóc sức khỏe ban đầu : 54
Nhận thức rõ những khả năng và hạn chế của mình : 54
Có cái nhìn lạc quan trong cuộc sống : 54
Giúp cá nhân tự giải quyết được vấn đề của mình : 55
2. Vai trò của gia đình : 55
Điểm tựa về mặt tình cảm và sự cảm thông : 55
Tạo lòng tự tin cho bản thân và cuộc sống : 56
3. Giáo dục là điểm then chốt để hội nhập và phát triển : 57
4. Hướng nghiệp – việc làm : 60
5. Nhận xét về việc thực hiện pháp luật
bảo vệ quyền lợi người khuyết tật : 63
6. Tiếp cận với các dịch vụ xã hội : 66
Dịch vụ chăm sóc sức khỏe : 66
Tạo điều kiện sinh hoạt cá nhân được thuận lợi : 66
7. Giao tiếp xã hội : 67
Tạo điều kiện tham gia vào các sinh hoạt xã hội : 67
Hoạt động thể thao : 67
KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ : 68
1. Kết luận : 69
2. Kiến nghị : 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO : 75
PHỤ LỤC : 77
4
1. GIỚI THIỆU :
Xã hội loài người là một tổng thể phức hợp. Nó ẩn chứa những vấn đề. Một trong những vấn đề cố hữu tồn tại từ thời đại này sang thời đại khác là sự bất bình đẳng.
Khi nói đến sự bất bình đẳng, người ta thường đề cập đến sự bất bình đẳng về giới, về vị trí và vai trò xã hội. Trong nghiên cứu này, chúng tôi muốn đề cập đến sự bất bình đẳng giữa người bình thường và người khuyết tật. Người khuyết tật có những thua sút so với một người bình thường. Nhưng những thua sút đó do yếu kém, khiếm khuyết về khả năng của chính người khuyết tật hay do rào cản được dựng lên từ những quan điểm của xã hội về người khuyết tật ?
2. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Tôi là người khuyết tật. Tôi được nuôi dưỡng, lớn lên trong trại mồ côi. Vì vậy, tôi có kinh nghiệm bản thân và đồng cảm được những mong ước rất bình thường của những người khuyết tật là được đi học, tự đảm nhận lấy cuộc sống của chính mình và hội nhập vào đời sống xã hội. Điều này nghe có vẻ rất đơn giản, nhưng thực sự nó là một vấn đề hết sức khó khăn đối với mỗi chúng tôi.
Khi còn nhỏ, tôi rất ham học nhưng tôi không có được điều kiện để đi học như các bạn đồng cảnh chỉ với một lý do mà người ta nghĩ rằng tôi không thể cầm viết được vì hai tay tôi quá yếu, tôi vẫn được đưa vào lớp như các bạn nhỏ khác nhưng chỉ để cho vui và được học nhận biết những màu sắc, nhận dạng những con thú bằng tranh ảnh mà thôi.
Một ngày nọ, do tính tò mò, trong giờ ra chơi, tôi đã lẻn lấy tập của bạn và chui xuống gầm bàn tập viết thử và cô giáo bắt gặp. Cô không phạt mà thay vào đó là cô cho tôi một quyển tập và một cây bút chì để tập viết. Từ đó, tôi miệt mài tập viết bất cứ lúc nào mà tôi có thể kể cả những thời gian đi chơi nô đùa với các bạn. Và một lần khác, tôi tình cờ mở một quyển sách trên bàn soeur phụ trách, trong sách tôi nhìn thấy hình một người đàn ông, người nước ngoài bị liệt hai tay hai chân rất nặng, trên đầu ông được kẹp một cái khung tròn và kẹp theo khung phía trước trán của ông là một cây viết vừa tầm với con mắt của ông với quyển tập trên bàn. Ông ta điều khiển cây viết đó bằng cái đầu của ông.
Hình ảnh của người đàn ông đó đã in sâu trong trí óc tôi trong suốt một thời gian dài. Tôi luôn tìm mọi cách để được đi học vì tôi nghĩ rằng tôi vẫn còn may mắn hơn ông ta là tôi có thể viết bằng hai tay. Và từ đó, tôi luôn cố gắng trong học tập khi có được cơ hội. Tôi hiểu rằng tôi sẽ trở thành kẻ vô dụng hoàn toàn nếu tôi chỉ biết nằm đó mà than thân trách phận. Tôi đã nỗ lực hết sức trong học tập để có thể tự lập trong suy nghĩ và chọn cho mình một hướng đi đúng cho bản thân.
Sau khi rời khỏi viện mồ côi hội nhập với xã hội, gần đây tình cờ tôi gặp lại H, một trong những người bạn cùng sống với tôi trong Viện mồ côi từ nhỏ, tôi thấy cô ấy quá xanh xao. Qua tìm hiểu, tôi được biết H quan hệ tình dục với một người bạn trai không có trách nhiệm, cô đã ba lần nạo thai. Cô ấy không hiểu rằng hoạt động tình dục là một nhu cầu bình thường của con người, cô ấy mặc cảm vì nghĩ mình là người khuyết tật và xem đó là sự “đèo bồng” mà xã hội khó chấp nhận nên cô không dám công khai tình cảm đó mà chọn cách quan hệ lén lút để tự rước lấy hậu quả cho bản thân mình. Việc phá thai để lại cho bản thân người phụ nữ những thiệt thòi tai hại về sức khỏe, tâm lý và kinh tế. Đa số bạn tôi đều rơi vào tình trạng đó vì họ không được trang bị kiến thức về giá trị bản thân, giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, vai trò làm mẹ để ý thức trách nhiệm trong hành vi của họ đối với bản thân – gia đình – xã hội.
Trường hợp của bạn tôi là một trong những điều tôi ray rứt. Người khuyết tật được cung cấp kiến thức nào để làm hành trang vào đời, để hội nhập với cuộc sống. Viễn cảnh tương lai của một cá nhân ra sao tùy thuộc vào hành trang mà gia đình – xã hội cung cấp cho họ hôm nay.
Tôi luôn trăn trở và bất lực trước những hoàn cảnh của bạn tôi, vì phần lớn họ đều bỏ học giữa chừng vì nghĩ rằng học rồi cũng chẳng làm được gì. Mỗi khi nhìn thấy bạn ngược xuôi với những tờ vé số trên tay trên chiếc xe lăn không kể nắng mưa để kiếm sống qua ngày, thậm chí có bạn đi “xin ăn”, tôi lại cảm thấy buồn và bất lực. Bởi vì công việc đó với những người bị tật nhẹ thì họ có thể làm được và làm dễ dàng hơn so với những người tật nặng, mà phần lớn các bạn mà tôi gặp và biết lại thuộc các dạng tật nặng. Và nếu như họ không làm những công việc đó thì sẽ chẳng biết phải làm sao để kiếm sống. Còn tôi dù muốn nhưng không thể giúp gì được cho bạn mình vì tất cả chúng tôi đều đã trưởng thành và mỗi người đều đã có hướng đi riêng cho mình.
Tôi muốn tìm hiểu những yếu tố thuận lợi và khó khăn trong tiến trình hội nhập và phát triển của người khuyết tật với mong ước làm sáng tỏ một vài yếu tố ảnh hưởng đến sự thăng tiến của người khuyết tật, góp phần thay đổi cách nhìn của xã hội về người khuyết tật, thúc đẩy xã hội tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người khuyết tật tiếp cận với giáo dục để họ phát huy được những khả năng của bản thân, từ đó họ có một sự lựa chọn đúng đắn cho hướng đi của cuộc đời mình, có được cuộc sống hạnh phúc, hữu ích cho gia đình – xã hội.
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU :
Nghiên cứu này nhằm :
Tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến tiến trình hội nhập và phát triển của người khuyết tật nói chung và tại Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.
Xác định vai trò của người khuyết tật trong tiến trình hội nhập và phát triển trong bối cảnh nền kinh tế - xã hội của Việt Nam hiện nay.
Tác động để xã hội tạo điều kiện cho người khuyết tật được tiếp cận với giáo dục để họ thuận lợi trong tiến trình hội nhập và phát triển.
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU :
Nghiên cứu tập trung vào nhóm những người khuyết tật vận động và khiếm thị trong độ tuổi từ 20 – 45 tại địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, nghiên cứu thu thập thông tin từ những người có liên quan đến hoạch định chính sách dành cho người khuyết tật hoặc đang công tác hỗ trợ cho người khuyết tật.
Trong nghiên cứu : “Tìm hiểu một số thuận lợi – hạn chế trong tiến trình hội nhập và phát triển của người khuyết tật” chúng tôi thử phân tích những khía cạnh thuận lợi và cản trở người khuyết tật phát huy những tiềm năng để vươn lên và hội nhập vào đời sống xã hội trong bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay.
5. Ý NGHĨA ĐỀ TÀI :
Đề tài nghiên cứu về người khuyết tật, do chính người khuyết tật thực hiện hy vọng sẽ cung cấp thêm những cách nhìn mới về vấn đề người khuyết tật từ chính cảm nhận của họ trong cuộc sống. Những khám phá này sẽ góp phần nhỏ bé của mình trong việc thúc đẩy xã hội tạo điều kiện bình đẳng cho người khuyết tật trong tiến trình hòa nhập và phát triển.
7 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2776 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tìm hiểu một số thuận lợi – hạn chế trong tiến trình hội nhập phát triển của người khuyết tật tại thành phố Hồ Chí Minh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
KEÁT LUAÄN & KIEÁN NGHÒ
Keát luaän
Kieán nghò
KEÁT LUAÄN :
Hoøa nhaäp vaø phaùt trieån cho NKT ñoù laø caùi ñích cuoái cuøng maø baát kyø quoác gia naøo, xaõ hoäi naøo treân theá giôùi cuõng ñeàu höôùng ñeán, nhaát laø trong boái caûnh hieän nay. Tuy nhieân ñeå ñaït tôùi caùc ñích naøy thì moãi quoác gia vôùi boái caûnh xaõ hoäi maø noù ñang mang seõ hình thaønh neân nhöõng phöông thöùc khaùc nhau. NKT sinh ra vaø lôùn leân trong quoác gia naøo, xaõ hoäi naøo cuõng ít nhieàu chòu aûnh höôûng bôûi phöông thöùc ñoù trong tieán trình hoäi nhaäp vaø phaùt trieån cuûa baûn thaân.
Ngoaøi nhöõng phöông thöùc ñeå ñaït ñöôïc söï hoøa nhaäp vaø phaùt trieån thì nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá cuõng toàn taïi ñöông nhieân trong tieán trình naøy. Coù moät soá caù nhaân trong tieán trình Hoäi nhaäp vaø Phaùt trieån gaëp ñöôïc nhieàu yeáu toá thuaän lôïi hôn laø nhöõng haïn cheá nhöng cuõng coù khi ngöôïc laïi. Khi tìm hieåu veà nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá thì tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän cuûa ngöôøi nghieân cöùu, nghóa laø hoï duøng loái tieáp caän naøo ñeå tìm ra nhöõng yeáu toá naøy vaø ñöa ra. Trong phaïm vi baøi nghieân cöùu naøy ngöôøi nghieân cöùu chæ tìm hieåu nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá theå hieän qua 3 laõnh vöïc chính :
Baûn thaân NKT
Gia ñình NKT
Xaõ hoäi nôi maø NKT sinh soáng.
ÔÛ moãi moät laõnh vöïc chuùng ta ñeàu coù theå deã daøng nhaän ra nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá taùc ñoäng tôùi NKT trong tieán trình hoäi nhaäp vaø phaùt trieån .
Ví duï : Trong khi tìm hieåu nhöõng yeáu toá thuaän lôïi cuûa NKT ôû laõnh vöïc chính baûn thaân NKT ta phaùt hieän ra söï thuaän lôïi ôû caùc khía caïnh : cô cheá buø tröø, yù chí vöôït khoù hay yù thöùc töï laäp cao... Ngöôïc laïi khi tìm hieåu veà nhöõng haïn cheá cuûa NKT thì ta cuõng nhaän ra ñöôïc qua caùc khía caïnh : Theå löïc yeáu, söï maëc caûm, töï ti hay yù thöùc töï löïc thaáp…
Töông töï ôû hai laõnh vöïc : gia ñình NKT vaø XH nôi maø NKT sinh soáng thì ngöôøi nghieân cöùu cuõng ñeà caäp vaø tìm hieåu veà nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá naøo ñaõ vaø ñang taùc ñoäng ñeán tieán trình hoäi nhaäp vaø phaùt trieån cuûa NKT .
Vôùi phaïm vi nghieân cöùu döøng laïi ôû giôùi haïn: tìm hieåu nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá cuûa NKT trong tieán trình hoäi nhaäp vaø phaùt trieån treân moät maãu nghieân cöùu nhoû (16 ngöôøi) taát nhieân chöa theå ñöa ra heát ñöôïc noäi dung bao haøm trong ñoù nhöng cuõng ñaõ phaàn naøo neâu ra ñöôïc nhöõng yeáu toá thuaän lôïi vaø haïn cheá cô baûn ñeå taát caû nhöõng ai quan taâm ñeán laõnh vöïc NKT coù theå tham khaûo.
Baûn thaân toâi – ngöôøi nghieân cöùu ñeà taøi naøy - laø moät ngöôøi khuyeát taät neân toâi ñaõ phaàn naøo hieåu ñöôïc nhöõng öu tö, lo laéng vaø söï toån thöông veà caû theå chaát laãn tinh thaàn trong hoaøn caûnh soáng cuûa moãi caù nhaân khaùc nhau. Vì vaäy, toâi coù theå hieåu moät caùch ñaày ñuû ñònh nghóa veà söùc khoûe cuûa Toå chöùc Y teá Theá giôùi : “Söùc khoûe laø moät tình traïng thoaûi maùi hoaøn toaøn veà theå chaát, tinh thaàn vaø xaõ hoäi, chöù khoâng phaûi chæ laø moät tình traïng khoâng coù beänh taät hay khuyeát taät”. Ñoái vôùi ngöôøi khuyeát taät, söï thoaûi maùi hoaøn toaøn vôùi caùc yeáu toá treân laø moät ñieàu hieám hoi vaø khoâng thöôøng xuyeân. Trong moät thôøi gian ngaén, moät ngöôøi bình thöôøng neáu bò ñau ñaàu, traät chaân, bong gaân, soå muõi hay bò toån thöông nheï moät boä phaän naøo ñoù trong cô theå do tai naïn hoaëc beänh taät, maø khieán cho anh ta bò haïn cheá trong moïi sinh hoaït cuûa ngöôøi bình thöôøng. Ñieàu naøy cuõng ñuû laøm cho anh ta coù caûm giaùc ñau ñôùn, böïc boäi vì ñaõ maát ñi söï thoaûi maùi veà theå chaát vaø tinh thaàn cho ñeán khi bình phuïc. Coøn ngöôøi khuyeát taät, nhöõng söï khieám khuyeát veà theå chaát hoaëc haïn cheá veà hoaït ñoäng haøng ngaøy laø thöôøng tröïc trong suoát moät thôøi gian daøi, coù khi laø vónh vieãn. Chính vì theá, hoï thöôøng töï ti, maëc caûm vaø raát nhaïy caûm vôùi caùc öùng xöû thieáu teá nhò hoaëc khoâng ñuùng möïc cuûa ngöôøi thaân vaø xaõ hoäi. Trong khi ñoù, nhieàu ngöôøi trong xaõ hoäi vaø gia ñình laïi quan nieäm raèng hoï khoâng theå hoài phuïc vaø sinh hoaït tham gia caùc hoaït ñoäng, laøm vieäc ñeå töï möu sinh vaø ñoùng goùp nhö moät ngöôøi bình thöôøng ñöôïc. Chính quan nieäm naøy laøm maát ñi ôû ngöôøi khuyeát taät yù chí töï löïc vöôn leân, tham gia caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, tieáp caän vôùi giaùo duïc vaø khaû naêng hoäi nhaäp – phaùt trieån sau naøy.
Söï ñau ñôùn veà theå chaát cuûa NKT coù theå deã daøng maát ñi nhöng söï maëc caûm veà söï khieám khuyeát thì thöôøng tröïc, khoâng deã gì xoùa boû. Söï maëc caûm ôû moãi caù nhaân ñeàu khaùc nhau khi aån hieän raát phöùc taïp neáu nhö hoï khoâng ñöôïc tieáp caän vôùi giaùo duïc, laøm vieäc vaø tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi ñeå laáp ñaày nhöõng khoaûng thôøi gian troáng traûi, maø ñoái vôùi hoï thaät kinh khuûng… vv.
Thôøi gian raûnh roãi thöôøng xuyeân laø moät ñieàu ñaùng sôï ñoái vôùi moät soá ngöôøi khuyeát taät (tuøy theo hoaøn caûnh soáng cuûa moãi ngöôøi). Vì noù laø cô hoäi khieán cho moät soá NKT suy nghó nhieàu veà baûn thaân mình caùch leäch laïc, caûm thaáy buoàn chaùn veà söï khieám khuyeát cuûa baûn thaân. Vì vaäy, hoï muoán thoaùt khoûi söï maëc caûm baèng nhöõng haønh ñoäng thieáu suy nghó nhö töï töû, huûy hoaïi söùc khoûe cuûa mình moät caùch töø töø ñeå ruùt ngaén cuoäc soáng laïi hoaëc soáng co ruùt trong moät khoâng gian haïn heïp. Beân caïnh ñoù, moät soá ngöôøi khaùc soáng raát laïc quan vì hoï ñöôïc taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå laáp ñaày thôøi gian troáng traûi baèng coâng vieäc, hoïc haønh vaø tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi. Ñieàu naøy giuùp hoï bôùt maëc caûm vì caûm nhaän ñöôïc cuoäc soáng moät caùch coù yù nghóa.
Söï toàn taïi caùc coäng ñoàng NKT laø moät thöïc theå khaùch quan cuûa moãi xaõ hoäi, moãi quoác gia. Thieát nghó, veà phía Nhaø nöôùc thì caùc chính saùch, phaùp luaät, phaùp leänh vaø caùc bieän phaùp ñang ñöôïc trieån khai ñaõ ñeà caäp raát ñaày ñuû caùc khía caïnh lieân quan ñeán vieäc chaêm soùc vaø hoã trôï ngöôøi khuyeát taät. Nhöng hieän taïi vaãn chöa coù moät cô caáu chính thöùc naøo ñeå kieám tra, giaùm saùt vieäc thöïc hieän chính saùch ôû caùc cô quan, toå chöùc coù lieân quan tôùi NKT.
Töï löïc ñöôïc trong sinh hoaït caù nhaân, trong suy nghó, trong kinh teá laø noãi khaùt khao naèm ngoaøi taàm tay cuûa moät NKT, maø hieän ñang phaûi soáng leä thuoäc hoaøn toaøn vaøo gia ñình. Khoâng phaûi ngöôøi khuyeát taät naøo cuõng coù ñöôïc ñieàu kieän soáng vui veû, thoaûi maùi veà maët theå chaát laãn tinh thaàn.
ÔÛ ñaâu ñoù quanh baïn, trong thaønh phoá naøy, coù moät soá NKT raát thaønh ñaït, hoï ñaõ khaúng ñònh khaû naêng, vai troø cuûa mình trong moät soá laõnh vöïc nhaát ñònh maø hoï ñöôïc gia ñình – xaõ hoäi hoã trôï, taùc ñoäng tích cöïc vaø taïo ñieàu kieän ñeå hoï tieáp caän vôùi giaùo duïc (töø cô baûn ñeán chuyeân saâu), nhaèm taïo thuaän lôïi trong tieán trình hoäi nhaäp vaø phaùt trieån. Vaø moät soá khaùc, hoï ñang soáng laëng leõ vaø aâm thaàm cam chòu soá phaän trong gia ñình, maø theo hoï ñoù söï an baøi cuûa Thöôïng ñeá. Coù nhöõng ngöôøi ñaõ ngoaøi 30 tuoåi maø vaãn chöa ñöôïc hoïc haønh hay moät laàn ra khoûi nhaø. Hoï coù nhöõng öôùc mô thaät ñôn giaûn, chæ caàn coù ñöôïc moät chieác xe laên ñeå thænh thoaûng ñi nhaø thôø, ñi ra ngoõ... Soá ngöôøi naøy hieän ñang soáng phuï thuoäc vaøo gia ñình vaø hoï baèng loøng khi ñöôïc soáng trong voøng tay cuûa gia ñình. Vì quaù yeâu thöông con hoaëc gia ñình ngheøo maø moät soá baäc cha meï ñaõ boû qua vai troø giaùo duïc, maø khoâng nhaän ra ñoù chính laø moät taùc nhaân quan troïng ñaõ kìm haõm söï phaùt trieån cuûa con mình. Vaø hoï coù tieân lieäu tröôùc ñöôïc cuoäc soáng cuûa con hoï sau khi hoï khoâng coøn söùc löïc vaø tieàn baïc ñeå lo cho chuùng?
Toâi ñoàng caûm vôùi nhöõng suy nghó cuûa caùc baïn toâi vaø chuùng toâi muoán göûi moät thoâng ñieäp ñeán vôùi xaõ hoäi raèng : moät ngöôøi khuyeát taät vöôït qua ñöôïc nhöõng maëc caûm vaø haïn cheá cuûa baûn thaân ñaõ laø moät ñieàu khoù. Nhöng coøn moät ñieàu khoù vöôït qua hôn chính laø söï nhaän thöùc chöa ñuùng cuûa xaõ hoäi veà ngöôøi khuyeát taät theå hieän qua nhöõng aùnh maét, cöû chæ vaø thaùi ñoä ñoái vôùi hoï trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy. Hoï thöïc khoâng muoán trôû thaønh gaùnh naëng cuûa ngöôøi khaùc.
Cuoái cuøng toâi vaãn muoán khaúng ñònh moät ñieàu : “Loaïi Boû Khuyeát Taät Laø Voâ Phöông, Laøm Giaûm Nhöõng Giôùi Haïn Cuûa Khuyeát Taät, Caùi Ñoù Baïn Laøm Ñöôïc”.1 Th.s. Nguyeãn Ngoïc Laâm bieân dòch, Chaêm Soùc Treû Khuyeát Taät Taïi Nhaø – BXB Ñaïi Hoïc Baùn Coâng TP.HCM
KIEÁN NGHÒ
Xaõ hoäi vaø nhaø nöôùc caàn quan taâm ñeán ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn ñoái vôùi NKT, cuï theå :
Ñôøi soáng vaät chaát :
Neân coù nhöõng khoaûn trôï caáp xaõ hoäi haøng thaùng, nhaèm hoã trôï cho cuoäc soáng cuûa ñaïi boä phaän ngöôøi khuyeát taät ngheøo. Ñieàu naøy theå hieän tinh thaàn nhaân ñaïo buø ñaéùp phaàn naøo nhöõng haïn cheá khaùch quan cuûa NKT.
Môû caùc trung taâm daïy ngheà cho NKT, keøm theo ñoù laø nhöõng cô sôû, xí nghieäp coù trang bò nhöõng thieát bò ñuû ñaùp öùng nhu caàu söû duïng, phuø hôïp vôùi khaû naêng laøm vieäc cuûa NKT hoøng ñaït hieäu quaû kinh teá.
Ñoái vôùi nhöõng NKT coù trình ñoä, kieán thöùc vaø khaû naêng laøm vieäc giôùi haïn, caàn coù nhöõng cô sôû saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp khoâng ñoøi hoûi kyõ thuaät cao ñeå hoï coù theå coáng hieán söùc lao ñoäng nhoû beù cuûa mình goùp phaàn xaây döïng xaõ hoäi vaø möu sinh cho baûn thaân.
Ñôøi soáng tinh thaàn :
Caàn coù nhöõng trung taâm vaên hoùa, caùc caâu laïc boä giaûi trí laønh maïnh cho NKT, hoï vöøa laø ñoái töôïng ñöôïc phuïc vuï, vöøa laø chuû theå goùp phaàn xaây döïng vaø duy trì phaùt trieån cuûa caùc trung taâm, caâu laïc boä mang tính chaát sinh hoïat coäng ñoàng, sinh hoaït nhoùm laø ñieàu toái caàn thieát ñoái vôùi NKT.
Xaây döïnh moâ hình maùi aám, ñöôïc xem nhö moät gia ñình qui tuï khoaûng möôøi em khuyeát taät bò boû rôùi, ñeå caùc em taäp soáng töông thaân, töông aùi, tìm laïi hôi aám gia ñình leõ ra em ñaõ coù ñöôïc töø luùc sinh ra, lôùn leân. Chính trong maùi aám gia ñình môùi naøy caùc em seõ tích cöïc hoã trôï nhau trong ñôøi soáng töï laäp.
Ngoaøi vieäc khuyeán khích caùc em khuyeát taät hoïc hoøa nhaäp cuøng vôùi hoïc sinh bình thöôøng taïi caùc tröôøng phoå thoâng, giaùo duïc thöôøng xuyeân, ñaïi hoïc…. thieát nghó cuõng neân coù nhöõng tröôøng, nhöõng khoùa ñaøo taïo chuyeân bieät daønh cho NKT, phuø hôïp vôùi khaû naêng tieáp thu cuûa hoï, coù nhö vaäy hoï môùi caûm thaáy phaán khôûi tích cöïc trong vieäc trao doài kieán thöùc. Cuõng caàn xaùc ñònh raèng: Vaán ñeà khoâng phaûi laø tieáp thu ñöôïc nhieàu kieán thöùc, ñaït ñöôïc trình ñoä cao veà nhaän thöùc maø vaán ñeà ôû choã: caùc em luoân caûm thaáy mình ñang coá gaéng vöôn leân, luoân luoân tìm cho mình leõ soáng, moät cuoäc soáng coù yù nghóa.
Vôùi söï hôïp taùc cuûa quoác teá, chính phuû caàn tieán haønh moät cuoäc ñieàu tra quoác gia toaøn dieän veà lónh vöïc ngöôøi taøn taät treân taát caû 61 tænh, thaønh phoá cuûa caû nöôùc, vôùi löôïng maãu lôùn ñeå coù theå cung caáp ñaày ñuû caùc thoâng tin ñaùng tin caäy lieân quan ñeán vaán ñeà khuyeát taät, laøm cô sôû cho caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch. Thieát laäp maïng löôùi thoâng tin quaûn lyù, caäp nhaät caùc döõ lieäu veà ngöôøi khuyeát taät trong heä thoáng toå chöùc cuûa Boä Lao ñoäng Thöông binh Xaõ hoäi.
Chính phuû phaûi tieán haønh caùc bieän phaùp nhaèm naâng cao nhaän thöùc cuûa toaøn xaõ hoäi veà vaán ñeà ngöôøi khuyeát taät, song ñieàu quan troïng hôn ñoù laø nhaän thöùc phaûi ñöôïc theå hieän trong töøng nhieäm vuï cuûa caùc keá hoaïch, chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc vaø baèng caùc chính saùch, haønh ñoäng cuï theå, theå hieän traùch nhieäm cuûa caùc caáp töø Trung öông tôùi ñòa phöông, cuûa moãi ngöôøi daân vaø baûn thaân ngöôøi khuyeát taät.
Caàn naâng cao naêng löïc cho caùc cô quan hoaïch ñònh chính saùch, cô quan thöïc thi, cô quan kieåm tra, kieåm soaùt caùc chính saùch lieân quan tôùi vaán ñeà ngöôøi khuyeát taät, ñaëc bieät laø phaûi ñeà cao vai troø cuûa Maët traän Toå quoác Vieät Nam, caùc toå chöùc quaàn chuùng vaø caùc toå chöùc cuûa chính ngöôøi khuyeát taät trong vieäc giaùm saùt vieäc thöïc thi Phaùp leänh veà ngöôøi khuyeát taät.
Nhaø nöôùc keâu goïi söï trôï giuùp quoác teá, huy ñoäng töø nguoàn ngaân saùch cuûa nhaø nöôùc vaø söï ñoùng goùp cuûa caùc toå chöùc, caùc caù nhaân trong nöôùc ñaàu tö naâng caáp, xaây döïng caùc cô sôû nuoâi döôõng, chaêm soùc y teá, chænh hình phuïc hoài chöùc naêng, giaùo duïc, daïy ngheà, caùc trung taâm vaên hoùa theå thao daønh rieâng cho ngöôøi khuyeát taät.
Taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi khuyeát taät ñöôïc tieáp caän vôùi giaùo duïc töø cô baûn ñeán chuyeân saâu, ñaëc bieät ngöôøi khuyeát taät ôû vuøng saâu – vuøng xa.
Ngöôøi khuyeát taät, thoâng qua caùc toå chöùc cuûa mình, phaûi coù ñöôïc nhöõng aûnh höôûng coù giaù trò thöïc söï ñoái vôùi vieäc thieát keá chính saùch chöông trình, dòch vuï naøo nhaèm ñem laïi lôïi ích cho hoï. Ngöôøi khuyeát taät phaûi ñöôïc tham gia yù kieán vaø quan ñieåm cuûa hoï trong tieán trình laäp chính saùch.
Taêng cöôøng söï hoã trôï ñoái vôi caùc toå chöùc cuûa ngöôøi khuyeát taät vaø giuùp ñôõ hoï toå chöùc vaø phoái hôïp ñöôïc söï ñaïi dieän veà lôïi ích vaø yeâu caàu cuûa ngöôøi khuyeát taät.
Tích cöïc tìm kieám vaø khuyeán khích baèng moïi caùch ñeå coù theå xaây döïng nhöõng toå chöùc cuûa chính ngöôøi khuyeát taät hoaëc ñaïi dieän cho ngöôøi khuyeát taät. Nhöõng toå chöùc naøy - nôi maø ngöôøi khuyeát taät coù vai troø quyeát ñònh caû veà thaønh vieân laãn cô quan laõnh ñaïo ñang toàn taïi ôû nhieàu nöôùc.
Chính phuû phaûi xuùc tieán sôùm vieäc thaønh laäp caùc “Quyõ vieäc laøm cho ngöôøi khuyeát taät” ôû caùc ñòa phöông. Tröôùc maét neân trieån khai thí ñieåm quyõ tín duïng quay voøng cho caùc doanh nghieäp daønh rieâng cho ngöôøi khuyeát taät, cho caùc hoä gia ñình vaø caù nhaân ngöôøi khuyeát taät vay voán ñeå töï taïo vieäc laøm.
Chính phuû sôùm ban haønh vaø trieån khai nhöõng höôùng daãn cuï theå veà thöïc hieän caùc quy chuaån, tieâu chuaån thieát keá thi coâng caùc coâng trình coâng coäng ñaûm baûo cho ngöôøi khuyeát taät ñöôïc tieáp caän.
Chính phuû höôùng daãn vaø khuyeán khích ngöôøi khuyeát taät thaønh laäp caùc hoäi, caùc toå chöùc töï löïc cuûa ngöôøi khuyeát taät, taïo ñieàu kieän cho caùc hoäi vaø caùc toå chöùc phaùt trieån caû veà soá löông cuõng nhö chaát löôïng.
Tranh thuû söï giuùp ñôõ cuûa coäng ñoàng quoác teá veà vaán ñeà ngöôøi khuyeát taät.
Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc laø nhöõng ngöôøi khuyeát taät coù theå ñaûm nhaän vai troø laõnh ñaïo vaø quaûn lyù trong nhöõng toå chöùc töï löïc cuõng nhö trong nhöõng ñònh cheá xaõ hoäi khaùc.
Ngöôïc laïi chính baûn thaân NKT caàn loaïi boû daàn maëc caûm töï ti ñeå hoøa nhaäp vaøo cuoäc soáng coäng ñoàng baèng caùch :
Tham gia sinh hoïat trong caùc nhoùm nhoû. Hoïc taäp caùc göông vöôït khoù cuûa nhöõng anh chò em ñoàng caûnh ngoä. Phaùt huy, naâng cao tinh thaàn hoïc taäp, duø laø hoïc taäp döôùi baát cöù hình thöùc naøo. (töï hoïc trao ñoåi thoâng tin trong nhoùm, tröôøng lôùp, hoaëc qua nhöõng thoâng tin ñaïi chuùng: saùch baùo, truyeàn hình v.v.).
Luyeän cho baûn thaân tinh thaàn töï laäp saùng taïo. Phaûi bieát chòu traùch nhieäm veà baûn thaân, quyeát ñònh cuûa mình. Ñoàng thôøi phaûi coù traùch nhieäm vôùi gia ñình, vôùi coäng ñoàng cuûa mình. Ñònh höôùng cho töông lai: neáp aên ôû, ñôøi soáng, ngheà nghieäp... Luoân reøn luyeän yù chí, tinh thaàn laïc quan (thoâng qua neáp soáng coäng ñoàng).
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Ket luan.doc
