Tim hiểu về ATM

nh­ng kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶. TËp hîp nót bao gåm nhiÒu nót kh¸c nhau hîp thµnh, gãi d÷ liÖu IP göi tíi mét ®Þa chØ Multicast sÏ ®­îc göi tíi tÊt c¶ c¸c Host tham dù trong nhãm Multicast nµy. Broadcast: ThÓ hiÖn tÊt c¶ c¸c tr¹m trªn m¹ng. Th«ng th­êng ®iÒu ®ã giíi h¹n ë tÊt c¶ c¸c Host trªn mét m¹ng con ®Þa ph­¬ng. C¸c ®Þa chØ IP ®­îc chia ra lµm hai phÇn, mét phÇn ®Ó x¸c ®Þnh m¹ng (net id) vµ mét phÇn ®Ó x¸c ®Þnh host (host id). C¸c líp m¹ng x¸c ®Þnh sè bits ®­îc dµnh cho mçi phÇn m¹ng vµ phÇn host. Cã n¨m líp m¹ng lµ A, B, C, D, E, trong ®ã ba líp ®Çu lµ ®­îc dïng cho môc ®Ých th«ng th­êng, cßn hai líp D vµ E ®­îc dµnh cho nh÷ng môc ®Ých ®Æc biÖt vµ t­¬ng lai. Trong ®ã ba líp chÝnh lµ A,B,C. H×nh vÏ sau cho thÊy cÊu tróc cña mét ®Þa chØ IP. Mçi líp ®Þa chØ ®­îc ®Æc tr­ng bëi mét sè bits ®Çu tiªn cña Byte ®Çu tiªn cã cÊu tróc chi tiÕt nh­ h×nh 1.4. H×nh 1.4: CÊu tróc c¸c khu«n d¹ng ®Þa chØ Tõ cÊu tróc ph©n líp ®Þa chØ ta cã thÓ nhËn thÊy: Nhá h¬n 128 lµ ®Þa chØ líp A. Byte ®Çu tiªn x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¹ng, ba Bytes cßn l¹i x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¸y tr¹m. Tõ 128 ®Õn 191 lµ ®Þa chØ líp B. Hai Bytes ®Çu x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¹ng. Hai Bytes tiÕp theo x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¸y tr¹m. Tõ 192 ®Õn 223 lµ ®Þa chØ líp C. Ba Bytes ®Çu x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¹ng. Bytes cßn l¹i x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¸y tr¹m. Lín h¬n 223 lµ c¸c ®Þa chØ dïng ®Ó qu¶ng b¸ hoÆc dïng dù tr÷ cho c¸c môc ®Ých ®Æc biÖt vµ ta cã thÓ kh«ng cÇn quan t©m. Nh×n vµo trªn h×nh ta cã b¶ng ph©n líp ®Þa chØ IP nh­ b¶ng 1.1. Network class Sè m¹ng Sè Hosts trong m¹ng A 126 16.777.214 B 16.382 65.534 C 2.097.150 254 B¶ng 1.1: B¶ng ph©n líp ®Þa chØ Tuy nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c sè hiÖu m¹ng (net id) ®Òu cã thÓ dïng ®­îc. Mét sè ®Þa chØ ®­îc ®Ó dµnh cho nh÷ng môc ®Ých ®Æc biÖt. Líp A cã sè m¹ng Ýt nhÊt, nh­ng mçi m¹ng l¹i cã nhiÒu hosts thÝch hîp víi c¸c tæ chøc lín cã nhiÒu m¸y tÝnh. Líp B cã sè m¹ng vµ sè hosts võa ph¶i. Cßn líp C cã nhiÒu m¹ng nh­ng mçi m¹ng chØ cã thÓ cã 254 hosts, thÝch hîp víi tæ chøc cã Ýt m¸y tÝnh. §Ó tiÖn cho viÖc qu¶n trÞ còng nh­ thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ph¸p t×m ®­êng trªn m¹ng. ë c¸c m¹ng lín (líp A) hay m¹ng võa (líp B) ng­êi ta cã thÓ chia chóng thµnh c¸c m¹ng con (Subnets) . VÝ dô cho r»ng mét m¹ng con cã ®Þa chØ líp B lµ 191.12.0.50 khi ®ã coi 191.12.0.0 lµ ®Þa chØ toµn m¹ng vµ lËp ®Þa chØ 191.12.1. cho Subnet 1 vµ 191.12.2 cho Subnet 2. Cã thÓ dµnh trän mét nhãm 8 bits ®Ó ®¸nh ®Þa chØ Subnet vµ mét nhãm ®Ó ®¸nh ®Þa chØ c¸c m¸y trong tõng Subnet. Nh­ thÕ tÊt nhiªn lµ sè m¸y trong mét Subnet sÏ Ýt ®i t­¬ng tù nh­ trong m¹ng nhá. Sù ph©n chia nµy lµm gi¶m kÝch th­íc cña b¶ng ®Þnh tuyÕn trong Router/ Gateway, nghÜa lµ tiÕt kiÖm dung l­îng nhí vµ thêi gian xö lý. Sù ph©n chia mét m¹ng thµnh nhiÒu m¹ng con ph¸t sinh vÊn ®Ò lµ sè l­îng bit dµnh ®Ó ®¸nh ®Þa chØ m¹ng con cã thÓ kh¸c nhau vµ tuú thuéc vµo nhµ qu¶n trÞ m¹ng. Do ®ã ng­êi ta ®­a vµo kh¸i niÖm Subnet Mask. Subnet Mask còng gièng nh­ ®Þa chØ IP bao gåm 32 bits. Môc ®Ých cña ®i¹ chØ Subnet Mask lµ ®Ó chia nhá mét ®Þa chØ IP thµnh c¸c m¹ng nhá h¬n vµ theo dâi vïng nµo trªn ®Þa chØ IP ®­îc dïng ®Ó lµm ®Þa chØ cho m¹ng con (cßn ®­îc gäi lµ c¸c Subnet) ®ã vïng nµo dïng lµm ®Þa chØ cho c¸c m¸y tr¹m. Néi dung cña mét Subnet Mask ®­îc quy ®Þnh nh­ sau : C¸c bit 1 : dïng ®Ó chØ ®Þnh ®Þa chØ m¹ng trªn ®Þa chØ IP. C¸c bit 0 : dïng ®Ó chØ ®Þnh ®Þa chØ m¸y tr¹m trªn ®Þa chØ IP. VÝ dô ®èi víi m¹ng A cã ®Þa chØ lµ 25.0.0.0, nÕu dµnh 8 bits cho Subnet th× mÆt n¹ cã gi¸ trÞ lµ 255.255.0.0 , nÕu dµnh 16 bits cho Subnet th× mÆt n¹ cã gi¸ trÞ lµ 255.255.255.0. Tõ ®Þa chØ IP ta thùc hiÖn phÐp to¸n logic AND víi ®Þa chØ Subnet Mask kÕt qu¶ sÏ t¹o ra ®­îc ®Þa chØ m¹ng n¬i ®Õn. KÕt qu¶ nµy ®­îc sö dông ®Ó t×m b­íc tiÕp theo trong thuËt to¸n t×m ®­êng trªn m¹ng. NÕu kÕt qu¶ nµy trïng víi ®Þa chØ m¹ng t¹i tr¹m ®ang lµm viÖc th× sÏ xÐt tiÕp ®Þa chØ m¸y tr¹m ®Ó truyÒn ®i. Theo cÊu tróc cña Subnet Mask th× ta thÊy tÊt c¶ c¸c tr¹m lµm viÖc trong cïng mét m¹ng con cã cïng gi¸ trÞ Subnet Mask. Víi ph­¬ng ph¸p nµy sè bits dïng ®Ó ®¸nh ®Þa chØ host cã thÓ nhá h¬n 8 bits (®èi víi líp C) tøc lµ mét ®Þa chØ líp C cã thÓ ph©n nhá h¬n n÷a vµ khi ®ã c¸c m¹ng con nµy th­êng ®­îc x¸c ®Þnh bëi c¸c ®Þa chØ cã thªm phÇn chó thÝch sè bits dµnh cho ®Þa chØ m¹ng, vÝ dô 203.160.0.0/25 m« t¶ Subnet 203.160.0.0 (thuéc líp C) nh­ng cã 25 bits dïng cho ®Þa chØ m¹ng vµ 7 bits dïng cho ®Þa chØ Hosts tøc lµ Subnet nµy chØ cã tèi ®a lµ 128 Hosts chø kh«ng ph¶i lµ 256 Hosts. Trong tÊt c¶ c¸c líp ®Þa chØ m¹ng còng nh­ c¸c Subnets, c¸c ®i¹ chØ ®Çu vµ cuèi cña m¹ng ®­îc dïng cho c¸c môc ®Ých riªng. Mét ®Þa chØ IP cïng víi tÊt c¶ c¸c bits ®Þa chØ m¸y tr¹m cã gi¸ trÞ cã lµ 0 (®Þa chØ ®Çu m¹ng) ®­îc dïng ®Ó chØ chÝnh m¹ng ®ã (hay ®Þa chØ x¸c ®Þnh m¹ng). VÝ dô ®Þa chØ 203.160.1.0 ®­îc dïng ®Ó chØ m¹ng 203.160.1.0. Cßn nÕu tÊt c¶ c¸c bits ®Þa chØ trong phÇn ®Þa chØ cña tr¹m ®Òu cã gi¸ trÞ lµ 1 (®Þa chØ cuèi m¹ng) th× ®Þa chØ nµy ®­îc dïng lµm ®Þa chØ qu¶ng b¸. VÝ dô ®Þa chØ qu¶ng b¸ cña m¹ng 203.160.1.0 lµ 203.160.1.255. Mét gãi d÷ liÖu göi ®Õn ®Þa chØ nµy sÏ ®­îc truyÒn ®Õn tÊt c¶ c¸c m¸y tr¹m trªn ®Þa chØ nµy. Trªn m¹ng Internet, viÖc qu¶n lý vµ ph©n phèi ®Þa chØ IP lµ do NIC (Network Information Center). Víi sù bïng næ cña sè m¸y tÝnh kÕt nèi vµo m¹ng Internet, ®Þa chØ IP ®· trë thµnh mét tµi nguyªn c¹n kiÖt, ng­êi ta ®· ph¶i x©y dùng nhiÒu c«ng nghÖ ®Ó kh¾c phôc t×nh h×nh nµy. VÝ dô nh­ c«ng nghÖ cÊp ph¸t ®Þa chØ IP ®éng nh­ BOOTP hay DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol). Khi sö dông c«ng nghÖ nµy th× kh«ng nhÊt thiÕt mäi m¸y trªn m¹ng ®Òu ph¶i cã mét ®Þa chØ IP ®Þnh tr­íc mµ nã sÏ ®­îc Server cÊp cho mét ®Þa chØ IP khi thùc hiÖn kÕt nèi. Tuy nhiªn gi¶i ph¸p nµy chØ lµ t¹m thêi trong t­¬ng lai th× ®Þa chØ IPv6 sÏ ®­îc®­a vµo sö dông. 1.2.3.4.§Þa chØ IPv6 CÊu tróc Header cña gãi IPv6 ®­îc tr×nh bµy trong h×nh 1.5. Version Number Priority Flow Lable Pay load Length Next Header Hop limit Source IP Address ( 128 Bits) Destination IP Address (128 Bits) H×nh 1.5: CÊu tróc Header gãi IPv6 CÊu tróc cña gãi IPv6 kh«ng hoµn toµn t­¬ng thÝch mét c¸ch trùc tiÕp víi cÊu tróc cña gãi IPv4, nã cã cÊu tróc ®Ó cho viÖc truyÒn dÉn cµng nhanh cµng tèt, vµ nã vÉn cïng ho¹t ®éng víi IPv4. IPv6 cã mét sè ®Æc ®iÓm chÝnh sau ®©y: 128 bits ®Þa chØ thay cho 32 bits ®Þa chØ. ThiÕt lËp vµ cÊu h×nh ®¬n gi¶n : IPv6 cã thÓ tù ®éng ®Æt cÊu h×nh c¸c ®Þa chØ côc bé. §Þnh d¹ng Header ®¬n gi¶n mét vµi tr­êng ®· ®­îc bá ®i hoÆc trë thµnh kh«ng b¾t buéc. Sù ®Þnh d¹ng Header míi nµy c¶i thiÖn tÝnh n¨ng cña bé ®Þnh tuyÕn vµ dÔ dµng thªm c¸c lo¹i Header míi. C¶i tiÕn sù trî gióp ®èi víi c¸c tuú chän vµ c¸c më réng. Sù trî gióp ®èi víi viÖc x¸c nhËn ®óng vµ sù m· ho¸ d÷ liÖu. Sù trî gióp ®èi víi viÖc x¸c nhËn ®óng, tÝnh ch©n thËt cña d÷ liÖu, tÝnh bÝ mËt cña d÷ liÖu lµ mét phÇn cña kiÕn tróc IPv6. Kh«ng gièng nh­ IPv4 c¸c gãi d÷ liÖu trong IPv6 nãi chung kh«ng bÞ ph©n m¶nh. NÕu sù ph©n m¶nh ®­îc yªu cÇu nã sÏ ®­îc thùc hiÖn kh«ng ph¶i b»ng c¸c bé ®Þnh tuyÕn mµ b»ng nguån cña c¸c gãi d÷ liÖu. §èi víi mét gãi d÷ liÖu bÞ ph©n m¶nh, Host nguån sÏ sinh ra mét gi¸ trÞ tù nhËn diÖn duy nhÊt. IPv6 cã 128 bits ®Þa chØ dµi h¬n bèn lÇn so víi IPv4 nªn kh¶ n¨ng theo lý thuyÕt cã thÓ cung cÊp mét kh«ng gian ®Þa chØ lín h¬n nhiÒu. §©y lµ kh«ng gian ®Þa chØ cùc lín víi môc ®Ých kh«ng chØ cho Internet mµ cßn cho tÊt c¶ c¸c m¹ng m¸y tÝnh, c¸c hÖ thèng viÔn th«ng, hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ thËm chÝ cßn c¶ c¸c vËt dông trong gia ®×nh. §Þa chØ IPv6 ®­îc ph©n ra lµ 3 lo¹i chÝnh nh­ sau : Unicast Address: §Þa chØ ®¬n h­íng lµ ®Þa chØ dïng ®Ó nhËn d¹ng tõng nót mét (®iÓm nót lµ tËp c¸c thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch n»m ë trung t©m nh­ Router ch¼ng h¹n) cô thÓ lµ mét gãi d÷ liÖu ®­îc göi tíi mét ®Þa chØ ®¬n h­íng sÏ ®­îc chuyÓn tíi nót mang ®Þa chØ ®¬n h­íng ®ã. Anycast Address: §Þa chØ bÊt kú h­íng nµo. Lµ ®Þa chØ dïng ®Ó nhËn d¹ng mét tËp hîp nót bao gåm nhiÒu nót kh¸c nhau hîp thµnh, cô thÓ lµ mét gãi sè liÖu ®­îc göi tíi mét ®Þa chØ bÊt cø h­íng nµo sÏ ®­îc chuyÓn tíi mét nót gÇn nhÊt trong tËp hîp nót m¹ng ®Þa chØ Anycast ®ã. Multicast Address : §Þa chØ ®a h­íng. Lµ ®Þa chØ dïng ®Ó nhËn d¹ng mét tËp hîp nót. TËp hîp nót bao gåm nhiÒu nót kh¸c nhau hîp thµnh, cô thÓ lµ mét gãi sè liÖu ®­îc göi tíi mét ®Þa chØ ®a h­íng sÏ ®­îc chuyÓn tíi tÊt c¶ c¸c nót trong ®Þa chØ Multicast ®ã. 1.2.3.5. Giao thøc ARP Khi hai m¸y trªn m¹ng Internet muèn kÕt nèi víi nhau th× chóng ph¶i biÕt ®i¹ chØ cña nhau, ®Þa chØ ®­îc sö dông lµ ®Þa chØ Internet. Tuy nhiªn nÕu hai m¸y cïng trong mét m¹ng vËt lý th× chóng kh«ng thÓ sö dông ®Þa chØ IP ®Ó liªn l¹c víi nhau, chóng chØ cã thÓ kÕt nèi víi nhau khi chóng biÕt ®­îc ®Þa chØ vËt lý cña nhau. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao mét tr¹m hay mét Router cã thÓ ¸nh x¹ ®Þa chØ IP (32 bits hoÆc 128 bits ) sang ®Þa chØ vËt lý (48 bits) khi chóng cÇn göi mét gãi d÷ liÖu qua m¹ng vËt lý. Tr­íc kia trong c¸c hÖ thèng sö dông giao thøc TCP/IP th× ph¶i cã mét b¶ng chØ ra sù liªn quan gi÷a ®Þa chØ IP vµ ®Þa chØ vËt lý (®Þa chØ MAC) tuy nhiªn ngµy vÊn ®Ò nµy ®­îc gi¶i quyÕt th«ng qua giao thøc x¸c ®Þnh ®Þa chØ ARP (Address Resolution Protocol). Giao thøc ARP cho phÐp mét tr¹m cã thÓ biÕt ®­îc ®Þa chØ vËt lý cña mét tr¹m kh¸c trªn cïng mét m¹ng vËt lý khi nã biÕt ®Þa chØ IP cña tr¹m kia. H×nh 1.6 minh ho¹ ®iÒu ®ã. H×nh 1.6: Giao thøc ARP Khi mét m¸y tr¹m cã ®Þa chØ 129.1.1.1 muèn biÕt ®Þa chØ vËt lý cña m¸y tr¹m cã ®Þa chØ 129.1.1.4 th× nã göi ®i mét gãi tin ®Æc biÖt cã chøa ®Þa chØ IP 129.1.1.4 ®Õn tÊt c¶ c¸c tr¹m kh¸c (Sö dung chÕ ®é Broadcast) ®Ó yªu cÇu tr¶ lêi cho biÕt ®Þa chØ vËt lý cña m¸y nµy. TÊt c¶ c¸c tr¹m trªn m¹ng ®Òu nhËn ®­îc th«ng b¸o nµy nh­ng chØ cã tr¹m cã ®Þa chØ IP lµ 129.1.1.4 nhËn ra ®Þa chØ IP cña nã nªn nã göi cho m¸y 129.1.1.1 mét phóc ®¸p tr¶ lêi ®Þa chØ vËt lý cña nã. Tuy nhiªn nÕu bÊt cø lóc nµo muèn kÕt nèi, mçi m¸y tr¹m ®Òu ph¶i thùc hiÖn qu¶ng b¸ yªu cÇu ARP nh­ vËy sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng t¾c nghÏn trªn m¹ng v× tÊt c¶ c¸c m¸y trong m¹ng ®Òu nhËn ®­îc yªu cÇu nµy vµ ph¶i xö nã. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nµy trªn mçi m¸y tr¹m ®Òu cã thiÕt kÕ mét vïng nhí gäi lµ ARP table hoÆc ARP cache. B¶ng nµy sÏ l­u gi÷ ®Þa chØ IP t­¬ng øng víi ®Þa chØ vËt lý cña c¸c m¸y tr¹m gÇn nhÊt mµ nã nhËn ®­îc vµ ®­îc cËp nhËt tù ®éng khi nhËn ®­îc tr¶ lêi ARP. Tr­íc khi göi ®i mét yªu cÇu ARP th× mét m¸y tr¹m sÏ t×m trong ARP table xem cã ®Þa chØ vËt lý nµo t­¬ng øng víi ®i¹ chØ IP mµ nã muèn kÕt nèi hay kh«ng, nÕu cã th× nã sÏ göi d÷ liÖu mµ kh«ng ph¶i ph¸t yªu cÇu ARP. Bªn c¹nh ®ã ®Ó gi¶m viÖc ph¸t ®i c¸c yªu cÇu ARP th× khi mét m¸y tr¹m nµo tr¶ lêi mét yªu cÇu ARP nã sÏ tù ®éng cËp nhËt ®Þa chØ IP vµ ®Þa chØ vËt lý cña n¬i yªu cÇu vµo ARP table. C¸c ARP table nµy tuú theo cÊu tróc kh¸c nhau mµ cã ph­¬ng ph¸p cËp nhËt hoÆc lo¹i bá ®Þa chØ kh¸c nhau. H×nh 1.7 chØ ra c¸c ®Ó thùc hiÖn mét yªu cÇu ARP. H×nh 1.7: C¸c b­íc thùc hiÖn ARP Tr­íc khi thùc hiÖn kÕt nèi th× m¸y tr¹m ph¶i biÕt ®Þa chØ MAC t­¬ng øng víi ®Þa chØ IP. Nã sÏ t×m trong ARP table xem cã ®Þa chØ nµo phï h¬p kh«ng. ARP table sÏ tr¶ lêi ®Þa chØ MAC (nÕu cã). NÕu ®Þa chØ MAC kh«ng cã trong ARP table th× m¸y ®ã sÏ ph¸t ra yªu cÇu ARP lªn trªn m¹ng, nÕu ®Þa chØ MAC cã trong ARP table th× kÕt nèi ®­îc thùc hiÖn. Cïng víi viÖc nhËn ®­îc tr¶ lêi ARP th× ARP table ®­îc cËp nhËt. Khu«n d¹ng cña mét gãi tin ARP còng nh­ RARP dïng cho m¹ng Ethernet ®­îc m« t¶ nh­ h×nh 1.8. Bit 0 Bit 16 Type of Hardware(16bits) Type of Protocol(16bits) Length of Hardware Address Length of Protocol Address Operation(16bits) Hardware address of the source station IP address of the source station Hardware address of the destination station IP address of the destination station H×nh 1.8: Khu«n d¹ng gãi tin ARP/RARP ý nghÜa cña c¸c tr­êng trong khu«n d¹ng nh­ sau: Type of Hardware (16bits): M« t¶ kiÓu giao diÖn phÇn cøng, th­êng ®­îc dïng ®Ó chØ c¸c m¹ng LAN ho¹t ®éng theo c¸c chuÈn IEEE 802. Tr­êng nµy mang gi¸ trÞ 1 ®èi víi c¸c m¹ng Ethernet. Type of Protocol (16bits): M« t¶ kiÓu ®Þa chØ giao thøc cao cÊp (IP, IPX Apple Talk), tr­êng nµy mang gi¸ trÞ 0800 ë hÖ 16 ®èi víi ®Þa chØ IP. Length of Hardware Address: ChØ thÞ ®é dµi ®Þa chØ phÇn cøng. Length of Protocol Address: ChØ thÞ ®é dµi ®Þa chØ cña giao thøc cao cÊp. Operation (16bits): Cho biÕt gãi tin ARP/RARP lµ gãi mang th«ng tin hái hay phóc ®¸p: Operation = 1: ARP Request. = 2: ARP Response. = 3: RARP Request. = 4: RARP Response. Hardware address of the source station: §Þa chØ vËt lý cña tr¹m göi. IP address of the source station: §Þa chØ IP cña n¬i göi. Hardware address of the destination station: §Þa chØ vËt lý cña ®Ých, tr­êng nµy th­êng ®­îc thiÕt lËp lµ 0 trong c¸c ARP Reqest, vµ ®­îc ®iÒn vµo b»ng c¸c thñ tôc phóc ®¸p cña tr¹m ®Ých. IP address of the destination station: §Þa chØ IP cña nhËn, nã ®­îc thiÕt lËp bëi tr¹m nguån. Khi c¸c gãi tin ARP ®­îc truyÒn trªn m¹ng tuú theo cÊu tróc cña c¸c m¹ng kh¸c nhau mµ cã c¸c khung d÷ liÖu göi ®i t­¬ng øng. C¸c khung d÷ liÖu nµy ®­îc ph©n biÖt víi c¸c khung tin lo¹i kh¸c b»ng mét tr­êng kiÓu trong phÇn tiªu ®Ò cña khung. Víi m¹ng Ethernet, khung tin ARP cã tr­êng kiÓu mang gi¸ trÞ 0806 ë hÖ 16. 1.2.3.6. Giao thøc RARP(Reverse ARP) C¸c m¸y tÝnh th­êng l­u tr÷ ®Þa chØ IP cña nã trªn bé nhí thø cÊp, n¬i mµ hÖ ®iÒu hµnh cã thÓ t×m thÊy khi khëi ®éng. Nh­ng víi nh÷ng m¸y tÝnh kh«ng th­êng xuyªn lµm viÖc víi bé nhí thø cÊp (ch¼ng h¹n chóng l­u gi÷ tËp tin trªn mét m¸y Server ë xa) th× chóng kh«ng biÕt ®Þa chØ IP cña m×nh. V× vËy mét m¸y tÝnh kh«ng cã æ ®Üa cøng khi khëi ®éng ph¶i liªn l¹c víi Server ®Ó biÕt ®­îc ®Þa chØ IP cña nã tr­íc khi kÕt nèi vµo hÖ thèng sö dông TCP/IP. M¸y tÝnh cã thÓ nhËn biÕt ®­îc ®Þa chØ vËt lý cña nã tõ phÇn cøng giao tiÕp m¹ng ®­îc cµi ®Æt trªn nã. Tõ ®Þa chØ vËt lý nµy, c¸c m¸y tÝnh kh«ng cã bé nhí thø cÊp cã thÓ t×m ra ®Þa chØ IP cña nã th«ng qua giao thøc RARP. Khu«n d¹ng cña th«ng b¸o RARP vÒ c¬ b¶n gièng khu«ng d¹ng cña th«ng b¸o ARP, chØ kh¸c vÒ c¸ch thøc khai b¸o mét sè tr­êng trong ®ã. Còng nh­ th«ng b¸o ARP, mét th«ng b¸o RARP còng ®­îc ®ãng trong mét khung th«ng tin m¹ng vµ ®­îc göi tõ m¸y nµy ®Õn m¸y kh¸c. PhÇn tiªu ®Ò cña khung tin cã chøa mét tr­êng kiÓu mang gi¸ trÞ 8035 ë hÖ 16 cho phÐp ph©n biÖt khung tin chøa th«ng b¸o RARP víi c¸c khung tin d¹ng kh¸c. H×nh 1.9 minh ho¹ c¸ch thøc mµ mét m¸y sö dông RARP ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa chØ IP cña nã. §Ó biÕt ®Þa chØ IP cña m×nh, ®Çu tiªn m¸y A qu¶ng b¸ mét yªu cÇu RARP ®Õn tÊt c¶ c¸c m¸y kh¸c. A cung cÊp ®Þa chØ vËt lý cña nã trong gãi tin RARP. TÊt c¶ c¸c m¸y trªn m¹ng ®Òu nhËn ®­îc yªu cÇu nµy nh­ng chØ cã m¸y nµo cung cÊp dÞch vô RARP míi tiÕn hµnh xö lý vµ tr¶ lêi yªu cÇu nµy. Nh÷ng m¸y ®ã ®­îc gäi lµ c¸c RARP Server. Trong mét m¹ng con nãi chung cÇn ph¶i cã mét m¸y tÝnh nh­ vËy. H×nh 1.9 Giao thøc RARP 1.2.3.7. ARP uû quyÒn ARP uû quyÒn lµ ph­¬ng ph¸p mµ trong ®ã mét m¸y th­êng lµ mét Router tr¶ lêi c¸c yªu cÇu ARP cho c¸c m¸y kh¸c b»ng c¸ch cung cÊp ®Þa chØ vËt lý cña chÝnh nã. B»ng c¸ch t¹o ra mét m¸y kh¸c, Router chÊp nhËn tr¸ch nhiÖm chuyÓn c¸c gãi. Môc ®Ých cña ARP uû quyÒn lµ cho phÐp mét khu vùc sö dông mét ®Þa chØ m¹ng víi nhiÒu ®Þa chØ vËt lý. Nh­ h×nh 1.10 ARP uû quyÒn cho phÐp mét ®Þa chØ m¹ng ®­îc chia sÎ gi÷a hai m¹ng vËt lý. Router R tr¶ lêi cho c¸c yªu cÇu ARP ë mçi m¹ng cho c¸c Hosts ë c¸c m¹ng kh¸c b»ng c¸ch ®­a ra ®Þa chØ vËt lý cña nã vµ sau ®ã nã sÏ chuyÓn tiÕp c¸c gãi khi nã nhËn ®­îc. Router R biÕt m¸y nµo n»m ë m¹ng vËt lý nµo vµ dïng ARP uû quyÒn ®Ó t¹o ra ¶o gi¸c r»ng chØ cã mét m¹ng tån t¹i. §Ó lµm ®­îc viÖc ®ã R l­u gi÷ vÞ trÝ cña c¸c Hosts vµ cho phÐp tÊt c¶ c¸c Hosts trong m¹ng liªn l¹c víi nhau nh­ lµ kÕt nèi trùc tiÕp. H×nh 1.10: ARP uû quyÒn nèi hai m¹ng vËt lý cã cïng ®Þa chØ m¹ng Nh­ trong h×nh, H1 muèn göi mét gãi ®Õn H4 nã sÏ dïng yªu cÇu ARP ®Ó hái ®Þa chØ vËt lý cña H4. Do R cã phÇn mÒm ARP uû quyÒn nã thu ®­îc yªu cÇu ARP vµ sÏ quyÕt ®Þnh göi ®i tr¶ lêi ARP b»ng ®Þa chØ vËt lý cña nã. H1 sÏ göi gãi ®Õn R, khi R nhËn ®­îc Datagram nã sÏ göi Datagram ®Õn H4. 1.2.3.8.§Þnh tuyÕn cho IP Datagram ViÖc ®Þnh tuyÕn cho IP Datagram trong liªn m¹ng rÊt phøc t¹p. ThuËt to¸n ®Þnh tuyÕn IP sÏ tÝnh to¸n vµ lùa chän ®­êng ®i nµo thÝch hîp nhÊt ®Ó göi mét Datagram qua c¸c m¹ng vËt lý ®Õn tr¹m ®Ých lµ n¬i nhËn Datagram. C¸c phÇn mÒm ®Þnh tuyÕn sÏ tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò nh­: xem xÐt kiÓu m¹ng, chiÒu dµi cña Datagram hay c¸c kiÓu dÞch vô ®­îc m« t¶ trong Datagram Header ®Ó t×m ®­êng ®i tèt nhÊt. Trong vÊn ®Ò ®Þnh tuyÕn ng­êi ta ph©n ra lµm hai lo¹i, ®ã lµ ®Þnh tuyÕn trùc tiÕp vµ ®Þnh tuyÕn gi¸n tiÕp. ViÖc truyÒn tin gi÷a hai m¸y ®­îc gäi lµ trùc tiÕp nÕu hai m¸y nµy cïng ®­îc nèi vµo mét m¹ng vËt lý. ChuyÓn gi¸n tiÕp ®­îc thùc hiÖn khi khi hai m¸y kh«ng cïng kÕt nèi vµo mét m¹ng vËt lý. V× vËy viÖc truyÒn c¸c gãi tin ®­îc th«ng qua c¸c Router. §Ó kiÓm tra xem m¸y göi vµ nhËn Datagram cã cïng trong mét m¹ng vËt lý hay kh«ng th× bªn göi t¸ch lÊy phÇn ®Þa chØ m¹ng cña m¸y ®Ých trong Datagram. ViÖc x¸c ®Þnh ®Þa chØ m¹ng ®­îc thùc hiÖn ®¬n gi¶n b»ng c¸ch xem xÐt 4 bis ®Çu tiªn cña ®Þa chØ IP vµ nh­ vËy nã sÏ x¸c ®Þnh ®­îc bao nhiªu bits ®­îc dïng ®Ó ®¸nh ®Þa chØ m¹ng. §Þa chØ nµy ®­îc dïng ®Ó so s¸nh víi ®Þa chØ m¹ng cña m¸y göi nÕu bªn nhËn vµ bªn göi cïng kÕt nèi vµo mét m¹ng vËt lý th× qu¸ tr×nh chuyÓn gãi sÏ lµ trùc tiÕp kh«ng cÇn sö dông Router. Khi ®ã m¸y göi sÏ t×m ®Þa chØ vËt lý cña m¸y nhËn b»ng c¸ch t×m trong ARP table hoÆc dïng ARP request. NÕu hai m¸y kh«ng cïng trong mét m¹ng vËt lý th× khi ®ã gãi d÷ liÖu sÏ ®­îc chuyÓn ®Õn Router. Sù chuyÓn nµy còng dïng ®Þa chØ vËt lý. Router nµy sÏ ph©n ph¸t c¸c gãi ®Õn ®Ých cuèi cïng hoÆc göi nã ®Õn Router tiÕp theo. Tuy nhiªn cÇn chó ý r»ng ®Þa chØ vËt lý cña Router kh«ng ph¶i lµ ®Þa chØ cña ®Ých cuèi cïng do ®ã viÖc chuyÓn c¸c gãi kh«ng ph¶i lµ trùc tiÕp. Khi chuyÓn mét Datagram ®Õn ®Ých cuèi cïng cã thÓ sö dông c¶ hai ph­¬ng ph¸p chän ®­êng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. VÝ dô nh­ khi chuyÓn c¸c Datagram qua m¹ng. Tr¹m khëi ®Çu sÏ chuyÓn nã ®Õn Router ®Ó tõ ®ã chuyÓn ®Õn ®Ých cuèi cïng. Nã lµ chän ®­êng gi¸n tiÕp. Nh­ng khi c¸c gãi nµy ®Õn Router cuèi cïng th× nã ph¶i chuyÓn trùc tiÕp ®Õn ®Ých. NÕu mét Router nhËn ®­îc mét Datagram mµ nã ch­a ph¶i lµ ®Ých cuèi cïng nã sÏ gi¶m tr­êng TTL ®i, nÕu TTL>0 nã sÏ göi Datagram ®i dùa vµo ®Þa chØ IP cña ®Ých cuèi cïng vµ th«ng tin trong b¶ng chän tuyÕn. Router ph©n ph¸t c¸c gãi theo nguyªn lý kh«ng kÕt nèi tøc lµ kh«ng mét Router nµo thiÕt lËp phiªn truyÒn víi mét Router kh¸c trªn m¹ng. B¶ng ®Þnh tuyÕn (Routing table) B¶ng ®Þnh tuyÕn lµ n¬i l­u gi÷ th«ng tin vÒ c¸c ®Ých cã thÓ ®Õn ®­îc vµ c¸ch thøc ®Ó ®Õn ®Þa chØ ®ã. Khi phÇn mÒn IP Routing t¹i mét tr¹m hay mét Router nhËn ®­îc yªu cÇu truyÒn mét gãi d÷ liÖu th× tr­íc hÕt nã ph¶i tham kh¶o b¶ng ®Þnh tuyÕn cña nã ®Ó quyÕt ®Þnh xem sÏ ph¶i göi Datagram ®Õn ®©u. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i b¶ng th«ng tin chän ®­êng cña mçi tr¹m (hay Router) lµ chøa tÊt c¶ c¸c th«ng tin vÒ c¸c tuyÕn ®­êng cã thÓ ®Õn ®­îc. Trong mçi b¶ng th«ng tin chän ®­êng bao gåm c¸c cÆp (N,G) trong ®ã N lµ ®Þa chØ IP cña m¹ng ®Ých, cßn G lµ ®Þa chØ cña Router tiÕp theo trªn ®­êng ®Õn m¹ng N. Nh­ vËy, mçi Router sÏ kh«ng biÕt ®­îc ®­êng truyÒn ®Çy ®ñ ®Ó ®i ®Õn ®Ých. Trong b¶ng ®Þnh tuyÕn cßn cã th«ng tin vÒ c¸c cæng cã thÓ víi ®Õn nh­ng kh«ng cïng n»m trªn mét m¹ng vËt lý, phÇn th«ng tin nµy ®­îc che khuÊt ®i vµ ®­îc gäi lµ Default Router. Khi kh«ng t×m thÊy th«ng tin cña ®Þa chØ ®Ých cÇn ®Õn th× c¸c gãi d÷ liÖu sÏ ®­îc göi ®Õn cæng truyÒn ngÇm ®Þnh. ViÖc thiÕt lËp b¶ng ®Þnh tuyÕn sö dông hai ph­¬ng ph¸p lµ ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn ®éng vµ ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn tÜnh. Ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn tÜnh cã c¸c ®­êng truyÒn ®­îc tÝnh to¸n tr­íc vµ ®­îc n¹p vµo m¹ng khi m¹ng khëi ®éng. Ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng quan t©m ®Õn c¸c th«ng sè ®­êng truyÒn tøc thêi vµ cÊu h×nh (Topology) cña m¹ng nªn cßn ®­îc gäi lµ thuËt to¸n chän tuyÕn phi thÝch nghi. Ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn ®éng hay cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn thÝch nghi cho phÐp thay ®æi ®­êng truyÒn gãi dùa vµo c¸c thay ®æi cña th«ng sè truyÒn t¶i vµ cÊu h×nh cña m¹ng. Ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn ®éng hay ®­îc sö dông h¬n ph­¬ng ph¸p chän tuyÕn tÜnh do cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n. Qu¸ tr×nh göi mét Datagram tõ tr¹m nguån ®Õn tr¹m ®Ých gåm c¸c b­íc sau: khi mét tr¹m muèn göi Datagram ®Õn mét tr¹m kh¸c trªn liªn m¹ng, ®Çu tiªn nã sÏ ®ãng gãi Datagram vµ göi ®Õn mét Router gÇn nhÊt. Datagram cÇn göi cã thÓ sÏ ph¶i qua nhiÒu Routers tr­íc khi ®Õn ®Ých. Khi khung tin ®Õn Router ®Çu tiªn, phÇn mÒm IP sÏ lÊy Datagram ®· ®­îc ®ãng gãi ra, lùa chon Router tiÕp theo cÇn ph¶i qua. Sau ®ã Datagram l¹i ®­îc ®Æt vµo khung råi ®­îc göi qua m¹ng vËt lý ®Õn Router thø hai. Qu¸ tr×nh nµy cø thÕ tiÕp tôc cho ®Õn khi Datagram ®Õn ®­îc ®Ých cuèi cïng. H×nh 1.11 chØ ra l­îc ®å qu¸ tr×nh chän tuyÕn cho Datagram: H×nh 1.11 L­îc ®å IP routing 1.2.3.9.Qu¸ tr×nh göi, nhËn Datagrams §èi víi IP ë tr¹m nguån, khi nhËn ®­îc mét Primitive Send (Hµm dÞch vô nguyªn thuû yªu cÇu göi d÷ liÖu) cña tÇng trªn, nã sÏ thùc hiÖn c¸c b­íc sau: T¹o mét IP Datagram dùa trªn c¸c tham sè cña Primitive Send. TÝnh Checksum vµ ghÐp vµo phÇn Header cña Datagram. Ra quyÕt ®Þnh chän ®­êng. ChuyÓn Datagram xuèng tÇng d­íi ®Ó truyÒn qua m¹ng. Khi mét Gateway nhËn ®­îc mét Datagram, nã sÏ thùc hiÖn c¸c b­íc sau: TÝnh Checksum, nÕu kh«ng hîp lý th× lo¹i bá Datagram. Gi¶m thêi gian sèng TTL (Time to Live) cña Datagram. NÕu thêi gian sèng ®· hÕt th× Datagram ®ã bÞ lo¹i bá. Ra quyÕt ®Þnh chän ®­êng. NÕu thÊy cÇn thiÕt th× thùc hiÖn ph©n ®o¹n cho Datagram. Söa ®æi l¹i IP Header, bao gåm Time to Live (TTL), Fragmentation vµ Checksum. ChuyÓn Datagram xuèng tÇng d­íi ®Ó truyÒn qua m¹ng. Khi nhËn ®­îc Datagram, IP ë tr¹m ®Ých sÏ thùc hiÖn c¸c b­íc sau: TÝnh Checksum, nÕu kh«ng hîp lý th× lo¹i bá Datagram . TËp hîp l¹i c¸c ®o¹n nÕu Datagram ®· bÞ ph©n m¶nh. ChuyÓn d÷ liÖu vµ c¸c tham sè lªn tÇng trªn. 1.2.4. Giao thøc TCP TCP lµ mét giao thøc kiÓu cã liªn kÕt (Connection – Oriented), tøc lµ ph¶i cã giai ®o¹n thiÕt lËp liªn kÕt gi÷a mét cÆp thùc thÓ TCP tr­íc khi truyÒn d÷ liÖu. Còng gièng nh­ c¸c giao thøc ë tÇng giao vËn TCP nhËn th«ng tin tõ c¸c líp trªn chia nã thµnh nhiÒu ®o¹n nÕu cÇn thiÕt. Mçi gãi d÷ liÖu ®­îc chuyÓn tíi giao thøc líp m¹ng (th­êng lµ IP) ®Ó truyÒn vµ ®Þnh tuyÕn. Bé xö TCP cña nã nhËn th«ng b¸o ®· nhËn tõng gãi, nÕu nã nhËn thµnh c«ng, c¸c gãi d÷ liÖu kh«ng cã th«ng b¸o sÏ ®­îc truyÒn l¹i. TCP cña n¬i nhËn l¾p r¸p l¹i th«ng tin vµ chuyÓn nã tíi tÇng cao h¬n khi nã nhËn ®­îc toµn bé. Tr­íc khi c¸c gãi d÷ liÖu ®­îc göi tíi m¸y ®Ých n¬i göi vµ n¬i nhËn ph¶i th­¬ng l­îng ®Ó thiÕt lËp mét kÕt nèi logic t¹m thêi. KÕt nèi nµy vÒ ®Æc tr­ng sÏ ë tr¹ng th¸i më trong suèt phiªn truyÒn. §Æc ®iÓm giao thøc TCP Trong bé giao thøc TCP/IP TCP lµ giao thøc ®­îc ph¸t triÓn nh­ lµ c¸ch ®Ó kÕt nèi c¸c m¹ng m¸y tÝnh kh¸c nhau vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p truyÒn dÉn vµ hÖ ®iÒu hµnh. TCP thiÕt lËp kÕt nèi hai ®­êng gi÷a hai hÖ thèng cÇn trao ®æi th«ng tin víi nhau th«ng tin trao ®æi gi÷a hai hÖ thèng ®­îc chia thµnh c¸c gãi. TCP cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: Hai hÖ thèng cÇn kÕt nèi víi nhau cÇn ph¶i thùc hiÖn mét lo¹t c¸c sù b¾t tay ®Ó trao ®æi nh÷ng th«ng tin vÒ viÖc chóng muèn kÕt nèi. Qu¸ tr×nh b¾t tay ®¶m b¶o ng¨n trÆn sù trµn vµ mÊt m¸t d÷ liÖu khi truyÒn. Trong phiªn truyÒn th«ng tin, hÖ thèng nhËn d÷ liÖu cÇn ph¶i göi c¸c x¸c nhËn cho hÖ thèng ph¸t ®Ó x¸c nhËn r»ng nã ®· nhËn ®­îc d÷ liÖu. C¸c gãi tin cã thÓ ®Õn ®Ých kh«ng theo thø tù s¾p xÕp cña dßng d÷ liÖu liªn tôc bëi c¸c gãi tin ®i tõ cïng mét nguån tin theo nh÷ng ®­êng dÉn kh¸c nhau ®Ó ®i tíi cïng mét ®Ých. V× vËy thø tù ®óng cña c¸c gãi tin ph¶i ®­îc ®¶m b¶o s¾p xÕp l¹i t¹i hÖ thèng nhËn. Khi ph¸t hiÖn gãi tin bÞ lçi th× n¬i göi chØ ph¸t l¹i nh÷ng gãi tin bÞ lçi nh»m ®Ó tr¸nh lo¹i bá toµn bé dßng d÷ liÖu. H×nh 1.12 tr×nh bµy ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña giao thøc TCP. H×nh 1.12: TCP cung cÊp kÕt nèi tõ ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi §¬n vÞ d÷ liÖu sö dông trong giao thøc TCP ®­îc gäi lµ Segment. Khu«n d¹ng cña Segment ®­îc m« t¶ nh­ h×nh 1.13. Bit 0 15 16 31 Sourse Port Destination Port Sequence Number Acknowledgment Number Data Offset (4 bits) Reserved (6 bits) URG ACK PSH RST SYN FIN Window (16 bits) Checksum Urgent poier Option Padding TCPdata H×nh 1.13: Khu«n d¹ng TCP Segment C¸c tham sè cña khu«n d¹ng trªn cã ý nghÜa nh­ sau: Source Port (16 bits): Sè hiÖu cña cæng nguån. Destination Port (16 bits): Sè hiÖu cæng cña tr¹m ®Ých. Sè hiÖu nµy lµ ®Þa chØ th©m nhËp dÞch vô líp giao vËn (CCISAP Addess) cho biÕt dÞch vô mµ TCP cung cÊp lµ dÞch vô g×. TCP cã sè l­îng cæng trong kho¶ng 0¸216-1 tuy nhiªn c¸c cæng n»m trong kho¶ng tõ 0¸1023 lµ ®­îc biÕt nhiÒu nhÊt v× nã ®­îc sö dông cho viÖc truy cËp c¸c dÞch vô tiªu chuÈn, vÝ dô 23 lµ dÞch vô Telnet, 25 lµ dÞch vô mail . . . . Sequence Number (32 bits): Sè hiÖu cña Byte ®Çu tiªn cña Segment trõ khi bit SYN ®­îc thiÕt lËp. NÕu bit SYN ®­îc thiÕt lËp th× Sequence Number lµ sè hiÖu tuÇn tù khëi ®Çu (ISN) vµ Byte d÷ liÖu ®Çu tiªn lµ ISN+1. Tham sè nµy cã vai trß nh­ tham sè N(S) trong HDLC. Acknowledgment Number (32 bits): Sè hiÖu cña Segment tiÕp theo mµ tr¹m nguån dang chê ®Ó nhËn. NgÇm ý b¸o ®· nhËn tèt c¸c Segment mµ tr¹m tr¹m ®Ých ®· göi cho tr¹m nguån. Tham sè nµy cã vai trß nh­ tham sè N(R) trong HDLC. Data offset (4bits): Sè l­îng tõ 32 bit trong TCP header (Tham sè nµy chØ ra vïng b¾t ®Çu cña vïng d÷ liÖu ). Reserved (6 bits): Dµnh ®Ó dïng trong t­¬ng lai. Control bits: C¸c bits ®iÒu khiÓn Tõ tr¸i sang ph¶i: URG : Vïng con trá khÈn cã hiÖu lùc. ACK : Vïng b¸o nhËn (ACK number) cã hiÖu lùc . PSH: Chøc n¨ng PUSH. RST: Khëi ®éng l¹i (reset) liªn kÕt. SYN : §ång bé c¸c sè liÖu tuÇn tù (sequence number). FIN : Kh«ng cßn d÷ liÖu tõ tr¹m nguån . Window (16bits): CÊp ph¸t credit ®Ó kiÓm so¸t luång d÷ liÖu (c¬ chÕ cöa sæ). §©y chÝnh lµ sè l­îng c¸c Byte d÷ liÖu b¾t ®Çu tõ Byte ®­îc chØ ra trong vïng ACK number, mµ tr¹m nguån ®· s½n sµng ®Ó nhËn. Checksum (16bits): M· kiÓm so¸t lçi (theo ph­¬ng ph¸p CRC) cho toµn bé Segment. Urgent Pointer (16 bits) : Con trá nµy trá tíi sè liÖu tuÇn tù cña Byte ®i theo sau d÷ liÖu khÈn, cho phÐp bªn nhËn biÕt ®­îc ®é dµi cña d÷ liÖu khÈn. Vïng nµy chØ cã hiÖu lùc khi bit URG ®­îc thiÕt lËp . Option (®é dµi thay ®æi): Khai b¸o c¸c option cña TCP, trong ®ã cã ®é dµi tèi ®a cña vïng TCP data trong mét Segment . Padding (®é dµi thay ®æi): PhÇn chÌn thªm vµo Header ®Ó b¶o ®¶m phÇn Header lu«n kÕt thóc ë mét mèc 32 bits. PhÇn thªm nµy gåm toµn sè 0. ViÖc kÕt hîp ®Þa chØ IP cña mét m¸y tr¹m vµ sè cæng ®­îc sö dông t¹o thµnh mét Socket. C¸c m¸y göi vµ nhËn ®Òu cã Socket riªng. Sè Socket lµ duy nhÊt trªn m¹ng. 1.2.4.1.§iÒu khiÓn luång d÷ liÖu Trong viÖc ®iÒu khiÓn luång d÷ liÖu ph­¬ng ph¸p hay sö dông lµ dïng ph­¬ng ph¸p cöa sæ tr­ît. Ph­¬ng ph¸p nµy gióp cho viÖc nhËn luång d÷ liÖu hiÖu qu¶ h¬n. Ph­¬ng ph¸p cöa sæ tr­ît cho phÐp níi göi (Sender) cã thÓ göi ®i nhiÒu gãi tin råi sau ®ã míi ®îi tÝn hiÖu b¸o nhËn ACK (Acknowledgement) cña n¬i nhËn (Receiver).Víi ph­¬ng ph¸p cöa sæ tr­ît khi cÇn truyÒn c¸c gãi tin, giao thøc sÏ ®Æt mét cöa sæ cã kÝch cè ®Þnh lªn c¸c gãi tin. Nh÷ng gãi tin nµo n»m trong vïng cöa sæ ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh sÏ ®­îc truyÒn ®i. H×nh 1.14 minh ho¹ qu¸ tr×nh nµy. ë ®©y kÝch th­íc cöa sæ lµ 4. Tøc lµ mçi lóc cöa sæ chØ göi ®­îc 4 gãi tin. §Çu tiªn cöa sæ göi sÏ göi 4 gãi tin tõ 1 ®Õn 4 vµ 4 gãi tin nµy sÏ ®­îc göi cho bªn nhËn. Cöa sæ tiÕp tôc tr­ît ®Ó gãi tin thø 5 ®­îc göi ®i ngay sau khi nhËn ®­îc tÝn hiÖu ACK cña gãi tin thø nhÊt tõ tr¹m ®Ých qua tr×nh nh­ vËy cø tiÕp tôc cho ®Õn khi gãi tin cuèi cïng ®­îc chuyÓn ®i. H×nh 1.14: Ho¹t ®éng cña cöa sæ tr­ît Trong qua tr×nh göi vµ nhËn d÷ liÖu, cã thÓ cã mét sè gãi tin mÆc dï ®· ®­îc göi ®i nh­ng kh«ng cã phóc ®¸p (kh«ng nhËn ®­îc b¸o nhËn) cã nghÜa lµ bªn nhËn kh«ng nhËn ®­îc th× nh÷ng gãi ®ã sÏ ®­îc truyÒn l¹i. T¹i bªn nhËn còng duy tr× mét cöa sæ tr­ît t­¬ng tù dïng ®Ó nhËn vµ b¸o nhËn c¸c gãi tin ®· nhËn ®­îc. TCP cung cÊp mét kiÓu dÞch vô gäi lµ dÞch vô chuyÓn luång ®¸ng tin cËy. TCP xem luång d÷ liÖu nh­ lµ mét thø tù c¸c Bytes d÷ liÖu ®­îc t¸ch thµnh c¸c Segments. Th­êng th× mçi Segment truyÒn trong liªn m¹ng sÏ ®­îc lång vµo mét Datagram. Víi kü thuËt cöa sæ tr­ît, sÏ gi¶i quyÕt ®­îc hai vÊn ®Ò quan träng ®ã lµ truyÒn cã hiÖu qu¶ vµ ®iÒu khiÓn luång d÷ liÖu. TCP sö dông kü thuËt cöa sæ tr­ît dùa trªn kü thuËt cöa sæ tr­ît ®· tr×nh bµy ë trªn. Nã cho phÐp göi ®­îc nhiÒu Segment tr­íc khi b¸o nhËn ®Õn tõ n¬i nhËn vµ do ®ã lµm t¨ng th«ng l­îng truyÒn trªn m¹ng. Bªn c¹nh ®ã kü thuËt cöa sæ tr­ît cßn cho phÐp bªn nhËn tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng d÷ liÖu bÞ mÊt b»ng c¸ch lµm gi¶m l­u l­îng d÷ liÖu göi ®Õn nÕu bé ®Öm cña nã kh«ng chøa thªm nhiÒu d÷ liÖu. Kü thuËt cöa sæ tr­ît cña TCP ®­îc tiÕn hµnh ë møc Byte chø kh«ng ph¶i ë møc Segment hay Packet nh­ tr×nh bµy ë trªn. C¸c Bytes cña luång d÷ liÖu ®­îc ®¸nh sè mét c¸ch tuÇn tù vµ mét cöa sæ ®­îc ®Þnh nghÜa bëi ba con trá nh­ h×nh 1.15. H×nh 1.15: CÊu h×nh cöa sæ tr­ît T¹i mçi thêi ®iÓm, con trá ®Çu tiªn trá vµo mÐp bªn tr¸i cöa sæ, con trá thø hai trá vµo mÐp bªn ph¶i cöa sæ vµ con trá thø ba x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c Bytes ®­îc göi ®i. Con trá bªn ph¶i vµ bªn tr¸i cöa sæ x¸c ®Þnh kÝch th­íc cña cöa sæ. C¸c phÇn mÒm giao thøc göi c¸c gãi bªn trong cöa sæ kh«ng cã trÔ do ®ã danh giíi bªn trong cöa sæ lu«n lu«n di chuyÓn tõ bªn ph¶i qua bªn tr¸i. Nh­ trong h×nh 1.14 chØ ra Byte thø hai ®· ®­îc göi vµ nhËn ®­îc b¸o nhËn, Bytes thø 3, 4 ®· ®­îc göi nh­ng ch­a cã b¸o nhËn, Bytes thø 5, 6 ch­a ®­îc göi nh­ng sÏ ®­îc göi mµ kh«ng cã trÔ. C¸c Bytes lín h¬n 7 ch­a ®­îc göi cho ®Õn khi cöa sæ di chuyÓn. Cã mét sù kh¸c biÖt gi÷a cöa sæ tr­ît TCP vµ cöa sæ tr­ît ®­îc tr×nh bµy ë trªn lµ cöa sæ tr­ît TCP cã thÓ thay ®æi kÝch th­íc theo thêi gian. Trong ®ã mçi b¸o nhËn ®Òu cã th«ng tin vÒ tr¹ng th¸i bé ®Öm t¹i bÖn nhËn, cho biÕt bªn nhËn cã thÓ nhËn thªm ®­îc bao nhiªu Bytes d÷ liÖu n÷a. NÕu nhËn ®­îc th«ng b¸o kÝch th­íc bé ®Öm cßn Ýt th× bªn göi sÏ gi¶m kÝch cì cña cöa sæ vµ nã kh«ng göi sè Bytes d÷ liÖu qu¸ kÝch th­íc cña bé ®Öm. Cßn nÕu th«ng b¸o r»ng kÝch th­íc cña bé ®Öm t¨ng th× bªn göi sÏ t¨ng t­¬ng øng kÝch th­íc cña cöa sæ. V× liªn kÕt TCP lµ lo¹i kiªn kÕt ®Çy ®ñ, d÷ liÖu cã thÓ ®­îc truyÒn theo c¶ hai h­íng, tøc lµ t¹i mçi thêi ®iÓm d÷ liÖu cã thÓ ®­îc truyÒn tõ hai ®Çu cuèi cña liªn kÕt mét c¸ch ®éc lËp víi nhau nªn t¹i mçi ®Çu cña liªn kÕt sÏ cã thÓ duy tr× hai cöa sæ mét ®Ó göi d÷ liÖu vµ mét ®Ó nhËn d÷ liÖu. 1.2.4.1.ThiÕt lËp vµ huû bá liªn kÕt Nh­ ta ®· biÕt TCP lµ mét giao thøc kiÓu cã liªn kÕt, tøc lµ cÇn ph¶i cã giai ®o¹n thiÕt lËp mét liªn kÕt gi÷a mét cÆp thùc TCP tr­íc khi truyÒn d÷ liÖu vµ huû bá liªn kÕt khi kh«ng cßn nhu cÇu trao ®æi d÷ liÖu n÷a. ThiÕt lËp liªn kÕt TCP Mét liªn kÕt cã thÓ ®­îc thiÕt lËp theo mét trong hai c¸ch chñ ®éng (active) vµ bÞ ®éng (passive). NÕu liªn kÕt ®­îc thiÕt lËp theo c¸ch bÞ ®éng th× ®Çu tiªn TCP t¹i tr¹m muèn thiÕt lËp liªn kÕt sÏ nghe vµ chê yªu cÇu liªn kÕt tõ mét tr¹m kh¸c. Tuú tr­êng hîp cña lêi gäi hµm mµ ng­êi sö dông ph¶i chØ ra cæng yªu cÇu kÕt nèi hoÆc cã thÓ kÕt nèi víi mét cæng bÊt kú. Víi ph­¬ng thøc chñ ®éng th× ng­êi sö dông yªu cÇu TCP thö thiÕt lËp mét liªn kÕt víi mét Socket nµo ®ã víi mét møc ­u tiªn vµ ®é an toµn nhÊt ®Þnh. NÕu tr¹m ë xa kia ®¸p l¹i b»ng mét hµm Passive open t­¬ng hîp hoÆc ®· göi mét active open t­¬ng hîp th× liªn kÕt sÏ ®­îc thiÕt lËp. NÕu liªn kÕt ®­îc thiÕt lËp thµnh c«ng th× th× hµm Open success primitive ®­îc dïng ®Ó th«ng b¸o cho ng­êi sö dông biÕt (còng ®­îc sö dông trong tr­êng hîp Passive Open) cßn nÕu thÊt b¹i th× hµm Open failure primitive ®­îc dïng ®Ó th«ng b¸o. Huû bá mét liªn kÕt: Khi kh«ng cßn nhu cÇu trao ®æi d÷ liÖu n÷a th× liªn kÕt TCP cã thÓ ®­îc huû bá. Liªn kÕt cã thÓ ®­îc huû bá theo hai c¸ch: Huû bá mét c¸ch bÊt th­êng. Huû bá mét c¸ch b×nh th­êng. Liªn kÕt ®­îc huû bá mét c¸ch b×nh th­êng khi toµn bé d÷ liÖu ®· ®­îc truyÒn hÕt. Tøc lµ hai bªn kh«ng cßn nhu cÇu trao ®æi d÷ liÖu n÷a. Liªn kÕt cã thÓ bÞ huû bá mét c¸ch bÊt th­êng v× mét lý do nµo ®ã(do ng­êi sö dông hoÆc do TCP ®ãng liªn kÕt do kh«ng thÓ duy tr× ®­îc liªn kÕt). Toµn bé d÷ liÖu ®ang truyÒn cã thÓ bÞ mÊt. 1.2.4.3.TruyÒn vµ nhËn d÷ liÖu Sau khi liªn kÕt ®­îc thiÕt lËp gi÷a mét cÆp thùc thÓ TCP th× cã thÓ tiÕn hµnh viÖc truyÒn d÷ liÖu. Víi liªn kÕt TCP d÷ liÖu cã thÓ ®­îc truyÒn theo c¶ hai h­íng. Khi nhËn ®­îc mét khèi d÷ liÖu cÇn chuyÓn ®i tõ ng­êi sö dông, TCP sÏ l­u gi÷ nã t¹i bé ®Öm göi. NÕu cê PUST ®­îc dùng th× toµn bé d÷ liÖu trong bé ®Öm sÏ ®­îc göi ®i hÕt d­íi d¹ng c¸c TCP Sgment. Cßn nÕu cê PUST kh«ng ®­îc dùng th× toµn bé d÷ liÖu vÉn ®­îc l­u gi÷ trong bé ®Öm ®Ó chê göi ®i khi cã c¬ héi thÝch hîp. T¹i bªn nhËn, d÷ liÖu göi ®Õn sÏ ®­îc l­u gi÷ trong bé ®Öm nhËn. NÕu d÷ liÖu ®Öm ®­îc ®¸nh dÊu bëi cê PUST th× toµn bé d÷ liÖu trong bé ®Öm nhËn sÏ ®­îc göi lªn cho ng­êi sö dông. Cßn nÕu d÷ liÖu kh«ng ®­îc ®¸nh dÊu víi cê PUST th× chóng vÉn ®­îc l­u trong bé ®Öm. NÕu d÷ liÖu khÈn cÇn ph¶i chuyÓn gÊp th× cê URGENT ®­îc dïng vµ ®¸nh dÊu d÷ liÖu b»ng bit URG ®Ó b¸o r»ng d÷ liÖu khÈn cÇn ®­îc chuyÓn gÊp. 1.2.5. Giao thøc UDP UDP (User Datagram Protocol) lµ mét giao thøc kiÓu kh«ng kÕt nèi, ®­îc sö dông trong mét sè yªu cÇu øng dông thay thÕ cho TCP. T­¬ng tù nh­ giao thøc IP, UDP kh«ng thùc hiÖn c¸c giai ®o¹n thiÕt lËp vµ huû bá liªn kÕt, kh«ng cã c¸c c¬ chÕ b¸o nhËn (Acknowledgement) nh­ trong TCP. UDP cung cÊp c¸c dÞch vô giao vËn kh«ng ®¸ng tin cËy. D÷ liÖu cã thÓ bÞ mÊt, bÞ lçi hay bÞ truyÒn luÈn quÈn trªn m¹ng mµ kh«ng hÒ cã th«ng b¸o lçi ®Õn n¬i göi hoÆc n¬i nhËn. Do thùc hiÖn Ýt chøc n¨ng h¬n TCP nªn UDP ch¹y nhanh h¬n, nã th­êng ®­îc sö dông trong c¸c dÞch vô kh«ng ®ßi hái ®é tin vËy cao. §¬n vÞ d÷ liÖu dïng trong giao thóc UDP lµ UDP Datagram. Khu«n d¹ng cña mét UDP Datagrram gåm hai phÇn : PhÇn tiªu ®Ò (Header) chøa c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn vµ phÇn Data chøa d÷ liÖu Khu«n d¹ng cña UDP Datagram cô thÓ nh­ h×nh 1.16. UDP Source Port UDP Destination Port UDP Message Length UDP Checksum Data ... ... H×nh 1.16: Khu«n d¹ng UDP Datagram Trong ®ã : UDP Source Port (16 bits) : Cho biÕt ®Þa chØ cæng cña tr¹m nguån. NÕu nã kh«ng ®­îc chØ ra th× tr­êng nµy ®­îc thiÕt lËp lµ 0. UDP Destination Port (16 bits) : Cho biÕt ®Þa chØ cæng cña tr¹m ®Ých. UDP Message Length (16 bits): Cho biÕt kÝch th­íc cña mét UDP Datagram (kÓ c¶ phÇn Header). KÝch th­íc tèi thiÓu cña mét UDP Datagram lµ 8 Bytes (chØ cã phÇn Header, kh«ng cã phÇn d÷ liÖu). UDP Checksum (16 bits): Lµ m· kiÓm so¸t lçi theo ph­¬ng ph¸p CRC . Líp UDP ®­îc ®Æt trªn líp IP, tøc lµ UDP Datagram khi chuyÓn xuèng tÇng d­íi sÏ ®­îc ®Æt vµo IP Datagram ®Ó truyÒn trªn liªn m¹ng. IP Datagram nµy ®­îc ghÐp vµo mét khung tin råi ®­îc göi tíi liªn m¹ng ®Õn tr¹m ®Ých. T¹i tr¹m ®Ých c¸c PDU ®­îc göi tõ d­íi lªn trªn, qua mçi tÇng phÇn Header cña PDU ®­îc gì bá vµ cuèi cïng chØ cßn l¹i phÇn d÷ liÖu nh­ ban ®Çu ®­îc chuyÓn cho ng­êi sö dông. Ch­¬ng 2: m¹ng Internet 2.1.Tæ chøc cña Internet Internet lµ mét liªn m¹ng, tøc lµ m¹ng cña c¸c m¹ng con. VËy ®Çu tiªn lµ vÊn ®Ò kÕt nèi hai m¹ng con. §Ó kÕt nèi hai m¹ng con víi nhau, cã hai vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt VÒ mÆt vËt lý, hai m¹ng con chØ cã thÓ kÕt nèi víi nhau khi cã mét m¸y tÝnh cã thÓ kÕt nèi víi c¶ hai m¹ng nµy. ViÖc kÕt nèi ®¬n thuÇn vÒ vËy lý ch­a thÓ lµm cho hai m¹ng con cã thÓ trao ®æi th«ng tin víi nhau. VËy vÊn ®Ò thø hai lµ m¸y kÕt nèi ®­îc vÒ mÆt vËt lý víi hai m¹ng con ph¶i hiÓu ®­îc c¶ hai giao thøc truyÒn tin ®­îc sö dông trªn hai m¹ng con nµy vµ c¸c gãi th«ng tin cña hai m¹ng con sÏ ®­îc göi qua nhau th«ng qua ®ã. C¸c Bridges, Gateways hoÆc Router ®­îc dïng ®Ó kÕt nèi c¸c m¹ng víi nhau Bridge lµ mét thiÕt bÞ m¹ng mµ cã kh¶ n¨ng kÕt nèi hai hoÆc nhiÒu m¹ng nh­ng c¸c m¹ng nµy ph¶i dïng chung giao thøc chóng th­êng ®­îc sö dông ®Ó nèi hai m¹ng LAN cïng lo¹i víi nhau. Router lµ mét nót m¹ng trong ®ã cã chøa c¸c gi¶i thuËt chän ®­êng khi nhËn ®­îc mét Datagram th× nã sÏ göi chuyÓn tiÕp Datagram ®i ®Ón nót m¹ng tiÕp theo tuú vµo ®Þa chØ cña Datagram vµ gi¶i thuËt chän ®­êng. Gateway lµ mét thiÕt bÞ thùc hiÖn chøc n¨ng dÉn ®­êng. Nã th­êng lµ mét thiÕt bÞ ®éc lËp mµ cã thÓ thùc hiÖn giao thøc truyÒn tõ m¹ng nµy sang m¹ng kh¸c. Th«ng th­êng viÖc kÕt nèi gi÷a hai m¹ng dïng mét m¸y tÝnh m¸y tÝnh nµy ®­îc gäi lµ Internet gateway hay Router. H×nh 1.17: Hai m¹ng Net 1 vµ Net 2 kÕt nèi th«ng qua Router. Khi kÕt nèi ®· trë nªn phøc t¹p h¬n, c¸c Gateways cÇn ph¶i biÕt vÒ s¬ ®å kiÕn tróc cña c¸c m¹ng kÕt nèi. VÝ dô trong h×nh 1.18 cho thÊy nhiÒu m¹ng ®­îc kÕt nèi b»ng Router. H×nh 1.18: Ba m¹ng kÕt nèi víi nhau th«ng qua c¸c Router Nh­ h×nh 1.18, Router R1 ph¶i chuyÓn tÊt c¶ c¸c gãi th«ng tin ®Õn mét m¸y n»m ë m¹ng Net 2 hoÆc Net 3. Víi kÝch th­íc lín nh­ m¹ng Internet, viÖc c¸c Routers lµm sao cã thÓ quyÕt ®Þnh vÒ viÖc chuyÓn c¸c gãi th«ng tin cho c¸c m¸y trong c¸c m¹ng sÏ trë nªn phøc t¹p h¬n. §Ó c¸c Routers cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc chuyÓn mét sè lín c¸c gãi th«ng tin thuéc c¸c m¹ng kh¸c nhau ng­êi ta ®Ò ra quy t¾c lµ: C¸c Routers chuyÓn c¸c gãi th«ng tin dùa trªn ®Þa chØ m¹ng cña n¬i ®Õn, chø kh«ng ph¶i dùa trªn ®Þa chØ cña m¸y m¸y nhËn. Nh­ vËy, dùa trªn ®Þa chØ m¹ng nªn tæng sè th«ng tin mµ Router ph¶i l­u gi÷ vÒ s¬ ®å kiÕn tróc m¹ng sÏ tu©n theo sè m¹ng trªn Internet chø kh«ng ph¶i lµ sè m¸y trªn Internet. Trªn Internet, tÊt c¶ c¸c m¹ng ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng cho dï chóng cã tæ chøc hay sè l­îng m¸y lµ rÊt chªnh lÖch nhau. Giao thøc TCP/IP cña Internet ho¹t ®éng tu©n theo quan ®iÓm sau: TÊt c¸c c¸c m¹ng con trong Internet nh­ lµ Ethernet, mét m¹ng diÖn réng nh­ NSFNET back bone hay mét liªn kÕt ®iÓm-®iÓm gi÷a hai m¸y duy nhÊt ®Òu ®­îc coi nh­ lµ mét m¹ng. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®Çu tiªn khi thiÕt kÕ giao thøc TCP/IP lµ ®Ó cã thÓ liªn kÕt gi÷a c¸c m¹ng cã kiÕn tróc hoµn toµn kh¸c nhau, kh¸i niÖm "m¹ng" ®èi víi TCP/IP bÞ Èn ®i phÇn kiÕn tróc vËt lý cña m¹ng. §©y chÝnh lµ ®iÓm gióp cho TCP/IP tá ra rÊt m¹nh. Nh­ vËy, ng­êi dïng trong Internet h×nh dung Internet lµm mét m¹ng thèng nhÊt vµ bÊt kú hai m¸y nµo trªn Internet ®Òu ®­îc nèi víi nhau th«ng qua mét m¹ng duy nhÊt. H×nh 1.19 m« t¶ kiÕn tróc tæng thÓ cña Internet d­íi m¾t ng­êi dïng vµ kiÕn tróc tæng qu¸t cña Internet. H×nh 1.19: (a) - M¹ng Internet d­íi con m¾t ng­êi sö dông. C¸c m¸y ®­îc nèi víi nhau th«ng qua mét m¹ng duy nhÊt. (b) - KiÕn tróc tæng qu¸t cña m¹ng Internet. C¸c Routers cung cÊp c¸c kÕt nèi gi÷a c¸c m¹ng. 2.2.Mét sè ph­¬ng thøc kÕt nèi Internet phæ biÕn : C¸c m¹ng m¸y tÝnh vµ m¸y tÝnh t¹o thµnh Internet n»m r¶i r¸c kh¾p n¬i trªn thÕ giíi do ®o kÕt nèi Internet lµ kÕt nèi c¸c m¹ng diÖn réng (WAN). Cã rÊt nhiÒu c«ng nghÖ kÕt nãi m¹ng diÖn réng ®ang ®­îc sö dông trªn Internet nh­ng ®­îc chia lµ hai lo¹i chÝnh lµ lo¹i dïng dÞch vô ®iÖn tho¹i (Telephony) vµ lo¹i kh«ng dïng dÞch vô ®iÖn tho¹i (Non- Telephony) 2.2.1. C¸c hÖ thèng dïng dÞch vô ®iÖn tho¹i C¸c hÖ thèng nµy gåm cã: 2.2.1.1. Leased Line (®­êng d©y thuª bao) C¸ch kÕt nèi nµy lµ c¸ch kÕt nèi phæ biÕn nhÊt hiÖn nay gi÷a hai ®iÓm cã kho¶ng c¸ch lín . Leased Line lµ c¸c m¹ch sè kÕt nèi liªn tôc, ®­îc c¸c c«ng ty viÔn th«ng cho thuª. Chóng ®­îc ph©n ra lµm hai líp chÝnh lµ Tx ( theo chuÈn Mü , Canada ) vµ Ex (theo tiªu chuÈn cña Ch©u ¢u, Nam Mü, ViÖt Nam..). T0/E0 t­¬ng ®­¬ng víi mét kªnh tho¹i riªng lÎ chóng t¹o nÒn t¶ng cho c¸c dÞch vô truyÒn sè liÖu tèc ®é cao h¬n. 2.2.1.2.Frame Relay vµ X25 X25 lµ giao thøc truyÒn th«ng tin cã thÓ ®Þnh h­íng qua ®­êng d©y thuª bao X25 sö dông ®Þa chØ theo c¸ch gÇn gièng víi m¹ng côc bé. Nã cho phÐp truyÒn c¸c khung d÷ liÖu sè ho¸ qua kho¶ng c¸ch lín Frame Relay lµ mét thay thÕ cho X25 gióp gi¶m chi phÝ cña ®­êng truyÒn b»ng c¸ch t¹o mét m¹ch truyÒn ¶o cè ®Þnh thay v× truyÒn tõng gãi. C«ng nghÖ nµy xo¸ bá ®­îc viÖc ®¸nh ®Þa chØ vµ truyÒn th«ng tin söa lçi cña X25. 2.2.1.3. DSL (Digital Subscriber Line) Lµ mét biÓn thÓ cña ®­êng ®iÖn tho¹i sè chuÈn, ho¹t ®éng th«ng qua kÕt nèi ®­êng ®iÖn tho¹i th«ng th­êng. DSL ®­îc ph¸t triÓn ®Ó cung cÊp mét dÞch vô thay thÕ cho truyÒn h×nh nh­ng nã høa hÑn liªn kÕt tèc ®é cao vµ chi phÝ thÊp 2.2.1.3. ISDN ( Integrated Services Digital Network) Nã lµ mét m¹ch nèi kü thuËt sè quay sè (dial up digital circuit) kh«ng gièng nh­ Leased-Line ®­îc kÕt nèi cè ®Þnh vµo hai thiÕt bÞ ®Çu cuèi cè ®Þnh. ISDN cho phÐp ng­êi dïng t¹o ra vµ huû bá liªn kÕt bÊt kú gi÷a hai ISDN adapter nµo. Mét ®iÓm kh¸c n÷a víi Leased-Line lµ ISDN cã thÓ dïng cho kÕt nèi tèc ®é cao trong sö dông Internet c¸ nh©n, gia ®×nh mét c¸ch dÔ dµnh v× nã ho¹t ®éng trªn cïng mét ®­êng truyÒn vËt lý nh­ ®­êng d©y ®iÖn tho¹i. Do vËy cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ®æi tõ ®­êng truyÒn Telephone analog thµnh ®­êng truyÒn ISDN b»ng c¸ch ®æi thiÕt bÞ ®Çu cuèi ë tæng ®µi trung t©m. Tèc ®é c¬ b¶n ®­îc cung cÊp lµ 128 Kbps. C¸c ®­êng d©y ISDN th­êng ®­îc dïng ®Ó nèi tõ ng­êi dïng ®Õn c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Internet. §­êng truyÒn ISDN cã ­u ®iÓm lµ ®iÖn tho¹i vµ m¸y tÝnh cã thÓ dïng chung mét ®­êng truyÒn. Ng­êi dïng cã thÓ nhËn ®iÖn tho¹i gäi tíi, hoÆc gäi ®iÖn tho¹i ®i trong khi m¸y tÝnh vÉn truy cËp Internet. 2.2.1.4. ATM (Asynchronous Transfer Mode) Lµ c«ng nghÖ míi trong cµi ®Æt ®­êng truyÒn trªn ®­êng ®iÖn tho¹i chÝnh nèi gi÷a c¸c thµnh phè vµ c¸c c«ng ty . ATM cho phÐp truyÒn c¸c dÞch vô kh¸c nhau (tèc ®é kh¸c nhau, yªu cÇu thêi gian trÔ kh¸c nhau) trªn cïng mét ®­êng truyÒn vËt lý. ATM høa hÑn mét tèc ®é cao cho kÕt nèi Internet. ViÖc sö dông ATM ®Ó kÕt nèi Internet sÏ ®­îc tr×nh bµy trong phÇn cuèi cña ®å ¸n nµy. 2.2.1.5.§­êng d©y ®iÖn tho¹i Analog §©y lµ c¸ch phæ biÕn nhÊt hiÖn nay ®Ó kÕt nèi Internet b»ng c¸ch dïng mét modem nèi gi÷a ®­êng d©y ®iÖn tho¹i Analog vµ m¸y tÝnh. Khi muèn truy cËp Internet th× ng­êi dïng ph¶i dïng modem quay sè ®Õn nhµ cung cÊp dÞch vô (ISP) mµ hä kÕt nèi . Modem sÏ quay sè ®Õn Modem cña nhµ cung cÊp dÞch vô vµ m¸y tÝnh sÏ sö dông ®­îc Internet . Truy nhËp kiÓu nµy cho tèc ®é thÊp (Tèi ®a hiÖn nay lµ 56 Kbps). 2.2.2 C¸c hÖ thèng kh«ng dïng dÞch vô ®iÖn tho¹i 2.2.2.1.HÖ thèng cung cÊp c¸p quang lÆp côc bé Cã nhiÒu c«ng ty dÞch vô tù thiÕt lËp hÖ thèng c¸p quang . HÖ thèng nµy hoµn toµn ®­îc t¹o bëi mét ®­êng c¸p quang ®¬n thËp chÝ tíi tËn ®iÓm kÕt nèi ë phÝa ng­êi dïng .Khi kÕt nèi th«ng qua mét Router vµo m¹ng ,nh÷ng m¹ng nµy cã thÓ truyÒn d÷ liÖu nhanh h¬n lµ tèc ®é tiªu thô d÷ kiÖu ë phÝa ng­êi dïng 2.2.2.2.Modem c¸p Modem c¸p lµ lo¹i cã b¨ng truyÒn lín ho¹t ®éng ë tèc ®é rÊt cao . Modem c¸p hay ®­îc sö dông ®Ó kÕt nèi vµo m¹ng truyÒn h×nh c¸p . Nh÷ng dÞch vô nµy th­êng kh«ng c©n ®èi nghÜa lµ nã cung cÊp b¨ng th«ng t¶i xuèng lín h¬n nhiÒu so víi b¨ng th«ng n¹p lªn. Modem c¸p ®­îc kÕt nèi th­êng xuyªn chø kh«ng gièng nh­ modem ®iÖn tho¹i th«ng th­êng. 2.2.2.3.KÕt nèi trùc tiÕp LAN hoÆc c¸c m¸y tÝnh lín ch¼ng h¹n nh­ minicomputer cã thÓ kÕt nèi trùc tiÕp vµo Internet khi LAN kÕt nèi vµo Internet th× tÊt c¶ c¸c m¸y trong m¹ng cã thÓ truy cËp vµo Internet 2.3.C¸c dÞch vô th«ng dông cña Internet Internet cµng ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cung cÊp cho con ng­êi nhiÒu lo¹i dÞch vô d­íi ®©y tr×nh bµy mét sè dÞch vô th«ng dông cña Internet ngµy nay : 2.3.1.Th­ ®iÖn tö Th­ ®iÖn tö (Electronic Mail) cßn ®­îc gäi t¾t lµ E-mail. Môc ®Ých cña nã lµ ®Ó göi hoÆc nhËn nh÷ng th­ ®iÖn tö tõ n¬i nµy qua n¬i kh¸c mét c¸ch nhanh chãng tõ vµi gi©y cho tíi vµi phót hoÆc vµi tiÕng ®ång hå. Ngµy nay, nhê sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña Internet ng­êi ta cã thÓ göi th­ ®iÖn tö tíi c¸c quèc gia trªn kh¾p thÕ giíi. Víi sù tiÖn lîi nh­ vËy cho nªn E-Mail ®· hÇu nh­ trë thµnh mét nhu cÇu cÇn ph¶i cã cña mçi ng­êi sö dông m¸y tÝnh. Trªn thùc tÕ, cã rÊt nhiÒu hÖ thèng m¸y tÝnh kh¸c nhau vµ mçi hÖ thèng l¹i cã cÊu tróc chuyÓn nhËn th­ ®iÖn tö kh¸c nhau. ViÖc nµy ®­îc gi¶i quyÕt b»ng c¸ch sö dông mét giao thøc chung cho th­ ®iÖn tö. Giao thøc chung ®ã gäi lµ giao thøc chuyÓn vËn th­ tõ (Simple Mail Transfer Protocol viÕt t¾t lµ SMTP). Nhê vµo SMTP nµy mµ sù chuyÓn vËn th­ ®iÖn tö trªn Internet ®· trë thµnh dÔ dµng nhanh chãng cho tÊt c¶ mäi ng­êi. 2.3.2. M¹ng th«ng tin toµn cÇu (World Wide Web- WWW) §©y dÞch vô míi vµ m¹nh nhÊt trªn Internet. WWW ®­îc x©y dùng dùa trªn mét kü thuËt cã tªn gäi lµ hypertext (siªu v¨n b¶n). Hypertext lµ kü thuËt tr×nh bµy th«ng tin trªn mét trang trong ®ã cã mét sè tõ cã thÓ "në" ra thµnh mét trang th«ng tin míi cã néi dung ®Çy ®ñ h¬n. Trªn cïng mét trang th«ng tin cã thÓ cã nhiÒu kiÓu d÷ liÖu kh¸c nhau nh­ Text, ¶nh hay ©m thanh. §Ó x©y dùng c¸c trang d÷ liÖu víi c¸c kiÓu d÷ liÖu kh¸c nhau nh­ vËy, WWW sö dông mét ng«n ng÷ cã tªn lµ HTML (HyperText Markup Language). HTML cho phÐp ®Þnh d¹ng c¸c trang th«ng tin, cho phÐp th«ng tin ®­îc kÕt nèi víi nhau. Trªn c¸c trang th«ng tin cã mét sè tõ cã thÓ "në" ra, mçi tõ nµy thùc chÊt ®Òu cã mét liªn kÕt víi c¸c th«ng tin kh¸c. §Ó thùc hiÖn viÖc liªn kÕt c¸c tµi nguyªn nµy, WWW sö dông ph­¬ng ph¸p cã tªn lµ URL (Universal Resource Locator). Víi URL, WWW còng cã thÓ truy nhËp tíi c¸c tµi nguyªn th«ng tin tõ c¸c dÞch vô kh¸c nhau nh­ FTP, Gopher, Wais... trªn c¸c server kh¸c nhau. Víi sù bïng næ dÞch vô WWW, dÞch vô nµy cµng ngµy cµng ®­îc më réng vµ ®­a thªm nhiÒu kü thuËt tiªn tiÕn nh»m t¨ng kh¶ n¨ng biÓu ®¹t th«ng tin cho ng­êi sö dông. Mét sè c«ng nghÖ míi ®­îc h×nh thµnh nh­ Active X, Java cho phÐp t¹o c¸c trang Web ®éng thùc sù më ra mét h­íng ph¸t triÓn rÊt lín cho dÞch vô nµy. 2.3.3. DÞch vô truyÒn tÖp - FTP Mét trong nh÷ng dÞch vô phæ biÕn nhÊt ®­îc sö dông trªn m¹ng Internet lµ dÞch vô truyÒn tÖp (file) qua c¸c m¸y tÝnh. DÞch vô nµy ®­îc dïng ®Ó chuyÓn t¶i c¸c file gi÷a c¸c m¸y chñ trªn m¹ng, gi÷a m¸y chñ vµ m¸y kh¸ch (client). C¸c file cã thÓ ë d¹ng v¨n b¶n, ¶nh tÜnh, ¶nh video, c¸c th­ viÖn, ®Æc biÖt lµ c¸c phÇn mÒm øng dông ®­îc cung cÊp miÔn phÝ hoÆc thö nghiÖm. ViÖc truyÒn file ®­îc th«ng qua mét giao thøc cña Internet gäi lµ giao thøc FTP (File Transfer Protocol viÕt t¾t lµ FTP). Giao thøc nµy thùc hiÖn viÖc truyÒn file gi÷a c¸c m¸y tÝnh kh«ng phô thuéc vµo vÞ trÝ ®Þa lý hay m«i tr­êng hÖ ®iÒu hµnh. §iÒu cÇn thiÕt lµ 2 m¸y ®Òu nèi m¹ng Internet vµ ®Òu cã phÇn mÒm cã thÓ hiÓu ®­îc giao thøc FTP. 2.3.4. DÞch vô truy nhËp tõ xa -TELNET Mét trong nh÷ng c«ng cô c¬ b¶n cña Internet lµ Telnet. Telnet lµ mét giao thøc cho phÐp ng­êi sö dông cã thÓ truy nhËp vµo mét m¸y tÝnh ë xa vµ khai th¸c c¸c tµi nguyªn cña m¸y ®ã hoµn toµn gièng nh­ ®ang ngåi trªn m¸y cña m×nh. §iÒu kiÖn c¨n b¶n ®Ó sö dông dÞch vô Telnet lµ m¸y tÝnh cña ng­êi sö dông ph¶i ®­îc nèi vµo m¹ng Internet. Ngoµi ra ng­êi sö dông ph¶i cã ch­¬ng tr×nh Telnet. Khi dïng telnet ®Ó vµo mét m¸y nµo ®ã nã sÏ hái tªn truy nhËp vµ mËt khÈu. Gièng nh­ FTP, trªn m¹ng Internet cã nhiÒu host cho phÐp ng­êi sö dông truy nhËp b»ng telnet nÆc danh, chØ cÇn khai b¸o ®Þa chØ E-Mail cña m×nh. 2.3.5. DÞch vô tra cøu theo chØ môc - Gopher Gopher lµ mét dÞch vô tra cøu th«ng tin theo chñ ®Ò vµ sö dông c¸c thùc ®¬n. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph©n ph¸t c¸c tµi liÖu theo mét chñ ®Ò nhÊt ®Þnh cho ng­êi sö dông trªn Internet, ng­êi ta ®· thiÕt lËp c¸c m¸y cã l­u tr÷ tµi liÖu. Muèn sö dông nh÷ng tµi liÖu nµy, ng­êi sö dïng cÇn cã mét phÇn mÒm ®Ó kÕt nèi vµo m¸y chñ GOPHER, vµ m¸y nµy sÏ ®­a ra c¸c thùc ®¬n cho ng­êi sö dông chän lùa. Ngoµi ra trong mét sè m¸y cßn l­u tr÷ c¸c chØ dÉn kÕt nèi hoÆc ®Þa chØ cña c¸c gopher kh¸c. Th«ng qua c¸c client cña gopher, ng­êi sö dông cã thÓ nhËn nh÷ng file v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ®å ho¹, ©m thanh. 2.3.6. DÞch vô nhãm tin - USENET USENET lµ ch÷ ®­îc gäi t¾t tõ ch÷ users’Network vµ ®­îc coi lµ M¹ng nhãm tin lín nhÊt trªn Internet. M¹ng nhãm tin nµy lµ do hµng ngµn m¸y Phôc Vô Tin (News Host) ®­îc liªn kÕt l¹i víi nhau ®Ó truyÒn ®¹t tin tøc. MÆc dï M¹ng l­íi nhãm tin dïng Internet ®Ó chuyÓn t¶i vµ ph©n phèi mét phÇn lín tin tøc nh­ng thËt ra nã c¸ch biÖt vµ kh¸c víi Internet. M¹ng l­íi nhãm tin lµ do hµng ngµn m¸y phôc vô tin (News Host) kÕt nèi l¹i víi nhau trªn toµn cÇu. V× nã ký sinh trªn Internet nªn ngoµi viÖc khai th¸c th«ng qua m¹ng Internet nã cßn cã c¬ chÕ khai th¸c ®éc lËp kh«ng qua m¹ng Internet mµ ®¨ng ký riªng. M¹ng nhãm tin lµ m«i tr­êng tranh luËn thÕ giíi. Nã cho phÐp ng­êi sö dông cã thÓ trao ®æi th«ng tin vÒ mét chñ ®Ò mµ hä cïng quan t©m. Th­ trªn usernet ®­îc göi ®Õn vµ l­u tr÷ trªn mét m¸y chñ chøa tin. Ng­êi sö dông cã thÓ ®Æt c©u hái, ®­a ra ý kiÕn tranh luËn vÒ mét chñ ®Ò nµo ®ã, göi th«ng b¸o hoÆc c¸c tµi liÖu vµo usernet. 2.3.7. DÞch vô t×m kiÕm th«ng tin diÖn réng WAIS (Wide Area Information Service). WAIS lµ mét c«ng cô t×m kiÕm th«ng tin trªn m¹ng Inetrnet th«ng qua mét chuçi c¸c ®Ò môc lùa chän, dÞch vô WAIS cho phÐp ng­êi dïng t×m kiÕm c¸c tÖp d÷ liÖu cã chøa mét x©u ký tù x¸c ®Þnh tr­íc. M¹ng WAIS toµn cÇu dùa trªn c¸c th­ môc cña m¸y chñ (Directory of server). §©y thùc sù lµ nh÷ng kho tµng d÷ liÖu ®Ó ng­êi dïng t×m kiÕm. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn cuéc t×m kiÕm WAIS cã thÓ so s¸nh víi viÖc tham kh¶o t¹i th­ viÖn. B­íc ®Çu tiªn cña b¹n lµ chän nh÷ng cuèn s¸ch mµ b¹n muèn t×m th«ng tin cho chñ ®Ò ®· ®Þnh. B¹n cã thÓ tËp hîp nh÷ng cuèn s¸ch nµy trªn kÖ s¸ch c¹nh ®ã tr­íc khi b¹n më mét chñ ®Ò. §iÒu nµy gièng nh­ chän chñ ®Ò tõ Directory of Server, sau ®ã b¹n b¾t ®Çu t×m kiÕm vÞ trÝ l­u tr÷ th«ng tin ®èi víi nh÷ng chñ ®Ò ®· chän. §ång thêi WAIS cho phÐp b¹n cËp nhËt danh s¸ch nh÷ng tµi nguyªn WAIS chuÈn bÞ cho b¹n tiÕn hµnh t×m kiÕm. WAIS server cßn thùc hiÖn ®Õm sè lÇn xuÊt hiÖn cña tõ trong tÖp ®Ó tÝnh ®iÓm vµ göi vÒ cho client gióp ng­êi sö dông dÔ dµng lùa chän tÖp m×nh cÇn. 2.3.8. DÞch vô héi tho¹i trªn Internet - IRC Internet Relay Chat (IRC - Nãi chuyÖn qua Internet) lµ ph­¬ng tiÖn "thêi gian thùc", nghÜa lµ nh÷ng tõ b¹n gâ vµo sÏ xuÊt hiÖn gÇn nh­ tøc thêi trªn mµn h×nh cña ng­êi nhËn vµ tr¶ lêi cña hä cña xuÊt hiÖn trªn mµn h×nh cña b¹n nh­ vËy. Thay v× ph¶i chê vµi phót hay vµi ngµy ®èi víi th«ng ®iÖp, b¹n cã thÓ trao ®æi tøc thêi víi tèc ®é gâ ch÷ cña b¹n. IRC cã thÓ mang tÝnh c¸ nh©n nh­ e-mail, ng­êi l¹ kh«ng kh¸m ph¸ ®­îc néi dung trao ®æi cña b¹n, hoÆc b¹n cã thÓ t¹o "kªnh më" cho nh÷ng ai b¹n muèn cïng tham gia. Ngoµi viÖc trao ®æi lêi, ng­êi dïng IRC cßn cã thÓ göi file cho nhau nh­ h×nh ¶nh, ch­¬ng tr×nh, tµi liÖu hay nh÷ng thø kh¸c.