Tóm tắt Luận án Tín dụng ngân hàng đối với việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ––––––––––––––  ––––––––––––––– NGUYỄN V VÕ MINH ĐỨCĂN TUẤN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI VIỆC CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ––––––––––––––  ––––––––––––––– V VÕ MINH ĐỨCĂN TUẤN TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI VIỆC CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 9.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS., TS. Ngô Hướng a học: PGS., TS. HÀ QUANG ĐÀO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2018 3 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI Tổng quan các công trình đã nghiên cứu ở trên Thế giới và ở Việt Nam, các công trình ở TP. Hồ Chí Minh có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. 1.1.1 Tình hình nghiên cứu trên thế giới  Nhà kinh tế người Anh, gốc Jamaica là A.Lewis. Năm 1950,  Lý thuyết về các giai đoạn phát triển của W.Rostow (1960) cũng được coi là công trình nghiên cứu điển hình và sớm nhất về chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế.  Nghiên cứu của Peneder (2001) nhằm tìm các bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa chuyển dịch cơ cấu ngành và tăng trưởng cho các nước hợp tác phát triển (OECD) thời kỳ 1990 – 1998. 1.1.2 Tình hình nghiên cứu Việt Nam Một là, Lê Bá Tâm (2016), Luận án tiến sĩ với đề tài: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững ở tỉnh Nghệ An. Hai là, Lê Thị Huyền (2016) luận văn về: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành trong nông nghiệp ở tỉnh Thái Nguyên Ba là, Nguyễn Tiền Phong (2010), Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoài Quốc Doanh Việt Nam. Bốn là, Hoàng Hương Giang, Quan hệ tăng trưởng giữa hai khu vực nông nghiệp và công nghiệp chế biến Việt Nam, Luận án Tiến sĩ Kinh tế, năm 2010. Năm là, Nguyễn Thị Lan Hương, Ảnh hưởng của chuyển dịch cơ cấu ngành của nền kinh tế tới tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam, Luận án Tiến sỹ kinh tế, năm 2011 Sáu là, Nguyễn Việt Hùng (2008), Luận án tiến sĩ với đề tài: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các NHTM ở Việt Nam. 1.1.3 Tình hình nghiên cứu trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh 4 Một là, TS. Đinh Sơn Hùng (2013), Chủ nhiệm - cấp ngành của Viện Nghiên cứu phát triển, Tái cấu trúc cơ cấu kinh tế thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011-2020. Hai là, Mai Văn Tân (2014), Nghiên cứu mối quan hệ giữa chuyển dịch cơ cấu và tăng trưởng kinh tế ở thành phố Hồ Chí Minh. Ba là, Th.S Cao Minh Nghĩa (2016) cấp nghành, Những giải pháp đẩy mạnh liên kết ngành kinh tế giữa Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam, Bốn là, Trần Thị Mỹ Ngân (2014) đề luận văn văn: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa của huyện Củ Chi, TP. HCM giai đoạn 2013 – 2020. Năm là, ThS. Cao Ngọc Thành (2016) cấp nghành, Đánh giá tác động của đầu tư đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM giai đoạn 2000-2010. 1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU MÀ CÁC CÔNG TRÌNH CHƯA GIẢI QUYẾT ĐƯỢC. 1.2.1 Các nghiên cứu chưa chỉ ra được. Các công trình khác chưa nêu lên tác động tín dụng Ngân hàng trong mối tương quan với hoạt động CD CCKT để thúc đẩy phát triển kinh tế TP. HCM; Các công trình khác chưa nếu phân công lao động xã hội là cơ sở hình thành cơ cấu ngành và cơ cấu lãnh thổ thì chế độ sở hữu lại là cơ sở hình thành cơ cấu thành phần kinh tế. 1.2.2 Một số nghiên cứu nêu ở góc độ tổng quan, phản ánh cụ thể tác động của tín dụng Ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Chưa chỉ ra vướng mắc của hoạt động tín dụng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Chưa nêu rõ các nguồn vốn đi vay các TCTD khác, các NHTM phải dựa trên việc ký kết thời hạn cho vay và đi vay. Và thực chất đây là việc trao đổi tín dụng giữa các NHTM với nhau. 5 1.2.3 Chưa nêu rõ được sự cần thiết của vai trò tín dụng trong việc triển khai đồng bộ vấn đề này để thực hiện quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Chưa có công trình nào nghiên cứu về những công trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế liên quan đến đề tài hiện nay. Triển khai đồng bộ cấu trúc được xem xét trong mối quan hệ tương tác giữa các khâu của quá trình sản xuất - phân phối - lưu thông - tiêu dùng. 1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN ÁN CẦN TẬP TRUNG GIẢI QUYẾT 1.3.1 Nghiên cứu hệ thống lý thuyết về chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM, trên nền tảng khoa học có liên quan. Quan niệm về chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành hiện nay ở nước ta và thế giới có nhiều cách tiếp cận cơ cấu kinh tế là tổng thể các ngành, các lĩnh vực, bộ phận kinh tế. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành theo hướng phát triển bền vững là sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành. 1.3.2 Phân tích thực trạng các vấn đề đã nghiên cứu để chỉ ra kết quả, hạn chế và những nguyên nhân chủ quan, khách quan của hạn chế trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Cơ cấu kinh tế là khái niệm phức tạp, và đã có nhiều quan niệm khác nhau về vấn đề này. Thực hiện CD CCKT thành phố theo hướng phát triển dịch vụ và các ngành công nghiệp công nghệ cao. 1.3.3 Một số giải pháp hoàn thiện nội dung chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Những hạn chế trong hoạt động của các NHTM trên địa bàn TP. HCNM. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Mặc dù các công trình nghiên cứu đã đề cập đến nhiều vấn đề với những mức độ khác nhau nhưng chưa có một công trình nghiên cứu nào đi sâu vào vấn đề này. Tác giả đã xây dựng cùng với những đóng góp mới luận án đặt ra một số vấn đề cần giải quyết nhằm nghiên cứu quá trình CD CCKT TP. HCM, từ năm 2020 và 2025. 6 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MỞ RỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ 2.1 TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 2.1.1 Khái niệm, đặc trưng của hoạt động tín dụng ngân hàng Tín dụng là một phạm trù kinh tế hàng hoá, là hình thức vận động của vốn cho vay, phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa chủ thể sở hữu và chủ thể sử dụng đối với nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế, là một sự chuyển nhượng quyền sử dụng một lượng giá trị hay hiện vật theo những điều kiện cam kết mà hai bên đã thoả thuận, trên nguyên tắc có hoàn trả cả vốn và lãi. 2.1.2 Bản chất của tín dụng Tín dụng là quá trình vận động của vốn từ chủ thể này sang chủ thể khác, sau một thời gian nhất định nó trở về nơi xuất phát với giá trị lớn hơn. 2.1.3 Chức năng của tín dụng 2.1.3.1 Chức năng phân phối lại vốn tiền tệ trong nền kinh tế Vốn từ chủ thể tạm thời thừa được chuyển giao sang chủ thể sử dụng vốn để sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng mà không cần thông qua một tổ chức trung gian nào. Việc phân phối được thực hiện thông qua các định chế tài chính trung gian như ngân hàng, quỹ tín dụng, công ty tài chính. 2.1.3.2 Chức năng tạo ra các công cụ lưu thông tín dụng và tiền tín dụng. Khi quan hệ tín dụng được xác lập thì đồng thời một công cụ tín dụng cũng được hình thành nhằm đảm bảo cho việc tuân thủ các thỏa thuận tín dụng, như thương phiếu, kỳ phiếu, trái phiếu. Như vậy, các công cụ tín dụng tiếp tục được lưu thông đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho quá trình sản xuất và lưu thông hàng hoá trong nền kinh tế. 2.2 TỔNG QUAN VÊ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ 2.2.1 Cơ cấu kinh tế Khái niệm: Thuật ngữ Cơ cấu kinh tế của nền kinh tế quốc dân một nước là tổng thể mối quan 7 hệ tác động lẫn nhau giữa các yếu tố và trong từng yếu tố của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất với những điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể trong những giai đoạn phát triển nhất định của xã hội” 2.2.2 Chuyển dịch cơ cấu kinh tế Khái niệm: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế (CD CCKT) là quá trình chuyển hoá từ một cơ cấu kinh tế với những đặc điểm đặc trưng nhất định sang một cơ cấu kinh tế có những đặc điểm đặc trưng khác đi. 2.3 VAI TRÒ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ 2.3.1 Các nhân tố tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế CCKT và xu hướng chuyển dịch CCKT chịu sự tác động chi phối của nhiều nhân tố khác nhau. Các nhân tố đó có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và có thể định hướng tích cực hoặc tiêu cực tới CCKT và sự chuyển dịch CCKT. 2.3.2 Tín dụng ngân hàng với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế Tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế luôn có vai trò quan trọng trong điều tiết sự di chuyển vốn đầu tư giữa các khu vực, các ngành, các vùng của nền kinh tế, qua đó tác động tới quá trình bình quân hóa tỷ suất lợi nhuận, thúc đẩy phát triển kinh tế và cải thiện đời sống xã hội. 2.3.3 Sự cần thiết của tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế Việc chuyển đổi CCKT hợp lý theo định hướng đề ra đòi hỏi phải có những điều kiện vật chất nhất định tương ứng với yêu cầu hình thành và chuyển đổi của nó. 2.4 MỞ RỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ 2.4.1 Khái niệm mở rộng tín dụng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, sự cần thiết mở rộng tín dụng Mở rộng TDNH là một khái niệm kinh tế, chỉ một phương thức kinh doanh của NHTM qua việc phấn đấu cho sự tăng lên về quy mô, khối lượng, không gian, chất lượng 8 tín dụng và tăng lợi nhuận của ngân hàng để đảm bảo cho ngân hàng phát triển bền vững bằng việc các ngân hàng có khả năng đáp ứng nhanh chóng, rộng rãi các nhu cầu tín dụng của mọi chủ thể hội đủ những điều kiện theo quy định, qua đó thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế của các chủ thể kinh tế và nền kinh tế. [5] 2.4.1.2 Sự cần thiết mở rộng tín dụng. Mở rộng TDNH là việc chuyển đổi CD CCKT hợp lý theo định hướng đã đề ra đòi hỏi phải có những điều kiện vật chất nhất định tương ứng với yêu cầu hình thành và chuyển đổi của nó. 2.4.2 Tiêu chi đánh giá mở rộng tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. 2.4.2.1 Tiêu chí đánh giá định tính: i. Tiêu chí việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành phố theo hướng phát triển dịch vụ và các ngành công nghiệp công nghệ cao; Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành là phát triển bền vững giảm dần tỷ trọng GDP hai khu vực nông nghiệp – lâm nghiệp – thủy sản và công nghiệp – xây dựng, đồng thời tăng dần tỷ trọng GDP khu vực dịch vụ. 2.4.2.2 Tiêu chí đánh giá định lượng: i) Chỉ tiêu tổng dư nợ và kết cấu dư nợ ii) Chỉ tiêu phản ánh sự tăng trưởng về tỷ trọng: iii) Tỷ lệ nợ quá hạn: 2.4.3 Nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Xu hướng chuyển dịch CCKT chịu sự tác động chi phối của nhiều nhân tố khác nhau. Nhóm khảo sát mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Nhân tố địa lý - tự nhiên, Nhóm nhân tố về kinh tế - tổ chức. 2.5 BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ MỞ RỘNG TÍN DỤNG THÚC ĐẨY CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA 9 2.5.1 Kinh nghiệm mở rộng tín dụng ngân hàng của một số nước cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế Kinh nghiệm của Đài Loan, Indonesia, Thái Lan, Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc, trong mở rộng tín dụng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. 2.5.2 Bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam và cho TP. Hồ Chí Minh nói riêng về mở rộng tín dụng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Thứ nhất: Hệ thống ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối vốn, trước hết để thực hiện thành đối với chuyển dịch CCKT TP. HCM, Thứ hai: Trong quá trình phát triển chuyển dịch CCKT TP. HCM trọng tâm, là động lực phát triển của xã hội. Thừ ba: Xây dựng hệ thống ngân hàng có tiềm lực vững mạnh, nhanh chóng đa dạng các hình thức huy động vốn. Thứ tư: Chính Phủ và NHNN cần định hướng đầu tư tín dụng, cơ cấu tín dụng của các NHTM vào các ngành mũi nhọn. Thứ năm: Khi các NHTM chưa đủ khả năng phân phối một cách hữu hiệu. Thứ sáu: Sử dụng linh hoạt công cụ lãi suất, đơn giản hóa các thủ tục cho vay. KẾT LUÂN CHƯƠNG 2 Chương 2 đã tập trung nghiên cứu về cơ sở lý luận về chuyển dịch cơ cấu kinh tế và hoạt động tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch CCKT Thứ nhất: Tập hợp các lý luận căn bản về tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch CCKT: Thứ hai: Nêu lên các lý thuyết về Khái niệm cơ cấu kinh tế đối với chuyển dịch CCKT. Thứ ba: Những nội dung về mở rộng tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch CCKT. Thứ tư: Tác giả nếu lên việc mở rộng tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch CCKT có ý nghĩa đặc biệt ngành nghề có tính mũi nhọn cho nền kinh tế, hướng tới nền kinh tế tri thức hiện đại. 10 CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TP. HỒ CHÍ MINH 3.1 ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI CỦA TP. HỒ CHÍ MINH Đặc điểm về môi trường phát triển kinh tế ở thành phố Hồ Chí Minh có nhiều nội dung. 3.1.1 Điều kiện địa lý kinh tế xã hội Vị trí địa lý: TP. HCM có tọa độ 10°10' - 10°38' Bắc và 106°22' - 106°54' Đông, phía Bắc giáp Thành phố Bình Dương, Tây Bắc giáp tỉnh Tây Ninh, Đông và Đông Bắc giáp tỉnh Đồng Nai, Đông Nam giáp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Tây và Tây Nam giáp tỉnh Long An và Tiền Giang. Đất đai: Dưới tác động của các yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người, trầm tích phù sa cổ hình thành nhóm đất đặc trưng riêng. Dân số: TP. HCM ngày 30/6/2017 bao gồm 19 quận và 5 huyện, tổng diện tích 2.095,01 km². Dân số TP. HCM tăng liên tục qua các năm, đến năm 2017 ước tính là 13.000.000 người. Giao thông: Về giao thông đường thủy: TP. HCM nằm ở vùng hạ lưu hệ thống sông Ðồng Nai - Sài Gòn, TP. HCM có mạng lưới sông ngòi kênh rạch rất đa dạng. Khoa học-công nghệ: TP. HCM là một trong những trung tâm khoa học công nghệ lớn của cả nước. Giáo dục và đào tạo: Hệ thống các trường từ bậc mầm non tới trung học trải đều khắp thành phố. TP. HCM. Du lịch:TP. HCM là nơi thu hút được lượng khách quốc tế và trong nước nhiều nhất trong các tỉnh và thành phố hàng năm. Môi trường và điều kiện phát triển: TP. HCM là trung tâm kinh tế, thương mại, văn hoá, khoa học, công nghệ và đầu mối giao lưu quốc tế có vị trí quan trọng của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 11 3.1.2 Khái quát về tình hình phát triển kinh tế Với sự nỗ lực cao độ của toàn dân, những năm vừa qua, nền kinh tế của thành phố đã đạt được những thành tựu quan trọng, thể hiện ở việc các mục tiêu kinh tế - xã hội đặt ra hầu hết đều đạt và vượt mức kế hoạch đề ra. Những thành tựu chủ yếu: Kinh tế phát triển đã góp phần nâng cao một bước đời sống vật chất, trình độ dân trí của nhân dân, thay đổi bộ mặt nông thôn, hình thành nên nhiều vùng nông thôn mới theo hướng văn minh tiến bộ. Bảng 3.1: Chỉ tiêu tăng trưởng GDP qua các năm Đơn vị tính: Phần trăm (%) TT Chỉ tiêu ĐVT 2006-2010 2011-2015 2016-2020 1 Tốc độ tăng GDP bình quân (%) 10,9 12 12 3 GDP bình quân đầu người USD 2.984 4.967 8.822 4 Tổng sản phẩm nội địa bình quân đầu người 1000 đồng 56.247 121.202 266.403 5 Dân số Người 7.200.000 8.200.000 13.000.000 Nguồn: Niên giám thống kê TP. HCM 2012 – 2017[31] Xét theo khu vực kinh tế, tốc độ tăng trưởng của các ngành theo xu hướng nông nghiệp giảm dần, công nghiệp và thương mại dịch vụ tăng dần như vậy minh chứng cho thấy TP. HCM đang chuyển dịch theo đúng hướng. Những khó khăn, tồn tại chủ yếu: - Kinh tế tăng với tốc độ cao nhưng quy mô còn nhỏ bé, chuyển dịch CCKT chưa đáp ứng vị thế, tiềm năng vốn có của thành phố. - Cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho sản xuất, phúc lợi xã hội vốn đã thiếu lại đang bị xuống cấp nghiêm trọng. - Vấn đề giải quyết việc làm cho lực lượng lao động còn gặp nhiều khó khăn. 3.2. KHÁI QUÁT CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Thực hiện đường lối phát triển kinh TP. HCM đã thực hiện chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế theo định hướng nền kinh tế. 12 3.2.1 Chuyển dịch cơ cấu GDP theo ngành kinh tế Bảng 3.3: Cơ cấu kinh tế theo ngành trong GDP của Thành phố Đơn vị: Phần trăm (%) Ngành Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Dịch vụ 58.6% 58.4% 59.60% 61,23% 61,41% 68,08% Công nghiệp và xây dựng 40.3% 40.6% 38.5% 37,74% 38,57% 31,21% Nông nghiệp 1.08% 1.02% 1.0% 1,03% 0,82% 0,71% Nguồn: Cục Thống kê và tính toán của Sở Kế hoạch và Đầu tư [27] Tóm lại TP. Hồ Chí Minh cần tập trung hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu công nghiệp sang các sản phẩm và ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học công nghệ cao, có giá trị gia tăng lớn, bao gồm: Cơ khí chế tạo; Điện tử, viễn thông tin học; Công nghiệp hóa chất và dược phẩm; Chế biến lương thực, thực phẩm với giá trị gia tăng cao, cụ thể: - Công nghiệp cơ khí chế tạo - Điện tử - công nghệ thông tin, viễn thông - Công nghiệp hóa chất - Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, đồ uống 3.2.2 Chuyển dịch cơ cấu vốn đầu tư theo thành phần kinh tế Bảng 3.4: Cơ cấu vốn đầu tư theo thành phần kinh tế Đơn vị: Phần trăm (%) Thành phần kinh tế Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Kinh tế nhà nước 18,0% 17,2% 17,0% 16,5% 16,6% 16,1% Kinh tế ngoài nhà nước 58,5% 59,0% 59,0% 59,5% 59,6% 60,0% Kinh tế có vốn ĐTNN 23,5% 23,8% 23,0% 24,0% 23,0% 22,1% Nguồn: Cục Thống kê và tính toán của Sở Kế hoạch và Đầu tư [27] Qua bảng trên cho thấy, kinh tế nhà nước tỷ trọng giảm dần, có xu hướng ổn định. 3.2.3 Chuyển dịch cơ cấu vốn đầu tư xây dựng Nhìn cơ cấu vốn đầu tư XDCB thay đổi theo hướng vốn ngân sách địa phương tăng, 13 vốn ngân sách trung ương giảm, vốn tín dụng tăng. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản nhà nước có thay đổi về cơ cấu theo khu vực sản xuất trong giai đoạn 2012 - 2017. Vốn cho khu vực sản xuất giảm, trong khi đó khu vực dịch vụ có xu hướng tăng về tỷ trọng. Trong sản xuất, đầu tư cho thương mại, dịch vụ tăng nhanh rõ rệt. 3.2.4. Chuyển dịch cơ cấu lao động Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế thành phố cơ cấu lao động thay đổi rõ rệt theo các ngành kinh tế. Bảng 3.7: Cơ cấu lao động trong các ngành Đơn vị tính: Phần trăm (%) Năm Nông - Lâm - Ngư (%) CN & XD (%) TM & DV (%) 2012 4.26 32.54 62.20 2013 2.95 32.25 63.40 2014 2.07 32.23 64.10 2015 2.55 32.65 64.80 2016 2,21 32,84 64,95 2017 2,36 33,01 64,63 Nguồn: Cục Thống kê và tính toán của Sở Kế hoạch và Đầu tư [27] 3.2.5 Chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất Do quá trình công nghiệp hóa, nên cơ cấu sử dụng ruộng đất thay đổi theo hướng đất nông nghiệp giảm. Ngoài ra còn do một số nguyên nhân khác như đất do đô thị hoá (xây dựng khu công sở, đường giao thông, khu dân cư mới, các cơ sở sản xuất công nghiệp và dịch vụ,...) 3.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.3.1. Màng lưới tổ chức và quy mô hoạt động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn Mạng lưới hoạt động: - Mạng lưới hoạt động, đến nay, hệ thống các Tổ chức tín dụng trên địa bàn thành phố trong giai đoạn 2012 -2017, có mạng lưới hoạt động hoạt động rộng khắp. Về quy mô hoạt động: 14 Quy mô hoạt động của các TCTD phản ánh mức độ tăng trưởng và phát triển của các TCTD trong thời gian qua Bảng 3.10: Vốn điều lệ và tài sản của các NHTM Đơn vị: Tỷ đồng, và phân trăm (%) Chỉ tiêu Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Vốn điều lệ 65.931 76.036 79.678 83.672 87.085 100.700 Tổng tài sản 31% 20% 1,4% 11,5% 14% 21% Nguồn: Báo cáo của NHNN CN TP. HCM 2012-2017 và tính toán của tác giả [30] - Về tình hình hoạt động:  Hoạt động huy động vốn Tổng huy động vốn của TP. HCM năm 2017 đạt 2.044.000 tỷ đồng, tăng 15% so với cuối năm 2016.  Hoạt động cho vay Tổng dự nợ tín dụng đến cuối năm 2017 đạt 1.746.600 tỷ đồng và năm 2016 đạt 1.234.816 tỷ đồng, tăng 15,6% so với cuối năm 2015 và đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất.  Hoạt động các dịch vụ kinh doanh khác Về tình hình phát triển dịch vụ ngân hàng, dịch vụ ngân hàng trên địa bàn trong năm qua tiếp tục xu hướng phát triển tốt.  Chất lượng hoạt động cho vay Trong những năm qua hệ thống TCTD đã tích cực huy động vốn và cho vay vốn phục vụ CDCCK thành phố đã đạt được những kết quả khả quan. 15 Bảng 3.11: Kết quả huy động và cho vay của hệ thống NHTM trên địa bàn TP. HCM giai đoạn 2012-2017 Đơn vị tính: Nghìn tỷ đồng Năm Huy động Cho vay Chênh lệch giữa huy động và cho vay 2012 1.156.051 733.867 422.184 2013 1.301.127 833.645 467.482 2014 1.113.635 916.497 197.138 2015 1.306.775 1.042.185 264.590 2016 1.566.876 1.234.816 332.060 2017 2.044.000 1.746.600 297.400 Nguồn: Báo cáo của NHNN CN TP. HCM 2012-2017 và tính toán của tác giả [30] 3.3.2 Tình hình hoạt động của các TCTD trên địa bàn phục vụ chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM Theo tiêu chí để đánh giá về thị trường tiền tệ ổn định và diễn biến tích cực có ý nghĩa quan trọng góp phần tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh theo cơ chế hoàn toàn chủ động. Đồng thời đáp ứng nhu cầu vốn của khu vực kinh tế tư nhân cá thể. Bảng 3.13: Vốn huy động, dư nợ cho vay đối với tăng trưởng GDP Đơn vị: Phần trăm (%) Chỉ tiêu Năm 2012 2013 2014 2015 2016 2017 1. Tốc độ tăng GDP TP. HCM 09,20% 09,30% 09,60% 09,85% 08,05% 7,76% 2. Tốc độ tăng trưởng vốn huy động 09,20% 11,15% 14,41% 14,78% 16,60% 15,0% 3. Tốc độ tăng trưởng tín dụng 11,97% 11,00% 09.04% 12,06% 15,6% 18,5% Nguồn: Tổng hợp từ báo cáo NHNN TP. HCM và Cục thống kê TP. HCM [32] 3.3.3 Tiêu chí đầu tư tín dụng ngân hàng cho chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế Cơ cấu kinh tế ngành là một cơ cấu nội dung chuyển dịch CCKT ngành làm mục tiêu chuyển dịch CCKT của TP. HCM. 16 Bảng 3.15: Cho vay đối với chuyển dịch CCKT theo ngành ĐVT: Nghìn tỷ đồng và phần trăm % Năm Tổng dư nợ cho vay Cho vay dịch vụ Cho vay công nông, lâm nghiệp Cho vay công nghiệp - xây dựng Dư nợ Tỷ lệ % Dư nợ Tỷ lệ % Dư nợ Tỷ lệ % 2012 733,867 27,780 3.79% 315,269 42.96% 390,818 53.25% 2013 833,645 28,588 3.43% 343,211 41.17% 461,846 55.40% 2014 916,497 29,899 3.26% 369,073 40.27% 517,525 56.47% 2015 1,042,185 60,632 5.82% 423,439 40.63% 558,114 53.55% 2016 1,234,816 82,344 6.67% 486,517 39.40% 665,955 53.93% 2017 1.746.600 129.001 7.39% 646.099 36,99% 970.010 55.54% Nguồn: Báo cáo của NHNN CN TP. HCM 2012-2017 [30] Theo chiến lược đã lựa chọn, tiêu chí cơ cấu ngành kinh tế của thành phố được xác định là đường đí đúng nhất. Trên thực tế, đầu tư tín dụng của các tổ chức tín dụng trên địa bàn đã quán triệt rõ tinh thần và thực hiện phù hợp với chiến lược này. 3.3.4 Tiêu chí đầu tư tín dụng ngân hàng cho chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế Những thông tin chi tiết về số lượng dự án và quy mô tín dụng đầu tư hàng năm hầu hết nguồn vốn của Chi nhánh Quỹ hỗ trợ phát triển là được đầu tư cho các dự án. Trong đó chủ yếu là đầu tư cho các dự án công nghiệp-xây dựng; Nông nghiệp và nông thôn cũng được chú trọng đầu tư nhưng quy mô còn rất hạn chế. 3.4 KẾT QUẢ KHẢO SÁT YẾU TỐ TÁC ĐỘNG MỞ RỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.4.1. Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu được thực hiện dựa trên sự kết của định lượng, Tác giả sử dụng phương pháp định tính và tham khảo các ý kiến của chuyên gia, khảo sát nhân tố tác động đến mở rộng TDNH với CD CCKT TP. HCM. Quá trình nghiên cứu được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức được thực hiện như sau: 17 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu 3.4.2. Nghiên cứu định tính Mục đích của nghiên cứu định tính nhằm xây dựng bảng câu hỏi và điều chỉnh thang đo cho phù hợp với đối tượng khảo sát đã và đang làm việc, giao dịch với TCTD. Từ cơ sở lý thuyết về mô hình nghiên cứu yếu tố tác động tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, thang đo nháp được hình thành và tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo. 3.4.3. Nghiên cứu định lượng Thang đo dự thảo Thang đo chính Thang đo hoàn chỉnh Cơ sở lý thuyết, mô hình nghiên cứu, mô hình đề xuất Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến Phân tích nhân tố EFA Khảo sát thu thập thông tin Điều chỉnh thang đo Khảo sát thử Kiểm định Cronbach’s alpha Thống kê mô tả, tần số Phân tích tương quan Phân tích ANOVA 18 Tổng hợp các quan điểm nêu trên, để đơn giản cho việc phân bổ mẫu và đảm bảo các điều kiện về kích thước mẫu tối thiểu, cũng như các vấn đề về thời gian, chi phí thì cỡ mẫu của Luận án là 360 người được hỏi. Mẫu trong nghiên cứu chính thức được chọn theo phương pháp lấy mẫu thuận tiện, Bảng câu hỏi được gửi tới những người đang làm việc quản lý các ngân hàng, và giao dịch với đối tác quản lý của TCTD trong lĩnh vực hoạt động TDNH với CD CCKT và với các đối tượng quản lý các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang cần nhu cầu vốn tín dụng ngân hàng đang giao dịch tại ngân hang. 3.4.4. Kết quả khảo sát * Kết quả thang đo các yếu tố tác động đến mở rộng tín dụng ngân hàng với CD CCKT thành phố Hồ Chí Minh Kết quả phân tích Cronbach Alpha (Xem phụ lục 4) đối với thang đo các yếu tố tacs động đến mở rộng tín dụng ngân hàng đối với CD CCKT TP. HCM với các đặc điểm như sau: i) Tiêu chí đánh giá năng lực tổ chức tín dụng - NLTD Khi đầu xây dựng có 4 biến quan sát, quá trình kiểm định không loại biến nào, còn lại đủ biến (NLTD1, NLTD2, NLTD3 và NLTD4), có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,838. Các hệ số tương quan biến tổng của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (NLTD1) là 0.768, biến lớn nhất (NLTD2) là 0.825. Vì vậy, 4 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. ii) Tiêu chí đánh giá qui trình cho vay - QTCV Khi đầu xây dựng có 4 biến quan sát, quá trình kiểm định không loại nào, còn lại cả 4 biến (QTCV1, QTCV2, QTCV3 và QTCV4), có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,829. Các hệ số tương quan biến tổng của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (QTCV2) là 0.777, biến lớn nhất (QTCV3) là 0.791. Vì vậy, 4 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. 19 iii) Tiêu chí đánh giá năng lực khách hàng - NLKH Khi đầu xây dựng có 4 biến quan sát, quá trình kiểm định loại NLKH4 không đủ điều kiện, còn lại 3 biến (NLKH1, NLKH2, NLKH3), có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,816. Các hệ số tương quan biến tổng của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (NLKH1) là 0.686, biến lớn nhất (NLKH3) là 0.806. Vì vậy, 3 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. iv) Tiêu chí đánh giá phương thức cho vay - PTCV Khi đầu xây dựng có 3 biến quan sát, quá trình kiểm định không loại biến nào, còn lại cả 3 biến, có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,776. Các hệ số tương quan biến tổng của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (PTC3) là 0.643, biến lớn nhất (PTCV2) là 0.770. Vì vậy, 3 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. v) Tiêu chí đánh giá thông tin tín dụng - TTTD Khi đầu xây dựng có 4 biến quan sát, quá trình kiểm định không loại biến nào, còn lại cả 4 biến, có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,836. Các hệ số tương quan biến tổng của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (TTTD1) là 0.784, biến lớn nhất (TTTD4) là 0.816. Vì vậy, 4 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. vi) Tiêu chí đánh giá chính sách nhà nước - CSNN Khi đầu xây dựng có 4 biến quan sát, quá trình kiểm định không loại biến nào, còn lại cả 4 biến, có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,870. Các hệ số tương quan biến tổng của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (CSNN2) là 0.808, biến lớn nhất (CSNN3) là 0.860. Vì vậy, 4 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. vii) Mở rộng tín dụng ngân hàng với CD CCKT – TD CCKT (biến phụ thuộc) Khi đầu xây dựng có 4 biến quan sát, quá trình kiểm định không loại biến nào, còn lại cả 4 biến, có hệ số Cronbach’s alpha tổng là 0,789. Các hệ số tương quan biến tổng 20 của các biến đo lường đều lớn hơn 0.4 và nhỏ hơn biến tổng. Nhỏ nhất (TDCCKT2) là 0.680, biến lớn nhất (TDCCKT3) là 0.763. Vì vậy, 4 biến quan sát thuộc thành phần này được tiếp tục đưa vào bước phân tích yếu tố EFA ở bước tiếp theo. 3.4.5 Kết quả hồi qui Hệ số hồi quy thể hiện dưới hai dạng: (1) chưa chuẩn hóa (Unstandardized)và (2) chuẩn hóa (Standardized). Vì hệ số hồi quy chưa chuẩn hóa (B), giá trị của nóphụ thuộc vào thang đo, nên không thể dùng chúng để so sánh mức độtác động của các biến độc lập vào biến phụ thuộc trong cùng một mô hình được. Hệ số hồi quy chuẩn hóa (beta, ký hiệu β) là hệ số đã chuẩn hóa các biến. Vì vậy, chúng được dùng để so sánh mức độ tác động của các biến biếnđộc lập vào biến phụ thuộc. Biến độc lập nào có trọng số này càng lớn có nghĩa là biến đó có tác độngmạnh vào biến phụ thuộc. Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến Kết quả hồi quy bằng phương pháp Enter cho thấy mô hình nghiên cứu là phù hợp: mức ý nghĩa sig nhỏ hơn 5%, không có đa cộng tuyến, vì VIF của tất cả các yếu tố đều < 2. 3.4.6 Kiểm định các giả thuyết Như vậy với mẫu khảo sát 360 người với các tiêu chí được lấy ngẫu nhiên từ danh sách những cán bộ, nhà nghiên cứu, khách hàng đang giao dịch với các tổ chức tín dụng trên địa bàn thành phố HCM, tác giả đã thu được các kết quả là yếu tố tác động đến tín dụng ngân hàng đối với CD CCKT thành phố HCM. Mô hình các yếu tố tác động đến tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành phố HCM: TDCCKT = 0.593*NLTD + 0.171* NLKH + 0.143* CSNN + 0.108*QTCV + 0.135*TTTD +0.203*PTCV Trong đó: TDCCKT: TDNH với CD CCKT - TP. HCM. Qua mô hình trên cho thấy, cả 6 yếu tố đều tác động cùng chiều. Trong đó, yếu tố tác động lớn nhất là Tiêu chí đánh giá năng lực hoạt động của TCTD (0.539); tiếp đến là Tiêu chí đánh giá phương thức cho vay (0.171); Tiêu chí đánh giá năng lực khách hàng 21 là (0.143) và nhỏ nhất là Tiêu chí đánh giá qui trình cho vay (.0108) tín dụng ngân hàng đối với CD CCKT thành phố HCM. 3.5. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG MỞ RỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.5.1. Những kết quả đạt được Các tổ chức tín dụng trên địa bàn đã không ngừng huy động mọi nguồn vốn và mở rộng cho vay các thành phần, các ngành, các khu vực kinh tế, nhằm thực hiện chủ trương mở rộng tín dụng đối với việc chuyển dịch CCKT thành phố Hồ Chi Minh theo hướng lấy ngành dịch vụ làm tiêu đề, chuyển dịch giảm tỷ trọng của các ngành sản xuất nông nghiệp, tăng tỷ trọng của các ngành phi nông nghiệp xác định góp phần quan trọng đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế TP. HCM. 3.5.2 Những tồn tại hạn chế Chưa tận dụng triệt để nguồn vốn từ bên ngoài thành phố, thông qua nguồn vốn tài trợ của các tổ chức tài chính, kinh tế quốc tế. Nguồn vốn tài trợ của các tổ chức thế giới vào Việt Nam rất hạn chế và phải có các dự án khả thi kịp thời. 3.5.3. Những nguyên nhân của nên tồn tại hạn chế Tồn tại trong hoạt động tín dụng với quá trình khảo sát đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các TCTD trên địa bàn TP. HCM, do nhiều nguyên nhân tác động tiêu biểu là môi trường kinh tế chung pháp lệnh chế độ kế toán thống kê chưa có đủ hiệu lực bắt buộc các doanh nghiệp thực hiện chế độ hạch toán thống kê chính xác, kịp thời. Các doanh nghiệp đều chưa chấp hành nghiêm chỉnh các quy định trong pháp lệnh kế toán và thống kê do Bộ Tài chính ban hành. TÓM TẮT CHƯƠNG 3 Luận án đã phân tích số liều từ năm 2012 – 2017 về chuyển dịch phát triển ngành kinh tế được thể hiện qua các bảng và sự phân tích của Tác giả đã nêu và phận tích thực trạng hoạt động mở rộng tín dụng ngân hàng đối với việc CD CCKT trên địa bàn TP. HCM. 22 CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 4.1 CƠ CẤU KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ĐẾN NĂM 2025 4.1.1 Đối với ngành dịch vụ Lĩnh vực tài chính: Đề án xây dựng “Trung tâm tài chính thành phố Hồ Chí Minh” Đề án thành lập Trung tâm (Sở) giao dịch hàng hóa. Lĩnh vực thương mại: Đề án Xây dựng và triển khai chương trình chuyển dịch cơ cấu hàng xuất khẩu. Lĩnh vực dịch vụ vận tải, kho bãi: Di dời cảng biển ra khỏi nội thành; Dự án “Khu đô thị Cảng Hiệp Phước” Lĩnh vực dịch vụ viễn thông và công nghệ thông tin: Xây dựng chương trình phát triển công nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông trên địa bàn thành phố Về dịch vụ tư vấn, khoa học, công nghệ nghiên cứu và triển khai: Chương trình Chế tạo Robot công nghiệp; Chương trình phát triển các Trung tâm ươm tạo doanh nghiệp công nghệ; Dự án đầu tư Trung tâm thiết kế chế tạo thiết bị mới (NEPTECH); 4.1.2 Đối ngành công nghiệp Đề án phát triển ngành công nghiệp hóa chất; Đề án phát triển sản xuất ngành công nghiệp cơ khí chế tạo; Dự án xây dựng cụm công nghiệp cơ khí ô tô Củ Chi; Dự án quy hoạch phát triển ngành công nghiệp phụ trợ và hợp tác TP. HCM từ nay đến năm 2015, định hướng đến năm 2020; 4.1.3 Đối ngành nông nghiệp Thành phố đang chuyển sang nông nghiệp chất lượng cao, ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ sinh học trong sản xuất. 4.2 ĐỊNH HƯỚNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ĐẾN NĂM 2025 23 4.2.1. Định hướng mở rộng hoạt động tín dụng ngân hàng đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành phố Hồ Chí Minh Thực hiện các mục tiêu chuyển dịch CCKT của thành phố trên, các cấp chính quyền của thành phố cũng dự báo về nhu cầu vốn cần có đủ để thực hiện thành công. Đầu tư kém hiệu quả, kẹt xe, ngập nước, sự bất lợi và yếu kém của bộ máy hành chính; - Hạ tầng đô thị quá tải, nguồn nhân lực chất lượng cao không đáp ứng được yêu cầu CD CCKT theo hướng nâng cao tỷ trọng giá trị gia tăng trong cơ cấu giá trị hàng hóa dịch vụ và năng lực về thể chế bất cập so với yêu cầu quản lý phát triển một siêu đô thị như TP. HCM 4.2.2 Định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành phố Hồ Chí Minh 4.2.2.1 Định hướng CD CCKT: Trên cơ sở chiến lược phát triển kinh tế, TP. HCM xác định quá trình tiến hành cơ cấu kinh tế công nghiệp – thương mại dịch vụ - nông nghiệp của thành phố trong những năm qua đã đạt đạt được những thành tựu đáng như đã phân tích ở trên, trong thời kỳ tới tăng trưởng kinh tế của TP. HCM. Cần thiết phải chuyển từ nền kinh tế phát triển theo chiều rộng, tăng quy mô và thâm dụng lao động là chủ yếu sang phát triển theo chiều sâu, lấy chất lượng tăng trưởng là động lực chủ yếu để phát triển các ngành. 4.2.2.2 Mục tiêu CD CCKT: Mục tiêu của CD CCKT là tập trung các nguồn lực đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển nhanh các kinh tế ngành. 4.2.2.3 Quan điểm CD CCKT: Thực hiện mục tiêu trên, cần xác định các quan điểm định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong thời gian tới như sau: Thứ nhất, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành theo hướng tăng nhanh tỷ trọng GDP khu vực dịch vụ trong tổng GDP. Thứ hai, phát triển các ngành dịch vụ: Tập trung phát triển các nhóm ngành dịch vụ chủ yếu có tiềm năng và là thế mạnh của thành phố. Thứ ba, phát triển các ngành công nghiệp: Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp 24 có hàm lượng khoa học và công nghệ cao. Thứ tư, phát triển ngành nông nghiệp: Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị hiện đại. 4.2.2.4 Nội dung CD CCKT: Trên cơ sở các quan điểm đó, định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế - Phát triển ngành dịch vụ: Thứ nhất; tài chính – tín dụng – ngân hàng – bảo hiểm: Thứ hai; thương mại, dịch vụ: Tập trung các loại dịch vụ xuất khẩu. Thứ ba; dịch vụ vận tải, kho bãi, hệ thống cảng. Thứ tư; dịch vụ bưu chính, viễn thông và công nghệ thông tin – truyền thông. Thứ năm; kinh doanh tài sản – bất động sản. Thứ sáu; dịch vụ tư vấn, khoa học – công nghệ, nghiên cứu và triển khai. Thứ bảy; du lịch: Xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu du lịch thành phố. - Phát triển ngành công nghiệp: Ngành công nghiệp truyền thống theo hướng tăng tỷ trọng giá trị gia tăng. Thứ nhất; công nghiệp cơ khí chế tạo. Thứ hai; điện tử - công nghệ thông tin, viễn thông. Thứ ba; công nghiệp hóa chất. Thứ tư; ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, đồ uống. 4.3 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH 4.3.1. Mở rộng và hoàn thiện các hình thức huy động vốn Nhu cầu vốn cho chuyển dịch CCKT TP. Hồ Chí Minh là rất lớn, vượt xa khả năng tự có. Như đã phân tích, trong hoàn cảnh đó, rõ ràng NHTM có một vai trò hết sức to lớn, không chỉ góp phần kích cầu đầu tư và tiêu dùng mà sẽ đóng vai trò cầu nối trung gian quan trọng giữa tiết kiệm với đầu tư, giữa tiết kiệm với tiêu dùng. NHTM góp phần đắc lực tập trung và khai thác có hiệu quả nhất nguồn lực về vốn ở trong dân. 25 4.3.2. Mở rộng mạng lưới huy động vốn và nâng cao chất lượng phục vụ - Về mạng lưới huy động vốn: Cho đến nay, các NHTM ở TP. Hồ Chí Minh đã có một mạng lưới huy động tiết kiệm tương đối rộng khắp từ thành thị đến nông thôn. - Về nâng cao chất lượng phục vụ: Cùng với việc mở rộng mạng lưới huy động vốn, thì việc nâng cao chất lượng phục vụ trong công tác huy động vốn cũng có một ý nghĩa hết sức quan trọng. - Thực hiện tốt chính sách khách hàng: Vào các ngày sinh nhật của mỗi khách hàng cần có một chiếc thiệp chúc mừng sinh nhật khách hàng, ngoài ra đối với những khách hàng lớn, - Về việc quảng bá, khuyếch trương hoạt động huy động vốn: Thực tế cho thấy, việc quan tâm cải tiến, nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng, kết hợp với các hình thức tuyên truyền, quảng cáo rộng rãi về các hoạt dộng dịch vụ Ngân hàng có tác động rất tích cực, giúp các NHTM thu hút được nguồn vốn nhàn rỗi trong dân chúng. 4.3.3 Giải pháp tín dụng của các NHTM trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế 4.3.3.1. Tiếp tục đổi mới nhận thức về đầu tư tín dụng Ngân hàng đã thu được nhiều kết quả to lớn, đồng thời cũng đã có những bài học kinh nghiệm phải trả giá, thậm chí là rất đắt. các NHTM nắm được nhu cầu vốn của khách hàng, của dự án (nhu cầu thị trường tín dụng) để chuẩn bị các sản phẩm tín dụng với khối lượng phù hợp và giá cả hợp lý để đáp ứng đầu tư vốn có hiệu quả. 4.3.3.2 Cần phải cải tiến thủ tục vay vốn theo hướng tinh giản, gọn nhẹ Một trong những nguyên nhân mà khách hàng ngại tiếp cận đến nguồn vốn tín dụng ngân hàng đó là thủ tục vay vốn của các ngân hàng còn quá rườm rà, phức tạp, do đó cần giảm bớt hoặc gộp một số thủ tục vay vốn còn chồng chéo, trùng lắp nhưng vẫn đảm bảo tính pháp lý và an toàn vốn vay, qua đó sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khách hàng; có được như vậy thì khách hàng sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi làm thủ tục vay vốn tại các ngân hàng thương mại. 26 4.3.3.3 Tăng cường đầu tư vốn trung, dài hạn, mở rộng hình thức tín dụng thuê mua, đảm bảo cơ cấu đầu tư đồng bộ và hợp lý phục vụ chuyển dịch cơ cấu kinh tế - Về tín dụng trung, dài hạn: Một trong những nguyên nhân dẫn tới sự hạn chế trong quá trình chuyển dịch CCKT, thu hút đầu tư vào TP. HCM đó là. - Mở rộng hình thức tín dụng thuê mua: Tín dụng thuê mua được mở rộng sẽ giúp các doanh nghiệp giảm vay nợ Ngân hàng để đầu tư vào tài sản cố định, giảm áp lực tài chính đối với các doanh nghiệp. 4.3.3.4 Giải pháp về đảm bảo tiền vay - Mở rộng hình thức đảm bảo tiền vay: Hiện nay các NHTM trên địa TP. HCM chỉ nhận đất đai, nhà xưởng thuộc quyền sở hữu của khách hàng để làm tài sản đảm bảo, các tài sản khác thì vẫn chưa nhận mặc dù các tài sản khác đã được pháp luật cho phép cầm cố, thế chấp; do đó các NHTM nên mở rộng các hình thức đảm bảo tiên vay khác. 4.3.3.5 Sử dụng linh hoạt công cụ lãi suất Hiện nay các NHTM trên địa bàn TP. HCM điều hành lãi suất theo cơ chế thỏa thuận với khách hàng; Lãi suất cho vay được xác định dựa theo nguyên tắc đảm bảo bù đắp chi phí, dự phòng rủi ro, thực hiện các nghĩa vụ ngân sách, có lãi (tuy nhiên, còn phụ thuộc yếu tố cung, cầu về vốn trên thị trường tiền tệ). 4.3.3.6 Mở rộng đầu tư cho vay gắn với nâng cao chất lượng tín dụng Mở rộng và tăng cường đầu tư cho vay để để thúc đẩy chuyển dịch CCKT là yêu cầu và đòi hỏi bức thiết của nền kinh tế đối với các NHTM. Nâng cao chất lượng tăng trưởng tín dụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có yếu tố thuộc về Ngân hàng là bên cho vay; có yếu tố thuộc về khách hàng là bên vay; có yếu tố khách quan; có cả yếu tố về mặt quản lý vĩ mô, thuộc về chủ trương chính sách; có yếu tố tầm vi mô thuộc về quản trị, điều hành của các NHTM và khách hàng vay vốn. 27 4.4 KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT 4.4.1. Đối với ủy ban nhân dân TP. HCM và các sở, ban ngành - Rà soát, bổ sung quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội tổng thể của TP. HCM và quy hoạch chi tiết từng vùng, tiểu vùng, từng ngành nghề. . .tạo định hướng cho hoạt động kinh doanh của các thành phần kinh tế trên địa bàn TP. HCM và làm cơ sở để các NHTM có kế hoạch mở rộng đầu tư tín dụng. - Tiếp tục thực hiện cải hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, phối hợp với các địa phương hoặc nước ngoài để tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư, nhằm thu hút được nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào TP. HCM. 4.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước - NHNN Việt Nam chi nhánh TP. HCM tăng cường quản lý Nhà nước về hoạt động ngân hàng trên địa bàn, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chỉ đạo hoạt động của các NHTM theo đúng định hướng, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, an toàn hệ thống và hiệu quả kinh tế vững chắc. - Nâng cao vai trò tham mưu cho cấp ủy chính quyền địa quận, phương trong việc phân tích, dự báo tình hình phát triển kinh tế - xã hội của TP. HCM, xây dựng chiến lược kế hoạch phát triển hệ thống các TCTD trên địa bàn TP. HCM. - NHNN cần thực hiện vai trò “cầu nối” giữa địa phương với các NHTM. - NHNN cần tích cực tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền TP. HCM và là đầu mối phối hợp với các cơ quan bảo vệ pháp luật tạo điều kiện giúp các ngân hàng xử lý nhanh tài sản thế chấp thu hồi nợ xấu. - Có biện pháp tích cực nhằm nâng cao chất lượng thông tin tín dụng, cải thiện tình trạng thiếu thông tin hoặc thông tin không chính xác. 4.4.3. Kiến nghị với Chính phủ, các Bộ ngành - Đề nghị Chính phủ các Bộ, Ban ngành Trung ương tăng cường đầu tư, ưu tiên các nguồn vốn từ ODA, chương trình, dự án quốc gia phát triển cơ sở hạ tầng như giao thông, thủy lợi, các công trình phúc lợi công cộng tạo cơ sở vật chất cho phát triển kinh tế cũng như chuyển dịch CCKT TP. HCM. 28 - Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành sớm có hướng xử lý đối với trường hợp quyền sử dụng đất nông nghiệp thời hạn sử dụng đến hạn. - Chính phủ cần có nghị định hướng dẫn xử lý tài sản đảm bảo theo hướng thông thoáng hơn cho các TCTD thực hiện. - Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành triển khai các giải pháp, cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. - Kiên quyết xử lý việc đầu tư tràn lan không hiệu quả gây lãnh phí thất thoát vốn đầu tư làm kìm hãm tăng trưởng kinh tế. - Chính phủ chỉ đạo Bộ tài chính có hướng dẫn trao đổi thông tin về giữa các ngành. 4.4.4 Giải pháp hỗ trợ Vốn đầu tư cho CD CCKT TP. HCM, từ nhiều nguồn khác nhau; do vậy để vốn TDNH đầu tư cho CD CCKT TPHCM có hiệu quả thì cần có sự đầu tư đồng bộ giữa các nguồn vốn và các giải pháp hỗ trợ khác. 4.4.4.1 Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Một, không ngừng chọn lọc, bổ sung, tăng cường lực lượng cán bộ tín dụng, kể cả cán bộ điều hành và cán bộ tác nghiệp trực tiếp. Hai, tăng cường đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ tín dụng một cách toàn diện, liên tục, có hệ thống để không ngừng nâng cao trình độ, nhận thức, năng lực kinh doanh. Ba, bố trí, sắp xếp sử dụng đội ngũ cán bộ tín dụng hợp lý, đúng người, đúng việc, bảo đảm sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực. 4.4.4.2 Phát triển thị trường Một, tổ chức, dự báo thu thập và xử lý thông tin về thị trường, mở rộng thị trường, tích cực củng cố và tạo thêm uy tín, lòng tin. Hai, Chú trọng định lượng thị trường, cả thị trường trong nước và thị trường ngoài nước, thị trường truyền thống và thị trường phi truyền thống. Ba, Tăng sức mua của dân bằng nhiều giải pháp phù hợp và đồng bộ. Bốn, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu, tìm thị trường mới. 29 Năm, nghiên cứu hoạch định một chiến lược xuất khẩu cho mỗi ngành hàng. 4.4.4.3 Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư Ủy ban nhân dân TPHCM, các cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra quá trình cải cách hành chính liên quan đến các điều kiện hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực FDI, đơn giản hoá các thủ tục thẩm định và cấp phép đầu tư, công khai hóa và minh bạch hóa cấp phép, giải quyết các thủ tục hành chính; kiên quyết xử lý những trường hợp sách nhiễu, vô trách nhiệm của các cán bộ, cơ quan công quyền. TÓM TẮT CHƯƠNG 4 Từ những nghiên cứu cơ sở lý luận, phân tích, đánh giá thực trạng tín dụng với quá trình CD CCKT và phân tích nhân tố tác động đến TDNH với CD CCKT TP. HCM. Tác giả trình bày rõ các định hướng CD CCKT và phát triển kinh tế cũng như nhu cầu vốn cho CD CCKT đến năm 2020 và tầm nhìn năm 2025 của TP. HCM. Đồng thời trình bày rõ các định hướng mở rộng hoạt động tín dụng ngân hàng trên địa bàn TP. HCM. Đề xuất hệ thống giải pháp tín dụng ngân hàng nhằm thúc đẩy tín dụng đối với CD. CCKT của TP. HCM theo định hướng. KẾT LUẬN Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của các NHTM góp phần chuyển dịch CCKT trên địa bàn TP. HCM từ năm 2012 – 2017. Thứ nhất, hệ thống hoá được các vấn đề cơ bản về tín dụng ngân hàng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, các nhân tố tác động, vai trò của tín dụng ngân hàng đối với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế; Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng với quá trình CD CCKT của các tổ chức tín dụng trên địa bàn TP. HCM; từ đó rút ra những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân gây nên tồn tại; Thứ ba, xác lập mô hình nghiên cứu các yếu tố tác động TDNH đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM. Qua đó, xác định 6 yếu tố chủ yếu tác động đến TDNH với CD CCKT TP. HCM và giải thích được hơn 70% của tổng thể các yếu tố tác động đến TDNH với CD CCKT.