Tóm tắt Luận văn Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk

1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TỐNG THỊ TRÀ MY GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CON NGƢỜI CHO HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐẮK LẮK Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 60 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH ĐẮK LẮK - NĂM 2017 2 Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Huỳnh Văn Thới Phản biện 1 : PGS. TS. Lê Thị Hương Phản biện 2 : TS. Vũ Anh Tuấn Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Giảng đường 04 - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 51 - Đường: Phạm Văn Đồng – Phường Tân Hòa – TP Buôn Ma Thuột Thời gian: vào hồi 16 giờ 30 ngày 28 tháng 05 năm 2017 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong những năm qua, công tác giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật về quyền con người nói riêng đã và đang khẳng định một vị trí, vai trò rất quan trọng trong đời sống xã hội, đặc biệt trong điều kiện nước ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền định hướng xã hội chủ nghĩa. Quyền con người đã trở thành một vấn đề toàn cầu, mối quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế và như Đảng ta đã khẳng định, là nguyện vọng chung của nhân loại, thành quả đấu tranh của loài người qua nhiều thế hệ. Thành tựu mà Việt Nam đạt được trong việc tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy các quyền con người là rất lớn. Nhưng một bộ phận người dân, trong đó có học sinh, sinh viên, chưa nhận thức rõ quyền con người là gì và những thành tựu về nhân quyền mà nước ta đã đạt được. Giáo dục pháp luật về quyền con người trong nhà trường, đặc biệt trong các trường cao đẳng nghề góp phần đào tạo nhân lực, hình thành một cách vững chắc những thế hệ công nhân đáp ứng những yêu cầu của xã hội hiện tại và tương lai. Tuy nhiên, công tác giáo dục pháp luật về quyền con người của ngành vẫn còn không ít hạn chế, chưa thực sự có hiệu quả. Xung quanh vấn đề quyền con người, hiện nay vấn đề xúc phạm danh dự, nhân phẩm, làm nhục người khác được báo chí, các phương tiện truyền thông đề cập rất nhiều, hay vấn đề tự do ngôn luận, tự do báo chí bị hiểu sai, các phần tử xấu lợi dụng kích động,... Học sinh, sinh viên nếu không có quan điểm, nhận thức tốt, tư tưởng chính trị vững vàng thì dễ bị lôi kéo vào những vấn đề trên. Công tác giáo dục pháp luật về quyền con người trong nhà trường luôn được quan tâm nghiên cứu dưới nhiều 2 cấp độ khác nhau, tuy nhiên, cho đến nay chưa có đề tài nghiên cứu khoa học nào về giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Đây là lần đầu tiên vấn đề này chọn nghiên cứu làm đề tài luận văn thạc sỹ. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, tác giả xin được chọn: “Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk” làm đề tài nghiên cứu. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2.1. Một số công trình nghiên cứu liên quan đến giáo dục pháp luật về quyền con người nói chung và giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề nói riêng * Công trình đã viết thành sách: - Bàn về giáo dục pháp luật của hai tác giả Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai, NXB Chính trị Quốc Gia, Hà Nội, 1995 đề cập tới: bản chất giáo dục pháp luật; quan hệ giữa giáo dục pháp luật với giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức mục đích và vai trò của giáo dục pháp luật, nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật; Sống và làm việc theo pháp luật. - Quyền con người tiếp cận đa ngành và liên ngành khoa học xã hội của GS.TS Võ Khánh Vinh, NXB Khoa học xã hội, 2009 đã tập hợp các nghiên cứu lý luận: quan điểm của Đảng Cộng Sản Việt Nam về quyền con người; vấn đề chủ quyền quốc gia và nhân quyền, vấn đề an ninh con người; toàn cầu hóa với đảm bảo quyền con người ở nước ta; trình bày các nghiên cứu về quyền con người dựa trên cách tiếp cận khác nhau của khoa học xã hội: từ phương diện triết học, chính trị, đạo đức, dân chủ, môi trường và tiếp cận khác 3 nhau của khoa học nhân văn: văn hóa, dân tộc học, tôn giáo tín ngưỡng, vấn đề giới. - Giáo dục Quyền con người những vấn đề lý luận và thực tiễn do GS.TS Võ Khánh Vinh chủ biên, NXB Khoa học xã hội, 2010; Cuốn sách gồm nhiều tham luận của học giả trong nước tập trung vào một số vấn đề: làm sáng t những vấn đề lý luận về giáo dục quyền con người; đánh giá khái quát thực trạng giáo dục quyền con người ở Việt Nam; Thử tìm hiểu kinh nghiệm giáo dục quyền con người ở một số nước trên thế giới; Kiến nghị về quyền giáo dục con người ở Việt Nam. - Đánh giá các điều kiện đảm bảo cho giáo dục quyền con người ở Việt Nam hiện nay của tác giả Trương Thị Thu Hà, NXB Khoa học xã hội, 2011. - H i đáp về quyền con người GS.TS. Nguyễn Đăng Dung, GS.TS. Phạm Hồng Thái, PGS.TS. Vũ Công Giao, TS. Lã Khánh Tùng (đồng chủ biên), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2015 cuốn sách dưới dạng H i – Đáp, với những thông tin ngắn gọn, xúc tích được chia thành các mục, bao gồm cả những vấn đề lý luận, pháp lý về nhân quyền ở tầm quốc tế và Việt Nam những quy định mới trong chế định quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân trong Hiến pháp 2013. + Các đề tài khoa học cấp Nhà nước và cấp bộ: Tìm kiếm mô hình giáo dục pháp luật có hiệu quả trong một số dân tộc ít người, Đề tài khoa học cấp Bộ của Viện Nghiên cứu khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp, 1995; Đổi mới giáo dục pháp luật trong hệ thống các trường chính trị ở nước ta hiện nay,.... + Các luận án, luận văn: 4 Giáo dục nhân quyền trong hệ thống các trường đại học ở Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Luận văn thạc sỹ Luật học của tác giả Nguyễn Thị Thu Thủy, Hà Nội, 2013; Kết hợp giáo dục pháp luật, giáo dục đạo đức cho người chưa thành niên ở nước Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sỹ Luật học của tác giả Nguyễn Thị Hoài Thu, Hà Nội, 2013; Quyền con người và giáo dục quyền con người ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sỹ Luật học của tác giả Thế Ngọc Mai, Hà Nội, 2014 và một số luận văn thạc sĩ luật học, luận văn cử nhân của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Trường Đại học Luật Hà Nội, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội và các cơ sở khác. 2.2. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu đề tài và các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu - Về lý luận, các nghiên cứu góp phần hình thành cấu trúc lý luận cho việc phân tích và đánh giá hiệu quả của giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề như khái niệm, mục đích, chủ thể, đối tượng, nội dung, hình thức, phương tiện, hiệu quả. - Về thực tiễn, các nghiên cứu đã gắn kết giáo dục pháp luật về quyền con người với xây dựng, hoàn thiện pháp luật; tổ chức thực hiện pháp luật; nâng cao ý thức pháp luật và văn hóa pháp lý; đưa ra các vấn đề lý luận chung về giáo dục pháp luật về quyền con người vào giải quyết các vấn đề cụ thể, gắn với địa bàn, khu vực, nhóm đối tượng cụ thể. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Mục đích của Luận văn là nghiên cứu toàn diện, có hệ thống các vấn đề lý luận và thực tiễn về giáo dục pháp luật về 5 quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk từ đó đề xuất xây dựng và hoàn thiện chương trình. - Nhiệm vụ: Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu về đề tài giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk; chỉ ra những kết quả đã đạt được và dự kiến vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu. Nghiên cứu, làm sáng t cơ sở lý luận về giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk, bao gồm: Khái niệm, vai trò, đặc trưng và các yếu tố ảnh hưởng. Nghiên cứu, làm sáng t cơ sở thực tiễn giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk hiện nay bám sát các đặc trưng của giáo dục pháp luật về quyền con người và điều kiện thực tiễn của Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk, nhất là sự tác động của các nhân tố khách quan và chủ quan. Dựa trên các vấn đề lý luận và thực tiễn, tác giả xác định phương hướng và một số giải pháp đổi mới giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk. - Phạm vi nghiên cứu: Trong Luận văn, phạm vi học sinh, sinh viên tập trung vào hai nhóm chính đó là nhóm học sinh, sinh 6 viên hệ trung cấp nghề, sinh viên hệ cao đẳng nghề; khái niệm pháp luật được hiểu đồng nhất với hệ thống pháp luật thực định. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người; lý luận giáo dục pháp luật về quyền con người; chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước về giáo dục pháp luật về quyền con người; lý luận về điều chỉnh pháp luật và điều chỉnh xã hội, về dân chủ và thực hành dân chủ, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, tiếp tục hoàn thiện pháp luật gắn với tổ chức thực thi pháp luật, phát huy nhân tố con người; bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Phương pháp luận được sử dụng trong Luận văn là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lênin được vận dụng sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn Việt Nam và điều kiện đặc thù của Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk. - Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu: logic - lịch sử; phân tích tổng hợp tại tất cả các chương; khái quát hóa trừu tượng hóa; luật học so sánh; phương pháp nghiên cứu tài liệu, phân tích thực tiễn và các phương pháp của xã hội học pháp luật. Ngoài ra, các phương pháp nghiên cứu khoa học hiện đại cũng được lồng ghép trong quá trình nghiên cứu luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Có ý nghĩa tham khảo về phương diện lý luận và thực tiễn cho quá trình tổ chức, triển khai thực hiện công tác giáo dục pháp 7 luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk nói riêng và các trường cao đẳng nghề nói chung. - Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu lý luận và thực tiễn về giáo dục pháp luật về quyền con người; giáo dục pháp luật về quyền con người đối với các địa bàn, đối tượng đặc thù. Luận văn là tài liệu tham khảo trong quá trình giảng dạy môn học Pháp luật; giáo dục pháp luật, cơ sở nghiên cứu; trong các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ phổ biến giáo dục pháp luật về quyền con người. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn gồm 03 chương, được chia thành 08 tiết. Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CON NGƢỜI CHO HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ 1.1. Khái quát giáo dục pháp luật về quyền con ngƣời cho học sinh, sinh viên trƣờng cao đẳng nghề 1.1.1.Quyền con người 1.1.1.1. Khái niệm quyền con người Quyền con người là một vấn đề khá phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực như đạo đức, chính trị, pháp lý,... Chính vì vậy, hiện nay có rất nhiều định nghĩa về quyền con người theo những góc độ khác nhau. Mỗi định nghĩa tiếp cận vấn đề từ một góc độ nhất định, chỉ ra những thuộc tính nhất định. Tính phù hợp của các định nghĩa hiện có về quyền con người tuỳ thuộc vào sự nhìn nhận chủ quan của mỗi cá nhân. Trên cơ sở tiếp thu điểm hợp lý của một số định nghĩa 8 về quyền con người, tác giả cho rằng: quyền con người là quyền của tất cả mọi người; đó là những nhu cầu xuất phát từ nhân phẩm vốn có của con người dưới các hình thức chuẩn mực khách quan, được xã hội thừa nhận và bảo đảm bằng các quy định pháp luật. 1.1.1.2.Đặc điểm của quyền con người - Thứ nhất, quyền con người từ góc độ đạo đức – tôn giáo - Thứ hai, quyền con người từ góc độ lịch sử - xã hội - Thứ ba, quyền con người từ góc độ triết học - Thứ tư, quyền con người từ góc độ chính trị - Thứ năm, quyền con người từ góc độ pháp lý 1.1.2.Giáo dục pháp luật về quyền con người 1.1.2.1. Khái niệm giáo dục pháp luật về quyền con người Khái niệm giáo dục pháp luật về quyền con người có nhiều định nghĩa khác nhau xuất phát từ các văn kiện pháp lý quốc tế, quốc gia, khu vực hay từ các nghiên cứu, lý luận và cả từ hoạt động thực tiễn trong lĩnh vực giáo dục pháp luật về quyền con người, nhưng tựu chung lại tác giả có thể khái quát một định nghĩa chung nhất về nội hàm của khái niệm này như sau: Giáo dục pháp luật về quyền con người là hoạt động có tính định hướng, có tổ chức, có chủ thể của giáo dục tác động lên đối tượng giáo dục nhằm hình thành ở họ tri thức pháp luật về quyền con người; biết tự mình bảo vệ quyền của mình và tôn trọng quyền của người khác phù hợp với các yêu cầu, các chuẩn mực pháp luật quốc tế, pháp luật quốc gia và tương lai tiến bộ của nhân loại về quyền con người. 1.1.2.2. Tầm quan trọng của giáo dục pháp luật về quyền con người 9 Hiểu biết pháp luật về quyền con người là nền tảng cơ bản để bảo vệ và thúc đẩy hiệu quả quyền con người trên thực tế. Giáo dục pháp luật về quyền con người giúp mọi người cảm thấy tầm quan trọng của quyền con người, tiếp thu giá trị quyền con người và đưa chúng vào cuộc sống. Việt Nam đã khẳng định việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người là một yếu tố rất quan trọng cho việc phát triển bền vững. Trên thực tế các quyền con người đã được giảng dạy thông qua nhiều môn học, ở nhiều cấp học tại Việt Nam. Tuy vậy, việc giáo dục quyền con người vẫn còn nhiều hạn chế, đôi khi mang tính hình thức, chưa thực sự cung cấp đầy đủ những thông tin cần thiết. 1.1.3. Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề 1.1.3.1. Khái niệm giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề là hoạt động có tính định hướng, có tổ chức của Nhà trường, gia đình và cả xã hội tác động lên học sinh, sinh viên nhằm hình thành ở họ tri thức pháp luật về quyền con người; biết tự mình bảo vệ quyền của mình và tôn trọng quyền của người khác phù hợp với các yêu cầu, các chuẩn mực pháp luật quốc tế, pháp luật quốc gia và tương lai tiến bộ của nhân loại về quyền con người. 1.1.3.2. Mục đích, vai trò của giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề - Mục đích giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề 10 + Cung cấp đầy đủ, đúng đắn những tri thức pháp luật về quyền con người, trên bình diện quốc gia, quốc tế. + Hình thành tình cảm, lòng tin vào các quy định của pháp luật quốc tế, quốc gia về quyền con người. + Xây dựng sự vững chắc của các thói quen, ứng xử theo yêu cầu, nội dung đòi h i của quyền con người. - Vai trò của giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là nơi đào tạo ra những nguồn nhân lực cho xã hội, đó là những nhân lực sẽ tham gia vào nhiều vị trí trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong hoạt động của họ ít nhiều có liên quan hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp đến vấn đề quyền con người, có thể có những đóng góp tích cực thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền hoặc những hành động tiêu cực xâm phạm quyền và lợi ích của người dân, do đó, cần thiết phải thúc đẩy hoạt động giáo dục nhân quyền trong các trường cao đẳng nghề để tạo tiền đề hiểu biết nhân quyền, tôn trọng nhân quyền cho học sinh, sinh viên. 1.1.3.3. Nguyên tắc giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề - Nguyên tắc bảo đảm sự phù hợp giữa mục tiêu giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề với mục tiêu giáo dục toàn diện trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp. - Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề được tiến hành thường xuyên và có hệ thống 11 - Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề phải bảo đảm tính linh hoạt, gắn kết giữa giáo dục lý luận với giáo dục thực tiễn. - Bảo đảm sự tham gia chủ động của học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề vào hoạt động giáo dục pháp luật về quyền con người. 1.1.3.4. Chủ thể, đối tượng giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề - Chủ thể giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề Chủ thể giáo dục pháp luật về quyền con người trong các trường cao đẳng nghề là toàn bộ những lực lượng tham gia vào quá trình giáo dục pháp luật như giáo viên giảng dạy pháp luật, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên giảng dạy bộ môn khác phòng đào tạo, phòng Công tác Học sinh sinh viên, phòng tổ chức, Đoàn thanh niên, Hội sinh viên, lực lượng bảo vệ.... - Đối tượng giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề Đối tượng giáo dục pháp luật về quyền con người trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề. 1.2. Nội dung, hình thức giáo dục pháp luật về quyền con ngƣời cho học sinh, sinh viên trƣờng cao đẳng nghề 1.2.1. Nội dung giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề 12 - Các thông tin về quyền con người, bao gồm pháp luật quốc tế và pháp luật quốc gia (các quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân); - Các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng ta về quyền con người; - Lịch sử hình thành và phát triển quyền con người; - Các thông tin về thực hiện quyền con người; - Các thông tin về kết quả nghiên cứu, hình thức, nội dung, phương pháp, kinh nghiệp tổ chức giáo dục quyền con người; - Các thông tin về hệ thống, các cơ quan thực hiện giáo dục quyền con người 1.2.2. Hình thức giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề Có rất nhiều hình thức giáo dục pháp luật về quyền con người khác nhau như: Trực tiếp truyền đạt nội dung pháp luật cho người nghe (tuyên truyền miệng), sử dụng báo chí và hệ thống truyền thanh cơ sở, biên soạn và phát hành các loại tài liệu pháp luật về quyền con người truyền đạt nội dung pháp luật thông qua các phương pháp khác nhau. 1.3. Các yếu tố tác động đến giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề -Giá trị truyền thống - Điều kiện kinh tế - xã hội - Hệ thống chính sách, pháp luật - Chương trình và nội dung giáo dục - Khả năng tác động của các yếu tố tiêu cực Chương 2: 13 THỰC TRẠNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CON NGƢỜI CHO HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐẮK LẮK HIỆN NAY 2.1. Tổng quan về Trƣờng Cao đẳng nghề Đắk Lắk Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc quản lý của Ủy ban Nhân dân (UBND) tỉnh Đắk Lắk, Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội (LĐTBXH). Qua 40 năm xây dựng và phát triển luôn nhận được sự quan tâm hướng dẫn, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bộ LĐTBXH, Tổng cục Dạy nghề, các Ban, ngành liên quan. Nhà trường đã từng bước phát triển, đổi mới, đáp ứng tốt các yêu cầu nhiệm vụ. Nhà trường đã thực hiện đào tạo nghề gắn với nhu cầu xã hội, thị trường lao động và khẳng định được “Uy tín - Thương hiệu” về chất lượng, góp phần đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trong sản xuất và dịch vụ có chất lượng cao cho Tỉnh và khu vực Tây Nguyên. 2.2. Tình hình giáo dục pháp luật về quyền con ngƣời cho học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng nghề Đắk Lắk - Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình giáo dục pháp luật về quyền con người Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk - Các điều kiện đảm bảo giáo dục pháp luật về quyền con người ở Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk +Về chủ thể giáo dục pháp luật về quyền con người + Về cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy 2.2.3. Nhận thức và nhu cầu hiểu biết pháp luật về quyền con người của học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk - Nhận thức của học sinh, sinh viên về mục đích của công tác giáo dục pháp luật về quyền con người. 14 - Nhận thức của học sinh, sinh viên về vị trí, vai trò của giáo dục pháp luật về quyền con người - Nhu cầu tìm hiểu pháp luật về quyền con người của học sinh, sinh viên qua một số ngành luật 2.2.4. Về nội dung giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk - Về chương trình giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk - Triển khai, thực hiện chế độ chính sách Nhà nước, nội quy, quy chế đào tạo Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk đảm bảo thực hiện pháp luật về quyền con người - Các nội dung giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk 2.2.5. Về hình thức giáo dục - Giáo dục pháp luật về quyền con người thông qua việc dạy các môn học - Giáo dục pháp luật về quyền con người thông qua các hoạt động ngoại khóa 2.3. Hành vi vi phạm pháp luật về quyền con ngƣời của học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng nghề Đắk Lắk * Thực trạng nhận thức của học sinh, sinh viên về các hành vi vi phạm pháp luật về quyền con người. * Thực trạng các hành vi vi phạm kỷ luật mà học sinh, sinh viên đã vi phạm. * Tìm hiểu hành vi vi phạm của học sinh, sinh viên trong môn học pháp luật. 2.3. Đánh giá chung 15 2.3.1. Những kết quả bước đầu Thứ nhất, đầu tư giáo trình, các tài liệu pháp luật phục vụ hoạt động giáo dục pháp luật về quyền con người phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến, tập huấn, bồi dưỡng. Thứ hai, hàng năm, Nhà trường đã cử cán bộ, giáo viên tham gia bồi dưỡng, tập huấn kiến thức pháp luật và nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền con người. Thứ ba, tổ chức thực hiện một số hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền con người tại Nhà trường. Thứ tư, thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền con người trên các phương tiện thông tin đại chúng và hệ thống loa truyền thanh Nhà trường. Thứ năm, lồng ghép việc dạy và học kiến thức pháp luật về quyền con người vào chương trình học. 2.3.2. Hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân 2.3.2.1. Hạn chế, vướng mắc Thứ nhất, công tác giáo dục pháp luật về quyền con người trong Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk chưa được nhà trường quan tâm và đầu tư đúng mức. Thứ hai, công tác giáo dục pháp luật về quyền con người chưa mang tính hệ thống, chưa triển khai sâu rộng. Thứ ba, thời gian dành cho hoạt động giáo dục pháp luật về quyền con người của nhà trường còn quá ít. Thứ tư, nhà trường chưa thành lập được tổ phụ trách công tác giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật về quyền con người nói riêng. 16 Thứ năm, nội dung kiến thức pháp luật về quyền con người chưa sâu, chưa rộng. Thứ sáu, một số học sinh, sinh viên chưa thực sự tự giác thực hiện pháp luật về quyền con người. Thứ bảy, hoạt động giáo dục pháp luật về quyền con người chưa thực sự khơi dậy niềm yêu thích, ham mê, tìm hiểu pháp luật của học sinh, sinh viên. Thứ tám, các điều kiện đảm bảo chương trình giáo dục pháp luật về quyền con người vẫn chưa đáp ứng được việc triển khai công tác giáo dục pháp luật về quyền con người. Thứ chín, sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục, giữa gia đình, nhà trường trong công tác giáo dục pháp luật về quyền con người chưa thực sự đem lại hiệu quả. 2.3.2.2. Nguyên nhân - Về chương trình nội dung pháp luật hiện nay trong các trường cao đẳng nghề quy định tuy đã đáp ứng được mức độ nhất định, nhưng vẫn còn một số khiếm khuyết. - Đối với phương pháp giảng dạy của một số giáo viên còn hạn chế. - Việc thực hiện chương trình giáo dục pháp luật chủ yếu là giảng lý thuyết trên lớp, không có sự kết hợp nhiều khâu. - Về thực hiện phương pháp giảng dạy, thì đa số giáo viên vẫn áp dụng phương pháp giảng dạy truyền thống. - Vấn đề về cơ sở vật chất, các trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy và học tập tuy được quan tâm đầu tư nhưng vẫn còn ở mức khiêm tốn, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu. - Ý thức chấp hành kém của học sinh, sinh viên. 17 - Ngoài ra, Nhà nước chưa quan tâm tốt đến đời sống giảng viên, chế độ chính sách quá thấp so với cơ sở đào tạo ngoài hệ thống của các trường cao đẳng nghề. Chương 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CON NGƢỜI CHO HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐẮK LẮK HIỆN NAY 3.1. Phƣơng hƣớng chung - Giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk cần gắn kết để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh đối với khu vực Tây Nguyên và tỉnh Đắk Lắk. - Đa dạng hóa các hình thức giáo dục pháp luật về quyền con người, kết hợp giáo dục pháp luật về quyền con người với giáo dục đạo đức, luật tục - Dựa trên nhu cầu, phù hợp với đặc thù địa bàn, đặc điểm học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk - Xác định học sinh, sinh viên đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số bản địa, và xuất phát từ dân nhập cư làm trung tâm khi xây dựng, thực hiện các chính sách và triển khai các hoạt động giáo dục pháp luật về quyền con người. 3.2. Một số giải pháp tăng cƣờng giáo dục pháp luật về quyền con ngƣời cho học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng nghề Đắk Lắk 18 3.2.1. Xây dựng chương trình, kế hoạch và nội dung giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh viên Để hoạt động giáo dục pháp luật cho HSSV của Trường đạt hiệu quả, ngoài việc giảng dạy môn học Pháp luật, Chính trị... theo chương trình chính khoá thì cần phải tiếp tục phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực và những văn bản mới ban hành đến toàn thể cán bộ, giảng viên và học sinh, sinh viên nhằm nâng cao nhận thức và ý thức tự giác chấp hành pháp luật, góp phần phòng ngừa và hạn chế vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó cần thường xuyên, liên tục thực hiện giáo dục pháp luật về quyền con người thông qua các môn học khác và lồng ghép vào toàn bộ quá trình đào tạo kết hợp sử dụng các vụ việc, hình ảnh, tư liệu thực tế để làm tăng tính sinh động, đồng thời tăng sự tham gia tích cực từ phía người học thông qua các hoạt động thảo luận, đóng vai... 3.2.2. Nâng cao vị trí, vai trò, chất lượng giáo dục pháp luật về quyền con người ở Trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk * Đối với nhà trường: Quán triệt trong cán bộ giảng viên nhận thức về vai trò, vị trí công tác giáo dục pháp luật về quyền con người, tuyển và đào tạo các giảng viên chính quy chuyên ngành luật, đưa giảng viên dạy bộ môn pháp luật đi tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao trình độ; đầu tư mua sắm sách báo tài liệu liên quan đến pháp luật; tạo điều kiện cho giảng viên tham khảo và cập nhật kiến thức phục vụ cho việc giảng dạy quyền con người; tổ chức các buổi thao giảng, hội giảng nhằm đánh giá rút kinh nghiệm tiết dạy về nội dung, phương pháp, kết quả tiếp thu kiến thức của sinh viên về quyền con người. 19 * Đối với giảng viên: Nâng cao kiến thức thực tiễn cho giảng viên giảng dạy bộ môn pháp luật. Kiến thức thực tiễn của giảng viên chính là một trong những nguyên nhân chủ đạo thu hút được người học và bài giảng có chất lượng cao. Để thực hiện việc nâng cao kiến thức cho giảng viên cần phải thực hiện các nội dung sau: -Thực hiện việc đi thực tế tại các địa phương, hoặc các cơ quan hoạt động pháp luật, thông qua đó giảng viên giảng dạy pháp luật không những nắm vững thực tế mà còn có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với những tình huống pháp luật xảy ra trong thực tiễn, giúp ích cho quá trình giảng dạy sau này. - Giảng viên giảng dạy pháp luật phải tự bản thân nghiên cứu thực tế nâng cao kiến thức pháp luật cho chính mình. - Nghiên cứu thực tế thông qua việc tham quan, học tập kinh nghiệm ở nước ngoài. - Nâng cao chất lượng đời sống cho giảng viên để giảng viên có thể yên tâm trong công tác giảng dạy. * Đối với Đoàn thanh niên. Đoàn thanh niên là tổ chức chính trị của tuổi trẻ, là trường học để giáo dục chính trị, đạo đức, văn hóa và pháp luật cho sinh viên. Thông qua tổ chức đoàn, sinh viên được hoạt động trong một tập thể. Thông qua vai trò của Đoàn để nâng cao kiến thức cũng như kiến thức pháp luật cho sinh viên * Đối với gia đình: Đề cao và phát huy vai trò của gia đình trong việc nâng cao ý thức pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường cao đẳng nghề Đắk Lắk. Bên cạnh những hình thức phối hợp bắt buộc giữa gia đình và nhà trường theo quy định thì tùy vào nơi nhà trường có thể bổ sung, thay đổi cho phù hợp với điều kiện của mình. 20 3.2.3. Đổi mới hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh viên Cần tăng cường tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về quyền con người và quyền tự do báo chí, tự do tư tưởng cho học sinh, sinh viên. Thông qua các hoạt động thực tế sẽ giúp họ có được môi trường rèn luyện để áp dụng những kiến thức đã học vào cuộc sống. Cần tạo môi trường thuận lợi cho học sinh, sinh viên tham gia các diễn đàn để họ có thể bày t ý kiến, bộc lộ tư tưởng về các vấn đề xã hội. 3.2.4. Đầu tư nguồn tài chính cho hoạt động giáo dục pháp luật về quyền con người - Hệ thống thông tin thư viện nhân quyền: Cần thiết phải đưa thêm nhiều tài liệu về nhân quyền vào thư viện chung của trường. Ngoài ra, các trung tâm thư viện nhân quyền lớn (như thư viện nhân quyền thuộc quyền quản lý của Viện nghiên cứu quyền con người của Học viện Chính trị Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, thư viện nhân quyền thuộc Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội...) nên mang tính chất mở, tạo điều kiện cho sinh viên, giảng viên các trường đại học khác có thể tiếp cận tài liệu. 3.2.5. Đ y mạnh hợp tác, trao đổi kinh nghiệm quốc gia, quốc tế trên l nh vực giáo dục nhân quyền Hợp tác nói chung là một xu thế của thời đại, nó cần thiết cho tất cả các lĩnh vực trong đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa và nó còn tạo ra nhiều cơ hội giao lưu, học tập, trao đổi kinh nghiệm. Đối với lĩnh vực giáo dục nhân quyền, sự trao đổi hợp tác quốc gia, quốc tế lại càng cần thiết vì bản thân nhân quyền đã là một vấn đề mang tính toàn cầu, là những giá trị phổ quát mang tính chung cho 21 toàn nhân loại do đó, hoạt động giáo dục về nhân quyền cũng có nhiều điểm tương đồng trong nước cũng như giữa các quốc gia, khu vực. 3.2.6. Đ y mạnh công tác nghiên cứu khoa học trong l nh vực nhân quyền và giáo dục nhân quyền trong các trường cao đẳng nghề - Khuyến khích các nhà nghiên cứu, các chuyên gia trong lĩnh vực nhân quyền, giảng viên các trường đại học, sinh viên quan tâm đến vấn đề nhân quyền. - Thúc đẩy sự quan tâm đối với vấn đề nhân quyền và giáo dục nhân quyền của sinh viên và tạo điều kiện cho họ thực hiện khóa luận tốt nghiệp liên quan đến nhân quyền. - Có sự liên kết chặt chẽ giữa các nhà khoa học trong các lĩnh vực để xây dựng đề cương nghiên cứu, đăng ký tuyển chọn những đề tài về quyền con người và thực tiễn của từng khu vực, vùng miền của nước ta. - Mở rộng trao đổi học tập kinh nghiệm với các nước trên thế giới để có những đồng thuận trong quan điểm, quan niệm về lĩnh vực nhân quyền và giáodục nhân quyền từ đó thúc đẩy nhân quyền phát triển và chung tay xây dựng nền giáo dục nhân quyền hướng tới sự phát triển bền vững của con người. - Tạo động lực nghiên cứu cho giảng viên, sinh viên trong nghiên cứu và giảng dạy về nhân quyền thông qua công tác tìm kiếm các nguồn tài trợ trong và ngoài nước, mở rộng và đa dạng hóa các loại hình tài trợ; phối hợp các loại hình tài trợ như tài trợ nghiên cứu với với tài trợ giảng dạy, học tập của giảng viên, sinh viên với tài trợ hướng dẫn của giảng viên 22 K T LUẬN VÀ KI N NGHỊ 1. Kết luận Dưới góc độ khoa học Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, xuất phát từ mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu, tác giả đã đi sâu nghiên cứu vấn đề giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk và đạt được những kết quả chính sau đây: Luận văn đã tập trung phân tích, làm sáng t cơ sở lý luận về giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk. Dựa trên kết quả điều tra xã hội hóa với đối tượng là giáo viên, cán bộ quản lý và học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk, căn cứ vào những thông tin, tư liệu, tác giả đã phân tích, đánh giá thực trạng giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk trên hai mặt: những kết quả đạt được và những hạn chế, bất cập của hoạt động này; chỉ ra được nguyên nhân của thực trạng đó. Từ thực trạng giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk, trên cơ sở các phương hướng giải pháp chung, tác giả đã đưa ra một số giải pháp tăng cường giáo dục pháp luật về quyền con người cho học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đắk Lắk nói riêng và cho sinh viên các trường cao đẳng nghề trong tỉnh nói chung trong những năm tới góp phần vào công tác nghiên cứu và giáo dục về quyền con người. 2. Kiến ngh 2.1. Về phía ộ Lao động – Thương binh và Xã hội Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội điều chỉnh, thay đổi lại nội dung chương trình môn học cho phù hợp với nhu cầu và thực 23 tiễn xã hội. Việc triển khai các nội dung giáo dục pháp luật về quyền con người đến với mọi tầng lớp học sinh, sinh viên là vô cùng quan trọng góp phần hình thành nhận thức, hành vi, thói quen cho các em. 2.2. Về phía Bộ Tƣ pháp, Bộ Nội vụ Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, củng cố đội ngũ giảng viên, cán bộ làm công tác quản lý học sinh, sinh viên và cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền con người trong nhà trường. Tăng cường biên soạn tài liệu tham khảo, tài liệu hỗ trợ phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền con người trong nhà trường. 2.3. Về phía Nhà trƣờng Nhà trường cần tập trung hơn nữa đến công tác giáo dục pháp luật về quyền con người. Cần đa dạng hóa các hình thức giáo dục pháp luật quyền con người để thu hút học sinh, sinh viên tham gia. Nhà trường cần bổ sung nhiều hơn nữa sách giáo khoa, tài liệu hướng dẫn và đặc biệt là các sách, báo, tạp chí pháp luật về quyền con người 2.4. Về phía các lực lƣợng giáo dục khác Các lực lượng giáo dục khác cần tạo điều kiện tốt nhất và thường xuyên quan tâm, phối hợp với nhà trường trong công tác giáo dục và đào tạo học sinh, sinh viên cũng như công tác giáo dục pháp luật về quyền con người./.