Tóm tắt Luận văn Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

eo Lao Ít sạ lá trở thành phương tiên thông tin làm công cụ đấu tranh về mặt chính trị, tư tưởng nhân dân, gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng và các bộ tộc Lào yêu nước. Trong tình hình và điều kiện của cách mạng cứu nước gần 6 năm, ngày 06/01/1956, Đại hội Đại diện toàn quốc của Neo Lao Ít sạ lá tại khu căn cứ tỉnh Hua Phăn, đã quyết định thành lập “Neo Lao Sàng Xạ (Mặt trận Lào xây dựng tổ quốc) để thay thế “Neo Lao Ít sạ lá”. Sau đó, Trung ương Đảng đã quyết định đôi tên “Neo Lao Ít sạ lá” thành “Lao Hắc Xạ (Lào yêu nước)”. Cho nên báo Neo Lao Ít sạ lá cũng đổi tên thành báo Lao Hắc Xạ và cũng do ông Saxana Sisan làm tổng biên tập và phát hành 3000 bản in/ tuần. Đặc biệt trong những năm 1956-1959, báo Lao Hắc Xạ đã in tải Thủ đô Viêng Chăn do ông Khaawmphai Bupha làm Tổng biên tập, vì sự ủng hộ của quần chúng, nên số lượng báo được tăng lên tới 12.000 bản in/tuần. Nhưng trong tình hình đất nước chưa ổn định, vẫn còn đế quốc xâm lược, vì vậy, năm 1959 tổng biên tập bị bắt vào tù cùng với các nhà lãnh đạo khác của Lào. Năm 1960, trụ sở công tác báo Lao Hắc Xạ được chuyển chỗ in trở lại khu căn cứ tỉnh Viêng Xây tiếp tục thực hiện vai trò và nhiệm vụ của mình. Do cơ hội và điều kiện thuận lợi, ngày 11/8/1975 báo Lao Hắc Xạ đã quay về Thủ đô Viêng Chăn và đổi tên thành báo “Siếng Paxaxon (Tiếng nói nhân dân)”, trở thành nhật báo, có thể phát hành hàng ngày tới 30.000 bản in. Sau Đại hội khóa III của Đảng, ngày 22/3/1983, Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã có quyết định đổi tên báo “Siếng Paxaxon (Tiếng nói nhân dân)” thành báo “Paxaxon 7 (Báo nhân dân)” và được tuyên bố là tiếng nói của Trung ương Đảng nhân dân cách mạng Lào cho tới ngày nay. Hiện nay, ở Lào các cơ quan báo chí đang xuất bản gần 70 ấn phẩm. Ngoài thủ đô Viêng Chăn tập trung nhiều cơ quan báo chí Trung ương và khu vực, một số tỉnh còn lại đều có báo, tạp chí, đài phát thanh, đài truyền hình riêng. Đài phát thanh được thành lập thêm, từ 14 cơ quan (năm 1995) lên tới 35 cơ quan (2015), trong đó 3 cơ quan là đài phát thanh quốc gia Lào, 33 cơ quan còn lại đặt tại địa phương với hai hệ thống AM và FM, phát sóng chiếm 80% thời lượng. Lĩnh vực truyền hình có 32 cơ quan, trong đó có 2 cơ quan là đài truyền hình Việt Nam, đài truyền hình đầu tư và hợp tác với tư nhân do cơ quan quản lý báo chí cấp Trung ương quản lý như đài truyền hình Laostar và MVLaos. Đài truyền hình Lào có thể phát sóng chiếm 60% thời lượng. Điểm nổi bật của báo chí Lào là sự ra đời của báo điện tử đang được sử dụng phổ biến, tạo nên sự nhanh chóng và rộng rãi của thông tin cho người dân trong và ngoài nước. 1.1.2. Vai trò của báo chí đối với sự phát triển kinh tế xã hội Báo chí có vai trò cực kỳ to lớn trong đời sống xã hội của các quốc gia trên thế giới. Quá trình toàn cầu hóa càng tăng, quan hệ quốc tế càng phức tạp thì vai trò của báo chí càng trở nên quan trọng hơn. Theo quan niệm của Đảng nhân dân Cách mạng Lào đối với báo chí “Báo chí là công cụ về mặt chính trị - tư tưởng của các tổ chức trong hệ thống chính trị có Đảng lãnh đạo”. Trong sự nghiệp tiếp tục xây dựng và phát triển chế độ dân chủ nhân dân cũng như trong sự nghiệp thay đổi toàn diện có nguyên tắc của Đảng, phương tiện thông tin đại chúng có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tăng cường tình đoàn kết của các bộ tộc, tuyên truyền, động viên thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. 1.1.3. Chức năng của báo chí 1.1.3.1. Chức năng thông tin Đây là chức năng cơ bản mang tính tiên quyết của báo chí. Báo chí tồn tại và phát triển là để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của con người và xã hội. Xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu thông tin của quần chúng càng đòi hỏi cao, đa dạng và phong phú hơn. 1.1.3.2. Chức năng định hướng giáo dục chính trị, tư tưởng Định hướng, giáo dục chính trị, tư tưởng thực chất là tuyên truyền và bảo vệ hệ tư tưởng của giai cấp công nhân. Báo chí là công cụ tuyên tuyền của Đảng, vì vậy cần tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến mọi tầng lớp nhân dân để tạo nên các phòng trào cách mạng mạnh mẽ. Đồng thời báo chí cũng là diễn đàn của nhân dân, nó phản ánh một cách trung thực tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Chức năng định hướng của 8 báo chí chính là không ngừng nâng cao nhận thức chính trị, tính tự giác của nhân dân. 1.1.3.3. Chức năng văn hóa, giáo dục Báo chí là một bộ phận cấu thành của văn hóa vì thế nó trực tiếp góp phần phát triển, bảo tồn và giao lưu văn hóa. Nó bồi đáp hướng dẫn, nâng cao trình độ văn hóa của nhân dân; góp phần định hướng, điều chỉnh và cổ vũ xây dựng môi trường văn hóa mới. 1.1.3.4. Chức năng giám sát, phản biện xã hội Thông tin có vai trò đặc biệt quan trọng, nhờ sử dụng và giám sát thông tin nên báo chí thể hiện được chức năng giám sát và phản biện xã hội của mình. Chức năng này thể hiện quyền lực của báo chí trong đời sống xã hội. Giám sát xã hội của báo chí thực chất là giám sát bằng dư luận xã hội. Qua giám sát, theo dõi một cách khách quan và có định hướng mà báo chí thể hiện vai trò phản biện xã hội của mình. 1.1.3.5. Chức năng giải trí, quảng cáo, dịch vụ Chức năng quảng cáo, dịch vụ được hiểu báo chí chính là nguồn cung cấp thông tin cho đời sống xã hội nên quảng cáo dịch vụ báo chí trong điều kiện kinh tế thị trường và toàn cầu hóa đã trở thành một hoạt động tất yếu. Sự quảng bá thương hiệu, thu hút sự chú ý, giới thiệu sản phẩm, hướng dẫn tiêu dùng, định hướng thị hiếu, chỉ dẫn đang là nhu cầu không chỉ giới kinh doanh, dịch vụ, giải trí mà đòi hỏi thiết yếu của đời sống xã hội. Quảng cáo, dịch vụ là nhu cầu sống còn, nhu cầu tồn tại và phát triển của bản thân xã hội hiện đại. 1.1.4. Phân loại báo chí Sản phẩm báo chí được phát triển rộng rãi trong xã hội với nhiều loại khác nhau. Từng loại hình báo, từng tờ báo, tờ tạp chí cũng có đối tượng xác định nhất định và có đặc trưng riêng. Do đó, để quản lý báo chí một cách hiệu quả, nhất thiết phải phân loại chúng. 1.1.4.1. Báo in Căn cứ vào tiêu chí định kỳ và tính chất nội dung thông tin, có thể chia báo in thành các loại như sau: - Nhật báo (báo hàng ngày) là những tờ báo phát hành mỗi ngày một lần vào buổi sáng hay buổi chiều. Nội dung những tờ báo này đề cập đến những vấn đề, sự kiện mang tính thời sự nóng hổi. Nhật báo thường có số lượng phát hành vào loại lớn nhất do đó nó đáp ứng được nhu cầu tin tức của các tầng lớp xã hội rộng rãi và được phát hành trong phạm vi quốc gia hay ở những thành phố, trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa lớn, dân cư đông. - Báo thưa kỳ bao gồm các thứ 2, 3, 4, 5 hoặc 5 ngày một kỳ, tuần báo, báo nửa tháng hoặc hàng tháng. 1.1.4.2. Báo nói 9 Ở Lào, toàn bộ hệ thống phát thanh, truyền hình đều thuộc sở hữu của nhà nước, do Chính phủ và chính quyền các địa phương quản lý. Đài phát thanh quốc gia Lào được coi là phát thanh trung ương. Còn đài phát thanh các tỉnh, thành phố và cấp huyện được coi là đài phát thanh địa phương. 1.1.4.3. Báo hình Là một loại hình báo chí chuyển tải nội dung bằng hình ảnh động và âm thanh. Nguyên nghĩa của nó là vô tuyến truyền hình, bắt nguồn từ hai từ tele có nghĩa là ở xa và vision có nghĩa là thấy được, tức là thấy được ở xa. 1.1.4.4. Báo điện tử Những tiến bộ của công nghệ thông tin trong những năm 60 của thế kỷ XX mang đến cho nhân loại một loại hình báo chí mới, đó là báo điện tử. So với báo in, báo điện tử đến với người đọc nhanh hơn rất nhiều, có khi chỉ vài giây sau khi phát hành và người đọc không cần tới mua ở quầy báo, cũng không cần chờ nhân viên bưu điện mang đến. So với báo nói và báo hình, báo điện tử có ưu thế là có thể nghe và xem bất cứ lúc nào người đọc muốn, không phụ thuộc vào buổi phát thanh và phát hình của đài. 1.2. Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí 1.2.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước Quản lý là một hoạt động diễn ra ở mọi tổ chức từ phạm vi nhỏ đến lớn, từ đơn giản tới phức tạp. Xã hội càng phát triển, trình độ xã hội hóa càng cao, yêu cầu quản lý càng cao. Quản lý là một dạng hoạt động đặc biệt quan trọng của con người, nó chứa đựng nội dung rộng lớn, đa dạng, phức tạp và luôn vận động, biến đổi và phát triển. Vì vậy, khi nhận thức về quản lý, có nhiều cách tiếp cận và quan niệm khác nhau. Mỗi một học thuyết nghiên cứu tổ chức quản lý ở những góc độ khác nhau, trên cơ sở triết học và điều kiện kinh tế xã hội khác nhau. Tuy nhiên có thể hiểu: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu định trước. - Chủ thể quản lý nhà nước là cán bộ, công chức và các cơ quan trong bộ máy nhà nước (thực thi quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp); - Đối tượng quản lý là toàn dân; - Phạm vi quản lý mang tính toàn diện, tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; - Phương thức: sử dụng quyền lực nhà nước mang tính cưỡng chế đơn phương đối với xã hội và sử dụng pháp luật làm công cụ chủ yếu. - Mục tiêu của quản lý nhà nước là phục vụ lợi ích chung, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội. 1.2.1.2. Khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là những hoạt động của các cơ quan chức năng trong bộ máy nhà nước nhằm đảm bảo cho hoạt động báo chí được ổn định và phù hợp với xu thế phát triển chung của xã 10 hội. Với vai trò là thiết chế trung tâm trong hệ thống chính trị, nhà nước đại diện cho nhân dân, đảm bảo cho công dân được thực hiện các quyền cơ bản của mình, trong đó có quyền về tự do ngôn luận, tự do báo chí. Báo chí gắn liền với tự do ngôn luận, tự do báo chí. Quản lý nhà nước về hoạt động báo chí là nhằm đảm bảo tự do báo chí và tự do ngôn luận trên báo chí được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Đồng thời, Nhà nước cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc đấy tranh chống các thế lực thù địch lợi dụng chính sách tự do ngôn luận, tự do báo chí để đưa ra các luận điệu sai trái, thực hiện chiến lược diễn biến hòa bình, gây mất an ninh chính trị và trật tự trong nước. Từ những phân tích trên, có thể hiểu quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là quá trình tác động có tổ chức, có định hướng và được điều chỉnh bằng pháp luật, trên cơ sở quyền lực nhà nước đối với hoạt động báo chí do các cơ quan có thẩm quyền trong hệ thống hành pháp từ trung ương đến cơ sở tiến hành để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của nhà nước đối với lĩnh vực báo chí, nhằm đáp ứng quyền và nhu cầu tự do báo chí hợp pháp của công dân. 1.2.2. Sự cần thiết quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí Báo chí là công cụ đấu tranh sắc bén, vì vậy, cần phải có định hướng cho hoạt động báo chí đúng khuôn khổ. Báo chí được mệnh danh là quyền lực thứ tư. Vì, vậy, nó góp phần bảo vệ, cổ vũ chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước và ngược lại nó cũng có thể cản trở việc thực hiện đó. Một bộ phận nhà báo chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Bên cạnh những nhà báo thường xuyên trau dồi đạo đức, phẩm chất và trình độ chuyên môn, cũng không ít nhà báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp dẫn đến vi phạm pháp luật, bị truy tố. Do đó, cần thiết quản lý nhà nước bằng việc đào tạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp. Một số tờ báo có xu hướng thị trường hóa. Mặc dù đang hướng tới việc tự chủ của các tờ báo về kinh phó, nhưng thời gian qua một số tờ báo vì lợi nhuận mà vi phạm quy định về quảng cáo cũng như viết bài giật gân nhằm thu hút độc giả, tăng số lượng phát hành, tình trạng giật tít sai làm hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu lực quản lý của cơ quan nhà nước. Điều này tất yếu phải có sự quản lý của nhà nước để chấn chỉnh. 1.2.3. Chủ thể quản lý nhà nước về hoạt động báo chí Theo Điều 54 của Luật Báo chí Lào quy định vai trò và một số nhiệm vụ cụ thể của Bộ Thông tin và Văn hóa: Nghiên cứu dự thảo Luật, chính sách, kế hoạch, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển báo chí, đề nghị Chính phủ điều tra, đồng ý và thực thi; Tuyên truyền Luật báo chí; Tổ chức, quản lý và chỉ đạo hoạt động của cơ quan báo chí trong phạm vi toàn nước; Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cán bộ báo chí về mặt chính trị, 11 chuyên môn và lý luận; Nghiên cứu, quy định tiêu chuẩn kỹ thuật và sử dụng khoa học, công nghệ tiến bộ hiện đại trong phạm vi báo chí. - Sở Thông tin và Văn hóa - Văn phòng Thông tin và Văn hóa 1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí 1.2.4.1. Xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển báo chí Bộ Thông tin và Văn hóa có nhiệm vụ giúp Chính phủ xây dựng chiến lược thông tin báo chí của Lào, lập quy hoạch, kế hoạch phát triển sự nghiệp báo chí, kế hoạch trang bị kỹ thuật cho báo chí toàn quốc, kế hoạch đầu tư ngân sách, quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Tất cả những dự án này sau khi được Chính phủ phê duyệt mới được triển khai trên thực tế. 1.2.4.2. Ban hành các văn bản pháp quy, các chế độ chính sách đối với báo chí Bộ Thông tin và Văn hóa có nhiệm vụ dự thảo dự án Luật liên quan đến báo chí. Sau đó Chính phủ mới đệ trình những dự án luật này lên Quốc hội, đề nghị Quốc hội thông qua. Chỉ có Quốc hội mới có quyền ban hành luật, sắc lệnh về chế độ báo chí. Các văn bản dưới luật như quyết định, nghị định được Chính phủ ban hành là do Bộ Thông tin và Văn hóa dự thảo. 1.2.4.3. Cấp, thu hồi giấy phép hoạt động báo chí và thẻ nhà báo Một nội dung quan trọng khác của quản lý nhà nước đối với báo chí là cấp phép hoạt động báo chí, giấy phép xuất bản đặc san, số phụ, chương trình đặc biệt, chương trình phụ. Bộ Thông tin và Văn hóa là cơ quan cấp giấy phép thành lập cơ quan và quy định nội dung, hình dạng con dấu của cơ quan báo chí; cấp thẻ nhà báo cho các nhà báo cấp Trung ương. Đối với nhiều nước trên thế giới, việc cấp giấy phép là cơ chế để quản lý quyền sở hữu và nội dung báo chí. Ở Lào, báo chí cần phát triển theo quy hoạch của nhà nước, do đó cũng cần có cơ chế để quản lý nội dung báo chí. 1.2.4.4. Thông tin cho báo chí và quản lý thông tin báo chí Tổ chức thông tin cho báo chí gồm việc quy định về quy chế phát ngôn của cơ quan nhà nước, việc tổ chức họp báo thường xuyên, định kỳ của Chính phủ cũng như chính quyền địa phương góp phần định hướng thông tin và trao đổi thông tin với báo chí. 1.2.4.4. Quản lý hoạt động đối ngoại, hợp tác của báo chí Nội dung này gồm quản lý hoạt động của báo chí Lào liên quan đến nước ngoài và hoạt động báo chí nước ngoài tại Lào. Bộ Thông tin và Văn hóa nước CHDCND Lào là cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các hoạt động báo chí Lào liên quan đến nước ngoài và cho phép các hoạt động của báo chí Lào liên quan đến nước ngoài. Đó là các hoạt động như: Phát hành báo chí, phát sóng chương trình phát thanh, truyền hình Lào ra nước ngoài; Thành lập cơ quan báo chí của cơ quan đại diện Lào ở nước ngoài, in báo chí, phát sóng chương trình phát thanh, truyền hình Lào ở nước ngoài; Cử nhà báo, phóng viên ra nước 12 ngoài; Lập văn phòng đại diện của báo chí Lào ở nước ngoài; Cung cấp thông tin, bài, hình ảnh cho báo chí nước ngoài; Hoạt động hợp tác của báo chí Lào với nước ngoài; Thuê chuyên gia, cộng tác viên nước ngoài. Bộ Thông tin và Văn hóa có quyền cấp giấy phép hoặc không cấp giấy phép cho các hoạt động trên. 1.2.4.5. Giao ban báo chí Trong một tổ chức, cơ quan, cá nhân, kinh doanh tư nhân đều không thể thiếu được việc giao ban, việc giao ban đã giúp hoàn thiện công việc, giúp cho kế hoạch đề ra có hiệu quả hơn. Việc giao ban báo chí cũng rất quan trọng trong hoạt động của cơ quan quản lý báo chí. Cách làm việc của Đảng bộ cũng như Đảng ủy cấp cơ sở hoặc cấp Trung ương đều tuân theo chế độ một người lãnh đạo, làm việc theo nhóm, ban nhưng cá nhân chịu trách nhiệm. Cách làm việc hoặc thực thi công việc của cán bộ, công chức đều thực hành theo nguyên tắc ấy. 1.2.4.6. Quản lý việc lưu chiểu báo chí Bộ Thông tin và Văn hóa có trách nhiệm kiểm tra báo chí lưu chiểu và quản lý kho lưu chiểu báo chí quốc gia. Việc lưu chiểu sản phẩm báo chí được quy định theo Điều 47 của Luật Báo chí Lào: Những sản phẩm báo chí phải lưu chiểu và lưu trữ ít nhất 25 năm, cho nên muốn quản lý việc lưu chiểu báo chí tốt và có hiệu quả phải có kho lưu chiểu báo chí và có sự quản lý tốt để đảm bảo cho việc kiểm soát và nghiên cứu các công việc liên quan. 1.2.4.7. Thanh tra, kiểm tra, khen thưởng, xử lý vi phạm đối với hoạt động báo chí Một nội dung không thể thiếu được của quản lý nhà nước về báo chí là việc thanh tra, kiểm tra hoặc phối hợp kiểm tra việc thực hiện Luật Báo chí và xử lý vi phạm các quy định của báo chí. 1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí - Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin truyền thông đã đặt ra cho hoạt động quản lý báo chí phải hoàn thiện cơ sở hạ tầng và có đội ngũ nhân sự đáp ứng trình độ, cập nhật với thời đại trong điều kiện mới; - Xu hướng thương mại hóa báo chí trong bối cảnh đang xây dựng nền kinh tế thị trường; - Các yếu tố khác ảnh hưởng và tác động nhất định đến công tác quản lý nhà nước về báo chí có thể kể đến như sự chênh lệch về trình độ dân trí, nhu cầu và điệu kiện vật chất khác biệt giữa các khu vực, địa bàn, vùng miền, địa phương tạo nên sự chênh lệch lớn về hưởng thụ các dịch vụ báo chí; các cơ quan báo chí còn nhiều hạn chế và tồn tại trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ của mình, hoạt động còn trùng chéo về tôn chỉ, mục đích, nội dung, đối tượng phục vụ. Các cơ quan chức năng trong hoạt 13 động quản lý chưa thực hiện việc nghiên cứu, phân loại, xác định tính chất, nhiệm vụ của báo chí để có cơ chế, chính sách phù hợp. Tiểu kết Chương 1 Trong chương 1, tác giả tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận về báo chí, đặc điểm của báo chí, sự phát triển của báo chí trên thế giới, vai trò của báo chí đối với sự phát triển của kinh tế xã hội. Đồng thời, đưa ra khái niệm về quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí, sự cần thiết phải có sự quản lý của nhà nước đối với hoạt động báo chí và các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí . Từ các khía cạnh nghiên cứu khác nhau, tác giả có thể khái quát khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí như sau: quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là quá trình tác động có tổ chức, có định hướng và được điều chỉnh bằng pháp luật, trên cơ sở quyền lực nhà nước đối với hoạt động báo chí do các cơ quan có thẩm quyền trong hệ thống hành pháp từ trung ương đến cơ sở tiến hành để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của nhà nước đối với lĩnh vực báo chí, nhằm đáp ứng quyền và nhu cầu tự do báo chí hợp pháp của công dân. Những nội dung phân tích trong chương 1 là cơ sở lý luận tạo tiền đề khoa học cho việc nghiên cứu, làm rõ thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong chương 2. Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SAVANNAKHET, NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 2.1. Khái quát về tỉnh Savannakhet 2.1.1. Vị trí địa lý Savannakhet có vị trí địa lý thuận lợi, nằm ở phía trung Lào. Tỉnh Savannakhet có sông Meekong và hai đường quốc lộ số 9 và số 13 là con đường xuyên Á thích hợp cho mọi hoạt động của tỉnh. Hiện nay, tỉnh Savannakhet có chiều dàu đường bộ là hơn 4888km, trong đó có đường dải nhựa 579km, nhờ có đường quốc lộ và cầu qua sông Meekong giữa Lào và Thái Lan. 2.1.2. Lực lượng lao động Tỉnh Savannakhet có số dân là 826.000 người (2005), 77,5% của dân số toàn tỉnh sống ở nông thôn, 22,5% sống ở thị xã và các thị trấn. Tốc độ tăng dân số là 2,5%/năm, mật độ dân số bình quân 37,9 người/km2. Mặc dù có dân số nhiều nhất so với các tỉnh trong cả nước, nhưng về lực lượng lao động vẫn còn thiếu để đáp dứng cho sản xuất vì rất ít lao động lành nghề. Dân số là nhân tố quan trọng trong lao động sản xuất, tỉnh Savannakhet là một tỉnh có dân số nhiều nhất so với các tỉnh trong cả nước. Trong toàn tỉnh có khoảng 469,083 người và phụ nữ có khoảng 140,717 14 người. Trong đó lĩnh vực nông lâm nghiệp chiếm khoảng 85%, lĩnh vực công nghiệp chiếm 3% và dịch vụ chiếm 12%. 2.1.3. Điều kiện tự nhiên Với vị trí địa lý như vậy, điều kiện tự nhiên của tỉnh Savannakhet có các đặc điểm cơ bản sau: - Nguồn nước: Tỉnh Savannakhet có nhiều sông lớn, nhỏ như: sông Meekong, sông Sebanghieng, sông Sebangphay, sông Sebangquan, sông Sechamphon, sông Sesamsoi, sông Sepon, sông Sekok và các chi nhánh khác. Những sông này rất thuận lợi về xây dựng thủy lợi, xây dựng nhà máy thủy điện, tạo điều kiện tốt cho trồng trọt và chăn nuôi. - Khí hậu: Nhờ vị trí địa lý của tỉnh nằm trên vĩ tuyến 16, 17 đông bắc là khu vực nhiệt đới và ẩm cho nên khí hậu tương đối ẩm và lượng mưa nhiều quanh năm, khí hậu của tỉnh được chia thành ba vùng: vùng miền núi, cao nguyên mát lạnh, độ ẩm nhiều rất tốt cho chăn nuôi các loại gia xúc và trồng trọt các loại hoa và các loại cây công nghiệp, vùng nhiệt độ nóng hơn, sự bốc hơi của nước nhiều thuận lợi cho trồng lúa, hoa màu, chăn nuôi 2.1.4. Tình hình phát triển kinh tế xã hội * Các lợi thế phát triển Tỉnh Savannakhet chia thành hai vùng cơ bản là vùng đồng bằng ven sông Meekong và vùng núi, cao nguyên, tình hình kinh tế xã hội ở hai tỉnh này được khái quát như sau: 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí ở tỉnh Savannakhet 2.2.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về báo chí Luật Báo chí năm 2008 gồm 11 chương và 67 điều: - Xác định rõ về nguyên tắc, quy luật và các quy định về tổ chức, hoạt động, sự phát triển, sự quản lý, kiểm tra báo chí để nâng cao vai trò, chất lượng của báo chí và đảm bảo sự thực hành nhiệm vụ và tự do về báo chí của nhân dân, nhằm góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước (Điều 1). - Báo chí là diễn đàn thông tin gồm các phương tiện thông tin báo chí là cơ quan ngôn luận của các tổ chức Đảng, Nhà nước và xã hội để tuyên truyền, giáo dục các chủ trương đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, động viên tinh thần yêu nước, cung cấp thông tin về chính trị, kinh tế, xã hội, khoa học, kỹ thuật, kiến thức, tiêu khiển cho xã hội, góp phần chống lại hiện tương không tốt trong xã hội (Điều 2); thể hiện rõ về chính sách của Nhà nước đối với báo chí (Điều 4). - Xác định rõ đặc tính của báo chí Lào như: tính thực tế, tính giáo dục, tính tổ chức lãnh đạo và tính chiến đâu (Điều 9); xác định rõ quyền tự do dân chủ của nhân dân Lào về báo chí (Điều 14). 15 - Nêu rõ và đầy đủ về quyền thông tin và được thông tin của công dân (Điều 16); quyền và nghĩa vụ cung cấp thông tin (Điều 18); quyền và nghĩa vụ trả lời cải chính (Điều 22, 23); quy định về quảng cáo trên báo chí (Điều 24). 2.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với báo chí Ở Lào, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về báo chí. Chính phủ có các cơ quan chuyên môn giúp việc trong từng lĩnh vực cụ thể, đó là các bộ, trong đó giúp việc cho Chính phủ về công tác quản lý báo chí là Bộ Thông tin và Văn hóa. Bộ Thông tin và Văn hóa chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về báo chí. Vụ Báo chí là cơ quan tham mưu của Bộ Thông tin và Văn hóa, trực tiếp thực hiện mọi công việc quản lý nhà nước về báo chí. 2.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ báo chí Hiện nay, cơ cấu tổ chức bộ máy và đội ngũ nhân sự của Sở Thông tin và Văn hóa tỉnh Savannakhet quy định có 01 phòng chức năng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về báo chí đó là phòng quản lý báo chí – xuất bản. Đây là phòng chuyên môn thuộc Sở, tham mưu và giúp Giám đốc Sở thực hiện chức năng quản lý chuyên ngành về xuất bản, báo chí theo phân cấp của Tỉnh ủy và ủy quyền của Bộ Thông tin và Văn hóa trên địa bàn toàn tỉnh Savannakhet. Phòng được cơ cấu gồm 3 cán bộ trong đó có 01 trưởng phòng, 01 phó trưởng phòng và 01 nhân viên và không có ai được đào tạo chuyên ngành về báo chí, trong đó các chuyên viên thuộc phòng quản lý báo chí – xuất bản phải thực hiện công tác kiêm nhiệm cả hai lĩnh vực báo chí và xuất bản với khối lượng công việc lớn theo sự phân công của trưởng phòng và giám đốc Sở. 2.2.4. Tổ chức thông tin cho báo chí và quản lý thông tin của báo chí Việc tổ chức thông tin cho báo chí và quản lý thông tin cho báo chí của các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh Savannakhet đã giúp cho các cơ quan báo chí chủ động trong công tác tuyên truyền, đấu tranh có hiệu quả với những tiêu cực, phản ánh sinh động, khách quan hiện thực của cộng đồng, đồng thời hạn chế thông tin báo chí có tác động tiêu cực trong xã hội. 2.2.5. Thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động báo chí Trong những năm qua, công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động báo chí được tiến hành đều đặn thường xuyên. Qua hoạt động thanh tra, kiểm tra các cơ quan quản lý nhà nước về báo chí ở trung ương và địa phương đã phát hiện và xử lý những sai phạm trong hoạt động báo chí. Nhiều trường hợp các nhà báo lợi dụng uy tín nghề nghiệp, đã có những việc làm trái với đạo đức và trách nhiệm của người làm báo, vi phạm Luật báo chí và các văn bản dưới luật về hoạt động báo chí, đã bị xử lý nghiêm khắc bằng các hình thức như cảnh cáo, phê bình, khiển trách bản 16 thân nhà báo và những người đứng đầu các cơ quan báo chí có người vi phạm, bới nhiều trường hợp vi phạm do cơ quan báo chí buông lỏng quản lý. 2.2.6. Về mối quan hệ giữa nhà nước và báo chí Nhà nước có những chính sách hỗ trợ hoạt động báo chí có hiệu quả. Trong thực tế, báo chí đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống xã hội, nên để báo chí trở thành công vụ tuyên truyền đắc lực cho chế độ chính trị, Nhà nước cần có các chính sách phù hợp, Điều 4, Luật Báo chí Lào quy định như sau: - Nhà nước hỗ trợ và phát triển báo chí như thành lập và bổ sung nhân sự, ủng hộ ngân sách, phương tiện, công nghệ kỹ thuật hiện đại. - Nhà nước thúc đẩy các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước góp phần phát triển báo chí qua việc ủng hộ phương tiện, kỹ thuật, vốn - Nhà nước có chính sách đối với tổ chức và cá nhân có thể hoạt động báo chí theo quy định của Luật. - Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân sản xuất và phát hành sản phẩm báo chí trong nước hoặc ra nước ngoài đúng theo luật lệ. 2.3. Đánh giá 2.3.1. Những kết quả đạt được Báo chí là phương tiện thông tin của Ủy ban Tỉnh ủy và Chính quyền tỉnh, báo chí tỉnh Savannakhet ra đời và đi lên trong phong trào bảo vệ và xây dựng đất nước, phát triển kinh tế xã hội chung của tỉnh, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ủy- Ban giám đốc Sở Thông tin và Văn hóa tỉnh Savannakhet. Trong giai đoạn đất tranh cứu nước, báo chí tỉnh Savannakhet đã hoạt động cùng với quân sự Lào yêu nước, vừa tuyên truyền, động viên, khuyến khích, vừa chiến đấu với kẻ thù. 2.3.2. Những hạn chế Trong thời gian qua, mặc dù hoạt động báo chí ở tỉnh Savannakhet đã đạt được nhiều thành tựu cả về số lượng và chất lượng, nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu ở mức cao của đất nước trong giai đoạn mới, thậm chí cũng bộc lộ nhiều thiếu sót, yếu kém: - Báo chí tỉnh Savannakhet chưa thu hút được nhiều độc giả, khán thính giả vì nội dung chưa phong phú, chưa nhiều sắc màu. Nội dung của báo và các chương trình truyền thông chưa thật sự bao quát hết các mặt của đời sống xã hội, báo lễ tân còn chiếm tỉ lệ cao, chưa phản ánh và không quan tâm đầy đủ tới đối tượng công chúng ở nông thôn, vùng căn cứ cách mạng, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số, coi nhẹ việc biểu dương, cổ vũ người tốt việc tốt, những nhân tố mới trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Báo nặng về phê phán mặt khuyết điểm, non kém, cá biệt có trường hợp phủ nhận truyền thống dân tộc, thành tựu cách mạng, coi nhẹ 17 đấu tranh tư tưởng, mơ hồ hoặc bị ảnh hưởng trước luận điệu tuyên truyền của các thế lực thù địch. - Trong đấu tranh chống tham nhũng, báo chí đã đi đầu, dũng cảm, kiên trì phát hiện và đấu tranh, góp phần quan trọng vào việc làm trong sạch nội bộ, loại trừ những phần tử thoái hóa, biến chất, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Tuy vậy, còn khá nhiều trường hợp báo chí thông tin không chính xác, thiếu khách quan, lộ bí mật quốc gia, nhiễu thông tin, gây trở ngại cho các cơ quan thi hành pháp luật, có hiện tượng cửa quyền, vi phạm dân chủ, vi phạm đạo đức nghề nghiệp. - Đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng được nhu cầu của công việc. Một số cán bộ chưa hiểu biết sâu sắc về chính trị, chuyên môn và ngoại ngữ còn hạn chế, chưa chuyên nghiệp. Cán bộ làm nhà báo phần lớn làm việc theo sự yêu thích, năng khiếu. Ngoài ra, việc nâng cao trình độ của cán bộ về lý luận chính trị và chuyên môn chưa đáp ứng được nhu cầu. - Một số cán bộ không tích cực tìm hiểu các văn kiện chính trị, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và kiến thức khác liên quan tới công việc của mình, làm việc kiểu lấy lợi ích của mình cao hơn lợi ích của tập thể. Cán bộ làm báo ở cấp huyện còn thiếu, thậm chí một số huyện vùng xa còn không có nhà báo; chưa thực hiện được mạng báo chí ở các Sở, các đơn vị và các cơ sở bản làng. 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế - Công tác bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho những người làm công tác chỉ đạo, quản lý và hoạt động trong lĩnh vực báo chí ở một số bộ, ngành, địa phương, cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí chưa được đầu tư, coi trọng. Tình trạng buông lỏng quản lý vẫn còn diễn ra do thiếu cán bộ chuyên môn. Trong khi công tác quản lý hoạt động báo chí, phát thanh truyền hình, internet là những lĩnh vực có tính đặc thù, đòi hỏi có kiến thức về công nghệ, kỹ thuật nhưng trên thực tế trình độ, năng lực của cán bộ quản lý còn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn của công tác quản lý. Bên cạnh đó, điều kiện làm việc của cơ quan quản lý các cấp từ TW đến địa phương còn gặp nhiều khó khăn. - Một số thiếu sót còn do thiếu trách nhiệm, yếu về năng lực và quá tải trong giải quyết công việc; sự phối hợp giữa cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý, cơ quan chủ quản trong quản lý đôi khi còn chưa kịp thời, hiệu quả thấp. - Bộ máy quản lý báo chí thiểu ổn định, việc chỉ đạo thông tin cón thiếu thống nhất, không tập trung đầu mối nên nhiều khi còn gây khó khăn, lúng túng cho báo chí. Cơ quan chủ quản và cơ quan quản lý đôi khi chưa làm hết trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật. Trong nhiều trường hợp, cơ quan quản lý báo chí địa phương còn phản ứng chậm trước những sự kiện nhạy cảm, để báo chí trung ương và báo chí ngành chủ động đưa tin, hướng dẫn dư luận. Một số vụ việc chậm được định hướng, để báo chí đưa 18 tin mới vào cuộc rồi đột ngột dừng thông tin mà không có lý do giải thích hợp lý, gây dư luận không tốt trong nhân dân. Bên cạnh đó, còn một số cơ quan chức năng không chủ động, kịp thời cung cấp thông tin cho báo chí dẫn đến tình trạng báo chí tự tìm kiếm thông tin nên có khi thiếu sự chính xác do không có thông tin chính thống. Tiểu kết chương 2 Trên cơ sở nghiên cứu về vị trí địa lý, đặc điểm kinh tế xã hội của tỉnh Savannakhet, Nước CHDCND Lào và tổng quan về hoạt động báo chí của nước CHDCND Lào nói chung và hoạt động báo chí của tỉnh Savannakhet nói riêng, tác giả tập trung nghiên cứu, phân tích, đánh giá quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Savannakhet, từ đó làm rõ những điểm mạnh, những hạn chế, bất cập về quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Savannakhet và những nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế đó. Đây là cơ sở cho việc đề ra quan điểm, định hướng của Đảng và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Savannakhet, nước CHDCND Lào trong thời gian tới. Chương 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SAVANNAKHET, NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 3.1. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về báo chí 3.1.1. Quan điểm của Đảng về báo chí Để tạo điều kiện cho báo chí có thể giữ được vai trò của mình và có tính phấn đấu, tính giáo dục, tính tổ chức lãnh đạo quần chúng và tính thực tế trong sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý, ngày 19/6/1993, Bộ Chính trị trung ương Đảng khóa III đã có Nghị quyết số 360CT-TƯ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của nhà nước đối với báo chí trong thời kỳ mới. 3.1.2. Chính sách của Nhà nước về báo chí - Tăng cường điều chỉnh để hoạt động báo chí có nhiều màu sắc, có tính giáo dục, đảm bảo tính thực tế, việc đáp ứng thông tin báo chí phải nhanh chóng, kịp thời, làm cho hoạt động thông tin trở thành phương tiện tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, góp phần cho toàn xã hội phát triển tích cực, công bằng và trong sáng, phải tạo cho nội dung thông tin có tính chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, ngoại giao, thể thao - Trong thời ký khoa học kỹ thuật hiện đại, báo chí phải tiếp tục điều chỉnh phát triển cơ sở hạ tầng về mặt công nghệ kỹ thuật, nhằm xóa bỏ công nghệ kỹ thuật lạc hậu, chuyển hướng theo hệ thống Digital cùng với hệ thống của trung ương và có thể nối liền thành một hệ thống toàn quốc; cải 19 cách việc phát hành báo chí nhanh chóng, kịp thời, tạo cho cán bộ, chiến sĩ, nhân dân được phục vụ về thông tin báo chí đầy đủ, cải cách sự quản lý dịch vụ báo chí, đảm báo các cơ quan báo chí có hoạt động tích cực, quy định lại cơ cấu chức vụ cho phù hợp, sắp xếp cán bộ vào công việc đúng theo chuyên môn, kiến thức; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ báo chí theo khóa học ngắn hạn hoặc dài hạn ở trương nước và ngoài nước, đào tạo cán bộ trẻ trở thành cán bộ kế thừa, tạo được cán bộ có kiến thức, khả năng và bản lĩnh chính trị cao. 3.1.3. Những xu hướng phát triển của báo chí và vấn đề đặt ra đối với hoạt động quản lý nhà nước đối với báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet 3.1.3.1. Xu hướng đa dạng hóa - Báo in - Báo nói và báo hình - Báo điện tử 3.1.3.2. Xu hướng nâng cao vai trò của báo chí để làm diễn đàn cho công chúng Báo chí là diễn đàn của xã hội, là cơ quan ngôn luận của các cơ quan, các tổ chức chính trị, xã hội, là mối quan hệ chặt chẽ giữa công chúng với Đảng và Nhà nước, là diễn đàn của nhân dân để thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền làm chủ nhà nước. 3.1.3.3. Tăng cường sự yêu thích của độc giả và khán giả Trong thời gian qua, người dân chưa góp phần nhiều vào hoạt động báo chí. Nguyên nhân là do hiệu quả làm việc của các cơ quan báo chí chưa cao, chưa thu hút được độc giả, khán giả. Vì vậy, từ đây tới năm 2020, phấn đấu tạo cho báo Savanhphatthana phát hành tới tất cả các cơ quan thuộc tỉnh; các văn phòng cấp huyện, các bản văn hóa và bản phát triển của tỉnh, đài phát thanh phủ sống chiếm 95% và đài truyền hình phủ sống chiếm 70% diện tích của tỉnh. Ngoài ra, cơ sở vật chất công nghệ kỹ thuật báo chí thay đổi, tất cả chuyển từ hệ thống Analog thành Digital 100% trong năm 2020. 3.1.3.4. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Việc nâng cao trình độ cho các cán bộ, công nhân viên cũng rất quan trọng. Để đáp ứng cho nhu cầu hiện đại hóa về công nghệ kỹ thuật, đòi hỏi các nhà báo nhiều hiểu biết, bản lĩnh chính trị, nắm được chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước trong từng giai đoạn để hoạt động đúng đắn và có hiệu quả cao. 3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet 3.2.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động báo chí Trong những năm gần đây, tuy các cơ quan chức năng đã có sự cố gắng để xây dựng hệ thống văn bản pháp quy, nhưng nhìn chung còn thiếu 20 đồng bộ, việc sửa đổi những điểm không phù hợp chậm được tiến hành. Để tăng cường hoạt động quản lý nhà nước về báo chí trong giai đoạn hiện nay, cần thường xuyên hoàn thiện hành láp pháp lý cho hoạt động thông tin báo chí được thông thoáng. Sự phát triển liên tục của báo chí đòi hỏi phải không ngừng bổ sung, cụ thể hóa, chi tiết hóa các chế định pháp lý cho phù hợp với điều kiện mới. Trên thực tế, một số quy định cụ thể trong các văn bản dưới luật không còn hợp lý, song chưa được điều chỉnh. Một số hoạt động cụ thể chưa được đưa vào phạm vi chi phối của luật pháp, đồng thời còn có tình trạng không xử lý hoặc xử lý không nghiêm, không kịp thời những trường hợp vi phạm quy định về chế độ báo chí. Chẳng hạn, chưa có quyết định riêng về hoạt động báo chí ở các cấp, vì vậy hoạt động báo chí chưa đi sâu đến chuyên nghiệp hóa và chuyên môn hóa nhiệm vụ theo trách nhiệm, do đó, việc xử lý những trường hợp vi phạm quy định và chế độ báo chí còn xảy ra nhiều ở hầy hết các cơ quan báo chí. Mặc dù đã có quy định riêng về quản lý hoạt động các doanh nghiệp cá nhân thuộc lĩnh vực thông tin như truyền hình cáp, các biến quảng cáo, các hoạt động của doanh nghiệp cá nhân về báo chí Nhìn chung, trong thời gian qua, báo chí Lào nói chung, báo chí tỉnh Savannakhet nói riêng chỉ được hoạt động trong khuôn khổ của Nghị quyết số 36/CT-TƯ của Bộ Chính trị Trung ương Đảng và một số nghị quyết của Ban Chấp hành trung ương Đảng (2008), Ban Chấp hành Ủy ban tỉnh ủy tỉnh Savannakhet (2009) và Luật báo chí Lào. Vì vây, phải cải cách lại một số văn bản quy phạm pháp luật dưới luật một cách chi tiết và đồng bộ hơn về hoạt động báo chí các cấp để tránh khỏi tình trạng trên. 3.2.2. Xây dựng và hoàn thiện tổ chức bộ máy của cơ quan báo chí Việc tổ chức lại bộ máy quản lý nhà nước về báo chí ở tỉnh Sanvannakhet cũng cần nâng cao vai trò của Sở Thông tin và Văn hóa. Sở này hiện tại chỉ là cơ quan giúp việc cho Ủy ban Tỉnh ủy – Chính quyền tỉnh trong việc quản lý nhà nước về báo chí nên nhiều khi còn thụ động, phụ thuộc vào cấp trên, trong khi đó Ủy ban Tỉnh ủy – Chính quyền tỉnh thì có quá nhiều công việc phải giải quyết nên việc quản lý báo chí nhiều khi bị buông lỏng và chậm tiến độ. Vì vậy, cần phải xây dựng một cơ chế thích hợp để tăng cường sự chủ động, linh hoạt của các cơ quan quản lý nhà nước đối với báo chí ở tỉnh Sanvannakhet. Việc quản lý hệ thống phát thanh, truyền hình ở tỉnh Sanvannakhet cũng nên tập trung vào một đầu mối cùng với các loại báo khác. Hiện nay, hệ thống phát thanh truyền hình ở tỉnh Sanvannakhet vẫn do đài phát thanh truyền hình trung ương quản lý về chuyên môn, kỹ thuật, có khi cả nội dung, ngoài ra chịu sự quản lý của cơ quan chủ quản là Ủy ban tỉnh ủy – Chính quyền tỉnh chứ không phải quản lý theo chiều dọc và chịu sjw quản lý của Sở Thông tin và Văn hóa tỉnh Sanvannakhet. 3.2.3. Đẩy mạnh công tác đào tạo và quy hoạch cán bộ quản lý báo chí 21 Sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đòi hỏi phải có một đội ngũ cán bộ quản lý vừa hồng vừa chuyên. Đội ngũ cán bộ, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý phải vững vàng về chính trị, gương mẫu về đạo đức, trong sạch về lối sống, có trí tuệ, kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn, gắn bó với nhân dân. Cần có cơ chế và chính sách phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, thực hiện đúng đắn nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ đi đôi với phát huy trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác cán bộ. Công tác quy hoạch và đào tạo nguồn cán bộ cần chú ý đến cán bộ nữa, cán bộ chuyên gia trên các lĩnh vực; đào tạo phải có đối tượng chính xác, vừa đào tạo trong thời gian trước mắt vừa trong thời gian lâu dài, đào tạo trong và ngoài nước để được đội ngũ cán bộ kế cận có đức có tài. 3.2.4. Tăng cường quản lý nội dung thông tin trên báo chí Các cơ quan quản lý về báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet cần tập trung khắc phục các khuyết điểm, hạn chế trong hoạt động thông tin cho báo chí cũng như trong chỉ đạo và quản lý thông tin trên báo chí. Cần liên tục đổi mới, nâng cao chất lượng giao ban báo chí hàng quý, quản lý tốt nội dung thông tin, kỷ luật thông tin trong giao ban báo chí, để giao ban báo chí thực sự là công tác quản lý cung cấp thông tin để chỉ đạo hoạt động báo chí thống nhất, đồng bộ trên phạm vị toàn tỉnh. Thực hiện theo đúng tinh thần của Ủy ban tỉnh ủy tỉnh Savannakhet, các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, cơ quan chủ quản báo chí cần phối hợp chặt chẽ trong công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí; cần đổi mới nội dung, hình thức cung cấp thông tin cho báo chí, đảm bảo nhanh chóng, kịp thời, chính xác và luôn ở thế chủ động; đề cao trách nhiệm chỉ đạo và quản lý báo chí của các cơ quan chủ quản báo chí. Thực hiện đúng các quy định của Đảng và Nhà nước về phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí để kịp thời chấn chỉnh những khuyết điểm, thiếu sót, bổ sung sửa đổi các quy định ngày càng hoàn chỉnh. 3.2.5. Giải pháp về chế độ chính sách trong hoạt động báo chí Chế độ chính sách báo chí, một nội dung gắn với vấn đề tư tưởng trong điều kiện kinh tế thị trường đang diễn ra vô cùng phức tạp, cần được xem xét, giải quyết một cách cơ bản cả về lý luận, nhận thức, về thể chế chính sách, về tổ chức cán bộ. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu mới về hoạt động báo chí, các cơ quan báo chí đã chủ động trả nhuận bút phù hợp yêu cầu nâng cao chất lượng, động viên các tác giả trong khuôn khổ quỹ quy định. Quảng cáo trên mặt báo, trên các chương trình của các đài phát thanh, truyền hình cũng là nguồn thu quan trọng của báo chí được chấp nhận theo quy định của luật pháp. Hệ thống tài trợ báo chí tuy còn thấp những đã giải quyết được một phần khó khăn cho các cơ quan báo chí phải thực hiện và hoạt động theo nhiệm vụ của mình. 22 Chính sách, chế độ đối với hoạt động báo chí trong hoàn cảnh mới cần phải được xem xét để ban hành đầy đủ, đồng bộ và kịp thời. Phải có quan điểm rõ ràng, hoạt động báo chí là sự nghiệp có thu hoặc hoạt động công ích dể sản xuất ra hàng hóa đặc biệt phục vụ cho nhiệm vụ chính trị, tư tưởng, văn hóa của Đảng, Nhà nước và phải đưa thông tin đúng đắn đến cơ sở, nhất là các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, chứ không phải là hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa đơn thuần, để có những chính sách đầu tư, thuế. Chế độ lượng, nhuận bút hợp lý. 3.2.6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách pháp luật báo chí Ngoài các giải pháp cụ thể nêu trên, trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet, các cơ quan chức năng cần thực hiện đồng bộ thêm một số giải pháp như: Các cơ quan quản lý nhà nước đối với báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet cần tích cực triển khai đồng bộ các nội dung trong công tác quản lý nhà nước đối với báo chí trên địa bàn tỉnh để góp phần đẩy mạnh hoạt động báo chí tại địa phương, nhất là tập trung vào thực hiện các mảng hoạt động chưa được quan tâm và triển khai trong thời gian qua như: công tác tổ chức, quản lý hoạt động khoa học, công nghệ trong lĩnh vực báo chí; quản lý hợp tác quốc tế về báo chí, quản lý hoạt động của báo chí liên quan đến nước ngoài và hoạt động báo chí nước ngoài tại địa phương; kiểm tra báo chí lưu chiểu; quản lý kho lưu chiểu báo chí tại địa phương; đặc biệt cần tăng cường đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động báo chí để thích ứng với xu thể hội nhập hiện nay. Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Savannakhet, nước CHCDND Lào, chương này tác giả đề xuất phương hướng, mục tiêu và các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí tại tỉnh Savannakhet trong những năm tới. Để công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí có hiệu lực và hiệu quả cao trong giai đoạn hiện nay cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như: hoàn thiện hệ thống pháp luật văn bản quy phạm pháp luật về báo chí; xây dựng và hoàn thiện tổ chức bộ máy của các cơ quan báo chí; đẩy mạnh công tác đào tạo và quy hoạch cán bộ quản lý báo chí; tăng cường quản lý nội dung thông tin trên báo chí; giải pháp về chế độ chính sách đối với cán bộ quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách pháp luật đối với báo chí. Để tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí đạt được hiệu lực và hiệu quả cao thì cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên. 23 KẾT LUẬN Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là chức năng, nhiệm vụ của cơ quan nhà nước từ trung ương xuống địa phương. Ở địa phương tùy theo sự phân cấp của trung ương, trên cơ sở thực tiễn hoạt động báo chí của tỉnh và năng lực hoạt động quản lý đã có ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước. Ở nước CHDCND Lào nói riêng và các nước trên thế giới nói chung, báo chí được coi là công cụ chính trị của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức, đoàn thể xã hội và là diễn đàn của nhân dân. Báo chí có một vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống chính trị - xã hội, nó được coi là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng văn hóa, đồng thời nó cũng tạo điều kiện cần thiết để cho mọi người dân có thể tham gia vào đời sống chính trị của đất nước. Vì vậy, ý nghĩa của thông tin báo chí rất quan trọng. Với nội dung thông tin báo chí đúng đắn, chân thực, có sức thuyết phục, báo chí có khả năng hình thành dư luận xã hội, dẫn đến hành động xã hội, phù hợp với sự vận động của hiện thực theo những chiều hướng chó chủ định. Báo chí còn giữa vai trò tuyên truyền tập thể, cổ động tập thể, tổ chức tập thể, điều này càng phù hợp với thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. Hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin đã tác động sâu sắc đến lĩnh vực báo chí, đưa thế giới từ kỷ nguyên công nghiệp sang kỷ nguyên thông tin báo chí và phát triển kinh tế tri thức. Sự hội tụ giữa thông tin viễn thông, tin học là một xu hướng quan trọng trong xu thế phát triển báo chí trên phạm vi toàn cầu. Đầu tư cho báo chí từ chỗ được coi là đầu tư cho phúc lợi xã hội chuyển thành đầu tư cho sự phát triển. Trong xu thế khách quan của toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế, các hoạt động báo chí được mở rộng, tạo điều kiện cho giao lưu, hội nhập văn hóa, đồng thời cũng đang diễn ra cuộc đấu tranh tư tưởng gay gắt để bảo vệ độc lập, chủ quyền quốc già và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đã và đang sử dụng hệ thống báo chí để chống phá sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng tinh vi và quyết liệt hơn. Chính vì lẽ đó mà cần tới sự quản lý chặt chẽ và có hiệu quả đối với báo chí trong giai đoạn hiện nay với mục tiêu vừa đảm bảo quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của công dân, vừa tạo nên trật tự quản lý góp phần phát triển xã hội, ổn định an ninh trật tự trong nước và hội nhập quốc tế. Từ yêu cầu đó, trên cơ sở nghiên cứu nội dung quản lý nhà nước đối với báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet nước CHDCND Lào, tác giả đưa ra một số kết luận sau: Có thể nói rằng, tự do báo chí, tự do ngôn luận là một nhu cầu thiết yếu của nhân dân và Nhà nước luôn có những cơ chế đảm bảo nhu cầu đó. Bên cạnh đó, nhà nước cũng luôn thể hiện vai trò quản lý đối với báo chí. Đây chính là sự tác động có tổ chức và được điều chỉnh bằng pháp luật, trên 24 cơ sở quyền lực nhà nước đối với các quá trình xã hội và hoạt động báo chí do các cơ quan có thẩm quyền trong hệ thống hành pháp từ trung ương đến cơ sở tiến hành để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của nhà nước, phát triển các mối quan hệ xã hội, thỏa mãn nhu cầu tự do báo chí của công dân. Mặc dù đã có những cố gắng nhất định trong việc xây dựng các văn bản pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực báo chí, nhung cho đến nay hệ thống pháp luật trong lĩnh vực này còn nhiều bất cập, thiếu sự thống nhất, chồng chéo và chưa thể hiện sự bao quát trong điều chỉnh. Trong khi đó, thực tiễn công tác quản lý nhà nước cũng thể hiện nhiều yếu kém trong xây dựng chiến lược phát triển báo chí, thực hiện liên kết quốc tế, đào tạo cán bộ quản lý nhà nước và cán bộ điều hành báo chí. Thông qua luận văn, tác giả đã khái quát được những thành tựu và phân tích những bất cập về mặt pháp luật và những yếu kém trong công tác quản lý thực tiễn để từ đó đề ra các giải pháp hoàn thiện phù hợp nhất. Tóm lại, quản lý nhà nước đối với báo chí nói chung và hoạt động quản lý nhà nước đối với báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet, nước CHDCND Lào nói riêng cần được tiếp tục nghiên cứu một cách sâu sắc và toàn diện từ nhiều góc độ khác nhau, góp phần xây dựng hệ thống giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh. Đồng thời chính quyền địa phương tỉnh Savannakhet cần xây dựng kế hoạch, chiến lược ngắn hạn và dài hạn đối với việc phát triển báo chí trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Trong đó cần thể hiện rõ những quan điểm, mục tiêu, định hướng, chiến lược và giải pháp cụ thể nhằm phát triển sự nghiệp báo chí trên địa bàn tỉnh Savannakhet trong thời gian tới. Việc xây dựng các kế hoạch, chiến lược có ý nghĩa vô cùng quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển báo chí của tỉnh đạt trình độ chuyên nghiệp, hiện đại, nâng cao chất lượng các loại hình báo chí đảm bảo đáp ứng nhu cầu thông tin, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Đồng thời, nó còn là cơ sở pháp lý để tỉnh thực hiện quản lý thống nhất hoạt động báo chí theo quan điểm báo chí đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và theo quy định của pháp luật.