Tóm tắt Luận văn Tổ chức, hoạt động của chính quyền thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc

triển kinh tế, văn hóa, văn minh đô thị cũng có những đặc điểm khác biệt với văn hóa nông thôn ở một số đặc điểm sau: văn hóa đô thị không thể hiện tính liên kết cao trong cộng đồng dân cƣ nhƣ văn hóa làng xã vì nó không còn thể hiện ý thức đoàn kết cộng đồng cao trong lĩnh vực lao động, sản xuất, đởi sống hàng ngày mà thƣờng thể hiện tính chất độc lập, tách biệt. Thứ bảy, về trật tự an toàn xã hội: Do có sự khác biệt về điều kiện kinh tế, văn hóa, chính trị xã hội nên đô thị cũng có những điểm khác biệt lớn so với nông thôn trong lĩnh vực an ninh trật tự đô thị. 1.2.2.2. Phân loại đô thị Đô thị loại I: Là thành phố lớn có các quận nội thành, huyện ngoại thành và có thể có các đô thị trực thuộc - Chức năng đô thị: + Đô thị trực thuộc trung ương có chức năng là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học – kỹ thuật, hành chính, giáo dục – đào tạo, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông, giao lưu trong nước và quốc tế, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một vùng lãnh thổ liên tỉnh hoặc cả nước. Đô thị loại II: Là thành phố thuộc tỉnh có các phường nội thành và các xã ngoại thành. - Chức năng đô thị: + Đô thị có chức năng là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học – kỹ thuật, hành chính, giáo dục – đào tạo, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông, giao lưu trong vùng tỉnh, vùng liên tỉnh có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một tỉnh hoặc một vùng lãnh thổ liên tỉnh. Đô thị loại III: Là thành phố hoặc thị xã thuộc tỉnh có các phường nội thành, nội thị và các xã ngoại thành, ngoại thị. - Chức năng đô thị: Đô thị là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học – kỹ thuật, hành chính, giáo dục – đào tạo, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông, giao lưu trong tỉnh hoặc vùng liên tỉnh. Có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một vùng trong tỉnh hoặc một số lĩnh vực đối với vùng liên tỉnh. Đô thị loại IV: Đô thị là trung tâm kinh tế, văn hóa, hành chính, khoa học kỹ thuật, giáo dục đào tạo, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông của một vùng trong một tỉnh. Có vai trò thúc đẩy kinh tế xã hội của một vùng trong một tỉnh hoặc một số lĩnh vực trong một tỉnh. Đô thị loại V Chức năng đô thị: là trung tâm tổng hợp hoặc chuyên ngành về kinh tế, hành chính, văn hóa, giáo dục – đào tạo, du lịch, dịch vụ có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện hoặc một cụm xã. 7 1.2.2.3. Tiêu chuẩn thành lập chính quyền đô thi theo nghị quyết 1211 1.2.3 Tổ chức, hoạt động của chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh 1.2.3.1 Vị trí, tính chất, chức năng nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh a,Vị trí, tính chất của Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh + Vị trí của Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh Vị trí pháp lý căn cứ vào điều 113 hiến pháp 2013 quy định: Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, do Nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước Nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên. Hội đồng nhân dân quyết định các vấn đề của địa phương do luật định; giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân vị trí của HĐND cũng được ghi nhận trong điều 6 của Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. + Tính chất Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Cơ sở pháp lý: điều 113, 115, 116 Hiến pháp 2013 và phần những quy định chung trong luật tổ chức chính quyền địa phương 2015. Như đã trình bày ở trên vị trí của Hội đồng nhân dân tao nên những tính chất đặc thu riêng của nó. Việc Hiến pháp 2013 tiếp tục khẳng định và nhấn mạnh hai tính chất của HĐND mang nhiều ý nghĩa quan trọng, hai tính chất ấy là tính quyền lực và tính đại diện. b, chức năng, nhiệm vụ Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh - Chức năng của Hội đồng nhân dân Khoản 1 Điều 26 và điều 54 Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 quy định rõ chức năng và nhiệm vụ của HĐND thành phố trực thuộc tỉnh. HĐND thực hiện 02 loại chức năng là “quyết định” và “giám sát”: - Nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân trong tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp, pháp luật và trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, xây dựng chính quyền: - Ban hành nghị quyết về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân; - Quyết định biện pháp thực hiện nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh; biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác, phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong phạm vi được phân quyền; biện pháp bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân trên địa bàn huyện theo quy định của pháp luật; 1.2.3.2. Cơ cấu tổ chức, hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Cơ cấu tổ chức Theo quy định tại (điều 53) Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015, về Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Theo quy định tại (điều 5, 86 và 87) luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 8 Quy định về hoạt động Hội đồng nhân dân làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số, HĐND thực hiện 02 loại chức năng là “quyết định” và “giám sát”: 1.2.3.3. Vị trí, tính chất, chức năng nhiệm vụ quyền hạn của Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh + Vị trí Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Điều 114 Hiến pháp năm 2013 và điều 8 Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 quy định “ Ủy ban nhân dân do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu, là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Nhân dân địa phương, Hội đồng nhân dân cùng cấp và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên”. + Tính chất Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Với tư cách là cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương, ủy ban nhân dân là cơ quan thực hiện chức năng quản lí hành chính nhà nước, chấp hành nghị quyết của hội đồng nhân dân cùng cấp cũng như các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên. + Chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh UBND thành phố trực thuộc tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa phương, góp phần đảm bảo sự chỉ đạo, quản lý thống nhất trong bộ máy hành chính nhà nước từ trung ương đến cơ sở; chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, Luật, và các văn bản cơ quan nhà nước cấp trên nhằm bảo đảm thực hiện chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng an ninh và thức hiện các chính sách khác trên địa bàn. 1.2.2.4 Cơ cấu tổ chức, hoạt động Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh a, Cơ cấu tổ chức Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc Theo quy định tại (khoản 1 và khoản 2 điều 55) Luật tổ chức chính quyền địa phƣơng 2015 b, Hoạt động của Uỷ ban nhân dân thành phố trực thuộc tỉnh Theo quy định tại (điều 5, 113 và 125) luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 9 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG CỦA THÀNH PHỐ VĨNH YÊN TỈNH VĨNH PHÚC 2.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN VỀ TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH QUA CÁC THỜI 2.1.1 Giai đoạn 1945 -1959 2.1.2. Giai đoạn 1959 - 1980 2.1.3. Giai đoạn 1980 - 1992 2.1.3.1. Từ năm 1980 đến 1986 2.1.3.2. Thời kỳ đổi mới năm 1986 đến năm 1992 2.1.4. Giai đoạn 1992 đến năm 2015: 2.2. THỰC TIỄN TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN THÀNH PHỐ VĨNH YÊN TỈNH VĨNH PHÚC 2.2.1 Cơ cấu, tổ chức Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên gồm các đại biểu Hội đồng nhân dân do cử tri ở thành phố Vĩnh yên bầu ra. Việc xác định tổng số đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh yên được quy định tại (điều 53 Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015) theo nguyên tắc sau đây: a) Thành phố Vĩnh yên có 122.568 nhân khẩu theo (khoản a điều 53 luật luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015) thì thành phố Vĩnh yên được bầu ba mươi hai đại biểu. b) Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên gồm Chủ tịch Hội đồng nhân dân, hai Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân và các Ủy viên là Trưởng ban của Hội đồng nhân dân. c) Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên được thành lập hai ban là: Ban pháp chế và Ban kinh tế - xã hội. Ban của Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên gồm có hai Trưởng ban, hai Phó Trưởng ban và tám Ủy viên 2.2.2 Thực trạng hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên 2.2.2.1 Hoạt động ban hành nghị quyết, quyết định của Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên Nhiệm kỳ 2010 - 2015, HĐND thành phố Vĩnh Yên tổ chức 16 kỳ họp; ban hành 118 nghị quyết, trong đó có 43 nghị quyết về công tác tổ chức cán bộ, 39 nghị quyết theo luật định và 36 nghị quyết chuyên đề. Đồng thời, tiến hành 420 cuộc giám sát, 270 cuộc tiếp xúc cử tri. 2.2.2.3 Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thành phố Vĩnh Yên a) Hoạt động giám sát tại kỳ họp: Kỳ họp được tiến hành đúng luật định, các đại biểu HĐND cấp thành phố Vĩnh Yên thường về dự kỳ họp đạt tỷ lệ 95% và đã làm việc thể hiện phong cách trí tuệ, đổi mới, dân chủ, hoạt động có thực quyền và hiệu lực ý kiến phát biểu, chất vấn thảo luận tại kỳ họp diễn ra một cách nghiêm túc, sôi nổi và thiết thực, Những câu hỏi chất vấn của đại biểu nêu ra đã có nội dung cụ thể, xác đáng; có địa chỉ rõ ràng không chung chung. Ý kiến trả lời chất vấn cũng đã đề cao được trách nhiệm và được chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Điều quan trọng là việc chất vấn không phải chỉ nêu tồn tại rồi quy trách nhiệm mà đã từng bước gắn với việc gợi mở những chủ trương, biện pháp để các cơ quan nhà nước nghiên cứu chấn chỉnh hoạt động b) Hoạt động giám sát của Thường trực HĐND 10 Việc kiện toàn lại cơ quan này của HĐND thành phố với chức năng, nhiệm vụ cụ thể theo luật định như là một điều kiện đảm bảo cho việc tổ chức các hoạt động của HĐND và một bước tiến mới giúp cho HĐND có điều kiện hoạt động thực chất hơn, nhất là ở thời gian giữa hai kỳ họp. Những công việc chuẩn bị, triệu kỳ họp, điều hành kỳ họp của Thường trực HĐND đã góp phần quan trọng để hoạt động giám sát tại kỳ họp đi vào trọng tâm, thiết thực, tránh được tràn lan và nhờ vậy nâng cao chất lượng công tác giám sát. c) Hoạt động giám sát của các ban HĐND Là những cơ quan giúp việc cho HĐND về hoạt động giám sát trong các lĩnh vực tương ứng theo quy định cụ thể của luật, trong nhiệm kỳ này hoạt động của các ban HĐND được ổn định và chất lương hơn. Từng ban trên cơ sở điều hòa của thường trực HĐND đã xây dựng giám sát cụ thể và chuẩn bị báo cáo thẩm định đáp ứng nhu cầu hoạt động của HĐND cấp mình. d) Hoạt động giám sát của đại biểu HĐND Hầu hết các đại biểu hội đồng nhân dân nhiệm kỳ này trình độ và năng lực đều được nâng lên và có nhiều cố gắng để phát huy vai trò trách nhiệm trong hoạt động, đặc biệt các đại biểu đã chú ý nhiều tới việc thu nhập thong tin đẻ nắm bắt tình hình cụ thể ở thành phố trong việc thực thi pháp luật cũng như thực thi nghị quyết của HĐND qua công việc tiếp xúc cử tri theo định kỳ trước và sau kỳ họp theo đối tượng và chuyên đề, qua đó giữ mối quan hệ với các tổ chức ở đơn vị bầu cử của mình. 2.2.3 Cơ cấu, tổ chức Ủy ban nhân dân thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc 2.2.3.1 Cơ cấu tổ chức Uỷ ban nhân thành phố Vĩnh Yên Theo quy định tại (khoản 1 và 2 điều 55) Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015, Nghị định Số: 107/2004/NĐ-CP, Căn cứ khoản b điều 7 Nghị định Số: 08/2016/NĐ-CP được quy định như sau: Đối với UBND: Về cơ cấu tổ chức của UBND, nếu như trước đây, theo quy định của Luật tổ chức HĐND và UBND năm 2003, không phải người đứng đầu của các cơ quan chuyên môn của UBND nào cũng là ủy viên của UBND thì đến Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 đã mở rộng cơ cấu tổ chức UBND theo đó tất cả người đứng đầu của các cơ quan chuyên môn của UBND đều là ủy viên của UBND. Đây là quy định nhằm phát huy trí tuệ tập thể của các thành viên UBND, tăng cường hiệu lực giám sát của HĐND đối với UBND cùng cấp thông qua cơ chế lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu. Về số lượng Phó Chủ tịch UBND các cấp được quy định theo phân loại đơn vị hành chính, theo đó đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt (Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh) có không quá 05 Phó Chủ tịch, loại I có không quá 04 Phó Chủ tịch, loại II và loại III có không quá 03 Phó Chủ tịch. Đối với đơn vị hành chính cấp huyện loại I có không quá 03 Phó Chủ tịch, loại II và loại III có không quá 02 Phó Chủ tịch. Như vậy: Uỷ ban nhân dân thành phố Vĩnh Yên, nhiệm kỳ 2010-2015 được cơ cấu nhân sự 1Chủ tịch, 3 Phó Chủ tịch và 5 Ủy viên (theo Luật UBND và HĐND 2003) Về phía UBND có 1 Chủ tịch và 3 Phó chủ tịch có 5 Uỷ viên UBND, 11 phòng và tương đương trực thuộc UBND thành phố, ngoài ra còn có một số đầu mối nữa không trực thuộc UBND, mà trực thuộc cơ quan quản lý cấp trên như, Cục thống kê, Ngân hàng, kho bạc, Cục hải quan, Toàn án nhân dân, Viện kiểm soát, cục thi hành án dân sự. Hiện tại nhiệm kỳ 2016-2021 UBND thành phố Vĩnh Yên được tổ chức (theo luật CQĐP 2015), được cơ cấu nhân sự 1Chủ tịch, 3 Phó Chủ tịch và 15 Ủy viên. Về phía UBND có 1 Chủ tịch và 3 Phó chủ tịch có 15 Uỷ viên UBND, 11 phòng và tương đương trực thuộc UBND thành phố * Các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân thành phố. 11 Các cơ quan chuyên môn UBND thành phố trực thuộc tỉnh được tổ chức trên cơ sở tại (khoản 1, 2 điều 55) luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 và quy định tại điều 8 của nghị định 14/2008/NĐ-CP của chính phủ và điều kiện thực tế tại thành phố Vĩnh Yên như sau - Văn phòng HĐND và UBND là cơ quan tham mưu tổng hợp giúp HĐND và UBND thành phố Vĩnh Yên: Tổ chức phục vụ hoạt động của HĐND, thường trực HĐND, các ban HĐND, các đại biểu HĐND và tham mưu một số công việc do Chủ tịch UBND thành phố giao; - Phòng nội vụ: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nội vụ; - Phòng lao động thương binh và xã hội: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lao động thương binh và xã hội; - Phòng tài chính kế hoạch: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tài chính, kế hoạch, đầu tư, đăng ký kinh doanh; - Phòng kinh tế: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nông, lâm, ngư nghiệp, định canh, định cư, kinh tế mới, khoa học công nghệ, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ và hợp tác xã; - Phòng tài nguyên môi trường: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, môi trường; - Phòng văn hóa – thông tin: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về văn hóa, thong tin, thể dục – thể thao, phát thanh, truyền hình; - Phòng tư pháp: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật, thi hành án dân sự, chứng thực, hộ tịch, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở và công tác tư pháp khác; - Phòng giáo dục đào tạo: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm kỹ thuật tổng hợp – hướng nghiệp thành phố Vĩnh Yên; - Phòng y tế: Tham mưu, giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân, gồm y tế dự phòng, khám chữa bệnh, phục hồi chức năng, y học cổ truyền, thuốc phòng chữa bệnh cho người, an toàn về vệ sinh thực phẩm và trang thiết bị y tế; - Phòng thanh tra thành phố Vĩnh Yên: Là cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố Vĩnh Yên có trách nhiệm giúp UBND thành phố Vĩnh Yên thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra và thực hiện nhiệm vụ quyền hạn thanh tra hành chính trong phạm vi quản lý nhà nước của UBND thành phố Vĩnh Yên. - Phòng Quản lý Đô thị: Phòng Quản lý đô thị là cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND thành phố có chức năng: Tham mưu, giúp UBND thành phố thực hiện chức năng quản lý nhà nước về kiến trúc, quy hoạch; xây dựng, phát triển đô thị; nhà ở và công sở; vật liệu xây dựng; giao thông vận tải; hạ tầng kỹ thuật đô thị gồm: cấp, thoát nước, vệ sinh môi trường đô thị, công viên, cây xanh, chiếu sáng, rác thải, bến, bãi đỗ xe đô thị. 2.2.4 Thực trạng hoạt động điều hành Ủy ban nhân dân thành phố Vĩnh Yên Căn cứ Luật tổ chức chính quyến địa phương 2015 tại (điều 113, 121, 112 và 123) và Nghị định số 107/CP ngày 01/04/2004 của Chính phủ quy định số lượng Phó Chủ tịch và cơ cấu thành viên UBND các cấp, Nghị 12 định số 82/2008/NĐ-CP ngày 30/7/2008 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 107/2004/NĐ-CP ngày 1/4/2004 và Nghị định Số: 08/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ công tác của các thành viên Ủy ban nhân dân thành phố Vĩnh Yên ban hành theo Quyết định số 3673/QĐ- UBND ngày 08 tháng 05 năm 2010 của Ủy ban nhân dân thành phố Vĩnh Yên nhiệm kỳ năm 2010 - 2015 như sau: - Nguyên tắc làm việc: UBND làm việc theo nguyên tắc tập trung dân chủ, bảo đảm phát huy vai trò lãnh đạo của tập thể UBND, đồng thời đề cao trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên UBND thành phố. - Nguyên tắc phân công: + Chủ tịch UBND thành phố (Chủ tịch) thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của Luật Tổ chứ chính quyền địa phương năm 2015; Chủ tịch lãnh đạo công tác của tập thể UBND thành phố, Thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố, Chủ tịch UBND các xã, phường; Trực tiếp chỉ đạo điều hành các công việc lớn, quan trọng, các vấn đề có tính chất chiến lược trên trên tất cả các lĩnh vực công tác thuộc chức năng, nhiệm vụ của UBND thành phố + Phó Chủ tịch giúp Chủ tịch làm nhiệm vụ theo sự phân công của Chủ tịch. Trong phạm vi, quyền hạn, lĩnh vực được phân công, Phó Chủ tịch có trách nhiệm và quyền hạn thay mặt Chủ tịch: Chỉ đạo các phòng, ban, ngành thuộc UBND thành phố, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, chương trình công tác thuộc ngành, lĩnh vực, địa phương được phân công phụ trách. Kiểm tra, đôn đốc các phòng, ban chuyên môn thuộc UBND thành phố, trong việc tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật, các kế hoạch, chương trình, nhiệm vụ thuộc lĩnh vực phụ trách; phát hiện xử lý theo thẩm quyền và đề xuất những vấn đề mới, khó khăn, vướng mắc phát sinh. + Ủy viên UBND thành phố được Chủ tịch phân công phụ trách một số lĩnh vực cụ thể và chịu trách nhiệm cá nhân trước Chủ tịch, HĐND, UBND thành phố, đồng thời cùng với các thành viên UBND thành phố chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của UBND thành phố trước HĐND và UBND thành phố. Tham dự đầy đủ các phiên họp tập thể UBND thành phố; thường xuyên tham gia xây dựng cơ chế chính sách, nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành của UBND thành phố; thực hiện các công tác khác thuộc thẩm quyền của UBND thành phố với tư cách là ủy viên UBND thành phố theo sự phân công của Chủ tịch; giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực được phân công. 2.2.5 Những ƣu điểm, hạn chế bất cập về tổ chức, hoạt động của chính quyền thành phố Vĩnh Yên * Ưu điểm Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, song dưới sự giúp đỡ của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, các Sở, ngành của tỉnh Vĩnh Phúc, sự lãnh đạo của thành ủy, sự giám sát của HĐND thành phố Vĩnh yên, sự chỉ đạo điều hành sâu sắc, kịp thời, quyết liệt của UBND thành phố Vĩnh Yên, Về tổ chức: Mô hình tổ chức chính quyền thành phố Vĩnh Yên tuy đã có nhiều thay đổi, đặc biệt cơ cấu bên trong HĐND, các cơ quan chuyên môn của UBND. HĐND là trung tâm quyền lực của nhân dân trên địa bàn vừa đại diện cho ý trí của nhân dân, vừa đại diện cho cơ quan nhà nước. UBND là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính trên địa bàn. Mô hình này trên lý thuyết quyền lực của nhân dân được triển khai trực tiếp cụ thể trên địa bàn; điều hành cụ thể các hoạt động của đời sống xã hội theo đặc thù của mỗi khu vực, mỗi địa bàn mà không trái với quy định của pháp luật hoặc chị đạo của cấp trên. Việc quy định Bí thư thành phố kiêm Chủ tịch HĐND làm cho hoạt động giữa Đảng, HĐND và UBND tiện lợi và thống nhất cao. 13 Về hoạt động: trước mỗi kỳ họp thường trực HĐND và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND chuận bị kỹ nội dung và phân công rõ trách nhiệm cho các đơn vị, cá nhân trong kỳ họp. Trong kỳ họp HĐND những năm gần đây chủ tọa phiên họp đã có sự linh hoạt, chủ động gợi mở tạo điều kiện đẻ các đại biểu, các tổ thảo luận dân chủ thẳng thắn dần đến nghị quyết và quyết định của kỳ họp đạt chất lượng tốt hơn. Công tác chất vấn và trả lời chất vấn những vấn đề nóng, vấn đề nhân dân quan tâm được thảo luận và biểu quyết thỏa đáng. Hoạt động tiếp xúc cử tri nội dung hình thức địa điểm tiếp xúc cử tri được cải thiện rõ rệt. Hoạt động của các cơ quan chuyên môn và tập thể UBND từng bước được thực hiện đúng quy định của pháp luật. *Những hạn chế bất cập tổ chức Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nổi bật vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục: Một là: Với ý nghĩa HĐND phải là cơ quan quyền lực nhà nước có toàn quyền ở địa phương, vừa chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương, vừa chịu trách nhiệm trước cấp trên. Quy định UBND vừa là cơ quan chấp hành của HĐND, lại là cơ quan hành chính ở địa phương trực thuộc hai chiều vừa chịu trách nhiệm trước HĐND vừa chịu sự chỉ đạo cơ quan hành chính cấp trên với mô hình này cả HĐND và UBND đều phụ thuộc rất lớn vào quy định, chị đạo điều hành của cơ quan hành chính cấp trên. Điều đó dẫn tới một hiện tượng “bao cấp” chính quyền vừa không pháp huy được chính quyền cấp dưới, tạo ra xu thế đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan nhà nước ở các cấp khác nhau. Theo lý thuyết khi thiêt kế bộ máy chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh theo quy định của Luật tổ chức CQDP năm 2015 thì các cơ này có tính tự quản khá cao. Nhưng các cơ quan chính quyền địa phương nói chung, chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh nói riêng vừa phải thực hiện các quyết định do mình ban hành vừa phải thực hiện pháp luật, các quyết định của cơ quan nhà nước cấp trên. Từ dó dẫn đến mâu thuẫn do chính các văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên dẫn tới sự tự quản, tự chịu trách nhiệm của chính quyền thành phố Vĩnh Yên cũng bị hạn chế. Hai là: Cơ chế và tổ chức của cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra, giám sát các cấp quá nhiều đối với chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh nói chung và thành phố Vĩnh Yên nói riêng dẫn đến sự phụ thuộc quá nhiều vào cơ quan cấp trên mà đáng nhẽ ra một cấp chính quyền hoàn chỉnh chỉ tuân theo quy định của pháp luật từ đó dẫn tới sự chủ động nửa vời của chính quyền thành phố Vĩnh Yên. Mô hình tổ chức của chính quyền thành phố trực tỉnh hay chính quyền thành phố Vĩnh Yên hiện nay chưa đảm bảo được tính tự quản và tự chịu trách nhiệm của mình. Những hạn chế bất cập về hoạt động : Một là: hoạt động của HĐND rất khó khăn để thể hiện tính chủ động. Hình thức nội dung, số lượng ngày họp của HĐND đều được quy định, có quy định cho kỳ họp bất thường nhưng số ngày họp rất ngắn do đó HĐND chỉ thông qua những dự thảo mà các cơ quan khác đã chuận bị. Hai là: Đại biều HĐND hầu hết là không chuyên trách, thường trực HĐND , các ban của HĐND thiếu đại biểu chuyên trách, văn phòng HĐND có các hoạt động thực tế màng nhiều công việc hành chính. Ba là: Hoạt động chính thức HĐND và UBND tại các kỳ họp, hội nghị, quyết định hành chính và hành vi hành chính chưa thực sự có hiệu lực và hiệu quả những nội dung hoạt động chưa thực sự có hiệu quả trong việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa mà chủ yếu những hoạt động phần lớn giải quyết những sự vụ trong đời sống xã hội. Bốn là: Hoạt động giám sát của các cơ quan chức năng chưa ngang tầm, chưa sâu, chưa thể hiện hiệu quả nên dẫn tới tình trạng hoạt động kếm hiệu quả, lộn xộn thiếu kỷ cương vẫn diễn ra; những khiếu nại tố cáo ngày càng có diễn biến theo xu hướng phức tạp. Năm là: Hoạt động của đại biểu HĐND còn chưa thực chất còn mang nặng tính hình thức. Viêc tiếp xúc và lằng nghe tiếp thu các ý kiến cư tri nhiều nhưng chưa thực sự giải quyết được bức xúc. 14 Sáu là: Đội ngũ công chức và lãnh đạo HĐND và UBND chưa pháp huy hết vai trò, thẩm quyền theo quy định. Một hạn chế phổ biến là việc ban hành nghị quyết và thực hiện nghị quyết của HĐND còn mang tính hình thức. Dự thảo nghị quyết cũng do các cơ quan chuyên môn thuộc UBND nghiên cứu xây dựng. Khi thảo luận thông qua nghị quyết thì đại đa số các đại biểu công công chức kiêm nhiệm biểu quyết. Trên thực tế khí triển khai nghị quyết lại chủ yếu do đại biểu vừa biểu quyết thực hiện. Điều đó dẫn tới chất lượng của nghị quyết gắn liền với điều kiện thuận lợi cho quan hành chính, cơ quan quản lý chứ chưa bảo đảm giải quyết những vẫn đề dân sinh. Bẩy là: Hoạt động của chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh nói chung và thành phố Vĩnh Yên nói riêng chưa đảm bảo về mặt pháp chế. Biểu hiện ý thức pháp luật của tổ chức và cá nhân còn hạn chế, nhiều quyết sách còn chồng chéo về thẩm quyền, trách nhiệm giữa các cơ quan. Tóm lại, bên cạnh những mặt đạt được của chính quyền thành phố Vĩnh yên và những hạn chế đã được thể hiện một cách tổng quát trong tổng kết thực tiễn mà Đảng và Chính phủ đã nêu “ nhìn chung viêc xây dựng, kiện toàn hệ thống tổ chức chưa đạt được yêu cầu tinh gọn, hiệu quả, bộ máy còn cồng kềnh, quan liêu, trách nhiệm không rõ, hiệu lực hiệu quả thấp. Mối quan hệ giữa tập thể Và cá nhân, người đứng đầu chưa được quy định cụ thể.” TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 15 Chƣơng 3 QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN THÀNH PHỐ VĨNH YÊN Ở TỈNH VĨNH PHÚC HIỆN NAY 3.1. QUAN ĐIỂM ĐỊNH HƯỚNG CHÍNH QUYỀN ĐÔ THỊ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Quan điểm đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân đã trở thành yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn cuộc sống, đặc biệt trong quá trình đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ở nước ta hiện nay. Chính quyền đô thi được tổ chức hợp lý, tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc nhà nước đơn nhất, quyền lực nhà nước là thống nhất; xác định rõ vị trí, thẩm quyền và trách nhiệm của chính quyền đô thị trong hệ thống cơ quan nhà nước, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tăng cường phân cấp cho chính quyền đô thị; thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền đô thị các cấp trong phạm vi được phân cấp. Trong quá trình đổi mới bộ máy nhà nước Việt Nam từ 1986 đến nay tuy không có những kết quả như chính quyền trung ương, nhưng chính quyền địa phương mà cụ thể là chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh đã có nhiều thay đổi thể hiện trên các mặt sau: - Chức năng thành phố trực thuộc tỉnh được đổi mới theo hướng tách quản lý nhà nước khỏi sản xuất kinh doanh, tách quản lý nhà nước với các hoạt động sự nghiệp, cung ứng dịch vụ công thực hiện xã hội hóa một số công việc của nhà nước, từ đó chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh thực hiện đúng chức năng quản lý nhà nước liên quan đến công tác quy hoạch, kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra... địa phương; Tiếp tục đẩy mạnh phân cấp quản lý cho địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương trên các lĩnh vực, nhiệm vụ quản lý, tổ chức bộ máy, biên chế và ngân sách. Đáng chú ý là giai đoạn 2001- 2010 nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật quy định phân cấp quản lý về: quy hoạch kế hoạch, đầu tư và phát triển, tải sản, ngân sách nhà nước, đất đai tài nguyên, hoạt động sự nghiệp, dịch vụ, tổ chức bộ máy, phân loại xếp hạng tổ chức biến chế và công chức. Xác định đúng nhu cầu số lượng đại biểu HĐND và tăng cương chất lượng hiểu quả chức năng giám sát của cơ quan này, xác lập cơ cấu thường trực HĐND ở các cấp.. Thực hiện đúng chủ chương tinh giản và phân định chức năng, nhiệm vụ của các thành viên UBND, CQCM thuộc UBND cũng được tinh giản mạnh theo hướng tinh gọn giảm đầu mối trung gian. Ví dụ : trước 1986 có lúc số lượng cơ quan CQCM thuộc UBND rất lớn cấp tỉnh có khoảng trên dưới 35 cơ quan nay còn 17 đến 20 quan, thành phố trực thuộc tỉnh có trên dưới 20 cơ quan, nay còn 12 đến 13 cơ quan. Quan điểm xây dựng thành phố Vĩnh Yên Sau gần 20 năm từ khi thị xã Vĩnh Yên được thành lập và phát triển từ đô thị loại IV rồi được nâng cấp lên đô thị loại III thành phố trực thuộc tỉnh là thủ phủ của tỉnh Vĩnh Phúc, đến nay là đô thị loại II. Từ sự cấp thiết đối với việc xây dựng chính quyền đô thị ở Vinh Yên và những đặc điểm chủ yếu của đô thị nêu trên, đòi hỏi tổ chức bộ máy chính quyền đô thị phải có đặc thù riêng để đảm bảo cho việc quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công ở đô thị được thực hiện tập trung, thống nhất, nhanh nhạy, giảm thiểu các tầng nấc trung gian và thực sự có hiệu lực, hiệu quả. Tổ chức hợp lý chính quyền thành phố Vĩnh Yên trên cơ sở phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm và phương thức hoạt động khác nhau giữa chính quyền đô thị và chính quyền nông thôn, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả của hệ thống hành chính nhà nước từ Trung ương đến cơ sở theo nguyên 16 tắc nhà nước đơn nhất, quyền lực nhà nước là thống nhất thuộc về nhân dân, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với chính quyền các cấp. Tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố Vĩnh Yên phải phù hợp với nguyên tắc tập trung dân chủ và phát huy vai trò của người đứng đầu cơ quan hành chính; phân công, phân cấp rõ ràng, rành mạch giữa Trung ương với địa phương và giữa các cấp chính quyền thành phố Vĩnh Yên, phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trước chính quyền địa phương Tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố Vĩnh Yên phải phù hợp với đặc điểm, yêu cầu quản lý đô thị, với quá trình hình thành, phát triển đô thị ở Việt Nam, bảo đảm sự phát triển bền vững của đô thị trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế 3.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN THÀNH PHỐ VĨNH YÊN TỈNH VĨNH PHÚC 3.2.1 Giải pháp đối với Chức năng nhiệm vụ quyền hạn, cơ cấu tổ chức và bố trí nhân sự của chính quyền thành phố Vĩnh Yên phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội với đặc thù của địa phƣơng. Chức năng nhiệm vụ cơ cấu tổ chức và bố trí nhân sự của chính quyền thành phố Vĩnh Yên phải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh ở địa phương bảo đảm sự tương thích thẩm quyền và năng lực thực hiện của chính quyền thành phố Vĩnh Yên. Do vậy phải đòi hỏi tìm tòi nghiên cứu để đổi mới tổ chức và hoạt động chứ không nên cứng nhắc và thống nhất một kiểu như hiện nay ( phân cấp nhiệm vụ thẩm quyền giống nhau, cơ cấu tổ chức bộ máy giống nhau, bố trí cán bộ chính sách giống nhau giữa các địa phương và các vùng miền, giữa các đô thị và nông thôn) quán triệt nguyên tắc này trong thực tế sẽ là nhân tố quan trọng đảm bảo nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh trong cả nước nói chung và chính quyền thành phố Vĩnh Yên nói riêng. Thứ nhất, là phải định hướng sự phát triển đô thị, thông qua việc xây dựng và thực hiện các chiến lược phát triển đô thị qua các giai đoạn khác nhau, để xây dựng môi trường vật thể đô thị, bao gồm kết cấu hạ tầng, kiến trúc thượng tầng, cảnh quan đô thị theo quy hoạch, kế hoạch và pháp luật. Thứ hai, phải trực tiếp đầu tư vào một số lĩnh vực để dẫn dắt sự phát triển đô thị theo hướng XHCN, đặc biệt là đầu tư xây dựng kết câu hạ tầng công cộng thiết yếu phục vụ cho các yêu cầu phát triển kinh tế, nâng cao mức sống xã hội và cân bằng sinh thái đô thị. Thứ ba, là phải thiết lập đồng bộ hệ thống pháp luật và thi hành nhất quán các chính sách đã ban hành để tạo môi trường ổn định và thuận lợi cho các nhà kinh doanh trong, ngoài nước yên tâm làm ăn phát đạt; chú trọng bảo đảm cho sự hoạt động bình thường của các loại đô thị hàng tiêu dùng, tư liệu sản xuất, bất động sản, sức lao động trên địa bàn đô thị. Thứ tư, phải hạn chế, khắc phục các khuyết tật của cơ chế thị trường, phân phối và phân phối lại thu nhập quốc dân theo hướng thu hẹp chênh lệch mức sống giữa các tầng lớp dân cư đô thị, khuyến khích làm giàu đi đôi với xóa đói giảm nghèo. Thứ năm, phải quản lý tốt mọi tài sản công và kiểm kê, kiểm soát toàn bộ các hoạt động kinh tế - xã hội của khu vực đô thị; bảo vệ môi trường sinh thái, trật tự và an ninh đô thị. 3.2.2 Giải pháp đối với xây dựng mô hình chính quyền thành phố Vĩnh Yên tinh gọn về tổ chức, rõ về chức năng, hiệu quả trong hoạt động 17 - Chính quyền thành phố Vĩnh Yên cần phát huy trách nhiệm của người đứng đầu theo tinh thần quyền năng lớn, trách nhiệm lớn. Ví dụ như, cần áp dụng chế độ bầu cử trực tiếp đối với thị trưởng, thống đốc theo mô hình Hội đồng - Thị trưởng. Thị trưởng và tỉnh trưởng sẽ chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương, chịu sự giám sát của Hội đồng nhân dân cùng cấp. Chế định bầu cử trực tiếp chức danh thị trưởng đảm bảo mở rộng dân chủ, phát huy trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành pháp ở địa phương. - Chính quyền thành phố Vĩnh Yên phải có năng lực quản lý đô thị, khả năng giải quyết nhanh và hiệu quả các vấn đề nảy sinh ở thành phố Vĩnh Yên. Hiệu quả là thước đo đánh giá sự thành công của mỗi cấp chính quyền. Nguyên tắc đầu tiên để đổi mới chính quyền thành phố Vĩnh Yên cần phải dựa trên tiêu chí hiệu quả quản lý, đo đó mô hình chính quyền thành phố Vĩnh Yên phải đảm bảo tổ chức theo hướng tinh, gọn về bộ máy nhân sự, tiết kiệm chi phí quản lý, nâng cao thu nhập cho cán bộ công chức. Với cơ cấu bộ máy mới này được xác định rõ các nguyên tắc làm việc và quy chế phối hợp trong sự vận hành bộ máy hành chính. Định rõ phận sự, thẩm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị về kết quả hoạt động của bộ máy do mình phụ trách; loại bỏ những việc làm hình thức, không có kết quả thiết thực, giảm hội họp, giảm giấy tờ hành chính. Tăng cường trách nhiệm và năng lực của cơ quan hành chính trong giải quyết công việc của cá nhân và tổ chức. 3.2.2.1 Đổi mới, đề xuất mô hình chính quyền thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc 3.2.2.1 Về bộ máy chuyên môn của Thị trƣởng thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Giúp việc Thị trưởng là các Phó Thị trưởng và các ban chuyên môn, số lượng Phó Thị trưởng Các Phó Thị trưởng chịu trách nhiệm, trực tiếp phụ trách một hoặc một sổ lĩnh vực quản lý, chịu trách nhiệm trước Thị trưởng và trước Hội đồng thành phố cùng cấp về kết quả thực hiện nhiệm vụ được phân công. Trong quản lý, điều hành, những người này trực tiếp thay mặt Thị trưởng điều hành, giải quyết công việc chứ không chỉ nhân danh người đứng đầu một cơ quan chuyên môn như hiện nay 3.2.2.2. Hoàn thiện thể chế về chính quyền thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Cần ban hành Luật tổ chức chính quyền đô thị, Luật về chính quyền đô thị cần tập trung vào những vấn để sau: Thứ nhất, vai trò giám sát của nhân dân thông qua việc tổ chức giám sát quyền lực Hội đồng thành phố (HĐTP), lúc này việc giám sát, thanh tra, kiểm tra các hoạt động của chính quyền đô thị ban giao cho HĐTP như vậy theo đúng như tinh thần nghị quyết 39 của trung ương là tinh gọn về bộ máy, giảm được nhân sự do không tổ chức HĐND tại phường, xã. Thứ hai, tiến hành bầu cử trực tiếp đối với chức danh Thị trưởng để đảm bảo nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu thành phố, thông qua đó phát huy dân chủ ở địa phương để người dân có thể lựa chọn, bãi miễn người lãnh đạo địa phương một cách trực tiếp. Bầu cử trực tiếp chức danh thị trưởng thành phố sẽ góp phần làm giảm sự phụ thuộc của cơ quan hành chính thành phố vào Hội đồng thành phố, do đó Hội đồng thành phố có thể thực hiện quyền giám sát ở địa phương hiệu quả hơn. Thứ ba, pháp luật cũng cần quy định rõ mối quan hệ giữa chính quyền trung ương với chính quyền địa phương để hạn chế sự can thiệp của trung ương hay bao cấp của trung ương đối với địa phương. Ví dụ như pháp luật của Nhật Bản quy định về các hình thức can thiệp của trung ương đối với địa phương để bảo đảm quyền tự chủ của địa phương trong hoạt động quản lý ở địa phương 3.2.2.3. Nâng cao năng lực của chính quyền thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Thứ nhất, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền quản lý cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên: chính 18 quyền thành phố Vĩnh Yên cần phải được phân cấp mạnh hơn và cụ thể hơn, trong đó phải phân định rõ mối quan hệ giữa chính quyền trung ương với chính quyền địa phương. Về cơ bản, chính quyền đô thị là một dạng cụ thể của chính quyền địa phương nên sẽ có đầy đủ quyền hạn và chức năng nhiệm vụ của một cấp chính địa phương. Tuy nhiên, để đảm bảo chính quyền thành phố Vĩnh Yên có đủ năng lực quản lý, phù hợp với điều kiện đặc thù về kinh tế, chính trị, xã hội của thành phố Vĩnh Yên, đảm bảo chức năng của đô thị trong phát triển kinh tế thì chính quyền thành phố Vĩnh Yên cần được trao quyền tự chủ hơn nữa về ngân sách, tăng cường nguồn thu, có thể tính tới việc trao cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên quyền quy định một số loại thuế áp dụng ở địa phương 3.2.2.4. Kiện toàn hệ thống chính trị thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Hướng tới mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền, xã hội công bằng, dân chủ văn minh, thì việc kiện toàn hệ thống chính trị tại thành phố Vĩnh Yên là hết sức cần thiết. Chính quyền đô thị không phải là một thiết chế không thể tách rời khỏi hệ thống chính trị, do đó khi xây dựng mô hình mới cần tính đến đảm bảo vai trò lãnh đạo của đảng, sự tham gia của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị -xã hội vào quản lý đô thị. Hệ thống các tổ chức này cũng cần được đổi mới về tổ chức để phù hợp với mô hình chính quyền đô thị mới. 3.2.2. 5. Bảo đảm kinh phí thực hiện thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Việc áp dụng mô hình mới vào thực tiễn đòi hỏi có một lộ trình và nguồn kinh phí đảm bảo thực hiện. Các chi phí có thể phát sinh khi áp dụng mô hình mới đó là: - Chi phí liên quan đến hiện đại hóa công sở, đầu tư cơ sở vật chất, thay đổi các biểu mẫu, giấy tờ; - Chi phí đào tạo lại nguồn nhân lực; - Chi phí nghiên cứu, đánh giá tác động của mô hình mới ở một số địa phương cụ thể. 3.2.3 Giải pháp đối với phân cấp quản lý, thẩm quyền cho chính quyền thành phố Vĩnh yên. Thứ nhất, cần khắc phúc tình trạng trung ương ôm nhiều việc và làm thay địa phương. Tình trạng này dẫn đến hậu quả là các cơ quan cấp cao có quyền giải quyết lại không giải quyết tốt, còn các cơ quan cấp cơ sở là sát với người dân có đầy đủ năng lực để thực thi nhưng lại không được phân cấp thẩm quyền để giải quyết, để tránh quan liêu, đồng thời giảm bớt ách tắc trong giải quyết công việc đỏi hỏi phân cấp cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên, tăng cường thêm nhiệm vụ, quyền hạn cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên (mà chủ yếu là phân cấp những nhiệm vụ quyền hạn liên quan đến việc tổ chức thực thi pháp luật) để chính quyền thành phố Vĩnh Yên có thể tự giải quyết được hầu hết các công việc liên quan tới đời sống hàng ngày của người dân. Phân cấp, phân quyền đồng nghĩa đôi với trách nhiệm và nghĩa vụ. Đối với chính quyền thành phố Vĩnh Yên hiện nay điều quan trọng tiếp tục phân cấp, phân quyền nhiều hơn cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên, nhất là tính tự quản cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên nhằm pháp huy sáng tạo quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Về nguyên tắc chính quyền thành phố Vĩnh Yên có đủ năng lực tiến hành các hoạt động nhà nước nào đó có hiệu quả hơn so với trung ương và cấp trên thì cần mạnh dạn phân cấp cho địa phương cấp dưới để trung ương, cấp trên có điều kiện giải quyết các công việc mang tính chất vĩ mô, chiến lược cho đất nước, không mất nhiều công sức, thời gian vào những công việc mà trung ương, cấp trên giải quyết ít hiệu quả Thứ hai Đẩy mạnh phân cấp quản lý cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên trên cơ sở phân loại đô thị. Việc phân cấp cho mỗi loại đô thị cần phải được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật và dựa trên điều kiện chính trị, kinh tế, văn hoá xã hôi, cơ sở hạ tầng, dân cư. Ví dụ như loại đô thị đặc biệt thì cần có quy chế 19 pháp lý riêng cũng như có những quyền hạn trách nhiệm lớn hơn đối với đô thị loại 3,4, hay 5. Phân cấp quản lý về ngân sách để đảm bảo chính quyền đô thị có quyền chủ động trong việc quyết định kế hoạch thu, chi ngân sách địa phương. “Đổi mới cơ chế phân bổ ngân sách cho cơ quan hành chính nhà nước, tiến tới xóa bỏ chế độ cấp kinh phí theo số lượng biên chế, thay thế bằng cơ chế cấp ngân sách dựa trên kết quả và chất lượng hoạt động, hướng vào kiểm soát đầu ra, chất lượng chỉ tiêu theo mục tiêu, nhiệm vụ của các cơ quan hành chính nhà nước”. Thứ ba Phải xác định rõ mối quan hệ giữa chính quyền trung ương với chính quyền địa phương để hạn chế sự can thiệp của trung ương hay sự đẩy trách nhiệm giữa các cấp chính quyền. Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc, yêu cầu cơ bản của phân cấp quản lý đó là mạnh dạn chuyển giao thẩm quyền cho địa phương, xác định rõ các lĩnh vực quan trọng thuộc về trung ương và việc phân cấp phải được quy định cụ thể trong luật, nhằm phát huy quyền chủ động sáng tạo của địa phương. - Phân cấp quản lý sẽ nâng cao năng lực quản lý cho chính quyền đô thị thành phố để đảm bảo hiệu quả quản lý, đáp ứng các yêu cầu của quản trị tốt, và năng lực quản lý và cung cấp dịch vụ công cho người dân địa phương, đảm bảo chính quyền đô thị có khả năng thực hiện các nhiệm vụ, chức năng đã được phân cấp có hiệu quả. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị, có năng lực, có tính chuyên nghiệp cao, tận tụy phục vụ nhân dân thông qua các hình thức đào tạo, bồi dưỡng phù hợp, có hiệu quả. Như vậy, chính quyền thành phố Vĩnh Yên cần được tổ chức theo mô hình riêng cũng như cần có năng lực quản lý đặc biệt là trong hoạch định chính sách, lập quy hoạch, kế hoạch, quản lý dân cư và cung cấp dịch vụ công. Việc đẩy mạnh phân cấp quản lý và tiến hành phân cấp cụ thể cho chính quyền thành phố Vĩnh Yên, là điều kiện tiên quyết đảm bảo chính quyền thành phố Vĩnh Yên có đủ năng lực quản lý những vấn đề phát sinh ở thành phố Vĩnh Yên một cách hiệu quả và kịp thời nhất. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay là các giải pháp tăng cường phân cấp giữa Chính phủ và chính quyền địa phương, một mặt còn thiếu tính đồng bộ, chưa phân định rõ ràng, cụ thể nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm của từng cấp chính quyền địa phương; chính quyền địa phương các cấp chưa có đủ thẩm quyền và các điều kiện cần thiết để chủ động, năng động trong việc thực hiện các nhiệm vụ mà địa phương có khả năng làm được, nhưng mặt khác, một số nhiệm vụ cần quản lý tập trung, thống nhất lại được chuyển giao cho chính quyền địa phương, làm giảm hiệu quả quản lý của nền hành chính nhà nước. Đồng thời, sự khác nhau về mô hình tổ chức và chức năng, nhiệm vụ giữa chính quyền thành phố với chính quyền tỉnh, chính quyền, thành phố thuộc tỉnh, thị xã với chính quyền huyện, cũng như chính quyền, phường và chính quyền xã chưa được làm rõ; chính quyền cấp xã, phường là nơi trực tiếp tổ chức các hoạt động quản lý, điều hành các công việc hành chính ở cơ sở, trực tiếp tổ chức việc thi hành pháp luật, nhưng thẩm quyền và trách nhiệm chưa được xác định một cách tương xứng. Vì vậy chúng ta nên trao thêm quyền cho cấp cơ sở đó là chính quyền xã, phường được xác định là cấp cơ sở, gần dân nhất, nơi dân trực tiếp trước tiên để giải quyết các công việc hành chính như chứng nhận, xác thực, đăng ký; tiếp nhận và xử lý theo quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công dân. Cấp xã, phường cũng là nơi có nhiều vấn đề phải được giải quyết thông qua cộng đồng như xây dựng, sửa chữa, bảo dưỡng đường sá đi lại, công trình phúc lợi, các vấn đề về văn hoá, xã hộiMặt khác, xã, phường 20 là nơi các cộng đồng dân cư sinh sống, được hình thành và gắn bó thông qua quan hệ láng giềng, có nhiều mối quan hệ rất cần được giải quyết không chỉ trên cơ sở pháp luật mà còn cả trên cơ sở đồng thuận và tự nguyện, tự quản. Vì vậy, cần phân quyền nhiều hơn theo hướng bảo đảm quyền tự quản địa phương cho chính quyền xã, phường liên quan đến các vấn đề của cộng đồng dân cư thuộc thẩm quyền quyết định và tự chịu trách nhiệm của HĐND xã, phường; Các hình thức thực hiện. 3.2.4 Giải pháp Tăng cƣờng công tác kiểm tra thanh tra, giám sát viêc thực hiện pháp luật ở thành phố Vĩnh Yên Mọi hoạt động của nhà nước được thực hiện dựa trên cơ sở pháp luật, đồng thời phải thường xuyên kiểm tra, thanh tra giám sát đối với các hoạt động đó, vì vậy công tác thanh tra kiểm tra giám sát của chính quyền thành phố Vĩnh Yên phải được coi là một mặt hoạt động của chính quyền thành phố Vĩnh Yên cùng với hoat động tổ chức quản lý nhà nước trên đời sống các lĩnh vực đời sống địa phương là hoạt động hỗ trợ cho hoạt động mang tính tổ chức điều hành. Hoạt động kiểm tra được hiểu và phân biệt giữa kiểm tra nội bộ và kiểm tra chức năng. Kiểm tra trong một cơ quan nhà nước và kiểm tra giữa cơ quan cấp trên với cơ quan cấp dưới cũng là kiểm tra nội bộ trong hệ thống. Chính quyền thành phố Vĩnh Yên với tư cách là cơ quan chính quyền ở địa phương UBND thành phố Vĩnh Yên thường xuyên kiểm tra hoạt động của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND về hoạt động quản lý mà UBND đã ủy quyền hoặc giao quyền kiểm tra việc chấp hành các văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của HĐND các quyết định chỉ thị của UBND. Kiểm tra nội bộ chủ yếu nhằm phát hiện những hạn chế, lệch lạc trong tổ chức và hoạt động. Từ đó đưa ra những biện pháp để khắc phục. Bên cạnh công tác kiểm tra công tác thanh tra cần coi trọng, cần đổi mới nhận thức là tăng cường các hoạt động thanh tra khi cần thiết khi có những dấu hiệu vi phạm pháp luật vi phạm chế độ công vụ chế độ kỷ luật. trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên hoạt động thanh tra được đảm bảo bằng các hoạt động của các cơ quan thanh tra hành chính, thanh tra thành phố, thanh tra nhân dân được thành lập ở xã phường. Đối với hoạt động giám sát của HĐND, cần phải đổi mới hơn nữa các hình thức giám sát của HĐND thành phố (xem xét báo cáo định kỳ, đánh giá các báo cáo, giám sát chuyên đề, chất vấn đại biều tại các kỳ họp) nhằm thể hiện rõ tính chất cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, những quy định về thẩm quyền và trách nhiệm của HĐND, các ban của HĐND trách nhiệm của đại biểu giữa hai kỳ họp HĐND cần được quy định rõ hơn trong Luật. cần quy định cụ thể số lượng đại biểu chuyên trách, đại biểu kiêm nhiệm trong các ban của HĐND nhằm tránh tình trạng các đại biểu quá bận rộn công việc chuyên môn mà ảnh hưởng đến trách nhiệm đại biểu HĐND. Nhằm nâng cao nghiệp vụ giám sát, hàng năm thường trực HĐND thành phố Vĩnh Yên nên tổ chức các lớp nghiệp vụ tập huấn nâng cao chất lượng nghiệp vụ giám sát cho các ban của HĐND và các đại biểu các cấp. Bên cạnh đó tăng cường công tác thanh tra,kiểm tra, giám sát cần phải coi trọng sự giám sát xã hội, sự phản biện xã hội đối với việc ban hành các chính sách, pháp luật của chính quyền địa phương. 21 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 Hướng tới mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, yêu cầu về xây dựng một hệ thống chính quyền đô thi hoạt động có hiệu lực hiệu quả, có trách nhiệm, minh bạch đã được đề cập trong chương trình cải cách hành chính 2001 – 2010 và tiếp tục được khẳng định trong giai đoạn 2011 – 2020. Để đáp ứng được nhu cầu đặt ra trong tình hình mới từ sự cấp thiết đối với việc xây dựng chính quyền đô thị ở nước ta và những đặc điểm chủ yếu của đô thị nêu trên, đòi hỏi tổ chức bộ máy chính quyền đô thị phải có đặc thù riêng để đảm bảo cho việc quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công ở đô thị được thực hiện tập trung, thống nhất, nhanh nhạy, giảm thiểu các tầng nấc trung gian và thực sự có hiệu lực, hiệu quả. Đối với chính quyền thành phố Vĩnh yên, những giải pháp được đưa ra cần thực hiện đồng bộ nhằm nâng cao hiệu lực hiệu quả trong tổ chức hoạt động trên đia bàn thành phố Vĩnh yên tỉnh vĩnh phúc. 22 KẾT LUẬN Đề tài đã nghiên cứu, đề xuất các nguyên tắc và giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới tổ chức, hoạt động chính quyền thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Trên thế giới hiện nay tổ chức, hoạt động bộ máy chính quyền đô thị ở một số nước phát triển thường tổ chức không có nhiều cấp. Chính quyền địa phương được tổ chức cụ thể, được tổ chức theo mô hình chính quyền đô thị hay chính quyền nông thôn. Việc tổ chức mô hình như vậy dựa trên trình độ phát triển dân trí đạt mức cao, điều kiện nhà nước pháp quyền đã được hoàn thiện, trình độ tổ chức quản lý nhà nước, đặc biệt là điều kiện kinh tế rất phát triển. Trong bối cảnh nước ta hiện nay đang hội nhập sâu rộng với quốc tế, chúng ta đang xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, chuyển từ nền kinh tế quan liêu tập chung bao cấp sang nền kinh tế thị trường, Trong những năm gần đây, Đảng ta đang từng bước quan tâm, định hướng xây dựng chính quyền đô thị theo cơ chế đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền đô thị, đó cũng là xu hướng cải cách, phát triển hiện nay. Trên cơ sở phân tích những ưu điểm và hạn chế trong tổ chức, hoạt động của chính quyền thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc tác giả mạnh dạn đưa ra các giải pháp và nghiên cứu và đề xuất đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc theo mô hình một cấp chính quyền và hai cấp hành chính, còn ở đơn vị phường, xã chính quyền thành phố Vĩnh Yên chỉ tổ chức cơ quan hành chính thực hiện chức năng quản lý nhà nước (cơ quan hành chính kéo dài của thành phố Vĩnh Yên).