Phần mở đầu
b. Phần nội dung
chương 1. Một số vấn đề phương ngữ
1. Khái niệm chung về phương ngữ
2. Từ địa phương
3. Vấn đề phân vùng phương ngữ
4. Phương ngữ nam bộ và từ địa phương nam bộ
chương 2. Từ địa phương trong tác phẩm lê vĩnh hòa
i. Vài nét về cuộc đời tác giả lê vĩnh hòa
1. Cuộc đời
2. Sự nghiệp sáng tác
3. Cảm nhận sơ bộ về tác phẩm lê vĩnh hòa
ii. Từ địa phương trong tác phẩm lê vĩnh hòa
1. Thống kê từ địa phương trong tác phẩm lê vĩnh hòa
2. Từ địa phương nam bộ trong tác phẩm lê vĩnh hòa
2.1 khảo sát về mặt ngữ âm ngữ nghĩa trong sự đối chiếu với toàn dân
2.2 các nhóm từ địa phương nam bộ
iii. Tác dụng của từ địa phương trong tác phẩm lê vĩnh hòa
1. Thể hiện những đặc điểm của thiên nhiên và sinh hoạt của con người nam bộ
2. Thể hiện cá tính, tâm lí, tình cảm cũng như lời ăn tiếng nói hằng ngày của con người nam bộ
c. Phần kết luận
138 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 4664 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Từ địa phương nam bộ trong tác phẩm Lê Vĩnh Hòa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hạn dẫn tơi ra gị
Vùng đất
cao
Máu
300
376.
Hả
Mày thích đi học lắm hả?
Đơi bạn
22
377.
Hàng
ba
Anh tư cởi áo, lặng lẽ ra trước hàng
ba, chăm chỉ sửa lại cái càng xe
Hiên nhà
Thằng bĩt
39
378.
Hàng
ba
Ba Thới cười ha hả, mắt liếc ngược
liếc xuơi về phía hàng ba
Hiên nhà
Mưa rơi trên
sơng
99
379.
Hàng
ba
…bên ngồi hàng ba, cĩ đơi cơ gái
quay tơ
Hiên nhà
Vang bĩng
152
380.
hàng ba
Đằng này nghe giĩ thổi qua miệng
tĩn ở hàng ba…
Hiên nhà
Chuyện một
người săn
máy bay
328
381.
Hẹ
Người đàn bà tay bưng rổ hẹ đã
chen qua đám con nít.
Người ơng
nan
338
382.
Heo
…Nghiêm thị đầu đuổi mấy con
heo nái sút chuồng…
Lợn
Mái nhà thơ
217
383.
Heo
Chuồng heo ở tận xa sau và ao sình
khơng được ở kế bên vách.
Lợn
Mái nhà thơ
219
384.
Heo
…huống hồ là bây giờ đưa ra ba cái
thứ hột heo ăn với mỡ trừu…
Lợn
Bà nội
272
385.
Heo
…ơng bỏ xứ tới đây đuổi cọp, bắn
heo rừng, khai phá đất này hồi cịn
nơ địa.
Lợn
Chuyện một
người săn
máy bay
329
386.
Heo
…phân phối rải rác từ cầu sắt tới lị
heo tận hồi nữa đêm
Lợn
Người ơng
nan
337
387.
Heo
…trộm cướp heo gà, vơ vét lúa
thĩc…
Lợn
Những con
người đã đi qua được
378
388.
Hết ga
…khơng kịp uống nước tơi lấy hết
ga, chạy cà nhắc,cà nhắc rượt theo đui đụi
Hết khả
năng , hết
mức
Hội banh
xĩm giếng
389.
Hẹp té
Đằng này nĩ hẹp té, đất cục nỗi cĩ
vồng
Mưa rơi trên
sơng
97
390.
Hồi nãy
Tơi mừng thầm,thấy cậu ta chẳng
hề quan tâm hỏi tơi hồi nãy nĩi hết
giấy…
Chỉ khoảng
thời gian ngắn trước đĩ
Bên chiến
hào
287
391.
Hồi nãy
Mầy kiếm coi cái chai khơng hồi
nãy quăng ở đâu…
//
Lễ nhập mơn
359
392.
Hồi nãy
Mẹ, sao hồi nãy chạy vơ khơng
thấy dây chì gai..
//
Những dịng
tin nhắn
428
393.
Hổm
rày
Hổm rày đào cả chục cái cơng sự
rồi mà đã nhảy xuống lần nào đâu
Vượt dốc
476
394.
Hơng
Thiệt tức muốn cành hơng.
Tư đầu bị
162
395.
Hổng
Tao hổng chơi đâu.
khơng
Tư đầu bị
164
396.
Hổng
Mẹ thấy chưa mẹ? sao con hổng
thấy bự
//
Đường máu
179
397.
Hổng
ức sao hổng lên trển đánh đi
//
Mưa rơi trên
sơng
98
398.
Hột
…quần dải hột dền cột túm ống.
Hạt
Trăng lu
63
399.
Hờm
Tàu về ? giờ này anh em khu khuơn
vác chắc đang hờm sẵng trên ấy.
ở tư thế
chờ sẵn
Lúc chiều
xuống
49
400.
Kế bên
Trên nền nhà đất, thường nằm kế
bên tơi là anh trung đội trưởng…
Kế bên,
gần bên
Trơng ra tiền
tuyến
349
401.
Kêu
Tư Hỏ đưa bá đỏ lên vai ngắm kêu
lớn.
Gọi
Bên chiến
hào
284
402.
Kêu
…vừa sụt lùi, vừa kêu với vơ giọng
trịnh thường
//
Máu
289
403.
Kêu
…giĩ thổi ở miệng tĩn ở hàng ba
kêu hu hú ơng cũng nhổm dậy nhớn
nhác
Âm thanh
Chuyện một
ngườ săn
máy bay
328
404.
Kêu
Trưởng chi thơng tin kêu hốt
hoảng.
Gọi
Người ơng
nan
338
405.
Kêu
…bảy tơi nghe cĩ tiếng kêu vui vẻ.
//
Trơng ra tiền
tuyến
355
406.
Kêu
Hãy kêu gọi các anh trở về với
nhân dận, mặt trận sẽ tha thứ.
//
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
433
407.
Khí đá
Đèn măng xơng, khí đá, tạ đăng rực
sáng
Đèn đất
Những ngày
tháng chạp
341
408.
Khỉ khơ
Đảm bảo cái khỉ khơ gì?
Khỉ cùi,
Vượt dốc
476
khỉ dộc
409.
Khiến
Nhưng chính điều băn khoăn đĩ đã
khiến cho chú nỗ lực học xạ
Chú kiệt băn
khoăn
456
410.
Khối
Chinh cịn khối cái nữa là quần áo
bội đội bằng vải thường thơi
Thích
Vượt dốc
477
411.
Khối
…mà nĩ khối chí cười ha hả cả
buổi.
//
Tư đầu bị
162
412.
Khơng
ngơ
…đất ẩm ướt, muỗi như vãi trấu,
cãi lữa khơng ngơ.
Thằng bĩt
40
413.
Khui
…cậu Tám bán tiệm, khui cá mịi,
xì yểu ăn thả cửa
Mở vật đã
đĩng hoặc
niêm yết
Vượt dốc
477
414.
Kiếm
…đem thân khuyến mã ra phụng
thờ chúng hịng kiếm chát một khúc xương thừa…
Tìm
Như một
ngọn cờ
314
415.
Kiếng
Đứa xin Nam cái kiếng soi mặt,
đứa cho Nam cái lược chải đầu…
Thuỷ tinh
hình tấm trong suốt để che chắn lấy được ánh sáng
Trơng ra tiền
tuyến
353
416.
Kinh
xáng
…chiếc cầu chướng ngại bắt ngang
qua kinh xáng, những ụ đất chắn ngang…
Kênh xáng
Bên chiến
hào
281
417.
Kinh
Nằm trong nhà bên kia kinh, chú
Hai các lắng tai theo dõi
Kênh
Những người
cùng xĩm
321
418.
Kinh
Đào tiếp cho nĩ để nĩ xẻ kinh
ngang, kinh dọc cướp luơn đất của dân…
//
Chuyện một
người săn
máy bay
330
419.
Kinh
xáng
Từ kinh xáng giọng ngâm kiều của
ai vẳng lên nghe buồn đứt ruột
Kênh xáng
Bên rặng tre
già
115
420.
Kinh
xáng
…chạy vơ bưng, vơ rừng, chạy ra
kinh xáng ra chợ.
//
Những ngày
tháng chạp
345
421.
La
..ngĩ ngác dịm từ hướng, chực
thấy Biên nĩ mừng rỡ la lên
Kêu to, nĩi
Qua vườn
măng
256
422.
La
…thằng cố vấn vội giơ hai tay lên
trời la lớn “đầu hàng”
//
266
423.
La
Tiếng la rõ lên bốn phía.
//
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
432
424.
Lave
Từng chồng la ve, nước cam, xá xị,
tùng đống bao bế no đầy chất lên
như núi.
bia
Lúc chiều
xuống
52
425.
Lác
…cái đìa bao sâu, chỗ nào cĩ lác,
chỗ nào cĩ u du…
Chuyện một
ngườ săn
máy bay
329
426.
Làm
biếng
Thằng vua này nĩ làm biếng.
Lười
Tư đầu bị
161
427.
Làm
biếng
Bận viết nên tơi làm biếng lấy
//
Bên chiến
hào
286
428.
Làm
mướn
Thiên hạ cười chê, làm cơng làm
mướn?
Làm thuê
Bác răng
cách
146
429.
Làm
tàng
Đừng làm tàng. Giỏi hồi nãy khơng
lên trển đĩng đi
Trăng lu
64
430.
Lảng
nhách
Thằng hỏi lảng nhách
Rất lảng,
rất vơ
duyên
Đơi bạn
24
431.
Lặng
xăng
Vài đứa chộn rộn ồn ào lăng xăng
chờ đợi
Quấn quýt
Trăng lu
63
432.
Lăng
xăng
Họ rình về xĩm chài, rồi tốc xuồng
đi kiếm người rành rẽ về gỡ tháo
//
Mưa rơi trên
sơng
100
lăng xăng.
433.
Lăng
trang
Tất cả đều đã lặng trang
Im lặng,
trang nghiêm
Những dịng
tin nhắn
423
434.
Lần
Chúng nĩ lấn tới , chúng tơi lui lần
tới đĩ
Dần
Đốm lữa
mặc đây
305
435.
Lấn
Chúng nĩ lấn tới, chúng tơi lui lần
về đĩ
Chiếm
305
436.
Lấn
Bĩt nhà thờ lấn dần phạm vi hoạt
động
//
Đốm lữa
mặc đây
305
437.
Lận
Trẫm tính thơi làm vua hồi 9 10
bữa trước lận chớ, mà sợ mấy
khanh khơng vui lịng
Từ đặt cuối
câu cĩ ý nghĩa
khẳng định
Tư đầu bị
161
438.
Len
Hương chức bắt dân vác len ,vác vá
ra đào tiếp
Cây xà ben
loại lớn
Chuyện một
người săn
máy bay
330
439.
Len
Năm cái len méo miệng xin nộp về
kho
//
Những dịng
tin nhắn
413
440.
Leng
Cậu Út Chinh ưỡng lưng ngáp dài,
vắt áo lên vai, cầm cái leng đứng
bần thần
//
Vượt dốc
475
441.
Lén
Qua khỏi rồi, cịn lén quay lại liếc
liếc hồi
Làm việc
gì đĩ một cách kín đáo
Vượt dốc
512
442.
Lê ki
ma
…trên một chiến trường rợp bĩng
vú sữa, lê ki ma ,xa bơ chê
Cây ăn trái
quả trịn bằng nắm tay
Sống với
Đơng Phước
269
443.
Lều
…bác đang sống cơ đơn, què quặt
dưới túp lều xiêu vẹo…
Chịi
Bác răng
cách
141
444.
Liếp
…nhìn chú Năm về phía trước rồi
hấp tấp chạy về phía đầu liếp.
Luống
Qua vườn
măng
250
445.
Liếp
Chú Sáu đã mang kíp sống đợ
đần.lên liếp vườn phát cỏ
//
Qua vườn
măng
251
446.
Liếp
…mẹ con phải ráng giữ cho được
ba liếp vườn với phần đất cấy…
//
Qua vườn
măng
251
447.
Lịnh
Thơi cho lịnh bãi chầu
Lệnh
Tư đầu bị
160
448.
Lịnh
Đơn vị được lịnh tạt vào ém quân
//
Qua vườn
măng
250
449.
Lịnh
Cĩ lịnh trên hệ lắm
//
Máu
291
450.
Lịnh
Cịn cái lịnh “triệt để” cho thím
tính sao?
//
Máu
293
451.
Lịnh
…vi phạm một chút về phạm vi
điều lịnh
//
Trơng ra tiền
tuyến
348
452.
Lịnh
Lê Nhâm khi hơ khẩu lịnh hoặc
đứng nĩi chuyện trước hồng quân
//
Thép xung
kích
367
453.
Lịnh
…nhắc đi nhắc lại cái khẩu lịnh
//
Những con
người đã đi qua được
376
454.
Lịnh
…đồng chí được lịnh phải điều một
số chiến thương
//
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
455.
Lịnh
..lịnh chuyển quân đã chuyển từ
lâu…
//
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
436
456.
Lĩng
này
Lĩng này ở nhà khơng dệt lụa nữa
sao ba?
Lúc này
Vang bĩng
456
457.
Lĩng
này
…lĩng này nĩ mắc mần quá.
//
Máu
291
458.
Lĩt tĩt
Rồi thì thằng cha Kinh Kha từ dưới
bàn thờ ơng Thần Nơnglĩt tĩt chạy
ra
Lẽo đẽo
Trăng lu
63
459.
Lối
xĩm
Hàng xĩm láng giềng
Hàng xĩm
Đơi bạn
460.
Lội
…cán bộ vẫn cịn vẫn lội tới lội lui
rọi đèn tìm kiếm
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
436
461.
Lấn
Chúng nĩ lấn tới đậu, chúng tơi lui
lần tới đĩ
Chiếm
305
462.
Lộn
…từ trong ta sẽ bất ngờ đánh lộn
trở ra.
Ngược lại
Thép xung
kích
372
463.
Lợi
Tụi nĩ lợi tới rồi
Lại
Hội banh
xĩm giếng
132
464.
Lu
Anh đại đội phĩ rời khỏi cuộc hội
ý, quay lại phía lu, vục cái ca múc
uống.
Những dịng
tin nhắn
413
465.
Lúa
…dân quê phải ăn bơng súng trừ
cơm đập lúa ma đem về thế gạo
Thĩc
Sĩc Trăng
45
466.
Lúa
Bĩc cháy cả nhà cửa, lúa
thĩc,ruộng vườn mồ mả.
//
Những con
người đã đi qua được
377
467.
Lúa
Lúa chín rục khơng người gặt hái
//
Những con
người đã đi qua được
378
468.
Lui cui
Ngọt è ạch vác, lui cui khui thùng
Biểu thị sự
tập trung
Bảo vệ chỉ
huy sở
409
469.
Lùn xịt
…cột chèo lùn xịt
Lùn tịt
Mưa rơi trên
sơng
115
470.
Lung
…thím Sáu nấu cơm, gĩi lại sai
Biên đem vào lung cho mấy chú ăn
Khoảng đất
trũng sâu đọng nước
Qua vườn
măng
252
471.
Lung
…bị lần về phía đồng Cây Vơng,
nằm dưới lung năn
//
Qua vườn
măng
255
472.
Lung
…mà ở mé lung, Đuơl đã than khĩc
những gì…?
//
Vượt dốc
484
473.
Luống
…trên nền nhà cháy và đổ ngay
giữa luống cày
Những ngày
tháng chạp
340
474.
Lừng
Bắn xa chẳng những khơng giết
được nĩ mà cịn làm cho nĩ thêm lừng
Nhờn mặt,
quen mặt khơng sợ nữa
Đốm lửa
mặc đây
305
475.
Lưới
Dụng cụ linh tinh: dao, búa, chài,
lưới…
Những con
người đã đi qua được
379
476.
Lượm
Bây giờ cũng cuối xuống lượm
súng…
Nhặt
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
431
477.
Má
…con chạy lẹ về nhà đưa má con
cho thằng Tâm uống .
Mẹ
Áo vải tim
vàng
170
478.
Má
…má tơi bị một bá súng vào cổ ngã
lăn xuống bất tỉnh
Mẹ
Áo vải tim
vàng
111
479.
Má
…bây lớn mà đã cứng cỏi ngang
ngạnh như má nĩ
Mẹ
Đường máu
272
480.
Má
Má nĩ đã chết rồi, chết trong phịng
điều tra
Mẹ
Bà nội
273
481.
Má
Má nĩ vừa thương con vừa sợ
Mẹ
Bà nội
273
482.
Má
Phải ba má khơng bỏ xĩm ra đây ở
nhờ nhà dượng…
Mẹ
Lễ nhập mơn
361
483.
Những giọt nước mắt trên má của
bà mẹ
Mặt
Những dịng
tin nhắn
429
484.
Má
…ban ngày phải đưa má qua sơng
tránh giặc.
Mẹ
Vì đâu trở
thành vơ
địch
467
485.
Má tám
…chuyện gì mà má Tám với mấy
chị cứ nĩi Chinh.
Mẹ Tám
Vượt dốc
486.
Mác
Cấm dung dao, dung mác.
Lễ nhập mơn
365
487.
Mãn
năm
…mãn năm chỉ cĩ một cái quần xà
lỏn cụt ngủn
Quanh năm
Mưa rơi trên
sơng
98
488.
Mày
Miệng mày đánh cơm đánh cá chứ
đánh cái gì .
Bà nội
272
489.
Mày
…ừ thì mày muốn đi thi đi.
Bà nội
274
490.
Mày
Trung sĩ Tụng mày cĩ giỏi thì nhảy
ra bắn chơi
Bên chiến
hào
284
491.
Mầy
Tướng mày mà nĩi đọc chữ đánh
máy khơng được…
Máu
291
492.
Mày
Theo ý mày, mày muốn làm việc ở
nhà hay cơng tác an ninh huyện?
Những người
cùng xĩm
315
493.
Mày
Cách mạng nỗi lên, ruộng đất về
mình cũng là lúc mày vừa lớn lên…
Vượt dốc
179
494.
Mày
Máu trả máu, giờ tử hình chúng
mày đã đến.
Những dịng
tin nhắn
427
495.
Mắc cỡ
Tơi đứng trơ trơ ,thiệt mắc cỡ
muốn chết cứng
Thẹn, xấu
hổ
Hội banh
xĩm giếng
135
496.
Mắc cỡ
Tơi giân,tức, mắc cỡ muốn tím mặt.
//
Áo vải tim
vàng
172
497.
Mắc
dịch
A!Thắng Tệch mắc dịch đây chứ ai.
Của khơng
ra gì
Đơi bạn
24
498.
Măng
cụt
Nắng từ kẽ lá măng cụt rơi xuống
mặt cỏ, rung rinh những đĩm vàng
Qua vườn
măng
250
499.
Mặt
tiền
…cái nhà lầu ngang nhiên ấy án lấy
cái mặt tiền
Mặt trước
của ngơi
nhà
Mái nhà thơ
217
500.
Mần
Được ,mần thì mần .
Làm
Bên chiến
hào
288
501.
Mấp
…mình đầy vết máu,mơi mấp mái
đau thương.
Bập
Chuơng
vọng ngày
xưa
59
502.
Mập ú
Thằng Sáu Địa mập ú khơng biết
ca.
Rất béo
Trăng lu
63
503.
Mậy
Trún đâu vậy mậy?
Mầy
Chuyện một
người săn
máy bay
504.
Me keo
Năm Kết dẫn Biên lại cây me keo
dặn
Loại cây
thân gỗ, cĩ
gai, lá trịn
Qua vườn
măng
253
505.
Me keo
…chạy tới đầu liếp nơi cĩ cây me
keo cằn cỗi.
//
Qua vườn
măng
250
506.
Mé
Cĩ tiếng léo nhéo dưới mé sơng
làm đứt quảng những ý nghĩ
Phía bên
Bên rặng tre
già
117
507.
Mé
…lững thững đi ra mé sơng ngồi
nhìn xuống ghe…
//
Bên rặng tre
gìa
117
508.
Mé
Nhìn rặng dừa đằng mé biển.
//
Bên rặng tre
già
119
509.
Mé
Chỉ cịn bà cụ chậm chạp quét lá
khơ ngồi mé vườn.
//
Vang bĩng
156
510.
Mé
…một cánh bị ở mé ruộng cặp theo
vườn
//
Bảo vệ chỉ
huy sở
410
511.
Mé
Đơn vị dừng lại cho xuồng cặp sát
mé bờ tránh sĩng chờ ban chỉ huy
hội ý
//
Vì đâu trở
thành vơ
địch
466
512.
Mé
…má ở mé lung Đuơlđã than khĩc
những gì
//
Vượt dốc
484
513.
Mê chết
Mê chết đi được.
Thích đến
mức khơng cịn biết gì khác
Những dĩng
tin nhắn
514.
Mí
Chạy tạt ra khỏi mí vườn …
Bìa
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
430
515.
Miểng
…cơ giáo chỉ cịn một tay do bom
giặt Mĩ gây ra…
Mảnh vỡ
Những ngày
tháng chạp
347
516.
Miểng
…địng chí bị miểng lộ đạn chọc
mù hết một mắt.
//
Trong ra tiền
tuyến
350
517.
Miểng
Đạn 105 nổ kế xuồng chú, làm bể
một miếng be, văng miểng tứ tung.
//
Chú Kiệt băn
khoăn
455
518
Miệt
Tại ở miệt rừng coi vắng như vậy
Phía,
hướng
Một chuyến
đị xuơi
28
519
Miệt
…cĩ một gia đình đâu ở Sĩc Trăng
tản cư xuống ở.
//
Một chuyến
đị xuơi
30
520
Miệt
Hơm tơi về ở Thím nhận tơi là cháu
chồng, quê ở miệt núi Sập.
//
Máu
295
522
Mọi
Tụi mọi nĩ ở gần lung sen giữa
đồng
Xấu xí, kì
quặc
Tư đ ầu bị
165
523
Mĩc
Tâm vùa đi vừa mĩc cục đất xình
vị viên…
Những đồng
chí tân binh
442
524
Mồ hơi
hột
…quay mồng mồng nhứt là mấy
ơng này. Mệt đổ mồ hơi hột
Mồ hơi ra
nhiều đọng
thành giọt
Những dịng
tin nhắn
412
525
Mớ
…thằng Câu phải đi bẻ một mơ bần
về ăn lại sức
Tư đ ầu bị
158
526
Mu
…ở đợ đưa bàn tay lau nước mắt
khĩc thầm.
Những người
cùng xĩm
317
527
Mùi
Út Trà Lọt với 6 câu vọng cổ mùi
rệu
Đàn hát
hay, cĩ sự
truyền
cảm.
Trăng lu
63
528
Muỗng
Húp canh bằng muỗng chớ
Thìa
Bên rặng tre
già
116
529
Muỗng
…chủ nhà sai con cầm cái muỗng
đem ra
//
Bên rặng tre
già
116
530
Muỗng
Cái muỗng của người ta mà kêu
bằng cái thìa
//
Bên rặng tre
già
116
531
Mướn
…buộc làm tờ khế ước mướn ruộng
của ý
Cho thuê
Qua vườn
m ăng
252
532
Mướn
…nay vẫn chưa chị lập khế ước
mướn ruộng để đong lúa
//
Máu
292
533
Mướn
Nĩi theo hồi thời Tây thì kêu bằng
tờ mướn ruộng hiểu chưa
//
Máu
292
534
Mướn
…đamg giữ trâu mướn cho Năm
Du
//
Những người
cùng xĩm
323
535
Mương
Trên tấm ván ngựa đã cháy xém để
ngồi bờ mương…
Kênh nhỏ
để tưới tiêu
nước
Qua vườn
m ăng
254
536
Mương
Út lẫm đẩm xách giõ chạy trên bờ
mương.
//
Qua vườn
m ăng
258
537
Mương
…lượm cái chai nằm ngã lăn dưới
đường mương…
//
Lễ nhập mơn
359
538
Mương
Vừa hơ vừa vọt tới trước nhào
xuống mương.
//
Thép xung
kích
367
539
Mương
Kẻ lặn xuống mươnng chui lịn qua
rào…
//
Thép xung
kích
372
540
Mương
Bên bờ mương một tổ ba người
châu đầu to nhỏ
//
Những dịng
tin nhắn
422
541
Mương
Nhảy qua mương chụp được một
nhành cây
//
Những đồng
chí tân binh
443
542
Mương
Học xa bàn để biết đồn địch cĩ bốn
hàng rào gai
//
Những đồng
chí tân binh
445
543
Mương
Bên kia mương cĩ tiếng anh Duơl
kêu hỏi chỗ giấu gạo
//
V ượt dốc
489
544
Nạt
Nghe đánh trống điếc tai cĩ khi họ
cị nạt um sùm
Quát to
Trăng lu
65
545
Nạt
…làm tỉnh trưởng chứ khơng làm
tẹp nhẹp cái thứ khĩm ấp nạt nộ
với đàn bà
//
Lễ nh ập mơn
363
546
Nạt
Má Bảy đập tay xuống chiếu nạt
lớn
//
Một chuyến
đị xuơi
320
547
Nạt nộ
Nĩ đứng ở ngồi chỉ huy, la lối, nạt
nộ
Tư đ ầu bị
166
548
Năn
…tỉnh thoảng từ các đám
năn,sậy…
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
438
549
Năn
…các chiến sĩ f.56 chạy như bay
trên ngọn năn bất kể đạn địch
Trong trận
phá càn Vĩnh
439
Hồ Hưng
550
Năn
… cả đám biệt kích ác ơn đang núp
dưới năn bỗng hốt cuống cuồn
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
43 9
551
Nè
Nè nè, kỷ sở bất dục vật thi ư nhơn
nghe
Này
Lễ nh ập mơn
364
552
Nè
Nè, lúc trước tía nĩi phản lực cĩ
bay bằng dầu cặn mà
//
Những người
cùng xĩm
324
553
Ngán
Chừng vơ đơn vị chưa nĩi tới
chuỵện đánh giặc, chỉ nĩi cái cực là
tơi đủ ngán
Ngại
Vì đâu trở
thành vơ địch
481
554
Nghe
Ráng đánh giặc trả được thù cha nĩ
là bà con dịng họ vui rồi.nhớ
nghe.
Nhé
Trơng ra tiền
tuyến
555
Nghen
..cĩ tiền mua cho em chiếc áo màu
xanh da trời nghen
Từ dùng để
chỉ ý thân
thiện
Chiếc áo
thiên thanh
20
556
Ngĩ
Nĩ ngĩ dáo dác, dịu mắt
Nhìn
Đơi bạn
26
557
Ngĩ
Ba mươi năm qua giờ đây ngo lại
sao như khoảnh khắc
//
N ước cạn
103
558
Ngĩ
Liên lơ đãng ngĩ qua cửa sổ
//
Nhạc sầu
127
559
Ngộ
Mai ngộ quá trời
Lạ
Mưa rơi trên
sơng
97
560
Ngồi
chồm
hổm
Đừa ngồi chồm hổm theo điệu ngồi
húp hủ tiếu
Ngồi xổm
N ước cạn
103
561
Ngồi
chồm
hổm
Ngồi chồm hổm trước hè
//
Nhạc sầu
115
562
Ngúc
ngắc
Trị Mi vừa hát vừa ngúc ngắc caí
đầu
Lúc lắc
Lễ nh ập mơn
366
563
Ngưng
Vợ chú tư ngưng lại vơ tiép khách
Ngừng
khơng hoạt động nữa
Những người
cùng xĩm
322
564
Nhái
Bốn phía nhà, ểnh ương, nhái bầu
Nhái nhỏ
Những người
cùng xĩm
39
bầu
kéo dài điệu nhạc uênh oang, thê
thảm.
nhưng
bụng to hơn đầu…
565
Nhái
bầu
Nghe đây nè:
Cái bụng nhái bầu ờ
//
Tư đ ầu bị
162
566
Nhát
hích
Ơng già nhát hích hè
Rất nhát
nhát quá mức
Chuyện một
người săn
máy bay
328
Nhậu
…chẳng ai hiểu nĩ ăn nhậu vào đâu
Uống rượu
với nhau
Bác răng
cách
144
Nhậu
…ơng giáo Nguyên đêm nay nhậu
đã rồi nĩi huỵch tẹt là…
//
Lễ nhập mơn
364
518.
Nhậu
…làm khai sanh gọn nhứt là tốn
tiền làm một bữa nhậu gọi là lễ
nhập mơn
//
Lễ nhập mơn
362
519.
Nhậu
nhẹt
Tụi bây tổ chức nhậu nhẹt rồi gây
rối cho an ninh tổ quốc hả?
Ăn nhậu
say sưa, say sỉn tối ngày, mang ý nghĩa xấu.
Lễ nhập mơn
366
520.
Nhẹ re
Đất này cày nhẹ re.
Rất nhẹ
Tư đầu bị
167
521.
Nhột
nhạt
…thím Hai cứ chửi bĩng chửi giĩ
hồi, chú cảm thấy nhột nhạt quá
chịu khơng nổi
Ngột ngạt
Mái nhà thơ
319
522.
Nhơn
Nhơn chi sơ tay rờ cơm nguội, tánh
bổn thiện…
Nhân
Đơi bạn
23
523.
Nhơn
Ớ mà phu nhơn ơi! Lệ nhỏ đơi
dịng ờ
//
Lễ nhập mơn
358
524.
Nhơn
Đối nhân xử thế đâu phải là chuyện
chơi
//
Lễ nhập mơn
363
525.
Nhơn
Vật phi ư nhơn chi sơ nghe thấy
Năm
//
Lễ nhập mơn
364
526.
Nhớp
nhúa
Mồ hơi lấm tấm trên trán, chảy
rịng rịng trên lưng: nhớp nhúa
Nhầy nhụa
và bẩn thỉu
Mái nhà thơ
209
527.
Như
Xin xỏ học chữ với một ơng thầy
Như vậy
Lễ nhập mơn
361
vầy
khĩ cảm tình quá như vầy
528.
Nhứt
Chữ Nho lại cĩ câu: nhứt nghệ tinh,
nhứt thân vinh kia mà!
Nhất
Áo vải tim
vàng
169
529.
Nhứt
Một khu vườn mát mẻ, nhứt là một
ngơi nhà xinh xắn chút cho thật đúng với ý muốn của mình
//
Mái nhà thơ
211
530.
Nhứt
…Ý tứ và văn chương của đứa con
nít ở lớp nhứt…
//
Mái nhà thơ
210
531.
Nhứt
Để kế hoạch phát động lại cĩ chỗ
khơng nhứt trí
//
Đốm lửa
mặc đây
306
532.
Nhứt
…ơng ghét đệ nhứt là cái thứ “đầm
già”.
//
Chuyện một
người săn
máy bay
331
533.
Nhứt
Và nhứt là để xem những hình vẽ
loằng ngoằng sau bìa tập.
//
Những ngày
tháng chạp
346
534.
Nhứt
Nhứt tự vi sư…
//
Lễ nhập mơn
360
535.
Nhứt
…lịnh xung phong do tơi phát ra,
tự tơi chấp hành trước nhứt…
//
Thép xung
kích
368
536.
Nhứt
…” Văn phịng, quản lý, quân khu,
quân khu” linh tinh sự vụ quay
mồng mồng nhứt là mấy ơng này.
//
Những dịng
tin nhắn
413
537.
Nhứt
Ngày thứ nhất của chương trình học
xạ kích lần tập cho những chiến sĩ
mới
//
Chú Kiệt băn
khoăn
452
538.
Nhứt
Lần thứ nhứt thọc sâu một mình
nhưng tơi xơng tới trước…
//
Vượt dốc
486
539.
Nhứt trí
Để kế hoạch phát động lại cĩ chỗ
khơng nhứt trí
Nhất trí
Đốm lửa
mặc đây
306
540.
Nhứt
định
Cịn nếu khơng cĩ chú theo thì chú
nhứt định đâm đầu tại bến này tự
vận
Nhất định
Chú Kiệt băn
khoăn
450
541.
Nhứt
định
…chiến sĩ trung đội 2 giữ vững
truyền thống nhứt định sẽ hồn thành.
//
Một trận
đánh hậu cứ
giỏi
464
542.
Nính
Tụi nĩ đương tức nhưng cũng cắn
Im lặng
Trăng lu
65
thinh
răng bấm bụng nính thinh nghe lời
anh hai Hảo
543.
Nín khe
Nghe tiếng Tây nĩi chuyện ở tận xa
nĩ biết nín khe
Im lặng
Thằng bĩt
40
544.
Nĩn
cối, Nĩn nỉ, Nĩn nilon
…tập hợp đứng trong quần hàng kẻ
đội nĩn nỉ, người nĩn cối, kẻ nĩn nilon…
Mũ
Những con
người đã đi qua được
335
545.
Nĩi
phét
Quen nghe cách nĩi phét của cấp
chỉ huy…
Trong trận
phá cànVĩnh
Hồ Hưng
438
546.
Nồi
…nhưng nồi thuốc nam vẫn bắc
thường trực trên bếp
Những con
người đã đi qua được
380
547.
Nước
cạn
Nước cạn rồi thì nước sẽ đầy.
Nước cạn
107
548.
Nước
đầy
Nước cạn rồi thì nước sẽ đầy.
Nước cạn
107
549.
Nước
lạnh
…chiến sĩ vệ sinh sơ ý là chạy ra lu
đớp nước lạnh đầy bụng.
Nước lã
Những dịng
tin nhắn
414
550.
Nước
lạnh
Nhưng riêng tơi khơng biết tại nhỏ
lớn đã quen nước lạnh hay sao mà uống chín vơ cứ thấy lợt lạt…
Nước lã
Những dịng
tin nhắn
414
551.
Nước
lớn
Nước lớn rồi.
Một chuyến
đị xuơi
36
552.
Nước
màu
…mang theo xuống từ tĩn nước
mắm và nước màu, keo muối…
Nước hàng
Những con
người đã đi qua được
379
553.
Nước
miếng
Thằng Cảo nuốt nước miếng cái ực
Nước bọt
Đơi bạn
23
554.
Nước
Nước rịng chảy băng băng.
Nước thủy
Nước cạn
107
rịng
triều hạ
xuống
555.
Nước
rịng
Nước rịng chảy xiết. Lá dừa nước
run lên như phát rét.
Nước thủy
triều hạ
xuống
Nước cạn
107
556.
Núp
…cả đám biệt kính ác ơn đang núp
dưới năn bỗng hoảng hốt cuống
cuồng…
Nấp
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
439
557.
Ốm
nhách
Trâu tụi mầy ốm nhách như khu bà
già.
Gầy đét,
gầy như chỉ cịn da bọc xương
Tư đầu bị
162
558.
Ốm
nhom
Hình ảnh đứa con ốm nhom, vàng
võ khơng cịn trên bộ ván này nữa.
Gầy cịm,
rất gầy yếu
Thằng bĩt
40
559.
Ốm
nhom
Bây giờ thì bà già ốm nhom đĩ đã
chìm mất trong…
Gầy cịm,
rất gầy yếu
Bà nội
277
560.
Ốm
nhom
Cặp giị ốm nhom
Gầy cịm,
rất gầy yếu
Vượt dốc
482
561.
Ơng già
À ai như ơng già thằng Hịa kia
Cha
Áo vải tim
vàng
172
562.
Ơng nội
Nĩi rõ hơn mái nhà thật cổ lổ, rộng
thênh thang của ơng nội anh để
lại…
Mái nhà thơ
211
563.
Ổng
Mấy năm nay cái nạn cộng sản
khơng thâu được hột lúa nào ổng
cịn hận lắm.
Máu
293
564.
Ổng
…khơng hề diển đạt đúng cái ý
nghĩ trong tim ổng
Chồng
Những người
cùng xĩm
318
565.
Ổng
…nguyên đêm nay nhậu đã rồi ổng
nĩi huỵch tẹt là ổng khơng chịu cho
thơi học
Lễ nhập mơn
361
566.
Ống
trúm
Nĩ bận cái quần tây hai cái ống
bằng miệng cái ống trúm…
Dụng cụ
bắt lươn
Tư đầu bị
163
bằng tre
567.
ống trúm
…Ba Lý ơm năm sáu cái ống trúm
đi lum khum phí trước.
Dụng cụ
bắt lươn
bằng tre
Chuyện một
ngườ săn
máy bay
334
568.
Ống
trúm
…lo kiếm vỏ rốc két để làm ống
trúm
Dụng cụ
bắt lươn
bằng tre
Những ngày
tháng chạp
345
569.
Phảng
Cây phảng lớn bắt ngán
Cơng cụ cĩ
lưỡi băng sắt, to bản được uống cong ở tay cầm…
Tư đầu bị
167
570.
Phảng
Tranh ơng già cầm phản đứng kề lỗ
bom…
//
Những ngày
tháng chạp
346
571.
Phảng
Chạng vạng nĩ vác phảng về, để
nguyên bộ quần áo ướt qua nhà ơng
Nội…
//
Trơng ra tiền
tuyến
353
572.
Qúa xá
Cái thằng học hồi nào nĩ” tỏa”
hình thằng Ba cá lĩc vơ để quá xá
ta
Thép xung
kích
162
573.
Quay
mồng
mồng
…linh tinh sự vụ quay mồng mồng
nhứt là mấy ơng này.
Qúa xá,
quá lắm…
Tư đầu bị
162
574.
Quánh
Tao quánh thăng Oách ngã rồi nĩ
làm bậy quá
Những dịng
tin nhắn
413
575.
Quăng
…máu xương nhân dân Mỹ để
quăng vào ngọn lửa chiến tranh
khốc liệt ngút trời này.
Quất bỏ đi
khơng dùng nữa
Như một
ngọn cờ
312
576.
Quăng
Mầy kiếm coi cái chai khơng hồi
nãy quăng ở đâu…
Quất bỏ đi
khơng dùng nữa
Lễ nhập mơn
359
577.
Quần
…đồng hồ đeo để ở bàn thờ tới cái
Quần dài,
Sống với
266
lãnh
quần lãnh của đàn bà giấu sau khạp
gạo.
may theo
kiểu ta thường làm bằng vải đen, bĩng.
Đơng Phước
578.
Rạch
Nĩ ở một bên đường, cĩ chồng
cạnh bờ rạch.
Sống với
Đơng Phước
263
579.
Ráng
…giao cho chú ráng dạy tiếp cho
mấy người cịn lỡ dỡ.
Cố gắn tập
trung sức
lực
Nước cạn
106
580.
Ráng
Ráng làm ăn khá, thế nào mùa tới
tơi cũng về nhà.
Cố gắn tập
trung sức
lực
Nước cạn
107
581.
Ráng
…hai mẹ con phải ráng giữ cho
được ba liếm vườn với phần đất
cấy.
Cố gắn tập
trung sức
lực
Qua vườn
măng
251
582.
Ráng
Trừ vợ Sáu Cao cịn vội vàng nĩi
ráng thêm năm ba tiếng.
Cố gắn tập
trung sức
lực
Những người
cùng xĩm
318
583.
Rang
…bị ơng chửi một trận rang xĩm
rang làng.
Âm thanh
Chuyện một
ngườ săn
máy bay
328
584.
Ráng
Ý của nĩ là muốn nhơn mấy ngày
cịn ở nhà ráng phát liếp cho mẹ
Cố gắn tập
trung sức
lực
Trơng ra tiền
tuyến
353
585.
Ráng
Ráng lên anh em ơi !
Cố gắn tập
trung sức
lực
Thép xung
kích
372
586.
Ráng
Các chiến thương trong nhà cơng
sở cũng ráng bị dậy mà nhìn ra.
Cố gắn tập
trung sức
lực
Những đồng
chí tân binh
450
587.
Rị mọ
Tội vạ gì lại phải cứ rị mọ ở đây,
chịu bom, chịu đạn…
Mị mẫm,
loay hoay
Chuyện một
người săn
máy bay
328
588.
Riết
Riết rồi khơng biết đường nào theo
cho vừa ý.
Miết,siết
Những người
cùng xĩm
321
589.
Riết
…ơng theo tụi nĩ xin riết cho tới
khi ơng lãnh được cây súng.
Miết,siết
Chuyện một
người săn
máy bay
334
590.
Rốt
cuộc
Tuy vậy chứ rốt cuộc vẫn chưa
nghe ai được mắt xanh của chị Mai để ý tới.
Mưa rơi trên
sơng
591.
Rớt
Nĩ rớt ở đám ruộng Sáu Điếc rồi!
Ơng Thời Thế la lên qủa quyết.
Rơi
Chuyện một
người săn
máy bay
322
592.
Rớt
Ra sức lực bạt, mồ hơi rớt đồm độp
mà lệnh chuyển cứ tới tấp.
Rơi
Vượt dốc
476
593.
Rục
rịch
Ở đâu ngồi đĩ nghe. Rục rịch bắn
thấy mẹ hết..
Cựa quậy,
nhúc nhích
Sống với
Đơng Phước
252
594.
Rụi
Tơi thương con sơng Đốc hai bên
bờ rụi lá
Như một
ngọn cờ
310
595.
Rùm
beng
Tao nĩi chuyện khơng đáng mà cứ
làm rùm beng mất lịng chịm xĩm.
Những người
cùng xĩm
321
596.
Rụng
rún
…bỏ xuống chữ hị, nguời mộ điệu
nghe qua thiếu điều muốn rụng rún.
Tuyệt, mê
li, say đắm khơng gì bằng
Trăng lu
63
597.
Ruộng
…trẻ em bị đốt cháy vẫn cịn bốc
lên mùi khét lẹt, vuờn tượt ruộng
nương ngày đêm cịn đang…
Như một
ngọn cờ
311
598.
Rượt
…những con đường vận động rượt
bắn máy bay của du kích
Đuổi theo
Những ngày
tháng chạp
342
599.
Rượt
…thằng phi cơng Mỹ nhảy dù, một
ơng nơng dân vác vá rượt theo.
Đuổi theo
Những ngày
tháng chạp
347
600.
Rượt
Năm cơng an đứng dậy toan rượt
theo nhưng loạng choạng ngã trên
đống miểng…
Đuổi theo
Lễ nhập mơn
365
601.
Rượt
Những cây bần, cây mắm cũng
rướn mình lên như muốn rượt theo cơn giĩ.
Đuổi theo
Những dịng
tin nhắn
421
602.
Rượt
…đồng chí vẫn xách súng quay về
phía trên, tiếp tục rượt địch.
Đuổi theo
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
435
603.
Rượt
…muốn chấm gĩt mà khi ra trận,
rượt giặt thổi lỗ mũi cĩn khơng
chịu buơng
Đuổi theo
Những đồng
chí tân binh
447
604.
Rượt
Anh em đang rượt tụi cịn sống
chạy xa tít mù.
Đuổi theo
Vượt dốc
485
605.
Sả
…khơng thèm thì ảnh lui cui nấu
cháo cho tơi ăn, kiếm sả nấu nước
cho tơi xơng.
Cây sả
Vượt dốc
481
606.
Sạc
Hai cây “ la ben” và vài đầu viên
đạn” sạc”.
Đốm lữa
mặc đây
305
607.
Sạch
trơn
…người ta tản cư đi ranh pương lập
nghiệp ở nơi khác sạch trơn
Một chuyến
đị xuơi
32
608.
Sáng
bét
Tới sáng bét, chú Năm vẫn khơng
về.
Qua vườn
măng
255
609.
Sanh
…giếng nước ngọt thành ra cái
sanh mạng của người và vật: tắm,
giặt, uống…
Sinh
Hội banh
xĩm giếng
134
610.
Sanh
Vơ nghề này là vơ cửa tử khơng cĩ
cửa sanh, Thầy nghĩ như vậy.
Sinh
Nước cạn
103
611.
Sanh
Đừng chạy vạy mà sanh chuyện
Sinh
Người ơng
nan
369
612.
Sanh
Người lối xĩm chỉ cho ba Thới
cách làm khai sanh gọn nhứt là tốn
tiền.
Sinh
Lễ nhập mơn
362
613.
Sanh
Ba của Thới cĩ xin mấy lần cho
Thới vơ học mà ổng trành trịn cái giấy khai sanh
Sinh
Lễ nhập mơn
362
614.
Sanh
tánh
Bình sanh tánh tơi khơng ưa thứ em
trai hễ thấy nhà ai cĩ con gái là cứ
tị vè.
Sinh tính
Chén trà thân
ái
186
615.
Sanh tử
…bỏ giị láy khi gặp khĩ khăn trắc
trở lúc sanh tử khơng bao giờ bỏ
nhau.
Sinh tử
Thép xung
kích
368
616.
Sạp
…văng miểng tứ tung vào cái áo
chú để trên sạp
Chú kiệt băn
khoăn
455
617.
Sậy
Trong số đĩ bỗng thấy cĩ một hàng
binh quay mặt về phía đám sậy,
bụm tay làm loa kêu lớn.
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
433
618.
Sậy
Thỉnh thoảng từ các đám măng sậy
cĩ tiếng súng địch nổ lẹt đẹt.
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
438
619.
Sình
Dưới chân y, người thiếu phụ nằm
lăn lộn, quần áo bị xé toạc tan hoang, sình nhầy nhụa trên mình mẩy…
Bùn
Một chuyến
đị xuơi
34
620.
Sình
Bụng đĩi, cổ khơ, miệng đắng, và
khắp mình đầy bụi trắng lẫn sình
đen.
Bùn
Vịng hoa
tang
112
621.
Sình
…đánh đã rồi vật lộn nhầu với tụi
nĩ ở dưới sình.
Bùn
Tư đầu bị
166
622.
Sình
Chuồng heo ở tận xa sau và ao sình
Bùn
Mái nhà thơ
219
khơng được ở kế bên vách.
623.
Sình
Ơi! Sen mùa hạ nào đâu thấy? Chỉ
thấy cái vũng nước sình ở phía sau
nhà.
Bùn
Mái nhà thơ
217
624.
Sình
…kéo được con Gấm ra, tĩc tai,
đầu cổ nĩ như vùi dưới sình mới
mĩc lên.
Bùn
Bà nội
275
625.
Sình
… nhưng là những kẻ đang thực sự
tham gia chiến tranh mình mẩy bê bết bùn sình.
Bùn
Bên chiến
hào
280
626.
Sình
Cộng sản phải chớp lấy thời cơ
xơng lên diệt địch chớ đừng vì thấy khĩ khăn trở ngại mà thụt lùi để lún xuống sình
Bùn
Thép xung
kích
368
627.
Sình
Tơi đi trong bĩng tối và nước lạnh,
sình nhớp nháp và cỏ ướt lẹp xẹp dưới chân…
Bùn
Những dịng
tin nhắn
421
628.
Thiệt
tình
Mấy thầy cứ vui chơi thiệt tình đi
chút đỉnh.
Thật tình
Lễ nhập mơn
360
629.
Thiếu
điều
Dượng bảy nĩ hồi chiều giờ thiếu
điều muốn bung nĩc vì khĩi thuốc, hơi rượu.
Từ dùng để
nĩi suýt đến mức lên giới hạn cuối cùng mà cĩ thể chịu dựng
Lễ nhập mơn
360
630.
Thím
hai
Thím Hai à, mình bà con xĩm
giềng nĩi với nhau nên hịa nhã bởi vì…
Những người
cùng xĩm
320
631.
Thím
sáu
Từ khi Biên được 13 tuổi, thím sáu
Giao- mẹ của Biên thường thủ thỉ
với anh.
Qua vườn
măng
251
632.
Thím
sáu
Tơi nghĩ tới thím sáu Huynh, chị tư
Na…
Máu
294
633.
Thím tư
Thím Tư hỏi lơ đảng: dạy việc gì
Máu
292
vậy.
634.
Thím tư
Thím Tư ngước đầu lên nhìn
thống vào mặt chủ ấp lến rồi đáp:
Máu
290
635.
Thọc
Xong, nĩ vội rút tay lại thọc sâu
vào túi quần.
Chọc
Người ơng
nan
338
636.
Thọc
huyết
heo
Cịn Ba Gà nổ vốn làm nghề phụ
thọc huyết heo ở lị thịt bây giờ…
Chọc tiết
Lễ nhập mơn
362
637.
Tơ
…tay nâng tơ rượu lên ngang mày,
rống gân cổ hát tiếp:
Lễ nhập mơn
358
638.
Trái
bình bát
…anh lại ngẩn lên nhìn vào trái
bình bát mơn mỡn đong đưa.
Những dịng
tin nhắn
415
639.
Tràm
Nguyên do chỉ thiếu một khúc tràm
để làm giị cơ
Loại cây
dài lớn, tạo thành rừng, cĩ vỏ xốp trắng, làm chất cách âm nhiệt, điện, tinh dầu trị được nhiều bệnh
Những người
cùng xĩm
319
640.
Tràm
Kể ra trước bến chú cũng cĩ một
hàng tràm trồng mấy năm…
//
Những người
cùng xĩm
319
641.
Tràm
…rặng tràm xanh bênh ven rừng U
Minh run run…
//
Những ngày
tháng chạp
340
642.
Tràm
…từ bờ tràm cụm chuối lố nhố kéo
ra đồng.
//
Những ngày
tháng chạp
341
643.
Tràm
: À, đọt tràm nhai được Tâm nhai
thử: đắng quá…
//
Những đồng
chí tân binh
443
644.
Trâm
bầu
…Khơng gặp tơi thì cứ treo trên
nhánh trâm bầu đầu lung năn.
Cây cao
khoảng vài mét, cĩ gai thân, lá nhỏ mọc đối
Qua vườn
măng
257
645.
Trâm
bầu
…vải nhựa khác làm nhà trên một
liếp chuối hay một bờ trâm bầu.
//
Những con
người đã đi qua được
380
646.
Trâm
bầu
Chúng tiến tới bờ trâm bầu cách
cơng sự tập chừng 100 thước…
Cây cao
khoảng vài met, cĩ gai thân, lá nhỏ mọc đối
Bảo vệ chỉ
huy sở
410
647.
Trật lất
-Đố em biết
-Bảy ngày nữa
-Trật lất! Sáng mai đi rồi
Sai hồn
tồn, khơng
đúng với điều đã thừa nhận
Qua vườn
măng
261
648.
Trâu cổ
Nguyên sối với một mớ quân hầu
kiêm đao phủ và hơn 10 trâu, vừa
trâu cổ, vừa trâu nghé…
Trâu cĩ
bắp thịt cổ to, khỏe mạnh
Tư đầu bị
158
649.
Trâu
cui
Mình trần trùi trụi như trâu cui,
dưới bận cái quần cụt phèn vàng rực rỡ
Trâu sừng
ngắn, trâu
mới lớn
Tư đầu bị
158
650.
Trâu
cui
…rồi bu lại mĩc đất sét nắn trâu
cui, trâu nghé…
//
Tư đầu bị
161
651.
Tréo
ngoảy
…lến tréo ngoảy giị , banh tờ giấy
ra liếc sơ rồi xây mặt qua thím Tư
hét lên
Tréo ngoe
Máu
291
652.
Trển
Ức sao hổng giỏi lên trển giành đi
Trên ấy
Mưa rơi trên
sơng
98
653.
Trơng
Tơi vẫn trơng thấy hồi chiều dưới
bĩng cây vú sữa trơng nhỏ nhoi
hiền lành…
Nhìn
Sống với
Đơng Phước
265
654.
Trơng
…Ngà đứng bổ củi giúp dân giữa
trưa trơng thật là thương.
//
Những đồng
chí tân binh
445
655.
Trống
lỏng
…mà chúng chạy lên ruộng rồi
thấy trống lỏng…
Khơng cĩ
gì cả
Vượt dốc
485
656.
Tới số
Bộ muốn tới số rồi sao
Đến lúc
đang phải bị trị tội, đến lúc phải chết
Những đồng
chí tân binh
444
657.
Tối thui
Trong nhà tối thui, nĩng hầp hập
Tối om, tối
đen, chỉ cĩ màu đen
Lễ nhập mơn
366
658.
Tui
Bộ cây này trồng cho mấy người
hưởng hả
Tơi
Bên rặng tre
già
117
659.
Tui
Tui mọi cho mấy người sao chớ.
Bên rặng tre
già
117
660.
Tụi bây
Nhớ tụi bây quá!
Bọn mày
Trơng ra tiền
tuyến
351
661.
Tụi bây
Tụi bây cứ bình tĩnh đi
Bọn mày
Thép xung
kích
372
662.
Tụi bây
Tụi bây coi: Việt cộng nĩ chết rồi
mà cịn…
Bọn mày
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
457
663.
Tụi bây
Việt cộng như vậy cịn tụi bây già
đầu mà khơng bằng cái lơng dái nĩ…
Bọn mày
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
437
664.
Tụi bây
…tinh thần bọn bây được bằng cái
gĩt chân thằng này cũng đỡ cho tao
rồi…
Bọn mày
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
437
665.
Te tua
…quần áo te tua bùn đất, cầm mo
cơm với gĩi muối hột…
Ở trạng
thái rách tua ra thành nhiều mảnh,
nhiều đường ngang dọc
Qua vườn
măng
260
666.
Teng
beng
…cái áo phồn vinh giả tạo đã rách
teng beng để lịi những bộ xương…
Tanh banh
Bên chiến
hào
283
667.
Tẹt
Kẻ vùng vẫy, người lơi kéo. Tẹt
lưng áo của đồng chí chính trị…
Khố đít xe
409
668.
Tum
…trong cái tum bé nhỏ dưới lùm
tre mà khơng cĩ con Gấm ngồi bên chuyện trị
Chịi
Bà nội
271
669.
Tum
Cháy chịi che tum
Chịi
Bà nội
272
670.
Tum
Và rồi thấy hết muốn ở cái tum này
đêm nay.
Chịi
Bà nội
276
671.
Tuốt
…bị tuốt ra giữa đồng, đưa khăn
trắng lên khỏi ngọn lúa ngoắt tả,
ngoắt hữu.
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
430
672.
673.
U du
…ai cĩ cái lung bao lớn, cái đìa
bao sâu, , chỗ nào cĩ lác, chỗ nào cĩ u du, bình thường một cơng mấy giạ…
Chuyện một
ngườ săn
máy bay
329
674.
Ủa
Cậu ta mở hộp kêu lên: ủa hết giấy
rồi anh
Bên chiến
hào
286
675.
Ứớt
mem
Từ trong đám lính láo nháo đĩ, một
anh nơng dân quần cụt ướt mem, hai tay bị trĩi ké chen ra ngồi kêu rối rít.
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
439
676.
Vá
Hướng chức bắt dân vác vá, vác len
ra đào tiếp.
Chuyện một
người săn
máy bay
330
677.
Vá
Cịn ta, ta cĩ cái vá mỗi giờ chỉ đào
được một cơng sự hay cao lắm là
hai thước chiến hào.
678.
Vạc
…ngồi trên mảnh vàn cháy sém
lem nhem hay trên bộ vạc mới bằng
sống lá dừa …
Những ngày
tháng chạp
346
679.
Vác
mặt
Thằng Huệ xuống đĩ chắc nhục
ghê lắm nè cả năm rồi mà nĩ khơng dám dẫn lính vác mặt vơ…
Sống với
Đơng Phước
267
680.
Vái
Thới vái thầm trong bụng cầu cho
ơng giáo Nguyên đêm nay nhậu đã rồi ổng nĩi huỵch tẹt là ổng…
Lễ nhập mơn
361
681.
Vàm
Cái vắng vẻ êm đềm trên cái nghĩa
trang liệt sĩ vàm ơng Hoạch.
Cửa sơng
Sống với
Đơng Phước
268
682.
Vàm
…những chiến sĩ cĩ thành tích tốt
trong trận đánh đồn ba gốc vàm kinh xáng thuộc chi khu Ngan Dừa
Cửa sơng
Con đường
vẻ vang
461
683.
Vàm
Trong trận đánh đồn ba gốc vàm
kinh xáng thuộc chi khu Ngan Dừa
Cửa sơng
Trong trận
phá càn Vĩnh
Hồ Hưng
440
684.
Vàm
…Khi ơng Tám, chín tuổi thì Tây
nĩ đem một chiếc xáng từ vàm chắc Băng múc xuống.
Cửa sơng
Chuyện một
ngườ săn
máy bay
330
685.
Vàm
…cùng lúc với giờ nổ súng tiêu
Cửa sơng
Một trận
465
diệt đồn Ba gĩc , vàm Sang, đồn
Mã Lai, Trà Beng…
đánh hậu cứ
giỏi
686.
Vàng
rực
…cánh đồng Vĩnh Tiến vàng rực
trải dài cũng lung linh lung linh lay động
Những ngày
tháng chạp
340
687.
Váng
nhện
…nhà và mấy cái xa vây bám đấy
ván nhện, lịng bùi ngùi như tiếc thương một cái gì thân yêu đã mất
Mạng nhện
Vang bĩng
156
688.
Vầy cà
…ổng cứ rờ vơ túi quần rối rốt
cuộc bắt ba Thới bỏ tiền ra sai Thới đi mua hồi vầy cà.
Lễ nhập mơn
364
689.
Vơ
Bi nhiêu cũng khơng đủ vơ đâu
Vào
Đơi bạn
23
690.
Vơ
Đào kép chun vơ bơi lơ nghẹ, thoa
bao nhang ấm cũng thấu trời.
Vào
Trăng lu
62
691.
Vơ
Để chú lần vơ coi sao,. Khi nào
cháu nghe cĩ tiếng cú kêu thì đi vơ
nghe.
Vào
Qua vườn
măng
253
692.
Vơ
Thằng Huệ xuống đĩ chắc nhục
ghê lắm nè cả năm rồi mà nĩ khơng dám dẫn lính vác mặt vơ…
Vào
Sống với
Đơng Phước
267
693.
Vơ
Đồn biểu tình xơng vơ giải vây chỉ
cịn nắm kịp được một đầu khăn
trên cổ con Gấm.
Vào
Bà nội
271
694.
Vơ
…Nhựt bổn, đứng dậy đi xăm xăm
lại cửa buồng thị đầu dịm vơ, hỏi:
Vào
Máu
290
695.
Vơ
Nĩ ốm yếu mảnh mai y như con gái
cho nên hồi nĩ mới vơ bộ đội tơi lo
lắm
Vào
Trời khơng
ánh sáng hoa nào nở
302
696.
Vơ
…nhơn viên chị cơng an quận, sau
ngày trưởng khĩm 5 bị đằng giải
phĩng vơ mời đi.
Vào
Lễ nhập mơn
362
697.
Vơ
Ba Gà nổ hơi ngơ ngác rồi cười sằn
sặc, chen vơ một câu nho
Vào
Lễ nhập mơn
363
698.
Vơ
Hai các cĩ một cây tràm mọc cu
ky, cong queo tính tràm mọc hoang chú đốn đem về ráp vơ cộ lúa.
Vào
Những người
cùng xĩm
319
699.
Vớt
Tráng sĩ , chơi vơi liền bị một tên
quân hầu bận quần xà lỏn đứng kế bên vớt cho một dao ngang cuống họng.
Trăng lu
64
700.
Xa bơ
chê
…trên một chiến trường rợp mát
bĩng vú sữa, lê ki ma, xa bơ chê và cam quýt
Xa bơ
Máu
269
701.
Xà lỏn
…tráng sĩ , chơi vơi liền bị một tên
quân hầu bận quần xà lỏn đứng kế
bên
Trăng lu
64
702.
Xà lỏn
…mãn năm chỉ cĩ một cái quần xà
lỏn vậy chớ mà nĩi tới chuyện đánh
Tây hăng hơn ai hết
Mưa rơi trên
sơng
98
703.
Xáng
…các cơ đang tham gia phục vụ
tiền tuyến một cách vui vẻ này chắc
cĩ nhiều cơ ở theo bờ xáng…
Bên chiến
hào
280
704.
Xáng
…bắt heo, bắt gà, khai thác đất này
từ hồi cịn nơ địa khi xáng chưa đào
Phương
tiện di
chuyển
dưới nước để đào kênh, vét bùn
Chuyện một
người săn
máy bay
329
705.
Xáng
Nhưng trên đời này lại cĩ cái gì tồn
tại mãi được. Hai chiếc xáng nọ cĩ
một ngày đã phải bung vành.
//
Chuyện một
người săn
máy bay
330
706.
Xẩn
bẩn
Những lúc cĩ mặt Nam ở nhà, mấy
đứa nhỏ cứ xấn bấn quanh nĩ.
Lao đao,
lận đận
Trơng ra tiền
tuyến
353
707.
Xẻo
Bây giờ, ơng đau xĩt xa nghề, đau
xĩt xa ấp, xẻo Quao làng Hịa Mỹ này…
Rạch nhỏ
Nước cạn
103
708.
Xẻo
…nhưng nhân dân đầu trong đếm
tới ở ngồi bờ sơng cái chỉ tồn lá dừa nước, xẻo bên kia sơng lại là đồn giặc?
Rạch nhỏ
Vì đâu trở
thành vơ
địch
466
709.
Xéo
Từ bây giờ tới xế, Ba Cá Lĩc và
Sáu Chày Vồ phải ra lung sen mĩc
một mớ củ sen.
Chéo
Tư đầu bị
160
710.
Xế
Đêm đĩ trăng gần xế, tuồng mới
vãng
Khoảng
thời gian đã muộn
Trăng lu
64
711.
Xế
Giữa một buổi chiều xế tháng ba
mà nắng trở nên gay gắt như đổ lửa
vào thân thể
Khoảng
thời gian đã muộn
Vịng hoa
tang
111
712.
Xế
Từ bây giờ tới xế, Ba Cá Lĩc và
Sáu Chày Vồ phải ra lung sen mĩc
một mớ củ sen…
Khoảng
thời gian đã muộn
Bác răng
cách
160
713.
Xế
Thường là những buổi xế, sau buổi
chợ, bác trở về.
Khoảng
thời gian đã muộn
Bác răng
cách
141
714.
Xế
Xế đưa em gái đem cơm ra đồng
cho anh Nam ở lại phát cho tới
chiều tối
Khoảng
thời gian đã muộn
Trơng ra tiền
tuyến
353
715.
Xế
Nhưng đã tám tiếng đồng hồ rồi, từ
hừng đơng cho tới xế dài, dốc hết
tồn lực…
Khoảng
thời gian đã muộn
Những con
người đã đi qua được
381
716.
Xế
Tập quay ra sau la lớn, lúc đĩ trời
đã xế.
Khoảng
thời gian đã muộn
Bảo vệ chỉ
huy sở
409
717.
Xỏ
Miệng nĩi, tay nĩ bĩc huy hiệu,
mặt hí hửng. Tơi biết nĩ muốn xỏ
Chỏ
Áo vải tim
vàng
172
718.
Xoong
…dụng cụ linh tinh: dao, chày lưới,
xoong, chảo…
Những con
người đã đi qua được
379
719.
Xong
Những đêm gần đây, xong phiên
gác của mình, tiểu đội phĩ Chinh
vẫn cĩ lệ đi vịng quanh…
Vượt dốc
472
720.
Xốn
Đu hỏa cịn để đĩ bữa nào đi ngang
thấy xốn con mắt, tao đã thấy mẹ
hết.
Cĩ hiện
tượng đau nhĩi khi chạm vào
Máu
297
721.
Xốn
xang
Nỗi xốn xang ray rứt ngấm ngầm
này thật là khĩ chịu.
Đau, nhức
nhĩi, khĩ chịu
Những người
cùng xĩm
324
722.
Xớ rớ
Mày xớ rớ tao quất một cú song phi
tiêu cả mặt khỉ mày bây giờ.
Lảng vãng
Hội banh
xĩm giếng
139
723.
Xuơi xị
Tơi hơi tự ái, ngập ngừng một chút
rồi trả lời xuơi xị
-Thua
Xuơi cị, ở
trạng thái
buơng thõng người
Bên chiến
hào
279
724.
Xuồng
…anh Tư chở chị Tư đi tản cư và
nĩ ra địi ở ngay dưới xuồng
Thuyền
nhỏ, phương
tiện vận
chuyển nhỏ
Thằng bĩt
40
725.
Xuồng
Ai cũng do dự mấy bữa này. Cho
tới nay xẻo bần cĩ người bơi xuồng
qua rước.
Thuyền
nhỏ
Thằng bĩt
106
726.
Xuồng
Cần phải mua thêm một chiếc
xuồng con nho nhỏ để hai người
thả lênh đênh trên sơng…
Thuyền
nhỏ
Mái nhà thơ
213
727.
Xuồng
…con xả thân giết giặc, tươi cười
đưa con xuống tới tận xuồng rồi sau đĩ trở về nhà mới dám nằm khĩc một mình.
Thuyền
nhỏ
Trời khơng
ánh sáng hoa nào nở
302
728.
Xuồng
…bên bờ kinh, một chiếc xuồng
qua lại trên dịng nước một bĩng người lai vãn giữa đường đi…
Thuyền
nhỏ
Những ngày
tháng chạp
341
729.
Xuồng
Khi về, vừa cặp xuồng tới bến, anh
ta nhảy bổ lên bờ ơm cổ người này,
đập vai người khác…
Thuyền
nhỏ
Trơng ra tiền
tuyến
351
730.
Xuồng
Mỗi tiểu đội mang theo từ chai
nước mắm, nước màu, keo muối…
Thuyền
nhỏ
Những con
người đã đi qua được
379
731.
Xuồng
…Kiệt vội vàng” ra lịnh” cho chị
giao liên ngừng xuồng lại.
Thuyền
nhỏ
Chú kiệt băn
khoăn
453
732.
Xuồng
Sơng rộng, xuồng khẳm đêm nay
gặp sĩng to, giĩ lớn, nếu cĩ đâm xuồng ngang qua sơng nhứt định chìm.
Thuyền
nhỏ
Vì đâu trở
thành vơ
địch
466
733.
Xưa
nay
Trước đây chúng tơi đều đã cĩ nghĩ
tới. Vì xưa nay đất chỉ cĩ thể tạo ra bằng mồ hơi và giữ lại được bằng máu.
Từ xưa đến
nay
Máu
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Văn Ái._ “Từ điển phương ngữ Nam Bộ”_NXB thành phố Hồ Chí
Minh_1994.
2. Đỗ Hữu Châu._ “Từ vựng ngữ nghĩa tiếng Việt”_NXB GD_1998.
3. Đỗ Hữu Châu._ “Các bình diện của từ và từ tiếng Việt”_NXB Đại học sư
phạm_1986.
4. Đỗ Hữu Châu._ “Từ vựng ngữ nghĩa tiếng Việt”_NXB GD_1981.
5. Hồng Thị Châu._ “Phương ngữ học tiếng Việt”_NXB Đại học Quốc gia Hà
Nội_2004.
6. PGS. Trần Trí Dõi._ “Ngơn ngữ và sự phát triển văn hố xã hội”_NXB Văn
hố thơng tin_2001.
7. Hữu Đạt._ “Văn hố và ngơn ngữ giao tiếp của người Việt”_NXB văn hố
thơng tin Hà Nội_2000.
8. Hà Minh Đức (chủ biên)._ “Nhìn lại văn học Việt Nam thế kỷ XX”_Viện văn
học _NXB chính trị Quốc gia Hà Nội_2002.
9. Hà Minh Đức(chủ biên), Đỗ Văn Khung, Phạm Quang Long, Phạm Thành
Hưng… “Lí luận văn học”_NXB GD_2000.
10. NguyễnThiện Giáp._“Từ vựng ti ếng Việt”_NXB Đại học và Trung học chuyên nghiệp_1995.
11. Nguyễn Thiện Giáp._ “Từ vựng học tiếng Việt”_NXB GD.
12. Cao Xuân Hạo._ “Tiếng Việt mấy vấn đề ngữ âm, ngữ pháp, ngữ nghĩa” NXB
GD_1999.
13. Lê Vĩnh Hồ._ “ Lê Vĩnh Hồ tuyển tập”_NXB tổng hợp Hậu Giang_1986
14. Đinh Trọng Lạc._ “99 phương tiện và biện pháp tu từ tiếng Việt” NXB
GD_!1998.
15. Trần Thị Ngọc Lang._ “Phương ngữ Nam Bộ”_NXB KHXH_1995.
16. Trần Thị Ngọc Lang._ “Một số vấn đề về phương ngữ xã hội”_NXB
KHXN_2004.
17. Hồ Lê._ “Vấn đề cấu tạo từ của tiếng Việt hiện đại”_HN_1976.
18. Vương Liêm._ “Đồng quê Nam Bộ trong những năm 40”_NXB Văn
nghệ_2004.
19. Sơn Nam._ “Cá tính miền Nam”_NXB trẻ tp HCM_1997
20. Sơn Nam._ “Văn minh miệt vườn”_NXB Văn hố_1992
21. Vương Trí Nhàn._ “Khảo sát về tác phẩm”_NXB Hội nhà văn , HN_1996.
22. Nguyễn Văn Nở._ “Giáo trình phong cách học tiếng Việt”_ Đại học Cần
Thơ_2004.
23. Hồng Trọng Phiến._Cơ sở ngơn ngữ học và tiếng Việt”_NXB GD_!1997.
24. Trịnh Sâm._ “Đi tìm bản sắc tiếng Việt”_NXB trẻ.
25. Vương Hồng Sển._ “Tự vị tiếng Việt miền Nam” NXB Văn hố_1993.
26. Nguyễn Q. Thắng._ “Tiến trình văn nghệ miền Nam”_NXB văn học_1998.
27. Nguyễn Thị Thu Thuỷ._ “Bài giảng từ vựng tiếng Việt”_Trường Đại học Cần
Thơ.
28. Huỳnh Cơng Tín._ “Về một số hiện tượng của phương ngữ Nam Bộ trong tiến trình chuẩn hố tiếng Việt”_Ngữ học trẻ ,1997,Hội ngữ học Việt Nam, HN_1997.
29. Huỳnh Cơng Tín._ “Ấn tượng sơng nước qua cách diễn đạt của người dân
Đồng Bằng Sơng Cửu Long’_Ngữ học trẻ_2000.
30. Huỳnh Cơng Tín._ “Một số đặc điểm phát âm tiếng Việt của người Khơ me vùng Đồng Bằng Sơng Cửu Long”_Ngữ học trẻ diễn đàn học tập và nghiên cứu_Hội ngơn ngữ Việt Nam_NXB Hà Nội.
31. Huỳnh Cơng Tín._ “Từ điển từ ngữ Nam Bộ”_NXB khoa học xã hội.
32. Huỳnh Cơng Tín._ “Hệ thống ngữ âm tiếng Sài Gịn so với phương ngữ Hà Nội và một số phương ngữ khác ở Việt Nam”_Luân án tiến sĩ ngơn ngữ học_TP HCM_1999.
33. Lê Anh Trà._ “Mấy đặc điểm văn hố đồng bằng Sơng Cửu Long”_Viện văn
hố xuất bản_1984.
34. Nguyễn Văn Tu._ “Từ và vốn từ tiếng Việt hiện đại”_NXB Đại học và Trung học chuyên nghiệp_1978.
35. Cù Đình Tú._ “Ngữ âm học tiếng Việt hiện đại”_NXB GD_1997
36. Cù Đình Tú._ “Phong cách học và đặc điểm tu từ tiếng Việt”_NXB
GD_2001.
37. Cù Đình Tú._ “Phong cách học và đặc điểm tu từ tiếng Việt_NXB Đại học và trung học chuyên nghiệp, Hà Nội_1983.
38. Bùi Tất Tươm. _ “Giáo trình tiếng Việt”_NXB GD_1995.
39. Nguễn Như Ý, Đặng Ngọc Lệ,Lê Xuân Thành._ “Từ điển đối chiếu từ địa phương”_NXB GD_2001.
40. Ngữ học trẻ._ “96 diễn đàn học tập và nghiên cứu”_Hội ngơn ngữ
học.HN_!1996.
41. “Từ điển tiếng Việt”_NXB Đà Nẵng_2001_Viện ngơn ngữ học trung tâm từ điển học Hà Nội.
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN…………………………………………………………………….........1
A. PHẦN MỞ ĐẦU……………………………………………………………………2
1.Lý do chọn đề tài……………………………………………………………….....2
2. Lịch sử vấn đề…………………………………………………………………...3
3. Mục đích nghiên cứu…………………………………………………………….6
4. Phạm vi nghiên cứu……………………………………………………………...7
5. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………...7
B. PHẦN NỘI DUNG……………………………………………………………….…9
Chương 1: Một số vấn đề về phương ngữ………………………………………….….9
1. Khái niệm chung về phương ngữ…………………………………………….….9
2. Từ địa phương………………………………………………………………..…10
3. Vấn đề phân vùng phương ngữ……………………………………………..….11
4. Phương ngữ Nam Bộ và từ địa phương Nam Bộ……………………………....15
4.1. Phương ngữ Nam Bộ……………………………………………………...15
4.1.1. Sự hình thành phương ngữ Nam Bộ……………………………....15
4.1.2. Đặc điểm phương ngữ Nam Bộ……………………………….….17
4.2.Từ địa phương Nam Bộ……………………………………………...23
Chương 2: Từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hòa………………………….…24
I. Vài nét về tác giả Lê Vĩnh Hòa…………………………………………………...24
1. Cuộc đời………………………………………………………………………...24
2. Sự nghiệp sáng tác……………………………………………………………..25
3. Cảm nhận sơ bộ về tác phẩm Lê Vĩnh Hòa…………………………………..28
II. Từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hòa……………………………………..29
1. Thống kê từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hòa(Xem phần phụ
lục)….29
2.Từ địa phương Nam Bộ trong tác phẩm Lê Vĩnh Hồ………………………….30
2.1. Khảo sát về mặt ngữ âm ngữ nghĩa trong sự đối chiếu với từ toàn dân................................................................................................................................
.30
2.2. Các nhĩm từ địa phương Nam Bộ………………………………………...36
2.2.1. Nhóm từ xưng hô………………………………………………….37
2.2.1.1. Từ xưng hô trong quan hệ gia đình, thân tộc……………….37
2.2.1.2. Từ xưng hô ngoài xã hội…………………………………….44
2.2.2. Nhóm từ định danh cho các địa hình……………………………..47
2.2.2.1 Nhóm từ định danh cho các dòng nước……………………...48
2.2.2.2 Nhóm từ dùng để gọi tên cho các vùng đất, tên đất, địa hình……………………………………………….48
2.2.3 Nhóm từ miêu tả sự vận động của dòng nước……………………49
2.2.4 Nhóm từ định danh cho các phương tiện đi lại…………………....50
2.2.5. Nhóm từ định danh cho các loại công cụ lao động……………....53
2.2.6.Nhĩm từ định danh cho các động, thực
vật………………………...56
2.2.7.Nhĩm từ miêu tả tính chất………………………………………….58
2.2.7.1 Nhĩm từ miêu tả khí chất cảm xúc…………………………...58
2.2.7.2.Nhĩm từ miêu tả tính chất……………………………………59
III.Tác dụng của từ địa phương trong tác phẩm Lê Vĩnh Hồ………………………..61
1.Thể hiện những đặc điểm của thiên nhiên và sinh hoạt của con người Nam Bộ..61
2.thể hiện cá tính, tâm lý, tình cảm cũng như lờì ăn tiếng nĩi hàng ngày của con ngườì Nam Bộ……………………………………………………………………......63
C.PHẦN KẾT LUẬN…………………………………………………………………66
PHẦN PHỤ LỤC……………………………………………………………………..68
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………………...129
NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 54708 KILOBOOKS.COM.doc
- 54708 KILOBOOKS.COM.pdf