Vốn kinh doanh và vấn đề khai thác, tạo lập vốn kinh doanh của công ty đầu tư hợp tác kinh tế Việt- Lào

dông vèn cè ®Þnh. *) Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n cña C«ng ty n¨m 2003 lµ: 5981 triÖu ®ång, trªn tæng sè 37916 triÖu ®ång tæng vèn kinh doanh chiÕm tØ träng 15,77% ®Õn n¨m 2004 vèn cè ®Þnh ®¹t 7671 triÖu ®ång trªn tæng sè vèn kinh doanh b×nh qu©n 24800 triÖu ®ång, ®¹t tØ träng 30,93%. Sù t¨ng lªn ph¶n ¸ng C«ng ty ®· ®Çu t­ vµo TSC§ nh»m n©ng cao qui m« vµ n¨ng lùc kinh doanh cña C«ng ty. Trong n¨m 2004, C«ng ty ®· ®Çu t­ vµo nhµ cöa vËt kiÕn tróc t¨ng 1690 triÖu ®ång. Nguyªn nh©n ®Çu t­ vµo nhµ cöa vËt kiÕn tróc chiÕm mét tû träng lín cña C«ng ty lµ do hÖ thèng kho tµng vµ kh¸ch s¹n 5 tÇng cïng víi nhµ b¸n hµng kiªm v¨n phßng lµm viÖc n»m ë vÞ trÝ cã lîi thÕ th­¬ng m¹i cao, ngay Trung t©m thµnh phè Vinh, kh¶ n¨ng sinh lîi vµ lîi thÕ kinh doanh lín. MÆt kh¸c víi chøc n¨ng kinh doanh viÖc dù tr÷ hµng ho¸ lµ cÇn thiÕt ®Ó ®­a vµo kh©u l­u th«ng. V× vËy hÖ thèng kho tµng ph¶i b¶o ®¶m qui m« vÒ sè l­îng nh»m phôc vô b¶o qu¶n hµng ho¸. Nh×n vµo c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm 10%, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chiÕm: 18% ta thÊy tØ träng cßn nhá so víi chøc n¨ng khai th¸c, vËn xuÊt, vËn chuyÓn gç qu¸ c¶nh cho n­íc b¹n Lµo. Song trªn thùc tÕ do ho¹t ®éng khai th¸c gç ë n­íc b¹n cã tÝnh thêi vô cao, chñ yÕu ho¹t ®éng vµo mïa kh« tõ th¸ng 10 n¨m tr­íc ®Õn th¸ng 4 n¨m sau. C«ng ty ®· chñ ®éng hîp ®ång mïa vô víi mét sè ®¬n vÞ khai th¸c vµ vËn t¶i, cã hÖ thèng t¶i s¶n lín thuª khai th¸c vµ vËn chuyÓn nh»m 2 môc ®Ých: - Kh«ng ph¶i ®Çu t­ qu¸ lín vµo TSC§ - Tr¸nh l·ng phÝ ph­¬ng tiÖn khi mïa m­a kh«ng ho¹t ®éng. *) Vèn cè ®Þnh cña C«ng ty h×nh thµnh tõ c¸c nguån: ng©n s¸ch nhµ n­íc, liªn doanh liªn kÕt, tù bæ sung, ®i vay. B¶ng 1: C¬ cÊu nguån vèn cè ®Þnh qua 2 n¨m 2003-2004 §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ Tû träng 1. Vèn NSNN cÊp 579 9,60 530 6,90 -49 -8,46 2. Vèn tù bæ sung 51 0,85 45 0,58 -6 -11,76 3. Vèn liªn doanh 433 7,23 913 11,90 +480 110,85 4. Vèn ®i vay 4918 82,32 6183 80,62 +1265 25,72 Céng: 5981 100% 7671 100% 1690 28,25 Nh­ vËy, n¨m 2004 vèn cè ®Þnh cña C«ng ty ®· t¨ng 28,25% so víi n¨m 2003, vèn cè ®Þnh chñ yÕu t¨ng b»ng nguån vèn vay. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c doanh nghiÖp Ýt ®­îc Nhµ n­íc cÊp vèn cè ®Þnh tõ nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc. V× vËy, muèn ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i huy ®éng chñ yÕu tõ nguån vèn ®i vay hoÆc liªn doanh, liªn kÕt. §©y lµ mét khã kh¨n cho C«ng ty khi nhu cÇu ®Çu t­ t¨ng lªn sÏ thiÕu vèn ph¶i huy ®éng tõ nguån vèn bªn ngoµi. Tµi s¶n cè ®Þnh n¨m 2003 b»ng nguån vèn chñ së h÷u lµ: 1.063 triÖu ®ång trªn tæng sè lµ 5.981 triÖu ®ång, tØ suÊt tù tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh lµ: 17,77%. TØ suÊt nµy thÊp so víi quy m« tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp, ®iÒu ®ã nãi lªn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh vÉn cßn chñ yÕu lµ nguån vèn vay. N¨m 2004, tµi s¶n cè ®Þnh b»ng nguån vèn chñ së h÷u lµ: 1.488 triÖu ®ång trªn tæng sè 7.761 triÖu ®ång, tØ suÊt tù tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh lµ 19,39%. Nh×n vµo sè liÖu trªn ta thÊy n¨m 2004 c¸c chØ tiªu ®Òu t¨ng so víi n¨m 2003, tµi s¶n cè ®Þnh b»ng nguån vèn chñ së h÷u t¨ng tõ 1.063 triÖu ®ång lªn 1.488 triÖu ®ång, t¨ng 425 triÖu ®ång, tæng vèn cè ®Þnh t¨ng tõ 5.981 triÖu ®ång lªn 7.671 triÖu ®ång t¨ng 1.690 triÖu ®ång, tØ suÊt tù tµi trî còng t¨ng lªn so víi n¨m 2003, ®iÒu ®ã nãi lªn doanh nghiÖp b­íc ®Çu ®· quan t©m tíi viÖc t¨ng nguån vèn chñ së h÷u cïng víi viÖc t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh nh»m tõng b­íc lµm lµnh m¹nh nÒn tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Qua c¬ cÊu nguån vèn cè ®Þnh ta thÊy hÖ sè nî n¨m 2003 lµ 82% vµ n¨m 2004 lµ 81%. HÖ sè vèn chñ së h÷u n¨m 2003 lµ 18%, n¨m 2004 lµ 19%. Hai chØ tiªu trªn ph¶n ¸nh møc ®é ®éc lËp hay phô thuéc ®èi víi c¸c chñ nî. HÖ sè nî cho ta thÊy n¨m 2003 cø mét ®ång vèn tµi s¶n cè ®Þnh th× cã 0,82 ®ång h×nh thµnh tõ vèn vay bªn ngoµi, n¨m 2004 lµ 0,81 ®ång vèn vay trªn mét ®ång vèn cè ®Þnh. Tuy nhiªn qua hÖ sè vèn chñ së h÷u ta thÊy vÉn cßn thÊp, ®iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p m¹nh mÏ vµ ®ång bé ®Ó huy ®éng nguån vèn, t¨ng nguån vèn chñ së h÷u gãp phÇn æn ®Þnh nÒn tµi chÝnh ®­a l¹i hiÖu qu¶ ngµy cµng cao. *) HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. Vèn cè ®Þnh cã mét ý nghÜa quan träng bëi nã quyÕt ®Þnh n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña C«ng ty ta sö dông 2 chØ tiªu hiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh vµ doanh lîi vèn cè ®Þnh. B¶ng 2: C¸c chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh qua 2 n¨m 2003-2004. §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh 1. Doanh thu thuÇn 113.238 81.658 -31.580 2. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 322,7 55,4 -267,3 3. Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n 5.981 7.671 +1.690 4. HiÖu suÊt sö dông VC§ (1:3) 18,93 10,64 -8,29 5. TØ suÊt lîi nhuËn VC§ (2:3)% 5,39 0,73 -4,66 Ta thÊy n¨m 2004 doanh thu vµ lîi nhuËn ®Òu gi¶m so víi n¨m 2003, do nguyªn nh©n kh¸ch quan gÆp nhiÒu khã kh¨n, bªn c¹nh ®ã mét sè kho¶n phÝ tõ ho¹t ®éng kh¸c kh«ng trùc tiÕp liªn quan TSC§ ph¸t sinh tõ n¨m 2003 ph¶i h¹ch to¸n vµo n¨m 2004 dÉn tíi gi¶m lîi nhuËn tr­íc thuÕ nªn 2 chØ tiªu hiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh vµ doanh lîi VC§ ®Òu gi¶m. MÆc dï vèn cè ®Þnh n¨m 2004 t¨ng, 2 chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông gi¶m song xÐt riªng rÏ c¸c c«ng tr×nh ®· ®Çu t­ vµ hiÖu qña b¶n th©n nã ®­a l¹i ®¹t kÕt qu¶ tèt. N¨m 2003, cø mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra cho doanh nghiÖp lµ 18,93 ®ång doanh thu thuÇn b¸n hµng, vµ cø mét ®ång vèn cè ®Þnh mang l¹i cho doanh nghiÖp 0,054 ®ång lîi nhuËn. N¨m 2004, cø mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra cho doanh nghiÖp 10,64 ®ång doanh thu thuÇn b¸n hµng vµ cø mét ®ång vèn cè ®Þnh mang l¹i cho doanh nghiÖp 0,007 ®ång lîi nhuËn. So s¸nh hai n¨m nh­ phÇn trªn ta ®· tr×nh bµy së dÜ n¨m 2004 c¸c chØ tiªu vÒ lîi nhuËn gi¶m ngoµi nguyªn nh©n chñ quan cßn cã nguyªn nh©n kh¸ch quan c«ng ty tËp trung cho c«ng t¸c cæ phÇn hãa ph¶i lµm trong s¹ch vµ lµnh m¹nh nÒn tµi chÝnh, c¸c kho¶n t¹m øng hoÆc c¸c kho¶n chi phÝ chê ph©n bæ ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ. MÆt kh¸c n¨m 2004 ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng lªn so víi n¨m 2003 do vÞ trÝ cã lîi thÕ th­¬ng m¹i cao cña c¸c c«ng tr×nh c«ng ty ®· ®Çu t­, tr­íc m¾t kh¶ n¨ng t¹o ra tØ suÊt lîi nhuËn cao ch­a ®¹t ®­îc, song xÐt vÒ triÓn väng sÏ mang l¹i cho doanh nghiÖp kho¶n thu nhËp æn ®Þnh tõ kinh doanh th­¬ng m¹i vµ kinh doanh dÞch vô, ®iÒu ®ã ®­îc chøng minh tõ thùc tÕ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2005. 2.2.1.2. Vèn l­u ®éng vµ c«ng t¸c qu¶n lý vèn l­u ®éng. Lµ mét doanh nghiÖp víi chøc n¨ng chñ yÕu kinh doanh th­¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu, khai th¸c gç. V× vËy chñ yÕu vèn l­u ®éng n»m ë kh©u l­u th«ng. N¨m 2003 vèn l­u ®éng 26.035 triÖu ®ång chiÕm 81,3% vèn kinh doanh. Trong ®ã cã mét sè kho¶n chiÕm tû träng lín nh­: + C¸c kho¶n ph¶i thu: 19.743 triÖu ®ång chiÕm 61,70% + Hµng tån kho 5.985 triÖu ®ång chiÕm 18,69% + Vèn l­u ®éng kh¸c nh­ t¹m øng, chi phÝ chê kÕt chuyÓn v.v... chiÕm 5.950 triÖu ®ång; tû träng 18,58%. Trong ®ã c¸c kho¶n ph¶i thu cã tû träng lín nhÊt, ®Æc biÖt lµ kho¶n ph¶i thu ë kh¸ch hµng: 13.501 triÖu ®ång, tØ lÖ 42,16%, ®iÒu nµy cho thÊy vèn l­u ®éng cña C«ng ty bÞ chiÕm dông nhiÒu, C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p thu håi vèn, võa b¶o ®¶m kinh doanh b×nh th­êng, gi÷ b¹n hµng ®ång thêi kh«ng bÞ chiÕm dông vèn dÉn tíi thiÕu vèn kinh doanh. Trong tæng sè vãn l­u ®éng kho¶n t¹m øng: 3220 triÖu tû träng; 10,05% vèn l­u ®éng lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m. N¨m 2004 vèn l­u ®éng cña C«ng ty cã biÕn ®éng lín; 6.062 triÖu ®ång cuèi kú so víi 31.792 triÖu ®ång ®Çu kú. Vèn l­u ®éng b×nh qu©n n¨m 2004 ®¹t 23.500 triÖu ®ång. Mét sè kho¶n ®· gi¶m ®¸ng kÓ so víi n¨m 2003, ®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n ph¶i thu tõ 19.743 triÖu ®ång xuèng cßn 2.547 triÖu ®ång. §iÒu nµy chøng tá c«ng t¸c qu¶n lÝ ®· tËp trung thu håi tèt c«ng nî ë ng­êi mua hµng, gi¶m sè vèn l­u ®éng bÞ chiÕm dông. Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu b»ng doanh thu thuÇn chia cho c¸c kho¶n ph¶i thu. N¨m 2003 chØ tiªu nµy lµ: 113.238 triÖu ®ång trªn 19.743 triÖu ®ång ®¹t 5,74 vßng, con sè nµy ph¶n ¸nh n¨m 2003 c«ng ty thu ®­îc gÇn 6 lÇn c¸c kho¶n nî th­¬ng m¹i. N¨m 2004 vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu lµ: 81.658 triÖu ®ång doanh thu thuÇn trªn 2.547 triÖu ®ång c¸c kho¶n ph¶i thu ®¹t 32,06 vßng. Ph¶n ¸nh n¨m 2004 c«ng ty thu ®­îc 32 lÇn c¸c kho¶n nî th­¬ng m¹i, so s¸nh chØ tiªu nµy ta thÊy sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu n¨m 2004 t¨ng lªn 32 vßng so víi 6 vßng n¨m 2003. §iÒu ®ã nãi lªn bé m¸y qu¶n lý rÊt quan t©m vµ lµm tèt c«ng t¸c thu håi, c¸c kho¶n vèn bÞ chiÕm dông. Hµng ho¸ tån kho tõ 5.974 triÖu ®ång xuèng cßn 1371 triÖu ®ång, thÓ hiÖn trong cong t¸c qu¶n lý vèn ®«n ®èc thanh quyÕt to¸n c¸c th­¬ng vô kÞp thêi. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã ta thÊy vèn l­u ®éng cña C«ng ty vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n so víi qui m« doanh thu vèn l­u ®éng cµng ngµy cµng thiÕu, ®iÒu ®ã dÉn tíi ¶nh h­ëng c¬ héi trong kinh doanh, doanh thu thÊp, lîi nhuËn kh«ng ®¹t nh­ mong muèn. *) Trong khi nhu cÇu vèn l­u ®éng cña C«ng ty lín, nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp vµ tù bæ sung kh«ng ®¸ng kÓ. C«ng ty ph¶i huy ®éng sè vèn thiÕu hôt tõ nhiÒu nguån kh¸c mµ chñ yÕu vèn vay ng©n hµng. B¶ng 3: C¬ cÊu nguån vèn l­u ®éng C«ng ty 2 n¨m 2003-2004. §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % 1. Vèn NSNN cÊp 1.624 5,07 1.582 6,73 -42 2. Vèn tù bæ sung 160 0,45 198 0,84 +38 3. Vèn liªn doanh 733 2,29 174 0,74 -559 -76 4. Vèn vay 29.349 92,09 21.546 91,68 -7.803 -26,5 Céng 32.016 100 23.500 100 -8.516 -26,6 N¨m 2003, nguån vèn l­u ®éng cña c«ng ty lµ: 32.016 triÖu ®ång. Trong ®ã nguån vèn chñ së h÷u lµ 2517 triÖu ®ång, hÖ sè vèn chñ së h÷u trªn tæng nguån vèn l­u ®éng lµ 7,9% vµ n¨m 2004 chØ tiªu hÖ sè vèn chñ së h÷u lµ 8,3%. HÖ sè nî n¨m 2003 lµ 29.349 triÖu ®ång trªn 32.016 triÖu ®ång b»ng 92%. HÖ sè nî n¨m 2004 lµ 91%. Qua sè liÖu trªn cho ta thÊy n¨m 2003 cø mét ®ång vèn l­u ®éng cña c«ng ty co 0,92 ®ång h×nh thµnh tõ vèn vay bªn ngoµi vµ n¨m 2004 cø mét ®ång vèn l­u ®éng th× cã 0,91 ®ång h×nh thµnh tï vèn vay bªn ngoµi. §iÒu ®ã nãi lªn sè nguån vèn chñ së h÷u cña c«ng ty cßn Ýt, c«ng ty sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong kinh doanh nh­ bÞ ®éng vÒ c¬ héi kinh doanh khi kh«ng vay ®­îc tiÒn do nguån h×nh thµnh vèn l­u ®éng chñ yÕu lµ vèn vay. Trong 2 n¨m C«ng ty ®­îc ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp 1624 triÖu, vèn tù bæ sung 198 triÖu, song vèn liªn doanh gi¶m. Nguån vèn chñ së h÷u n¨m 2004 lµ 1933 triÖu ®ång so víi n¨m 2003 lµ 2514 triÖu ®ång gi¶m 23,10%. Vèn l­u ®éng cña C«ng ty chñ yÕu sö dông vèn vay tû träng b×nh qu©n 2 n¨m 92%, khi sö dông vèn nµy C«ng ty ph¶i tr¶ l·i vay vµ sè l·i vay ph¶i tr¶ sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty. §ång thêi vay nî nhiÒu C«ng ty bÞ søc Ðp ph¶i thanh to¸n c¸c kho¶n nî vay, ®iÒu nµy ¶nh h­ëng ho¹t ®éng cña C«ng ty. ViÖc nguån vèn tù cã chØ ®¸p øng ®­îc 8% nhu cÇu vèn l­u ®éng, ®Æt cho C«ng ty mét khã kh¨n rÊt lín lµ thiÕu vèn l­u ®éng, v× vËy xÐt vÒ l©u dµi C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p huy ®éng thÝch hîp. *) HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng 2 n¨m 2003-2004 B¶ng 4: ChØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng 2 n¨m 2003-2004 §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh 1. Doanh thu thuÇn 113.238 81.658 -31.580 2. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 322,7 55,4 -267,3 3. Vèn l­u ®éng b×nh qu©n 32.016 23.500 -8.516 4. HiÖu suÊt sö dông VL§ (1:3) 3,53 3,47 -0,06 5. TØ suÊt lîi nhuËn VL§ (2:3)% 1,0 0,24 -0,76 Qua ph©n tÝch trªn n¨m 2004 c¸c chØ tiªu ®Òu gi¶m so víi 2003. MÆc dï C«ng ty ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng trong qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng. Song do vßng quay vèn l­u ®éng thÊp, hiÖu qña kinh doanh ®¹t ë møc b×nh th­êng. Tõ sè liÖu b¶ng 4 ta thÊy n¨m 2003 cø mét ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra cho doanh nghiÖp 3,53 ®ång doanh thu thuÇn b¸n hµng vµ cø mét ®ång vèn l­u ®éng mang l¹i cho doanh nghiÖp 0,01 ®ång lîi nhuËn thuÇn tr­íc thuÕ. N¨m 2004, cø mét ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra cho doanh nghiÖp 3,47 ®ång doanh thu thuÇn vµ 0,0024 ®ång lîi nhuËn tr­íc thuÕ. Sè liÖu nµy ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña c«ng ty mÆc dï cã rÊt nhiÒu cè g¾ng, nh­ng kÕt qu¶ ch­a ®¹t ®­îc nh­ mong muèn, hai chØ tiªu kinh tÕ lµ hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng vµ tØ suÊt lîi nhuËn vèn l­u ®éng cßn ®¹t thÊp, ®iÒu nµy ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Èy m¹nh kinh doanh t¨ng doanh thu b¸n hµng, gi¶m chi phÝ tèi thiÓu nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ ngµy cµng cao. * Sè vßng quay toµn bé vèn: Tæng sè toµn bé nguån vèn cè ®Þnh vµ l­u ®éng n¨m 2003 cña c«ng ty lµ 37.997 triÖu ®ång (Trong ®ã: Vèn l­u ®éng lµ: 32.016 triÖu ®ång vµ vèn cè ®Þnh lµ: 5.981 triÖu ®ång). Víi tæng sè nguån vèn ®ã n¨m 2003 ®· t¹o ra cho doanh nghiÖp 113.238 triÖu ®ång doanh thu thuÇn, sè vßng quay toµn bé vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ: 2,98 vßng/n¨m. N¨m 2004, toµn bé vèn cña c«ng ty tham gia vµo kinh doanh lµ 31.171 triÖu ®ång (Trong ®ã: Vèn l­u ®éng lµ 23.500 triÖu ®ång, Vèn cã ®Þnh lµ 7.671 triÖu ®ång). Víi sè vèn ®ã n¨m 2004 ®· t¹o ra cho doanh nghiÖp 81.658 triÖu ®ång doanh thu thuÇn. Sè vßng quay toµn bé vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp n¨m 2004 lµ 2,62 vßng. So s¸nh 2 n¨m ta thÊy n¨m 2004 sè vßng quay vèn kinh doanh lµ 2,62 vßng gi¶m so víi n¨m 2003 lµ 2,98 vßng, chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tèc ®é chu chuyÓn vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ang cßn thÊp thÓ hiÖn sè vßng quay hµng n¨m vµ n¨m 2004 gi¶m lµm cho lîi nhuËn n¨m 2004 còng ®¹t thÊp h¬n so víi n¨m 2003. Tãm l¹i: Qua viÖc xem xÐt hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty ta thÊy do ®Æc thï cña C«ng ty mÊy n¨m tr­íc 2002 gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n thua lç kÐo dµi. Tõ n¨m 2003 l¹i nay c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty cã rÊt nhiÒu cè g¾ng, kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng thua lç tiÕn ®Õn cã l·i, tuy lîi nhuËn ch­a cao. §Ó C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn C«ng ty cÇn më réng qui m« kinh doanh, sö dông ®ång thêi nhiÒu biÖn ph¸p huy ®éng vèn, t¨ng nhanh vßng quay vèn l­u ®éng, gi¶m tèi ®a nguån vèn bÞ chiÕm dông ®Ó tr¸nh t¹o søc Ðp khan hiÕm vÒ vèn mang l¹i hiÖu qu¶ ngµy cao. 2.2.2. T×nh h×nh khai th¸c t¹o lËp vèn kinh doanh 2 n¨m 2003- 2004. 2.2.2.1. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn kinh doanh Nhu cÇu vèn kinh doanh cho c¶ n¨m kÕ ho¹ch ®­îc x¸c ®Þnh vµo thêi ®iÓm ®Çu niªn ®é kÕ to¸n. Nhu cÇu nµy ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së kÕ ho¹ch kinh doanh cña C«ng ty. *) §èi víi nhu cÇu vèn cè ®Þnh C¨n cø vµo nhu cÇu quy m« ph¸t triÓn kinh doanh, C«ng ty x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t­ XDCB, mua s¾m trang thiÕt bÞ, c¶i t¹o söa ch÷a lùa chän c¸c nguån tµi trî vµ tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®¶m b¶o cã thÓ huy ®éng vèn ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. N¨m 2003 vµ 2004 môc tiªu ®Çu t­ cña C«ng ty ®óng h­íng, cã chän läc, qui m« ®Çu t­ võa ph¶i phï hîp. V× vËy c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ XDCB nh­: nhµ m¸txa kh¸ch s¹n ViÖt Lµo, nhµ b¸n hµng kiªm v¨n phßng lµm C«ng ty, s©n ®­êng néi bé ®Òu ph¸t huy t¸c dông tèt, ®­a l¹i hiÖu qu¶. *) §èi víi nhu cÇu vèn l­u ®éng X¸c ®Þnh ®óng ®¾n hîp lý nhu cÇu vèn l­u ®éng lµ mét nhiÖm vô quan träng ®èi víi C«ng ty, v× vèn l­u ®éng cña C«ng ty chiÕm tíi 80% vèn s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qña sö dông vèn kinh doanh nãi chung, x¸c ®Þnh ®óng nhu cÇu vèn l­u ®éng cã ý n ghÜa b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng ty ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng. ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng dùa trªn kÕ ho¹ch l­u chuyÓn hµng ho¸ vµ sè vßng quay vèn l­u ®éng nh­ dù tÝnh, võa ®¶m b¶o tÝnh hiÖn thùc cña c¸c n¨m thùc hiÖn tr­íc, võa b¶o ®¶m tÝnh tiªn tiÕn, ph¸t triÓn cña n¨m kÕ ho¹ch. C«ng ty tiÕn hµnh x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng hµng quÝ ®Ó b¶o ®¶m thuËn tiÖn vµ ®¸p øng kÞp thêi yªu cÇu thùc tÕ SXKD. *) X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn kinh doanh n¨m 2004. N¨m 2004 nÕu vãn kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n v× vËy ¶nh h­ëng doanh thu vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Vèn l­u ®éng chiÕm mét tû träng lín, nÕu kÕ ho¹ch lu©n chuyÓn n¨m 2004 lµ 120.000 triÖu ®ång, tèc ®é chu chuyÓn lµ 4,5 vßng/n¨m th× vèn l­u ®éng b×nh qu©n n¨m ph¶i 27.000triÖu ®ång (thùc tÕ ®¸p øng 23.500triÖu ®ång, thiÕu 3.500triÖu ®ång. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ dµi h¹n n¨m 2004 lµ 2000 triÖu ®ång (hiÖn ®ang vay ng¾n h¹n vµ vèn huy ®éng) thùc tÕ ch­a cã vèn vay dµi h¹n ®Ó ®Çu t­. Víi hÖ thèng chØ tiªu tµi chÝnh cña c«ng ty nh­ ®· ph©n tÝch qua 2 n¨m 2003 vµ 2004 nh­ chØ tiªu: Vßng quay toµn bé vèn, hÖ sè nî, doanh thu b¸n hµng... Nç lùc cña c«ng ty nh»m kh«ng ngõng ngµy cµng hoµn thiÖn c¸c chØ tiªu nµy. Do vËy trªn thùc tÕ viÖc dù b¸o nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c n¨m kÕ ho¹ch c«ng ty th­êng sö dông c¸c chØ tiªu tµi chÝnh c¸c n¨m thùc hiÖn tr­íc ®ã hoÆc dùa vµo chØ tiªu tµi chÝnh ®­îc cho lµ chuÈn dïng nã ®Ó ­íc l­îng nhu cÇu vèn cÇn ph¶i cã t­¬ng øng víi møc doanh thu nhÊt ®Þnh. ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn cña c«ng ty nã cßn dùa trªn c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Æc tr­ng cña c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i, cïng quy m«, cïng thÞ tr­êng trong ngµnh th­¬ng m¹i TØnh NghÖ An. VÒ c¬ b¶n viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn kinh doanh tr­íc hÕt c«ng ty x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi chÝnh x¸c kÕ ho¹ch l­u chuyÓn hµng hãa n¨m kÕ ho¹ch, sau ®ã x©y dùng c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Æc tr­ng kh¸c ®­îc cho lµ phï hîp víi c«ng ty ®Ó x¸c ®Þnh vèn kinh doanh cho kú kÕ ho¹ch. 2.2.2.2. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kinh doanh ë C«ng ty. Lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc kinh doanh th­¬ng m¹i vµ xuÊt nhËp khÈu nhu cÇu vèn kinh doanh rÊt lín, song nguån vèn Nhµ n­íc chØ lµ 1582 triÖu chiÕm gÇn 6%. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, C«ng ty chñ ®éng t×m kiÕm nguån vèn cña m×nh th«ng qua liªn doanh liªn kÕt vµ vay ng©n hµng. *) Huy ®éng vèn tõ nguån liªn doanh, tù bæ sung vµ lîi nhuËn ®Ó laÞ: Trong 2 n¨m 2003-2004, mÆc dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n song ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®· cã hiÖu qu¶, phÇn lîi nhuËn ®Ó l¹i C«ng ty tiÕn hµnh trÝch lËp c¸c quü §Çu t­ ph¸t triÓn, quü khen th­ëng vµ quü phóc lîi. B¶ng 5: Vèn liªn doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn vµo c¸c quü 2003-2004 §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 Sè tiÒn % Sè tiÒn % 1. Vèn liªn doanh vµ tù bæ sung 733 81,8 372 73,6 2. Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn 60,3 6,7 92,7 18,4 3. Quü khen th­ëng, phóc lîi 103,1 11,5 40,4 8,0 Céng: 986,4 100 505,1 100 Hµng n¨m C«ng ty sö dông quÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Ó bæ sung vµo vèn kinh doanh n¨m 2003 lµ 60 triÖu ®ång, n¨m 2004 lµ 92 triÖu ®ång t¨ng 53% so víi n¨m 2003. Ngoµi ra C«ng ty cßn liªn doanh, liªn kÕt t¹o vèn kinh doanh n¨m 2003 lµ 733 triÖu ®ång, n¨m 2004 lµ 372 triÖu. NÕu tÝnh c¶ vèn kinh doanh do ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp lµ; 1624 triÖu ®ång th× tæng sè vèn chñ së h÷u cña Cong ty chiÕm 8% trong tæng sè vèn kinh doanh. Tuy nguån vèn nµy kh«ng ®¸ng kÓ song cã ý nghÜa quan träng v× nã lµ nguån vèn bªn trong C«ng ty, kh«ng ph¶i mÊt chi phÝ khi sö dông nguån vèn nµy. *) Huy ®éng vèn kinh doanh tõ nguån vèn chiÕm dông hîp ph¸p. C¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh SXKD, nguån vèn chiÕm dông hîp ph¸p chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ trong vèn kinh doanh, nã bao gåm c¸c kho¶n: ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n (tÝn dông th­¬ng m¹i), ng­êi mua tr¶ tr­íc, ph¶i tr¶ c«ng nh©n vien, nî ng©n s¸ch ch­a ®Õn h¹n tr¶. Sè vèn chiÕm dông n¨m 2003 cña C«ng ty ViÖt- Lµo lµ: 10.320 triÖu ®ång chiÕm 27,22% vèn kinh doanh, n¨m 2004 lµ 7312 triÖu ®ång, chiÕm 21,80% B¶ng 6: Ph©n tÝch nguån vèn chiÕm dông qua 2 n¨m 2003-2004 §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % 1. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 8.254 80 4.865 66,50 -3.389 -41 2. Ng­êi mua tr¶ tr­íc 607 5,9 491 6,70 -116 -19 3. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 8 0,07 24 0,34 +16 +200 4. ThuÕ vµ c¸c kho¶n nép NN 105 1,02 264 3,60 +159 +151 5. Ph¶i tr¶ néi bé 396 3,84 253 3,50 -143 -36 6. Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 950 9,17 1.415 19,36 +465 +49 Céng: 10320 7312 -3008 -29 Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy c¸c kho¶n nî ng­êi b¸n chiÕm mét tû träng lín (thùc chÊt lµ h×nh thøc tÝn dông th­¬ng m¹i). MÆc dï C«ng ty chØ sö dông chóng trong thêi gian ng¾n song nã gióp C«ng ty gi¶i quyÕt ®­îc phÇn khã kh¨n do thiÕu vèn kinh doanh, ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng, n¨m 2003 nã chiÕm: 10.320triÖu ®ång trªn 32.016 triÖu ®ång vèn l­u ®éng ®¹t 32,2%. n¨m 2004 chiÕm 31,10%. Nguån vèn nµy t¨ng lªn cïng víi viÖc t¨ng quy m« ho¹t ®äng cña C«ng ty, v× vËy C«ng ty cÇn quan t©m khai th¸c hîp lý nguån vèn chiÕm dông nµy. *) Huy ®éng vèn kinh doanh tõ nguån vèn vay ng©n hµng. Vay ng©n hµng lµ nguån vèn kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty, qua 2 n¨m 2003 vµ 2004 ph¶n ¸nh t×nh h×nh vèn vay ng©n hµng cña C«ng ty nh­ sau: ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % 1. Vay ng¾n h¹n 10694 72,20 10698 82,10 +4 2. Nî dµi h¹n 4118 27,80 2328 17,90 -1790 -43,5 Céng: 14812 100 13026 100 -1786 -12 NÕu so víi nguån vèn kinh doanh th× vèn vay ng©n hµng chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty. MÆc dï nguån vèn vay ng©n hµng (vay ng¾n h¹n) ®Õn 31/12/2004 sè d­ cßn Ýt, song tÝnh b×nh qu©n c¶ n¨m (b¶ng trªn) ta thÊy vèn vay Ng©n hµng th× vèn vay ng¾n h¹n lµ chñ yÕu (33,40% trªn vèn l­u ®éng n¨m 2003 vµ 41% trªn vèn l­u ®éng n¨m 2004). Víi sè vèn vay ng©n hµng lín nh­ vËy hµng n¨m C«ng ty ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn l·i kh¸ lín lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty. HiÖn nay ®Ó vay Ng©n hµng C«ng ty ph¶i dïng tµi s¶n thÕ chÊp, tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty ®­îc thÕ chÊp t¹i Ng©n hµng, kÓ c¶ nhµ c¸ nh©n cña c¸c c¸n bé cã tr¸ch nhiÖm liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. 2.2.3 . Nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i trong c«ng t¸c huy ®éng vèn kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn thiÕu vèn kinh doanh, c«ng t¸c khai th¸c vµ huy ®éng vèn ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu, c«ng ty ®· chñ ®éng mét c¸ch linh ho¹t vµ c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh b×nh th­êng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã vÉn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ.  + C¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty ch­a hîp lý. Nguån vèn M· sè Sè ®Çu n¨m Sè cuèi kú 1 2 3 4 A Nî ph¶i tr¶ 300 45.412.667.280 20.324.619.310 I. nî ng¾n h¹n 310 33.215.226.278 7.858.811.507 1.Vay ng¾n h¹n 311 18.025.977.998 3.372.448.286 2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ 312 4.848.830.375 208.224.000 3. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 313 8.254.341.790 1.477.731.388 4. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 314 607.554.050 376.382.437 5. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc 315 122.626.651 407.993.759 6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 316 8.466.200 41.808.211 7. Ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ néi bé 317 396.851.582 110.191.842 8. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 318 950.577.632 1.864.031.584 9. Ph¶i tra theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng 319 0 0 II. Nî dµi h¹n 320 8.006.531.780 11.366.158.155 1. Vay dµi h¹n 321 8.006.531.780 11.366.158.155 2. Nî dµi h¹nh 322 0 0 3. Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 323 0 0 III. Nî kh¸c 330 4.190.909.222 1.099.649.648 1. Chi phÝ ph¶i tr¶ 331 4.190.231.130 1.099.649.648 2. Tµi s¶n thõa chê xö lý 332 678.092 0 3. NhËt ký quü, ký c­îc dµi h¹n 333 0 0 B Nguån vèn chñ së h÷u (400 = 410 + 420) 400 7.762.491.177 8.317.460.950 I. Nguån vèn- quü 410 7.865.661.477 8.357.892.750 1. Nguån vèn kinh doanh 411 2.514.041.826 1.934.441.806 2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 412 0 0 3. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i 413 0 0 4. Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn 414 60.735.000 92.735.000 5. Quü dù phßng tµi chÝnh 415 0 6. Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi 416 10.440.438.303 10.385.069.556 7. Nguån vèn ®Çu t­ XDCB 417 0 0 II,. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c 420 103.170.300 92.735.000 1. Quü khen th­ëng vµ phóc lîi 422 103.170.300 40.431.800 2. Quü qu¶n lý cña cÊp trªn 423 0 0 3. Nguån kinh phÝ sù nghiÖp 424 0 0 4. Nguån kinh phÝ ®· hoµn thµnh TSC§ 427 0 0 Tæng céng nguån vèn (430=300+400) 430 37.650.176.103 12.007.158.360  Trong tæng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty, nî ph¶i tr¶ chiÕm tû träng lín, tµi s¶n cña c«ng ty chñ yÕu b»ng vèn vay vµ vèn chiÕm dông lµm cho kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña C«ng ty bÞ h¹n chÕ. Nî ng¾n h¹n chiÕm tû träng lín 33,40%. Trong ®ã cã mét sè nî dµi h¹n ch­a thanh to¸n. V× nguån vèn chñ yÕu lµ vèn vay nªn trong qu¸ tr×nh kinh doanh C«ng ty dÔ mÊt c¬ héi khi kh«ng vay ®­îc vèn. + C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ch­a ®a d¹ng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc ®a d¹ng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn lµ rÊt cÇn thiÕt, l©u nay c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu ¸p dông h×nh thøc truyÒn thèng. Trong lé tr×nh cæ phÇn ho¸ C«ng ty cÇn ¸p dông thªm c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn míi nh­: Ph¸t hµnh cæ phiÕu, vèn liªn doanh liªn kÕt v.v... Tãm l¹i: Nghiªn cøu thùc tr¹ng khai th¸c huy ®éng vèn cña C«ng ty 2 n¨m 2003-2004, cã thÓ thÊy C«ng ty ®ang thiÕu vèn, ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng. Ho¹t ®éng trong m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t ®ßi hái ngµy cµng ph¶i n©ng cao n¨ng lùc SXKD, nhu cÇu vèn kinh doanh rÊt lín vµ trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp, chØ cã sö dông c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé cã hiÖu qu¶ míi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn. Ch­¬ng III gi¶i ph¸p chñ yÕu t¹o lËp vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp 3.1- C¨n cø ®Ó t¹o vèn kinh doanh ë C«ng ty §Çu t­ Hîp ®ång kinh tÕ ViÖt- Lµo. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, vèn kinh doanh lu«n lµ mét bµi to¸n hãc bóa ®èi víi C«ng ty §Çu t­ Hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo còng nh­ ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Tr­íc nhu cÇu cÊp b¸ch vÒ vèn kinh doanh nh­ hiÖn nay, ®ßi hái C«ng ty ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc huy ®éng vèn, bæ sung sè vèn thiÕu hôt ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ thi c«ng, më réng quy m« ho¹t ®éng... ViÖc khai th¸c huy ®éng vèn kinh doanh cña C«ng ty ph¶i dùa trªn nh÷ng c¨n cø sau: 3.1.1. C¨n cø vµo ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc còng nh­ vµo chÝnh s¸ch chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. Tõ sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ n­íc ta thùc sù b­íc vµo qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ, kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cïng ho¹t ®éng trong mét m«i tr­êng thèng nhÊt, c¹nh tranh vµ ¶nh h­ëng lÉn nhau. C¸c chÝnh s¸ch míi cña Nhµ n­íc cho phÐp c¸c doanh nghiÖp thùc sù h¹ch to¸n kinh tÕ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, chñ ®éng trong kinh doanh, chñ ®éng trong khai th¸c t¹o lËp vèn kinh doanh còng nh­ trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn. Nh»m t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng, nhµ n­íc ®· dÇn ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« (chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i...) khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ më réng thÞ tr­êng tiÕp cËn víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­... §Æc biÖt chñ tr­¬ng Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· më ra cho c¸c doanh nghiÖp nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó huy ®éng vµ thu hót vèn ®Çu t­ mét c¸ch réng kh¾p trong nÒn kinh tÕ, tµi trî cho nhu cÇu vèn kinh doanh cña m×nh. Cã thÓ nãi ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp khai th¸c t¹o lËp vèn ph¸t triÓn doanh nghiÖp. + Ngoµi sè vèn Nhµ n­íc ®Çu t­, doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i tù huy ®éng vèn d­íi c¸c h×nh thøc: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, vay vèn, nhËn vèn gãp liªn doanh liªn kÕt vµ c¸c h×nh thøc kh¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc huy ®éng vèn. ViÖc huy ®éng vèn kh«ng ®­îc thay ®æi h×nh thøc së h÷u cña doanh nghiÖp vµ ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. + VÒ huy ®éng vèn trong n­íc; doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc phÐp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh; doanh nghiÖp ®­îc ký hîp ®ång, hîp t¸c kinh doanh hoÆc liªn kÕt víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc nh»m bæ sung vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp; doanh nghiÖp ®­îc vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c doanh nghiÖp kh¸c, c¸c c¸ nh©n ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. + VÒ huy ®éng vèn n­íc ngoµi: doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc vay ng¾n, trung vµ dµi h¹n cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh theo ®óng c¸c quy ®Þnh t¹i quy chÕ vay vµ tr¶ nî n­íc ngoµi. VÒ tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông vèn huy ®éng: viÖc huy ®éng vèn ph¶i ®­îc tÝnh to¸n c©n nh¾c kü vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ. Vèn huy ®éng chØ ®­îc sö dông vµo môc ®Ých kinh doanh kh«ng dïng vµo môc ®Ých kh¸c. Vèn huy ®éng ph¶i ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ, kinh doanh cã hiÖu qu¶. Doanh nghiÖp ph¶i tù tr¶ nî gèc vµ l·i theo ®óng cam kÕt khi huy ®éng vèn. Nãi tãm l¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp ®· cã ®Çy ®ñ c¬ së ph¸p lý vµ m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó khai th¸c t¹o lËp VKD, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. 3.1.2. C¨n cø vµo thùc tr¹ng vèn kinh doanh ë C«ng ty: Nh­ ®· ph©n tÝch, C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo ®ang ë trong t×nh tr¹ng vèn ®¸p øng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bÞ thiÕu hôt. Nhu cÇu vÒ vèn kinh doanh ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong thêi gian tíi lµ rÊt lín. Lùa chän nguån vµ h×nh thøc huy ®éng vèn lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng. §Ó lùa chän ®­îc h×nh thøc huy ®éng vèn phï hîp, C«ng ty cã thÓ dùa vµo c¸c c¨n cø sau: - Môc ®Ých sö dông vèn - T×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn cã vµ kh¶ n¨ng c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty. - Møc ®é s½n sµng cung øng vèn vµ kh¶ n¨ng vèn cña nhµ tµi trî - ¦u nh­îc ®iÓm cña c¸c nguån vèn ®­îc huy ®éng. - C¬ cÊu tµi chÝnh cña C«ng ty - Chi phÝ sö dông vèn. Ngµy nay, sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc míi cho phÐp C«ng ty cã thÓ lùa chän c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p huy ®éng vèn thÝch hîp nhÊt. Song cïng víi viÖc t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî tõ bªn ngoµi. C«ng ty cÇn t×m ra c¸c biÖn ph¸p huy ®éng tèi ®a sè vèn hiÖn cã vµo ho¹t ®éng kinh doanh, gi¶i phãng c¸c kho¶n vèn cßn bÞ ø ®äng. 3.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p t¹o lËp vèn kinh doanh ë C«ng ty. §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt - Lµo. Theo kÕ ho¹ch x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh doanh C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt-Lµo n¨m 2005 ®Ò ra chñ tr­¬ng vµ môc tiªu cô thÓ sau: + Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp theo lé tr×nh vµ thêi gian quy ®Þnh phÊn ®Êu hÕt 2005 triÓn khai xong viÖc cæ phÇn ho¸ ®ång thêi phÊn ®Êu ®¹t gi¸ trÞ doanh thu lµ 120 tû ®ång, t¨ng 20% so víi kÕ ho¹ch n¨m 2004. + Môc tiªu cña doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ doanh thu vµ lîi nhuËn ph¶i t¨ng h¬n tr­íc. V× vËy ®Ó ®¹t ®­îc yªu cÇu lµ rÊt lín, viÖc t¹o lËp vèn kinh doanh trë thµnh vÊn ®Ò cÊp thiÕt vµ chÊt l­îng cña c«ng t¸c tæ chøc huy ®éng vèn sÏ cã ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Cång ty. §Ó viÖc huy ®éng vèn kinh doanh cã hiÖu qu¶, bªn c¹nh viÖc ®Ò ra gi¶i ph¸p tr­íc m¾t ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty còng cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn l­îc l©u dµi vµ æn ®Þnh ®Ó t¹o nguån vèn kinh doanh . Trªn c¬ së nghiªn cøu thùc tr¹ng vèn kinh doanh cña C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt-Lµo trong nh÷ng n¨m qua, kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc lý luËn c¬ b¶n ®· ®­îc häc vµ t×m hiÓu em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu gãp phÇn t¹o lËp vèn kinh doanh ë C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt-Lµo. 3.2.1: Huy ®éng vèn kinh doanh tõ nguån lîi nhuËn ®Ó l¹i vµ tõ nguån khÊu hao c¬ b¶n. Nguån vèn huy ®éng tõ lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó l¹i vµ tõ khÊu hao TSC§ vÒ ®¸p øng nhu cÇu vèn kinh doanh cho doanh nghiÖp kh«ng lín, song nã cã ý nghÜa v« cïng quan träng vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp lµ nguån vèn do tù b¶n th©n doanh nghiÖp t¹o lËp ra nã cã t¸c dông lµm ®éng lùc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. * Nguån tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i. Sau khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, víi viÖc lµm lµnh m¹nh vµ trong s¹ch nÒn tµi chÝnh do qu¸ khø ®Ó l¹i, kÕt hîp víi tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh, s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu bé m¸y vµ con ng­êi tinh gi¶n gän nhÑ ch¾c ch¾n lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sÏ t¨ng lªn. ViÖc trÝch lËp lîi nhuËn vµo c¸c quü cña doanh nghiÖp nh­: Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, quü khen th­ëng, quü phóc lîi, sÏ cã b­íc ph¸t triÓn míi. C¬ cÊu c¸c quü sÏ cã thay ®æi song ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt khã kh¨n ban ®Çu quü ®Çu t­ ph¸t triÓn phÊn ®Êu tû träng trªn 70% trong 3 quü. Nh÷ng n¨m tiÕp theo dù kiÕn lîi nhuËn sau thuÕ ®¹t vµ v­ît n¨m 2003 lµ: 300 triÖu ®Õn 400 triÖu ®ång, th× viÖc trÝch lËp quü ®Çu t­ ph¸t triÓn hµng n¨m còng ®¹t tõ 200 triÖu ®Õn 250 triÖu ®ång, t¨ng gÊp nhiÒu lÇn so víi tr­íc. * Huy ®éng vèn tõ khÊu hao c¬ b¶n. Víi gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh cßn l¹i, sau khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trªn 6000 triÖu ®ång, viÖc qu¶n lý sö dông vµ trÝch lËp khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh 206 vµ hiÖn nay lµ NghÞ ®Þnh 199 sè toµn bé sè khÊu hao c¬ trÝch lËp hµng n¨m c«ng ty sö dông hÕt ®Ó t¸i ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh cÇn thiÕt phôc vô ho¹t ®éng cña c«ng ty ®©y lµ nguån vèn quan träng cña doanh nghiÖp (nh÷ng n¨m tr­íc ®©y phÇn khÊu hao c¬ b¶n ®­îc dïng t¸i ®Çu t­ hÕt lµ phÇn khÊu hao c¬ b¶n cña nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cã nguån gèc tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ nguån vèn tù bæ sung). Qua kh¶o s¸t n¨m 2003 vµ 2004 sè khÊu hao c¬ b¶n ®Ó t¸i ®Çu t­ vµo tµi tµi s¶n cè ®Þnh chØ ®¸p øng ®­îc kho¶ng 5% tæng sè vèn ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty lµ cßn thÊp. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, sau khi cæ phÇn ho¸ C«ng ty nªn xem xÐt ®Ó t¨ng tû lÖ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tÝnh to¸n ®Ó thêi gian sö dông cña tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh gÇn víi thêi gian sö dông tèi thiÓu ®· ®­îc Nhµ n­íc quy ®Þnh, §ång thêi do chi phÝ khÊu hao ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty cÇn tÝnh t o¸n c¬ cÊu vµo gi¸ trÞ hµng ho¸ phÊn ®Êu kho¶ng 30% gi¸ trÞ ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh. §©y lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n ®ßi hái C«ng ty ph¶i nç lùc rÊt lín nh»m t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn hµng n¨m, kh«ng ngõng ®æi míi ph­¬ng thøc kinh doanh n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c qu¶n lý. 3.2.2 Huy ®éng vèn kinh doanh tõ nguån vèn chiÕm dông hîp ph¸p: Nguån vèn chiÕm dông hîp ph¸p lµ mét nguån tµi trî quan träng cho nhu cÇu vèn kinh doanh cña C«ng ty, n¨m 2003 nã chiÕm 32,20% trªn tæng nguån vèn kinh doanh, n¨m 2004 chiÕm 31,10%, qui m« cña nguån vèn nµy sÏ t¨ng cïng víi sù gia t¨ng qui m« kinh doanh cña C«ng ty. Khi khai th¸c c¸c kho¶n vèn chiÕm dông C«ng ty cÇn quan t©m ®Õn mét sè vÊn ®Ò sau: + §èi víi kho¶n nî ng­êi b¸n hµng hay cßn gäi lµ tÝn dông th­¬ng m¹i. C«ng ty cÇn duy tr× quan hÖ th­êng xuyªn, æn ®Þnh víi b¹n hµng, thanh to¸n ®óng h¹n. Cã nh­ vËy míi b¶o ®¶m gi÷ ®­îc uy tÝn vµ vÞ thÕ tÝn dông cña C«ng ty tr­íc b¹n hµng. §ång thêi C«ng ty cã thÓ cã ®­îc c¸c hîp ®ång chÊp nhËn hµng ho¸ dÞch vô víi gi¸ trÞ lín, thêi gian thanh to¸n dµi. §èi víi nh÷ng mÆt hµng, l« hµng nÕu cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n trong thêi h¹n ®­îc h­ëng chiÕt khÊu th× nªn thanh to¸n ngay nh»m t¨ng lîi nhuËn cho C«ng ty (n¨m 2003 chiÕm 80% vµ 2004 chiÕm 37% trong vèn chiÕm dông). + §èi víi kho¶n ph¶i thanh to¸n c«ng nh©n viªn, thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép, ng­êi mua tr¶ tr­íc. C«ng ty nªn thanh to¸n ®óng kú h¹n vµ nép ng©n s¸ch nhµ n­íc v× kho¶n nµy chØ sö dông t¹m thêi trong thêi gian ch­a ph¶i tr¶ cßn khi ®Õn h¹n ph¶i thanh to¸n ®Çy ®ñ theo qui ®Þnh (c¸c kho¶n nµy 2 n¨m 2003 vµ 2004 chiÕm tõ 80% ®Õn 10% nguån vèn chiÕm dông). 3.2.3. Vay c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Nguån vèn vay c¸n bé c«ng nh©n viªn còng lµ mét nguån vèn quan träng ®Ó t¹o lËp vèn kinh doanh. H×nh thøc nµy võa gióp C«ng ty cã thªm vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, võa t¹o ra mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a C«ng ty vµ ng­êi lao ®éng trong C«ng ty. Tuy vËy, ®Ó cã thÓ huy ®éng ®­îc tõ nguån vèn nµy, C«ng ty cÇn cã mét sè biÖn ph¸p sau: + Ph¶i tuyªn truyÒn réng r·i trong CBCNV C«ng ty thÊy ®­îc viÖc cho C«ng ty vay vèn lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty ph¸t triÓn, tõ ®ã t¹o cho hä ®iÒu kiÖn lµm viÖc æn ®Þnh vµ cã thu nhËp. + Ph¶i cã ®ßn bÈy kinh tÕ b»ng c¸ch x¸c ®Þnh l·i suÊt nh­ sau: L·i suÊt tiÒn vay CBCNV > L·i suÊt tiÒn göi ng©n hµng. + C«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch hoµn tr¶ gèc vµ l·i mét c¸ch cô thÓ, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ ®éng trong chi tr¶, tr­êng hîp ®ét xuÊt cÇn rót vèn vµ l·i C«ng ty ph¶i t¹o mäi ®iÒu kiÖn xem xÐt ®Ó hoµn tr¶ cho hä b¶o ®¶m niÒm tin vµ ®é tin cËy ®èi víi CBCNVC. 3.2.4: TÝn dông ng©n hµng. Mét nguån vèn c¬ b¶n vµ quan träng kh¸c mµ c«ng ty ®· vµ ®ang ¸p dông lµ vay ng©n hµng. Nh­ ta ®· ®Ò cËp ë ch­¬ng 2. Nguån vèn tÝn dông ng©n hµng chiÕm mét tû träng lín trong nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty (33,40% trªn vèn l­u ®éng n¨m 2003 vµ 41% trªn vèn l­u ®éng 2004). HiÖn nay viÖc vay nî ng©n hµng cña C«ng ty ®ang diÔn ra b×nh th­êng v× cã mÊy nguyªn nh©n: + Sau khi æn ®Þnh bé m¸y 2 n¨m 2003 vµ 2004 c«ng ty lµm ¨n cã l·i. Tuy cã d­ nî nh­ng vÒ c¬ b¶n c«ng ty b¶o ®¶m tr¶ ®Çy ®ñ c¶ gèc vµ l·i cho Ng©n hµng. + Lµ kh¸ch hµng truyÒn thèng cña Ng©n hµng, nªn tÝn nhiÖm cña c«ng ty phÇn nµo t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty vay vèn. + HiÖn nay cã nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i cho vay ®ang c¹nh tranh nhau vÒ quyÒn cung cÊp tÝn dông. V× vËy c«ng ty ®­îc h­ëng l·i suÊt thÊp nhÊt, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn l­¹ chän ng©n hµng cã yÕu tè chÊt l­îng phôc vô tèt h¬n, nhanh chãng vµ thuËn tiÖn h¬n ®Ó kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt trong kinh doanh. + Nguån vèn ng©n hµng c«ng ty thùc tÕ ®ang ¸p dông 2 ®iÒu kiÖn vay lµ thÕ chÊp vµ tÝn chÊp, khi x¸c ®Þnh xong c«ng ty sÏ t¨ng lªn do lµm xong quyÒn sö dông ®Êt ®ai vµ tµi s¶n t¹i v¨n phßng c«ng ty, kh¶ n¨ng vay vèn ng©n hµng ®­îc ®¸p øng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong kinh doanh. Víi nh÷ng thuËn lîi nµy, c«ng ty hoµn toµn cã thÓ chñ ®éng khai th¸c vµ huy ®éng nguån vèn nµy, còng cã thÓ vay vèn t¹i nhiÒu ng©n hµng kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn kinh doanh cña m×nh. §èi víi c«ng ty ®Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt-Lµo, vèn vay ng©n hµng chñ yÕu ®Ó bæ sung cho nhu cÇu vèn l­u ®éng nªn vay ng¾n h¹n chiÕm tû lÖ cao, vay trung vµ dµi h¹n ®Ó ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh th­êng h¹n chÕ. §Ó huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn nµy c«ng ty cÇn chó ý nh­ sau: + §èi víi vay vèn l­u ®éng: C«ng ty cÇn x¸c ®Þnh mét c¸ch t­¬ng ®èi chÝnh x¸c nhu cÇu vèn l­u ®éng trong kú kÕ ho¹ch, x¸c ®Þnh sè vèn l­u ®éng cßn thiÕu cÇn bæ sung b»ng vèn vay, vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p vay vèn thÝch hîp. Cã 2 ph­¬ng ph¸p ¸p dông cã thÓ ®ång thêi lµ vay theo h¹n møc tÝn dông vµ vay theo tõng hîp ®ång. C«ng ty cã thÓ yªu cÇu ng©n hµng cho vay kÞp thêi phôc vô cho nhu cÇu kinh doanh cña m×nh. + §èi víi vay vèn trung h¹n: §Ó ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh, do c¸c thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn cho vay phøc t¹p vµ tèn nhiÒu thêi gian h¬n vay ng¾n h¹n c«ng ty cÇn cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o tõ viÖc lËp kÕ ho¹ch, lËp luËn chøng kinh tÕ kü thuËt, tr×nh c¸c cÊp c¸c ngµnh phª duyÖt... NÕu nh÷ng dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi cao ch¾c ch¾n ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t­ ®¸p øng phÇn lín vèn ®Çu t­ cho doanh nghiÖp. Sö dông vèn vay ng©n hµng c«ng ty ph¶i tr¶ l·i tiÒn vay, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. V× vËy c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng h¹n cho ng©n hµng, gi÷ ®­îc uy tÝn cho c«ng ty, sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶ sÏ cã t¸c dông nh­ mét ®ßn bÉy lµm t¨ng doanh lîi chñ së h÷u cña c«ng ty, kÝch thÝch c«ng ty ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn m¹nh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 3.2.5. Huy ®éng vèn th«ng qua liªn doanh liªn kÕt. §Ó t¨ng nguån vèn kinh doanh, C«ng ty cã thÓ ®øng ra tæ chøc vµ nhËn vèn gãp liªn doanh cña c¸c c¸ nh©n, ®¬n vÞ, tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc d­íi h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh (kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n míi) ®Ó cïng thùc hiÖn mét hoÆc mét sè dù ¸n nµo ®ã. Thùc hiÖn h×nh thøc nµy C«ng ty cã mét sè thuËn lîi nh­: C«ng ty ®ang ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cã thÞ tr­êng rÊt réng lín, cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong ngµnh kinh doanh n«ng s¶n, l­¬ng thùc, xuÊt nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã víi vÞ trÝ ®Êt ®ai thuËn tiÖn C«ng ty cã thÓ thu hót vèn ®Çu t­ vµo x©y dùng c¬ b¶n c¸c c«ng tr×nh nhµ b¸n hµng, quÇy èt, kho tµng (trªn thùc tÕ n¨m 2003 vµ 2004 C«ng ty ®· thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n vµo lÜnh vùc nµy). C«ng ty cã thÓ vËn dông mét sè h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt sau: + Liªn kÕt víi mét bªn cã vèn nh­ng kh«ng trùc tiÕp tham gia kinh doanh, theo ®ã bªn gãp vèn sÏ cung øng vèn vµ chia sÎ lîi nhuËn. C«ng ty cã thªm vèn thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. + Liªn kÕt víi ®èi t¸c gãp vèn cïng hîp t¸c kinh doanh, lîi nhuËn ph©n chia theo tû lÖ ®ãng gãp. H×nh thøc nµy C«ng ty cã thÓ vËn dông mét sè kinh nghiÖm cña ®èi t¸c vµo nh÷ng ngµnh nghÒ kinh doanh cßn míi mÎ C«ng ty nhµ hµng, dÞch vô du lÞch v.v... + Bªn gãp vèn ®ãng gãp ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n hä tù kinh doanh vµ ®ãng gãp mét phÇn lîi nhuËn nhÊt ®Þnh hµng th¸ng. + §ãng gãp ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó vËn chuyÓn vµ khai th¸c gç, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, d©n dông c«ng nghiÖp taÞ Lµo. * Khi vËn dông h×nh thøc huy ®éng nµy c«ng ty cÇn l­u ý: - TÝnh to¸n kü cµng hiÖu qu¶ gi÷a viÖc sö dông vèn cña ®èi t¸c víi viÖc c«ng ty tù huy ®éng vèn, nh÷ng lîi thÕ cã ®­îc khi thùc hiÖn liªn doanh, liªn kÕt. - Lùa chän ®èi t¸c liªn doanh liªn kÕt cã ®ñ kh¶ n¨ng vµ c¬ héi ph¸t triÓn cao. - C©n nh¾c ®µm ph¸n kü tr­íc khi ®i tíi ký hîp ®ång vÒ viÖc x¸c ®Þnh phÇn vèn gãp cña mçi bªn, ph©n chia lîi nhuËn còng nh­ g¸nh chÞu rñi ro, tham gia ®iÒu hµnh qu¶n lý, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khi kÕt thóc hîp ®ång. §Ó cã thÓ huy ®éng vèn hiÖu qu¶ th«ng qua liªn doanh, liªn kÕt c«ng ty ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao uy tÝn cña m×nh, t¹o ®­îc vÞ thÕ c¹nh tranh so víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c cïng ngµnh, t¨ng c­êng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ më réng quy m« kinh doanh. ViÖc liªn doanh liªn kÕt thu hót vèn ®Çu t­, t¨ng c­êng n¨ng lùc s¶n xuÊt lµ mét gi¶i ph¸p quan träng song còng lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p ®ßi hái C«ng ty ph¶i thËn träng xem xÐt kü l­îng mäi vÊn ®Ò liªn quan võa b¶o ®¶m quyÒn chñ ®éng cña C«ng ty, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao cña viÖc hîp t¸c liªn doanh liªn kÕt. 3.2.6: Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp: Ngµy 16/11/2004, ChÝnh phñ ®· ra NghÞ ®Þnh sè 187/2004/N§-CP viÖc chuyÓn C«ng ty Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn, tiÕp ®Õn Bé Tµi chÝnh ®· cã th«ng t­ sè 126/2004/TT-BTC ngµy 24/12/2004 vÒ viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 187/2004/N§-CP ngµy 16/11/2004 cña ChÝnh phñ vÒ chuyÓn Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn. + Môc tiªu chuyÓn ®æi C«ng ty Nhµ n­íc sang C«ng ty Cæ phÇn nh»m huy ®éng vèn c¸ nh©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi trong n­íc vµ ngoµi n­íc ®Ó t¨ng n¨ng lùc tµi chÝnh, ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi ph­¬ng thøc qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ sù c¹nh tranh cho doanh nghiÖp. + §¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých Nhµ n­íc, doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t­ vµ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. + Thùc hiÖn c«ng khai, minh b¹ch theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng cæ phÇn ho¸ khÐp kÝn trong néi bé doanh nghiÖp, g¾n víi ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n. C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt-Lµo lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®ang tõng b­íc trªn lé tr×nh cæ phÇn ho¸ theo kÕ ho¹ch C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh c¸c b­íc cæ phÇn ho¸ xong trong n¨m 2005. Ban ®æi míi doanh nghiÖp phÊn ®Êu hÕt quý II-2005 ph¶i thùc hiÖn xong cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. M« h×nh cña C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt-Lµo ¸p dông lµ cæ phÇn 100%, Nhµ n­íc kh«ng gi÷ l¹i cæ phÇn nµo, ph¸t hµnh cæ phiÕu ®­îc b¸n hÕt cho ng­êi lao ®éng vµ c¸c tæ chøc c¸ nh©n kh¸c. §©y lµ mét thuËn lîi rÊt lín cho C«ng ty vÒ viÖc huy ®éng vèn t¹o nguån kinh doanh cho doanh nghiÖp. TrÞ gi¸ mét cæ phÇn lµ 10.000®/1 cæ phÇn, viÖc cæ phÇn ho¸ ®· thùc sù t¹o ra mét kh«ng khÝ míi trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ kh«ng nh÷ng t¹o môc tiªu t¹o lËp huy ®éng vèn kinh doanh cho doanh nghiÖp mµ cßn nh»m t¹o ®éng lùc cho doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Theo tÝnh to¸n gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh kho¶ng gÇn 10.000 triÖu ®ång. C¸c ®èi t­îng mua cæ phÇn lÇn ®Çu gåm: - Ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. - Nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc lµ c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc nh­: Ng­êi th­êng xuyªn cung cÊp s¶n phÈm hµng ho¸ cho doanh nghiÖp, ng­êi cam kÕt tiªu thô æn ®Þnh hµng ho¸ cho doanh nghiÖp; ng­êi g¾n bã lîi Ých chiÕn l­îc l©u dµi trong kinh doanh cã tiÒm n¨ng vÒ tµi chÝnh vµ n¨ng lùc qu¶n lý. - C¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c (bao gåm nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi) Nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc ®­îc mua tèi ®a 20% sè cæ phÇn b¸n ra theo gi¸ ­u ®·i, cæ phÇn b¸n ®Êu gi¸ c«ng khai cho c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng thÊp h¬n 20% vèn ®iÒu lÖ. Thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ sÏ cho phÐp C«ng ty t¨ng quy m« kinh doanh, t¹o ra kh¶ n¨ng huy ®éng vèn th«ng qua viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu, thay ®æi c¬ cÊu nguån kinh doanh cña C«ng ty ®Ó t¹o ra mét kÕt cÊu vèn hîp lý. ®ång thêi C«ng ty vµ ng­êi lao ®éng trong c«ng ty cßn ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i do Nhµ n­íc quy ®Þnh cho doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu lµ mét h×nh thøc c¬ b¶n ®Ó t¨ng vèn chñ së h÷u cña C«ng ty, viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh doanh nghiÖp sÏ phô thuéc vµo tû lÖ cæ phiÕu mµ cæ ®«ng n¾m gi÷. §©y lµ mét vÊn ®Ò C«ng ty cÇn c©n nh¾c khi quyÕt ®Þnh huy ®éng thªm vèn kinh doanh b»ng h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu. ViÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®­îc coi nh­ mét c«ng cô vÒ tµi chÝnh ®Ó huy ®éng vµ tËp trung vèn. Cã 2 lo¹i cæ phiÒu: Cæ phiÕu th­êng vµ cæ phiÕu ­u ®·i, cæ phiÕu lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó h×nh thµnh vèn chñ së h÷u ban ®Çu cña C«ng ty. Cæ phiÕu th­êng lµ chøng chØ x¸c nhËn quyÒn së h÷u trong C«ng ty vµ cho phÐp ng­êi së h÷u ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi th«ng th­êng trong c«ng ty cæ phÇn, ng­êi së h÷u cæ phiÕu th­êng cã c¸c quyÒn sau: QuyÒn tham gia cæ phiÕu vµ øng cö vµo héi ®ång qu¶n trÞ. QuyÒn ®èi víi tµi s¶n cña C«ng ty, ®­îc nhËn phÇn lîi nhuËn cña c«ng ty chia cho cæ ®«ng d­íi h×nh thøc lîi tøc. QuyÒn chuyÓn nh­îng, quyÒn së h÷u cæ phÇn. §Ó ®¸p øng nhu cÇu t¨ng thªm vèn më réng ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty cã thÓ lùa chän ph­¬ng ph¸p huy ®éng t¨ng thªm vèn chñ së h÷u b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng b¸n thu thªm vèn, cã thÓ ¸p dông theo h×nh thøc sau: + Ph¸t hµnh cæ phiÕu míi víi viÖc dµnh quyÒn ­u tiªn mua cho cæ ®«ng. + B¸n cæ phiÕu cho ng­êi thø 3 + Ph¸t hµnh réng r·i cæ phiÕu cho c«ng chóng. ViÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng ®­a l¹i cho C«ng ty cæ phÇn nh÷ng lîi thÕ nh­: Gióp cho c«ng ty t¨ng ®­îc vèn ®Çu t­ dµi h¹n, huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi nh­ng kh«ng ph¶i hoµn tr¶ theo kú h¹n cè ®Þnh, ®iÒu ®ã gióp c«ng ty sö dông vèn linh ho¹t, viÖc ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu th­êng lµm t¨ng thªm vèn chñ së h÷u, ®ång thêi cæ phiÕu th­êng b¸n ra dÔ dµng h¬n cæ phiÕu ­u ®·i, nã cã søc l«i cuèn hÊp dÉn h¬n. Tuy vËy, viÖc ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu th­êng còng cã nh÷ng ®iÓm bÊt lîi nh­: Nã sÏ lµm cho ph©n chia quyÒn biÓu quyÕt, chia sÎ ph©n phèi thu nhËp, chi phÝ ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng cao h¬n cæ phiÕu ­u ®·i v.v... Cæ phiÕu ­u ®·i cho phÐp ng­êi n¾m gi÷ cæ phiÕu nµy ®­îc h­ëng mét sè quyÒn lîi ­u ®·i h¬n so víi cæ ®«ng th­êng. Cæ phiÕu ­u ®·i cã nh÷ng ®Æc tr­ng nh­: QuyÒn ­u tiªn vÒ cæ tøc vµ thanh to¸n khi thanh lý c«ng ty, cæ phiÕu ­u ®·i kh«ng ®­îc quyÒn bá phiÕu. Gi¸ b¸n cæ phÇn ­u ®·ic ho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp ®­îc gi¶m 40% so víi gi¸ ®Êu b×nh qu©n, nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc ®­îc mua tèi ®a 20% sè cæ phÇn b¸n ra theo gi¸ ­u ®·i. Møc cæ phÇn b¸n cho tõng nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Cæ phÇn b¸n ®Êu gi¸ c«ng khai cho c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng thÊp h¬n 20% vèn ®iÒu lÖ (bao gåm c¶ cæ phÇn mua thªm ngoµi cæ phÇn ­u ®·i cña nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc vµ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp). Tæng gi¸ trÞ ­u ®·i cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ vµ nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc ®­îc lÊy tõ nguån thu t¨ng thªm do ®Êu gi¸ cæ phÇn, nÕu thiÕu ®­îc trõ vµo phÇn vèn nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ nh­ng kh«ng v­ît qu¸ sè vèn nhµ n­íc cã t¹i doanh nghiÖp. Sau khi trõ gi¸ trÞ cæ phÇn nhµ n­íc n¾m gi÷ vµ chi phÝ cæ phÇn ho¸. Sè cæ phÇn b¸n ­u ®·i ®­îc qui ®Þnh b¸n cho ng­êi lao ®éng tèi ®a lµ 100 cæ phÇn/ n¨m c«ng t¸c víi gÝa gi¶m 40% so víi gi¸ b×nh qu©n, b¸n cho nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc møc tèi ®a lµ 20% sè cæ phÇn b¸n ra víi gi¸ ®Êu thµnh c«ng b×nh qu©n. Tæng sè cæ phÇn ph¸t hµnh lÇn ®Çu b»ng vèn ®iÒu lÖ doanh nghiÖp chia cho mÖnh gi¸ 1 cæ phµn (10.000®). C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo theo ­íc tÝnh s¬ bé sè vèn ®iÒu lÖ khi cæ phÇn hãa lµ gÇn 10.000 triÖu ®ång, ®©y lµ nguån vèn lín, c«ng ty cã thÓ huy ®éng ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸, ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn lµ mét gi¶i ph¸p quan träng vµ cã ý nghÜa thùc tiÔn ®åi víi c«ng t¸c huy ®éng vèn cña C«ng ty trong thêi gian tíi. Tãm l¹i: VËn dông mét c¸ch tæng hîp, linh ho¹t c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, nh»m bæ sung vèn kinh doanh cho C«ng ty sÏ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn quy m« kinh doanh trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Khi huy ®éng vèn C«ng ty cÇn tÝnh to¸n ®Ó t¹o ra mét c¬ cÊu vèn hîp lý sao cho chi phÝ sö dông vèn C«ng ty bá ra thÊp nhÊt, lîi Ých ®èi víi chñ doanh nghiÖp lµ cao nhÊt. C¸c gi¶i ph¸p khai th¸c t¹o lËp vèn kinh doanh cña C«ng ty §Çu t­ Hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo trong giai ®o¹n cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, cã ý nghÜa quan träng ®èi v¬Ý viÖc huy ®éng vèn nh»m t¹o tiªn ®Ò thóc ®Èy doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn. kÕt luËn C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ang trªn lé tr×nh cæ phÇn ho¸ vµo cuèi n¨m 2005. Trong 3 n¨m gÇn ®©y doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã, trong thêi gian qua L·nh ®¹o c«ng ty vµ toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· cã nhiÒu cè g¾ng t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m tíi c«ng t¸c khai th¸c vµ huy ®éng vèn kinh doanh. Qua viÖc t×m hiÓu c«ng t¸c huy ®éng vèn kinh doanh, qu¶n lý vµ sö dông vèn t¹i C«ng ty, ta thÊy C«ng ty cÇn sö dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p trong c«ng t¸c khai th¸c vµ t¹o lËp vèn, ph©n tÝch vµ qu¶n lý sö dông ®ång vèn mét c¸ch triÖt ®Ó nh»m ®¸p øng vèn cho nhu cÇu kinh doanh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp. Trong t­¬ng lai lµ mét doanh nghiÖp trªn lé tr×nh cæ phÇn ho¸, ®©y lµ ®iÒu kiÖn rÊt tèt ®Ó C«ng ty lµm s¹ch nÒn tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµm lµnh m¹nh vèn kinh doanh vµ lµ c¬ héi ®Ó c«ng ty sö dông ®a d¹ng c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn nh­: Liªn doanh liªn kÕt, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu v.v... Nh»m kh«ng ngõng n©ng cao nguån vèn kinh doanh cho doanh nghiÖp phôc vô c«ng t¸c kinh daonh ngµy cµng ph¸t triÓn. Víi kiÕn thøc thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, song ®­îc sù gióp ®ì vµ h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o bé m«n, c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n C«ng ty §Çu t­ hîp t¸c kinh tÕ ViÖt- Lµo, gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Ch¾c ch¾n em vÉn cßn nhiÒu thiÕu sãt, em kÝnh mong c« gi¸o h­íng dÉn, c¸c thÇy vµ c« trong bé m«n tµi chÝnh doanh nghiÖp ®ãng gãp ý kiÕn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò ®¹t kÕt qu¶ tèt.